Ε Ν Ο Π Ο Ι Η Μ Ε Ν Ε Σ Χ Ρ Η Μ Α Τ Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ε Σ Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Ε Ι Σ

Transcript

1 Ε Ν Ο Π Ο Ι Η Μ Ε Ν Ε Σ Χ Ρ Η Μ Α Τ Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ε Σ Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Ε Ι Σ Θ Ε Ω Ρ Ι Α & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Η Κ Α Τ Α Ρ Τ Ι Σ Η Σ Σ Υ Μ Φ Ω Ν Α Μ Ε Τ Η Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Ν Ο Μ Ο Θ Ε Σ Ι Α Κ Α Ι Σ Ε Σ Υ Γ Κ Ρ Ι Σ Η Μ Ε Τ Η Ν Δ Ι Ε Θ Ν Η Λ Ο Γ Ι Σ Τ Ι Κ Η Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Η ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΑΡΧΗΣ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ανέκαθεν, στην οικονομική πραγματικότητα, οι επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τον μεταξύ τους ανταγωνισμό, είχαν και έχουν την τάση να συγκεντρώνονται ή συνασπίζονται. Η συγκέντρωση των επιχειρήσεων μπορεί να προσλάβει μια από τις κατωτέρω μορφές : 1) Οριζόντια συγκέντρωση : Είναι συνασπισμός ομοειδών επιχειρήσεων ή συγγενούς αντικειμένου επιχειρήσεων για να αντιμετωπίσουν τα μειονεκτήματα του μεταξύ τους ανταγωνισμού και να επικρατήσουν στην αγορά ως μονοπώλια ή ολιγοπώλια, όπως π.χ. συνασπισμός τσιμεντοβιομηχανιών ή συνασπισμός τσιμεντοβιομηχανιών και επιχειρήσεων παραγωγής σκυροδέματος. 2) Κάθετη (συγκέντρωση) ολοκλήρωση : Είναι συνασπισμός επιχειρήσεων, που ανήκουν σε διαδοχικά στάδια του κυκλώματος παραγωγής - κυκλοφορίας αγαθών ή υπηρεσιών, για να αποφύγουν τα μειονεκτήματα του καταμερισμού των έργων, όπως π.χ. συνασπισμός επιχειρήσεων παραγωγής νήματος με επιχειρήσεις παραγωγής υφασμάτων και περαιτέρω με επιχειρήσεις παραγωγής ενδυμάτων. 3) Συμπληρωματική συγκέντρωση : Είναι συνασπισμός ανόμοιων επιχειρήσεων, των οποίων όμως η δραστηριότητα αλληλοσυμπληρώνεται, για να διευρύνουν τις εργασίες τους, όπως π.χ. συνασπισμός ξενοδοχειακών επιχειρήσεων με ταξιδιωτικά πρακτορεία ή συνασπισμός ταξιδιωτικών πρακτορείων με εταιρείες αεροπορικών μεταφορών. 4) Διαγώνια συγκέντρωση : Είναι συνασπισμός ανόμοιων επιχειρήσεων, με διαφορετικά προϊόντα, τεχνολογία και πελάτες. Οι διαγώνιες συγκεντρώσεις, ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο πραγματοποιούνται διακρίνονται σε δύο κατηγορίες : α) Στις επεκτατικές διαγώνιες της αγοράς (Conglomerate Market Extension), όταν οι συνασπιζόμενες επιχειρήσεις επιδιώκουν την επέκταση του χώρου δράσεώς τους στην αγορά. β) Στις επεκτατικές διαγώνιες του προϊόντος (Conglomerate Product Extension), όταν οι συνασπιζόμενες επιχειρήσεις επιδιώκουν την επέκταση του προϊόντος που παράγουν ή τη διαφοροποίηση της παραγωγής τους, προκειμένου να μην απολέσουν την επιρροή τους στην αγορά. Ο πιο συνήθης τρόπος που χρησιμοποιείται για την δημιουργία συνασπισμού/ομίλου επιχειρήσεων είναι μέσω κεφαλαιακής δέσμευσης. Η κεφαλαιακή δέσμευση γίνεται μέσω της απόκτησης από μια επιχείρηση της πλειοψηφικής συμμετοχής σε μια ή περισσότερες άλλες επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτό, οι συνασπιζόμενες επιχειρήσεις θέτονται κάτω από τον έλεγχο αυτής που απέκτησε την πλειοψηφική συμμετοχή. Εκτός από την προαναφερόμενη περίπτωση ο έλεγχος σε μια επιχείρηση από μια άλλη μπορεί να ασκείται με την απόκτηση μειοψηφικής συμμετοχής αλλά και την ταυτόχρονη συνδρομή ειδικών προϋποθέσεων, όπως π.χ. με βάση όρο συμβάσης ή διάταξης του καταστατικού, με τη συνεργασία άλλων μετόχων, καθώς και λόγω μεγάλης διασποράς των μετοχών, οι κάτοχοι των οποίων δεν παρίστανται στις γενικές

3 συνελεύσεις, γεγονός που επιτρέπει σε μετόχους ή εταίρους μειοψηφίας να πλειοψηφούν στις συνελεύσεις αυτές και να αποκτούν τον έλεγχο της επιχείρησης. Η ανάγκη της δημιουργίας και δημοσιοποίησης «ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων» ενός ομίλου εταιρειών προκύπτει από το γεγονός ότι ενώ είναι γνωστό ότι δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις εμφανίζονται ως νομικά αυτοτελείς οντότητες ή ξεχωριστά νομικά πρόσωπα, εντούτοις ενδέχεται από οικονομική άποψη η αυτοτέλεια αυτή να έχει στην πραγματικότητα σοβαρά περιορισθεί, ή να έχει ολοκληρωτικά εκλείψει. Η αντίφαση ή ο δυισμός αυτός (οικονομικές μονάδες νομικά αυτοτελείς, οικονομικά μη αυτοτελείς) εμφανίζεται όταν η μία από τις μονάδες αυτές είναι σε θέση να κατευθύνει τη δράση άλλης ή άλλων νομικά αυτοτελών μονάδων. Στην περίπτωση που υπάρχουν οικονομικοί δεσμοί μεταξύ επιχειρηματικών μονάδων τυπικά (νομικά) ανεξαρτήτων μεταξύ των, γίνεται λόγος για όμιλο ή ομάδα επιχειρήσεων, δηλ. για επιχειρήσεις που ανήκουν στον ίδιο όμιλο οικονομικών συμφερόντων. Η ύπαρξη όμως αυτών των οικονομικών δεσμών δημιουργεί ή είναι δυνατόν να δημιουργήσει 'λογιστικές παραισθήσεις', αν προσκολληθούμε στο δόγμα της αυτοτέλειας, λόγω της αυτοτελούς νομικής προσωπικότητας των εταιρειών του ομίλου, και αρκεστούμε μόνο στην κατά νόμο κατάρτιση των χωριστών οικονομικών καταστάσεων καθεμιάς από τις εταιρείες αυτές. Συνεπώς μόνο μια συνολική θεώρηση και ενοποίηση των οικονομικών καταστάσεων των εταιριών του ομίλου θα εξαλείψει αυτές τις λογιστικές παραισθήσεις.

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Α Π Ε Ι Κ Ο Ν Ι Σ Η & Α Π Ο Τ Ι Μ Η Σ Η Τ Η Σ Α Π Ο Κ Τ Η Σ Η Σ " Σ Υ Μ Μ Ε Τ Ο Χ Ω Ν " Σ Τ Ο Ν Ι Σ Ο Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ο Τ Η Σ Α Π Ο Κ Τ Ο Υ Σ Α Σ Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Η Σ 1.1 ΑΡΧΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ "ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ": ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ, ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΕΣ Μεταξύ δύο επιχειρήσεων υπάρχει κεφαλαιακή δέσμευση, όταν μια επιχείρηση έχει επενδύσει στο κεφάλαιο μιας άλλης επιχειρήσεως και έχει αποκτήσει δικαιώματα ψήφου στην επιχείρηση αυτή. Στην περίπτωση αυτή η πρώτη επιχείρηση ονομάζεται επενδύουσα και η δεύτερη εκδότρια (μετχ. τίτλων). Αν η υπάρχουσα κεφαλαιακή δέσμευση εξασφαλίζει πλήρη έλεγχο της επενδύουσας στη διοίκηση ή τη λειτουργία της εκδότριας, οι επιχειρήσεις αυτές χαρακτηρίζονται ως συνδεμένες (affiliated, undertakings) επιχειρήσεις και η εκδότρια ονομάζετε θυγατρική (subsidiary). Αν όμως η υπάρχουσα κεφαλαιακή δέσμευση δεν εξασφαλίζει τη δυνατότητα ενός τέτοιου ελέγχου, αλλά μόνο ουσιώδη επιρροή της επενδύουσας στη διαχείριση και στην οικονομική πολιτική της εκδότρια, οι επιχειρήσεις αυτές χαρακτηρίζονται ως συγγενείς (associated) επιχειρήσεις. Οι "συμμετοχές σε θυγατρικές, συγγενείς και κοινοπραξίες" ορίζονται σαν τα δικαιώματα συμμετοχής στο κεφάλαιο άλλων επιχειρήσεων, οποιασδήποτε νομικής μορφής, και αποτελούν μέρος των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στον ατομικό ισολογισμό της επενδύουσας επιχείρησης και εντάσσονται στα μη κυκλοφορούντα στοιχεία, διότι σύμφωνα με τον Ν 4308/2014 "Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα", τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (συμπεριλαμβανομένων και των "Συμμετοχών") παρουσιάζονται στον ισολογισμό "ως μη κυκλοφορούντα" ή "ως κυκλοφορούντα", ανάλογα με τις προθέσεις της διοίκησης της οντότητας και τον εκτιμώμενο χρόνο διακανονισμού τους 1. Σύμφωνα δε με το προτεινόμενο (ενδεικτικό) υπόδειγμα Ισολογισμού των "Ε.Λ.Π." 2, στα "μη κυκλοφορούντα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία" έχουμε τα ακόλουθα: Λογ/σμοί 34 Επενδύσεις (μακροπρόθεσμες) Διακρατούμενες έως τη λήξη επενδύσεις (μακροπρόθεσμες) Λοιποί συμμετοχικοί τίτλοι διαθέσιμοι για πώληση (μακροπρόθεσμοι) 36 Συμμετοχές Συμμετοχές σε θυγατρικές Συμμετοχές σε συγγενείς Συμμετοχές σε κοινοπραξίες 1 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο19, παρ 11 2 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ, Πίνακας Δ.1

5 Επίσης σύμφωνα με το προτεινόμενο υπόδειγμα στα "κυκλοφορούντα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία" εντάσσονται τα ακόλουθα: Λογ/σμοί Διακρατούμενες έως τη λήξη επενδύσεις (βραχυπρόθεσμες) Λοιποί συμμετοχικοί τίτλοι διαθέσιμοι για πώληση (βραχυπρόθεσμοι) Λοιπά χρηματοοικονομικά στοιχεία - εμπορικό χαρτοφυλάκιο Για τους σκοπούς της ανάλυσης μας, ως προς την ύπαρξη ομίλων εταιρειών, οι κατηγορίες που μας ενδιαφέρουν και θα επικεντρωθούμε, είναι στα "μη κυκλοφορούντα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία": Συμμετοχές σε θυγατρικές και Συμμετοχές σε συγγενείς επιχειρήσεις Θα πρέπει δε να εξετάσουμε κάτω από ποιά κριτήρια και ποιές προϋποθέσεις, οι επενδύσεις σε μετοχικούς τίτλους αρχικά καταχωρούνται με το κόστος κτήσης 3 των στις αναφερόμενες δύο κατηγορίες και κατόπιν με ποιό τρόπο αποτιμώνται στο τέλος κάθε διαχειριστικής περιόδου ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ "ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ" ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία 4, συμμετοχές σε θυγατρικές επιχειρήσεις έχουμε όταν: 1. Υπάρχει άμεση ή έμμεση σχέση Μητρικής προς Θυγατρική Τέτοια σχέση έχουμε όταν ισχύει εναλλακτικά ένα εκ των ακόλουθων: 1) Η αποκτούσα (Ιθύνουσα) έχει την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων, εταίρων ή μελών της άλλης οντότητας (θυγατρική οντότητα). Στην περίπτωση αυτή, για να εξετάσουμε αν ισχύει, θα πρέπει να υπολογίσουμε το ποσοστό των τεμαχίων μετοχών, που κατέχει η εξαγοράζουσα εταιρεία, και που έχουν δικαίωμα ψήφου στην ΓΣ των μετόχων της εξαγοραζόμενης, πάνω στο σύνολο των τεμαχίων μετοχών της ίδιας κατηγορίας, που έχει εκδώσει η εξαγοραζόμενη εταιρεία (οι μετοχές αυτές επονομάζονται "Κοινές Ονομαστικές (ΚΟ) με δικαίωμα ψήφου", σε αντίθεση με τις "Προνομιούχες Ονομαστικές (ΠΟ) χωρίς δικαίωμα ψήφου") Παράδειγμα: Εάν η επιχείρηση «Α» ΑΕ απέκτησε ΚΟ μετοχές και ΠΟ μετοχές της επιχείρησης «Β» ΑΕ, της οποίας το σύνολο του Μετοχικού Κεφαλαίου αποτελείται από ΚΟ μετοχές και ΠΟ μετοχές. Ποιά είναι η σχέση που διέπει τις δύο ως άνω επιχειρήσεις; Με βάση τα παραπάνω τα ποσοστά κατοχής μετοχών στο μετοχικό κεφάλαιο της «Β» ΑΕ που κατέχει η «Α» ΑΕ, θα είναι τα ακόλουθα: i. ΚΟ μετχ που απεκτήθησαν / Σύνολο ΚΟ μετχ σε κυκλοφορία, δηλ.: / = 66,7 % 3 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο19, παρ 1 4 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο32, παρ 2

6 ii. ΚΟ + ΠΟ μετχ που απεκτήθησαν / Σύνολο ΚΟ + ΠΟ μετχ σε κυκλοφορία, δηλ.: ( ) / ( ) = 42,9% Εφαρμόζοντας το κριτήριο που αναφέραμε παραπάνω η «Β» είναι θυγατρική της «Α», γιατί η «Α», παρόλο που δεν έχει την πλειοψηφία του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου, εντούτοις κατέχει την πλειοψηφία των «δικαιωμάτων ψήφου» στην ΓΣ των μετόχων της «Β». Δεν μπορεί να υπάρξει σχέση μητρικής - θυγατρικής αν συμβαίνει το αντίστροφο. 2) Έχει το δικαίωμα να διορίζει ή να παύει την πλειοψηφία των μελών του διοικητικού, διαχειριστικού ή εποπτικού οργάνου της άλλης οντότητας (θυγατρική οντότητα), και είναι ταυτόχρονα μέτοχος, εταίρος ή μέλος αυτής της οντότητας. 3) Έχει το δικαίωμα να ασκεί κυριαρχική επιρροή στην άλλη οντότητα (θυγατρική οντότητα), της οποίας είναι μέτοχος, εταίρος ή μέλος, είτε βάσει σύμβασης που έχει συνάψει με την οντότητα αυτή, είτε βάσει πρόβλεψης του ιδρυτικού εγγράφου ή του καταστατικού της. 4) Είναι μέτοχος, εταίρος ή μέλος της άλλης οντότητας, και είτε: ελέγχει από μόνη της, δυνάμει συμφωνίας που έχει συνάψει με άλλους μετόχους, εταίρους ή μέλη της οντότητας αυτής (θυγατρική οντότητα), την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων, εταίρων ή μελών της, είτε ισχύουν αθροιστικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις: i. Η πλειοψηφία των μελών των διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων της οντότητας αυτής (θυγατρικής οντότητας) που είχαν τη διοίκηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας περιόδου καθώς και κατά την προηγούμενη περίοδο και μέχρι την κατάρτιση των ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, έχει διοριστεί μόνο ως αποτέλεσμα της άσκησης των δικαιωμάτων ψήφου αυτής. ii. Τα δικαιώματα ψήφου που κατέχονται από την μητρική οντότητα αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 20% των συνολικών δικαιωμάτων ψήφου στην θυγατρική οντότητα. iii. Κανένα τρίτο μέρος δεν έχει τα δικαιώματα που αναφέρονται στα παραπάνω σημεία (1), (2) ή (3), αναφορικά με αυτή την οντότητα (θυγατρική οντότητα). Η περίπτωση αυτή αναφέρεται σε εταιρίες με μεγάλη πολυμετοχικότητα και μεγάλη διασπορά των μετοχών τους, η οποία δίνει το δικαίωμα σε μετόχους με ποσοστά χαμηλότερα από το 50%, να ασκούν έλεγχο στην εταιρεία μέσω του διορισμού των οργάνων διοίκησης των, αλλά στην προκειμένη περίπτωση, για να θεωρηθεί θυγατρική, ο νόμος θέτει και ένα ελάχιστο ποσοστό κατοχής των δικαιωμάτων ψήφου στο 20%. 5) Έχει την εξουσία να ασκεί, ή πράγματι ασκεί, κυριαρχική επιρροή ή έλεγχο στην άλλη οντότητα (θυγατρική οντότητα).

7 Για την εφαρμογή των παραπάνω στοιχείων (1), (2) και (4), τα δικαιώματα ψήφου, διορισμού και παύσης της πλειοψηφίας των μελών του διοικητικού, διαχειριστικού ή εποπτικού οργάνου κάθε θυγατρικής οντότητας, καθώς επίσης και τα δικαιώματα κάθε προσώπου που ενεργεί στο όνομά του αλλά για λογαριασμό της μητρικής οντότητας ή μιας άλλης θυγατρικής οντότητας, προστίθενται σε εκείνα της μητρικής οντότητας Εάν δεν υπάρχει οποιαδήποτε σχέση συμμετοχής μεταξύ των αλλά παρόλα αυτά διοικούνται σε ενιαία βάση 6 σύμφωνα με: α) σύμβαση που έχει υπογραφεί με την άλλη οντότητα, ή β) προβλέψεις στο ιδρυτικό έγγραφο, ή το καταστατικό της άλλης οντότητας. Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για οριζόντιο όμιλο. Οι επιχειρήσεις αυτές μπορεί να τεθούν υπό ενιαία διεύθυνση κατόπιν σύμβασης που έχει συναφθεί μεταξύ των, ή σύμφωνα με τους όρους του καταστατικού των, ή έχουν κοινή διεύθυνση, ή η πλειοψηφία των μελών της διοίκησης των αποτελείται από τα ίδια πρόσωπα. Η παραπάνω περίπτωση συμβαίνει κυρίως όταν ασύνδετες μεταξύ των επιχειρήσεις ελέγχονται από ένα κοινό μεγαλομέτοχο/ιδιοκτήτη που καθορίζει κοινή διεύθυνση ή/και κοινά πρόσωπα σαν μέλη της διοίκησης των. 3. Είναι θυγατρικές ή υποθυγατρικές της ίδιας μητρικής. Για παράδειγμα αν η εταιρεία Α κατέχει την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου της εταιρείας Β, και η Β κατέχει την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου της εταιρείας Γ, τότε η Β είναι θυγατρική και η Γ είναι υποθυγατρική ή έμμεσα θυγατρική της ίδιας μητρικής. Αυτό συμβαίνει διότι παρόλο ότι η Α δεν συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της Γ, εντούτοις την "ελέγχει" ή αλλιώς ασκεί "κυριαρχική επιρροή" πάνω της μέσω της θυγατρικής της Β, η οποία έχει τον έλεγχο της Γ. Όλες απαρτίζουν ένα όμιλο εταιριών με μητρική την Α. 5 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο32, παρ 3, Η παρ 4 επίσης αναφέρει: "από τα αναφερθέντα δικαιώματα, αφαιρούνται τα δικαιώματα τα οποία: α) ενσωματώνονται σε μετοχές που κατέχονται για λογαριασμό ενός προσώπου που δεν είναι ούτε η μητρική οντότητα ούτε μια θυγατρική οντότητα αυτής της μητρικής, ή β) ενσωματώνονται σε μετοχές οι οποίες: β1) κατέχονται για εγγύηση, εφόσον τα δικαιώματα αυτά ασκούνται σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν ληφθεί, ή β2) κατέχονται σε σχέση με δάνεια που χορηγήθηκαν στα πλαίσια της συνήθους επιχειρηματικής δραστηριότητας, εφόσον τα δικαιώματα ψήφου ασκούνται προς όφελος του προσώπου που παρέχει την εγγύηση". Επίσης η παρ 5 αναφέρει: "το σύνολο των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων, εταίρων ή μελών στην θυγατρική οντότητα, μειώνεται με τα δικαιώματα ψήφου που ενσωματώνονται στις μετοχές που κατέχονται από αυτή την ίδια την οντότητα, από μια θυγατρική αυτής της οντότητας, ή από ένα πρόσωπο που ενεργεί στο όνομά του αλλά για λογαριασμό αυτών των οντοτήτων". 6 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο32, παρ 7,

8 Διάγραμμα 1: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΑΚΡΙΒΩΣΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΘΥΓΑΤΡΙΚΗΣ ΝΑΙ 1ο Κριτήριο: Υπάρχει πλειοψηφία στο % κατοχής δικαιωμάτων ψήφου; ΟΧΙ 2ο Κριτήριο: Υπάρχει "Κυριαρχική επιρροή" με οποιονδήποτε από τους ακόλουθους τρόπους: Έχει το δικαίωμα να διορίζει ή να παύει την πλειοψηφία των μελών του διοικητικού, διαχειριστικού ή εποπτικού. οργάνου της άλλης οντότητας (θυγατρική οντότητα), και είναι ταυτόχρονα μέτοχος, εταίρος ή μέλος αυτής της οντότητας; Έχει το δικαίωμα να ασκεί κυριαρχική επιρροή στην άλλη οντότητα (θυγατρική οντότητα), της οποίας είναι μέτοχος, εταίρος ή μέλος, είτε βάσει σύμβασης που έχει συνάψει με την οντότητα αυτή, είτε βάσει πρόβλεψης του ιδρυτικού εγγράφου ή του καταστατικού της; Είναι μέτοχος, εταίρος ή μέλος της άλλης οντότητας, και συγχρόνως: είτε ελέγχει από μόνη της, δυνάμει συμφωνίας που έχει συνάψει με άλλους μετόχους, εταίρους ή μέλη της οντότητας αυτής (θυγατρική οντότητα), την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων, εταίρων ή μελών της, είτε ισχύουν αθροιστικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις: i. Η πλειοψηφία των μελών του διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων της οντότητας αυτής (θυγατρικής οντότητας) που είχαν τη διοίκηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας περιόδου καθώς και κατά την προηγούμενη περίοδο και μέχρι την κατάρτιση των ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, έχει διοριστεί μόνο ως αποτέλεσμα της άσκησης των δικαιωμάτων ψήφου αυτής. ii. Τα δικαιώματα ψήφου που κατέχονται από την μητρική οντότητα αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 20% των συνολικών δικαιωμάτων ψήφου στην θυγατρική οντότητα. iii. Κανένα τρίτο μέρος δεν έχει τα δικαιώματα που αναφέρονται σε όλα τα προηγούμενα σημεία, αναφορικά με αυτή την οντότητα (θυγατρική οντότητα). Ισχύει κάποιο από τα παραπάνω 1, 2, ή 3; ΝΑΙ ΟΧΙ ΝΑΙ Έχουμε "Έλεγχο" της άλλης οντότητας ή αλλιώς "Κυριαρχική Επιρροή" πάνω της, με άμεση συνέπεια την σχέση "Μητρικής-Θυγατρικής" Δεν υπάρχει "Έλεγχος" της άλλης οντότητας ή αλλιώς "Κυριαρχική Επιρροή" πάνω της.

9 1.1.2 ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ "ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ" ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Ο πρόσφατος Ν. 4308/2014 περί "ΕΛΠ", ενώ δέχεται την ύπαρξη "συμμετοχών σε συγγενείς επιχειρήσεις", εντούτοις, δεν αναφέρεται στο πότε και υπό ποιές προϋποθέσεις έχουμε "συμμετοχές σε συγγενείς επιχειρήσεις", αλλά αναφέρει ότι: "Οι οντότητες που καταρτίζουν τις χρηματοοικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με το πλαίσιο που καθορίζεται στον παρόντα νόμο δύνανται να αναζητούν ερμηνευτική καθοδήγηση από τα σχετικά Δ.Π.Χ.Α., στο βαθμό που οι ρυθμίσεις των προτύπων αυτών είναι συμβατές με τον παρόντα νόμο 7. Συνεπώς σύμφωνα με το παραπάνω, για τον καθορισμό σχέσης συγγένειας, θα πρέπει να προστρέξουμε στα Δ.Π.Χ.Α. και συγκεκριμένα να χρησιμοποιήσουμε τα κριτήρια του Δ.Λ.Π. 28 "Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις", το οποίο και καθορίζει τα ακόλουθα: Δύο επιχειρήσεις έχουν σχέση συγγένειας όταν η μία συμμετέχει τουλάχιστον με 10% στο ΜΚ της άλλης και ταυτοχρόνως ασκεί ουσιώδη επιρροή στην άλλη. Η ουσιώδης επιρροή, αποδεικνύεται όταν υφίσταται τουλάχιστον μία ή/και περισσότερες από τις παρακάτω σχέσεις : 1. Αν υπάρχει εκπροσώπηση, της αποκτούσας τις μετοχές, μέσα στο Διοικητικό Συμβούλιο ή άλλο παρόμοιο όργανο της συγγενούς εταιρείας. 2. Αν υπάρχει συμμετοχή, της αποκτούσας τις μετοχές, στις διαδικασίες χάραξης της πολιτικής της συγγενούς. 3. Αν υπάρχουν σημαντικές συναλλαγές, μεταξύ των δύο επιχειρήσεων. 4. Αν υπάρχουν ανταλλαγές διευθυντικών στελεχών, μεταξύ των δύο επιχειρήσεων. 5. Αν υπάρχουν παροχές σημαντικών τεχνικών πληροφοριών από την μία εταιρεία στην άλλη. 1.2 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Η αποτίμηση και απεικόνιση της συμμετοχής στον ισολογισμό της επενδύουσας επιχείρησης μπορεί να πραγματοποιηθεί με μία εκ των ακολούθων μεθόδων: I. Με την Μέθοδο του Κόστους Κτήσης μείον ζημίες απομείωσης ή II. εναλλακτικά Με την Μέθοδο της Καθαρής Θέσης ΜΕΘΟΔΟΣ "ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΤΗΣΗΣ ΜΕΙΟΝ ΖΗΜΙΕΣ ΑΠΟΜΕΙΩΣΗΣ" Σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία 8 η μέθοδος του" Κόστους Κτήσης μείον ζημίες απομείωσης" είναι η μόνη αποδεκτή μέθοδος αποτίμησης των 7 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο17, παρ 7, 8 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο19, παρ 2, "Μεταγενέστερα της αρχικής αναγνώρισης, τα χρηματοοικονομικά στοιχεία επιμετρούνται στο κόστος μείον ζημίες απομείωσης".

10 Συμμετοχών, στα βιβλία και τον ατομικό ισολογισμό της επενδύουσας επιχείρησης. Με την μέθοδο του Κόστους Κτήσης, η αξία εξαγοράς της συμμετοχής εμφανίζεται στον Ισολογισμό με το κόστος που αρχικά αποκτήθηκε. Κατόπιν στο τέλος κάθε έτους η αξία της συμμετοχής υπόκειται σε έλεγχο απομείωσης, όταν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις 9. Ενδείξεις απομείωσης της αξίας της θεωρείται ότι υφίστανται όταν 10 : α) Υπάρχουν προφανείς, σοβαρές χρηματοοικονομικές δυσκολίες του εκδότη ή του υπόχρεου των χρηματοοικονομικών στοιχείων, ή β) Η λογιστική αξία είναι σημαντικά υψηλότερη από την εύλογη αξία αυτών των στοιχείων (όταν η εύλογη αξία υπάρχει), ή γ) Δυσμενείς τοπικές, εθνικές ή διεθνείς συνθήκες αυξάνουν την πιθανότητα αθέτησης βασικών δεσμεύσεων που απορρέουν από τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Ζημία απομείωσης προκύπτει όταν η λογιστική αξία του στοιχείου είναι μεγαλύτερη από το ποσό που η οντότητα εκτιμά ότι θα ανακτήσει από το στοιχείο αυτό 11. Το ποσό που η οντότητα εκτιμά ότι θα ανακτήσει από ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο είναι το μεγαλύτερο από: α) Την παρούσα αξία του ποσού που εκτιμάται ότι θα ληφθεί από το περιουσιακό στοιχείο, υπολογιζόμενη με τη χρήση του αρχικού πραγματικού επιτοκίου, ή β) Την εύλογη αξία του στοιχείου, μειωμένη με το απαιτούμενο κόστος πώλησης. Οι ζημιές απομείωσης αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και αναστρέφονται ως κέρδη σε αυτή, όταν οι συνθήκες που τις προκάλεσαν πάψουν να υφίστανται ΜΕΘΟΔΟΣ ΚΑΘΑΡΗΣ ΘΕΣΗΣ Η αποτίμηση της συμμετοχής με αυτή την μέθοδο γίνεται σύμφωνα με τις μεταβολές της Κ.Θ. της αποκτούμενης επιχείρησης. Έτσι αρχικά κατά την απόκτηση της μια συμμετοχή αναγνωρίζεται στο "Κόστος Κτήσης" όπως ακριβώς και στην προηγούμενη μέθοδο, κατόπιν στο τέλος κάθε έτους το κόστος αυτό αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τις αυξήσεις ή μειώσεις της Κ.Θ της εταιρείας οι μετοχές της οποίας αποκτήθηκαν, αυτό σημαίνει ότι με την μέθοδο αυτή η αξία αποτίμησης δύναται να αναπροσαρμοσθεί είτε σε χαμηλότερα είτε σε υψηλότερα επίπεδα από το αρχικό κόστος κτήσης, σε αντίθεση με την προηγούμενη μέθοδο όπου μπορεί να κινηθεί μόνο προς τα κάτω ή στην καλύτερη περίπτωση να επανέλθει ξανά στο αρχικό κόστος κτήσης Η αναπροσαρμογή στα βιβλία της επενδύουσας επιχείρησης λογιστικά γίνεται με χρέωση/πίστωση του λογ/σμού της συμμετοχής και πίστωση/χρέωση του λογ/σμού αποτελεσμάτων (ή ΚΘ) αντίστοιχα, ως ακολούθως: 9 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο19, παρ 4, 10 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο19, παρ 5, 11 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο19, παρ 6, 12 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο19, παρ 7 & 8

11 Λογ/σμός "Συμμετοχές σε συγγενείς επιχειρήσεις" Χρέωση -Αξία κτήσης συγγενούς (συμπεριλαμβανομένης και της υπεραξίας) -Αναλογία στα κέρδη της συγγενούς -Απάλειψη διεταιρικών ζημιών Πίστωση -Αναλογία στις ζημιές της συγγενούς -Ληφθέντα μερίσματα από συγγενή - Απάλειψη διεταιρικών κερδών Η Ελληνική νομοθεσία δεν επιτρέπει την χρήση, σε καμία περίπτωση, αυτής της μεθόδου αποτίμησης στον ατομικό ισολογισμό της επενδύουσας επιχείρησης αλλά την επιβάλλει για την αποτίμηση της αξίας των συμμετοχών σε συγγενείς επιχειρήσεις (ή κοινοπραξίες) στον ενοποιημένο ισολογισμό ενός ομίλου εταιριών Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο35, παρ 1

12 1.2.2 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΤΗΣΗΣ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ. Όταν κατά την διάρκεια μιας χρήσης, μέσα στο χαρτοφυλάκιο συμμετοχών της αποκτούσας επιχείρησης, έχουν γίνει διάφορες αγοραπωλησίες μιας συγκεκριμμένης μετοχής, με διαφορετική όμως τιμή αγοράς κάθε φορά, τότε για να εκτιμηθεί η αξία ανά τεμάχιο του κόστους κτήσης των μετοχών που κατέχουμε στο τέλος έτους, θα πρέπει να εφαρμόσουμε μία από τις γνωστές και αποδεκτές μεθόδους αποτίμησης, όπως ακριβώς και στην περίπτωση των αποθεμάτων εμπορευμάτων/προϊόντων/υλικών 14, δηλ.: Την μέθοδο του Σταθμικού Μέσου Όρου ή Την μέθοδο του Κινητού Μέσου Όρου ή Την μέθοδο FIFO Παράδειγμα Η εταιρία Χ ΑΕ κατά την διάρκεια του έτους 200Χ έχει κάνει αγοραπωλησίες σε μια συγκεκριμένη μετοχή εταιρείας εισηγμένης στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, και η εικόνα του χαρτοφυλακίου μετοχών της στο τέλος του έτους, καθώς επίσης οι κινήσεις μετοχών κατά την διάρκεια του έτους, και η τελική αποτίμηση της Τιμής Κόστους Κτήσης των με 31/12/200Χ, με βάση την μέθοδο FIFO και του Μέσου Σταθμικού Όρου (ΜΣΟ), έχουν ως ακολούθως: Ημ/νία Αγορές Πωλήσεις Υπόλοιπο/Απόθεμα Τεμχ Τιμή Τεμχ Τιμή Τεμχ 3/3/200Χ , /4/200Χ , /5/200Χ , /8/200Χ , /10/200Χ , ΤΙΜΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΤΗΣΗΣ/ ΤΕΜΧ 20/11/200Χ , ,18 13, FIFO ΜΣΟ 14 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο20, παρ 7

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο ΝΟΜΙΚΟ & ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΝΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΜΙΛΩΝ ΓΙΑ ΣΚΟΠΟΥΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ Μικροί όμιλοι είναι οι όμιλοι που αποτελούνται από μία μητρική και θυγατρικές οντότητες προς υπαγωγή σε ενοποίηση, οι οποίοι σε ενοποιημένη βάση κατά την ημερομηνία ισολογισμού της μητρικής οντότητας δεν υπερβαίνουν τα όρια τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: α) Σύνολο ενεργητικού: ευρώ. β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: ευρώ. γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 50 άτομα. 2. Μεσαίοι όμιλοι είναι οι όμιλοι, εξαιρουμένων των μικρών, που αποτελούνται από μια μητρική και θυγατρικές οντότητες προς υπαγωγή σε ενοποίηση, οι οποίοι σε ενοποιημένη βάση κατά την ημερομηνία του ισολογισμού της μητρικής οντότητας δεν υπερβαίνουν τα όρια τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: α) Σύνολο ενεργητικού: ευρώ. β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: ευρώ. γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 250 άτομα. 3. Μεγάλοι όμιλοι είναι οι όμιλοι που αποτελούνται από μία μητρική και θυγατρικές οντότητες προς υπαγωγή σε ενοποίηση, οι οποίοι σε ενοποιημένη βάση κατά την ημερομηνία του ισολογισμού της μητρικής οντότητας, υπερβαίνουν τα όρια τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: α) Σύνολο ενεργητικού: ευρώ. β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: ευρώ. γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 250 άτομα. 4. Τα όρια ενεργητικού και κύκλου εργασιών των παραγράφων 1 έως 3 του παρόντος άρθρου ισχύουν μετά την αφαίρεση των συμψηφισμών και των απαλοιφών των παραγράφων 4 και 8 του άρθρου 34. Αν δεν λαμβάνονται υπόψη οι προαναφερόμενοι συμψηφισμοί και απαλοιφές τα όρια αυτά προσαυξάνονται κατά 20%. 5. Όταν ένα όμιλος υπερβαίνει ή παύει να υπερβαίνει τα όρια δύο εκ των τριών κριτηρίων των παραγράφων 1 έως 3 του παρόντος άρθρου κατά την ημερομηνία ισολογισμού της μητρικής οντότητας για δύο διαδοχικές περιόδους, για τους σκοπούς εφαρμογής των ρυθμίσεων αυτού του νόμου η αλλαγή κατηγορίας μεγέθους ενεργοποιείται από την περίοδο που έπεται των δύο εν λόγω διαδοχικών περιόδων. 6. Το ποσό του κονδυλίου «Σύνολο ενεργητικού» είναι εκείνο του ομότιτλου κονδυλίου του υποδείγματος ισολογισμού Β.7 και του κονδυλίου «Κύκλος εργασιών» είναι εκείνο του κονδυλίου «Κύκλος εργασιών (καθαρός)» του υποδείγματος της κατάστασης αποτελεσμάτων Β.8.1 ή Β.8.2, κατά περίπτωση. 15 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο31

14 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΑΠΑΛΛΑΣΣΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ 16 1) Οι μικροί και οι μεσαίοι όμιλοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση σύνταξης ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, εκτός και εάν κάποια από τις συνδεδεμένες οντότητες είναι δημοσίου συμφέροντος. 2) Μια μητρική οντότητα απαλλάσσεται από την υποχρέωση σύνταξης ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, εάν αυτή η μητρική οντότητα (απαλλασσόμενη οντότητα) είναι επίσης θυγατρική οντότητα μιας άλλης οντότητας η οποία υπόκειται στο δίκαιο ενός κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και: α) η μητρική οντότητα της απαλλασσόμενης οντότητας κατέχει όλες τις μετοχές της απαλλασσόμενης οντότητας. Οι μετοχές στην απαλλασσόμενη οντότητα που κατέχονται από μέλη των διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων βάσει νομικής δέσμευσης ή δέσμευσης στο ιδρυτικό έγγραφό της ή στο καταστατικό της, δεν λαμβάνονται υπόψη για το σκοπό της απαλλαγής, ή β) η μητρική οντότητα της απαλλασσόμενης οντότητας, κατέχει το 90% ή περισσότερο των μετοχών της απαλλασσόμενης και οι υπόλοιποι μέτοχοι ή μέλη αυτής έχουν εγκρίνει την απαλλαγή. 16 Ν 4308/2014 "Ε.Λ.Π.", Άρθρο33

15 Παράδειγμα : Δίδονται οι παρακάτω διασυνδεδεμένες επιχειρήσεις, με τα κατωτέρω ποσοστά συμμετοχής στο ΜΚ των εταιρειών μεταξύ των, επίσης γνωρίζουμε ότι : η κορυφαία μητρική G ενοποιεί όλες τις οικονομικές καταστάσεις όλων των θυγατρικών και υποθυγατρικών της στην Γερμανία (κράτος μέλος της ΕΕ), και όλες είναι ελεγμένες και πιστοποιημένες στην Γερμανία. Καμμία από τις εταιρείες του Ομίλου δεν είναι εισηγμένη σε κάποιο Χρηματιστήριο. Ζητείται να καθορισθεί και να αιτιολογηθεί σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία αν η εταιρεία Μ που είναι μητρική ομίλου εταιρειών στην Ελλάδα, αλλά και θυγατρική της G (ως κάτωθι), έχει υποχρέωση ή απαλλάσεται από την υποχρέωση έκδοσης ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων του Ομίλου στον οποίο είναι μητρική. G (Γερμανική Εταιρία) 94% Μ (Ελληνική εταιρία) Θ (Ελληνική εταιρία) 90% 60% 70% 92% S (Αυστραλιανή εταιρία) Υ1 (Ελληνική εταιρία) Υ2 (Ελληνική εταιρία) Στο παραπάνω σχεδιάγραμμα εταιρικών διασυνδέσεων μπορούμε να διακρίνουμε: Ένα διεθνή όμιλο με Μητρική την G που διέπεται από το Γερμανικό Δίκαιο (μέλος της Ε.Ε.), άμεσα θυγατρική της την Μ που διέπεται από το Ελληνικό Δίκαιο και υποθυγατρικές της τις Θ, Υ1, Υ2, (Ελληνικές εταιρείες) και την S (Αυστραλιανή εταιρεία). Ένα ενδιάμεσο όμιλο στην Ελλάδα με μητρική την Μ, και άμεσα θυγατρικές τις Θ & S, και υποθυγατρικές τις Υ1, Υ2. Ένα υποόμιλο στην Ελλάδα με μητρική την Θ και θυγατρικές τις Υ1 & Υ2. Γνωρίζουμε ότι η G με έδρα την Γερμανία, κάνει συνολική ενοποίηση όλων των εταιρειών, που άμεσα ή έμμεσα ελέγχει, στην Γερμανία και είναι ελεγμένες και πιστοποιημένες σύμφωνα με το Γερμανικό Δίκαιο, συνεπώς με βάση την Έλληνική νομοθεσία υπάρχει η δυνατότητα απαλλαγής της Μ από την υποχρέωση έκδοσης Ενοποιημένων Οικονομικών Καταστάσεων για τον ενδιάμεσο όμιλο των εταιρειών Μ, Θ, Υ1, Υ2 και S. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον εφόσον δεν το απαιτήσει το 6% των μετόχων μειοψηφίας μέσα στο μετοχικό κεφάλαιο της Μ.

16 Εάν βέβαια είτε η G κατείχε ποσοστό λιγότερο του 90% στο μετοχικό κεφάλαιο της Μ ή κάποια από όλες τις εταιρείες του ενδιάμεσου υποομίλου ήταν εισηγμένη σε κάποιο Χρηματιστήριο, τότε θα υπήρχε αμετάκλητη υποχρέωση της Μ να εκδόσει ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις για τον όμιλο στον οποίο είναι μητρική και δεν ισχύει τίποτε από τα παραπάνω. Βέβαια τελικά για να υπάρχει υποχρέωση ενοποίησης, θα πρέπει να εξετάσουμε αν ο όμιλος που πρόκειται να ενοποιηθεί, υπερβαίνει σε μέγεθος τα ποσοτικά κριτήρια του αρθ. 92 που αναφέρθηκαν παραπάνω (εκτός και αν πάλι κάποια από τις εταιρίες είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο, οπότε και σε αυτή την περίπτωση τα ποσοτικά κριτήρια δεν ισχύουν). 3) Μια μητρική οντότητα απαλλάσσεται από την υποχρέωση σύνταξης ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, εάν η εν λόγω μητρική οντότητα (απαλλασσόμενη οντότητα) είναι θυγατρική μιας άλλης μητρικής οντότητας η οποία δεν διέπεται από το δίκαιο ενός κράτους μέλους, αν πληρούνται όλες οι κατωτέρω προϋποθέσεις: α) Η απαλλασσόμενη οντότητα και όλες οι θυγατρικές της οντότητες ενοποιούνται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις ενός μεγαλύτερου συνόλου οντοτήτων. β) Οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις που αναφέρονται στην περίπτωση (α) της παρούσας παραγράφου, συντάσσονται: β1) σύμφωνα με την οδηγία 2013/34/EΕ, ή β2) σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Α., ή β3) με τρόπο ισοδύναμο των ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων που συντάσσονται βάσει της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ, ή β4) με τρόπο ισοδύναμο των Δ.Π.Χ.Α., όπως αυτός καθορίζεται σύμφωνα με τον Κανονισμό της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1569/2007 της 21 Δεκεμβρίου 2007 που καθιερώνει τον μηχανισμό για τον προσδιορισμό της ισοδυναμίας των λογιστικών προτύπων που εφαρμόζονται από τρίτες χώρες που εκδίδουν τίτλους βάσει των Οδηγιών 2003/71/EΚ και 2004/109/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. γ) Οι ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις που αναφέρονται στην περίπτωση (α) ανωτέρω, έχουν ελεγχθεί από έναν ή περισσότερους νόμιμους ελεγκτές ή ελεγκτικές εταιρείες (ελεγκτικά γραφεία), που έχουν αδειοδοτηθεί για να διενεργούν ελέγχους χρηματοοικονομικών καταστάσεων, βάσει της εθνικής νομοθεσίας η οποία διέπει την οντότητα που συντάσσει αυτές τις καταστάσεις. 4) Η απαλλαγή της προηγούμενης παραγράφου δεν παρέχεται αν η προς απαλλαγή οντότητα είναι οντότητα δημοσίου συμφέροντος που εμπίπτει στην περίπτωση (α) του ορισμού των οντοτήτων δημοσίου συμφέροντος. 5) Μια οντότητα, περιλαμβανομένης μιας οντότητας δημοσίου συμφέροντος, δεν απαιτείται να περιλαμβάνεται στις ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις, όταν πληρείται μία τουλάχιστον από τις κατωτέρω προϋποθέσεις: α) σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις που οι αναγκαίες πληροφορίες για την κατάρτιση των ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τον

17 παρόντα νόμο δεν μπορούν να αποκτηθούν χωρίς δυσανάλογα έξοδα ή υπερβολική καθυστέρηση, ή β) οι μετοχές αυτής της οντότητας κατέχονται αποκλειστικά με σκοπό την μεταγενέστερη διάθεσή τους, ή γ) αυστηροί μακροπρόθεσμοι περιορισμοί παρεμποδίζουν ουσιωδώς: γ1) την μητρική οντότητα να ασκεί τα δικαιώματά της στα περιουσιακά στοιχεία ή στη διοίκηση αυτής της οντότητας, ή γ2) την άσκηση της ενοποιημένης διοίκησης αυτής της οντότητας όταν εμπίπτει σε μια από τις σχέσεις που καθορίζονται στο άρθρο 32 παράγραφος (7).