Διαχείριση ζιζανίων σε καλλιέργειες οπωροκηπευτικών. Ηλίας Γ. Ελευθεροχωρινός Ομότιμος καθηγητής, Γεωπονία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Transcript

1 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Τμήμα Γεωπονίας Διαχείριση ζιζανίων σε καλλιέργειες οπωροκηπευτικών Ηλίας Γ. Ελευθεροχωρινός Ομότιμος καθηγητής, Γεωπονία Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Agrotica, Θεσσαλονίκη 31/01/2016

2 Σπουδαιότερες καλλιέργειες οπωροκηπευτικών; Σημαντικότερα ζιζάνια και επιδράσεις; Μέθοδοι διαχείρισης ζιζανίων; Κριτήρια επιλογής μεθόδων διαχείρισης ζιζανίων; Διαχείριση ζιζανίων σε δενδρώδεις, θαμνώδεις και λαχανοκομικές καλλιέργειες στη χώρα μας;

3 Σημαντικότερες δενδρώδεις και θαμνώδεις καλλιέργειες Μηλιά Αχλαδιά Ροδακινιά Κερασιά Βυσσινιά Βερικοκκιά Δαμασκηνιά Αμυγδαλιά Φιστικιά Καρυδιά Καστανιά Ελιά Πορτοκαλιά Μανταρινιά Λεμονιά Νεραντζιά Λιμεττία Περγαμόντο Κιτριά Φράπα Γκρέϊπ-φρουτ 42 Συκιά Ροδιά Ακτινιδιά Φουντουκιά Μουσμουλιά Τζιτζιφιά Λωτός Αβοκάντο Ανανάς Μπανάνα Μάνγκο Άμπελος Σμέουρο Βατόμουρο Κράνμπερι Μύρτιλλο Ιπποφαές Αρώνια Γκότζι μπέρι Φραγκοστάφυλο Φράουλα

4 Σημαντικότερα ζιζάνια Χειμερινά Παπαρούνα Άγριο σινάπι Ανθεμίδα Καψέλλα Στελλάρια Βερόνικα Λάμιο Ήρα Κόνυζα Πολυετή Περικοκλάδα Κίρσιο Αγριάδα Βέλιουρας Κύπερη Θερινά Βλήτα Λουβουδιά Γλιστρίδα Αγριοτομάτα Μουχρίτσα Σετάρια Αιματόχορτο Επιδράσεις των ζιζανίων

5 Ζιζάνια + ροδακινιές

6 Ζιζάνια + ροδακινιές

7 Φρέζα ή κοπή ζιζανίων μεταξύ των γραμμών Κατευθυνόμενη εφαρμογή ζιζανιοκτόνου επί των γραμμών Διαχείριση ζιζανίων σε δενδρώδη/θαμνώδη Κατεργασία εδάφους (φρέζα) Κοπή ζιζανίων Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος Ζιζανιοκτόνα εδάφους

8 Φρέζα Κοπή ζιζανίων

9 Χρήση φρέζας (3-5 φορές/έτος)

10 Κοπή ζιζανίων (3-5 φορές/έτος)

11 Χρήση φρέζας (3-5 φορές/έτος) Φρέζα Ζιζανιοκτόνο

12 Χρήση φρέζας (3-5 φορές/έτος) Ζιζανιοκτόνο Φρέζα Ζιζανιοκτόνο

13 Κοπή ζιζανίων Ζιζανιοκτόνο

14 Κοπή ζιζανίων Ζιζανιοκτόνο

15 Ζιζανιοκτόνο Κοπή ζιζανίων

16 Ζιζανιοκτόνο Κοπή ζιζανίων

17 Διαχείριση ζιζανίων σε δενδρώδη/θαμνώδη Ζιζανιοκτόνα εδάφους Flumioxazin Napropamide Oxyfluorfen Pendimethalin Penoxsulam/florasulam Propyzamide Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος Amitrole Diquat Glufosinate Glyphosate Glyphosate/MCPA Tribenuron Αγρωστωδοκτόνα Cycloxydim Fluazifop Propaquizafop Quizalofop

18 Κατευθυνόμενη εφαρμογή ζιζανιοκτόνου

19 Κατευθυνόμενη εφαρμογή ζιζανιοκτόνου σε νέες φυτείες

20 Καλλιέργειες χωρίς εγκεκριμένα ζιζανιοκτόνα Ακτινιδιά (Glyphosate) Ροδιά Αρώνια Ιπποφαές Γκότζι μπέρι Σμέουρο Μύρτιλλο Μουσμουλιά Μούρο Νεραντζιά Περγαμόντο

21 Σημαντικότερες λαχανοκομικές καλλιέργειες Τομάτα Αγγούρι Πιπεριά Μελιτζάνα Λάχανο Κουνουπίδι Μπρόκολο Κρεμμύδι Πράσο Σκόρδο Πεπόνι Καρπούζι Κολοκύθι Πατάτα Αγκινάρα Σπαράγγι Καρότο Παντζάρι Ρεπάνι Γογγύλι Μαρούλι Σπανάκι Ρόκα Αντίδι Σκαρόλα Σέσκουλο Άνιθος Μαϊντανός Σέλινο Μπάμια Φασολάκι Αρακάς 32

22 Λάχανο + Ζιζάνια

23 Μπρόκολο + Ζιζάνια

24 Κουνουπίδι + Χωρίς ζιζάνια

25 Πράσο + Ζιζάνια

26 Ζιζάνια + Μαρούλι Σιώμος (2015)

27 Ζιζάνια + Σπανάκι

28 Αντίδι + Ζιζάνια

29 Αμειψισπορά Εποχή σποράς Εδαφοκάλυψη Ηλιοαπολύμανση Ζιζανιοκτόνα εδάφους Μείωση εμφάνισης Μείωση ανταγωνισμού Ανταγωνιστικές ποικιλίες Αύξηση πυκνότητας φυτών Ορθολογική λίπανση Μέθοδοι διαχείρισης ζιζανίων Άμεση απομάκρυνση Κατεργασία εδάφους Κάψιμο ζιζανίων Βοτάνισμα/τσάπισμα Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος

30 Διαχείριση ζιζανίων Κριτήρια επιλογής μεθόδων Ιστορικό αγρού (είδη ζιζανίων) Παρουσία ειδών ζιζανίων (αναγνώριση) Αποτελεσματικότητα μεθόδων Ευχέρεια χρήσης μεθόδων Επιδράσεις σε καλλιέργεια, άνθρωπο και περιβάλλον

31 Διαχείριση ζιζανίων σε λαχανοκομικές καλλιέργειες Αμειψισπορά Εποχή σποράς Εδαφοκάλυψη Ηλιοαπολύμανση Ζιζανιοκτόνα εδάφους Μηχανική κατεργασία Βοτάνισμα/τσάπισμα Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος

32 Ζιζάνια + Μαρούλι Σιώμος (2015)

33 Νέα μέθοδος μείωσης εμφάνισης ζιζανίων

34 Θαύμα Ζιζανιοκτόνο εδάφους Σιώμος (2015)

35 Μη εκλεκτικό ζιζανιοκτόνο φυλλώματος πριν τη σπορά

36 Διαχείριση ζιζανίων σε λαχανοκομικές καλλιέργειες Αμειψισπορά Εποχή σποράς Εδαφοκάλυψη Ηλιοαπολύμανση Ζιζανιοκτόνα εδάφους Μηχανική κατεργασία Βοτάνισμα/τσάπισμα Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος

37 Εδαφοκάλυψη με πλαστικό

38 Εδαφοκάλυψη με πλαστικό

39 Διαχείριση ζιζανίων σε λαχανοκομικές καλλιέργειες Αμειψισπορά Εποχή σποράς Εδαφοκάλυψη Ηλιοαπολύμανση Ζιζανιοκτόνα εδάφους Μηχανική κατεργασία Βοτάνισμα/τσάπισμα Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος

40 Botanex

41 Tsapabotanex

42 Χρήση ρομπότ για κατεργασία/βοτάνισμα

43 Χρήση ρομπότ για βοτάνισμα

44 Χρήση ρομπότ για κατεργασία/βοτάνισμα

45 Χρήση ρομπότ για κατεργασία/βοτάνισμα

46 Διαχείριση ζιζανίων σε λαχανοκομικές καλλιέργειες Αμειψισπορά Εποχή σποράς Εδαφοκάλυψη Ηλιοαπολύμανση Ζιζανιοκτόνα εδάφους Μηχανική κατεργασία Βοτάνισμα/τσάπισμα Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος

47 Ζιζανιοκτόνα για λαχανοκομικές καλλιέργειες Εδάφους (12) Φυλλώματος (18) Aclonifen Benfluralin Lenacil Metamitron Metribuzin Oxyfluorfen Pendimethalin Propyzamide Flufenacet/metribuzin Prosulfocarb Prosulfocarb/metribuzin S-metolachlor Πλατύφυλλα Clopyralid Ioxynil Linuron Metamitron Metribuzin Oxyfluorfen Pendimethalin Phenmedipham Pyridate Rimsulfuron Αγρωστώδη Clethodim Cycloxydim Diclofop Fluazifop Propaquizafop Quizalofop Glufosinate Glyphosate

48 Διαχείριση ζιζανίων Κριτήρια επιλογής ζιζανιοκτόνου Φάσμα δράσης Διάρκεια δράσης Τρόπος δράσης Εκλεκτικότητα Συνδυαστικότητα με άλλα ΦΠ Ευχέρεια εφαρμογής Διογκωμένο φάσμα δράσης της ετικέτας;

49 Διαχείριση ζιζανίων Κριτήρια επιλογής ζιζανιοκτόνου Μεταβολισμός εντός των φυτών (υπολείμματα) Προσρόφηση-έκπλυση (ρύπανση υδάτων) Υπολειμματική διάρκεια στο έδαφος (αμειψισπορά) Συμβατότητα για διαχείριση ανθεκτικότητας Τοξικότητα σε οργανισμούς μη στόχους Κόστος

50 Λάχανο Ζιζανιοκτόνο εδάφους πριν τη μεταφύτευση Ζιζάνια

51 Μπρόκολο + Ζιζάνια Ζιζανιοκτόνο εδάφους πριν τη μεταφύτευση

52 Ζιζανιοκτόνα εδάφους Δράση/εκλεκτικότητα Παράγοντες Προσρόφηση/έκπλυση Δόση και τύπος σκευάσματος ζιζανιοκτόνου Οργανική ουσία, ph και δομή εδάφους Προετοιμασία και υγρασία εδάφους Μηχανική ενσωμάτωση/βροχόπτωση-άρδευση

53 Λάχανο Ζιζανιοκτόνο εδάφους πριν τη μεταφύτευση Ζιζάνια

54 Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος Δράση/εκλεκτικότητα Παράγοντες Όγκος και ιδιότητες ψεκαστικού υγρού Προσθήκη επιφανειοδραστικών ουσιών Ταυτόχρονη εφαρμογή με άλλο ζιζανιοκτόνο ή ΓΦ Στάδιο και συνθήκες ανάπτυξης των φυτών Περιβάλλον (ξηρασία, χαμηλή θερμοκρασία, καύσωνας)

55 Δράση Ζιζανιοκτόνο Εκλεκτικότητα Όλα τα ζιζανιοκτόνα δεν είναι αποτελεσματικά και εκλεκτικά παντού και πάντοτε Δεν υπάρχει ζιζανιοκτόνο για όλα τα ζιζάνια Κάθε ζιζανιοκτόνο γίνεται αποτελεσματικό και εκλεκτικό όταν εφαρμόζεται: Συνιστώμενη δόση Κατάλληλο τρόπο Κατάλληλο χρόνο (στάδιο ζιζανίων/καλλιέργειας) Ευνοϊκές συνθήκες περιβάλλοντος

56 Ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας

57 Υψηλό κόστος Εξάπλωση πολυετών ζιζανίων Αδυναμία αντιμετώπισης των ζιζανίων πλησίον των φυτών Προβλήματα από χρήση φρέζας Διαχείριση ζιζανίων σε δενδρώδη/θαμνώδη Πλεονεκτήματα από χρήση φρέζας Αποτελεσματική αντιμετώπιση ετήσιων ζιζανίων Ταχύτερη εξάλειψη των σπόρων των ζιζανίων

58 Ευνοεί την εξάπλωση των πολυετών, αγρωστωδών και ερπόντων ζιζανίων Δεν αντιμετωπίζει πλήρως τα ζιζάνια Προβλήματα από χρήση χορτοκοπτικού Διαχείριση ζιζανίων σε δενδρώδη/θαμνώδη Πλεονεκτήματα από χρήση χορτοκοπτικού Παρέχει δυνατότητα διαχείρισης ζιζανίων

59 Κοπή ζιζανίων Ζιζανιοκτόνο

60 Residue data from the USDA Pesticide Data Program, Βιολογική γεωργία Ασφάλεια προϊόντων Υπολείμματα ΓΦ

61 Residue data from the USDA Pesticide Data Program, Βιολογική γεωργία Ασφάλεια προϊόντων Υπολείμματα ΓΦ Ανίχνευση υπολειμμάτων μη εγκεκριμένων ΓΦ Bendiocarb, Chlorpropham, Diphenylamine, Fenhexamid, Fludioxonil, Imazalil, Iprodione, O-Phenylphenol, Pyrimethanil, Tetrahydrophthalimide, Thiabendazole Ανίχνευση υπολειμμάτων εγκεκριμένων ΓΦ Azadirachtin, Pyrethrum, Spinosad

62 Residue data from the USDA Pesticide Data Program, Βιολογική γεωργία Ασφάλεια προϊόντων Υπολείμματα ΓΦ Τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας έχουν υπολείμματα ΓΦ

63 Residue data from the USDA Pesticide Data Program, Βιολογική γεωργία Ασφάλεια προϊόντων Υπολείμματα ΓΦ Τα προϊόντα της βιολογικής γεωργίας αν και, σύμφωνα με τον τρόπο παραγωγής, μειώνουν σημαντικά την έκθεση σε ΓΦ και τους πιθανούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία Τα δεδομένα των ΗΠΑ δείχνουν ότι η βιολογική γεωργία δεν εξαλείφει τον κίνδυνο των γεωργικών φαρμάκων

64 Βιολογική γεωργία Ασφάλεια προϊόντων Τομάτες Βραζιλίας

65 Βιολογική γεωργία Ασφάλεια προϊόντων Τομάτες Βραζιλίας Υπολείμματα ΓΦ Acephate Carbendazim Imidacloprid Methamidophos Thiophanate-methyl Συμβατική Βιολογική

66 Βιολογική γεωργία Ασφάλεια προϊόντων Τομάτες Βραζιλίας Η παρουσία υπολειμμάτων ΓΦ στις τομάτες της Βραζιλίας υποδηλώνει παράνομη χρήση ΓΦ, η οποία είναι σε αντίθεση με τις αναγραφόμενες πληροφορίες στην ετικέτα εμπορίας Οι τομάτες της Βραζιλίας είναι κατ ευφημισμό τομάτες βιολογικής γεωργίας

67 Ζιζανιοκτόνα για λαχανοκομικές καλλιέργειες Εδάφους Aclonifen Benfluralin Lenacil Metamitron Metribuzin Oxyfluorfen Pendimethalin Propyzamide Flufenacet/metribuzin Prosulfocarb Prosulfocarb/metribuzin S-metolachlor Πλατύφυλλα Clopyralid Ioxynil Linuron Metamitron Metribuzin Oxyfluorfen Pendimethalin Phenmedipham Pyridate Rimsulfuron Φυλλώματος Αγρωστώδη Clethodim Cycloxydim Diclofop Fluazifop Propaquizafop Quizalofop Glufosinate Glyphosate

68 Ζιζανιοκτόνα κηπευτικών Λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο Εδάφους Oxyfluorfen Pendimethalin Propyzamide Φυλλώματος Pyridate Clopyralid Diclofop Propaquizafop Quizalofop

69 Ζιζανιοκτόνα κρεμμυδιού Εδάφους Pendimethalin Φυλλώματος Clopyralid Ioxynil Oxyfluorfen Pendimethalin Pyridate Propaquizafop Quizalofop

70 Ζιζανιοκτόνα πράσου Εδάφους Φυλλώματος Pendimethalin Clopyralid Ioxynil Linuron Pyridate Ζιζανιοκτόνα σκόρδου Pendimethalin Ioxynil Pendimethalin Pyridate Propaquizafop Quizalofop

71 Ζιζανιοκτόνα σπανακιού Εδάφους Lenacil Φυλλώματος Clopyralid Phenmedipham Propaquizafop Quizalofop Ζιζανιοκτόνα μαρουλιού Benfluralin Pendimethalin Propyzamide Cycloxydim (28) Fluazifop (42) Propaquizafop (30) Quizalofop (21)

72 Ζιζανιοκτόνα πατζαριού Ζιζανιοκτόνα εδάφους Lenacil Metamitron Ζιζανιοκτόνα φυλλώματος Clopyralid Phenmedipham Metamitron Propaquizafop Ζιζανιοκτόνα σπαραγγιού Linuron Propaquizafop Metribuzin Pendimethalin

73 Ζιζανιοκτόνα πατάτας Εδάφους Aclonifen Flufenacet/metribuzin Linuron Metribuzin Pendimethalin Prosulfocarb Prosulfocarb/metribuzin S-metolachlor Φυλλώματος Diquat Metribuzin Clethodim Cycloxydim Diclofop Fluazifop Propaquizafop Quizalofop Rimsulfuron

74 Ζιζανιοκτόνα τομάτας Εδάφους Napropamide Pendimethalin S-metolachlor Φυλλώματος Clethodim Propaquizafop Quizalofop Oxyfluorfen Ζιζανιοκτόνα μελιτζάνας Ζιζανιοκτόνα πιπεριάς Propaquizafop Quizalofop Napropamide Pendimethalin Quizalofop