Διαχείριση υπολογιστικών συστημάτων σε περιβάλλον λειτουργικού συστήματος LINUX.

Transcript

1 ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : Διαχείριση υπολογιστικών συστημάτων σε περιβάλλον λειτουργικού συστήματος LINUX. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: ΓΚΟΓΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΕΜ: 739 ΚΑΒΑΛΑ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περίληψη Γνωριμία με το Linux 1.1 Ορισμός Ιστορικό Οι χρήστες του Linux Πυρήνας Η φιλοσοφία του Linux Εγκατάσταση του Linux 2.1 Διανομές του Linux Προετοιμασία για εγκατάσταση του Linux Τα βασικά της επαναδιαμέρισης Προδιαγραφές διαμέρισης του Linux Επαναδιαμέριση δίσκών Εγκατάσταση του λογισμικού Linux Εκκίνηση του Linux Μονάδες δίσκων και διαμερισμάτων κάτω από τα Linux Δημιουργία διαμερισμάτων του Linux Δημιουργία χώρου εναλλαγής Δημιουργία συστημάτων αρχείου Εγκατάσταση του λογισμικού Δημιουργία της δισκέτας εκκίνησης εγκατάστασης του Linux Διαδικασίες μετά την εγκατάσταση Δημιουργία λογαριασμού χρήστη Επεξεργασία του αρχείου etc/fstab Τερματισμός του συστήματος Βασική διαχείριση του συστήματος 3.1 Λειτουργία συστήματος Εκκίνηση του συστήματος

3 3.3 Χρήση LILO Το αρχείο / etc/lilo.conf Καθορισμός επιλογών χρόνου εκκίνησης Κατάργηση του LILO Μηνύματα εκκίνησης του πυρήνα Αρχεία int Inittab και rc Αρχεία rc Κατάργηση λειτουργίας ενός χρήστη Τερματισμός του συστήματος Το σύστημα αρχείων proc Διαχείρισή λογαριασμών χρήστη το αρχείο passwd Σκιώδεις κωδικοί πρόσβασης Το αρχείο group Δημιουργία λογαριασμού Διαγραφή και απενεργοποίηση λογαριασμού Τροποποίηση λογαριασμών χρηστών Διαχείριση συστημάτων 4.1 Διαχείριση συστημάτων αρχείων Τύποι συστημάτων αρχείων Φόρτωση των συστημάτων αρχείων Αυτόματη φόρτωση συσκευών Δημιουργία συστημάτων αρχείων Έλεγχος και επιδιόρθωση συστημάτων αρχείων Διαχείριση χώρου εναλλαγής Ενεργοποίηση του χώρου εναλλαγής Απενεργοποίηση του χώρου εναλλαγής Αρχεία συσκευών Άλλες εργασίες διαχείρισης 5.1 Δημιουργία εφεδρικών αντιγράφων προγραμματισμός εργασιών με πρόγραμμα corn Διαχείριση αρχείων καταγραφής του συστήματος Διαχείριση υπηρεσιών εκτύπωσης Διευθέτηση του αρχείου print cap Κανόνες διαμόρφωσης του αρχείου print cap

4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα πτυχιακή περιγράφει βασικές εργασίες διαχείρισης που είναι απαραίτητο ο χρήστης του Linux να γνωρίζει. Αρχικά γίνεται μια εισαγωγή για τα Linux το ιστορικό τους και την φιλοσοφία τους. Παρακάτω αρχίζουν και ξετυλίγονται οι βασικές διαδικασίες που πρέπει και μπορεί να κάνει ο χρήστης κατά την εγκατάσταση του Linux, καθώς και μετά από αυτή. Επίσης παρουσιάζονται και επεξεργάζονται κάποια βασικά αρχεία που είναι απαραίτητο ο χρήστης να γνωρίζει για τη σωστή λειτουργία του συστήματος. Στον 21ο αιώνα η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία και εμείς πρέπει να συμβαδίσουμε με αυτή. Το λειτουργικό σύστημα του Linux έχει αλλάξει πλήρως το γραφικό περιβάλλον των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Σήμερα όλο και περισσότεροι χρήστες αντικαθιστούν τα windows με τα Linux. 4

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ LINUX 1.1 Ορισμός Το Linux είναι ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα - κλώνος του Unix για προσωπικούς υπολογιστές, που υποστηρίζει πλήρη πολυδιεργασία, το σύστημα Χ Windows,δικτύωση TCP/IP, και πολλά ακόμα. Είναι το λειτουργικό σύστημα που έχει δημιουργήσει τη μεγαλύτερη επανάσταση στον τομέα των υπολογιστών από οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη των τελευταίων χρόνων. Η εκπληκτικά ταχύτατη διάδοσή του και η αφοσίωση που εμπνέει θυμίζουν τη συναρπαστικότητα των ερασιτεχνικών κατασκευών της πληροφορικής, που συνήθιζε να χαρακτηρίζει τις προηγούμενες προόδους που πραγματοποιήθηκαν στην τεχνολογία των υπολογιστών. Κατά ειρωνικό τρόπο, μάλιστα, αναζωογονεί ένα από τα πιο παλιά λειτουργικά συστήματα που χρησιμοποιείται ακόμα ευρέως, το Unix. Το Linux είναι ταυτόχρονα μια νέα και μια παλιά τεχνολογία. Το Li nux είναι απλώς ένας πυρήνας του λειτουργικού συστήματος, ο οποίος προσφέρει τις βασικές υπηρεσίες χρονοπρογραμματισμού διεργασιών, εικονικής μνήμης, διαχείρισης αρχείων, και εισόδου / εξόδου σε συσκευές. Με άλλα λόγια το Linux είναι το κατώτερο τμήμα του λειτουργικού συστήματος. Χρησιμοποιείται επίσης ο όρος Linux για να αναφερθεί στο πλήρες σύστημα - στον πυρήνα μαζί με τις πολλές εφαρμογές που εκτελεί: ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον ανάπτυξης και εργασίας μαζί με μεταγλωττιστές, διορθωτές, διασυνδέσεις γραφικών, επεξεργασίας κειμένου, παιχνίδια και πολλά ακόμα. 1.2 Ιστορικό Το Unix είναι ένα από τα πιο δημοφιλή λειτουργικά συστήματα παγκοσμίως, λόγω της μεγάλης του βάσης υποστήριξης και διανομής του. Αρχικά, στα μέσα του 1970 αναπτύχθηκε ως ένα σύστημα πολυδιεργασίας για υπολογιστές μίνι και μεγάλα συστήματα. Από τότε εξελίχθηκε και έγινε ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα λειτουργικά συστήματα, παρά το πολλές φορές χαοτικό περιβάλλον του και την έλλειψη κεντρικής τυποποίησης. Το Linux είναι μια ελεύθερη1 στη διανομή έκδοση του Unix, που αρχικά αναπτύχθηκε από τον Linux Torvalds, ο οποίος ξεκίνησε να εργάζεται στο Linux το 1991, όταν ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι στη Φινλανδία. Ο Linus σήμερα εργάζεται για την Transmeta Corporation, μια εταιρία στην Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνιας, και Ο όρος free softwear (ελεύθερο λογισμικό) αναφέρεται στην ελευθερία για κάθε χρήστη ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί, να αντιγράφει, να διανέμει, να μελετά, να αλλάζει και ενδεχομένως να βελτιώνει το λογισμικό. 5

6 συνεχίζει να διατηρεί τον πυρήνα (kernel) του Linux, δηλαδή το κατώτερο βασικό συστηματικό τμήμα του λειτουργικού συστήματος. Ο Linus κυκλοφόρησε την αρχική έκδοση του Linux ως ελεύθερο λογισμικό στο Internet, δημιουργώντας άθελα του ένα από τα μεγαλύτερα φαινόμενα όλων των εποχών στην ανάπτυξη λογισμικού. Σήμερα το Linux δημιουργείται και υποστηρίζεται από μια ομάδα αρκετών χιλιάδων (αν όχι και περισσοτέρων) προγραμματιστών που έχουν μια χαλαρή συνεργασία μέσω του Internet. Έχουν εμφανιστεί εταιρίες για την παροχή υπηρεσιών υποστήριξης του Linux, για τη συσκευασία του σε διανομές εύκολες στην εγκατάστασή τους, και για την πώληση σταθμών εργασίας, με προεγκατεστημένο το λογισμικό Linux. Το Μάρτιο του 1999, πραγματοποιήθηκε η πρώτη εμπορική έκθεση για Linux, η Linux World Expo, στο Σαν Χοσέ της Καλιφόρνιας, την οποία παρακολούθησαν άτομα. Οι περισσότερες εκτιμήσεις τοποθετούν τον αριθμό των χρηστών Linux παγκοσμίως γύρω στα 10 εκατομμύρια. Εμπνευσμένο από το λειτουργικό σύστημα Minix του Andrew Tanenbaum (ένα ακόμα ελεύθερο σύστημα Unix για PC - πολύ απλό) το Linux ξεκίνησε ως μια εργασία για την τάξη, στην οποία ο Linus ήθελε να δημιουργήσει ένα απλό σύστημα Unix το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει σε ένα προσωπικό υπολογιστή 386. Οι πρώτες συζητήσεις σχετικά με το Linux γίνονταν στην ομάδα συζητήσεων comp.os.minix του Usenet. Αυτές οι συζητήσεις αφορούσαν κυρίως την ανάπτυξη ενός μικρού θεωρητικού συστήματος Unix για χρήστες του Minix που ήθελαν ακόμα περισσότερα. Τα πρώτα βήματα της ανάπτυξης του Linux αντιμετώπισαν κυρίως τις δυνατότητες εναλλαγής εργασιών στη διασύνδεση προστατευμένης κατάστασης του 80386, και ήταν όλα γραμμένα σε κωδικό assembly. Στις 5 Οκτωβρίου 1991, ο Linus ανακοίνωσε την πρώτη «επίσημη» έκδοση του Linux, την έκδοση Σ αυτό το σημείο ο Linus μπορούσε να εκτελέσει το bash (το GNU Bourne Again Shell) και το gcc (τον GNU μεταγλωττιστή C), αλλά τίποτε περισσότερο δεν λειτουργούσε. Και πάλι, επρόκειτο για ένα σύστημα για χάκερ. Το βασικό επίκεντρο ήταν η ανάπτυξη του πυρήνα και δεν αντιμετωπίστηκε κανένα από τα θέματα υποστήριξης χρηστών, η τεκμηρίωση, η διανομή κ.λπ. Σήμερα, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική - η πραγματική συγκίνηση στον κόσμο του Linux βρίσκεται στα περιβάλλοντα γραφικών του χρήστη, στα πακέτα διανομών εύκολης εγκατάστασης και στις εφαρμογές υψηλού επιπέδου, όπως τα βοηθητικά προγράμματα γραφικών και οι οικογένειες προγραμμάτων. Μετά από την έκδοση 0.03 ο Linus «εκτίναξε» τον αριθμό έκδοσης στο 0.10, καθώς περισσότερα άτομα άρχισαν να ασχολούνται με το σύστημα. Μετά από μερικές ακόμα εκδόσεις, ο Linus προχώρησε στην έκδοση 0.95, γεγονός που εξέφραζε την ελπίδα του ότι το σύστημα ήταν έτοιμο για μια «επίσημη» κυκλοφορία. Γενικά, το λογισμικό δεν έφτασε 6

7 στην έκδοση 1.0 παρά μόνο όταν ήταν θεωρητικά ολοκληρωμένο ή χωρίς σφάλματα. Αυτό έγινε το Μάρτιο του Σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά, στα τέλη Δεκεμβρίου του 1993, ο πυρήνας του Linux ήταν ακόμα στην έκδοση p 114 φθάνοντας στην έκδοση 1.0. Η έκδοση 1.0 εμφανίστηκε το Μάρτιο Το Berkeley Unix (BSD) έχει παίξει και αυτό σημαντικό ρόλο στο Linux - όχι τόσο στη δημιουργία του, όσο στην παροχή των εργαλείων που το κάνουν δημοφιλές. Τα περισσότερα βοηθητικά προγράμματα που συνοδεύουν τις διανομές του Linux έχουν μεταφερθεί από τα BSD. Οι δαίμονες και τα βοηθητικά προγράμματα δικτύωσης είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Ο κώδικας δικτύωσης του πυρήνα για το Linux αναπτύχθηκε εξολοκλήρου από την αρχή (στην πραγματικότητα δύο ή τρεις φορές), αλλά οι δαίμονες και τα βοηθητικά προγράμματα είναι από το BSD. Σήμερα το Linux είναι ένας ολοκληρωμένος κλώνος του Unix που μπορεί να εκτελέσει Χ.Windows, TCP/IP, Emacs, Web, και λογισμικό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ειδήσεων. Σχεδόν όλα τα σημαντικά πακέτα ελεύθερου λογισμικού έχουν μεταφερθεί στο Linux, ενώ όλο και περισσότερο διατίθεται και εμπορικό λογισμικό. Στην πραγματικότητα, πολλοί προγραμματιστές ξεκινούν να συντάσσουν εφαρμογές για Linux και αργότερα τις μεταφέρουν σε άλλα συστήματα Unix. Σε σχέση με τις αρχικές εκδόσεις του πυρήνα, εδώ υποστηρίζεται το περισσότερο υλικό. Πολλοί έχουν εκτελέσει προγράμματα δοκιμών επιδόσεων σε συστήματα Linux και τα βρήκαν πιο γρήγορα απ ότι σε σταθμούς εργασίας της Sun Microsystems και της Compaq, και το Linux έχει καλύτερη ή την ίδια απόδοση σε σχέση με τα Windows 98 και τα Windows NT σε πολλά προγράμματα δοκιμών επιδόσεων. Ποιος θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι αυτός ο «μικρός» κλώνος του Unix θα αναπτυσσόταν σε τέτοιο βαθμό ώστε να έχει τόσο μεγάλη επιτυχία σε ολόκληρο τον τομέα των προσωπικών υπολογιστών και των διακομιστών. 1.3 Οι χρήστες του Linux Μερικές από τις κατηγορίες των ατόμων που βρίσκουν ότι το Linux έχει μια ιδιαίτερη γοητεία είναι οι προγραμματιστές εφαρμογών, οι διαχειριστές συστημάτων, οι παροχές υπηρεσιών δικτύου, οι χάκερ του πυρήνα συστημάτων, οι δημιουργοί πολυμέσων, κ.α. Οι προγραμματιστές για Unix χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο το Linux λόγω του κόστους του, μπορούν να αγοράσουν ένα πλήρες περιβάλλον προγραμματισμού για λίγα δολάρια και να το λειτουργήσουν σε ένα φτηνό προσωπικό υπολογιστή, αλλά και επειδή το Linux προσφέρει μια σπουδαία βάση για μεταφέρσιμα προγράμματα. Πρόκειται για ένα σύγχρονο λειτουργικό σύστημα που είναι συμβατό με POSIX και μοιάζει πολύ με Σύστημα V, και συνεπώς ο κώδικας που λειτουργεί το Linux θα λειτουργεί και σε άλλα σημερινά συστήματα. Το Linux λειτουργεί πιο γρήγορα σε ένα μέτριο PC από ότι πολλοί 7

8 σταθμοί εργασίας Unix. Η δικτύωση είναι ένα από τα δυνατά σημεία του Linux. Έχει υιοθετηθεί με ευχαρίστηση από άτομα που λειτουργούν δίκτυα κοινότητας, όπως τα Free-Nets ή που θέλουν να συνδέσουν μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς ή χαλαρές κοινότητες χρηστών μέσω UUCP. Tο Linux είναι ένας καλός διακλαδωτήρας, για τέτοια δίκτυα, αφού το Linux υποστηρίζει και Σύστημα Αρχείων Δικτύου (NFS) και Υπηρεσία Πληροφοριών Δικτύου (ΝΙS), δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη να ενσωματώσει εύκολα έναν προσωπικό υπολογιστή σε ένα εταιρικό ή ακαδημαϊκό δίκτυο με άλλα μηχανήματα Unix. Είναι εύκολη η κοινή χρήση αρχείων, η υποστήριξη απομακρυσμένων συνδέσεων, και η λειτουργία εφαρμογών σε άλλα συστήματα. Το Linux επίσης υποστηρίζει το πακέτο λογισμικού Samba, το οποίο επιτρέπει σε ένα μηχάνημα Linux να λειτουργεί και ως διακοσμητής αρχείων και εκτυπώσεων των Windows - πολλοί ανακαλύπτουν ότι ο συνδυασμός Linux και Samba γι' αυτό το σκοπό είναι πιο γρήγορος (και πιο φτηνός) απ' ότι τα Windows NT. Οι πρώτοι που ήρθαν στο Linux είναι οι χάκερ του πυρήνα. Στην πραγματικότητα αυτοί βοήθησαν τον Linus Torvalds να δημιουργήσει το Linux - και είναι ακόμα μια εξαιρετική κοινότητα. Εάν κάποιος χρήστης θέλει να ρυθμίσει τα μεγέθη των περιοχών προσωρινής αποθήκευσης και τον αριθμό των καταχωρήσεων πίνακα για να κάνει τη λειτουργία των εφαρμογών πιο γρήγορη, τότε μια από τις καλύτερες επιλογές είναι το Linux. Το Linux, τέλος, γίνεται ένα συναρπαστικό φόρουμ για πολυμέσα. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι συμβατό με μια τεράστια ποικιλία υλικού, συμπεριλαμβανομένης της πλειονότητας των σύγχρονων καρτών ήχου και βίντεο. Αρκετά περιβάλλοντα προγραμματισμού, όπως η εργαλειοθήκη MESA 3D, έχουν μεταφερθεί στο Linux. Το GIMP (ένα ελεύθερο πρόγραμμα που λειτουργεί όπως το Adobe Photoshop) αναπτύχθηκε αρχικά κάτω από το Linux και το επιλέγουν αρκετοί καλλιτέχνες ως εργαλείο χειρισμού και σχεδιασμού γραφικών. Το Linux έχει επίσης εφαρμογές και στον πραγματικό κόσμο. Τα συστήματα Linux έχουν ταξιδέψει στα πελάγη του Βορείου Ειρηνικού για τη διαχείριση τηλεπικοινωνιών και την ανάλυση δεδομένων σε ένα σκάφος ωκεανογραφικών ερευνών. Τα συστήματα Linux χρησιμοποιούνται σε σταθμούς ερευνών της Ανταρκτικής. Ακόμη, σε πιο βασικό επίπεδο, αρκετά νοσοκομεία χρησιμοποιούν το Linux για την τήρηση αρχείων των ασθενών. Έτσι το Linux εξαπλώνεται προς πολλές κατευθύνσεις. Ακόμα και οι απλοί τελικοί χρήστες μπορούν να το απολαύσουν εάν έχουν την υποστήριξη που τυπικά παρέχουν τα πανεπιστήμια και οι εταιρίες στους χρήστες υπολογιστών. Η διευθέτηση και συντήρηση απαιτεί κάποια αφοσίωση. Όμως το Linux αποδεικνύεται ότι είναι αποδοτικό οικονομικά, 8

9 ισχυρό και παρέχει τη δυνατότητα πρόσθετου ελέγχου στο λειτουργικό περιβάλλον στα άτομα που τη θέλουν. 1.4 Πυρήνας Ο πυρήνας (kernel) είναι η ουσία του ιδίου του λειτουργικού συστήματος, είναι ο κώδικας που ελέγχει τη διασύνδεση μεταξύ των προγραμμάτων του χρήστη και των συσκευών υλικού, το χρονοπρογραμματισμό διεργασιών για την επίτευξη της πολυδιεργασίας (multitasking), και πολλές άλλες πλευρές του συστήματος. Ο πυρήνας δεν είναι μια ξεχωριστή διεργασία που εκτελείται στο σύστημα. Αντίθετα, μπορεί ο χρήστης να θεωρήσει τον πυρήνα ως ένα σύνολο ρουτινών, που βρίσκονται σταθερά στη μνήμη, στις οποίες κάθε διεργασία έχει πρόσβαση. Οι ρουτίνες του πυρήνα είναι δυνατόν να καλούνται με διάφορους τρόπους. Μια άμεση μέθοδος για τη χρήση του πυρήνα είναι μια διεργασία να εκτελέσει κάποια κλήση του συστήματος, η οποία είναι μια συνάρτηση που κάνει τον πυρήνα να εκτελέσει κάποιον κώδικα για λογαριασμό της διεργασίας. Για παράδειγμα, η κλήση read του συστήματος θα διαβάσει δεδομένα από έναν περιγραφέα αρχείου. Στον προγραμματιστή αυτό φαίνεται σαν μια συνάρτηση C, αλλά στην πραγματικότητα ο κώδικας για την κλήση read περιέχεται μέσα στον πυρήνα. Ο κώδικας του πυρήνα εκτελείται επίσης και σε άλλες καταστάσεις. Π.χ. όταν μια συσκευή υλικού δημιουργεί μια διακοπή, ο χειριστής διακοπών βρίσκεται μέσα στον πυρήνα. Όταν μια διεργασία διεξάγει μια ενέργεια για την οποία απαιτείται η αναμονή των αποτελεσμάτων, ο πυρήνας παρεμβαίνει και θέτει τη διεργασία σε νάρκη, προγραμματίζοντας κάποια άλλη διεργασία στη θέση της. Ομοίως, ο πυρήνας εναλλάσσει γρήγορα τον έλεγχο μεταξύ διεργασιών, χρησιμοποιώντας τη διακοπή ρολογιού (και άλλα μέσα) για την ενεργοποίηση της εναλλαγής από μια διεργασία σε μια άλλη. Κατά βάση, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιείται η πολυδιεργασία. Ο πυρήνας του Linux είναι γνωστός ως μονολιθικός πυρήνας στον οποίο όλα τα προγράμματα οδήγησης συσκευών είναι μέρος του καθαυτού πυρήνα Μερικά λειτουργικά συστήματα χρησιμοποιούν μια αρχιτεκτονική μικροπυρήνα (mikrokernel), ώστε τα προγράμματα οδήγησης και άλλα στοιχεία (όπως τα συστήματα αρχείων και ο κώδικας διαχείρισης μνήμης) να μην αποτελούν μέρος του πυρήνα. Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και στους δύο αρχιτεκτονικούς σχεδιασμούς: η μονολιθική αρχιτεκτονική είναι περισσότερο γνωστή μεταξύ των υλοποιήσεων Unix και είναι ο σχεδιασμός που χρησιμοποιείται από τους κλασικούς σχεδιασμούς πυρήνα, όπως το System V και το BSD. Ο πυρήνας Linux υποστηρίζει φορτωμένα προγράμματα οδήγησης συσκευών (τα οποία μπορούν να φορτωθούν και να αποφορτωθούν από τη μνήμη μέσω διαταγών χρήστη). Ο πυρήνας μπορεί ο ίδιος να εξομοιώσει διαταγές μονάδας κινητής υποδιαστολής 9

10 (FPU) σε πολλές αρχιτεκτονικές, έτσι ώστε συστήματα χωρίς μαθηματικό επεξεργαστή να μπορούν να εκτελέσουν προγράμματα που απαιτούν μαθηματικές διαταγές κινητής υποδιαστολής. Ο πυρήνας Linux σε πλατφόρμες Intel αναπτύσσεται ώστε να χρησιμοποιεί τις ειδικές δυνατότητες προστατευμένης κατάστασης των επεξεργαστών Intel 80x86 (ξεκινώντας με τον 80386). Συγκεκριμένα, το Linux χρησιμοποιεί το υπόδειγμα διαχείρισης μνήμης προστατευμένης λειτουργίας που βασίζεται σε περιγραφέα, καθώς και πολλές από τις άλλες προηγμένες δυνατότητες αυτών των επεξεργαστών. Ο χρήστης που είναι εξοικειωμένος με προγραμματισμό προστατευμένης λειτουργίας σε γνωρίζει ότι αυτό το τσιπ σχεδιάστηκε για σύστημα multitasking όπως το Unix. Το Linux αξιοποιεί αυτή τη λειτουργικότητα. Ο πυρήνας του Linux υποστηρίζει φορτωμένα εκτελέσιμα προγράμματα που σελιδοποιούνται κατόπιν αιτήσεως. Αυτό σημαίνει ότι μόνο αυτά τα τμήματα του προγράμματος που χρησιμοποιούνται κατά την παρούσα στιγμή, διαβάζονται στη μνήμη από το δίσκο. Επίσης, εάν πολλαπλά στιγμιότυπα ενός προγράμματος εκτελούνται ταυτόχρονα, μόνο ένα αντίγραφο του κώδικα προγράμματος θα βρίσκεται στη μνήμη. Για να αυξηθεί η διαθέσιμη μνήμη, το Linux πραγματοποιεί επίσης σελιδοποίηση του δίσκου: δηλαδή, ένας συγκεκριμένος χώρος εναλλαγής2 (swap space) μπορεί να εκχωρηθεί στο δίσκο. Όταν το σύστημα χρειάζεται περισσότερη φυσική μνήμη, θα κάνει εναλλαγή ανενεργών σελίδων στο δίσκο και έτσι θα μπορεί ο χρήστης να λειτουργήσει μεγαλύτερες εφαρμογές και να υποστηρίξει ταυτόχρονα πολλούς χρήστες. Όμως η εναλλαγή δεν αναπληρώνει τη φυσική μνήμη RAM, επειδή είναι πιο αργή εξαιτίας του χρόνου που χρειάζεται για πρόσβαση στο δίσκο. Ο πυρήνας έχει επίσης μια ενοποιημένη δεξαμενή μνήμης για τα προγράμματα χρηστών και τον κρυφό δίσκο. Μ αυτόν τον τρόπο χρησιμοποιείται όλη η ελεύθερη μνήμη για δημιουργία κρυφής μνήμης και η κρυφή μνήμη μειώνεται όταν ο επεξεργαστής λειτουργεί μεγάλα προγράμματα. Τα εκτελέσιμα χρησιμοποιούν δυναμικά συνδεδεμένες κοινόχρηστες βιβλιοθήκες, γεγονός που σημαίνει ότι τα εκτελέσιμα κάνουν κοινή χρήση κώδικα βιβλιοθήκης σε ένα μόνο αρχείο βιβλιοθήκης που βρίσκεται στο δίσκο, παρόμοια με το μηχανισμό SunOS κοινόχρηστης βιβλιοθήκης. Αυτό επιτρέπει στα εκτελέσιμα αρχεία να χρησιμοποιούν πολύ λιγότερο χώρο στο δίσκο, ειδικά αυτά τα αρχεία που χρησιμοποιούν πολλές συναρτήσεις βιβλιοθήκης. Επίσης, αυτό σημαίνει ότι είναι μόνο αντίγραφο του κώδικα βιβλιοθήκης διατηρείται στη μνήμη κάθε φορά, μειώνοντας έτσι τη συνολική χρήση μνήμης. Υπάρχουν 2 Απο τεχνικής άποψης, ο ορος «χώρος εναλλαγής» δεν είναι κατάλληλη ονομασία: δεν εναλλάσσονται ολόκληρες διεργασίες αλλά σελιδοποιούνται ξεχωριστές σελίδες μνήμης. Βέβαια σε πολλές περιπτώσεις, θα γίνει εναλλαγή ολόκληρων διεργασιών, αλλά αυτό δεν είναι πάντα απαραίτητο. 10

11 και στατικά συνδεδεμένες βιβλιοθήκες για όσους θέλουν να διατηρούν «ολοκληρωμένα» εκτελέσιμα χωρίς να χρειάζεται να υπάρχουν κοινόχρηστες βιβλιοθήκες. Επειδή οι κοινόχρηστες βιβλιοθήκες του Linux είναι δυναμικά συνδεδεμένες κατά το χρόνο εκτέλεσης, οι προγραμματιστές μπορούν να αντικαταστήσουν υπομονάδες των βιβλιοθηκών με τις δικές τους ρουτίνες. 1.5 Η φιλοσοφία του Linux Όταν οι νέοι χρήστες έρχονται σε επαφή με το Linux, έχουν συχνά κάποιες εσφαλμένες αντιλήψεις και προσδοκίες από το σύστημα. Το Linux είναι ένα μοναδικό λειτουργικό σύστημα, και είναι σημαντικό να κατανοήσει κάποιος τη φιλοσοφία του και το σχεδιασμό του, ώστε να το χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά. Στο κέντρο της φιλοσοφίας του Linux είναι μια έννοια την οποία ονομάζουμε Open Source Software (λογισμικό Ανοικτού Πηγαίου Κώδικα). Ο όρος Open Source έχει εφαρμογή σε λογισμικό για το οποίο ο πηγαίος κώδικας - δηλαδή, οι εσωτερικές εργασίες του προγράμματος - είναι ελεύθερα διαθέσιμος σε οποιονδήποτε για λήψη, τροποποίηση και αναδιανομή. Το λογισμικό που καλύπτεται από την άδεια GNU GPL, ταιριάζει στην κατηγορία του Open Source. Εν τούτοις, χωρίς αυτό να προκαλεί έκπληξη, το ίδιο γίνεται και με πολλές άλλες εφαρμογές λογισμικού που χρησιμοποιούν άδειες πνευματικής ιδιοκτησίας παρόμοιες, αλλά όχι ίδιες με την άδεια GPL. Για παράδειγμα, λογισμικό το οποίο μπορεί να τροποποιηθεί ελεύθερα αλλά το οποίο δεν έχει τις ίδιες αυστηρές προδιαγραφές για αναδιανομή, όπως γίνεται με την άδεια GPL, θεωρείται και αυτό Open Source. To λεγόμενο «μοντέλο ανάπτυξης Open Source», εμφανίστηκε από το Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού, και έγινε δημοφιλές από το Linux. Είναι ένας τελείως διαφορετικός τρόπος παραγωγής λογισμικού που ανοίγει όλες τις πλευρές της ανάπτυξης, αποσφαλμάτωσης, ελέγχου και μελέτης σε όσους ενδιαφέρονται για κάτι τέτοιο. Αντί να στηρίζεται κανείς σε μια μόνο εταιρεία για την ανάπτυξη και συντήρηση ενός τμήματος λογισμικού, το Open Source επιτρέπει την εξέλιξη του κώδικα σε μια κοινότητα προγραμματιστών και χρηστών που παρακινούνται από την επιθυμία να δημιουργήσουν καλό λογισμικό, αντί να αποκομίσουν απλώς κέρδος. Η μέθοδος Open Source έτυχε μεγάλης προσοχής και ορισμένοι την αποκαλούν το φαινόμενο, το «νέο κύμα» στην ανάπτυξη λογισμικού, το οποίο θα σαρώσει τον παλιό τρόπο πραγμάτων. Απομένει ακόμα να δούμε εάν αυτό θα συμβεί, αλλά υπάρχουν ορισμένα ενθαρρυντικά γεγονότα, που κάνουν αυτή την έκβαση πιθανή. Επίσης η μέθοδος έτυχε μεγάλης προσοχής από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και το Linux βρίσκεται στο επίκεντρο όλων αυτών. Όμως για να κατανοήσουμε από πού προέρχεται η 11

12 νοοτροπία ανάπτυξης του Linux, καλό είναι να ρίξουμε μια ματιά στον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν τα εμπορικά συστήματα Unix. Στις εταιρείες ανάπτυξης εμπορικών συστημάτων Unix, ολόκληρο το σύστημα αναπτύσσεται με μια αυστηρή πολιτική πιστοποίησης ποιότητας, με συστήματα ελέγχου κώδικα και αναθεωρήσεων, με τεκμηρίωση, καθώς και με αναφορά και επίλυση σφαλμάτων. Δεν επιτρέπεται στους προγραμματιστές να προσθέτουν δυνατότητες ή να αλλάζουν βασικά τμήματα του κώδικα, επειδή απλώς τους ήρθε μια ξαφνική ιδέα. Πρέπει να επικυρώνουν την αλλαγή ως απάντηση σε μια αναφορά σφαλμάτων, και συνεχώς να «καταχωρίζουν» όλες τις αλλαγές στο σύστημα ελέγχου κώδικα, έτσι ώστε να είναι δυνατή η απόσυρση των αλλαγών εάν αυτό κριθεί απαραίτητο. Σε κάθε προγραμματιστή ανατίθεται ένα ή περισσότερα μέρη του κώδικα του συστήματος, και μόνον αυτός ο προγραμματιστής μπορεί να τροποποιήσει αυτά τα τμήματα του κώδικα. Εσωτερικά, το τμήμα πιστοποίησης ποιότητας εκτελεί σειρές αυστηρών δοκιμών (που ονομάζονται «δοκιμές παλινδρόμησης») σε κάθε νέο πέρασμα του λειτουργικού συστήματος, και αναφέρει τυχόν σφάλματα. Είναι ευθύνη των προγραμματιστών να διορθώνουν αυτά τα σφάλματα όταν αναφέρονται. Εφαρμόζεται ένα πολύπλοκο σύστημα ανάλυσης για να διασφαλιστεί ότι διορθώθηκε ένα συγκεκριμένο ποσοστό σφαλμάτων πριν από την επόμενη έκδοση, καθώς και ότι το λειτουργικό σύστημα ικανοποιεί συνολικά κάποια συγκεκριμένα κριτήρια έκδοσης. Η διαδικασία που χρησιμοποιείται από τους προγραμματιστές εμπορικών εφαρμογών του Unix για τη συντήρηση του κώδικά τους είναι πολύ περίπλοκη και εύλογα συμβαίνει αυτό. Η εταιρεία πρέπει να έχει ποσοτική απόδειξη ότι η επόμενη αναθεώρηση του λειτουργικού συστήματος είναι έτοιμη προς αποστολή - και γι αυτό το λόγο γίνεται η συγκέντρωση και ανάλυση των στατιστικών στοιχείων σχετικά με τις επιδόσεις του λειτουργικού συστήματος. Είναι μεγάλη εργασία η ανάπτυξη ενός λειτουργικού συστήματος Unix και συχνά είναι τόσο μεγάλη ώστε να απασχολούνται εκατοντάδες (αν όχι χιλιάδες) προγραμματιστές, άτομα για ελέγχους και τεκμηρίωση και διοικητικό προσωπικό. Βέβαια, δεν υπάρχουν δύο όμοιοι κατασκευαστές εμπορικού λογισμικού για Unix, αλλά αυτή είναι η γενική εικόνα. Με το Linux μπορούμε να αποβάλλουμε την ιδέα της οργανωμένης ανάπτυξης, των συστημάτων ελέγχου προέλευσης, της δομημένης αναφοράς σφαλμάτων, ή της στατιστικής ανάλυσης. Το Linux είναι -και πολύ πιθανό να παραμείνει πάντα - ένα λειτουργικό σύστημα για χάκερ3. Το Linux αναπτύχθηκε αρχικά σαν μια ομαδική προσπάθεια στο Διαδίκτυο από n Με τον ορο «χακερ» εννοούμε τον πυρετωδως αφοσιωμενο προγραμματιστή - ενα άτομο που απολαμβάνει την αξιοποίηση των υπολογιστών και γενικα το να κανει ενδιαφέροντα πραγματα με αυτούς. Σε αντιδιαστολή εχουμε την κοινή συνεκδοχή του «χακερ» ως παραβατη της πληροφορικής ή παράνομου ατόμου. 12

13 εθελοντές από ολόκληρο τον κόσμο. Δεν υπάρχει ένας μόνο οργανισμός που να είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη του συστήματος. Στο μεγαλύτερο μέρος, η κοινότητα του Linux επικοινωνεί μέσω διαφόρων ταχυδρομικών καταλόγων και τοποθεσιών του Ιστού. Εμφανίστηκαν διάφορες συμβάσεις γύρω από την προσπάθεια ανάπτυξης: για παράδειγμα, προγραμματιστές που ήθελαν ο κώδικάς τους να περιέχεται στον «επίσημο» πυρήνα θα έπρεπε να τον στείλουν στον Linus Torvalds. Αυτός θα ελέγξει τον κώδικα και θα τον συμπεριλάβει στον πυρήνα. Το ίδιο το σύστημα έχει σχεδιαστεί με μια πολύ ανοιχτή και με πολλές δυνατότητες προσέγγιση. Αν και τελευταία ο αριθμός των νέων δυνατοτήτων και των κρίσιμων αλλαγών στο σύστημα έχει μειωθεί, ο γενικός κανόνας είναι ότι μια νέα έκδοση του πυρήνα θα κυκλοφορεί σχεδόν κάθε μερικές εβδομάδες (μερικές φορές ακόμα πιο συχνά). Βέβαια αυτό είναι μια πρόχειρη εκτίμηση, αφού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο αριθμός των σφαλμάτων που πρέπει να διορθωθούν, το σύνολο των πληροφοριών ανάδρασης από τους χρήστες που δοκίμασαν τις ανεπίσημες εκδόσεις του κώδικα, καθώς και οι συνολικές ώρες ύπνου του Linus για τη συγκεκριμένη εβδομάδα. Όποιος έχει να προσθέσει γενικά στο σύστημα μια νέα δυνατότητα ή εφαρμογή λογισμικού, τη διαθέτει σε ένα στάδιο «Α» - δηλαδή ένα στάδιο για δοκιμή απ αυτούς τους γενναίους χρήστες που θέλουν να συντρίψουν τα προβλήματα του αρχικού κώδικα. Επειδή η κοινότητα του Linux βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο Internet, το λογισμικό «άλφα» ανεβάζεται συνήθως σε μια ή περισσότερες από τις διάφορες τοποθεσίες του Linux στον Ιστό και δημοσιεύεται κάποιο μήνυμα σε έναν από τους ταχυδρομικούς καταλόγους του Linux σχετικά με τον τρόπο απόκτησης και δοκιμής του κώδικα. Αφού διορθωθούν τα αρχικά προβλήματα του κώδικα «άλφα», ο κώδικας μπαίνει σε ένα στάδιο «βήτα» στο οποίο θεωρείται συνήθως σταθερός αλλά όχι ολοκληρωμένος. Διαφορετικά μπορεί να μπει απευθείας σε ένα «τελικό» στάδιο στο οποίο το λογισμικό θεωρείται ολοκληρωμένο και χρησιμοποιήσιμο. Όσον αφορά στον κώδικα του πυρήνα, μόλις αυτός ολοκληρωθεί ο προγραμματιστής μπορεί να ζητήσει από τον Linus να τον συμπεριλάβει είτε στον κανονικό κώδικα, είτε ως μια προαιρετική πρόσθετη δυνατότητα του κώδικα. Στις δοκιμές παλινδρόμησης και στην αυστηρή διαδικασία ελέγχου ποιότητας αντικαταστάθηκε από τον κανόνα του να γίνεται «γρήγορη και συχνή έκδοση». Οι χρήστες είναι τα πιο κατάλληλα άτομα για τις δοκιμές, επειδή δοκιμάζουν το λογισμικό σε διάφορα περιβάλλοντα και καταστάσεις πραγματικών αναγκών που δεν είναι δυνατόν να αναπαραχθούν εύκολα από οποιαδήποτε ομάδα πιστοποίησης ποιότητας. Ένα από τα καλύτερα χαρακτηριστικά αυτής της ανάπτυξης και του μοντέλου έκδοσης είναι ότι τα σφάλματα και τα προβλήματα ασφάλειας εντοπίζονται, αναφέρονται και διορθώνονται 13

14 πολλές φορές μέσα σε ώρες - και όχι ημέρες ή εβδομάδες. Το λογισμικό Linux κυκλοφορεί ως μια διανομή (release), η οποία είναι ένα σύνολο προσυσκευασμένου λογισμικού που συνθέτει ένα ολόκληρο σύστημα. Θα ήταν αρκετά δύσκολο για τους περισσότερους χρήστες να δημιουργήσουν ένα πλήρες σύστημα από το μηδέν, αρχίζοντας από τον πυρήνα και στη συνέχεια προσθέτοντας βοηθητικά προγράμματα και εγκαθιστώντας όλο το απαραίτητο λογισμικό μόνοι τους. Αντίθετα, υπάρχουν πολλές διανομές λογισμικού που συμπεριλαμβάνουν όλα όσα χρειάζεται κάποιος για να εγκαταστήσει και να λειτουργήσει ένα πλήρες σύστημα. Εξάλλου, δεν υπάρχει μια τυποποιημένη διανομή, αλλά πολλές και η κάθε μία έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Παρά την πληρότητα του λογισμικού Linux, ο χρήστης χρειάζεται ακόμα κάποια τεχνογνωσία Unix για την εγκατάσταση και λειτουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος. Καμία διανομή Linux δεν είναι χωρίς καθόλου σφάλματα, και συνεπώς ο χρήστης μπορεί να χρειαστεί να διορθώσει μόνος του μικρά προβλήματα μετά από την εγκατάσταση. Και βέβαια εδώ τίθεται το ερώτημα: «Γιατί να χρησιμοποιήσω το Linux αντί για ένα εμπορικό λειτουργικό σύστημα;» Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους είναι ότι το Linux αποτελεί μια εξαίρετη επιλογή για χρήση Unix σε έναν προσωπικό υπολογιστή. Το Linux επιτρέπει στον χρήστη να αναπτύξει και να κάνει δοκιμές λογισμικού Unix στο PC του - για παράδειγμα, λογισμικού βάσεων δεδομένων και εφαρμογών Χ. Η εγκατάσταση και λειτουργία του Linux είναι επίσης ένας εξαιρετικός τρόπος για να μάθει ο χρήστης το Unix, στην περίπτωση που δεν έχει πρόσβαση σε άλλα μηχανήματα Unix. Τέλος, το Linux δεν είναι μόνο για τους προσωπικούς χρήστες Unix. Είναι αυτοδύναμο και αρκετά πλήρες, ώστε να χειρίζεται μεγάλες εργασίες, καθώς και ανάγκες για κατανεμημένη χρήση υπολογιστών. Πολλές επιχειρήσεις μετακινούνται στο περιβάλλον Linux, αντί σε κάποια άλλα περιβάλλοντα σταθμών εργασίας που βασίζονται σε Unix. Το Linux έχει εξαιρετικό λόγο τιμής προς απόδοση, είναι ένα από τα πιο σταθερά και δυναμικά λειτουργικά συστήματα που υπάρχουν και λόγω της μορφής Open Source είναι τελείως προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε χρήστη. Οι πιο μεγάλοι κατασκευαστές εμπορικού λογισμικού αρχίζουν να συνειδητοποιούν τις ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα. 14

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ LINUX 2.1 Διανομές του Linux Όπως προαναφέραμε, επειδή το Linux είναι ελεύθερο λογισμικό, δεν υπάρχει κάποιος οργανισμός ή οντότητα που να είναι υπεύθυνος για την έκδοση και διανομή του λογισμικού. Άρα ο καθένας είναι ελεύθερος να κατασκευάσει και να διανείμει το λογισμικό Linux, εφόσον τηρούνται οι περιορισμοί της άδειας GPL. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν πολλές διανομές του Linux, οι οποίες διατίθενται μέσω ανώνυμου FTP ή ταχυδρομικής ή άλλης παραγγελίας. Ο χρήστης πρέπει να αποφασίσει ποια συγκεκριμένη διανομή του Linux ταιριάζει στις ανάγκες του. Δεν είναι όλες οι διανομές ίδιες. Πολλές απ αυτές συνοδεύονται σχεδόν από όλο το λογισμικό που χρειάζεται κάποιος για να λειτουργήσει ένα πλήρες σύστημα - καθώς και από άλλο λογισμικό. Άλλες διανομές του Linux είναι «μικρές» διανομές που προορίζονται για χρήστες οι οποίοι δεν έχουν άφθονο ελεύθερο χώρο στο σκληρό δίσκο. Πολλές διανομές περιέχουν μόνο το βασικό λογισμικό του Linux και θα πρέπει ο χρήστης να εγκαταστήσει ο ίδιος τα μεγαλύτερα πακέτα λογισμικού. Ο χρήστης, εάν έχει πρόσβαση στις ομάδες ειδήσεων του Usenet ή σε κάποιο άλλο σύστημα ηλεκτρονικών διασκέψεων μέσω υπολογιστή, ίσως μπορέσει να αναζητήσει εκεί τις προσωπικές απόψεις ατόμων που έχουν εγκαταστήσει το Linux. Ακόμα καλύτερα, εάν γνωρίζει προσωπικά κάποιους που έχουν εγκαταστήσει το Linux, μπορεί να ζητήσει βοήθεια και συμβουλές. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες από τις πιο γνωστές διανομές Linux περιέχουν περίπου το ίδιο σύνολο λογισμικού. Εάν ο χρήστης έχει πρόσβαση στο Internet ή σε κάποιο σύστημα ηλεκτρονικού πίνακα ανακοινώσεων, μπορεί να παραγγείλει ή να αγοράσει πολλές διανομές Linux σε δισκέτες, μαγνητοταινία ή CD-ROM. Το Linux είναι ελεύθερο λογισμικό, αλλά σύμφωνα με την άδεια GPL επιτρέπεται στους διανομείς να χρεώσουν κάποιο ποσό γι αυτό. Επομένως, η παραγγελία του Linux μέσω ταχυδρομικής παραγγελίας μπορεί να κοστίσει ένα χρηματικό ποσό, ανάλογα με τη διανομή. Μπορεί όμως να αγοράσει ή να κατεβάσει ο χρήστης μια έκδοση του Linux από άτομο που έχει ήδη αγοράσει ή κατεβάσει μια έκδοση του Linux. Είναι ελεύθερος να δανειστεί ή να αντιγράψει το λογισμικό για δική του χρήση. Οι διανομείς του Linux δεν επιτρέπεται να περιορίζουν με οποιονδήποτε τρόπο την άδεια ή την αναδιανομή του λογισμικού. Ωστόσο, υπάρχει μια εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα: ορισμένοι κατασκευαστές, για να κάνουν πιο «ελκυστική» τη διανομή τους, περιλαμβάνουν εμπορικά πακέτα τα οποία μπορεί να μην επιτρέπεται να εγκατασταθούν σε πολλά 15

16 μηχανήματα. Αυτό -όπου συμβαίνει - θα πρέπει να αναφέρεται ρητά στη συσκευασία. Ο πλέον εύκολος τρόπος για να εγκαταστήσει ο χρήστης το Linux εάν έχει πρόσβαση στο Internet, είναι μέσω ανώνυμου FTP. Πολλές διανομές εκδίδονται μέσω ανώνυμου FTP ως ένα σύνολο «εικόνων δίσκων». Αυτό σημαίνει ότι οι διανομές αποτελούνται από ένα σύνολο αρχείων και κάθε αρχείο περιέχει τη δυαδική εικόνα μιας δισκέτας. Ο τρόπος εγκατάστασης του Linux απαιτεί πολύ δουλειά, η διανομή μπορεί ενδεχομένως να εκτείνεται σε περισσότερες από 50 δισκέτες. Εάν ο χρήστης έχει πρόσβαση σε κάποιο σύστημα ηλεκτρονικού πίνακα ανακοινώσεων, μπορεί να υπάρχει κάποιος τρόπος για να κατεβάσει το λογισμικό Linux από αυτή την πηγή. Πάντως, δεν υπάρχουν διαθέσιμες όλες οι διανομές του Linux σε αυτά τα δίκτυα υπολογιστών. Πολλές διανομές και ειδικά οι διάφορες διανομές που παρέχονται σε CD- ROM, είναι διαθέσιμες μόνο μέσω ταχυδρομικής ή άλλης παραγγελίας. 2.2 Προετοιμασία για εγκατάσταση του Linux Εφόσον ο χρήστης αποκτήσει μια διανομή του Linux, είναι έτοιμος να προετοιμάσει το σύστημά του για εγκατάσταση. Αυτή η εργασία απαιτεί κάποιο σχεδιασμό, ειδικά εάν χρησιμοποιεί ήδη άλλα λειτουργικά συστήματα. Παρακάτω περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο θα σχεδιαστεί η εγκατάσταση του Linux: 1) Ο χρήστης κάνει επαναδιαμέριση του σκληρού του δίσκου. 2) Κάνει εκκίνηση του μέσου εγκατάστασης του Linux. 3) Προβαίνει στη δημιουργία διαμερισμάτων του Linux. 4) Δημιουργεί συστήματα αρχείων και χώρο εναλλαγής. 5) Εγκαθιστά το λογισμικό στα νέα συστήματα αρχείων. Όσοι από τους χρήστες θέλουν να κάνουν εναλλαγή μεταξύ διαφόρων λειτουργικών συστημάτων, μερικές φορές αναρωτιούνται ποιο να εγκαταστήσουν πρώτα: το Linux ή το άλλο σύστημα. Μερικοί χρήστες έχουν πρόβλημα μετά την εγκατάσταση των Windows 95 μετά από την εγκατάσταση του Linux. Τα Windows τείνουν να σβήσουν τις υπάρχουσες πληροφορίες εκκίνησης όταν εγκαθίστανται, και έτσι είναι πιο ασφαλείς να τα εγκαταστήσουν πρώτα και στη συνέχεια να εγκαταστήσουν το Linux. 2.3 Τα βασικά της επαναδιαμέρισης Γενικά, οι σκληροί δίσκοι χωρίζονται σε διαμερίσματα (partitions), όπου ένα ή περισσότερα διαμερίσματα διατίθενται σε ένα λειτουργικό σύστημα. Για παράδειγμα σε ένα σκληρό δίσκο μπορούμε να έχουμε πολλά ξεχωριστά διαμερίσματα: ένα για τα Windows, ένα άλλο για το OS/2 και άλλα δύο για το Linux. Εάν ο χρήστης έχει ήδη άλλο λογισμικό εγκατεστημένο στο σύστημά του, μπορεί να 16

17 χρειαστεί να αλλάξει το μέγεθος αυτών των διαμερισμάτων, ώστε να ελευθερώσει χώρο για το Linux. Έτσι θα δημιουργήσει ένα ή περισσότερα διαμερίσματα του Linux στον ελεύθερο χώρο που θα προκύψει, ώστε να αποθηκεύσει το λογισμικό του Linux και το χώρο εναλλαγής. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται επαναδιαμέριση (repartitioning). Κατά κάποιο τρόπο, κάθε διαμέρισμα συμπεριφέρεται όπως ένας ξεχωριστός σκληρός δίσκος. Στον πρώτο τομέα του δίσκου βρίσκεται μια βασική εγγραφή εκκίνησης μαζί με έναν πίνακα διαμερισμάτων. Η εγγραφή εκκίνησης χρησιμοποιείται για την εκκίνηση του συστήματος. Ο πίνακας διαμερισμάτων περιέχει πληροφορίες σχετικά με τις θέσεις και τα μεγέθη των διαμερισμάτων. Υπάρχουν τρία είδη διαμερισμάτων: πρωτεύοντα (primary), επεκτεταμένα (extended) και λογικά (logical). Τα πρωτεύοντα διαμερίσματα είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται πιο συχνά. Εντούτοις, εξαιτίας ενός περιορισμού στο μέγεθος του πίνακα διαμερισμάτων, μπορεί ο χρήστης να έχει μόνο μέχρι τέσσερα πρωτεύοντα διαμερίσματα σε οποιονδήποτε δεδομένο δίσκο. Αυτό οφείλεται στον ελλιπή σχεδιασμό του MS-DOS, ακόμα και άλλα λειτουργικά συστήματα της ίδιας εποχής δεν έχουν τέτοιους περιορισμούς. Η μέθοδος για την «παράκαμψη» του περιορισμού των τεσσάρων διαμερισμάτων είναι η χρήση επεκτεταμένου διαμερίσματος. Το επεκτεταμένο διαμέρισμα δεν περιέχει τα ίδια δεδομένα, αλλά αντίθετα λειτουργεί ως «αποδέκτης» για λογικά διαμερίσματα. Επομένως, μπορεί ο χρήστης να δημιουργήσει ένα επεκτεταμένο διαμέρισμα, το οποίο θα καλύπτει ολόκληρο το σκληρό δίσκο, και μέσα σε αυτό να δημιουργήσει πολλά λογικά διαμερίσματα. Και πάλι, όμως, μπορεί ο χρήστης να έχει μόνο ένα επεκτεταμένο διαμέρισμα ανά δίσκο. 2.4 Προδιαγραφές διαμέρισης στο Linux Στα συστήματα Unix, τα αρχεία αποθηκεύονται σε ένα σύστημα αρχείων, το οποίο είναι ουσιαστικά ένα τμήμα τους σκληρού δίσκου (ή κάποιου άλλου μέσου, όπως ένα CD-ROM ή μια δισκέτα) και το οποίο είναι διαμορφωμένο έτσι ώστε να μπορεί να φυλάσσει αρχεία. Κάθε σύστημα αρχείων συνδέεται με ένα συγκεκριμένο μέρος του δένδρου καταλόγων. Για παράδειγμα, σε πολλά συστήματα υπάρχει ένα σύστημα αρχείων για όλα τα αρχεία του καταλόγου /usr, ένα άλλο για τον κατάλογο /tmp, και ούτω καθεξής. Το βασικό σύστημα αρχείων (root filesystem) είναι το πρωτεύον σύστημα αρχείων, το οποίο αντιστοιχεί στον ανώτατο κατάλογο /. Στο Linux, κάθε σύστημα αρχείων βρίσκεται σε ένα ξεχωριστό διαμέρισμα στο σκληρό δίσκο. Πριν ο χρήστης εγκαταστήσει το Linux, θα χρειαστεί να προετοιμάσει τα συστήματα αρχείων για την αποθήκευση του λογισμικού του Linux. Πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα σύστημα αρχείων (το βασικό σύστημα αρχείων) και συνεπώς ένα 17

18 διαμέρισμα για το Linux. Πολλοί χρήστες του Linux επιλέγουν να αποθηκεύσουν όλα τα αρχεία τους στο βασικό σύστημα αρχείων το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι πιο εύκολο στη διαχείριση συγκριτικά με τη χρήση πολλών συστημάτων αρχείων και διαμερισμάτων. Ο χρήστης, ωστόσο, μπορεί να δημιουργήσει πολλά συστήματα αρχείων για το Linux. Οι χρήστες που έχουν πείρα στη διαχείριση συστήματος Unix θα γνωρίζουν τον τρόπο «δημιουργικής χρήσης» των πολλών συστημάτων αρχείων. Γιατί όμως να χρησιμοποιεί κανείς περισσότερα από ένα συστήματα αρχείων; Ο πιο συνηθισμένος λόγος είναι η ασφάλεια. Αν για κάποιο λόγο, ένα από τα συστήματα αρχείων καταστραφεί, τα άλλα θα παραμείνουν (συνήθως) άθικτα. Από την άλλη, αν αποθηκεύσει ο χρήστης όλα τα αρχεία του στο βασικό σύστημα αρχείων και για κάποιο λόγο το σύστημα αρχείων καταστραφεί, μπορεί να χάσει όλα τα αρχεία του. Αυτό όμως είναι μάλλον ασυνήθιστο. Από την άλλη, η χρήση πολλών αρχείων συστημάτων έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί ο χρήστης εύκολα να αναβαθμίσει το σύστημά του χωρίς να βάλει σε κίνδυνο τα πολύτιμα δεδομένα του. Μπορεί να έχει ένα διαμέρισμα για τους προσωπικούς καταλόγους των χρηστών και όταν κάνει αναβάθμιση του συστήματός του να αφήσει αυτό το διαμέρισμα, να σβήσει τα άλλα και μετά να εγκαταστήσει πάλι απ την αρχή το Linux. Βέβαια οι σημερινές διανομές έχουν όλες αρκετά περίπλοκες διαδικασίες αναβάθμισης, αλλά κατά καιρούς, μπορεί να θέλει να κάνει μια «νέα αρχή». Ένας άλλος λόγος για να χρησιμοποιήσει ο χρήστης περισσότερα από ένα συστήματα αρχείων είναι ο καταμερισμός του χώρου αποθήκευσης σε πολλούς σκληρούς δίσκους. Αν ο ελεύθερος χώρος αποθήκευσης είναι διάσπαρτος σε πολλούς δίσκους, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει ο χρήστης πολλά συστήματα αρχείων ώστε να χρησιμοποιηθεί όλος ο χώρος αποθήκευσης. Εν κατακλείδι, το Linux χρειάζεται τουλάχιστον ένα διαμέρισμα για το βασικό σύστημα αρχείων. Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε πολλά συστήματα αρχείων, θα χρειαστούμε ένα ξεχωριστό διαμέρισμα για κάθε επιπλέον σύστημα αρχείων. Μερικές διανομές του Linux δημιουργούν αυτόματα για τους χρήστες διαμερίσματα και συστήματα αρχείων, και έτσι δεν χρειάζεται να ανησυχούν αυτοί καθόλου γι αυτά τα θέματα. 2.5 Επαναδιαμέριση των δίσκων O συνηθισμένος τρόπος για να αλλάξουμε το μέγεθος ενός υπάρχοντος διαμερίσματος, είναι να διαγράψουμε (καταστρέφοντας έτσι όλα τα δεδομένα σε αυτό το διαμέρισμα) και να το ξαναδημιουργήσουμε. Πριν από την επαναδιαμέριση των δίσκων μας, πρέπει να πάρουμε εφεδρικό αντίγραφο του συστήματός μας. Μετά από την αλλαγή μεγέθους των 18

19 διαμερισμάτων, μπορεί ο χρήστης να εγκαταστήσει πάλι το αρχικό μας λογισμικό από το αντίγραφο ασφαλείας. Υπάρχουν όμως πολλά προγράμματα MS-DOS που αλλάζουν το μέγεθος του διαμερίσματος χωρίς να καταστρέψουν. Ένα από αυτά είναι γνωστό με το όνομα FIPS και μπορεί να το βρεί σε πολλές τοποθεσίες FTP του Linux. Επίσης ο χρήστης πρέπει να έχει υπόψη του ότι επειδή συρρικνώνει τα αρχικά του διαμερίσματα, ίσως να μην έχει χώρο για να εγκαταστήσει τα πάντα. Σ αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί να διαγράψει αρκετό λογισμικό που δεν το θέλει, ώστε το υπόλοιπο να χωρέσει στα μικρότερα διαμερίσματα. Το πρόγραμμα που χρησιμοποιείται για την επαναδιαμέριση είναι γνωστό με το όνομα fdisk. Κάθε λειτουργικό σύστημα έχει το δικό του ανάλογο γι αυτό το πρόγραμμα. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ο τρόπος αλλαγής μεγέθους των διαμερισμάτων στο MS-DOS με το πρόγραμμα fdisk, αλλά αυτές οι πληροφορίες θα πρέπει φυσιολογικά να ισχύσουν σε μεγάλο βαθμό και σε άλλα λειτουργικά συστήματα. Το πρόγραμμα fdisk είναι υπεύθυνο για την ανάγνωση του πίνακα διαμερισμάτων μιας δεδομένης μονάδας δίσκου και για το χειρισμό της προσθήκης ή διαγραφής διαμερισμάτων. Πάντως, μερικές εκδόσεις του fdisk κάνουν περισσότερα πράγματα από αυτά. Για το λόγο αυτό θα πρέπει συνήθως ο χρήστης να δημιουργεί διαμερίσματα για ένα λειτουργικό σύστημα μόνο για την έκδοση του fdisk που το συνοδεύει. Για παράδειγμα, ο χρήστης δεν μπορεί να δημιουργήσει διαμερίσματα MS-DOS χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα fdisk του Linux. Τα διαμερίσματα που δημιουργούνται κατ αυτόν τον τρόπο δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν σωστά από το MS-DOS. Παρομοίως, το πρόγραμμα fdisk του MS-DOS ίσως να μην μπορεί να αναγνωρίσει τα διαμερίσματα του Linux. 2.6 Εγκατάσταση του λογισμικού Linux Οι διάφορες διανομές του Linux αποθηκεύουν τα αρχεία σε διαφορετικές θέσεις, γεγονός που μπορεί να κάνει δύσκολη την περιγραφή του τρόπου διαχείρισης, του Linux. A ρχικά ο χρήστης πρέπει να αλλάξει το μέγεθος των υπαρχόντων διαμερισμάτων ώστε να δημιουργήσει ελεύθερο χώρο για το Linux, ακολουθώντας την διαδικασία της εγκατάστασης δηλαδή: 1) Ξεκινάει το μέσο εγκατάστασης του Linux 2) εκτελεί το πρόγραμμα fdisk κάτω από το Linux για να δημιουργήσει διαμερίσματα του Linux. 3) εκτελεί το πρόγραμμα mke2fs και mkswap για να δημιουργήσει σύστημα αρχείων και χώρο εναλλαγής για το Linux. 19

20 4) εγκαθιστά το λογισμικό του Linux και το διευθετεί. 5) τέλος είτε εγκαταστήσει το πρόγραμμα ρουτίνας εκκίνησης LILO στο σκληρό δίσκο, είτε δημιουργήσει μια δισκέτα για να ξεκινάτε το νέο σύστημα Linux. Ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω βήματα είναι δυνατόν να αυτοματοποιηθούν από τη διαδικασία εγκατάστασης, ανάλογα με τη διανομή του Linux που χρησιμοποιεί ο χρήστης. 2.7Εκκίνηση του Linux Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει ο χρήστης είναι να ξεκινήσει το μέσο εγκατάστασης του Linux. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό είναι είτε μια δισκέτα που περιέχει ένα μικρό σύστημα Linux, ή ένα CD-ROM εκκίνησης. Στην εκκίνηση της δισκέτας ή του CD-ROM, εμφανίζεται ένα μενού εγκατάστασής το οποίο καθοδηγεί το χρήστη στα βήματα εγκατάστασης του λογισμικού. Σε άλλες διανομής εμφανίζεται μια προτροπή σύνδεσης όταν ξεκινήσει η δισκέτα, στο σημείο αυτό ο χρήστης συνδέεται ως root ή install για να ξεκινήσει η διαδικασία εγκατάστασης. Οι περισσότερες διανομές του Linux χρησιμοποιούν μια δισκέτα εκκίνησης που επιτρέπει στο χρήστη να καθορίσει τις παραμέτρους του υλικού. Για παράδειγμα αν ο ελεγκτής SCSI δεν εντοπιστεί όταν γίνει εκκίνηση από τη δισκέτα θα χρειαστεί να κάνει πάλι εκκίνηση και να καθορίσει τις παραμέτρους του υλικού όπως τις παραμέτρους εισόδου/εξόδου (I/O address) και την αίτηση διακοπής (IRQ). To προτρεπτικό σήμα εκκίνησης συχνά εμφανίζεται αυτόματα όταν ξεκινάει η δισκέτα ή το CD-ROM εκκίνησης. Αυτό, για παράδειγμα συμβαίνει στη διανομή Red Hat. Στις διανομές που δεν εμφανίζουν εξ ορισμού την προτροπή, εάν θέλει ο χρήστης να εισάγει κάτι στο προτρεπτικό σήμα εκκίνησης χρειάζεται να είναι πατημένο το πλήκτρο Scroll Lock, ενώ γίνεται εκκίνηση από τη δισκέτα η το CD-ROM. Εάν πετύχει αυτό θα εμφανισθεί το σήμα boot και πιθανόν και άλλα μηνύματα. Το παραπάνω σήμα είναι προτρεπτικό σήμα εκκίνησης που παρουσιάζεταί από το LILO (Linux LOarder), ένα πρόγραμμα που χρησιμοποιείται για την εκκίνηση του λειτουργικού συστήματος του Linux, όπου καθορίζονται οι παράμετροι εντοπισμού υλικού κατά τη στιγμή της εκκίνησης. Εφόσον εγκατασταθεί το Linux η δυνατότητα εγκατάστασης του LILO στο σκληρό δίσκο ώστε ο χρήστης να μπορεί να επιλέξει μεταξύ του Linux και άλλων λειτουργικών συστημάτων (όπως το MS-DOS) κατά την εκκίνηση του συστήματος. 20

21 Στο σημείο αυτό ο χρήστης έχει πολλές επιλογές. Μπορεί να πατήσει το πλήκτρο Enter και να ξεκινήσει το Linux από τη δισκέτα χωρίς ειδικές παραμέτρους. Ή περιμένει μεχρι να προχωρήσει η εγκατάσταση, διότι οι σημερινές διανομές ορίζουν κάποιο χρόνο αναμονής για το προτρεπτικό σήμα εκκίνησης. 2.8 Μονάδες δίσκων και διαμερίσματα κάτω από τα Linux Σε πολλές διανομές απαιτείται να δημιουργήσει ο χρήστης διαμερίσματα με το χέρι, χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα fdisk. Άλλες διανομές μπορούν να δημιουργήσουν αυτόματα διαμερίσματα. Ότι από τα δύο και αν συμβαίνει, θα πρέπει να γνωρίζει ο χρήστης τις πληροφορίες και τα ονόματα των συσκευών για τα διαμερίσματα του Linux. Οι μονάδες δίσκων και τα διαμερίσματα παίρνουν στο Linux διαφορετικά ονόματα σε σχέση με τα αντίστοιχα τους σε άλλα λειτουργικά συστήματα. Στο MS-DOS, οι μονάδες δισκετών αναφέρονται ως Α και Β ενώ τα διαμερίσματα του σκληρού δίσκου ονομάζονται C:, D:, και ούτω καθεξής. Στο Linux η ονοματολογία είναι εντελώς διαφορετική. Για την επικοινωνία με τις συσκευές του συστήματος (όπως οι σκληροί δίσκοι, τα ποντίκια κτλ) χρησιμοποιούνται οδηγοί συσκευών(device drivers), που βρίσκονταί στο κατάλογο / dev. Για παράδειγμα, αν ο χρήστης έχει ποντική στο σύστημα μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό μέσω του οδηγού /dev/mouse. Οι μονάδες δισκετών. Οι σκληροί δίσκοι, και τα μεμονωμένα διαμερίσματα έχουν όλα δικούς τους ξεχωριστούς οδηγούς συσκευών. 2.9 Δημιουργία διαμερισμάτων του Linux Τα διαμερίσματα του Linux δημιουργούνται με την διαταγή fdisk. Γενικά χρειάζεται να δημιουργηθούν τουλάχιστον δυο διαμερίσματα ένα για το λογισμικό Linux και ένα άλλο για το χώρο εναλλαγής. Μετά την εκκίνηση του μέσου εγκατάστασης, καλείται η διαταγή fdisk πληκτρολογώντας: fdisk δίσκος. Όπου δίσκος είναι το όνομα συσκευής Linux στη μονάδα όπου είναι δυνατόν να προστεθούν διαμερίσματα. Για παράδειγμά είναι δυνατόν να εκτελεστεί η διαταγή fdisk στο πρώτο δίσκο του συστήματος χρησιμοποιώντας τη διαταγή #fdisk /dev/sda. Όπου dev/hda είναι η προεπιλογή αν δεν καθοριστεί η πρώτη μονάδα δίσκου. Αν χρειαστεί να δημιουργηθούν διαμερίσματα σε περισσότερες μονάδες δίσκων η διαταγή fdisk εκτελείται μια φόρα σε κάθε μονάδα : # fdisk /dev/had Όταν πληκτρολογείται η εντολή command (m for help): m παρουσιάζεται μια σειρά 21

22 επιλογών όπως φαίνεται παρακάτω: Command action a toggle a bootable flag d delete a partition i list known partition types m print this menu n add a new partition p print the partition table q quit without saving changes t change a partition s system id u change display/ entry units v verify the partition table w write table do disk and exit x extra functionality (experts only ) Η διαταγή n χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός νέου διαμερίσματος. Για να κλείσει το fdisk χωρίς να αποθηκευτούν οι αλλαγές χρησιμοποιείται η εντολή q. Για να κλείσει ο δίσκος και να αποθηκευτούν στο δίσκο οι αλλαγές που έγιναν στον πίνακα διαμερισμάτων χρησιμοποιούμε τη διαταγή w Δημιουργία χώρου εναλλαγής Ένα διαμέρισμα εναλλαγής μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εικονική μνήμη RAM. Πολλές διανομές απαιτούν πριν την εγκατάσταση του λογισμικού να δημιουργηθούν και να ενεργοποιηθούν οι χώροι εναλλαγής. Εάν όμως υπάρχει μικρή φυσική μνήμη RAM η διαδικασία της εγκατάστασής μπορεί να γίνει με επιτυχία εάν δεν έχει ενεργοποιηθεί κάποιός χώρος εναλλαγής. Η διαταγή που χρησιμοποιείται για την προετοιμασία ενός διαμερίσματος εναλλαγής είναι η διαταγή mkswap που έχει την ακόλουθη μορφή : Mkswap - c διαμέρισμα μέγεθος Όπου διαμέρισμα είναι το όνομα του διαμερίσματος εναλλαγής και μέγεθος του διαμερίσματος σε μπλοκ. Για παράδειγμα αν το διαμέρισμα εναλλαγής είναι το /dev/hda3 και έχει μέγεθος μπλοκ χρησιμοποιείται η διαταγή ως: # mkswap - c /dev/hda Η επιλογή - c πληροφορεί τη διαταγή mkswap να ελέγξεί, κατά τη δημιουργία του χώρου εναλλαγής για ελαττωματικά μπλοκ στο διαμέρισμα. Τα ελαττωματικά μπλοκ είναι σημεία του μαγνητικού μέσου που δεν αποθηκεύουν σωστά τα δεδομένα. Αυτό συμβαίνει 22

23 σπάνια στους σημερινούς σκληρούς δίσκους αλλά αν συμβεί και δεν είναι γνωστό μπορεί να προκαλέσει διαρκές πρόβλήμα. Έτσι λοιπόν με τη διαταγή - c τα ελαττωματικά μπλοκ αποκλείονται αυτόματα από χρήση. Αν χρησιμοποιηθούν περισσότερα διαμερίσματα εναλλαγής η διαταγή mkswap θα πρέπει να εκτελεστεί για κάθε διαμέρισμα. Μετά από τη διαμόρφώση του χώρου εναλλαγής, χρειάζεται ενεργοποίηση ώστε να χρησιμοποιηθεί από το σύστημα. Συνήθως το σύστημα ενεργοποιεί αυτόματα το χώρο εναλλαγής κατά τη στιγμή εκκίνησης. Όταν όμως δεν έχει εγκατασταθεί το λογισμικό Linux χρειάζεται να ενεργοποιηθεί με την διαταγή : swapon διαμέρισμα και μετά για να ενεργοποιηθεί ο χώρος εναλλαγής στο διαμέρισμα / dev/hda 3 εκτελείται η διαταγή : #swapon /dev/hda Δημιουργία συστημάτων αρχείων Πριν χρησιμοποιηθούν τα διαμερίσματα του Linux για την αποθήκευση αρχείων πρέπει να δημιουργηθούν σε αυτά συστήματα αρχείων. Η δημιουργία ενός συστήματος αρχείου, είναι ανάλογη με το φορμάρισμα ενός διαμερίσματος στο MS-DOS ή σε άλλα λειτουργικά συστήματα. Υπάρχουν πολλοί τύποι συστημάτων αρχείων για το Linux κάθε τύπος συστημάτων έχει τη δικιά του μορφή και σύνολο χαρακτηριστικών. Το Linux, επίσης υποστηρίζει πολλούς τύπους αρχείων όπως είναι τα σύστημα αρχείων τους MS-DOS. Ό τύπος συστήματος αρχείων που χρησιμοποιείται συνήθως είναι ο Second Extended filesystem ή αλλιώς ext2fs. Το ext2fs είναι ένα από τα ποιο αποτελεσματικά και ευέλικτα συστήματα αρχείων. Επιτρέπει ονόματα αρχείων που περιέχουν μέχρι 256 χαρακτήρες και μέγεθος συστήματος αρχείων μέχρι 4 terabytes. Για να δημιουργηθεί ένα σύστημα αρχείων ext2fs χρησιμοποιούμε τη διαταγή : mke2fs - c διαμέρισμα μέγεθος Όπου διαμέρισμα είναι το όνομα του διαμερίσματος εναλλαγής και μέγεθος του διαμερίσματος σε μπλοκ. Για παράδειγμα για να χρησιμοποιηθεί ένα σύστημα αρχείων με μέγεθος μπλοκ στο διαμέρισμα / dev/hda 3 χρησιμοποιείται η διαταγή ως: mke2fs - c /dev/hda Αν χρησιμοποιηθούν περισσότερα από ένα συστήματα αρχείων για το Linux χρησιμοποιείται η διαταγή mke2fs για κάθε σύστημα αρχείων Εγκατάστασή του λογισμικού Κάθε διανομή έχει διαφορετικό μηχανισμό για την εγκατάσταση του λογισμικού στο σύστημα. Πολλές διανομές έχουν ένα αυτόνομο πρόγραμμα που καθοδήγησης στην εγκατάστασή. Σε άλλες διανομές τα συστήματα αρχείων πρέπει να φορτωθούν σε ένα υποκατάλογο (όπως ο κατάλογος /mnt) και να αντιγραφεί το λογισμικό σε αυτά. Σε 23