ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Δίκαιο είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων που ρυθμίζουν με τρόπο υποχρεωτικό την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων.

Transcript

1 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ Δίκαιο είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων που ρυθμίζουν με τρόπο υποχρεωτικό την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. 1.1.Χαρακτηριστικά του Δικαίου Ετερόνομοι κανόνες Υποχρεωτική ρύθμιση-επιβολή κυρώσεων (κατασταλτικοί μηχανισμοί του κράτους) Ρύθμιση εξωτερικής συμπεριφοράς 1.2.Διαίρεση δικαίου Εσωτερικό Δίκαιο Διεθνές Δίκαιο [ Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο] Κλάδοι Εσωτερικού Δικαίου Δημόσιο Δίκαιο Ιδιωτικό Δίκαιο Δημόσιο Δίκαιο Συνταγματικό Δίκαιο Διοικητικό Δίκαιο Ιδιωτικό Δίκαιο Αστικό Δίκαιο Εμπορικό Δίκαιο Εργατικό Δίκαιο 1.3.Ιεραρχική κατάταξη των κανόνων δικαίου Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο Σύνταγμα Γενικά παραδεδεγμένοι κανόνες Διεθνούς Δικαίου Νόμος Διάταγμα 1

2 Υπουργική Απόφαση 2.ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Μορφή πολιτεύματος Ατομικά δικαιώματα Βλ. ειδικότερα διανεμηθείσα Συλλογή Κειμένων, Κεφάλαιο 1 ο Σύνταγμα της Ελλάδας 3.ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Πρωτογενές δίκαιο Δευτερογενές δίκαιο --Κανονισμός --Οδηγία --Απόφαση --Σύσταση-Γνώμη Νομολογία Δικαστηρίου Ε.Κ. Βλ. Επαμεινώνδας Μαριάς, Ευρωπαϊκή Ένωση: Ιστορία-Θεσμοί-Δίκαιο, Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, Ρέθυμνο ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 4.1.Φυσικά πρόσωπα --Ικανότητα δικαίου --Ικανότητα για δικαιοπραξία είναι η ικανότητα ενός προσώπου να καταρτίζει αυτοβούλως δικαιοπραξίες --Ικανότητα για αδικοπραξία (ικανότητα για καταλογισμό) --Ανίκανοι για καταλογισμό --Ανήλικος κάτω των 10 ετών --Ο μη έχων συνείδηση των πράξεων του --Ανήλικος ηλικίας ετών που ενήργησε χωρίς διάκριση --Ο κωφάλαλος που ενήργησε χωρίς διάκριση 4.2.Νομικά Πρόσωπα --Σύσταση --Ικανότητα Δικαίου --Ικανότητα για Δικαιοπραξία --Επωνυμία-Έδρα --Διοίκηση Νομικού Προσώπου 2

3 --Δικαιοπραξίες Νομικού Προσώπου --Ευθύνη Νομικού Προσώπου από παράνομες πράξεις των οργάνων του --Προστασία νομικού προσώπου --Τέλος Νομικού Προσώπου ---Σωματείο ---Ίδρυμα --Εταιρείες 4.3.Δικαίωμα και καταχρηστική άσκηση δικαιώματος Δικαίωμα είναι η εξουσία που παρέχει το δίκαιο σε ένα πρόσωπο για την ικανοποίηση ενός βιοτικού του συμφέροντος που κρίνεται άξιο προστασίας. --Περιουσιακά δικαιώματα --Προσωπικά δικαιώματα --Μικτής φύσης δικαιώματα Περιουσιακά δικαιώματα --Ενοχικό δικαίωμα --Εμπράγματο δικαίωμα --Κληρονομικό δικαίωμα Προσωπικά δικαιώματα --Δικαίωμα στην προσωπικότητα --Οικογενειακά δικαιώματα Μικτής φύσης δικαιώματα --Δικαιώματα στα προϊόντα της διάνοιας Άσκηση δικαιώματος είναι η χρησιμοποίηση της εξουσίας που περιέχεται σε αυτό από τον δικαιούχο του. --Απόλαυση των ωφελειών που περιέχονται στο δικαίωμα --Διάθεση δικαιώματος --Προστασία δικαιώματος 4.4.Κατάχρηση δικαιώματος- Άρθρο 281 Α.Κ. «Η άσκηση του δικαιώματος απαγορεύεται αν υπερβαίνει τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή ο οικονομικός σκοπός του δικαιώματος». 4.5.Θεμελιώδεις αρχές ενοχικού δικαίου --Αρχή της αυτονομίας της ιδιωτικής βούλησης Ελευθερία των συμβάσεων (άρθρο 361 Α.Κ.) 3

4 Άτυπο των δικαιοπραξιών --Αρχή της καλής πίστης --Η αρχή της εύνοιας προς τον ασθενέστερο συμβαλλόμενο --Αρχή της ευθύνης Προσυμβατική ευθύνη Συμβατική ευθύνη Ευθύνη από αδικοπραξία Ευθύνη από αδικαιολόγητο πλουτισμό Υπαιτιότητα-υποκειμενική ευθύνη Αντικειμενική ευθύνη --Ευθύνη ΝΠ για πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του --Ευθύνη από πρόστηση --Ευθύνη κατόχου ζώου --Ευθύνη εργοδότη για εργατικό ατύχημα Αστική ευθύνη --Παράνομη συμπεριφορά --Υπαιτιότητα 4.6.Εμπράγματο Δίκαιο Εμπράγματο δίκαιο είναι το σύνολο κανόνων του ιδιωτικού δικαίου που ρυθμίζουν τα εμπράγματα δικαιώματα. Εμπράγματα δικαιώματα είναι: 1.Η κυριότητα 2.Οι δουλείες 3.Το ενέχυρο 4.Η υποθήκη Η κυριότητα υπόκειται σε περιορισμούς οι οποίοι προκύπτουν: 1.Από το νόμο 2.Από δικαιώματα τρίτων Δουλείες είναι δικαιώματα πάνω σε ξένα πράγματα, τα οποία ο τρίτος δεν εξουσιάζει ολοκληρωτικά, αλλά μερικά. Επικαρπία είναι το δικαίωμα τρίτου να κάνει χρήση και να καρπούται πράγμα το οποίο ανήκει κατά κυριότητα σε άλλον. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο δανειστής από ενδεχόμενο κίνδυνο το αστικό δίκαιο προβλέπει την εμπράγματη ασφάλεια που συνίσταται σε προσφορά προς αυτόν εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί πραγμάτων του οφειλέτη. Τα εμπράγματα αυτά δικαιώματα είναι: 1.Το ενέχυρο (επί κινητών) 2.Η υποθήκη (κατ αρχήν επί ακινήτων αλλά και επί κινητών μεγάλης αξίας όπως τα πλοία και τα αεροπλάνα). 4

5 4.7.Δικαστική προστασία αστικών δικαιωμάτων Πολιτικά Δικαστήρια Πρωτοβάθμια Δικαστήρια --Ειρηνοδικεία --Μονομελή Πρωτοδικεία --Πολυμελή Πρωτοδικεία Δευτεροβάθμια Δικαστήρια --Πολυμελή Πρωτοδικεία --Εφετεία Άρειος Πάγος Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Βλ. ειδικότερα διανεμηθείσα Συλλογή Κειμένων, Κεφάλαιο 2 ο Αστικό Δίκαιο 5.ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 5.1.Απόκτηση και απώλεια εμπορικής ιδιότητας 5.2.Εμπορικές πράξεις και συμβάσεις 5.3.Εμπορικές εταιρείες Ομόρρυθμη εταιρεία Ετερόρρυθμη εταιρεία Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης Ανώνυμη Εταιρεία 5.4.Βιομηχανική ιδιοκτησία Σήμα Ευρεσιτεχνία 5.5.Ανταγωνισμός Αθέμιτος ανταγωνισμός Προστασία ελεύθερου ανταγωνισμού Συγκέντρωση επιχειρήσεων 5.6.Αξιόγραφα Συναλλαγματική Επιταγή ΤΕΛΟΣ 5