Τα επιχειρηµατικά σχήµατα της Θ.Ε.Α.

Transcript

1 Εµπορικό & Βιοµηχανικό Επιµελητήριο Αθηνών Ι Τεύχος 7 Ι Ιούλιος-Αύγουστος 2016 Ι Έτος 91ο Τα επιχειρηµατικά σχήµατα της Θ.Ε.Α. Ο διοικητής της Τ.τ.Ε. Γιάννης Στουρνάρας στο.σ. του Ε.Β.Ε.Α.: Τον επόµενο χρόνο θα εξοφληθούν πλήρως οι ληξιπρόθεσµες οφειλές του δηµοσίου προς τον ιδιωτικό τοµέα

2

3 ΘΕΣΕΙΣ Θ Τα επιμελητήρια σε ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα σε τράπεζες και δανειολήπτες Η ελληνική οικονομία, για να βγει από την ύφεση, χρειάζεται ρευστότητα και κεφάλαια τα οποία θα κατευθυνθούν σε νέες παραγωγικές επενδύσεις. Ο στόχος αυτός απαιτεί έναν σταθερό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό χρηματοπιστωτικό τομέα. H αναδιάρθρωση μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι μια δύσκολη, αλλά απαραίτητη διαδικασία, προκειμένου να απελευθερωθούν κεφάλαια και να χορηγηθούν νέα δάνεια για τη χρηματοδότηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Χρειάζονται αποτελεσματικά πλαίσια συντονισμού: l Μεταξύ των τραπεζών, για κοινή δράση σε σημαντικούς για την οικονομία κλάδους. l Μεταξύ των τραπεζών και όλων των άλλων εμπλεκόμενων μερών Τράπεζας της Ελλάδος, υπουργείων και Τ.Χ.Σ. ώστε να υπάρχει ολοκληρωμένη αντιμετώπιση και να περιοριστούν οι γραφειοκρατικές εμπλοκές και καθυστερήσεις σε επίπεδο τεχνικής υλοποίησης. Τα επιμελητήρια προτείνουν να θεσμοθετηθεί υποχρεωτική και χαμηλού κόστους εξωδικαστική διαδικασία αντιμετώπισης των διαφορών μεταξύ τράπεζας και επιχείρησης, πριν από οποιαδήποτε δικαστική διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να αξιοποιηθούν οι σχετικές δομές που έχουν αναπτυχθεί από επιμελητήρια, π.χ. το Κέντρο Διαμεσολάβησης Ε.Β.Ε.Α. Ζητάμε να εξεταστεί η δυνατότητα αξιοποίησης των επιμελητηρίων, τα οποία διαθέτουν άμεση γνώση της αγοράς και εμπειρία σε οικονομοτεχνικά θέματα: l Σε ρόλο ανεξάρτητων συμβούλων για τις επιχειρήσεις, με σκοπό τη διαμόρφωση βιώσιμου επιχειρηματικού πλάνου, αλλά και τη διαμεσολάβηση ανάμεσα σε τράπεζες και δανειολήπτες. l Σε ρόλο διαμεσολαβητή κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των επιχειρήσεων των οποίων τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα μεταβιβασθούν στα νέα σχήματα, με τη συμμετοχή τραπεζών και διεθνών fund. Κωνσταντίνος Μίχαλος Πρόεδρος Ε.Β.Ε.Α. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

4 ΙΟΙΚΟΥΣΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΙΧΑΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΣΥΓΓΕΛΙ ΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Α ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ - Β ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ - ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ε.Β.Ε.Α. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Πρόεδρος: Βασιλείου Νικόλαος Αναπληρωτής Προέδρου: Τσαγγάρης Αθανάσιος ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΚΗ ΜΑΡΙΝΑ ΚΑΝ ΑΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΑΜΑΛΑΚΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΥΚΑ-ΚΑΣΙΜΑΤΗ ΑΝΝΑ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΥ ΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΡΟΛΟΣ ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΜΕΛΑΝΙ ΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΡΑΚΟΥΛΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ ΕΛΕΝΗ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟ ΩΡΟΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ STRUECKER MARCO-ERICH-THEO ΣΥΓΓΕΛΙ ΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΓΚΑΛΙ ΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΦΙΛΙΩΤΗΣ ΙΟΝΥΣΙΟΣ ΦΡΑΓΓΕ ΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜA Πρόεδρος: Χαζάπη-Πίττα Αλεξάνδρα Αναπληρωτής Προέδρου: Μπερτζελέτος Θεόδωρος ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΟ ΤΜΗΜA Πρόεδρος: Σιαµίδης Μιχάλης Αναπληρωτής Προέδρου: Πανέττας Μάρκος ΒΕΝΤΟΥΡΗ-ΓΟΒ ΕΛΑ ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΗΜΗΤΡΙΟΥ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙ ΗΣ ΕΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ-ΚΟΥΝΕΝΑΚΗ ΣΟΦΙΑ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΙΟΛΕΪ ΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΜΙΧΑΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΑΛΛΗ ΑΛΕΞΑΝ ΡΑ ΡΙΖΟΣ ΘΩΜΑΣ ΡΩΜΟΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΓΑΡ ΕΛΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙ ΗΣ ΣΠΥΡΙ ΩΝ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Πρόεδρος: Κούµπας Γεώργιος Αναπληρωτής Προέδρου: Γεωργάκης Σταύρος ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΠΡΑΤΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΟΥΣΣΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΑΝΤΖΕΛΑ-ΜΑΡΙΑ ΤΖΟΥΡΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΛΗ ΕΚ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Κωνσταντίνος Μπίτσιος, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Άκης Σκέρτσος, Γενικός ιευθυντής ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Βουράκης Αντώνιος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Σωφρονάς Γεώργιος ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Ραβάνης Παύλος, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Τσάτσος ηµήτριος, Α Αντιπρόεδρος ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Χατζηθεοδοσίου Ιωάννης, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Λεβετσοβίτης Νικόλαος, Α Αντιπρόεδρος ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Τακτικός εκπρόσωπος: Κορκίδης Βασίλειος, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Καρέλλας Παναγής, Αντιπρόσωπος Ε.Σ.Ε.Ε.Ε. ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ & ΙΑΝΟΜΕΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Αναγνώστου Κωνσταντίνος, Β Αντιπρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Σακελλίου Σπυρίδων, Μέλος.Σ. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Χριστίνα Σακελλαρίδη, Πρόεδρος.Σ. Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Ευάγγελος Κολοκοτρώνης, Αντιπρόεδρος.Σ. ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ Τακτικός εκπρόσωπος: ιακουµάκου ήµητρα, Τµηµατάρχης Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Φιλιππίδης Αναστάσιος, Οικονοµολόγος Α ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ Τακτικός εκπρόσωπος: ηµόπουλος ηµήτριος, Γενικός ιευθυντής Εταιρικής Τραπεζικής Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Τζάκου Νέλλη, Γεν. ιευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής τ. ΠΡΟΕ ΡΟΙ Ε.Β.Ε.Α. Παπαθανασίου Γιάννης (τ. Υπουργός Οικονοµίας και Οικονοµικών-Επίτιµος Πρόεδρος), Κυριαζής Ανδρέας, Καπράλος Ιωάννης, Φουντουκάκος ρακούλης. ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ ΓΡΑΝΙΤΣΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΗΛΑΤΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΣΟΛΙΟΥΤΣΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΤΗΣ ΜΑΚΗΣ ΣΑΛΛΙΑΡΕΛΗΣ ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΝΕΣ ΜΗΝΑΣ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΡΙΣΤΙΝ ΗΝ ΜΕΛΗ ΗΛΙΑ ΗΣ ΑΛΚΗΣ ΜΑΝΙΑΣ ΣΠΗΛΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΙ ΗΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑΣ

5 Δράσεις του Κέντρου Διαμεσολάβησης Ε.Β.Ε.Α. Το Κέντρο Διαμεσολάβησης του Ε.Β.Ε.Α. ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνου Μίχαλου και εγκαινιάσθηκε από τον γενικό γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Νικόλα Κανελλόπουλο, τον Δεκέμβριο του Το Κέντρο λειτουργεί στο κτίριο του Ε.Β.Ε.Α., με τις απαραίτητες υποδομές, σύγχρονο τεχνικό εξοπλισμό και εποπτικά μέσα. Σκοπός του Κέντρου είναι η επίλυση των διαφορών μέσω διαμεσολάβησης, η προώθηση της διαμεσολάβησης ως αποτελεσματικής εναλλακτικής μεθόδου επίλυσης διαφορών με την οποία εξοικονομούνται χρόνος και χρήμα, η επίλυση διαφορών και η διευθέτηση συγκρούσεων μέσω άλλων εναλλακτικών μεθόδων, η διοργάνωση προγραμμάτων-σεμιναρίων ευαισθητοποίησης, ημερίδων και συνεδρίων σχετικά με τη διαμεσολάβηση και άλλες μεθόδους επίλυσης διαφορών. Από την ίδρυσή του στο Κέντρο πραγματοποιήθηκαν 15 κύκλοι εκπαιδευτικών σεμιναρίων, 8 θεματικά workshop και εργαστήρια και πλήθος εκδηλώσεων και ημερίδων. Στα σεμινάρια εισηγήθηκαν 40 αναγνωρισμένου κύρους προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, εξειδικευμένοι εκπαιδευτές στους τομείς των εναλλακτικών μορφών επίλυσης διαφορών-adr. Τους κύκλους των εκπαιδευτικών σεμιναρίων παρακολούθησαν 325 άτομα, ήτοι εκπρόσωποι του εμπορίου και της βιομηχανίας, νομικοί, οικονομολόγοι, σύμβουλοι επιχειρήσεων κ.λπ. Οι κύκλοι των σεμιναρίων αναφέρονται στα εξής πεδία: l Επαναλαμβανόμενα εκπαιδευτικά σεμινάρια τραπεζικής διαμεσολάβησης, επιπέδου I και προσομοιώσεις. l Επαναλαμβανόμενα εκπαιδευτικά σεμινάρια τραπεζικής διαμεσολάβησης, επιπέδου II και προσομοιώσεις. l Σεμινάρια εργατικών διαφορών. l Σεμινάρια ADR Advocacy «Ο ρόλος του πληρεξούσιου δικηγόρου στη διαιτησία και του παραστάτη δικηγόρου στη διαμεσολάβηση». l Διήμερο σεμινάριο διαιτησίας. l Δεκαήμερο σεμινάριο διαιτησίας. l Σεμινάρια διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. l Πρότυπο εκπαιδευτικό σεμινάριο διαιτησίας. l Σεμινάρια επίπεδο 1 «Ο θεσμός της διαιτησίας». l Σεμινάρια ενδοεταιρικής διαμεσολάβησης Συγκρούσεις στο χώρο εργασίας. l Προσομοιώσεις διαμεσολάβησης. l Εργαστήρια πρακτικής άσκησης διαμεσολάβησης. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν 8 θεματικά workshop-εργαστήρια, στα οποία συμμετείχαν 311 άτομα στις εξής θεματικές ενότητες: l Διαιτησία θεσμική διαιτησία Ε.Β.Ε.Α. l Διαιτητική ρήτρα l Τραπεζικές διαφορές l Ενδοεπιχειρηματικές διαφορές l Πνευματική ιδιοκτησία l Εμπορικά σήματα l Ασφαλιστικές διαφορές l Συμβόλαια l Χρηματοοικονομικά Επίσης πραγματοποιήθηκαν ανοικτές συναντήσεις επιχειρηματιών, διαμεσολαβητών και διαιτητών, σε 10 γκρουπ των 51 ατόμων, με σκοπό την ενημέρωση για τους θεσμούς των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών. Με απόλυτη επιτυχία διοργανώθηκαν 5 ημερίδες και εκδηλώσεις με θεματικά πεδία τη «Διαιτησία και τη διαμεσολάβηση στην υπηρεσία του επιχειρηματία και του πολίτη». Στις εκδηλώσεις αυτές εισηγήθηκαν 14 προσωπικότητες (καθηγητές Πανεπιστημίου, ανώτατα στελέχη της Διοίκησης, δικαστικοί, διαιτητές και διαμεσολαβητές, εκπαιδευτές, θεσμικοί παράγοντες κ.λπ.) με εξειδίκευση στους θεσμούς των εναλλακτικών μορφών επίλυσης διαφορών-adr, και συμμετείχαν 459 άτομα, ως εκπρόσωποι του εμπορίου και της βιομηχανίας, νομικοί, οικονομολόγοι, σύμβουλοι επιχειρήσεων, ανώτατα τραπεζικά στελέχη κ.λπ. Οι δράσεις του Ε.Β.Ε.Α. στους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών διοργανώθηκαν με απόλυτη επιτυχία από το Κέντρο Διαμεσολάβησης Ε.Β.Ε.Α., τη Γραμματεία του και το Τμήμα Διαιτησιών, με την αγαστή συνεργασία του Ινστιτούτου Διαιτησίας και Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (Ι.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.) και του Europe Direct του Ε.Β.Ε.Α., και με τη στήριξη της διοίκησης του επιμελητηρίου και του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνου Μίχαλου. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

6 Περιεχόμενα Tεύχος 7 Ιουλίος-Αύγουστος 2016 Έτος 91ο Δραστηριότητες 06. Ο διοικητής της Τ.τ.Ε Γ. Στουρνάρας στο Δ.Σ του Ε.Β.Ε.Α. 08. Η συντονίστρια της Ο.Δ.Ε Παραγωγής και Εμπορίου της Ν.Δ. Όλγα Κεφαλογιάννη στο Δ.Σ. του Ε.Β.Ε.Α. 10. Διευρυμένη συνεδρίαση της Διοικητικής Επιτροπής της Κ.Ε.Ε στη Σάμο. 13. Τα χρηματοοικονομικά εργαλεία που προσφέρει η Ε.Τ.Επ. 16. Επιστολή στον υπουργό Εργασίας για μείωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης. 19. Απεμπλοκή της ρύθμισης των 100 δόσεων από τα χρέη «νέας γενιάς». 20. Πρωτόκολλο συνεργασίας Ε.Β.Ε.Α Δήμου Κηφισιάς για τη νεανική επιχειρηματικότητα. 22. Δήλωση του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α για το Brexit. 23. Δίκτυο Επιχειρηματικών Αγγέλων του Ε.Β.Ε.Α 24. Κ. Μίχαλος: Αναγκαία τα ισχυρά φορολογικά κίνητρα για τις επενδύσεις. 26. Η αγορά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και επιχειρηματικές ευκαιρίες. 27. Δραστηριότητες Θ.Ε.Α 29. Προϋπολογισμός της Ε.Ε για το Τύπος 32. Επιμέλεια: Γραφείο Τύπου του Ε.Β.Ε.Α. Επιχειρηματολογίες 34. Αναγκαία μια νέα ευρωπαϊκή πορεία. Του Γιάννη Τριήρη. Οικονομία 36. Σκηνικό ρευστότητας. Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου. 4 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

7 Μηνιαίο επίσημο όργανο των παραγωγικών τάξεων Ιδιοκτήτης Έκδοσης Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών Ακαδημίας 7-9, τηλ.: Κωδικός: 2669 Εκδότης Κωνσταντίνος Μίχαλος, Πρόεδρος ΕΒΕΑ 38. Πως θα γίνει η διαχείριση των κόκκινων δανείων. Του Γιώργου Μαντέλα. 41. Στον αέρα 3,2 δις ευρώ από το Brexit. Του Δημήτρη Χριστούλια. 44. Α. Χαρίτσης: 322 εκατ. ευρώ στην πραγματική οικονομία τους επόμενους μήνες. Της Νικολέτας Μακρή. 46. Μεταποίηση τροφίμων, τουρισμός, εστίαση. Το νομοσχέδιο για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων. Του Χρήστου Κολώνα. 48. Ενίσχυση των νεοφυών επιχειρήσεων από το νέο αναπτυξιακό νόμο. Του Φραγκίσκου Θεοφύλακτου. 50. Ποιο είναι το νέο τοπίο στην ενεργειακή αγορά. Του Κώστα Βουτσαδάκη. 53. Οι επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, αν και ανθεκτικές στην κρίση, βάζουν κι αυτές λουκέτο. Της Εύης Παπαδοσηφάκη. 56. Έτοιμη το καλοκαίρι του 2017 η Ιονία Οδός, από Αντίρριο έως Γιάννενα. Του Παναγιώτη Ευθυμιάδη. Οδηγός 58. Του Σταύρου Βαρδαλά. Επιμέλεια Έκδοσης Γραφείο Τύπου ΕΒΕΑ Υπεύθυνος: Γιάννης Φωτεινιάς Συντονισμός Έκδοσης - Aρχισυνταξία Θοδωρής Βαμβακάρης Σύμβουλος Έκδοσης Γιάννης Τριήρης Διορθώσεις κειμένων Νίκος Ρούσσος Διαφημίσεις τηλ.: fax: Σχεδιασμός & Παραγωγή: ΔΟΛ Τα επώνυμα άρθρα εκφράζουν απόψεις των συγγραφέων τους ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

8 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ο διοικητής της Τ.τ.Ε. Γ. Στουρνάρας στο Δ.Σ. του Ε.Β.Ε.Α. ΑΙΣΙΌΔΟΞΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΊΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΕΜΦΑΝΊΣΤΗΚΕ ΑΠΌ ΤΟ ΒΉΜΑ ΤΟΥ Ε.Β.Ε.Α., ΚΑΤΆ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΊΕΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΌΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΌΥ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΌΥ ΣΤΙΣ 13 ΙΟΥΛΙΌΥ, Ο ΔΙΟΙΚΗΤΉΣ ΤΗΣ ΤΡΆΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΟΣ ΓΙΆΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΆΡΑΣ. Ο κ. Στουρνάρας εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι τον επόμενο χρόνο θα έχουν εξοφληθεί πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, που φτάνουν τα 7 δις ευρώ, γεγονός που θα αυξήσει τη ρευστότητα στην αγορά. Προλογίζοντας τον διοικητή της Τ.τ.Ε., ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος επεσήμανε: Η ελληνική οικονομία, για να βγει από την ύφεση, χρειάζεται ρευστότητα και κεφάλαια τα οποία θα κατευθυνθούν σε νέες παραγωγικές επενδύσεις. Ο στόχος αυτός απαιτεί υπεύθυνη πολιτική διακυβέρνηση, αλλά και έναν σταθερό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό χρηματοπιστωτικό τομέα. Ο ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος στη διασφάλιση αυτών των προϋποθέσεων είναι καθοριστικός. Στις δύσκολες καταστάσεις που βίωσε η χώρα και η ελληνική οικονομία στη διάρκεια του προηγούμενου έτους, η Τράπεζα της Ελλάδος ανταποκρίθηκε με υπευθυνότητα, με σοβαρότητα και συνέπεια. Τώρα καλείται να συμβάλει στο μέτρο των αρμοδιοτήτων της: l στην αποκατάσταση της σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα, l στην αναβάθμιση των συνθηκών ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, l στη διευκόλυνση της πρόσβασης των ελληνικών επιχειρήσεων σε κεφάλαια, με ανταγωνιστικό κόστος. Αναδιάρθρωση μη εξυπηρετούμενων δανείων l Είναι μια δύσκολη, αλλά απαραίτητη διαδικασία, προκειμένου να απελευθερωθούν κεφάλαια και να χορηγηθούν νέα δάνεια για τη χρηματοδότηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. l Όσο συνεχίζεται η εκκρεμότητα, η αγορά στερεύει από ρευστότητα και αυξάνεται διαρκώς ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων. l Χρειάζονται αποτελεσματικά πλαίσια συντονισμού: Μεταξύ των τραπεζών, για κοινή δράση σε σημαντικούς για την οικονομία κλάδους. Μεταξύ των τραπεζών και όλων των άλλων εμπλεκόμενων μερών Τράπεζας της Ελλάδος, υπουργείων και Τ.Χ.Σ. ώστε να υπάρχει ολοκληρωμένη αντιμετώπιση και να περιοριστούν οι γραφειοκρατικές εμπλοκές και καθυστερήσεις σε επίπεδο τεχνικής υλοποίησης. l Μικρές επιχειρήσεις: οι επιχειρήσεις που απασχολούν έως 9 άτομα παρέχουν το 60% της απασχόλησης στην Ελλάδα. Το χαρτοφυλάκιό τους αφορά δάνεια περίπου 20 δις ευρώ στο τραπεζικό σύστημα. Η διάσωση του εν λόγω χαρτοφυλακίου είναι εξαιρετικά σημαντική για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας 6 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

9 και τη συγκράτηση της ανεργίας. Ο νόμος Δένδια (Ν. 4307/2014) εισήγαγε τη συνολικότερη αντιμετώπιση του ληξιπρόθεσμου χρέους επιχειρήσεων. Για να αξιοποιηθεί αποτελεσματικότερα στην πράξη αυτή η δυνατότητα, χρειάζεται βελτίωση: με πρόβλεψη για την αυτόματη απομείωση των οφειλών προς δημόσιο και ασφαλιστικούς φορείς, εφόσον επιτευχθεί συμφωνία αναδιάρθρωσης χρέους με την πλειοψηφία των πιστωτών. Το ποσοστό της απομείωσης θα είναι ανάλογο με την τυχόν απομείωση των οφειλών προς τις τράπεζες και το υπόλοιπο ρυθμίζεται σε μηνιαίες δόσεις. l Μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις: χρειάζεται συντονισμός ώστε να στηριχτούν οι βιώσιμες επιχειρήσεις, οι οποίες περιήλθαν σε αδυναμία εξυπηρέτησης του δανεισμού τους λόγω της κρίσης. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να διαμορφωθούν όροι οι οποίοι θα διασφαλίζουν τη λειτουργία του ανταγωνισμού. Χρειάζεται αντιμετώπιση των περιπτώσεων ανά κλάδο και όχι μεμονωμένα. Πρέπει να προστατευθούν επιχειρήσεις οι οποίες αποδεδειγμένα ανήκουν σε κλάδους που έχουν πληγεί σημαντικά από την κρίση, αλλά παραμένουν βιώσιμοι. Επίσης, κριτήριο οφείλει να αποτελέσει και η συνέπεια της επιχείρησης στις υποχρεώσεις της πριν από, και κατά το ξεκίνημα της κρίσης. Να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν ιεραρχικά οι περιορισμοί και τα εμπόδια που υπάρχουν στην αναδιάρθρωση των μεγάλων εταιρικών χρεών (νομικά και κανονιστικά, φορολογικά και λογιστικά). Καθιστώντας τη διαδικασία φορολογικά ουδέτερη και περιορίζοντας τις παράπλευρες απώλειες για τις τράπεζες, αυξάνονται οι πιθανότητες αποτελεσματικής εφαρμογής του πλαισίου. Για λόγους διασφάλισης δίκαιων όρων ανταγωνισμού, αλλά και προς το συμφέρον των ίδιων των πιστωτικών ιδρυμάτων, θα ήταν σκόπιμο να υπάρξουν κίνητρα επιβράβευσης των συνεπών δανειστών, ώστε να συνεχίσουν να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους. l Απαιτείται η περαιτέρω τροποποίηση του πτωχευτικού νόμου για τις μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί περαιτέρω η διαδικασία των αναδιαρθρώσεων. l Να θεσμοθετηθεί υποχρεωτική και χαμηλού κόστους εξωδικαστική διαδικασία αντιμετώπισης των διαφορών μεταξύ τράπεζας και επιχείρησης, πριν από οποιαδήποτε δικαστική διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να αξιοποιηθούν οι σχετικές δομές που έχουν αναπτυχθεί από επιμελητήρια, π.χ. Κέντρο Διαμεσολάβησης Ε.Β.Ε.Α. l Να εξεταστεί η δυνατότητα αξιοποίησης των επιμελητηρίων, τα οποία διαθέτουν άμεση γνώση της αγοράς και εμπειρία σε οικονομοτεχνικά θέματα: Σε ρόλο ανεξάρτητων συμβούλων για τις επιχειρήσεις, με σκοπό τη διαμόρφωση βιώσιμου επιχειρηματικού πλάνου, αλλά και τη διαμεσολάβηση ανάμεσα σε τράπεζες και δανειολήπτες. Σε ρόλο διαμεσολαβητή κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των επιχειρήσεων των οποίων τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα μεταβιβασθούν στα νέα σχήματα, με τη συμμετοχή τραπεζών και διεθνών fund. Κίνδυνος από τον αφελληνισμό των συστημικών τραπεζών l Οφείλει να μας απασχολήσει το ενδεχόμενο μεταφοράς του ελέγχου του ελληνικού τραπεζικού συστήματος σε κέντρα εκτός Ελλάδας. l Ο κίνδυνος δεν βρίσκεται στο «εκτός Ελλάδας», αλλά στη φύση των επενδυτικών σχημάτων που εμπλέκονται. Δεν πρόκειται για ξένους θεσμικούς επενδυτέςμε μακροχρόνιο ορίζοντα και στρατηγικό σχεδιασμό, αλλά για distress funds, που εξ ορισμού αποτελούν ευκαιριακά επενδυτικά σχήματα. l Σε συνάρτηση με τη διαδικασία διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων, είναι εμφανής ο κίνδυνος να περάσει σε αυτού του είδους τα επενδυτικά σχήματα ο έλεγχος ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής οικονομίας. l Είναι επίσης ανησυχητικό το γεγονός ότι αποκλείονται από τα διοικητικά συμβούλια των συστημικών τραπεζών επιχειρηματίες και άνθρωποι που μπορούν να μεταφέρουν την πραγματική εικόνα της αγοράς: των αναγκών και των δυνατοτήτων των ελληνικών επιχειρήσεων. Αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας ο Γ. Στουρνάρας Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο κ. Στουρνάρας εμφανίστηκε αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και προέβλεψε θετικό ρυθμό ανάπτυξης το β εξάμηνο του τρέχοντος έτους, με το 2016 πάντως να κλείνει αρνητικά στο 0,3%, αλλά και ανάπτυξη 2,5% και 3% για το 2017 και το 2018 αντίστοιχα. Ευχάριστη έκπληξη, χαρακτήρισε ο διοικητής της Τ.τ.Ε., τα δημοσιονομικά μεγέθη, προβλέποντας πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης το τρέχον έτος στο 0,9%. Επιπρόσθετα, ο κ. Στουρνάρας έκανε λόγο για σημαντική αύξηση εσόδων από έμμεσους φόρους, γεγονός το οποί απέδωσε στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, που αποκάλυψαν σημαντική φορολογητέα ύλη. Μάλιστα, όπως ανέφερε, όλες οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν P.O.S., καθώς η αύξηση κατά 20% των ηλεκτρονικών συναλλαγών έφερε σημαντικά φορολογικά έσοδα. Και αν αυξηθεί καθολικά το ποσοστό των ηλεκτρονικών συναλλαγών στη χώρα μας, ενδεχομένως δεν θα χρειαστεί να εφαρμοστούν οι νέοι φόροι. Θετικά ήταν τα μηνύματα που έστειλε ο κ. Στουρνάρας και από το μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τονίζοντας ότι υπάρχουν προϋποθέσεις για μείωση κατά 40 δις ευρώ των κόκκινων δανείων μέχρι το τέλος του Ο διοικητής της Τ.τ.Ε., μάλιστα, συμφώνησε με την πρόταση του Ε.Β.Ε.Α. για την εξωδικαστική επίλυση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όσον αφορά τις καταθέσεις, ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης αυξήθηκαν κατά 2 δις ευρώ, αναφέροντας ακόμα ότι υπάρχουν σε «στρώματα» 15 έως 20 δις ευρώ, που θα γίνει προσπάθεια να κατευθυνθούν στις τράπεζες σταδιακά, όσο προχωρά η άρση των capital controls. Τέλος, εκτίμησε ότι το Brexit θα έχει σχεδόν μηδενική αρνητική επίπτωση στη χώρα μας, καθώς και ότι θα δοθεί λύση στο πρόβλημα των ιταλικών τραπεζών. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

10 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ H συντονίστρια της Ο.Δ.Ε. Παραγωγής και Εμπορίου της Νέας Δημοκρατίας, Όλγα Κεφαλογιάννη στο Δ.Σ. του Ε.Β.Ε.Α. ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΉΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 22 ΙΟΥΝΊΟΥ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ ΤΟΥ Ε.Β.Ε.Α. ΠΑΡΟΥΣΊΑ ΤΗΣ ΌΛΓΑΣ ΚΕΦΑΛΟΓΙΆΝΝΗ, ΣΥΝΤΟΝΊΣΤΡΙΑΣ ΤΗΣ ΟΜΆΔΑΣ ΔΙΑΡΚΟΎΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΊΟΥ ΤΗΣ ΝΈΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑΣ. Στην τοποθέτησή του, ο πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. και του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι: «Η επίτευξη συμφωνίας με τους εταίρους ήταν η απαραίτητη προϋπόθεση για να μην καταρρεύσει η οικονομία κάτω από το βάρος της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας και της ασφυκτικής έλλειψης ρευστότητας. Δεν είναι όμως αρκετή η συμφωνία από μόνη της για να ανακάμψει η πραγματική οικονομία. Πόσο μάλλον όταν συνοδεύεται από σκληρά φορολογικά μέτρα, που πλήττουν άμεσα την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση. Και βεβαίως δεν είναι αρκετή η συμφωνία από μόνη της για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών. Για να κινητοποιηθούν παραγωγικές επενδύσεις, που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και εθνικό πλούτο». Ο κ. Μίχαλος τόνισε ότι «για να ανακάμψει η αγορά και να έρθουν κεφάλαια στη χώρα, δεν αρκούν οι εξαγγελίες και τα ευχολόγια. Χρειάζονται πράξεις: l Ενίσχυση της ρευστότητας. l Βιώσιμη και καθαρή λύση για το χρέος, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα και να δοθεί το πράσινο φως στους ξένους επενδυτές. l Σταθερό και ταυτόχρονα ανταγωνιστικό φορολογικό περιβάλλον. l Μείωση των παραγόντων κόστους που υποβαθμίζουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. l Μείωση της γραφειοκρατίας, απλούστερο και σύγχρονο νο- 8 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

11 μοθετικό πλαίσιο. l Επέκταση και ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών με το δημόσιο, για τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων, αλλά και την ενίσχυση της διαφάνειας: ηλεκτρονική υπογραφή, σύστημα αυτοπληροφόρησης του δημοσίου κ.λπ. l Ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης. l Σύγχρονο δίκτυο δημόσιων υποδομών, που υποστηρίζουν την ανάπτυξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, όπως μεταξύ άλλων οι υποδομές σε ψηφιακά δίκτυα και μεταφορές. l Επιτάχυνση και ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων σε κρίσιμες αγορές, με άρση των περιορισμών και των στρεβλώσεων που υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. l Προώθηση των αποκρατικοποιήσεων, με αναπτυξιακά κριτήρια. l Σχέδιο αξιοποίησης ακινήτων του δημοσίου, στο πλαίσιο στρατηγικών συνεργασιών με ιδιώτες επενδυτές. l Σχέδιο αξιοποίησης ή και ανάπτυξης σημαντικών υποδομών όπως λιμάνια, αεροδρόμια, μαρίνες, οδικοί άξονες σε συνεργασία με ιδιώτες. l Με άλλα λόγια: χρειαζόμαστε 10 project σαν το Ελληνικό, για να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη και να κινητοποιηθούν νέες επενδύσεις». Από την πλευρά της, η κ. Κεφαλογιάννη, αναλύοντας τις θέσεις της Ν.Δ. ανέφερε: Σε μια δύσκολη και ιδιαίτερα επιβαρυμένη συγκυρία, όπου κυριαρχεί η προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει ότι η χώρα μπαίνει σε μια περίοδο κανονικότητας, σε μια φάση ανάκαμψης, το κλείσιμο της αξιολόγησης, η ψήφιση του αναπτυξιακού και οι προπαγανδιστικές εξαγγελίες του πρωθυπουργού την περασμένη εβδομάδα, δημιουργούν ένα τρίπτυχο του υποτιθέμενου «αριστερού success story». Θα μπορούσα εύκολα να τη χαρακτηρίσω κωμική αυτή την προσπάθεια, αν δεν είχε τόσα τραγικά στοιχεία. Και αυτή η τραγικότητα προκύπτει από την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, από την κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών. Να ξεκινήσω με το πρώτο. Είναι προφανέστατα θετική εξέλιξη που έκλεισε η αξιολόγηση και εκταμιεύονται τα χρήματα. Μήνες τώρα, αυτό λέμε. Αν δούμε όμως τους όρους, τις καθυστερήσεις, τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση, τότε θα συνειδητοποιήσουμε ότι πρόκειται για μια ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση. Όπως πολύ καλά γνωρίζετε ο χρόνος δεν είναι ουδέτερος. Αυτό το γνωρίζει καλά και ο υπουργός Οικονομικών, γι αυτό και «καιγόταν» κατά δήλωσή του να κλείσει νωρίς την αξιολόγηση. Κάτι που τελικά δεν κατάφερε. Αποτέλεσμα αυτής της αργοπορίας, μαζί με την έλλειψη ενός ευρύτερου σχεδίου, είναι η ελληνική οικονομία να βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση άπνοιας. Τα capital controls συνεχίζονται, οι εισπράξεις από φόρους πέφτουν, η πραγματική οικονομία βρίσκεται σε απόγνωση. Τίποτα, μα τίποτα, δεν δείχνει ότι μπορεί να έλθει η ανάκαμψή της. Για το θέμα του αναπτυξιακού, έχουν ειπωθεί τα περισσότερα. Άτολμος, γραφειοκρατικός, με ταξικό και εκδικητικό χαρακτήρα, δεν είναι σε θέση να προκαλέσει ένα ισχυρό θετικό σοκ στην ελληνική οικονομία. Φυσικά κανένα νομοσχέδιο δεν μπορεί από μόνο του να φέρει την ανάπτυξη. Ακόμα και το καλύτερο το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ήταν. Η ανάπτυξη δεν έρχεται με άνωθεν εντολές. Η ανάπτυξη δεν έρχεται με εύκολα λόγια και ευχάριστες υποσχέσεις. Λόγια που περίσσευαν στην επικοινωνιακή φιέστα του πρωθυπουργού και τις προπαγανδιστικές του εξαγγελίες. Επρόκειτο για ένα μείγμα χιλιοειπωμένων πραγμάτων, με βάση όλο το μοντέλο ανάπτυξης των προηγούμενων ετών. Δημόσια έργα και γενικές παρωχημένες αναφορές. Καμία καινούργια ιδέα, καμία δουλεμένη πρόταση. Πώς θα μπορούσε άλλωστε. Έχουμε μπροστά μας την πιο αντιμεταρρυθμιστική, την πιο αντιαναπτυξιακή κυβέρνηση της μεταπολίτευσης. Και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Πώς αυτή η κυβέρνηση θα μπορέσει να φέρει την ανάπτυξη; Με ποιους όρους; Με ποιες προϋποθέσεις; Πολύ φοβάμαι όμως, ότι για όλα τα παραπάνω ρητορικά ερωτήματα δεν υπάρχουν απαντήσεις. Διότι η πραγματικότητα είναι ότι δεν πιστεύουν στην ανάπτυξη. Πιστεύουν στον κρατικό παρεμβατισμό, στον κρατικό έλεγχο, στο «κράτος αφέντη» που ελέγχει τους πάντες και τα πάντα. Σε ένα μοντέλο γραφειοκρατικό, ακραίου παρεμβατισμού και ασφυκτικής ρύθμισης. Ανάπτυξη σημαίνει ιδιωτική πρωτοβουλία, αποκρατικοποιήσεις, εξωστρέφεια, αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, λιγότερο κράτος, περισσότερη δημιουργικότητα και ελευθερία. Για αυτό και οι διαφορές μας είναι τεράστιες. Εύκολα αναγνωρίσιμες με την πρώτη ματιά. Εμείς πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη έρχεται με κανόνες που τηρούνται από όλους, με κανόνες αποδεκτούς από τον σύγχρονο κόσμο, που σέβονται τις αρχές της ελεύθερης αγοράς, αλλά και τους θεσμούς. Η ανάπτυξη έρχεται με αξιόπιστες κυβερνήσεις που εργάζονται για το κοινό καλό, και όχι για τα νέα πελατειακά δίκτυα που χτίζονται. Έρχεται με σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ κυβέρνησης, επιχειρηματικότητας και εργαζομένων. Ποιος αλήθεια θα επενδύσει σε μια χώρα χωρίς σταθερό φορολογικό καθεστώς; Χωρίς να εμπιστεύεται κράτος, θεσμούς, υπηρεσίες, κοινωνικούς εταίρους; Η πολύτιμη έννοια της εμπιστοσύνης χτίζεται με πολύ κόπο και μεγάλη προσπάθεια. Αυτή την εμπιστοσύνη, που στηρίζεται στο στοιχείο της αλήθειας, θέλουμε να χτίσουμε μαζί σας. Τόσο με το πρόγραμμά μας για μια νέα αρχή, για μια νέα Ελλάδα, όσο και με την αντιπολίτευσή μας, με τη γενικότερη στάση μας το επόμενο διάστημα. Η κρίση μάς δίδαξε ότι τίποτα δεν κρύβεται κάτω από το χαλί. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει σωστά χωρίς την ειλικρίνεια, χωρίς την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ όλων των εταίρων. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει σωστά αν δεν μιλήσουμε τη γλώσσα της αλήθειας. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

12 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Διευρυμένη συνεδρίαση της Διοικητικής Επιτροπής της Κ.Ε.Ε. στη Σάμο ΕΙΔΙΚΈΣ ΕΝΙΣΧΎΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΊΝΗΤΡΑ ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΌ ΝΌΜΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΚΡΙΤΙΚΏΝ ΝΗΣΙΏΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΆ ΑΥΤΏΝ ΠΌΎ ΔΈΧΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟ ΌΓΚΟ ΠΡΟΣΦΎΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΏΝ, ΖΉΤΗΣΕ Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΉΣ ΈΝΩΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΊΩΝ ΚΑΙ ΤΌΎ Ε.Β.Ε.Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΊΧΑΛΟΣ, ΜΙΛΏΝΤΑΣ ΣΤΗ ΔΙΕΥΡΥΜΈΝΗ ΣΥΝΕΔΡΊΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΉΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ ΤΗΣ ΈΝΩΣΗΣ ΠΌΎ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΉΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 9 ΙΌΎΛΙΌΎ ΣΤΗ ΣΆΜΟ. Στιγμιότυπο από τη συνεδρίαση Έχουμε τη μεγάλη χαρά, με την ευκαιρία της πανηγυρικής αυτής συνεδρίασης, να βρισκόμαστε κοντά στην επιχειρηματική κοινότητα της Σάμου. Γνωρίζω τον αγώνα που δίνουν όλα αυτά τα χρόνια οι τοπικές επιχειρήσεις απέναντι στην κρίση, αλλά και απέναντι στις μόνιμες, εγγενείς προκλήσεις που συνδέονται με τη νησιωτικότητα. Στα προβλήματα αυτά έχει προστεθεί τώρα και το προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα που δέχεται η χώρα μας, με κύριο σημείο εισόδου τα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη η προσπάθεια των τοπικών κοινωνιών να διαχειριστούν αυτή την πρωτοφανή κρίση. Μια κρίση που επηρεάζει την καθημερινότητα, αλλά και την οικονομική ζωή του τόπου. Ήδη, όπως και στα άλλα νησιά που δέχονται προσφυγικές ροές, παρατηρείται σημαντική μείωση της τουριστικής κίνησης για την εφετινή χρονιά. Και για ένα νησί, όπως η Σάμος, του οποίου το παραγόμενο προϊόν προέρχεται κατά 70% από τον τουρισμό, το θέμα αυτό έχει άμεσες συνέπειες στην τοπική αγορά, στην απασχόληση, στην κοινωνία. Γνωρίζετε ότι η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος έχει απευθυνθεί επανειλημμένα στην πολιτεία, με σχετικά υπομνήματα και επιστολές. Αυτό που ζητάμε από την κυβέρνηση είναι να ανα- 10 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

13 λάβει τις ευθύνες της για την προστασία της κοινωνικής και οικονομικής ομαλότητας. Ζητάμε να στηρίξει με κάθε δυνατό μέσο τις τοπικές κοινωνίες που δοκιμάζονται. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της Σάμου, της Λέσβου, της Χίου δεν αντέχουν άλλο να παλεύουν και να προσπαθούν μόνοι τους. Αυτό είναι το μήνυμά μας και θα συνεχίσουμε να το υποστηρίζουμε, ενώνοντας τη δική μας φωνή τη φωνή των επιμελητηρίων και των επιχειρήσεων όλης της Ελλάδας με τη φωνή της τοπικής επιχειρηματικής κοινότητας. Μετά από αυτή την αρχική παρέμβαση που όφειλα να κάνω θα ήθελα να εστιάσω στο βασικό θέμα της ομιλίας μου: στον νέο αναπτυξιακό νόμο, στις ευκαιρίες, αλλά και στις ελλείψεις και στις αδυναμίες που παρουσιάζει, με δεδομένη τη σημερινή οικονομική πραγματικότητα. Πέρυσι, τέτοιες μέρες, αγωνιούσαμε για την τύχη της χώρας και για το αν θα καταφέρει, έστω και πληρώνοντας ακριβό τίμημα, να παραμείνει στο ευρώ. Εφέτος τα πράγματα δείχνουν να έχουν σε κάποιον βαθμό σταθεροποιηθεί. Αφού, μετά από έξι χρόνια, συνειδητοποιήσαμε ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και μάγοι διαπραγματευτές, είναι καιρός να πάμε παρακάτω. Να κάνουμε επιτέλους αυτά που πρέπει, για να μπορέσει η οικονομία να βγει από την ύφεση. Η κυβέρνηση, δια στόματος του ίδιου του πρωθυπουργού, μιλά για αλλαγή σελίδας και για επιστροφή στην ανάπτυξη. Με κύριο μοχλό, όπως υποστηρίζει, τον νέο αναπτυξιακό νόμο. Από μόνο του το γεγονός αυτό είναι βεβαίως θετικό. Ωστόσο, για να υπάρξει ουσιαστικό αποτέλεσμα στην αγορά και στην οικονομία, ο νέος αναπτυξιακός νόμος χρειάζεται σημαντικές βελτιώσεις. Ας δούμε τα βασικά του χαρακτηριστικά. Ο νόμος 4399/2016 προβλέπει αυξημένες ενισχύσεις για μια σειρά από κατηγορίες επιχειρήσεων: l Τις εξωστρεφείς, δηλαδή αυτές που έχουν επιτύχει 10% αύξηση εξαγωγών την τελευταία τριετία. l Τις καινοτόμες, δηλαδή επιχειρήσεις που έχουν κατευθύνει πάνω από το 10% των λειτουργικών δαπανών τους σε έρευνα και ανάπτυξη την τελευταία τριετία. l Τις συγχωνευόμενες ανεξάρτητες εταιρείες. l Τις επιχειρήσεις που αυξάνουν την απασχόληση πάνω από 10% την τελευταία τριετία. l Τους συνεταιρισμούς και τις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις. l Τις επιχειρήσεις του κλάδου της αγροδιατροφής και του κλάδου τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνίας. l Τις επιχειρήσεις αυξημένης προστιθέμενης αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται από τη Στατιστική Αρχή βάσει κλάδου. l Τις επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδύσεις σε βιομηχανικές περιοχές και επιχειρηματικά πάρκα. l Και τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε ειδικά προσδιορισμένες γεωγραφικές περιοχές: ορεινές, παραμεθόριες, νησιά Βορείου Αιγαίου και Δωδεκάνησα, νησιά με πληθυσμό κάτω των κατοίκων, περιοχές με πληθυσμιακή μείωση άνω του 30%, καθώς και περιοχές με αυξημένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές. Θα επαναλάβω εδώ ότι η πρόβλεψη ειδικών ενισχύσεων και κινήτρων για τη στήριξη των τοπικών οικονομιών, είναι το λιγότερο που οφείλει η πολιτεία στους κατοίκους των ακριτικών νησιών και ειδικά αυτών που δέχονται τον μεγαλύτερο όγκο προσφύγων και μεταναστών. Ένα σημαντικό νέο στοιχείο, με ιδιαίτερη σημασία για τις τοπικές κοινωνίες, είναι η ένταξη δημοσίων και δημοτικών επιχειρήσεων στους δυνητικούς δικαιούχους. Ως προς τις λοιπές διατάξεις: Το ελάχιστο ύψος των επενδυτικών σχεδίων για ένταξη στον αναπτυξιακό νόμο παραμένει το ίδιο με την εξαίρεση των αγροτικών συνεταιρισμών και των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων. Αλλάζει το ποσοστό των επιλέξιμων κτιριακών δαπανών, που πλέον δεν μπορεί να υπερβαίνει το 45% του συνόλου της επένδυσης. Εξαίρεση αποτελούν οι τουριστικές επενδύσεις και τα logistics, όπου το ανώτατο ποσοστό διαμορφώνεται στο 60% και 70% αντίστοιχα. Για επενδύσεις σε διατηρητέα κτίρια το όριο ανεβαίνει στο 80%. Το ανώτατο όριο ενίσχυσης ανά επενδυτικό σχέδιο είναι τα 5 εκατ. ευρώ. Σωρευτικά, οι παρεχόμενες ενισχύσεις δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 10 εκατ. ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 20 εκατ. ευρώ για ένα σύνολο συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων. Η θέση των επιμελητηρίων είναι ότι τα συγκεκριμένα όρια, ειδικά για τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια, είναι χαμηλά και πρέπει να αναθεωρηθούν. Ακόμα σημαντικότερο πρόβλημα είναι για εμάς η αλλαγή του τρόπου καταβολής των ενισχύσεων στις επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί σε προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους. Είχαμε επισημάνει από την αρχή στην κυβέρνηση ότι η εκταμίευση των εγκεκριμένων επιχορηγήσεων θα έπρεπε να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν. Δεν μας άκουσαν. Σύμφωνα με το άρθρο 77 του νέου νόμου, οι δικαιούχοι θα πρέπει να περιμένουν μέχρι και επτά χρόνια για να εισπράξουν την ενίσχυσή τους. Καταλαβαίνετε ότι η ρύθμιση αυτή δημιουργεί τεράστια προβλήματα στην αγορά. Με δεδομένο μάλιστα ότι πολλές επιχειρήσεις είχαν εκχωρήσει τις επιχορηγήσεις αυτές στις τράπεζες. Οι συνέπειες όμως δεν αφορούν μόνο τις ενταγμένες επιχειρήσεις, που αλλιώς προγραμμάτιζαν τα πράγματα και αλλιώς τους βγαίνουν. Εδώ δημιουργείται ένα σοβαρό πλήγμα στην εικόνα της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού. Σε μια εποχή που η χώρα χρειάζεται ιδιωτικά κεφάλαια για να βγει από την ύφεση, το ελληνικό κράτος δίνει ένα μήνυμα αναξιοπιστίας και έλλειψης συνέχειας. Ζητούμε, λοιπόν, και διεκδικούμε την αναθεώρηση της συγκεκριμένης διάταξης. Υπάρχει ακόμη η δυνατότητα να γίνουν τροποποιήσεις στον νέο νόμο, στο πλαίσιο των υπουργικών αποφάσεων που θα ακολουθήσουν. Ο αναπτυξιακός νόμος, παρά τις αδυναμίες του, έχει αρκετά θετικά χαρακτηριστικά. Με τις κατάλληλες βελτιώσεις, μπορεί να γίνει ένα χρήσιμο εργαλείο για τις επιχειρήσεις. Όμως σε καμία περίπτωση δεν αρκεί για να κινητοποιήσει το αναπτυξιακό άλμα που χρειάζεται η Ελλάδα. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

14 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Για να επιστρέψει η οικονομία στα προ κρίσης επίπεδα θα χρειαστεί να κινητοποιηθούν στα επόμενα χρόνια επενδύσεις άνω των 100 δις ευρώ. Οι πόροι που διατίθενται από τον αναπτυξιακό νόμο για τη χρηματοδότηση νέων επενδυτικών σχεδίων μόλις που ξεπερνούν το 1 δις ευρώ. Από τα 3,6 δις ευρώ που δεσμεύονται για κρατικές ενισχύσεις στη νέα περίοδο, τα 2,5 δις θα κατευθυνθούν στην αποπληρωμή παλαιών υποχρεώσεων στην καταβολή, δηλαδή, επιδοτήσεων που χρωστάει το κράτος από τους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους. Το υπόλοιπο 1,1 δις θα πάει σε νέες ενισχύσεις. Με τα σημερινά δημοσιονομικά δεδομένα, είναι λογικό να περιορίζονται οι πόροι που διαθέτει το κράτος σε άμεσες ενισχύσεις. Θα έπρεπε όμως να παρέχει μια σειρά από άλλα κίνητρα στις επιχειρήσεις που επενδύουν. Οι χώρες που εφαρμόζουν αναπτυξιακούς νόμους εστιάζουν στην παροχή γενναίων φοροαπαλλαγών, ανάλογα με τον κλάδο. Ενδεικτικά παραδείγματα υπάρχουν στο Ισραήλ, στην Πολωνία, στην Τουρκία, αλλά και σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία κ.ά. Εδώ, στον νέο αναπτυξιακό νόμο υπάρχει για κάποιες επενδύσεις η δυνατότητα μικρών φοροαπαλλαγών και η δέσμευση για τη διατήρηση σταθερού φορολογικού συντελεστή στα επόμενα χρόνια. Λέμε, δηλαδή, σε μια επιχείρηση που θέλει να επενδύσει πάνω από 20 εκατ. ευρώ, ότι θα διατηρήσει τον συντελεστή του 29% για την επόμενη δεκαετία. Και πέρα από τον βασικό συντελεστή, θα επιβαρυνθεί και με 15% φόρο μερισμάτων, 5%-10% εισφορά αλληλεγγύης, ΕΝ.Φ.Ι.Α. επιχειρήσεων, υψηλούς φόρους στην ενέργεια και στην τηλεφωνία. Κι όλα αυτά, ενώ ο Φ.Π.Α. βρίσκεται πλέον στο 24%. Σήμερα στην Ελλάδα η συνολική φορολογική επιβάρυνση για την επιχείρηση αγγίζει το 52% των εσόδων της. Όταν το αντίστοιχο ποσοστό στη Βουλγαρία είναι 27% και στην Κύπρο 24,4%. Διατηρώντας τη φορολογία που ισχύει σήμερα στην Ελλάδα, όχι κίνητρο δεν δίνει το κράτος, αλλά αντίθετα δείχνει στους επενδυτές την έξοδο από τη χώρα. Το ίδιο ισχύει και για το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας. Με τις νέες ρυθμίσεις, το κράτος έχει μπει πια συνεταίρος στον μισθό κάθε εργαζομένου. Αφού για κάθε 100 ευρώ που πληρώνει ο εργοδότης, ο εργαζόμενος λαμβάνει από 67 έως και 42,2 ευρώ, ανάλογα με το ύψος του μισθού. Σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Ο.Σ.Α., η Ελλάδα είναι η χώρα με τις υψηλότερες κρατήσεις στην ευρωζώνη, σε όλες τις μισθολογικές κατηγορίες. Στις υψηλά αμειβόμενες θέσεις το ποσοστό των κρατήσεων εκτοξεύεται σε πρωτοφανή επίπεδα, της τάξης του 54% ή ακόμα και του 57%. Πώς θα σχεδιάσει κάποιος επένδυση και νέες θέσεις εργασίας με αυτές τις συνθήκες; Εδώ οι επιχειρήσεις αγωνίζονται με νύχια και με δόντια για να αντεπεξέλθουν στις σημερινές τους υποχρεώσεις. Για να κρατήσουν και για να μπορούν να πληρώσουν το προσωπικό που ήδη απασχολούν. Το ζητούμενο για την ανάπτυξη δεν είναι να μοιραστούν επιδοτήσεις. Το ζητούμενο που μέχρι τώρα δεν βλέπουμε είναι να βελτιωθούν επιτέλους οι συνθήκες άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Είναι δυνατόν να μιλάμε για επενδύσεις και ανάπτυξη με αυτούς τους φόρους; Είναι δυνατόν να μιλάμε για ανάπτυξη, όταν ο επιχειρηματίας δεν ξέρει τι θα του ξημερώσει αύριο; Ποιες αυξήσεις και ποιες νέες εισφορές θα πρέπει να πληρώσει; Είναι δυνατόν να μιλάμε για ανάπτυξη όταν οι τράπεζες δεν δανείζουν και η αγορά ασφυκτιά; Περιμένουμε να εκταμιευθούν τα 2,8 δις ευρώ το υπόλοιπο δηλαδή της δόσης των 10,3 δις ευρώ που συμφωνήθηκε με τους δανειστές τον Ιούνιο για να αποπληρωθούν κάποια χρέη στον ιδιωτικό τομέα και να δοθεί μια ανάσα στην αγορά. Όπως φαίνεται, πάλι θα έχουμε εμπλοκές με τα προαπαιτούμενα, καθώς και καθυστερήσεις. Στο μεταξύ, όμως, από την 1η Ιουλίου αυστηροποιήθηκαν οι όροι για ένταξη στη ρύθμιση των 100 δόσεων. Και πολύ φοβάμαι ότι στο επόμενο διάστημα θα δούμε να αυξάνονται οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί. Δεν περιμένουμε από το κράτος να διαθέσει τα 100 δις ευρώ που χρειάζονται για την ανάκαμψη της οικονομίας. Απαιτούμε, όμως, να αξιοποιήσει σωστά τα εργαλεία που διαθέτει, για να μπορέσουν αυτά τα κεφάλαια να κινητοποιηθούν από τον ιδιωτικό τομέα. Ας αλλάξει, επιτέλους, μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής. Ας μειώσει τους φόρους, ας πάψει να στοχοποιεί την επιχείρηση, ας τολμήσει επιτέλους να βάλει μια τάξη στις δαπάνες του δημόσιου τομέα. Ας αξιοποιήσει σωστά τον αναπτυξιακό νόμο, λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις της αγοράς. Ας προχωρήσει με τις μεταρρυθμίσεις που συζητάμε εδώ και χρόνια: στις αγορές, στη δημόσια διοίκηση, στη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης. Ας στηρίξει, στην πράξη και όχι στα λόγια, τη μικρομεσαία επιχείρηση, για να παραμείνει ζωντανή και να συνεχίσει να σηκώνει στις πλάτες της την ελληνική οικονομία. Η ανάπτυξη που εξαγγέλλουν κάθε τόσο οι κυβερνώντες δεν θα πέσει από τον ουρανό. Τα κεφάλαια που έχει ανάγκη η οικονομία, οι θέσεις εργασίας και οι ευκαιρίες που χρειάζεται η κοινωνία, δεν θα έρθουν από θαύμα. Κάποιοι πρέπει να τα δημιουργήσουν, με κόπο, με ρίσκο, με αγώνα. Κι αυτοί είναι τα μέλη μας. Είναι οι επιχειρήσεις της Σάμου, της Ικαρίας και των Φούρνων, οι επιχειρήσεις σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Αυτές έχουμε την τιμή να εκπροσωπούμε και να υποστηρίζουμε. Γι αυτές θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε ένα καλύτερο, βιώσιμο και γόνιμο επιχειρηματικό περιβάλλον. 12 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

15 Τα χρηματοοικονομικά εργαλεία που προσφέρει η Ε.Τ.Επ. KΆΛΕΣΜΑ ΣΤΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΊΕΣ ΝΑ ΠΡΟΣΤΡΈΞΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΤΡΆΠΕΖΑ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ (Ε.Τ.ΕΠ.) ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΘΟΎΝ ΓΙΑ ΤΟ ΣΎΝΟΛΟ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ ΠΟΥ ΘΈΛΟΥΝ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΉΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΑΠΗΎΘΥΝΕ ΑΠΌ ΤΟ ΒΉΜΑ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΎ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΎ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΊΟΥ ΑΘΗΝΏΝ Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΉΣ ΓΕΝΙΚΌΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉΣ ΤΡΆΠΕΖΑΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ ΝΊΚΟΛΑΣ ΤΖΈΝΕΤ. Μιλώντας στην ενημερωτική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 11 Ιουλίου με πρωτοβουλία του Ε.Β.Ε.Α., ο κ. Τζένετ ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής: l Η Ε.T.Eπ. έχει τη δυνατότητα να χορηγεί απευθείας δάνεια σε φερέγγυες επιχειρήσεις έως το 50% των επενδυτικών δαπανών τους. Το ελάχιστο ύψος του δανείου που μπορεί να χορηγήσει η E.T.Eπ. είναι 7,5 εκατομμύρια ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι η επιχείρηση θα πραγματοποιήσει επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 15 εκατομμυρίων ευρώ. l Η E.T.Eπ. χορηγεί χρηματοδοτήσεις για επενδύσεις, όχι όμως για επενδύσεις σε ακίνητα. l Όλες οι επενδύσεις που χρηματοδοτεί η E.T.Eπ. πρέπει να είναι άρτιες από οικονομική, χρηματοοικονομική και τεχνική άποψη, και οι όροι της χρηματοδότησης εξαρτώνται από τον τύπο της επένδυσης και τις παρεχόμενες εγγυήσεις. l Η Ε.Τ.Eπ. είναι διατεθειμένη να εξετάζει το ενδεχόμενο χορήγησης δανείων υψηλότερου κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν προφίλ «equity risk». Όπως τόνισε ο κ. Τζένετ, η Ε.Τ.Επ. ενδιαφέρεται ιδιαίτερα και για επενδύσεις μικρότερου μεγέθους, που να απευθύνονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και σε νεοφυείς επιχειρήσεις, και αυτό γιατί έχει διαπιστωθεί ότι τα χρόνια της κρίσης υπάρχει μια σημαντική ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

16 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Στιγμιότυπο από την ομιλία του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνου Μίχαλου μείωση της τάξης του 15% στις επενδύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με συγκρίσιμα έτη το 2007 και Μάλιστα στην Ελλάδα η μείωση των επενδύσεων το διάστημα αυτό ανήλθε στο αποκαρδιωτικό 50%. Για τον λόγο αυτόν, για επενδύσεις μικρότερου μεγέθους η Ε.Τ.Επ. χορηγεί δάνεια σε τοπικές τράπεζες και άλλους ενδιάμεσους φορείς, οι όποιοι τα χρησιμοποιούν για τη χορήγηση δανείων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να δώσει μια νέα ώθηση στις επενδύσεις υλοποιεί το γνωστό σε όλους μας πλέον επενδυτικό «σχέδιο Γιούνκερ», το οποίο προβλέπει την επόμενη τριετία πρόσθετες επενδύσεις της τάξης των 315 δις ευρώ στα 28 κράτη μέλη της Ε.Ε. μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων. Εν κατακλείδι, ο κ. Τζένετ τόνισε ότι υπάρχει μια στροφή της Ε.Τ.Επ. στη χρηματοδότηση των μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων που χρειάζονται οικονομική και επενδυτική βοήθεια για να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους. Γι αυτό και ενδιαφερόμαστε, τόνισε ο κ. Τζένετ, να προσελκύσουμε επιχειρήσεις που έχουν σχέδια ανάπτυξης που απαιτούν κεφαλαιακές επενδύσεις. Απαντώντας σε ερωτήσεις επιχειρηματιών σχετικά με το μέγεθος της οικονομικής υποστήριξης που πρόκειται να δοθεί σε ελληνικές επιχειρήσεις στο εξής, ο κ. Τζένετ ανέφερε ότι σε συνολικό επίπεδο δεν υπάρχει κάποιο όριο δανεισμού για την Ελλάδα, ενώ σε εταιρικό επίπεδο η επιχείρηση που απευθύνεται στην Ε.Τ.Επ. πρέπει να αιτείται δάνειο ύψους 7,5 εκατ. ευρώ, όπως προανέφερε και στην εισαγωγική του ομιλία. Οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να λάβουν χρηματοδοτήσεις μέσω της Ε.Τ.Επ. θα πρέπει να απευθύνονται στην τράπεζα απευθείας μέσω του γραφείου της στην Αθήνα. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος τόνισε τα εξής στην ομιλία του στην εκδήλωση, την οποία συντόνισε το μέλος του Δ.Σ. του Ε.Β.Ε.Α. Χάρης Λαμπρόπουλος: Έχουμε τη χαρά να συνδιοργανώνουμε σήμερα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων μια ενημερωτική εκδήλωση σχετικά με τα χρηματοδοτικά εργαλεία που μπορούν να αξιοποιήσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είναι ένας οργανισμός με καθοριστικό ρόλο στην επιχειρηματικότητα, την ανάπτυξη και την απασχόληση, σε όλη την Ευρώπη. Οφείλουμε, ωστόσο, να αναγνωρίσουμε ιδιαίτερα τη στήριξη που παρέχει στην Ελλάδα, στη δύσκολη αυτή περίοδο της κρίσης, ενισχύοντας επενδύσεις του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Σε μια περίοδο κατά την οποία η πρόσβαση σε χρηματοδότηση έγινε αδύνατη για τις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες η Ε.Τ.Επ. παρέμεινε ενεργή, προσφέροντας πολύτιμη βοήθεια. Το σύνολο της ρευστότητας που έχει εγκριθεί για την Ελλάδα αντιστοιχεί περίπου στο 10% του Α.Ε.Π. της. Από το 2008 μέχρι σήμερα, η Τράπεζα έχει χορηγήσει συνολικά πάνω από 12 δις ευρώ στη χώρα, υπό τη μορφή δανείων και εγγυήσεων: επιχειρηματικά κεφάλαια και μικροχρηματοδοτήσεις για μικρομεσαίες και νεοφυείς επιχειρήσεις, εξασφάλιση ρευστότητας στην τραπεζική αγορά για να στηριχθεί η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, δάνεια σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις, αλλά και χρηματοδότηση σημαντικών δημοσίων έργων υποδομής. Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εξακολουθεί να είναι εδώ. l Με ενισχυμένη παρουσία και ειδική επενδυτική ομάδα για την Ελλάδα. l Με νέα προγράμματα όπως το πρόγραμμα ενίσχυσης της χρηματοδότησης εξωτερικού εμπορίου, για τη στήριξη της εξωστρέφειας. l Με υποστηρικτικές δράσεις, για την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων του Ε.Σ.Π.Α. από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σε αυτές τις δράσεις προστίθενται τώρα και οι πρωτοβουλίες σε δύο κρίσιμους τομείς. Ο ένας αφορά την αξιοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων μέσω του σχεδίου Γιούνκερ. Ενός σχεδίου που επικεντρώνεται στην κινητοποίηση του ιδιωτικού το- 14 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

17 μέα και μπορεί να δημιουργήσει σπουδαία οφέλη για την Ελλάδα: μέσω της χρηματοδότησης επενδύσεων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και ευρύτερα μέσα από την ενίσχυση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας κλάδων με στρατηγική σημασία για την ελληνική οικονομία. Είναι μάλιστα σημαντικό το ότι στις υπηρεσίες της Ε.Τ.Επ. περιλαμβάνεται και η υποστήριξη και η καθοδήγηση των επιχειρήσεων, προκειμένου να συντάξουν τις προτάσεις τους και να αναπτύξουν αξιόπιστα επιχειρηματικά πλάνα. Ο άλλος, εξίσου σημαντικός, τομέας δράσης της Ε.Τ.Επ. αφορά τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις ελληνικές τράπεζες. Συμμετέχοντας σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη, αλλά άκρως απαραίτητη διαδικασία, η Ε.Τ.Επ. συμβάλλει ουσιαστικά στην προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Συμβάλλει στην υπέρβαση ενός από τα σημαντικότερα εμπόδια για την αποκατάσταση ομαλών συνθηκών χρηματοδότησης στην ελληνική αγορά. Για όλες αυτές τις δράσεις θα ακούσετε περισσότερες λεπτομέρειες στη συνέχεια. Εγώ θα ήθελα, με την ευκαιρία αυτή, να επαναλάβω το αυτονόητο: ότι για να αξιοποιηθούν σωστά τα εργαλεία και οι ευκαιρίες που παρέχει η Ε.Τ.Επ., χρειάζεται να διαμορφωθεί και το κατάλληλο επενδυτικό και επιχειρηματικό περιβάλλον. Η πρόκληση αυτή αφορά ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως όμως την Ελλάδα. Πέρα από τα κίνητρα και την υποστήριξη σε επίπεδο κεφαλαίων, για να υπάρξουν επενδυτικές πρωτοβουλίες απαιτείται ένα σταθερό φορολογικό και θεσμικό πλαίσιο. Δεν μπορούμε να περιμένουμε επενδύσεις όταν στην Ελλάδα ο φορολογικός συντελεστής είναι τρεις φορές υψηλότερος σε σχέση με τον αντίστοιχο της Βουλγαρίας και δυόμισι φορές υψηλότερος σε σχέση με της Κύπρου. Δεν μπορούμε να περιμένουμε επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας, όταν η Ελλάδα είναι αυτή τη στιγμή η χώρα με τις υψηλότερες κρατήσεις στους μισθούς των εργαζομένων, τόσο στην ευρωζώνη όσο και μεταξύ των μελών του Ο.Ο.Σ.Α. Αλλαγή δημοσιονομικής πολιτικής, με έμφαση στη μείωση των φόρων. Επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο κράτος και στις αγορές. Σοβαρή διακυβέρνηση, η οποία εμπνέει ασφάλεια και εμπιστοσύνη σε επιχειρήσεις και επενδυτές. Αυτές είναι οι βασικές προϋποθέσεις τις οποίες η ελληνική πολιτεία οφείλει να διασφαλίσει, ώστε τα κεφάλαια που διατίθενται μέσω της Ε.Τ.Επ. να πιάσουν τόπο. Και να παράγουν ουσιαστικό αναπτυξιακό όφελος για τη χώρα. Εμείς από την πλευρά μας, ως επιμελητηριακή κοινότητα, μέσω της συστηματικής ενημέρωσης και των υποστηρικτικών υπηρεσιών που παρέχουμε στα μέλη μας αλλά και μέσω των προτάσεών μας προς την πολιτεία θα συμβάλουμε με κάθε τρόπο προς αυτή την κατεύθυνση. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

18 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Επιστολή στον υπουργό Εργασίας για μείωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης Ο πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. και του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος, απέστειλε στις 28 Ιουνίου προς τον υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γιώργο Κατρούγκαλο επιστολή με την οποία του γνωστοποιεί τις θέσεις και τις απόψεις της επιμελητηριακής κοινότητας, για τα μέτρα που πρέπει να προωθηθούν προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης της ανεργίας και αύξησης της απασχόλησης, μέσα από τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη βελτίωση του εργασιακού καθεστώτος. Στην επιστολή του κ. Μίχαλου αναφέρονται τα εξής: Η μεγάλη εθνική πρόκληση για τη χώρα είναι η ανάταξη και η αναζωογόνηση της εθνικής οικονομίας, μέσα από μεταρρυθμίσεις και πολιτικές που συμβάλλουν αποφασιστικά στον εκσυγχρονισμό του εθνικού παραγωγικού μοντέλου και στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας, με ταυτόχρονη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής. Η απάντηση στην πρόκληση αυτή δεν μπορεί παρά να είναι ο συνδυασμός των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών με την άμεση και ισχυρή επένδυση στο ανθρώπινο κεφά- 16 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

19 λαιο της χώρας. Επειδή η κοινωνική συνοχή συνιστά τόσο το κρίσιμο προαπαιτούμενο, όσο και το πιο σοβαρό αποτέλεσμα μιας βιώσιμης και πραγματικής οικονομικής ανάπτυξης. Η δύσκολη, αλλά αναγκαία για τη σωτηρία της χώρας, δημοσιονομική προσαρμογή δεν ήταν και δεν είναι μια εύκολη και ανώδυνη διαδικασία. Άφησε τα αποτυπώματά της στον κόσμο της εργασίας, στους εργαζόμενους που έχασαν τη θέση δουλειάς τους, στους νέους που απογοητεύονται στο ξεκίνημα της επαγγελματικής τους διαδρομής. Η ανεργία, η σκληρότερη έκφραση της κρίσης, συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή για την ελληνική κοινωνία. Η αντιμετώπιση της ανεργίας και η στήριξη της απασχόλησης αποτελούν σήμερα την κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνηση και τη χώρα. Η μεγάλη πρόκληση από εδώ και στο εξής είναι η ταχύτητα της μείωσης του ποσοστού ανεργίας: η δομική αποκλιμάκωση της ανεργίας και η παγίωση ενός υψηλού ρυθμού δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, ώστε ο νέος αναπτυξιακός κύκλος της ελληνικής οικονομίας να μην έχει τα χαρακτηριστικά μιας άνευρης και άνεργης μεγέθυνσης (jobless growth), αλλά να συνοδεύεται από ένα δυνατό και μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτής της κρίσιμης στοχοθεσίας, οι αποφασιστικοί παράγοντες εντοπίζονται σε δύο επίπεδα: Αφενός στη συνεπή εφαρμογή του νέου Αναπτυξιακού Σχεδίου της χώρας, στην επίτευξη υψηλών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης και σε ένα νέο ανταγωνιστικό δυναμισμό της οικονομίας που θα βασίζεται στην υγιή και εξωστρεφή επιχειρηματικότητα, στην παραγωγικότητα και στις επενδύσεις. Ώστε το ξαναζωντάνεμα της οικονομίας να έχει αντίκρισμα στην καθημερινότητα των πολιτών, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και ευκαιρίες δουλειάς για όλους, να ορθοποδήσουν ξανά οι μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, να ανασάνουν τα νοικοκυριά. Με δυο λόγια, αυτό που χρειάζεται είναι να συνεχίσουμε να υλοποιούμε με συνέπεια και αποφασιστικότητα, και με την ίδια ένταση τον «οδικό χάρτη» των μεγάλων αλλαγών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη ο τόπος. Και οι οποίες αν είχαν πραγματοποιηθεί εγκαίρως και σχεδιασμένα στο παρελθόν, οι επιπτώσεις της κρίσης στην απασχόληση και στην αγορά εργασίας δεν θα ήταν εντέλει τόσο σφοδρές. Για αυτό στηρίζουμε πρωτοβουλίες και δομικές αλλαγές που θα στηρίξουν την ανάπτυξη και την απασχόληση, όπως τις προτείνουμε κατωτέρω: l Την απλοποίηση-κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας, όπου απλοί και καθαροί κανόνες ελαχιστοποιούν το κόστος συμμόρφωσης για μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ εμπεδώνουν κλίμα εμπιστοσύνης στην οικονομία και την αγορά εργασίας, με κατάργηση των περιττών διοικητικών βαρών. l Τη σημαντική μείωση των γραφειοκρατικών επιβαρύνσεων των επιχειρήσεων. l Την αναδιοργάνωση του Ο.Α.Ε.Δ. l Την αναβάθμιση του θεσμού της μαθητείας με ένα νέο πλαίσιο που να θέτει σε εφαρμογή ένα ευρύτερο σχέδιο εκσυγχρονισμού της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, με σκοπό τη στενότερη διασύνδεσή της με την αγορά εργασίας και την οικονομία. l Τη λειτουργία ενός αξιόπιστου μόνιμου συστήματος διάγνωσης αναγκών εργασίας για στοχευμένο σχεδιασμό των δράσεων απασχόλησης, που θα αποτυπώνει τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων σε ειδικότητες και δεξιότητες, ώστε ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων να μη γίνεται πλέον στα τυφλά όπως στο παρελθόν, αλλά να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας, των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων της χώρας και, πρωτίστως, των ίδιων των ανέργων. Έτσι, η αποτελεσματική σύζευξη της προσφοράς με τη ζήτηση εργασίας θα υποστηρίξει την αποτελεσματικότητα των δράσεων καταπολέμησης της διαρθρωτικής διάστασης της ανεργίας. Υπενθυμίζουμε ότι η Κ.Ε.Ε. έχει ήδη ζητήσει από την αναπλ. υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κυρία Ράνια Αντωνοπούλου, τη συμπερίληψή της στους φορείς που περιλαμβάνονται στο Σύστημα Σ1, ενώ έχει ήδη υποβάλει και μια αρχική πρόταση για την ανάληψη ενεργού ρόλου από το Γ.Ε.ΜΗ. στο πλαίσιο του Συστήματος Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας στην Ελλάδα. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

20 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ l Τη δημιουργία ενός μόνιμου συστήματος σχεδιασμού και αξιολόγησης ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, που θα πλαισιώνεται από τους αρμόδιους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, τα επιμελητήρια, τους κοινωνικούς εταίρους, αλλά και τους επιστημονικούς φορείς. l Τη δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου για την πρακτική άσκηση και τα ποιοτικά κριτήρια που πρέπει να διέπουν τις περιόδους πρακτικής άσκησης, με σκοπό την αντιμετώπιση του κατακερματισμένου νομικού πλαισίου, τον εκσυγχρονισμό του θεσμού και εντέλει την αποτελεσματική σύνδεση της πρακτικής άσκησης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Σε όλα αυτά η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά. Ειδικότερα για τα εργασιακά: Τα ζητήματα που ανακύπτουν στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων εν γένει πρέπει να αντιμετωπιστούν από την οπτική γωνία της ελληνικής πραγματικότητας στο πεδίο της οικονομίας, αλλά και της ανεργίας. Το 98% των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρές ή πολύ μικρές, με απασχολούμενο ανθρώπινο δυναμικό, κατά συνέπεια, κάτω των 20 ατόμων. Ταυτόχρονα το ποσοστό της ανεργίας, που φτάνει το 25%, δεν αφήνει περιθώρια περαιτέρω συζητήσεων για τη συρρίκνωση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας σε συνδυασμό με την ήδη υπερβολική μείωση των εισοδημάτων, οδηγώντας σε βίαιη φτωχοποίηση ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά πληθυσμού. Ειδικά για το θέμα των ομαδικών απολύσεων η ελληνική πολιτεία, μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους, έχει από το 2014 δημιουργήσει, με όρους τριμερούς διαλόγου, ένα περιβάλλον όρων και προϋποθέσεων, μέσα από το οποίο περιβάλλον το αντιπροσωπευτικό συλλογικό όργανο του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας διασφαλίζει ότι η επιχείρηση δεν κινείται εικονικά ή δόλια προς τη λύση αιτήματος ομαδικών απολύσεων, αλλά μέσα από αντικειμενικά προβλήματα διατήρησης της βιωσιμότητας και ταυτόχρονα με προϋπόθεση τη λήψη αποφάσεων για συγκεκριμένες κοινωνικές πρόνοιες, όπως άλλωστε οφείλει να κάνει και η πολιτεία. Οι ομαδικές απολύσεις πληγώνουν το ίδιο επιχειρήσεις και εργαζομένους, για αυτό θα πρέπει κανείς να προσεγγίσει το ζήτημα ως έσχατο μέσο επιτακτικών αναδιαρθρώσεων, με ρήτρες κοινωνικές που αφορούν τη διασφάλιση θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων βιώσιμων θέσεων εργασίας, και όχι σαν ένα παιχνίδι κοινωνικής και επιχειρηματικής ασυδοσίας. Σε κάθε περίπτωση η βάναυση οικονομική πραγματικότητα και η τοξικότητα του εργασιακού περιβάλλοντος απαιτούν συναινέσεις, κοινωνική αλληλεγγύη, γόνιμο και ώριμο κοινωνικό διάλογο, εργασιακή ειρήνη και όραμα ανάπτυξης που να απομακρύνουν τα καρκινώματα της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας, τα οποία τραυματίζουν θανάσιμα την υγιή επιχειρηματικότητα και τη δημιουργική ανταγωνιστικότητα. Η «ζώνη του λυκόφωτος» όπου σήμερα βρίσκονται πολλοί εργαζόμενοι, είτε γιατί σε πολλούς εργαζομένους δεν καταβάλλονται τα δεδουλευμένα τους για πολύ μεγάλα διαστήματα, είτε γιατί βρίσκονται σε καθεστώς αιχμαλωσίας όπου ούτε οι αποζημιώσεις απόλυσης καταβάλλονται ούτε στο ταμείο ανεργίας μπορούν να εγγραφούν, είναι τα φλέγοντα που πρέπει να σας απασχολήσουν, προκειμένου να προκύψουν ποιοτικές ευρωπαϊκές καλές πρακτικές, ώστε να προστατεύονται οι εργαζόμενοι, αλλά και η επιχειρηματικότητα, από πρακτικές που πληγώνουν την εθνική οικονομία δημιουργώντας ασυνέχειες στον κοινωνικό ιστό. Το βάρος πρέπει να πέσει στα αναπτυξιακά εργαλεία της απασχόλησης, επικεντρώνοντας την προσοχή μας στην επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση, μαθητεία, νέα και καινοτόμα επιχειρηματικότητα, στην κοινωνική οικονομία, και όχι να αναλωθούμε περαιτέρω σε θέματα που διχάζουν και δεν ενώνουν άλλωστε οι αλλαγές στο πεδίο των εργασιακών από το 2010 έως το 2014 ήταν πολλές, απότομες και δύσκολες για όλη την κοινωνία. Το μήνυμα πρέπει να είναι φυγή προς τα εμπρός, μένοντας πιστοί στο δόγμα ότι η επιχειρηματικότητα πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς εκδικητικότητα και ταυτόχρονα να ενθαρρυνθεί ο κοινωνικός δημιουργικός διάλογος σε όλα τα επίπεδα του «επιχειρείν», ακόμα και στο πιο μικρό. Σε αυτό ειδικά το πεδίο, η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων μπορεί να είναι αρωγός και συμπαραστάτης, ανοίγοντας ένα κεφάλαιο που θέλει μη εγωιστικές συνέργειες και συμπράξεις. 18 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

21 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Δ Απεμπλοκή της ρύθμισης των 100 δόσεων από τα χρέη «νέας γενιάς» Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ Κ.Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΟΥ Ε.Β.Ε.Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΊΧΑΛΟΣ ΑΠΈΣΤΕΙΛΕ ΣΤΟΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΉ ΥΠΟΥΡΓΌ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ ΤΡΎΦΩΝΑ ΑΛΕΞΙΆΔΗ ΕΠΙΣΤΟΛΉ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΊΑ ΖΗΤΕΊ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΊΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΧΎΟΝΤΟΣ ΝΌΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΡΎΘΜΙΣΗ ΤΩΝ 100 ΔΌΣΕΩΝ, ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΕΊ Η ΈΚΠΤΩΣΗ ΧΙΛΙΆΔΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΑΠΌ ΤΗ ΡΎΘΜΙΣΗ. Συγκεκριμένα, προτείνεται να διατηρηθεί το δικαίωμα της ρύθμισης των 100 δόσεων, ως ανεξάρτητο ποσό οφειλής, πλήρως αποσυνδεδεμένο από άλλα χρέη «νέας γενιάς», καθώς θα δώσει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις αυτές να παραμείνουν συνεπείς στις συγκεκριμένες οφειλές τους. Παράλληλα, το δημόσιο θα συνεχίσει να έχει τη δυνατότητα να εισπράττει τις οφειλές από τη ρύθμιση των 100 δόσεων, που σε διαφορετική περίπτωση θα απολέσει. Αναλυτικά, η επιστολή έχει ως εξής: Κύριε Υπουργέ, Η πίεση για τη διευθέτηση κάθε είδους οικονομικής υποχρέωσης αυξάνεται καθημερινά στην ελληνική πραγματικότητα και ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με βάση το άρθρο 4 του Ν. 4346/2015 και την έναρξη εφαρμογής νέων αυστηρότερων διατάξεων, η ρύθμιση του Ν. 4321/2015 για τις 100 δόσεις χάνεται, διότι πολλές χιλιάδες επιχειρήσεις τίθενται με αυτές αυτόματα εκτός της ρύθμισης. Οι συγκεκριμένες διατάξεις περιορίζουν την προθεσμία εξόφλησης νέων εισφορών σε 30 ημέρες από την ημερομηνία που καθίστανται ληξιπρόθεσμες και όχι 30 μέρες από την κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίησης, που ίσχυε, και επιπλέον (σταδιακά) μεταβάλλονται σε ακόμα αυστηρότερες, αφού η προθεσμία εξόφλησης ορίζεται σε 15 μέρες μετά την και μόνο για το διάστημα έως Σημαντική ακόμα είναι και η πρόβλεψη ότι η ρύθμιση των νέων οφειλών, που η νόμιμη προθεσμία καταβολής τους λήγει μετά τις , υποβάλλεται πριν από τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους, ενώ μέχρι σήμερα οι ρυθμίσεις γίνονται αφού καταστούν ληξιπρόθεσμες οι οφειλές, και για όσους το σύνολο των οφειλών ξεπερνά τις 50 χιλιάδες ευρώ ενδέχεται να μην είναι δυνατή η ρύθμιση των νέων οφειλών αν δεν αποδεικνύεται η οικονομική αδυναμία των φορολογουμένων. Και βεβαίως κανείς δεν γνωρίζει το μέγεθος της ζημίας που θα προκληθεί στις επιχειρήσεις που βρίσκονται αντιμέτωπες με τις δυσμενέστατες αυτές εξελίξεις, αφού αναμένεται η επιδείνωση της κατάστασης με την προσθήκη και των νέων οικονομικών επιβαρύνσεων, μετά την υποβολή των εκκαθαριστικών δηλώσεων και τον αναμενόμενο ΕΝ.Φ.Ι.Α. Η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων συντάσσεται με το αίτημα μεγάλου αριθμού επιμελητηρίων-μελών της για την τροποποίηση της υφιστάμενης διάταξης, που οδηγεί σε απώλεια της ρύθμισης των 100 δόσεων, υποχρεώνοντας πολλές χιλιάδες μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο κλείσιμο ή στη δραστική συρρίκνωση και στη μείωση θέσεων εργασίας. Η διατήρηση του δικαιώματος της ρύθμισης των 100 δόσεων, ως ανεξάρτητο ποσό οφειλής, πλήρως αποσυνδεδεμένο από άλλα χρέη «νέας γενιάς» θα δώσει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις αυτές να παραμείνουν συνεπείς στις συγκεκριμένες οφειλές τους. Παράλληλα, το δημόσιο θα συνεχίσει να έχει τη δυνατότητα να εισπράττει τις οφειλές από τη ρύθμιση των 100 δόσεων, που σε διαφορετική περίπτωση θα απολέσει. Τέλος, κύριε Υπουργέ, θα θέλαμε να σας τονίσουμε την ανάγκη άμεσης υλοποίησης του επαγγελματικού ακατάσχετου τραπεζικού λογαριασμού, τον οποίο άλλωστε εσείς έχετε εξαγγείλει. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

22 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Πρωτόκολλο συνεργασίας Ε.Β.Ε.Α.-Δήμου Κηφισιάς για τη νεανική επιχειρηματικότητα ΠΡΩΤΌΚΟΛΛΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΌΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΝΙΚΉΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΥΠΈΓΡΑΨΑΝ Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Β.Ε.Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΊΧΑΛΟΣ ΚΑΙ Ο ΔΉΜΑΡΧΟΣ ΚΗΦΙΣΊΑΣ ΓΊΩΡΓΟΣ ΘΩΜΆΚΟΣ, ΣΕ ΕΙΔΙΚΉ ΕΚΔΉΛΩΣΗ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΌΊΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 4 ΊΌΥΛΊΟΥ ΣΤΗ ΝΈΑ ΕΡΥΘΡΑΊΑ. Στην ομιλία του ο κ. Μίχαλος ανέφερε τα εξής: Χαίρομαι ιδιαίτερα που συμμετέχω στην αποψινή εκδήλωση. Η προώθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας είναι ένα μεγάλο ζητούμενο για τη χώρα μας σήμερα. Σε μια εποχή κατά την οποία η ανεργία των νέων κυμαίνεται σταθερά πάνω από το 50%. Σε μια εποχή κατά την οποία η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη από νέες ιδέες, νέα επιχειρηματικά μοντέλα, νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, προκειμένου να βρει ξανά τον δρόμο της ανάπτυξης. Έχουμε από τη μια χιλιάδες νέους ανθρώπους, μια ολόκληρη γενιά, με υψηλά προσόντα, με ταλέντο και ικανότητες. Παιδιά που βλέπουν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους να γκρεμίζονται μέσα σε μια αγορά που φυτοζωεί τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της ύφεσης. Κι έχουμε από την άλλη μια οικονομία που για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί πρέπει ουσιαστικά να επανεφεύρει τον εαυτό της. Πρέπει να στηριχθεί στις δυνάμεις της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, πρέπει να εστιάσει στην καινοτομία, στη γνώση, στην εξωστρέφεια. Χρειαζόμαστε νέες επιχειρήσεις, οι οποίες θα παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Επιχειρήσεις που θα αξιοποιήσουν τα προσόντα των νέων ανθρώπων. Επιχειρήσεις που θα μπορέσουν να ανθίσουν, να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Το σημείο όπου τέμνονται τα δύο αυτά θεμελιώδη ζητούμενα η αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων και ο αναπροσανατολισμός της ελληνικής οικονομίας είναι η νεανική επιχειρηματικότητα. Η επιχειρηματικότητα είναι η λύση. Το θέμα είναι πώς θα ωθήσουμε τα πράγματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Και η προσπάθεια θα πρέπει να είναι κοινή. Θα πρέπει να εμπλέκει τους πάντες: την πολιτεία, την επιχειρηματική κοινότητα, και βεβαίως την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως άλλωστε και τα επιμελητήρια, είναι αυτοί που βρίσκονται πιο κοντά στις τοπικές κοινωνίες. Έχουν άμεση γνώση των προβλημάτων, αλλά και των δυνατοτήτων τους. Ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Α. με τον δήμαρχο Κηφισιάς Οφείλουν, λοιπόν, να έχουν και άποψη και ρόλο στην προσπάθεια για την προώθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας και την απομάκρυνση των εμποδίων που σήμερα αντιμετωπίζει. Ποια είναι αυτά τα εμπόδια; Είναι πολλά και γνωστά: l η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση, l η έλλειψη καθοδήγησης στα πρώτα κρίσιμα βήματα της επιχείρησης, l το πολύπλοκο διοικητικό περιβάλλον, l ο στιγματισμός της επιχειρηματικής αποτυχίας. Εμπόδιο είναι επίσης η ύπαρξη μιας κουλτούρας που αποθαρρύνει τη δημιουργική επιχειρηματικότητα. Μιας κουλτούρας που εχθρεύεται την ιδιωτική πρωτοβουλία και περιχαρακώνει τις φιλο- 20 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

23 δοξίες των νέων σε μια στενά νοούμενη «επαγγελματική εξασφάλιση και αποκατάσταση». Μέχρι πριν από λίγα χρόνια όλες σχεδόν οι έρευνες έδειχναν ότι η ένταξη στο δημόσιο ήταν πρώτη επιλογή καριέρας για την πλειοψηφία των φοιτητών και σπουδαστών. Χρειάζεται, λοιπόν, δουλειά τόσο για την απομάκρυνση των δομικών εμποδίων, όσο και σε επίπεδο νοοτροπίας. Σε επίπεδο πολιτικών παρεμβάσεων οι προτεραιότητες είναι σαφείς: l Επένδυση στην παροχή καθοδήγησης, ή mentoring σύμφωνα με τη διεθνή ορολογία. Η χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων, χωρίς κατάλληλη εκπαίδευση σε θέματα επιχειρηματικής διοίκησης και χρηματοοικονομικής διαχείρισης, σπάνια πιάνει τόπο. Χρειάζεται, επομένως, άμεση σύνδεση της χρηματοδότησης με αποτελεσματικούς μηχανισμούς καθοδήγησης και εκπαίδευσης. l Ένα άλλο ζητούμενο είναι η πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Σε μια περίοδο κατά την οποία η πρόσβαση σε τραπεζικές πιστώσεις είναι εξαιρετικά δύσκολη, πρέπει να δοθούν κίνητρα για την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών κεφαλαίων: κίνητρα σε εταιρείες διαχείρισης επενδυτικών κεφαλαίων (private equity), σε εταιρείες επιχειρηματικών συμμετοχών, αλλά και σε σχήματα μαζικής χρηματοδότησης το λεγόμενο crowdfunding. l Εξίσου σημαντική είναι η εξασφάλιση χρηματοδότησης χαμηλού κόστους για νεοφυείς επιχειρήσεις, μέσα από προγράμματα επιδότησης επιτοκίων και με την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την αξιοποίησή τους. l Χρειάζονται επίσης, στοχευμένα τραπεζικά δάνεια για νεοφυείς επιχειρήσεις, με ειδικά προγράμματα από τις τράπεζες. l Χρειάζεται παροχή φορολογικών και άλλων κινήτρων, τα οποία θα συνδέονται είτε με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, είτε με τη φύση της δραστηριότητας, εφόσον συνδέεται με τους τομείς της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας. Ως κίνητρο μπορεί επίσης να λειτουργήσει η διευκόλυνση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε κρατικές προμήθειες. l Χρειάζεται να δημιουργηθούν τοπικοί πυρήνες επιχειρηματικότητας, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και το δυναμικό κάθε περιοχής. Και με συνεργασία μεταξύ της τοπικής αυτοδιοίκησης, τοπικών επιχειρηματικών φορέων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά και της κοινωνίας των πολιτών. l Τέλος, χρειάζεται ένα ευνοϊκότερο φορολογικό και ρυθμιστικό πλαίσιο. Δεν θα κουραστούμε να το επαναλαμβάνουμε: δεν μπορούμε να μιλάμε για δημιουργία επιχειρήσεων, όταν η συνολική φορολογική επιβάρυνση της επιχείρησης σήμερα στην Ελλάδα ξεπερνά το 50% των εσόδων της! Με αυτή τη φορολογία θα χάσουμε και αυτές που ήδη υπάρχουν. Ας το καταλάβουν επιτέλους όλοι: για να αντλήσει πόρους το κράτος, πρέπει κάποιος να τους παράγει. Για να αναδιανεμηθεί ο εθνικός πλούτος, θα πρέπει κάποιοι να τον δημιουργήσουν. Για να υπάρξει δίκαιη ανάπτυξη, θα πρέπει να δημιουργήσουμε συνθήκες ανάπτυξης. Τέλος, εξίσου κρίσιμη για την ενθάρρυνση της νεανικής επιχειρηματικότητας είναι η δημιουργία μιας ευνοϊκής κουλτούρας. Η δημιουργία ενός θετικού αφηγήματος, με προβολή των αξιών της επιχειρηματικότητας. Με ανάδειξη προτύπων από τον χώρο της επιχειρηματικότητας, όπως γίνεται όλα αυτά τα χρόνια για τον χώρο του αθλητισμού, των τεχνών κ.λπ. Και σε αυτό το επίπεδο οφείλουμε να δουλέψουμε όλοι μαζί. Αξιοποιώντας τις δυνατότητες και τον ρόλο μας. Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών εργάζεται με συνέπεια τα τελευταία χρόνια για την προώθηση της νεοφυούς και νεανικής επιχειρηματικότητας. Τόσο μέσω αυτόνομων πρωτοβουλιών, όσο και σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση. Γνωρίζετε για τη Θερμοκοιτίδα Υποστήριξης Νεοφυών Επιχειρήσεων, που λειτούργησε με φορέα υλοποίησης το Ε.Β.Ε.Α., στο πλαίσιο του προγράμματος «Έργο Αθήνα». Η Θερμοκοιτίδα αποτέλεσε για 18 μήνες ένα φυτώριο επιχειρηματικότητας. Ένα φυτώριο στο οποίο μπόρεσαν να ανθίσουν νέες καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες. Ιδέες που βρήκαν όχι απλώς έναν φιλόξενο χώρο, αλλά και ουσιαστική ενθάρρυνση, στήριξη και καθοδήγηση. Σκοπός μας ήταν να συμβάλουμε όχι μόνο στη μείωση του απαιτούμενου αρχικού κεφαλαίου, αλλά κυρίως στην υπέρβαση μιας σειράς εμποδίων και προβλημάτων που οι νεοφυείς επιχειρήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν. Και που εξαιτίας τους έχουμε δει ως τώρα πολλές εξαιρετικές ιδέες να μην προχωρούν. Εκτός, λοιπόν, εκτός από τη φιλοξενία και την παροχή γραμματειακής υποστήριξης, δημιουργήσαμε ένα ολοκληρωμένο πλέγμα υπηρεσιών: διάγνωση αναγκών και παροχή δωρεάν εξατομικευμένης συμβουλευτικής υποστήριξης, δράσεις επιμόρφωσης, ενημέρωσης και δικτύωσης, αλλά και υποστήριξη στην αναζήτηση επενδυτών. Στο διάστημα λειτουργίας της Θερμοκοιτίδας είχαμε τη χαρά να δούμε αυτές τις υπηρεσίες να πιάνουν τόπο. Είδαμε τη θερμοκοιτίδα να παίρνει ζωή από τις 42 επιχειρηματικές ομάδες που εντάχθηκαν στους δύο κύκλους του έργου. Να παίρνει ζωή από το ταλέντο, ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

24 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Δήλωση του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α. για το Brexit τις ιδέες, τον ενθουσιασμό και τις φιλοδοξίες νέων ανθρώπων, οι οποίοι επέλεξαν να αντισταθούν στο κλίμα μιζέριας. Ανθρώπων που επέλεξαν να μην εγκαταλείψουν την Ελλάδα, αλλά και να μη συμβιβαστούν με λογικές της ήσσονος προσπάθειας. Είμαστε υπερήφανοι γιατί το Ε.Β.Ε.Α. ήταν το πρώτο επιμελητήριο που ανέλαβε και υλοποίησε μια τέτοια πρωτοβουλία. Η οποία οφείλω να επισημάνω δεν είναι η μόνη. Έχουμε αναπτύξει ένα ευρύτερο πλέγμα υπηρεσιών για τη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας. Μεταξύ αυτών είναι το Δίκτυο Επιχειρηματικών Αγγέλων, που διευκολύνει τη διασύνδεση μεταξύ έμπειρων και πετυχημένων επιχειρηματιών του ελλαδικού χώρου, με καινοτόμες υφιστάμενες ή υπό σύσταση επιχειρήσεις. Οι δράσεις αυτές επιβεβαιώνουν ότι οι τοπικοί φορείς, οι τοπικές κοινωνίες μπορούν και πρέπει να έχουν ουσιαστικό ρόλο στην προσπάθεια εξόδου της χώρας από την κρίση. Η συνεργασία της επιμελητηριακής κοινότητας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, μπορεί να συμβάλει ενεργά στην ανάδειξη και στην αξιοποίηση των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας. Μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ευκαιριών για τη νέα γενιά, αλλά και στην ανάδειξη ενός νέου, υγιούς μοντέλου ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία. Είμαστε ευτυχείς που, μέσα από τη συνεργασία μας, κάνουμε ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ Κ.Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΟΥ Ε.Β.Ε.Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΊΧΑΛΟΣ ΕΡΩΤΗΘΕΊΣ ΑΠΌ ΔΗΜΟΣΊΌΓΡΆΦΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΊΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΜΕΓΆΛΗ ΒΡΕΤΑΝΊΑ ΈΚΑΝΕ ΤΟ ΑΚΌΛΟΥΘΟ ΣΧΌΛΊΌ: «Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος υπέρ της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία και ακόμα περισσότερο στην ελληνική οικονομία, η οποία δυστυχώς παραμένει ακόμα ασθενής.»τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, χρειάζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο νηφαλιότητα και ψυχραιμία, για να αντιμετωπιστεί από κοινού το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία.»Κάθε κρίση γεννά και ευκαιρίες, και έτσι θα πρέπει να δούμε και την ψήφο των πολιτών του ισχυρού Ηνωμένου Βασιλείου, ώστε να προχωρήσει η Ευρώπη επιτέλους στην ολοκλήρωσή της, μακριά από τακτικισμούς που πληγώνουν ανεπανόρθωτα τις αξίες, τη συνοχή και την οικονομία της ευρωπαϊκής κοινότητας.»τα μεγάλα λάθη που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια η Ε.Ε. με την αδικαιολόγητη εμμονή της στις πολιτικές λιτότητας, με την αδιαφορία της για τον κοινωνικό ιστό και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, πρέπει να διορθωθούν άμεσα.»και η Ελλάδα θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς άλλωστε θα είναι από τις χώρες που θα πληγούν οικονομικά, ιδιαίτερα στον εξαγωγικό τομέα, από το νέο στάτους στο Ηνωμένο Βασίλειο.» Ήρθε η ώρα όλοι μαζί να δώσουμε τη μάχη για να αλλάξουμε την Ευρώπη, θωρακίζοντας τις ευρωπαϊκές αξίες επί τη βάσει των οποίων δημιουργήθηκε». 22 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

25 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 4η ΣΥΝΆΝΤΗΣΗ ΠΑΡΟΥΣΊΑΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΏΝ ΠΡΟΤΆΣΕΩΝ, 23 ΙΟΥΝΊΟΥ 2016 Δ Δίκτυο Επιχειρηματικών Αγγέλων του Ε.Β.Ε.Α. Τον Μάιο του 2014 το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (Ε.Β.Ε.Α.) δραστηριοποίησε το Δίκτυο Επιχειρηματικών Αγγέλων (Δ.Ε.Α.-Ε.Β.Ε.Α.), αποσκοπώντας στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ νέων και καινοτόμων επιχειρήσεων και εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης. Το Δ.Ε.Α.-Ε.Β.Ε.Α. παρέχει σε δυνητικούς ή και υφιστάμενους επιχειρηματίες τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τις επενδυτικές προτάσεις τους σε ένα σύνολο από έμπειρους ιδιώτες με επιτυχία στον επιχειρηματικό στίβο, οι οποίοι αποτελούν τους επιχειρηματικούς αγγέλους (Ε.Α.)-μέλη του. Παρά το δυσχερές οικονομικό κλίμα στο οποίο βρίσκεται η χώρα, τόσο η υποβολή προτάσεων από τους επιχειρηματίες, όσο και η αναζήτηση επενδυτικών λύσεων από τους Ε.Α., τείνουν να αυξάνονται διαρκώς. Στο Δ.Ε.Α.-Ε.Β.Ε.Α. έχουν ήδη παρουσιασθεί δεκατέσσερις (14) επενδυτικές προτάσεις σε τέσσερις (4) εκδηλώσεις κατά τα δυο αυτά χρόνια λειτουργίας του θεσμού. Η 4η και πιο πρόσφατη εκδήλωση παρουσίασης επενδυτικών προτάσεων στους Ε.Α. πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 23 Ιουνίου στο μέγαρο του Ε.Β.Ε.Α., όπου παρουσιάστηκαν νέες αξιόλογες επενδυτικές προτάσεις. Οι επιχειρηματίες που συμμετείχαν είχαν την ευκαιρία να αποσπάσουν πολύτιμες συμβουλές από τους Ε.Α. σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των προτάσεών τους. Επιπλέον, τους δόθηκε η δυνατότητα να συνομιλήσουν κατ ιδίαν και να ανταλλάξουν στοιχεία επικοινωνίας με τους Ε.Α., αναπτύσσοντας έναν δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ τους μετά το πέρας της εκδήλωσης. Κατ αυτόν τον τρόπο καθίσταται δυνατό να εξελιχθούν περαιτέρω οι επενδυτικές προτάσεις, αλλά και να βρουν τον δρόμο της υλοποίησής τους. Μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους έχουν προγραμματιστεί εκδηλώσεις, στις οποίες θα παρουσιαστούν νέες επενδυτικές προτάσεις. Το Δίκτυο Επιχειρηματικών Αγγέλων του Ε.Β.Ε.Α. (Δ.Ε.Α.-Ε.Β.Ε.Α.) έχει αναπτύξει την ηλεκτρονική πλατφόρμα του στο μέσω της οποίας μπορεί να επικοινωνεί κάθε ενδιαφερόμενος και να πληροφορείται για τις δράσεις του δικτύου. Εναλλακτικά, η επικοινωνία με το Δ.Ε.Α.-Ε.Β.Ε.Α. μπορεί να γίνει και μέσω των τηλεφώνων & , αλλά και των διευθύνσεων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου businessangelsgreece.gr και ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

26 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Κ. Μίχαλος: Αναγκαία τα ισχυρά φορολογικά κίνητρα για τις επενδύσεις Τη θέσπιση ισχυρών φορολογικών κινήτρων μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου ζητεί από την κυβέρνηση ο πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. και του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος. Στην ομιλία του κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της διευρυμένης Διοικητικής Επιτροπής της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, που πραγματοποιήθηκε στις 10 Ιουνίου στο Επιμελητήριο Λευκάδας, ο κ. Μίχαλος επεσήμανε ότι το κατατεθέν στη Βουλή σχέδιο για τον αναπτυξιακό νόμο χρήζει σημαντικών βελτιώσεων σε ό,τι αφορά τόσο τα φορολογικά κίνητρα για την ενθάρρυνση επενδύσεων, όσο και την ένταξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε αναπτυξιακά σχέδια. Αναλυτικά: Μετά από πολλούς μήνες αβεβαιότητας, η διαπραγμάτευση με τους δανειστές της χώρας ολοκληρώνεται. Το θετικό είναι ότι πλέον υπάρχει μια συμφωνία και προχωράμε μπροστά. Η οικονομία δεν θα άντεχε άλλη παράταση της αστάθειας. Δεν θα αντέχαμε άλλες περιπέτειες, όπως αυτές που ζήσαμε πριν από έναν χρόνο. Θετικό είναι και το γεγονός ότι επιβεβαιώθηκε η στροφή της κυβέρνησης στον ρεαλισμό και στην υπευθυνότητα. Τουλάχιστον τώρα έχουμε κυβέρνηση και αντιπολίτευση στη συντριπτική της πλειοψηφία που θέτουν ως αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Και αναγνωρίζουν, ταυτόχρονα, ότι η πορεία αυτή περνά από τη 24 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

27 χρηματοδοτική στήριξη των εταίρων της στην ευρωζώνη. Στήριξη που παρέχεται με συγκεκριμένους όρους και κανόνες. Αφού, μετά από έξι χρόνια, συνειδητοποιήσαμε ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις ούτε μάγοι διαπραγματευτές, είναι καιρός να πάμε παρακάτω. Και να κάνουμε αυτά που πρέπει, για να μπορέσει η ελληνική οικονομία να γίνει ξανά βιώσιμη. Και κυρίως να αναπτυχθεί ξανά, στηριγμένη σε υγιέστερες βάσεις. Η επιστροφή στην ανάπτυξη είναι τώρα ο μεγάλος εθνικός στόχος. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε πριν από λίγες ημέρες για αλλαγή σελίδας και για τη μετάβαση σε μια εποχή «δίκαιης ανάπτυξης». Ως εδώ, καλά. Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει. Το ερώτημα, όμως, είναι πώς θα καταφέρουμε τελικά να βγούμε από την ύφεση. Πώς θα παράγουμε νέο εθνικό πλούτο, νέο εθνικό προϊόν, για να μοιραστεί στη συνέχεια δίκαια στην κοινωνία; Είναι γνωστό ότι για να επιστρέψουμε στα προ κρίσης επίπεδα, θα χρειαστεί να κινητοποιηθούν στα επόμενα χρόνια επενδύσεις άνω των 100 δις ευρώ. Πώς θα προσελκύσει η χώρα αυτά τα κεφάλαια; Οι πόροι που διατίθενται από τον αναπτυξιακό νόμο για τη χρηματοδότηση νέων επενδυτικών σχεδίων, μόλις που ξεπερνούν το 1 δις ευρώ. Από τα 3,6 δις ευρώ που δεσμεύονται για κρατικές ενισχύσεις στη νέα περίοδο, τα 2,5 δις θα κατευθυνθούν στην αποπληρωμή παλαιών υποχρεώσεων στην καταβολή, δηλαδή, επιδοτήσεων που χρωστάει το κράτος από τους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους. Το υπόλοιπο 1,1 δις θα πάει σε νέες ενισχύσεις. Με τα σημερινά δημοσιονομικά δεδομένα, είναι λογικό να περιορίζονται οι πόροι που διαθέτει το κράτος σε άμεσες ενισχύσεις. Θα έπρεπε όμως κι αυτό είναι ούτως ή άλλως η πιο αποτελεσματική επιλογή να παρέχει μια σειρά από άλλα κίνητρα στις επιχειρήσεις που επενδύουν. Οι χώρες που εφαρμόζουν αναπτυξιακούς νόμους εστιάζουν στην παροχή γενναίων φοροαπαλλαγών, ανάλογα με τον κλάδο. Στο Ισραήλ παρέχεται για σημαντικές επενδύσεις μειωμένος φορολογικός συντελεστής 9% αντί για 25%, ενώ για μεγάλες εταιρείες που επενδύουν σε έρευνα και ανάπτυξη, ο συντελεστής μειώνεται στο 5%. Στην Πολωνία, για κέντρα έρευνας και ανάπτυξης παρέχεται μείωση φόρου ίση με το 50% των δαπανών για τα δύο πρώτα χρόνια. Στην Τουρκία απαλλάσσονται πλήρως από τη φορολογία ως και το 2023 τα κέρδη από επενδύσεις σε ανάπτυξη λογισμικού, έρευνα και καινοτομία. Φορολογικά κίνητρα για την ενθάρρυνση επενδύσεων παρέχουν και μια σειρά από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία κ.ά. Εδώ, στον νέο αναπτυξιακό νόμο υπάρχει για κάποιες επενδύσεις η δυνατότητα μικρών φοροαπαλλαγών και η δέσμευση για τη διατήρηση σταθερού φορολογικού συντελεστή στα επόμενα χρόνια. Λέμε, δηλαδή, στην επιχείρηση ότι αν επενδύσει 20 εκατ. ευρώ, θα διατηρήσει το συντελεστή τού 29% για την επόμενη δεκαετία Υπάρχει κάποια επιχείρηση που θα το θεωρήσει αυτό κίνητρο; Διατηρώντας τη φορολογία που ισχύει σήμερα στην Ελλάδα, όχι κίνητρο δεν δίνει το κράτος, αλλά αντίθετα δείχνει στους επενδυτές την έξοδο από τη χώρα. Λέμε ότι η μικρομεσαία επιχείρηση είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας. Βλέπουμε παρ όλα αυτά στον αναπτυξιακό νόμο να τίθενται αλλεπάλληλοι περιορισμοί και εξαιρέσεις. Η υφιστάμενη μικρομεσαία επιχείρηση, που δεν ανήκει σε ειδική κατηγορία ενισχύσεων, δεν μπορεί να λάβει επιδότηση. Και για να δοθεί ο χαρακτηρισμός της νέας ανεξάρτητης μικρομεσαίας επιχείρησης, ισχύουν προϋποθέσεις αυστηρότερες ακόμα και από αυτές που προβλέπει ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Λέμε ότι ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας. Παρ όλα αυτά ο αναπτυξιακός νόμος απαγορεύει την ενίσχυση μεγάλων επιχειρήσεων που θέλουν να προχωρήσουν σε εκσυγχρονισμό ολοκληρωμένης μορφής στις περιφέρειες της Δυτικής Μακεδονίας, των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, της Στερεάς Ελλάδας, της Αττικής και του Νοτίου Αιγαίου. Η διάταξη αυτή εξαιρεί από τη χρηματοδότηση ένα τεράστιο ποσοστό του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας. Με δεδομένο ότι και οι τράπεζες δεν ανοίγουν γραμμές χρηματοδότησης, το αποτέλεσμα είναι να κινδυνεύουν σημαντικές τουριστικές εγκαταστάσεις με απαξίωση. Όλα αυτά τα ζητήματα και πολλά ακόμα τα επισημάναμε ως Κ.Ε.Ε. κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης. Μας έστειλαν ένα κείμενο, ζήτησαν τις θέσεις μας, και ως οφείλαμε ανταποκριθήκαμε άμεσα. Με συγκεκριμένες παρατηρήσεις και εναλλακτικές προτάσεις. Το σχέδιο νόμου που ήρθε τελικά στη Βουλή για ψήφιση δεν είχε λάβει υπόψη καμία από αυτές τις παρατηρήσεις. Θα ξαναπώ ότι το ζητούμενο δεν είναι να μοιραστούν επιδοτήσεις. Το ζητούμενο που μέχρι τώρα δεν βλέπουμε είναι να υπάρξει επιτέλους ένα σχέδιο, μια στρατηγική για την ανάπτυξη. Το κράτος προφανώς δεν έχει να διαθέσει τα 100 δις ευρώ που χρειάζονται για την ανάκαμψη της οικονομίας. Ας αξιοποιήσει όμως σωστά τα εργαλεία που διαθέτει, για να τα προσελκύσει από τον ιδιωτικό τομέα. Ας αξιοποιήσει σωστά τον αναπτυξιακό νόμο, λαμβάνοντας ουσιαστικά υπόψη τις προτάσεις της αγοράς. Ας δώσει γενναία φορολογικά κίνητρα. Ας προχωρήσει με τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται στο κράτος και στις αγορές. Ας μειώσει τους παράγοντες κόστους που γονατίζουν σήμερα τις επιχειρήσεις. Το κόστος της ενέργειας, το κόστος της γραφειοκρατίας, το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας. Βλέπουμε τις τελευταίες ημέρες να δημιουργείται ένα νέο πεδίο μάχης εντυπώσεων, με τον 13ο και τον 14ο μισθό. Ενώ η χώρα δεν έχει αναλάβει καμία τέτοια υποχρέωση στο πλαίσιο του μνημονίου. Την ίδια ώρα όμως, κανείς δεν μιλάει για το πραγματικό πρόβλημα, που είναι το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας. Είναι οι δυσβάσταχτοι φόροι και οι εισφορές, που αντί να μειώνονται αυξάνονται. Αυτό είναι το κόστος που κάνει τις επιχειρήσεις μη ανταγωνιστικές και στερεί εισόδημα από τους εργαζομένους. Αυτό είναι που ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

28 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ στερεί θέσεις εργασίας και αποτρέπει νέες επενδύσεις. Ως προς τις συνθήκες άσκησης του επιχειρείν, η Ελλάδα παραμένει ουραγός στις διεθνείς κατατάξεις. Και θα ήταν ακόμα πιο κάτω αν δεν είχαν εφαρμοστεί με επιτυχία από τα επιμελητήρια το Γ.Ε.ΜΗ. και η Υπηρεσία Μιας Στάσης για την ίδρυση επιχειρήσεων. Αν δεν το καταλάβει αυτό η κυβέρνηση και το σύνολο του πολιτικού συστήματος κι αν δεν αρχίσουμε να δουλεύουμε συστηματικά για την αντιμετώπιση των προβληματικών σημείων, ανάπτυξη δεν θα δούμε. Ας καταλάβουν επιτέλους ότι η οικονομία θα πρέπει να στηριχθεί στις πλάτες του ιδιωτικού τομέα για να ορθοποδήσει. Κι ο ιδιωτικός τομέας χρειάζεται ένα σταθερό, οργανωμένο και βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον. Ένα περιβάλλον που θα επιτρέπει στον επιχειρηματία να παραμείνει βιώσιμος, να προγραμματίσει τα οικονομικά του, να σχεδιάσει τις κινήσεις του και να αντλήσει τα κεφάλαια που χρειάζεται για να επενδύσει και να αναπτυχθεί. Εμείς αυτό το περιβάλλον θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε με επιμονή. Δεν μας αρκεί να εξαγγέλλεται κάθε τόσο η ανάπτυξη. Θέλουμε πράξεις. Η αγορά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και επιχειρηματικές ευκαιρίες Ο Β αντιπρόεδρος του Ε.Β.Ε.Α. Παύλος Θωμόγλου στο βήμα της εκδήλωσης Tο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Εμπορικών Αντιπροσώπων & Διανομέων Αθηνών και την Ομοσπονδία Ανεξαρτήτων Εμπορικών Αντιπροσώπων Ελλάδος πραγματοποίησε στις 22 Ιουνίου ενημερωτική εκδήλωση με θέμα: «Η αγορά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και επιχειρηματικές ευκαιρίες». Κύριοι ομιλητές της εκδήλωσης, την οποία άνοιξε με ομιλία του ο Β αντιπρόεδρος του Ε.Β.Ε.Α. Παύλος Θωμόγλου, ήταν εκπρόσωποι από το επιμελητήριο της χώρας (Nouvelle Chambre de Commerce Nationale de la République démocratique du Congo, NCCN-RDC) και άλλοι κρατικοί αξιωματούχοι. Σκοπός της εκδήλωσης ήταν η ενημέρωση των ελληνικών επιχειρήσεων για την αγορά της Λ.Δ. του Κονγκό και τις επιχειρηματικές ευκαιρίες που υπάρχουν προκειμένου να διεισδύσουν σε αυτή. Οι κύριοι τομείς ενδιαφέροντος είναι: αγροτικός τομέας, τουρισμός, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεταφορές, εμπόριο μαρμάρου, real estate, ICT, κ.ά. Στην εκδήλωση συμμετείχε και το Ελληνο-Αφρικάνικο Επιμελητήριο Εμπορίου & Ανάπτυξης. 26 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

29 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ηµερίδα «Ανοιχτότητα στις νεοφυείς επιχειρήσεις» Ε.Ε.Λ./Λ.Α.Κ., σε συνεργασία με το δίκτυο Enterprise Europe Network-Hellas, διοργάνωσαν στις 29 Ιουνίου ημερίδα με θέμα «Ανοιχτότητα στις νεοφυείς επιχειρήσεις» στην αίθουσα της Θ.Ε.Α., Κεφαλληνίας 45. Τα επιχειρηματικά μοντέλα που χρησιμοποιούν ανοιχτές άδειες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Δεδομένου ότι οι περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ανοιχτό λογισμικό ή παράγουν ανοιχτό περιεχόμενο (λογισμικό, μουσική, εικόνες ή και περιεχόμενο), η ημερίδα είχε ως στόχο να παρουσιάσει τις βασικές αρχές πίσω από τις ανοιχτές άδειες και τα ανοιχτά επιχειρηματικά μοντέλα. H Θερμοκοιτίδα Υποστήριξης Νεοφυών Επιχειρήσεων του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών και η ομάδα εργασίας για την Καινοτομία και την Επιχειρηματικότητα της l Εισαγωγή στις ανοιχτές άδειες - Ποιες είναι, πού χρησιμοποιούνται, τι θέματα καλύπτουν l Ποια είναι τα πλεονεκτήματα μιας ανοιχτής άδειας l Τι πρέπει να προσέξει μια startup επιλέγοντας ανοιχτές άδειες l Τι είναι τα ανοιχτά επιχειρηματικά μοντέλα και γιατί είναι απαραίτητα l Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της κατάρτισης και αξιολόγησης ανοιχτών επιχειρηματικών μοντέλων, δηλαδή μοντέλων που βασίζονται σε ανοιχτές τεχνολογίες, λογισμικό, περιεχόμενα ή δεδομένα l Σχεδιάζοντας επιχειρηματικά μοντέλα (Open Business Model) l Υλοποιώντας μια επιχειρηματική ιδέα με βάση το Open Business Model ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

30 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Τα επιχειρηµατικά σχήµατα της Θ.Ε.Α. GreeceOriented Η GreeceOriented είναι μια διαδικτυακή Β2Β πλατφόρμα που συνδέει ελληνικές εξαγωγικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις με ξένους αγοραστές που ενδιαφέρονται για ελληνικά προϊόντα. Ο κύριος στόχος είναι η τόνωση των ελληνικών εξαγωγών, η διαφήμιση των ελληνικών προϊόντων και η δημιουργία μιας μεγαλύτερης και πιο αποτελεσματικής δικτύωσης των επιχειρήσεων. Τι προσφέρουμε: l Έμπιστη πλατφόρμα l Αξιόπιστους εμπορικούς εταίρους l Πιστοποιημένα και ποιοτικά προϊόντα l Προσαρμοσμένες πληροφορίες για κάθε χρήστη l Εύχρηστη και άμεση επικοινωνία μεταξύ των εμπορικών εταίρων Οι εταιρείες μπορούν να απολαύσουν μια απεριόριστη ποικιλία προϊόντων και όλες οι βιομηχανίες είναι ευπρόσδεκτες να γίνουν μέλη, προκειμένου να βρουν το σωστό προϊόν και τη σωστή συνεργασία. Στόχος μας είναι να προάγουμε αποτελεσματικά τη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων. Η εν λόγω πλατφόρμα αποσκοπεί σε έμπρακτη υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά ορισμένοι από τους περιορισμούς που αντιμετωπίζουν στο πλαίσιο των εξαγωγών, όπως το κόστος και η δυσκολία να βρεις καινούργιο και έμπιστο εμπορικό εταίρο. O μακροχρόνιος στόχος μας είναι η βελτίωση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ εταιρειών εισαγωγών και εξαγωγών και σε άλλες χώρες. DRESSGANG Η DRESSGANG είναι μια καινοτομική, ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου οι χρήστες μπορούν να νοικιάσουν μοντέρνα, υψηλής ραπτικής ρούχα και αξεσουάρ για ένα ποσοστό της αρχικής τους αξίας. Μέσα από αυτήν την πλατφόρμα, οι λάτρεις της μόδας στην πόλη καθώς και οι ταξιδιώτες, μπορούν να νοικιάσουν και να φορέσουν για μερικές μέρες ρούχα και αξεσουάρ με μόνο λίγα «κλικ». Η παραλαβή και επιστροφή των ρούχων/ αξεσουάρ γίνεται δωρεάν από την εταιρεία στο σπίτι ή ξενοδοχείο των χρηστών. Η εταιρεία προωθεί ένα επιχειρηματικό μοντέλο όπου η «πρόσβαση και χρήση» είναι πιο σημαντική από την «κατοχή και ιδιοκτησία». Η ανάπτυξη της τεχνολογίας μαζί με τον πιο «ανοιχτό σε νέες ιδέες» τρόπο σκέψης της νέας γενιάς, έχουν προετοιμάσει το έδαφος για μία νέα «κατά ζήτηση οικονομία» σχεδόν για τα πάντα. Ο στόχος είναι να προσφέρουμε ένα φτηνό, ικανοποιητικό, βολικό και αξιόπιστο service, σε τέτοιο βαθμό ώστε το να αγοράζεις και να κατέχεις ακριβά ρούχα και αξεσουάρ δεν θα έχει νόημα. Οι σύμβουλοι μόδας της ομάδας, επιλέγουν προσεκτικά τα πιο περιζήτητα κομμάτια και νέες τάσεις στον χώρο της μόδας, ενώ όλα τα ρούχα είναι σαν καινούρια. Το όραμα είναι να δώσουμε τέλος στον υπερκαταναλωτισμό και να χτίσουμε ένα μέλλον βασισμένο στο «εμείς» και όχι στο «εγώ». 28 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

31 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Προϋπολογισμός της Ε.Ε. για το 2017: έμφαση στους τομείς της ανάπτυξης, της απασχόλησης και της αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης. Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΕΡΓΑΛΕΊΟ ΠΟΥ ΕΠΙΤΡΈΠΕΙ ΝΑ ΓΊΝΟΥΝ ΠΡΆΞΗ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΈΣ ΤΗΣ Ε.Ε., ΚΑΘΏΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΊ ΔΡΆΣΕΙΣ ΠΟΥ ΤΑ ΚΡΆΤΗ ΜΈΛΗ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΣΕ ΘΈΣΗ ΝΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΉΣΟΥΝ ΑΠΌ ΜΌΝΑ ΤΟΥΣ Ή ΔΡΆΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΘΟΎΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΌΤΕΡΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΈΝΩΣΗ ΠΌΡΩΝ. Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. καταρτίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συζητείται και εγκρίνεται από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη συνέχεια και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στην πράξη το 80% του προϋπολογισμού της Ε.Ε. το διαχειρίζονται οι εθνικές ή περιφερειακές κυβερνήσεις. Μέσω επιχορηγήσεων, δανείων και άλλων μορφών χρηματοδότησης, ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. παρέχει χρηματοδοτική στήριξη σε εκατοντάδες χιλιάδες δικαιούχους, όπως φοιτητές, επιστήμονες, Μ.Κ.Ο., μικρομεσαίες επιχειρήσεις, πόλεις, περιφέρειες και άλλους. Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. χρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από «ιδίους πόρους» που προέρχονται από τριών ειδών πηγές: l Από τους δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων από χώρες εκτός Ε.Ε. και τις εισφορές ζάχαρης, l από ένα μικρό μέρος του φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α) που εισπράττεται στην Ε.Ε. l από τις συνεισφορές κάθε κράτους μέλους, ανάλογα με το μερίδιο του ακαθάριστου εθνικού του εισοδήματος (Α.Ε.Ε.) στο Α.Ε.Ε. της Ε.Ε. Άλλες πηγές εσόδων για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. είναι οι φόροι επί των αποδοχών των υπαλλήλων της Ε.Ε., τα πρόστιμα που επιβάλλονται στις εταιρείες που παραβιάζουν τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού, οι τραπεζικοί τόκοι και άλλα. Δεν επιβάλλεται άμεσος φόρος από την Ε.Ε., ενώ τα κράτη μέλη της Ένωσης διατηρούν τον έλεγχο των εθνικών φορολογικών τους συστημάτων. Οι συνεισφορές αυτές αποτελούν και τη σημαντικότερη πηγή εισοδήματος για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., καθώς το ποσοστό τους ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

32 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ανήλθε σε 76% το Το σύστημα αυτό έχει αποφασιστεί ομόφωνα από τα κράτη μέλη της Ένωσης για περίοδο 7 ετών, και έχει επικυρωθεί, αντίστοιχα, απ όλα τα εθνικά κοινοβούλια. Επιδιώκει να εξασφαλίσει ένα αξιόπιστο και επαρκές επίπεδο εσόδων για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., ενώ ταυτόχρονα λαμβάνει υπόψη την ικανότητα πληρωμής των κρατών μελών. Συνεπώς, κάθε κράτος μέλος συμβάλλει ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες. Στις 3 Ιουνίου 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το Σχέδιο Προϋπολογισμού της Ένωσης για το 2017, συνολικού ύψους 134,9 δις ευρώ για πιστώσεις πληρωμών, εστιάζοντας στις δύο κύριες προτεραιότητες πολιτικής για την Ευρώπη: l Τη στήριξη της διαδικασίας ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας που βρίσκεται σε εξέλιξη και l την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την ασφάλεια και την ανθρωπιστική βοήθεια στην ευρύτερη περιοχή μας. Αυξημένη χρηματοδότηση θα διατεθεί για επενδύσεις στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την ανταγωνιστικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και για την εξασφάλιση των κατάλληλων πόρων για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., την ενίσχυση της ασφάλειας εντός και εκτός της Ένωσης, την παροχή στήριξης για την υποδοχή και την ένταξη των προσφύγων, και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης στις χώρες καταγωγής και διέλευσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν τώρα από κοινού τη συγκεκριμένη πρόταση που θα εστιάζει στα εξής: Τόνωση της απασχόλησης, της ανάπτυξης και των επενδύσεων Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί συγκεκριμένα για τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης ανέρχεται σε 74,6 δις ευρώ για το 2017 (69,8 δις ευρώ το 2016) και κατανέμεται ως εξής: l 21,1 δις ευρώ για την ανάπτυξη, την απασχόληση και την ανταγωνιστικότητα, εκ των οποίων 10,6 δις ευρώ για την έρευνα και την καινοτομία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», 2 δις ευρώ για την εκπαίδευση στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+, 299 εκατ. ευρώ για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος COSME και 2,5 δις ευρώ στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη». l 2,66 δις ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (Ε.Τ.Σ.Ε.), το μέσο που στηρίζει το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη. Πρόκειται για μια επιτυχημένη πρωτοβουλία της Ευρώπης, καθώς έχει εξασφαλίσει επενδύσεις 106,7 δις ευρώ σε 26 κράτη μέλη, σε λιγότερο από ένα έτος. l 53,57 δις ευρώ για τη στήριξη παραγωγικών επενδύσεων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να προωθηθεί η σύγκλιση μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ περιφερειών μέσω των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (Ε.Δ.Ε.Τ.). l Προτείνεται επίσης στήριξη των Ευρωπαίων αγροτών, ύψους 42,9 δις ευρώ. EUROKINISSI Καλύτερη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την προσφυγική κρίση εντός και εκτός της Ε.Ε. Το σχέδιο προϋπολογισμού της Ε.Ε. για το 2017 προτείνει 5,2 δις ευρώ για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης και την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και της παράτυπης μετανάστευσης. Τα χρήματα αυτά θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση ισχυρότερων μηχανισμών πρόληψης της παράνομης διακίνησης μεταναστών και αντιμετώπισης των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης, σε συνεργασία με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης. Θα ενισχυθούν, επίσης, αποτελεσματικότερες πολιτικές για τη νόμιμη μετανάστευση, στις οποίες περιλαμβάνεται και η επανεγκατάσταση ατόμων που χρειάζονται προστασία, καθώς και για μέσα στήριξης των κρατών μελών με σκοπό την ένταξη των προσφύγων εντός της Ε.Ε. Ειδικότερα, το σχέδιο προϋπολογισμού της Ε.Ε. περιλαμβάνει περίπου 3 δις ευρώ για τη χρηματοδότηση δράσεων όπως: l Η σύσταση της ευρωπαϊκής συνοροφυλακής και ακτοφυλακής. l Η πρόταση ενός νέου συστήματος εισόδου/εξόδου, ώστε να ενισχυθεί η διαχείριση των συνόρων. l Οι προτάσεις αναθεώρησης του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου που θα περιλαμβάνουν τη μεταρρύθμιση του μηχανισμού του Δουβλίνου. l Η σύσταση οργανισμού της Ε.Ε. για το άσυλο. Περιλαμβάνονται, επίσης, 200 εκατ. ευρώ για το νέο μέσο ανθρωπιστικής βοήθειας εντός της Ε.Ε. Επιπλέον, το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2017 προτείνει 2,2 δις ευρώ για δράσεις εκτός της Ε.Ε., ειδικότερα για να αντιμετωπιστούν τα βαθύτερα αίτια των προσφυγικών ροών. Συγκεκριμένα περιλαμβάνονται: l 750 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο της χρηματοδοτικής διευκόλυν- 30 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

33 σης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, ποσό το οποίο θα συμβάλει στην επίτευξη της συνεισφοράς 1 δις ευρώ στη διευκόλυνση από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. l Η δέσμευση για τον Λίβανο και την Ιορδανία, η οποία αναλήφθηκε κατά τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών στο Λονδίνο και αφορά τη χορήγηση 525 εκατ. ευρώ από τον ενωσιακό προϋπολογισμό, 160 εκατ. ευρώ από το Καταπιστευματικό Ταμείο για τη Συρία και 200 εκατ. ευρώ με τη μορφή μακροοικονομικής βοήθειας. Περισσότεροι πόροι για την ασφάλεια Λαμβάνοντας υπόψη τις ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Ε.Ε. και τα κράτη μέλη της στον τομέα της ασφάλειας, το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2017 προβλέπει, επίσης, σημαντικούς πόρους για την ασφάλεια: l 117,7 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη στήριξη της Europol και l 61,8 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της ασφάλειας των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. και επιπλέον l 16 εκατ. ευρώ για μέτρα ασφάλειας το Ανταποκρινόμενη στην αυξανόμενη σημασία μιας στενότερης ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας, η Επιτροπή πρότεινε, επίσης, τη διάθεση 25 εκατ. ευρώ το 2017 για μια προπαρασκευαστική δράση για την έρευνα στον τομέα της άμυνας. Επισημαίνεται επίσης ότι το σχέδιο προϋπολογισμού της Ε.Ε. για το 2017 προβλέπει δύο ποσά για κάθε υπό χρηματοδότηση πρόγραμμα, αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές. Οι «αναλήψεις υποχρεώσεων» αφορούν τη χρηματοδότηση που μπορεί να συμφωνηθεί βάσει συμβάσεων εντός συγκεκριμένου έτους, ενώ οι «πληρωμές» αφορούν τα ποσά που καταβάλλονται πραγματικά. Στο σχέδιο προϋπολογισμού για το 2017 οι αναλήψεις υποχρεώσεων ανέρχονται σε 157,7 δις ευρώ και οι πληρωμές σε 134,9 δις ευρώ. Η διαφορά οφείλεται στον αργό ρυθμό υλοποίησης των προγραμμάτων συνοχής για την περίοδο Το συνολικό ποσό των 134,9 δις ευρώ αφορά πληρωμές, ενώ όλα τα λοιπά ποσά αφορούν προτεινόμενες αναλήψεις υποχρεώσεων. Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. ανέρχεται μόλις στο 1% περίπου του Α.Ε.Π. της Ε.Ε., αλλά χάρη στο πολλαπλασιαστικό του αποτέλεσμα και την εστίασή του στα αποτελέσματα, έχει μεγάλο αντίκτυπο. Για παράδειγμα, το διάστημα , η μέση ετήσια αύξηση του Α.Ε.Π. ως αποτέλεσμα της πολιτικής για τη συνοχή εκτιμάται σε 2,1% στη Λετονία, 1,8% στη Λιθουανία και 1,7% στην Πολωνία. Στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (Π.Δ.Π.) , τα κράτη μέλη συμφώνησαν να αναπροσαρμόσουν τα κονδύλια που διατίθενται στην πολιτική συνοχής για κάθε κράτος μέλος το 2016, για την περίοδο , προκειμένου να ληφθούν πλήρως υπόψη οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που έπληξε την Ευρώπη και τις περιφέρειές της το Πράγματι, με βάση τα αποτελέσματα του επανυπολογισμού των κονδυλίων εξασφαλίζονται πρόσθετοι πόροι για τις χώρες και τις περιφέρειες που έχουν πληγεί πολύ σοβαρά, όπως: 1,4 δις ευρώ για την Ιταλία, 1,8 δις ευρώ για την Ισπανία και 836 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα. Επιπλέον, επωφελούνται και άλλα κράτη μέλη, όπως: το Βέλγιο, η Δανία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, η Ολλανδία, η Σλοβενία, η Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Σε πέντε κράτη μέλη τα κονδύλια θα μειωθούν οριακά σε λιγότερο από 100 εκατ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην καλύτερη κοινωνικοοικονομική απόδοση σε σχέση με την αναμενόμενη. Η συνολική αύξηση των κονδυλίων περιορίζεται από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (Π.Δ.Π.) μέχρι ανώτατου ποσού ύψους 4 δις ευρώ για την περίοδο (σε τιμές 2011 ή 4,6 δις ευρώ σε τρέχουσες τιμές), δηλαδή κατά 1 δις ευρώ κάθε χρόνο. Το ποσό αυτό θα πρέπει να επικεντρωθεί στις προκλήσεις ζωτικής σημασίας σε επίπεδο Ε.Ε., όπως η προσφυγική κρίση και η ανεργία των νέων, και σε στρατηγικές επενδύσεις, με τη χρήση όλο και περισσότερο χρηματοδοτικών μέσων και κοινών έργων με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (Ε.Τ.Σ.Ε.), που αποτελεί την καρδιά του επενδυτικού σχεδίου της Ευρώπης. Πρέπει να σημειωθεί, ότι οι ευρωπαϊκές επενδύσεις προορίζονται να ωφελήσουν το σύνολο της Ε.Ε., δηλαδή από τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις σε μια χώρα πολλές φορές ωφελούνται και άλλα κράτη μέλη, καθώς μέσω αυτών υποστηρίζονται γενικότερα η απασχόληση, η ανταγωνιστικότητα, η βελτίωση της ποιότητας ζωής και η βιώσιμη ανάπτυξη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει αυστηρά μέτρα εσωτερικού ελέγχου, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα κεφάλαια δαπανώνται αποτελεσματικά και αποδοτικά, και επιπλέον μπορεί κάθε πολίτης να ενημερώνεται μέσω του Συστήματος Δημοσιονομικής Διαφάνειας για το ποιος έχει λάβει χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Περισσότερες πληροφορίες για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. στην Ελλάδα, καθώς και για χρηματοδοτούμενα έργα, μπορείτε να αναζητήσετε στον παρακάτω ιστότοπο: Σταρρά Ελένη Στυλιανή, Επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct - Ε.Β.Ε.Α Ακαδημίας 7, Αθήνα, 5ος όροφος Τηλ.: , Fax.: europedirect@acci.gr Site: Το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct E.B.E.A.συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

34 Τ ΤΥΠΟΣ Επιμέλεια: Γραφείο Τύπου Ε.Β.Ε.Α. newsbeast.gr 10/7/16 enikos.gr 11/7/16 ΗΜΕΡΗΣΙΑ 8/7/16 in.gr 20/6/16 news.gr 4/7/16 32 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

35 protothema.gr 10/7/16 Capital.gr 11/7/16 newmoney.gr 13/7/16 4/7/16 Παρασκήνιο 2/7/16 reporter.gr 4/7/16 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

36 Ε ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΕΣ Του Γιάννη Τριήρη 34 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

37 Αναγκαία μια νέα ευρωπαϊκή πορεία ΤΕΛΙΚΆ, ΌΠΩΣ ΠΟΛΛΌΙ ΠΊΣΤΕΥΑΝ, «Ο ΚΌΜΠΟΣ ΈΦΤΑΣΕ ΣΤΟ ΧΤΈΝΙ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΈΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΛΕΌΝ ΟΙ ΗΓΈΤΙΔΕΣ ΔΥΝΆΜΕΙΣ ΤΗΣ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΜΕ ΜΕΓΆΛΗ ΣΟΒΑΡΌΤΗΤΑ ΝΑ ΕΠΑΝΕΞΕΤΆΣΟΥΝ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΈΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΕΠΙΒΆΛΕΙ ΚΑΙ ΘΈΛΟΥΝ ΝΑ ΣΥΝΕΧΊΣΟΥΝ ΝΑ ΙΣΧΥΌΥΝ. Το πρώτο ισχυρό χτύπημα στην ευρωπαϊκή ιδέα, όσο και αν κάποιοι θέλουν να εθελοτυφλούν και να μην το βλέπουν, ήταν η απόφαση του λαού της Μεγάλης Βρετανίας να φύγει από την αγκαλιά της Ευρώπης. Και η απόφαση αυτή των Βρετανών, αντί να προβληματίσει τους Ευρωπαίους, μάλλον τους έκανε να χάσουν την ψυχραιμία τους και να αρχίσουν σπασμωδικές κινήσεις για να δείξουν ότι δεν φοβούνται κανέναν και τίποτα. Και δυστυχώς οι κινήσεις αυτές δεν αφορούν μόνο την ίδια τη Μεγάλη Βρετανία, αλλά γενικότερα τις χώρες μέλη της Ε.Ε. που αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Η Πορτογαλία και η Ισπανία βρίσκονται μπροστά στην απειλή μιας τιμωρίας, με την επιβολή προστίμων για δημοσιονομικές τους αστοχίες, εξαιτίας της σκληρής γραμμής λιτότητας που έχει χαράξει η Γερμανία του Σόιμπλε. Τι αποδεικνύει αυτό; Ότι η γερμανικής έμπνευσης και εφαρμογής πολιτική σκληρής δημοσιονομικής λιτότητας δεν αποδίδει, τουλάχιστον μακροπρόθεσμα. Οι δυο χώρες κατάφεραν πρόσκαιρα να περιορίσουν τις δαπάνες τους επί τη βάσει των γερμανικών προδιαγραφών, αλλά τελικά «κύλησαν» πάλι, αφού οι πολιτικές αυτές είναι αδύνατον να διατηρηθούν επί μακρόν, καθώς φτωχοποιούν τις κοινωνίες και οδηγούν σε βαθιά ύφεση την οικονομία. Το πλέον ανησυχητικό, όμως, είναι ότι και στις περιπτώσεις των δύο προαναφερόμενων χωρών οι Ευρωπαίοι «εταίροι» δεν επιθυμούν να δείξουν αλληλεγγύη και ακολουθούν τις γερμανικές προσταγές, όπως διαφάνηκε και από την απόφαση του Eurogroup. Σε μια περίοδο αμφισβήτησης της ευρωπαϊκής ενοποίησης, με τον ευρωσκεπτικισμό να κορυφώνεται, προφανώς και είναι τακτικό λάθος να δυναμιτίζεται περαιτέρω το κλίμα εμπιστοσύνης στην Ε.Ε. με τη δημιουργία αποδιοπομπαίων τράγων. Ευχής έργον θα ήταν να τερματιστεί αυτή η τακτική επίδειξης δύναμης από μέρους της Γερμανίας και των δορυφόρων της προς τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και στο δια ταύτα να ληφθεί απόφαση για τη μη επιβολή προστίμων ή άλλων κυρώσεων σε Ισπανία και Πορτογαλία, σε μια επίδειξη στροφής της πολιτικής προς την πραγματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Μια αντίστοιχη πολιτική θα πρέπει να ακολουθηθεί και στην Ιταλία, στο διαφορετικό βέβαια πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα, αυτό της τραπεζικής κρίσης. Η γερμανική εμμονή να μην βοηθηθούν οι ιταλικές τράπεζες από το κράτος, αλλά να κουρευτούν οι καταθέσεις για να σωθούν οι τράπεζες σε βάρος των πολιτών καταθετών τους, φυσικά και είναι λανθασμένη. Όπως λανθασμένες είναι και πολλές άλλες ευρωπαϊκές πρακτικές. Απαιτείται κατά συνέπεια άμεση αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και βεβαίως της λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, αλλά και γενικότερα η προώθηση μιας κοινής ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής χωρίς «ταχύτητες». ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

38 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Σκηνικό ρευστότητας ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΈΝΤΟΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΡΕΥΣΤΌΤΗΤΑΣ ΠΡΟΚΑΛΟΎΝ ΤΑ ΣΥΝΕΧΉ ΜΈΤΡΑ ΟΡΙΖΌΝΤΙΑΣ ΜΕΊΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΆΞΕΩΝ, ΤΗΝ ΏΡΑ ΠΟΥ Η ΦΟΡΟΛΟΓΊΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΧΘΡΙΚΌ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΟΔΗΓΟΎΝ ΜΕΓΆΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΣΕ ΑΝΑΣΤΟΛΉ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΏΝ ΤΟΥΣ, ΜΕ ΤΕΡΆΣΤΙΟ ΚΌΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ. Πέραν των εκπεφρασμένων κυβερνητικών προθέσεων δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη για ανακοπή της καθοδικής καμπύλης. Αντίθετα, η επιμονή των δανειστών στην ψήφιση και εφαρμογή των εργασιακών-ασφαλιστικών αλλαγών αμέσως μόλις ξεκινήσει η δεύτερη αξιολόγηση, τον Σεπτέμβριο, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι επίκεινται εξελίξεις, δηλαδή διενέργεια νέων εκλογών ή σχηματισμός κυβέρνησης ευρείας αποδοχής. Το Μέγαρο Μαξίμου διατηρεί ψηλά στην ατζέντα την πρότασή του για καθιέρωση της απλής αναλογικής και της ψήφου από τα 17 έτη, ενώ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στις 24 Ιουλίου, κατά την 42η επέτειο αποκατάστασης της δημοκρατίας, θα ανοίξει τον διάλογο για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης τον κατηγορούν ότι προσπαθεί να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα πραγματικά προβλήματα, γι αυτό άλλωστε, πλην της Ένωσης Κεντρώων, ο κ. Τσίπρας δεν έχει βρει άλλους συμμάχους για την υπερψήφιση του εκλογικού νόμου. Η Νέα Δημοκρατία παγίως τάσσεται υπέρ των σταθερών κυβερνητικών συνασπισμών με την ενίσχυση του πρώτου κόμματος, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και το ΠΟΤΑΜΙ παρότι πιστεύουν στην απλή αναλογική αναφέρουν ότι οποιαδήποτε σύμπλευση με τη συγκυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-ΑΝ.ΕΛ. αυτή την περίοδο θα 36 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

39 αποδειχθεί μοιραία για την πολιτική τους επιβίωση, το Κ.Κ.Ε. και η Χρυσή Αυγή εκφράζουν επιφυλάξεις (λιγότερες το κόμμα του κ. Μιχαλολιάκου από το κόμμα του κ. Κουτσούμπα). To Brexit Άπαντες συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι το πρόσφατο δημοψήφισμα στη Βρετανία θα πλήξει βάναυσα τον πιο αδύναμο κρίκο της Ε.Ε., την Ελλάδα. Ήδη στην Ισπανία η κεντροδεξιά παράταξη του Μαριάνο Ραχόι εξανάγκασε στην τρίτη θέση τους Podemos, φίλιο κόμμα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., ενώ οι απαιτήσεις του κουαρτέτου των πιστωτών προς την Ελλάδα αυξήθηκαν τόσο πολύ σε λίγα εικοσιτετράωρα, ώστε προκάλεσαν την ευθεία αντίδραση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου προς τους «θεσμούς». Η κυβέρνηση περιμένει «τιμωρητική στάση» από την πλευρά της Ε.Ε., καθώς κορυφαία μέλη της όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία εισέρχονται σε μακρά προεκλογική περίοδο, οπότε οποιαδήποτε περαιτέρω ανοχή από τους ισχυρούς της ευρωζώνης θα πλήξει την απήχηση των ηγετών της, όπως συνέβη στην Αυστρία με την κατακόρυφη άνοδο της άκρας δεξιάς ή στη Γαλλία με την κυριαρχία της Μαρίν Λεπέν στις ευρωεκλογές του Το ερώτημα της εξεύρεσης λύσης φαίνεται πως απαντάται μόνον με την προσέλκυση επενδύσεων. Ποιος όμως θα επενδύσει σε μια χώρα με τέτοια φορολογία και τόσο υψηλά επίπεδα ανεργίας; Ήδη στους κόλπους της Ε.Ε. υπάρχει μεγάλη διχογνωμία για την τακτική απέναντι στην Ελλάδα. Μόλις προ ημερών ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εκφράστηκε υποτιμητικά για τις θέσεις του αντικαγκελάριου Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα ενός νέου μείγματος οικονομικής πολιτικής. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ εξέπεμψαν αρχικώς σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος για το Brexit, αποδεικνύοντας ότι η συνοχή της Ε.Ε. δεν είναι καθόλου δεδομένη σε αυτή τη συγκυρία. Μητσοτάκης Αντιθέτως, το πολιτικό προσωπικό της Μ. Βρετανίας και οι οικονομικοί παράγοντες του Σίτι στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και αναζήτησαν τρόπους εφαρμογής της λαϊκής απόφασης και κινητροδότησης για νέες επενδύσεις στο «νησί», με μείωση της φορολογίας κατά 5 μονάδες. Επίσης με την παραίτηση των Ντέιβιντ Κάμερον, Νάιτζελ Φάρατζ και Μπόρις Τζόνσον (των πρωταγωνιστών του δημοψηφίσματος), οι Άγγλοι έστειλαν σαφέστατο μήνυμα στην παγκόσμια κοινότητα (και φυσικά στην ευρωπαϊκή) ότι δεν θέτουν το προσωπικό τους συμφέρον πάνω από το εθνικό, δηλαδή τη διατήρηση της συνοχής της Μεγάλης Βρετανίας. Ελάχιστοι αντιλήφθηκαν την πατριωτική παράμετρο της πολιτικής τους θέσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρώτος αρχηγός κόμματος που επισκέφθηκε το Λονδίνο μετά το δημοψήφισμα ήταν ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης. Εκμεταλλευόμενος τη συγκυρία, ο κ. Μητσοτάκης συναντήθηκε στο Σίτι με εκπροσώπους περισσότερων από 100 επενδυτικών κεφαλαίων, οι οποίοι τον θεωρούν φαβορί για τις επόμενες εκλογές, ενώ τον αντιμετώπισαν ιδιαιτέρως θετικά, αφού ήταν ο μόνος από τους ηγέτες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που έκανε το τολμηρό βήμα σε τέτοια συγκυρία για τους Άγγλους, καθώς τα μέλη της Ε.Ε. τούς αντιμετωπίζουν ψυχρά έως εχθρικά. Προσδοκίες εσόδων Σύμφωνα με τα ψηφισθέντα προαπαιτούμενα για την αποδέσμευση της υποδόσης των 7.5 δις ευρώ, ο κάθε φορολογούμενος θα πρέπει έως τα τέλη του έτους να πληρώσει πολλαπλάσια φορολογία ώστε να επιτευχθεί ο στόχος των πρόσθετων 27 δις ευρώ εσόδων για να μην ενεργοποιηθεί ο «κόφτης» τον Μάιο του Με τη φοροδοτική ικανότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να έχει εξαντληθεί, εκφράζονται φόβοι για νέα έκρηξη των ληξιπρόθεσμων χρεών, τα οποία δεν αποκλείεται να εκτοξευτούν στα 95 δις ευρώ μέχρι το τέλος τους έτους, καθώς εκτός από τα νέα φοροεισπρακτικά μέτρα που ενεργοποιήθηκαν από την 1η Ιουνίου (αύξηση Φ.Π.Α., διπλασιασμός φόρου στην μπύρα, επιβολή φόρου στη συνδρομητική τηλεόραση, νέα τέλη ταξινόμησης στα Ι.Χ.) οι φορολογούμενοι καλούνται από το τέλος Ιουλίου να πληρώσουν μαζεμένους και αυξημένους φόρους για τα εισοδήματα και την ακίνητη περιουσία τους. Μπορεί λοιπόν η κυβέρνηση να αντέξει τέτοια κοινωνική πίεση; Μπορούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης να αντιπαραβάλλουν πρόταση ικανή να πείσει τους ψηφοφόρους για την πολιτική αλλαγή; ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

40 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Γιώργου Μαντέλα Πώς θα γίνει η διαχείριση των κόκκινων δανείων ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΞΕΧΩΡΊΣΟΥΝ ΤΑ ΧΛΩΡΆ ΑΠΌ ΤΑ ΞΕΡΆ; ΣΕ ΑΥΤΉ ΤΗΝ ΕΡΏΤΗΣΗ ΘΑ ΚΛΗΘΟΎΝ ΝΑ ΔΏΣΟΥΝ ΑΠΆΝΤΗΣΗ ΌΣΟΙ ΑΝΈΛΑΒΑΝ ΤΟ ΔΎΣΚΟΛΟ ΈΡΓΟ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΚΌΚΚΙΝΩΝ ΔΑΝΕΊΩΝ ΣΤΙΣ ΤΈΣΣΕΡΙΣ ΣΥΣΤΗΜΙΚΈΣ ΤΡΆΠΕΖΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ. έργειας, κλήθηκαν ήδη για να περάσουν από την προκρούστεια κλίνη. Και αρκετοί από αυτούς, διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις, δέχθηκαν να συμμετάσχουν με ίδια κεφάλαια στη διαδικασία, τουλάχιστον στο ποσό που τους αναλογεί. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αντιληφθή- Οι πρώτες πληροφορίες είναι εν μέρει θετικές, και εξ αυτού του λόγου αισιόδοξες. Όπως πληροφορούμαστε, οι βασικοί μέτοχοι υπερδανεισμένων επιχειρήσεων από τους κλάδους του τσιμέντου, των τροφίμων, αλλά και της ιχθυοκαλλικαν τον μεγάλο κίνδυνο που διέτρεχαν: να χάσουν εντελώς τις εταιρείες τους, αν και είχαν τα λεφτά για να τις σώσουν. Ίσως όχι όλα, αλλά αρκετά για να καλύψουν τις απαιτήσεις των διαχειριστών των δανείων τους, και να συνεχίσουν να έχουν κάποιον λόγο στις εξελίξεις που τις αφορούν. Και 38 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

41 κάπως έτσι κατέρρευσε ο μύθος ότι «λεφτά δεν υπάρχουν». Υπάρχουν, όμως απλά έως τώρα δεν εμφανίζονταν. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι όλοι οι μέτοχοι έχουν τα απαραίτητα κεφάλαια. Κάποιοι, όπως μας λένε πηγές μέσα από το τραπεζικό σύστημα, δηλώνουν παντελή αδυναμία να ανταποκριθούν. «Προσέρχονται, λένε ότι δεν έχουν πλέον καθόλου ρευστό και αποχωρούν» επισημαίνεται χαρακτηριστικά. Κάποιοι άλλοι δηλώνουν ότι έχουν ένα μέρος, άλλα όχι αρκετό για να καλύψουν τη συμμετοχή τους «και μας ζητούν πίστωση χρημάτων και χρόνου» τονίζεται από τις ίδιες πηγές. Η απάντηση είναι αρνητική συνήθως, αν και προηγείται μια μικρή έρευνα. «Πολλές φορές διαπιστώνεται ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια που δηλώνονται δεν είναι τα πραγματικά, άλλα πολύ λιγότερα» επισημαίνεται. Σε αυτή την περίπτωση το αίτημα της διπλής πίστωσης απορρίπτεται αυτόματα. Τέλος, υπάρχουν και οι περιπτώσεις εκείνων που δεν θέλουν να καταλάβουν ή να πιστέψουν ότι οι καταστάσεις άλλαξαν. «Αυτοί εξακολουθούν και τώρα να ζητούν γραμμές ρευστότητας για να καλύψουν τρέχουσες ανάγκες, δηλαδή μισθούς και προμηθευτές κατά κύριο λόγο, αντί να δουν τι θα κάνουν με τα δάνειά τους» όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, πρόκειται για τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες επιχειρηματιών, με μεγάλα δάνεια και ελάχιστα διαθέσιμα κεφάλαια. Όσοι συμβιβάζονται με τη σκληρή πραγματικότητα, διατηρούν κάποιες ελπίδες να έχουν κάποιο λόγο στην περιουσία τους. Οι υπόλοιποι είναι απλώς χαμένη υπόθεση. Οι τράπεζες, πάντως, καλούνται να τους διαχειριστούν όλους ανεξαιρέτως. Άλλες μέσω εσωτερικών διευθύνσεων, στις οποίες ωστόσο το πάνω χέρι έχουν στελέχη των δανειστών, και άλλες μέσω στρατηγικών συνεργασιών με μεγάλους ξένους και εξειδικευμένους οίκους. Στη δεύτερη κατηγορία, η πιο χαρακτηριστική και πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή της KKR, η οποία έχει συνάψει συμμαχία με τις Alpha Bank και Eurobank. Ο τρόπος λειτουργίας πάντως δεν διαφέρει και πολύ, αφού οι κανόνες του παιχνιδιού είναι για όλους κοινοί. Η τράπεζα ή το σχήμα που έχει αναλάβει τη διαχείριση, καλεί τον δανειολήπτη επιχειρηματία να βάλει λεφτά και να συμμετάσχει στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της εταιρείας του. Αν δεχθεί, εκπονείται ένα σχέδιο διάσωσης, στο οποίο συμμετέχουν και οι δύο πλευρές. Αν αρνηθεί, στη θέση του η τράπεζα ή το σχήμα τοποθετεί τρίτο ενδιαφερόμενο, συνήθως ένα επενδυτικό fund, και προχωρά παρακάτω. Εναλλακτικά, στο σχέδιο συμμετέχουν τρεις: α) η τράπεζα ή η διαχειρίστρια εταιρεία, β) το επενδυτικό fund και γ) οι παλιοί μέτοχοι, μέχρι του βαθμού που μπορούν. Η κριτική που ασκείται στην παραπάνω μεθοδολογία είναι ότι εν πολλοίς οι ξένοι διαχειριστές λειτουργούν ως «σκάουτερ» καλών, αλλά υπερδανεισμένων εταιρειών, που έχουν προοπτικές, αλλά τους λείπουν τα λεφτά. Η αλήθεια ωστόσο είναι πως όσοι οίκοι έχουν εμπλακεί έως τώρα σε αυτή την ιστορία θεωρούνται και είναι πολύ σοβαροί. Το αποδεικνύει άλλωστε και η προηγούμενη παρουσία τους σε άλλες χώρες, κυρίως του ευρωπαϊκού νότου και πάλι (κοινή τους αφετηρία είναι συνήθως η Ισπανία). Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν εμφανιστεί και «γύπες» στην αγορά. Ήρθαν, και μάλιστα πολλοί. Στριμωχτήκαν σε τραπεζικούς προθαλάμους και προσπάθησαν να κλείσουν συμφωνίες, άλλα τελικά το μόνο που έκλεισαν ήταν τις πόρτες πίσω τους, φεύγοντας από τα ραντεβού. Υπάρχουν όμως, κυκλοφορούν ακόμη ανάμεσα μας στους πέριξ της πλατείας Συντάγματος δρόμους, και περιμένουν την ευκαιρία. Αυτοί όντως αναζητούν καλές, φτηνές και χρεωμένες εταιρείες. Το σχέδιό τους είναι να μπουν στο μετοχικό τους κεφάλαιο, να τις «τρέξουν», και στην πρώτη ευκαιρία να τις πωλήσουν. Γι αυτό και θέλουν να μπουν στο κομμάτι της διαχείρισης: για να αναγνωρίσουν καλύτερα τα θύματά τους. Προς το παρόν πάντως, δεν τα κατάφεραν. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

42 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Το συνολικό ύψος των δανείων που δεν τακτοποιούνται στην Ελλάδα σήμερα υπολογίζεται πλέον στα 104 δις ευρώ. Πρόκειται για το πραγματικό νούμερο, στο όποιο συμπεριλαμβάνονται όλα τα δάνεια που δεν αποπληρώνονται πέραν από το όριο των 90 ήμερων. Επισήμως το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων εκτιμάται στα 85 δις ευρώ, ωστόσο υπάρχουν και «κρυφά» δάνεια ύψους 20 δις, τα οποία είναι «κόκκινα», άλλα με διαφορά τεχνάσματα συγκαλύπτονται. Από αυτά τα 104 δις ευρώ υπολογίζεται ότι το 50% περίπου είναι επιχειρηματικά, με τη μερίδα του λέοντος να αποσπούν τα λεγόμενα «μεγάλα». Το νούμερο προκαλεί ίλιγγο, ωστόσο ανταποκρίνεται 100% στην πραγματικότητα. Και δικαιολογεί όλους εκείνους που υποστηρίζουν ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Οι τράπεζες, αυτό που κάνουν σήμερα, είναι να αυξάνουν τις προβλέψεις για τις ενδεχόμενες επισφάλειες. Πέραν τούτου, ουδέν. Κάπως έτσι, το συγκεκριμένο ποσό έσπασε κι αυτό το φράγμα των 100 δις ευρώ. Μόνο που έτσι δεν μένει ούτε σεντς για νέο δανεισμό. Και κάπως έτσι ο φαύλος κύκλος συμπληρώνεται. Απλά ελπίζεται τώρα ότι με τον νέο νόμο για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κάτι μπορεί να αλλάξει. Αλλιώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται ότι η προοπτική μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης θα αρχίσει κάποια στιγμή να διαγράφεται στον ορίζοντα ως ρεαλιστική προοπτική. Κι αυτός είναι ο εφιάλτης όλων και όχι μόνο των τραπεζιτών. Και με τα δάνεια των ιδιωτών τι θα γίνει; Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πάρουν τον δρόμο που περιγράφεται και για τα επιχειρηματικά στο ορατό μέλλον. Ο κανόνας θα ισχύσει και για την περίπτωση των δανείων πρώτης κατοικίας, όσο και αν από τα συναρμόδια υπουργεία γίνεται μια προσπάθεια συγκάλυψης της σκληρής πραγματικότητας. Σε τελική ανάλυση, αυτό το οποίο επιτυγχάνεται με αυτή την τακτική είναι απλώς μια σύγχυση και τίποτα περισσότερο. Και το πιθανότερο είναι πως θα γυρίσει μπούμερανγκ στους ενορχηστρωτές της. Απλώς σε αυτή τη φάση προτεραιότητα έχουν τα επιχειρηματικά δάνεια. Κάποια στιγμή, ωστόσο, θα πάρουν και οι άλλες κατηγορίες τη σειρά τους. Το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση είναι πως μια μαζική διαχείριση και των απλήρωτων στεγαστικών θα δημιουργήσει μια απίστευτη υπερπροσφορά ακινήτων, σε μια αγορά που εδώ και έξι χρόνια πάει από το κακό στο χειρότερο. Το πιθανότερο πάντως είναι ότι θα γίνει μια επιλεκτική διαχείριση των δανείων αυτής της κατηγορίας. Δηλαδή ό,τι αξίζει, ό,τι είναι καλό και φθηνό, θα πάρει σειρά προτεραιότητας γιατί θα πουληθεί ευκολότερα και ακριβότερα. Μετά θα αρχίσουν να παίρνουν σειρά και τα υπόλοιπα. Για την ιστορία, τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια υπολογίζονται σήμερα σε πάνω από 40% με 45% του συνόλου της κατηγορίας. Δηλαδή σχεδόν 1 στα 2. Οπότε μπορεί κανείς να αντιληφθεί και το μέγεθος του προβλήματος. Και για να υπάρχει ένα συνολικό μέτρο σύγκρισης, θα κλείσουμε με το έξης χαρακτηριστικό γεγονός: στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, όταν διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας ήταν ο Νίκος Γκαργκάνας, η αρμόδια εποπτική διεύθυνση είχε αποστείλει προειδοποιητική επιστολή στις τράπεζες, επειδή το ύψος των επισφαλών στεγαστικών δανείων είχε σπάσει το φράγμα του 3,5%! Και τις καλούσε να πάρουν μέτρα! Από τότε δεν έχουν περάσει ούτε 10 χρόνια. 40 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

43 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Α Στον αέρα 3,2 δις ευρώ από το Brexit Του Δημήτρη Χριστούλια ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΤΟ ΠΛΉΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΌ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΈΣ, ΤΟΥΣ ΔΥΌ ΒΑΣΙΚΌΤΕΡΟΥΣ ΚΛΆΔΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ, ΑΠΌ ΤΟ BREXIT shutterstock Διάχυτος είναι ο προβληματισμός που επικρατεί στην εγχώρια αγορά μετά το Brexit, τόσο για τον τουριστικό, όσο και για τον εξαγωγικό κλάδο, με δεδομένο ότι από κοινού συνεισφέρουν 3,2 δις ευρώ στην ελληνική οικονομία. Παράγοντες του τουρισμού προβλέπουν πως οι επιπτώσεις της εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι άμεσες. Μάλιστα, εκτιμούν μείωση του αριθμού των Βρετανών τουριστών που θα επισκεφθούν εφέτος τη χώρα μας. H σημασία της βρετανικής αγοράς είναι μεγάλη, καθώς αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα. Μόνο το 2015, τη χώρα μας επισκέφθηκαν 2,4 εκατ. Βρετανοί, εισφέροντας περισσότερα από 2 δις ευρώ. To μεγαλύτερο πλήγμα αναμένεται να το δεχθούν οι πιο δημοφιλείς προορισμοί ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

44 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ των Βρετανών στην Ελλάδα, με την Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο, την Κρήτη, την Κω και τη Ρόδο να μετρούν ήδη απώλειες. Η ανησυχία των ξενοδόχων εντείνεται ακόμα περισσότερο εξαιτίας του γεγονότος ότι σημαντικός αριθμός των κρατήσεων από τη βρετανική αγορά πραγματοποιείται την τελευταία στιγμή, έως και έναν μήνα πριν από την ημερομηνία αναχώρησης, δηλαδή μέσα στον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής αντιπροσωπεύουν περίπου το 1/5 των συνολικών κρατήσεων των Βρετανών τουριστών για τη χώρα μας, δηλαδή Η απουσία των Βρετανών τουριστών σε δημοφιλείς ελληνικούς προορισμούς ήταν αισθητή μέχρι τις αρχές Ιουλίου, με τους επιχειρηματίες να βλέπουν τα άδεια δωμάτια στις μονάδες τους και να είναι πεπεισμένοι για τις εφετινές απώλειες, καθώς το συνολικό κόστος του ταξιδιωτικού πακέτου για την Ελλάδα ανεβαίνει κατακόρυφα, όχι μόνο εξαιτίας της νέας ισοτιμίας στερλίνας-ευρώ, αλλά και εξαιτίας της αύξησης του Φ.Π.Α. στο 24%. «Ακόμα κι όσοι τελικά επισκεφθούν εφέτος τη χώρα μας θα περιορίσουν αισθητά τις δαπάνες τους» εκτιμούν παράγοντες της τουριστικής αγοράς, καθώς διαπιστώνουν άμεση συσχέτιση των αυξομειώσεων του αριθμού των αφίξεων Βρετανών τουριστών, αλλά και της μέσης κατά κεφαλή δαπάνης τους στην Ελλάδα, με τις μεταβολές της ισοτιμίας της στερλίνας έναντι του ευρώ. Μάλιστα, σε μελέτη του ο Σύνδεσμος των Τουριστικών Πρακτόρων της Βρετανίας (ΑΒΤΑ) σημείωσε πως η μείωση της αγοραστικής δύναμης των Βρετανών λόγω της πτώσης της αξίας της στερλίνας θα είναι η άμεση επίπτωση για εκείνους που θα ταξιδέψουν εκτός της χώρας τους κατά την εφετινή σεζόν. Αξίζει να σημειωθεί πως πέρυσι το καλοκαίρι η ισοτιμία ευρώστερλίνας ήταν στο 0,71, ενώ εφέτος έχει ενισχυθεί το ευρώ έναντι του βρετανικού νομίσματος με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στο 0,82, οδηγώντας σε μείωση της αγοραστικής δύναμης των Βρετανών. Μάλιστα, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων εκτιμά πως η αλλαγή στην ταξιδιωτική συμπεριφορά των Βρετανών θα επηρεάσει άμεσα και άλλες μορφές τουρισμού εκτός από αυτές που αφορούν τις καλοκαιρινές διακοπές, όπως ο τουρισμός πόλεων και ο συνεδριακός τουρισμός. Ζημιές Έντονος είναι ο προβληματισμός και γύρω από τις αερομεταφορές, καθώς είναι πλέον σίγουρο ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επηρεάσει τόσο τα δρομολόγια, όσο και το κόστος των ναύλων, δύο κυρίαρχους παράγοντες στη διαδικασία επιλογής προορισμού για τον επισκέπτη. Μάλιστα εκτιμάται ότι κάποιες αεροπορικές εταιρείες θα μειώσουν τον αριθμό των πτήσεων, ενώ και οι εταιρείες χαμηλού κόστους θα αναγκαστούν να ανεβάσουν το αντίτιμο των εισιτηρίων τους. «Είναι βέβαιο ότι η διολίσθηση της στερλίνας θα επηρεάσει την ελληνική αγορά, καθώς η χώρα μας συγκαταλέγεται στους αγαπημένους καλοκαιρινούς προορισμούς των Βρετανών. Οι διακοπές στην Ελλάδα θα κοστίζουν περισσότερο» τονίζουν φορείς του τουρισμού. Ζημιά αναμένεται να υποστούν και οι μεγάλοι ταξιδιωτικοί πράκτορες, οι οποίοι κάθε χρόνο προπληρώνουν μόνο ένα μέρος του πακέτου τους για την επόμενη χρονιά. Φόβοι για το διμερές εμπόριο Σημαντικές, όμως, θα είναι οι επιπτώσεις και για το διμερές εμπόριο. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων (Π.Σ.Ε.) «το πέπλο αβεβαιότητας που απλώνεται πάνω από την ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά και το παγκόσμιο εμπόριο, επηρεάζει και το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας». Και αυτό γιατί η βρετανική αγορά αποτελεί τον 42 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

45 7ο κυριότερο προορισμό για τα ελληνικά προϊόντα, ενώ η Βρετανία αποτελεί τον 14ο μεγαλύτερο προμηθευτή της Ελλάδας. Σύμφωνα με ανάλυση του Π.Σ.Ε. και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών, η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Μεγάλη Βρετανία ανήλθε το 2015 στα 1,07 δις ευρώ, ακολουθώντας θετικούς ρυθμούς αύξησης, της τάξης του 2,1% σε επίπεδο τελευταίας πενταετίας ( ). Μάλιστα, πέρυσι οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση κατά 10,8% σε σχέση με το Στον αντίποδα, οι ελληνικές εισαγωγές από τη Βρετανία ακολουθούν πτωτικούς ρυθμούς (-2,3% σε μέσο όρο πενταετίας) και διαμορφώνονται στα επίπεδα των 1,19 δις ευρώ. Όπως σχολίασε η πρόεδρος του Π.Σ.Ε. Χριστίνα Σακελλαρίδη «οι ειδικοί εκτιμούν ότι επίκειται ακόμα μεγαλύτερη υποτίμηση της στερλίνας και τάση εξίσωσής της με το ευρώ μεσοπρόθεσμα, γεγονός που θα καταστήσει τα ευρωπαϊκά προϊόντα (και άρα και τα ελληνικά) ακριβότερα και λιγότερο ελκυστικά στη βρετανική αγορά. Αντίθετα, θα καταστούν φθηνότερα τα βρετανικά προϊόντα, με άμεση συνέπεια την πρόκληση νέας ανισορροπίας στο διμερές εμπορικό ισοζύγιο. Σε διμερές επίπεδο, η κατάσταση ασφαλώς θα γίνει ακόμα πιο δυσχερής, ειδικά αν επιβληθούν και δασμοί στο διασυνοριακό εμπόριο Ε.Ε.-Μεγάλης Βρετανίας και δεν υπάρξει μία ενδιάμεση λύση, τύπου ειδικού καθεστώτος, στα πρότυπα των σχέσεων με τη Νορβηγία ή το Λιχτενστάιν». Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, επισημαίνει η Χριστίνα Σακελλαρίδη, «οι αλλαγές δεν αναμένεται να είναι άμεσες, καθώς θα απαιτηθεί χρόνος για την εδραίωση της νέας σχέσης Ε.Ε.-Βρετανίας». Τονίζει ωστόσο ότι είναι «πιο αναγκαίος από ποτέ ο επαναπροσδιορισμός και η εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η ενίσχυση του ίδιου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος που αναμφισβήτητα δέχθηκε ισχυρό κλονισμό. Σε μια περίοδο αστάθειας της ευρωοικονομίας, η υπόθεση του Brexit προσθέτει νέα βαρίδια και απειλεί τους ρυθμούς ανάπτυξης των χωρών μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, δεδομένου ότι και το 65% των ελληνικών εξαγωγών απευθύνεται στην ευρωπαϊκή αγορά» καταλήγει χαρακτηριστικά. Εισαγωγές-εξαγωγές Το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας με τη Μεγάλη Βρετανία υπολογίζεται σε 2,27 δις ευρώ ετησίως, εκ των οποίων 1,07 δις ευρώ ελληνικές εξαγωγές προς τη Βρετανία (4,2% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών) και 1,19 δις ευρώ ελληνικές εισαγωγές από τη βρετανική αγορά (2,9% των συνολικών ελληνικών εισαγωγών). Την τελευταία πενταετία προκύπτει τάση εξισορρόπησης στο εμπορικό ισοζύγιο, καθώς οι εξαγωγές αυξάνονται, ξεπερνώντας το 1 δις ευρώ για πρώτη φορά το 2015, ενώ οι εισαγωγές μετά από μεγάλη υποχώρηση τη διετία δείχνουν να σταθεροποιούνται στα επίπεδα των 1,2 δις ευρώ. Μάλιστα, το πρότυπο των εξαγωγών της Ελλάδας προς τη Βρετανία χαρακτηρίζεται εξελιγμένο, καθώς σε ποσοστό 60,5% αφορά βιομηχανικά προϊόντα, ενώ ακολουθούν με 29,5% τα αγροτικά προϊόντα. Η Ελλάδα επίσης εισάγει από τη Βρετανία κυρίως βιομηχανικά προϊόντα, τα οποία αποτελούν το 77,4% των εισαγωγών. Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα εξάγει προς τη Βρετανία φάρμακα, πετρελαιοειδή, τυριά, σωλήνες, ηλεκτρικούς αγωγούς, προϊόντα αλουμινίου, σταφύλια και σταφίδες, γιαούρτι και ντοματοπολτό. Οι εισαγωγές της χώρας μας συνίστανται κυρίως σε αυτοκίνητα, φαρμακευτικά προϊόντα, αλκοολούχα ποτά και καταναλωτικά προϊόντα (ρούχα, βιντεοπαιχνίδια κ.ά.). Την ίδια στιγμή, την κόπωση των ελληνικών εξαγωγών επιβεβαιώνουν τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, καταγράφοντας αύξηση στο πρώτο τετράμηνο του 2016 κατά μόλις 0,5% στις εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή, όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2015 είχαν ενισχυθεί κατά 15,2% συγκριτικά με το πρώτο τετράμηνο του Μάλιστα όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας (Σ.Ε.Β.Ε.) «η στασιμότητα στις εξαγωγές μας είναι αναμενόμενη, λόγω των αλλεπάλληλων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι παραγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις. Μεταξύ άλλων, ξεκινώντας ως προς τη δυσχέρεια μεταφορών, από τους αποκλεισμούς σε οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές, αλλά και με τους περιορισμούς στις θαλάσσιες μεταφορές, λόγω των κινητοποιήσεων στα δύο μεγάλα λιμάνια της χώρας, κατεξοχήν της Θεσσαλονίκης και πολύ λιγότερο του Πειραιά. Εξαγωγές όμως χωρίς μεταφορές είναι αδύνατες». ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

46 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ της Νικολέτας Μακρή Α. Χαρίτσης: 322 εκατ. ευρώ στην πραγματική οικονομία τους επόμενους μήνες ΟΛΟΚΛΗΡΏΘΗΚΕ ΜΕ ΕΠΙΤΥΧΊΑ ΣΤΙΣ 8 ΙΟΥΛΊΟΥ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉΣ ΥΠΟΒΟΛΉΣ ΤΩΝ ΑΙΤΉΣΕΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΏΝ ΣΧΕΔΙΏΝ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΜΙΚΡΏΝ ΚΑΙ ΠΟΛΎ ΜΙΚΡΏΝ ΥΦΙΣΤΆΜΕΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ», ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΤΈΣΣΕΡΙΣ ΝΈΕΣ ΔΡΆΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Π.Α , ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΎ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΟΣ «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ» (Ε.Π.ΑΝ.Ε.Κ.). Ο αρμόδιος υφυπουργός, Αλέξης Χαρίτσης, δήλωσε: «Όλες οι δράσεις συνάντησαν μεγάλο ενδιαφέρον, που αποτυπώθηκε σε πολύ υψηλό αριθμό αιτήσεων, με συνέπεια μάλιστα να αυξήσουμε τον συνολικό προϋπολογισμό για τον α κύκλο στα 322 εκατ. ευρώ από τα 270 εκατ. ευρώ που προβλέπονταν αρχικά. Στις προσκλήσεις αυτές επιφέραμε σημαντικές αλλαγές σε σχέση με το παρελθόν, που αφορούν τόσο τα κριτήρια της αξιολόγησης, όσο και τη διευκόλυνση των (προπάντων νέων) δικαιούχων σε ό,τι αφορά τις απαιτήσεις ρευστότητας (ανοιχτός καταπιστευτικός λογαριασμός). Ο στόχος είναι η αξιοποίηση του Ε.Σ.Π.Α. στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης ενός νέου παραγωγικού μοντέλου με έμφαση στην καινοτομία και την εξωστρέφεια, ενισχύοντας πρωτίστως το νέο και καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό. Τα πρώτα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία για τις προτάσεις που υποβλήθηκαν δείχνουν ότι οι αλλαγές είχαν αντίκρισμα, ότι οι προτάσεις ανταποκρίνονται στους στόχους που είχαμε εξαρχής θέσει. Αναμένουμε πλέον 44 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

47 με ενδιαφέρον τη διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων, ενόψει μάλιστα του β κύκλου των προσκλήσεων, για τον οποίο θα αξιοποιηθεί η εμπειρία που θα έχει συγκεντρωθεί. Θα εξεταστούν ενδεχόμενες αλλαγές και εξειδικεύσεις, καθώς και η δυνατότητα αύξησης του διαθέσιμου προϋπολογισμού ώστε να ανταποκριθούμε στο μεγάλο ενδιαφέρον. Ο β κύκλος πρόκειται να ανακοινωθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου το αργότερο». Αναλυτικά, για καθεμία δράση: l Ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (100% χρηματοδότηση) Υποβλήθηκαν αιτήσεις, ως επί το πλείστον νέων, επιστημόνων (νομικών, γιατρών, μηχανικών κ.ά.) από ολόκληρη την επικράτεια. Σε συνδυασμό και με άλλες δράσεις, που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (Ε.Κ.Τ.) και έχουν ήδη ανακοινωθεί (ενίσχυση μεταδιδακτορικής έρευνας, απόκτηση διδακτικής εμπειρίας από νέους διδάκτορες), η δράση στοχεύει στην ανάσχεση της τάσης φυγής των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό. Ο στόχος αυτός αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση, καθώς η ανάταξη της ελληνικής οικονομίας οφείλει να στηριχτεί στο νέο, υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει η χώρα. Με βάση την τεράστια συμμετοχή που καταγράφηκε, μελετάται το ενδεχόμενο μιας επιπλέον αύξησης του προϋπολογισμού της δράσης στον β κύκλο που θα ακολουθήσει. l Νεοφυής επιχειρηματικότητα (100% χρηματοδότηση) Υποβλήθηκαν προτάσεις, εντοπισμένες κατά κύριο λόγο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ιδιαίτερα μεγάλο μέρος των αιτήσεων αφορά τομείς που έχουν επισημανθεί ως βασικοί τομείς προτεραιότητας στο αναπτυξιακό σχέδιο της κυβέρνησης: προπάντων τον τομέα των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής, αλλά και τους τομείς της αγροδιατροφής ή της υγείας. l Ενίσχυση τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό τους και την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών (50% χρηματοδότηση) Ο τουρισμός αποτελεί κι εκείνος έναν τομέα προτεραιότητας, στον οποίο η χώρα διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα και για τις προοπτικές του οποίου είναι κρίσιμη η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών. Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν υφιστάμενες τουριστικές επιχειρήσεις, ως επί το πλείστον από τουριστικά αναπτυγμένες περιοχές όπως το Νότιο Αιγαίο, η Κρήτη και το Ιόνιο. l Αναβάθμιση πολύ μικρών & μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων με την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους στις νέες αγορές (50% χρηματοδότηση) Η δράση συνάντησε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, που δεν αποτυπώνεται μονάχα στον αριθμό των αιτήσεων (9.577), αλλά και στον συνολικό προϋπολογισμό των επενδυτικών σχεδίων που κατατέθηκαν (πάνω από 1 δις ευρώ). Οι ενδιαφερόμενοι είναι, δηλαδή, διατεθειμένοι να επενδύσουν σημαντικά ίδια κεφάλαια για την αναβάθμιση των επιχειρήσεών τους. Νέες δράσεις ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας Οι τέσσερις δράσεις εντάσσονται στον ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό του Ε.Σ.Π.Α. για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας στην κατεύθυνση της αλλαγής του παραγωγικού προτύπου. Στην ίδια κατεύθυνση θα ακολουθήσουν νέες δράσεις. Ήδη έχει εκδοθεί η πρόσκληση για την αναβάθμιση των επαγγελματικών προσόντων εργαζομένων σε επιχειρήσεις, κατά προτεραιότητα στους στρατηγικούς τομείς του Ε.Π.Αν.Ε.Κ., με συνολικό προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ. Έπεται η δράση για τη δικτύωση των επιχειρήσεων (δημιουργία clusters, meta-clusters) με στόχο τη δημιουργία εγχώριων αλυσίδων αξίας, με συνολικό προϋπολογισμό 45 εκατ. ευρώ, καθώς και το πρόγραμμα για την αναβάθμιση υφιστάμενων επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους, με προσωπικό από 50 μέχρι 250 άτομα, συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, ενώ σύντομα θα δημοσιευθεί δράση για την ίδρυση νέων τουριστικών επιχειρήσεων. Στον άμεσο σχεδιασμό βρίσκεται η προκήρυξη προγράμματος προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων τοπικής εμβέλειας σε σχέση με τη μεταποίηση και την εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς και προγράμματος προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιομηχανίας και συγκεκριμένα για τη χρηματοδότηση σχεδίων που αφορούν την αξιοποίηση υγρών, στερεών και αερίων αποβλήτων και απορριμμάτων. Τέλος, με συνολικό προϋπολογισμό 370 εκατ. ευρώ, θα ενισχυθούν συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικούς φορείς για την προαγωγή επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

48 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Χρήστου Κολώνα Μεταποίηση τροφίμων, τουρισμός, εστίαση: To νομοσχέδιο για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων ΤΟ ΝΈΟ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΌ ΠΛΑΊΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΚΛΆΔΟΥΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΉΣΗΣ ΤΡΟΦΊΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΏΝ, ΤΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΣΤΊΑΣΗΣ ΈΧΕΙ ΕΤΟΙΜΆΣΕΙ Η ΚΥΒΈΡΝΗΣΗ. μένου οι επενδυτές να ξεκινούν άμεσα τη δραστηριότητά τους και να ελέγχονται εκ των υστέρων. Κλειδί των αλλαγών είναι η νεοεισαχθείσα διαδικασία της γνωστοποίησης της έναρξης της επιχειρηματικής δραστηριό- Το νομοσχέδιο, το οποίο έχει επιμεληθεί η υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Θεοδώρα Τζάκρη, αποσκοπεί στην κατάργηση πλειάδας δικαιολογητικών και αδειοδοτικών διαδικασιών, προκειτητας στις αρμόδιες αρχές. Οι αλλαγές που προωθούνται έγιναν κατόπιν συνεργασίας με την Παγκόσμια Τράπεζα και το νομοσχέδιο εκτός απρόοπτου θα επιδιωχθεί να κατατεθεί στη Βουλή άμεσα. 46 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

49 Το νέο πλήρες σύστημα αδειοδότησης για όλους τους κλάδους της οικονομίας θα έχει ολοκληρωθεί το 2018 με τη δημιουργία ειδικής ηλεκτρονικής πύλης. Ενδεικτικά αναφέρεται πως, με τις νομοθετήσεις που έρχονται, τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος θα λειτουργούν άμεσα, σε λιγότερο από μία μέρα, έναντι 30 ημερών σήμερα. Στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών μεταξύ άλλων καταργείται η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας από την Κτηνιατρική Αρχή για δραστηριότητες μεταποίησης τροφίμων ζωικής προέλευσης, ενώ στα τουριστικά καταλύματα, πέρα από την κατάργηση σειράς δικαιολογητικών, το πιστοποιητικό πυρασφάλειας θα απαιτείται μόνο για επιχειρήσεις άνω των 51 κλινών (σήμερα άνω των 20 κλινών). Επίσης το Ειδικό Σήμα Λειτουργίας θα χορηγείται εντός 28, αντί εντός των 50 ημερών. Κεντρική φιλοσοφία των αλλαγών που προωθούνται είναι πως οι έλεγχοι στις επιχειρήσεις αυτών των κλάδων δεν θα γίνονται πια εκ των προτέρων, αλλά μετά την έναρξη της λειτουργίας των δραστηριοτήτων τους. Η επιχειρήσεις θα πιάνουν αμέσως δουλειά, και όπου απαιτούνται δικαιολογητικά αυτά θα τηρούνται στο αρχείο τους και δεν θα υποβάλλονται στις αδειοδοτούσες αρχές. Πιο συγκεκριμένα, το νέο πλαίσιο αδειοδότησης των επιχειρήσεων της βιομηχανίας μεταποίησης τροφίμων και ποτών προβλέπει την κατάργηση των περισσότερων προαπαιτούμενων αδειών λειτουργίας και την αντικατάστασή τους με γνωστοποίηση. Παράλληλα, απλοποιείται ουσιαστικά η υποχρέωση συγκέντρωσης δικαιολογητικών, καθώς καταργείται η υποχρέωση λήψης βεβαίωσης καταλληλότητας ή σύμφωνης γνώμης υγειονομικής καταλληλότητας για τις δραστηριότητες μεταποίησης τροφίμων μη ζωικής προέλευσης. Η υποχρέωση αυτή αντικαθίσταται με την απαίτηση καταχώρισης των δραστηριοτήτων. Οι έλεγχοι προβλέπεται να διενεργούνται εκ των υστέρων βάσει αξιολόγησης κινδύνου. Η άδεια ίδρυσης και άδεια λειτουργίας από την Κτηνιατρική Αρχή για δραστηριότητες μεταποίησης τροφίμων ζωικής προέλευσης καταργούνται. Και αντικαθίστανται από απλούστερη και ταχύτερη διαδικασία μίας έγκρισης, με λιγότερα βήματα διεκπεραίωσης από διοικητικής πλευράς και εμφανώς λιγότερα δικαιολογητικά χορήγησής της. Τέλος, η προβλεπόμενη σήμερα διαδικασία «καταχώρισης» μετατρέπεται σε απλή διαδικασία καταχώρισης, χωρίς απαίτηση κατάθεσης εγγράφων και αυτοψίας. Στην περίπτωση των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος (Κ.Υ.Ε.) το σύστημα αλλάζει ριζικά, ώστε να αντικαταστήσει τα δύο στάδια αδειοδότησης, την προέγκριση και την άδεια λειτουργίας, που υπήρχαν μέχρι σήμερα. Ως προς την προέγκριση, αυτή αντικαθίσταται με μια βεβαίωση της Υπηρεσίας Δόμησης, η οποία θα βεβαιώνει τη δυνατότητα ίδρυσης της επιχείρησης στη συγκεκριμένη τοποθεσία. Στη συνέχεια ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να προβεί άμεσα στη γνωστοποίηση της έναρξης λειτουργίας του καταστήματός του, χωρίς να απαιτούνται εκ των προτέρων άδεια λειτουργίας και εκ των προτέρων έλεγχοι. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά απλοποιούνται σημαντικά και τηρούνται στον φάκελο της επιχείρησης, διαθέσιμα σε κάθε αρχή κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Στον τουρισμό και ειδικότερα στα τουριστικά καταλύματα, προβλέπονται παρεμβάσεις για την ταχύτερη διαδικασία έκδοσης του Ειδικού Σήματος Λειτουργίας, ενώ σημαντική είναι και η μείωση των δικαιολογητικών που απαιτούνται για τη λήψη του. Μετά τη λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος, μέσω του οποίου θα μπορούν να γνωστοποιούνται αυτόματα οι επιχειρήσεις και να προγραμματίζονται οι έλεγχοι, το Ειδικό Σήμα Λειτουργίας θα αντικατασταθεί με τη διαδικασία γνωστοποίησης. Σημαντική επίσης ωφέλεια υπολογίζεται να προκύψει και από την απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος καφέ, εστιατορίων, μπαρ και κομμωτηρίων που λειτουργούν εντός των τουριστικών εγκαταστάσεων, τα οποία θα ακολουθήσουν τη διαδικασία γνωστοποίησης. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

50 Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Tου Φραγκίσκου Θεοφύλακτου Συμβούλου επιχειρήσεων - προέδρου MCK PRISMA Ενίσχυση των νεοφυών επιχειρήσεων από τον νέο αναπτυξιακό νόμο ΣΤΙΣ 16 ΙΟΥΝΊΟΥ ΨΗΦΊΣΤΗΚΕ ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΌ ΠΛΑΊΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΎΣΤΑΣΗ ΚΑΘΕΣΤΏΤΩΝ ΕΝΙΣΧΎΣΕΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΏΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΉ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ. 48 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

51 Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να ενισχυθούν και οι νεοφυείς επιχειρήσεις, δηλαδή υπό ίδρυση ή νεοσύστατες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα υποβάλουν επενδυτικά σχέδια αξιοποίησης της εφαρμοσμένης χρήσης της γνώσης για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή και την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών. Ο χαρακτηρισμός των προϊόντων και των υπηρεσιών ως καινοτομικών θα προσδιοριστεί με κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και των συναρμόδιων υπουργών. Ενισχυόμενες δαπάνες Οι δαπάνες που ενισχύονται για τα σχέδια αυτά είναι: α) η κατασκευή, η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων κτιρίων, β) η αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, γ) τα μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, δ) η αγορά παγίων στοιχείων ενεργητικού (κτιρίων, μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού) παραγωγικής μονάδας μικρομεσαίας επιχείρησης, εφόσον l η μονάδα αυτή έχει παύσει τη λειτουργία της, l δεν σχετίζονται ο πωλητής και ο αγοραστής, l η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς, l τα μηχανήματα και ο λοιπός εξοπλισμός δεν δύναται να είναι παλαιότερα των δέκα (10) ετών από την ημερομηνία πρώτης κτήσης τους. ε) συμβουλευτικές υπηρεσίες, στ) η απόκτηση, επικύρωση και προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, ζ) το μισθολογικό κόστος νέων θέσεων εργασίας για προσωπικό που θα απασχοληθεί σε δραστηριότητες ανάπτυξης και καινοτομίας, η) δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης, θ) δαπάνες για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Ειδικότερα οι υπό ίδρυση μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις ενισχύονται και για δαπάνες εκκίνησης. Τα είδη ενισχύσεων στα σχέδια αυτά είναι: l Φορολογική απαλλαγή l Επιχορήγηση l Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης l Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης Όλα τα παραπάνω είδη ενισχύσεων παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά. Προτεινόμενες αλλαγές Παρότι ο νόμος δίνει τη δυνατότητα ενίσχυσης των νεοφυών επιχειρήσεων, εντούτοις οι προϋποθέσεις που θέτει λειτουργούν περιοριστικά για ένα μεγάλο ποσοστό αυτών. Παραθέτουμε σημεία του νόμου που πιστεύουμε ότι πρέπει να τροποποιηθούν πριν από την έναρξη υποβολής των αιτήσεων, για την άρση περιορισμών συμμετοχής νεοφυών επιχειρήσεων στο καθεστώς ενισχύσεων. 1) Παρ. 3 άρθρο 10 Να τροποποιηθεί ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε νεοσύστατες επιχειρήσεις που την τελευταία τριετία δεν εμφάνισαν κέρδη, να λάβουν ενισχύσεις επιχορήγησης ή και επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης. 2) Περ. β) παρ. 1 άρθρο 42 Να τροποποιηθεί ώστε να είναι δυνατή η συμμετοχή επιχειρηματικών αγγέλων στη μετοχική σύνθεση νεοφυών επιχειρήσεων. 3) Παρ. 2 άρθρο 7 Να τροποποιηθεί ώστε να περιληφθεί στις επιλέξιμες δραστηριότητες ο Κ.Α.Δ. 72 «επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη». 4) Άρθρο 20 Να τροποποιηθεί ώστε να δύναται να καταβάλλεται ποσό της επιχορήγησης, μετά την πιστοποίηση από το αρμόδιο όργανο ελέγχου της υλοποίησης του 25% του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου. Επίσης, λόγω του ασφυκτικού πλαισίου έλλειψης ρευστότητας, επιβάλλεται σε νέα τροποποίηση του νόμου να προβλεφθεί η δυνατότητα προκαταβολής, αλλά και αυτόματης επιστροφής του Φ.Π.Α. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

52 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Κώστα Βουτσαδάκη Ποιο είναι το νέο τοπίο στην ενεργειακή αγορά ΝΈΟ ΤΟΠΊΟ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΈΊΑΚΉ ΑΓΟΡΆ ΔΙΑΜΟΡΦΏΝΕΤΑΙ ΤΟΥΣ ΕΠΌΜΕΝΟΥΣ ΜΉΝΕΣ, ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΏΝ ΔΕΣΜΈΥΣΈΏΝ ΓΙΑ ΑΠΕΛΕΥΘΈΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΓΟΡΏΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΎ ΑΕΡΊΟΥ. Οι καταναλωτές, νοικοκυριά και επιχειρήσεις, έχουν ήδη τη δυνατότητα να επιλέξουν προμηθευτή ρεύματος διαφορετικό από τη Δ.Ε.Η. αξιοποιώντας τις ανταγωνιστικές προσφορές από τους εναλλακτικούς προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στην αγορά, ενώ σύντομα θα υπάρχει αντίστοιχη δυνατότητα για την προμήθεια φυσικού αερίου, και θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρχουν επιπλέον συνδυασμένες προσφορές για παροχή 50 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

53 ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου από τον ίδιο προμηθευτή. Η επόμενη μέρα στο ενεργειακό τοπίο θα περιλαμβάνει επίσης μια σημαντικά μικρότερη σε μέγεθος Δ.Ε.Η., η οποία υποχρεώνεται δια νόμου να περιορίσει το μερίδιο αγοράς της από 91% σε 50% ως το 2020 και να αποχωριστεί τα δίκτυα μεταφοράς, διαχωρίζοντας τον Α.Δ.Μ.Η.Ε., ο οποίος θα πρέπει να αποκτήσει στρατηγικό επενδυτή. Η πίεση των εταίρων για άνοιγμα της αγοράς, σε συνδυασμό με την ευνοϊκή συγκυρία των χαμηλών διεθνών τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, έχουν οδηγήσει σε εκπτώσεις και προσφορές τόσο από τους εναλλακτικούς προμηθευτές, όσο και από την ίδια τη Δ.Ε.Η., η οποία από 1ης Ιουλίου προχώρησε σε ενιαία έκπτωση 15% στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων (εκτός χρεώσεων για δίκτυα, Ε.Τ.Μ.Ε.Α.Ρ., Υ.Κ.Ω., κ.λπ.) για τους συνεπείς πελάτες που εξοφλούν ή έχουν διακανονίσει τις οφειλές τους. Η πίεση προς το πρώην κρατικό μονοπώλιο είναι έντονη, καθώς η νομοθετημένη μείωση του μεριδίου αγοράς τής Δ.Ε.Η. περίπου στο μισό στερεί από την εταιρεία πόρους που είναι απαραίτητοι όχι μόνο για την ανάπτυξη, αλλά ακόμα και για την επιβίωσή της, αν δεν βρεθούν άλλες πηγές εσόδων. Η Δ.Ε.Η. αντιμετωπίζει ταυτόχρονα έντονο πρόβλημα ρευστότητας εξαιτίας και της εκτόξευσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών στα επίπεδα των 2,5 δις ευρώ, ή 3 δις ευρώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των συνδικαλιστών της ΓΕΝ.Ο.Π.- Δ.Ε.Η., οι οποίοι θεωρούν ανείσπρακτα τα ποσά που έχουν ρυθμιστεί. Το απευκταίο σενάριο για τη διοίκηση και τους εργαζομένους στην επιχείρηση είναι να προχωρήσει η μείωση του μεριδίου αγοράς με την απόσπαση από τη Δ.Ε.Η. του «φιλέτου» της αγοράς, δηλαδή των κατηγοριών εκείνων της κατανάλωσης που χρεώνονται με τα υψηλότερα τιμολόγια και είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Ο κίνδυνος αυτός μπορεί να επαληθευθεί μέσω των δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας, που προγραμματίζονται για το φθινόπωρο προκειμένου οι ανταγωνιστές της Δ.Ε.Η. να αποκτήσουν πρόσβαση στις φθηνότερες πηγές ηλεκτροπαραγωγής που ελέγχει αποκλειστικά η επιχείρηση. Οι προμηθευτές που θα συμμετάσχουν στις δημοπρασίες δεν θα έχουν κανέναν περιορισμό ως προς τον τρόπο διάθεσης της ενέργειας, παρά τις πιέσεις της Δ.Ε.Η. να τεθούν όροι, ούτως ώστε η δημοπρατούμενη ενέργεια να διατεθεί σε αντιπροσωπευτικό «καλάθι» καταναλωτών. Ως προσπάθεια να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο αυτό ερμηνεύεται η πρόταση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Δ.Ε.Η. Μανόλη Παναγιωτάκη για δημιουργία και πώληση εταιρείας προμήθειας, στην οποία θα μεταφερθούν πελάτες της Δ.Ε.Η. από όλες τις κατηγορίες κατανάλωσης και τα προφίλ συνέπειας. Προίκα της εταιρείας, εκτός από το έτοιμο πελατολόγιο, θα είναι και η δέσμευση της Δ.Ε.Η. για παροχή σταθερής χονδρικής τιμής πώλησης της ενέργειας. Στόχος είναι η εταιρεία αυτή, που θα αντιστοιχεί στο 7% ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

54 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ περίπου της αγοράς να είναι έτοιμη προς πώληση το φθινόπωρο. Υπάρχουν ωστόσο αρκετά ανοιχτά ζητήματα σε σχέση με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία της αγοράς, τον ανταγωνισμό και την προστασία του καταναλωτή. Στο μεταξύ είναι σε εξέλιξη η διαδικασία απόσχισης του Α.Δ.Μ.Η.Ε. (δίκτυα μεταφοράς) με βάση τη συμφωνία κυβέρνησης-θεσμών που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης. Η συμφωνία προβλέπει ότι στην τελική φάση το 51% των μετοχών του Διαχειριστή θα ελέγχεται από το δημόσιο, ενώ ποσοστό 20%-24% θα πουληθεί σε στρατηγικό επενδυτή μέσω διεθνούς διαγωνισμού, και το υπόλοιπο θα διατεθεί μέσω χρηματιστηρίου. Η συμφωνία προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις της ΓΕΝ.Ο.Π.- Δ.Ε.Η., η οποία μπλόκαρε τη λήψη απόφασης στην πρώτη συνεδρίαση της γενικής συνέλευσης που είχε συγκληθεί για το θέμα, ενώ ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει με ασφαλιστικά μέτρα κατά του διαγωνισμού για την επιλογή στρατηγικού επενδυτή. Η υπόθεση του Α.Δ.Μ.Η.Ε. προκάλεσε έντονη αντιπαράθεση της διοίκησης της Δ.Ε.Η. με τη ΓΕΝ.Ο.Π., με την πρώτη να κατηγορεί τους συνδικαλιστές ότι διακινδυνεύουν την πώληση του 100% της θυγατρικής μεταφοράς και τη ΓΕΝ.Ο.Π. να καλεί τον πρόεδρο της Δ.Ε.Η. Μανώλη Παναγιωτάκη (που είχε διατελέσει πρόεδρος της ΓΕΝ.Ο.Π. κατά τη δεκαετία του 1980) να αναλογιστεί το συνδικαλιστικό του παρελθόν. Η κατάληξη της υπόθεσης του Α.Δ.Μ.Η.Ε., εκτός από στοιχείο της αξιολόγησης του μνημονίου από τους εταίρους έχει και την ουσιαστική πλευρά, της χρηματοδότησης και ανάπτυξης των δικτύων μεταφοράς, που περιλαμβάνουν διεθνείς διασυνδέσεις αλλά και, κυρίως, τη διασύνδεση των νησιών του Αιγαίου με το ηπειρωτικό δίκτυο. Έργο που θα οδηγήσει σε δραστική μείωση του κόστους ηλεκτροπαραγωγής (καθώς τα νησιά τροφοδοτούνται τώρα από πετρελαϊκούς σταθμούς, με πολλαπλάσιο κόστος σε σχέση με το διασυνδεδεμένο δίκτυο στην ηπειρωτική Ελλάδα), σε αύξηση της δυνατότητας αξιοποίησης του δυναμικού ανανεώσιμων πηγών στα νησιά καθώς η παραγόμενη ενέργεια θα μπορεί να διοχετεύεται στο ηπειρωτικό δίκτυο, αλλά και σε αύξηση της χρήσης (άρα και μείωση του κόστους) των θερμικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στην ηπειρωτική χώρα, που υπολειτουργούν λόγω της κρίσης και της μειωμένης ζήτησης ενέργειας. 52 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

55 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ο Της Εύης Παπαδοσηφάκη Οι επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, αν και ανθεκτικές στην κρίση, βάζουν κι αυτές λουκέτο... ΤΟ 2015 ΈΚΛΕΙΣΑΝ ΠΆΝΩ ΑΠΌ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΥΨΗΛΉΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΜΕΛΈΤΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΎ ΚΈΝΤΡΟΥ ΤΕΚΜΗΡΊΩΣΗΣ (Ε.Κ.Τ.) ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΈΙ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΌ ΊΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΏΝ. Αλλά, όπως επισημαίνεται, εν μέσω ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος όπου για το σύνολο των επιχειρήσεων οι διαγραφές είναι σχεδόν διπλάσιες των συστάσεων, ο κλάδος της υψηλής τεχνολογίας επιδεικνύει σχετικά μεγαλύτερες αντοχές, αν και ο αριθμός των διαγραφών και σε αυτό τον κλάδο αυξάνεται διαχρονικά. Σύμφωνα με την έρευνα, το σύνολο των επιχειρηματικών συστάσεων στη χώρα καταγράφει διαχρονική μείωση (από ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

56 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ το 2011 σε το 2015), ενώ αυξάνονται οι επιχειρηματικές διαγραφές (από το 2011 ανήλθαν στις το 2015). Σε αυτό το πλαίσιο, ο αριθμός των συστάσεων επιχειρήσεων στον κλάδο της υψηλής τεχνολογίας (μεταποίηση «υψηλής τεχνολογίας» και υπηρεσίες «υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης») παραμένει διαχρονικά σχετικά μικρός ( ), επιδεικνύοντας ωστόσο μια σταθερότητα σε σχέση με τη μείωση που παρουσιάζει ο συνολικός αριθμός επιχειρηματικών συστάσεων. Αναλυτικότερα, το μερίδιο των συστάσεων των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στο σύνολο των επιχειρηματικών συστάσεων καταγράφει αύξηση για την περίοδο μέχρι το 2013 (από 4,4% το 2011 σε σχεδόν 7% το 2013), ενώ για τα έτη 2014 και 2015 καταγράφει υποχώρηση. Όσον αφορά τις διαγραφές επιχειρήσεων στον κλάδο, ο αριθμός τους αυξάνεται διαχρονικά, από το 2011 σε πάνω από το Το μερίδιο των διαγραφών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στο σύνολο των διαγραφών των επιχειρήσεων της χώρας σημειώνει μικρή μείωση έως και το 2013 (3,4% για το 2013), ενώ από το 2014 αυξάνεται, φθάνοντας το 4,5% το Η έρευνα Αναλυτικότερα, πέρυσι δημιουργήθηκαν συνολικά νέες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, εκ των οποίων οι ήταν υψηλής τεχνολογίας, ενώ διαγράφηκαν από τα μητρώα συνολικά εταιρείες, από τις οποίες οι ήταν υψηλής τεχνολογίας. Συνεπώς, έκλεισαν περισσότερες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας από όσες άρχισαν να λειτουργούν. Το 2014 είχαν δημιουργηθεί συνολικά νέες εταιρείες, από τις οποίες οι ήταν υψηλής τεχνολογίας, ενώ είχαν κλείσει εταιρείες, εκ των οποίων οι ήταν υψηλής τεχνολογίας (άρα είχαν κλείσει 441 παραπάνω από όσες είχαν συσταθεί). Το 2011 είχαν ανοίξει συνολικά νέες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, από τις οποίες οι υψηλής τεχνολογίας, ενώ είχαν σταματήσει να λειτουργούν εταιρείες, εκ των οποίων οι υψηλής τεχνολογίας (συνεπώς είχαν ανοίξει περισσότερες επιχειρήσεις από όσες είχαν κλείσει). Το μερίδιο των διαγραφών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στο σύνολο των διαγραφών των επιχειρήσεων της χώρας σημείωσε μικρή μείωση από 3,5% το 2011 σε 3,4% το 2013, ενώ από το 2014 αυξήθηκε, φθάνοντας στο 4,5% το Από την άλλη, το μερίδιο των συστάσεων των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στο σύνολο των επιχειρηματικών συστάσεων κατέγραψε αύξηση από 4,4% το 2011 σε 6,8% το 2013, ενώ το 2015 κατέγραψε υποχώρηση στο 4,5%. Ο αριθμός των συστάσεων νέων επιχειρήσεων στη χώρα μας στον κλάδο της υψηλής τεχνολογίας (μεταποίηση «υψηλής τεχνολογίας» και υπηρεσίες «υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης») παραμένει διαχρονικά σχετικά μικρός ( ), επιδεικνύει ωστόσο, σύμφωνα με το ΕΚΤ, μια σταθερότητα σε σχέση με τη μείωση που παρουσιάζει ο συνολικός αριθμός επιχειρηματικών συστάσεων. Η νέα μελέτη με τίτλο «Η δημογραφία των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα Σύσταση και διαγραφή επιχειρήσεων την περίοδο », βασίζεται στα στατιστικά στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.) και ακολουθεί την κατηγοριοποίηση του κλάδου, όπως εφαρμόζεται από τη Eurostat. 54 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

57 Η μελέτη αποτελεί την πρώτη προσπάθεια αποτύπωσης των συστάσεων και διαγραφών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας, για την πιο πρόσφατη χρονική περίοδο ( ). Μεταξύ άλλων διαπιστώνεται ότι οι εγχώριες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της κατασκευής ηλεκτρονικών υπολογιστών υπερτερούν κατά πολύ στις συστάσεις, σε σχέση με τις επιχειρήσεις κατασκευής φαρμακευτικών προϊόντων. Στις επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης στον κλάδο των υπηρεσιών, ο διαχρονικά μεγαλύτερος αριθμός συστάσεων αποδίδεται στις δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες, ενώ ακολουθούν οι δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας και οι τηλεπικοινωνίες. Όταν η Ελλάδα συγκρίνεται με τα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ε.Ε.-28 ως προς τις συστάσεις και τις διαγραφές των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης στις υπηρεσίες, για τα έτη για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από τη Eurostat, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το εύρημα ότι η Ελλάδα πρωτοστατεί στη δημιουργία τέτοιων επιχειρήσεων, ακολουθούμενη, με βάση το 2013, από την Ισπανία, την Ουγγαρία και τη Σουηδία. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στις διαγραφές, όπου η Ελλάδα πρωτοστατεί τα έτη 2012 και 2013, ενώ το 2011 κατατάσσεται τέταρτη. Όπως επισημαίνει η Δρ Εύη Σαχίνη, διευθύντρια του Ε.Κ.Τ., «H μελέτη του εθνικού συστήματος καινοτομίας αποτελεί κεντρικό στόχο του Ε.Κ.Τ. Προς αυτή την κατεύθυνση, πέρα από τη διενέργεια των επίσημων στατιστικών για την έρευνα, ανάπτυξη & καινοτομία στην Ελλάδα, το Ε.Κ.Τ. αξιοποιεί στοιχεία από δημόσιους φορείς για να φωτίσει πτυχές του συστήματος καινοτομίας. Δεδομένου ότι στρατηγική επιδίωξη της χώρας είναι η μεταστροφή του παραγωγικού μοντέλου σε οικονομία έντασης γνώσης, η αποτύπωση της διαχρονικής εξέλιξης των συστάσεων και διαγραφών των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας, ακριβώς λόγω της αυξημένης βαρύτητας και συνεισφοράς τους στην παραγωγή και εκμετάλλευση της γνώσης, είναι κρίσιμη». Οι επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας έχουν αυξημένη βαρύτητα και συνεισφορά στην οικονομία λόγω της καινοτομικής τους δραστηριότητας, καθώς, μεταξύ άλλων στρέφουν τη μεταποιητική υποδομή και τις υπηρεσίες προς την κατεύθυνση των βελτιωμένων παραγωγικών και εξαγωγικών επιδόσεων. Κατά συνέπεια, η καταγραφή δεικτών που αφορούν τέτοιες επιχειρήσεις έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς φανερώνεται η επιχειρηματική δυναμική που αναπτύσσεται στην οικονομία. Η σύσταση νέων επιχειρήσεων λειτουργεί ανταγωνιστικά ως προς τις εν ενεργεία επιχειρήσεις, αναγκάζοντας τις τελευταίες να λάβουν μέτρα βελτίωσης της αποδοτικής τους ικανότητας, μια διαδικασία που ευνοεί συνολικά την εθνική οικονομία. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

58 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Παναγιώτη Ευθυμιάδη Έτοιμη το καλοκαίρι του 2017 η Ιόνια Οδός από Αντίρριο έως Ιωάννινα ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΣΥΜΦΩΝΊΑ ΠΟΥ ΥΠΕΓΡΆΦΗ ΜΕΤΑΞΎ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΊΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΏΝ, ΟΙ ΑΠΟΖΗΜΊΩΣΕΙΣ ΔΙΑΜΟΡΦΏΘΗΚΑΝ ΣΕ 150 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ ΚΑΙ ΤΟ ΈΡΓΟ ΠΡΟΧΩΡΆ ΜΕ ΓΡΉΓΟΡΟΥΣ ΡΥΘΜΟΎΣ. Τα ποσά αυτά θα καταβληθούν από το δημόσιο ως αποζημίωση για τις καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις και για το πρόσθετο κόστος που συνεπάγεται η μη συνεπής στάση του δημοσίου, αλλά και για να διατεθούν για την επίσπευση της κατασκευής (διπλές βάρδιες κ.λπ.), προ- κειμένου τα έργα να ολοκληρωθούν έως τον Μάρτιο του 2017 και να μην υπάρξει πρόβλημα στις πληρωμές του Ε.Σ.Π.Α. Το έργο κινείται εντός του χρονοδιαγράμ- 56 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

59 ματος, που θέλει το κύριο κομμάτι της Ιόνιας Οδού να παραδίδεται τον Μάρτιο και τη σήραγγα της Κλόκοβας να παραδίδεται τον Αύγουστο του Οι πρώτες παραδόσεις νέων τμημάτων της Ιόνιας Οδού αναμένονται εντός του Το τμήμα από την έξοδο της σήραγγας της Κλόκοβας (10ο περίπου χιλιόμετρο) μέχρι την Αμφιλοχία (90ό περίπου χιλιόμετρο) που περιλαμβάνει και την παράκαμψη Αγρινίου, η οποία έχει ήδη δοθεί στην κυκλοφορία αναμένεται να παραδοθεί σε κυκλοφορία περί τα τέλη του έτους. Με την ολοκλήρωση του αυτοκινητοδρόμου, η απόσταση από το Αντίρριο μέχρι τα Ιωάννινα θα διανύεται με ασφάλεια σε 1 ώρα και 40 λεπτά περίπου, αντί για σχεδόν 4 ώρες που απαιτούνται σήμερα. Σε χρόνο ρεκόρ άνοιξε η σήραγγα Κλόκοβας Σε χρόνο ρεκόρ άνοιξε η σήραγγα Κλόκοβας. Η δίδυμη σήραγγα μήκους μέτρων άρχισε να κατασκευάζεται τον Μάρτιο του 2015 (πρόδρομες εργασίες), ενώ η διάνοιξη ξεκίνησε τον Μάιο του Η διάνοιξη της σήραγγας προς Ιωάννινα ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες, ενώ η διάνοιξη της σήραγγας προς Αθήνα έγινε στις 28 Ιουνίου. Η σήραγγα Κλόκοβας είναι η μεγαλύτερη οδική σήραγγα στην Αιτωλοακαρνανία, η μεγαλύτερη σήραγγα της Ιόνιας Οδού και η δεύτερη μεγαλύτερη σήραγγα στη Δυτική Ελλάδα. Σε όλο το μήκος της διαδρομής θα υπάρχουν τέσσερις σταθμοί διοδίων. Ο πρώτος (με κατεύθυνση από Πάτρα προς Ιωάννινα) αμέσως μετά τη σήραγγα της Κλόκοβας, ο δεύτερος στο Αγγελόκαστρο, ο τρίτος στο Μενίδι και ο τέταρτος στο Τέροβο. Σε καθεστώς πλήρους λειτουργίας, τα διόδια που θα καταβάλλει ένα Ι.Χ. από το Αντίρριο στα Ιωάννινα θα είναι περίπου 12 ευρώ. Διόδια θα υπάρχουν και σε 5 πλευρικά σημεία. Πότε θα γίνουν οι παραδόσεις Στο τέλος καλοκαιριού το πρώτο τμήμα που θα ολοκληρωθεί θα είναι το Κουβαράς-Αμφιλοχία, μήκους 26 χλμ., το οποίο αποτελεί συνέχεια της παράκαμψης Αγρινίου, και συνολικά θα λειτουργήσει αυτοκινητόδρομος 60 χλμ. Μέχρι το τέλος φθινοπώρου θα έχει ολοκληρωθεί το τμήμα από την έξοδο της σήραγγας Κλόκοβας μέχρι και την παράκαμψη Αγρινίου, συνολικού μήκους 30 χλμ. Στο τέλος του έτους θα ολοκληρωθεί το τμήμα Φιλιππιάδα-Πέρδικα, μήκους 30 χλμ., που μαζί με την ήδη λειτουργούσα παράκαμψη Αγρινίου, μήκους 17 χλμ., θα δημιουργήσουν συνεχόμενο αυτοκινητόδρομο 47 χλμ. Στο τέλος Μαρτίου 2017 εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει όλος ο αυτοκινητόδρομος. Η ακτινογραφία του έργου Η Νέα Οδός έχει αναλάβει τη μελέτη, τον σχεδιασμό, την κατασκευή, τη λειτουργία, τη διαχείριση και τη συντήρηση του έργου παραχώρησης «Ιόνια Οδός». Το έργο, με συνολικό μήκος 380 χλμ., περιλαμβάνει τον ομώνυμο αυτοκινητόδρομο «Ιόνια Οδός», μήκους 196 χλμ., από Αντίρριο έως Ιωάννινα (ανισόπεδος κόμβος με Εγνατία Οδό). Αυτός ο αυτοκινητόδρομος έχει τεράστια σημασία κοινωνική και αναπτυξιακή αφού: l Συνδέει όλη τη Δυτική Ελλάδα, αναβαθμίζοντας σημαντικά αστικά και αγροτικά κέντρα όπως τα Ιωάννινα, η Άρτα και το Αγρίνιο. l Προσφέρει επαρκέστερη σύνδεση των λιμανιών Πάτρας, Αστακού και Ηγουμενίτσας. l Πρόκειται για ένα έργο που διασχίζει δύο περιφέρειες και τέσσερις νομούς και έρχεται να καλύψει μια απαίτηση πολλών ετών και να δώσει νέα ώθηση ανάπτυξης. Στα τεχνικά χαρακτηριστικά του συναντάμε ανάμεσα σε άλλα: 24 γέφυρες συνολικού μήκους 7 χλμ., 4 σήραγγες συνολικού μήκους 11,2 χλμ., 77 κάτω διαβάσεις και 24 άνω διαβάσεις. Η Ιόνια Οδός, ο αυτοκινητόδρομος που θα συνδέει ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα, θα περιλαμβάνει: l 196 χλμ. νέου, σύγχρονου, υψηλών προδιαγραφών αυτοκινητοδρόμου l 4 σήραγγες διπλής κατεύθυνσης, συνολικού μήκους 11,2 χλμ. l 24 γέφυρες, συνολικού μήκους περίπου 7 χλμ. l 77 κάτω και 24 άνω διαβάσεις l 392 οχετούς διαφόρων διαστάσεων και τύπων l 5 σταθμούς εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών (Σ.Ε.Α.) l 3 κέντρα λειτουργίας και συντήρησης l 4 μετωπικούς και 5 πλευρικούς σταθμούς διοδίων Η πρόοδος της Ιόνιας Οδού είναι η εξής: Τμήμα Αντίρριου-Κεφαλόβρυσου (76 χλμ.): Η κατασκευή 6 γεφυρών βρίσκεται στο 90,3%, των 3 δίδυμων σηράγγων στο 97,7% και των ανοικτών τμημάτων δρόμου στο 45,1%. Τμήμα Κουβαρά-Κομποτίου (53 χλμ.): Η κατασκευή 8 γεφυρών βρίσκεται στο 76,7%, ενώ η οδοστρωσία στο 80,6%. Τμήμα Άρτας-Τσαγκαρόπουλου (40,6 χλμ.): Οι 6 γέφυρες βρίσκονται στο 91%, η κατασκευή του δρόμου στο 73,2%. Τμήμα Τσαγκαρόπουλου-Εγνατίας (26 χλμ.): Η κατασκευή 2 γεφυρών βρίσκεται στο 85%, μίας σήραγγας στο 80% και η οδοστρωσία στο 73%. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

60 Ο ΟΔΗΓΟΣ Του Σταύρου Βαρδαλά Η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία (Ι.Κ.Ε.) (Γ μέρος) ΣΥΝΕΧΊΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΌ ΜΑΣ ΆΡΘΡΟ ΤΗΝ ΑΠΑΡΊΘΜΗΣΗ ΤΩΝ ΓΝΩΡΙΣΜΆΤΩΝ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΉΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΉΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ, Η ΟΠΟΊΑ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΝΈΑ ΕΤΑΙΡΙΚΉ ΜΟΡΦΉ ΠΟΥ ΕΙΣΉΧΘΗ ΣΤΟ ΔΊΚΑΊΟ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΝΌΜΟ 4072/2012 (ΆΡΘΡΑ 43 ΈΩΣ 120). Ο νόμος αυτός έθεσε το περίγραμμα της νέας αυτής εταιρικής μορφής, έκτοτε όμως οι νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις υπέστησαν διάφορες τροποποιήσεις, που απορρόφησαν ορισμένα, κυρίως πρακτικά, προβλήματα. Σήμερα, με τη σειρά των άρθρων μας αυτών παρουσιάζεται η κωδικοποιημένη μορφή του νομοθετικού αυτού πλαισίου. Με το άρθρο 92 του νόμου αυτού ρυθμίζονται θέματα εξόδου του εταίρου από την εταιρεία. Έτσι, προβλέπεται ότι κάθε εταίρος μπορεί να εξέλθει της εταιρείας για σπουδαίο λόγο με απόφαση του δικαστηρίου, που εκδίδεται μετά από αίτησή του. Το καταστατικό της εταιρείας όμως, μπορεί να περιλαμβάνει διατάξεις για το δικαίωμα των εταίρων να εξέλθουν της εταιρείας υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Μπορεί επίσης να προβλέπει την έξοδο εταίρου με εξωκεφαλαιακές εισφορές, με δήλωση της εταιρείας αν ο εταίρος αυτός περιέλθει σε αδυναμία εκπλήρωσης της παροχής που αντιστοιχεί στην εισφορά αυτή, ιδίως λόγω ασθένειας ή συνταξιοδότησης ή διότι έχει κληρονομήσει τα εταιρικά μερίδια. Ο εξερχόμενος εταίρος δικαιούται να λάβει την πλήρη αξία των μεριδίων του. Αν 58 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

61 τα μέρη δεν συμφωνούν στην αποτίμηση ή το καταστατικό δεν ορίζει τον τρόπο προσδιορισμού της, αποφασίζει το δικαστήριο. Σε κάθε περίπτωση, η εταιρεία μπορεί να αξιώσει αποζημίωση κατά το άρθρο 78, παρ. 4 (περί ελαττωματικών αποφάσεων και περί ακυρότητας, εφόσον συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις). Μετά την έξοδο του εταίρου ο διαχειριστής υποχρεούται χωρίς καθυστέρηση να προβεί σε ακύρωση των μεριδίων του και, αν συντρέχει περίπτωση, σε μείωση του κεφαλαίου, και να αναπροσαρμόσει τον αριθμό των εταιρικών μεριδίων με σχετική καταχώριση στο ΓΕ.Μ.Η. Μπορεί, όμως, να ορίζεται στο καταστατικό ότι σε περίπτωση εξόδου τα εταιρικά μερίδια δεν θα ακυρώνονται, αλλά θα εξαγοράζονται από πρόσωπο που θα υποδεικνύει η εταιρεία, αντί καταβολής της πλήρους αξίας των μεριδίων, που προσδιορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 3. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι οι εταίροι έχουν δικαίωμα προτίμησης στην εξαγορά, κατά το ποσοστό της συμμετοχής τους στην εταιρεία. Το επόμενο άρθρο 93 αναφέρεται στον αποκλεισμό εταίρου από την εταιρεία. Αν υπάρχει σπουδαίος λόγος, το δικαστήριο, μετά από αίτηση κάθε διαχειριστή ή εταίρου, μπορεί να αποκλείσει από την εταιρεία κάποιον εταίρο, αν υπήρξε για αυτό απόφαση των λοιπών εταίρων, σύμφωνα με το άρθρο 72 παρ. 4 περί λήψης απόφασης σε γενική συνέλευση με απλή πλειοψηφία ή με αυξημένη πλειοψηφία. Η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από τη λήψη της απόφασης των εταίρων. Το δικαστήριο μπορεί να εκδίδει προσωρινή διαταγή με την οποία διατάσσει τα αναγκαία ασφαλιστικά μέτρα, που μπορεί να περιλαμβάνουν προσωρινή αναστολή του δικαιώματος ψήφου τού υπό αποκλεισμό εταίρου. Από την τελεσιδικία της απόφασης και την καταβολή στον αποκλειόμενο της πλήρους αξίας των μεριδίων του, που προσδιορίζεται όπως ορίζεται στην παράγραφο 3 του προηγούμενου άρθρου, η εταιρεία συνεχίζεται μεταξύ των λοιπών εταίρων. Σε κάθε περίπτωση, η εταιρεία μπορεί να αξιώσει αποζημίωση κατά το άρθρο 78 παρ. 4. Κατά τα λοιπά εφαρμόζεται αναλόγως η παράγραφος 4 του άρθρου 92 περί δικαιωμάτων του εξερχόμενου από την εταιρεία εταίρου. Ο νόμος διαθέτει, λόγω της σπουδαιότητας του θέματος, ένα ολόκληρο κεφάλαιο στις σχέσεις των εταίρων με την εταιρεία και στις σχέσεις των εταίρων μεταξύ τους. Με τον τρόπο αυτόν, το άρθρο 94 περί των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των εταίρων προβλέπει ότι, αν δεν προβλέπεται κάτι άλλο στον παρόντα νόμο ή το καταστατικό, τα εταιρικά μερίδια παρέχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις, ανεξάρτητα από το είδος της εισφοράς στην οποία αντιστοιχούν. Για την παροχή στους εταίρους νέων δικαιωμάτων ή την επιβολή νέων υποχρεώσεων, απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού με συμφωνία όλων των εταίρων ή τη συναίνεση εκείνου τον οποίο αφορά η υποχρέωση. Κάθε εταίρος δικαιούται να λαμβάνει γνώση, αυτοπροσώπως ή με αντιπρόσωπο, της πορείας των εταιρικών υποθέσεων και να εξετάζει τα βιβλία και τα έγγραφα της εταιρείας. Δικαιούται επίσης με δαπάνες του να λαμβάνει αποσπάσματα του βιβλίου των εταίρων και του βιβλίου πρακτικών του άρθρου 66. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι τα δικαιώματα του παρόντος άρθρου ασκούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα, όχι μεγαλύτερα του τριμήνου. Η εταιρεία μπορεί να αρνηθεί την παροχή πληροφοριών ή την πρόσβαση στα βιβλία αν υπάρχει σοβαρή απειλή για τα επιχειρηματικά συμφέροντά της. Κάθε εταίρος δικαιούται να ζητεί πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την κατανόηση και την εκτίμηση των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης της συνέλευσης. Εταίροι που έχουν το ένα δέκατο (1/10) του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων δικαιούνται οποτεδήποτε να ζητήσουν από το δικαστήριο τον διορισμό ανεξάρτητου ορκωτού ελεγκτή-λογιστή, για να διερευνήσει σοβαρές υπόνοιες παράβασης του νόμου ή του καταστατικού και να γνωστοποιήσει το αποτέλεσμα με έκθεσή του στους εταίρους και την εταιρεία. Το επόμενο άρθρο 95 περί των συμβάσεων της εταιρείας με τους εταίρους ή με τον διαχειριστή προβλέπει ότι κάθε σύμβαση μεταξύ εταιρείας και των εταίρων ή του διαχειριστή πρέπει να καταγράφεται στο βιβλίο πρακτικών του άρθρου 66 με μέριμνα του διαχει- ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

62 Ο ΟΔΗΓΟΣ ριστή και να ανακοινώνεται σε όλους τους εταίρους μέσα σε έναν μήνα από τη σύναψή της. Αν η εταιρεία είναι μονοπρόσωπη, η καταγραφή αυτή αποτελεί προϋπόθεση του κύρους της σύμβασης, εκτός αν η σύμβαση αφορά τρέχουσες πράξεις που συνάπτονται υπό κανονικές συνθήκες. Το καταστατικό μπορεί να υποβάλλει συγκεκριμένες ή και όλες τις συμβάσεις της παραγράφου 1 σε έγκριση των εταίρων. Η εκτέλεση των συμβάσεων της παραγράφου 1 απαγορεύεται, εφόσον με την εκτέλεση αυτή ματαιώνεται, εν όλω ή εν μέρει, η ικανοποίηση των λοιπών δανειστών της εταιρείας. Συμφωνίες εταιρείας και εταίρων που αφορούν τη διαχείριση της περιουσίας της εταιρείας εκ μέρους των τελευταίων, είναι επιτρεπτές. Το επόμενο κεφάλαιο Η του νόμου αυτού ασχολείται με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και τη διανομή κερδών. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι τα άρθρα 80, 96 και 97, η παράγραφος 1 του άρθρου 98, και το άρθρο 101 του παρόντος νόμου παύουν να ισχύουν για περιόδους που αρχίζουν μετά την 31η Δεκεμβρίου 2014, όπως προβλέπεται από το άρθρο 38, παρ. 3, περ. ε του νόμου 4308/2014 (Φ.Ε.Κ. Α/251). Το άρθρο 96 επιγράφεται «ετήσιες οικονομικές καταστάσεις» και προβλέπει ότι η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία συντάσσει ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, που περιλαμβάνουν: (α) τον ισολογισμό, (β) τον λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήσεως, (γ) τον πίνακα διάθεσης αποτελεσμάτων και (δ) προσάρτημα που περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες και επεξηγήσεις για την πληρέστερη κατανόηση των άλλων καταστάσεων, καθώς και την ετήσια έκθεση του διαχειριστή για την εταιρική δραστηριότητα κατά τη χρήση που έληξε. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει τη σύνταξη και άλλων οικονομικών καταστάσεων. Οι καταστάσεις υπογράφονται από τον διαχειριστή και αποτελούν ενιαίο σύνολο. Το άρθρο 97 περί απογραφής αναφέρει ότι μία φορά τον χρόνο, στο τέλος της εταιρικής χρήσης, ο διαχειριστής της εταιρείας υποχρεούται να συντάξει απογραφή όλων των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού της, με λεπτομερή περιγραφή και αποτίμηση. Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας καταρτίζονται από τον διαχειριστή της με βάση την απογραφή αυτή. Το επόμενο άρθρο 98 περί του τρόπου κατάρτισης και δημοσίευσης καταστάσεων προβλέπει ότι για την κατάρτιση των ετήσιων 60 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

63 οικονομικών καταστάσεων εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 42, 42α, 42β, 42γ, 42δ, 42ε, 43, 43α και 43γ του Κ.Ν. 2190/1920 περί των ανωνύμων εταιρειών. Όταν κατά τις ισχύουσες διατάξεις οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, ισχύουν αναλόγως τα οριζόμενα στα άρθρα 134 επ. του Κ.Ν. 2190/1920. Με μέριμνα του διαχειριστή γίνεται δημοσίευση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. και την ιστοσελίδα της εταιρείας μέσα σε τρεις (3) μήνες από τη λήξη της εταιρικής χρήσης. Σχετικά εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 43β του Κ.Ν. 2190/1920. Το επόμενο άρθρο 99 ομιλεί για τον έλεγχο και ορίζει ότι για τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων των ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 36, 36α, 37 και 38, καθώς και της παραγράφου 4 του άρθρου 43α του Κ.Ν. 2190/1920. Οι ελεγκτές ορίζονται από τους εταίρους και ο διορισμός τους καταχωρίζεται στο Γ.Ε.ΜΗ. Ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες που κατά το κλείσιμο του ισολογισμού δεν υπερβαίνουν τα όρια των δύο από τα τρία κριτήρια του άρθρου 42α παρ. 6 του Κ.Ν. 2190/1920, απαλλάσσονται από την υποχρέωση ελέγχου των οικονομικών καταστάσεών τους από ορκωτούς ελεγκτές λογιστές, οπότε εφαρμόζονται αναλόγως οι παράγραφοι 7 και 8 του πιο πάνω άρθρου 42α. Εδώ σημειώνεται ότι, κατά το άρθρο 38, παρ. 5 του νόμου 4308/2014, Φ.Ε.Κ. Α 251 (έναρξη ισχύος από την ): όπου άλλη διάταξη νόμου ή άλλος κανόνας δικαίου παραπέμπει σε διατάξεις του Κ.Ν. 2190/1920, οι οποίες καταργούνται δυνάμει του παρόντος άρθρου, με την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου η παραπομπή αυτή νοείται ότι αναφέρεται στις αντίστοιχες διατάξεις του παρόντος νόμου. Ειδικότερα: α) Παραπομπή στην παρ. 1 του άρθρου 42α ή στο άρθρο 42γ του Κ.Ν. 2190/1920 θεωρείται ότι αναφέρεται στο άρθρο 16 του παρόντος νόμου. β) Παραπομπή στην παρ. 5 του άρθρου 42ε του Κ.Ν. 2190/1920 θεωρείται ότι αναφέρεται στο άρθρο 32 του παρόντος νόμου. γ) Παραπομπή στην παρ. 5 του άρθρου 103 του Κ.Ν. 2190/1920 (παρουσίαση ίδιων μετοχών στον ισολογισμό) θεωρείται ότι αναφέρεται στην παράγραφο 1ε του άρθρου 26 του παρόντος νόμου. Το άρθρο 100 επιγράφεται «Έγκριση των καταστάσεων από τους εταίρους και διανομή κερδών» και ορίζει ότι για την έγκριση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων και τη διανομή κερδών απαιτείται απόφαση των εταίρων. Κάθε έτος, και πριν από κάθε διανομή κερδών, πρέπει να κρατείται τουλάχιστον το ένα εικοστό (1/20) των καθαρών κερδών για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Το αποθεματικό αυτό μπορεί μόνο να κεφαλαιοποιείται ή να συμψηφίζεται με ζημίες. Πρόσθετα αποθεματικά μπορούν να προβλέπονται από το καταστατικό ή να αποφασίζονται από τους εταίρους. Για να διανεμηθούν κέρδη, πρέπει αυτά να προκύπτουν από τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. Οι εταίροι αποφασίζουν για τα κέρδη που θα διανεμηθούν. Το καταστατικό μπορεί να ορίζει ελάχιστη υποχρεωτική διανομή κερδών. Η συμμετοχή των εταίρων στα κέρδη είναι ανάλογη προς τον αριθμό των μεριδίων που έχει κάθε εταίρος. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι για ορισμένο χρόνο, που δεν θα υπερβαίνει τη δεκαετία, κάποιος εταίρος ή εταίροι δεν μετέχουν, ή μετέχουν περιορισμένα, στα κέρδη ή στο προϊόν της εκκαθάρισης, ή ότι έχουν δικαίωμα λήψης πρόσθετων κερδών. Οι εταίροι που εισέπραξαν κέρδη κατά παράβαση των προηγούμενων παραγράφων οφείλουν να τα επιστρέψουν στην εταιρεία. Η αξίωση αυτή μπορεί να ασκηθεί και πλαγιαστικά από τους δανειστές. Η προηγούμενη παράγραφος εφαρμόζεται και σε περιπτώσεις κεκρυμμένης καταβολής κερδών ή έμμεσης επιστροφής εισφορών. Για το επόμενο άρθρο 101 ισχύει η προαναφερθείσα παρατήρηση ότι τα άρθρα 80, 96 και 97, η παράγραφος 1 του άρθρου 98, και το άρθρο 101 του παρόντος νόμου παύουν να ισχύουν για περιόδους που αρχίζουν μετά την 31η Δεκεμβρίου 2014, κατά το άρθρο 38, παρ. 3, περ. ε του νόμου 4308/2014 (Φ.Ε.Κ. Α 251). Το άρθρο αυτό αναφέρεται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και ορίζει ότι κάθε ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία που διέπεται από το ελληνικό δίκαιο, αν είναι μητρική κατά τα οριζόμενα στην περίπτωση Α της παραγράφου 5 του άρθρου 42ε του Κ.Ν. 2190/1920, υποχρεούται να καταρτίζει ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης. Για την κατάρτιση των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 90 έως 109 του Κ.Ν. 2190/1920. Το επόμενο κεφάλαιο Θ του νόμου αυτού επιγράφεται «λύση και εκκαθάριση» και με το άρθρο 102 περί της εταιρείας σε κατάσταση επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης, ορίζει ότι αν η εταιρεία βρίσκεται σε κατάσταση επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης των οφειλών της, κατά την έννοια των άρθρων 3 παρ. 2 και 99 παρ. 1 του Πτωχευτικού Κώδικα (νόμος 3588/2007), ο διαχειριστής υποχρεούται, χωρίς υπαίτια βραδύτητα, να συγκαλέσει συνέλευση των εταίρων, που θα αποφασίσει τη λύση της εταιρείας, την υποβολή αίτησης πτώχευσης ή έναρξης διαδικασίας εξυγίανσης ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου. Το άρθρο 103 αναφέρει τους λόγους λύσης. Έτσι ορίζεται ότι η ιδι- ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

64 Ο ΟΔΗΓΟΣ ωτική κεφαλαιουχική εταιρεία λύεται: (α) οποτεδήποτε με απόφαση των εταίρων, (β) όταν παρέλθει ο ορισμένος χρόνος διάρκειας, εκτός αν ο χρόνος αυτός παραταθεί προτού λήξει με απόφαση των εταίρων, (γ) αν κηρυχθεί η εταιρεία σε πτώχευση, και (δ) σε άλλες περιπτώσεις, που προβλέπει ο παρών νόμος ή το καταστατικό. Η λύση της εταιρείας, αν δεν οφείλεται στην πάροδο του χρόνου διάρκειας, καταχωρίζεται στο Γ.Ε.ΜΗ. με μέριμνα του εκκαθαριστή. Το άρθρο 104 περί της εκκαθάρισης και περί του εκκαθαριστή προβλέπει ότι αν λυθεί η εταιρεία για οποιοδήποτε λόγο, εκτός από την κήρυξή της σε πτώχευση, ακολουθεί το στάδιο της εκκαθάρισης. Μέχρι το πέρας της εκκαθάρισης η εταιρεία λογίζεται ότι εξακολουθεί και διατηρεί την επωνυμία της, στην οποία προστίθενται οι λέξεις «υπό εκκαθάριση». Η εξουσία των οργάνων της εταιρείας κατά το στάδιο της εκκαθάρισης περιορίζεται στις αναγκαίες για την εκκαθάριση της εταιρικής περιουσίας πράξεις. Ο εκκαθαριστής μπορεί να ενεργήσει και νέες πράξεις, εφόσον με αυτές εξυπηρετούνται η εκκαθάριση και το συμφέρον της εταιρείας. Η εκκαθάριση ενεργείται από τον διαχειριστή, εκτός αν το καταστατικό προβλέπει διαφορετικά ή αποφάσισαν άλλως οι εταίροι. Οι εταίροι μπορούν να αποφασίσουν διαφορετικά από το καταστατικό μόνο με την πλειοψηφία του άρθρου 72 παρ. 5. Οι διατάξεις για τον διαχειριστή εφαρμόζονται ανάλογα και στον εκκαθαριστή. Το επόμενο άρθρο 105 αναφέρεται στις εργασίες εκκαθάρισης. Με την έναρξη της εκκαθάρισης ο εκκαθαριστής υποχρεούται να ενεργήσει απογραφή των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων της εταιρείας και να καταρτίσει οικονομικές καταστάσεις τέλους χρήσεως, οι οποίες εγκρίνονται με απόφαση των εταίρων. Εφόσον η εκκαθάριση εξακολουθεί, ο εκκαθαριστής υποχρεούται να καταρτίζει στο τέλος κάθε έτους οικονομικές καταστάσεις. Ο εκκαθαριστής υποχρεούται να περατώσει αμελλητί τις εκκρεμείς υποθέσεις της εταιρείας, να εξοφλήσει τα χρέη της, να εισπράξει τις απαιτήσεις της και να μετατρέψει σε χρήμα την εταιρική περιουσία. Κατά τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας ο εκκαθαριστής οφείλει να προτιμά την εκποίηση της επιχείρησης ως συνόλου, όπου τούτο είναι εφικτό. Εταίροι με εξωκεφαλαιακές εισφορές εξακολουθούν και κατά το στάδιο της εκκαθάρισης να παρέχουν υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείμενο της εισφοράς τους, στο μέτρο που τούτο είναι αναγκαίο για τη διεκπεραίωση των εργασιών της εκκαθάρισης. Οι εταίροι με μερίδια που αντιστοιχούν σε εγγυητικές εισφορές εξακολουθούν να είναι υπόχρεοι έναντι τρίτων για την καταβολή των χρεών της εταιρείας για διάστημα τριών (3) ετών μετά τη λύση της εταιρείας. Αν το 62 ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

65 στάδιο εκκαθάρισης υπερβεί την τριετία εφαρμόζεται αναλόγως το άρθρο 49 παρ. 6 του Κ.Ν. 2190/1920. Το σχέδιο επιτάχυνσης και περάτωσης της εκκαθάρισης εγκρίνεται με απόφαση των εταίρων κατά το άρθρο 72 παρ. 5. Η τυχόν αίτηση στο δικαστήριο υποβάλλεται από εταίρους που έχουν το ένα δέκατο (1/10) του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων. Μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης, ο εκκαθαριστής καταρτίζει οικονομικές καταστάσεις περάτωσης της εκκαθάρισης, τις οποίες οι εταίροι καλούνται να εγκρίνουν με απόφασή τους. Με βάση τις καταστάσεις αυτές ο εκκαθαριστής διανέμει το προϊόν της εκκαθάρισης στους εταίρους, ανάλογα με τον αριθμό των μεριδίων καθενός. Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ότι στη διανομή προτιμώνται οι εταίροι με μερίδια που αντιστοιχούν σε κεφαλαιακές εισφορές. Με συμφωνία όλων των εταίρων ο εκκαθαριστής μπορεί να προβεί σε αυτούσια διανομή της περιουσίας. Ο εκκαθαριστής μεριμνά για την καταχώριση της ολοκλήρωσης της εκκαθάρισης στο Γ.Ε.ΜΗ. Ενόσω διαρκεί η εκκαθάριση ή μετά την περάτωση της πτώχευσης λόγω τελεσίδικης επικύρωσης του σχεδίου αναδιοργάνωσης ή για τον λόγο του άρθρου 170 παρ. 3 του Πτωχευτικού Κώδικα (Ν. 3588/2007), η εταιρεία μπορεί να αναβιώσει με ομόφωνη απόφαση των εταίρων. Το κεφάλαιο Ι του νόμου ασχολείται με τη μετατροπή και τη συγχώνευση. Έτσι, το άρθρο 106 περί της μετατροπής ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας σε άλλη εταιρική μορφή, ορίζει ότι η ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία μπορεί να μετατραπεί σε εταιρεία άλλης μορφής με απόφαση των εταίρων, που λαμβάνεται σύμφωνα με το άρθρο 72 παρ. 5. Σε κάθε περίπτωση, αν μετά τη μετατροπή εταίροι της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας πρόκειται να ευθύνονται για τα χρέη της εταιρείας, απαιτείται η ρητή συναίνεσή τους. Για τη μετατροπή ακολουθείται κατά τα λοιπά η διαδικασία που απαιτείται για τη σύσταση της νέας εταιρικής μορφής. Από την καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. της απόφασης μετατροπής και του νέου καταστατικού, η μετατρεπόμενη ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία συνεχίζεται υπό τη νέα εταιρική μορφή. Η νομική προσωπικότητα συνεχίζεται, και οι εκκρεμείς δίκες συνεχίζονται στο όνομα της εταιρείας υπό τη νέα της μορφή, χωρίς να επέρχεται διακοπή της δίκης. Οι διοικητικές άδειες που είχαν εκδοθεί υπέρ της μετατρεπόμενης εταιρείας συνεχίζουν να υφίστανται. Αν η μετατροπή γίνεται προς άλλη κεφαλαιουχική εταιρεία, απαιτείται προηγούμενη εκτίμηση του ενεργητικού και παθητικού της μετατρεπόμενης ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας, σύμφωνα με το άρθρο 9 του Κ.Ν. 2190/1920. Στην περίπτωση αυτή, αν το εταιρικό κεφάλαιο της εταιρείας που προκύπτει υπολείπεται του ελαχίστου ορίου κεφαλαίου που προβλέπεται από τον νόμο για την εταιρεία αυτή, η διαφορά καλύπτεται με νέες εισφορές. Η καταχώριση της μετατροπής στο Γ.Ε.ΜΗ. γίνεται από την Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ., σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Ν. 3419/2005. Η παράγραφος 2 του άρθρου αυτού αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 11, παρ. 4, του νόμου 4155/2013 (Φ.Ε.Κ. Α 120/ ). Αν υπάρχουν μερίδια που αντιστοιχούν σε εξωκεφαλαιακές εισφορές, θα πρέπει πριν από τη μετατροπή να υπογραφεί σύμβαση μεταξύ εταιρείας και εταίρου που να ρυθμίζει την εκπλήρωση των σχετικών υποχρεώσεων μετά τη μετατροπή. Σχετική μνεία γίνεται στην απόφαση μετατροπής. Αν υπάρχουν μερίδια που αντιστοιχούν σε εγγυητικές εισφορές, οι εταίροι με τα μερίδια αυτά εξακολουθούν να ευθύνονται και μετά τη μετατροπή, για διάστημα τριών (3) ετών, για τις εταιρικές υποχρεώσεις που γεννήθηκαν μέχρι την καταχώριση της μετατροπής στο Γ.Ε.ΜΗ., εκτός αν οι δανειστές της εταιρείας συγκατατέθηκαν εγγράφως στη μετατροπή της εταιρείας. Το άρθρο 107 περί της μετατροπής άλλης εταιρικής μορφής σε ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία, ορίζει ότι εταιρεία άλλης μορφής μπορεί να μετατραπεί σε ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία με απόφαση των εταίρων ή των μετόχων, που λαμβάνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το νόμον για την περίπτωση λύσης της συγκεκριμένης εταιρικής μορφής. Σε κάθε περίπτωση, αν εταίροι της εταιρείας πρόκειται να λάβουν μερίδια που αντιστοιχούν σε εξωκεφαλαιακές ή εγγυητικές εισφορές, απαιτείται η συναίνεσή τους. Για τη μετατροπή ισχύουν αναλόγως οι διατάξεις για τη σύσταση της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας. Η καταχώριση της μετατροπής στο Γ.Ε.ΜΗ. γίνεται από την Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ., σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Ν. 3419/2005. Η παράγραφος 2 τίθεται όπως αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 11 της παραγράφου 5 του νόμου 4155/2013 (Φ.Ε.Κ. Α 120/ ). Η απόφαση για μετατροπή μαζί με το καταστατικό της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας καταχωρίζονται στο Γ.Ε.ΜΗ, τα αποτελέσματα όμως της μετατροπής δεν επέρχονται, αν μέσα σε προθεσμία ενός (1) μήνα από την καταχώριση δανειστής ή δανειστές της εταιρείας προβάλουν έγγραφες αντιρρήσεις για τη μετατροπή. Με τις αντιρρήσεις αυτές οι δανειστές μπορούν να ζητήσουν επαρκείς εγγυήσεις, εφόσον η οικονομική κατάσταση της μετατρεπόμενης εταιρείας καθιστά απαραίτητη την προστασία αυτή. Αν δεν προβληθούν αντιρρήσεις, τούτο σημειώνεται στο Γ.Ε.ΜΗ. με αίτηση της εταιρείας και η μετατροπή συντελείται από το χρόνο καταχώρισης της σημείωσης αυτής. Σε περίπτωση που προβληθούν αντιρρήσεις, το δικαστήριο μπορεί, ύστερα από αίτηση της εταιρείας, να επιτρέψει τη μετατροπή, αν κρίνει ότι η οικονομική κατάσταση της εταιρείας ή οι εγγυήσεις που έχουν λάβει οι δανειστές αυτοί ή οι εγγυήσεις που τους προσφέρονται δεν δικαιολογούν τις αντιρρήσεις τους. Η αίτηση κοινοποιείται στους δανειστές που έχουν προβάλει τις αντιρρήσεις. Η απόφαση του δικαστηρίου υπόκειται μόνο σε ανακοπή ερημοδικίας. Στην περίπτωση αυτή, η μετατροπή συντελείται με την καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. της απόφασης που απορρίπτει τις αντιρρήσεις ή που απορρίπτει την ανακοπή ερημοδικίας. Με τη συντέλεση της μετατροπής η μετατρεπόμενη εταιρεία συνεχίζεται με τη μορφή της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας. Η νομική προσωπικότητα συνεχίζεται, και οι εκκρεμείς δίκες συνεχίζονται στο όνομα της εταιρείας υπό τη νέα της μορφή, χωρίς να επέρχεται διακοπή της δίκης. Οι διοικητικές άδειες που είχαν εκδοθεί υπέρ της μετατρεπόμενης εταιρείας συνεχίζουν να υφίστανται. Οι ομόρρυθμοι εταίροι της ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας, η οποία μετατράπηκε σε ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία, εξακολουθούν να ευθύνονται επί πέντε (5) έτη μετά τη μετατροπή, εις ολόκληρον και απεριόριστα, για τις εταιρικές υποχρεώσεις που γεννήθηκαν μέχρι την καταχώριση της μετατροπής στο Γ.Ε.ΜΗ., εκτός αν οι δανειστές της εταιρείας συγκατατέθηκαν εγγράφως στη μετατροπή της εταιρείας. ανάπτυξη ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

66 ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΕ ΡΟΣ: Α' ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ: Β' ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ: ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ: ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: Κωνσταντίνος Μίχαλος Ιωάννης Συγγελίδης Παύλος Θωµόγλου Νίκος Σοφιανός Ευάγγελος Τσόγης Σπυριδούλα Γεωργοπούλου ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ TMHMATA ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΕΜΠΟΡΙΟΥ: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ: ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: ΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΕΚ ΟΣΕΩΝ: Φωτεινή Μυλωνά Λεµονιά Καναβέτα Παναγιώτης Γεωργαντάκης - Σµαράγδη Αρβανίτη ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΕΘΝΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ TMHMATA ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ: ΙΑΙΤΗΣΙΩΝ: Ελένη Φώτη Μαρία Ζωγράφου Ελένη-Στυλιανή Σταρρά Γεώργιος Γιτσούδης Χρήστος Παναγόπουλος ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ TMHMATA ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ: ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ: ΟΡΓΑΝΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗΣ: ΤΑΜΕΙΟΥ: Σπυριδούλα Γεωργοπούλου ιονυσία Γαριού Ελισσάβετ Πολυδούλη Ιωάννης Χαρίτος Κωνσταντίνα Παπαδιαµαντοπούλου Ελένη Ευαγγελάκου ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΗΤΡΩΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΏΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ TMHMATA ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: ΜΗΤΡΩΟΥ: ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΗΤΡΩΩΝ: ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ: Παναγιώτα Αθανασίου Σταυρούλα Μωρογιώργα Ηλιάνα Σταυράκογλου Βασίλειος Σαλαπάτας , ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ: Ελένη Ευαγγελάκου ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ: ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΟΡΩΠΙΟΥ: ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΛΥΦΑ ΑΣ: Κεκάκος Βασίλειος Αθηνά Κωνσταντινίδου Μαρία Φρέρη , , , 870 ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Σταύρος Βαρδαλάς ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: , info@acci.gr, Fax: ( ιοίκησης Προσωπικού), (Μητρώου) (Τµήµα Οργάνων ιοίκησης), ( ιεθνών Σχέσεων) <

67 ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 1. ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ..: Φαξ: ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ: Φαξ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΛΒΑΝΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: , Φαξ: ΑΛΓΕΡΙΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ 6. ΑΡΜΕΝΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: , ΑΥΣΤΡΙΑ STRUECKER MARCO Τηλ.: Φαξ: ΑΦΡΙΚΗ (ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ) ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΦΡΙΚΗ (ΔΥΤΙΚΗ) ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΦΡΙΚΗ (ΝΟΤΙΟΣ) ΛΕΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΑΛΤΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ (ΕΣΘΟΝΙΑ, ΛΕΤΟΝΙΑ, ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ) ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΕΛΓΙΟ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΒΙΕΤΝΑΜ ΚΑΡΑΜΑΛΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΟΛΙΒΙΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΟΣΝΙΑ ΚΑΙ ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΝΕΤΤΑΣ ΜΑΡΚΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: , Φαξ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΓΑΛΛΙΑ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ε.Β.Ε.Α. ΜΕΛΗ.Σ. - ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Τηλ.: Φαξ: ΓΕΡΜΑΝΙΑ STRUECKER MARCO Τηλ.: Φαξ: ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ Τηλ.: , ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΓΚΑΝΑ ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΔΑΝΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΕΛΒΕΤΙΑ ΗΛΙΑΔΗΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΗΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: Η.Π.Α ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΣΠΥΡΟΣ Τηλ.: , ΙΑΠΩΝΙΑ ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: Φαξ: ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΝΔΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΟΡΔΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΡΑΝ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ/Fax.: ΙΡΑΚ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΑΝΕΤΤΑΣ ΜΑΡΚΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΖΟΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΙΤΑΛΙΑ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ/Fax.: ΚΑΝΑΔΑΣ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: Φαξ: ΚΑΤΑΡ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΔΡΑΚΟΥΛΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΙΝΑ ΚΑΝΔΑΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΛΟΜΒΙΑ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΡΕΑ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ ΕΛΕΝΗ Τηλ.: Φαξ: ΗΛΙΑΔΗΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΒΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΒΕΪΤ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΡΟΑΤΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΥΠΡΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΟΝΓΚΟ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΙΒΑΝΟΣ ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: Φαξ: ΛΙΒΥΗ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: , Φαξ: ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΑΛΑΙΣΙΑ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: ΜΑΛΤΑ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΑΡΟΚΟ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ: Φαξ: ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΕΞΙΚΟ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΟΛΔΑΒΙΑ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΜΠΑΧΡΕΪΝ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: , ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΝΙΓΗΡΙΑ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: , Φαξ: ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΟΜΑΝ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ/Fax.: ΟΥΓΚΑΝΤΑ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: , Φαξ ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ/Fax.: ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΚΙΣΤΑΝ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΡΑΓΟΥΑΗ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΕΡΟΥ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΟΛΩΝΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΡΩΣΙΑ ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΑΝ ΜΑΡΙΝΟ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΕΡΒΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΖΟΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΚΟΠΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: , Φαξ: ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ ΣΟΥΔΑΝ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΟΥΗΔΙΑ ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΣΥΡΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΑΪΛΑΝΔΗ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: , ΤΑΪΒΑΝ ΒΕΝΟΥΡΗ-ΓΟΒΔΕΛΑ ΑΛΚΗΣΤΙΣ Τηλ.: Φαξ: ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: φαξ ΤΑΤΖΙΚΙΣΤΑΝ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΥΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ-ΚΟΥΝΕΝΑΚΗ ΣΟΦΙΑ Τηλ.: Φαξ: ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΥΝΗΣΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΤΣΕΧΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: Φαξ: ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ: Φαξ: ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: Φαξ: ΧΙΛΗ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: Φαξ:

68