5 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Transcript

1 5 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

2 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΗ GOOGLE Ο αριθμός των κατοίκων της Ελλάδας με πρόσβαση στο διαδίκτυο ξεπερνά τα 4 εκατομμύρια. Πάνω από smartphones πουλήθηκαν κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2010 αριθμός που ξεπερνά τον αντίστοιχο των επιτραπέζιων υπολογιστών. 30 εκατομμύρια βίντεο προβάλλονται κάθε μήνα μέσω του YouTube! Ο αριθμός των λογαριασμών σε υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης φτάνει τα 4 εκατομμύρια. Ο μέσος εβδομαδιαίος χρόνος που αφιερώνει κάποιος online φτάνει τις 10 ώρες. Καθημερινά πραγματοποιούνται πάνω από αναζητήσεις. Η άνοδος της χρήσης του διαδικτύου μέσω κινητών συσκευών αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς!

3 Αλήθεια, πόσοι από εσάς γνωρίζετε τι είναι Internet; Τι είναι τα blogs; Τι είναι Forum; Ποιες είναι οι υποχρεώσεις μας, όταν κάνουμε χρήση των παραπάνω; Ποια τα δικαιώματά μας; Υπάρχει ανωνυμία στο παγκόσμιο διαδίκτυο; Τι ονομάζουμε ηλεκτρονικό έγκλημα; Τι είναι η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος; Πολλά τα ερωτηματικά, που πρέπει κανείς να απαντήσει αν θέλει να περιηγείται με ασφάλεια στο διαδίκτυο!

4 ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Το Διαδίκτυο είναι το μεγαλύτερο δίκτυο υπολογιστών στον κόσμο και αποτελεί ένα πλέγμα από εκατομμύρια συνδεδεμένους υπολογιστές, το οποίο επεκτείνεται σε κάθε σημείο του πλανήτη και παρέχει τις υπηρεσίες του ανεξάρτητα από τον χώρο και τον χρόνο.

5 ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ FORUM Το Φόρουμ (Forum) είναι ένας διαδικτυακός τόπος συνάθροισης ιδεών και ανθρώπων. Αποτελεί ένα online εργαλείο στο οποίο εγγεγραμμένα μέλη μπορούν να δημιουργήσουν συζητήσεις, να ανταλλάξουν απόψεις, ιδέες και να μοιράζονται πληροφορίες για θέματα ποικίλης ύλης, λειτουργώντας ως μία διαδικτυακή κοινότητα.

6 ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ-BLOG Ο όρος blog που στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί ως ιστολόγιο προήλθε από τη σύμπτυξη των λέξεων web και log, blog. Τα θέματα των blogs μπορεί να ποικίλουν σε πολιτικά, κοινωνικά, υγείας, μουσικά, αθλητικά, τεχνολογίας, τέχνες, μαγειρική κ.α. Ίχνη στο Διαδίκτυο είναι δυνατό να αφήσουμε κατά τη χρήση Φόρουμ συζητήσεων και ιστολογίων (Blog).

7 Ποιες είναι όμως οι υποχρεώσεις μας, όταν κάνουμε χρήση των παραπάνω; Γνωρίζουμε ποια είναι τα δικαιώματά μας; Υπάρχει τελικά ανωνυμία στο παγκόσμιο διαδίκτυο;

8 Προσοχή στις πληροφορίες που αναρτούμε! Το Διαδίκτυο είναι ένας ωκεανός επικοινωνίας, προσβάσιμος από όλους. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ανωνυμία όταν κάποιος χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο και είναι εξίσου απλό να βρεθούν πληροφορίες για εμάς όσο να βρούμε και εμείς για άλλους.

9 Τα γραπτά μένουν... για αυτό... «πριν δημοσιεύσεις, σκέψου»! Σαν γενική κατεύθυνση, πριν την ανάρτηση οποιασδήποτε πληροφορίας στο διαδίκτυο θα πρέπει να αναρωτιόμαστε τα εξής: Ποια είναι η χρησιμότητα της ανάρτησης της πληροφορίας; Ποιες είναι οι συνέπειες της ύπαρξής της στο διαδίκτυο; Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κακόβουλα από κάποιον τρίτο; Συμπεριφερθείτε στο διαδίκτυο όπως θα συμπεριφερόσασταν και εκτός αυτού. Ποιες προσωπικές πληροφορίες θα ήσασταν διατεθειμένοι να μοιραστείτε με κάποιον άγνωστο?

10 γι αυτό. Πολιτική Χρήσης Ιστότοπου Η πολιτική χρήσης ενός ιστότοπου περιγράφει τον τρόπο που χρησιμοποιεί, κοινοποιεί και αποθηκεύει τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγει. Είναι ένα νομικό κείμενο που δεσμεύει τον χρήστη από την μία πλευρά και τον ιδιοκτήτη/δημιουργό της ιστοσελίδας από την άλλη, ώστε οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα της κάθε πλευράς να είναι σαφή και γνωστά σε όλους. Κάποιες εταιρείες μπορεί να γράφουν εκεί όρους για την χρησιμοποίηση των δεδομένων σου, π.χ. για διαφημιστικούς σκοπούς. Θυμήσου ότι πρέπει πάντα να δίνεις τη συγκατάθεσή σου

11

12 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ Στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Δικτύωσης δημιουργούνται on line κοινότητες από ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα και δραστηριότητες. Η επικοινωνία γίνεται με κείμενο και αρχεία φωτογραφίας και βίντεο. Οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης παρέχουν μία μορφή επικοινωνίας χρηστών, τους οποίους ονομάζουν «φίλους», «followers»... Όσο πιο πολλούς «φίλους» έχεις, τόσο πιο «κοινωνικός» είσαι. Στην εικονική αυτή κοινωνική συμπεριφορά «επιτυχημένος» είναι όποιος συλλέγει πολλά «likes» για μία φωτογραφία ή κάποιο σχόλιο που ανεβάζει Όταν όμως αυτό το χαλαρό επικοινωνιακό σχήμα, μετατρέπεται σε αγωνιώδη συλλογή «φίλων» και «likes», όταν ο νους σου είναι μόνο στο να στείλεις μηνύματα, να ανεβάσεις φωτογραφίες, να «επικοινωνήσεις», όταν η εικονική πραγματικότητα γίνεται η πραγματικότητά σου τότε αρχίζεις να ουσιώδη, να αποχαυνώνεσαι. αμφιταλαντεύεσαι, να θεωρείς ανούσια πράγματα

13 Οι Έλληνες χρήστες του Facebook κυμαίνονται μεταξύ και Αν αναλογιστούμε πως πρόσβαση στο διαδίκτυο έχουν άνθρωποι, τότε 3 στους 4 από αυτούς έχουν λογαριασμό Facebook. Τέλος, αν αναλογιστούμε όλο τον πληθυσμό της Ελλάδας, περίπου 1 στους 3 Έλληνες έχει λογαριασμό Facebook.

14 Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τη χρήση υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης; Όταν δημοσιοποιείς προσωπικά δεδομένα στο διαδίκτυο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος αυτή η πληροφορία να «διαβαστεί» από κάποιους που δεν θέλεις. Οφείλεις με πολύ προσοχή να παραχωρείς προσωπικά σου στοιχεία. Οι πληροφορίες του προφίλ σου σε μια υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αποκαλύπτουν πολλά τέτοια στοιχεία, όπως διεύθυνση, τηλέφωνο, λεπτομέρειες της ζωής σου ή φωτογραφίες σου. Όλες αυτές οι πληροφορίες είναι συγκεντρωμένες σε ένα και μοναδικό σημείο στο διαδίκτυο...

15 ..Στους servers της κάθε εταιρείας/παρόχου. Σε κάποιους δηλαδή πολύ μεγάλους υπολογιστές. Οι servers αυτοί αποθηκεύουν τεράστιο όγκο δεδομένων και βρίσκονται σε συνθήκες ψύχους. Στη γνωστότερη ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν servers στους οποίους φιλοξενούνται 11 εκατομμύρια domain names και διακινούνται περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια μηνύματα το μήνα.

16 Θυμηθείτε. Ακόμη και αν διαγράψετε μία πληροφορία, την οποία μετανιώσατε που ανεβάσατε, αυτή παραμένει αποθηκευμένη στους servers της εταιρείας/παρόχου.

17 Θυμηθείτε. Έτσι λοιπόν αν μοιράζεστε τα μυστικά σας με τους φίλους σας σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, στο facebook για παράδειγμα, τότε να γνωρίζετε ότι δεν τα μοιράζεστε μόνο με αυτούς. Είναι σαν να αποθηκεύετε στον υπολογιστή κάποιου άλλου τα μυστικά σας..

18

19 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ (CYBER CRIME)

20 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ Ως «Hλεκτρονικό Έγκλημα», λοιπόν, θεωρούνται όλες εκείνες οι εγκληματικές πράξεις που τελούνται με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και συστημάτων επεξεργασίας δεδομένων. Ανάλογα με τον τρόπο τέλεσης τους διαχωρίζονται σε εγκλήματα τελούμενα με τη χρήση Hλεκτρονικών Υπολογιστών (computer crime) και σε Κυβερνοεγκλήματα (cyber crime), εάν τελέσθηκαν μέσω του Διαδικτύου.

21 Η αστυνομική διερεύνησή του είναι πολύ δύσκολη, απαιτεί δε άριστη εκπαίδευση και εξειδικευμένες γνώσεις. Το έγκλημα στον κυβερνοχώρο είναι γρήγορο, διαπράττεται σε χρόνο δευτερολέπτων και πολλές φορές δεν το αντιλαμβάνεται ούτε το ίδιο το θύμα.

22 ΜΟΡΦΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ 1. Απάτες μέσω Διαδικτύου 2. Παιδική πορνογραφία 3. Cracking και hacking 4. Διακίνηση-πειρατεία λογισμικού 5. Πιστωτικές κάρτες 6. Διακίνηση ναρκωτικών 7. Διαδικτυακός εκφοβισμός

23

24

25 ΤΙ ΕΊΝΑΙ TO CYBER BULLYING (ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ);

26 Ο όρος Διαδικτυακός εκφοβισμός (Cyber-bullying) αφορά τον εκφοβισμό, την απειλή, την ταπείνωση ή την παρενόχληση παιδιών και εφήβων που δέχονται μέσω της χρήσης του Διαδικτύου, είτε άλλων ψηφιακών τεχνολογιών από συνομήλικους τους.

27 Πώς αντιμετωπίζεται; Ένας έφηβος που θα δεχθεί εκφοβιστική συμπεριφορά με τη μορφή ανάρμοστων σχολίων, συκοφαντιών και απειλών είναι σημαντικό να διατηρήσει την ψυχραιμία και τον αυτοέλεγχό του και να μην απαντήσει με τον ίδιο τρόπο του εκφοβιστή - θύτη. Πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρει το περιστατικό σε ένα ενήλικα και να το καταγγείλει ακόμα και μόνος του.

28 Οι αριθμοί λένε Δραματική αύξηση των καταγγελιών στη Safeline παρατηρήθηκε το 2010 σε σχέση με το 2009, καθώς οι καταγγελίες αυξήθηκαν κατά % και ανήλθαν σε Από αυτές το 25% αφορούσε σε ρατσισμό ή ξενοφοβία, το 21% σε παραβίαση προσωπικών δεδομένων και υποκλοπή ταυτότητας, το 14% σε οικονομικές απάτες μέσω διαδικτυακών αγορών, το 10% σε εξύβριση ή συκοφαντική δυσφήμηση, το 6% σε παιδική πορνογραφία και μικρότερο ποσοστό σε εγκλήματα όπως αποπλάνηση ανηλίκων (grooming), phishing, ηλεκτρονικό εκφοβισμό (cyber bullying), παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας, παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών και απειλή.

29

30 ΔΙΩΞΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ Η αποστολή της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος συμπεριλαμβάνει την πρόληψη, την έρευνα και την καταστολή εγκλημάτων ή αντικοινωνικών συμπεριφορών, που διαπράττονται μέσω του διαδικτύου ή άλλων μέσων ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος αποτελείται από 4 τμήματα: Το Τμήμα Γενικών Υποθέσεων και Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων που ασχολείται με τις εγκληματικές πράξεις που διαπράττονται στα μέσα ηλεκτρονικής επικοινωνίας και ψηφιακής αποθήκευσης. Το Τμήμα Προστασίας Ανηλίκων που ασχολείται με τα εγκλήματα που διαπράττονται κατά των ανηλίκων με τη χρήση του διαδικτύου και των άλλων μέσων ηλεκτρονικής ή ψηφιακής επικοινωνίας και αποθήκευσης. Tο Τμήμα Προστασίας Λογισμικού και Πνευματικών Δικαιωμάτων που ασχολείται με τις υποθέσεις παράνομης διείσδυσης σε υπολογιστικά συστήματα και κλοπής, καταστροφής ή παράνομης διακίνησης λογισμικού υλικού, ψηφιακών δεδομένων και οπτικοακουστικών έργων. Το Τμήμα Ασφάλειας Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, που ασχολείται με την πρόληψη και καταστολή εγκλημάτων παραβίασης του απορρήτου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. * Πληροφορίες από την επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας

31

32 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ Η πλοήγηση στο διαδίκτυο, το είδος των ιστοσελίδων που επισκεπτόμαστε και οι ηλεκτρονικές δραστηριότητές μας αποτελούν το ηλεκτρονικό μας αποτύπωμα. Σε κάθε διαδικτυακή έρευνα γίνεται προσπάθεια εντοπισμού του ηλεκτρονικού αποτυπώματος, το οποίο για κάθε χρήστη είναι μοναδικό και αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την αποδεικτική διαδικασία στο δικαστήριο. Ο εντοπισμός των ηλεκτρονικών αποτυπωμάτων των ψηφιακών αρχείων γίνεται μέσω ειδικών προγραμμάτων έρευνας και ανάλυσης.

33 Το Internet αποτελείται από χιλιάδες δίκτυα στα οποία είναι συνδεδεμένοι εκατομμύρια υπολογιστές. Πώς μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια κάποιος υπολογιστής; Με άλλα λόγια, πώς ξεχωρίζει ένας υπολογιστής από έναν άλλον; Σε κάθε υπολογιστή αντιστοιχίζεται μια μοναδική διεύθυνση, που ονομάζεται διεύθυνση IP (IP address) και η οποία αποτελεί την ταυτότητα του στο δίκτυο που είναι συνδεδεμένος. Μια διεύθυνση IP αποτελείται από 4 αριθμούς χωρισμένους με τελείες. Π.χ. ένας υπολογιστής που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ έχει διεύθυνση , ένας άλλος που βρίσκεται στο ΕΜΠ κι ένας τρίτος που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΙΡ (IP ADDRESSES)

34 Οποιαδήποτε δραστηριότητα στο Διαδίκτυο αφήνει ηλεκτρονικά αποτυπώματα. Ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας μπορεί να ζητηθεί περαιτέρω έρευνα, η οποία θα οδηγήσει στην ανακάλυψη της διεύθυνσης IP του υπολογιστή. Η IP σε συνδυασμό με την ημερομηνία και την ώρα αποτελούν μοναδικό «αποτύπωμα» ηλεκτρονικής ταυτότητας χρήστη. ΙΡ Address + Ημερομηνία + Ώρα = Μοναδικό ηλεκτρονικό αποτύπωμα

35 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΚΤΟΥΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΙΡ

36 Η Ελληνική Ανοιχτή γραμμή για παράνομο περιεχόμενο στο Διαδίκτυο. Η επίσημη ιστοσελίδα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου. Δικτυακός Τόπος του Υπουργείου Δημόσια Τάξης και Προστασίας του Πολίτη για γονείς και παιδιά. Blog με συνεχή ενημέρωση για θέματα που σχετίζονται με το ηλεκτρονικό έγκλημα. Γραμμής Βοήθειας "ΥποΣΤΗΡΙΖΩ" του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου

37

38 Ομιλήτριες: Μιτζάλη Μαντώ Παπαδοπούλου Ελπίδα Τεχνική επιμέλεια: Χαραλαμπίδης Σωτήρης