ΚΕΦ. 15 ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΕΚΧΥΛΙΣΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΚΕΦ. 15 ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΕΚΧΥΛΙΣΗ"

Transcript

1 ΚΕΦ. 15 ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΕΚΧΥΛΙΣΗ

2 Διαχωρισμός με εκχύλιση Συνηθέστερη τεχνική διαχωρισμού βασισμένη στην ισορροπία κατανομής ουσιών μεταξύ 2 φάσεων με ελάχιστη ανάμειξη Ευρεία χρήση λόγω: Απλότητας μεθοδολογίας Ταχύτητας Ευελιξίας Εφαρμογής σε ουσίες σε ίχνη και σε μακροποσότητες

3 Τύποι Εκχυλίσεων Διαλυτοποίηση μείγματος ουσιών σε κατάλληλο διαλύτη Υγρό υγρό εκχύλιση (liquid liquid extraction) Εκχύλιση διαλύματος μείγματος ουσιών με υγρό. Κατανομή ουσίας στις δύο υγρές φάσεις Εκχύλιση στερεής φάσης (solid- phase extraction) Διέλευση υγρής φάσης από προσροφητικό υλικό

4 Τι είναι ηυγρό υγρό εκχύλιση; Μια χρήσιμη τεχνική για να διαχωρίζει συστατικά (ουσίες) από ένα μίγμα.

5 Κλασική υγρό υγρό εκχύλιση Τα συστατικά ενός μείγματος κατανέμονται: σε μια υδατική φάση (w): ανόργανα ιόντα και πολικές οργανικές ουσίες και μια οργανική φάση (ο): μη πολικές οργανικές ουσίες

6 Κατανομή μιας λιπόφιλης ουσίας μεταξύ οκτανόλης - νερού

7 Υγρό Υγρό Εκχύλιση

8 Ισορροπία Κατανομής Νόμος Κατανομής

9 Ισορροπία Κατανομής Νόμος Κατανομής

10 Μια ουσία Ακατανέμεται μεταξύ διαλυτών 1 και 2 (Νόμος Κατανομής) Σ υντελεστ K D = α α 2 1 ής _ Κ Συντελεστής Κατανομής Κ D : ατανοµ Εξαρτάται μόνο από τη θερμοκρασία ής Ισχύει μόνον όταν ηουσία Αβρίσκεται στις δύο φάσεις με την ίδια μορφή

11 Εάν συμβαίνουν ισορροπίες (διάσταση, σύζευξη, πολυμερισμός, συμπλοκοποίηση) Λόγος _ Κατανοµ ής D = C C 2 1 C 1, C 2 : Αναλυτικές (ολικές) συγκεντρώσεις Κατά συνθήκη όταν ημια φάση είναι Η 2 Ο γράφεται στον παρονομαστή K D = α ο /α w, D = C o /C w

12 Λόγος Κατανομής D εξαρτάται: Πειραματικές συνθήκες Με ρύθμιση συνθηκών διαφοροποιείται και επιτυγχάνεται διαχωρισμός

13 (1) Εάν υπάρχουν 30 σωματίδια μιας ουσίας, αυτά κατανέμονται μεταξύ ίσων όγκων διαλύτη 1 και διαλύτη 2 (2) Εάν υπάρχουν 300 σωματίδια της ουσίας, παρατηρείται οίδιος λόγος κατανομής στους διαλύτες 1 και 2 (3) Εάν διπλασιασθεί οόγκος του διαλύτη 2 (200 ml διαλύτη 2 και 100 ml διαλύτη 1), τα 300 σωματίδια της ουσίας κατανέμονται όπως φαίνεται Εάν χρησιμοποιηθεί μεγαλύτερος όγκος διαλύτη εκχύλισης, εκχυλίζεται μεγαλύτερη ποσότητα ουσίας (solute

14 Για δεδομένο όγκο εκχυλιστικού, αποτελεσματικότερη είναι ηπολλαπλή εκχύλιση W n = DV V + V n W W o : g ουσίας Απου περιέχονται σε V 1 ml διαλύτη 1 V 2 : διαδοχικά ίσα κλάσματα διαλύτη 2 W n : παραμένουσα ποσότητα Αστο διαλύτη 1 Για όγκο V εκχυλιστικού, η εκχύλιση είναι αποτελεσματικότερη, όσο οαριθμός εκχυλίσεων n είναι μεγαλύτερος (με όγκο V 2 = V/n) o

15 Το εκχυλισθέν ποσοστό %Ε σε μια εκχύλιση V 1 = όγκος εκχυλιζόμενου διαλύματος (Η 2 Ο) V 2 = όγκος εκχυλιστικού (οργανικός διαλύτης) D = λόγος κατανομής 100D % E = D + ( V / V 1 2 )

16 Κλάσμα ουσίας που παραμένει στο διαλύτη 1 (π.χ. Η 2 Ο) f n = W W n o = DV V V 1 n = D( V 2 1 / V 1 ) + 1 n DV 2 / V 1 = παράγοντας χωρητικότητας Εάν D >> αρκεί μόνο 1 εκχύλιση Εάν D ικανοποιητικό, απαιτούνται n εκχυλίσεις Εάν D μικρό, εφαρμόζεται ητεχνική συνεχούς εκχυλίσεως ήεκχύλιση κατ αντιρροή

17 Διαδοχικές Εκχυλίσεις Εκχύλιση με τον ίδιο όγκο διαλύτη, αλλά χωρισμένο σε αρκετά μικρότερα κλάσματα, είναι αποτελεσματικότερη Συνήθως δεν εκτελούνται περισσότερες από 3 διαδοχικές εκχυλίσεις K = 2, V W = 100 ml, V O = 100/n ml.

18 Υπολογισμός αριθμού εκχυλίσεων για επιθυμητό ποσοστό εκχυλιζόμενης ουσίας

19 Κατανομή ασθενούς οξέος μεταξύ οργανικού διαλύτη και νερού ΗΑ Οργανική φάση ΗΑ Η + + Α - Υδατική φάση

20 Κατανομή ασθενούς οξέος μεταξύ οργανικού διαλύτη και νερού D = K D D = ( C ) HA ( C ) = HA [ HA] O, K [ HA] W [ HA] [ HA] W O W + = K [ HA] [ ] [ ] HA W + A W [ ] [ ] + H A a O a = [ HA] [ ] + H W W O W [ HA] = W W [ HA] W [ HA] 1 + O Ka [ ] + H W

21 Κατανομή ασθενούς οξέος μεταξύ οργανικού διαλύτη και νερού D [ ] K H + D W [ ] H + K W a = + Εάν [Η + ] W >> K a, D K D και το οξύ εκχυλίζεται στην οργανική φάση Εάν [Η + ] w << K a (αλκαλικό), τότε D (K D [H + ] W )/Ka <<, το οξύ παραμένει στην υδατική φάση Ησχέση επιτρέπει τον πειραματικό προσδιορισμό της Κα, από δεδομένα D και Κ D κατά την εκχύλιση του οξέος από ρυθμιστικό διάλυμα (γνωστή [Η + ] W.

22 Επίδραση Συμπλοκοποίησης στην Εκχύλιση Ι 2 + Ι - [Ι 3 ] - W W O W O D W W W f I I I D I I K I I I K ] [ ] [ ] [ ] [ ] [, ] [ ] [ ] [ = =

23 Επίδραση Συμπλοκοποίησης στην Εκχύλιση Ι 2 + Ι - [Ι 3 ] - D = 1+ K K f D [ I ] W D συνάρτηση [Ι - ] W Εάν [Ι - ] W << K f [I - ] W << και D K D και το Ι 2 εκχυλίζεται στην οργανική φάση Εάν K f [I - ] W >> D<< και το Ι 2 παραμένει στην υδατική φάση

24 Τεχνική Εκχύλισης Στερεών με Υγρό Τεχνική για φαρμακοτεχνικά παρασκευάσματα Εκχυλίσματα (extracta) από φυτικές ή ζωϊκές δρόγες με διαλύτη (ειλήματα) Βάμματα (tincturae) με εκχύλιση φυτικών δρογών με αλκοόλη ήυδατοαλκοολικά διαλύματα

25 Εκχύλιση στερεών στη Φαρμακευτική Ανάλυση Προσδιορισμός συστατικών σε δρόγες Προσδιορισμός συστατικών σε στερεά σκευάσματα Δισκία, αλοιφές, υπόθετα Διασπορά (θέρμανση) Διήθηση ή φυγοκέντρηση λήψη κλάσματος για ανάλυση Αποδοτικότερη παραλαβή ουσιών με εκχυλιστήρα Soxhlet

26 Εκχύλιση Soxhlet

27 Εκχύλιση Soxhlet

28 Εκχύλιση Soxhlet

29 Υγρό Υγρό Εκχύλιση Τεχνική Λουτρού (με διαχωριστική χοάνη) Ανάμειξη εκχυλιζόμενου διαλύματος με εκχυλιστικό διαλύτη Ανατάραξη Αποκατάσταση ισορροπίας Διαχωρισμός φάσεων Από στρόφιγγα κάτω Αναρρόφηση επάνω

30 Διαχωριστικές Χοάνες για υγρό υγρό εκχύλιση

31 Υγρό Υγρό Εκχύλιση Τεχνική Λουτρού (με διαχωριστική χοάνη)

32 Υγρό Υγρό Εκχύλιση Τεχνική Λουτρού (με διαχωριστική χοάνη)

33 Υγρό Υγρό Εκχύλιση Τεχνική Λουτρού (με διαχωριστική χοάνη) Επιδιώκεται διαχωρισμός ουσιών με βάση τη διαφορετική κατανομή στους δύο διαλύτες Ηδυνατότητα διαχωρισμού εξαρτάται από τον Παράγοντα Διαχωριστικότητας α = Κ D,2 /K D,1 ή D 2 /D 1 Εάν α= 1 υπάρχει αδυναμία διαχωρισμού Επιδιώκεται μεταβολή D 2 και D 1 ώστε α 1

34 Τρόποι Διαφοροποίησης Λόγων Κατανομής Επιλογή κατάλληλου διαλύτη Έλεγχος ιοντικής ισχύος Έλεγχος ph Έλεγχος λιποφιλικότητας ιόντων

35 Τρόποι Διαφοροποίησης Λόγων Κατανομής Επιλογή Διαλύτη Επιλέγεται διαλύτης έτσι ώστε D αναλύτη μεγάλος και D παρεμποδιστή μικρός Κριτήριο ηδιαλυτότητα μιας ουσίας σε ένα διαλύτη

36 Επιλογή Διαλύτη ως Εκχυλιστικού (1) Να μην αντιδρά με την εκχυλιζόμενη ουσία Ηδιαλυτότητα της ουσίας στο εκχυλιστικό μέσο όσο το δυνατόν μεγαλύτερη, ενώ των παρεμποδιστών μικρότερη Πλήρης διαχωρισμός των δύο στοιβάδων μετά από την ανακίνηση Να διαφέρουν στην πυκνότητα d οργαν d υδατ.

37 Επιλογή Διαλύτη ως Εκχυλιστικού (2) Παραδείγματα πυκνότητας διαλυτών: CHCl 3 d = 1,50 CCl 4 d = 1,59 H 2 O d = 1,00 Βενζόλιο d= 0,88 Αιθέρας d = 0,71

38 Επιλογή Διαλύτη ως Εκχυλιστικού (3) Ηουσία να ανακτάται εύκολα από το εκχυλιστικό Με ζέση (π.χ. Αιθέρας) ή επανεκχύλιση με Η 2 Ο Αμοιβαία διαλυτότητα μικρή Όχι τάση σχηματισμού γαλακτώματος Όχι τοξικός ήεύφλεκτος Να είναι οπτικά διαφανής για φασματοφωτομετρικές μετρήσεις

39 Figure 1.1 The actual solubility test. L-R: Acetone+benzoic acid, Ether+benzoic acid, Hexane+benzoic acid Figure 1.2 The idealized solubility test. L-R: Acetone+benzoic acid, Ether+benzoic acid, Hexane+benzoic acid

40 Solvent Water Benzoic Acid Acetone Miscible Soluble Ether Immiscible Soluble Hexane Immiscible Insoluble } Οκαλύτερος διαλύτης εκχύλισης: Αιθέρας

41 Οπροστιθέμενος διαλύτης να μην αναμειγνύεται με το διάλυμα Μπορεί να ελεγχθεί με μέτρηση της στοιβάδας του υδατικού διαλύματος, πριν και μετά την προσθήκη του διαλύτη. Figure 2.1 A diagramatic representation of a separatory funnel showing layer formation.

42 - Οπροστιθέμενος διαλύτης και το διάλυμα να έχουν διαφορετικές πυκνότητες για να επιτυγχάνεται διαχωρισμός στοιβάδων (φάσεων). Οαιθέρας με την μικρότερη πυκνότητα σχηματίζει την άνω στοιβάδα. Figure 2.2 Layer separation showing ether forming above the denser aqueous layer.

43 - Οπροστιθέμενος διαλύτης να είναι περισσότερο πτητικός από το προς εκχύλιση συστατικό. Το βενζοϊκό οξύ μπορεί να ανακτηθεί από τον αιθέρα με εξάτμιση. Figure 2.3 The ether component is separated from the benzoic acid by evaporation.

44 Το αποτέλεσμα των ελέγχων αναμειξιμότητας και διαλυτότητας μπορεί να εξαχθεί από την πολικότητα των ουσιών: Το βενζοϊκό είναι πολικό και στις διαμοριακές αλληλεπιδράσεις σχηματίζει δύο δεσμούς υδρογόνου Το εξάνιο είναι άπολο και οι διαμοριακές αλληλεπιδράσεις οφείλονται σε δυνάμεις London

45 ΟΑιθέρας είναι ασθενώς πολικός και στις διαμοριακές αλληλεπιδράσεις σχηματίζει δεσμούς διπόλου - διπόλου Ηακετόνη είναι πολική και στις διαμοριακές αλληλεπιδράσεις σχηματίζει ένα δεσμό υδρογόνου Το νερό είναι πολικό και στις διαμοριακές αλληλεπιδράσεις σχηματίζει δεσμούς υδρογόνου

46 Ηαρχή πίσω από τη δοκιμή διαλυτότητας; Το όμοιο διαλύει το όμοιο Βενζοϊκο οξύ [πολικό] + Ακετόνη [πολική] = Διαλυτό Βενζοϊκό οξύ [πολικό] + Αιθέρας [ασθενώς πολικός] = Διαλυτό Βενζοϊκό οξύ [πολικό] + Εξάνιο [μη πολικό] = Αδιάλυτο Βενζοϊκό οξύ [πολικό] + Νερό [πολικό] = Ελαφρά διαλυτό Γιατί; Γιατί το νερό είναι πολύ πολικό για να διαλύσει πλήρως το βενζοϊκό οξύ.

47 Solvent Water Benzoic Acetone Miscible Soluble Acid Ether Immiscible Soluble Hexane Immiscible Insoluble } Από τις δοκιμές διαλυτότητας και αναμειξιμότητας, ο καλύτερος διαλύτης εκχύλισης είναι οαιθέρας. o o o o Μπορεί να διαλύσει τηνεπιθυμητή ουσία (βενζοϊκό οξύ) Είναι μη αναμείξιμος μετοδιαλύτητουδιαλύματος (νερό) Έχει διαφορετική πυκνότητα από το διαλύτη του διαλύματος (νερό) Είναι πιοπτητικός απότηνεπιθυμητήουσία (βενζοϊκόοξύ)

48 Τρόποι Διαφοροποίησης Λόγων Κατανομής Έλεγχος Ιοντικής Ισχύος Αύξηση συγκεντρώσεως ανόργανων αλάτων του υδατικού διαλύματος προκαλεί: Εφυδάτωση των ιόντων Μείωση της ενεργότητας ύδατος Μείωση διαλυτότητας μη ηλεκτρολυτών Φαινόμενο εξαλάτωσης (salting out effect) Κατά τις υγρό υγρό εκχυλίσεις προστίθεται NaCl ή Na 2 CO 3 ή Na 2 SO 4 Φαινόμενο εξαλάτωσης Διάσπαση γαλακτώματος

49 Επίδραση Συγκέντρωσης Άλατος στη Διαλυτότητα Μη Ηλεκτρολύτη

50 Προσθήκη Ανθρακικού Νατρίου σε μείγμα μεθανόλης - νερού δημιουργεί δύο φάσεις λόγω φαινομένου εξαλάτωσης

51 Τρόποι Διαφοροποίησης Λόγων Κατανομής Έλεγχος ph Φάρμακα ασθενή οξέα (ΗΑ) και βάσεις (Β) είναι διαλυτά σε οργανικούς διαλύτες, ενώ τα ιόντα τους Α - και ΒΗ + είναι διαλυτά στο H 2 O Το ποσοστό ιοντισμού εξαρτάται από το ph, όπως περιγράφεται από την εξίσωση Henderson ph = pka + log [A - ]/[HA] Επομένως με έλεγχο του ph μπορεί να διαφοροποιηθεί ολόγος κατανομής και να επιτευχθεί διαχωρισμός

52 Τρόποι Διαφοροποίησης Λόγων Κατανομής Έλεγχος ph Προς Διαχωρισμό Ουσίες Β-Ναφθόλη, pka = 9,51 Βενζοϊκό Οξύ pka = 4,18

53 Επίδραση ph στο διαχωρισμό β-ναφθόλης και βενζοϊκού οξέος με οργανικό διαλύτη βενζόλιο ph < 2 Αμφότερα μη-ιοντικά, αμφότερα μεταφέρονται στην οργανική στοιβάδα του βενζολίου ph > 5 Το βενζοϊκό οξύ αποπρωτονιώνεται και παραμένει στην υδατική φάση ˆ-η ναφθόλη ακόμη μεταφέρεται στο βενζόλιο ph 11 Αμφότερα διίστανται και αμφότερα παραμένουν στην υδατική στοιβάδα

54 Σχήμα Διαχωρισμού Ασπιρίνης και μιας Αντιισταμινικής Αμίνης Ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ): HOOC Phe-OCOCH 3, pka = 3,48 Αντιισταμινική αμίνη: R -ΝΗ 2 Προσθήκη οξέος στο διάλυμα (ph < 0,48) Ar-COOH R-NH 3 + Εκχύλιση με αιθέρα, παραλαβή ασπιρίνης Προσθήκη NaOH στην υδατική στοιβάδα R-NH OH - R-NH 2 ph = pka 3 [HA] = 99,9% ph = pka + 3 [A - ] = 99,9%

55 Εφαρμογές Συνδυασμός υγρό υγρό εκχύλισης με ρύθμιση ph για την κλασμάτωση φαρμάκων από βιολογικά υγρά Προηγείται καθίζηση πρωτεϊνών με βολφραμικό ήτριχλωροξεικό οξύ

56 Πορεία διαχωρισμού δείγματος φαρμάκων με εκχύλιση

57

58 Τρόποι Διαφοροποίησης Λόγων Κατανομής Έλεγχος Λιποφιλικότητας Ιόντων (1) Τα μικρού μεγέθους ιόντα είναι πολικά και παραμένουν στην υδατική στοιβάδα Εάν προστεθεί μεγάλου μεγέθους και αντιθέτου φορτίου ιόν σχηματίζει με τα ιότα του διαλύματος λιπόφιλα ζεύγη ιόντων (ion-pair) που μεταφέρονται στην οργανική στοιβάδα Μεταφορείς ιοντικών αντιδραστηρίων σε οργανικό διαλύτη αποτελούν οι μακροκυκλικές ενώσεις «crown ethers» Το MnO 4- είναι διαλυτά στο βενζόλιο παρουσία αιθέρα κορώνας (κατάλυση μεταφοράς φάσεως)

59 Φασματοφωτομετρικός προσδιορισμός αμινών φαρμάκων και αλάτων τετραλκυλαμμωνίου με χρήση δείκτη (ΗΔ) και εκχύλιση Το ph του διαλύματος ρυθμίζεται έτσι, ώστε ηπρος προσδιορισμό ουσία και ο δείκτης (αντιδραστήριο ιοντικού ζεύγους) να είναι ιοντικά RNH 3+ + Δ - RNH 3+ Δ - R 4 N + + Δ - R 4 N + Δ - Τα λιπόφιλα ιοντικά ζεύγη εκχυλίζονται με οργανικό διαλύτη και μετρείται η απορρόφηση στο φασματοφωτόμετρο

60 Ογκόμετρηση Δύο Φάσεων Άλατα τεταρτοταγούς αμμωνίου (απορρυπαντικά, επιφανειοδραστικά) ογκομετρούνται σε μακρόστενο σωλήνα με πρότυπο διάλυμα τετραφαινυλοβορικού νατρίου (Φ 4 Β - ) (σχηματίζεται ίζημα) παρουσία δείκτη (κυανού βρωμοθυμόλης, ΗΔ) και μικρής στοιβάδας CHCl 3 Πριν το ΤΣ το δημιουργούμενο λιπόφιλο ιοντικό ζεύγος R 4 N + Δ - εκχυλίζεται στη στοιβάδα του CHCl 3 και τη χρωματίζει Στο ΤΣ όλη ηποσότητα του R 4 N + καθιζάνει και η έγχρωμη στοιβάδα του χλωροφορμίου αποχρωματίζεται

61 Φασματοφωτομετρικός Προσδιορισμός Μεταλλοϊόντων με Σχηματισμό Εκχυλίσιμων Ουδέτερων Συμπλόκων Μεταλλοϊόντα, όπως Pb 2+, Hg 2+, Zn 2+ σχηματίζουν με διθειζόνη ουδέτερα σύμπλοκα που εκχυλίζονται με CHCl 3. Οπροσδιορισμός μπορεί να γίνει φασματοφωτομετρικά (UV-Vis) ήμε Φασματοφωτομετρία Ατομικής Απορρόφησης Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται προσυγκέντρωση (preconcentration) (εκχύλιση μεγάλου όγκου υδατικού διαλύματος με μικρό όγκο οργανικού διαλύτη).

62 Εκχύλιση Μετάλλων Πρέπει να σχηματίζουν ουδέτερα, λιπόφιλα σύμπλοκα εκχυλίσιμα σε ένα οργανικό διαλύτη Χρησιμοποιούναι συμπλεκτικά αντιδραστήρια Π.χ. 8-υδροξυκινολίνη, διθειζόνη, κλπ (oxine, 8-quinolinol)

63 Ισορροπίες Συμπλοκοποίησης Εκχύλισης Μεταλλοϊόντων

64 Συμπλεκτικά Αντιδραστήρια για την Διθειζόνη Εκχύλιση Μεταλλοϊόντων

65 Εκχύλιση Στερεάς Φάσης Solid Phase Extraction (SPE) Αποτελεσματική τεχνική προκατεργασίας δειγμάτων (καθαρισμός, απομόνωση) Χρησιμοποιείται προσροφητικό υλικό προσυσκευασμένο σε μικροφυσίγγια (μικροστήλες) μιας χρήσεως (sep-pak, bond-elute, κλπ) Το προσροφητικό υλικό είναι συνήθως SiO 2 που φέρει δραστικές ομάδες: Μη πολικές Πολικές Ομοιοπολικές Κατιοανταλλακτικές Ανιοανταλλακτικές

66 Εμπορικά μικροφυσίγγια εκχύλισης στερεάς φάσεως

67 Στάδια Εκχύλισης Στερεάς Φάσης 1. Εξισορρόπηση στερεής φάσης για την ενεργοποίηση των δραστικών ομάδων του προσροφητικού υλικού - Διαβίβαση κατάλληλου διαλύτη 2. Διαβίβαση διαλύματος δείγματος - Κατακράτηση επιθυμητής ουσίας 3. Έκπλυση με διαλύτη - Απομάκρυνση ανεπιθύμητων ουσιών 4. Εκλεκτική έκλουση (παραλαβή) με κατάλληλο διαλύτη

68 Στάδια Εκτελέσεως SPE

69 Αρχή Διαχωρισμού με SPE

70 Στάδια Διαχωρισμού με SPE

71 Τεχνικές Διαβίβασης Διαλυτών Υπό κενό σε ειδικές συσκευές Με φυγοκέντριση Μηχανική άσκηση πίεσης

72

73 Διαβίβαση διαλύτη από φυσίγγια SPE με τη βοήθεια κενού σε ειδική συσκευή

74 Διαβίβαση διαλύτη από φυσίγγια SPE με τη βοήθεια κενού σε ειδική συσκευή

75 Εφαρμογές SPE (1) Εφαρμόζεται για την κατεργασία (καθαρισμό, απομόνωση) δειγμάτων: Φυτικά δείγματα Αίμα Ούρα Σκόνη δισκίων Έλαια, κλπ Για την απομόνωση ουσιών προς προσδιορισμό: φάρμακα, φυτοφάρμακα, χρωστικές, πολυαρωματικοί υδρογονλαθρακες, βιταμίνες, κλπ

76 Εφαρμογές SPE (2) Απομόνωση αναλύτη από ένα σύνθετο μίγμα Διαχωρισμός συστατικών με βαθμιδωτή εκχύλιση Απομάκρυνση παρεμποδίζοντων συστατικών Εμπλουτισμός (pre-concentration) Απομάκρυνση αλάτων από δείγματα μεγαλομορίων

77 Παράγοντες που καθορίζουν την αποτελεσματικότητα της SPE Φύση αναλύτη Φύση του υποστρώματος (sample matrix) Διαλύτης έκλουσης

78 Κλασματικός Διαχωρισμός Ουσιών (Μαύρο Μελάνι) με SPE (προσθήκη διαφορετικών διαλυτών)

79 Καθαρισμός (Clean up) Δείγματος Με τη Βοήθεια SPE σε Σύριγγα

80 Καθαρισμός (clean-up) δείγματος πριν την ανάλυση με HPLC Το χρωματογράφημα του εκλούσματος από SPE (κάτω) είναι καθαρότερο και αξιοποιήσιμο

81 Προσυγκέντρωση Δείγματος με SPE

82 Απομάκρυνση πρωτεϊνών με SPE από βιολογικό δείγμα. Η παρουσία της πρωτεϊνης προκαλεί μείωση σήματος στην τεχνική LC-MS

83 Πλεονεκτήματα SPE Λιγότερο χρονοβόρα διαδικασία Απλότητα στο χειρισμό Πιο φιλική στο περιβάλλον Αποτελεσματική απομάκρυνση παρεμποδιζόντων συστατικών Αποφυγή σχηματισμού γαλακτώματος Περιορισμός συνεκχύλισης συστατικών μήτρας δείγματος Δυναμική τεχνική με πολλά ερευνητικά περιθώρια

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΕΚΧΥΛΙΣΗ

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ Οι περισσότερες τεχνικές της χημικής ανάλυσης απαιτούν το διαχωρισμό της προς προσδιορισμό ουσίας (αναλυτής-analyte) από ένα μίγμα διαφορετικών συστατικών τα οποία παρεμποδίζουν την

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών.

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών. 1. ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η εκχύλιση είναι μία από τις πιο συνηθισμένες τεχνικές διαχωρισμού και βασίζεται στην ισορροπία κατανομής μιας ουσίας μεταξύ δύο φάσεων, που αναμιγνύονται ελάχιστα μεταξύ τους. Η ευρύτητα στη

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της μεθόδου: MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΕΚΧΥΛΙΣΗ

Αρχή της μεθόδου: MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΕΚΧΥΛΙΣΗ MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Αρχή της μεθόδου: Η μέθοδος στηρίζεται στις διαφορετικές διαλυτότητες των ουσιών σε δύο μη μιγνυομένους διαλύτες Δρα. Κουκουλίτσα Αικατερίνη Χημικός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Υπεύθυνος Εργαστηρίου: Δρ. Πέτρος Α. Ταραντίλης, Λέκτορας Δρ. Χρήστος Παππάς, Λέκτορας (βάσει Ν. 407/80) Δρ. Σοφία Κουλοχέρη, Επιστημονικός συνεργάτης Δρ. Αναστασία Μίχου, Επιστημονικός συνεργάτης Βάση

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Οργανικής Χημείας. Εργαστήριο Χημείας Laboratory of Chemistry

Εργαστήριο Οργανικής Χημείας. Εργαστήριο Χημείας Laboratory of Chemistry Εργαστήριο Οργανικής Χημείας Laboratory of Chemistry ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Υπεύθυνοι Εργαστηρίου: Πέτρος Α. Ταραντίλης, Αναπλ. Καθηγητής Χρήστος Παππάς, Επίκ. Καθηγητής Υπεύθυνοι Ομάδων: Αν. Καθ.

Διαβάστε περισσότερα

Εκχύλιση Στερεάς Φάσης. Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής

Εκχύλιση Στερεάς Φάσης. Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής Solid-Phase Extraction, SPE Πέτρος Ταραντίλης- Αναπληρωτής καθηγητής Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής Η εκχύλιση στερεάς φάσης (solid phase extraction, SPE) αποτελεί μια ευρύτατα χρησιμοποιούμενη σύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 5η. Οξέα Βάσεις - Προσδιορισμός του ph διαλυμάτων. Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ.

Άσκηση 5η. Οξέα Βάσεις - Προσδιορισμός του ph διαλυμάτων. Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ. Άσκηση 5η Οξέα Βάσεις - Προσδιορισμός του ph διαλυμάτων Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ. έτος 2016-17 Ιοντικά διαλύματα- 2 Διάσταση Οι ιοντικές ενώσεις γενικώς διαλύονται

Διαβάστε περισσότερα

Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων

Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων Άσκηση 8η Ιοντική ισορροπία Προσδιορισμός του ph υδατικών διαλυμάτων οξέων βάσεων και αλάτων Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας - Ακαδ. έτος 2016-17 Διάσταση 2 ετεροπολικών

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργικά Φάρμακα ΙΙΙ

Γεωργικά Φάρμακα ΙΙΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6: Έλεγχος φυτοπροστατευτικών προϊόντων: Αναλυτικές τεχνικές: Εκχύλιση Ουρανία Μενκίσογλου-Σπυρούδη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Αντιδράσεις Εξουδετέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Ρυθμιστικά είναι τα διαλύματα που το ph τους παραμένει πρακτικά σταθερό όταν: α...προστεθεί σε αυτά μικρή ποσότητα ισχυρού οξέος ή ισχυρής βάσης, ή β...όταν αραιωθούν μέσα σε κάποια όρια. Τα Ρ. Δ. περιέχουν

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Γενική Χημεία Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Γραφείο Κ2.125, τηλ.: 28210-37772 e-mail:nikosxek@gmail.com Περιεχόμενα Διαλύματα Γραμμομοριακή

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα στη Χημεία Γ Λυκείου Ιοντικής Ισορροπίας & Οργανικής

Διαγώνισμα στη Χημεία Γ Λυκείου Ιοντικής Ισορροπίας & Οργανικής Θέμα 1 ο.... Διαγώνισμα στη Χημεία Γ Λυκείου Ιοντικής Ισορροπίας & Οργανικής Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.8 επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Μονάδες 2,5x8=20 1.1 Κατά τη διάλυση HCl στο νερό, σε σταθερή θερμοκρασία,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2014 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2014 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ Α ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2014 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Ερώτηση 1 (3 μονάδες) +7-1 +1 0 α) NaClO 4 HCl HClO Cl 2 (4 x 0,5= μ. 2) β) Το HClO. O αριθμός οξείδωσης του χλωρίου μειώνεται από

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΙΑΛΥΜΑΤΑ (BUFFERS) (1) Καλούνται διαλύµατα, που έχουν την ιδιότητα να διατηρούν το ph τους πρακτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1 Θεωρητικό Μέρος ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1 Ορισμένα ζεύγη οξέων και των συζυγών τους βάσεων (καθώς και βάσεων και των συζυγών τους οξέων) έχουν την ιδιότητα να διατηρούν το ph των διαλυμάτων τους σταθερό όταν

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Μονάδες Για τις ερωτήσεις 1.1-1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΟΤΗΤΕΣ (1) Λίγες οι εκλεκτικές και σπάνιες οι εξειδικευμένες αναλυτικές μέθοδοι Παράδειγμα εξειδικευμένων μεθόδων οι ανοσοχημικές μέθοδοι (χρήση ειδικών

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικές Εκχύλισης και Απόσταξης. Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής

Τεχνικές Εκχύλισης και Απόσταξης. Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής Τεχνικές Εκχύλισης και Απόσταξης Extraction and Distillation Techniques Πέτρος Ταραντίλης- Αναπληρωτής καθηγητής Χρήστος Παππάς - Επίκουρος καθηγητής Τεχνικές Εκχύλισης και Απόσταξης Φυτικό Υλικό Τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικό φροντιστήριο

Εισαγωγικό φροντιστήριο Εισαγωγικό φροντιστήριο Ποιοτικής Ανάλυσης Υπόδειγµα γραφής τετραδίου ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: Α.Θ.: Α.Μ. : Γενικές οδηγίες για τη γραφή του ηµερολογίου του Εργαστηρίου

Διαβάστε περισσότερα

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7. Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 3: Οξέα, Βάσεις, Ιοντική ισορροπία Θέµατα Σωστού / Λάθους Πανελληνίων, ΟΕΦΕ, ΠΜ Χ

Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7. Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 3: Οξέα, Βάσεις, Ιοντική ισορροπία Θέµατα Σωστού / Λάθους Πανελληνίων, ΟΕΦΕ, ΠΜ Χ Ζαχαριάδου Φωτεινή Σελίδα 1 από 7 Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 3: Οξέα, Βάσεις, Ιοντική ισορροπία Θέµατα Σωστού / Λάθους Πανελληνίων, ΟΕΦΕ, ΠΜ Χ ιάλυµα NaHSO 4 0,1 M έχει ph > 7 στους 25 ο C. Πανελλήνιες

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ (1) Αφορά ετερογενείς ισορροπίες µεταξύ δυσδιάλυτων ηλεκτρολυτών και των ιόντων τους σε κορεσµένα

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές εξετάσεις Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης

Γενικές εξετάσεις Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης 1 Γενικές εξετάσεις 006 Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης Θέμα 1 ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

7. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ

7. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ 7. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ Σχηματισμός ιζήματος χρωμικού μολύβδου(ιι) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η σταθερά γινομένου διαλυτότητας Διαλυτότητα και επίδραση κοινού ιόντος Υπολογισμοί καθίζησης Επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΙΟΝΤΙΚΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΙΟΝΤΙΚΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΙΟΝΤΙΚΑ ΥΔΑΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ: Είναι η δυναμική ισορροπία που πραγματοποιείται σε υδατικά διαλύματα και στην οποία συμμετέχουν ιόντα. ΙΟΝΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ: Τα ιοντικά

Διαβάστε περισσότερα

HF + OHˉ. Διάλυμα ΝΗ 4 Βr και NH 3 : ΝΗ 4 Βr NH Brˉ, NH 3 + H 2 O NH OHˉ NH H 2 O NH 3 + H 3 O +

HF + OHˉ. Διάλυμα ΝΗ 4 Βr και NH 3 : ΝΗ 4 Βr NH Brˉ, NH 3 + H 2 O NH OHˉ NH H 2 O NH 3 + H 3 O + α) Υπολογίζουμε την αρχική συγκέντρωση c M κάθε ηλεκτρολύτη που περιέχεται στο διάλυμα. Αν η αρχική συγκέντρωση κάποιου ηλεκτρολύτη δεν μπορεί να υπολογιστεί, την ορίζουμε ως άγνωστο c. β) Γράφουμε τις

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Πολυμερισμό 1, δίνει

Διαβάστε περισσότερα

13. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ

13. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ 13. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η σταθερά γινομένου διαλυτότητας Διαλυτότητα και επίδραση κοινού ιόντος Υπολογισμοί καθίζησης Επίδραση του ph στη διαλυτότητα Σχηματισμός συμπλόκων

Διαβάστε περισσότερα

ÈÅÌÁÔÁ 2011 ÏÅÖÅ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ XHMEIA ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ A. [ Ar ]3d 4s. [ Ar ]3d

ÈÅÌÁÔÁ 2011 ÏÅÖÅ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ XHMEIA ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ A. [ Ar ]3d 4s. [ Ar ]3d Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 0 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ XHMEIA ΘΕΜΑ A ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ερωτήσεις 5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση..

Διαβάστε περισσότερα

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ

ÖÑÏÍÔÉÓÔÇÑÉÏ ÈÅÙÑÇÔÉÊÏ ÊÅÍÔÑÏ ÁÈÇÍÁÓ - ÐÁÔÇÓÉÁ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις 1.1 1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Από τα παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÊÏÌÏÔÇÍÇ. 3. Ένα διάλυµα µεθοξειδίου του νατρίου CH3ONa συγκέντρωσης 0,1M σε θερµοκρασία 25 ο C έχει: α. ph= β. ph> γ. ph< δ.

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÊÏÌÏÔÇÍÇ. 3. Ένα διάλυµα µεθοξειδίου του νατρίου CH3ONa συγκέντρωσης 0,1M σε θερµοκρασία 25 ο C έχει: α. ph= β. ph> γ. ph< δ. Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 0 ΘΕΜΑ A Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ XHMEIA ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ερωτήσεις 5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση..

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2013 ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 0 ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται με την αραίωση. ... όλα τα οργανικά οξέα είναι ασθενή, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κa =

Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται με την αραίωση. ... όλα τα οργανικά οξέα είναι ασθενή, έχουν δηλ. βαθμό ιοντισμού α < 1 και Κa = 1 Α. Μεταβολή ph με αραίωση υδατικού διαλύματος Η αραίωση υδατικού διαλύματος (δηλαδή η προσθήκη καθαρού διαλύτη) οδηγεί σε μετατόπιση του ph προς την τιμή 7. Το ph των ρυθμιστικών διαλυμάτων δεν μεταβάλλεται

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2013

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2013 ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Πολυμερισμό 1,4 δίνει η ένωση:

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας Άσκηση 3η Μέθοδοι Διαχωρισμού 1 2 Θεωρητικό μέρος Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν σε ορισμένες θερμοκρασίες, αλλάζοντας έτσι μορφή από στερεή σε υγρή ή από υγρή

Διαβάστε περισσότερα

3.5 Ρυθμιστικά διαλύματα

3.5 Ρυθμιστικά διαλύματα 3.5 Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα ονομάζονται τα διαλύματα των οποίων το ph παραμείνει πρακτικά σταθερό, όταν προστεθεί μικρή αλλά υπολογίσιμη ποσότητα ισχυρών οξέων ή βάσεων ή αραιωθούν μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Θέμα Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελής προτάσεις Α1 έως και Α4 και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

π.χ. σε ένα διάλυμα NaOH προσθέτουμε ορισμένη ποσότητα στερεού. ΝαΟΗ, χωρίς να μεταβληθεί ο όγκος του διαλύματος.

π.χ. σε ένα διάλυμα NaOH προσθέτουμε ορισμένη ποσότητα στερεού. ΝαΟΗ, χωρίς να μεταβληθεί ο όγκος του διαλύματος. XHMEIA Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΟΞΕΑ-ΒΑΣΕΙΣ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 13 Όταν αναμειγνύουμε διαλύματα μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του θέματος Στο σχέδιο μαθήματος 7 είδαμε μια πρώτη προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

ÊÏÑÕÖÇ. 1.2 Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 12 Β. 12 Γ. Μικρότερο του 2. Μικρότερο του 12 Μονάδες 5

ÊÏÑÕÖÇ. 1.2 Το ph υδατικού διαλύµατος ασθενούς βάσης Β 0,01Μ είναι : Α. Μεγαλύτερο του 12 Β. 12 Γ. Μικρότερο του 2. Μικρότερο του 12 Μονάδες 5 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Η ενέργεια ιοντισµού

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 27 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 27 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 7 ΜΑΪΟΥ 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ογκομετρήσεις καταβύθισης ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΔΥΣΔΙΑΛΥΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ Eτερογενείς ισορροπίες μεταξύ δυσδιάλυτων ηλεκτρολυτών και των

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ Εισηγητής: Βασίλης Βελαώρας ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ 019 ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Α1. Σε ένα υδατικό διάλυμα (θ=5 o C, Kw=10-14 ) βρέθηκε ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΘΕΜΑ Α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) Για τις προτάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας 1 ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ ΒΑΣΕΙ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΦΟΡΤΙΟΥ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ ΜΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΜΟΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 27 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 27 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 7 ΜΑΪΟΥ 009 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις 1.1 1. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2013 Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ Α Ερώτηση 1 (5 μονάδες) (α): (ιν), (β): (ιιι), (γ): (ι), (δ): (ιι) (4x0,5= μ. 2) Μεταξύ των μορίων του ΗF αναπτύσσονται

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Ζήτηµα 1ο Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Να

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΎΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤEΣ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΎΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤEΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΎΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤEΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Δομικά σωματίδια (άτομα-μόρια-ιόντα) Δομή του ατόμου Ατομικός και μαζικός αριθμός Ισότοπα Ηλεκτρονική

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (2) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (2) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (2) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) Επίδραση κοινού ιόντος Εάν σε κορεσµένο διάλυµα δυσδιάλυτου ηλεκτρολύτη (π.χ. AgCl) προστεθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ 1 ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Αντλία Στήλη Υγρό Έκλουσης Συλλέκτης κλασμάτων ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Τι ορίζεται ως επίδραση κοινού ιόντος σε υδατικό διάλυμα ασθενούς ηλεκτρολύτη;

Τι ορίζεται ως επίδραση κοινού ιόντος σε υδατικό διάλυμα ασθενούς ηλεκτρολύτη; Τι ορίζεται ως επίδραση κοινού ιόντος σε υδατικό διάλυμα ασθενούς ηλεκτρολύτη; Επίδραση κοινού ιόντος έχουμε όταν σε διάλυμα ασθενούς ηλεκτρολύτη προσθέσουμε έναν άλλο ηλεκτρολύτη που έχει κοινό ιόν με

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμός ιοντισμού. Για ισχυρούς ηλεκτρολύτες ισχύει α = 1. Για ασθενής ηλεκτρολύτες ισχύει 0 < α < 1.

Βαθμός ιοντισμού. Για ισχυρούς ηλεκτρολύτες ισχύει α = 1. Για ασθενής ηλεκτρολύτες ισχύει 0 < α < 1. Βαθμός ιοντισμού Ο ιοντισμός μιας ομοιοπολικής ένωσης στο νερό μπορεί να είναι πλήρης ή μερικώς. Ένα μέτρο έκφρασης της ισχύος των ηλεκτρολυτών, κάτω από ορισμένες συνθήκες είναι ο βαθμός ιοντισμού (α).

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. i. H 2 S ii. H 2 SO 3 iii. H 2 SO 4 iv. S Μονάδες 2. i. HCOOH ii. (COONa) 2 iii. CH 3 COONa iv. CH 3 CH 2 OH Μονάδες 2

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. i. H 2 S ii. H 2 SO 3 iii. H 2 SO 4 iv. S Μονάδες 2. i. HCOOH ii. (COONa) 2 iii. CH 3 COONa iv. CH 3 CH 2 OH Μονάδες 2 Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α.1 έως Α.5 να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Α.1 Αν το μόριο του SO 2 οξειδωθεί, θα προκύψει: i. H 2 S ii.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Η ηλεκτρονιακή δομή, στη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ. Ενδεικτικές απαντήσεις

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ. Ενδεικτικές απαντήσεις ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ενδεικτικές απαντήσεις Θέμα Α Α.1 - β Α.2 - β Α.3 - γ Α.4 - δ Α.5 - δ Θέμα Β

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά και Θεωρητικά Θέµατα. Οργανικής Χηµείας

Πρακτικά και Θεωρητικά Θέµατα. Οργανικής Χηµείας ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Πρακτικά και Θεωρητικά Θέµατα Γενικής Χηµείας Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολέττα Κωνσταντίνου Καθηγήτρια Οργανικής Χηµείας Ηλίας Κουλαδούρος

Διαβάστε περισσότερα

VA ομάδα. ii CH3CH2OH 4I2 6NaOH HCOONa CHI3 5NaI 5H iii CH3CH O 2AgNO3 3NH3 H2O CH3COONH4 Ag 2NH4NO3

VA ομάδα. ii CH3CH2OH 4I2 6NaOH HCOONa CHI3 5NaI 5H iii CH3CH O 2AgNO3 3NH3 H2O CH3COONH4 Ag 2NH4NO3 Α Π Α Ν Τ Η Σ Ε Ι Σ Θ Ε Μ Α Τ Ω Ν Π Α Ν Ε Λ Λ Α Δ Ι Κ Ω Ν Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ω Ν 2 0 1 Χ Η Μ Ε Ι Α Θ Ε Τ Ι Κ Η Σ Κ Α Τ Ε Υ Θ Υ Ν Σ Η Σ Γ Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ 2 9. 0 5. 2 0 1 ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2006 ÈÅÌÅËÉÏ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2006 ÈÅÌÅËÉÏ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 006 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1. Ο

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ζήτηµα 1ο Θέµατα Χηµείας Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ (Μονάδες Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. α) Από τα παρακάτω σωματίδια μπορεί να αναχθεί σε SO 2, το:

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. α) Από τα παρακάτω σωματίδια μπορεί να αναχθεί σε SO 2, το: Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την σωστή απάντηση α) Από τα παρακάτω σωματίδια μπορεί να αναχθεί σε SO 2, το: 1)

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Οι ορτανσίες σε όξινα εδάφη έχουν μπλε άνθη, σε βασικά ροζ και σε ουδέτερα μοβ. Δημήτρης Παπαδόπουλος, χημικός Βύρωνας, 2015 Ιοντικά υδατικά διαλύματα Ιοντικές ενώσεις.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργαστηρίου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση κοινού ιόντος

Επίδραση κοινού ιόντος Επίδραση κοινού ιόντος Έστω υδατικό διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΑ. Στο διάλυμα αυτό υπάρχει η ιοντική ισορροπία: ΗΑ + Η 2 Ο Α - + Η 3 Ο + (1) c o -x x x Στο παραπάνω διάλυμα προσθέτουμε έστω άλας NaA σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ - ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ

ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ - ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ - ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ Οι χηµικές αντιδράσεις συµβολίζονται µε τις χηµικές εξισώσεις, µοριακές ή ιοντικές. Οι χηµικές αντιδράσεις που περιλαµβάνουν ιόντα συµβολίζονται µε ιοντικές εξισώσεις.

Διαβάστε περισσότερα

12. ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΟΞΕΩΝ-ΒΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

12. ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΟΞΕΩΝ-ΒΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 12. ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΟΞΕΩΝ-ΒΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ισορροπίες ιοντισμού οξέων Πολυπρωτικά οξέα Ισορροπίες ιοντισμού βάσεων Οξεοβασικές ιδιότητες διαλυμάτων αλάτων Επίδραση κοινού ιόντος Ρυθμιστικά διαλύματα Καμπύλες

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α Α1. Η πιθανότητα ψ 2 εύρεσης του ηλεκτρονίου πολύ κοντά σε ένα σηµείο Σ σε συνάρτηση µε την απόσταση r αυτού του σηµείου από τον πυρήνα του ατόµου του υδρογόνου αποδίδεται

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ

Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Μηχανική και Ανάπτυξη Διεργασιών 7ο Εξάμηνο, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ ΥΓΡΗ ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η υγρή εκχύλιση βρίσκει εφαρμογή όταν. Η σχετική πτητικότητα των συστατικών του αρχικού διαλύματος είναι κοντά στη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011

Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011 Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011 Τάξη: Γ Γενικού Λυκείου Μάθημα: Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Α2. Α3. Α4. Α5.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Α2. Α3. Α4. Α5. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΕΠΤΕΒΡΙΟΥ 0 ΕΞΕΤΑΖΟΕΝΟ ΑΘΗΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΑ Α Α. γ Α. β Α. δ Α4. α Α5.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ. Α1. H ένωση HC C C(CΗ 3 ) CΗ 2 έχει α. 8σ και 3π δεσμούς. β. 9σ και 4π δεσμούς. γ. 10σ και 3π δεσμούς. δ. 11σ και 2π δεσμούς.

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ. Α1. H ένωση HC C C(CΗ 3 ) CΗ 2 έχει α. 8σ και 3π δεσμούς. β. 9σ και 4π δεσμούς. γ. 10σ και 3π δεσμούς. δ. 11σ και 2π δεσμούς. ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες που εξηγούν τη διαλυτότητα. Είδη διαλυμάτων

Παράγοντες που εξηγούν τη διαλυτότητα. Είδη διαλυμάτων Παράγοντες που εξηγούν τη διαλυτότητα 1. Η φυσική τάση των ουσιών να αναμιγνύονται μεταξύ τους. 2. Οι σχετικές ελκτικές δυνάμεις μεταξύ των χημικών οντοτήτων του διαλύματος Είδη διαλυμάτων Στα διαλύματα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 32 ου ΠΜΔΧ 2018

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 32 ου ΠΜΔΧ 2018 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 32 ου ΠΜΔΧ 2018 ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ 1 η ΑΣΚΗΣΗ 2 η ΑΣΚΗΣΗ 1. Β 1.1. Β 2.1. Β 2. Α 1.2. Γ 2.2. Β 3. Β 1.3. Α 2.3. Β 4. Α 1.4. Α 2.4. Α 5. Α 1.5. Α 6. Δ 1.6. Β 7. Α 1.7. Β 8. Δ 9. Α 10.

Διαβάστε περισσότερα

Τετάρτη, 27 Μαΐου 2009 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ

Τετάρτη, 27 Μαΐου 2009 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 009 Τετάρτη, 7 Μαΐου 009 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ ο Για τις ερωτήσεις. -.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση...

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση: Η Θεωρία Brønsted - Lowry 2 Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης Ημερήσιο: 2011 Επαναληπτικές

Πανελλήνιες Εξετάσεις Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης Ημερήσιο: 2011 Επαναληπτικές Πανελλήνιες Εξετάσεις Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης Ημερήσιο: 20 Επαναληπτικές Θέμα ο Α. β Α2. α Α. γ Α4. α Α: α. Λ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Σ Θέμα B Β. + Na, H C - 2+ - Mg 2 N,, Β2. α Η πυκνότητα του

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΤΟ ΝΕΡΟ ΩΣ ΟΞΥ ΚΑΙ ΩΣ ΒΑΣΗ Το νερό δρα άλλοτε ως οξύ και άλλοτε ως βάση Από τις αντιδράσεις του νερού

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές εξετάσεις Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης

Γενικές εξετάσεις Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης Γενικές εξετάσεις 009 Χημεία Γ λυκείου θετικής κατεύθυνσης Θέμα ο Για τις ερωτήσεις. -. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση... Από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Ιωάννης Πούλιος ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 54124 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων

Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων Ενότητα 8: Εκχύλιση, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Σταύρος Π. Γιαννιώτης, Καθηγητής Μηχανικής Τροφίμων Μαθησιακοί Στόχοι Τύποι εκχύλισης

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα 23-1. Τι εκφράζουν οι συντελεστές μιας χημικής αντίδρασης; Οι συντελεστές σε μία χημική εξίσωση καθορίζουν την αναλογία mol των αντιδρώντων και προϊόντων στην αντίδραση.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ Α Ηµεροµηνία: Κυριακή 17 Απριλίου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Α.1 Για την αντίδραση: Fe (s) + 2HCl (aq) FeCl 2(aq)

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Γ ΓΕΛ 15 / 04 / 2018

Χημεία Γ ΓΕΛ 15 / 04 / 2018 Γ ΓΕΛ 15 / 04 / 2018 Χημεία ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α5 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: A1. Στην αντίδραση με χημική εξίσωση

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Γ Λυκείου Υλη: Χημική Κινητική Χημική Ισορροπία Ιοντισμός (K a K b ) Επιμέλεια διαγωνίσματος: Τσικριτζή Αθανασία Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Γ Λυκείου Υλη: Χημική Κινητική Χημική Ισορροπία Ιοντισμός (K a K b ) Επιμέλεια διαγωνίσματος: Τσικριτζή Αθανασία Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Χημεία Γ Λυκείου Υλη: Χημική Κινητική Χημική Ισορροπία Ιοντισμός (K a K b ) Επιμέλεια διαγωνίσματος: Τσικριτζή Αθανασία Αξιολόγηση : Θέμα Α Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. γ Α4. δ Α5. δ ΘΕΜΑ Β Β1. α. 12Mg:

Διαβάστε περισσότερα

H 2 O CH3 COO (aq) + Na + (aq) NH 4 (aq)

H 2 O CH3 COO (aq) + Na + (aq) NH 4 (aq) Οξεοβασικές ιδιότητες διαλυμάτων αλάτων Tί συμβαίνει όταν ένα άλας προστεθεί στο νερό; CH 3 COONa(s) H 2 O CH3 COO (aq) + Na + (aq) CH 3 COO (aq) + H 2 O() CH 3 COOH(aq) + OH (aq) ph > 7 συζυγές οξύ NH

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 Ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1.4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στην σωστή απάντηση. 1.1. Τα ατομικά τροχιακά

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας Άσκηση 3η Μέθοδοι Διαχωρισμού 1 2 Θεωρητικό μέρος Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν σε ορισμένες θερμοκρασίες, αλλάζοντας έτσι μορφή από στερεή σε υγρή ή από υγρή

Διαβάστε περισσότερα

Ρυθμιστικά διαλύματα

Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα Ρυθμιστικά διαλύματα ονομάζονται διαλύματα των οποίων το ph παραμένει πρακτικά σταθερό, όταν προστεθεί μικρή αλλά υπολογίσιμη ποσότητα ισχυρών οξέων ή βάσεων. Επίσης μπορούν μέσα σε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: «ΧΗΜΕΙΑ ΙΙ» Β ΕΞΑΜΗΝΟ (ΕΑΡΙΝΟ) Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

2. ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

2. ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2. ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τύποι διαλυμάτων Διαλυτότητα και η διαδικασία διάλυσης Επιδράσεις θερμοκρασίας και πίεσης πάνω στη διαλυτότητα Τρόποι έκφρασης της συγκέντρωσης Τάση ατμών διαλύματος Ανύψωση σημείου

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα Πανελλαδικών εξετάσεων. Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ

Προτεινόμενα θέματα Πανελλαδικών εξετάσεων. Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ Προτεινόμενα θέματα Πανελλαδικών εξετάσεων Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης o ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1. να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ δ. (2, -1, 1, ) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ TETAΡΤΗ 8 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Στις ερωτήσεις A1 A5, οι απαντήσεις σας να δοθούν με την απαιτούμενη αιτιολόγηση.

Στις ερωτήσεις A1 A5, οι απαντήσεις σας να δοθούν με την απαιτούμενη αιτιολόγηση. Μάθημα/Τάξη: Χημεία Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 5 ο Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 22-01-2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100 Θέμα A Στις ερωτήσεις A1 A5, οι απαντήσεις σας να δοθούν με την απαιτούμενη

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας. Εισαγωγική Χημεία

Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας. Εισαγωγική Χημεία Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας 1 Εισαγωγική Χημεία 2013-14 Από τον ορισμό της Ιοντικής Ισχύος (Ι) τα χημικά είδη ψηλού φορτίου συνεισφέρουν περισσότερο στην ιοντική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 0 ΜΑΪΟΥ 016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α Για τις

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις Επαναληπτικών Θεμάτων Χημείας Γ Λυκείου Κατεύθυνσης 2011

Απαντήσεις Επαναληπτικών Θεμάτων Χημείας Γ Λυκείου Κατεύθυνσης 2011 Απαντήσεις Επαναληπτικών Θεμάτων Χημείας Γ Λυκείου Κατεύθυνσης 0 ΘΕΜΑ Α Α. Β Α α Α α Α4 δ, Α5 : α. Σωστό β. Σωστό γ. Λάθος * δ. Λάθος ε. Λάθος (Η επιτροπή θεμάτων έπρεπε να διευκρινίσει ότι η θερμοκρασία

Διαβάστε περισσότερα