Ε1: Ποιοι ήταν οι λόγοι που η Κύπρος χρειάστηκε διεθνή οικονομική βοήθεια; Τι προκάλεσε τα προβλήματα στον τραπεζικό τομέα;

Transcript

1 Πρόγραμμα για τον Χρηματοοικονομικό Τομέα της Κύπρου Μνημόνια Συναντίληψης με την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο: Ερωτήσεις και Απαντήσεις σχετικά με τον χρηματοοικονομικό τομέα Μέρος A: Ερωτήσεις για ζητήματα πολιτικής Ε1: Ποιοι ήταν οι λόγοι που η Κύπρος χρειάστηκε διεθνή οικονομική βοήθεια; Τι προκάλεσε τα προβλήματα στον τραπεζικό τομέα; Οι Kυπριακές αρχές ζήτησαν διεθνή οικονομική βοήθεια τον Ιούνιο του 2012, λόγω της οικονομικής κρίσης που κατά κύριο λόγο οφείλεται στον υπερμεγέθη εγχώριο τραπεζικό τομέα, τον οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ήταν σε θέση να στηρίξει μόνη της. Κατά το πρόσφατο παρελθόν, τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υπέστησαν σοβαρές ζημιές εξ αιτίας της υπερβολικής έκθεσής τους στα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και λόγω της υπερβολικής επέκτασής τους στον δανεισμό της εγχώριας αγοράς, χωρίς επαρκή διαχείριση των κινδύνων. Οι Κυπριακές Αρχές, σε συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους δανεισμού της χώρας, άρχισαν να εφαρμόζουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για να διασφαλιστεί ότι οι τράπεζες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες και θα παραμείνουν βιώσιμες. Περαιτέρω, έχει ενισχυθεί η ρύθμιση και η εποπτεία του τραπεζικού τομέα. Ε2: Οι καταθέσεις στις Κυπριακές τράπεζες είναι ασφαλείς; Η μέθοδος του bail-in των ανασφάλιστων καταθέσεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στην Κύπρο; Δεν θα υπάρξει bail-in των ανασφάλιστων καταθέσεων στην Κύπρο σε οποιαδήποτε τράπεζα πέραν από εκείνο που έχει ήδη ολοκληρωθεί στην Τράπεζα Κύπρου και στην Λαϊκή Τράπεζα. Βάσει του πλαισίου της ΕΕ, όλες οι καταθέσεις μέχρι είναι εγγυημένες από το Σχέδιο Προστασίας Καταθέσεων. Ε3: Με ποιο τρόπο αξιολογήθηκαν οι κεφαλαιακές ανάγκες της Τράπεζας Κύπρου, της Λαϊκής Τράπεζας και του συνεργατικού τομέα; Η διεθνής συμβουλευτική εταιρεία PIMCO διενήργησε stress test στο Κυπριακό τραπεζικό σύστημα, το οποίο ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του Τα stress tests της PIMCO κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι απαιτούνταν σημαντικές αυξήσεις στα κεφάλαια των τεσσάρων μεγαλύτερων εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (Τράπεζα Κύπρου, Λαϊκή Τράπεζα, Ελληνική Τράπεζα και στα ΣΠΙ), λόγω των μεγάλων αναμενόμενων ζημιών από τις εγχώριες εργασίες τους και από τις εργασίες τους στην Ελλάδα. Τα stress tests κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο, ο τραπεζικός τομέας θα χρειαστεί 8,9 δις νέα κεφάλαια (που ισοδυναμεί με το 50% του ΑΕΠ της Κύπρου). 1

2 Ε4: Γιατί ήταν απαραίτητο το bail-in στις ανασφάλιστες καταθέσεις στην Τράπεζα Κύπρου και στην Λαϊκή Τράπεζα; Δεν θα μπορούσε η Κυπριακή Δημοκρατία να παρέμβει για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών; Σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο της PIMCO, οι κεφαλαιακές ανάγκες της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής Τράπεζας, ήταν πολύ σημαντικές σε σχέση με το μέγεθος της Κυπριακής οικονομίας και ανέρχονταν σε 7,8 δις ή ποσοστό 45% του Κυπριακού ΑΕΠ. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αυτών μέσω των χρημάτων των φορολογουμένων δεν ήταν, επομένως, εφικτή καθώς κάτι τέτοιο θα καθιστούσε το Κυπριακό Δημόσιο χρέος μη βιώσιμο. Ως εκ τούτου, οι δύο τράπεζες τέθηκαν υπό καθεστώς εξυγίανσης. Τα μέτρα εξυγίανσης έχουν σχεδιαστεί για την προστασία των ασφαλισμένων καταθέσεων, σύμφωνα με το κοινοτικό πλαίσιο. Ε5: Γιατί οι Έλληνες καταθέτες των υποκαταστημάτων των Κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, προστατεύτηκαν, ενώ οι Κύπριοι καταθέτες έπρεπε να υποστούν το bail-in; Στο πλαίσιο των μέτρων που εφαρμόστηκαν τον Μάρτιο του 2013, οι εργασίες στην Ελλάδα των τριών μεγαλύτερων Κυπριακών τραπεζών (Τράπεζα Κύπρου, Λαϊκή Τράπεζα και Ελληνική Τράπεζα) πωλήθηκαν στην Τράπεζα Πειραιώς-Ελλάδος για λόγους μακρο-οικονομικής σταθερότητας. Η ενέργεια αυτή διευκόλυνε την αναδιάρθρωση του Κυπριακού τραπεζικού συστήματος, και περιχαράκωσε τα τραπεζικά συστήματα σε Ελλάδα και Κύπρο ώστε τυχόν αρνητικές εξελίξεις στο ένα τραπεζικό σύστημα να μην επηρεάσουν το άλλο. Ε6: Γιατί η Τράπεζα Κύπρου και η Λαϊκή Τράπεζα συγχωνεύθηκαν ως αποτέλεσμα του προγράμματος εξυγίανσης; Θα μπορούσαν να συνεχίσουν τις εργασίες τους ως ξεχωριστές οντότητες; Μήπως θα ήταν προτιμότερο για τους πιστωτές τους εάν υπήρχε ξεχωριστό πρόγραμμα εξυγίανσης για την Λαϊκή Τράπεζα και άλλο για την Τράπεζα Κύπρου; Κατ αρχάς η Τράπεζα Κύπρου κεφαλαιοποιήθηκε επαρκώς με την πλήρη συμμετοχή των μετόχων και των κατόχων ομολόγων της τράπεζας και μέσω της μερικής μετατροπής των ανασφάλιστων καταθέσεων σε μετοχές. Η Λαϊκή Τράπεζα χωρίστηκε σε καλή και κακή τράπεζα. Η καλή Λαϊκή δεν μπορούσε να παραμείνει βιώσιμη ως ανεξάρτητη τράπεζα και απορροφήθηκε από την Τράπεζα Κύπρου. Αυτό περιελάμβανε τις ασφαλισμένες καταθέσεις, τα περιουσιακά στοιχεία και την έκτατη ρευστότητα (ELA) που η Λαϊκή τράπεζα έλαβε από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Οι ανασφάλιστοι καταθέτες της Λαϊκής Τράπεζας θα αποζημιωθούν με την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων της κακής τράπεζας, η οποία κατέχει μεταξύ άλλων, μετοχές της Τράπεζας Κύπρου, ίσες με το 18,1% των μετοχών της καινούργιας τράπεζας. Αυτό αντιστοιχεί σε αξία ίση με την διαφορά μεταξύ των μεταφερόμενων περιουσιακών στοιχείων και του παθητικού. Το μερίδιο αυτό αντιστοιχεί στην συμβολή της κάθε (παλαιάς) οντότητας στην αξία της νέας Τράπεζας Κύπρου. 2

3 Ε7: Γιατί η Τράπεζα Κύπρου κεφαλαιοποιήθηκε ώστε να έχει δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 11,8%; Είναι το ποσοστό αυτό αρκετό; Με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου δίκαιης αποτίμησης (fair value exercise) που διενήργησε η KPMG και σύμφωνα με το τελικό bail-in στις ανασφάλιστες καταθέσεις της Τράπεζας Κύπρου, το Core Tier 1 (CET1) του Ομίλου ανέρχεται, επί του παρόντος, στο 11,8%. Επιπλέον, υπάρχουν σήμερα δικαστικές υποθέσεις για ανασφάλιστες καταθέσεις που ενδεχομένως, κατόπιν δικαστικής απόφασης, να υποστούν bail-in και να μετατραπούν και αυτές σε μετοχικό κεφάλαιο. Εάν αυτές οι δικαστικές αποφάσεις είναι επιτυχείς, τότε το ποσοστό του CET1 μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω. Η ανακεφαλαιοποίηση διασφαλίζει ότι η Τράπεζα Κύπρου θα συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις για ελάχιστο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, παρά τις αναμενόμενες ζημιές που θα καταγράψει όπως αυτές έχουν υπολογισθεί από την PIMCO και την KPMG. Ε8: Η κατάθεσή μου στην Τράπεζα Κύπρου ή στην Λαϊκή Τράπεζα έχει υποστεί bail-in. Τι θα συμβεί στη συνέχεια; Οι ανασφάλιστοι καταθέτες της Τράπεζας Κύπρου θα λάβουν μετοχές της Τράπεζας Κύπρου ως αντάλλαγμα για το bail-in. Θα σταλεί σύντομα σχετική επιστολή από την τράπεζα. Οι ανασφάλιστοι καταθέτες της Λαϊκής Τράπεζας θα συμμετάσχουν στην εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων της Λαϊκής Τράπεζας, τα οποία περιλαμβάνουν τις δραστηριότητες στο εξωτερικό και τις μετοχές της Τράπεζας Κύπρου που έλαβε η Λαϊκή Τράπεζα ως αποζημίωση για τη μεταβίβαση ορισμένων περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεών της στην Τράπεζα Κύπρου. Ε9: Η Ελληνική Τράπεζα και τα ΣΠΙ θα ανακεφαλαιοποιηθούν χωρίς bail-in; Η Ελληνική Τράπεζα, στοχεύει στην άντληση ιδιωτικών κεφαλαίων για την κάλυψη των κεφαλαιακών απαιτήσεων στο πλαίσιο του προγράμματος μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου του Σε περίπτωση που τα κεφάλαια του ιδιωτικού τομέα δεν καλύπτουν πλήρως την απαιτούμενη αύξηση κεφαλαίου, η Ελληνική θα ενισχυθεί με κεφάλαια του προγράμματος, τα οποία είναι διαθέσιμα για αυτή την περίπτωση, ώστε να συμπληρωθούν τα απαιτούμενα κεφάλαια. Δεν υπάρχει ανάγκη ούτε έχει ζητηθεί να γίνει bail-in στις καταθέσεις. Η ανακεφαλαιοποίηση των συνεργατικών θα γίνει μέσω κρατικής βοήθειας από τα κεφάλαια του προγράμματος. Ποσό 1,5 δις είναι διαθέσιμο για το σκοπό αυτό και δεν θα γίνει bail-in καταθέσεων. Ε10: Υπό ποιες προϋποθέσεις θα δοθεί κρατική ενίσχυση στις τράπεζες; Θα υπάρξουν συνέπειες για τους μετόχους και τους καταθέτες των τραπεζών; Εάν η Ελληνική Τράπεζα δεν επιτύχει να συγκεντρώσει από τον ιδιωτικό τομέα τα απαιτούμενα κεφάλαια για πλήρη ανακεφαλαιοποίηση, τότε θα πρέπει να αιτηθεί κρατικής ενίσχυσης. Σε αυτή την περίπτωση, τα υφιστάμενα ομολόγα της τράπεζας, θα απομειωθούν ή θα μετατραπούν σε μετοχές, γεγονός επαρκές για να καλύψει το έλλειμμα κεφαλαίων. Εάν τα ομόλογα μετατραπούν σε μετοχές, 3

4 τότε οι κάτοχοι των ομολόγων θα αποκτήσουν μετοχές της Ελληνικής Τράπεζας ως αντάλλαγμα. Αυτό θα γίνει μέσω έκδοσης νέων μετοχών με αποτέλεσμα να μειωθεί το ποσοστό που οι υφιστάμενοι μέτοχοι κατέχουν στη μετοχική σύνθεση της Ελληνικής τράπεζας. Όσον αφορά τον συνεργατικό τομέα, τα ποσοστά που έχουν τα υφιστάμενα μέλη των ΣΠΙ και οι υφιστάμενοι μέτοχοι της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, στη μετοχική σύνθεση του συνεργατισμού, θα μειωθούν σημαντικά και η Κυπριακή Δημοκρατία θα γίνει κάτοχος του 99% περίπου των μετοχών. Ε11: Ποιοι είναι οι λόγοι που ο συνεργατικός τομέας αντιμετωπίζει προβλήματα; Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους ο συνεργατικός τομέας αντιμετωπίζει προβλήματα είναι: (i) η χαμηλή ποιότητα ενεργητικού και η χαλαρή διαχείριση των καθυστερημένων δανείων (περίπου 40% του συνόλου των δανείων είναι μη εξυπηρετούμενα, δηλαδή καθυστέρηση άνω των 90 ημερών στις πληρωμές εξυπηρέτησης του χρέους), (ii) η αναποτελεσματική δομή διακυβέρνησης (η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα που εκδίδει οδηγίες για τα ΣΠΙ δεν έχει τη δυνατότητα να επιβάλει την τήρηση αυτών των οδηγιών από τα ΣΠΙ) και (iii) ο σχετικά υψηλός αριθμός μη βιώσιμων, και υποκεφαλαιοποιημένων ΣΠΙ. Τα προβλήματα αυτά θα αντιμετωπιστούν με το σχέδιο αναδιάρθρωσης που πρέπει να υποβληθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. Ε12: Πώς θα αναδιαρθρωθεί ο συνεργατικός τομέας; Ο συνεργατικός τομέας αποτελείται σήμερα από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα (ΣΚΤ) και 93 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΣΠΙ). Για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας και της κερδοφορίας του τομέα, πολλά ΣΠΙ θα συγχωνευθούν και ο σημερινός αριθμός των ΣΠΙ θα μειωθεί και θα παραμείνουν το μέγιστο 18. Ο συνεργατικός τομέας θα ανακεφαλαιοποιηθεί με 1,5 δις κρατικής βοήθειας. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα δώσει το ποσό αυτό στην Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα και θα γίνει ο κύριος μέτοχος της με ποσοστό 99%. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα διασφαλίσει τη χρηστή διακυβέρνηση του κλάδου με σκοπό την προστασία της σημαντικής αυτής επένδυσής της. Επιπλέον, η εποπτεία της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας και των ΣΠΙ θα ενσωματωθεί από την 1η Αυγούστου του 2013 στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, με σκοπό την εφαρμογή ομοιόμορφων κανόνων, κανονισμών και εποπτείας σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ε13: Είμαι πελάτης ενός ΣΠΙ. Πώς θα επηρεαστώ από τη σχεδιαζόμενη αναδιάρθρωση στον Συνεργατισμό; Για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας και της κερδοφορίας του τομέα, πολλά ΣΠΙ θα συγχωνευθούν και ο σημερινός αριθμός των ΣΠΙ θα μειωθεί και θα παραμείνουν το μέγιστο 18. Ως αποτέλεσμα, ένας σημαντικός αριθμός υποκαταστημάτων θα κλείσει. Ένας πελάτης ΣΠΙ θα επηρεαστεί μόνο στην περίπτωση που το τοπικό υποκατάστημα κλείσει κατά τη διάρκεια της 4

5 διαδικασίας αναδιάρθρωσης. Στην περίπτωση αυτή, το πλησιέστερο υποκατάστημα θα εκτελεί όλες τις απαραίτητες συναλλαγές για τον συγκεκριμένο πελάτη. Η αναδιάρθρωση του συνεργατικού τομέα, με την κρατική ενίσχυση των 1,5 δις, θα του δώσει επαρκή κεφαλαιοποίηση για την παροχή των απαιτούμενων υπηρεσιών προς τους πελάτες. Ε14: Είμαι πελάτης της Ελληνικής Τράπεζας. Πώς θα επηρεαστώ από τη σχεδιαζόμενη ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας; Η Ελληνική Τράπεζα στοχεύει στην άντληση ιδιωτικών κεφαλαίων για την κάλυψη των κεφαλαιακών απαιτήσεων στο πλαίσιο του προγράμματος μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου του Σε περίπτωση που τα κεφάλαια του ιδιωτικού τομέα δεν καλύπτουν πλήρως την απαιτούμενη αύξηση κεφαλαίου, η Ελληνική θα ενισχυθεί με κεφάλαια του προγράμματος, τα οποία είναι διαθέσιμα για αυτή την περίπτωση, ώστε να συμπληρωθούν τα απαιτούμενα κεφάλαια. Ωστόσο, δεν υπάρχει ανάγκη ούτε έχει ζητηθεί να γίνει bail-in στις καταθέσεις. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες της Ελληνικής Τράπεζας δεν θα επηρεαστούν και θα παρέχει στους πελάτες της τις ίδιες υπηρεσίες όπως και τώρα. Ε15: Γιατί υπήρξε ανάγκη για επιβολή περιοριστικών μέτρων; Η επιβολή των περιοριστικών μέτρων στις συναλλαγές ήταν μια αναγκαιότητα, δεδομένου ότι το τραπεζικό σύστημα υπέστη bail-in στις καταθέσεις και δέχτηκε σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία του. Παρά το γεγονός ότι τα περιοριστικά μέτρα παρεμπόδιζαν αρχικά την οικονομική δραστηριότητα, έχουν πλέον χαλαρώσει σημαντικά σε σχέση με τα αρχικά μέτρα. Γίνεται προσπάθεια να περιορισθεί η διάρκεια και το πεδίο εφαρμογής τους στο ελάχιστο. Η περαιτέρω σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, μέχρις ότου αρθούν εντελώς, παραμένει κορυφαία προτεραιότητα για τις Αρχές οι οποίες έχουν σχεδιάσει οδικό χάρτη για χαλάρωση των μέτρων. Ε16: Ποια μέτρα εξακολουθούν να υφίστανται; Τα τρέχοντα περιοριστικά μέτρα ισχύουν κυρίως για την εξαργύρωση επιταγών, τις διασυνοριακές μεταφορές κεφαλαίων, τις εγχώριες μεταφορές κεφαλαίων πάνω από ένα ορισμένο ποσό, την ανάληψη ή εξαγωγή μετρητών και το άνοιγμα λογαριασμών. Άλλες συναλλαγές πραγματοποιούνται χωρίς περιορισμούς (π.χ. συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες, εμβάσματα από το εξωτερικό κ.α). Ε17: Για πόσο καιρό θα παραμείνουν τα περιοριστικά μέτρα; Στόχος είναι να αρθούν τα περιοριστικά μέτρα το συντομότερο δυνατό. Η στιγμή άρσης των περιοριστικών μέτρων θα γίνει με γνώμονα την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην οικονομική σταθερότητα και τη ρευστότητα του τραπεζικού τομέα της Κύπρου. Οι Αρχές σχεδίασαν στρατηγική σταδιακής χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων, μέσω σειράς μέτρων τα οποία θα λαμβάνονται αφού προηγουμένως έχουν επιτευχθεί στόχοι/προϋποθέσεις του Μνημονίου. Η σειρά αυτή των μέτρων έχει ανακοινωθεί από τις Αρχές και έχει αναρτηθεί στην 5

6 ιστοσελίδα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου στην ενότητα Πρόγραμμα Οικονομικής Στήριξης της Κύπρου - Χρηματοοικονομικός Τομέας Ε18: Γιατί η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου εφάρμοσε μέτρα τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα την μείωση των επιτοκίων καταθέσεων; Είναι σύνηθης πρακτική η μείωση των επιτοκίων καταθέσεων σε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα, σε περιπτώσεις αναδιάρθρωσης και ανακεφαλαιοποίησης τραπεζικών ιδρυμάτων (πχ στην Ιρλανδία, Πορτογαλία), καθώς οι τράπεζες είναι σε φάση διόρθωσης των ισολογισμών τους και βελτίωσης της κερδοφορίας τους. Παράλληλα όμως η μείωση των καταθετικών επιτοκίων θα οδηγήσει και σε αντίστοιχη μείωση των δανειακών επιτοκίων. Μέρος B: Ερωτήσεις τεχνικής φύσεως Ε19: Ποιο είναι το Ευρωπαϊκό πλαίσιο για την προστασία των τραπεζικών καταθέσεων; Με οδηγία του 1994, η ΕΕ εξασφαλίζει ότι όλα τα κράτη μέλη της διαθέτουν Σχέδια Εγγύησης Καταθέσεων. Από το τέλος του 2010, τα σχέδια εγγύησης καταθέσεων καλύπτουν ποσά μέχρι Οι καταθέσεις καλύπτονται ανά καταθέτη και ανά τράπεζα. Αυτό σημαίνει ότι το όριο των εφαρμόζεται συγκεντρωτικά σε όλους τους λογαριασμούς ενός κατόχου στην ίδια τράπεζα (τρεχούμενοι λογαριασμοί, λογαριασμοί ταμιευτηρίου, κ.α). Τα σχέδια εγγύησης των καταθέσεων προστατεύουν όλες τις καταθέσεις που τηρούν ιδιώτες, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Ωστόσο, οι καταθέσεις των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των δημόσιων αρχών δεν καλύπτονται. Οι πρώτες δεν προστατεύονται καθώς τηρούνται από επαγγελματίες φορείς της αγοράς, και οι τελευταίες λόγω του ότι έχουν εύκολη πρόσβαση σε άλλες πηγές χρηματοδότησης. Καλύπτονται επίσης καταθέσεις σε νομίσματα εκτός ΕΕ, το οποίο είναι σημαντικό για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύνθετα προϊόντα παρόμοια με ομόλογα δεν καλύπτονται. Δομημένα προϊόντα των οποίων το κεφάλαιο δεν είναι επιστρέφεται πλήρως κατά την λήξη τους, δεν προστατεύονται (π.χ. προϊόντα των οποίων η αξία εξαρτάται από ένα μετοχικό δείκτη). Ε20: Γιατί αποφασίστηκε η αύξηση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας των Κυπριακών τραπεζών στο 9%; Είναι αυτό το ποσοστό συγκρίσιμο με τα ποσοστά άλλων χωρών της Ευρώπης; Δεδομένης της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών στην Κύπρο, ο ελάχιστος δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας καθορίστηκε στο 9%, ούτως ώστε οι Κυπριακές τράπεζες να διαθέτουν επαρκή κεφάλαια ώστε να είναι σε θέση να απορροφήσουν τυχόν μη αναμενόμενες μελλοντικές 6

7 ζημίες. Το ποσοστό αυτό είναι παρόμοιο με άλλων χωρών οι οποίες βρίσκονται σε πρόγραμμα στήριξης, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία. Ε21: Τα περιουσιακά στοιχεία της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής Τράπεζας αξιολογήθηκαν από την KPMG στη βάση ελέγχου δίκαιης αποτίμησης. Μήπως αυτό σημαίνει ότι η συγχωνευθείσα Τράπεζα Κύπρου διαθέτει ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια; Θα πραγματοποιήσει κέρδη στο εγγύς μέλλον; Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της νέας συγχωνευθείσας Τράπεζας Κύπρου προσδιορίστηκε λαμβάνοντας υπόψη τον ανεξάρτητο έλεγχο δίκαιης αποτίμησης της KPMG. Η Τράπεζα Κύπρου είναι σήμερα πλήρως ανακεφαλαιοποιημένη ένεκα της μετατροπής του 47,5% των ανασφάλιστων καταθέσεων σε μετοχές της τράπεζας, θέτοντας έτσι τέλος σε μια περίοδο αβεβαιότητας. Αυτό είναι το τελικό στάδιο της διαδικασίας εξυγίανσης της τράπεζας και δεν θα υπάρξουν περαιτέρω μέτρα στο πλαίσιο του περί Εξυγίανσης Νόμου. Η ανακεφαλαιοποίηση διασφαλίζει ότι η Τράπεζα Κύπρου έχει δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας μεγαλύτερο από τον ελάχιστα απαιτούμενο. Βάσει των πιο πρόσφατων χρηματοοικονομικών στοιχείων, ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας (Tier 1 ratio) της Τράπεζας Κύπρου εκτιμάται ότι είναι 11,8%. Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Μνημονίου Συναντίληψης, η τράπεζα ετοιμάζει το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ενοποιημένου ομίλου το οποίο θα υποβληθεί μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου και το οποίο θα καθορίσει τα μελλοντικά σχέδια της τράπεζας. Ε22: Η μεταφορά στοιχείων ενεργητικού και παθητικού της Λαϊκής Τράπεζας, ήταν θετική πράξη για την Τράπεζα Κύπρου; Μπορεί να συμβάλει στη βιωσιμότητα της Τράπεζας Κύπρου; Η μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού και παθητικού της Λαϊκής Τράπεζας στην Τράπεζα Κύπρου ήταν πράξη η οποία πρόσθεσε αξία την νέα Τράπεζα Κύπρου εξ ου και το ποσοστό του 18,1% του μετοχικού κεφαλαίου το οποίο έχει η παλαιά Λαϊκή Τράπεζα στην νέα Τράπεζα Κύπρου. Αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές συνέργιες λόγω της απορρόφησης της καλής Λαϊκής από την Τράπεζα Κύπρου, οι οποίες θα συνεισφέρουν στα μελλοντικά κέρδη και τη βιωσιμότητα του Ομίλου. Ε23: Προγραμματίζονται άλλες πωλήσεις εργασιών στο εξωτερικό από την Τράπεζα Κύπρου και την Λαϊκή Τράπεζα, πέραν της πώλησης των δραστηριοτήτων τους στην Ελλάδα; Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Μνημονίου Συναντίληψης, η Τράπεζα Κύπρου ετοιμάζει το ενοποιημένο σχέδιο αναδιάρθρωσης του Ομίλου το οποίο θα υποβληθεί μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου. Πιθανές διαθέσεις περιουσιακών της στοιχείων στο εξωτερικό θα εξεταστούν στο πλαίσιο της νέας διαδικασίας αναδιάρθρωσης του Ομίλου. Η Λαϊκή Τράπεζα, η οποία είναι ακόμη υπό ρευστοποίηση, στοχεύει στην πώληση όλων των δραστηριοτήτων της στο εξωτερικό. Ε24: Προτίθεται η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου να αναπροσαρμόσει τη μεθοδολογία της εποπτείας της και την εσωτερική της οργάνωση; Ποια μέτρα ελέγχου θα λάβει και ποιες 7

8 εξουσίες θα έχει για την πρόληψη μελλοντικών ανισορροπιών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου; Η ρύθμιση και η εποπτεία θα πρέπει να ενισχυθούν για να εξασφαλιστεί ένας πιο αξιόπιστος, ισχυρός και ανθεκτικός χρηματοπιστωτικός τομέας. Τα βασικά μέτρα τα οποία λαμβάνονται είναι: Τα συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία μέχρι σήμερα δεν υπόκειντο στην εποπτεία της ΚΤΚ, θα είναι πριν τα μέσα Σεπτεμβρίου 2013, υπό την εποπτεία της ΚΤΚ ώστε να διασφαλισθεί η εφαρμογή ομοιόμορφων κανόνων, κανονισμών και εποπτείας σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Για την καλύτερη αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών και, επομένως, για να καταστεί δυνατή η καλύτερη τιμολόγηση των δανείων, σύμφωνα με το σύνολο του χρέους των δανειοληπτών, οι Αρχές θα δημιουργήσουν ένα κεντρικό μητρώο δανειοληπτών περί το τέλος Σεπτεμβρίου του Για να ενισχυθεί η ικανότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων να αντιμετωπίσουν χρηματοοικονομικούς κραδασμούς, η ΚΤΚ θα επανεξετάσει το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο σε σχέση με την όλη διαδικασία χορήγησης δανείων, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης ενός δανείου και του σχηματισμού προβλέψεων επισφαλών χορηγήσεων με σκοπό τον εντοπισμό τυχόν κενών, τα οποία θα αντιμετωπίσει αναλόγως. Δεδομένης της κριτικής για τις δομές διακυβέρνησης που υπήρχαν μέχρι πολύ πρόσφατα, η ΚΤΚ θα θεσπίσει αυστηρότερους κανόνες για τη σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων των πιστωτικών ιδρυμάτων και για τη χορήγηση δανείων σε μέλη του διοικητικού συμβουλίου, ούτως ώστε να διασφαλιστεί μια πιο διαφανής και αποτελεσματική εταιρική διακυβέρνηση. Οι Αρχές θα καθορίσουν πλαίσιο το οποίο θα ακολουθούν τα πιστωτικά ιδρύματα στις περιπτώσεις προβληματικών δανείων. Οι Αρχές θα καθορίσουν πλαίσιο υποχρεωτικής παρέμβασης το οποίο θα εξετάζει τους δείκτες κεφαλαιοποίησης των τραπεζών, και θα επιβάλλει λήψη διορθωτικών μέτρων σε περίπτωση επιδείνωσης των κεφαλαίων μίας τράπεζας. Ε25: Ποια είναι τα αναμενόμενα οφέλη από τη νέα Οδηγία για τον ορισμό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων και του νέου πλαισίου για την έγκριση δανείων και προβλέψεων; Με τα μέτρα αυτά γίνεται ένα σημαντικό βήμα το οποίο θα επιτρέπει στους πιστωτές και τους επόπτες να αξιολογούν καλύτερα τα δανειακά χαρτοφυλάκια των πιστωτικών ιδρυμάτων. Θα διασφαλίσουν ότι η ορθή αναγνώριση του πιστωτικού κινδύνου ξεκινά από την στιγμή κατά την οποία εξετάζεται η χορήγηση ενός δανείου και συνεχίζει μέχρι την ολική αποπληρωμή του. Περαιτέρω, οι δημοσιευμένες πληροφορίες, για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα βοηθήσουν τους επενδυτές να λάβουν καλύτερες αποφάσεις σχετικά με τις Κυπριακές τράπεζες και θα βοηθήσουν στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης στο Κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Παρόμοια μέτρα έχουν επίσης εισαχθεί και σε άλλες χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα στήριξης (π.χ. Ιρλανδία). 8

9 Ε26: Γιατί είναι σημαντική η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ για το αντισυμβαλλόμενο καθεστώς της Τράπεζας της Κύπρου; Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ενέκρινε, την Τετάρτη 31 Ιουλίου, αίτημα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για επαναφορά της Τράπεζα Κύπρου σε καθεστώς αντισυμβαλλόμενου. Αυτό επιτρέπει στην Τράπεζα Κύπρου να έχει πρόσβαση σε φτηνότερες συνήθεις νομισματικές πράξεις, γεγονός το οποίο θα ενισχύσει άμεσα τη ρευστότητα της τράπεζας. Ε27: Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από τη συρρίκνωση του κυπριακού χρηματοπιστωτικού τομέα ως ποσοστό του ΑΕΠ; Ένας υπερμεγέθης τραπεζικός τομέας αποτελεί μια ενδεχόμενη υποχρέωση για το κράτος, ο οποίος δεν μπορεί να τύχει υποστήριξης, διότι θα δημιουργήσει μία μη-βιώσιμη κατάσταση στο δημόσιο χρέος. Το βασικό μέτρο για το μέγεθος του τραπεζικού τομέα μιας χώρας είναι το συνολικό τραπεζικό ενεργητικό ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ο μέσος όρος της ΕΕ είναι περίπου 4 φορές το ΑΕΠ, ενώ της Κύπρου ήταν περίπου 8 φορές το ΑΕΠ, παρόμοιο με την Ιρλανδία πριν γίνει το bail-out. Ένα άλλο χαρακτηριστικό ήταν το μέγεθος των δύο τραπεζών (Τράπεζα Κύπρου και Λαϊκή Τράπεζα), οι οποίες είχαν, η κάθε μία, ενεργητικό διπλάσιο του ΑΕΠ της χώρας. Ο κύριος σκοπός της απόφασης του Eurogroup τον Μάρτιο ήταν να μειώσει το μέγεθος του τραπεζικού τομέα. Ως αποτέλεσμα, οι εργασίες στην Ελλάδα πωλήθηκαν στην Τράπεζα Πειραιώς. 9