Μήνυµα του Γενικού ιευθυντή Message from the CEO. Θόρυβος Noise. Ατµόσφαιρα Atmosphere. Νερό Water. Aπορρίµµατα Waste

Transcript

1 Τεύχος / Issue

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ CONTENTS Μήνυµα του Γενικού ιευθυντή Message from the CEO Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης Environmental Management System Θόρυβος Noise Ατµόσφαιρα Atmosphere Νερό Water Aπορρίµµατα Waste Φυσικό Περιβάλλον Natural Environment Kοινωνικές Πρωτοβουλίες Social Initiatives Στατιστικά Στοιχεία Statistics

3 Μήνυµα του Γενικού ιευθυντή Με µεγάλη χαρά σας παρουσιάζω τη 14 η έκδοση της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του ιεθνούς Αερολιµένα Αθηνών ( ΑΑ) «Φροντίδα για το Περιβάλλον», η οποία περιγράφει τις ενέργειες της Εταιρείας µας για τη φροντίδα και την προστασία του περιβάλλοντος µε υπεύθυνο και αποτελεσµατικό τρόπο. Η οικονοµική κρίση συνέχισε να επηρεάζει αρνητικά την κίνηση σε αρκετά Ευρωπαϊκά αεροδρόµια συµπεριλαµβανοµένου και του ΑΑ. Ωστόσο, δεν επιτρέψαµε η επίπτωση αυτή να επηρεάσει τη δέσµευση του ΑΑ για την περιβαλλοντική φροντίδα και προστασία. Το σύνολο των περιβαλλοντικών θεµάτων που συνδέονται µε τη λειτουργία του αεροδροµίου (θόρυβος, ποιότητα αέρα, νερό, απορρίµµατα, φυσικό περιβάλλον, κλιµατική αλλαγή) παρακολουθούνται και υλοποιούνται συστηµατικά µέσω του Συστήµατος Περιβαλλοντικής ιαχείρισης, το οποίο αξιολογήθηκε µε επιτυχία κατά τον ετήσιο έλεγχο από ανεξάρτητο φορέα πιστοποίησης. Το Εταιρικό Σχέδιο ράσης για την Κλιµατική Αλλαγή, στο τέταρτο έτος εφαρµογής του, εξακολουθεί να αποφέρει καρπούς καθώς πετύχαµε να µειώσουµε το εταιρικό αποτύπωµα άνθρακα κατά 19% συγκριτικά µε το έτος βάσης εν µείναµε όµως µόνον εκεί καθώς κατορθώσαµε να υπερβούµε το στόχο που θέσαµε για την ανακύκλωση (50% µέχρι το 2012), ανακυκλώνοντας το 51% των αποβλήτων που παρήχθησαν στο αεροδρόµιο το Η δέσµευσή µας για την ανάπτυξη καθαρότερων πηγών ενέργειας οδήγησε στην κατασκευή ενός φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 8.05 MWp, τη µεγαλύτερη ενιαία εγκατάσταση σε αεροδρόµιο παγκοσµίως. Το πάρκο, που τέθηκε σε λειτουργία το καλοκαίρι του 2011, καλύπτει επιφάνεια τ.µ., αποτελείται από φωτοβολταϊκα πλαίσια (panels), παράγει ηλεκτρική ενέργεια που καλύπτει το 10% των αναγκών της αεροπορικής κοινότητας και µειώνει τις εκποµπές CO 2 κατά περίπου τόνους ετησίως. Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, η υποστήριξή µας προς τις τοπικές κοινωνίες αποκτά ιδιαίτερη σηµασία. Έργα που αφορούν σε κοινωνικά, εκπαιδευτικά, πολιτιστικά, αθλητικά και αλλά γεγονότα και ανάγκες, υλοποιούνται µέσα από το Σχέδιο ράσης για τις Τοπικές Κοινωνίες σε συνεργασία µε τους γείτονές µας. Το 2011, ο ΑΑ µεταξύ άλλων ολοκλήρωσε την κατασκευή του 6 ου πάρκου εκτός των ορίων του αεροδροµίου, στο ήµο Σπάτων-Αρτέµιδος. Το πάρκο περιλαµβάνει εκτεταµένο δίκτυο πεζοδρόµων και ποδηλατοδρόµων, παιδική χαρά, κυλικείο και ανοικτό χώρο για αθλοπαιδιές και άλλες δραστηριότητες, ενώ φυτεύτηκαν σ αυτό περισσότερα από νέα δέντρα και θάµνοι, ανεβάζοντας τη συνολική πράσινη έκταση που έχει παραδοθεί από την εταιρεία µας στις τοπικές κοινότητες στα τ.µ. Με αυτές και πολλές άλλες περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες κατά νου, σας παρουσιάζω το τεύχος «Φροντίδα για το Περιβάλλον» για το έτος Γιάννης Ν. Παράσχης 3

4 It gives me great pleasure to introduce to you the 14 th issue of Athens International Airport s (AIA) publication Care for the Environment, which describes our Company s efforts to protect the environment in a responsible and effective manner. The economic crisis continued to negatively impact air traffic at a number of European airports including Athens. We have not, however, allowed this situation to affect our commitment to environmental protection. The full range of environmental issues associated with the operation of an airport (noise, air quality, water, waste, natural environment, climate change) are addressed by our Environmental Management System, which successfully passed its annual audit by an independent certification body. Our Climate Change Corporate Action Plan, in its fourth year of implementation, continues to bear fruit as the company has managed to reduce its carbon footprint by 19% in comparison to the baseline year of We also managed to exceed our self-imposed target of a 50% recycling rate (by 2012), recycling 51% of all waste produced at the airport in Our commitment to developing cleaner sources of energy led to the construction of an 8.05 MWp photovoltaic park, the largest unified facility at an airport worldwide. The park, which came online in the summer of 2011, covers an area of 160,000 m 2, is comprised of 28,740 panels, generates enough electricity to cover 10% of the entire airport community's needs and avoids the emission of approximately 11,000 tonnes of CO 2. In these challenging times, our support of local communities has taken on new importance. Our projects supporting social, educational, cultural, athletic and other activities are implemented through our Local Communities Action Plan in close collaboration with our neighbors. In 2011, AIA completed the construction of its 6 th park outside the airport fence in the Municipality of Spata-Artemida. The park, which includes extensive walking and cycling paths, a children's playground and open area for different activities as well as more than 5,000 newly planted trees and shrubs, brings the total green area delivered by our Company to local communities to 84,000 m 2. With these and many other environmental initiatives in mind, I present you with our latest issue of Care for the Environment Dr Yiannis N. Paraschis 4

5 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ENVIRONMENT AL MANAGEMENT SYSTEM 5

6 Μια από τις σηµαντικότερες προτεραιότητες της εταιρείας µας είναι η υπεύθυνη και αποτελεσµατική αντιµετώπιση όλων των περιβαλλοντικών προκλήσεων. Η δέσµευσή µας αυτή αντανακλάται στην Περιβαλλοντική Πολιτική, η οποία τροποποιήθηκε το 2010 έτσι ώστε να λάβει υπόψη την αυξανόµενη σηµασία της κλιµατικής αλλαγής. Εφαρµόζουµε Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης (ΣΠ ), το οποίο έχει πιστοποιηθεί σύµφωνα µε το διεθνές περιβαλλοντικό πρότυπο ΕΝ ISO 14001:2004, ενώ το εκέµβριο του 2011 η δεύτερη ετήσια ανασκόπηση πραγµατοποιήθηκε επιτυχώς από τον ανεξάρτητο φορέα πιστοποίησης DQS. Στο πλαίσιο του Συστήµατος, εκπονούµε κάθε χρόνο Περιβαλλοντικό Σχέδιο, που περιγράφει αναλυτικά τα προγράµµατα τα οποία εφαρµόζουµε, ενώ συνεργαζόµαστε στενά και παρακολουθούµε τις δραστηριότητες των εταιρειών που λειτουργούν στο αεροδρόµιο. One of our company s top priorities is the responsible and effective management of all environmental challenges. This commitment is reflected in our Environmental Policy, which was updated in 2010 to account for the growing importance of climate change. In order to efficiently address all environmental issues, we have established an Environmental Management System (EMS) which is certified according to the international standard ΕΝ ISO 14001:2004. In December 2011, DQS, the external certification body, renewed our certification through In the context of the EMS, we annually compile and implement an Environmental Plan consisting of comprehensive environmental programmes. In addition, we closely cooperate with and monitor the operations of Third Parties operating at the airport. 6

7 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ 2011 Απολογισµός ράσεων ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Παρακολούθηση Ποιότητας Νερού Αξιολόγηση Αποτελεσµατικότητας Νέων Μέτρων Μείωσης Θορύβου Πραγµατοποίηση παράλληλων αναλύσεων της εκροής της ΕΕΛ και του Συστήµατος Συνεχούς Παρακολούθησης Νερού & 3 αναλύσεων στην εκροή της ΜΕΒΑ Παρακολούθηση εφαρµογής µέτρων και αξιολόγηση αποτελεσµατικότητας ΕΠΕΤΕΥΧΘΗ ΕΠΕΤΕΥΧΘΗ Αποτίµηση της Ποιότητας των Συστηµάτων Βαθµονόµησης του ΠΠΑ Αξιολόγηση της αβεβαιότητας των συστηµάτων βαθµονόµησης των σταθµών µε ιχνηλασιµότητα στο Ινστιτούτο Μετρολογίας της Ολλανδίας ΕΠΕΤΕΥΧΘΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ 2012 Αντικειµενικοί Στόχοι ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Ανακύκλωση στο Χώρο του Αεροδροµίου Επίτευξη ποσοστού ανακύκλωσης 50% στο χώρο του αεροδροµίου το έτος 2012 Περιβαλλοντική Eυαισθητοποίηση στα Τρίτα Μέρη του ΑΑ Πραγµατοποίηση 12 παρουσιάσεων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης σε Τρίτα Μέρη Περιβαλλοντικές Ενηµερωτικές Συναντήσεις 300 εργαζόµενοι του ΑΑ να παρακολουθήσουν τις ενηµερωτικές συναντήσεις Σχέδιο ιαχείρισης Άνθρακα και Στόχος Μείωσης Επέκταση της συµµετοχής του ΑΑ στο δεύτερο στάδιο (Μείωση) του Airport Carbon Accreditation µέσω της ανάπτυξης και εφαρµογής ενός πολυετούς σχεδίου για την διαχείριση των εκποµπών άνθρακα µε ένα συγκεκριµένο στόχο µείωσης Κοινωνικά Έργα στην Ευρύτερη Περιοχή Ενδυνάµωση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης µε τη µορφή 12 παρουσιάσεων σε µαθητές σχολείων της περιοχής των Μεσογείων Σχέδιο ράσεων για τις Τοπικές Κοινωνίες Ανάληψη 30 πρωτοβουλιών για την περίοδο των δύο ετών Πρόγραµµα Ανάδειξης και Προστασίας του Υγροτόπου της Βραυρώνας ΙΙ Συντήρηση µονοπατιών, πινακίδων, φυτεύσεων και περίφραξης, αποµάκρυνση αδρανών υλικών, παρακολούθηση πτηνών, εκδήλωση για τα εγκαίνια του ειδικού µονοπατιού για ανθρώπους µε προβλήµατα όρασης, εκδήλωση την Παγκόσµια Ηµέρα Περιβάλλοντος και περιβαλλοντικές παρουσιάσεις σε µαθητές σχολείων. ιαχείριση Αποβλήτων Χηµικών Ανάπτυξη και υλοποίηση ενός νέου σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων χηµικών µε συγκεκριµένο στόχο µείωσης ηµιουργία Στρατηγικού Χάρτη Θορύβου (ΣΧΘ) Υπολογισµός ισοθορυβικών καµπυλών Lden και Lnight και σύγκριση µε τα όρια θορύβου 7

8 2011 ENVIRONMENTAL PLAN Performance Report PROGRAMME TITLE TARGET RESULT Water Quality Monitoring Perform parallel analyses for STP outflow & OWMS (12 & 6 analyses respectively) & 3 analyses for IWTF outflow ACHIEVED Assess Effectiveness of New Noise Mitigation Measures Monitor enforcement of measures and assess effectiveness ACHIEVED Evaluation of the Quality of the Calibration Systems of the AQMN Assess the uncertainty of the station calibration systems traceable to the Dutch Metrology Institute ACHIEVED 2012 ENVIRONMENTAL PLAN Objectives PROGRAMME TITLE TARGET Recycling on Airport Site Achieve a recycling rate of 50% on airport site in year 2012 Environmental Awareness at Third Parties Conduct at least 12 environmental awareness presentations to AIA s Third Parties Environmental Informative Sessions 300 AIA employees to attend the informative sessions Carbon Management Plan and Reduction Target Extend AIA's participation in Airport Carbon Accreditation to Level 2 (Reduction) through the development and implementation of a multi-year carbon management plan with a specific emission reduction target Community Projects Provide Environmental Awareness Presentations in the form of 12 presentations to pupils of schools in the Mesogaia area Community Action Plan Undertake 30 initiatives for the 2-year period Preservation of Vravrona Wetland ΙΙ Maintenance of footpaths, signs, vegetation and fencing, removal of inert material, bird monitoring, event for the inauguration of the special footpath for the visually impaired, environmental day event and environmental presentations to schools Chemical Waste Management Development and implementation of a chemical waste management plan with a specific reduction target Creation of 2011 Strategic Noise Map (SNM) Calculate Lden and Lnight zones and compare with limits in force 8

9 ΘΟΡΥΒΟΣ / NOISE 9

10 Ο θόρυβος είναι ένα από τα βασικά περιβαλλοντικά θέµατα που σχετίζονται µε τη λειτουργία ενός αεροδροµίου, και η εταιρεία µας το αντιµετωπίζει µε την ανάλογη σοβαρότητα λαµβάνοντας τα απαραίτητα µέτρα. ιαδικασίες Μείωσης Θορύβου ( ΜΘ) Για τη µείωση της όχλησης από το θόρυβο στις κατοικηµένες περιοχές γύρω από το αεροδρόµιο, εφαρµόζονται οι ιαδικασίες Μείωσης Θορύβου. Noise is one of the main environmental issues associated with the operation of an airport, and our company addresses it responsibly by taking measures. Noise Abatement Procedures (NAP) Noise Abatement Procedures have been defined for the reduction of noise levels in the residential areas around the airport and along the flight paths. Αποτελέσµατα της Χρήσης ιαδρόµων για το 2011: Ποσοστό απογειώσεων προς βορρά από 23:00 έως 07:00 στον διάδροµο 03R: 4% Ποσοστό προσγειώσεων προς νότο από 23:00 έως 07:00 στον διάδροµο 21L: 11% Ποσοστό απογειώσεων προς βορρά από 15:00 έως 18:00 στον διάδροµο 03R: 2% Ποσοστό προσγειώσεων προς νότο από 15:00 έως 18:00 στον διάδροµο 21L: 4% Results of the Preferential Runway Use System for 2011: Percentage of take-offs to the north from 23:00 to 07:00 on runway 03R: 4% Percentage of landings to the south from 23:00 to 07:00 on runway 21L: 11% Percentage of take-offs to the north from 15:00 to 18:00 on runway 03R: 2% Percentage of landings to the south from 15:00 to 18:00 on runway 21L: 4% Το εκέµβριο του 2011 οι ιαδικασίες Μείωσης Θορύβου τροποποιήθηκαν και περιλαµβάνουν τα ακόλουθα µέτρα για τη χρήση των διαδρόµων: Αποφυγή χρήσης του ανατολικού διαδρόµου 03R για απογειώσεις καθώς και του διαδρόµου 21L για προσγειώσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας (23:00-07:00). Το µέτρο αυτό εφαρµόζεται και κατά τις απογευµατινές ώρες (15:00 18:00) σύµφωνα µε την έκδοση σχετικής οδηγίας ΝΟΤΑΜ της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Αποφυγή χρήσης του ανατολικού διαδρόµου 03R για απογειώσεις καθώς και του διαδρόµου 21L για προσγειώσεις σε 24ώρη βάση για τους παρακάτω τύπους οριακά συµµορφούµενων αεροσκαφών κεφαλαίου 3 (νέο µέτρο): In December 2011 the Noise Abatement Procedures (NAP) were revised and include the following measures: Avoidance of the use of the eastern runway (03R) for departures to the north and (21L) for landings to the south during the night (23:00 07:00). These measures are also implemented during the afternoon hours (15:00 18:00) as defined in the Hellenic Civil Aviation Authority s (HCCA) relevant NOTAM notification. Avoidance of the use of the eastern runway (03R) for departures to the north and (21L) for landings to the south on a 24hous basis for the following potentially marginally accepted chapter 3 aircraft types (new measure): 10

11 Antonov An-124 BAC /400 Boeing B707 Boeing B727 Boeing B Boeing B /300 British Aerospace BAE McDonell Douglas DC-8 McDonell Douglas DC-9 McDonell Douglas DC-10 Ilyushin 62 Ilyushin 76/ IL78-82 Ilyushin 96 Lockheed TriStar L1011 Tupolev TU-134A Tupolev TU-154M Yakovlev YAK-40 Yakovlev YAK-42 Αποφυγή χρήσης του ανατολικού διαδρόµου 03R για απογειώσεις καθώς και του διαδρόµου 21L για προσγειώσεις σε 24ώρη βάση για στρατιωτικά αεροσκάφη (νέο µέτρο). Τα στρατιωτικά αεροσκάφη αντίστοιχου τύπου µε πολιτικά αεροσκάφη τα οποία δεν περιλαµβάνονται στην παραπάνω λίστα, εξαιρούνται από τον περιορισµό. Κατά τη διάρκεια της απογείωσης από τους διαδρόµους 03L και 03R προβλέπεται η µείωση της ισχύος κατά την απογείωση να πραγµατοποιείται σε ελάχιστο υψόµετρο 1800 ποδών και η επιτάχυνση πάνω από την αρχική ταχύτητα ανόδου (v2+10) ή αλλαγή πτερυγίων καµπυλότητας να πραγµατοποιείται σε ελάχιστο υψόµετρο 3300 ποδών. Avoidance of the use of the eastern runway (03R) for departures to the north and (21L) for landings to the south on a 24-hour basis for military aircraft (new measure). Military aircraft of type equivalent with civil aircraft not included in the above list are exempted from this restriction. Thrust reduction following take-off from runways 03L and 03R will be exercised at a minimum altitude of 1800 feet, while acceleration above initial climb speed (v2+10) or change in flap and slat configuration will be made at a minimum altitude of 3300 feet. Στάθµη Θορύβου Αεροσκαφών ανά Σταθµό για το 2011 Aircraft Noise Level per NMT for db(a) NMT 2 NMT 3 NMT 4 NMT 5 NMT 6 NMT 7 NMT 8 NMT 9 NMT 10 L den (A/C) db (A) L night (A/C) db (A) Σηµείωση: Στο γράφηµα παρουσιάζεται η στάθµη θορύβου που οφείλεται µόνο στις πτήσεις των αεροσκαφών και ό χι ο συνολικός θόρυβος που καταγράφεται. Note: The noise levels presented in the chart are attribute only to aircraft flights and are not total noise levels. Επίσης σε συνέχεια συνεργασίας µε την ΥΠΑ και το ήµο Αρτέµιδος επεκτάθηκε το σύστηµα χρήσης διαδρόµων κατά τη διάρκεια των Πανελληνίων εξετάσεων Για την προώθηση των θεµάτων σχετικών µε το θόρυβο αεροσκαφών ο ΑΑ πραγµατοποίησε παρουσιάσεις σε οµάδες πιλότων και εκπροσώπους αεροπορικών εταιριών για θέµατα θορύβου το διάστηµα Οκτωβρίου εκεµβρίου Ειδικότερα στις παρουσιάσεις συµµετείχαν οι αεροπορικές εταιρίες: Olympic Air, British Airways, Air France, KLM, Scandinavian Airlines, Blue One, Alitalia, Lufthansa and Delta. Following cooperation with the HCAA and local communities, our preferential runway use system was extended to cover the 2011 college entrance exam period. In order to further promote aircraft noise issues, AIA made a series of presentations to pilots and airline representatives during October-December More specifically the presentations were attended by representatives of Olympic Air, British Airways, Air France, KLM, Scandinavian Airlines, Blue One, Alitalia, Lufthansa and Delta. 11

12 Τηλεφωνικές Κλήσεις στη Γραµµή Σας Ακούµε ανά Περιοχή για το 2011 Τelephone Calls to the We Listen Line per Area during 2011 Άρτεµις / Artemis 24 (51%) Κορωπί / Koropi 5 (11%) Αγ. Κυριακή / Ag. Kiriaki 1 (2%) Άλλες Περιοχές Other Areas 17 (36%) Σύστηµα Παρακολούθησης Θορύβου Έχουµε εγκαταστήσει Σύστηµα Παρακολούθησης Θορύβου (NOise MOnitoring System NOMOS). Το σύστηµα αυτό είναι συνδεδεµένο µε το ραντάρ της ΥΠΑ ώστε να πραγµατοποιείται συσχετισµός των επιπέδων θορύβου µε συγκεκριµένες πτήσεις αεροσκαφών µε βάση το ίχνος πτήσης των αεροσκαφών. Το NOMOS περιλαµβάνει δέκα (10) σταθερούς και έναν κινητό σταθµό παρακολούθησης θορύβου (ΝΜΤ), που έχουν εγκατασταθεί σε κατοικηµένες περιοχές κατά µήκος της πορείας των αεροσκαφών. Σχέσεις µε την Τοπική Κοινωνία Έχουµε δηµιουργήσει την ειδική τηλεφωνική γραµµή «Σας Ακούµε» ( ) για παράπονα και ερωτήσεις σχετικά µε το θόρυβο. Επίσης υπάρχει και η δυνατότητα λήψης παραπόνων θορύβου και από την ιστοσελίδα της εταιρείας ( ενώ είναι δυνατή και η πρόσβαση στα στοιχεία του NOMOS. Noise Monitoring System We have installed a NOise MOnitoring System (NOMOS) for the continuous monitoring of noise levels and automatic correlation with aircraft flights. Furthermore, this system is connected with HCCA s radar so that correlations can be established based on the actual flight track information. The Noise Monitoring System comprises ten (10) permanent and one (1) mobile Noise Monitoring Terminals (ΝΜΤs) installed in residential areas along the flight routes. Relations with the Local Communities Concerned citizens may call the We Listen telephone line ( ) on a 24-hour basis in order to register their complaints and request information on noise issues. Furthermore, citizens can register their noise complaints through AIA s website ( and also have the ability to view data from AIA's Noise Monitoring System (available in Greek only). 12

13 ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ / ATMOSPHERE 13

14 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΕΡΑ Η Εταιρεία Αεροδροµίου, αναγνωρίζοντας τη σηµασία της διατήρησης της καλής ποιότητας του αέρα, αντιµετωπίζει το θέµα καταγράφοντας τις εκποµπές ρύπων από τις σχετικές πηγές, παρακολουθώντας τις συγκεντρώσεις ρύπων και τις µετεωρολογικές παραµέτρους στο αεροδρόµιο και την ευρύτερη περιοχή και αναλαµβάνοντας πρωτοβουλίες για τη µείωση των εκποµπών. Καταγραφή Εκποµπών Η εταιρεία µας υπολογίζει τις εκποµπές οξειδίων του αζώτου (NO x ), υδρογονανθράκων (HCs) και µονοξειδίου του άνθρακα (CO) στο χώρο του αεροδροµίου, που περιλαµβάνει τις εκποµπές των αεροσκαφών (Κύκλος Προσγείωσης Απογείωσης), εκποµπές λόγω της εξυπηρέτησης των αεροσκαφών, εκποµπές από την οδική κυκλοφορία στο οδικό δίκτυο του αεροδροµίου καθώς και στις µη προσβάσιµες στο κοινό περιοχές και εκποµπές από άλλες πηγές (π.χ. σταθερές). AIR QUALITY Our company acknowledges the importance of air quality and addresses the issue by assessing emissions from relevant sources, monitoring pollutant concentrations and meteorological parameters at the airport and in the surrounding communities and adopting measures aiming to reduce emissions. Emissions Inventory Our company estimates emissions of nitrogen oxides (NO x ), hydrocarbons (HCs) and carbon monoxide (CO) from sources on the airport site, including aircraft emissions during the Landing-Take-Off (LTO) cycle, emissions from aircraft handling, emissions from road traffic in public areas and on the apron as well as emissions from other sources (e.g. stationary). Εκποµπές Αεροσκαφών συγκριτικά µε τις Κινήσεις Αεροσκαφών Aircraft Emissions in relation to Aircraft Movements Τόνοι / Tonnes NOx CO HCs Κινήσεις Αεροσκαφών / Aircraft Movements Κινήσεις Αεροσκαφών / Aircraft Movements Παρακολούθηση Ποιότητας Αέρα Το αεροδρόµιό µας είναι ένα από τα καλύτερα εξοπλισµένα αεροδρόµια διεθνώς για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα. Ο εξοπλισµός περιλαµβάνει τα εξής: ίκτυο Παρακολούθησης Ποιότητας Αέρα ( ΠΠΑ), το οποίο λειτουργεί από το 1998 και αποτελείται από 5 µόνιµους σταθµούς, που είναι εγκατεστηµένοι στους ήµους Γλυκών Νερών, Κορωπίου, Μαρκοπούλου, Παλλήνης και Σπάτων, και έναν κινητό σταθµό. Στους σταθµούς µετράµε τις συγκεντρώσεις των βασικών ρύπων: οξείδιο του αζώτου (NO x ), όζον (O 3 ), σωµατίδια (PM 10, PM 2.5 ), δοξείδιο του θείου (SO 2 ), µονοξείδιο του άνθρακα (CO) και υδρογονάνθρακα (HCs) καθώς και µετεωρολογικές παραµέτρους. Air Quality Monitoring Our airport is one of the best-equipped airports in the world with respect to air quality and meteorological monitoring. The equipment comprises the following: An Air Quality Monitoring Network (AQMN), which has been operating since 1998 and consists of five (5) permanent monitoring stations installed in the Municipalities of Glyka Nera, Koropi, Markopoulo, Pallini and Spata and one (1) mobile station. Ground level concentrations of the major pollutants: nitrogen oxides (NO x ), ozone (O 3 ), particulate matter (PM 10,PM 2.5 ), sulphur dioxide (SO 2 ), carbon monoxide (CO) and hydrocarbons (HCs) are measured as well as the basic meteorological parameters. 14

15 Σύστηµα Φασµατοσκοπίας ιαφορικής Οπτικής Απορρόφησης (DOAS), όπου γίνεται καταγραφή της συγκέντρωσης αερίων ρύπων και το οποίο παρέχει στοιχεία όχι µόνο για την αξιολόγηση της ποιότητας του αέρα στο χώρο του αεροδροµίου αλλά και για τις εκποµπές των αεροσκαφών κατά τη φάση της απογείωσης. Ηχητικό Ραντάρ (SODAR), Ηλεκτροµαγνητικό Ραντάρ (RASS) και Μετεωρολογικό Σταθµό για την καταγραφή διαφόρων µετεωρολογικών παραµέτρων που συµβάλλουν στη διαµόρφωση της ποιότητας του αέρα στην ευρύτερη περιοχή των Μεσογείων. A Differential Optical Absorption Spectroscopy (DOAS) system, which records pollutant concentrations and contributes not only to the assessment of air quality on the airport premises, but also to the monitoring of aircraft emissions during take-off. A Sonic Detection And Ranging (SODAR) system, a Radio Acoustic Sounding System (RASS) and a Meteorological Station, which are used to monitor several meteorological parameters that affect air quality in the wider Mesogheia region. Αποτελέσµατα Παρακολούθησης Πρέπει να σηµειωθεί ότι το αεροδρόµιο είναι µόνο µία από τις πολλές πηγές αέριων ρύπων στα Μεσόγεια. Άλλες σηµαντικές πηγές αέριων ρύπων είναι η οδική κυκλοφορία, όπως επίσης και η εκτεταµένη ανάπτυξη (οικιστική και βιοµηχανική) και άλλες δραστηριότητες της περιοχής (π.χ. καύσεις). Results It should be noted that the airport is just one of many sources of air pollution in the Mesogheia area. Other sources include road traffic, widespread development (light industry, residential, etc.) and other activities (e.g. agricultural burning). Μέσες Συγκεντρώσεις Μετρούµενων Ρύπων στους Σταθµούς του ΠΠΑ το 2011 Mean Concentrations of Pollutants Monitored at the AQMN Stations in 2011 Σταθµός / Station NO 2 O 3 PM 10 PM 2.5 SO 2 µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 CO mg/m 3 HCs ppm Γλυκά Νερά / Glyka Nera 20,4 79,7 23,4 /Μ 5,3 0,3 /Μ Κορωπί / Koropi 12,4 75,9 /Μ 23,1 /Μ /Μ 2,0 Μαρκόπουλο / Markopoulo 17,0 76,2 44,2 /Μ /Μ 0,4 /Μ Παλλήνη / Pallini 11,4 89,7 /Μ 16,9 5,8 0,3 /Μ Σπάτα / Spata 17,0 77,5 20,8 /Μ 4,2 0,3 2,0 /Μ: O ρύπος δεν µετράται στον εν λόγω σταθµό / Not measured at the specific station Μ/ : Μη διαθέσιµη λόγω βλάβης των οργάνων / Data not available due to equipment failure ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Μέτρα για τη Μείωση των Εκποµπών Η εταιρεία µας έχει δεσµευθεί να µειώσει την επίδρασή της στην κλιµατική αλλαγή, εφαρµόζοντας ήδη επιτυχώς µέτρα που µειώνουν τις εκποµπές που προέρχονται από τις λειτουργίες της, τα οποία περιλαµβάνουν το σχεδιασµό των εγκαταστάσεων του ΑΑ σύµφωνα µε τις αρχές της ενεργειακής αποδοτικότητας, την εκτεταµένη χρήση φυσικού αερίου, τη λειτουργία εκτεταµένου δικτύου µέσων µαζικής µεταφοράς, τη συµµετοχή στα Ευρωπαϊκά Προγράµµατα GreenLight και GreenBuilding το 2003 και 2006 αντίστοιχα και άλλα µέτρα. CLIMATE CHANGE Emission Reduction Measures Our company is committed to reducing its impact on climate change and has already successfully implemented several measures to reduce emissions from sources under its direct control, including the energy-efficient design of the airport buildings and infrastructure, extensive use of natural gas, well-developed access to the airport via public transport, participation in the European GreenLight and GreenBuilding Programmes since 2003 and 2006 respectively and other measures. 15

16 Στο πλαίσιο του Εταιρικού Σχεδίου ράσης για την Κλιµατική Αλλαγή, ο ΑΑ συµµετέχει σε µια πρωτοβουλία του ιεθνούς Συµβουλίου Αεροδροµίων Ευρώπης µε στόχο τη διαχείριση & µείωση των εκποµπών άνθρακα αεροδροµίων ( Airport Carbon Accreditation ). Το 2010 ο ΑΑ αναβάθµισε την πιστοποίηση του από το πρώτο στάδιο (Χαρτογράφηση) στο δεύτερο στάδιο (Μείωση) θέτοντας τον εξής µακροπρόθεσµο στόχο: µείωση των εκποµπών CO 2 υπό τον έλεγχο του ΑΑ κατά 25% µέχρι το 2020 σε σχέση µε το 2005 Με βάση το αποτύπωµα άνθρακα του ΑΑ για το έτος 2011 έχει ήδη επιτευχθεί 19% µείωση στις εκποµπές CO 2 µεταξύ 2005 και 2011 µετά την υλοποίηση σειράς µέτρων εξοικονόµησης ενέργειας. Ο ΑΑ ευελπιστεί να συνεχίσει τις εντυπωσιακές µειώσεις µέσα στην επόµενη δεκαετία επενδύοντας σε ενεργειακά αποδοτική τεχνολογία, βελτιστοποιώντας την ενεργειακή απόδοση των εγκαταστάσεων του µέσω του Συστήµατος ιαχείρισης Κτιρίων (Building Automation System), ευαισθητοποιώντας περισσότερο το προσωπικό καθώς και µε άλλα µέτρα. As part of its Climate Change Corporate Action Plan, AIA participates in an industry initiative led by the European region of Airports Council International, namely Airport Carbon Accreditation. AIA upgraded its accreditation in 2010 from Level 1 (Mapping) to Level 2 (Reduction) based on the following long-term goal: a 25% reduction in CO 2 emissions under AIA's direct control by 2020 using 2005 as a baseline year Based on AIA's 2011 carbon footprint, an 19% reduction in its carbon footprint has been achieved between 2005 and 2011 following the implementation of a series of energy saving measures. AIA looks to meet the challenge of continuing to reduce its carbon footprint over the next decade by investing in energy efficient technology, optimising the energy performance of its facilities through its Building Automation System, raising the awareness of its employees and other related actions CERTIFICATE of ACCREDITATION This is to certify that Airport Carbon Accreditation, under the administration of WSP Environment & Energy Ltd, confirms that the carbon management processes at ATHENS INTERNATIONAL AIRPORT implemented by Athens International Airport have earned the accreditation level of REDUCTION, in recognition of their efforts to manage and reduce their CO2 emissions, as part of the European airport industry s response to the challenge of Climate Change. Olivier Jankovec Director General ACI EUROPE Terry A Hearn Global Director WSP Environment & Energy Πηγή / Sοurce Αποτύπωµα Άνθρακα του ΑΑ για το Έτος 2011 Carbon Footprint for Εκποµπές CO 2 (τόνοι) CO 2 Emissions (tonnes) Ηλεκτρικό Ρεύµα / Grid Electricity kwh Φυσικό Αέριο / Natural Gas Nm Στόλος Οχηµάτων / Vehicle Fleet Σταθερές Πηγές/ Stationary Sources λίτρα βενζίνης / litres of petrol λίτρα πετρελαίου / litres of diesel λίτρα υγραερίου / litres of LPG λίτρα πετρελαίου / litres of diesel λίτρα πετρελαίου θέρµανσης / litres of heating oil 89 Σύνολο / Total Σηµείωση: ένα µέσο επιβατικό όχηµα εκπέµπει περίπου 2 τόνους CO 2 ανά διανυθέντα χιλιόµετρα. Note: an average passenger vehicle emits approximately 2 tonnes of CO 2 every 10,000 kilometres driven. 16

17 Εταιρικό Σχέδιο ράσης για την Κλιµατική Αλλαγή Ο ΑΑ συνέχισε για τέταρτη χρονιά την υλοποίηση του Εταιρικού Σχεδίου ράσης για την Κλιµατική Αλλαγή. Τα κύρια αποτελέσµατα του Σχεδίου ράσης για το 2011 είναι τα εξής: Ολοκληρώθηκε η κατασκευή ενός Φωτοβολταϊκού Πάρκου ισχύος 8ΜW, το οποίο άρχισε να λειτουργεί στα µέσα του Επετεύχθη σηµαντική µείωση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας µετά τις αλλαγές στη λειτουργία της θέρµανσης, του εξαερισµού και του κλιµατισµού καθώς και στα συστήµατα φωτισµού στον κεντρικό αεροσταθµό. Χρησιµοποιήθηκε πιλοτικά µε επιτυχία τεχνολογία LED τόσο στα φώτα σήµανσης όσο και στους φανούς εµποδίων. Βελτιστοποιήθηκε η λειτουργία του Συστήµατος ιαχείρισης Αποσκευών (BHS) έτσι ώστε να µειωθεί η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς να επηρεαστεί δυσµενώς το επίπεδο εξυπηρέτησης. Συνεχίστηκαν και το 2011 οι παρουσιάσεις µε στόχο την ευαισθητοποίηση των εργαζοµένων για την κλιµατική αλλαγή. Περισσότερες εταιρικές φόρµες και διαδικασίες από χαρτί έχουν πλέον µετατραπεί σε ηλεκτρονική µορφή. Climate Change Corporate Action Plan AIA pressed ahead with the fourth year of implementation of its Climate Change Corporate Action Plan, which consisted of the following actions in 2011: The construction of our 8MW photovoltaic park was completed and the park was brought online in mid Significant reductions in electricity consumption were realised by modifying the operation of the heating, ventilation and air conditioning as well as lighting systems in the Main Terminal Building. Light-Emitting Diode (LED) technology was successfully piloted in both signage and obstruction lights. Operation of the Baggage Handling System was optimised to reduce electricity consumption during times of non-peak operation without negatively impacting the level of service. The campaign to raise awareness about climate change amongst employees was continued in 2011 with several dedicated presentations. Additional paper-based corporate forms and procedures were converted to electronic format. Αποτύπωµα Άνθρακα της Εταιρείας Αεροδροµίου Carbon Footprint of Airport Company 70, ,000.0 Τόνοι CO 2 / Tonnes CO 2 60, , , , , Η συνολική ετήσια µείωση εκποµπών CO 2 από τις δράσεις αυτές εκτιµάται σε µερικές χιλιάδες τόνους ανά έτος. Θα πρέπει να επισηµάνουµε ότι σχεδόν όλα τα µέτρα του Σχεδίου ράσης συνεισφέρουν στη µείωση και άλλων ρύπων (π.χ. NO x, SO 2, CO κ.ά.) και συνεπώς στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην ευρύτερη περιοχή του αερολιµένα. Χάρη στα διάφορα µέτρα εξοικονόµησης ηλεκτρικής ενέργειας που εφαρµόστηκαν από τον ΑΑ το 2011, επιτύχα- µε µείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά περίπου MWh σε σύγκριση µε το 2010, που έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση των εκποµπών CO 2 κατά περίπου τόνους. Annual emissions of CO 2 were reduced by several thousand tonnes as a result of the above actions. It should also be noted that almost all of the above measures contributed to reducing emissions of other pollutants (e.g. NO x, SO 2, CO, etc.) as well, and subsequently helped improve air quality in the region surrounding the airport. Thanks to the implementation of various measures targeting reductions in electricity consumption in 2011, energy savings on the order of 1,895 MWh were achieved in comparison to 2010, resulting in a reduction of CO 2 emissions by approximately 1,580 tonnes. 17

18 Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά Επιβάτη Electricity Consumption per Passenger 7,0 6,0 6,3 5,0 kwh / Επιβάτη Passenger 4,0 3,0 2,0 5,2 4,7 4,6 4,1 3,6 3,7 3,7 3,7 3,9 1,0 0, Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά επιβάτη, ενώ παρουσίαζε συνεχή µείωση τα τελευταία χρόνια λόγω της εφαρµογής των προαναφερθέντων µέτρων εξοικονόµησης ενέργειας, παρουσιάζει µικρή αύξηση το 2011 λόγω µείωσης της επιβατικής κίνησης. Η κατανάλωση φυσικού αερίου παρουσιάζει αύξηση ως προς το προηγούµενο έτος κυρίως λόγω των αυξηµένων αναγκών θέρµανσης ως αποτέλεσµα του πιο κρύου χειµώνα. The average electricity consumption per passenger, which decreased steadily over the past several years due to the implementation of the aforementioned energy-saving measures, has increased slightly as the number of passengers dropped in The consumption of natural gas increased in 2011 due to higher heating requirements as a result of a colder winter. 18

19 ΝΕΡΟ / WATER 19

20 Κατανάλωση Νερού Water Consumption m m 3 /passenger Συνολική κατανάλωση νερού / Total Water Consumption (m 3 ) Κατανάλωση νερού ανά επιβάτη / Water Consumption per Passenger (m 3 ) Καταβάλλουµε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να µειωθεί η κατανάλωση νερού στο χώρο του αεροδροµίου, αλλά και να προληφθεί κάθε πιθανή ρύπανση. Στο πλαίσιο αυτό παρακολουθούµε συστηµατικά την κατανάλωση νερού (πόσιµου και για άρδευση) καθώς και την ποιότητα των υπογείων και επιφανειακών υδάτων. Επιπλέον, αναλαµβάνουµε πρωτοβουλίες και µέτρα για την εξοικονόµηση νερού και την αποφυγή πιθανής ρύπανσης. Παρακολούθηση Ποιότητας Υδάτων Πραγµατοποιούµε τακτικές δειγµατοληψίες υπογείων υδάτων σε επιλεγµένα σηµεία στο χώρο του αεροδροµίου, µε στόχο την παρακολούθηση της ποιότητας του ανώτερου και του κατώτερου υδροφόρου ορίζοντα. είγµατα υπογείων υδάτων συλλέγονται τακτικά από οκτώ (8) µόνιµα σηµεία παρακολούθησης του ιεθνούς Αερολιµένα Αθηνών και αναλύονται από διαπιστευµένο εργαστήριο. Επιπλέον, εφαρµόζουµε πρόγραµµα παρακολούθησης της ποιότητας των επιφανειακών υδάτων µε δειγµατοληψίες και χηµικές αναλύσεις. Κατά τη διάρκεια του 2011 πραγµατοποιήθηκαν συνολικά επτά (7) σειρές δειγµατοληψιών επιφανειακών υδάτων. We make every possible effort to minimise water consumption on the airport site and to prevent any possible pollution. In this context, we systematically monitor water consumption (potable and for irrigation) as well as the quality of surface and groundwater. In addition, we implement water-saving initiatives and measures to avoid pollution. Water Quality Monitoring We regularly sample groundwater at selected points on the airport site, aiming to monitor the quality of the upper as well as the lower aquifer. Groundwater samples are collected regularly from eight (8) permanent monitoring wells and analysed by an accredited laboratory. Additionally, we implement a surface water monitoring programme that includes sampling and chemical analyses. During 2011, seven (7) surface water samplings were performed. 20

21 Μονάδα Επεξεργασίας Βιοµηχανικών Αποβλήτων (ΜΕΒΑ) και Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) Η ΜEBA επεξεργάστηκε το 2011 περίπου m 3 αποβλήτων από τις τεχνικές βάσεις των αεροπορικών εταιρειών, από τον καθαρισµό ελαιοδιαχωριστών, από την απολαστιχοποιήση διαδροµών απο/προσγείωσης, κ.α. Όλα τα λύµατα που παράγονται στα κτίρια του αεροδροµίου καθώς και τα επεξεργασµένα απόβλητα της ΜΕΒΑ διοχετεύονται στην ΕΕΛ, όπου υφίστανται επεξεργασία. Κατόπιν η επεξεργασµένη εκροή χρησιµοποιείται για την άρδευση των µη προσβάσιµων στο κοινό χώρων πρασίνου του αεροδροµίου. Κατά τη διάρκεια του 2011 η ΕΕΛ επεξεργάστηκε περίπου m 3 λυµάτων. Industrial Wastewater Treatment Facility (IWTF) and Sewage Treatment Plant (STP) In 2011, the IWTF treated 2,950 m 3 of wastewater from the technical bases of airlines, from the cleaning of oil-water separators, from runway derubberisation, etc. All sewage produced from airport buildings and effluent from the IWTF is transferred to the STP to be treated. The treated effluent is used for irrigation of the airport s non-public green areas. During 2011, the STP treated approximately 291,000 m 3 of sewage. 21

22 ΑΠΟΡΡΙΜMΑΤΑ / WASTE 22

23 Ο ΑΑ είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση όλων των απορριµ- µάτων που παράγονται εντός του χώρου του αεροδροµίου. Για το λόγο αυτό έχει αναπτύξει ένα ολοκληρωµένο σύστη- µα, το οποίο στηρίζεται στην αρχή «Ο Ρυπαίνων Πληρώνει» και προωθεί τη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση. Κατά τη διάρκεια του 2011 ο ιεθνής Αερολιµένας Αθηνών παρήγε συνολικά τόνους αποβλήτων: τόνους Στερεών Μη Επικίνδυνων Απορριµµάτων 265 τόνους Επικίνδυνων Αποβλήτων και 208 κιλά Ιατρικών/Κλινικών Αποβλήτων. AIA is responsible for waste management on the airport premises. It has developed a comprehensive waste management system based on The Polluter Pays principle, promoting waste separation at source and recycling. During 2011, 10,995 tonnes of waste were generated in total, comprising: 10,730 tonnes of solid non-hazardous waste 265 tonnes of hazardous waste and 208 kg of medical/clinical waste. Στερεά Μη Επικίνδυνα Απορρίµµατα ( τόνοι) Solid Non-Hazardous Waste (10,730 tonnes) Αφυδατωµένη Λάσπη από την Eπεξεργασία Αστικών Λυµάτων Dehydrated Sludge from Municipal Wastewater Treatment 3,2% (340) Ανακυκλώσιµα Recyclables 51,3% (5504) Απορρίµµατα Αστικού Τύπου Municipal Waste 45,5% (4886) Ανακύκλωση Η εφαρµογή οικονοµικών κινήτρων µε την επιστροφή χρηµάτων για όλα τα ανακυκλώσιµα υλικά που παράγονται στο χώρο του αεροδροµίου, καθώς και η υιοθέτηση Recycling The implementation of financial incentives, namely refunds to Third Parties for all recycled materials generated at the airport, as well as initiatives for the promotion of recycling has Ανακυκλώσιµα Απορρίµµατα (5.504 τόνοι) Recyclables (5,504 tonnes) Αφυδατωµένη ιλύς για κοµποστοποίηση / Dehydrated sludge for composting 7,2% (394) Ελαστικά / Tyres 0,2% (10) Βιολογικά Απόβλητα Bio Waste 8,4% (465) Βρώσιµα Έλαια Edible Oils 0,6% (35) Tetra Pak / Tetra Pak 0,5% (25) Ξύλο Wood 8,5% (469) Γυαλί / Glass 2,9% (158) Λευκοσίδηρος Ferrous 2,0% (110) Αλουµίνιο / Aluminium 1,0% (54) Άλλα Ανακυκλώσιµα Other Recyclables 1,5% (84) Πλαστικό Plastic 20,5% (1129) Χαρτί / Paper 46,7% (2570) 23

24 πρωτοβουλιών για την προώθηση της ανακύκλωσης οδήγησαν στην ανακύκλωση 51% επί των συνολικών απορριµµάτων.επίσης λειτουργεί Κέντρο Ανακύκλωσης, που είναι εξοπλισµένο µε ειδικούς κάδους για τη συλλογή χαρτιού, πλαστικού, γυάλινων µπουκαλιών, κουτιών αλουµινίου, λευκοσιδήρου, αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού και µπαταριών. Στο Κέντρο Ανακύκλωσης όλοι οι εργαζόµενοι στο αεροδρόµιο έχουν τη δυνατότητα να φέρουν από το σπίτι τους τα ανακυκλώσιµα υλικά συµβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος. Κατά τη διάρκεια του 2011 συλλέχθηκαν συνολικά στο Κέντρο Ανακύκλωσης περίπου 8 τόνοι (συµπεριλαµβανοµένων των ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών αποβλήτων) ανακυκλώσιµων υλικών. Παράλληλα µε το στόχο της προώθησης της ανακύκλωσης, χρησιµοποιούµε ανακυκλωµένο χαρτί στην καθηµερινή µας εργασία για εκτυπώσεις και φωτοτυπίες, εταιρικό επιστολόχαρτο και εταιρικές εκδόσεις. Αφυδατωµένη ιλύς από την Μονάδα Επεξεργασίας Αστικών Λυµάτων εστάλθηκε σε µία Αδειοδοτούµενη Μονάδα Κοµποστοποίησης. led to the recycling of 51% of all solid non-hazardous waste in AIA has established a Recycling Point, equipped with bins for paper, plastic, glass, aluminium, ferrous, electronic waste and batteries. Airport personnel can help protecting the environment by bringing recyclables from home. During 2011, 8 tonnes of recyclables (including e-waste) were collected at the Recycling Point. In addition to the promotion of recycling, AIA uses recycled paper for printing and photocopying purposes in its offices, its corporate letterhead and all corporate publications. Dehydrated sludge coming from the Sewage Treatment Plant is sent for composting to a licensed treatment facility. Είδος Αποβλήτου Waste Type Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Alternative Management System Ποσότητα (τόνοι) Quantity (tonnes) Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια Used Oil & Lubricants Απόβλητα Συσκευασιών Λιπαντικών Packaging Containers from Oils & Lubricants Χρησιµοποιηµένοι συσσωρευτές και φορητές ηλεκτρικές στήλες Used Batteries Ηλεκτρονικά απόβλητα E-waste ΕΛΤΕΠΕ 21,7 ΚΕΠΕ 7,11 ΣΥ ΕΣΥΣ, ΑΦΗΣ 19,80 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε. 22,82 Επικίνδυνα Στερεά Απόβλητα Η διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων αποτελεί σηµαντική παράµετρο της λειτουργίας του αεροδροµίου. Κατά τη διάρκεια του 2011 στο χώρο του αεροδροµίου παρήχθησαν 265 τόνοι επικίνδυνων στερεών αποβλήτων, το 27% των οποίων οδηγήθηκε στα Συστήµατα Εναλλακτικής ιαχείρισης για επεξεργασία, αξιοποίηση ή/και ανακύκλωση, ενώ το υπόλοιπο 73% (π.χ. απόβλητα ελαιοδιαχωριστών και συνεργείων, απόβλητα και λάσπη από τη ΜΕΒΑ) οδηγήθηκε σε αδειοδοτηµένη µονάδα είτε προς επεξεργασία και αξιοποίηση επικίνδυνων αποβλήτων, είτε προς προσωρινή αποθήκευση. Hazardous Waste Hazardous Waste Management is a significant parameter associated with the airport s operation. During 2011, 265 tonnes of hazardous waste were produced on the airport site, of which 27% was disposed of via AIA's Alternative Management System that includes treatment, valorisation and/or recycling, while the remaining 73% (e.g. waste from oil-water separators, waste and sludge from the IWTF) was transferred to a licensed facility either for treatment or valorisation or for temporary storage of hazardous waste. 24

25 ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ / NATURAL ENVIRONMENT 25

26 Η µελέτη των φυσικών οικοσυστηµάτων, η διαµόρφωση του τοπίου του αερολιµένα και το πρόγραµµα ελέγχου και µείωσης των κινδύνων από την πανίδα αποτελούν τις δραστηριότητες της εταιρείας µας που σχετίζονται µε το φυσικό περιβάλλον. Οικοσυστήµατα Στην ευρύτερη περιοχή του αερολιµένα συναντάµε τόσο φυσικά όσο και ανθρωπογενή οικοσυστήµατα, στα οποία διαβιούν πολλά είδη ζώων και φυτών. Τα φυσικά οικοσυστή- µατα περιλαµβάνουν: άση ή συστάδες δένδρων Θαµνώνες Υγρότοπους Αµµοθίνες και βραχώδεις ακτές Τα ανθρωπογενή οικοσυστήµατα περιλαµβάνουν: Οικιστικές ζώνες Καλλιέργειες Κτηνοτροφικές µονάδες Για τον προσδιορισµό των πιθανών επιπτώσεων στο καθεστώς των οικοσυστηµάτων και την ποικιλότητα των συστατικών τους (είδη, κοινωνίες και ενδιαιτήµατα) από την λειτουργία του αερολιµένα και για την έναρξη των µέτρων αποκατάστασης ο ΑΑ έχει καθιερώσει από το 1997 ένα Πρόγραµµα Βιοπαρακολούθησης σε συνεργασία µε Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα και ΜΚΟ. Οι µελέτες βάσης που διεξήχθησαν στα πλαίσια του Προγράµµατος Βιοπαρακολούθησης αποκάλυψαν ότι τα πιο πάνω οικοσυστήµατα φιλοξενούν περισσότερες από 600 ταξινοµικές µονάδες (είδη και υποείδη) φυτών, 21 φυσικούς τύπους ενδιαιτηµάτων, 40 ταξινοµικές µονάδες σπονδυλοζώων και 186 ταξινοµικές µονάδες πτηνών. Από τα αυτά ένα σηµαντικό ποσοστό περιλαµβάνεται σε διάφορους εθνικούς και διεθνείς καταλόγους προστασίας. The study of the natural ecosystems, the airport s landscaping and the wildlife hazard control and reduction programme are our company s activities related to the natural environment. Ecosystems A number of natural and human-influenced ecosystems sustaining a significant number and variety of animals and plants are located in the airport s vicinity. The natural ecosystems include: Woodlands and tufts Shrublands Wetlands Dunes and rocky shores The human-influenced ecosystems include: Residential zones Rural areas (mainly olive groves and vineyards) Stockbreeding For the identification of any possible impacts from the operation of the airport on the status of these ecosystems and the diversity of their components (species, communities and habitats), as well as the initiation of conservation measures AIA has established since 1997 a Bio-monitoring Programme in cooperation with universities and NGOs. The baseline surveys performed in the framework of the Bio-monitoring Programme revealed that the above mentioned ecosystems host more than 600 plant taxa, 21 natural habitat types, 40 vertebrate taxa and 186 taxa of birds. From the above a significant percentage is listed in the various conservation lists (national and international). 26

27 ιαµόρφωση Τοπίου Η διαµόρφωση του τοπίου του αερολιµένα ικανοποιεί τις απαραίτητες λειτουργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες για τον αερολιµένα, όπως η σταθεροποίηση του εδάφους, αλλά παρέχει επίσης και µια οπτική συνέχεια µεταξύ του τοπίου των Μεσογείων και του χώρου του αεροδροµίου. Τα φυτά που χρησιµοποιήθηκαν στη διαµόρφωση του τοπίου του αερολιµένα είναι κυρίως είδη της τοπικής χλωρίδας, που έχουν χαµηλές απαιτήσεις σε νερό και είναι προσαρµοσµένα στις τοπικές συνθήκες. Επιπλέον, για τη διαµόρφωση του τοπίου έχουν ληφθεί υπόψη παράγοντες που µειώνουν την προσέλκυση πτηνών, όπως είναι η φύτευση δένδρων που δεν έχουν καρπούς, και η διαµόρφωση πυκνής βλάστησης στο επίπεδο της εδαφοκάλυψης. Η άρδευση των µη κοινόχρηστων περιοχών πρασίνου του αεροδροµίου, όπου είναι απαραίτητο, γίνεται µε την επεξεργασµένη εκροή της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυµάτων. Το σύνολο το φυτών που φυτεύτηκαν το 2011 για συµπλήρωση του τοπίου του αερολιµένα ανήλθαν περίπου στα Airport Landscaping The airport s landscaping satisfies both operational and environmental requirements, such as soil stabilisation while providing visual continuity between the surrounding Mesogheia region and the airport area. The plants used for the airport s landscaping are mainly local flora species adapted to the local climatic conditions with low water demand. In addition, the design and implementation of the airport s landscaping incorporates bird-repelling features, such as the use of fruitless plants and dense ground cover vegetation. The non-public landscaped areas, wherever necessary, are irrigated primarily with treated water from the Sewage Treatment Plant. A total of 1,850 plants have been planted in 2011 to replenish the airport s landscaping. Έλεγχος και Μείωση Κινδύνου από την Πανίδα Οι δραστηριότητες της πανίδας στο χώρο του αεροδροµίου µπορεί να δηµιουργήσουν κίνδυνο πρόσκρουσής τους σε αεροσκάφη. Παρόλο που η ενέργεια που εκλύεται κατά την πρόσκρουση κάποιου ζώου σε αεροσκάφος, σε ορισµένες περιπτώσεις, είναι σηµαντική, οι ζηµιές που προκαλούνται στα αεροσκάφη είναι συνήθως µηδαµινές. Σύµφωνα µε τον ιεθνή Οργανισµό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), το 92% των προσκρούσεων που συµβαίνουν παγκοσµίως δεν έχουν καµία ή έχουν ελάχιστες επιπτώσεις στις πτήσεις. Wildlife Hazard Control and Reduction The activities of birds and other animals at the airport site entail the risk of strike with aircraft. Although the energy released during the collision of an animal with an aircraft is in some cases significant, the resulting damage is usually minor. According to the International Civil Aviation Organisation (ICAO), 92% of strikes have little to no impact on aircraft movements. For the reduction of the risk associated with wildlife strikes at the airport, long-term (passive) and short-term (active) 27

28 Για τη µείωση των κινδύνων από την πανίδα στο αεροδρόµιο χρησιµοποιούµε τόσο µακροπρόθεσµα (παθητικά) όσο και βραχυπρόθεσµα (ενεργητικά) µέτρα, τα οποία εντάσσονται στο Πρόγραµµα Ελέγχου και Μείωσης των Κινδύνων από την Πανίδα. Το πρόγραµµα αυτό έχει ελεγχθεί από ειδικό της Οµάδας Αποφυγής Πρόσκρουσης Πτηνών σε Αεροσκάφη του Υπουργείου Περιβάλλοντος του Ηνωµένου Βασιλείου και πιστοποιήθηκε ως προς τη συµµόρφωση µε τα πρότυπα και τις συνιστώµενες πρακτικές του ICAO και τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές για τον έλεγχο της πανίδας. Τα µακροπρόθεσµα µέτρα µειώνουν ή εξαλείφουν τους παράγοντες που προσελκύουν τα πτηνά στο αεροδρόµιο και περιλαµβάνουν: Σχεδιασµό του αεροδροµίου ώστε να µην προσελκύει είδη πανίδας, µειώνοντας τα διαθέσιµα τροφής και νερού, καθώς επίσης και τις θέσεις φωλεοποίησης και κουρνιάσµατος. Συνεχή µελέτη των ειδών της πανίδας και των δραστηριοτήτων τους στο χώρο του αεροδροµίου και στις γειτονικές περιοχές. Υποβολή προτάσεων για τον καθορισµό χρήσεων γης εκτός αεροδροµίου, όπως η αποφυγή διαµόρφωσης χώρων που προσφέρουν τροφή και νερό στα ζώα (π.χ. χώροι απόθεσης απορριµµάτων). Τα βραχυπρόθεσµα µέτρα στοχεύουν στην αποµάκρυνση των ζώων από ευαίσθητες περιοχές του αεροδροµίου. Τα µέτρα αυτά προκαλούν πίεση και άγχος στα ζώα και περιλαµβάνουν: Βιο-ακουστική: φυσικοί ήχοι όπως κραυγές πανικού ή συναγερµού, κραυγές αρπακτικών κ.λπ. Πυρο-ακουστικά: σύντοµοι δυνατοί ήχοι (π.χ. εκρήξεις), είτε ηλεκτρονικοί είτε από όπλα (π.χ. πυροβολισµοί στον αέρα για εκφοβισµό). Επιπλέον, ένα νέο πρόγραµµα για την παγίδευση, δακτυλίωση και απελευθέρωση των πουλιών ξεκίνησε το Από την έναρξη του προγράµµατος αυτού έχουν παγιδευτεί 113 αρπακτικά (90 Βραχοκιρκίνεζα, 13 Κουκουβάγιες, 9 Γερακίνες και 1 Μαυροκιρκίνεζο). Τα πτηνά αυτά µεταφέρθηκαν και απολευθερώθηκαν µε την βοήθεια µιας ΜΚΟ περίθαλψης ζώων σε αποµακρυσµένες περιοχές, περισσότερο από 150 χιλιόµετρα από τον αερολιµένα. Τα µέτρα µείωσης των κινδύνων από την πανίδα σχεδιάζονται και συντονίζονται από την Οµάδα Παρακολούθησης Πανίδας, η οποία παρακολουθεί τις δραστηριότητες της πανίδας στο χώρο του αερολιµένα καθηµερινά από το πρώτο µέχρι το τελευταίο φως. Για το σχεδιασµό των µέτρων, η Οµάδα Παρακολούθησης Πανίδας συνεργάζεται µε το Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών που παρακολουθεί τους πληθυσµούς των εντόµων στο αεροδρόµιο, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και άλλους φορείς. methods are implemented in the context of the Wildlife Hazard Control and Reduction Programme. The programme was audited in 2007 by a specialist from the Birdstrike Avoidance Team of the Department for Environment, Food and Rural Affairs of the United Kingdom. The auditor certified that AIA's programme complies with the standards and recommendations of ICAO and the best international practices for wildlife control. The long-term measures that reduce and/or eliminate the factors attracting wildlife to the airport include: The airport is designed not to attract wildlife, i.e. birds and other animals do not find food, water, nesting and roosting places at the airport. Wildlife (mainly birds) at the airport and in its vicinity is studied continuously. Proposals are submitted regarding land use in the airport vicinity, such as the exclusion of facilities that could provide wildlife with food and water (e.g. waste management facilities). The short-term measures aim to disperse the wildlife (particularly birds) from sensitive areas of the airport by causing distress. These include: Bio-acoustics: natural sounds like distress or alarm calls, calls of predators, etc. Pyro-acoustics: sharp, loud sounds (e.g. explosions) either electronic or from guns (e.g. shotgun blanks, sound flares, etc.). In addition, a program for trapping, ringing and releasing birds far away from the airport was initiated in Since the beginning of this programme 113 birds of prey (90 Kestrels, 13 Little Owls, 9 Buzzards and 1 Red-footed Falcon) have been trapped. The birds are transferred and released with the contribution of an NGO animal hospital centre in remote areas more than 150km far away from the airport. All actions related to the natural environment including the measures for the reduction of the risk associated with strikes are designed and coordinated by the Wildlife Control Team, the members of which monitor wildlife activities from sunrise to sunset on a daily basis. In some cases, the Wildlife Control Team designs the measures in cooperation with the Agricultural University of Athens which runs a long-term insect monitoring programme at the airport, the Hellenic Ornithological Society (monitoring avifauna in the wider East Attica region and special areas for birds) and other organisations. 28