ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑ...,.1-2

Transcript

1 ...ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...

2 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑ...,.1-2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΛΙΑΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ...,..3-4 ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ-ΨΥΞΗΣ...,.5-6 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΘΕΡΜΟΜΩΝΟΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΕΞΟΔΩΝ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ...,, ΤΡΟΠΟΙ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ(ηλεκτρικό ρεύμα,ήλιος,αντλίες θερμότητας-αέρα) ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΜΕ ΚΑΥΣΗ ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤΕΡΗ ΛΥΣΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ-ΨΥΞΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΜΕ ΥΓΡΟ ΤΡΟΠΟ-ΘΕΡΜΟΠΡΟΣΟΨΗ ΤΡΟΠΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗΣ/ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΚΑΤ'ΟΙΚΟΝ/ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ/ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ/ΚΙΝΗΤΡΑ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ-ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ/ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΩΦΕΛΗ/ΣΤΟΧΟΣ/ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΛΟΙΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΤΗΡΙΑΠΟΥ ΕΠΙΔΟΤΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ-ΟΡΙΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής ενός συστήματος θέρμανσης για μία κατοικία; Καταρχήν δεν είναι κατάλληλα όλα τα συστήματα τύποι θέρμανσης για όλες τις κατοικίες. Οι

3 προϋποθέσεις εγκατάστασης ενός συστήματος θέρμανσης (απαιτούμενοι χώροι, συνθήκες περιβάλλοντος, διαθέσιμοι πόροι ), ο εσωτερικός σχεδιασμός της κατοικίας, η υποκειμενική αίσθηση της θερμότητας σε συνθήκες άνεσης και τέλος η προβλεπόμενη από τον ιδιοκτήτη δαπάνη, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την επιλογή του συστήματος. Τι είδους ενέργεια να καταναλώνει η θέρμανση μου; Να είναι παθητική ή να επεξεργάζεται τον αέρα; Να είναι τοπική ή κεντρική; Σε ποιο βαθμό θα αυτονομείται η χρήση ( ανά διαμέρισμα, ανά επίπεδο, ανά δωμάτιο ), το κόστος χρήσης ή το κόστος αγοράς, τι τελικά προέχει στις παρούσες συγκυρίες; Τα παραπάνω είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν πριν λάβουμε οποιαδήποτε απόφαση και σίγουρα η γνώμη ενός ειδικού είναι πάντα χρήσιμη. Η καθημερινότητα επίσης όμως θέτει τα δικά της απλούστερα ερωτήματα, τι με συμφέρει λοιπόν η κεντρική θέρμανση καλοριφέρ ή μία αντλία θερμότητας; Η αγορά μίας σόμπας pellet ή ενός καυστήρα; Το φυσικό αέριο είναι φθηνότερο από το πετρέλαιο; Η ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με το πετρέλαιο; Ερωτήματα όπως αυτά απασχολούν το μέσο πολίτη που προβληματίζεται με την αυξανόμενη τιμή του πετρελαίου και θέλει να βρεί εναλλακτικούς τρόπους να ζεσταθεί, αλλά και αυτόν που κάνει τώρα την επιλογή του για κάποιο σύστημα θέρμανσης. Η σύγκριση έγινε με βάση τις ανάγκες για θέρμανση μιας κατοικίας 70 τετραγωνικών μέτρων που αποτελείται από δύο υπνοδωμάτια, μία κουζίνα, ένα λουτρό και το καθιστικό. Τα παράθυρα έχουν ευνοϊκό προσανατολισμό (ΝΔ), και τα κουφώματα είναι κατασκευασμένα από αλουμίνιο με απλό τζάμι. Η κατασκευή του είναι προ του 1980 και η μόνωση του δεν είναι επαρκής. Το συνολικό φορτίο θέρμανσης των χώρων είναι Kcal / H Παρακάτω παρουσιάζονται σύντομες τεχνικές περιγραφές των συστημάτων, καθώς επίσης παρουσιάζεται και το παράδειγμά μας με συγκεκριμένη αναφορά σε κόστος αγοράς και χρήσης αναφορικά με το πετρέλαιο. Από τι αποτελείται μια παραδοσιακή εγκατάσταση συστήματος πετρελαίου; Αποτελείται από ένα λέβητα υψηλών θερμοκρασιών για την παραγωγή του θερμού νερού κατάλληλης ισχύος, ένα σύστημα σωληνώσεων μονωμένων που συνδέουν το λέβητα με τα θερμαντικά σώματα. Ο λέβητας υποστηρίζεται από έναν καυστήρα ανάλογου επίδοσης, κυκλοφορητή, δοχείο ασφαλείας, αυτόματο πληρώσεως και ένα σύνολο ασφαλιστικών διατάξεων για την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του συστήματος. Ο λέβητας και τα τμήματα που

4 υποστηρίζουν την λειτουργία του, καθώς και η δεξαμενή του καυσίμου πετρελαίου τοποθετούνται σε ιδιαίτερο χώρο του δώματος, στο λεβητοστάσιο. Το μέγεθος του λεβητοστασίου εξαρτάται από τις διαστάσεις του λέβητα και είναι οι αποστάσεις από τους πλαϊνούς τοίχους και την οροφή που προδιαγράφονται από τους κανονισμούς, που τελικά διαμορφώνουν τις διαστάσεις του. Σύντομη τεχνική περιγραφή εγκατάστασης αντλίας θερμότητας: Το σύστημα θέρμανσης αποτελείται από δύο βασικά τμήματα. Το πρώτο περιλαμβάνει την εξωτερική μονάδα εφοδιασμένη με όλα τα απαραίτητα εξαρτήματα ώστε να διαμορφώνει ψυχρό ή θερμό μέσο. Το μέσο μεταφοράς θερμότητας με τη χρήση εναλλάκτη θερμαίνει ή ψύχει το νερό που κυκλοφορεί στο υδραυλικό σύστημα σωληνώσεων, εγκατεστημένο μέσα στο σπίτι. Ο εναλλάκτης μπορεί να είναι τοποθετημένος είτε σε ξεχωριστή συσκευή κατάλληλη για τοποθέτηση στο εσωτερικό του σπιτιού είτε να αποτελεί ενιαίο συγκρότημα με την εξωτερική μονάδα. Το δεύτερο τμήμα περιλαμβάνει όλες τις εσωτερικές μονάδες τύπου ανεμιστήρα στοιχείου, (σώματα) για την μεταφορά της θερμότητας στους ανεξάρτητους χώρους του σπιτιού. Το σύστημα στο σύνολό του ελέγχεται από δύο τύπους χειριστηρίων, το κεντρικό που ελέγχει την εξωτερική μονάδα και τις διάφορες λειτουργίες της και τα τοπικά χειριστήρια που ελέγχουν την λειτουργία των εσωτερικών μονάδων διαμορφώνοντας τις επιθυμητές συνθήκες άνεσης στους χώρους. Η κατανάλωση σε ηλεκτρική ενέργεια που απαιτεί η αντλία θερμότητας κυμαίνεται σε ποσοστό 3 έως 5 φορές χαμηλότερα από την αποδιδόμενη στο χώρο. Συγκεκριμένα, αντλία θερμότητας απόδοσης στην θέρμανση 16 KW καταναλώνει για την παραγωγή νερού θερμοκρασίας 55Ο C 3.17 KW ηλεκτρικής ισχύος ανά ώρα. Αυτό συμβαίνει διότι ένα μεγάλο μέρος της ενέργειας που απαιτεί, την αντλεί από το εξωτερικό περιβάλλον δεσμεύοντάς την ως θερμότητα από το ψυκτικό μέσο της, και τη διοχετεύει στον κλιματιζόμενο χώρο. Απαιτείται λοιπόν εξωτερικός χώρος στην κατοικία με επιφάνεια όχι μεγαλύτερη του ενός τετραγωνικού μέτρου για κάθε μία μονάδα. Ταυτόχρονα η τεχνολογία inverter προσαρμόζει απόλυτα κάθε στιγμή την κατανάλωση σε ηλεκτρική ενέργεια που απαιτείται για το δεδομένο φορτίο του συστήματος, σύμφωνα με την ζήτηση, αποφεύγοντας παράλληλα ενεργοβόρες άσκοπες εκκινήσεις.

5 Εξοικονόμηση Θέρμανσης-Ψύξης. Με ποιους τρόπους; Μερικές απλές συμβουλές για να κρατάμε το σπίτι θερμό ή δροσερό εξοικονομώντας όσο το δυνατόν περισσότερη ενέργεια: - Δεν καλύπτουμε τα θερμαντικά σώματα με έπιπλα ή υφάσματα. - Το καλοκαίρι όταν ο καιρός είναι δροσερός κλείνουμε τα κλιματιστικά και προτιμάμε το φυσικό αερισμό ανοίγοντας τα παράθυρα. - Κλείνουμε τον κλιματισμό μία με δύο ώρες πριν φύγουμε από το σπίτι ή τον χώρο εργασίας μας. Σε χώρους όπου δεν. επισκεπτόμαστε συχνά, καλό είναι να απενεργοποιούμαι το σύστημα κλιματισμού. - Αποφεύγουμε το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους. Εκτός του ότι είναι επιβλαβές αυξάνει την ανάγκη για αερισμό του χώρου με αποτέλεσμα πρόσθετες δαπάνες για θέρμανση ή ψύξη. - Σόμπες κηροζίνης, υγραερίου ή ξύλου μετατρέπουν το οξυγόνο σε διοξείδιο του άνθρακα. Οι συγκεκριμένες απαιτούν καλό αερισμό του χώρου καθότι για να γίνει τέλεια καύση και η βέλτιστη παραγωγή θερμότητας αναγκαία είναι η παρουσία περίσσειας οξυγόνου. Επιπλέον μικρή συγκέντρωση οξυγόνου σε ένα χώρο προκαλεί πονοκεφάλους, ζαλάδες και βεβαίως κακή ψυχολογική διάθεση. - Καθαρίζουμε τακτικά τους αεραγωγούς και τα φίλτρα των κλιματιστικών ώστε να ψύχουν πιο αποδοτικά και να εξοικονομείται ηλεκτρική ενέργεια. Εκτός αυτού τα καθαρά φίλτρα βοηθούν στην αποφυγή αλλεργιών. - Διασφαλίζουμε ότι το κλιματιστικό είναι γεμάτο με Freon ώστε να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά όταν το χρειαζόμαστε. - Αερίζουμε το λουτρό μετά από κάθε μπάνιο ώστε να μην παραμένει εντός σπιτιού ο παραγόμενος ζεστός υγρός αέρας. Ο τελευταίος επιβαρύνει σε πολύ μεγάλο βαθμό την λειτουργία του κλιματιστικού. - Οι συμπιεστές από ψυκτικές συσκευές (όπως μεγάλα ψυγεία) πρέπει να βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους ώστε η θερμότητα που απάγεται να μεταφέρεται εκτός της κατοικίας και να μην εντείνεται η χρήση του κλιματιστικού. - Φυτά και δέντρα τοποθετημένα γύρω από τον συμπιεστή του κλιματιστικού τον βοηθούν να δουλεύει πιο αποδοτικά. Η σκιά που του προσφέρουν βοηθάει ώστε να διατηρηθεί η θερμοκρασία του χαμηλή και έτσι να απαγάγετε ευκολότερα η θερμότητα από το εσωτερικό του σπιτιού.

6 - Δεν τοποθετούμε φυτά πάρα πολύ κοντά στον συμπιεστή του κλιματιστικού γιατί τότε εμποδίζεται η ομαλή ροή του θερμού αέρα μακριά από την συσκευή. - Τέντες τοποθετημένες σε παράθυρα και μπαλκονόπορτες που κοιτάζουν στην ανατολή ή την δύση εμποδίζουν την ηλιακή ακτινοβολία να θερμάνει το σπίτι κατά τους θερινούς μήνες. Έτσι οι απαιτήσεις σε κλιματισμό μειώνονται. - Χρησιμοποιούμε φιμέ τζάμια ή μεμβράνες για τα ανατολικά και δυτικά παράθυρα του σπιτιού μας. Αυτά αποτρέπουν σε μεγάλο βαθμό την διείσδυση της φωτεινής ακτινοβολίας και την θέρμανση του εσωτερικού του σπιτιού μας το καλοκαίρι. - Χρησιμοποιούμε διπλούς θερμομονωτικούς υαλοπίνακες στα παράθυρα του σπιτιού μας. - Επισκευάζουμε τρύπες ή χαραμάδες από όπου μπορεί να υπάρξουν διαρροές θερμότητας. - Κλείνουμε καλά τον καπνοφράκτη του τζακιού όταν τελειώσει η χειμερινή περίοδος. - Φυτεύουμε γκαζόν στο έδαφος προκειμένου να το προστατέψουμε από την διάβρωση και να μειωθεί η ανακλώμενη από το έδαφος ακτινοβολία. Δέντρα σωστά τοποθετημένα γύρω από το σπίτι βοηθούν ώστε να διατηρείται σκιερό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες απορροφώντας μέρος της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας που ειδάλλως θα έφθανε στο σπίτι. Τόσο η προσπίπτουσα όσο και η ανακλώμενη ακτινοβολία εάν φθάσουν στο κτήριο το θερμαίνουν. - Φυτεύουμε γκαζόν, δέντρα και θάμνους από τοπικά είδη της περιοχής μας, καθότι θα έχουν μικρότερες απαιτήσεις σε νερό του καλοκαιρινούς μήνες. - Σε θερμές σχετικά περιοχές, χρησιμοποιούμαι ανοικτά χρώματα για το εξωτερικό βάψιμο του σπιτιού μας. Η ηλιακή ακτινοβολία θα ανακλάται περισσότερο και το σπίτι θα θερμαίνεται λιγότερο. - Κατά τις χειμωνιάτικες μέρες με ηλιοφάνεια, αφήνουμε ανοικτά τα πατζούρια και τις κουρτίνες ώστε οι ακτίνες του ηλίου να θερμαίνουν το σπίτι. Αντιθέτως τις χειμωνιάτικες νύχτες φροντίζουμε να είναι κλειστά ώστε να μην χάνει θερμότητα το σπίτι με την μορφή υπεριώδους ακτινοβολίας. - Χρησιμοποιούμε όσο το δυνατόν συσκευές εξοικονόμησης ενέργειες, όπως συστήματα βεβιασμένης κυκλοφορίας κλπ. Σύγκριση εναλλακτικών τρόπων θέρμανσης (υπέρυθρα πάνελ, ηλεκτρική, κλπ). Ασφάλεια, ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, μειονεκτήματα Οι οικονομικές συνθήκες κάνουν την αναζήτηση οικονομικής θέρμανσης πιο επίκαιρη από ποτέ. Ποιες οι εναλλακτικές μορφές θέρμανσης (υπέρυθρη, ηλεκτρική με ρεύμα, ηλιακή, γεωθερμία, ιόντων κ.α.); Ποια τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα τους; Ποιες οι επιπτώσεις σε υγεία, περιβάλλον και οικονομία; Ποιες παράγουν υψηλότερα επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας; Τι πρέπει να γνωρίζετε προτού επιλέξετε σύστημα θέρμανσης. Όλα τα συστήματα θέρμανσης έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αν και για τους περισσότερους σήμερα το κριτήριο επιλογής τρόπου θέρμανσης είναι οικονομικό, στο άρθρο μας θα προσπαθήσουμε να δώσουμε έμφαση και σε ενδεχόμενες επιπτώσεις του κάθε συστήματος στην υγεία (οι οποίες μπορεί μακροπρόθεσμα να κοστίσουν περισσότερο). Σε γενικές γραμμές: Συστήματα που θερμαίνουν με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, παράγουν περισσότερα τεχνητά ηλεκτρομαγνητικά πεδία και τοπικά αλλά και μέσω των καλωδιώσεων της ΔΕΗ και ρυπαίνουν το περιβάλλον αφού η παραγωγή ρεύματος γίνεται ακόμη κυρίως με την καύση λιγνίτη στη χώρα μας. Συστήματα που λειτουργούν με καύση ορυκτών ή «ανανεώσιμων» καυσίμων, παράγουν διοξείδιο του άνθρακα, μικροσωματίδια κ.α. που ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα και το εσωτερικό των κατοικιών (όταν δεν υπάρχει στεγανότητα και επαρκής εξαερισμός).

7 Συστήματα που παράγουν θερμό αέρα, θερμαίνουν ανομοιόμορφα το χώρο, ανασηκώνουν τη σκόνη και χρειάζονται τακτική συντήρηση/καθαρισμό από μικρόβια και μικροσωματίδια, δημιουργώντας προβληματικές συνθήκες άνεσης, ιδιαίτερα για άτομα με αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα. Αν ωστόσο επιλέξετε με βάση το οικονομικό: Εκτός από τα αρχικό κόστος κτήσης, λάβετε υπόψη σας και τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης. Yπάρχουν πολλές διαφορετικές αντιλήψεις στον υπολογισμό κόστους λειτουργίας, που δεν λαμβάνουν υπόψη τις σημαντικές διαφορές στους βαθμούς απόδοσης των εξοπλισμών αλλά στις πραγματικές συνθήκες χρήσης. Ενδεικτικά για κατοικία 100 τ.μ. και χειμερινή μόνο χρήση το κόστος λειτουργίας της θέρμανσης με πετρέλαιο εκτιμάται στα ευρώ, με φυσικό αέριο στα ευρώ, με κλιματιστικά στα ευρώ, με υπέρυθρα panel στα 300(!??)-1100 ευρώ, με λοιπά ηλεκτρικά σώματα στα ευρώ, με σόμπες pellets στα ευρώ, με ενεργειακό τζάκι στα ευρώ και με αντλίες θερμότητας στα ευρώ [x]. Προσοχή στους χρόνους απόσβεσης που δίνουν οι εγκαταστάτες των συστημάτων θέρμανσης! Αν μένετε σε μικρό σπίτι ή/και δεν έχετε μεγάλες ανάγκες θέρμανσης/ψύξης τότε οι χρόνοι απόσβεσης μπορεί και να είναι πολύ μεγαλύτεροι από αυτούς που σας διαφημίζουν. Κάποια συστήματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν και για ψύξη, οπότε σας ανακουφίζουν από τα ενδεχόμενα έξοδα αγοράς ξεχωριστού εξοπλισμού ψύξης. Όλες οι τεχνολογίες θέρμανσης γίνονται πιο αποδοτικές και οικονομικές με την πάροδο του χρόνου ενώ παρουσιάζονται συνεχώς και νέες λύσεις. Δεν είναι παράλογο κάποιος να αναβάλλει την αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης του μέχρι να υπάρχουν καλύτερες οικονομικές συνθήκες και βελτιωμένες τεχνολογικά λύσεις. Λάβετε υπόψη σας ότι οι τιμές των διαφόρων καυσίμων που καθορίζουν το κόστος λειτουργίας του κάθε συστήματος μεταβάλλονται συνεχώς ανάλογα με τις υπάρχουσες συνθήκες και τη διαθεσιμότητα. Αναλογιστείτε τις προοπτικές που έχει το είδος του κάθε καυσίμου στη χώρα μας μακροπρόθεσμα. Για παράδειγμα, το κόστος λειτουργίας των περισσότερων συστημάτων που χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά από το 2013 οπότε και παύουν να ισχύουν τα δωρεάν δικαιώματα ρύπων για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, φέρνοντας σημαντικές αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ (προβλεπόμενη αύξηση 37% το 2013, σύμφωνα με εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας!) Η μόνη σίγουρη λύση μείωσης των εξόδων θέρμανσης που θα έχει πάντα μηδενικά λειτουργικά έξοδα είναι η θερμομόνωση του σπιτιού σας! Άλλα πράγματα που πρέπει να σκεφτείτε: Πόσο ωφέλιμο χώρο καταλαμβάνουν τα μηχανήματα και τα σώματα του κάθε τύπου θέρμανσης Πόσο εύκολα διαθέσιμο και αποθηκεύσιμο είναι το καύσιμο που χρησιμοποιούν Τις ανάγκες συντήρησης και καθαρισμού που έχει ο εξοπλισμός και τα σώματα

8 1) Θέρμανση με ρεύμα (ηλεκτρική) Κυριότεροι τύποι ηλεκτρικής θέρμανσης είναι τα ηλεκτρικά καλοριφέρ, οι θερμάστρες, οι θερμοπομποί, τα θερμαντικά πάνελ, οι θερμοσυσσωρευτές, οι ηλεκτρικοί λέβητες, τα αερόθερμα και κλιματιστικά. Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της είναι: Δεν υπάρχει ανάγκη αποθήκευσης καυσίμου Ο εξοπλισμός συνήθως καταλαμβάνει μικρό ωφέλιμο χώρο Μικρές ανάγκες συντήρησης εξοπλισμού Ο ηλεκτρισμός είναι (σχεδόν πάντα) άμεσα διαθέσιμος Ηλεκτρική θέρμανση και ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες Η στροφή σε συστήματα θερμότητας που χρησιμοποιούν το ηλεκτρικό ρεύμα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της έκθεσης του πληθυσμού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία χαμηλών συχνοτήτων. Οι ακτινοβολίες χαμηλών συχνοτήτων έχουν συνδεθεί με τις αποβολές εγκυμοσύνης, το Αλτσχάϊμερ, την λευχαιμία, τον καρκίνο του στήθους και του δέρματος, την αϋπνία, τις θρομβώσεις, βλάβες στο DNA, τον διαβήτη, την σκλήρυνση κατά πλάκας, τις νευρωτικές διαταραχές, την κατάθλιψη κ.α. Τοπικά υψηλές εκπομπές Τοπικά, κοντά σε ηλεκτρικά σώματα καταγράφονται συνήθως αυξημένες τιμές ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων χαμηλών συχνοτήτων. Τα μαγνητικά πεδία είναι συνήθως υψηλότερα όσο μεγαλύτερη είναι η ισχύς συσκευής και ιδιαίτερα σε συστήματα που χρησιμοποιούν μοτέρ (π.χ. αερόθερμα) Τα ηλεκτρικά πεδία είναι υψηλότερα όταν δεν γειώνονται σωστά όλα τα αγώγιμα μέρη της συσκευής ή υπάρχει διπολικό αντί για σούκο φις ή δεν υπάρχει λειτουργική γείωση στην κατοικία. Συνήθως οι τιμές ακτινοβολίας μειώνονται σε φυσιολογικά επίπεδα σε αποστάσεις >1 μέτρου, οπότε προτείνουμε να αποφεύγετε την πολύωρη παραμονή σε πολύ κοντινή απόσταση από οποιαδήποτε συσκευή παραγωγής θερμότητας λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα (κάποιες πηγές μπορεί ούτως ή άλλως να προκαλέσουν εγκαύματα σε πολύ κοντινή απόσταση).

9 Υψηλότερα μαγνητικά πεδία παντού Η στροφή μεγάλης μερίδας του πληθυσμού στην ηλεκτρική θέρμανση αυξάνει σημαντικά την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, που έχει ως αποτέλεσμα την μεγαλύτερη επιβάρυνση του δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτό σημαίνει ότι τα καλώδια της ΔΕΗ θα εκπέμπουν πολύ υψηλότερα μαγνητικά πεδία κατά τη διάρκεια του χειμώνα, γεγονός που αποτελεί πρόβλημα για όσους μένουν κοντά σε γραμμές υψηλής τάσης αλλά και μέσης ή χαμηλής τάσης ιδιαίτερα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Να σημειωθεί ότι η κατανάλωση της ηλεκτρική ενέργειας (και κατ επέκταση τα παραγόμενα από τα καλώδια μαγνητικά πεδία) παρουσιάζει ετήσια αύξηση ~3% και έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια (αύξηση >50% της κατανάλωσης ηλεκτρισμού την χρονική περίοδο ![i]) Βρώμικος ηλεκτρισμός Επίσης σημαντικό θεωρούμε το γεγονός ότι τα παραγόμενα ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τα καλώδια τις ΔΕΗ και τις συσκευές σήμερα είναι διαφορετικά από ότι στο παρελθόν, εκτός από την ποσότητα και σε κυματομορφή. Το μέχρι πρότινος απλό ημιτονοειδές σήμα του ηλεκτρικού δικτύου (50Hz) έχει πλέον παραμορφωθεί από αρμονικές υψηλότερων συχνοτήτων (χιλιάδων Hz) λόγω της εκτεταμένης χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών μη γραμμικού φορτίου όπως λαμπτήρες φθορισμού, αντάπτορες εναλλασσόμενου ρεύματος, ηλεκτρονικοί διακόπτες dimmer, κλιματιστικά inverter, τηλεοράσεις plasma, φωτοβολταϊκά συστήματα κ.α. Το φαινόμενο αποκαλείται «Βρώμικος Ηλεκτρισμός» επειδή προκαλεί την υπερθέρμανση του ουδετέρου αγωγού και την πρόωρη γήρανση των συσκευών. Επιστήμονες θεωρούν ότι η νέα κυματομορφή του ηλεκτρικού δικτύου είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για τον άνθρωπο[ii]. "Νέες έρευνες, δείχνουν ότι σχεδόν όλες οι μάστιγες που έπληξαν τον άνθρωπο από τον 20ο αιώνα, όπως η παιδική λευχαιμία, ο καρκίνος του στήθους, το κακόηθες μελάνωμα και το άσθμα μπορούν να συνδεθούν με τη χρήση του ηλεκτρισμού" Δρ. Samuel Milham, Ιατρικός ερευνητής εργασιακής επιδημιολογίας [iii]

10 Για να διαπιστώσετε αν, στους χώρους όπου περνάτε τον περισσότερο χρόνο σας, υπάρχουν υψηλές τιμές ακτινοβολίας εξαιτίας καλωδίων της ΔΕΗ, ηλεκτρικών συσκευών, συστημάτων θέρμανσης κ.α. μπορείτε να αγοράσετε ή να ενοικιάσετε απλούς στη χρήση μετρητές ακτινοβολίας ή να ζητήσετε τον Έλεγχο Ηλεκτρομαγνητικής Επιβάρυνσης των χώρων σας από εξειδικευμένο μηχανικό. Είναι η ηλεκτρική θέρμανση πιο οικολογική; Υπάρχει σε πολλούς η εντύπωση ότι η ηλεκτρική θέρμανση είναι οικολογική, επειδή οι ηλεκτρικές συσκευές θέρμανσης που υπάρχουν μέσα στις κατοικίες δεν λειτουργούν με καύση και δεν παράγουν τοπικά διοξείδιο του άνθρακα ή άλλους επικίνδυνους ρύπους. Ωστόσο, τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (που ρευματοδοτούν τις συσκευές ηλεκτρική θέρμανσης) χρησιμοποιούν κυρίως ορυκτά καύσιμα (λιγνίτης) και ευθύνονται για περισσότερο από το 50% των αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται στη χώρα μας. Από την καύση του λιγνίτη παράγεται διοξείδιο του άνθρακα, μικροσωματίδια και άλλοι ρύποι, ενώ βλαβερός θεωρείται και ο ατμός που εκλύεται από τους πύργους ψύξης των μονάδων παραγωγής. Οι συγκριτικοί πίνακες τις Greenpeace[iv] δείχνoυν για παράδειγμα ότι η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα από τη θέρμανση με κλιματιστικά (ηλεκτρική) είναι μεγαλύτερη ακόμη και από την θέρμανση με χρήση πετρελαίου. Δεν είναι τυχαίο ότι στις βόρειες χώρες εδώ και χρόνια έχει περιοριστεί η χρήση του ηλεκτρισμού σαν πηγή θέρμανσης και έχουν στραφεί σε άλλα συστήματα[v]. Θερμομόνωση: Η καλύτερη λύση για την μείωση των εξόδων θέρμανσης Η εσωτερική ή εξωτερική θερμομόνωση των κατοικιών αποτελεί την πιο σίγουρη και οικολογική λύση για την μείωση των εξόδων θέρμανσης καθώς περιορίζει την είσοδο του κρύου στο σπίτι και παράλληλα μειώνει την απώλειες θερμότητας προς το περιβάλλον. Οι λύσεις θερμομόνωσης ενδείκνυται ιδιαίτερα σε κατοικίες που έχουν κατασκευαστεί πριν το 1979 όταν και δεν υπήρχε κανονισμός θερμομόνωσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και 50% μείωση των εξόδων θέρμανσης και ψύξης. Για τις λύσεις θερμομόνωσης υπάρχουν και προγράμματα χρηματοδότησης όπως το«εξοικονομώ κατ οίκον». Βασικές λύσεις θερμομόνωσης είναι οι εξής: Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων και στέγης (20-40 ευρώ / τ.μ.): Αυτή γίνεται εσωτερικά ή εξωτερικά με υλικά όπως ο υαλοβάμβακας, φελλός, πετροβάμβακας, πολυουρεθάνη, περλίτης κλπ Τοποθέτηση στεγανών κουφωμάτων και διπλών τζαμιών ( ευρώ ανά τμχ): Σε αυτή την περίπτωση μην ξεχνάτε να αερίζετε το χώρο σας τακτικά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Θερμομόνωση σωληνώσεων και σωμάτων καλοριφέρ: Απαραίτητη η θερμομόνωση των σωληνώσεων που περνούν από εξωτερικούς χώρους ή χώρους που δεν απαιτείται θέρμανση. Επίσης σε σώματα

11 καλοριφέρ που βρίσκονται σε επαφή με εξωτερικό τοίχο προτείνεται η χρήση ανακλαστήρων. Εναλλακτικές προτάσεις μείωσης εξόδων θέρμανσης Ντυθείτε πιο ζεστά Δεν χρειάζεται ακόμη και τις πιο κρύες μέρες του χειμώνα να κυκλοφορείτε με κοντομάνικα στο σπίτι! Δοκιμάστε να ντυθείτε πιο ζεστά πριν τρέξετε να ανοίξετε το καλοριφέρ η άλλη πηγή θερμότητας. Χρησιμοποιείστε θερμοστάτη Χρησιμοποιείστε θερμοστάτες (όταν είναι εφικτό) για να μη λειτουργείτε άσκοπα τις πηγές θερμότητας. Ρυθμίστε τους σε φυσιολογικές θερμοκρασίες (20-22 την ημέρα και τη νύχτα). Μην απαιτείτε θερμοκρασίες 25 βαθμών όταν έξω έχει 5! Εκμεταλλευτείτε τη θερμότητα του ήλιου Αν το σπίτι σας διαθέτει νότια ανοίγματα, αφήνετε τα ανοιχτά κατά τη διάρκεια της ημέρας για να εισέρχεται άφθονη υπέρυθρη θερμότητα από τον ήλιο. Ειδικά στην περίπτωση που έχετε δάπεδα με μεγάλη θερμοχωρητικότητα (π.χ. κεραμικά πλακάκι) η θερμότητα αυτή θα αποθηκεύεται και θα εκπέμπεται και αφού σκοτεινιάσει. Άλλα παθητικά ηλιακά συστήματα που είναι πιο εύκολα να ενσωματωθούν σε νέες κατοικίες είναι τα ηλιακά αίθρια (εσωτερικοί χώροι με τζάμια στην οροφή) και οι ηλιακοί τοίχοι (με υαλοπίνακα έξω από τον τοίχο που λειτουργούν σαν θερμοκήπια συσσωρεύοντας τη θερμότητα του ήλιου και μεταφέροντας την στο εσωτερικό του κτιρίου. Σε τέτοιες περιπτώσεις καλό είναι να υπάρχει και η δυνατότητα επιλεκτικής σκίασης ώστε να μην υπάρχει ανεπιθύμητη αύξηση της θερμοκρασίας και τους καλοκαιρινούς μήνες. Δεν πρέπει να στραφούμε ούτως ή άλλως στη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος για θέρμανση αφού τα ορυκτά καύσιμα ρυπαίνουν και σύντομα θα εξαντληθούν; Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και λιθάνθρακα επαρκούν για την κάλυψη αναγκών περίπου 40 ετών, 70 ετών και 200 ετών αντίστοιχα[vi]. Επίσης, η καύση ορυκτών καυσίμων παράγει πληθώρα βλαβερών ρύπων, ενώ το γεγονός ότι η Ελλάδα εισάγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο από ξένες χώρες σημαίνει ότι οι τιμές τους είναι ασταθείς και επηρεάζονται από πολλούς απρόβλεπτους πολιτικο-οικονομικούς παράγοντες. Το μέλλον της παραγωγής ενέργειας κατα πολλούς βρίσκεται στην παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές (φωτοβολταϊκά, αιολικά, γεωθερμία, υδραυλική) και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο το 2020 να παράγεται από αυτές το 20% της κατανάλωσης ενέργειας. Ωστόσο, η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και από ανανεώσιμες πηγές, σημαίνει μεγαλύτερη εκπομπή ηλεκτρομαγνητικών πεδίων από το δίκτυο ρεύματος της ΔΕΗ και μάλιστα με πιο επιβαρυντική κυματομορφή (με αρμονικές υψηλών συχνοτήτων) από αυτή στο παρελθόν. Για να αποφευχθεί μέρος αυτού του προβλήματος θα πρέπει κατά τη γνώμη μας η παραγωγή ενέργειας με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών να γίνεται σε πολύ τοπικό επίπεδο, γεγονός που θα περιόριζε σημαντικά και τις απώλειες μεταφοράς αλλά και τις ανάγκες για επέκταση του δικτύου της ΔΕΗ. Οι άλλες λύσεις Δεδομένου των μεγάλων οικονομικών απαιτήσεων για τις υποδομές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της παρούσας οικονομικής κρίσης ο ρυθμός εξάπλωσης τους δεν μπορεί να είναι ο επιθυμητός, οπότε τουλάχιστον προσωρινά θα πρέπει να εξεταστούν και άλλες λύσεις. Τα ορυκτά καύσιμα έχουν ακόμη σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με κυριότερο το γεγονός ότι μπορούν εύκολα να αποθηκευτούν και να ανταποκριθούν στις διακυμάνσεις της ενεργειακής ζήτησης. Η εξόρυξη πετρελαίου στην Ελλάδα που φαίνεται ότι επιτέλους παίρνει το δρόμο της[vii] και μαζί με την ενδεχόμενη εκμετάλλευση των διαθέσιμων κοιτασμάτων φυσικού αερίου[viii] θα αποτελούσαν οικονομική ανάσα για τη χώρα αφού θα σήμαιναν την πτώση της τιμής των καυσίμων και την εκμετάλλευση των υπάρχουσων υποδομών. Ιδανική στην παρούσα φάση, φαίνεται να είναι η λύση της τηλεθέρμανσης που αξιοποιεί την παραγόμενη θερμότητα των υπαρχόντων θερμοηλεκτρικών σταθμών (που αλλιώς θα χανόταν ανεκμετάλλευτη στο περιβάλλον) για να μεταφέρει ζεστό νερό μέσω μονωμένων σωλήνων στα καλοριφέρ μιας ολόκληρης πόλης.

12 Δηλαδή με ένα καυστήρα και ένα λέβητα στα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας θερμαίνεται μια ολόκληρη πόλη που σημαίνει πολύ μικρότερη παραγωγή ρύπων και μηδενική παραγωγή τεχνητών ηλεκτρομαγνητικών πεδίων. Ο καταναλωτής επίσης απαλλάσσεται από τα έξοδα για την αγορά καυστήρα, boiler και άλλου εξοπλισμού (εκτός από τα καλοριφέρ) και τα έξοδα συντήρησης. Το σύστημα που εφαρμόζεται χρόνια στο εξωτερικό, χρησιμοποιείται σήμερα και στη χώρα μας στην Κοζάνη, την Πτολεμαΐδα, το Αμύνταιο, και τη Μεγαλόπολη. Ηλεκτρικά καλοριφέρ, κονβέκτορ, θερμοπομποί, θερμαντικά πάνελ Περιέχουν αντιστάσεις που θερμαίνονται Είναι φτηνά με υψηλό όμως κόστος λειτουργίας Είναι αθόρυβα και έχουν άμεση απόδοση Προτείνονται περισσότερο για τοπική θέρμανση και όχι ολόκληρου του σπιτιού Θερμάστρες κάτοπτρα με λυχνίες αλογόνου, χαλαζία υπέρυθρης κλπ Εκτός από το υψηλό κόστος λειτουργίας χρειάζονται και ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση τους καθώς αποτελούν κίνδυνο πρόκλησης εγκαυμάτων και πυρκαγιάς Επίσης το φως που παράγουν είναι ενοχλητικό για τον άνθρωπο Αερόθερμα, κλιματιστικά, Fancoil Το κύριο πρόβλημα τους είναι ότι παράγουν θερμό και ξηρό αέρα που ανασηκώνει τη σκόνη στο χώρο, δημιουργώντας προβληματικές συνθήκες άνεσης, ιδιαίτερα για άτομα με αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα (το ίδιο σημαντικό πρόβλημα παρουσιάζουν και τα κεντρικά συστήματα αεραγωγών) Επίσης είναι θορυβώδη, θερμαίνουν ανομοιόμορφα το χώρο (κρύο πάτωμα ζεστή οροφή) και ο χώρος κρυώνει γρήγορα μετά τη διακοπή της λειτουργίας τους (σε αντίθεση με τα συμβατικά καλοριφέρ) Τα κλιματιστικά τεχνολογίας inverter έχουν μειωμένη κατανάλωση ρεύματος και μειωμένα επίπεδα θορύβου σε σχέση με τα συμβατικά Τα fancoil έχουν μειωμένη κατανάλωσης ενέργειας σε συνδιασμό με κάποια αντλία θερμότητας Τα κλιματιστικά χρειάζονται τακτική συντήρηση των φίλτρων που διαθέτουν Ηλεκτρικοί λέβητες Οι ηλεκτρικοί λέβητες περιέχουν ηλεκτρικές αντιστάσεις που θερμαίνουν το νερό που περιέχουν και από εκεί τα καλοριφέρ Είναι αθόρυβοι, έχουν ελάχιστο κόστος συντήρησης και δεν καταλαμβάνουν σημαντικό χώρο, ωστόσο έχουν υψηλό κόστος λειτουργίας Ηλεκτρικοί λέβητες ιόντων Έχουν μειωμένη κατανάλωση σε σχέση με τους συμβατικούς επειδή ιονίζουν το νερό κάνοντας το να

13 θερμαίνεται ταχύτερα Υπάρχουν διάφορες τεχνικές δυσκολίες στην εφαρμογή τους (διάβρωση σωληνώσεων και καλοριφέρ, τριφασικό ρεύμα κλπ) γι αυτό προτείνεται η χρήση εξειδικευμένου συνεργείου στην εγκατάσταση τους Ενδοδαπέδια θέρμανση με ηλεκτρικές αντιστάσεις Η ενδοδαπέδια θέρμανση που χρησιμοποιεί ηλεκτρικές αντιστάσεις αντί για σωληνώσεις νερού, είναι πιθανό να δημιουργεί υψηλά ηλεκτρομαγνητικά πεδία με τα οποία ερχόμαστε σε άμεση επαφή Εξαίρεση αποτελεί η ενδοδαπέδια θέρμανση με θωρακισμένους ηλεκτροφόρους αγωγούς (μηδενίζουν τα ηλεκτρικά πεδία εναλλασσόμενου ρεύματος) και διπλού πυρήνα (twin-core - μειώνουν τα μαγνητικά πεδία εναλλασσόμενου ρεύματος) Θερμοσυσσωρευτές Οι θερμοσυσσωρευτές διαθέτουν αντιστάσεις που φορτίζονται κατά τη διάρκεια της νύχτας (με το μειωμένο τιμολόγιο της ΔΕΗ) θερμαίνοντας τα υλικά μεγάλης θερμικής μάζας που περιέχουν (πυρότουβλα) Τα πυρότουβλα μετά αποδίδουν την θερμότητα στο χώρο με την μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας που θεωρείται η πιο υγιεινή μορφή θερμότητας (όπως αυτή που παράγει ο ήλιος) Το πρόβλημα τους είναι ότι παρά τη χρήση τους με μειωμένο τιμολόγιο καταναλώνουν αρκετό ρεύμα Επίσης δεν αποδίδουν άμεσα και γρήγορα τη θερμότητα (τους ανοίγεις τώρα και θερμαίνουν μετά από ώρες) Οι θερμοσυσσωρευτές εκπέμπουν τεχνητά ηλεκτρομαγνητικά πεδία ακτινοβολία τις νυχτερινές ώρες όταν και φορτίζουν για αυτό και πρέπει να αποφεύγεται η τοποθέτηση τους σε απόσταση <1 μέτρου από κρεβάτια Για την επιλογή θερμοσυσσωρευτή, ελέγξτε τη δυνατότητα του να αποδίδει τη θερμότητα στο χώρο σταδιακά ή όποτε ακριβώς τη χρειάζεστε Θερμαντικά πάνελ υπέρυθρης ακτινοβολίας Όπως και οι θερμοσυσσωρευτές, τα πάνελ παράγουν υπέρυθρη ακτινοβολία μακρού κύματος που θεωρείται η πιο υγιεινή μορφή θερμότητας, ωστόσο, σε αντίθεση με τους θερμοσυσσωρευτές, αποδίδουν άμεσα τη θερμότητα όποτε ακριβώς τη χρειάζεστε

14 Περιέχουν αντιστάσεις και οι επιφάνειες τους είναι επιστρωμένες με ειδικά υλικά (κεραμικά υλικά, πολυαμίδιο άνθρακα, γραφίτη, κρυστάλλους χαλαζία κλπ) που απορροφούν την παραγόμενη θερμότητα και την ακτινοβολούν στο χώρο Η υπέρυθρη ακτινοβολία θερμαίνει απευθείας το σώμα σας και τα αντικείμενα χωρίς να θερμαίνει τον αέρα. Ειδικά τα αντικείμενα με μεγάλη θερμική μάζα (π.χ. τούβλα, κεραμικά πλακάκια) αποθηκεύουν τη θερμότητα και την αποδίδουν σταδιακά στο χώρο Επιδή δεν θερμαίνουν τον αέρα αλλά το σώμα και τα δομικά υλικά, είναι σημαντικό να υπάρχει καλή θερμομόνωση στο σπίτι γιατί αλλιώς όση θερμότητα θα αποθηκεύεται στους τοίχους και την οροφή θα χάνεται γρήγορα στο περιβάλλον Δεν θερμαίνουν τον αέρα και η αίσθηση τους σε ένα κρύο σπίτι είναι ουσιαστικά όπως όταν βρίσκεστε έξω σε μια κρύα μέρα του χειμώνα και ο ήλιος ζεσταίνει το δέρμα και τα ρούχα σας αλλά όχι τον αέρα, ενώ πρέπει να υπάρχει οπτική επαφή με το πάνελ για να σας ζεσταίνει το σώμα. Γι αυτό το λόγο πολλοί την προτιμούν για τοπική θέρμανση και όχι ολόκληρου του σπιτιού Έχουν χαμηλότερο κόστος αγοράς και δεν καταλαμβάνουν μεγάλο ωφέλιμο χώρο σε σχέση με τη χρήση πετρελαίου ή φυσικού αερίου Αποδίδουν ομοιόμορφα τη θερμότητα και έχουν μειωμένη κατανάλωση σε σχέση με τα περισσότερα ηλεκτρικά συστήματα θέρμανσης Βοηθούν στην μείωση της υγρασίας στους τοίχους Είναι απλά στην τοποθέτηση και δεν απαιτούν συντήρηση Είναι ασφαλής η υπέρυθρη ακτινοβολία των πάνελ; Δεν αποτελεί επικίνδυνη ιονίζουσα ακτινοβολία; Η υπέρυθρη ακτινοβολία είναι αντίστοιχη με τη ζέστη του ήλιου, της φωτιάς και αυτής που παράγει το ανθρώπινο σώμα. Βρίσκεται κοντά στο φάσμα της ιονίζουσας ακτινοβολίας, έχοντας μικρότερη όμως συχνότητα από την υπεριώδη ακτινοβολία και το φως του ήλιου. Ωστόσο, ακόμη και οι ιονίζουσες ακτινοβολίες (που υπήρχαν στο περιβάλλον από τότε που υπάρχει και ο άνθρωπος) σε συγκεκριμένη ποσότητα έχουν ωφέλιμη επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό (π.χ. υπεριώδης ακτινοβολία βοηθά στην παραγωγή βιταμίνης D και ορμονών, ραδιενεργά λουτρά σε Ικαρία, Καμένα Βούρλα και σε όλο τον πλανήτη χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς). Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας για τις ιονίζουσες ακτινοβολίες.. Η κοντινή στο φάσμα της ιονίζουσας, υπέρυθρη ακτινοβολία θεωρείται ότι βοηθά στηνβελτίωση του κυκλοφορικού, σε αρθριτικά και μυϊκά προβλήματα, στην αποτοξίνωση κ.α. ενώ χρησιμοποιείται και στις θερμοκοιτίδες πρόωρων νεογνών. Κατά τη γνώμη μας ο σύγχρονος άνθρωπος που περνά πλέον λιγοστό χρόνο στη φύση και τον ήλιο ίσως έχει μεγαλύτερη ανάγκη την ευεργετική δράση της υπέρυθρης ακτινοβολίας. Σημαντικό όφελος των υπέρυθρων πάνελ είναι ότι δεν δημιουργούν ανθυγιεινά ρεύματα αέραπου μεταφέρουν σκόνη και μικροοργανισμούς στο χώρο (όπως κάνουν για παράδειγμα τα κλιματιστικά) και βοηθούν στην μείωση της υγρασίας και της ανάπτυξης μούχλας. Υπάρχουν έρευνες όπως αυτή του ΑΠΘ [xii] που υποστηρίζουν ότι η οξεία και η χρόνια έκθεση σε υπέρυθρη ακτινοβολία θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβες στα μάτια. Για αυτό θεωρούμε προτιμότερο να μην υπάρχει καθημερινή πολύωρη απευθείας οπτική επαφή με το πάνελ (καλύτερα να σας βλέπει από το πλαί ή πίσω). Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα φτηνά κάτοπτρα υπέρυθρης (αλογόνου κλπ) που παράγουν φως και είναι άμεσα ενοχλητικά στα μάτια. Τα πάνελ υψηλής θερμοκρασίας (~300 βαθμούς) έχουν μεγαλύτερο βεληνεκές από τα χαμηλής θερμοκρασίας και πρέπει να τοποθετούνται ψηλά για να αποφευχθούν εγκαύματα ή άλλα ατυχήματα. Τα υπέρυθρα πάνελ εκτός από την υπέρυθρη ακτινοβολία που εκπέμπουν, εκπέμπουν καιηλεκτρομαγνητικά πεδία χαμηλών συχνοτήτων που δεν θεωρούνται βιολογικά φιλικά στον άνθρωπο. Οι μετρήσεις μας σε υπέρυθρα πάνελ έδειξαν ανεβασμένα μαγνητικά πεδία σε απόσταση <1 μέτρου από τα πάνελ. Εναλλακτικοί τρόποι υπέρυθρης θέρμανσης που παράγουν τις ωφέλιμες φυσικές υπέρυθρες ακτινοβολίες χωρίς τις τεχνητές ακτινοβολίες, είναι οι θερμοσυσσωρευτές όταν δεν φορτίζουν, τα τζάκια μεγάλης θερμικής μάζας και η αποθήκευση της θερμότητας του ήλιουσε υλικά μεγάλης θερμοχωρητικότητας (νότια υαλοστάσια, ηλιακά αίθρια, ηλιακοί τοίχοι - δείτε παρακάτω).

15 Θέρμανση από τον ήλιο Τα ηλιακά συστήματα θέρμανσης έχουν λειτουργία παρόμοια με αυτή του θερμοσίφωνα, ωστόσο απαιτούν πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια συλλεκτών Το νερό που ζεσταίνεται από τους ηλιακούς συλλέκτες χρησιμοποιείται στα καλοριφέρ Έχουν υψηλό κόστος κτήσης και οικονομική λειτουργία κυρίως όπου υπάρχει καλή θερμομόνωση και σώματα χαμηλής θερμοκρασίας (καλοριφέρ μεγάλης επιφάνειας τύπου πάνελ ή ενδοδαπέδια θέρμανση) Το σύστημα είναι προβληματικό τις ημέρες όπου δεν υπάρχει αρκετή ηλιοφάνεια (οπότε έχει και το

16 περισσότερο κρύο...) οπότε είναι ούτως ή άλλως απαραίτητη η ύπαρξη κάποιου βοηθητικού λέβητα Θέρμανση με αντλίες θερμότητας Η θέρμανση με αντλίες θερμότητας είναι κατά πολλούς ο τρόπος θέρμανσης με το χαμηλότερο λειτουργικό κόστος αφού δεν παράγουν θερμότητα αλλά την αντλούν από το περιβάλλον με μικρή σχετικά χρήση ηλεκτρικής ενέργειας (ανάλογα με τις συνθήκες). Εξοικονομούν το χώρο (δεν χρειάζεται λεβητοστάσιο και αποθήκευση καυσίμου), δεν δημιουργούν ρύπους καύσης στην κατοικία και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για ψύξη. Το μέγεθος που καθορίζει πόσο οικονομική είναι η λειτουργία των αντλιών θερμότητας είναι οβαθμός απόδοσης τους (C.O.P.), που είναι συνήθως υψηλός (3-6). Για παράδειγμα βαθμός απόδοσης 5 σημαίνει πρακτικά ότι για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρική ενέργειας που καταναλώνουμε, παράγουμε την πενταπλάσια θερμική ενέργεια. Όσο λιγότερη είναι η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην πηγή άντλησης θερμότητας (αέρας, νερό, γη) και το θερμικό μέσο των τερματικών μονάδων (π.χ. νερό στα καλοριφέρ) τόσο μικρότερη είναι η ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται να δαπανηθεί. Γι αυτό και οι αντλίες θερμότητας είναι ιδανικές όταν υπάρχουν συστήματα χαμηλής θερμοκρασίας (π.χ. καλοριφέρ μεγάλης επιφάνειας τύπου πάνελ ή ενδοδαπέδια θέρμανση ή fan coils). Τα συστήματα χαμηλής θερμοκρασίας (30-40 βαθμών) απαιτούν λιγότερη ενέργεια για να θερμάνουν το χώρο σε σχέση με τα παραδοσιακά καλοριφέρ (70-80 βαθμών). Αντλίες αέρα Οι πιο συνηθισμένες αντλίες θερμότητας είναι οι αντλίες που χρησιμοποιούν τον εξωτερικό αέρα. Είναι ο ποιο οικονομικός τύπος αντλίας, ωστόσο ο βαθμός απόδοσης τους πέφτει σημαντικά, αυξάνοντας την ηλεκτρική κατανάλωση όταν υπάρχει μεγάλη θερμοκρασιακή διαφορά με τον

17 εξωτερικό αέρα. Δηλαδή, οι αντλίες θερμότητας αέρα ξοδεύουν πολύ ρεύμα όταν επικρατούν πολύ χαμηλές εξωτερικές θερμοκρασίες (π.χ. Βόρεια Ελλάδα) ή ρυθμίζουμε το θερμοστάτη σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες εσωτερικά Επίσης, οι εξωτερικές μονάδες των αντλιών αέρα καταλαμβάνουν και ωφέλιμο εξωτερικό χώρο, επιβαρύνουν και αισθητικά και είναι ευάλωτες στην κλοπή Οι αντλίες αέρα-αέρα παράγουν θερμό αέρα μέσω fancoils ή αεραγωγών. Αντλίες αέρα-αέρα είναι και τα κλιματιστικά. Τα τύπου inverter έχουν πιο οικονομική λειτουργία Όπως και όλα τα αντίστοιχα συστήματα που θερμαίνουν αέρα δεν θεωρούνται υγιεινά γιατί παράγουν θερμό και ξηρό αέρα που ανασηκώνει τη σκόνη στο χώρο, δημιουργώντας προβληματικές συνθήκες άνεσης, ιδιαίτερα για άτομα με αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα Επίσης έχουν θορυβώδη λειτουργία, θερμαίνουν ανομοιόμορφα το χώρο ενώ απαιτείται τακτική συντήρηση των φίλτρων τους Σε τέτοια συστήματα καλό είναι να υπάρχει και ρύθμιση της υγρασίας αλλά και η δυνατότητα εισόδου φρέσκου αέρα στο χώρο Οι αντλίες αέρα-νερού θερμαίνουν νερό. Αν διαθέτετε τα παραδοσιακά σώματα καλοριφέρ θα χρειαστείτε μια αντλία θερμότητας υψηλής θερμοκρασίας. Αν διαθέτετε καλοριφέρ μεγάλης επιφάνειας τύπου πάνελ ή ενδοδαπέδια θέρμανση θα χρειαστείτε μια αντλία θερμότητας χαμηλής θερμοκρασίας (πιο οικονομικό κόστος λειτουργίας). Θέρμανση με καύση Η καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου, ξύλου, pellets κλπ για την παραγωγή θερμικής ενέργειας γίνεται με τη δέσμευση οξυγόνου και τηνπαραγωγή διοξειδίου του άνθρακα, μικροσωματιδίων και άλλων ρύπων που συμβάλλουν σημαντικά στην ατμοσφαιρική ρύπανση και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οι επιπτώσεις της προκαλούμενης ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι σε ατομικό επίπεδο μεγαλύτερες όταν η καύση γίνεται σε εσωτερικούς χώρους με ελλιπή εξαερισμό. Αν και αγορά ατομικού καυστήρα έχει τα θετικά της, η ύπαρξη περισσότερων καυστήρων σημαίνει την παραγωγή περισσότερων ατμοσφαιρικών ρύπων. Καυστήρες Λέβητες Πετρελαίου Πετρέλαιο καίγεται στον καυστήρα και θερμαίνει νερό στον λέβητα το οποίο μέσω σωληνώσεων φτάνει στα σώματα καλοριφέρ. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ύπαρξη δικτύου διανομής Μειονεκτήματα Υψηλό κόστος αγοράς (καυστήρας, λέβητας, σωληνώσεις, καλοριφέρ κλπ) Καταλαμβάνει μεγάλο ωφέλιμο χώρο Υψηλό κόστος λειτουργίας Υψηλό και συνεχώς μεταβαλλόμενο κόστος καυσίμου Ανάγκη συντήρησης Πετρέλαιο μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας Ανάγκη προμήθειας μέσω βυτιοφόρων Πως να μειώσετε το κόστος λειτουργίας Τακτική συντήρηση καυστήρα λέβητα (τουλάχιστον ετήσια) Επιδιόρθωση ελλιπούς θερμομόνωσης σωληνώσεων Αντικατάσταση παλαιών καυστήρων λεβήτων που λειτουργούν με πολύ χαμηλό βαθμό απόδοσης 30-40% με νέα πιο ενεργειακά αποδοτικά συστήματα που λειτουργούν με βαθμό απόδοσης >80% (π.χ. λέβητες συμπύκνωσης ή υψηλής απόδοσης που ανακτούν τη χαμένη θερμική ενέργεια από τη καύση του καυσίμου)

18 Καυστήρες Λέβητες Φυσικού Αερίου Πλεονεκτήματα Το φυσικό αέριο σε σχέση με το πετρέλαιο: είναι προς το παρόν φτηνότερο (~30%) είναι συνεχώς διαθέσιμο και δεν χρειάζεται να το προαγοράσετε και να το αποθηκεύσετε (πληρώνετε όσο χρησιμοποιείτε) χρησιμοποιεί συνήθως καυτήρες και λέβητες νεότερης γενιάς με καλύτερη απόδοση έχει γρηγορότερη απόκριση στη ρύθμιση θερμοκρασίας Μειονεκτήματα Περιορισμένο δίκτυο διανομής Μηνιαίο πάγιο για την παροχή αερίου Υψηλό κόστος αγοράς (καυστήρας, λέβητας, σωληνώσεις, καλοριφέρ) Υψηλό κόστος λειτουργίας Συνεχώς μεταβαλλόμενο κόστος καυσίμου Ανάγκη συντήρησης Φυσικό αέριο μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας Καυστήρες Λέβητες Βιομάζας (ξύλο, pellets κλπ) Βιομάζα αποκαλείται οποιοδήποτε υλικό οργανικής προέλευσης αλλά αυτά που χρησιμοποιούνται κυρίως ως καύσιμη ύλη είναι τα ξύλα, τα pellets (πεπιεσμένα κομμάτια από διάφορα φυτικά προϊόντα, πριονίδι κλπ), η βιοαιθανόλη (αλκοόλη που παράγεται από φυτά όπως το ζαχαρότευτλο και το καλαμπόκι) κλπ Πλεονεκτήματα Η βιομάζα θεωρείται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας γιατί ότι κόβεται μπορεί να ξαναφυτευτεί Υπάρχει δυνατότητα εγχώριας παραγωγής Χαμηλότερο κόστος κατανάλωσης από πετρέλαιο και φυσικό αέριο (επηρεάζεται από την απόδοση του λέβητα και της καύσιμης ύλης) Σχετικά μικρό κόστος λειτουργίας (ανάλογα με το είδος) Μειονεκτήματα Ανάγκη μεγάλου ωφέλιμου χώρου (καυστήρας-λέβητας + αποθηκευτικός χώρος) Υψηλό κόστος συντήρησης όταν χρησιμοποιούνται pellet ή ξύλα χαμηλής ποιότητας Ανάγκη συνεχούς ανατροφοδότησης (ανάλογα με το είδος της βιομάζας και του καυστήρα) Τακτικό καθάρισμα Είναι η βιομάζα πραγματικά οικολογική πηγή ενέργειας; Η βιομάζα θεωρείται ότι δεν συμβάλει στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα (CO2 neutral) επειδή το διοξείδιο του άνθρακα που παράγει το είχε ήδη αφαιρέσει από την ατμόσφαιρα κατά την ανάπτυξη του δέντρου ή του φυτού από το οποίο προήλθε ή θα δεσμευθεί από το νέο δέντρο ή φυτό που θα φυτευτεί στη θέση του κομμένου. Ωστόσο κατά πόσο ισχύει αυτό στην πραγματικότητα; Ο Alex Scrivener υπεύθυνος πολιτικής στο Κίνημα Παγκόσμιας Ανάπτυξης, αναφέρει[ix]: "Η αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με βιομάζα ακούγεται σαν την εύκολη λύση για την κλιματική αλλαγή. Αλλά στην πραγματικότητα, αυτό οδηγεί σε αρπαγές γης, την καταστροφή των τροπικών δασών, καθώς και σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα όπου η γη χρησιμοποιείται για να αυξηθούν τα καύσιμα αντί για τρόφιμα. Και η ιδέα ότι τα βιοκαύσιμα έχουν ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα είναι ένας μύθος". Στην πράξη η βιομάζα εισάγεται κυρίως από τρίτες χώρες (εισαγωγή CO2 χωρίς την τοπική αναπλήρωση του), αποψιλώνοντας μεγάλες εκτάσεις που συχνά δεν επανακαλλιεργούνται. Ακόμη και αν ξαναφυτευτούν, τα νέα δέντρα κάνουν χρόνια για να αναπληρώσουν το χαμένο οξυγόνο. Επίσης η χρήση της βιομάζας ως καύσιμο οδηγεί και στην έξαρση της λαθραίας υλοτόμησης, ενώ οι μονοκαλλιέργειες για την παραγωγή βιοκαυσίμων ενδεχομένως να έχουν επιπτώσεις στη τοπική

19 βιοποικιλότητα και το έδαφος. Η γνώμη μας πάντως είναι ότι η βιομάζα μπορεί να αποτελέσει καλή εναλλακτική στα ορυκτά καύσιμα, αρκεί η παραγωγή της να είναι ελεγχόμενη και να επιτρέπεται μόνο όταν πληρούνται οι απαραίτητες συνθήκες. Τζάκια και σόμπες βιομάζας (ξύλου, pellets, βιοαιαθανόλης) Πλεονεκτήματα Η βιομάζα θεωρείται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας στην περίπτωση που ξαναφυτεύεται ότι κόβεται. Υπάρχει δυνατότητα εγχώριας παραγωγής Χαμηλότερο κόστος κατανάλωσης από πετρέλαιο και φυσικό αέριο (επηρεάζεται από την απόδοση της καύσιμης ύλης) Αισθητικά όμορφα Μειονεκτήματα Απαραίτητος ο εξαερισμός και η είσοδος φρέσκου αέρα στο σπίτι Επικινδυνότητα ύπαρξης καυστήρα στο εσωτερικό των κατοικιών Αδυναμία ελέγχου θερμοκρασίας Ανάγκη τακτικής και δύσκολης συντήρησης καπναγωγού, καπνοδόχου, εστίας, τζαμιού κλπ Υψηλό κόστος συντήρησης όταν χρησιμοποιούνται pellet ή ξύλα χαμηλής ποιότητας Ανάγκη συνεχούς τροφοδοσίας Διάφορες καιρικές συνθήκες (υψηλή εξωτερική θερμοκρασία, πολύ αέρα κλπ) μπορεί να δυσκολέψουν την απαγωγή των καυσαερίων (κάπνισμα τζακιού) Ανάγκη χώρου αποθήκευσης Σόμπες πετρελαίου, κηροζίνης, φυσικού αερίου, ξύλο, πέλετς κλπ Χρησιμοποιούνται για την τοπική θέρμανση συγκεκριμένων χώρων. Αποτελούν συνήθως σχετικά οικονομική επιλογή ωστόσο η ποιότητα τους διαφέρει σημαντικά από μοντέλο σε μοντέλο Προσοχή να έχει ευρωπαϊκή πιστοποίηση CE Απαραίτητος ο εξαερισμός των καυσαερίων Προσοχή στις σόμπες υγραερίου για τυχόν διαρροή Απλά τζάκια (ανοιχτή εστία) Σε σχέση με τα υπόλοιπα τζάκια/σόμπες της κατηγορίας, τα ανοιχτού τύπου δεν προτείνονται καθόλου

20 γιατί: Έχουν πολύ μικρή απόδοση 10-30% και καταναλώνουν πολύ καύσιμο Παράγουν πολλούς ρύπους Τραβάνε πολύ φρέσκο αέρα από το σπίτι (απαραίτητο ανοιχτό παράθυρο) Χρειάζονται συνεχή επίβλεψη Ενεργειακά θερμοδυναμικά τζάκια / σόμπες Στα ενεργειακά τζάκια η εστία κλείνει με κάποιο πυρίμαχο τζάμι. Έτσι το ξύλο καίγεται με λιγότερο αέρα και ο βαθμός απόδοσης τους να φτάνει στο 70-75% Γίνεται οικονομία σε καύσιμο και περιορίζονται οι ρύποι και η απώλεια αέρα από το σπίτι Δεν χρειάζονται συνεχή επίβλεψη Στα θερμοδυναμικά ή οικολογικά τζάκια υπάρχει επιπλέον και μηχανισμός επανάκαυσης των καυσαερίων αυξάνοντας ακόμη περισσότερο το βαθμό απόδοσης του τζακιού και ελαχιστοποιώντας τους ρύπους Συνήθως υπάρχoυν και γρίλιες στο κάτω μέρος για την είσοδο κρύου αέρα, ο οποίος θερμαίνεται (μέσω αεραγωγών - δεν έρχεται σε επαφή με τα καυσαέρια της εστίας) και βγαίνει από το πάνω μέρος ζεστός στο χώρο Με τη χρήση βεντιλατέρ και αεραγωγών μπορούν να θερμανθούν και γειτονικοί χώροι. Το σύστημα αεραγωγών μέσα στα σπίτια δεν προτείνεται γιατί παράγει θερμό και ξηρό αέρα που ανασηκώνει τη σκόνη στο χώρο, δημιουργώντας προβληματικές συνθήκες άνεσης, ιδιαίτερα για άτομα με αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα. Επίσης είναι δύσκολος ο καθαρισμός των αεραγωγών από σκόνη και μικρόβια Αν ωστόσο επιλέξετε να υπάρχει παροχή θερμού αέρα από το τζάκι, επιλέξτε κάποιο τζάκι στο οποίο ο αέρας αντλείται από έξω (φρέσκος αέρας) και όχι από το εσωτερικό του σπιτιού Τζάκια βιοαιθανολης Τα τζάκια που καίνε βιοαιθανόλη (υγρό) δεν βγάζουν καπνό και μόνο μικρές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα γι αυτό και συνήθως είναι ανοιχτού τύπου και δεν λειτουργούν με καμινάδα Έχουν χαμηλή τιμή πώλησης σε σχέση με τα υπόλοιπα τζάκια και είναι αισθητικά πολύ όμορφα Τζάκια καλοριφέρ Τα τζάκια καλοριφέρ θερμαίνουν νερό το οποίο διοχετεύεται μέσω κυκλοφορητή στα σώματα των καλοριφέρ Μπορούν να θερμάνουν ολόκληρο το σπίτι Περισσότερο υγιεινή επιλογή από τα τζάκια που θερμαίνουν αέρα Τζάκια μεγάλης θερμικής μάζας

21 Τα τζάκια μεγάλης θερμικής μάζας (masonry heaters) χτίζονται με κεραμικά υλικά, πυρότουβλα, μάρμαρα και άλλα υλικά μεγάλης θερμοχωρητικότητας Η καύση γίνεται με κλειστή εστία, με μικρή ποσότητα καυσίμου και παράγονται ελάχιστα καυσαέρια από την καμινάδα Ο θερμός αέρας που παράγεται ζεσταίνει τα πυρότουβλα τα οποία αποθηκεύουν τη θερμότητα και την εκπέμπουν με τη μορφή υγιεινής υπέρυθρης ακτινοβολίας για πολλές ώρες αφού σβήσει η φωτιά Συνήθως τα τζάκια μεγάλης θερμικής μάζας καταλαμβάνουν μεγάλο όγκο και τοποθετούνται στο κέντρο των χώρων Το πρόβλημα τους είναι ότι αφού τα ανάψετε, αργούν λίγο να ζεστάνουν το χώρο (όπως και οι θερμοσυσσωρευτές) Είναι κατά τη γνώμη μας από τους πιο υγιεινούς τρόπους θέρμανσης που υπάρχει από την αρχαιότητα (ρωμαϊκός υπόκαυστος) και είναι πολύ δημοφιλής στις βόρειες χώρες, ωστόσο στην Ελλάδα δεν γνωρίζουμε κάποια εταιρεία να κατασκευάζει τέτοια τζάκια (είναι πολύ ιδιαίτερες κατασκευές που απαιτούν τη σχετική τεχνογνωσία)

22 ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Λεβήτες θέρμανσης ιόντων ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΛΕΒΗΤΕΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΙΟΝΤΩΝ Οι λέβητες θέρμανσης ιόντων είναι εναλλακτικό σύστημα θέρμανσης από τη θέρμανση με πετρέλαιο, φυσικό αέριο, παραδοσιακή ηλεκτρική θέρμανση. Η πηγή ενέργειας για θέρμανση ιόντων είναι ηλεκτρική ενέργεια, ωστόσο, η νέα τεχνολογία καθιστά πολύ οικονομική. Η διαδικασία της θέρμανσης ιόντων στο λέβητα πραγματοποιείται σε βάρος της αγωγιμότητας ιόντων. Θετικά και αρνητικά ιόντα κινούνται τα αντίστοιχα ηλεκτροδία, ενώ παρέχει θερμική ενέργεια.

23 Γιατί να επιλέξετε Λέβητες Θέρμανσης Ιόντων αντί για λέβητες θέρμανσης με πετρέλαιο, παραδοσιακή ηλεκτρική θέρμανση, θέρμανση με ξύλο, κλπ; 1. Η εγκατάσταση του συστήματος είναι πολύ φθηνότερη από οποιαδήποτε εγκατάσταση θέρμανσης με πετρέλαιο ή φυσικό αέριο. 2. Πολύ μικρό μέγεθος το μόνο που χρειάζεστε είναι 1 m2 (τετραγωνικό) στον τοίχο του σπιτιού σας για την εγκατάσταση του συστήματος. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη θέση το χώρο, ούτε χώρος αποθήκευσης για το πετρέλαιο, το ξύλο, δεν χρειάζονται ειδικό χώρο όπου να εγκαταστήστε τη συσκευή. 3. Είναι φιλικό προς το περιβάλλον, οχι ξανά καπνό, οχι ξανά μυρωδιά πετρελαίου στο σπίτι. 4. Γρήγορή εγκατάσταση - οι ειδικοί μας χρειάζονται μόνο περίπου 5 ώρες για να εγκαταστήσουν το σύστημα στο σπίτι σας. Θα έρθουν το πρωί και θα έχετε ζεστό σπίτι το απόγευμα. 5. ΦΤΗΝΟ στην εκμετάλλευση - είναι πολύ φθηνότερα στην εκμετάλλευση από θέρμανσης με πετρέλαιο. 6. Ο λέβητας θέρμανσης ιόντων είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με οποιαδήποτε υπάρχουσα εγκατάσταση θέρμανσης, είτε πρόκειται για καλοριφέρ, fan coil ή θερμαινόμενο δάπεδο. Θα εγκαταστήσουμε το σύστημα σε μόνο 5 ώρες και αντικαταστήσουμε το νερό στο σύστημά σας με υγρά για θερμάνση ιόντων. 7. Είναι δυνατόν να συνδυαστούν στο σπίτι σας με οποιαδήποτε υπάρχουσα εγκατάσταση για θέρμανση και με fan coil θα δροσίσει το σπίτι σας το καλοκαίρι Ποια είναι η οικονομικότερη λύση για τη θέρμανση το χειμώνα Το φυσικό αέριο, το κλιματιστικό, και το ενεργειακό τζάκι, είναι οι τρεις πιο οικονομικές λύσεις σε σχέση με το καλοριφέρ που καίει πετρέλαιο ενόψει του φετινού χειμώνα. Κάθε λύση ωστόσο έχει τα υπέρ και τα κατά της. Τα θερμαντικά σώματα, οι σόμπες και το

24 ενεργειακό τζάκι προσφέρουν πολύ καλύτερη ποιότητα θέρμανσης απ ότι τα κλιματιστικά, αφού, όπως και τα καλοριφέρ, θερμαίνουν τους τοίχους ενός σπιτιού, που είναι και το ζητούμενο κατά τη χειμερινή περίοδο. Ένα crash test ανάμεσα στις διαθέσιμες μορφές θέρμανσης δείχνει ότι μια οικογένεια που διαμένει σε διαμέρισμα 100 τετραγωνικών μέτρων στην Αττική και «καίει» λίτρα όλη τη χειμερινή σεζόν, θα κληθεί φέτος να πληρώσει ευρώ για πετρέλαιο θέρμανσης (με τιμή 1,45), έναντι ευρώ αν διέθετε φυσικό αέριο. Το παράδειγμα έχει υπολογιστεί για ισοδύναμη των λίτρων κατανάλωση, δηλαδή KWh και με την τρέχουσα τιμή του φυσικού αερίου (7,7 λεπτά/ KWh). Τι συμβαίνει σε περίπτωση που η πολυκατοικία δεν είναι συνδεδεμένη με το δίκτυο του αέριου, και η οικογένεια αποφασίσει να μην ανάψει καθόλου τα καλοριφέρ αλλά να χρησιμοποιήσει για να θερμανθεί ηλεκτρικά καλοριφέρ ή κλιματισμό ; Η πρώτη λύση είναι εντελώς αντιοικονομική, αντίθετα η δεύτερη συμφέρει. Κλιματιστικό VS ηλεκτρικό καλοριφέρ Kι αυτό, γιατί τα ηλεκτρικά καλοριφέρ και γενικά τα θερμαντικά σώματα έχουν περιορισμένη απόδοση και πολύ υψηλό κόστος χρήσης. Ακριβώς επειδή η κατανάλωση ηλεκτρισμού της οικογένειας αυξάνεται, μεταπηδά σε άλλη κλίμακα, και χρεώνεται με υψηλότερη τιμή ανά κιλοβατώρα. Το αντίστοιχο σε ρεύμα της κατανάλωσης των λίτρων πετρελαίου, είναι KWh, που θα προστεθούν στην υφιστάμενη κατανάλωση ρεύματος που έχει ήδη το συγκεκριμένο νοικοκυριό. Αν δηλαδή η οικογένεια καταναλώνει υπό κανονικές συνθήκες, για παράδειγμα KWh το 4μηνο, (με τιμή κιλοβατώρας 14 λεπτά), από του χρόνου τις επιπλέον KWh θα τις πληρώσει με 19 λεπτά. Πολλαπλασιάζοντας τις KWh με τα 19 λεπτά, προκύπτει κόστος ευρώ. Αν έχει νυχτερινό ρεύμα, τότε το ποσό αυτό μειώνεται στα ευρώ. Σαφώς οικονομικότερη λύση είναι η θέρμανση με κλιματιστικά. Κι αυτό καθώς ένα κλιματιστικό έχει απόδοση 1,7 με 2, που σημαίνει ότι για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που ξοδεύουμε, ζεσταινόμαστε με θερμική ενέργεια σχεδόν διπλάσια της καταναλισκόμενης. Άρα χρειαζόμαστε να καταναλώσουμε λιγότερη ενέργεια απ' ότι για παράδειγμα στην περίπτωση ενός ηλεκτρικού καλοριφέρ. Συγκεκριμένα στην περίπτωση του κλιματισμού, η ισοδύναμη κατανάλωση των λίτρων, εφόσον οι συσκευές μας έχουν συντελεστή 1,7, «πέφτει» στις KWh. Έτσι, με τιμή 19 λεπτά, προκύπτει κόστος ευρώ για όλη τη χειμερινή σεζόν. Εάν, μάλιστα, επιλέξουμε σύστημα τελευταίας τεχνολογίας τύπου inverter, η οικονομία θα είναι ακόμα μεγαλύτερη. Σόμπες πέλετ VS καυστήρες βιομάζας Τεράστια ζήτηση, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, εκδηλώνεται επίσης για ενεργειακά τζάκια, σόμπες που καίνε πέλετ (υπολείμματα ξύλου), και καυστήρες βιομάζας. Το κόστος μιας σόμπας που καίει πέλετ κυμαίνεται από 900 έως ευρώ ανάλογα με τον τύπο. Προσοχή ωστόσο στο μέγεθος της σόμπας που θα διαλέξετε ώστε να καλύψει τις ανάγκες σας. Γιατί, σε κάθε σπίτι απαιτείται διαφορετικού μεγέθους σόμπα. Για όλη τη χειμερινή περίοδο απαιτούνται κιλά πέλετ. Με μέση τιμή τα 28 λεπτά το κιλό, το κόστος για όλη τη χειμερινή σεζόν δεν ξεπερνά τα ευρώ, καθιστώντας τη μορφή θέρμανσης πολύ φθηνότερη από το πετρέλαιο, το αέριο, και τον ηλεκτρισμό. Το βασικό της μειονέκτημα, όπως και του καυστήρα βιομάζας, είναι ότι χρειάζεται χώρος για την αποθήκευση των πέλετ, που πολλά σπίτια δεν διαθέτουν. Επίσης για την εγκατάσταση μιας σόμπας πέλετ πρέπει να γίνουν κάποια μερεμέτια για την εξαγωγή των καυσαερίων, είτε στον τοίχο, είτε στο ταβάνι, αν δεν έχει γίνει σχετική πρόβλεψη κατά την

25 κατασκευή του σπιτιού. Από την πλευρά του ο καυστήρας βιομάζας, είναι οικονομικότερος της σόμπας πέλετ. Με μέση τιμή 28 λεπτά / κιλό, ο κάτοχός του θα πληρώσει για θέρμανση μόνο γύρω στα ευρώ. Συνιστάται για μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες, αλλά όχι για πολυκατοικίες λόγω του χώρου που απαιτείται για την αποθήκευση των πέλετ. Ωστόσο, το κόστος αγοράς του δεν είναι αμελητέο και κυμαίνεται μεταξύ και ευρώ. Επίσης, χρειάζεται μεγάλος αποθηκευτικός χώρος, καθώς ένας τέτοιος καυστήρας για διπλοκατοικία, έχει μέση κατανάλωση γύρω στους 3-4 τόνους πέλετ για τη χειμερινή σεζόν. Για την αποθήκευσή τους απαιτείται χώρος γύρω στα 4 τετραγωνικά μέτρα. Μετατροπή του τζακιού σε ενεργειακό Πολύ προσφιλής τέλος λύση είναι η μετατροπή του συμβατικού τζακιού σε ενεργειακό. Τι είναι το ενεργειακό τζάκι ; Ένα τζάκι, με πολύ υψηλότερη απόδοση από το συμβατικό, επειδή εκμεταλλεύεται τη ροή του ζεστού αέρα που δημιουργείται από την καύση του ξύλου μέσα στον θερμοθάλαμο που περιβάλει την εστία του. Έχει μικρότερη και ελεγχόμενη κατανάλωση ξύλου από το συμβατικό, ενώ η ροή του αέρα μπορεί να είναι είτε φυσική (απλό ενεργειακό τζάκι), είτε μηχανική (αερόθερμο τζάκι). Η συνήθης λειτουργία του είναι με την πόρτα κλειστή, με αποτέλεσμα αύξηση της θερμοκρασίας, και καλύτερη καύση. Μπορεί να συνδεθεί με το υπάρχον σύστημα θέρμανσης του σπιτιού, δηλαδή με το λέβητα και με το σύστημα διανομής ζεστού νερού. Πριν από οποιαδήποτε εργασία πρέπει να προηγηθεί μελέτη του χώρου από ειδικό. Στα πλεονεκτήματά τους είναι ότι ζεσταίνει τους τοίχους του σπιτιού, και μόλις σβήσει ο χώρος παραμένει ζεστός, αντίθετα απ' ότι ισχύει με ένα συμβατικό τζάκι. Η κατανάλωση μιας καλής εστίας, με απόδοση 75%, ανέρχεται σε 4-6 κιλά καυσόξυλα την ώρα. Αυτό σημαίνει κιλά την ημέρα ή 7 τόνους ξύλων για όλη τη χειμερινή σεζόν, εφόσον «καίει» για περίπου 8 ώρες ημερησίως. Με μέση τιμή για τα καυσόξυλα 20 λεπτά/ κιλό, το κόστος χρήσης θα ανέλθει στα ευρώ, κόστος σαφώς χαμηλότερο απ ότι το πετρέλαιο. ΘΕΡΜΑΝΣΗ/-ΨΥΞΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΜΕ ΥΓΡΟ ΤΡΟΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Το σύστημα θέρμανσης/ψύξης της REHAU θερμική άνεση από όλες τις πλευρές Το σύστημα θέρμανσης/ψύξης επιφανειών με υγρό τρόπο κστασκευής ενεργοποιεί θερμικά τους τοίχους των δωματίων. Η χρήση αυτών των επιφανειών για την θέρμανση και ψύξη επιφανειών επιτρέπει την λειτουργία των συστημάτων με χαμηλή θερμοκρασία προσαγωγής. Ιδιότητες:

26 Σύστημα τοποθέτησης με υγρό τρόπο κατασκευής για τοίχο Κατάλληλο για θέρμανση /ψύξη Για κατοικήσιμους χώρους και όχι μόνο Για εύκολη εγκατάσταση και ασφαλή στερέωση των σωλήνων RAUTHERM S στον τοίχο Απόσταση τοποθέτησης ανά 2,5 cm και πολλαπλάσια αυτού Κατάλληλο για : Σωλήνες RAUTHERM S 10,1 x 1,1 Για τα σημεία κάμψης χρησιμοποιείται διπλό στήριγμα 10 Τα πλεονεκτήματα του συστήματος με μια ματιά : Γρήγορο,ευέλικτο, εύκολο στην εγκατάσταση Ευέλικτες συνδέσεις των πεδίων θέρμανσης τοίχου Εύκολο και κατάλληλο για όλες τις γεωμετρίες χώρου Μικρά πάχη σοβά Γρήγορη θερμική ανταπόκριση Δυνατότητα εγκατάστασης στην οροφή Ασφαλή στερέωση των σωλήνων σύμφωνα με τα πρότυπα αποστάσεων υψηλής ποιότητας εγκατάσταση και ασφάλεια ο σύστημα θέρμανσης -/ψύξης με υγρό τρόπο κατασκευής ολοκληρώνεται με τα παρακάτω εξαρτήματα : Σωλήνες RAUTHERM S 17 x 2,0 και 20 x 2,0 για τους σωλήνες σύνδεσης Ράγες στήριξης 10 και διπλά στηρίγματα 10 Καμπύλη όδευσης 90 με στήριγμα Περιμετρική ταινία 80 mm Ολοκληρωμένο πρόγραμμα εξαρτημάτων Θερμοπρόσοψη Το σύστημα εξωτερικής θερμοπρόσοψης εφαρμόζεται στην εξωτερική πλευρά των κτιρίων σε νέες ή παλαιές κατοικίες και αποτελείται από θερμομονωτικό υλικό συνήθως διογκωμένη πολυστερίνη και σε ειδικές περιπτώσεις πετροβάμβακα ή εξηλασμένη πολυστερίνη, το οποίο σοβατίζεται με ένα πολυμερισμένο κονίαμα το οποίο προσφέρει ισχυρή μηχανική αντοχή και στεγανοποίηση. Με τον τρόπο αυτό ελαχιστοποιούνται οι θερμικές απώλειες του κτιρίου από τους εξωτερικούς τοίχους και έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα κυρίως τους θερινούς μήνες στην εξοικονόμηση ενέργειας. Τα σημαντικά πλεονεκτήματα του συστήματος αυτού είναι: 1. Ολοκληρωμένη θερμομόνωση χωρίς να δημιουργούνται θερμογέφυρες στα στοιχεία του κτιρίου από σκυρόδεμα π.χ δοκάρια, κολώνες, τοιχεία κ.λ.π 2. Προστατεύει τις επιφάνειες των τοίχων από υγρασίες, διότι δεν δημιουργούνται

27 συνθήκες υγροποίησης υδρατμών στο εσωτερικό του κτιρίου ή μέσα στον τοίχο. 3. Δημιουργείται μεγάλη θερμοχωρητικότητα στις επιφάνειες των τοίχων, η οποία συσσωρεύεται και επανακτινοβολεί στο εσωτερικό του κτιρίου, εντείνοντας το φαινόμενο των θερμικών νησίδων στην πόλη. Αντιθέτως δεν συμβάλει στη αύξηση της θερμοκρασίας της πόλης κατά τους θερινούς μήνες, διότι εμποδίζει την θερμοσυσσώρευση κατά το θέρος, όπως κάνουν οι τοίχοι των συμβατικών κτιρίων. 4. Επιτρέπει την πλήρη εκμετάλλευση του χώρου και δε μειώνει το εμβαδόν του, δεδομένου ότι επιτρέπει την τοποθέτηση της θερμοπρόσοψης εκτός του εμβαδού της επιτρεπόμενης προς ανέγερση επιφάνειας 5. Μειώνει το κόστος συντήρησης του κτιρίου, προστατεύει τα στοιχεία του σκυροδέματος του κτιρίου από ρηγματώσεις. 6. Η εφαρμογή του συστήματος εξοικονομεί τη δημιουργία μπαζών, λόγω της χρήσης ειδικών πολυμερισμένων κονιαμάτων τα οποία τοποθετούνται σε μικρό πάχος. 7. Η ποιότητα κατασκευής του συστήματος χαρακτηρίζεται ως πολύ υψηλή, καθώς χρησιμοποιούνται ειδικά πρόσθετα τεμάχια για την προστασία των γωνιών, νεροσταλάκτες, υαλόπλεγμα για τον οπλισμό σ όλη την επιφάνεια εφαρμογής του επιχρίσματος. Ένα τέτοιο σύστημα έχει ένα κόστος περίπου 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και μέσο χρόνο απόσβεσης από την εξοικονόμηση ενέργειας και μόνο, τα 4-6 έτη. Για τη σύγκρισή του με το συμβατικό- στην Ελλάδα- τρόπο σοβατίσματος πρέπει να ληφθούν υπόψη τέσσερεις σημαντικοί οικονομικοί παράμετροι που το καθιστούν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό: α) Εξοικονομούνται επιπλέον τετραγωνικά μέτρα λειτουργικού χώρου λόγω της θερμοπρόσοψης εξωτερικά της τοιχοποιίας. β) Διπλασιάζεται η θερμομονωτική αντίσταση της τοιχοποιίας γ) Διπλασιάζεται ο χρόνος που χρειάζεται για τη συντήρηση των εξωτερικών τοίχων του κτιρίου. 9 δ) Βαθμονομείται υψηλά το κτίριο ως προς την ενεργειακή του σήμανση (βλ. ενεργειακή ταυτότητα των κτιρίων). Κατά συνέπεια εύκολα διακρίνεται ότι το κόστος εξωτερικής θερμομόνωσης είναι πολύ πιο οικονομικό από ένα συμβατικό τρόπο δόμησης (δηλαδή με διπλή τουβλοδομή και ενδιάμεσα το θερμομονωτικό υλικό) και μάλιστα από την ημέρα κιόλας εφαρμογής του. Αυτό συμβαίνει κυρίως από τα α) και δ) της πιο πάνω οικονομικής σύγκρισης. Για μια παλαιά κατοικία όπου είτε δεν έχει θερμομόνωση στην τοιχοποιία είτε αυτή είναι ελλιπής, η εξωτερική θερμομόνωση παρουσιάζεται ως η μόνη αξιόπιστη λύση θερμικής προστασίας του κτιρίου. Η εξωτερική θερμομόνωση όμως μπορεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο και στην ανάπλασή του αυξάνοντας την αξία του. Αυτή η αύξηση της αξίας δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσα από την ανάπλαση αλλά και από δύο ακόμη παραμέτρους: από την καλύτερη βαθμονόμηση του κτιρίου στην ενεργειακή του ταυτότητα αλλά και από την αύξηση της ζωής του και τη μείωση του κόστους συντήρησής του. Η εξωτερική θερμομόνωση είναι ο πλέον συνηθισμένος τρόπος δόμησης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι μάλιστα απορίας άξιο πως στην Ελλάδα, όπου οι θερμοκρασίες παρουσιάζουν μεγαλύτερο εύρος φάσματος από την υπόλοιπη Ευρώπη, το σύστημα αυτό καθυστέρησε τόσο πολύ να εφαρμοσθεί. Απορίας άξιο μάλιστα είναι, πως ακόμη και σήμερα μετά από τουλάχιστον μια δεκαετία έναρξης εφαρμογής του συστήματος οι περισσότερες νέες κατασκευές χρησιμοποιούν τα συμβατικά επιχρίσματα. Αυτό δείχνει και ένα σημαντικό πρόβλημα του τεχνικού κόσμου της χώρας ως προς την επιμόρφωσή του. Αποτέλεσμα αυτού του ελλείμματος είναι οι κτιριακές κατασκευές στη χώρα μας να παρουσιάζουν σημαντικό αριθμό ευπαθών σημείων τουλάχιστον στο εξωτερικό κάθετο κέλυφός τους.

28 Τρόπος εφαρμογής του συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης (γενική αποτύπωσή του): Σειρά εργασιών: 1. Αλφαδιάζεται επιπεδώνεται ο εξωτερικός τοίχος με ράμματα. 2. Τοποθετούνται οι μαρμαροποδιές των παραθύρων καθώς θα πρέπει να προεξέχουν της τελικής επιφάνειας του συστήματος. 3. Ορίζεται στη βάση του τοίχου, (συνήθως 50 εκατοστά ύψος από αυτή) είτε με ράμμα είτε με ειδικό μεταλλικό τεμάχιο, οριζόντιος οδηγός ο οποίος πρέπει να είναι απολύτως κάθετος προς τις κάθετες ακμές-γωνίες του κτιρίου. 4. Επικολλώνται οι θερμομονωτικές πλάκες από πολυστερίνη ή άλλο θερμομονωτικό υλικό τοποθετημένες έτσι ώστε το μεγαλύτερο μήκος τους να αναπτύσσεται οριζόντια (δηλαδή παράλληλα με το έδαφος) παίρνοντας ως βάση έναρξης τον οριζόντιο οδηγό. Οι πλάκες αυτές είναι σημαντικό να διασταυρώνονται έτσι ώστε να συμπίπτουν οι κάθετες απολήξεις τους με τις κάθετες απολήξεις των θερμομονωτικών πλακών της από κάτω σειρά. Ό,τι ακριβώς δηλαδή προσέχουμε και όταν χτίζουμε τούβλα. Ειδικά στη βάση, κάτω από τον οδηγό η πυκνότητα του θερμομονωτικού υλικού 5. αυξάνεται (ή ακόμη αλλάζει σε ορισμένες περιπτώσεις και το ίδιο το υλικό) ώστε να αποφευχθεί μελλοντικά εμφάνιση ανερχόμενης υγρασίας. Σημαντικό για την αποφυγή προβλημάτων αλλά και αύξησης του κόστους εφαρμογής του συστήματος είναι η κατάλληλη μελέτη και προεργασία για την αποφυγή προβλημάτων και θερμογεφυρών. Αυτό σημαίνει τα παρακάτω: α) Η εξωτερική θερμομόνωση δεν πρέπει να τραυματίζεται από μερεμέτια και ύστερες επεμβάσεις καθώς αυτό θα δημιουργήσει αισθητικά προβλήματα αφού θα είναι εμφανή τα μπαλώματα των επιδιορθωτικών επεμβάσεων. β) Πρέπει να δίνεται έμφαση σε μια επίπεδη επιφάνεια τοιχοποιίας και σκυροδέματος. γ) Πρέπει να αποφεύγεται η ανάπτυξη σωληνώσεων από την εξωτερική όψη της

29 τοιχοποιίας και όταν αυτό είναι αδύνατον να επιτευχθεί, τουλάχιστον θα πρέπει οι σωλήνες αυτές να τρέχουν σε κάθετες ή οριζόντιες κατευθύνσεις, προκειμένου να μη δημιουργείται πρόβλημα στην εφαρμογή των θερμομονωτικών φύλλων. δ) Ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δοθεί στους λαμπάδες στα παράθυρα και στις πόρτες ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί το θερμομονωτικό υλικό στα σημεία αυτά χωρίς να μειώνει τις διαστάσεις τους ή το πάχος του προκειμένου αυτές να διατηρηθούν. ε) Σε παλαιά κτίρια και πριν την έναρξη εφαρμογής του συστήματος πρέπει να ελέγχεται επιμελώς η επιφάνεια, ώστε να αποκαλυφθεί αν το υπόστρωμα είναι σαθρό σε τμήματά του. Σε περίπτωση τέτοια είναι αναγκαία η εξυγίανση-αποκατάσταση της σταθερότητάς του. Η θερμομονωτική ικανότητα των κουφωμάτων αλουμινίου, βελτιώνεται με την κατασκευή θαλάμων στη διατομή τους, καθώς και με την αύξηση του συνολικού πλάτους του κουφώματος. Υψηλή θερμομονωτική απόδοση εξασφαλίζει το σύστημα της θερμοδιακοπής, το οποίο περιορίζει και τον κίνδυνο συμπύκνωσης υδρατμών στο κούφωμα. Η θερμοδιακοπή επιτυγχάνεται με την παρεμβολή συνθετικού ή σκληρού αφρώδους υλικού (πχ πολυαμίδιο) στο προφίλ του αλουμινίου, η οποία πρέπει να είναι συνεχής σε όλη την περίμετρο του κουφώματος. Τα θερμομονωτικά συστήματα συντελούν σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας, μειώνοντας τις απώλειες θερμότητας των κουφωμάτων και κατ επέκταση τα έξοδα θέρμανσης. Η αεροστεγανότητα και η υδατοστεγανότητα των κουφωμάτων αλουμινίου βασίζεται στην ποιοτική και επιμελημένη στεγανοποίηση τους. Βασικό σημείο στεγάνωσης είναι η κατάλληλη σφράγιση των αρμών που δημιουργούνται μεταξύ του κουφώματος αλουμινίου και της τοιχοποιίας, καθώς τα οικοδομικά υλικά δεν πρέπει να έρχονται σε άμεση επαφή με αυτό διότι μπορεί να προκαλέσουν διάβρωση. Οι αρμοί θα πρέπει να στοκαριστούν με ακρυλικό στόκο, ο οποίος βάφεται και είναι αρκετά ελαστικός ώστε να ακολουθεί τις συστολές και διαστολές του κουφώματος χωρίς να δημιουργούνται ρωγμές. Επίσης, οι αρμοί μεταξύ των διαφορετικών στοιχείων του κουφώματος πρέπει να στεγανοποιηθούν με ανθεκτικά υλικά που θα περιβάλλουν το κούφωμα χωρίς διακοπές και θα αντικαθίστανται εύκολα. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται τα λάστιχα στεγάνωσης στα ανοιγόμενα συστήματα και τα βουρτσάκια (τσιμούχες) στα συρόμενα, τα οποία τελευταία αντικαθίστανται από ειδικά ελαστικά παρεμβύσματα που εξασφαλίζουν καλύτερη αεροστεγανότητα στο σύστημα χωρίς να εμποδίζουν την κίνηση των φύλλων. Σκευάσματα όπως η σιλικόνη δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε σημεία που βρίσκονται σε άμεση επαφή με τις καιρικές καταπονήσεις, παρά μόνο σε εσωτερικά σημεία του κουφώματος. Οι οπές απορροής ύδατος στα φύλλα αλλά και στις κάσες των κουφωμάτων είναι επίσης απαραίτητο στοιχείο για την υδατοστεγανότητα του συστήματος. Για την αποτροπή της εισόδου του νερού της βροχής από τις οπές απορροής προβλέπεται η χρήση ειδικά σχεδιασμένων συνθετικών προφίλ που τις προστατεύουν (τάπες). Ο τρόπος ανοίγματος παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργικότητα των κουφωμάτων. Στις κατοικίες προτιμούνται κυρίως τα ανοιγόμενα και τα συρόμενα συστήματα αλουμινίου. Ανοιγόμενα συστήματα αλουμινίου διατίθενται σε πολλούς τύπους. Τα φύλλα στερεώνονται στις πλαϊνές επιφάνειες της κάσας του κουφώματος και 15 περιστρέφονται γύρω από σταθερό άξονα. Υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης

30 μηχανισμού ανάκλισης (ανακλινόμενα συστήματα) για τον καλύτερο αερισμό του χώρου. Τα ανοιγόμενα συστήματα είναι γενικά ακριβότερα από τα συρόμενα, διαθέτουν όμως καλύτερες θερμομονωτικές ιδιότητες. Τα συρόμενα κουφώματα, τα οποία αποτελούνται από ένα, δύο ή περισσότερα φύλλα τοποθετημένα σε διάφορες διατάξεις, εξοικονομούν χώρο και ενδείκνυνται για την κάλυψη μεγάλων ανοιγμάτων. Η θερμοδιακοπή στα συρόμενα συστήματα κατασκευάζεται στην κάσα και στα φύλλα, βελτιώνει τη θερμομονωτική ικανότητά τους, αλλά δεν ξεπερνά τις θερμομονωτικές επιδόσεις ενός ανοιγόμενου συστήματος. Για την επιλογή του κατάλληλου τύπου κουφωμάτων αλουμινίου, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη τα τεχνικά, λειτουργικά και αισθητικά χαρακτηριστικά της κατοικίας, καθώς και οι ιδιαιτερότητες και κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής. Τα πιστοποιητικά κατασκευής, απόδοσης και λειτουργίας των κουφωμάτων υποδεικνύουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και βοηθούν στην προσέγγιση της καταλληλότερης επιλογής. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών τοποθέτησης τα φύλλα πρέπει να εφαρμόζουν τέλεια στα πλαίσια και να ανοιγοκλείνουν εύκολα χωρίς να τρίζουν. Οι επιφάνειες πρέπει να είναι λείες και καθαρές, χωρίς γρατσουνιές και υπολείμματα κόλλας ή άλλων υλικών. Γενικά ενδείκνυται να ελέγχονται όλοι οι μηχανισμοί των κουφωμάτων και των φύλλων καθώς και τα εξαρτήματά τους όπως κλειδαριές, τα βουρτσάκια, τα ράουλα, τα χερούλια κλπ. Ποιότητα κουφωμάτων και εξοικονόμηση ενέργειας 16 Τα εξωτερικά κουφώματα είναι εκείνα τα στοιχεία του κελύφους του κτιρίου που του επιτρέπουν την επικοινωνία με το εξωτερικό περιβάλλον, ενώ παράλληλα λειτουργούν ως ρυθμιστές των εσωτερικών συνθηκών, όπως η θερμοκρασία, η υγρασία, ο αερισμός και ο φωτισμός. Εννοείται, βέβαια, πως τα κουφώματα είναι σημαντικοί παράγοντες της μορφής του κτιρίου και καθορίζουν την αισθητική του τόσο ως προς το κέλυφος, όσο και ως προς το εσωτερικό του, καθως και την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, η οποία εξαρτάται εώς και κατά 25% από την ποιότητα των υλικών και της κατασκευής των κουφωμάτων. Σύμφωνα με τον Κ.Ε.Ν.Α.Κ. (Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων), έχει ανακοινωθεί ένα νέο έργο για επιδότηση νοικοκυριών στην ενεργειακή αναβάθμιση των σπιτιών, όπου μεταξύ των άλλων περιλαμβάνεται η αντικατάσταση παλαιών κουφωμάτων με νέα θερμομονωτικά κουφώματα αλουμινίου. Σύμφωνα με μέλετες, τα θερμομονωτικά κουφώματα αλουμινίου μπορούν να οδηγήσουν σε εξοικονόμηση ενέργειας στα νοικοκυριά έως και 10%, ενώ με την εφαρμογή συνδυαστικών θερμομονωτικών παρεμβάσεων στα κτίρια, όπως η θερμομόνωση δώματος, στέγης και εξωτερικών τοίχων, καθώς και η ενεργειακή αναβάθμιση των συστημάτων (θέρμανσης, κλιματισμού, φωτισμού κτλ.) η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να φτάσει στο 50%. Ποιοί είναι, όμως, οι παράγοντες που διαφοροποιούν τα απλά κουφώματα από τα ενεργειακά, καθιστώντας τα ικανά να συμβάλλουν δραστικά στην εξοικονόμηση της ενέργειας όλου του κτιρίου; Ο καθοριστικός παράγοντας του κουφώματος είναι ο υαλοπίνακας (τζάμι), δηλαδή το κύριο κατασκευαστικό στοιχείο του κουφώματος, ο οποίος εργάζεται ως πίνακας ενισχύοντας σημαντικά τη συνοχή του φύλλου. Οι διπλοί ή πολλαπλοί υαλοπίνακες, που αποτελούνται από δύο ή περισσότερα τζάμια με ενδιάμεσο στρώμα ακίνητου ξηρού αέρα μεταξύ τους από 6 έως 12 χιλιοστά, στερεώνονται σε προστατευτικό πλαίσιο αλουμινίου με κατάλληλες μονωτικές λωρίδες που εξασφαλίζουν πλήρη θερμομόνωση, ώστε να παραμένει ο αέρας μέσα στα κενά, καθώς και τα νέα σύγχρονα υαλοστάσια αλουμινίου με θερμοδιακοπή (ελαστικό θερμομονωτικό στοιχείο) αποκλείουν τη δημιουργία θερμογέρφυρας και μεταφοράς της εξωτερικής θερμοκρασίας στον εσωτερικό χώρο μέσω του πλαισίου. Ως προς τον σχεδιασμό των κουφωμάτων, αντενδείκνυται η τοποθέτησή συρόμενων κουφωμάτων στο εσωτερικό του εξωτερικού τοίχου, είτε το κούφωμα είναι από ξύλο, πλαστικό ή αλουμίνιο, γιατί οι θερμικές απώλειες αυξάνονται κατακόρυφα, ακόμα και εάν είναι θερμοδιακοπτώμενο. Λόγω του μηχανισμού που διαθέτουν για την κύλισή τους, κατά το κλείσιμό τους, δεν είναι δυνατόν να σφραγισθούν τα φύλλα στο βαθμό που σφραγίζονται τα ανοιγόμενα (εξαιρούνται τα τελευταίας γενιάς κουφώματα αλουμινίου που διαθέτουν σύστημα ανύψωσης του μηχανισμού μόνο κατά την κύλιση). Σωστό είναι να ληφθούν σοβαρά περιβαλλοντικές παράμετροι όπως ο ήλιος, ο φωτισμός και ο αερισμός, ο προσανατολισμός του κτιρίου για να προσδιορισθούν η μορφή, το είδος της σκίασης και η στρατηγική για μεγιστοποίηση του ενεργειακού κέρδους.

31 Ως προς τα χαρακτηριστικά των κουφωμάτων που πρόκειται να εγκατασταθούν πρέπει να προσέξουμε αφενός να έχουν αντοχή στη συνεχή χρήση και να είναι εξίσου εύκολο να ανοίγουν με το πέρασμα του χρόνου, αφετέρου να μη διαβρώνονται από τα καιρικά φαινόμενα (π.χ. αλάτι στις παραθαλάσσιες περιοχές) ή να στρεβλώνονται από τη δύναμη που τους ασκείται από τον χρήστη. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να προσφέρουν στεγανότητα από τον αέρα και το νερό, αλλά και να είναι θερμοδιακοπτώμενα έτσι ώστε να μην επιτρέπουν την εξισορρόπηση της εξωτερικής με την εσωτερική θερμοκρασία. Τα θερμοδιακοπτώμενα είναι κουφώματα με ειδικά σχεδιασμένα προφίλτων οποίων το εσωτερικό μέρος χωρίζεται από το εξωτερικό με κάποιο υλικό διαφορετικής υφής χαμηλής θερμικής αγωγιμότητας, το οποίο εμποδίζει την άμεση μεταβίβαση της θερμότητας 17 από μέσα προς τα έξω και αντιστρόφως. Η υδατοστεγανότητα και η αεροστεγανότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την θερμομόνωση, την ηχομόνωση και τις διόδους απορροής των υδάτων. Τέλος, καλό είναι να επιλέγονται τα κουφώματα των οποίων ο κατασκευαστής δίνει μεγάλη διάρκεια ζωής και συνεπώς εγγύηση για οποιαδήποτε βλάβη τους. Οικολογικά υλικά Η επιλογή των δομικών υλικών σχετίζεται πολλαπλώς με την αειφορική ή μη διάσταση των κατασκευών, αφού η χρήση δομικών υλικών που δεν πληρούν ορισμένα φιλοπεριβαλλοντικά κριτήρια μπορεί να επιφέρει: Κατασπατάληση φυσικών πόρων και ενέργειας. Διαταραχή του περιβάλλοντος από την εξόρυξη-ξύλευση των πρώτων υλών, την παραγωγή, μεταφορά και χρήση των δομικών υλικών. Επιδείνωση του εσωτερικού περιβάλλοντος των κατασκευών και ενίσχυση του Συνδρόμου του άρρωστου κτιρίου, συνδρόμου που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την υγεία των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε ένα κτίριο. Πτώση της παραγωγικότητας των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε ένα κτίριο. Επιδείνωση του μικροκλίματος γύρω από ένα κτίριο. Για ορισμένα δομικά υλικά παρέχεται σήμερα κάποιο είδος οικολογικής σήμανσης, η οποία δίνει στον καταναλωτή ορισμένα εχέγγυα για την περιβαλλοντική φερεγγυότητα του προϊόντος. Η σήμανση αυτή μπορεί να παρέχεται είτε από εθνικούς και διακρατικούς φορείς, είτε και από ανεξάρτητους μη κυβερνητικούς φορείς. Τι γίνεται λοιπόν στην περίπτωση των προϊόντων που δεν διαθέτουν κάποια οικολογική σήμανση; Πώς επιλέγει κανείς τα καταλληλότερα απ αυτά; Για την επιλογή των καταλληλότερων (από περιβαλλοντικής σκοπιάς) υλικών, μία δόκιμη μεθοδολογία που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια είναι αυτή της Περιβαλλοντικής Προτίμησης. Η μεθοδολογία αυτή εφαρμόζεται με επιτυχία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες που επιλέγουν και προωθούν την οικολογική δόμηση. Τι είναι το Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ Οίκον»; Πρόκειται για συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα που παρέχει κίνητρα στους πολίτες προκειμένου να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού τους,

32 εξοικονομώντας χρήματα και ενέργεια και αυξάνοντας την αξία του. Ποιες κατοικίες μπορούν να χρηματοδοτηθούν; Μία κατοικία, προκειµένου να κριθεί επιλέξιµη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις : Βρίσκεται σε περιοχές µε τιµή ζώνης χαµηλότερη ή ίση των /τ.µ., όπως αυτή είχε διαµορφωθεί µέχρι τις Φέρει οικοδοµική άδεια. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης του κτηρίου δε διαθέτει οικοδοµική άδεια, θα πρέπει να προσκοµισθεί σχετικό νοµιµοποιητικό έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει ότι το κτήριο υφίσταται νόµιµα. Για τις περιπτώσεις που η οικοδοµική άδεια απωλέσθη ή τα σχετικά αρχεία βάσει των οποίων µπορεί να εκδοθεί το ως άνω νοµιµοποιητικό έγγραφο δεν είναι άµεσα διαθέσιµα, η εν λόγω άδεια και το νοµιµοποιητικό έγγραφο δύνανται να προσκοµιστούν στo χρηµατοπιστωτικό οργανισµό πριν την υπογραφή της δανειακής σύµβασης. Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία χαµηλότερη ή ίση της. εν έχει κριθεί κατεδαφιστέα. Η χρήση κατοικίας πιστοποιείται από τα προσκοµιζόµενα δικαιολογητικά του Παραρτήµατος Ι-Α, Μέρος Α. Επιλέξιµα είναι και τα κτήρια της παρ.2, του όρθρου 23 του ν. 4014/11 (ΦΕΚ Α 209) όπως ισχύει. Σελίδα 11 από 38 Σε περίπτωση που από τα ανωτέρω δικαιολογητικά δεν προκύπτει η χρήση κατοικίας (κενό διαµέρισµα, κενή µονοκατοικία), δύναται για την πιστοποίησή της να χρησιµοποιηθούν τα αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των τελευταίων τριών οικονοµικών ετών. Ειδικές Προϋποθέσεις Επιλεξιµότητας για Πολυκατοικίες Για να χαρακτηρισθεί µία πολυκατοικία επιλέξιµη κατοικία θα πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα:

33 Τουλάχιστον το 50% των ιδιοκτησιών (διαµερίσµατα και µη) να χρησιµοποιείται ως κατοικία. εν χαρακτηρίζονται όµως ως επιλέξιµες οι ιδιοκτησίες που δεν χρησιµοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστηµα στο ισόγειο κτηρίου). Μετά από απόφαση γενικής συνέλευσης, υποβάλλεται σχετική αίτηση από εκπρόσωπο του συνόλου των ιδιοκτητών των διαµερισµάτων µε στοιχεία σχετικά µε την ικανοποίηση των κριτηρίων επιλεξιµότητας του κτηρίου, καθώς και επιµέρους αιτήσεις από καθένα από τους ιδιοκτήτες διαµερισµάτων που επιθυµούν να ενταχθούν στο Πρόγραµµα. Υποβάλλεται Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο µέρος του κτηρίου που χρησιµοποιείται ως κατοικία. Στον παρόντα Οδηγό και τα Παραρτήµατά του όπου χρησιµοποιείται ο όρος «πολυκατοικία ως σύνολο κτηρίου» εννοείται το τµήµα της πολυκατοικίας που αφορά στο σύνολο των διαµερισµάτων. Ποιός μπορεί να ενταχθεί στο Πρόγραμμα Με ποια κίνητρα; Κατηγορία A1 A2 B Ωφελούμενων Ατομικό Εισόδημα Α.Ε < Α.Ε < Α.Ε Οικογενειακό Εισόδημα Κίνητρο Ο.Ε % Επιχορήγηση 30% Άτοκο Δάνειο (επιδότηση επιτοκίου 100% έως ) < Ο.Ε % Επιχορήγηση 65% Άτοκο Δάνειο (επιδότηση επιτοκίου 100% έως ) < Ο.Ε % Επιχορήγηση 85% Άτοκο Δάνειο (επιδότηση επιτοκίου 100% έως ) Προβλέπεται δυνατότητα λήψης 4/5/6ετούς δανείου, με ή χωρίς εγγυητή, χωρίς προσημείωση ακινήτου, δυνατότητα άμεσης αποπληρωμής του δανείου χωρίς επιβαρύνσεις, καθώς και εξόφληση των προμηθευτών/ αναδόχων μέσω της τράπεζας χωρίς την εμπλοκή του πολίτη. Με την υπαγωγή στο πρόγραμμα παρέχεται προκαταβολή 40% του προϋπολογισμού της αίτησης. Για την ένταξη στο Πρόγραμμα απαιτείται η διενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων (πριν και μετά τις παρεμβάσεις), το κόστος των οποίων καλύπτεται κατά 100% από

34 το Πρόγραμμα, μετά την επιτυχή υλοποίηση του έργου. Επιπλέον, καλύπτεται δαπάνη για αμοιβή συμβούλου έργου, έως 250 χωρίς Φ.Π.Α. Επιλέξιµος Προϋπολογισµός Κίνητρα- ανειακή Σύµβαση

35

36 Για ποιες εργασίες μπορώ να χρηματοδοτηθώ; Η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται από τις παρεμβάσεις του προγράμματος πρέπει να αντιστοιχεί σε αναβάθμιση μιας ενεργειακής κατηγορίας ή στο 30% της ενεργειακής κατανάλωσης του κτηρίου αναφοράς. Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις αφορούν σε: 1. Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος του κτηρίου συμπεριλαμβανομένου του δώματος/στέγης και της πιλοτής (συμπεριλαμβάνονται πρόσθετες εργασίες όπως αποξηλώσεις και αποκομιδή, επεμβάσεις στη στέγη πχ. αντικατάσταση κεραμιδιών, κτλ). 2. Αντικατάσταση κουφωμάτων και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης (συμπ. εξώπορτα κτηρίου, κουφώματα κλιμακοστασίου, παντζούρια, ρολά, τέντες, κτλ). 3. Αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού χρήσης (συμπ. αντικατάσταση εξοπλισμού του λεβητοστασίου και του δικτύου διανομής, τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα, συστήματα ελέγχου και αυτονομίας θέρμανσης κτλ). Για την υλοποίηση των παρεμβάσεων δεν απαιτείται αδειοδότηση, ούτε καν έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, εκτός πολύ ειδικών περιπτώσεων. Ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. (που αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη για το Πρόγραμμα) δεν μπορεί να υπερβαίνει τα ανά ιδιοκτησία. Πχ. ένας πολίτης με οικογενειακό εισόδημα για εργασίες προϋπολογισμού , συνάπτει 5ετες δάνειο τον Ιούνιο 2012 ύψους και λαμβάνει επιχορήγηση τo υπόλοιπο ποσό Η δόση του δανείου του είναι περίπου 110, ενώ οι τόκοι που θα επιβαρυνθεί για την περίοδο 1/1/2016-1/7/2017 είναι περίπου 80. Επιπλέον, του καλύπτεται το κόστος που πληρώνει για την ενεργειακή επιθεώρηση και αμείβεται ο σύμβουλος έργου του. Βήματα για τη συμμετοχή στο Πρόγραμμα 1. Προέγκριση δανείου (υποκατάστημα τράπεζας) - πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση. 2. Υποβολή αίτησης και δικαιολογητικών. 3. Υπαγωγή αίτησης ενδιαφερόμενου- υπογραφή δανειακής Σύμβασης- εκταμίευση προκαταβολής. 4. Υλοποίηση Παρεμβάσεων - δεύτερη Ενεργειακή Επιθεώρηση. 5. Προσκόμιση δικαιολογητικών -εκταμίευση λοιπού δανείου και επιχορήγησης. Επιλέξιµες κατοικίες Ωφελούµενοι Για τις ανάγκες του Προγράµµατος και λαµβάνοντας υπόψη ότι:

37 α. το ενδιαφέρον από ενεργειακής πλευράς εστιάζεται στην λειτουργική συµπεριφορά του κτηρίου ως ενιαίο σύνολο και β. σε πολλές κατηγορίες κτηρίων για το επιτρεπτό της υλοποίησης παρεµβάσεων έχει εφαρµογή ο αστικός κώδικας και ειδικότερες συµφωνίες µεταξύ ιδιωτών, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισµοί: - Μονοκατοικία: το ενιαίο κτήριο που περιλαµβάνει µία µόνο ιδιοκτησία και τα τυχόν παραρτήµατά της, σε ένα ή περισσότερα επίπεδα, εντός ενιαίου οικοπέδου ή γηπέδου (και όχι τµήµατος αυτού µε πράξη σύστασης καθέτου ή οριζοντίου ιδιοκτησίας). - Πολυκατοικία: το ενιαίο κτήριο ή συγκρότηµα κτηρίων που περιλαµβάνει περισσότερες από µία ιδιοκτησίες µε σύσταση ή µη οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας. - ιαµέρισµα: ιδιοκτησία σε πολυκατοικία για χρήση κατοικίας. Επιλέξιµη κατοικία είναι η µονοκατοικία, η πολυκατοικία για το τµήµα της που αφορά στο σύνολο των διαµερισµάτων του κτηρίου, καθώς και το µεµονωµένο διαµέρισµα. Ωφελούµενοι ικαίωµα συµµετοχής στο Πρόγραµµα έχουν µόνο φυσικά πρόσωπα που: α. έχουν δικαίωµα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιµη κατοικία. β. πληρούν τα εισοδηµατικά κριτήρια των παρακάτω κατηγοριών Α1 ή Α2 ή Β. Σε περίπτωση ύπαρξης δικαιωµάτων συγκυριότητας σε επιλέξιµη κατοικία η αίτηση υποβάλλεται από έναν εκ των συγκυρίων µετά από συµφωνία των υπολοίπων, οι οποίοι δηλώνουν την συγκατάθεσή τους στη βάση της Υπεύθυνης ήλωσης του Παραρτήµατος. Τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα καλούνται Ωφελούµενοι του Προγράµµατος. Ωφελούµενοι κατηγορίας Α1: οι Ωφελούµενοι των οποίων το ατοµικό δηλωθέν εισόδηµα δεν ξεπερνά τις ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδηµα δεν ξεπερνά τις Ωφελούµενοι κατηγορίας Α2: οι Ωφελούµενοι των οποίων το ατοµικό δηλωθέν εισόδηµα είναι µεγαλύτερο των και δεν ξεπερνά τις ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδηµα είναι µεγαλύτερο των και δεν ξεπερνά

38 τις Ωφελούµενοι κατηγορίας Β: οι Ωφελούµενοι των οποίων το ατοµικό δηλωθέν εισόδηµα είναι µεγαλύτερο των και δεν ξεπερνά τις ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδηµα είναι µεγαλύτερο των και δεν ξεπερνά τις Ως δηλωθέν εισόδηµα λαµβάνεται το «συνολικό δηλωθέν εισόδηµα» του τµήµατος Γ «Εκκαθάριση Φ.Ε.» του εκκαθαριστικού σηµειώµατος φορολογίας εισοδήµατος. Στην περίπτωση αίτησης πολυκατοικίας ως σύνολο κτηρίου, ισχύουν επιπλέον τα εξής: εφόσον πληρούνται τα εισοδηµατικά κριτήρια της κατηγορίας Α1 ή Α2 τουλάχιστον από το 50% των ιδιοκτητών κατοικίας, οι ιδιοκτήτες διαµερισµάτων που βάσει των εισοδηµάτων τους εµπίπτουν στην κατηγορία Β εντάσσονται στην κατηγορία Α2, και οι ιδιοκτήτες µε εισοδήµατα υψηλότερα αυτών της κατηγορίας Β, εντάσσονται στην κατηγορία Β. Σε διαφορετική περίπτωση, ο κάθε ιδιοκτήτης εντάσσεται στην κατηγορία που αντιστοιχεί στο εισόδηµά του. Οι ιδιοκτήτες που δεν εντάσσονται στο πρόγραµµα συµµετέχουν στην υλοποίηση των δηλωθέντων παρεµβάσεων µε ίδια κεφάλαια. Ειδικές προϋποθέσεις για την υποβολή αιτήσεων Για κάθε επιλέξιµη κατοικία πρέπει να υποβληθεί µία µόνο αίτηση. Η καταχώριση περισσότερων της µίας αιτήσεων για την ίδια επιλέξιµη κατοικία από το ίδιο πρόσωπο ή άλλο συγκύριο οδηγεί, άνευ ετέρου, στην απόρριψη του συνόλου των αιτήσεων. Στο ανωτέρω πλαίσιο δεν µπορούν να υποβληθούν περισσότερες της µίας αίτησης για την ίδια πολυκατοικία. Ο έλεγχος για την τήρηση των ανωτέρω αφορά το σύνολο των αιτήσεων που θα υποβληθούν στο πρόγραµµα. Επιδοτήσεις για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε

39 κατοικίες, βάσει ενεργειακής επιθεώρησης με: α) Δάνειο με επιδότηση επιτοκίου β) Άμεση επιχορήγηση 30% γ) 100% επιχορήγηση του κόστους της ενεργειακής επιθεώρησης και έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα μέχρι 2500 αναλυση προγραμματος : Ο τομέας των κτηρίων και ο τομέας των μεταφορών αποτελούν τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας στη χώρα. Τα κτήρια στην Ελλάδα καταναλώνουν περί το 36 % της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης. Η ενέργεια που δαπανάται για θέρμανση στα κτήρια κατοικίας φτάνει περίπου στο 60% των συνολικών ενεργειακών τους αναγκών. Η εικόνα αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ηλικία των κτηρίων καθώς και στην ενεργειακή συμπεριφορά των ενοίκων. Επιπλέον, σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΔΕΑ), η κατανάλωση στα κτήρια του οικιακού τομέα αυξάνεται ετησίως με ρυθμό 2% περίπου. Υπάρχει λοιπόν ένα σημαντικό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτηριακό τομέα. Με γνώμονα την ολοκληρωμένη παρέμβαση εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτηριακό τομέα και με κύριο στόχο τη μείωση των ενεργειακών αναγκών των κτηρίων, των εκπομπών ρύπων που συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την επίτευξη καθαρότερου περιβάλλοντος, ανακοινώνεται η υλοποίηση του Προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ οίκον». Το πρόγραμμα, το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει τέλος Ιουνίου, έχει συνολικό προϋπολογισμό 200 εκ. και βασίζεται στο νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΚ), αριθμ. 397/2009, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 6ης Μαΐου 2009, με βάση τον οποίο παρέχεται η δυνατότητα χρηματοδότησης, μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, δράσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στον οικιακό τομέα. ΟΦΕΛΗ / ΣΤΟΧΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το πρόγραμμα στοχεύει όχι μόνο στην εξοικονόμηση ενέργειας μέσω παρεμβάσεων στα κτήρια αλλά και στην ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά στην ορθολογική χρήση ενέργειας με την καλλιέργεια ενεργειακής συνείδησης στους πολίτες, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στο στόχο που έχει τεθεί στο ΣΔΕΑ για εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι το 2016 σε ποσοστό 9% του μέσου όρου κατανάλωσης της 5ετίας Το πρόγραμμα βασίζεται στην αξιοποίηση των ενεργειακών επιθεωρητών και του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων που προβλέπονται στο ν. 3661/2008, με σκοπό τον ορθό προσδιορισμό των ενεργειακών αναγκών των κτηρίων καθώς και των αναγκαίων παρεμβάσεων που θα οδηγήσουν στη μεγιστοποίηση της εξοικονομούμενης ενέργειας. Η συνδυασμένη εφαρμογή του προγράμματος και του εν λόγω θεσμικού πλαισίου εξασφαλίζει μια ολοκληρωμένη δράση εξοικονόμησης ενέργειας. Τα κτήρια που μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα είναι αυτά που έχουν κατασκευαστεί πριν την εφαρμογή του κανονισμού θερμομόνωσης του 1979, ως εκ τούτου παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση, ενώ παράλληλα λαμβάνεται υπόψη και το εισόδημα των ιδιοκτητών.για τις κατοικίες που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα θα διενεργηθεί ενεργειακή επιθεώρηση πριν και μετά τις παρεμβάσεις. Το κόστος των επιθεωρήσεων θα είναι επιλέξιμο στο πλαίσιο του προγράμματος, εφόσον η πρόταση ενταχθεί τελικά σε αυτό.

40 Με το πρόγραμμα παρέχεται στους πολίτες ένα άμεσο οικονομικό όφελος που θα λειτουργήσει ως μοχλός για τη λήψη απόφασης. Το μεγάλο όμως όφελος για τους πολίτες και για το περιβάλλον θα προκύψει από τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας που υπολογίζεται έως και 60 % για πλήρη μόνωση μιας μονοκατοικίας. Ενδεικτικά για μια αμόνωτη μονοκατοικία 100 τ.μ. που βρίσκεται στη βόρειο Ελλάδα προκύπτει οικονομικό όφελος για τον καταναλωτή, από την εξοικονόμηση πετρελαίου, που φτάνει περίπου μέχρι και το ποσό των το έτος. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση περίπου κατοικιών σε όλη τη χώρα, ενώ συμβάλλει στην επίτευξη των ενεργειακών και περιβαλλοντικών στόχων και της πράσινης ανάπτυξης, εξασφαλίζοντας εξοικονόμηση ενέργειας που μπορεί να φτάσει το 1 δισεκατομμύριο kwh, δηλαδή το 1/6 περίπου της συνολικής εξοικονόμησης που προβλέπεται στο ΣΔΕΑ για τον οικιακό τομέα το 2016 (5,53 Twh). ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 200 εκ., αφορά σε επιδοτήσεις για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες, που θα υποδεχθούν από ενεργειακό επιθεωρητή καιπεριλαμβάνει δύο υποπρογράμματα: Υποπρόγραμμα Α: Δάνεια με επιδότηση επιτοκίου Θα μπορούν να υποβάλλουν πρόταση οι ιδιοκτήτες κατοικιών, εφόσον το ατομικό δηλωθέν εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα Υποπρόγραμμα Β: Απευθείας επιχορήγηση 30% επί του επιλέξιμου Π/Υ Θα μπορούν να υποβάλλουν πρόταση οι ιδιοκτήτες κατοικιών εφόσον το ατομικό δηλωθέν εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα Στην περίπτωση συμμετοχής των ιδιοκτητών μιας πολυκατοικίας ως ενιαίο κτήριο, θα ισχύουν οι περιορισμοί εισοδήματος του Υποπρογράμματος Α. Το ποσοστό ενίσχυσης ανέρχεται στο 30% επί του επιλέξιμου προϋπολογισμού. Προϋπόθεση για την συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης Μετά την έκδοση του ΚΕΝΑΚ και του Π.Δ. για τους ενεργειακούς επιθεωρητές, οι δυνητικοί ωφελούμενοι του προγράμματος θα κληθούν να προβούν σε ενεργειακή επιθεώρηση. Το πιστοποιητικό της επιθεώρησης θα αποτελεί απαιτούμενο δικαιολογητικό για την υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα. Με τη λήξη των εργασιών θα πρέπει να γίνει νέα επιθεώρηση με βάση την οποία θα πιστοποιείται η εκτέλεση των εργασιών και η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας. Το 100% του κόστους των επιθεωρήσεων θα είναι επιλέξιμο στο πλαίσιο του προγράμματος, εφόσον η πρόταση ενταχθεί στο πρόγραμμα. ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (κοινά και για τα 2 υποπρογράμματα) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: ΕΝΑΡΞΗ Τέλος Ιουνίου

41 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΕΩΝ: ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ το σύνολο των δεκατριών (13) Περιφερειών της χώρας Θα προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και δύναται να ενδεικτικά οι παρακάτω: 1. Τοποθέτηση διπλών θερμομονωτικών υαλοπινάκων και θερμομονωτικών πλαισίων/κουφωμάτων (δύναται να συμπεριλαμβάνονται εξωτερικά καλύμματα παντζούρια, ρολά). 2. Τοποθέτηση θερμομόνωσης δώματος/ στέγης κελύφους. 3. Εγκατάσταση νέου ή Αντικατάσταση συστήματος καυστήρα / λέβητα με καινούργιο πετρελαίου ή φυσικού αερίου ή συστήματος που κάνει χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. 4. Λοιπές προτεινόμενες παρεμβάσεις που αφορούν σε σύστημα αντιστάθμισης στον καυστήρα/λέβητα σε συνδυασμό με αυτονομία θέρμανσης, μόνωση σωληνώσεων, σκίαστρα, ηλιακούς συλλέκτες, κλπ. ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Μονοκατοικίες / Πολυκατοικίες ως ενιαίο κτήριο / μεμονωμένα διαμερίσματα υπό προϋποθέσεις που αφορούν στο σύστημα θέρμανσής τους. Φέρουν οικοδομική άδεια πριν την Βρίσκεται σε περιοχή με τιμή ζώνης /τ.μ. Χρήσηκύριας και όχι εξοχικής κατοικίας. Για την περίπτωση πολυκατοικίας ως ενιαίο κτήριο, θα πρέπει το κριτήριο να ικανοποιείται τουλάχιστον από το 50% των διαμερισμάτων. Σημειώνεται ότι δεν μπορούν να είναι επιλέξιμες παρεμβάσεις σε τμήματα του κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου ή διαμέρισμα που χρησιμοποιείται ως επαγγελματική στέγη). Βάσει του πιστοποιητικού ενεργειακής επιθεώρησης να έχουν καταταχθεί σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ και οι αιτούμενες παρεμβάσεις να οδηγούν σε αναβάθμιση κατά τουλάχιστον μια ενεργειακή κατηγορία. ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ Ιδιοκτήτες με δικαίωμα πλήρους κυριότητας, ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας με συμφωνία των πιθανών συνιδιοκτητών, των οποίων: Υποπρόγραμμα Α το ατομικό δηλωθέν εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα Υποπρόγραμμα Β το ατομικό δηλωθέν εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα Σημειώνεται ότι δίνεται ως επιπλέον κίνητρο στην

42 ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΩΤΑΤΟΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΥΝΗΤΙΚΟΙ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ περίπτωση αίτησης πολυκατοικίας (ενιαίο κτήριο), η δυνατότητα απευθείας επιχορήγησης (Υποπρόγραμμα Β) με τους περιορισμούς εισοδήματος του Υποπρογράμματος Α. Μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας, υπό την προϋπόθεση ότι οι ανωτέρω περιορισμοί εισοδήματος ικανοποιούνται από τουλάχιστον το 50% του συνόλου των ιδιοκτητών. Η ετήσια Εξοικονομούμενη Ενέργεια (kwh) ανά τ.μ. προς το κόστος παρέμβασης θα αποτελεί κριτήριο συγκριτικής αξιολόγησης και κατάταξης των αιτήσεων που θα υποβληθούν. Η κατάταξη γίνεται ανά Υποπρόγραμμα σε επίπεδο Περιφέρειας. Οι προτάσεις που αφορούν σε πολυκατοικία ως ενιαίο κτήριο θα λαμβάνουν προσαύξηση στη συγκριτική αξιολόγηση. Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα Περίπου ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Α/Α Βήματα 1 Μετά την προκήρυξη του Προγράμματος καλείται από τον δυνητικά ωφελούμενο ενεργειακός επιθεωρητής για διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης με την οποία θα καθορισθεί η ενεργειακή κατηγορία της κατοικίας, οι προτεινόμενες παρεμβάσεις για αναβάθμιση κατά μια τουλάχιστον κατηγορία, η εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί ανά προτεινόμενη παρέμβαση και το αντίστοιχο κόστος ανά παρέμβαση. 2 Υποβολή αίτησης συνοδευόμενης από τα απαραίτητα δικαιολογητικά σε συμβαλλόμενη τράπεζα. Σε περίπτωση πολυκατοικίας το σύνολο των αιτήσεων υποβάλλονται στο ίδιο υποκατάστημα. Είναι επιλέξιμες οι δαπάνες που αφορούν εργασίες που θα γίνουν μετά την έκδοση του πιστοποιητικού. 3 Υποδοχή των αιτήσεων από την τράπεζα / Έλεγχος δικαιολογητικών φακέλου / Έλεγχος επιλεξιμότητας της αίτησης βάσει των κριτηρίων. 4 Μετά το πέρας υποβολής αιτήσεων αξιολόγηση και κατάταξη βάσει κριτηρίου εξοικονόμησης ενέργειας προς κόστος παρέμβασης / Έκδοση Απόφασης έγκρισης αιτήσεων / Κοινοποίηση της έγκρισης στη συμβαλλόμενη τράπεζα / ΕνημέρωσηΩφελουμένου. 5 Υλοποίηση εργασιών. 6 2 η Ενεργειακή επιθεώρηση / Έκδοση δεύτερου πιστοποιητικού / Έλεγχος ενεργειακής αναβάθμισης κατοικίας / Πιστοποίηση φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου 7 Για όσους εντάσσονται στο Υποπρόγραμμα Α (επιδότηση επιτοκίου) ξεκινάει η

43 εκταμίευση του δανείου με την απόφαση έγκρισης. Για την ολοκλήρωση της εκταμίευσης ο ωφελούμενος προσκομίζει: α) τα παραστατικά των δαπανών, και β) το δεύτερο πιστοποιητικό ενεργειακής επιθεώρησης και πιστοποιείται η υλοποίηση του έργου με διοικητικό έλεγχο. Για όσους εντάσσονται στο Υποπρόγραμμα Β (απευθείας επιχορήγηση), για την καταβολή της επιχορήγησης ο ωφελούμενος προσκομίζει: α) τα παραστατικά των δαπανών, και β) το δεύτερο πιστοποιητικό ενεργειακής επιθεώρησης και πιστοποιείται η υλοποίηση του έργου με διοικητικό έλεγχο. 8 Δειγματοληπτικός έλεγχος υλοποίησης φυσικού αντικειμένου από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.) του ΥΠΕΚΑ. 9 Έλεγχος / εποπτεία από το ΤΕΜΠΜΕ των διαδικασιών πληρωμών. ΕΙΔΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΛΑΦΡΥΝΣΗ Παράλληλα, μετά από συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών, αποφασίστηκε η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής υφιστάμενης ρύθμισης και προβλέπει έκπτωση στο 30% της δαπάνης και ύψος μέχρι για δαπάνες που αφορούν σε παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, έναντι έκπτωσης 20% της δαπάνης και ύψος μέχρι 700 που ισχύει σήμερα. Ποια κτήρια αφορά η επιδότηση; Η επιδότηση αφορά κτήρια που η άδεια ανέγερσής τους έχει εκδοθεί πριν την , ανεξαρτήτως το πότε ολοκληρώθηκε η ανέγερσή τους, που έχουν τιμή ζώνης (προσοχή είναι διαφορετική η τιμή ζώνης από την αντικειμενική αξία) έως ευρώ και το 50% της συνολικής επιφάνειας, που προσμετράται στον Συντελεστή Δόμησης του κτιρίου, αφορά κατοικίες (προκύπτει από το διάγραμμα κάλυψης του κτιρίου που είναι σχέδιο της αρχιτεκτονικής μελέτης του). Δηλαδή, αν σε πολυκατοικία με 10 διαμερίσματα συνολικού εμβαδού τ.μ. τα 6 είναι γραφεία και καλύπτουν 600 τ.μ. και τα 4 κατοικίες που καλύπτουν τα εναπομείναντα 400 τ.μ., τότε το κτήριο δεν μπορεί να μπει στο πρόγραμμα. Όπως επίσης δεν μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα διώροφο κτήριο που, το ισόγειο είναι μαγαζί 200 τ.μ. και ο πρώτος όροφος κατοικία 100 τ.μ. Αν δε, υπάρχει θέμα με την άδεια της οικοδομής, η οποία πιθανώς δεν έχει εγκριθεί από την Πολεοδομία, ο ιδιοκτήτης, πρέπει να φέρει ένα νομιμοποιητικό παραστατικό ότι όντως αυτή

44 η οικοδομή, αυτό το κτίριο, είναι νόμιμο για να μπει στο Πρόγραμμα. Ποιο είναι το ανώτατο όριο δαπάνης που επιδοτείται; Ως μέγιστη δαπάνη έχει οριοθετηθεί το ποσό των ευρώ ανεξάρτητα αν πρόκειται για πολυκατοικία ή μονοκατοικία. Αν το κόστος των εργασιών είναι μεγαλύτερο των ευρώ, το επιπλέον ποσό το πληρώνουν καθ ολοκλήρου οι ιδιοκτήτες. Τώρα αν ιδιοκτήτης μονοκατοικίας κάνει αίτηση για να ενταχθεί στο πρόγραμμα μόνο με τις υποχρεωτικές παρεμβάσεις, το ποσοστό επιδότησης είναι 30% του συνολικού ποσού συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ και της αμοιβής του μηχανικού που θα βεβαιώσει την εγκυρότητα της προσφοράς και την περαίωση των εργασιών. Όμως στην αμοιβή του μηχανικού θα υπάρχει ανώτατο πλαφόν - που θα το ξέρουμε με την έκδοση του Οδηγού του προγράμματος (είναι ακόμη το στάδιο σύνταξης). Για τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων, αν βάσει κανονισμού πολυκατοικίας, συμφωνήσουν (μπορεί να απαιτείται ποσοστό 50+1 των ιδιοκτητών ή ομοφωνία) να διεκδικήσουν την ένταξη της πολυκατοικίας στο πρόγραμμα, τότε η επιδότηση είναι 35%. Αν ο ίδιος ιδιοκτήτης μονοκατοικίας θελήσει να αλλάξει τα κουφώματα, τον λέβητα, να μονώσει το δώμα και επιπλέον να βάλει ηλιακό θερμοσίφωνα και να μονώσει εξωτερικά το κέλυφος του κτηρίου (δηλαδή υποχρεωτικές + προαιρετικές παρεμβάσεις), τότε η επιδότηση αυξάνεται στο 40% των εξόδων μέχρι το ποσό των ευρώ, ενώ για τις πολυκατοικίες η επιδότηση για τις ίδιες εργασίες, ανέρχεται στο 50%. Δεν έχει την δυνατότητα ιδιοκτήτης διαμερίσματος να ενταχθεί μεμονωμένα στο πρόγραμμα επιδότησης. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι εργασίες πρόσοψης που χρειάζονται σκαλωσιές για να γίνουν (δηλαδή η θερμομόνωση του κελύφους) απαιτούν: υποχρεωτική έκδοση οικοδομικής άδειας, καταβολή δημοτικών τελών κατάληψης πεζοδρομίου (για τα ικριώματα προσόψεων), κατάθεση εγγυητικής επιστολής αποκατάστασης πεζοδρομίου. Αυτά δεν είναι επιλέξιμες δαπάνες και δεν επιδοτούνται. Πως μπορώ να συμμετάσχω στο πρόγραμμα; Αφού ο ενδιαφερόμενος συγκεντρώσει πε-

45 ρίπου 10 δικαιολογητικά που χρειάζονται (απόφαση γενικής συνέλευσης αν πρόκειται για πολυκατοικία, αίτηση χρηματοδότησης, οικονομική προσφορά, κ.λπ., καθώς και συμπληρωματικό υλικό όπως πολεοδομική άδεια ακινήτου, υπεύθυνες δηλώσεις ιδιοκτησίας, λογαριασμοί καταναλώσεων, φωτογραφίες όψεων ακινήτου κ.λπ.), προβαίνει στη λήψη προσφοράς από εργολάβο για την υλοποίηση του έργου που έχει αποφασιστεί, η οποία προσυπογράφεται από Μηχανικό για βεβαίωση της ορθότητας των προμετρήσεων και γενικότερα του συνόλου της προσφοράς. Αν πρόκειται για πολυκατοικία, οι ενδιαφερόμενοι, μετά την παραπάνω προετοιμασία κάνουν εκ νέου στη Γενική Συνέλευση για την τελική λήψη της απόφασης για την υποβολή πρότασης με τη μορφή «Αίτησης Χρηματοδότησης». Η Αίτηση υποβάλλεται στα ΚΕΠ από τον ενδιαφερόμενο και εκτυπώνεται αυτόματα προέγκριση (με μοναδικό κωδικό αριθμό έργου), στην οποία εμφανίζεται το επιλέξιμο ποσό για επιχορήγηση. Η προέγκριση αυτή συνιστά έγκριση εκκίνησης εργασιών με ευθύνη όμως του ενδιαφερομένου. Στη συνέχεια, το ΚΕΠ διαβιβάζει τον φάκελο της αίτησης στην αρμόδια Υπηρεσία Περιφέρειας. Επιλέξιµες παρεµβάσεις Όρια επιλέξιµων δαπανών Ενεργειακός Στόχος Οι παρεµβάσεις, που υποβάλλονται µε την αίτηση για υπαγωγή στο Πρόγραµµα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις κατωτέρω τρεις κατηγορίες επιλέξιµων παρεµβάσεων. Οι επιλέξιµες κατηγορίες παρεµβάσεων ενεργειακής αναβάθµισης είναι: 1. Αντικατάσταση κουφωµάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστηµάτων σκίασης. Λόγω της απαίτησης του προγράµµατος για ενεργειακή αναβάθµιση, η παρέµβαση αφορά κατά βάση, αλλά όχι αποκλειστικά, σε θερµοµονωτικά/ θερµο-διακοπτόµενα κουφώµατα µε διπλούς υαλοπίνακες. Επιλέξιµη είναι και η αλλαγή µόνο του υαλοπίνακα µε την προϋπόθεση ότι

46 επιτυγχάνεται ενεργειακή αναβάθµιση. Επιλέξιµη, επίσης, είναι η αντικατάσταση εξώπορτας σε µονοκατοικία και κουφωµάτων κλιµακοστασίου και φωταγωγού σε πολυκατοικία. εν συµπεριλαµβάνονται όµως «ανοίγµατα» προς εσωτερικούς χώρους του κτηρίου θερµαινόµενους ή µη (π.χ. πόρτα διαµερίσµατος). Στην κατηγορία αυτή περιλαµβάνεται και η τοποθέτηση εξωτερικών σκιάστρων και κινητών προστατευτικών εξωφύλλων στα ανοίγµατα (παντζούρια, ρολά). 2. Τοποθέτηση θερµοµόνωσης στο κτηριακό κέλυφος συµπεριλαµβανοµένου του δώµατος / στέγης και της πιλοτής. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιµη και η τοποθέτηση εσωτερικής θερµοµόνωσης όταν η τοποθέτηση εξωτερικής θερµοµόνωσης είναι τεχνικά αδύνατη ή δεν επιτρέπεται από την κείµενη νοµοθεσία (π.χ. διατηρητέα κτήρια, παραδοσιακοί οικισµοί). 3. Αναβάθµιση συστήµατος θέρµανσης και συστήµατος παροχής ζεστού νερού χρήσης. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιµες: - Η εγκατάσταση νέου ή αντικατάσταση συστήµατος καυστήρα ή/και λέβητα µε καινούριο σύστηµα πετρελαίου ή φυσικού αερίου (κεντρικό ή ατοµικό) ή σύστηµα που λειτουργεί κυρίως µε την αξιοποίηση ανανεώσιµης πηγής ενέργειας, Α.Π.Ε., (π.χ. καυστήρας βιοµάζας, αντλίες θερµότητας, ηλιοθερµικά συστήµατα, κλπ.) ή σύστηµα συµπαραγωγής ηλεκτρισµού και θερµότητας υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Η εγκατάσταση / αντικατάσταση αφορά στον ηλεκτροµηχανολογικό εξοπλισµό του λεβητοστασίου στο σύνολό του και του δικτύου διανοµής (αυτοµατισµοί, κυκλοφορητές, καµινάδα, αντικατάσταση ή µόνωση σωληνώσεων, κλπ.). εν είναι επιλέξιµες οι δαπάνες για δεξαµενή πετρελαίου και τερµατικές µονάδες απόδοσης θερµότητας (σώµατα καλοριφέρ, ενδοδαπέδιο σύστηµα, κλπ). Σελίδα 14 από 38 Η τοποθέτηση διατάξεων αυτοµάτου ελέγχου της λειτουργίας του συστήµατος θέρµανσης, όπως χρονοδιακόπτες, αυτοµατισµούς αντιστάθµισης ή/και υδραυλικής ισορροπίας για τη ρύθµιση των µερικών φορτίων (τρίοδη ή τετράοδη

47 ηλεκτροβάννα, ρυθµιστές στροφών κυκλοφορητών, κλπ), θερµοστάτες χώρων, θερµοστατικές κεφαλές θερµαντικών σωµάτων, κλπ., συµπεριλαµβανοµένων συστηµάτων θερµιδοµέτρησης για την κατανοµή δαπανών θέρµανσης. Η τοποθέτηση ηλιακών συστηµάτων για την παροχή ζεστού νερού χρήσης (συλλέκτης, δοχείο αποθήκευσης νερού, βάση στήριξης, σωληνώσεις, κλπ). Ειδικά για την περίπτωση πρότασης αντικατάστασης καυστήρα/ λέβητα πετρελαίου µε νέο ίδιας τεχνολογίας θα πρέπει µε βάση τα χαρακτηριστικά τους και τα αποτελέσµατα της ανάλυσης καυσαερίων να τεκµηριώνεται επαρκώς, από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή, η ανάγκη για την αλλαγή έναντι συντήρησης ή χηµικού καθαρισµού (π.χ. λέβητας που έχει υποστεί ανεπανόρθωτες φθορές). Η πρόταση (συνδυασµός παρεµβάσεων) για ενεργειακή αναβάθµιση, που υποβάλλεται µε την αίτηση, θα πρέπει να καλύπτει την ακόλουθη απαίτηση που αποτελεί τον ελάχιστο ενεργειακό στόχο του Προγράµµατος: αναβάθµιση κατά µια τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία ή εναλλακτικά η ετήσια εξοικονόµηση πρωτογενούς ενέργειας να είναι µεγαλύτερη από το 30% της κατανάλωσης του κτηρίου αναφοράς (kwh/m2).για τον έλεγχο της ικανοποίησης της ανωτέρω απαίτησης θα πρέπει τα υλικά και τα συστήµατα που θα χρησιµοποιηθούν για τις παρεµβάσεις να φέρουν ενεργειακή πιστοποίηση. Επισηµαίνεται ότι επιτυγχάνεται αυξηµένη εξοικονόµηση ενέργειας όταν τα δοµικά στοιχεία και οι επιµέρους ηλεκτροµηχανολογικές εγκαταστάσεις πληρούν, µετά τις παρεµβάσεις, τις ελάχιστες προδιαγραφές που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 8 του ΚΕΝΑΚ σε συµφωνία και µε τα οριζόµενα στις σχετικές Τεχνικές Οδηγίες. Επιπλέον τα δοµικά υλικά και τα ηλεκτροµηχανολογικά συστήµατα, για τα οποία υφίσταται σχετική υποχρέωση από την κείµενη νοµοθεσία, θα πρέπει να φέρουν σήµανση CE. Οι κατηγορίες παρεµβάσεων, οι υποκατηγορίες τους και τα ανώτατα όρια επιλέξιµων δαπανών, βάσει και των ενεργειακών χαρακτηριστικών, ανά κατηγορία δαπάνης (1Α έως 3Ε) φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα.

48