Ε.Κ.Κ.Α. ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 2014

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Ε.Κ.Κ.Α. ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 2014 ΑΘΗΝΑ 2015

2 Πρόλογος Η παρούσα έκθεση απολογισμού των δραστηριοτήτων του Ε.Κ.Κ.Α. αναφέρεται στη χρονική περίοδο του έτους Σκοπός της είναι να αποτελέσει ένα εργαλείο ενημέρωσης σχετικά με τη λειτουργία του Φορέα, αλλά και μέσο δημόσιας λογοδοσίας απέναντι τους πολίτες. Οι βασικοί άξονες παρέμβασης του Ε.Κ.Κ.Α. είναι: α) Η παροχή υπηρεσιών μέσω ενός δικτύου δομών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας κοινωνικής φροντίδας σε Αττική και Θεσσαλονίκη. β) η εξ αποστάσεως στήριξη μέσω των τηλεφωνικών γραμμών: «197» Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας και «1107» Εθνικής Γραμμής Παιδικής Προστασίας γ) η επιτόπια ψυχο-κοινωνική παρέμβαση σε καταστάσεις κρίσης δ) η ψυχο-κοινωνική παρέμβαση σε καταστάσεις μαζικών καταστροφών ε) η ανάπτυξη προγραμμάτων και δράσεων, δικτύωσης, αξιολόγησης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης του τομέα της πρόνοιας στ) Ο συντονισμός εθνικών δράσεων εξυπηρέτησης ευπαθών τμημάτων του πληθυσμού, ζ) η συνεργασία και δικτύωση με δημόσιους φορείς και φορείς της κοινωνίας των πολιτών με στόχο την υλοποίηση δράσεων προάσπισης των κοινωνικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιταγών του εθνικού και διεθνούς δικαίου. Το έργο μας είναι επίσης προσανατολισμένο στη φροντίδα της οικογένειας και του παιδιού, της απροστάτευτης ή κακοποιημένης γυναίκας, των θυμάτων Trafficking, των Αιτούντων άσυλο και των Ασυνόδευτων ανηλίκων, των Ατόμων με αναπηρία, των Ρομά και των Αστέγων. Σημαντικό έργο παρέχεται επίσης προς τρίτους φορείς μέσω της υπηρεσίας πιστοποίησης φορέων, τήρησης Εθνικού Μητρώου για την Παιδική Προστασία και την Αναδοχή, της Υπηρεσίας Διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης Αιτούντων άσυλο κ.ά. Παράλληλα, το Ε.Κ.Κ.Α. ασκεί το συντονιστικό του ρόλο υλοποιώντας καινοτόμα έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης του τομέα της πρόνοιας, όπως είναι το «e- pronoia για τον πολίτη», το οποίο συμβάλλει στον εξορθολογισμό του συστήματος κοινωνικής φροντίδας στην Ελλάδα, και το Σύστημα Συλλογής, Παραγωγής, Εμπλουτισμού και Αξιοποίησης Περιεχομένου (ΣΥΣΠΕΑΠ), το οποίο αποτελεί καινοτόμο υπηρεσία ηλεκτρονικής προσβασιμότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 2

3 Τέλος, το Ε.Κ.Κ.Α. αποτελεί Εθνικό Σημείο Επαφής για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά, έχοντας την ευθύνη για την υλοποίηση και παρακολούθηση της Εθνικής Στρατηγικής καταπολέμησης του κοινωνικού τους αποκλεισμού. Λίγο πριν από την εκπνοή του 2014, η 12ετής αναπτυξιακή πορεία του φορέα επισφραγίστηκε με τη βράβευση του από το ανώτερο πνευματικό Ίδρυμα της χώρας μας, την Ακαδημία Αθηνών με την απονομή του Βραβείου Νικολάου Καρόλου και με χρηματικό έπαθλο ευρώ για το έργο του στην παροχή κοινωνικής φροντίδας. Κινητήρια δύναμη της δράσης του ΕΚΚΑ παραμένει το αφοσιωμένο προσωπικό του και πολύτιμος αρωγός η Κοινωνία των Πολιτών. Για το μέλλον, η πρόκληση για το ΕΚΚΑ γίνεται ολοένα εντονότερη καθώς καλείται να ηγηθεί στην προσπάθεια εξασφάλισης ενός ανταποκρίσιμου, αποδοτικού και αποτελεσματικού δικτύου υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας μέσα στο περιβάλλον ανθρωπιστικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα, οι επιπτώσεις της οποίας πλήττουν τις πιο ευάλωτες ομάδες των συνανθρώπων μας. 3

4 Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ Ε.Κ.Κ.Α. 5 ΜΟΝΑΔΕΣ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ 11 Τηλεφωνική Γραμμή Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας Γραμμή Παιδικής Προστασίας Κέντρα Κοινωνικής Στήριξης Ξενώνες Σύντομης Φιλοξενίας ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ 36 Επείγουσα Επιτόπια Παρέμβαση Διαχείριση Κρίσεων Ποινική Διαμεσολάβηση Προστασία & Αρωγή Θυμάτων Trafficking Συνηγορία ΕΘΝΙΚΕΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 43 Παιδική Προστασία Υπηρεσία Διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης Αιτούντων άσυλο και Ασυνόδευτων Ανηλίκων Εθνικό Σημείο Επαφής για την προώθηση της στρατηγικής ένταξης των Ρομά Πιστοποίηση φορέων στην παροχή υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας (Π.Σ.Π.Α.) ΔΙΚΤΥΩΣΗ- ΠΡΟΒΟΛΗ 62 Ανοικτό Κέντρο Ενημέρωσης για την Πρόνοια (Α.Κ.Ε.Π.) Συμμετοχή σε Δίκτυα Διαδικτυακές Πύλες- Ιστοσελίδες Δράσεις Προβολής Βράβευση του Ε.Κ.Κ.Α. από την Ακαδημία Αθηνών ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 85 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 90 ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 93 ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΧΟΡΗΓΙΕΣ- ΔΩΡΕΕΣ 96 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ 100 4

5 Ταυτότητα του Ε.Κ.Κ.Α. Σύσταση Θεσμικό πλαίσιο Αποστολή Υπηρεσίες 5

6 Α. Σύσταση Φορέα Νομικό πλαίσιο λειτουργίας Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Κ.Α.) είναι Ν.Π.Δ.Δ. με έδρα την Αθήνα και λειτουργεί υπό την εποπτεία και τον έλεγχο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης 1. Συστάθηκε με το άρθρο 6 του Ν.3106/2003 (ΦΕΚ 30/τ.Α/ ), με τον τίτλο Εθνικό Κέντρο Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας (Ε.Κ.Α.Κ.Β.) και μετονομάσθηκε σε Ε.Κ.Κ.Α. με το άρθρο 20 του Ν.3402/2005. Διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο (άρθρο 15, του Ν.3868/2010) και ο Οργανισμός του διέπεται από το Π.Δ. 22/2006 (ΦΕΚ 129/τ.Α/ ). Τα τελευταία χρόνια οι αρμοδιότητες του Ε.Κ.Κ.Α. διευρύνθηκαν σημαντικά με νέες θεσμικές αναθέσεις των ακόλουθων αρμοδιοτήτων: του Εθνικού Παρατηρητήριου Ατόμων με Αναπηρία της παρ. 2, άρθρο 13, του Ν.3454/2006 (ΦΕΚ 75/τ.Α/ ) οι οποίες οι οποίες περιήλθαν στο Ε.Κ.Κ.Α με το άρθρο 3, του Ν.3895/2010 (ΦΕΚ 206/τ.Α/ ). του Ινστιτούτου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης, του άρθρου 2, του Π.Δ.55/2008 (ΦΕΚ 86/τ.Α/ ) το οποίο συγχωνεύτηκε στο Ε.Κ.Κ.Α. του Κοινωνικού Ξενώνα Καρέα ο οποίος καταργήθηκε ως ανεξάρτητο νομικό πρόσωπο και εντάχθηκε στο Ε.Κ.Κ.Α. με το Ν.4025/2011(ΦΕΚ 228/τ.Α/ ) ως περιφερειακή του υπηρεσία. της Εθνικής Γραμμής Παιδικής Προστασίας 1107 η οποία ανατέθηκε στο Ε.Κ.Κ.Α. με το άρθρο 8, του Ν3961/2011 (ΦΕΚ 97/τ. Α/ ) τήρησης του Εθνικού Μητρώου Παιδικής Προστασίας, η λειτουργία της οποίας ρυθμίζεται από την Κ.Υ.Α. με αριθ / (ΦΕΚ 877/τ. Β/ ). ηλεκτρονικής καταγραφής, αναφοράς, παρακολούθησης και αξιολόγησης των δράσεων των φορέων κοινωνικής φροντίδας, η οποία ανατέθηκε, στο Ε.Κ.Κ.Α. με την Υ.Α. με αριθ. Π2α/Γ.Π. οικ 59597/ (ΦΕΚ 1528/τ.Β/ ). συντονισμού και της λειτουργίας του Συστήματος Διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης των Αιτούντων άσυλο αλλοδαπών και ασυνόδευτων ανηλίκων, η οποία ανατέθηκε στο Ε.Κ.Κ.Α. με την Υ.Α. με αριθ. Π2δ/Γ.Π / Εθνικού Σημείου Επαφής (ΕΣΕ) για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά, αρμοδιότητα η οποία ανατέθηκε στο Ε.Κ.Κ.Α. τον Αύγουστο του 2013 με την υπ αριθ 1/ Απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής για τους Ρομά, Ο Οργανισμός του Ε.Κ.Κ.Α. προβλέπει την λειτουργία 4 Διευθύνσεων, 14 Τμημάτων, και Αυτοτελών Υπηρεσιών, οι οποίες υπάγονται απευθείας στον Πρόεδρο. Η πλειοψηφία των μονάδων παροχής φροντίδας διοικούνται αυτοτελώς από το Ε.Κ.Κ.Α., ενώ παράλληλα κάποιες μονάδες λειτουργούν με τη συνεργασία Εθελοντικών Οργανώσεων και Μ.Κ.Ο. στο πλαίσιο Προγραμματικών Συμβάσεων Στο Γράφημα 1, παρουσιάζεται σχηματικά η διοικητική οργάνωση και το Δίκτυο των Υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, όπως λειτούργησαν κατά το Σύμφωνα με το Ν. 4320/2015 (ΦΕΚ 29/ /τ.Α /αρ. 27) ο σημερινός τίτλος του Υπουργείου είναι Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης 6

7 Γράφημα 1: Οργανόγραμμα Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης

8 Β. Αποστολή Ομάδες στόχου Το Ε.Κ.Κ.Α. παρέχει υπηρεσίες πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας (πρόληψης, ανοιχτής φροντίδας), δευτεροβάθμιας (προστατευμένης φιλοξενίας) και τριτοβάθμιας (εξειδικευμένης) κοινωνικής φροντίδας, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 3 του Ν 2646/98, ενώ ταυτόχρονα ασκεί συντονιστικό ρόλο του δικτύου Κοινωνικής Φροντίδας και Αλληλεγγύης. Ειδικότερα η θεσμική αποστολή του Ε.Κ.Κ.Α. υλοποιείται μέσω ενός ευρέος φάσματος δράσεων όπως: - η παροχή υπηρεσιών επείγουσας ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης, ιδιαιτέρως σε μέλη ευπαθών ομάδων που περιέρχονται σε κατάσταση έκτακτης κοινωνικής ανάγκης και κρίσης, - η αναφορά, η παρακολούθηση, η τεκμηρίωση, η αξιολόγηση, η πιστοποίηση, ο συντονισμός και η διασύνδεση των δράσεων του Δικτύου των Υπηρεσιών που παρέχουν κοινωνική φροντίδα και αλληλεγγύη, - η ενημέρωση των πολιτών για θέματα κοινωνικής πρόνοιας και η διασύνδεση τους με το Δίκτυο των Υπηρεσιών Κοινωνικής Προστασίας, - η γνωμοδότηση σε θέματα του τομέα κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης, έπειτα από παραπομπή του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης και - η εκπαίδευση επαγγελματιών σε θέματα κοινωνικής πρόνοιας και η ευαισθητοποίηση των πολιτών σε αυτά. Οι πληθυσμιακές ομάδες, στις οποίες απευθύνονται οι υπηρεσίες και οι επιχειρησιακές δραστηριότητες του Ε.Κ.Κ.Α. είναι κυρίως οι ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως οι άστεγοι, και οι ασυνόδευτοι ανήλικοι αιτούντες άσυλο, τα άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση κρίσης και έκτακτης κοινωνικής ανάγκης, όπως οι κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά τους και τα θύματα Trafficking, αλλά και οποιοσδήποτε πολίτης βρίσκεται σε κατάστασης κρίσης την οποία αδυνατεί να διαχειριστεί, όπως για παράδειγμα τα θύματα μαζικών καταστροφών. Γ. Υπηρεσίες Το Δίκτυο των Υπηρεσιών και των Μονάδων του Ε.Κ.Κ.Α. που υλοποιούν δράσεις Κοινωνικής Παρέμβασης και παρέχουν υπηρεσίες Κοινωνικής Φροντίδας είναι: Η Τηλεφωνική Γραμμή Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας 197 (Εθνική Γραμμή Εκτάκτου Ανάγκης) Η Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασία 1107 Τα αποκεντρωμένα Κέντρα Κοινωνικής Στήριξης (τα οποία παρέχουν ανοιχτή κοινωνική φροντίδα-ψυχολογική και κοινωνική στήριξη και υλοποιούν προγράμματα υλικής στήριξης οικογενειών σε έκτακτη ανάγκη) Τα Κέντρα Επείγουσας Υποδοχής γυναικών σε κρίση και των παιδιών τους 8

9 Οι Ξενώνες Καταφύγια Προστατευμένης Φιλοξενίας γυναικών και των παιδιών τους θυμάτων κακοποίησης, εμπορίας, διακίνησης, εκμετάλλευσης, κ.ά. Οι Κοινωνικοί Ξενώνες Αστέγων (χωρίς οικονομικούς πόρους) Η Υπηρεσία Διαχείρισης Κρίσεων (σε έκτακτα γεγονότα, φυσικές & μαζικές καταστροφές με αποστολή ειδικών ομάδων κοινωνικής παρέμβασης) Η Υπηρεσία Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης (επιτόπια επείγουσα παρέμβαση με κινητές μονάδες) Η Υπηρεσία Συντονισμού και Διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης Αιτούντων άσυλο αλλοδαπών και ασυνόδευτων ανηλίκων, η οποία υποστηρίζει το Πληροφοριακό Σύστημα ΕΣΤΙΑ για τη διασύνδεση και συνεργασία των φορέων που υλοποιούν σχετικά προγράμματα στέγασης και κοινωνικής στήριξης. Παράλληλα, το Ε.Κ.Κ.Α. υλοποιεί ειδικά Θεραπευτικά και Συμβουλευτικά Προγράμματα. Επίσης, αναλαμβάνει δράσεις για την πρόληψη κοινωνικών κινδύνων και διαδικασιών κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτων κοινωνικών αναγκών. Τέλος, συνάπτει προγραμματικές συνεργασίες με κρατικούς φορείς, με οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και με εθελοντικούς οργανισμούς παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας για την παροχή επείγουσας κοινωνικής φροντίδας και στήριξης σε ευάλωτες ομάδες. Το Ε.Κ.Κ.Α., στο πλαίσιο του ρόλου του ως τριτοβάθμιος φορέας, παράλληλα με την υλοποίηση δράσεων παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης, αναπτύσσει και υλοποιεί μια σειρά από συντονιστικές δράσεις, στον τομέα της πρόνοιας. Σε αυτές περιλαμβάνονται: 1. Τα Εθνικά Μητρώα, τα οποία καταγράφουν, παρακολουθούν και αξιολογούν τις δραστηριότητες κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης, καθώς και τους δικαιούχους και επωφελούμενους από τις παροχές και τις υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας (Εθνικό Μητρώο Υιοθεσιών, Εθνικό Μητρώο Αναδοχής, Εθνικό Μητρώο Παιδικής Προστασίας, κ.ά.), 2. Η Υπηρεσία Επιχειρησιακού Συντονισμού Δράσεων Παιδικής Προστασίας για τη στήριξη και διασύνδεση των φορέων παροχής υπηρεσιών παιδικής προστασίας, 3. Το Ανοικτό Κέντρο Ενημέρωσης της Κοινωνικής Πρόνοιας για την ενημέρωση του Πολίτη και των ενδιαφερομένων σε θέματα Κοινωνικής Πρόνοιας και την προώθηση των δράσεων των φορέων του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας μέσω της διάθεσης έντυπου και ηλεκτρονικού ενημερωτικού υλικού, καθώς και πληροφοριών προς τους φορείς και τους πολίτες. 4. Έρευνες, μελέτες και εκθέσεις για θέματα κοινωνικής φροντίδας, αλληλεγγύης και προστασίας, 5. Η Υπηρεσία Πιστοποίησης των φορέων ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που παρέχουν υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας, η οποία γνωμοδοτεί για την Ειδική Πιστοποίηση τους και έχει την ευθύνη λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Συστήματος Πιστοποίησης, 9

10 6. Η Υπηρεσία του Μηχανογραφικού Κέντρου που δημιούργησε και λειτουργεί ένα ολοκληρωμένο Κέντρο Πληροφορικής και ένα σύγχρονο Computer Room όπου έχουν εγκατασταθεί το σύνολο των ηλεκτρονικών εφαρμογών που υλοποιούνται, 7. Η Υπηρεσία ηλεκτρονικής διακυβέρνησης του τομέα της πρόνοιας, η οποία υποστηρίζεται από το συγχρηματοδοτούμενο έργο: e-pronoia για τον πολίτη, του οποίου το Ε.Κ.Κ.Α. είναι κύριος του έργου και φορέας λειτουργίας και αφορά την ενιαία ηλεκτρονική δικτύωση και την οριζόντια διασύνδεση των Υπηρεσιών του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας, τη λειτουργία ενιαίας Εθνικής Διαδικτυακής Πύλης ενημέρωσης και on line εξυπηρέτησης των πολιτών για θέματα κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης. 8. Η Υπηρεσία ηλεκτρονικής προσβασιμότητας των Ατόμων με Αναπηρία δραστηριοποιείται στη λειτουργία καθολικά προσβάσιμων προϊόντων ενημέρωσης των πολιτών, όπως είναι η Δικτυακή Πύλη « και την τεχνολογική υποδομή πολυμέσων που την υποστηρίζει, το επονομαζόμενο Σύστημα Συλλογής, Παραγωγής και Αξιοποίησης Περιεχομένου (ΣΥΣΠΕΑΠ), που έχει τη δυνατότητα προσαρμογής ενημερωτικού και επιμορφωτικού περιεχομένου σε μορφή προσβάσιμη σε κάθε μορφής αναπηρία. 9. Η Υπηρεσία Ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων έργων, η οποία υλοποιεί προγράμματα κοινωνικής προστασίας, ευαισθητοποίησης και αντιμετώπισης του κοινωνικού αποκλεισμού, 10. Το Κέντρο Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου 2 (Κ.Δ.Β.Μ. 2), με Δομές σε Αθήνα, Λάρισα & Θεσσαλονίκη, το οποίο υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα (επαγγελματικής κατάρτισης, επιστημονικής εκπαίδευσης, ευαισθητοποίησης και δια βίου μάθησης) καθώς και επιστημονικές εκδηλώσεις (σεμινάρια, Ημερίδες, ενημερωτικές συναντήσεις) για επαγγελματίες κοινωνικής προστασίας, ενδιαφερόμενους και εθελοντές. 10

11 ΜΟΝΑΔΕΣ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ 11

12 Τηλεφωνική Γραμμή Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας κλήσεις συνολικά παρασχέθηκαν υπηρεσίες σε κλήσεις πραγματοποιήθηκαν 6114 παρεμβάσεις συμβουλευτικής στήριξης Η Τηλεφωνική Γραμμή Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας 197 αποτελεί το επιχειρησιακό κέντρο έκτακτης ανάγκης, άμεσης και διαρκούς αναφοράς, καθώς και ενεργοποίησης ολόκληρου του συστήματος παροχής υπηρεσιών άμεσης κοινωνικής βοήθειας. Λειτουργεί σε 24ωρη βάση, επτά ημέρες την εβδομάδα και έχει στόχο: Την παροχή άμεσης συμβουλευτικής, κοινωνικής και ψυχολογικής στήριξης Την πληροφόρηση για θέματα κοινωνικής φροντίδας Την κινητοποίηση των μηχανισμών άμεσης, κοινωνικής παρέμβασης Την παραπομπή των εξυπηρετουμένων στις λοιπές υπηρεσίες του δικτύου του Ε.Κ.Κ.Α. Τη διασύνδεση των εξυπηρετουμένων με τις Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας και τους λοιπούς φορείς κοινωνικής αλληλεγγύης και κοινωνικής προστασίας για την παροχή της κατάλληλης, αναγκαίας βοήθειας 12

13 Το 2014, το τηλεφωνικό κέντρο της Γραμμής Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας 197 δέχθηκε συνολικά κλήσεις. Από αυτές, οι κλήσεις δεν απαντήθηκαν λόγω φόρτου εργασίας (όλες οι διαθέσιμες γραμμές ήταν κατειλημμένες τη στιγμή που πραγματοποιήθηκαν αυτές οι κλήσεις). Οι κλήσεις ήταν είτε λανθασμένες, είτε δεν είχαν σχέση με τις προσφερόμενες υπηρεσίες, είτε σχετίζονταν με άσκοπες ή κακόβουλες ενέργειες. Τέλος, οι ήταν κλήσεις, στις οποίες η Γραμμή 197 παρείχε υπηρεσίες ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης, καθώς και ενημέρωσης. Η στατιστική ανάλυση, που ακολουθεί στη συνέχεια αυτής της ενότητας, αφορά μόνο σε αυτές τις κλήσεις, οι οποίες απασχόλησαν συστηματικά τα στελέχη της Γραμμής 197 και στις οποίες παρείχαν υπηρεσίες ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης. Το σύνολο των κλήσεων του 2014 (14203 κλήσεις), στις οποίες παρασχέθηκαν υπηρεσίες, είναι αυξημένο κατά 29,0% σε σχέση με αυτό του 2012 ( κλήσεις) και κατά 29,4% σε σχέση με αυτό του 2013 ( κλήσεις). Η πλειονότητα των πολιτών (74,2%), που κάλεσαν τη Γραμμή 197 το 2014, ήταν γυναίκες (βλ. Γράφημα 2). Γράφημα 2: Ποσοστιαία κατανομή των κλήσεων στη Γραμμή 197 σύμφωνα με το φύλο Το μεγαλύτερο ποσοστό των κλήσεων προς τη Γραμμή 197 (27,8%) προερχόταν από άτομα που η ηλικιακή τους ομάδα ήταν ετών, ενώ ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες ετών (21,7%) και ετών (21,7%, βλ. Γράφημα 3). Σημειώνουμε ότι, λόγω της φύσης της τηλεφωνικής επικοινωνίας, αρκετές φορές δεν ήταν δυνατή η καταγραφή της ηλικίας του καλούντος. Για τον λόγο αυτό, μόνον σε 7851 από τις κλήσεις (ποσοστό 55,3%) έχει καταγραφεί η ηλικία του καλούντος. 13

14 Ποσοστό % Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γράφημα 3: Ποσοστιαία κατανομή των κλήσεων προς τη Γραμμή 197 σύμφωνα με την ηλικιακή ομάδα 30 27, ,7 21, ,9 11,9 6, ,4 0,1 <= >=65 Ηλικιακές Ομάδες Οι πιο συχνά αναφερόμενες αιτίες κλήσης στη Γραμμή 197 ήταν οι ψυχολογικές δυσκολίες (38,7%), οι πληροφορίες για θέματα υγείας/πρόνοιας (22,8%), οι δυσκολίες επιβίωσης (9,1%), οι διαγνωσμένες ψυχιατρικές διαταραχές (8,5%), και η κακοποίηση (7,8%). Αναλυτικότερα, οι αιτίες-λόγοι κλήσης στη Γραμμή 197 παρουσιάζονται στο Γράφημα 4. Γράφημα 4: Ποσοστιαία κατανομή των κλήσεων στη Γραμμή 197 σύμφωνα με τις αιτίες κλήσης Στο Γράφημα 5 παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο οι επαγγελματίες, που στελεχώνουν την τηλεφωνική γραμμή, διαχειρίστηκαν τις κλήσεις που έφτασαν στο 197. Όπως βλέπουμε οι πιο συνηθισμένες παρεμβάσεις είναι η συμβουλευτική στήριξη (44,2%), η συμβουλευτική-παραπομπή (23,8%) και η πληροφόρηση (20,0%). 14

15 Γράφημα 5: Ποσοστιαία κατανομή των κλήσεων στη Γραμμή 197 σύμφωνα με τον τρόπο παρέμβασης Από το σύνολο των κλήσεων, που εξυπηρετήθηκαν από τη Γραμμή 197, οι 57 κλήσεις αφορούσαν καταγγελίες για άτομα σε κίνδυνο (κακοποίηση, παραμέληση, κίνδυνος βλάβης, κ.α.), οι οποίες παραπέμφθηκαν στο Κέντρο Υποδοχής και Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης του Ε.Κ.Κ.Α για την επείγουσα διαχείριση αυτών των κρίσεων. Η κρισιμότητα των περιπτώσεων, που συχνά διαχειρίζονται τα στελέχη της Γραμμής 197, καθιστά αναγκαία την περιοδική και συνεχιζόμενη εκπαίδευση τους, ιδιαίτερα σε θέματα διαχείρισης κρίσιμων και επειγουσών καταστάσεων (π.χ. αυτοκτονικές τάσεις, ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού σε άμεσο κίνδυνο, κ.α.). Για το λόγο αυτό, πραγματοποιείται διαρκής ενδοϋπηρεσιακή εκπαίδευση και στελέχη της Γραμμής παρακολουθούν προγράμματα εκπαίδευσης άλλων φορέων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. 15

16 Γραμμή Παιδικής Προστασίας κλήσεις συνολικά παρασχέθηκαν υπηρεσίες σε 1432 κλήσεις πραγματοποιήθηκαν 686 παρεμβάσεις συμβουλευτικής στήριξης Η Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107 ξεκίνησε τη λειτουργία της το Μάιο του 2012 και φιλοδοξεί να αποτελέσει το σημείο αναφοράς του δικτύου των φορέων, κρατικών και μη, που έχουν ως αντικείμενο ζητήματα παιδικής προστασίας. Λειτουργεί σε 24ωρη βάση, επτά ημέρες την εβδομάδα και έχει στόχο: Την παροχή επείγουσας συμβουλευτικής, ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης σε ανηλίκους και την ενημέρωσή τους για θέματα που τους απασχολούν ή τους ενδιαφέρουν Την παροχή επείγουσας συμβουλευτικής, ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης σε γονείς ή άλλους ενδιαφερόμενους και την ενημέρωσή τους για θέματα ανατροφής Τη συνεργασία με τις αρμόδιες εισαγγελικές, δικαστικές, αστυνομικές αρχές και άλλες υπηρεσίες για την άμεση κοινωνική προστασία παιδιών και εφήβων σε κίνδυνο και των ανήλικων παραβατών Την κινητοποίηση των μηχανισμών επιτόπιας επείγουσας κοινωνικής παρέμβασης για την παροχή άμεσης κοινωνικής βοήθειας στους ανηλίκους σε κίνδυνο Την τήρηση του Εθνικού Μητρώου Παιδικής Προστασίας (βάση δεδομένων) με τις αναφορές, εισαγγελικές εντολές, αποφάσεις κ.ά. που αφορούν παιδιά σε κίνδυνο και παιδιά σε προστασία, όπως και τα στοιχεία παρακολούθησης της πορείας των ανηλίκων στα προγράμματα παιδικής προστασίας 16

17 Το 2014 το τηλεφωνικό κέντρο της Εθνικής Γραμμής Παιδικής Προστασίας 1107 δέχθηκε συνολικά κλήσεις. Από αυτές, οι 6555 κλήσεις δεν απαντήθηκαν λόγω φόρτου εργασίας (όλες οι διαθέσιμες γραμμές ήταν κατειλημμένες τη στιγμή που πραγματοποιήθηκαν αυτές οι κλήσεις). Οι 4872 κλήσεις ήταν είτε λανθασμένες, είτε δεν είχαν σχέση με τις προσφερόμενες υπηρεσίες, είτε σχετίζονταν με άσκοπες ή κακόβουλες ενέργειες. Τέλος, οι 1432 ήταν κλήσεις στις οποίες η Γραμμή 1107 παρείχε υπηρεσίες ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης, καθώς και ενημέρωσης. Η στατιστική ανάλυση, που ακολουθεί στη συνέχεια αυτής της ενότητας, αφορά μόνο αυτές τις 1432 κλήσεις, οι οποίες απασχόλησαν συστηματικά τα στελέχη της Γραμμής 1107 και στις οποίες παρείχαν υπηρεσίες ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης. Το σύνολο των κλήσεων του 2014 (1432 κλήσεις), στις οποίες παρασχέθηκαν υπηρεσίες, είναι αυξημένο κατά 133,6% σε σχέση με αυτό του 2012 (613 κλήσεις -η Γραμμή 1107 λειτούργησε από Μάιο έως Δεκέμβριο) και κατά 4,1% σε σχέση με αυτό του 2013 (1375 κλήσεις). Η πλειονότητα των πολιτών (80,0%), που κάλεσαν τη Γραμμή 1107 το 2014, ήταν γυναίκες (βλ. Γράφημα 6). Γράφημα 6: Ποσοστιαία κατανομή των κλήσεων στη Γραμμή 1107 σύμφωνα με το φύλο Το μεγαλύτερο ποσοστό κλήσεων (34,9%) προς τη Γραμμή 1107 προερχόταν από άτομα που η ηλικιακή τους ομάδα ήταν ετών, ενώ ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες ετών (25,0%) και ετών (14,9%, βλ. Γράφημα 7). Σημαντικό ποσοστό (13,1%) των κλήσεων προερχόταν από άτομα της ηλικιακής ομάδας ετών. Σημειώνουμε ότι, λόγω της φύσης της τηλεφωνικής επικοινωνίας, αρκετές φορές δεν ήταν δυνατή η καταγραφή της ηλικίας του καλούντος. Για τον λόγο αυτό, μόνον σε 673 από τις 1432 κλήσεις (ποσοστό 47,0%) έχει καταγραφεί η ηλικία του ατόμου που κάλεσε τη Γραμμή

18 Αιτία κλήσης Ποσοστό % Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γράφημα 7: Ποσοστιαία κατανομή των κλήσεων προς τη Γραμμή 1107 σύμφωνα με την ηλικιακή ομάδα 35,0 34,9 30,0 25,0 25,0 20,0 15,0 13,1 14,9 10,0 5,0 0,0 5,8 3,7 1,9 0,7 <= >=65 Ηλικιακή ομάδα Οι πιο συχνά αναφερόμενες αιτίες κλήσης στη Γραμμή 1107 ήταν οι ψυχολογικές δυσκολίες (30,8%), οι πληροφορίες για θέματα υγείας/πρόνοιας (17,3%), η κακοποίηση (15,1%), τα προβλήματα εφηβείας (10,5%) και οι δυσκολίες της βρεφικής/παιδικής ηλικίας (10,2%). Αναλυτικότερα, οι αιτίες-λόγοι κλήσης στη Γραμμή 1107 παρουσιάζονται στο Γράφημα 8. Γράφημα 8: Ποσοστιαία κατανομή των κλήσεων στη Γραμμή 1107 σύμφωνα με τις αιτίες κλήσης Ψυχολογικές δυσκολίες Πληροφορίες για υπηρεσίες/θέματα Κακοποίηση Προβλήματα εφηβείας Δυσκολίες της βρεφικής/παιδικής ηλικίας Διαταραχές συμπεριφοράς Χρήση ουσιών/εξαρτήσεις Δυσκολίες επιβίωσης Σεξουαλική ταυτότητα-συμπεριφορά Διαγνωσμένες ψυχιατρικές διαταραχές Αυτοκαταστροφικές τάσεις Προβλήματα μειονοτικών ομάδων Χρόνιες, ανίατες ασθένειες Άλλο 2,8 2,2 2,2 1,0 1,0 0,7 0,5 0,5 5,1 10,5 10,2 15,1 17,3 30,8 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 Ποσοστό % 18

19 Στο Γράφημα 9 παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο οι επαγγελματίες, που στελεχώνουν την τηλεφωνική γραμμή, διαχειρίστηκαν τις κλήσεις που έφτασαν στο Οι πιο συνηθισμένες παρεμβάσεις είναι η συμβουλευτική στήριξη (49,1%), η συμβουλευτικήπαραπομπή (23,0%) και η πληροφόρηση (14,7%). Γράφημα 9: Ποσοστιαία κατανομή των κλήσεων στη Γραμμή 1107 σύμφωνα με τον τρόπο παρέμβασης Από το σύνολο των 1432 κλήσεων, που εξυπηρετήθηκαν από τη Γραμμή 1107, οι 40 κλήσεις αφορούσαν καταγγελίες για άτομα σε κίνδυνο (κακοποίηση, παραμέληση, κίνδυνος βλάβης, κ.α.), οι οποίες παραπέμφθηκαν στο Κέντρο Υποδοχής και Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης του Ε.Κ.Κ.Α για την επείγουσα διαχείριση αυτών των κρίσεων. Σημειώνουμε ότι έχει γίνει ήδη μια πολύ μεγάλη προσπάθεια από το Ε.Κ.Κ.Α. και το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο για την Αντιμετώπιση της Θυματοποίησης και της Εγκληματικότητας των Ανηλίκων (Κ.Ε.Σ.Α.Θ.Ε.Α.) για την οργάνωση και το συντονισμό ενός Εθνικού Δικτύου Παιδικής Προστασίας, ξεκινώντας από τη σύσταση Ομάδων Προστασίας Ανηλίκων σε κάθε Δήμο της Χώρας. Στις δραστηριότητες της Εθνικής Γραμμής Παιδικής Προστασίας συμβάλουν με την τακτική επιστημονική τους στήριξη, ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τον Κύκλο των Δικαιωμάτων του Παιδιού, το Κ.Ε.Σ.Α.Θ.Ε.Α. και το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού. 19

20 Κέντρα Κοινωνικής Στήριξης Ξενώνες Σύντομης Φιλοξενίας 1107 νέες περιπτώσεις 413 άτομα φιλοξενήθηκαν 7115 παρεμβάσεις 1172 συνεργασίες με άλλο φορέα Τα Κέντρα Κοινωνικής Στήριξης (Κ.Κ.Σ.) δραστηριοποιούνται στον τομέα της επείγουσας παρέμβασης και της παροχής άμεσης κοινωνικής και ψυχολογικής βοήθειας σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν καταστάσεις κρίσης. Τα Καταφύγια-Ξενώνες προσφέρουν επείγουσα προσωρινή προστατευμένη φιλοξενία σε ευάλωτα άτομα και ομάδες πληθυσμού, συμβουλευτική, ψυχολογική και κοινωνική στήριξη και αποκατάσταση. 20

21 Α. Συγκεντρωτικά στοιχεία Το 2014, τα Κ.Κ.Σ. και οι Ξενώνες του Ε.Κ.Κ.Α. εξυπηρέτησαν 1468 περιπτώσεις συνολικά (βλ. Πίνακα 1). Από αυτές, οι 1107 ήταν καινούριες περιπτώσεις, οι οποίες προσήλθαν για πρώτη φορά στις Μονάδες στη διάρκεια του Οι υπόλοιπες 361 είχαν προσέλθει σε προηγούμενα έτη και η συνεργασία τους με το Ε.Κ.Κ.Α. συνεχίστηκε και στη διάρκεια του Το σύνολο των νέων περιπτώσεων του 2014 (1107) παρουσιάζεται αυξημένο σε σχέση με το 2012 (1023 περιπτώσεις) και με το 2013 (897 περιπτώσεις) σε ποσοστό 8,2% και 23,4% αντίστοιχα. Πίνακας 1: Κατανομή των περιπτώσεων των Κ.Κ.Σ. & των Ξενώνων του Ε.Κ.Κ.Α. το 2014 ανά μονάδα Μονάδα Ε.Κ.Κ.Α. Χρονική περίοδος προσέλευσης Προηγούμενα έτη 2014 Σύνολο Κ.Κ.Σ. Αμπελοκήπων Κ.Κ.Σ. Αξιού Κ.Κ.Σ. Πειραιά Κ.Κ.Σ. Πλ. Βάθη Κ.Κ.Σ. Φοίνικα Σύνολο Κ.Κ.Σ Τ α σ τ ατ ιστι κά σ τ οιχεία, που παρ ουσιάζονται στη συνέχε ια αυτού τ ου κεφ αλαί ου, αφορού ν μόνο σ τις νέες περιπτώ σεις τ ων μ ονάδω ν του Ε. Κ. Κ.Α., εκτός αν υ πάρχε ι δι αφ ορετική επι σήμ ανσ η. Οι ομάδες στόχου, στις οποίες κατατάσσονται οι εξυπηρετούμενοι των μονάδων του Ε.Κ.Κ.Α., ανάλογα με τα προβλήματα που τους απασχολούν, παρουσιάζονται στο Γράφημα 10α. Η πλειονότητα των περιπτώσεων ανήκει στις ευπαθείς ομάδες (51,3%) και ακολουθεί η ομάδα οικογένεια-παιδί (40,5%). Γράφημα 10α : Ποσοστιαία κατανομή των περιπτώσεων των Κ.Κ.Σ. & των Ξενώνων του Ε.Κ.Κ.Α. το 2014 σύμφωνα με την ομάδα στόχου Η ομάδα Ευπαθείς ομάδες περιλαμβάνει κυρίως περιπτώσεις Θυμάτων κακοποίησης (35,8%), Αστέγων (35,8%) και Μεταναστών/προσφύγων (8,2%). Η ομάδα Οικογένεια-παιδί περιλαμβάνει κυρίως περιπτώσεις Ποινικής διαμεσολάβησης (45,9%), το 20,5% αφορά άτομα σε Κατάσταση κρίσης, ενώ το 10,3% είναι Μονογονεϊκές οικογένειες. Στο Γράφημα 10β συνοψίζονται τα στοιχεία για τον τρόπο προσέλευσης στα Κ.Κ.Σ. και στους Ξενώνες των περιπτώσεων του Ε.Κ.Κ.Α. 21

22 Το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτές, προσήλθε με δική του πρωτοβουλία (38,0%), ενώ σημαντικό μέρος προσήλθε με πληροφόρηση/καθοδήγηση από άλλο φορέα (21,9%) και με παραπομπή από την Εισαγγελία (20,7%). Γράφημα 10β: Ποσοστιαία κατανομή των περιπτώσεων των Κ.Κ.Σ. και των Ξενώνων του Ε.Κ.Κ.Α. το 2014 σύμφωνα με τον τρόπο προσέλευσης Στο Γράφημα 11 παρουσιάζονται οι φορείς, που είτε έκαναν μια καταγγελία στο Ε.Κ.Κ.Α., είτε πληροφόρησαν-κατεύθυναν κάποιες περιπτώσεις να απευθυνθούν στην υπηρεσία μας. Γράφημα 11: Ποσοστιαία ταξινόμηση της κατηγορίας των φορέων που κατήγγειλαν ή κατεύθυναν πολίτες να έρθουν στο Ε.Κ.Κ.Α. 22

23 Β. Κέντρα Κοινωνικής Στήριξης Το Ε.Κ.Κ.Α. διαθέτει εννέα (9) Κέντρα Κοινωνικής Στήριξης (Κ.Κ.Σ.) εκ των οποίων, στη διάρκεια του 2014, λειτούργησαν τέσσερα (3 στην Αθήνα και 1 στη Θεσσαλονίκη). Τα Κ.Κ.Σ. στελεχώνονται, ως επί το πλείστον, από κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους. Οι υπηρεσίες, που παρέχονται από τα Κ.Κ.Σ., περιλαμβάνουν: την υποδοχή και αξιολόγηση των αιτημάτων την παροχή συμβουλευτικής, ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης την παραπομπή, διαμεσολάβηση και διασύνδεση των εξυπηρετουμένων με τις κατάλληλες υπηρεσίες του Δικτύου Κοινωνικής Προστασίας την επιτόπια παρέμβαση στις εστίες εμφάνισης καταστάσεων κρίσης και έκτακτης κοινωνικής ανάγκης για άμεση παροχή υπηρεσιών την παροχή πληροφόρησης για όλα τα θέματα κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης Στα Κ.Κ.Σ. διερευνάται συνολικά η κατάσταση και το πρόβλημα με σκοπό την ιεράρχηση των αναγκών του εξυπηρετούμενου πληθυσμού και τον καθορισμό περαιτέρω ενεργειών για την υποστήριξη και αποκατάστασή του. Για το σκοπό αυτό, πραγματοποιούνται επιπλέον -εφόσον κριθεί απαραίτητο- επιτόπιες παρεμβάσεις ή κατ οίκον επισκέψεις. Η αρχική εκτίμηση αποσκοπεί: στον καθορισμό της αρμοδιότητας και της καταλληλότητας του Ε.Κ.Κ.Α. να παρέμβει, στον ακριβή εντοπισμό των προβλημάτων και των παραγόντων εκείνων που καθιστούν την κατάσταση επείγουσα, στον προγραμματισμό των άμεσων αλλά και επόμενων ενεργειών, που αποσκοπούν κατ αρχήν στην ανακούφιση και μακροπρόθεσμα, στην πρόληψη περαιτέρω βλάβης στο άτομο ή στην οικογένεια. Στα Κ.Κ.Σ. παρέχεται, επίσης, βραχεία ψυχοθεραπεία σε άτομα, ζευγάρια και οικογένειες. Τα αιτήματα στα οποία συνήθως καλούνται να ανταποκριθούν αφορούν σε προβλήματα συναισθηματικών διαταραχών και σε αγχώδεις διαταραχές και κρίσεις λόγω δυσμενών γεγονότων ζωής, όπως το πένθος, η απώλεια εργασίας ή το διαζύγιο. Άμεσα και κατά προτεραιότητα εξυπηρετούνται τα αιτήματα πολιτών που βρίσκονται σε κρίση, όπως είναι τα θύματα ενδο-οικογενειακής βίας και τα θύματα εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων. Το 2014 τα Κ.Κ.Σ. του Ε.Κ.Κ.Α. υποδέχτηκαν 1107 νέες περιπτώσεις. Στους πίνακες και στα γραφήματα που ακολουθούν παρουσιάζεται ο πληθυσμός αυτός (των νέων περιπτώσεων), οι δυσκολίες και τα αιτήματά τους. Κατόπιν, θα αναφερθούν οι ενέργειες που έγιναν από τους επαγγελματίες, που στελεχώνουν τόσο τα Κ.Κ.Σ., όσο και τους Ξενώνες, για την ανακούφισή και αποκατάστασή όλων των περιπτώσεων που εξυπηρετήθηκαν από τις επιχειρησιακές μονάδες του Ε.Κ.Κ.Α., στη διάρκεια του προηγούμενου έτους (όχι μόνο των καινούριων). Η πλειονότητα των εξυπηρετουμένων, που προσήλθαν στα Κ.Κ.Σ. το 2014 ήταν γυναίκες (66,2%), όπως φαίνεται και στο Γράφημα

24 Γράφημα 12: Κατανομή των εξυπηρετουμένων των Κ.Κ.Σ. σύμφωνα με το φύλο Η ηλικιακή κατανομή των εξυπηρετούμενων των Κ.Κ.Σ. το 2014 παρουσιάζεται στο Γράφημα 13. Όπως βλέπουμε, το μεγαλύτερο μέρος τους ανήκει στην ηλικιακή ομάδα (26,9%), ενώ ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες (24,1%) και (19,9%). Γράφημα 13: Ποσοστιαία κατανομή των εξυπηρετουμένων των Κ.Κ.Σ. σύμφωνα με την ηλικιακή ομάδα Η χώρα προέλευσης της πλειονότητας των εξυπηρετουμένων στα Κ.Κ.Σ. ήταν η Ελλάδα (74,7%). Από την Αλβανία προερχόταν το 5,7% των περιπτώσεων και από τις αφρικανικές χώρες το 5,6%. Τα ανωτέρω αναπαρίστανται στο Γράφημα 14 που ακολουθεί: 24

25 Γράφημα 14: Ποσοστιαία κατανομή των εξυπηρετουμένων των Κ.Κ.Σ. σύμφωνα με τη χώρα προέλευσης Στο Γράφημα 15 παρουσιάζεται ο λόγος για τον οποίο προσήλθαν οι εξυπηρετούμενοι στα Κ.Κ.Σ. το Στις πολυπληθέστερες κατηγορίες βλέπουμε ότι το 24,5% ήταν θύματα κακοποίησης, οι άστεγοι ήταν επίσης 24,5% και το 10,1% ήταν περιπτώσεις ποινικής διαμεσολάβησης. Γράφημα 15: Κατανομή των εξυπηρετουμένων των Κ.Κ.Σ. σύμφωνα με τον λόγο προσέλευσης Οι εξυπηρετούμενοι των Κ.Κ.Σ. ζήτησαν τη συνδρομή των επαγγελματιών, που στελεχώνουν τις υπηρεσίες, για την αντιμετώπιση μιας σειράς από δυσκολίες προβλήματα, οι οποίες παρουσιάζονται στο Γράφημα 16. Τα ποσοστά του γραφήματος είναι επί συνόλου 1283 προβλημάτων/δυσκολιών, μιας και πολλοί από τους εξυπηρετούμενους είχαν περισσότερα του ενός προβλήματα. Η πλειονότητα των περιπτώσεων (18,9%) ανέφερε κακοποίηση και δυσκολίες επιβίωσης (18,9%), το 12,8% δεν είχε υποστηρικτικό περιβάλλον, το 11,4% είχε ψυχολογικές δυσκολίες ενώ ένα 11,0% ανέφερε έλλειψη στέγης. 25

26 Γράφημα 16: Ποσοστιαία κατανομή των εξυπηρετούμενων των Κ.Κ.Σ. σύμφωνα με τις δυσκολίες-προβλήματα που αντιμετώπιζαν Στο Γράφημα 17 παρουσιάζεται το αίτημα που διατυπώθηκε προς τον φορέα μας είτε από τους ίδιους τους εξυπηρετούμενους, είτε από την υπηρεσία ή το φυσικό πρόσωπο, που έκαναν την καταγγελία ή παρέπεμψαν την περίπτωση στο Ε.Κ.Κ.Α. Για το μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων το αίτημα αφορούσε φιλοξενία (45,7%), ενώ ένα σημαντικό μέρος από αυτούς ζητούσε συμβουλευτική (9,4%), ψυχολογική στήριξη (8,2%) και διερεύνηση συνθηκών διαβίωσης (7,5%). Γράφημα 17: Κατανομή των εξυπηρετούμενων των Κ.Κ.Σ. σύμφωνα με το αίτημα Για την εξυπηρέτηση των περιπτώσεων του Ε.Κ.Κ.Α. οι επαγγελματίες των Κ.Κ.Σ. πραγματοποίησαν διάφορες συνεργασίες με τους εξυπηρετούμενους, τόσο στα Κ.Κ.Σ. όσο και στους Ξενώνες. Τα στοιχεία, που θα παρουσιαστούν ακολούθως, αφορούν σε όλες τις περιπτώσεις του Ε.Κ.Κ.Α. για το 2014 (καινούριες και παλαιότερες). 26

27 Οι περισσότερες από αυτές τις συνεργασίες (βλ. Πίνακα 2) πραγματοποιήθηκαν μέσω τηλεφωνικών συνεργασιών με εξυπηρετούμενους/φορείς (47,4%), ακολουθούν οι συναντήσεις σε Κ.Κ.Σ., Ξενώνα, σπίτι, κ.α. (45,7%), ενώ το 0,6% ήταν επί τόπου παρεμβάσεις και διαχείριση επειγουσών καταστάσεων/κρίσεων. Πίνακας 2: Κατανομή των συνεργασιών μεταξύ επαγγελματιών Ε.Κ.Κ.Α. και εξυπηρετούμενων ανά χώρο-μορφή συνάντησης Χώρος-μορφή συνάντησης Συχνότητα Ποσοστό % Τηλεφωνικές συνεργασίες (εξυπηρετούμενοι/φορείς) ,4 Συναντήσεις (Κ.Κ.Σ., Ξενώνας, σπίτι, κ.α.) ,7 Συνοδεία 391 5,5 Επί τόπου παρεμβάσεις 21 0,3 Διαχείριση επείγουσας κατάστασης/κρίσης 19 0,3 Άλλο 66 0,9 Σύνολο ,0 Οι υπηρεσίες και οι παρεμβάσεις, που παρασχέθηκαν στους εξυπηρετούμενους των Κ.Κ.Σ. και των Ξενώνων στη διάρκεια του 2014, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, 1507 παρεμβάσεις συμβουλευτικής, 1385 ενημερώσεις, 1172 συνεργασίες με άλλους φορείς, 943 παραπομπές και 934 διερευνήσεις καταγγελίας/κοινωνικές. Στο Γράφημα 18, που ακολουθεί, παρουσιάζεται μία ποσοστιαία κατανομή των παρεμβάσεων που διενεργήθηκαν από τους επαγγελματίες των Κ.Κ.Σ. Ο αριθμός αυτών των υπηρεσιών και παρεμβάσεων αφορά σε παροχές που μπορεί να έχουν παρασχεθεί ταυτόχρονα, σε οποιοδήποτε συνδυασμό και συχνότητα, προς τους εξυπηρετούμενους των Κ.Κ.Σ. και των Ξενώνων, σύμφωνα με τις εξατομικευμένες ανάγκες τους. Γράφημα 18: Ποσοστιαία κατανομή των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν στους εξυπηρετούμενους των Κ.Κ.Σ. 27

28 Γ. Ξενώνες σύντομης φιλοξενίας Τα Καταφύγια-Ξενώνες προσφέρουν επείγουσα προσωρινή προστατευμένη φιλοξενία σε ευάλωτα άτομα και ομάδες πληθυσμού, όπως παιδιά και έφηβοι σε κίνδυνο, γυναίκες και έφηβες -με ή χωρίς παιδιά- θύματα ενδοοικογενειακής βίας, κακοποίησης, εκμετάλλευσης, παράνομης εμπορίας και διακίνησης (trafficking), καθώς και ενηλίκων που βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης κοινωνικής ανάγκης. Κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας, ειδικευμένο στελεχιακό δυναμικό, παρέχει στους φιλοξενούμενους: Συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη σε θέματα που σχετίζονται με την ενδυνάμωση και αυτό-βελτίωση των ατόμων, με τη διαβίωσή τους στον Ξενώνα και με την επανάκτηση της λειτουργικότητας τους, με απώτερο στόχο την ομαλή επανένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο. Πληροφόρηση/ενημέρωση για τις δομές στις οποίες μπορούν να απευθυνθούν για την επίλυση των θεμάτων τους. Διασύνδεση και συνεργασία με αρμόδιους φορείς, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες τους (χορήγηση δωρεάν νομικών συμβουλών και νομικής βοήθειας, εύρεση εργασίας, υγειονομική φροντίδα, υπηρεσίες σε ειδικά διαγνωστικά και θεραπευτικά κέντρα, ασφαλιστικά θέματα, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, επιδότηση, επιδόματα, σχολεία, βρεφονηπιακοί σταθμοί, πρεσβείες, υπηρεσίες αλλοδαπών, αστυνομικά τμήματα, κ.ά..) Εφαρμογή ημερήσιου, παιδαγωγικού προγράμματος δραστηριοτήτων για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Συστηματική συνεργασία με τις μητέρες σε θέματα φροντίδας, ανατροφής και διαπαιδαγώγησης των παιδιών, καθώς και συμβουλευτική των μητέρων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων συμπεριφοράς των παιδιών, λόγω του βεβαρημένου ιστορικού τους. Συνεργασία με σχολειά, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. και Διευθύνσεις εκπαίδευσης για την ένταξη των φιλοξενουμένων παιδιών σε σχολικές τάξεις. Κατά το 2014 λειτούργησε το Ε.Κ.Κ.Α τους ακόλουθους Ξενώνες: Κέντρο Επείγουσας Υποδοχής και Καταφύγιο Αττικής (Ξενώνας Υποδοχής) Καταφύγιο-Ξενώνας Προσωρινής Φιλοξενίας Δυτικής Αττικής (Ιλίου) Καταφύγιο-Ξενώνας Προσωρινής Φιλοξενίας Ανατολικής Αττικής (Ξενώνας Καλαμακίου) Κέντρο Επείγουσας Υποδοχής και Καταφύγιο - Ξενώνας Θεσσαλονίκης (Αξιού} Κοινωνικός Ξενώνας Καρέα Κοινωνικός Ξενώνας Ημιαυτόνομης Διαβίωσης Ρέντη (Ξενώνας Ρέντη) Εκτός από τους ανωτέρω, το Ε.Κ.Κ.Α. διαθέτει 10 ακόμη Ξενώνες σύντομης φιλοξενίας, που είτε δεν λειτούργησαν κατά το 2014, είτε λειτούργησαν σε συνεργασία με άλλους φορείς. Οι Ξενώνες αυτοί παρουσιάζονται στον Πίνακα 3. 28

29 Πίνακας 3: Ξενώνες που ανήκουν στο δίκτυο του Ε.Κ.Κ.Α. (λειτούργησαν σε συνεργασία με άλλο φορέα ή δεν λειτούργησαν) Κατάσταση λειτουργίας Ξενώνας Καταφύγιο-Ξενώνας προσωρινής Φιλοξενίας Πειραιά-Δραπετσώνας Καταφύγιο-Ξενώνας Παιδιών Αττικής (Χαμόγελο του Παιδιού) Ξενώνες που λειτούργησαν το 2014 σε συνεργασία με άλλους φορείς Καταφύγιο-Ξενώνας Παιδιών Θεσσαλονίκης (Χαμόγελο του Παιδιού) Καταφύγιο-Ξενώνας Αιτούντων άσυλο Οικογενειών (ΑΡΣΙΣ) Καταφύγιο-Ξενώνας Ασυνόδευτων Ανηλίκων Θεσσαλονίκης (ΑΡΣΙΣ) Κοινωνικός Ξενώνας Αστέγων Αθήνας (Ε.Ε.Σ.) Καταφύγιο-Ξενώνας Γυναικών Βόλου (Ελληνική Μέριμνα Βόλου) Καταφύγιο-Ξενώνας Ξενώνας Ιλίου Προσφύγων Γυναικών και των παιδιών τους (Υπ. Δ.Τ.& Προ.Πο) Καταφύγιο-Ξενώνας Πεντέλης, Προσφύγων Γυναικών και των παιδιών τους (Υπ. Δ.Τ.& Προ.Πο) Το Ε.Κ.Κ.Α. συμπράττει με φορείς δευτεροβάθμιας κοινωνικής φροντίδας για την κάλυψη των υφιστάμενων κοινωνικών αναγκών μέσω της σύναψης προγραμματικών συμβάσεων παραχώρησης κτιρίων, εντάσσοντας τη λειτουργία αυτών των φορέων στο ευρύτερο δίκτυο κοινωνικής φροντίδας το οποίο συντονίζεται από το ΕΚΚΑ. Κατά το 2014 συνολικά υπογράφηκαν 5 προγραμματικές συμβάσεις - ανανεώσεις με τους φορείς: Χαμόγελο του Παιδιού (σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη), «Άρσις» Θεσσαλονίκης, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και Ελληνική Μέριμνα Βόλου. Οι δύο Ξενώνες Πεντέλης και Ιλίου που έχουν παραχωρηθεί στην υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής (του πρώην Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, νυν Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης) για τις επείγουσες ανάγκες στέγασης Αιτούντων Άσυλο μητέρων με παιδιά τους δεν έχουν κάνει έναρξη λειτουργίας έως σήμερα. Στη συνέχεια του κεφαλαίου, θα παρουσιαστούν αρχικά τα στατιστικά στοιχεία των περιπτώσεων, που φιλοξενήθηκαν στους Ξενώνες σύντομης φιλοξενίας του Ε.Κ.Κ.Α. κατά το Ακολούθως, θα παρουσιαστούν κάποια στοιχεία για την λειτουργία των Κοινωνικών Ξενώνων του Ε.Κ.Κ.Α., καθώς και των υπόλοιπων Ξενώνων του δικτύου του. Γ.1. Κέντρο Επείγουσας Υποδοχής Αττικής Κέντρο Επείγουσας Υποδοχής Θεσσαλονίκης Ξενώνας Προσωρινής Φιλοξενίας Ανατολικής Αττικής Ξενώνας Προσωρινής Φιλοξενίας Δυτικής Αττικής Το 2014, το Ε.Κ.Κ.Α. διατήρησε σε συνεχή λειτουργία και τους τέσσερις αυτούς Ξενώνες, με εξαίρεση τον Ξενώνα Προσωρινής Φιλοξενίας Ανατολικής Αττικής, ο οποίος λειτούργησε έως τις 30/09/2014. Οι Ξενώνες Ιλίου στην Αθήνα και Πύλης Αξιού στη Θεσσαλονίκη λειτούργησαν σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων με χρηματοδότηση του Ε.Π. «Διοικητική Μεταρρύθμιση » του ΕΣΠΑ. Στον Ξενώνα Φιλοξενίας γυναικών θυμάτων βίας και των παιδιών τους στο Ν. Θεσσαλονίκης κατά το 2014 φιλοξενήθηκαν 13 γυναίκες και 12 παιδιά και υλοποιήθηκαν πιλοτικά προγράμματα εκμάθησης και ενίσχυσης της ελληνικής γλώσσας για 10 φιλοξενούμενες γυναίκες και 10 φιλοξενούμενα παιδιά ώστε να διευκολυνθεί η κοινωνικής τους ενσωμάτωση. 29

30 Παράλληλα, ο Ξενώνας είναι στελεχωμένος με παιδαγωγό και βρεφονηπιοκόμο για την ενασχόληση με τα παιδιά, τη μελέτη, την ενισχυτική διδασκαλία στα σχολικά τους μαθήματα καθώς και τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Ο Ξενώνας Καλαμακίου, ο οποίος εξυπηρέτησε γυναίκες με κοινωνικοοικονομικά προβλήματα, μόνες ή με τα παιδιά τους και γυναίκες απόφοιτες ιδρυμάτων μετά την ενηλικίωσή τους, λειτούργησε έως τον Οκτώβριο του έτους, οπότε και έληξαν οι συμβάσεις των επικουρικών υπαλλήλων και ακολούθως έγινε αναστολή της λειτουργίας του, λόγω έλλειψης προσωπικού και προωθήθηκαν οι φιλοξενούμενες σε άλλους Ξενώνες του ΕΚΚΑ. Κατά το 2014 φιλοξενήθηκαν στους τέσσερις Ξενώνες του Ε.Κ.Κ.Α. συνολικά 131 περιπτώσεις, εκ των οποίων οι 105 ήταν νέες, ενώ οι 26 ήταν περιπτώσεις που είχαν προσέλθει στη διάρκεια προηγούμενων ετών. Οι 58 από τις 131 περιπτώσεις ήταν γυναίκες που φιλοξενήθηκαν μόνες. Άλλες 73 περιπτώσεις ήταν γυναίκες που φιλοξενήθηκαν μαζί με τα παιδιά τους, που τις συνόδευαν και μία από αυτές τις περιπτώσεις συνοδευόταν και από τη μητέρα της. Ο αριθμός των συνοδευόντων ατόμων ήταν 119 ανήλικα και 1 ενήλικη. Συνεπώς, το σύνολο των φιλοξενούμενων σε αυτούς τους 4 Ξενώνες σύντομης φιλοξενίας για το 2014 ήταν 251 άτομα. Στον Πίνακα 4, παρουσιάζεται η πληρότητα αυτών των μονάδων το 2014, για το σύνολο των ατόμων που φιλοξένησαν: Πίνακας 4: Στοιχεία πληρότητας της Υπηρεσίας Υποδοχής και των Ξενώνων Ιλίου και Καλαμακίου το 2014 Ξενώνας Στοιχεία διαμονής Διαθέσιμες κλίνες Άτομα που φιλοξενήθηκαν 2 Μ.Ο. διάρκειας φιλοξενίας ανά άτομο (ημέρες) Ποσοστό Πληρότητας Κ. Ε. Υποδοχής Αττικής ,8 79,2 Κ. Ε. Υποδοχής Θεσσαλονίκης Ξενώνας Πρ. Φιλ. Αν. Αττικής Ξενώνας Πρ. Φιλ. Δυτ. Αττικής ,1 46, ,1 38, ,7 88,8 Σύνολο ,5 64,1 Στους πίνακες και τα γραφήματα, που παρατίθενται στη συνέχεια, παρουσιάζονται τ α σ τ οιχεία που αφορού ν σ τ ις 131 π εριπτώ σε ις, που φ ι λοξ ενήθηκαν σε αυτές τις 4 δομές το Τα πρόσωπα αναφοράς στο σύνολο των περιπτώσεων, που φιλοξενήθηκαν στους εν λόγω ξενώνες του Ε.Κ.Κ.Α., καθώς και το ένα ενήλικο άτομο που συνόδευε μία περίπτωση, ήταν γυναίκες. Το Γράφημα 19 παρουσιάζει την κατανομή των ατόμων αυτών σε ηλικιακές ομάδες. Παρατηρούμε ότι στην πλειονότητα τους είναι νεαρά σε ηλικία άτομα, δεδομένου ότι το 62,7% από αυτά είναι ηλικίας κάτω των 35 ετών. 2 Ένα μέρος των περιπτώσεων, που φιλοξένησε το Ε.Κ.Κ.Α. το 2014, εναλλασσόταν κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας του ανάμεσα σε αυτούς τους 4 Ξενώνες του Ε.Κ.Κ.Α. Συνεπώς, το άθροισμα των συνόλων των ατόμων, που φιλοξένησε ο κάθε Ξενώνας, είναι μεγαλύτερο από το σύνολο των ατόμων που φιλοξενήθηκε στους τέσσερις αυτούς Ξενώνες. 30

31 Χώρα προέλευσης Ποσοστό % Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γράφημα 19: Κατανομή των φιλοξενούμενων στους Ξενώνες σύμφωνα με την ηλικιακή ομάδα 40,0 38,2 35,0 30,0 25,0 22,9 20,0 17,6 15,0 10,0 5,0 0,0 0,0 6,9 <= >=65 Ηλικιακή ομάδα Στον Πίνακα 5 παρουσιάζεται η κατανομή φύλου και ηλικίας των 119 παιδιών, που συνόδευαν τις φιλοξενούμενες: Πίνακας 5: Κατανομή των παιδιών, που φιλοξενήθηκαν με τις μητέρες τους, σύμφωνα με το φύλο και την ηλικιακή ομάδα Ηλικιακές ομάδες Αγόρι 9,9 Φύλο Κορίτσι 3,1 Σύνολο Σύνολο Η πλειοψηφία των φιλοξενούμενων γυναικών καταγόταν από την Ελλάδα (51 άτομα). Οι υπόλοιπες 80 ήταν αλλοδαπές: 24 κατάγονταν από την Αλβανία, 23 από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, 16 από τις αφρικανικές χώρες και 9 από ασιατικές χώρες. Στο Γράφημα 20 παρουσιάζεται η προέλευση των γυναικών που φιλοξενήθηκαν στους Ξενώνες. Γράφημα 20: Ποσοστιαία κατανομή των φιλοξενουμένων σύμφωνα με τη χώρα προέλευσης 1,5 Ελλάδα 38,9 Αλβανία 18,3 Άλλες ευρωπαϊκές χώρες 17,6 Αφρικανικές χώρες 12,2 Ασιατικές χώρες 6,9 Άλλες χώρες 6,1 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 Ποσοστό % 31

32 Προορισμός Λόγος φιλοξενίας Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Στο Γράφημα 21 παρουσιάζεται βασικός λόγος φιλοξενίας των 4 αυτών Ξενώνων το Το μεγαλύτερο μέρος των περιπτώσεων αφορούσαν θύματα κακοποίησης (77 άτομα), ακολουθούν οι άστεγες (22 άτομα) και τα θύματα trafficking (18 άτομα). Γράφημα 21: Κατανομή των φιλοξενουμένων σύμφωνα με λόγο φιλοξενίας Θύμα κακοποίησης 58,8 Άστεγη 16,8 Θύμα trafficking 13,7 Κοινωνικοί λόγοι 6,1 Αιτών άσυλο 3,1 Οικονομικοί λόγοι 1,5 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 Ποσοστό % Οι φιλοξενούμενες που ολοκλήρωσαν τη συνεργασία τους με τους ξενώνες του Ε.Κ.Κ.Α. στη διάρκεια του 2014 ήταν 98. Οι περισσότερες από αυτές (26) πήγαν σε δικό τους σπίτι, 24 πήγαν σε άλλο Ξενώνα και 20 πήγαν σε συγγενικό/φιλικό σπίτι. Στο Γράφημα 22 παρουσιάζεται η ποσοστιαία κατανομή του προορισμού των φιλοξενουμένων, όταν έφυγαν από τους ξενώνες του Ε.Κ.Κ.Α. Γράφημα 22: Ποσοστιαία κατανομή του προορισμού των φιλοξενουμένων όταν έφυγαν από τους Ξενώνες του Ε.Κ.Κ.Α. Δικό της σπίτι 26,5 Άλλοι ξενώνες 24,5 Συγγενικό/φιλικό σπίτι 20,4 Άγνωστος 16,3 Επαναπατρισμός 10,2 Σπίτι συζύγου/συντρόφου 2,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 Ποσοστό % 32

33 Ποσοστό % Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ.2. Ξενώνας Ρέντη Ο Κοινωνικός Ξενώνας Ενηλίκων Αγ. Ι. Ρέντη έχει δυναμικότητα 86 κλίνες και φιλοξενεί άτομα και οικογένειες παλιννοστούντων ομογενών, καθώς και οικονομικά αδύναμα άτομα χωρίς ιδιόκτητη κατοικία. Οι περιπτώσεις αυτές φιλοξενούνται στον Ξενώνα για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε ένα καθεστώς αορίστου διαμονής. Οι περισσότερες από αυτές έχουν εγκατασταθεί εκεί από το 2002, μετά από Υπουργική απόφαση. Πρόκειται για περιπτώσεις με πολλαπλά προβλήματα, τόσο υγείας όσο και κοινωνικά. Εκτός από τη δωρεάν φιλοξενία (διαμονή, σίτιση, πάγια έξοδα, κ.ά.), τους παρέχεται συμβουλευτική και κοινωνική υποστήριξη, καθώς επίσης πληροφόρηση και διασύνδεση με υπηρεσίες για τη διεκπεραίωση των θεμάτων τους και την ολοκληρωμένη φροντίδα τους. Το 2014 ο Ξενώνας Ρέντη φιλοξένησε 58 άτομα και είχε πληρότητα 59,4%. Στο Γράφημα 23 παρουσιάζεται η κατανομή τους ανά φύλο και ηλικία. Όπως βλέπουμε, οι περισσότεροι από τους φιλοξενούμενους (65,5%) ήταν γυναίκες. Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος από αυτούς (58,6%) είναι 55 ετών και άνω. Στη διάρκεια του 2014 αποχώρησαν από τον Ξενώνα 7 άτομα, εκ των οποίων το 1 αποβίωσε. Γράφημα 23: Κατανομή των φιλοξενουμένων στον Ξενώνα Ρέντη σύμφωνα με το φύλο και την ηλικιακή ομάδα 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 5,0 2,6 10,0 7,9 15,0 5,3 5,0 5,3 5,3 <= >=65 Ηλικιακή ομάδα Γ.3. Κοινωνικός Ξενώνας Καρέα Ο Ξενώνας Καρέα έχει δυναμικότητα 76 κλίνες και φιλοξενεί αστέγους. Περιήλθε στο Ε.Κ.Κ.Α. το Δεκέμβριο του Έως τότε, η πλειοψηφία των φιλοξενουμένων διέμενε εκεί για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους. Δεδομένου ότι ο Ξενώνας συγχωνεύθηκε με το Ε.Κ.Κ.Α., κατέστη αναγκαίο να εξυπηρετεί το σκοπό λειτουργίας του, δηλ. την παροχή υπηρεσιών κοινωνικής στήριξης σε άτομα, οικογένειες και πληθυσμιακές ομάδες που χρήζουν άμεσα έκτακτ η ς κο ι νω νι κής βοήθ ειας (άρθρο 6 παρ. 2 ν. 3106/2003). Στη διάρκεια του 2014 δόθηκε έμφαση στην αξιολόγηση της κατάστασης του κάθε φιλοξενούμενου και στην κινητοποίησή του για την εύρεση εναλλακτικών λύσεων στέγασης. Η έλλειψη ενδιάμεσων δομών στέγασης οδηγεί στην αναπόφευκτη ανάληψη από το Ε.Κ.Κ.Α. των αρμοδιοτήτων που σχετίζονται με την επανένταξη των Αστέγων. 0,0 15,0 10,5 20,0 13,2 30,0 50,0 Άνδρας Γυναίκα 33

34 Ποσοστό % Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Το γεγονός όμως αυτό συνεπάγεται την αύξηση του χρόνου διαμονής και την ανάγκη υποστήριξής τους σε θέματα πέραν της κάλυψης των άμεσων και βασικών αναγκών. Ένα από τα θέματα αυτά είναι η διευθέτηση εκκρεμοτήτων με την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, ώστε να δικαιούνται την εγγραφή τους στον ΟΑΕΔ και την αξιοποίηση των προγραμμάτων ένταξης στην αγορά εργασίας. Επιπρόσθετα, η Υπηρεσία μας ξεκίνησε ένα πρόγραμμα υποστήριξης των άνεργων αστέγων στην αναζήτηση εργασίας. Κατά το 2014 το Ε.Κ.Κ.Α. προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες κοινωνικές ανάγκες αποφάσισε να συμπεριλάβει τις οικογένειες στις ομαδες στόχου των φιλοξενουμένων του Κοινωνικού Ξενώνα Καρέα. Για το σκοπό αυτό διαμορφώθηκε μία πτέρυγα με 12 δωμάτια για τη φιλοξενία οικογενειών και με τους δύο συζύγους και τα παιδιά τους. Επίσης έγιναν ενέργειες για τη μεταφορά και εγκατάσταση του συστήματος τηλεφωνίας «Σύζευξις» από το κτήριο Α του Ξενώνα Ιλίου στον Καρέα για λόγους εξοικονόμησης κόστους. Συνολικά κατά το 2014 ο Κοινωνικός Ξενώνας Καρέα φιλοξένησε 104 άτομα και είχε πληρότητα 82,5% (μ.ο διάρκειας φιλοξενίας 220,0 ημέρες ανά άτομο). Στο Γράφημα 24 βλέπουμε την κατανομή των φιλοξενουμένων ανά φύλο και ηλικία. Η πλειονότητα από αυτούς είναι άντρες (74,3%), ενώ οι πολυπληθέστερες ηλικιακές κατηγορίες είναι η (29,8%) και ακολουθούν οι (27,9%) και (17,3%). Γράφημα 24: Κατανομή των φιλοξενουμένων στον Ξενώνα Καρέα σύμφωνα με το φύλο και την ηλικιακή ομάδα 35,0 30,0 25,9 29,9 33,8 25,0 22,2 20,0 18,5 15,0 10,0 5,0 7,4 3,7 1,3 1,3 2,6 7,4 6,5 11,1 14,3 10,4 3,7 0,0 <= >=65 Ηλικιακή ομάδα Άνδρας Γυναίκα Γ.4. Ξενώνες που λειτούργησαν σε συνεργασία με άλλους φορείς Το Ε.Κ.Κ.Α. έχει υπογράψει μια σειρά από Προγραμματικές Συμβάσεις με Μ.Κ.Ο. για τη λειτουργία Ξενώνων, παιδιών και ενηλίκων, που κινδυνεύουν από τη βία, δεν διαθέτουν στέγη, ή βρίσκονται σε ευάλωτη θέση. Στον Πίνακα 6 παρουσιάζονται οι φορείς με τους οποίους έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις, το αντικείμενο της σύμβασης, η ομάδα στόχος, η δυναμικότητα του Ξενώνα, η λήξη της σύμβασης και ο αριθμός των φιλοξενουμένων: 34

35 Πίνακας 6: Φορείς με τους οποίους έχουν υπογραφεί συμβάσεις για τη λειτουργία ξενώνων, που ανήκουν στο δίκτυο του Ε.Κ.Κ.Α. Συμβαλλόμενοι Φορείς Αντικείμενο Σύμβασης Ομάδα στόχου Χαμόγελο του Παιδιού ΥΠ.Ε.Κ.Α.Α. (Καρέας) Χαμόγελο του Παιδιού ΥΠ.Ε.Κ.Α.Α. (Φοίνικας) Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός- ΥΠ.Ε.Κ.Α.Α. ΑΡΣΙΣ Θεσσαλονίκης ΥΠ.Ε.Κ.Α.Α. ΑΡΣΙΣ Αθήνας ΥΠ.Ε.Κ.Α.Α. Ελληνική Μέριμνα Βόλου ΥΠ.Ε.Κ.Α.Α. Κέντρο Βρεφ/κής Αγωγής & Φροντίδας Οικογένειας Δήμου Ν. Ιωνίας Κέντρο Αττικής Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών Αττικής ΕΚΚΑ, Κ.Α.Α.Π.Α.Α., Δήμος Κερατσινίου-Δραπετσώνας Κτίριο Ιλίου ΕΚΚΑ, Υπ.Εσ. & Δ.Αν Κτίριο Πεντέλης ΕΚΚΑ,Υπ.Δ.Τ.&. Προ.Πο Ξενώνας παιδιών Ξενώνας παιδιών Ξενώνας Αστέγων Ξενώνας παιδιών σε κίνδυνο Υλοποίηση σχεδίου δράσης με τίτλο «Εστία Προσφύγων» Ξενώνας Γυναικών με τα παιδιά τους Στέγαση υπηρεσιών Κέντρου Βρεφονηπιακής Αγωγής & Φροντίδας Οικογένειας Φιλοξενία και κοινωνική ένταξη ΑμεΑ Ξενώνας Αιτούντων άσυλο Γυναικών με τα παιδιά τους Ξενώνας Αιτούντων άσυλο Γυναικών με τα παιδιά τους Παιδιά σε κίνδυνο / ηλικίας από 18 μηνών Παιδιά σε κίνδυνο / ηλικίας από 18 μηνών Άστεγοι ενήλικες ή οικογένειες Ανήλικοι σε κίνδυνο 5-12ετών και 12-17ετών μόνο κορίτσια Οικογένειες και μόνες γυναίκες με παιδιά Αιτούντες άσυλο Γυναίκες θύματα κακοποίησης ή σε κρίση με τα παιδιά τους Παιδιά βρεφικής και νηπιακής ηλικίας Άτομα με αναπηρία Γυναίκες με τα ανήλικα παιδιά τους Γυναίκες με τα ανήλικα παιδιά τους Δυνα μικότ ητα 30 κλίνες 30 κλίνες 100 κλίνες κλίνες 48 κλίνες 6 κλίνες - 20 κλίνες 15 κλίνες 20 θέσεις Λήξη Σύμβασης Ιούλιος 2017 Ιούλιος 2017 Δεκέμβριος 2015 Σεπτέμβριος 2015 Ιούλιος 2016 Σεπτέμβριος 2015 Φεβρουάριος 2013 Ανανέωση ως Μάρτιο 2016 Έναρξη λήξη Ιούνιος 2016 Έναρξη 10/5/ 2013 λήξη 12/5/2016 Έναρξη 10/5/ 2013 λήξη 12/5/2016 Αριθμός Φιλοξ/νων ανήλικοι 29 ανήλικοι 144 άτομα 39 ανήλικοι 76 άτομα 6 ενήλικες 5 ανήλικοι Δεν έχουν υποχρέωση αποστολής στοιχείων 20 ενήλικες Δεν έχουν κάνει έναρξη λειτουργίας έως σήμερα Δεν έχουν κάνει έναρξη λειτουργίας 35

36 Προγράμματα & Υπηρεσίες Παρέμβασης στην Κρίση 36

37 Επείγουσα Επιτόπια Παρέμβαση Διαχείριση Κρίσεων Ποινική Διαμεσολάβηση Προστασία & Αρωγή Θυμάτων Trafficking Συνηγορία 37

38 Α. Επείγουσα Επιτόπια Παρέμβαση Η Υπηρεσία Επείγουσας Επιτόπιας Παρέμβασης βρίσκεται σε κατάσταση ετοιμότητας όλο το εικοσιτετράωρο, 365 μέρες το χρόνο. Καλείται να παρέμβει στο σημείο όπου βρίσκεται το επείγον περιστατικό, όπως αναφέρεται ή καταγγέλλεται, με κινητή μονάδα του Ε.Κ.Κ.Α. και ειδικευμένο προσωπικό (κοινωνικούς λειτουργούς, και οδηγό). Σκοπός των παρεμβάσεων αυτών είναι να διαπιστωθούν οι ανάγκες που υπάρχουν και να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες για την άμεση αντιμετώπισή τους. Η κινητή μονάδα παρεμβαίνει μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα να ενεργοποιηθεί κάποιος τοπικός ή/και εξειδικευμένος φορέας, ο οποίος υλοποιεί δράση σχετική με την αναγκαιότητα που εντοπίσθηκε. Το 2014 η κινητή μονάδα του Ε.Κ.Κ.Α. πραγματοποίησε 21 επιχειρήσεις επιτόπιας παρέμβασης σε καταστάσεις κρίσης. Β. Διαχείριση Κρίσεων Η Υπηρεσία Διαχείρισης Κρίσεων παρεμβαίνει σε περιπτώσεις μαζικών καταστροφών και ατυχημάτων με μεγάλο αριθμό θυμάτων. Έργο της είναι να προσφέρει κοινωνική και ψυχολογική στήριξη στα πληγέντα άτομα και στους συγγενείς των θυμάτων. Στελεχώνεται από εξειδικευμένο προσωπικό και διαθέτει κινητή μονάδα, η οποία λειτουργεί ως επιτελικό επιχειρησιακό κέντρο σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και τους φορείς παροχής υπηρεσιών εκτάκτων αναγκών (Ε.Κ.Α.Β., Πυροσβεστική, Αστυνομία, κ.ά.). Κατά το 2014, η Υπηρεσία Διαχείρισης Κρίσεων πραγματοποίησε όλες τις προβλεπόμενες ενέργειες διασφάλισης της ετοιμότητας, ενημέρωσης του προσωπικού και διαθεσιμότητας του εξοπλισμού, όπως ενδεικτικά τις ακόλουθες: Διαμόρφωση της σύνθεσης και του προγράμματος ετοιμότητας των τεσσάρων ομάδων ταχείας παρέμβασης, αποτελούμενων από τον επικεφαλής συντονιστή και ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, τεχνικούς και οδηγούς. Διαμόρφωση ετήσιου προγράμματος των ομάδων, κυλιόμενο ανά εβδομάδα. Παραλαβή ενημερωτικού υλικού από τη Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας για τις πλημμύρες, τις χιονοπτώσεις και τον παγετό, καθώς και την τελική έκδοση Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση σεισμών και το σχέδιο δράσης σε αυτές, στο πλαίσιο του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας «Ξενοκράτης». Στις δόθηκε εντολή εφαρμογής Σχεδίου Διαχείρισης Ανθρώπινων Απωλειών εξαιτίας του συμβάντος του πνιγμού 22 αλλοδαπών, επιβαινόντων σε λέμβο στο νησί της Σάμου, στο οποίο όμως το Ε.Κ.Κ.Α. δεν κλήθηκε να συνδράμει. Συνεργασία με τη Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας με στόχο την ανάπτυξη της συνέργειας μεταξύ των στελεχών των δύο υπηρεσιών. Οι επιτόπιες παρεμβάσεις της συγκεκριμένης Υπηρεσίας ήταν οι παρακάτω δύο: Σεισμοί Κεφαλονιάς Το 2014 οι Ομάδες Ταχείας παρέμβασης του ΕΚΚΑ χρειάσθηκε να παρέμβουν στο νησί της Κεφαλονιάς στο οποίο εκδηλώθηκαν σεισμοί στα τέλη Ιανουαρίου και στις αρχές Φεβρουαρίου. Συγκεκριμένα στις κατόπιν εντολής του εποπτεύοντος Υπουργείου και της Διοίκησης του ΕΚΚΑ μετακινήθηκε στο Ληξούρι Κεφαλονιάς η πρώτη ομάδα υποστήριξης μαζί με το εξειδικευμένο για αυτό το σκοπό κινητό Επιχειρησιακό κέντρο. 38

39 Ο συντονιστικός ρόλος του ΕΚΚΑ συνεπικουρείται ουσιαστικά από το κινητό Επιχειρησιακό Κέντρο που διαθέτει και χρησιμοποιείται προς όφελος όλων των εμπλεκομένων φορέων που παρέχουν βοήθεια σε καταστάσεις κρίσεων. Το πρώτο κλιμάκιο στελεχών του ΕΚΚΑ, στελεχώθηκε από τη Διευθύντρια Συντονισμού και Οργάνωσης ως επικεφαλής, μία ψυχολόγο, δύο κοινωνικούς λειτουργούς και δύο οδηγούς, οι οποίοι μετέβησαν από Αθήνα προς Κεφαλονιά οδικώς και ακτοπλοϊκώς. Η Κινητή Μονάδα τοποθετήθηκε στην κεντρική πλατεία της Δημοτικής Κοινότητας Ληξουρίου και λειτούργησε ως κέντρο διαχείρισης αιτημάτων των πληγέντων. Το βασικό αίτημα που διατυπώθηκε προς το Ε.Κ.Κ.Α. ήταν η συνδρομή του στο συντονισμό και την οργάνωση της παρεχόμενης βοήθειας. Σε αυτό το πλαίσιο αποφασίσθηκε ο σχηματισμός επτά συντονιστικών ομάδων με διαφορετικούς τομείς ευθύνης όπως: κτιριακό, οδοποιίας, ύδρευσης, σίτισης, υγείας (ευπαθείς ομάδες), διοικητικά-οικονομικά, γραφείο τύπου-πληροφόρησης. Το κλιμάκιο του ΕΚΚΑ πραγματοποίησε επισκέψεις σε καταυλισμούς σεισμοπλήκτων, ενημερωτικές δράσεις σεμιναριακού τύπου σχετικά με τη διαχείριση των καταστάσεων κρίσης στους ψυχολόγους και στους κοινωνικούς λειτουργούς του Συμβουλευτικού Σταθμού Ισότητας και του Δήμου καθώς και συναντήσεις συνεργασίας με τους εκπροσώπους όλων των εμπλεκόμενων φορέων, όπως των εκπροσώπων του Δήμου Ληξουρίου, το Γ.Γ. Δημοσίων Έργων, εκπροσώπων του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και του ΚΕΕΛΠΝΟ. Στις 09/02/14, αναχώρησε αεροπορικώς από την Αθήνα νέο κλιμάκιο του ΕΚΚΑ για να αντικαταστήσει τα μέλη της προηγούμενης αποστολής, που ήδη βρισκόταν στην περιοχή, αφού πρώτα ενημερωθεί επί τόπου για τη συνέχιση της παρέμβασης. Το δεύτερο κλιμάκιο πραγματοποίησε συναντήσεις με επιτελικά και επιχειρησιακά στελέχη των τοπικών φορέων, με στόχο την ενημέρωση και τη διασύνδεση τους. Ειδικότερα συνεργάστηκε με την Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Αργοστολίου, με τον Υπεύθυνο του Γραφείου Τύπου και Πληροφόρησης του Κέντρου Επιχειρήσεων και Συντονισμού, με τη Γενική Γραμματέα του Δήμου, καθώς και με την κοινωνικό λειτουργό του Προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι», του Οργανισμού Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Παιδείας του Δήμου Κεφαλονιάς, αναφορικά με την καταγραφή μοναχικών ηλικιωμένων και ψυχικά ασθενών και γενικότερα για τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα που έχουν προκύψει ή έχουν ενταθεί λόγω του σεισμού. Το κλιμάκιο επίσης επισκέφθηκε τον καταυλισμό σεισμοπλήκτων του ανοιχτού γηπέδου Ληξουρίου, το χώρο συγκέντρωσης και διανομής τροφίμων και νερού στο Μουσείο Ληξουρίου καθώς και το χώρο καταγραφής ζημιών των οικιών και των οικοσκευών στον παιδικό σταθμό «Στέλλα Κουρούκλη». Τέλος, συμμετείχε σε σύσκεψη φορέων που πραγματοποιούσαν αντίστοιχες παρεμβάσεις όπως οι Γιατροί του Κόσμου, ο Ε.Ε.Σ, το ΚΕΕΛΠΝΟ, η Μ.Κ.Ο. «Απόπλους». Παράλληλα, στο Επιχειρησιακό Κέντρο του ΕΚΚΑ που είχε εγκατασταθεί στην Πλατεία Αργοστολίου κατέφθαναν καθημερινά πληγέντες από το σεισμό με ποικίλα αιτήματα και παραπέμπονταν στις αρμόδιες υπηρεσίες. 39

40 Εν κατακλείδι, στον απόηχο του καταστροφικού σεισμού της Κεφαλονιάς το Ε.Κ.Κ.Α., ως τριτοβάθμιος φορέας κοινωνικής φροντίδας μέσω των Ομάδων Ταχείας παρέμβασης ανταποκρίθηκε ενεργά στο συντονιστικό του ρόλο, ενισχύοντας και συνεπικουρώντας το έργο όλων των εμπλεκόμενων φορέων και υπηρεσιών, επιδιώκοντας το βέλτιστο συντονισμό των ενεργειών και παρέχοντας υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής παρέμβασης στους σεισμόπληκτους κατοίκους, ώστε να αισθανθούν ασφαλείς και να ξαναβρούν τους καθημερινούς τους ρυθμούς. Στο πλαίσιο αυτό υπήρξε πολύ καλό επίπεδο συνεργασίας με όλους τους εκπροσώπους των φορέων και ευρεία αποδοχή της του ρόλου του Ε.Κ.Κ.Α. ΙΙ. Άσκηση ευρείας κλίμακας στο Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» Τον Αύγουστο του 2014, το Ε.Κ.Κ.Α. προσκλήθηκε από το Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» να συμμετάσχει στην προπαρασκευαστική φάση άσκηση; προσομοίωσης ευρείας κλίμακας (full scale) πτώσης αεροσκάφους, που είχε προγραμματιστεί για τον επόμενο Νοέμβριο. Το σενάριο ανέφερε για 30 νεκρούς και τραυματίες και ο ρόλος του Ε.Κ.Κ.Α. αφορούσε την ψυχοκοινωνική στήριξη των επιζώντων και των συγγενών και φίλων των επιβατών. Το Ε.Κ.Κ.Α. συμμετείχε στην άσκηση με συντονιστή τον προϊστάμενο του Τμήματος Διαχείρισης κρίσεων, πέντε ψυχολόγους και τρεις κοινωνικούς λειτουργούς. Πριν από την άσκηση πραγματοποιήθηκαν δύο συναντήσεις στο Αεροδρόμιο Αθηνών στις 3/9/2014 και 7/10/2014 μεταξύ των υπευθύνων του ΕΚΚΑ και του Αερολιμένα Αθηνών με στόχο την οργάνωση και την ανάλυση του Σχεδίου της άσκησης. Κατά τις συναντήσεις αυτές αναπτύχθηκαν από το κλιμάκιο του Ε.Κ.Κ.Α. σενάρια ατόμων σε κρίση τα οποία υποβλήθηκαν στον υπεύθυνο οργάνωσης της άσκησης για να τα εντάξει στο Γενικό Σχέδιο της άσκησης. Στις 6/11/2014 πραγματοποιήθηκε η άσκηση προσομοίωσης αεροπορικού ατυχήματος στο Διεθνές Αερολιμένα Αθηνών υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης Αεροπορικών Υπηρεσιών του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών Α.Ε. σε συνεργασία με εμπλεκόμενους φορείς. Στον αρχικό σχεδιασμό προβλεπόταν τα στελέχη του Ε.Κ.Κ.Α. να παρέχουν κατά κύριο λόγο τις υπηρεσίες τους στον Τόπο Υποδοχής Συγγενών και Φίλων των Επιβατών (ΤΥΣΦΕ). Δεδομένης της ευελιξίας της ομάδας, τα στελέχη παρείχαν επίσης υπηρεσίες στο χώρο υποδοχής επιζώντων και στο χώρο ενημέρωσης όπου κατέφθαναν οι πρώτοι συγγενείς. Μετά το πέρας της άσκησης και στις , πραγματοποιήθηκε στο Ε.Κ.Κ.Α. σύσκεψη αποτίμησης της παρέμβασης και ανατροφοδότηση της εμπειρίας των στελεχών που συμμετείχαν στην άσκηση. Γ. Ποινική Διαμεσολάβηση Στο Ε.Κ.Κ.Α. λειτουργεί Πρόγραμμα Ποινικής Διαμεσολάβησης κατ εφαρμογή του Νόμου 3500/2006 (άρθρα 11 και 12) για την αντιμετώπιση ενδοοικογενειακής βίας. Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει δράσεις συμβουλευτικής και ψυχολογικής παρέμβασης και λειτουργεί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με τις Εισαγγελίες Αθήνας, Πειραιά και Θεσσαλονίκης. 40

41 Το πρόγραμμα στην Αθήνα αφορά ζευγάρια, στα οποία εκδηλώνεται βία, κυρίως σε σχέση με τον γονεϊκό τους ρόλο, ενώ στη Θεσσαλονίκη οι δράσεις προσανατολίζονται περισσότερο σε άνδρες-θύτες περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Το 2014, το Πρόγραμμα της Αθήνας διαχειρίστηκε, κατόπιν εισαγγελικής εντολής, 31 περιπτώσεις ποινικής διαμεσολάβησης. Οι 28 παραπέμφθηκαν από την Εισαγγελία Πειραιά, 2 από την Εισαγγελία Αθηνών και 1 από την Εισαγγελία Νάξου. Από τις υπηρεσίες του Ε.Κ.Κ.Α. Θεσσαλονίκης κατά το 2014, εξυπηρετήθηκαν συνολικά 82 περιστατικά Ποινικής Διαμεσολάβησης για την ενδοοικογενειακή βία, τα οποία παραπέμφθηκαν από τους αρμόδιους Εισαγγελείς του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, αλλά και Πρωτοδικείων Μακεδονίας Θράκης, (Ημαθίας, Ροδόπης και Χαλκιδικής). Δ. Προστασία & Αρωγή Θυμάτων Trafficking Το Ε.Κ.Κ.Α., βάσει αφ ενός του Ιδρυτικού του Νόμου (άρθρο 6 του Ν.3106/03) και αφ ετέρου και του Π.Δ. 233/03, αποτελεί τον κρατικό Φορέα παροχής προστασίας και αρωγής σε θύματα πράξεων που αφορούν εμπορία ανθρώπων, εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και γενικότερα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής. Παράλληλα, σε εφαρμογή της Σύμβασης του Παλέρμο η οποία εντάχθηκε στο Νόμο 3875/ , οι ψυχολόγοι και οι κοινωνικοί λειτουργοί του Ε.Κ.Κ.Α., συντάσσουν έγγραφη γνωμοδότηση σχετικά με την ψυχοκοινωνική κατάσταση του υπό εξέταση θύματος, η οποία υποβάλλεται στην Εισαγγελία Πρωτοδικών. Τέλος, με την κυρωθείσα με το Ν. 3692/08 Διακρατική Συμφωνία μεταξύ Ελλάδας Αλβανίας για την προστασία και αρωγή των θυμάτων εμπορίας ανηλίκων, κατά το άρθρο 7 της συμφωνίας το Ε.Κ.Κ.Α. έχει οριστεί ως η Υπεύθυνη Εθνική Αρχή. Για την υλοποίηση των ανωτέρω θεσμικών του επιταγών, το Ε.Κ.Κ.Α. έχει αναπτύξει εξειδικευμένες δομές και υπηρεσίες, με διεπιστημονική στελέχωση (Ψυχολόγους Κοινωνικούς Λειτουργούς), όπου παρέχεται προστασία και ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε θύματα - κυρίως γυναίκες - εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων. Για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων και την πληρέστερη κάλυψη των αναγκών των θυμάτων το Ε.Κ.Κ.Α. έχει επίσης συνάψει Προγραμματικές Συμβάσεις με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, όπως: α. με την Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία «ΑΡΣΙΣ», για την παραχώρηση κτιρίου ιδιοκτησίας του Ε.Κ.Κ.Α. με σκοπό την προστασία και αρωγή των θυμάτων εμπορίας ανηλίκων, στο πλαίσιο υλοποίησης της Διακρατικής Συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας Αλβανίας. β. με το σύλλογο «Το Χαμόγελο του Παιδιού», για την παραχώρηση κτιρίων ιδιοκτησίας του Ε.Κ.Κ.Α. σε Αττική και Θεσσαλονίκη, με σκοπό την εξασφάλιση προστασίας και φιλοξενίας παιδιών σε κίνδυνο. γ. με τη Μ.Κ.Ο. «Ελληνική Μέριμνα Βόλου», για τη συνεργασία στα υλοποιούμενα προγράμματα φιλοξενίας γυναικών θυμάτων βίας. Παράλληλα, το Ε.Κ.Κ.Α. βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με το «άτυπο δίκτυο» για θέματα trafficking, που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών. 41

42 Στο δίκτυο αυτό συμμετέχουν επίσης ο Εθνικός Εισηγητής για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων, η Γενική Γραμματεία Πρόνοιας, η Γενική Γραμματεία Ισότητας, η Ελληνική Αστυνομία, οι Δικαστικές Αρχές, οι Υπηρεσίες Υγείας, οι Διπλωματικές και Προξενικές Αρχές, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), καθώς και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (A21, Δίκτυο Γυναικών Ευρώπης, Ελληνική Μέριμνα Βόλου, Άρσις, PRAKSIS κ.α). Τέλος, το Ε.Κ.Κ.Α είναι βασικός συνομιλητής των υπηρεσιών/φορέων προγραμμάτων του εσωτερικού και εξωτερικού, σε θέματα φροντίδας και προστασίας των θυμάτων trafficking, στο πλαίσιο των οποίων έχουν υλοποιηθεί οι παρακάτω δράσεις και συνεργασίες: Μνημόνιο Συνεργασίας με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων στο πλαίσιο της ένταξής του Ε.Κ.Κ.Α. στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Ε.Σ.Π.Α. για τη χρηματοδότηση λειτουργίας δυο Ξενώνων για θύματα βίας (ενός στην Αττική και ενός στη Θεσ/νίκη) Υποβολή σχεδίου δημιουργίας Εθνικού Μηχανισμού Αναφοράς για την προστασία των θυμάτων εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων από το Ε.Κ.Κ.Α. προς το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης ΥΔΕΑΠ, με τη συνδρομή του Γραφείου Εθνικού Εισηγητή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού με παρεμβάσεις σε μέσα μαζικής ενημέρωσης. Συνολικά, κατά το 2014 παρασχέθηκαν από το Ε.Κ.Κ.Α. υπηρεσίες ολοκληρωμένης ψυχο-κοινωνικής φροντίδας σε 30 γυναίκες θύματα εμπορίας ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, εκ των οποίων οι 20 αναγνωρίστηκαν με εισαγγελική πράξη ως θύματα εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες ενδεικτικά περιελάμβαναν: κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη/ ψυχοθεραπεία, υλική βοήθεια, διαμεσολάβηση για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή /και νομική εκπροσώπηση, συνεργασία με τις Πρεσβείες/Προξενεία για τυχόν επαναπατρισμό τους, διαμεσολάβηση σε φορείς και Υπηρεσίες με στόχο την κοινωνική τους αποκατάσταση. Στο σύνολο των 30 γυναικών θυμάτων Trafficking, επαναπατρίστηκαν οι 6 εξ αυτών. Στα Καταφύγια του Ε.Κ.Κ.Α. φιλοξενήθηκαν συνολικά 18 θύματα trafficking 3. Τα θύματα ήταν κυρίως γυναίκες νεαρής ηλικίας (το 56,6% ήταν κάτω των 30 ετών), κατάγονταν κυρίως από χώρες της Αφρικής (60%) και σε μικρότερο ποσοστό από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ (36,6%) και την Ελλάδα (3,3%). Επίσης, τονίζεται ότι, για τη φιλοξενία των θυμάτων δεν είναι προϋπόθεση η αναγνώρισή τους ως θυμάτων από την Εισαγγελία ούτε, βέβαια η επιθυμία τους να συνεργαστούν με την Αστυνομία. Τέλος, κατά το 2014 πραγματοποιήθηκε συνεργασία για 1 παιδί στο πλαίσιο της Διακρατικής Συμφωνία μεταξύ Ελλάδας Αλβανίας και συντάχθηκαν 3 γνωμοδοτήσεις σχετικά με την ψυχοκοινωνική κατάσταση θυμάτων, οι οποίες υποβλήθηκαν προς στην Εισαγγελία Πρωτοδικών σε εφαρμογή της Σύμβασης του Παλέρμο 3 Σε μία περίπτωση, το θύμα φιλοξενήθηκε μαζί με το παιδί που απέκτησε, μετά από εγκυμοσύνη, η οποία ξεκίνησε ενώ ήταν ακόμη στο κύκλωμα. 42

43 Εθνικές Συντονιστικές Υπηρεσίες 43

44 Παιδική Προστασία Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας Επιχειρησιακή Συντονιστική Υπηρεσία Δράσεων Παιδικής Προστασίας Εθνικό Μητρώο Παιδικής Προστασίας 44

45 Α. Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας Η Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107 συστάθηκε το 2011 με το Ν σε στενή συνεργασία με το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο για την Αντιμετώπιση της Θυματοποίησης και Εγκληματικότητας των Ανηλίκων (Κ.Ε.Σ.Α.Θ.Ε.Α.). Απευθύνεται σε παιδιά και έφηβους, σε ενηλίκους (γονείς, εκπαιδευτικούς), σε εμπλεκόμενους φορείς, αλλά και σε πολίτες που επιθυμούν να αναφέρουν περιπτώσεις κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών. Ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Ιανουάριο του 2012 έχοντας ως αποστολή να αποτελέσει το σημείο αναφοράς του δικτύου των κρατικών και μη φορέων, που έχουν ως αντικείμενο την παιδική προστασία. Σκοπός της Γραμμής 1107 είναι η παροχή άμεσης ενημέρωσης και επείγουσας συμβουλευτικής, ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης 4 σε παιδιά και σε εφήβους για θέματα που τους απασχολούν, καθώς και η διασύνδεσή τους με τις κατάλληλες Υπηρεσίες Παιδικής Προστασίας (Εισαγγελικές Αρχές, Ομάδες Προστασίας Ανηλίκων των οικείων Δήμων, Κέντρα Προστασίας του Παιδιού, Αστυνομικές Υπηρεσίες Ανηλίκων, Επιμελητές Ανηλίκων, κ.ά.) καθώς και η κινητοποίηση των μηχανισμών επείγουσας κοινωνικής παρέμβασης σε περιστατικά παιδιών σε κίνδυνο. Η Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107 αποτελεί το κέντρο αναφοράς και καταγραφής των περιστατικών παιδιών σε κίνδυνο, καθώς και παρακολούθησης της εξέλιξής τους μέσω της τήρησης του Εθνικού Μητρώου Παιδικής Προστασίας, και είναι σε στενή συνεργασία, διασύνδεση και επιστημονική στήριξη από το Βοηθό Συνηγόρου του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού καθώς και από το Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού. Β. Επιχειρησιακή Συντονιστική Υπηρεσία Δράσεων Παιδικής Προστασίας Η Επιχειρησιακή Συντονιστική Υπηρεσία Δράσεων και Φορέων Παιδικής Προστασίας έχει την ευθύνη συντονισμού και στήριξης των δράσεων και των φορέων του Δικτύου Υπηρεσιών Παιδικής Προστασίας στην Ελλάδα και τήρησης του Εθνικoύ Μητρώου Παιδικής Προστασίας. Βασικοί της στόχοι είναι οι ακόλουθοι: Ο συντονισμός και η συνεργασία των δράσεων κοινωνικής φροντίδας και προστασίας των παιδιών Η δημιουργία και καθιέρωση εθνικού Δικτύου Παιδικής Προστασίας Η ενημέρωση, εκπαίδευση και ενδυνάμωση των στελεχών παιδικής προστασίας των Δήμων & των Περιφερειών της χώρας Η Έρευνα, αξιολόγηση και μελέτη των προβλημάτων, των αναγκών αλλά και των αποτελεσμάτων πιλοτικών δράσεων Η Κοινοποίηση Εκθέσεων στο Υ.Ε.Κ.Α.& Π. Η προώθηση νέων μέτρων και δράσεων παιδικής προστασίας Στο πλαίσιο υλοποίησης των παραπάνω στόχων, οι δράσεις της Υπηρεσίας Παιδικής Προστασίας, κατά το έτος 2014 καταγράφονται ως εξής: 4 Στατιστικά στοιχεία λειτουργίας της Παιδικής Γραμμής παρατίθενται σε ειδικό κεφάλαιο. 45

46 1. Συνεργασία με τους φορείς του Δικτύου Παιδικής Προστασίας Η Υπηρεσία Παιδικής Προστασίας συνεργάζεται στενά με όλους τους φορείς παιδικής προστασίας, οι οποίοι είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, (Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας Παιδιών κλπ), Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ειδικά όσες διαθέτουν και Γραμμές για τα Παιδιά, Ινστιτούτο Υγείας του παιδιού), Ανεξάρτητες Αρχές (Συνήγορος του Παιδιού), Υπηρεσίες Προστασίας Ανηλίκων, Εισαγγελίες (Εισαγγελείς Ανηλίκων), Ομάδες Προστασίας Ανηλίκων των Δήμων και των Περιφερειών της Χώρας. Κατά το 2014 τα στελέχη της Υπηρεσίας Παιδικής Προστασίας συμμετείχαν σε συναντήσεις συνεργασίας με επιτελικά στελέχη συναρμόδιων φορέων, με στελέχη του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κ.λπ. με στόχο την ανταλλαγή απόψεων, πληροφοριών προβληματισμών και προτάσεων στον τομέα της παιδικής προστασίας της χώρας μας. 2. Συντονισμός του Δικτύου Ομάδων Προστασίας Ανηλίκων Ο.Π.Α. Στο πλαίσιο υλοποίησης της ΚΥΑ-αριθ.οικ.49540/ το Ε.Κ.Κ.Α. σε συνεργασία με το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο για την Αντιμετώπιση της Θυματοποίησης των Ανηλίκων (Κ.Ε.Σ.Α.Θ.Ε.Α.) και τους Δήμους της χώρας, συνέβαλλε στη δημιουργία του Δικτύου των Ο.Π.Α. Κατά το 2014 η Υπηρεσία Παιδικής Προστασίας διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη του Δικτύου με την ένταξη σε αυτό 13 Δήμων, οι οποίοι δεν μετείχαν, λόγω δυσκολιών, εξ αρχής στο Δίκτυο. Σήμερα, η έκταση του Δικτύου των Ο.Π.Α είναι η ακόλουθη: στο σύνολο των 13 Περιφερειών, 8 Περιφέρειες έχουν ορίσει κοινωνικό λειτουργό, ενώ στο σύνολο των 325 Δήμων οι 227 έχουν ορίσει κοινωνικό λειτουργό στις Ο.Π.Α., και συνολικά 339 επαγγελματίες να μετέχουν στο Δίκτυο. Η Υπηρεσία Παιδικής Προστασίας του Ε.Κ.Κ.Α. παρείχε, σε καθημερινή βάση, κυρίως τηλεφωνικώς, ενημέρωση και καθοδήγηση στους Κοινωνικούς Λειτουργούς των Ο.Π.Α Παράλληλα, η Υπηρεσία Παιδικής Προστασίας απέστειλε στις Ο.Π.Α. ενημερωτικό / εκπαιδευτικό υλικό σχετικό με την παιδική προστασία, όπως εκθέσεις του Συνηγόρου του Παιδιού, βιβλία, εκθέσεις του Ο.Η.Ε., νομοθετικά κείμενα, καθώς και Οδηγούς κρατικών φορέων & Μ.Κ.Ο. για τη διευκόλυνση του έργου των Ο.Π.Α.. 3. Διενέργεια μελετών και ερευνών Κατά το 2014 η Υπηρεσία Παιδικής Προστασίας πραγματοποίησε αξιολόγηση του Εντύπου/ Φόρμας Καταγραφής Κοινωνικής Έρευνας των Ο.Π.Α. και του Εγχειριδίου Συμπλήρωσης, τα οποία είχε εκπονήσει σε προγενέστερα έτη. Η αξιολόγηση του εν λόγω Εντύπου, μετά την πάροδο μάλιστα ικανού χρονικού διαστήματος χρήσης της Φόρμας, κρίθηκε ότι θα διευκολύνει σημαντικά το έργο όλων των συμμετεχόντων στο Δίκτυο Παιδικής Προστασίας. Σε αυτό το πλαίσιο η Υπηρεσίας Παιδικής Προστασίας διαμόρφωσε σχετικό Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης, το οποίο και απέστειλε τα μέλη των Ο.Π.Α. και στη συνέχεια συνέλεξε και επεξεργάστηκε τις απαντήσεις τους και εξήγαγε στατιστικά δεδομένα, τα οποία και κοινοποίησε στο Δίκτυο. Συμπερασματικά, το Έντυπο Καταγραφής Κοινωνικής Έρευνας αποτιμήθηκε με σημαντικά θετικό πρόσημο. Ενδεικτικά, αξιολογήθηκε ότι προσεγγίζει: Ικανοποιητικά, την αναγκαιότητα πλήρους καταγραφής της κοινωνικής έρευνας, σε ποσοστό 67,21% και θετικά, ως προς την συνολική πληρότητα του περιεχομένου, σε ποσοστό 73,76% 46

47 4. Συμμετοχή σε επιτροπές που σχετίζονται με θέματα παιδικής προστασίας Στελέχη της Υπηρεσίας Παιδικής Προστασίας βάσει της με Αρ. Πρωτ.: ΔΥ1δ/Γ.Π.48642, - 31/5/2012 ΚΥΑ, συμμετέχουν στην Εθνική Συντονιστική Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων (Ε.Σ.Ο.Π.Α.). Επίσης, στελέχη της Υπηρεσίας Παιδικής Προστασίας συμμετέχουν σε επιτροπές του Ε.Κ.Κ.Α. στις οποίες εμπλέκονται ζητήματα οργάνωσης της παιδικής προστασίας όπως στην Επιτροπή γνωμοδότησης για την πιστοποίηση φορέων παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, εκ των οποίων σημαντικός αριθμός παρέχει προνοιακές υπηρεσίες σε παιδιά καθώς και στο έργο e-pronoia για τον Πολίτη, στο πλαίσιο του οποίου η Υπηρεσία Παιδικής Προστασίας κατά το 2014 εκπόνησε το σχεδιασμό των φορμών που αφορούν στον ηλεκτρονικό φάκελο του παιδιού. 5. Συμμετοχή σε Δίκτυα Συνεργασίας Στελέχη της Παιδικής Προστασίας συμμετέχουν ως εκπρόσωποι του Ε.Κ.Κ.Α. σε Δίκτυα που αποσκοπούν στην ανάδειξη και αντιμετώπιση των ζητημάτων που αφορούν στην παιδική προστασία στη χώρα μας, μέσα από συντονισμένες και συνεργατικές δράσεις, όπως ενδεικτικά:. Α) στο Δίκτυο Συνεργασίας για την Υποστήριξη των Νέων -ΔΙΣΥΝ, Β) στο Εθνικό Δίκτυο για την Πρόληψη της Κακοποίησης και Παραμέλησης των Παιδιών (Balkan Epidemiological Study on Child Abuse and Neglect) BECAN. 6. Ομιλίες και παρουσιάσεις σε συνέδρια, Ημερίδες Στόχος αυτών των παρουσιάσεων είναι η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση για τα ζητήματα της παιδικής προστασίας όσο καθώς και η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων. Κατά το 2014 τα στελέχη της Υπηρεσίας Παιδικής Προστασίας πραγματοποίησαν παρουσιάσεις ενδεικτικά στις ακόλουθες εκδηλώσεις : Συνάντηση διαβούλευσης με θέμα: «Επενδύοντας στα παιδιά: Μια πρόκληση για την Ευρώπη του 21ου αιώνα» η οποία διοργανώθηκε από το Συνήγορο του Πολίτη, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Δίκτυο EUROCHILD υπό την αιγίδα της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Επ αρωγή» με θέμα: «Πρόνοια: Νέο Πρόσωπο και Προοπτικές», το οποίο διοργανώθηκε από το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κρήτης, κλπ. Γ. Τήρηση του Εθνικού Μητρώου Παιδικής Προστασίας Η Επιχειρησιακή Συντονιστική Υπηρεσία Δράσεων Παιδικής Προστασίας, έχει την αρμοδιότητα της τήρησης του Εθνικού Μητρώου Παιδικής Προστασίας, το οποίο συστάθηκε με κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (αριθ. οικ.49540/ , ΦΕΚ877/τ.Β / ). Στο πλαίσιο του Εθνικού Μητρώου Παιδικής Προστασίας ανήκουν τα ακόλουθα επί μέρους ειδικά μητρώα: Γ.1 Εθνικό Μητρώο Παιδιών σε Κίνδυνο Βάσει της ως άνω ΚΥΑ, στο εν λόγω Μητρώο Παιδιών σε Κίνδυνο τηρούνται στοιχεία όπως οι αναφορές και οι εισαγγελικές εντολές που αφορούν ανηλίκους, τα πορίσματα διερεύνησης συμβάντων έκθεσης ανηλίκων σε κίνδυνο ή διάπραξης παράνομων πράξεων (κακοποίηση, παραμέληση, εμπορία, εκμετάλλευση, κ.ά.) κλπ. Κύριος τροφοδότης του Μητρώου είναι οι Εισαγγελίες και ειδικότερα τα Τμήματα Ανηλίκων. 47

48 Το Ε.Κ.Κ.Α. διαθέτει την απαιτούμενη άδεια από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για την τήρηση των ανωτέρω στοιχείων Κατά το 2014 συνεχίστηκε η πιλοτική εφαρμογή και οργάνωση του ως άνω Μητρώου με στοιχεία κατά κύριο λόγο των πορισμάτων των Εκθέσεων που διενεργούν οι Ο.Π.Α, κατόπιν ειδοποίησης από την Εθνική Γραμμή παιδικής Προστασίας 1107, διχως παρέμβαση εισαγγελικής αρχής. Η πλήρης λειτουργία του εν λόγω Μητρώου, θα είναι δυνατή κατά την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας του έργου e-pronoia για τον πολίτη, στο οποίο προβλέπεται η διαχείριση πλήρους διυπηρεσιακού φακέλου παιδιού. Γ.2. Εθνικό Μητρώο Υιοθεσιών Το Ε.Κ.Κ.Α. τηρεί το Εθνικό Μητρώο Υιοθεσιών. Τα στοιχεία των υιοθεσιών συγκεντρώνονται από τις αρμόδιες Δικαστικές Αρχές, στη συνέχεια υποβάλλονται σε στατιστική επεξεργασία και αποστέλλονται στην Εθνική Στατιστική Αρχή, το εποπτεύον Υπουργείο και λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς. Το Ε.Κ.Κ.Α. έχει προτείνει στο εποπτεύον Υπουργείο την έκδοση συμπληρωματικής νομοθετικής ρύθμισης, η οποία να προβλέπει την καταγραφή στο Μητρώο επιπλέον δεδομένων όπως π.χ.: α.) του τύπου υιοθεσίας (ιδιωτική, μέσω Φορέων), β.) της Μονάδας Κοινωνικής Φροντίδας, η οποία έχει την επιμέλεια του παιδιού που υιοθετείται, κ.α. Γ.3. Εθνικό Μητρώο Αναδόχων Ανηλίκων Το Ε.Κ.Κ.Α. επίσης, έχει την αρμοδιότητα τήρησης του Εθνικού Μητρώου Αναδόχων Ανηλίκων. Κατά το παρελθόν η Υπηρεσία Παιδικής Προστασίας είχε εισηγηθεί στο εποπτεύον Υπουργείο πρόταση και σχέδιο υπουργικής απόφασης αναφορικά με τα στοιχεία που απαιτείται να τηρούνται στο Εθνικό Μητρώο Αναδόχων Ανηλίκων και τις διαδικασίες εισροής των πληροφοριών στο Μητρώο. Τελικώς στις 31/12/2014, εκδόθηκε η ΚΥΑ «Τήρηση Εθνικού Μητρώου Αναδόχων Ανηλίκων», Αριθμ. Δ27/ΓΠ.οικ /891, ΦΕΚ 3692/τ. Β / 31 Δεκεμβρίου 2014 των Υπουργείων Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία αναθέτει στο Ε.Κ.Κ.Α. τη λειτουργία του Μητρώου και παράλληλα ορίζει το περιεχόμενό του. Η Υπηρεσία Παιδικής Προστασίας είχε ήδη επεξεργαστεί προσχέδια Φορμών για την ενιαία καταγραφή των στοιχείων που αφορούν στην αναδοχή εκ μέρους των Φορέων που την υλοποιούν, τα οποία αναμένεται να κατατεθούν προς έγκριση, ενώ στο αμέσως επόμενο διάστημα θα προχωρήσει στη συλλογή και στη στατιστική επεξεργασία των σχετικών δεδομένων. Γ4. Κέντρο Αναφοράς αιτημάτων για άμεση προστατευμένη φιλοξενία Κατά το 2014 συνεχίστηκε η οργάνωση και πιλοτική εφαρμογή και του Κέντρου Αναφοράς αιτημάτων για άμεση προστατευμένη φιλοξενία Παιδιών, των οποίων απαιτείται η απομάκρυνσή από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Η δημιουργία και λειτουργία ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού παρακολούθησης και καταγραφής της πορείας ικανοποίησης του αιτήματος άμεσης προστατευμένης φιλοξενίας κάθε παιδιού, θα μπει σε εφαρμογή με τη λειτουργία του έργου «e-pronoia για τον πολίτη», μέσω της εφαρμογής του ηλεκτρονικού διυπηρεσιακού φακέλου παιδιού του έργου. 48

49 Υπηρεσία Διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης Αιτούντων άσυλο και Ασυνόδευτων Ανηλίκων Ένα πρόγραμμα, που αποτέλεσε καλή πρακτική, εξελίσσεται σε νέα Υπηρεσία 49

50 Α. Περιγραφή Με την υπ αριθμ. Πρ.Π2δ/Γ.Π.93510/ (Φ.Ε.Κ.2016 τ.β /2011) Υπουργική Απόφαση, η οποία εξειδικεύτηκε με την Α.Π. Π2δ/Γ.Π του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ανατέθηκε στο Ε.Κ.Κ.Α. η Διαχείριση Αιτημάτων Στέγασης των Αιτούντων άσυλο και των Ασυνόδευτων ανηλίκων. Από τις 12/03/2012 το Ε.Κ.Κ.Α. αποτελεί τον κεντρικό συντονιστικό φορέα διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης των Αιτούντων άσυλο και των Ασυνόδευτων ανηλίκων. Γι αυτό το σκοπό συστάθηκε ειδικά στελεχωμένη Υπηρεσία, η οποία συγκεντρώνει και διαχειρίζεται όλα τα αιτήματα στέγασης που παραπέμπονται από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές και τους συνεργαζόμενους φορείς παροχής υπηρεσιών υποδοχής και κοινωνικής στήριξης. Η Υπηρεσία, συντονίζει επίσης τους εξουσιοδοτημένους φορείς, καθώς και τα εθελοντικά προγράμματα μετακινήσεων των Αιτούντων άσυλο και των Ασυνόδευτων ανηλίκων. Παράλληλα, το Ε.Κ.Κ.Α. έχει προβεί σε ενέργειες για τη δημιουργία συστήματος καταγραφής, διαχείρισης και παρακολούθησης των αιτημάτων στέγασης. Στις ενέργειες αυτές περιλαμβάνεται η επαναλειτουργία και προσαρμογή της ήδη υπάρχουσας αλλά αδρανοποιημένης ηλεκτρονικής βάσης ESTIA, που παραχωρήθηκε στο Ε.Κ.Κ.Α. από το Ε.Ι.Ν. Η βάση έχει δυνατότητα καταγραφής, διαχείρισης και παρακολούθησης των αιτημάτων στέγασης, καθώς και την τήρηση πλήρως ενημερωμένου ηλεκτρονικού μητρώου φιλοξενουμένων για όλες τις δομές φιλοξενίας, όπως αυτές ορίζονται και εξουσιοδοτούνται από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Το Ε.Κ.Κ.Α. έχει επίσης μεριμνήσει για τη χορήγηση από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα της απαιτούμενης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας αρχείου με ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, καθώς και άδεια χρήσης της ηλεκτρονικής βάσης ESTIA Τέλος, για την αποδοτικότερη λειτουργία και παρακολούθηση του συστήματος διαχείρισης Αιτημάτων στέγασης, το Ε.Κ.Κ.Α. από 1/4/2012 έχει διαμορφώσει ένα ενιαίο σύστημα παραπομπών με την επεξεργασία και χρήση κοινού Εντύπου Παραπομπής, ενώ παράλληλα η Υπηρεσία καταγράφει και επεξεργάζεται τα στατιστικά δεδομένα. Β. Δημογραφικά χαρακτηριστικά Το σύνολο των ατόμων που αιτήθηκαν στέγη κατά το 2014 ήταν 4269, σχεδόν κατά 25% περισσότεροι από το 2013, έτος κατά το οποίο η Υπηρεσία είχε δεχτεί 3220 αιτήματα συνολικά. Το ποσοστό ικανοποίησης των αιτημάτων το 2014 ανήλθε στο 86,16%, σημειώνοντας αύξηση κατά 13,12% σε σχέση με αντίστοιχο ποσοστό του 2013 (73,04%). Τέλος, το 27,24% των αιτημάτων έφτασε στο Ε.Κ.Κ.Α. μέσω Μ.Κ.Ο. και το 72,76% από τις Αρχές και τους Δημόσιους Φορείς. Β.1. Συγκεντρωτικά στοιχεία Ως προς τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των Αιτούντων, οι Αφγανοί αποτελούν την κύρια πληθυσμιακή ομάδα που ζητά στέγη με το 53,55% των αιτημάτων να προέρχεται από αυτούς, ενώ ακολουθούν οι υπήκοοι Συρίας με 10,05%, οι υπήκοοι Αιγύπτου με 4,90% και οι υπήκοοι Σουδάν με 4,01%. 50

51 ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΕΣ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ Ν=4269 ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ Αριθμός Ποσοστό (%) Αγκόλα 1 0,02% Αίγυπτος 209 4,90% Αιθιοπία 56 1,31% Ακτή Ελεφαντοστού 40 0,94% Αλβανία 8 0,19% Αλγερία 14 0,33% Αφγανιστάν ,55% Γεωργία 8 0,19% Γκάμπια 5 0,12% Γκάνα 9 0,21% Γουινέα 18 0,42% Ελλάδα 1 0,02% Ερυθραία 104 2,44% Ινδία 1 0,02% Ιράκ 78 1,83% Ιράν 77 1,80% Καμερούν 94 2,20% Κεντροαφρικανική Δημοκρατία 4 0,09% Κένυα 7 0,16% Κίνα 1 0,02% Κιργιζία 1 0,02% Κομόρες 3 0,07% Λ. Δ. Κονγκό 45 1,05% Δημοκρατία Κονγκό 30 0,70% Λίβανος 1 0,02% Λιβύη 2 0,05% Μάλι 22 0,52% Μαρόκο 15 0,35% Μαυριτανία 5 0,12% Μπαγκλαντές 79 1,85% Μπενίν 1 0,02% Μπουρκίνα Φάσο 4 0,09% Μιανμάρ 1 0,02% Νεπάλ 1 0,02% Νιγηρία 117 2,74% Νότιο Σουδάν 1 0,02% Ουγκάντα 6 0,14% Ουκρανία 2 0,05% Πακιστάν 138 3,23% Ρουάντα 5 0,12% Σενεγάλη 11 0,26% Σερβία 1 0,02% Σιέρρα Λεόνε 14 0,33% Σομαλία 62 1,45% Σουδάν 171 4,01% Σρι Λάνκα 7 0,16% Συρία ,05% Τανζανία 7 0,16% Τζαμάικα 1 0,02% Τόγκο 2 0,05% Τουρκία 9 0,21% Τυνησία 6 0,14% Υεμένη 9 0,21% Φιλιππίνες 3 0,07% Παλαιστίνη 30 0,70% Άγνωστο 7 0,16% 51

52 Οι Αιτούντες στη συντριπτική τους πλειοψηφία (83% ) είναι άντρες. ΑΓΝΩΣΤΟ 1 1% ΦΥΛΟ ΘΗΛΥ 16% ΑΡΡΕΝ 83% Από το σύνολο των Αιτούντων στέγαση, συνολικά τοποθετήθηκε το 86% ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΗΚΑΝ ΔΕΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΗΚΑΝ 14% 86% Β. 2. Οι Ασυνόδευτοι ανήλικοι Ειδικότερα τα αιτήματα Ασυνόδευτων ανηλίκων κατά το 2014 ανήλθαν σε 2390, αριθμός ο οποίος είναι υπερδιπλάσιος των αιτημάτων που παρουσιάστηκαν κατά το 2013 και σχεδόν τριπλάσιος του Το γεγονός αυτό μοιραία οδήγησε στη μη εύρεση χώρου φιλοξενίας για 55 ασυνόδευτους ανήλικους (αιτήματα των μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου), παρά τη σχετική προτεραιότητα που δόθηκε στη διαχείριση των Αιτημάτων τους, οι οποίοι και ενηλικιώθηκαν ενώ βρίσκονταν σε προστατευτική φύλαξη. Από τα αιτήματα των Ασυνόδευτων ανηλίκων, το 96,28% (2301 αιτήματα) αφορά αγόρια και το 3,72% (89 αιτήματα) τα κορίτσια, ενώ το 3,81% (91 αιτήματα) αφορούσε ανήλικους μικρότερους των 12 ετών. ΘΗΛΥ 4% ΦΥΛΟ ΑΡΡΕΝ 96% 1 Άγνωστο: Πρόκειται για νεογέννητα βρέφη που δεν έχει ακόμη δηλωθεί το φύλο στην υπηρεσία μας 52