Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2015) 84 final 2015/0042 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων όσον αφορά θέματα που δεν άπτονται του ουσιαστικού ποινικού δικαίου και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις EL EL

2 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Οι προσυνεννοημένοι αγώνες θεωρούνται ευρέως μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τον αθλητισμό σήμερα, καθώς υπονομεύουν τις αξίες του αθλητισμού όπως είναι η ακεραιότητα, η ευγενής άμιλλα και ο σεβασμός στους άλλους. Εξαιτίας τους υπάρχει κίνδυνος απομάκρυνσης των οπαδών και υποστηρικτών από το οργανωμένο άθλημα. Επιπλέον, οι προσυνεννοημένοι αγώνες συχνά σχετίζονται με κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος σε παγκόσμια κλίμακα. Το πρόβλημα αυτό έχει αποκτήσει τον χαρακτήρα του επείγοντος πλέον για τις δημόσιες αρχές, το αθλητικό κίνημα και τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου παγκοσμίως. Ανταποκρινόμενο σε αυτές τις προκλήσεις, το Συμβούλιο της Ευρώπης απηύθυνε το καλοκαίρι του 2012 πρόσκληση στα συμβαλλόμενα μέρη της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τον Πολιτισμό για την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων. Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν τον Οκτώβριο του 2012 με την πρώτη συνάντηση της συντακτικής ομάδας του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στις 13 Νοεμβρίου 2012 η Επιτροπή εξέδωσε «τη σύσταση για απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της ΕΕ, στις διαπραγματεύσεις για διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης με αντικείμενο την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων» 1. Η σύσταση της Επιτροπής διαβιβάστηκε στην ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τον αθλητισμό στις 15 Νοεμβρίου Μετά από διαβουλεύσεις στους κόλπους της ομάδας εργασίας, το Συμβούλιο χώρισε το σχέδιο απόφασης σε δύο αποφάσεις λόγω της προσθήκης ουσιαστικών νομικών βάσεων από το Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένης νομικής βάσης η οποία απορρέει από το Μέρος 3 Τίτλος V της ΣΛΕΕ 2. Η μία απόφαση σχετικά με τα θέματα που άπτονται των στοιχημάτων και του αθλητισμού εκδόθηκε από το Συμβούλιο στις 10 Ιουνίου Η άλλη απόφαση εκδόθηκε από το Συμβούλιο στις 23 Σεπτεμβρίου 2013 και αφορούσε τα θέματα που άπτονται της συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις και της αστυνομικής συνεργασίας 4. Η Επιτροπή, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου, συμμετείχε στις επακόλουθες διαπραγματεύσεις, οι οποίες κορυφώθηκαν στις 9 Ιουλίου 2014 με την έγκριση από τους αντιπροσώπους των υπουργών στο Συμβούλιο της Ευρώπης της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων 5. Κατόπιν αυτού, η σύμβαση άνοιξε προς υπογραφή στις 18 Σεπτεμβρίου 2014 στη διάσκεψη υπουργών Αθλητισμού του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 3 της σύμβασης, η σύμβαση είναι ανοικτή προς υπογραφή από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έως COM(2012) 655 final. Η Επιτροπή εξέδωσε δήλωση στα πρακτικά του Συμβουλίου στην οποία εξέφραζε τη διαφωνία της για την προσθήκη της ουσιαστικής νομικής βάσης, βλ. έγγραφο του Συμβουλίου αριθ /13. Απόφαση του Συμβουλίου, της 10ης Ιουνίου 2013, με την οποία εξουσιοδοτείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της ΕΕ, στις διαπραγματεύσεις για διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων, εξαιρουμένων των θεμάτων που άπτονται της συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις και της αστυνομικής συνεργασίας (2013/304/ΕΕ), ΕΕ L 170 της , σ. 62. Απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της ΕΕ, στις διαπραγματεύσεις για διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων όσον αφορά τη συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις και την αστυνομική συνεργασία (έγγραφο του Συμβουλίου 10180/13). Η Μάλτα καταψήφισε τη σύμβαση και στις 11 Ιουλίου 2014 υπέβαλε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αίτημα για έκδοση γνωμοδότησης σχετικά με τη σύμβαση δυνάμει του άρθρου 218 παράγραφος 11 της ΣΛΕΕ (γνωμοδότηση 1/14). EL 2 EL

3 σήμερα η σύμβαση έχει υπογραφεί από διάφορα συμβαλλόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων κρατών μελών. Δεδομένης της διεθνούς διάστασης του φαινομένου των προσυνεννοημένων αγώνων, η σύμβαση είναι επίσης ανοικτή προς υπογραφή σε μη ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή η πτυχή είναι ζωτικής σημασίας δεδομένου ότι η παγκόσμια συνεργασία, ιδίως με χώρες όπου τα αθλητικά στοιχήματα είναι διαδεδομένα όπως οι χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, θεωρείται ουσιαστικό στοιχείο για την αποτελεσματική καταπολέμηση των διεθνικών κυκλωμάτων οργανωμένου εγκλήματος που εμπλέκονται σε προσυνεννοημένους αγώνες και λειτουργούν σε διάφορες ηπείρους. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η σύμβαση μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό μέσο για την καταπολέμηση του φαινομένου των προσυνεννοημένων αγώνων. Το άρθρο 165 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι η δράση της ΕΕ έχει ως στόχο να αναπτύσσει την ευρωπαϊκή διάσταση του αθλητισμού, μεταξύ άλλων προάγοντας τη δικαιότητα και τον ανοιχτό χαρακτήρα των αθλητικών αναμετρήσεων και τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων για τον αθλητισμό φορέων. Επιπλέον, στο άρθρο 165 της ΣΛΕΕ καλούνται η Ένωση και τα κράτη μέλη να ευνοούν τη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς σε θέματα αθλητισμού, και ειδικότερα με το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η δράση της ΕΕ μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των διακρατικών προκλήσεων με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος ο αθλητισμός στην Ευρώπη, όπως οι προσυνεννοημένοι αγώνες, για την οποία απαιτούνται συνδυασμένες προσπάθειες και μια στενά συντονισμένη προσέγγιση. Ένας από τους κύριους στόχους της σύμβασης είναι η προώθηση της εθνικής και διεθνούς συνεργασίας, και στο κεφάλαιο ΙΙΙ θεσπίζεται σειρά διατάξεων οι οποίες αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Η καταπολέμηση του φαινομένου των προσυνεννοημένων αγώνων προϋποθέτει στενή συνεργασία μεταξύ του αθλητικού κινήματος, των κυβερνήσεων, των φορέων εκμετάλλευσης στοιχημάτων, των αρχών επιβολής του νόμου και των διεθνών οργανισμών. Ένα τόσο ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών συνεπάγεται ιδιαίτερες προκλήσεις η ΕΕ μπορεί να συμβάλει στη σύγκλιση και στη διασφάλιση μιας συντονισμένης προσέγγισης. Η πρόοδος των κρατών μελών όσον αφορά την καταπολέμηση του φαινομένου των προσυνεννοημένων αγώνων δεν είναι ομοιόμορφη. Λόγω της διακρατικής φύσης του φαινομένου των προσυνεννοημένων αγώνων θα απαιτηθεί κατά πάσα πιθανότητα η συνεργασία με κράτη μέλη τα οποία διαθέτουν διαφορετικό επίπεδο πείρας, δημιουργώντας την ανάγκη για ανταλλαγή ορθών πρακτικών και ανάπτυξη ικανοτήτων. Εν προκειμένω, η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ικανοτήτων, λειτουργώντας ως καταλύτης της συνεργασίας και συμβάλλοντας, εν τέλει, στην εφαρμογή της σύμβασης. Η υπογραφή της παρούσας σύμβασης πρέπει να αποτελέσει μέρος των προσπαθειών της Επιτροπής να συμβάλει στην καταπολέμηση του φαινομένου των προσυνεννοημένων αγώνων, σε συνδυασμό με άλλα εργαλεία όπως η επικείμενη πρωτοβουλία της Επιτροπής σχετικά με τους προσυνεννοημένους αγώνες που συνδέονται με στοιχήματα, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής για τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση (2012) 6, οι εργασίες της ομάδας εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για τους προσυνεννοημένους αγώνες, καθώς και προπαρασκευαστικές δράσεις και σχέδια που αφορούν ειδικά τους προσυνεννοημένους αγώνες Ένα πρόσφατο παράδειγμα: EL 3 EL

4 Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου οι οποίες επιτρέπουν την έναρξη των διαπραγματεύσεων, θα πρέπει, πριν από την προσχώρηση της Ένωσης, να γίνει ανάλυση των σχετικών αρμοδιοτήτων συγκεκριμένα «η νομική φύση της σύμβασης και ο καταμερισμός των εξουσιών μεταξύ των κρατών μελών και της Ένωσης θα καθοριστούν χωριστά στο τέλος των διαπραγματεύσεων και κατόπιν ανάλυσης του ακριβούς πεδίου εφαρμογής των μεμονωμένων διατάξεων». Αυτή η ανάλυση των αρμοδιοτήτων έχει ως εξής: Φύση και πεδίο εφαρμογής της αρμοδιότητας της Ένωσης Σύμφωνα με το άρθρο 1 της σύμβασης, σκοπός της είναι «η καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων για την προστασία της ακεραιότητας του αθλητισμού και της αθλητικής δεοντολογίας σύμφωνα με την αρχή της αυτονομίας του αθλητισμού». Συνεπώς, ο τελικός στόχος της σύμβασης είναι «η προστασία της ακεραιότητας του αθλητισμού και της αθλητικής δεοντολογίας». Αυτό επιδιώκεται με μια σειρά μέτρων τα οποία αποσκοπούν στην πρόληψη, στον εντοπισμό και στην επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις χειραγώγησης αθλητικών αγώνων. Για τον ίδιο σκοπό, η σύμβαση προάγει επίσης τη διεθνή συνεργασία και δημιουργεί μηχανισμό παρακολούθησης προκειμένου να διασφαλιστεί η υλοποίηση των διατάξεων που ορίζονται στη σύμβαση. Η σύμβαση χαρακτηρίζεται, επομένως, από μια πολυδιάστατη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων. Κατά συνέπεια, τα προς έγκριση μέτρα ποικίλλουν ως προς τη φύση τους και άπτονται διαφόρων τομέων του δικαίου, ενώ σε όλα ενσωματώνεται η πτυχή της πρόληψης 8. Άλλοι τομείς του δικαίου που επηρεάζονται είναι το ουσιαστικό ποινικό δίκαιο, η δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, η προστασία των δεδομένων, καθώς και η ρύθμιση των δραστηριοτήτων στοιχηματισμού. Πρόληψη (κεφάλαια ΙΙ-ΙΙΙ, άρθρα 4-14) Οι περισσότερες διατάξεις της σύμβασης σχετικά με την πρόληψη θα μπορούσαν να καλύπτονται από το άρθρο 165 παράγραφος 4 πρώτη περίπτωση της ΣΛΕΕ σχετικά με τα μέτρα ενθάρρυνσης στον τομέα του αθλητισμού 9. Ωστόσο, αυτό το είδος αρμοδιότητας είναι περιορισμένο ως προς το πεδίο του, καθώς αποκλείει την εναρμόνιση των νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων των κρατών μελών. Το άρθρο 165 της ΣΛΕΕ αναφέρεται στην «προώθηση», στη «συνεργασία» ή σε δράσεις «ενθάρρυνσης». Συνεπώς, η αρμοδιότητα της Ένωσης δεν αντικαθιστά την αρμοδιότητα των κρατών μελών στον συγκεκριμένο τομέα 10. Αντιθέτως, τα μέτρα που σχετίζονται με τις υπηρεσίες στοιχημάτων ενδέχεται να επηρεάζουν τις ελευθερίες της εσωτερικής αγοράς όσον αφορά το δικαίωμα εγκατάστασης και ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, στον βαθμό που οι φορείς εκμετάλλευσης στοιχημάτων ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Όσον αφορά ειδικότερα το άρθρο 3 παράγραφος 5 στοιχείο α) και το άρθρο 11, ο ορισμός του «παράνομου αθλητικού στοιχήματος» αναφέρεται σε κάθε αθλητικό στοίχημα του οποίου το είδος ή ο φορέας εκμετάλλευσης δεν έχει λάβει έγκριση δυνάμει του εφαρμοστέου δικαίου της δικαιοδοσίας του συμβαλλόμενου μέρους στο οποίο Η πρόληψη αποτελεί αντικείμενο των κεφαλαίων ΙΙ και ΙΙΙ, καθώς και των άρθρων 27 και 28 της σύμβασης. Ειδικότερα το άρθρο 4, το άρθρο 5 παράγραφος 1, τα άρθρα 6 και 7 της σύμβασης σχετικά με την ενθάρρυνση ορισμένων δράσεων από τους αθλητικούς οργανισμούς, το άρθρο 8 της σύμβασης, καθώς και ορισμένες πτυχές του άρθρου 9, του άρθρου 10 παράγραφος 2, και των άρθρων 12 και 13 της σύμβασης. Βλ. άρθρο 2 παράγραφος 5 της ΣΛΕΕ: «Σε ορισμένους τομείς και υπό τους όρους που προβλέπουν οι Συνθήκες, η Ένωση έχει αρμοδιότητα να αναλαμβάνει δράσεις για την υποστήριξη, τον συντονισμό ή τη συμπλήρωση της δράσης των κρατών μελών, χωρίς ωστόσο να αντικαθιστά την αρμοδιότητά τους στους εν λόγω τομείς». EL 4 EL

5 βρίσκεται ο παίκτης. Στον όρο «εφαρμοστέο δίκαιο» περιλαμβάνεται το δίκαιο της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνεκτιμάται κάθε δικαίωμα το οποίο εκχωρείται από το δίκαιο της ΕΕ, και ότι το εθνικό δίκαιο των κρατών μελών πρέπει να είναι συμβατό με το δίκαιο της ΕΕ και ιδιαίτερα με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς. Στα άρθρα 9 έως 11 προβλέπονται μέτρα τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν βαθμό προσέγγισης των νομοθεσιών. Παραδείγματος χάριν, στο άρθρο 9 της σύμβασης προτείνεται ένας ενδεικτικός κατάλογος μέτρων τα οποία θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή από την αντίστοιχη ρυθμιστική αρχή για τα στοιχήματα «κατά περίπτωση» με σκοπό την καταπολέμηση της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων που συνδέεται με αθλητικά στοιχήματα. Το άρθρο 10 παράγραφος 1 της σύμβασης ορίζει ότι «κάθε συμβαλλόμενο μέρος θεσπίζει όποια νομοθετικά ή άλλα μέτρα ενδέχεται να είναι αναγκαία για την πρόληψη των συγκρούσεων συμφερόντων και της αθέμιτης χρήσης εκ των έσω πληροφοριών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ασχολούνται με την παροχή προϊόντων αθλητικού στοιχήματος (...)» (υπογράμμιση από τον συντάκτη του παρόντος). Το άρθρο 10 παράγραφος 3 της σύμβασης αποσκοπεί στη θέσπιση υποχρεώσεων αναφοράς, καθώς αναφέρει: «Κάθε συμβαλλόμενο μέρος θεσπίζει όποια νομοθετικά ή άλλα μέτρα ενδέχεται να είναι αναγκαία ώστε να υποχρεούνται οι φορείς εκμετάλλευσης αθλητικού στοιχήματος να αναφέρουν χωρίς καθυστέρηση περιπτώσεις παράτυπων ή ύποπτων στοιχημάτων στη ρυθμιστική αρχή για τα στοιχήματα (...)» (υπογράμμιση από τον συντάκτη του παρόντος). Τέλος, το άρθρο 11 της σύμβασης σχετικά με τα παράνομα αθλητικά στοιχήματα παραχωρεί ακόμη μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στα συμβαλλόμενα μέρη. Ορίζει τα εξής: «κάθε συμβαλλόμενο μέρος διερευνά τα πλέον κατάλληλα μέτρα για την καταπολέμηση των φορέων εκμετάλλευσης παράνομου αθλητικού στοιχήματος και εξετάζει τη θέσπιση μέτρων, σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο της αντίστοιχης δικαιοδοσίας, όπως (...)». Από αυτό προκύπτει ότι το άρθρο 9 και το άρθρο 10 παράγραφοι 1 και 3 της σύμβασης δημιουργούν μια βάση για πιθανή εναρμόνιση στο πλαίσιο του άρθρου 114 της ΣΛΕΕ, στον βαθμό που οι φορείς εκμετάλλευσης στοιχημάτων ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Το άρθρο 11, η διατύπωση του οποίου είναι ακόμη πιο ευέλικτη, εμπεριέχει επίσης έναν βαθμό προσέγγισης των διατάξεων που μπορεί επίσης να καλύπτεται από το άρθρο 114 της ΣΛΕΕ σχετικά με την εγκαθίδρυση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Εξάλλου, το άρθρο 11 της σύμβασης μπορεί επίσης να αφορά υπηρεσίες που παρέχονται από τρίτη χώρα. Τα εν λόγω μέτρα, που αφορούν άμεσα την «πρόσβαση» στις υπηρεσίες αυτές, καλύπτονται από την κοινή εμπορική πολιτική της Ένωσης βάσει του άρθρου 207 της ΣΛΕΕ. Το άρθρο 14 της σύμβασης, που αφορά την προστασία των δεδομένων, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 16 της ΣΛΕΕ. Επιβολή του νόμου (κεφάλαια IV-VI άρθρα 15-25) Το κεφάλαιο IV αφορά το ποινικό δίκαιο και τη συνεργασία όσον αφορά την επιβολή του νόμου (άρθρα 15 έως 18). Το άρθρο 15 της σύμβασης δεν επιβάλλει τη συνολική ποινικοποίηση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων, αλλά μόνο ορισμένων μορφών της (εκείνων που ενέχουν δωροδοκία, εξαναγκασμό ή απάτη). Αυτό θα μπορούσε να καλύπτεται από το άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ όταν διαπράττεται από το οργανωμένο έγκλημα ή μέσω πρακτικών δωροδοκίας 11. Ωστόσο, το άρθρο 15 δεν περιορίζεται στο οργανωμένο έγκλημα και περιλαμβάνει επίσης τον εξαναγκασμό και την απάτη που δεν εμπεριέχουν πρακτικές δωροδοκίας. Εν προκειμένω, το σχετικό κεκτημένο της ΕΕ είναι περιορισμένο. 11 Απόφαση-πλαίσιο 2003/568/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα, ΕΕ L 192 της , σ. 54. EL 5 EL

6 Το άρθρο 16 αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Σε ενωσιακό επίπεδο, ο τομέας αυτός ρυθμίζεται από την απόφαση-πλαίσιο 2001/500/ΔΕΥ του Συμβουλίου 12, σε συνδυασμό με την οδηγία 2014/42/ΕΕ 13. Το άρθρο 16 παράγραφος 3 της σύμβασης εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΕ και στο άρθρο 114 της ΣΛΕΕ η οδηγία 2005/60/EΚ σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας βασίζεται στο άρθρο 114 της ΣΛΕΕ 14. Καθώς η οδηγία δεν καλύπτει συγκεκριμένα τους αθλητικούς αγώνες, δεν σχετίζεται με το άρθρο 16 παράγραφος 3 της σύμβασης, το οποίο αφορά αποκλειστικά τους «φορείς εκμετάλλευσης αθλητικών στοιχημάτων». Η αρμοδιότητα όσον αφορά τα άρθρα 17, 18, 22 και 23 (στα κεφάλαια IV και VI) συνδέεται με την αρμοδιότητα βάσει των άρθρων 15 και 16 της σύμβασης. Το κεφάλαιο V με αντικείμενο τη δικαιοδοσία, την ποινική διαδικασία και τα μέτρα επιβολής, καθώς και το κεφάλαιο VI με αντικείμενο τις κυρώσεις και τα μέτρα, περιέχουν συνοδευτικές διατάξεις των διατάξεων ουσιαστικού ποινικού δικαίου που περιλαμβάνονται στα άρθρα 15 έως 18 της σύμβασης. Το άρθρο 19 της σύμβασης (δικαιοδοσία) είναι μια επικουρική διάταξη για τη θεμελίωση των διατάξεων ποινικού χαρακτήρα. Τα άρθρα 20, 21 και 25 της σύμβασης (μέτρα έρευνας, μέτρα προστασίας, κατάσχεση και δήμευση) συνιστούν μέτρα ποινικής διαδικασίας τα οποία μπορούν να καλύπτονται από το άρθρο 82 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ [στοιχεία α) και β)]. Διεθνής συνεργασία (κεφάλαιο VII άρθρα 26-28): Το κεφάλαιο VII αφορά τη διεθνή συνεργασία σε δικαστικές και άλλες υποθέσεις. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η σύμβαση δεν περιλαμβάνει νομικό καθεστώς το οποίο θα αντικαθιστούσε τους ισχύοντες κανονισμούς και, συνεπώς, δεν θίγει τα ήδη υπάρχοντα μέσα στον τομέα της αμοιβαίας συνδρομής σε ποινικές υποθέσεις και σε υποθέσεις έκδοσης 15. Εν προκειμένω, υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια ολοκληρωμένη δέσμη μέσων για τη διευκόλυνση της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν είτε στις διάφορες μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την προσυνεννόηση αγώνων ή ύστερα από ποινικοποίηση της προσυνεννόησης αγώνων ως νέου αδικήματος στην εγχώρια έννομη τάξη των κρατών μελών 16. Αυτό θα κάλυπτε το άρθρο 26 της σύμβασης Απόφαση-πλαίσιο 2001/500/ΔΕΥ του Συμβουλίου για το ξέπλυμα χρήματος, τον προσδιορισμό, τον εντοπισμό, τη δέσμευση, την κατάσχεση και τη δήμευση των οργάνων και των προϊόντων του εγκλήματος, ΕΕ L 182 της , σ. 1. Οδηγία 2014/42/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην οδηγία προσδιορίζεται το πλαίσιο που σχεδιάστηκε για την προστασία της φερεγγυότητας, της ακεραιότητας και της σταθερότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, καθώς και της αξιοπιστίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, από τους κινδύνους της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. 21 της αιτιολογικής έκθεσης. Πράξη του Συμβουλίου, της , για την κατάρτιση της σύμβασης για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΕ C 197 της , σ. 1 απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών, ΕΕ L 190 της , σ. 20 απόφασηπλαίσιο 2003/577/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης περιουσιακών ή αποδεικτικών στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ΕΕ L 196 της , σ. 45 απόφασηπλαίσιο 2006/783/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης στις αποφάσεις δήμευσης απόφαση-πλαίσιο 2008/978/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με το ευρωπαϊκό ένταλμα συγκέντρωσης αποδεικτικών στοιχείων, ΕΕ L 350 της απόφαση-πλαίσιο 2009/948/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την πρόληψη και τον διακανονισμό συγκρούσεων δικαιοδοσίας σε ποινικές υποθέσεις, ΕΕ L 328 της , σ. 42 οδηγία 2014/41/ΕΕ περί της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας σε ποινικές υποθέσεις, ΕΕ L 130 της , σ. 1 οδηγία 2014/42/EE σχετικά με τη δέσμευση EL 6 EL

7 Τα άρθρα 27 και 28 της σύμβασης αποτελούν γενικές διατάξεις περί συνεργασίας οι οποίες καλύπτονται από το άρθρο 165 της ΣΛΕΕ. Συμπεράσματα Ορισμένα αδικήματα δεν καλύπτονται επί του παρόντος από το άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ. Η Ένωση έχει αρμοδιότητα όσον αφορά τα υπόλοιπα, αλλά η αρμοδιότητά της έχει αποκλειστικό χαρακτήρα μόνο σχετικά με δύο διατάξεις: το άρθρο 11 (στον βαθμό που εφαρμόζεται σε υπηρεσίες από και προς τρίτες χώρες) και το άρθρο 14 σχετικά με την προστασία των δεδομένων (εν μέρει) 17. Τα υπόλοιπα αποτελούν κοινή ή «επικουρική» αρμοδιότητα. 2. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Όσον αφορά τη νομική βάση, αποτελεί πάγια νομολογία ότι η επιλογή της νομικής βάσης για ένα μέτρο της ΕΕ πρέπει να στηρίζεται σε αντικειμενικούς παράγοντες, οι οποίοι υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο σε αυτούς περιλαμβάνονται ο σκοπός και το περιεχόμενο του μέτρου 18. Αν από την εξέταση πράξης της Ένωσης προκύπτει ότι αυτή επιδιώκει διττό σκοπό ή ότι απαρτίζεται από δύο συστατικά μέρη και ότι ο ένας από τους σκοπούς ή από τα μέρη αυτά μπορεί να χαρακτηριστεί ως κύριου ή πρωτεύοντος χαρακτήρα, ενώ ο δεύτερος απλώς ως παρεπόμενου χαρακτήρα, η πράξη πρέπει να στηρίζεται σε μία και μόνο νομική βάση, ήτοι εκείνη που απαιτείται από τον κύριο ή πρωτεύοντα σκοπό ή από το κύριο ή πρωτεύον συστατικό μέρος. Μόνο κατ εξαίρεση, εφόσον αποδεικνύεται ότι η πράξη επιδιώκει συγχρόνως πολλούς σκοπούς, οι οποίοι συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους, χωρίς ο ένας να είναι δευτερεύων και έμμεσος σε σχέση με τον άλλο, πρέπει η πράξη αυτή να στηρίζεται στις αντίστοιχες διαφορετικές νομικές βάσεις 19. Οι δυνητικά συναφείς νομικές βάσεις στην παρούσα περίπτωση είναι οι εξής: άρθρο 16 της ΣΛΕΕ (προστασία δεδομένων), άρθρο 82 παράγραφοι 1 και 2 της ΣΛΕΕ (δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις), άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (ουσιαστικό ποινικό δίκαιο), άρθρο 114 της ΣΛΕΕ (εγκαθίδρυση και λειτουργία της εσωτερικής αγοράς), άρθρο 165 της ΣΛΕΕ (αθλητισμός) και άρθρο 207 της ΣΛΕΕ (κοινή εμπορική πολιτική). Θεωρούμενος συνολικά, ο στόχος της καταπολέμησης της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων εμπεριέχει στοιχεία πρόληψης και συνεργασίας τα οποία καλύπτονται κατά κύριο λόγο από το άρθρο 165 της ΣΛΕΕ και στοιχεία συνεργασίας και προσέγγισης τα οποία καλύπτονται από το άρθρο 114 (για τις μη ποινικές διατάξεις), το άρθρο 207 της ΣΛΕΕ (στο μέτρο που οι εν λόγω διατάξεις αφορούν την πρόσβαση από φορείς εκμετάλλευσης στοιχημάτων τρίτων χωρών), καθώς επίσης το άρθρο 82 παράγραφος 1 και το άρθρο 83 της ΣΛΕΕ (για τις ποινικές υποθέσεις) και τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ΕΕ L 127 της , σ. 39. Σχετικές νομοθετικές πράξεις μπορούν να θεωρηθούν η οδηγία 95/46/EΚ για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (ΕΕ L 281 της , σ. 1), ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001 σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (ΕΕ L 8 της , σ. 1) και η απόφαση πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τυγχάνουν επεξεργασίας στο πλαίσιο της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις (ΕΕ L 350 της , σ. 60). C-377/12, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Συμβουλίου, σκέψη 34. Όπ.π., σκέψη 34 της απόφασης. EL 7 EL

8 Όσον αφορά τις υπηρεσίες στοιχημάτων, τα άρθρα 114 και 207 της ΣΛΕΕ μπορεί να είναι συναφή, ανάλογα με το αν οι υπηρεσίες είναι «ενδοενωσιακές» ή όχι. Φαίνεται ότι η πτυχή της εσωτερικής αγοράς έχει περισσότερο σημαίνουσα θέση στη σύμβαση συνολικά, ενώ η πτυχή της κοινής εμπορικής πολιτικής εμφανίζεται μόνο στο άρθρο 11 της σύμβασης. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το άρθρο 207 της ΣΛΕΕ δεν αναφέρεται και θεωρείται δευτερεύον για τις πτυχές της εσωτερικής αγοράς, τα κράτη μέλη δεν είναι αρμόδια για τις συναφείς πτυχές οι οποίες εμπίπτουν στην κοινή εμπορική πολιτική. Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, αυτή δεν συνιστά τον κύριο στόχο της σύμβασης και οι σχετικές διατάξεις είναι απλώς παρεμπίπτουσες. Σήμερα πολλές συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης επικαλούνται την ανάγκη σεβασμού των κανόνων προστασίας των δεδομένων, ακόμη και αν αυτές οι υποχρεώσεις μπορεί να απορρέουν και από άλλες συμβάσεις (όπως η σύμβαση αριθ. 108 για την προστασία του ατόμου από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα), καθώς τα συμβαλλόμενα μέρη στις διάφορες συμβάσεις ενδέχεται να μην ταυτίζονται. Συνεπώς, οι κύριες νομικές βάσεις για την άσκηση από την ΕΕ των αρμοδιοτήτων της επί του συνόλου της σύμβασης (με εξαίρεση τα στοιχεία επί των οποίων δεν έχει αρμοδιότητα) είναι το άρθρο 82 παράγραφος 1, το άρθρο 83 παράγραφος 1, και τα άρθρα 114 και 165 της ΣΛΕΕ. Με βάση τον αλληλένδετο χαρακτήρα των στοιχείων της σύμβασης και το γεγονός ότι αφορά αρμοδιότητες οι οποίες μπορεί να ανήκουν αποκλειστικά στην ΕΕ και αρμοδιότητες οι οποίες δεν έχουν εκχωρηθεί στην ΕΕ, συνάγεται ότι η σύμβαση δεν είναι δυνατόν να συναφθεί μεμονωμένα από την Ένωση ή από τα κράτη μέλη. EL 8 EL

9 2015/0042 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων όσον αφορά θέματα που δεν άπτονται του ουσιαστικού ποινικού δικαίου και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 114 και 165, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 5, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Στις 10 Ιουνίου 2013 το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις διαπραγματεύσεις για διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αποτελεσμάτων αθλητικών αγώνων (εφεξής καλούμενη «σύμβαση»), εξαιρουμένων των θεμάτων που άπτονται της συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις και της αστυνομικής συνεργασίας. (2) Στις 23 Σεπτεμβρίου 2013 το Συμβούλιο εξέδωσε δεύτερη εξουσιοδότηση προκειμένου η Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις διαπραγματεύσεις για τη σύμβαση όσον αφορά τη συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις και την αστυνομική συνεργασία 20. (3) Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν επιτυχώς με την έκδοση της σύμβασης από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης στις 9 Ιουλίου (4) Οι σχετικές με την πρόληψη διατάξεις ορίζονται κατά κύριο λόγο στα κεφάλαια II και III της σύμβασης 21. Οι διατάξεις αυτές μπορούν δυνητικά να καλύπτονται, εξ ολοκλήρου ή σε μεγάλο βαθμό, από το άρθρο 165 της ΣΛΕΕ. Πρέπει να επισημανθεί ότι το άρθρο 165 της ΣΛΕΕ συνιστά μόνο επικουρική αρμοδιότητα που αποκλείει μέτρα εναρμόνισης και δεν αντικαθιστά τις αρμοδιότητες των κρατών μελών στους συγκεκριμένους τομείς 22. (5) Άλλα μέτρα, και συγκεκριμένα το άρθρο 9, το άρθρο 10 παράγραφοι 1 και 3, και το άρθρο 11 της σύμβασης, εμπεριέχουν έναν βαθμό προσέγγισης των νομοθεσιών που μπορεί να καλύπτεται από το άρθρο 114 της ΣΛΕΕ. (6) Το άρθρο 11 μπορεί επίσης να άπτεται υπηρεσιών που παρέχονται από τρίτη χώρα. Τα εν λόγω μέτρα, τα οποία αφορούν άμεσα την «πρόσβαση» στις υπηρεσίες αυτές, καλύπτονται από την κοινή εμπορική πολιτική (άρθρο 207 της ΣΛΕΕ). Τα κράτη μέλη Έγγραφο αριθ /13 του Συμβουλίου. Ωστόσο, βλ. επίσης τα άρθρα 27 και 28 σχετικά με τη συνεργασία εκτός των ποινικών υποθέσεων. Βλ. άρθρο 2 παράγραφος 5 της ΣΛΕΕ. EL 9 EL

10 δεν είναι αρμόδια για τις συναφείς πτυχές οι οποίες εμπίπτουν στην κοινή εμπορική πολιτική. (7) Το άρθρο 14 σχετικά με την προστασία των δεδομένων εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 16 της ΣΛΕΕ και έχει επίσης αποκλειστικό χαρακτήρα. (8) Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί την υπογραφή της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων, επιδιώκοντας να συμβάλει στην προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων με σκοπό την προάσπιση της ακεραιότητας του αθλητισμού και της αθλητικής δεοντολογίας σύμφωνα με την αρχή της αυτονομίας του αθλητισμού. (9) Κατά συνέπεια, η σύμβαση θα πρέπει να υπογραφεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την επιφύλαξη της σύναψής της σε μεταγενέστερη ημερομηνία, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Εγκρίνεται διά του παρόντος η υπογραφή της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την επιφύλαξη της σύναψης της εν λόγω σύμβασης. Το κείμενο της προς υπογραφή σύμβασης επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση. Άρθρο 2 Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου καταρτίζει την πράξη πληρεξουσιότητας του προσώπου που θα υποδείξει ο διαπραγματευτής της σύμβασης για την υπογραφή της με την επιφύλαξη της σύναψής της. Άρθρο 3 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο/Η Πρόεδρος EL 10 EL