ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ 7Β: Εξάσκηση στη διαχείριση του εξοπλισµού και άναµµα του καυστήρα (ή φλογίστρου ή αναµίκτη ή σαλιµό).

Transcript

1 Τ.Ε.Ι.: ΛΑΡΙΣΑΣ Σ.ΤΕ.Γ. ΤΜΗΜΑ: Γεωργικών Μηχανών & Αρδεύσεων ΟΜΑ Α Β ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ 7Β: Εξάσκηση στη διαχείριση του εξοπλισµού και άναµµα του καυστήρα (ή φλογίστρου ή αναµίκτη ή σαλιµό). Συγκολλήσεις: Οξυγονοκόλληση. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 η B ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΟΥ 6 o B ΜΑΘΗΜΑ: Μηχανολογικό Εργαστήριο ΙΙ ΕΠΙΣΤ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Στανιός Βλάσης Σκοπός : Απόκτηση της ικανότητας χειρισµού των συσκευών οξυγονοκολλήσεως ίδονται: Υλικά - Μέσα - Βοηθήµατα 1. Φιάλες Οξυγόνου και ασετυλίνης. 2. Μανοµετρικοί εκτονωτές και ρυθµιστές πίεσης Οξυγόνου και ασετυλίνης. 3. Ελαστικοί σωλήνες, ταχυσύνδεσµοι, ρακόρ, φλογοπαγίδες Οξυγόνου και ασετυλίνης. 4. Καυστήρες συγκόλλησης και κοπής µετάλλων και εναλλακτικά ακροφύσια. 5. ΠΟΡΕΙΑ - ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ: Φάσεις και σειρά εργασίας. 6. Φύλλο πληροφοριών. Στοιχεία για τη διαχείριση των συσκευών. ΠΟΡΕΙΑ - ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ: Φάσεις και σειρά εργασίας. ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ Ή ΚΟΠΗΣ. Ακολουθήστε βήµα - βήµα τη διαδικασία συναρµολόγησης και διαχείρισης του εξοπλισµού συγκόλλησης ή κοπής, αφού πρώτα µελετήσετε το φύλλο πληροφοριών, τα µέτρα προστασίας, και τις οδηγίες του κατασκευαστή του εξοπλισµού: Α) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΕΞ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ. 1. Σιγουρευτείτε ότι οι µεταλλικές φιάλες µε τα αέρια είναι στερεωµένες ασφαλώς, ώστε να µην µπορούν να πέσουν. έστε τις µεταλλικές φιάλες µε µια αλυσίδα στο ειδικό καροτσάκι µεταφοράς τους ή στην ειδική βάση στον τοίχο. Ποτέ µην αφήνετε τις µεταλλικές φιάλες ελεύθερες χωρίς να τις ασφαλίζετε. 2. Αφαιρέστε το προστατευτικό κάλυµµα από τις φιάλες, ελέγξτε για κάποια ζηµιά, και εάν χρειάζεται καθαρίστε το επάνω µέρος των φιαλών. Ανοίγουµε ελαφρά τα κλείστρα των φιαλών για να φύγουν τα ξένα σωµατίδια από το στόµιο σύνδεσης των ε- κτονωτών. Για να γίνει αυτό ανοίγουµε και κλείνουµε αµέσως τη στρόφιγγα του κλείστρου της κάθε φιάλης, προσέχοντας να µην στέκεται κανένας µπροστά στα στόµια. 3. Προσαρµόζουµε πάντα µε το χέρι τα αντίστοιχα όργανα ελέγχου και ρύθµισης (µανοµετρικούς εκτονωτές), τα οποία πρέπει να είναι καθαρά και στεγνά. Εικόνα 2α. ΠΡΟΣΟΧΗ: δεν πρέπει πάνω στα σπειρώµατα να υπάρχουν λιπαντικά µέσα, όπως είναι το λάδι, το γράσο κ.λ.π.). Στη συνέχεια τα σφίγγουµε µε ένα ροπόκλειδο. Σιγουρευόµαστε ότι οι ρυθµιστικοί κοχλίες της πίεσης εργασίας, που υπάρχουν πάνω σε κάθε µανόµετρο, δεν επιτρέπουν τη ροή του αερίου, περιστρεφόµενοι προς τα αριστερά κλείνουν την ροή του. Αυτό βοηθάει στην αποφυγή απρόοπτων πιέσεων, οι οποίες µπορεί να καταστρέψουν τα µανόµετρα, κατά το άνοιγµα των κλείστρων των φιαλών, δέχοντας απότοµα την πίεση του αερίου που υπάρχει µέσα στην φιάλη. 4. Συνδέουµε και τις αντίστοιχες βαλβίδες ελέγχου της minimum πίεσης εξόδου των αερίων. Εικόνα 1γ. Βιδώνουµε τις βαλβίδες µε το χέρι και στη συνέχεια τις σφίγγουµε µε ένα ροπόκλειδο. (Αν δεν είναι ενσωµατωµένες πάνω στους µανοµετρικούς εκτονωτές.) Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

2 5. Στην περίπτωση που έχουµε εξ ολοκλήρου καινούργιο εξοπλισµό. Συνδέουµε τους α- ντιστοίχους σωλήνες ( Μπλε Οξυγόνο - κόκκινο Ασετυλίνη) µε τις αντίστοιχες φλογοπαγίδες, τους ταχυσυνδέσµους εναλλαγής καυστήρων και τα ρακόρ σύνδεσης (δεξιόστροφο οξυγόνο - αριστερόστροφο ασετυλίνη) µε τις αντίστοιχες βαλβίδες ελέγχου της minimum πίεσης. Βιδώνουµε τα ρακόρ µε το χέρι και στη συνέχεια τις σφίγγουµε µε ένα ροπόκλειδο. (Σύµφωνα πάντα µε τον κατασκευαστή του εξοπλισµού.) Β) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΕΤΟΙΜΟ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ, ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΜΕΝΟ. 6. Στην περίπτωση που έχουµε έτοιµο τον εξοπλισµό των σωλήνων, όπως παραπάνω. Συνδέουµε τον αντίστοιχο καυστήρα ( συγκόλλησης ή κοπής) µε τους ταχυσυνδέσµους των σωλήνων. Εικόνα 3. Α. Αφού γίνει αυτό βιδώνουµε πάνω στον καυστήρα το α- ντίστοιχο ακροφύσιο ( συγκόλλησης ή κοπής Εικόνα 4) και µεγέθους (lit/hr) σύµφωνα µε το πάχος, το υλικό των κοµµατιών µας και την διάµετρο του µέταλλου προσαγωγής (κόλληση). 7. ΠΡΟΣΟΧΗ: Σιγουρευόµαστε ότι οι ρυθµιστικοί κοχλίες της πίεσης εργασίας, που υπάρχουν πάνω σε κάθε µανόµετρο, έχουν περιστραφεί προς τα αριστερά και δεν επιτρέπουν στο αέριο να περάσει προς τον εκτονωτή. Αυτό βοηθάει στην αποφυγή απρόοπτων πιέσεων, οι οποίες µπορεί να καταστρέψουν τα µανόµετρα κατά το άνοιγµα των κλείστρων των φιαλών, δέχοντας απότοµα την πίεση του αερίου που υπάρχει µέσα στην φιάλη. Στεκόµαστε στο πλάι από την κάσα µανοµέτρων και ανοίγουµε τη βαλβίδα αργά. εν πρέπει να στεκόµαστε µπροστά ή πολύ κοντά στα µανόµετρα, επειδή µία βλάβη σε αυτά µπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραυµατισµό. 8. Ανοίγουµε τη στρόφιγγα (κλείστρο) της φιάλης του οξυγόνου ( ¼ της στροφής). 9. Ανοίγουµε τη στρόφιγγα (κλείστρο) της φιάλης της ασετυλίνης ( ¼ της στροφής),. Εάν χρησιµοποιηθεί ένα κλειδί κουφωτό τετράγωνο σχήµατος "Γάµα" (Γ), τότε αυτό πρέπει να παραµένει πάντα πάνω στην στρόφιγγα (κλείστρο) της φιάλης, ούτως ώστε να µπορούµε να την κλείνουµε άµεσα και γρήγορα, όποτε χρειάζεται. 10. ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΠΙΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΚΡΟΦΥΣΙΟΥ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΧΟΥΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ. Συµβουλευόµαστε τον πίνακα του κατασκευαστή για το µοντέλο του εξοπλισµού, ώ- στε να µπορούµε να βρούµε τις κατάλληλες ρυθµιστικές διατάξεις για τη ρύθµιση της πίεσης οξυγόνου και της ασετυλίνης. Η ρύθµιση της πίεσης εργασίας εξαρτάται από το πάχος των προς συγκόλληση ή προς κοπή µετάλλων. Αφού καθοριστεί αυτό το πάχος των µετάλλων, τότε µπορούµε να βρούµε το κατάλληλο ακροφύσιο και την κατάλληλη απαιτούµενη πίεση από αυτόν τον πίνακα. 11. Ανοίγουµε την στρόφιγγα της ασετυλίνης στον καυστήρα, και περιστρέφουµε τον ρυθµιστικό κοχλία της πίεσης εργασίας του µανοεκτονωτή στη συνιστώµενη πίεση εργασίας. Στη συνέχεια αµέσως κλείνουµε την στρόφιγγα της ασετυλίνης στον καυστήρα. 12. Ανοίγουµε την στρόφιγγα του οξυγόνου στον καυστήρα, και περιστρέφουµε το ρυθ- µιστικό κοχλία της πίεσης εργασίας του µανοεκτονωτή στη συνιστώµενη πίεση εργασίας. Στη συνέχεια κλείνουµε την στρόφιγγα του οξυγόνου στον καυστήρα. ΠΡΟΣΟΧΗ: Ποτέ δεν χρησιµοποιούµε πετρελαιογενή προϊόντα στις συνδέσεις και γύρω από τον εξοπλισµό συγκόλλησης. Εάν υποπτευθούµε κάποια διαρροή, τότε πρέπει να τοποθετήσουµε ένα µη πετρελαιογενές εύφλεκτο υγρό σε όλες τις συνδέσεις, για να δούµε σε ποια από αυτές τις συνδέσεις θα σχηµατιστούν φυσαλίδες, συνήθως σάλιο ή σαπουνάδα ΜΟΝΟ για το οξυγόνο. Για την ασετυλίνη χρησιµοποιούµε την όσφρηση µας, µιας και έχει έντονη οσµή. Εάν διαπιστώσουµε διαρροή προχωράµε στις απαιτούµενες επισκευές, στεγανοποιήσεις και ρυθµίσεις, συνήθως χρησιµοποιούµε δερµάτινα παρεµβύσµατα (ροδέλες και φλάντζες). Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

3 ΆΝΑΜΜΑ ΤΟΥ ΚΑΥΣΤΗΡΑ. Για το άναµµα του καυστήρα συγκόλλησης ή κοπής, ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία: 1. Για να ανάψουµε την φλόγα στον καυστήρα, ανοίγουµε πρώτα την στρόφιγγα της ασετυλίνης του καυστήρα και σπινθηρίζουµε µε τον ειδικό σπινθηριστή (αναπτήρα) ε- µπρός στο ακροφύσιο για να αρχίσει να καίγεται η ασετυλίνη. Το µέγεθος της έντασης καύσεως της φλόγας εξαρτάται από το άνοιγµα της στρόφιγγας του καυστήρα. Αυτό θα πρέπει να είναι τόσο ώστε η ασετυλίνη να καίγεται µε σχετική ένταση αλλά πάντα µε ατελή καύση και αµέσως µετά ανοίγουµε λίγο την στρόφιγγα του οξυγόνου. 2. Μετά ανοιγοκλείνουµε τις στρόφιγγες ασετυλίνης & οξυγόνου του καυστήρα για να ρυθµίσουµε την φλόγα του καυστήρα συνήθως στην ουδέτερη, στην ανθρακωτική για ειδικές συγκολλήσεις και στην οξειδωτική για ειδικές συγκολλήσεις και για την κοπή µετάλλων. 3. Χρησιµοποιούµε κατάλληλα τον καυστήρα για να κάνουµε την εργασία µας και στο τέλος κλείνουµε τον εξοπλισµό. Αν θέλουµε να διακόψουµε, για λίγο, για κάποιες ρυθµίσεις κ.λ.π. τοποθετούµε τον καυστήρα αναµµένο σε ειδική θήκη στην θέση εργασίας και όχι οπουδήποτε. ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ Ή ΚΟΠΗΣ Για το κλείσιµο του εξοπλισµού συγκόλλησης ή κοπής, ακολουθούµε την παρακάτω διαδικασία: Συνήθως αντίθετη από το άναµµα. 4. Για να σβήσουµε τη φλόγα στον καυστήρα, κλείνουµε πρώτα την στρόφιγγα της ασετυλίνης του καυστήρα και αµέσως µετά την στρόφιγγα του οξυγόνου. 5. Κλείνουµε τις στρόφιγγες (κλείστρα) της φιάλης του οξυγόνου και ασετυλίνης. ΑΝ ΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΣΥΣΚΕΥΗ ΑΜΕΣΑ. 6. Ανοίγουµε την στρόφιγγα της ασετυλίνης στον καυστήρα, έως ότου και τα δύο µανόµετρα της κάσας µανοµέτρων της ασετυλίνης να δείξουν µηδενική πίεση. 7. Ανοίγουµε την στρόφιγγα του οξυγόνου στον καυστήρα, έως ότου και τα δύο µανόµετρα της κάσας µανοµέτρων του οξυγόνου να δείξουν µηδενική πίεση. Αυτό το κάνουµε µόνο όταν η συσκευή οξυγονοκόλλησης δεν θα χρησιµοποιηθεί άµεσα. εν θέλουµε να σπαταλάµε τα αέρια. ηλαδή δε θέλουµε να µηνούν τα αέρια µέσα στους σωλήνες, πρώτον για την περίπτωση ανάφλεξης και δεύτερον να µην είναι οι εκτονωτές σε πίεση. 8. Κλείνουµε (ξεβιδώνουµε) τους ρυθµιστικούς κοχλίες της πίεσης εργασίας και στους δυο µανοµετρικούς εκτονωτές, περιστρέφοντάς τους αριστερά. Αυτό το κάνουµε µόνο όταν η συσκευή οξυγονοκόλλησης δεν θα χρησιµοποιηθεί άµεσα. ηλαδή δε θέλουµε να µηνούν οι εκτονωτές σε πίεση. 9. Κλείνουµε τις στρόφιγγες του οξυγόνου και ασετυλίνης στον καυστήρα. 10. Περιτυλίγουµε κατάλληλα τους σωλήνες ή και αποθηκεύουµε τον εξοπλισµό. Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

4 ΚΑΝΟΝΕΣ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ. 1. Σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχουν στο χώρο εργασίας εύφλεκτες, εκρηκτικές και πτητικές ύλες. Χρώµατα, διαλύµατα, βενζίνη και στουπιά δεν έχουν θέση µέσα στο χώρο που γίνεται κάποια συγκόλληση. 2. Μην χρησιµοποιείτε λάδι, γράσο ή οποιοδήποτε πετρελαιογεννές προϊόν γύρω από τις συνδέσεις του οξυγόνου. Το οξυγόνο υπό πίεση και ή ανάµιξη του µε λαδί, γράσο κ.λ.π. υπόκειται σε σφοδρή ανάφλεξη, λόγω της µεγάλης ταχύτητας εξόδου. Η ανάµιξη της ασετυλίνης µε νερό δηµιουργεί το κροτούν αέριο. 3. Σιγουρευτείτε ότι ο χώρος εργασίας εξαερίζεται καλά, ώστε να φεύγουν τα παραγό- µενα αέρια κατά τη συγκόλληση ή την κοπή. 4. Φοράτε βαµβακερά ρούχα και όχι συνθετικά τα οποία αναφλέγονται. Επίσης πρέπει να φοράτε δερµάτινες µπότες και όχι αθλητικά παπούτσια. 5. Πρέπει πάντα να χρησιµοποιείτε γυαλιά ασφαλείας και δερµάτινα γάντια συγκόλλησης. εν πρέπει να επιτρέπεται η παραµονή οποιουδήποτε µέσα σε ένα χώρο συγκόλλησης, κοπής ή τροχίσµατος, χωρίς να φοράει τα ειδικά γυαλιά προστασίας. 6. Μην ανάβετε αναπτήρες µέσα στο χώρο συγκόλλησης. 7. Πρέπει πάντα να φοράτε γυαλιά µε σκούρους φακούς - φίλτρα, όταν συγκολλάτε ή κόβετε µέταλλα. Οι υπέρυθρες ακτίνες προκαλούν πονοκέφαλο και οδηγούν σε καταρράκτη στα µάτια. 8. Ποτέ µην αφήνετε κάτω και γενικά οπουδήποτε ένα αναµµένο καυστήρα. Ο εξοπλισµός πρέπει πάντα να είναι υπό τον άµεσο έλεγχο σας. 9. Χρησιµοποιείτε το οξυγόνο µόνο για τους σκοπούς που προορίζεται. Ποτέ µη χρησι- µοποιείται το οξυγόνο σαν πεπιεσµένο αέρα για να φυσάτε πάνω στον εξοπλισµό ή σε ανθρώπους. 10. Πρέπει πάντα να γνωρίζετε που είναι τοποθετηµένη η πυροσβεστική φωλιά στο χώρο συγκόλλησης. 11. Τα µέταλλα πρέπει να τα πιάνετε µε την τσιµπίδα (λαβίδα, πένσα) ή µε το χέρι όταν φοράτε ειδικά δερµάτινα γάντια συγκόλλησης, ώστε να αποφύγετε τα καψίµατα και το κοψίµατα. 12. Μη συγκολλάτε και µην κόβετε δοχεία τα οποία περιείχαν πτητικά εύφλεκτα υλικά. 13. Αποφύγετε να συγκολλάτε και να κόβετε µέταλλα τα οποία αποδίδουν επικίνδυνα αέρια. Μερικές πλαστικές επικαλύψεις γίνονται θανατηφόρες όταν θερµανθούν. 14. Κοιτάξτε γύρω από το χώρο συγκόλλησης για την ύπαρξη άλλων ανθρώπων, επειδή αυτοί µπορεί να µη σας αντιληφθούν. 15. Πάντα πρέπει να αναµένετε το ανέλπιστο. Για την ασφάλεια σας πρέπει να προσπαθείτε να αποφεύγετε τις επικίνδυνες καταστάσεις και να πράττετε το σωστό πριν προκληθεί κάποιο ατύχηµα. 16. Πρέπει να γνωρίζετε τι θα κάνετε σε περίπτωση ατυχήµατος και τραυµατισµού. Εάν δεν υπάρχουν τέτοια µέσα, πρέπει οπωσδήποτε να τα αναπτύξετε µόνοι σας. 17. Χρησιµοποιείστε την απλή λογική, και παρακολουθήστε µε προσοχή την χειρονακτική εργασία που κάνετε. Μην αφήνετε να σας παρασύρουν οι έξω-εργασιακοί παράγοντες. 18. Ανοίγουµε τις στρόφιγγες (κλείστρα) των φιαλών του οξυγόνου και ασετυλίνης ¼ της στροφής διότι σε περίπτωση κινδύνου θα τις κλείσουµε γρήγορα και τις δύο ταυτόχρονα µε τα δυο µας χέρια. ηλαδή θα πρέπει να κλείσουν σε ¼ της στροφής και σε περίπτωση που από τον πανικό µας κάνουµε λάθος περιστροφή, σε ½ της στροφής. Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

5 Τ.Ε.Ι.: ΛΑΡΙΣΑΣ Σ.ΤΕ.Γ. ΤΜΗΜΑ: Γεωργικών Μηχανών & Αρδεύσεων ΟΜΑ Α Β 1. ΓΕΝΙΚΑ. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ 7Β: Εξάσκηση στη διαχείριση του εξοπλισµού και άναµµα του καυστήρα (ή φλογίστρου ή αναµίκτη ή σαλιµό). Συγκολλήσεις: Οξυγονοκόλληση. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 η B ΦΥΛΛΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΟΞΥΓΟΝΟΚΟΛΛΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑ: Μηχανολογικό Εργαστήριο ΙΙ ΕΠΙΣΤ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Στανιός Βλάσης Πρόκειται για συγκόλληση στην οποία η απαιτούµενη θερµότητα παράγεται από την καύση µίγµατος ΟΞΥΓΟΝΟΥ και ενός άλλου καύσιµου αερίου, που συνήθως είναι το ΑΚΕ- ΤΥΛΕΝΙΟ (ΑΣΕΤΥΛΙΝΗ). Αυτά αναµειγνύονται µέσα στον καυστήρα και καίγονται κατά την έξοδό τους από το ακροφύσιο (µπεκ). Η ένταση της φλόγας εξαρτάται, βασικά από το µέγεθος του ακροφυσίου, από την ρύθµιση στον καυστήρα (αναµίκτη) και την ρύθ- µιση της πίεσης εργασίας στους εκτονωτές. 2. ΑΕΡΙΑ ΚΑΥΣΕΩΣ. ΟΞΥΓΟΝΟ (Ο): Είναι αέριο άχρωµο, άοσµο και άγευστο. Υγροποιείται στους 182,96 C. Σε κανονικές συνθήκες, ένα λίτρο οξυγόνου ζυγίζει 1,429 γραµµάρια. Βιοµηχανικώς το παίρνουµε, υγροποιώντας τον αέρα. Πράγµατι θερµαίνοντας τον αέρα, παίρνουµε πρώτα το ΑΖΩΤΟ και µετά, σε ψηλότερες θερµοκρασίες, παίρνουµε το καθαρό οξυγόνο. Οξυγόνο παίρνουµε επίσης από το νερό µε ηλεκτρόλυση. Το καθαρό οξυγόνο αποθηκεύεται σε χαλύβδινες φιάλες υπό πίεση 150 atm, που έ- χουν συνήθως χωρητικότητα 40 λίτρα. ηλαδή υπό κανονική πίεση (1 atm) η φιάλη των 40 λίτρων έχει αποθηκεύσει και µπορεί να αποδώσει 40X150=6000 λίτρα ή 6 m 3 οξυγόνου. ΑΚΕΤΥΛΕΝΙΟ (ΑΣΕΤΥΛΙΝΗ C 2 H 2 ): Είναι αέριο άχρωµο, αλλά µε χαρακτηριστική οσµή. Χαρακτηρίζεται από την µεγάλη θερµογόνο ικανότητά της (13000 Kcal/m 3 ), και από το γεγονός ότι µπορεί να καούν µεγάλες σχετικά ποσότητες σε µικρό χρονικό διάστηµα. Παράγεται από το ανθρακασβέστιο δι' αντιδράσεως µε το νερό. CαC 2 + 2H 2 O=C 2 H 2 + Cα(OH) 2 Από την καύση ασετυλίνης - οξυγόνου αναπτύσσεται θερµοκρασία >3000 C. Η ασετυλίνη αποθηκεύεται σε χαλύβδινες φιάλες υπό πίεση 15 atm και όχι µεγαλύτερη γιατί υπάρχει φόβος εκρήξεως. Για ν' αποφύγουµε τον κίνδυνο αυτό, οι φιάλες της ασετυλίνης περιέχουν πορώδη µάζα από ελαφρόπετρα, γη διατοµών (θηραϊκή γη) και ειδικά επεξεργασµένο ξυλάνθρακα (ενεργό άνθρακα, όπως αυτός των φίλτρων). Η πορώδη αυτή µάζα εµποτίζεται µε ΑΚΕΤΟΝΗ (ΑΣΕΤΟΝ), η οποία έχει την ιδιότητα να διαλύει σε µεγάλες ποσότητες την ασετυλίνη. Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

6 Υπό πίεση 15 atm, η ακετόνη διαλύει (εγκλωβίζει) ποσότητα ασετυλίνης 150 φορές του όγκου της. Εποµένως µια φιάλη 40 λίτρων υπό πίεση 15 atm θα περιέχει 6000 λίτρα ή 6 m 3 ασετυλίνης (πρακτικά 5,2 έως 5,7 m 3 ). Σχήµα 2. Φιάλη Οξυγόνου. Σχήµα 3. Φιάλη Ασετυλίνης. 3. ΣΥΣΚΕΥΕΣ, ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΟΞΥΓΟΝΟΚΟΛΛΗΤΟΥ. Α. Η ΣΥΣΚΕΥΗ ΟΞΥΓΟΝΟ-ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Σχήµα 4.) Αποτελείται: α) Από τις ΦΙΑΛΕΣ οξυγόνου - ασετυλίνης. β) Από τους ΜΑΝΟΜΕΤΡΙΚΟΥΣ ΕΚΤΟΝΩΤΕΣ ασετυλίνης και οξυγόνου. γ) Από τους ελαστικούς σωλήνες -ΑΓΩΓΟΥΣ, οξυγόνου & ασετυλίνης και δ) Από τον ΚΑΥΣΤΗΡΑ. β) ε) Από την τράπεζα (πάγκο) εργασίας µε τα βοηθητικά εργαλεία δ) και εξαρτήµατα και το δοχείο µε νερό για την ψύξη των ακροφυσίων ή και των συγκολληµένων γ) κοµµατιών. Οι δύο φιάλες φέρουν αποθηκευµένα τα αέρια οξυγόνου & ασετυλίνης υπό πίεση αντίστοιχα 180 atm και 15 atm περίπου. Κάθε φιάλη φέρει ΚΛΕΙΣΤΡΟ (Εικόνα 1 α) πάνω στο οποίο συνδέεται ο αντίστοιχος µανοµετρικός εκτονωτής. ε) α) Σχήµα 4. Συσκευές, εξαρτήµατα και εργαλεία οξυγονοκολλητή. Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

7 . α) β) γ) Εικόνα 1. Συσκευή οξυγονοκόλλησης. Β. ΜΑΝΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΕΚΤΟΝΩΤΕΣ Αποτελούνται (Σχήµα 5.). 1) Από τον ΕΚΤΟΝΩΤΗ που έχει σκοπό να µειώσει την µεγάλη πίεση του αερίου που βρίσκεται µέσα στην φιάλη, σε χαµηλή πίεση που πρέπει να έχει το αέριο για την συγκόλληση (πίεση εργασίας). 2) Από δύο ΜΑΝΟΜΕΤΡΑ µε τα οποία ελέγχουµε κάθε στιγµή την πίεση του αερίου µέσα στην φιάλη, και την πίεση µετά τον εκτονωτή (δηλαδή την πίεση εργασίας). Στον ΕΚΤΟΝΩΤΗ ΤΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ, το µανόµετρο που δείχνει την πίεση της φιάλης είναι βαθµονοµηµένο από 0 ως 300 atm. Το δε µανόµετρο της πίεσης εργασίας από 0 ως 30 atm. Η δε πίεση εργασίας του οξυγόνου, για συνηθισµένα πάχη ελασµάτων είναι περίπου 3 atm. Στον ΕΚΤΟΝΩΤΗ της ΑΣΕΤΥΛΙΝΗΣ, το µανόµετρο που δείχνει την πίεση της φιάλης είναι βαθµονοµηµένο από 0 ως 30 atm το δε µανόµετρο της πίεσης εργασίας από 0 ως 5 atm. Α) θάλαµος εκτονώσεως. Β) Στροφείο ρύθ- µισης πίεσης εργασίας. γ) Βαλβίδα. δ & ε) Ελατήρια. Μ) ιάφραγµα (µεµβράνη) Σχήµα 5. Μανοµετρικός εκτονωτής σε τοµή. Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

8 Η δε πίεση εργασίας της ασετυλίνης είναι περίπου 0,3 έως 0,7 atm. Η πίεση εργασίας στους µανοεκτονωτές ρυθµίζεται µε την βοήθεια του στροφείου Β. (Εικόνα 2. & Σχήµα 5). Α Β Εικόνα 2. Συσκευή οξυγονοκόλλησης και µανοµετρικοί εκτονωτές. Α) Β) Εικόνα 2α. Προσαρµογή των µανοµετρικών εκτονωτών. Α) Ασετυλίνης. Β) Οξυγόνου. Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

9 Γ. ΕΛΑΣΤΙΚΟΙ ΣΩΛΗΝΕΣ ή ΑΓΩΓΟΙ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΑΣΕΤΥΛΙΝΗΣ (Εικόνα 3) Συνδέουν τους µανοµετρικούς εκτονωτές µε τον καυστήρα, για να µεταφέρουν τα δύο αέρια σ αυτόν µε πίεση εργασίας, να αναµειχθούν και τελικώς να καούν εξερχόµενα από το ακροφύσιο (µπεκ). Για ν' αποφύγουµε δε λάθος σύνδεση που µπορεί να προκαλέσει ΕΚΡΗΞΗ, οι πιο πάνω σωλήνες είναι διαφορετικού χρώµατος, όπως και οι φιάλες του οξυγόνου και της α- σετυλίνης. ΜΠΛΕ - ΆΣΠΡΟ για το οξυγόνο ΚΙΤΡΙΝΟ ή ΚΟΚΚΙΝΟ για την ασετυλίνη. Για τον πιο πάνω λόγο, επίσης, 1) τα ρακόρ συνδέσεως των αγωγών κατασκευάζονται µε διαφορετικό σπείρωµα, του οξυγόνου δεξιόστροφο και της ασετυλίνης µε αριστερόστροφο. (Εικόνα 2. Α) 2) οι ταχυσύνδεσµοι σύνδεσης των αγωγών των καυστήρων είναι µπλε, µικρότερης δια- µέτρου για το οξυγόνο και κόκκινο, µεγαλύτερης διαµέτρου για την ασετυλίνη. (Εικόνα 3. Α) 3) οι φλογοπαγίδες είναι και αυτές µπλε για το οξυγόνο και κόκκινο για την ασετυλίνη. (Εικόνα 3. Β) Και οι δύο φέρουν βέλος το οποίο δείχνει την φορά ροής των αερίων άρα και το πώς θα τοποθετηθούν στους αγωγούς. Στο εσωτερικό τους φέρουν λαβυρινθοειδή λεπτοδιαµετρικό αγωγό ο οποίος θα καθυστερήσει ή και θα αποτρέψει το πέρασµα της φλόγας προς τις φιάλες σε περίπτωση α- ναρρόφησης της φλόγας. Στην περίπτωση που αντιληφθούµε αναρρόφηση αµέσως κλείνουµε τις στρόφιγγες του καυστήρα και τα κλείστρα των φιαλών, όπως έχουµε πει. Από τους εκτονωτές. Α Β Από τον καυστήρα & συνδεδεµένοι. Εικόνα 3. Α) Ταχυσύνδεµοι & Β) Φλογοπαγίδες συσκευής οξυγονοκόλλησης. Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

10 . ΚΑΥΣΤΗΡΑΣ (ή ΑΝΑΜΙΚΤΗΣ ή ΣΑΛΙΜΟ ) Έχει σαν προορισµό την ανάµιξη των δύο αερίων στην επιθυµητή αναλογία και διατήρηση αυτής σταθερή σε όλη την διάρκεια της συγκολλήσεως. Κατασκευάζονται συνήθως από ορείχαλκο ή από ελαφρά µέταλλα. Ο καυστήρας βασικά αποτελείται: (Σχήµα 6) Ι) Από την λαβή µε τις δικλείδες και τις θέσεις προσαγωγής των σωληνώσεων οξυγόνου - ασετυλίνης. ΙΙ) Από τον ΣΩΛΗΝΑ ΑΝΑΜΙΞΗΣ των αερίων, στο άκρο του οποίου προσαρµόζεται το Α- ΚΡΟΦΥΣΙΟ ή ΜΠΕΚ (Σχ. 11.3,γ.).Για να µπορούµε µε τον ίδιο καυστήρα να έχουµε φλόγες διαφορετικών εντάσεων, για να συγκολλούµε ελάσµατα διαφορετικού πάχους, κάθε καυστήρας συνοδεύεται από ακροφύσια διαφόρων παροχών ασετυλίνης (Σχήµα 11.3.δ.). Οι δε παροχές αναγράφονται πάνω στα ακροφύσια, π.χ. ακροφύσιο 600 σηµαίνει ότι είναι παροχής 600 λίτρων ασετυλίνης ανά ώρα. Η ρύθµιση του οξυγόνου και της ασετυλίνης στον χώρο καύσεως πραγµατοποιείται µε την βοήθεια της αντίστοιχης στρόφιγγας που φέρει ο καυστήρας. Πρέπει δε απαραιτήτως η ταχύτητα εξόδου του µίγµατος των αερίων να είναι µεγαλύτερη από την ταχύτητα καύσεως της φλόγας, για να µην µεταδοθεί η καύση στο εσωτερικό του καυστήρα. Ακροφύσια α1 Λαβή Σωλήνας ανάµιξης Στρόφιγγες ασετυλίνης α2 Στρόφιγγες οξυγόνου ικλείδα επιπλέον Οξυγόνου για κοπή Σωλήνας ανάµιξης Σωλήνας επιπλέον Οξυγόνου για κοπή Λαβή συγκράτησης Εικόνα 4. α1) Καυστήρας συγκόλλησης, α2) Καυστήρας κοπής Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11

11 Σχήµα 6β. Καυστήρας σε τοµή. Σχήµα 7. Έξι, διάφορα ακροφύσια (µπεκ) καυστήρα µε την βάση (εξάγωνο κλειδί τους). ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΚΟΛΛΗΤΉ (Σχήµα 8). O οξυγονοκολλητής για να προφυλάξει τα µάτια του από την ισχυρή λάµψη της φλόγας καύσεως οξυγόνου - ασετυλίνης και για να µπορεί να παρακολουθεί το σηµείο συγκολλήσεως οφείλει να φέρει ΓΥΑΛΙΑ σκοτεινού χρώµατος. Επίσης έχει ανάγκη από: Ένα κλειδί για τις συνδέσεις των ρακόρ. Ένα αναπτήρα για το άναµµα των αερίων. Ένα σφυρί (µατσακόνι) για ν' αποµακρύνει τη σκωρία (σκουριά). Μια συρµατόβουρτσα για τον καθαρισµό του σηµείου συγκολλήσεως. Ένα ζευγάρι δερµάτινα γάντια, ποδιά και παπούτσια. Χρησιµοποιεί και µια µεταλλική τράπεζα εργασίας, συνήθως διάτρητη για να πέφτουν κάτω τα υπολείµµατα της κόλλησης ή της κοπής. Πυρότουβλα ή και µια ιδιοσυσκευή για την στήριξη των προς συγκόλληση µικρών κοµµατιών. Μια λαβίδα (τσιµπίδα) για την µετατόπιση ή την µεταφορά των ζεστών κοµµατιών. Θήκες για την τοποθέτηση των διαφόρων µέταλλων προσαγωγής (ανάλογα µε τη Ø & το υλικό κόλλησης). Σχήµα 8. Εργαλεία οξυγονοκολλητή. Γ.Μ.&Α. Εργαστήριο 7Β - Φύλλο έργου 6 - Οξυγονοκ/ληση 1Β. ιαχείρ.εξοπ/σµού από 11