ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Transcript

1 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ I. ιεθνείς Συµβάσεις και Κοινοτικές Κανονιστικές Πράξεις Σύµβαση Ραµσάρ: Στρατηγικό Σχέδιο Σύµβαση για τη βιολογική ποικιλότητα. Σύµβαση Ουάσιγκτον (CITES) για το διεθνές εµπόριο απειλουµένων ειδών. Σύµβαση Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου από τη ρύπανση. Σύµβαση της Βέρνης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης. Σύµβαση της Βόννης (Σύµβαση για τα µεταναστευτικά είδη άγριων ζώων, 1979). Σύµβαση για την καταπολέµηση της απερήµωσης. Οδηγία 79/409/ΕΟΚ για τη διατήρηση των άγριων πουλιών. Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας. Κανονισµός 2078/92 του Συµβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά µε τις µεθόδους γεωργικής παραγωγής που συµµορφώνονται µε τις απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος καθώς και µε τη διατήρηση το φυσικού χώρου. II. Υπερεθνικά και διεθνή κείµενα στρατηγικής Η ανάγκη υλοποίησης των στόχων και των δράσεων που προβλέπουν οι νοµοθετικές πράξεις προστασίας του περιβάλλοντος, οδήγησε στην επεξεργασία και διατύπωση αντίστοιχων στρατηγικών. Οι στρατηγικές αυτές περιγράφονται στα εξής κείµενα: Στρατηγική για τους Μεσογειακούς υγροτόπους. Κείµενο 18 σελίδων το οποίο εγκρίθηκε από τους εκπροσώπους Μεσογειακών κρατών, του Γραφείου Ραµσάρ, περιβαλλοντικών οργανώσεων, επιστηµονικών ιδρυµάτων κ.α., οι οποίοι συµµετείχαν στη Συνδιάσκεψη για τους Μεσογειακούς υγροτόπους (Βενετία, 5-9 Ιουνίου 1996). Η συνδιάσκεψη διεξήχθη στα πλαίσια της πρώτης φάσης του έργου «Πρωτοβουλία για τους Μεσογειακούς υγροτόπους», γνωστού και ως MedWet. 5 ο Πρόγραµµα ράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, µε την επωνυµία «Στόχος η Αειφορία». Στόχος του συγκεκριµένου προγράµµατος είναι η επίτευξη της ισορροπίας µεταξύ της

2 κοινωνικο-οικονοµικής ανάπτυξης αφενός και της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, αφετέρου. Συνετή χρήση και διατήρηση των υγροτόπων. Κείµενο του 1995, 59 σελίδων, το οποίο αποτελεί «Ανακοίνωση της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων προς το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». Πανευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιολογική ποικιλότητα και την ποικιλότητα του τοπίου. Στη συνδιάσκεψη "Περιβάλλον για την Ευρώπη» (Σόφια, 24 Απριλίου 1995), οι υπουργοί περιβάλλοντος 55 ευρωπαϊκών κρατών, υιοθέτησαν την εν λόγω στρατηγική, ως µια καινοτόµο προσέγγιση για την πρόληψη, την ανάσχεση και την αντιστροφή της υποβάθµισης των αξιών της βιοποικιλότητας και της ποικιλότητας του τοπίου στην Ευρώπη. Μεσογειακή Στρατηγική για την Προστασία της Φύσης. Κείµενο που συντάχθηκε από το Γραφείο του Μεσογειακού Προγράµµατος του Παγκόσµιου Ταµείου για τη Φύση (WWF) και συνοδεύεται από πενταετές Σχέδιο ράσης ( ). III. Εθνικό Νοµοθετικό και Θεσµικό Πλαίσιο Το νοµοθετικό πλαίσιο της Ελλάδας είναι σύνθετο, αφού υπάρχουν πολλές Το νοµοθετικό πλαίσιο της Ελλάδας είναι σύνθετο, αφού υπάρχουν πολλές αρµόδιες αρχές µε επιµέρους αρµοδιότητες. Οι σπουδαιότερες κανονιστικές πράξεις είναι: Ν 1650/1986, για την προστασία του περιβάλλοντος. Ν 1468/1950, για τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Ν 996/1971, για τους εθνικούς δρυµούς, τα αισθητικά δάση και τα µνηµεία της φύσης. Ν 177/1975, για τις περιοχές ελεγχόµενου κυνηγιού. Π.. 67/81 «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας και καθορισµού διαδικασίας συντονισµού και ελέγχου της έρευνας επ' αυτών». Στα παραρτήµατα περιλαµβάνει 916 φυτά, 82 ασπόνδυλα και 139 σπονδυλωτά ως προστατευόµενα είδη. Y.A / , για τα µέτρα διαχείρισης της άγριας ορνιθοπανίδας (74 µη θηρεύσιµα είδη). Υ.Α / «Περί καθορισµού ωφελίµων θηραµάτων και απαγόρευση θήρας ορισµένων πτηνών απειλουµένων µε πλήρη αφανισµό» (4 θηλαστικά και 120, συν όλα τα µικρότερα από 17 εκατοστά πτηνά, ορίζονται ως

3 ωφέλιµα, µη θηρεύσιµα είδη). Π.. 80/1990, σχετικά µε την «προστασία του φυτικού γενετικού υλικού της χώρας». Π.. 434/ , ΦΕΚ 248 Α'/95 σχετικά µε "Μέτρα για τη διατήρηση και προστασία αυτοχθόνων φυλών αγροτικών ζώων". Ν 1546/1985, περί «Οργάνωσης, παραγωγής και εµπορίας του πολλαπλασιαστικού υλικού φυτικών ειδών». Υ.Α / για την "εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών, ποικιλιών καρποφόρων δένδρων, θάµνων και λοιπών µικρών καρποφόρων". Υ.Α / για την "εγγραφή ποικιλιών αµπέλου στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών». Υ.Α / για την «εγγραφή ποικιλιών κηπευτικών ειδών στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών». Υ.Α / για την «εγγραφή ποικιλιών καλλιεργούµενων ειδών στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών». Αφορά στις αροτραίες καλλιέργειες. Ν 998/1979 «Για την προστασία των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας». Ελληνικοί Υγρότοποι Ραµσάρ Η Σύµβαση Ραµσάρ υπογράφηκε το 1971 στην πόλη Ραµσάρ του Ιράν µε σκοπό να παράσχει το πλαίσιο για εθνικές δράσεις και διεθνείς συνεργασίες για τη διατήρηση και συνετή χρήση των υγροτόπων. Η Ελλάδα αποτελεί το 7 ο Κράτος που κύρωσε τη Σύµβαση Ραµσάρ, θέτοντάς την, σύµφωνα µε το σχετικό άρθρο, σε παγκόσµια ισχύ το Έντεκα ελληνικοί υγρότοποι συµπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των υγροτόπων ιεθνούς σηµασίας (Κατάλογος Ραµσάρ). Αξίζει όµως να σηµειωθεί ότι στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί συνολικά περίπου 400 αξιόλογοι υγρότοποι. Στο διάστηµα που µεσολάβησε µεταξύ του 1974 και του 1990, οι 11 υγρότοποι ιεθνούς σηµασίας που η Ελλάδα δήλωσε στη ιεθνή Κοινότητα ( έλτα Έβρου, έλτα Νέστου, Λίµνη Βιστωνίδα, Λίµνη Ισµαρίδα και Λιµνοθάλασσες της Θράκης, Λίµνη Κερκίνη, Λίµνες Κορώνεια - Βόλβη, έλτα Αξιού Λουδία - Αλιάκµονα, Λιµνοθάλασσα Μεσολογγίου - Αιτωλικού, Λιµνοθάλασσες Αµβρακικού Κόλπου, Λιµνοθάλασσα Κοτύχι - άσος Στροφυλιάς), καθώς και πολλοί άλλοι υγρότοποι της χώρας µας, υπέστησαν αλλοιώσεις. Το φαινόµενο της συνεχιζόµενης καταστροφής ή υποβάθµισης των υγροτόπων είναι παγκόσµιο και οφείλεται στη ρύπανση, στις συνεχώς αυξανόµενες απαιτήσεις των ανθρώπινων κοινωνιών για νερό, παραγωγή ενέργειας, αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας και της

4 αλιείας καθώς και στην ανάπτυξη του τουρισµού. Από το 1990 και µετά, σε εφαρµογή του 5 ου Προγράµµατος ράσης για το Περιβάλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα µας άρχισε σταδιακά να προβαίνει στη λήψη µέτρων για την ανάσχεση των απειλών στους ελληνικούς υγροτόπους. Σήµερα έχουν οριοθετηθεί µε Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) όλοι οι ελληνικοί υγρότοποι Ραµσάρ, πλην της λίµνης Μικρής Πρέσπας που έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικός ρυµός από το Οι ΚΥΑ καθορίζουν ζώνες προστασίας µέσα στις οποίες ισχύουν περιορισµοί στις χρήσεις γης και στις ανθρώπινες δραστηριότητες, µε βάση κριτήρια που λαµβάνουν υπόψη την λεκάνη απορροής, τις αναπτυξιακές πιέσεις και τη χρήση του χώρου από προστατευόµενα είδη (πτηνά, θηλαστικά κλπ). Επιπλέον, βρίσκονται στα τελευταία στάδια επεξεργασίας τους τα Προεδρικά ιατάγµατα χαρακτηρισµού των υγροτόπων Ραµσάρ ως Εθνικών Πάρκων, µε την έκδοση των οποίων θα αντικατασταθούν οι υφιστάµενες Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις. Τα Προεδρικά ιατάγµατα βασίζονται στα πορίσµατα Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών που εκπονούνται από εξωτερικούς συνεργάτες και επιβλέπονται από Επιτροπή Επίβλεψης µε την συµµετοχή του ΥΠΕΧΩ Ε, του Υπουργείου Γεωργίας και των αντίστοιχων Περιφερειών. Με την υπογραφή Προγραµµατικών Συµβάσεων µεταξύ των Υπουργών Περιβάλλοντος και Γεωργίας, των Περιφερειών και Τοπικών Υπηρεσιών, εγκαθιδρύθηκαν σε όλες τις περιοχές Ραµσάρ Προκαταρκτικά Σχήµατα ιαχείρισης. Η ενέργεια αυτή έχει σκοπό την προετοιµασία της επερχόµενης καθιέρωσης Τοπικών ιαχειριστικών Φορέων, οι οποίοι θα καθοριστούν από τα υπό επεξεργασία Προεδρικά ιατάγµατα. Τα Προκαταρκτικά Σχήµατα ιαχείρισης λειτουργούν ως ανεπίσηµοι συντονιστικοί φορείς, έχουν ευέλικτη διοικητική και γραµµατειακή - συντονιστική υποστήριξη από τις Αναπτυξιακές Εταιρείες και έχουν διπλό σκοπό: 1) να ανταποκρίνονται κατά το δυνατόν πιο άµεσα στα ζητήµατα που αφορούν τα καθηµερινά διαχειριστικά προβλήµατα των περιοχών και 2) να εκτελούν προγράµµατα που αφορούν την υποδοµή, παρακολούθηση και διαχείριση των περιοχών. Επιπλέον, στις περιοχές Ραµσάρ λειτουργούν ήδη εννέα (9) Κέντρα Ενηµέρωσης. Τα ιδρυθέντα Κέντρα Ενηµέρωσης έχουν στη διάθεσή τους έντυπο ενηµερωτικό υλικό (φυλλάδια, αφίσες) και περιλαµβάνουν στο πρόγραµµά τους δράσεις ενηµέρωσηςευαισθητοποίησης σε τοπικό επίπεδο (ειδικές εκδόσεις, βιντεοσκοπήσεις, οργάνωση ηµερίδων εργασίας, οργάνωση ξεναγήσεων για σχολεία και επισκέπτες). Οι δραστηριότητες αυτές χρηµατοδοτούνται από Εθνικούς και Κοινοτικούς πόρους καθώς και από

5 Περιβαλλοντικές Οργανώσεις. Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα Τα Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα είναι θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές που έχουν αναγνωρισθεί ως σηµαντικές για την προστασία της φύσης. ύο είναι µέχρι στιγµής οι περιοχές που έχουν ανακηρυχτεί ως Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα: της Αλοννήσου - Βόρειων Σποράδων, το οποίο αποτελεί καταφύγιο της µεσογειακής φώκιας (Monachus monachus) και του κόλπου Λαγανά της Ζακύνθου, µε στόχο την διασφάλιση της οµαλής ωοτοκίας και αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Η ανακήρυξη της περιοχής Αλοννήσου - Βορείων Σποράδων σε Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο πραγµατοποιήθηκε µε Προεδρικό ιάταγµα (519/92) τον Μάιο του 1992 και αποσκοπεί: στην προστασία και διαχείριση του τοπίου της ευρύτερης περιοχής των Βορείων Σποράδων, στην προστασία της µεσογειακής φώκιας στην προστασία σπάνιων ειδών πτηνών, θηλαστικών και φυτών τα οποία απαντούν στην περιοχή και στην αειφορική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Το πάρκο καλύπτει έκταση τετραγωνικών χιλιοµέτρων και περιλαµβάνει εφτά νησιά και 22 βραχονησίδες και υφάλους. Το µεγαλύτερο µέρος του πάρκου καλύπτεται από θάλασσα. Το νησί Πιπέρι, η πιο αξιόλογη περιοχή αναπαραγωγής της µεσογειακής φώκιας, αποτελεί τον πυρήνα του θαλάσσιου πάρκου και είναι περιοχή προστατευµένη από τη Σύµβαση της Βαρκελώνης. ίκτυο NATURA 2000 (ΦΥΣΗ 2000) Το ίκτυο NATURA 2000 είναι ένα Ευρωπαϊκό ίκτυο προστατευόµενων περιοχών («οικολογικό δίκτυο περιοχών»), το οποίο αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διατήρηση της φύσης. Το δίκτυο αυτό απορρέει από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Ο σκοπός του δικτύου προστατευόµενων φυσικών περιοχών, είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας µέσω της διατήρησης ορισµένων τύπων οικοτόπων (250 περίπου) και αυτοφυών ειδών χλωρίδας (430 περίπου) και άγριων ειδών πανίδας (200 περίπου) σε όλη την Ευρώπη.

6 Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ένα ελάχιστο επίπεδο προδιαγραφών για τη διατήρηση της φύσης µέσω δύο Οδηγιών που εφαρµόζονται από όλα τα κράτη-µέλη της Ένωσης: την ''Οδηγία για τα πτηνά" του 1979 (Birds Directive) και την ''Οδηγία για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας" του 1992 (Habitats Directive), οι οποίες προσπαθούν να απογράψουν τις απώλειες σε τύπους οικοτόπων και σε είδη χλωρίδας και πανίδας στην Ευρώπη. Σύµφωνα µε την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ δίνεται µεγάλη έµφαση στην προστασία των ενδιαιτηµάτων, καθώς και των απειλούµενων ειδών που διαβιούν σε αυτά. Τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να καθορίσουν τις Ειδικές Περιοχές ιατήρησης (Special Areas of Conservation - SAC) για όλους τους τύπους οικοτόπων του Παραρτήµατος Ι και για όλα τα είδη χλωρίδας και πανίδας του Παραρτήµατος ΙΙ της Οδηγίας. Το ίκτυο των Ειδικών Περιοχών ιατήρησης - SAC που προκύπτει, µαζί µε τις Περιοχές Ειδικής Προστασίας -SPΑ για τα πτηνά σύµφωνα µε την αντίστοιχη Οδηγία, θα αποτελέσουν το ίκτυο NATURA Οι αρµόδιες Ελληνικές αρχές, (ΥΠΕΧΩ Ε και Υπουργείο Γεωργίας) πρότειναν την συµπερίληψη στο ίκτυο NATURA 2000 συνολικά 264 περιοχών (sites) της χώρας, συνολικής έκτασης περίπου στρεµµάτων. Στον κατάλογο αυτό περιλαµβάνονται περιοχές οι οποίες ανήκουν σε κάποια από τις κατηγορίες προστατευόµενων περιοχών, όπως εθνικά πάρκα, αισθητικά δάση, βιογενετικά αποθέµατα, υγρότοποι διεθνούς σηµασίας, σηµαντικές περιοχές για τα πτηνά, κλπ. Οι περιοχές αυτές αποτελούν τον εθνικό κατάλογο. Στον συγκεκριµένο κατάλογο περιλαµβάνονται και 52 περιοχές οι οποίες έχουν χαρακτηρισθεί ως Περιοχές Ειδικής Προστασίας (SPA - Special Protected Areas). Το ίκτυο ΝΑTURA 2000 θα ασκεί στο εξής µεγάλη επιρροή στις πολιτικές ανάπτυξης της γης και διαχείρισης του ευρωπαϊκού χώρου. Επίσης, δεν θα περιορίζεται σε περιοχές - πυρήνες εξαιρετικής αξίας όσον αφορά τη φυσική κληρονοµιά, αλλά θα περιλαµβάνει ρυθµιστικές περιοχές και οικολογικούς διαδρόµους που είναι απαραίτητοι για τη διατήρηση των µεταναστευτικών ειδών. Το ίκτυο αποτελεί µία µεγάλη πρόκληση για τα 25 κράτη µέλη, αλλά και για τις χώρες αυτές που θα θέσουν υποψηφιότητα για µελλοντική ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προσφέρει πραγµατικές ευκαιρίες για τα ακόλουθα:

7 αξιόλογη αύξηση του αριθµού των περιοχών διατήρησης της φύσης στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, ενσωµάτωση των σκοπών διατήρησης της φύσης σε τοµεακές πολιτικές, που αφορούν τον χωροταξικό σχεδιασµό, την αγροτική ανάπτυξη και την Κοινή Αγροτική Πολιτική, κινητοποίηση των χρηµατοοικονοµικών πόρων σε τοπικό, εθνικό και κοινοτικό επίπεδο προς την κατεύθυνση της αποτελεσµατικότερης λειτουργίας του ικτύου, δηµιουργία θέσεων εργασίας στους τοµείς της γεωργίας, του τουρισµού και της αναψυχής, στο πνεύµα της αειφόρου ανάπτυξης. Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους 1986, η Ελληνική Πολιτεία εξέδωσε τον νόµο 1650/86 µε σκοπό τη θεσµοθέτηση θεµελιωδών κανόνων και την καθιέρωση κριτηρίων και µηχανισµών για την προστασία του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο του νόµου αυτού, που αναφέρεται ειδικά στην προστασία της φύσης, ορίζεται µια ειδική κατηγορία προστατευόµενων περιοχών: τα προστατευόµενα τοπία και στοιχεία του τοπίου. Ως προστατευόµενα τοπία χαρακτηρίζονται περιοχές µεγάλης αισθητικής ή πολιτιστικής αξίας και εκτάσεις που είναι ιδιαίτερα πρόσφορες για αναψυχή του κοινού ή συµβάλλουν στην προστασία ή αποδοτικότητα των φυσικών πόρων λόγω των ιδιαίτερων φυσικών ή ανθρωπογενών γνωρισµάτων τους. Βέβαια, η ιδιαίτερη αξία και σηµασία του τοπίου ως στοιχείου της πολιτιστικής µας κληρονοµιάς και της βιοποικιλότητας είχε αναγνωρισθεί εδώ και αρκετά έτη. Έτσι, σύµφωνα µε τον νόµο 5351/32 περί αρχαιοτήτων και τον νόµο 1469/50, προβλεπόταν κήρυξη προστατευόµενων περιοχών ως "Τοπίων Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους - ΤΙΦΚ". Οι περιοχές αυτές ήταν είτε αποκλειστικώς φυσικά, είτε αποκλειστικώς δοµηµένα, είτε µικτά τοπία. Αρµοδιότητα για τις περιοχές αυτές είχε αρχικά το Υπουργείο Πολιτισµού ενώ κατά την τελευταία δεκαπενταετία, η αρµοδιότητα πέρασε µε Προεδρικό ιάταγµα στο ΥΠΕΧΩ Ε. Παρά την ύπαρξη θεσµοθέτησης, δεν υπάρχουν για τα ανακηρυγµένα Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους ρητές απαγορεύσεις και περιορισµοί που να διασφαλίζουν την προστασία τους κατά περίπτωση. Οι υπάρχοντες περιορισµοί προκύπτουν από την επιµέρους νοµοθεσία που αφορά κυρίως οικονοµικές δραστηριότητες (π.χ. λατοµεία, βιοµηχανίες).

8 ιεθνείς Συµβάσεις Σύµβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα Η διεθνής Σύµβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα (Σ.Β.Π), υπογράφτηκε στο Ρίο Ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας στις 5 Ιουνίου Η Ελλάδα επικύρωσε τη σύµβαση αυτή µε το Νόµο 2204 (ΦΕΚ 59Α/ ) και αποτελεί συµβαλλόµενο µέλος της, τόσο ως κυρίαρχο κράτος, όσο και ως µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ανάγκη διατήρησης της βιοποικιλότητας τονίζεται ιδιαίτερα τόσο στην Agenda 21 των Ηνωµένων Εθνών όσο και σε όλα τα σχετικά πολιτικά και σχετικών νοµικά κείµενα, όπως ο Νόµος για τη Θάλασσα, των Ηνωµένων Εθνών, αλλά και άλλων διεθνών ή περιφερειακών οργανισµών, όπως του Οργανισµού Τροφίµων και Γεωργίας (FAO). Γενικός σκοπός της σύµβασης είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η αειφορική χρήση των φυσικών πόρων και ο δίκαιος και ισότιµος καταµερισµός των πλεονεκτηµάτων που θα προκύψουν από τη χρήση των γενετικών πόρων. Η συνυπογραφή της σύµβασης δεσµεύει τη χώρα µας µε πολλές σχετικές υποχρεώσεις, όπως την καταγραφή της βιοποικιλότητας που διαθέτει, την παρακολούθηση της κατάστασής της, τον εντοπισµό απειλών, τις υπερεθνικές συνεργασίες όπου αυτό καθίσταται αναγκαίο, τη λήψη µέτρων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας in-situ και ex-situ, την προώθηση συναφών έργων επιστηµονικής έρευνας, τεχνικής κατάρτισης και επιµόρφωσης, ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού και άλλες δράσεις. Σκοπός των προαναφερθεισών δραστηριοτήτων είναι η ενσωµάτωση της φροντίδας για την βιοποικιλότητα σε όλους τους τοµείς της πολιτικής, κοινωνικής και οικονοµικής δραστηριότητας. Επιπλέον, υπάρχει επίσηµη συνεργασία της Σύµβασης για τη Βιοποικιλότητα µε τη Σύµβαση Ραµσάρ, σε θέµατα αµοιβαίου ενδιαφέροντος. Η Σύµβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα θεωρείται ως το παγκόσµιο πλαίσιο όλων των σχετικών πρωτοβουλιών που έχουν ήδη ενεργοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον ΟΟΣΑ, το Συµβούλιο της Ευρώπης και τις Συµβάσεις Ραµσάρ, Ουάσιγκτον, Βέρνης, Βόννης και Βαρκελώνης. Μεσογειακό Σχέδιο ράσης Σύµβαση της Βαρκελώνης Το 1975, δεκαέξι παραµεσόγεια κράτη, σε συνάντηση που διοργάνωσε το Πρόγραµµα Περιβάλλοντος του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών (UNEP) στη Βαρκελώνη, υιοθέτησαν ένα σχέδιο δράσης για την προστασία και ανάπτυξη της λεκάνης της Μεσογείου (Mediterranean

9 Action Plan, ΜΑΡ). Στο πλαίσιο εφαρµογής του Μεσογειακού Σχεδίου ράσης, στις 16 Φεβρουαρίου 1976, τα δεκαέξι κράτη υπέγραψαν στη Βαρκελώνη τη Σύµβαση "Για την προστασία της Μεσογείου Θαλάσσης από τη ρύπανση" και δύο συνοδευτικά πρωτόκολλα (Πρωτόκολλο 1 "Για την πρόληψη της ρύπανσης της Μεσογείου από απορρίψεις πλοίων και αεροσκαφών" και Πρωτόκολλο 2 "Για την πρόληψη της ρύπανσης της Μεσογείου από πετρέλαια και άλλες επιβλαβείς ουσίες "). Το 1980 ιδρύθηκε το Περιφερειακό Κέντρο ράσης για τις Ειδικά Προστατευόµενες Περιοχές (RAC/SPΑ), µε έδρα την Τυνησία, το οποίο είναι υπεύθυνο για την εφαρµογή του Πρωτοκόλλου 4 "Περί των Ειδικά Προστατευόµενων Περιοχών της Μεσογείου" και 6 (το οποίο αντικατέστησε το 1995 το 4, αλλά δεν έχει τεθεί σε ισχύ). Σε εθνικό επίπεδο κάθε κράτος όρισε το «εστιακό σηµείο» που είναι υπεύθυνο για την παρακολούθηση των δράσεων του ΜΑΡ. Το Τµήµα ιαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ Ε ορίσθηκε ως το Εθνικό Εστιακό σηµείο για τις Ειδικά Προστατευόµενες Περιοχές (εφαρµογή του Πρωτοκόλλου 4).