Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 6 ο Τεχνολογία Επιτήρηση Ψηφιακή Εποχή. Ηθική στην Ψηφιακή Εποχή. Ηθική της Επιτήρησης 4/12/2014. Επιτήρηση και Τεχνολογία

Transcript

1 Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 6 ο Τεχνολογία Επιτήρηση Ψηφιακή Εποχή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ηθική Φιλοσοφία Διδάσκων: Άλκης Γούναρης Νοέμβριος 2014 Ηθική στην Ψηφιακή Εποχή Επιτήρηση και Τεχνολογία Διαδίκτυο και Προσωπικά Δεδομένα Διαδίκτυο και Πνευματικά Δικαιώματα Ηθική της Επιτήρησης Λέγοντας επιτήρηση εννοούμε την συστηματική και διαρκή παρακολούθηση ενός ή περισσοτέρων προσώπων. Η ηθική της επιτήρησης εξετάζει τα μέσα, τις πρακτικές και τους θεσμούς της επιτήρησης και πώς αυτά μεταβάλλονται λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων. 1

2 Ηθική της Επιτήρησης Προσωπικά Δεδομένα Ιδιωτικότητα Προστασία vs Αυτονομίας Εξουσία Καταστολή Καταναγκασμός Διακρίσεις Κανονικότητα Εθνικισμός Ελευθερία Έκφρασης Ανθρώπινα Δικαιώματα Jeremy Bentham ( ) Jeremy Bentham ( ) σωφρονιστικό σύστημα, δικαιώματα των γυναικών, διαχωρισμός εκκλησίαςκράτους, Αποποινικοποίηση ομοφυλοφιλίας, δικαιώματα των ζώων, κατάργηση της δουλείας κατάργηση της θανατικής ποινής κρατικός παρεμβατισμός για διόρθωση αδικιών οικονομικού φιλελευθερισμού 2

3 Panopticon Panopticon George Orwell s

4 Πανοπτικισμός (ή πανοπτισμός) Η θεωρία που εισηγήθηκε ο Michel Foucault (1975) που υποστηρίζει ότι: Αυτοί που επιτηρούνται εν γνώσει τους (και κατ αποδοχή τους) έχουν την ευθύνη για τους περιορισμούς της εξουσίας. Συμμετέχουν στην εξουσιαστική σχέση και συμπεριφέρονται πάντα σαν να επιτηρούνται ακόμα κι όταν δεν επιτηρούνται Michel Foucault ( ) Foucault & Εξουσία Η Εξουσία δεν είναι κάτι που κατέχεται αλλά κάτι που ασκείται. Δεν είναι απλώς ένας καταπιεστικός μηχανισμός, αλλά μια δύναμη που κάνει την ιστορία να εξελίσσεται και αν και πάντοτε επικίνδυνη- μπορεί να αποτελέσει πηγή θετικών αξιών. 4

5 Foucault & Εξουσία Το άτομο διαπλάθεται από την εξουσία και διαμορφώνει την ταυτότητά του. Κοινωνία Λέπρας και Κοινωνία Πανούκλας Δεν είμαστε θύματα, έντομα πιασμένα σε δεσποτικούς αραχνοειδείς ιστούς. Εμείς οι ίδιοι είμαστε οι αράχνες και τα δίκτυα (ιστοί) που συν-δημιουργούμε γίνονται οι πειθαρχικές μας κατοικίες. Foucault & Εξουσία Ζούμε σε εποχές «δαιμονικές» και γινόμαστε «ιστορικά υποκείμενα». Η εξουσία είναι επιτυχημένη όσο παραμένει αόρατη. Το ζήτημα στην εποχή μας (και σε κάθε εποχή) δεν είναι να ανακαλύψουμε το τι είμαστε, αλλά ν αρνηθούμε αυτό που είμαστε 5

6 Foucault & Εξουσία H αυτο-δημιουργία είναι η κριτική και φυσική αντίσταση σε αυτό που είμαστε και θα γίνουμε μελλοντικά, μέσω των εξουσιαστικών τεχνολογιών. Αντίσταση όχι απέναντι στον εχθρό, αλλά απέναντι στον εαυτό μας. Συντηρούμε το «δεσμωτηριακό συνεχές» που μας λέει τι πρέπει να κάνουμε. Πρώτα θα αλλάξουμε εμείς και μετά ο κόσμος. Foucault & Heidegger Heidegger Dasein Foucault Ιστορικά Αναδυόμενες Υποκειμενικότητες Η εξουσία είναι γεγονός και όχι πράγμα. Δεν είναι αιτία που δημιουργεί εξωτερικά προς αυτήν αποτελέσματα. Υπάρχει μόνον επειδή ασκείται. Και ασκείται ως δέσμη σχέσεων. Οι εαυτοί δεν περιορίζονται από εξωτερικές και ξένες προς αυτούς εξουσίες Η εξουσία δεν είναι εξωτερική προς αυτόν που την παράγει Όπως μέσα στον Κόσμο Είναι έτσι Είναι και μέσα σε μια εξουσιαστική δέσμη 6

7 Ηθικά Προβλήματα του Διαδικτύου: Επιτήρηση, Ιδιωτικότητα και Απόρρητο Επικοινωνιών Πνευματικά Δικαιώματα και Μοίρασμα Αρχείων Παραβίαση Ασφάλειας Συστημάτων. Hacking, ιοί, warms, κ.α Ψευδοπροσωπία Πλαστοπροσωπία Εύκολη Διακίνηση Παράνομου Υλικού: Τρομοκρατία, παιδική πορνογραφία Εύκολη Πρόσβαση σε Αθέμιτο Υλικό: πχ. Πορνογραφικό Υλικό, Ναρκωτικές ουσίες κ.α Οικονομικές Συναλλαγές, Απάτες, Φοροδιαφυγή Διασπορά Ψευδών Ειδήσεων, Φημολογία Παραπληροφόρηση, Αναξιοπιστία και τι γίνεται με τα Προσωπικά Δεδομένα; Η τεχνολογία της επιτήρησης δεσπόζει στην καθημερινότητά μας (γεγονός) Οι πληροφορίες της ιδιωτικής μας ζωής που συλλέγονται περιορίζονται μόνο στην προστασία του συνόλου ή θα χρησιμοποιηθούν εις βάρος μας; (ερώτημα) Τι είναι όμως αυτό που πρέπει να διαφυλάξουμε; 7

8 Προσωπικά Δεδομένα Ποια από τα προσωπικά δεδομένα ανήκουν στην ανθρώπινη φύση και ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται να παραβιάζονται; Κατάρριψη Μύθων Τι ανήκει στην φύση μας και τι είναι προϊόν της κοινωνικής συμβίωσης; Η άρση της προσωπικής ζωής εντός ενός κοινωνικού συνόλου vs ιδιωτικότητας συναισθημάτων. Πνευματικά Δικαιώματα και Μοίρασμα Αρχείων Άυλη Κλοπή Μοίρασμα ή Ανταλλαγή Κλοπής; Υπόθεση Megaupload 8

9 Anti Counterfeiting Trade Agreement Παραβίαση Ασφάλειας Συστημάτων Αρχές των hackers Μοίρασμα Αρχείων (Δωρεάν Πληροφορία) Ανοιχτά Αρχεία Λογισμικού (Ελεύθερο Λογισμικό) Αποκέντρωση (κατά της οποιασδήποτε μορφής γραφειοκρατίας) Ελεύθερη Πρόσβαση στους Υπολογιστές (και στην Γνώση) Βελτίωση του Κόσμου (οι υπολογιστές μπορούν να αλλάξουν την ζωή σας προς το καλύτερο) 9

10 Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 8 ο Τεχνητή Νοημοσύνη και Ηθική Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ηθική Φιλοσοφία Διδάσκων: Άλκης Γούναρης Ιανουάριος