ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 3/ /10/2016. Ο ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον. Ανδρέας Θεοφάνους Νεόφυτος Επαμεινώνδα

Transcript

1 ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 3/ /10/2016 Ο ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον Ανδρέας Θεοφάνους Νεόφυτος Επαμεινώνδα 1

2 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Βασικός στόχος της μελέτης αυτής είναι η αξιολόγηση της πορείας του Συνεργατικού Πιστωτικού Κινήματος και η κατάθεση συγκεκριμένων εισηγήσεων για την περαιτέρω πορεία του Ο στόχος της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση ενός μεγάλου μέρους (75%) της ιδιοκτησίας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Το ζητούμενο είναι αφ ενός η αξιολόγηση του εν λόγω κυβερνητικού στόχου και αφ ετέρου η αναζήτηση εναλλακτικής πολιτικής που να εξυπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το δημόσιο συμφέρον 2

3 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Κατά καιρούς παρατηρούντο κρούσματα ατασθαλιών και κακοδιαχείρισης στο Συνεργατικό Πιστωτικό Κίνημα τα οποία προβάλλονται συστηματικά στα ΜΜΕ Τα συναφή δεδομένα στις τράπεζες ήταν ασύγκριτα δυσμενέστερα Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες λαμβάνει χώρα αυτή η συζήτηση 3

4 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΗ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Το 2013 είχε συντριβεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας της Κύπρου Η Λαϊκή Τράπεζα έχει κλείσει η Τράπεζα Κύπρου και η Ελληνική Τράπεζα ανήκουν ως επί το πλείστον σε ξένους επενδυτές Η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα είναι το μοναδικό καθαρά κυπριακό τραπεζικό ίδρυμα που έχει απομείνει Το μείζον ζήτημα είναι, εφ όσον η ιδιωτικοποίηση του Συνεργατικού Πιστωτικού Κινήματος θα πλήξει το δημόσιον συμφέρον, να υπάρξει εναλλακτική πρόταση 4

5 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Ιστορική Αναδρομή του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα Αξιολόγηση Πορείας Σχεδίου Αναδιάρθρωσης Συνεργατισμού Ανακεφαλαιοποίηση: «Διάσωση» ή «Εξυπηρέτηση Σκοπιμοτήτων και Ιδιοτελών Συμφερόντων»; Σχέδια Ιδιωτικοποίησης και η Πραγματική Αξία του Συνεργατισμού Συμπεράσματα και Εισηγήσεις 5

6 Ο ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα 18 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα 19% Μερίδιο αγοράς, 42% εγχώριων καταθέσεων 252 υποκαταστήματα και υπαλλήλοι Από το 2014 εφαρμόζεται με επιτυχία το σχέδιο Αναδιάρθρωσης και Αναδιοργάνωσης Κεντροποίηση συστήματος, κοινοί κανόνες λειτουργίας, κτλ Αντιμετώπιση μη εξυπηρετούμενων δανείων Εξάλειψη σκανδάλων, κακοδιαχείρισης, κτλ Αυστηρή και Πολυεπίπεδη εποπτεία (ΕΚΤ, ΚΤΚ και ΕΕ) 6

7 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΥ Έγινε το Μάρτιο 2014, με βάση πρόνοιες Μνημονίου (1) Παραχώρηση Κρατικού Ομολόγου 1,5 δις Εν ριπή οφθαλμού το κράτος έγινε 99% ιδιοκτήτης αρχικοί μέτοχοι/μέλη περιορίστηκαν στο 1% (ΣΕΣ) Δεκέμβριο του 2015 (εκτιμήσεις PwC) (2) 175 εκατ. από Ειδικό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης Μερίδιο ιδιοκτησίας κράτους - 77,5% Ειδικό Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης - 21,87% αρχικοί μέτοχοι/μέλη - 0,77% 7

8 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΥ «Διάσωση» ή «Εξυπηρέτηση Σκοπιμοτήτων και Ιδιοτελών Συμφερόντων»; Ανακεφαλαιοποίηση Κρατικοποίηση, με ορίζοντα την ιδιωτικοποίηση Σκοπιμότητα Το κράτος χρωστούσε ήδη 2 δις στο Συνεργατισμό «Άλλο το ένα δάνειο άλλο το άλλο»; Γιατί δεν συζητήθηκε συμψηφισμός δανείων/ομολόγων; Πως αποφασίστηκε ότι με το 1,5 δις το κράτος θα πάρει το 99% ιδιοκτησίας; Γιατί όχι 30% ή ακόμα 50%; Ήταν όντως τόσο τραγική η κατάσταση; 2013/2014: απειλές για κούρεμα, κτλ 2016: κερδοφορία, ρευστότητα 4 δις, χωρίς εξάρτηση ELA, κτλ 8

9 Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΥ - ΜΟΝΟ 800 ΕΚΑΤ; Το μοναδικό καθαρά κυπριακό τραπεζικό ίδρυμα 18 ΣΠΙ, 252 υποκαταστήματα και 500,000 πελάτες 12,5 δις καταθέσεις (42% εγχώριων καταθέσεων) 3,97 δις διαθέσιμη ρευστότητα (30/06/2016) Κερδοφόρος και καλά Κεφαλαιοποιημένος Οργανισμός χωρίς εξυπηρέτηση από ELA ακίνητα (αξίας πέραν των 600 εκατ.) Ελέγχει 5 εταιρείες (ΣΟΠΑΖ, Comarine, ΣΥΝΕΡΓΚΑΖ, ΣΠΕΑΛ, ΣΕΒΕΓΕΒ) με κύκλο εργασιών περίπου 100 εκατ. Μέτοχος σε άλλες εταιρείες (Atlantic Insur., Tsokkos, Petrolina, Louis, Primetel, GreenDot, Tρ. Κύπρου κτλ) Υπεραξία, «Αέρας» (Goodwill); 9

10 Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΥ - ΜΟΝΟ 800 ΕΚΑΤ; «δεν άξιζε τίποτα αλλά είχε αρνητική αξία 600 εκατ και αξία 800 εκατ, εάν θεωρητικά πουληθεί σήμερα». (Σημερινή, 22/8/2016) Το κράτος έχασε 700 εκατ, αφού πλήρωσε 1,5 δις (Stockwatch, 9/5/2016). Από τη Λαϊκή Τράπεζα τι πήρε το κράτος για το 1,8 δις; 10

11 ΣΧΕΔΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΥ Διάταγμα Υπ. Οικονομικών ημερ. 17/12/2015 Ιδιωτικοποίηση 75% του μετοχικού κεφαλαίου της ΣΚΤ (25% προς το κοινό και 75% προς «δυνητικούς επενδύτες») Μέχρι τις 31/12/2016 να εξασφαλιστούν όλες οι εγκρίσεις για ενδεχόμενη εισαγωγή της ΣΚΤ στο ΧΑΚ τον Ιούνιο 2017 Αλλιώς «θα συγχωνευτούν τα 18 ΣΠΙ σε μια νομική οντότητα», «κίνδυνος για κλείσιμο της ΣΚΤ». 1 η Έκδοση: 30/09/2018 (25% μετοχικού κεφαλαίου) 2 η Έκδοση: 30/06/2019 (25% μετοχικού κεφαλαίου) 3 η Έκδοση: 30/06/2020 (25% μετοχικού κεφαλαίου) 11

12 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Ανακεφαλαιοποίηση έγινε με τρόπο που η ΣΚΤ μετατράπηκε σε κρατική τράπεζα Αποτέλεσμα: Αντίδραση της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της ΕΕ Μόνοι μας δημιουργήσαμε το «πρόβλημα» Η απο-κρατικοποίηση της ΣΚΤ είναι αναγκαία Το κράτος δεν μπορεί να κατέχει περάν του 25% των μετοχών της ΣΚΤ Η εισαγωγή στο ΧΑΚ - ιδιωτικοποίηση δεν είναι η μόνη λύση Το κράτος πρέπει να «ξεφορτωθεί» τουλάχιστον 75% των μετοχών που κατέχει στη ΣΚΤ Απώτερος στόχος η ανάκτηση της χρηματοδότησης του κράτους 1,675 δις και η συμμόρφωση με τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 12

13 ΠΩΣ ΚΑΤΑΛΗΞΑΜΕ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΚΤ; Ανακεφαλαιοποίηση «Στήριξη» Κρατικοποίηση «Υπόταξη» Πρόβλημα με την Διεύθυνση Ανταγωνισμού ΕΕ Ιδιωτικοποίηση «Ξεπούλημα» 13

14 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Ευρύτερο Πλαίσιο και Συμπεράσματα Ο Συνεργατισμός ήταν/είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της κυπριακής οικονομίας για περισσότερο από 100 χρόνια Επιζήμιοι οι χειρισμοί τον Μάρτιο του 2013: συντριβή του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας άλλο η εξυγίανση και άλλο η διάλυση και η αρπαγή Ήδη το κυπριακό τραπεζικό σύστημα ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από ξένα συμφέροντα Προβληματίζει ο τρόπος που το κράτος απέκτησε το 99% της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας - γιατί όχι 30% ή 50% - ή ακόμα γιατί εμπλοκή στην ιδιοκτησιακή δομή; Ο Συνεργατισμός για χρόνια δανείζει το κράτος με επιτόκιο 1,5%. Όταν όμως χρειάστηκε ο Συνεργατισμός να δανεισθεί η κυβέρνηση επέβαλε επιτόκιο 10% 14

15 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Συστηματική προσπάθεια υποτίμησης της αξίας του Συνεργατισμού Πώληση περιουσιακών στοιχείων του Συνεργατισμού Αναγνωρίζονται οι προσπάθειες εξορθολογισμού του Συνεργατικού Πιστωτικού Κινήματος Όμως με διάφορες ενέργειες χάνεται ο κοινωνικός και τοπικός χαρακτήρας του Συνεργατισμού Υπάρχει οδικός χάρτης για παράδοση του σε ιδιωτικά συμφέροντα και μετατροπή του σε εμπορική τράπεζα Αχρείαστη η ιδιωτικοποίηση ερώτημα: προκύπτει ως αποτέλεσμα προθέσεων ή λανθασμένων χειρισμών; «Άλλο το ένα δάνειο και άλλο το άλλο» λέει η κυβέρνηση η οποία δεν έλαβε υπ όψιν τη δυνατότητα συμψηφισμού των δανείων 15

16 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Εισηγήσεις Παγοποίηση σχεδίων ιδιωτικοποίησης για τουλάχιστον 5 χρόνια Να αποκατασταθεί η ιδιοκτησιακή δομή του Συνεργατισμού και το κράτος να επιστρέψει το 99% μερίδιο ιδιοκτησίας στους αρχικούς μετόχους/μέλη Να καταβληθούν προσπάθειες εκ μέρους της ΣΚΤ για ανάκτηση των οφειλών του κράτους (κυβέρνησης και άλλων κρατικών φορέων) ύψους περίπου 2 δις Η ΣΚΤ να επιστρέψει το 1,5 δις εκατ. στο κράτος Να γίνει συμψηφισμός της κρατικής χρηματοδότησης 1,675 δις με τα 2 δις που οφείλει το κράτος στον Συνεργατισμό. 16

17 Εισηγήσεις ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Να διατηρηθεί ο τοπικός και κοινωνικός του χαρακτήρας Σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα Ο Συνεργατισμός δεν πρέπει να καταλήξει σε ξένα χέρια Ο Κύπριος πολίτης έχει ανάγκη/ δικαίωμα επιλογής έστω και για ένα καθαρά κυπριακό τραπεζικό ίδρυμα. 17

18 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ! 18