Η τραπεζική κρίση στην Κύπρο και οι προεκτάσεις της

Transcript

1 Η τραπεζική κρίση στην Κύπρο και οι προεκτάσεις της Η πρωτοφανής τραπεζική κρίση στην Κύπρο έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον αβεβαιότητας για τους καταθέτες οι οποίοι προσπαθούν να αξιολογήσουν τις περιορισμένες τους επιλογές. Το επίπεδο κουρέματος Την προηγούμενη εβδομάδα έχει αναγγελθεί πως το επίπεδο «κουρέματος» για την Τράπεζα Κύπρου έχει οριστεί στο 37,5% για τις ανασφάλιστες καταθέσεις που υπερβαίνουν τις 100,000 ευρώ ένω 22,5% επίσης παραμένει προσωρινά δεσμευμένο και υπόκειται σε ολική η μερική μετατροπή σε νεοκδοθείσες μετοχές της Τράπεζας Κύπρου ανάλογα με το τι θα αποφασίσει η Αρχή Εξυγίανσης. Επιπρόσθετα το 30% του υπερβάλλοντος ποσού (δηλ, του ποσού πέραν των 100,000 από το οποίο αφαιρούνται τυχόν δανειακές ή πιστωτικές υποχρεώσεις) δεσμεύεται προσωρινά και υπόκειται επίσης σε ολική ή μερική μετατροπή σε κατάθεση. Με πολύ μετριοπαθής εκτιμήσεις οι καταθέσεις άνω των 100,000 ευρώ της Τράπεζας Κύπρου αναμένεται πως θα υποστούν ένα κούρεμα της τάξης του 60%. Όσον αφορά τους καταθέτες της δεύτερης μεγαλύτερη τράπεζα στην Κύπρο της Cyprus Popular Bank (ή όπως είναι πιο ευρέως γνωστή Laiki Bank), η οποία βρίσκεται υπό καθεστώς εκκαθάρισης, οι αριθμοί είναι ακόμα πιο απογοητευτικοί. Οι καταθέτες της «κακής» Laiki θα πρέπει να αναμένουν μηδαμινές αποζημιώσεις από την εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας δεδομένου ότι έχει πραγματοποιηθεί μια ολική μεταβίβαση των στοιχείων του ενεργητικού της στην «καλή» Laiki η οποία έχει συγχωνευτεί από την Τράπεζα Κύπρου. Προσφυγές στα δικαστήρια και αποζημιώσεις Το Ανώτατο δικαστήριο της Κύπρου έχει απορρίψει τις αγωγές κατά του κουρέματος που έχουν κατατεθεί από τα οργανωμένα σύνολα καταθετών των δύο μεγάλων κυπριακών τραπεζών με το

2 δικαιολογητικό ότι δεν υπάγονται στην δικαιοδοσία του. Είναι δεδομένο ότι οι οργανώσεις αυτές θα επανακαταθέσουν τις προσφυγές τους στα Επαρχιακά Δικαστήρια της Κύπρου προτού αποταθούν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Οι οργανώσεις αυτές θα στηρίξουν την προσφυγή τους σε ενδεχόμενη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, και άλλων αρχών στις οποίος εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης θα πρέπει να αναμένουμε τις νέες κυβερνητικές δηλώσεις όσων αφορά την εγκυρότητα των αρχικών εξαγγελιών της κυβέρνησης για τις αποζημιώσεις των καταθέτων σε ομόλογα συνδεδεμένα με μελλοντικά κρατικά έσοδα από το φυσικό αέριο τα οποία αναμένεται να συμβάλλουν θετικά στον κρατικό προϋπολογισμό (μετά το Περιοριστικά Μέτρα στις Συναλλαγές Τα περιοριστικά μέτρα λόγω της απρόβλεπτης συμπεριφοράς των καταθετών μεταβάλλονται συνεχώς με τις οποιεσδήποτε αλλαγές να αναρτώνται αναλυτικά στην ιστοσελίδα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ( Τα τρία βασικότερα από αυτά τα μέτρα είναι: Φυσικά πρόσωπα δεν μπορούν να αποσύρουν πέραν των 300 ευρώ την ημέρα από τον λογαριασμό τους ενώ νομικά πρόσωπα δεν έχουν την δυνατότητα πέραν των 500 ευρώ. Δεν μπορεί να τερματιστεί προθεσμιακή κατάθεση η γραμμάτιο πριν την καθορισμένη ημερομηνία λήξης του με πλήρη απόσυρση του αρχικού ποσού. Κατά την λήξη της κατάθεσης προθεσμίας ο καταθέτης μπορεί να μεταφέρει σε λογαριασμό όψεως ή σε νέα κατάθεση προθεσμίας το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ 5,000 ή 20% του συνόλου κεφαλαίου της κατάθεσης στο ίδιο πιστωτικό ίδρυμα. Για το υπόλοιπο ποσό, η ημερομηνία λήξης της κατάθεσης προθεσμίας παρατείνεται κατά ένα μήνα ή περισσότερο αν επιλέξει ο καταθέτης. Πρακτικά όπως έχει διαφανεί από την Ισλανδική κρίση του 2008, η οποία έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με την κυπριακή, τα περιοριστικά

3 μέτρα τις τράπεζες θα αρθούν μετά από μεγάλη χρονική περίοδο η οποία μπορεί να διαρκέσει και χρόνια. Προβλέψεις Η προσωρινή αδυναμία της κυπριακής κυβέρνησης να χρηματοδοτήσει το βραχυχρόνιο της χρέος από τις οργανωμένες αγορές ομολόγων θα οδηγήσει σε μια εξάρτηση χρηματοδότησης από την Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, IMF και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Παρά τις αρχικές δεσμεύσεις της Τρόικας για την μην προώθηση επιπλέον φορολογικών αυξήσεων είναι δεδομένο πως παρασκηνιακά θα ασκηθούν τεράστιες πιέσεις για αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος έως ότου να αποδυναμωθεί ο χαρακτήρας της Κύπρου ως φορολογικού παραδείσου. Οι πιέσεις αυτές θα αμβλυνθούν μονάχα αν η Κύπρος επανέλθει στις αγορές για ανεξάρτητη χρηματοδότηση. Η δυνατότητα αυτή εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από την βελτίωση της πιστοληπτικής βαθμολογίας από τους διεθνείς Οίκιους Αξιολόγησης οι οποίοι έχουν κατηγοριοποίηση την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου στην κατηγορία Junk. Η κατάσταση στο τραπεζικό σύστημα μπορεί να οδηγηθεί ξανά σε αποσταθεροποίηση αν αποφασιστεί ένα εκ νέου κούρεμα επί του ελληνικού χρέους. Οι κυπριακές τράπεζες το 2009 κατείχαν στο ενεργητικό τους ελληνικό χρέος αξίας 22 δις ευρώ. Το κούρεμα αυτού του χρέους κατά 50% το 2011 ήταν που οδήγησε τις κυπριακές τράπεζες σε τεράστιες ζημίες με αποτέλεσμα τις τεράστιες ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης τους. Η κυπριακή οικονομία βάση προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα περιέλθει σε μια περίοδο βαθειάς οικονομικής ύφεσης. Συγκεκριμένα προβλέπεται πως για την περίοδο το ακαθάριστο εθνικό προϊόν της Κύπρου θα μειωθεί κατά 15%. Αυτό σε συνδυασμό με τις σημαντικές φορολογικές αυξήσεις που θα εντείνουν την τάση για φοροδιαφυγή είναι δεδομένο πως θα συμβάλλουν σε σημαντική μείωση των φορολογικών εσόδων δυσχεραίνοντας τις προσπάθεια για βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης. Παρόλα αυτά όμως η σημαντικών μείωση των τιμών αναμένεται να αυξήσει την

4 τουριστική κίνηση στο νησί που θα συμβάλλει στην αύξηση των δημοσιονομικών εσόδων. Σε κάθε περίπτωση η βελτίωση των δημοσίων οικονομικών είναι απαραίτητη για να βελτιωθεί η πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου που αποτελεί προϋπόθεση για να βγει ξανά στις αγορές για την πώληση κρατικού χρέους Εισηγήσεις Οι κυπριακές τράπεζες που έχουν εξαιρεθεί του κουρέματος αντιμετωπίζουν επίσης σημαντικά προβλήματα ανακεφαλαιοποίησης. Η πιθανότητα ενός νέου κουρέματος είναι ιδιαίτερα απομακρυσμένη λόγω του συστημικού κινδύνου και την νέας αστάθειας που δημιουργηθεί στην Ευρωζώνη. Παρόλα αυτά όμως οι καταθέτες αυτών των τραπεζών πρέπει να προσπαθήσουνε να χρησιμοποιήσουν ακόμη και τις ελάχιστες ελευθερίες κίνησης κεφαλαίων για να προστατευθούν. Οι προτάσεις που παρουσιάζονται πιο κάτω έχουν ως βάση την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγγυάται τις καταθέσεις κάτω των 100,000 ευρώ. Ένας καταθέτης που έχει μια προθεσμιακή κατάθεση αποκλειστικά στο όνομα του έχει την δυνατότητα να δημιουργήσει περισσότερες καταθέσεις προθεσμίας τουλάχιστον ίσου πόσου με την αρχική κατάθεση συνολικά και για χρονική περίοδο τουλάχιστον ίση με την αρχική περίοδο προθεσμίας της τερματισθείσας κατάθεσης στο ίδιο πιστωτικό ίδρυμα. Για παράδειγμα ένας καταθέτης που έχει μια ετήσια κατάθεση προθεσμίας 400,000 ευρώ μπορεί να την τερματίσει και να δημιουργήσει 4 νέες ετήσεις καταθέσεςι των 100,000 ευρώ εγγεγραμμένες σε μέλη της οικογένειας του ή ακόμη και σε ανεξάρτητο μη υφιστάμενο πελάτη της τράπεζας. Επίσης υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς μέχρι και 15,000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και 75,000 ευρώ για νομικά πρόσωπα μεταξύ τραπεζών. Άρα ένας καταθέτης που έχει λογαριασμούς σε δύο τράπεζες μπορεί να μεταφέρει λεφτά έτσι ώστε να πετύχει την δημιουργία ασφαλισμένων καταθέσεων κάτω των 100,000 ευρώ. Τέλος υφίσταται δυνατότητα για πληρωμές στο εξωτερικό αλλά με την παρουσίαση δικαιολογητικών εγγράφων.

5 Σε κάθε περίπτωση οι Ρώσοι καταθέτες έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν να τους εξηγηθεί στην ρωσική γλώσσα όλες οι δυνατότητες όσον αφορά την απόσυρση κεφαλαίων. Για περισσότερες πληροφορίες, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας.