AN ROINN OIDEACHAIS AGUS EOLAÍOCHTA LEAVING CERTIFICATE EXAMINATION, 2001 GREEK HIGHER LEVEL. (400 marks) FRIDAY, 22 JUNE AFTERNOON 2.00 to 5.

Transcript

1 M. 2 AN ROINN OIDEACHAIS AGUS EOLAÍOCHTA LEAVING CERTIFICATE EXAMINATION, 2001 GREEK HIGHER LEVEL (400 marks) FRIDAY, 22 JUNE AFTERNOON 2.00 to 5.00 Page 1 of 7

2 1. Answer Section A or Section B: [50] A. Translate into Greek: The Greeks suffered many hardships on the march to the coast. The barbarians attacked them so often that it was not possible to halt and bury the dead. In the mountains the snow was deeper than they had ever seen. Xenophon made many speeches to the soldiers in order to encourage them. But at last they reached a place where those in front suddenly shouted, The sea, the sea! At once the whole army began to think that now their troubles were over. They hoped that soon they would return to their wives and children. the coast: α γιαλ ς. those in front: ο πρ τοι. B. Read the following passage and answer the questions which follow: OR (A knowledge of Euripides works proves helpful to some after the Sicilian disaster.) Ενιοι δ κα δι Ε ριπίδην σώθησαν. µάλιστα γάρ, ς οικε, τ ν κτ ς Ελλήνων π θησαν α το τ ν µο σαν ο περ Σικελίαν κα µικρ τ ν φικνουµένων κάστοτε δείγµατα κα γε µατα κοµιζ ντων κµανθάνοντες, γαπητ ς µετεδίδοσαν λλήλοις. τ τε γο ν φασι τ ν σωθέντων ο καδε συχνο ς σπάσασθαι τ ν Ε ριπίδην φιλοφρ νως, κα διηγε σθαι το ς µέν, τι δουλε οντες φείθησαν, κδιδάξαντες σα τ ν κείνου ποιηµάτων µέµνηντο, το ς δ, τι πλανώµενοι µετ τ ν µάχην, τροφ ς κα δατος µετέλαβον τ ν µελ ν σαντες. ο δε δ θαυµάζειν, τι το Καυνίου φασ πλοίου προσφεροµένου το ς λιµέσιν, π λ ηστρίδων διωκουµένου, µ δέχεσθαι τ πρ τον, λλ πείργειν ε τα µέντοι διαπυνθανοµένους, ε γινώσκουσιν σµατα τ ν Ε ριπίδου, φησάντων κείνων, ο τω παρε ναι καταγαγε ν τ πλο ον. γε µα: taste, small piece. συχνοί: many. διηγέοµαι: I describe. δω: I sing. (a) Which Greek phrase in the passage suggests the Sicilians were colonists? (5) (b) What was special about their attitude to Euripides? (6) (c) What benefit did they get from visitors, and how did they use this? (8) (d) What was the reaction of many survivors when they got home? (5) (e) How had those who had been captured won their freedom? (7) (f) What reward had those who were wandering received? (6) (g) Why was the ship Kaunios at first not admitted to the harbours? (7) (h) What changed the minds of the local people? (6) Page 2 of 7

3 2. Translate into English any three of the passages A, B, C, D. (All passages in this question carry equal marks): [180] A. (Xenophon argues that Socrates does not deserve the death penalty.) Εµο µ ν δ Σωκράτης τοιο τος ν δ κει τιµ ς ξιος ε ναι τ π λει µ λλον θανάτου. κατ γ ρ το ς ν µους, άν τις φανερ ς γένηται κλέπτων νδραποδιζ µενος, το τοις θάνατ ς στιν ζηµία ν κε νος πάντων νθρώπων πλε στον πε χεν. λλ µ ν τ π λει γε ο τε πολέµου ο τε στάσεως ο τε προδοσίας ο τε λλου κακο ο δεν ς πώποτε α τιος γένετο ο δ µ ν δί α γε ο δένα πώποτε νθρώπων ο τε γαθ ν πεστέρησεν ο τε κακο ς περιέβαλεν, λλ ο δ α τίαν τ ν ε ρηµένων ο δεν ς πώποτ σχε. π ς ο ν ν νοχος ε η τ γραφ ; ς ντ το µ νοµίζειν θεο ς, ς ν τ γραφ γέγραπτο, φανερ ς ν θεραπε ων το ς θεο ς µάλιστα πάντων νθρώπων. XENOPHON (60) νδραποδίζοµαι: I sell people as slaves. στάσις: party strife. δί α: privately. νοχος: liable to, subject to. γραφή: charge, endictment. B. (Cyrus offers a reward to any man who can help him capture Sardis, the Lydian capital of Croesus.) Σάρδεις δ λωσαν δε πειδ τεσσερεσκαιδεκάτη γένετο µέρη πολιορκεοµέν ω Κροίσ ω, Κ ρος τ στρατι τ ωυτο διαπέµψας ππέας προε πε τ πρώτ ω πιβάντι το τείχεος δ ρα δώσειν. µετ δ το το πειρησαµένης τ ς στρατι ς, ς ο προεχώρεε, νθα τα, τ ν λλων πεπαυµένων, ν ρ Μάρδος πειρ το προσβαίνων κατ το το τ ς κροπ λιος τ ο δε ς τέτακτο φ λακος π τοµ ς τε γάρ στι τα τ η κρ πολις κα µαχος. ν δ Μάρδος, δ ν τ προτεραί η τ ν τινα Λυδ ν κατ το το τ ς κροπ λιος καταβάντα π κυνέην νωθεν κατακυλισθε σαν κα νελ µενον, φράσθη κα ς θυµ ν βάλετο. τ τε δ δ α τ ς τε νεβεβήκεε κα κατ α τ ν λλοι Περσέων νέβαινον προσβάντων δε συχν ν ο τω δ Σάρδεις λωσαν. HERODOTUS (60) λων (Aorist Passive): I am captured. προχωρέω: I succeed. π τοµος: sheer, precipitous. κυνέη: rope. κατακυλίνδω: I roll down. φράζοµαι: I consider, take note. συχνοί: many. C. (Hecuba criticises Polymnestor for keeping gold which was not his own, and for failing to take care of her son.) χρ ν σ, ε περ σθα το ς Αχαιο σιν φίλος, τ ν χρυσ ν, ν φ ς ο σ ν λλ το δ χειν, δο ναι φέροντα πενοµένοις τε κα χρ νον πολ ν πατρ ώας γ ς πεξενωµένοις σ δ ο δ ν ν πω σ ς παλλάξαι χερ ς τολµ ς, χων δ καρτερε ς τ ν δ µοις. ε µ ν τρέφων µ ν ς σε πα δα χρ ν τρέφειν µ ν γ σωσας, ε χες ν καλ ν κλέος ν το ς κακο ς γ ρ γαθο σαφέστατοι φίλοι τ χρηστ δ α θ καστ χει φίλους. ε δ σπάνιζες χρηµάτων, δ η τ χει, θησαυρ ς ν σοι πα ς π ρχ ο µ ς µέγας. ν ν δ ο τ κε νον νδρ χεις σαυτ φίλον. EURIPIDES (60) χρ ν σε: you ought. πένοµαι: I am poor. ποξεν οµαι: I am banished from. παλλάσσω: I release. καρτερέω: I persist. τ χρηστά : success, good times. σπανίζω: I am in need of. πάρχειν: to be, be present. Page 3 of 7

4 D. (Odysseus tells how he warned his crew to stay away from the cattle of the Sun god, but Eurylochus gave different advice.) κα τ τ γ ν γορ ν θέµενος µετ µ θον ειπον Ω φίλοι, ν γ ρ νη ι θο βρ σίς τε π σις τε στιν, τ ν δ βο ν πεχώµεθα, µή τι πάθωµεν. Ε ρ λοχος δ τάροισι κακ ς ξάρχετο βουλ ς Κέκλυτέ µευ µ θων, κακά περ πάσχοντες, τα ροι λλ γετ, Ηελίοιο βο ν λάσαντες ρίστας ρέξοµεν θανάτοισι, το ο ραν ν ε ρ ν χουσιν. ε δέ κεν ε ς Ιθάκην φικοίµεθα, πατρίδα γα αν, α ψά κεν Ηελί ω Υπερίονι πίονα νη ν τε ξοµεν, ν δέ κε θε µεν γάλµατα πολλ κα σθλά., HOMER (60) γορή: meeting. βρ σις: food. π σις: drink. πέχοµαι: I stay away from. κλ ω: I hear. ρέζω: I sacrifice. α ψα: quickly. Υπερίων: Hyperion (cult name of the Sun God). νη ν: temple. τε χω: I build. γαλµα: statue., 3. Answer either Section A or Section B in this question: [80] A. (i) Translate into English: (50) Ξέρξης δ µείβετο λέγων Αρτάβανε,... φράσον δέ µοι τ δε ε τοι ψις το νυπνίου µ ναργ ς ο τω έφάνη, ε χες ν τ ν ρχαίην γνώµην, ο κ ν µε στρατε εσθαι π τ ν Ελλάδα, µετέστης ν; φέρε το τ µοι τρεκέως ε πέ. δ µείβετο λέγων βασιλε, ψις µ ν πιφανε σα το νείρου, ς βουλ µεθα µφ τεροι, τελευτήσειε γ δ τι κα ς τ δε δείµατ ς ε µι π πλεος ο δ ντ ς µεωυτο, λλα τε πολλ πιλεγ µενος κα δ κα ρ ν τοι δ ο τ µέγιστα πάντων ντα πολεµιώτατα. Ξέρξης δ πρ ς τα τα µείβετο τοισίδε δαιµ νιε νδρ ν, κο α τα τα δ ο λέγεις ε ναί µοι πολεµιώτατα; κ τερά τοι πεζ ς µεµπτ ς κατ πλ θ ς στι, κα τ Ελληνικ ν στράτευµα φαίνεται πολλαπλήσιον σεσθαι το µετέρου, τ ναυτικ ν τ µέτερον λείψεσθαι το κείνων, κα συναµφ τερα τα τα; ε γάρ τοι τα τ η φαίνεται νδεέστερα ε ναι τ µέτερα πρήγµατα, στρατο ν λλου τις τ ν ταχίστην γερσιν ποιο το. A WORLD OF HEROES (ii) Answer any three of the following questions. They carry ten marks each: (30) (a) (b) (c) (d) (e) Who was Artabanos? How does he explain his criticism of Xerxes forces? Comment briefly on Herodotus attitude towards the Athenians. Why are some words in Herodotus spelled differently from the way you usually meet them? Give two examples of this from the piece above. Briefly relate how the Greeks at Thermopylai reacted when they realised the Persians were coming around the mountain. Comment on the way Herodotus handles the stories which his sources give him. Page 4 of 7

5 B. (i) Translate into English: (50) ΤΡ. ΠΑ. ΤΡ. ΠΑ. ΤΡ. πωλ µεσθ ρ, ε κακ ν προσοίσοµεν νέον παλαι, πρ ν τ δ ξηντληκέναι. τ ρ σ γ, ο γ ρκαιρ ς ε δέναι τ δε δέσποιναν, σ χαζε κα σίγα λ γον. τέκν, κο εθ ο ος ε ς µ ς πατήρ; λοιτο µ ν µή δεσπ της γάρ στ µ ς τ ρκακ ς γ ν ς φίλους λίσκεται. τίς δ ο χ θνητ ν; ρτι γιγνώσκεις τ δε, ς π ς τις α τ ν το πέλας µ λλον φιλε, ε το σδε γ ε ν ς ο νεκ ο στέργει πατήρ. τ, ε γ ρ σται, δωµάτων σω, τέκνα. σ δ ς µάλιστα το σδ ρηµώσας χε κα µ πέλαζε µητρ δυσθυµουµέν η. δη γ ρ ε δον µµα νιν ταυρουµένην το σδ, ς τι δρασείουσαν ο δ πα σεται χ λου, σάφ ο δα, πρ ν κατασκ ψαί τινα. χθρο ς γε µέντοι, µ φίλους, δράσειέ τι. THE INTELLECTUAL REVOLUTION. (ii) Answer any three of the following questions. They carry ten marks each: (30) (a) (b) (c) (d) (e) What news is the Nurse urged to keep secret? Comment on Medea s reaction when she does hear it. What grounds are there for feeling some sympathy for Medea? Show how the influence of the Sophists can be seen in this play. How effective do you consider the Messenger scene to be in adding to the drama of this play? Scan line 1 of the piece above. Mark the quantities, and name the metre. 4. Answer three of the following questions. At least one question must be chosen from Section A and one question from Section B. The third question may be chosen from either Section A or Section B. Each question carries thirty marks: [90] A. (i) (ii) (iii) Compare and contrast Nicias and Cleon as politicians and generals. (A detailed account of each event is not necessary.) Suggest reasons for the Revolution of 411 B.C. and outline the course of that Revolution. Describe and give the consequences of any two of these battles: Aigospotamoi; Mantinea; Chaeronea; Issus. (iv) Outline the career of Peisistratus. Is it misleading to call him a tyrant? Page 5 of 7

6 B. (i) (ii) (iii) (iv) Write about Homer and the Heroic Age in which his poems are set. Give an account of the life and works of Plato. Describe the features which made the Parthenon one of the most famous of Greek temples. Having looked at Photograph A below and Photographs B and C on page 7, answer two of the following questions: (a) (b) (c) A To what period does the statue in Photograph A belong? List three features of the statue which are typical of this period. Name the statue in Photograph B. Comment on the way the artist has designed and executed this statue. Is the vase in Photograph C Black Figure or Red Figure? Comment on how the artist has used the space available to him. Page 6 of 7

7 B C Page 7 of 7

8 BLANK PAGE Page 8 of 6