ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006

2 2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

3 3 ΜΕΤΡΟ 2.2: Διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος Α ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ ΚΩΔ. ΟΠΣ 3 ΚΠΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος στην Κεντρική Μακεδονία 2 ΜΕΤΡΟ Διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΡΟ Όλοι οι Νομοί της Περιφέρειας Πληθυσμοί εμπλεκόμενων περιοχών ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΕΔΙΟ/Α ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Αποκατάσταση αστικών περιοχών (34%) Προστασία, βελτίωση και αναζωογόνηση του φυσικού περιβάλλοντος (26%) Εκπόνηση μελετών (40%)

4 4 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΗ Δ.Δ. ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ Σε χιλ. ΕΥΡΩ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ % Σ.Κ. % Δ.Δ. % Σ.Κ. % Δ.Δ. Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 11147,869 8,58 0,74 Δημόσια Δαπάνη (Δ.Δ.) 11147,869 8,58 8,58 0,74 0,91 Κοινοτική (ΕΤΠΑ) Εθνική Δαπάνη Συμμετοχή Δημόσια 8918,295 80,00% 6,86 6,86 0,60 0, ,574 20,00% 1,72 1,72 0,15 0,18 Ιδιωτική Συμμετοχή Δανεισμός - - -

5 5 Β ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ Οι γενικοί στόχοι του Μέτρου είναι : Η προστασία, αποκατάσταση και αειφορική χρήση των φυσικών πόρων. Η αντιμετώπιση σημαντικών περιβαλλοντικών προβλημάτων και αποκατάσταση υποβαθμισμένων φυσικών οικοσυστημάτων σε προστατευόμενες περιοχές. Η συμβατή τοπική ανάπτυξη. Ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός Συνοπτική παρουσίαση της υπάρχουσας κατάστασης ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Το φυσικό περιβάλλον της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας χαρακτηρίζεται από σημαντικό αριθμό φυσικών οικοσυστημάτων και μεμονωμένων στοιχείων της φύσης τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερο περιβαλλοντικό και οικολογικό ενδιαφέρον. Οι φυσικές περιοχές υψηλής οικολογικές αξίας διακρίνονται σε αυτές που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας καθώς και σε εκείνες που στο σύνολό τους, υποπεριοχές ή μεμονωμένα στοιχεία τους έχουν τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά ώστε, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Νόμου πλαισίου για το περιβάλλον (Ν. 1650/86), να μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία θεσμοθέτησής τους. Συνολικά στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας υπάρχουν : Ένας (1) κηρυγμένος εθνικός δρυμός (Ολύμπου). Τρεις (3) υγρότοποι διεθνούς σημασίας σύμφωνα με τη σύμβαση Ραμσάρ (τεχνητή λίμνη Κερκίνη, λίμνες Κορώνεια και Βόλβη, Δέλτα Αξιού - Εκβολή Λουδία - Δέλτα Αλιάκμονα - λιμνοθάλασσα αλυκής Κίτρους). Δέκα (10) διατηρητέα μνημεία της φύσης. Εννέα (9) τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με ποικίλο καθεστώς θεσμοθέτησης. Οκτώ (8) περιοχές-ζώνες ειδικής προστασίας για την ορνιθοπανίδα (SPA), βάσει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ Σαράντα τέσσερεις (44) προτεινόμενες περιοχές δικτύου ΦΥΣΗ 2000 και οδηγίας 79/409/ΕΟΚ Μεγάλος αριθμός δασικών οικοσυστημάτων που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία σε όλους τους ορεινούς όγκους της Κεντρικής Μακεδονίας. Δεν υπάρχουν κηρύξεις αισθητικών δασών. Στο πλαίσιο του δικτύου ΦΥΣΗ 2000, για την Κεντρική Μακεδονία προτάθηκαν σαράντα (40) περιοχές που καλύπτουν έκταση περίπου εκταρίων και αντιπροσωπεύουν το 13,5% του συνόλου των προτεινόμενων προς ένταξη περιοχών της χώρας. Η ολοκλήρωση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών για όλες τις προστατευόμενες περιοχές αποτελεί σημαντική συμβολή στους σκοπούς της αειφόρου ανάπτυξης. Οι παρεμβάσεις που πρόκειται να πραγματοποιηθούν μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος, θα είναι

6 6 συμπληρωματικές των παρεμβάσεων του ΥΠΕΧΩΔΕ μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ». Δεδομένου ότι για κάποιες από τις προστατευόμενες περιοχές έχει προχωρήσει η διαδικασία της οριοθέτησής τους και έχουν συνταχθεί Σχέδια Διαχείρισης που περιλαμβάνουν ειδικές δράσεις προστασίας, ανάδειξης και αξιοποίησης των περιοχών, μπορούν να πραγματοποιηθούν καταρχήν έργα που εμπίπτουν στις κατηγορίες των ενδεικτικά προτεινόμενων δράσεων. Ο επόμενος Πίνακας συνοψίζει τις περιοχές Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, που αναφέρονται ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την Ορνιθοπανίδα (SPA) στην περιοχή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ Η αντιπλημμυρική προστασία στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας συνδέεται άμεσα και έμμεσα με τις πολιτικές διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος. Με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας της , έγινε ο καθορισμός της περιοχής ευθύνης αντιπλημμυρικής προστασίας για τα έργα αρμοδιότητας των τεχνικών υπηρεσιών της Περιφέρειας. Με βάση την απόφαση αυτή καθορίστηκαν τα ρέματα για τα οποία θα προτείνονται έργα αντιπλημμυρικής προστασίας από το ΥΠΕΧΩΔΕ και από τα Περιφερειακά Προγράμματα. Κατά την περίοδο η ΔΕΚΕ/Π.Κ.Μ. προγραμμάτισε και εκτέλεσε έργα συνολικής αξίας εκατομμυρίων δρχ. σε ποταμούς και χείμαρρους των επτά νομών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, μέσω του Προγράμματος ΤΚΑΣΕ του ΥΠΕΧΩΔΕ. Από το ίδιο πρόγραμμα διατίθενται για την τριετία πιστώσεις συνολικού ύψους εκατομμυρίων δρχ. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ-ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Σε επίπεδο χωροταξικού σχεδιασμού, ολοκληρώθηκε το χωροταξικό Σχέδιο της ΠΚΜ, μέσω του οποίου επιδιώκεται η διαμόρφωση στρατηγικών κατευθύνσεων για την ολοκληρωμένη βιώσιμη ανάπτυξη του περιφερειακού χώρου και την ισότιμή ένταξή του στο νέο διεθνές και εθνικό περιβάλλον. Η σύνδεση του αναπτυξιακού με τον χωρικό σχεδιασμό αποτελεί βασικό στόχο του γ ΚΠΣ, αλλά και του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας. Η εξειδίκευση των ανωτέρω στόχων σε επίπεδο Καποδιστριακών δήμων θα υλοποιηθεί μέσω της εκπόνησης Γ.Π.Σ. / ΣΧΟΟΑΠ του Ν.2508/97, τα οποία καλύπτουν ολόκληρη την εδαφική περιφέρεια των νέων δήμων, ιδιαίτερα για τους Δήμους, στα όρια των οποίων υπάρχουν ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές. Αναλυτική περιγραφή μέτρου Το περιεχόμενο του μέτρου συνίσταται στην εφαρμογή μέτρων προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος της Κ. Μακεδονίας με έμφαση στις περιοχές προστασίας (ΡΑΜΣΑΡ, ΦΥΣΗ 2000) και στις παράκτιες και παρόχθιες περιοχές. Το φυσικό περιβάλλον της Περιφέρειας δεν έχει τύχει ανάλογης προσοχής: οικοσυστήματα και βιότοποι στις παρόχθιες περιοχές πλήττονται και απειλούνται από ανεξέλεγκτες δραστηριότητες, ενώ η υπέρμετρη τουριστική εκμετάλλευση πλήττει τις παράκτιες περιοχές. Σημαντικότεροι παράγοντες που συντελούν στην υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος των παράκτιων και παρόχθιων περιοχών της περιφέρειας, με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, την υγεία των πολιτών και την περιβαλλοντική ισορροπία είναι :

7 7 υποβάθμιση και καταστροφή οικοσυστημάτων ακτών και λιμνών, λόγω ανάπτυξης ανεξέλεγκτων δραστηριοτήτων (λίμνη Κορώνειας, Δέλτα Αξιού, παράκτιες περιοχές Χαλκιδικής), ρύπανση υδάτων και εδαφών των ακτών και παρόχθιων κοιλοτήτων από αλόγιστη ρίψη γεωργικών, βιομηχανικών και αστικών αποβλήτων σε φυσικούς αποδέκτες (λεκάνη απορροής Αξιού), εξαντλητική εκμετάλλευση παράκτιων περιοχών από τουριστικές δραστηριότητες. Το συγκεκριμένο Μέτρο επιχειρεί να αντιμετωπίσει τα διαπιστωμένα προβλήματα προωθώντας ειδικές δράσεις : Παρεμβάσεων σε περιοχές θιγομένου φυσικού περιβάλλοντος, με έμφαση στις περιοχές ΡΑΜΣΑΡ και NATURA 2000 και με πρώτη προτεραιότητα για τις περιοχές που προτείνονται ως εθνικά πάρκα από το ΥΠΕΧΩΔΕ και συμπεριλαμβάνονται στο δικό του επιχειρησιακό πρόγραμμα. Αποκατάστασης περιβαλλοντικής ισορροπίας παράκτιων και παρόχθιων περιοχών με εφαρμογή πολεοδομικών και χωροταξικών κανόνων, αποσαφήνιση χρήσεων γης, ευαισθητοποίηση κοινού σε θέματα περιβάλλοντος. Αποκατάστασης βλαβών του φυσικού περιβάλλοντος λόγω ελλειπούς αντιπλημμυρικής προστασίας. Αποκατάσταση και προστασία εσωτερικών υδάτων. Προστασία και διαχείριση θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Διαχείριση, αποκατάσταση και προστασία φυσικού περιβάλλοντος στον αστικό και περιαστικό χώρο. Η προστασία του υδάτινου δυναμικού και των βιότοπων στις παρόχθιες και των οικισμών στις παράκτιες περιοχές αποτελούν κύριες προτεραιότητες που αποσκοπούν στην αναβάθμιση τόσο του περιβάλλοντος όσο και της ποιότητας ζωής. Τέλος, στο πλαίσιο του Μέτρου, και με στόχο το χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό κυρίως στις ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές, προβλέπεται η εκπόνηση χωροταξικών και πολεοδομικών μελετών. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι ρυθμίσεις των Γ.Π.Σ. - ΣΧΟΟΑΠ περιλαμβάνουν το σύνολο των χωροταξικών, περιβαλλοντικών ή άλλων αναπτυξιακών ρυθμίσεων (χρήσεις γης, καθορισμός ζωνών παραγωγικών δραστηριοτήτων, επεκτάσεις οικισμών, ζώνες τουρισμού, περιοχές προστασίας, κ.ά.) που είναι απαραίτητες για την ορθολογική ανάπτυξη των επί μέρους περιοχών σύμφωνα με τις αρχές της αειφορίας. Ιεράρχηση των αναγκών και προτεραιοτήτων του μέτρου και σημαντικότητα ως προς την επίτευξη του στόχου του μέτρου Για όλους τους τύπους των προβλεπόμενων δράσεων, προτεραιότητα έχουν οι περιοχές προστασίας (ΡΑΜΣΑΡ, ΦΥΣΗ 2000) καθώς και οι παρόχθιες και παράκτιες περιοχές που δέχονται ισχυρές οικιστικές πιέσεις και όπου παρατηρούνται συγκρούσεις χρήσεων γης.

8 8 Συνοπτική περιγραφή κατηγοριών πράξεων και ενδεικτικές προβλεπόμενες πράξεις Προτείνονται τύποι δράσεων όπως : Κέντρα πληροφόρησης, διαμόρφωση διαδρομών/μονοπατιών και έργα ανάδειξηςαποκατάστασης στις περιοχές προστασίας. Προγράμματα προστασίας παράκτιων και παρόχθιων περιοχών προστασία της φύσης. Παρεμβάσεις αντιπλημμυρικού χαρακτήρα. Αποκατάσταση βεβαρημένων από αλόγιστη χρήση εκμετάλλευση περιοχών, με προτεραιότητα σε ευαίσθητες οικολογικά περιοχές. Εκπόνηση Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων - ΣΧΟΟΑΠ, ιδιαίτερα για περιοχές με τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Ποσοτικοποίηση στόχων μέτρου Δείκτες Α. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΕΚΡΟΩΝ) Αριθμός νέων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας (αρ.) Εκπόνηση Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων και ΣΧΟΟΑΠ (αρ.) Διαχείριση και ανάδειξη βιοτόπων (αρ.) ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΣ 2003 ΣΤΟΧΟΣ Β. ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Ποσοστό Προστατευόμενων περιοχών για τις οποίες προβλέπονται μέτρα προστασίας και διαχείρισης (% συνολικής έκτασης) Μεικτές θέσεις απασχόλησης κατά την υλοποίηση (ισοδύναμα ανθρωποέτη 12μηνης διάρκειας) Περιοχές που καλύπτονται από ΓΠΣ/ ΣΧΟΑΠ (στρ.) 25% % Γ. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Νέες θέσεις απασχόλησης μερικής και εποχιακής απασχόλησης (ισοδύναμα ανθρωποέτη 12μηνης διάρκειας)

9 9 Γ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 2 ΜΕΤΡΟ: 2 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΟΥ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (σε Ευρώ) ΕΤΟΣ ΠΕΔΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ Σύνολο Δημόσιας Δαπάνης Δ Η Μ Ο Σ Ι Α Δ Α Π Α Ν Η Κοινοτική Συμμετοχή Εθνική Δημόσια Δαπάνη Σύνολο ΕΤΠΑ ΕΚΤ ΕΓΤΠΕ-Π ΧΜΠΑ Σύνολο Κεντρική Περιφ/κή Τοπική Άλλη Ιδιώτες Ταμείο Συνοχής Λοιπά Δάνεια χρημ/τικά ΕΤΕ μέσα 1=2+13 2=3+8 3= = ΣΥΝΟΛΑ

10 10 Δ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Εξειδίκευση διαδικασιών, λειτουργιών, οργανωτικών προϋποθέσεων, κλπ. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των Διαχειριστικών Αρχών Ισχύουν οι διατάξεις του Κανονισμού 1260/99 του Συμβουλίου «Περί γενικών διατάξεων για τα Διαρθρωτικά Ταμεία», οι διατάξεις του νόμου 2860/2000 «Διαχείριση Παρακολούθηση και Έλεγχος του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και άλλες διατάξεις», καθώς και οι Διατάξεις Εφαρμογής του Π.Ε.Π. Κεντρικής Μακεδονίας. Σεβασμός των διεθνών και κοινοτικών υποχρεώσεων (διεθνείς συμβάσεις, οδηγίες 79/409 και 92/43) Εφαρμογή των πολιτικών και των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το φυσικό περιβάλλον. Τήρηση του εθνικού νομοθετικού πλαισίου για τον χωροταξικό-πολεοδομικό σχεδιασμό (π.χ. Ν. 1337/1983, Ν.2508/1997, Ν.2742/1999, Ν.2831/2000). Επιπρόσθετα, οι μελέτες χωροταξίας (ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ) θα ολοκληρώνονται με την κύρωση τους. Οι πολεοδομικές μελέτες θα ολοκληρώνονται από πράξεις εφαρμογής μέσα σε μια τριετία από την περαίωση της μελέτης και το αργότερο στο οικονομικό κλείσιμο του Προγράμματος. Η μη εφαρμογή των παραπάνω καθιστά τις εν λόγω μελέτες μη επιλέξιμες. Στρατηγικές κατευθύνσεις χωροταξικού σχεδίου Π.Κ.Μ. Κρίσιμες διαδρομές στην εφαρμογή συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών και διοικητικών προϋποθέσεων αποτελεσματικής εφαρμογής. Τήρηση του Κοινοτικού και Εθνικού θεσμικού πλαισίου. Τακτική συνεργασία με τη διαχειριστική αρχή του ΕΠΠΕΡ και τη ΔΙΠΕΧΩ ΚΜ. Προκύπτουσες ανάγκες Τεχνικής Βοήθειας για την εφαρμογή Εμπειρογνωμοσύνες. Αξιολόγηση. Μελέτες (υποστηρικτικές, διάγνωσης, κλπ). Προβολή-δημοσιότητα-ευαισθητοποίηση (για φορείς και κοινό). Σεμινάρια ημερίδες στρογγυλά τραπέζια. Επιτόπιοι έλεγχοι επισκέψεις στους φορείς. Διαπεριφερειακή συνεργασία, ανταλλαγή εμπειριών. Διάδοση καλών πρακτικών.

11 11 Ε ΤΕΛΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Τελικοί δικαιούχοι του Μέτρου ανάλογα με τη φύση και το είδος της πράξης είναι οι παρακάτω: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Τοπική Αυτοδιοίκηση. Φορείς διαχείρισης των περιοχών προστασίας (ΦΥΣΗ 2000). Σύνδεσμοι και επιχειρήσεις ΟΤΑ με συναφείς δραστηριότητες. Αναπτυξιακές Εταιρείες (με συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιό τους της α βάθμιας ή/και της β βάθμιας αυτοδιοίκησης). Εταιρεία Υδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας του Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης. Φορείς προστασίας του περιβάλλοντος με έδρα την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Δ.Δ.Ε.