Ολοκληρωµένη Διαχείριση Ζιζανίων Πρόγραµµα LIFE+ HydroSense

Transcript

1 Ολοκληρωµένη Διαχείριση Ζιζανίων Πρόγραµµα LIFE+ HydroSense Δρ Βάγια Α. Κατή Τµήµα Ζιζανιολογίας Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο Α Κύκλος Εκπαίδευσης Νίκαια Λάρισας, 8 Φεβ. 2011

2 Ζηµιές από τα ζιζάνια στις καλλιέργειες - Μείωση ποσότητας και υποβάθµιση ποιότητας της παραγωγής - Παρεµπόδιση καλλιεργητικών εργασιών και συγκοµιδής - Ξενιστές επιβλαβών εντόµων και παθογόνων µικροοργανισµών

3 Η θετική πλευρά των ζιζανίων + Προστασία του εδάφους από τη διάβρωση + Αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους + Ξενιστές ωφέλιµων εντόµων και επικονιαστών + Ενισχύουν την βιοποικιλότητα προσφέροντας καταφύγιο και τροφή σε άλλους οργανισµούς

4 Κρίσιµη Περίοδος Ανταγωνισµού Περίοδος κατά την οποία η καλλιέργεια πρέπει να διατηρηθεί χωρίς ανταγωνισµό από ζιζάνια για να µην υπάρξει σηµαντική επίπτωση στην παραγωγή Στο βαµβάκι: πρώτες 1-2 εβδοµάδες από την εµφάνιση της καλλιέργειας, µέχρι και εβδοµάδες µετά

5 Ολοκληρωµένη Διαχείριση Εχθρών Ασθενειών και Ζιζανίων Δεν υπάρχει µία λύση, χρειάζεται συνδυασµός µεθόδων Μείωση των πλυθυσµών σε ανεκτά επίπεδα, όχι πλήρης εξαφάνιση Προσδιορισµός και αντιµετώπιση της αιτίας του προβλήµατος, προληπτικά µέτρα Διατήρηση των φυσικών εχθρών Εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών για την ανάπτυξη της καλλιέργειας θρέψη, άρδευση

6 Ολοκληρωµένη Διαχείριση Ζιζανίων Συνδυασµός διαφόρων µεθόδων αντιµετώπισης των ζιζανίων µε στόχο την ελαχιστοποίηση της οικονοµικής ζηµιάς µε παράλληλη µείωση των χρησιµοποιούµενων ζιζανιοκτόνων Μείωση των φυτοφαρµάκων συνεπάγεται µικρότερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος

7 Καλλιεργητικά Μηχανικά Βιολογικά Χηµικά Ολοκληρωµένη Διαχείριση Ζιζανίων

8 Copyright: Bo Melander, Aarhus University, Denmark Ολοκληρωµένη διαχείριση ζιζανίων σε καλλιέργεια αραβοσίτου, στο πλαίσιο του προγράµµατος FP6 ENDURE

9 Προληπτικά µέτρα επιλογή καθαρών χωραφιών χωρίς δύσκολα στην καταπολέµηση ζιζάνια έγκαιρη αποµάκρυνση δύσκολων ζιζανίων από άκρες χωραφιών, αρδευτικών/στραγγιστικών καναλιών καθαρισµός γεωργικών µηχανηµάτων µετά από κάθε χρήση στο χωράφι προσοχή σε εισροές όπως σπόρος, κοπριά, λιπάσµατα

10 Γερµανός (Solanum eleagnifollium) Παράδειγµα ζιζανίου που εισήλθε στην Ελλάδα µέσω της εισαγωγής λιπασµάτων από την Αµερική, τα οποία περιείχαν σπόρους του Πολυετές πλατύφυλλο, οικ. Solanaceae

11 Καλλιεργητικά µέτρα καλή προετοιµασία του χωραφιού πριν την σπορά σωστή λίπανση και άρδευση βοηθούν την καλλιέργεια να είναι ανταγωνιστική καλή ποιότητα σπόρου επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας για τις εδαφοκλιµατικές συνθήκες µίας περιοχής

12 Ψευδοσπορά Καλλιεργητικά µέτρα υποκίνηση της βλάστησης όσο το δυνατόν περισσότερων ζιζανίων λίγο πριν τη σπορά µε ένα ελαφρύ πότισµα καταστροφή τους µε επιφανειακή καλλιέργεια του εδάφους ή µε κατάλληλο µεταφυτρωτικό ζιζανιοκτόνο µείωση του αριθµού των ζιζανίων που θα ανταγωνιστούν µε την καλλιέργεια

13 Μηχανική καταπολέµηση Μηχανικό σκαλιστήρι µεταξύ των γραµµών + καταπολέµηση µεγάλου αριθµού ειδών ζιζανίων + βοηθάει στον αερισµό του εδάφους + βοηθάει στην διήθηση του αρδευτικού νερού - φέρνει νέους σπόρους στην επιφάνεια - συµβάλλει στην εξάπλωση πολυετών ζιζανίων

14 Βοτάνισµα Αντιµετώπιση των ζιζανίων πάνω στις γραµµές + εκλεκτική µέθοδος - επίπονη, χρονοβόρος, µε υψηλό κόστος

15 Χηµική Αντιµετώπιση Ζιζανίων στο βαµβάκι Προσπαρτικά ζιζανιοκτόνα Εφαρµογή ζιζανιοκτόνων µετά τη σπορά Προφυτρωτικά Μεταφυτρωτικά

16 Χηµική αντιµετώπιση ζιζανίων στο βαµβάκι, πριν τη σπορά ethafluralin, fluometuron, pendimethalin, propyzamide και s-metolachlor εφαρµογή µε ψεκασµό και ενσωµάτωση στο επιφανειακό στρώµα εδάφους (5-8 εκατοστά) σε καλά προετοιµασµένο χωράφι µε σωστά ρυθµισµένο ψεκαστικό µηχάνηµα

17 Χηµική αντιµετώπιση ζιζανίων στο βαµβάκι, µετά τη σπορά Προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα Εφαρµογή επιφανειακά σε ολόκληρο το χωράφι στις ζώνες σποράς/φύτευσης Γραµµές σποράς Υγρασία εδάφους: σηµαντικός παράγοντας για την αποτελεσµατική δράση

18 Χηµική αντιµετώπιση ζιζανίων στο βαµβάκι, µετά τη σπορά προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα µεταφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα φυλλώµατος: κατευθυνόµενος ψεκασµός: acetochlor chlethodim glyphosate ethafluralin cycloxydim glufosinate-ammonium fluometuron fluazifop-p-butyl fluometuron oxyfluorfen propaquizafop pendimethalin quizalofop-p-ethyl s-metolachlor quizalofop-p-tefuryl acetochlor

19 Πλεονεκτήµατα της χηµικής Εύκολη εφαρµογή αντιµετώπισης ζιζανίων Μεγάλο φάσµα δράσης Αποτελεσµατικότητα εναντίων δύσκολων ζιζανίων Σχετικά γρήγορα αποτελέσµατα Δυνατότητα εφαρµογής σε επικλινή εδάφη Αντιµετώπιση των ζιζανίων σε συστήµατα ακαλλιέργειας

20 Προβλήµατα της χηµικής αντιµετώπισης ζιζανίων - Ρύπανση του περιβάλλοντος - Εξόντωση οργανισµών µη στόχων - Φυτοτοξικότητα στις καλλιέργειες λόγω κακής εφαρµογής ή υπολλειµατικής δράσης Φυτοτοξικότητα από ζιζανιοκτόνο ορµονικού τύπου (2,4 D) σε βαµβάκι

21 Προβλήµατα της χηµικής αντιµετώπισης ζιζανίων - Επικράτηση ανεκτικών ειδών - Μείωση αποτελεσµατικότητας ανάλογα µε τις εδαφικές και περιβαλοντικές συνθήκες - Δεν συνδυάζονται πάντα - Εµφάνιση ανθεκτικών ζιζανίων

22 Ανθεκτικότητα ζιζανίων

23 Διαχείριση ανθεκτικών ζιζανίων Έγκαιρος εντοπισµός του προβλήµατος επισκόπηση ζιζανίων Καταστροφή ζιζανίων πριν φτιάξουν σπόρο Εφαρµογή ζιζανιοκτόνων µε διαφορετικό τρόπο δράσης Αµειψισπορά

24 Αµειψισπορά επιτρέπει την εφαρµογή διαφορετικών µεθόδων αντιµετώπισης (καλλιεργητικών και χηµικών) αποτρέποντας την εγκατάσταση ανθεκτικών ειδών διαφοροποιεί τις περιβαλλοντικές συνθήκες που ευνοούν ένα συγκεκριµένο είδος καθιστώντας το πιο ευάλωτο Παράδειγµα: βαµβάκι-σίτος-ψυχανθές

25 Επισκόπηση ζιζανίων Προϋποθέτει: σωστή αναγνώριση των ειδών των ζιζανίων γνώση του βιολογικού κύκλου των ζιζανίων να γίνεται τακτικά, πριν και µετά την εφαρµογή µεθόδων αντιµετώπισης Στοχεύει στην επισήµανση: προβληµατικών περιοχών µε πολυετή ζιζάνια ζιζανίων µε εµφάνιση ανθεκτικότητας αλλαγών στα είδη των ζιζανίων εµφάνιση νέων ειδών

26 Ιπόµεα κισσόφυλλη (Ipomoea hederacea ) Περίπτωση ζιζανίου που εντοπίστηκε µετά από επισκόπηση σε αγρούς του Ν. Πρέβεζας και αντιµετωπίστηκε έγκαιρα Ετήσιο πλατύφυλλο, οικ. Convolvulaceae