ΓΝΩΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

Transcript

1 ΓΝΩΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Γ.Ε.Μ.Η (πρώην ΑΡ.Μ.Α.Ε /62/Β/00/0325) ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Για τη χρήση από 1 Ιανουαρίου 2014 έως 31 Δεκεμβρίου 2014 Σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς ΜΑΡΤΙΟΣ 2015

2 Η ετήσια οικονομική έκθεση εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της «ΓΝΩΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Α.Ε.» την 26 η Μαρτίου 2015 και έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο στην ηλεκτρονική διεύθυνση 2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ... 5 Β. ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ - ΛΟΓΙΣΤΗ Γ. ΕΤΗΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ Γ1. Κατάσταση Αποτελεσμάτων της χρήσης Γ2. Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος της χρήσης Γ3. Κατάσταση Οικονομικής Θέσης της 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Γ4. Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Ομίλου της χρήσης Γ5. Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων της Εταιρείας της χρήσης Γ6. Κατάσταση Ταμιακών Ροών της χρήσης Γ7. Σημειώσεις επί των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων Γενικές πληροφορίες Βάση κατάρτισης των Οικονομικών Καταστάσεων Περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών Ενοποίηση Μετατροπή ξένου νομίσματος Αναγνώριση εσόδων Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Άϋλα περιουσιακά στοιχεία Απομείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων Απαιτήσεις από πελάτες Αποθέματα Χρηματοοικονομικά μέσα Ταμιακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Μετοχικό κεφάλαιο Δανειακές Υποχρεώσεις Μισθώσεις Κρατικές επιχορηγήσεις Παροχές στο προσωπικό Προβλέψεις και ενδεχόμενες υποχρεώσεις Τρέχων και αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος Διανομή μερισμάτων Σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις και κρίσεις της Διοίκησης Νέα πρότυπα, ερμηνείες και τροποποίηση υφιστάμενων προτύπων Πρότυπα και Διερμηνείες υποχρεωτικά από την 1 η Ιανουαρίου Πρότυπα και Διερμηνείες υποχρεωτικά για μεταγενέστερες περιόδους και δεν έχουν εφαρμοστεί νωρίτερα από την Εταιρεία Πληροφόρηση κατά τομέα

4 7. Πωλήσεις Μερισμός εξόδων κατά λειτουργία Κόστος μισθοδοσίας Αποσβέσεις Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα Χρηματοοικονομικό κόστος - καθαρό Τρέχων και αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος Κέρδη ανά μετοχή Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Άυλα περιουσιακά στοιχεία Επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις Χρηματοοικονομικά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Αποθέματα Πελάτες Λοιπές απαιτήσεις Ταμιακά διαθέσιμα και ταμιακά ισοδύναμα Μετοχικό κεφάλαιο, διαφορά υπέρ το άρτιο Λοιπά αποθεματικά Μακροπρόθεσμα δάνεια Προβλέψεις για παροχές σε εργαζομένους Λοιπές προβλέψεις Προμηθευτές Λοιπές υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμα Δάνεια Επιχορηγήσεις Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων Διαχείριση χρηματοοικονομικού κινδύνου Δεσμεύσεις και ενδεχόμενες απαιτήσεις - υποχρεώσεις Μερίσματα Γεγονότα μετά την ημερομηνία των Οικονομικών Καταστάσεων

5 Α. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΝΩΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΡ.Μ.Α.Ε /62/Β/00/0325 ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΜΑΡΤΙΟΣ

6 ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ Κύριοι Μέτοχοι, Σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ν. 2190/1920 σας υποβάλλουμε την παρούσα Έκθεση Διαχειρίσεως του Διοικητικού Συμβουλίου για την εταιρική χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου Η παρούσα έκθεση παρέχει συνοπτικές χρηματοοικονομικές πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση και τα αποτελέσματα της Εταιρείας και του Ομίλου, περιγραφή των σημαντικών γεγονότων που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της κλειόμενης χρήσεως, πληροφορίες σχετικά με την διαχείριση των σημαντικών χρηματοοικονομικών κινδύνων που αντιμετωπίζει η Εταιρεία και ο Όμιλος, καθώς και παράθεση στοιχείων και εκτιμήσεων για την εξέλιξη των δραστηριοτήτων της Εταιρείας και του Ομίλου για την επόμενη χρήση. Α. Συνοπτικές χρηματοοικονομικές πληροφορίες για την Εταιρεία και τον Όμιλο Η εξέλιξη των βασικών οικονομικών μεγεθών της Εταιρείας και του Ομίλου κατά τη διάρκεια της κλειόμενης οικονομικής χρήσεως έχει ως ακολούθως: Κύκλος εργασιών Ο κύκλος εργασιών του Ομίλου ανήλθε σε ,50 έναντι ,69 στη συγκριτική χρήση 2013, σημειώνοντας μείωση της τάξεως του 8,3%. Αντίστοιχα, ο κύκλος εργασιών της Εταιρείας κατά τη διάρκεια της τρέχουσας οικονομικής χρήσεως ανήλθε σε ,38 έναντι ,73 της προηγούμενης χρήσεως 2013, μειωμένος κατά 12,7%. Επειδή ο κλάδος των συμβουλευτικών υπηρεσιών έχει παραδοσιακά - σημαντική «έκθεση» σε έργα του Δημοσίου, τα οποία αποτελούν και τη βάση του κύκλου εργασιών, αυτός παρουσίασε μειωτικές τάσεις λόγω: της συνεχιζόμενης για έκτη χρονιά ήδη οικονομικής κρίσης του γεγονότος ότι στη χρήση 2014 διενεργήθηκαν εκλογές (ευρωεκλογές Μάϊος 2014) ενώ στο τέλος της χρήσης 2014 ανακοινώθηκαν και οι βουλευτικές εκλογές με συνέπεια οι αναθέσεις και υλοποιήσεις έργων καθώς και οι εκταμιεύσεις πόρων από αντισυμβαλλόμενους φορείς του Δημοσίου για ολοκληρωμένα έργα να καθυστερήσουν. Περαιτέρω, επειδή η Εταιρεία αναλαμβάνει έργα με διαφορετική διάρκεια υλοποίησης που μπορεί να εκτείνεται σε μια ή περισσότερες χρήσεις, η ανάλυση του κύκλου εργασιών θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των έργων το οποίο ανέρχεται σε 931 χιλ. περίπου το οποίο και θα ολοκληρωθεί μέσα στο Καθαρά κέρδη προ φόρων Τα καθαρά κέρδη προ φόρων του Ομίλου στην τρέχουσα χρήση ανήλθαν σε ,77 έναντι ,29 το 2013, αυξημένα κατά 36,6%. Αντίστοιχα, τα καθαρά κέρδη προ φόρων της Εταιρείας κατά τη διάρκεια της τρέχουσας οικονομικής χρήσεως ανήλθαν στο ποσό των ,27 έναντι 6

7 55.543,57 της προηγούμενης χρήσεως 2013, μειωμένα κατά 24,3%. Η αύξηση της κερδοφορίας στον Όμιλο οφείλεται στις θυγατρικές εταιρείες. Καθαρά κέρδη μετά από φόρους Τα καθαρά αποτελέσματα (κέρδη) μετά από φόρους του Ομίλου στη χρήση 2014 ανήλθαν σε ,22 έναντι ,17 το 2013 και της Εταιρείας σε ,52 έναντι ,16 την προηγούμενη χρήση Τα μετά φόρων αποτελέσματα της Εταιρείας βελτιώθηκαν κυρίως λόγω του ότι κατά την προηγούμενη χρήση ο φόρος εισοδήματος είχε επιβαρυνθεί με πρόβλεψη για διαφορές φορολογικού ελέγχου ύψους ,00 ενώ στην τρέχουσα χρήση δεν σχηματίσθηκε επιπλέον πρόβλεψη. Αντίστοιχα, στον Όμιλο στην προηγούμενη χρήση η πρόβλεψη για διαφορές φορολογικού ελέγχου ανήλθε σε ,00 έναντι ,71 της τρέχουσας χρήσης. Ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες του Ομίλου κατά την τρέχουσα χρήση ανήλθαν σε εκροές (2.379,56 ) έναντι εισροών ,46 της προηγούμενης χρήσης, σημειώνοντας μείωση της τάξεως των ,02. Αντίστοιχα, οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες της Εταιρείας ανήλθαν σε εκροές (49.624,43 ) έναντι εισροών ,22 της προηγούμενης χρήσης, μειωμένες κατά ,65. Η μείωση των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες οφείλεται κυρίως στη μείωση των ροών από τη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης (καθαρή μεταβολή αποθεμάτων, απαιτήσεων και υποχρεώσεων) κατά ,63 στον Όμιλο και ,08 στην Εταιρεία. Σύνολο δανεισμού Διαθέσιμα Κατά τη λήξη της κλειόμενης οικονομικής χρήσεως ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός του Ομίλου ανήλθε σε ,00 έναντι ,20 της προηγούμενης χρήσης Τα αντίστοιχα ποσά για την Εταιρεία ήταν ,00 έναντι ,20 την 31/12/2013. Ο μακροπρόθεσμος δανεισμός του Ομίλου την 31/12/2014 ανήλθε σε ,00 και της Εταιρείας σε ,00 (στις 31/12/2013 δεν υπήρχε μακροπρόθεσμος δανεισμός). To σύνολο των υποχρεώσεων του Ομίλου αυξήθηκε σε ,70 έναντι ,77 την 31/12/2013 και αντίστοιχα για την Εταιρεία σε ,40 έναντι ,47 την 31/12/2013. Αντίστοιχα, οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις του Ομίλου αυξήθηκαν σε ,54 από ,96 την 31/12/2013 ενώ για την Εταιρεία σε ,03 από ,95, βελτιώνοντας τον δείκτη κάλυψης των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων από βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις από 1,34 σε 1,56 στον Όμιλο και από 1,34 σε 1,55 στην Εταιρεία. Τα ταμειακά διαθέσιμα του Ομίλου την 31/12/2014 ανήλθαν σε ,86 έναντι ,37 της προηγούμενης χρήσης και της Εταιρείας κατά την ίδια ημερομηνία ανήλθαν σε ,78 έναντι ,65 της προηγούμενης χρήσεως. Μέρισμα Η Διοίκηση της Εταιρείας προτείνει τη μη διανομή μερίσματος για τη χρήση

8 Αριθμοδείκτες για τον Όμιλο - Αριθμοδείκτες Οικονομικής διάρθρωσης Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ,54 = 80,90% ,96 = 76,51% Σύνολο περιουσιακών στοιχείων , ,29 Πάγια στοιχεία Ενεργητικού ,42 = 19,10% ,33 = 23,49% Σύνολο περιουσιακών στοιχείων , ,29 Ίδια Κεφάλαια ,26 = 56,85% ,52 = 63,10% Σύνολο Υποχρεώσεων , ,77 Σύνολο Υποχρεώσεων ,70 = 63,75% ,77 = 61,31% Σύνολο Ιδίων Κεφαλ. + Υποχρεώσεων , ,29 Ίδια Κεφάλαια ,26 = 36,25% ,52 = 38,69% Σύνολο Ιδίων Κεφαλ. + Υποχρεώσεων , ,29 Ίδια Κεφάλαια ,26 = 189,78% ,52 = 164,71% Πάγια στοιχεία Ενεργητικού , ,33 Κυκλοφορούντα περιουσ. Στοιχεία ,54 = 155,91% ,96 = 134,22% Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις , ,67 - Αριθμοδείκτες αποδόσεως και αποδοτικότητας Κέρδη μετά από φόρους ,22 = 1,71% ,17 = 0,47% Κύκλος εργασιών , ,69 Κέρδη προ φόρων ,77 = 4,12% ,29 = 2,76% Κύκλος εργασιών , ,69 Κέρδη προ φόρων ,77 = 9,56% ,29 = 7,25% Ίδια κεφάλαια , ,52 Μικτά αποτελέσματα ,39 = 18,90% ,09 = 21,51% Κύκλος εργασιών , ,69 8

9 Αριθμοδείκτες για την Εταιρεία - Αριθμοδείκτες Οικονομικής διάρθρωσης Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία ,03 = 77,47% ,95 = 71,83% Σύνολο περιουσιακών στοιχείων , ,88 Πάγια στοιχεία Ενεργητικού ,06 = 22,53% ,93 = 28,17% Σύνολο περιουσιακών στοιχείων , ,88 Ίδια Κεφάλαια ,69 = 63,28% ,41 = 73,35% Σύνολο Υποχρεώσεων , ,47 Σύνολο Υποχρεώσεων ,40 = 61,25% ,47 = 57,69% Σύνολο Ιδίων Κεφαλ. + Υποχρεώσεων , ,88 Ίδια Κεφάλαια ,69 = 38,75% ,41 = 42,31% Σύνολο Ιδίων Κεφαλ. + Υποχρεώσεων , ,88 Ίδια Κεφάλαια ,69 = 172,03% ,41 = 150,21% Πάγια στοιχεία Ενεργητικού , ,93 Κυκλοφορούντα περιουσ. Στοιχεία ,03 = 154,85% ,95 = 134,28% Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις , ,12 - Αριθμοδείκτες αποδόσεως και αποδοτικότητας Κέρδη μετά από φόρους ,52 = 1,04% ,16 = 0,65% Κύκλος εργασιών , ,73 Κέρδη προ φόρων ,27 = 2,82% ,57 = 3,25% Κύκλος εργασιών , ,73 Κέρδη προ φόρων ,27 = 4,67% ,57 = 6,26% Ίδια κεφάλαια , ,41 Μικτά αποτελέσματα ,78 = 15,06% ,25 = 16,81% Κύκλος εργασιών , ,73 9

10 Β. Σημαντικά γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της κλειόμενης Οικονομικής χρήσεως και επίδραση αυτών στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις Κατά τη διάρκεια της χρήσης δεν υπήρξαν σημαντικά γεγονότα τα οποία επηρέασαν τα αποτελέσματα ή τη χρηματοοικονομική θέση της Εταιρείας και του Ομίλου. Γ. Διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων Παράγοντες χρηματοοικονομικού κινδύνου Ο Όμιλος εκτίθεται σε διάφορους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, οι κυριότεροι εκ των οποίων είναι ο κίνδυνος ρευστότητας, ο κίνδυνος επιτοκίων, ο πιστωτικός και ο συναλλαγματικός κίνδυνος. Οι πολιτικές διαχείρισης των σχετικών κινδύνων του Ομίλου έχουν ως στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων που μπορεί να έχουν οι κίνδυνοι αυτοί στη χρηματοοικονομική θέση και απόδοσή του. Η διαχείριση κινδύνου διενεργείται από την Οικονομική Διεύθυνση, οι σχετικές πολιτικές της οποίας εγκρίνονται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Η διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων περιλαμβάνει την αναγνώριση, υπολογισμό και αντιστάθμιση των χρηματοοικονομικών κινδύνων σε στενή συνεργασία με τις λειτουργικές μονάδες της Εταιρείας. Κίνδυνος ρευστότητας Η παρατεταμένη παγκόσμια οικονομική κρίση και η δύσκολη θέση που έχουν βρεθεί τα τραπεζικά ιδρύματα στην Ελλάδα έχουν ως αποτέλεσμα τη δυσκολία στην πρόσβαση για νέες πιστώσεις στον Όμιλο. Παρά τις δυσμενείς συνθήκες στο χώρο των τραπεζών η Εταιρεία αξιοποιώντας την πιστοληπτική της ικανότητα εκταμίευσε μακροπρόθεσμο δάνειο ύψους αποπληρώνοντας ταυτόχρονα σημαντικό μέρος του βραχυπρόθεσμού δανεισμού της. Κίνδυνος επιτοκίων Ο Όμιλος επιδιώκει την επίτευξη της βέλτιστης σχέσης μεταξύ του κόστους δανεισμού και των πιθανών επιπτώσεων στα κέρδη και τις ταμειακές ροές που μπορεί να επιφέρουν οι μεταβολές των επιτοκίων. Πολιτική του Ομίλου είναι να παρακολουθεί διαρκώς τις τάσεις των επιτοκίων καθώς και τις χρηματοδοτικές του ανάγκες. Όλες οι συμβάσεις των δανειακών υποχρεώσεων της Εταιρείας έχουν συναφθεί σε ευρώ. Ο μακροπρόθεσμος δανεισμός της Εταιρείας έχει συναφθεί με σταθερό επιτόκιο και ως εκ τούτου δεν υφίσταται κίνδυνος από μεταβολή των επιτοκίων. Ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός της Εταιρείας είναι συνδεδεμένος με το Euribor και ως εκ τούτου, η μείωση ή αύξησή του έχει άμεσο θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο στις χρηματοοικονομικές δαπάνες της Εταιρείας και του Ομίλου το οποίο δεν κρίνεται ως σημαντικό. Πιστωτικός Κίνδυνος Ο Όμιλος δεν έχει σημαντικές συγκεντρώσεις πιστωτικού κινδύνου. Οι απαιτήσεις από πελάτες προέρχονται από ευρεία πελατειακή βάση με μεγάλη φερεγγυότητα και η χρηματοοικονομική τους κατάσταση ελέγχεται διαρκώς. Ο πιστωτικός κίνδυνος των πελατών αξιολογείται από κάθε Εταιρεία του 10

11 Ομίλου με βάση την καθιερωμένη πολιτική και τις σχετικές διαδικασίες. Η ενηλικίωση των υπολοίπων των πελατών και η χρηματοοικονομική τους κατάσταση παρακολουθείται από τους Υπευθύνους των έργων και τη Διοίκηση / Νομικούς Συμβούλους αντίστοιχα. Πιστωτικός κίνδυνος μπορεί να υπάρξει μόνο στις απαιτήσεις από πελάτες που είναι συνδεδεμένες με το Ελληνικό Δημόσιο λόγω της καθυστέρησης στην υλοποίηση, παραλαβή και πληρωμή τους λόγω της γραφειοκρατίας του Ελληνικού Δημοσίου. Συναλλαγματικός κίνδυνος Συναλλαγματικός είναι ο κίνδυνος διακύμανσης της αξίας των χρηματοοικονομικών μέσων, των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων εξαιτίας των αλλαγών στις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Δεδομένου ότι η πλειοψηφία των συναλλαγών, των υπολοίπων του Ομίλου αλλά και των δανειακών υποχρεώσεων είναι όλες σε ευρώ, η έκθεση σε συναλλαγματικούς κινδύνους κρίνεται ασήμαντη. Δ. Στοιχεία και εκτιμήσεις για την εξέλιξη των δραστηριοτήτων της Εταιρείας για την επόμενη οικονομική χρήση Η ανάπτυξη των αγορών του κλάδου Πληροφορικής στις οποίες δραστηριοποιείται η Εταιρεία στην Ελλάδα σχετίζεται άμεσα με την ανάγκη των επιχειρήσεων να οργανώσουν καλύτερα τις υπηρεσίες και υποδομές τους που σχετίζονται με την Πληροφορική και να διαχειριστούν με κεντρικό τρόπο το σύνθετο περιβάλλον που λειτουργεί στο κέντρο δεδομένων. Με δεδομένο ότι οι Ελληνικές επιχειρήσεις δεν έχουν προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό σε τέτοιου είδους επενδύσεις, ο βαθμός ωριμότητας των συγκεκριμένων αγορών του κλάδου Πληροφορικής εκτιμάται από την Εταιρεία ότι είναι χαμηλός. Επίσης, όπως προαναφέρθηκε, σύμφωνα με έρευνα της Hellastat για τις ελληνικές επιχειρήσεις, προέκυψε χαμηλή διείσδυση των συστημάτων Πληροφορικής με μεγάλες προοπτικές εξέλιξης. Η εταιρεία εντός του 2015 θα ολοκληρώσει την νέα της επένδυση στον χώρο της υγείας η οποία είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα ICT4Growth από την οποία προσμένει, βάση του Business Plan, νέους πελάτες και νέα έσοδα. Ε. Υποκαταστήματα της Εταιρείας Η Εταιρεία κατά τη διάρκεια της κλειόμενης και προηγούμενης χρήσεως και μέχρι σήμερα διατηρεί ένα υποκατάστημα στην Αθήνα, επί της οδού Ακαδημίας 5, μέσω του οποίου ασκεί τις επιχειρηματικές δραστηριότητές της στην περιοχή της Νότιας Ελλάδας. ΣΤ. Δραστηριότητες στον τομέα ερευνών και ανάπτυξης Η Εταιρεία δεν έχει δραστηριότητες στον τομέα ερευνών και ανάπτυξης. 11

12 Ζ. Διαθέσιμα για πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία Η Εταιρεία συμμετέχει στο κεφάλαιο δύο (2) μη εισηγμένων εταιριών εσωτερικού με ποσοστά κάτω του 20%, αλλά με πρόθεση μακροπρόθεσμης διακράτησης ως επενδυτική επιλογή. Δεν έχει συμμετοχή στα Διοικητικά Συμβούλια αυτών. Η αξία κτήσης εκτιμάται ότι αντικατοπτρίζει και την εύλογη αξία τους την Οι εταιρείες αυτές είναι : Καθαρή αξία κτήσεως Μειον Απομειώσεις Ποσοστό άμεσης συμμετοχής Χώρα Έδρας Αξία κτήσης Απόμειώσεις Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε. Ελλάδα , ,81 0,99% HEALTH LEVEL SEVEN HELLAS Αστική μη κερδοσκοπική εταιρία Ελλάδα 1.000,00 (1.000,00) - 5,26% ΣΥΝΟΛΑ άμεσων συμμετοχών ,81 (1.000,00) ,81 Κατά την τρέχουσα χρήση η Εταιρεία σχημάτισε πρόβλεψη υποτίμησης της συμμετοχής της στην εταιρεία Health Level Seven Hellas, ποσού 1.000,00. Επίσης, την 29 η Δεκεμβρίου 2014 η εταιρεία «Θερμοκοιτίδα Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης Α.Ε.» συγχωνεύτηκε με απορρόφηση της εταιρείας «Πάρκο Επιχειρήσεων Υψηλής Τεχνολογίας Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε.». Η επωνυμία της νέας εταιρείας είναι «Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε.». Η Εταιρεία πλέον κατέχει το 0,99% της νέας εταιρείας «Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε.». Η. Σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν από τη λήξη της χρήσεως μέχρι την ημερομηνία συντάξεως της παρούσας εκθέσεως Πλην του ανωτέρω, δεν υπήρξαν λοιπά γεγονότα μεταγενέστερα των Οικονομικών καταστάσεων που να αφορούν είτε τον Όμιλο είτε την Εταιρεία, για τα οποία να επιβάλλεται από τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς είτε αναφορά είτε διαφοροποίηση στα κονδύλια των δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων. Θεσσαλονίκη, 26 Μαρτίου 2015 Ευστάθιος Ταυρίδης Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του Διοικητικού Συμβουλίου 12

13 Β. ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ - ΛΟΓΙΣΤΗ 13

14 14

15 Γ. ΕΤΗΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ 2014 Γ1. Κατάσταση Αποτελεσμάτων της χρήσης Ποσά εκφρασμένα σε H ETAIΡΕΙΑ Σημ Πωλήσεις , , , ,73 Κόστος π ωλήσεων 8 ( ,11) ( ,60) ( ,60) ( ,48) Μικτά κέρδη , , , ,25 Λοιπ ά έσοδα , , , ,66 Έξοδα διαθέσεως 8 ( ,60) ( ,10) ( ,27) ( ,90) Έξοδα διοικήσεως 8 ( ,61) ( ,13) ( ,16) ( ,01) Λοιπ ά έξοδα 12 (10.198,35) (33.882,23) (10.145,43) (33.616,03) Κέρδη από Λειτουργικές Δραστηριότητες , , , ,97 Χρηματοοικονομικό κόστος (καθαρό) 13 (29.475,10) (28.863,12) (27.062,74) (25.362,40) Πρόβλεψη απ ομείωσης θυγατρικών - - (25.000,00) - Κέρδη προ φόρων , , , ,57 Φόρος εισοδήματος 14 (51.837,55) (54.009,12) (26.474,75) (44.512,41) Καθαρα Κέρδη χρήσης , , , ,16 Αποδιδόμενο σε: Μετόχους μητρικής , , , ,16 Μη ελέγχουσες συμμετοχές 3.170, , , , , ,16 Κέρδη ανά μετοχή αποδιδόμενα στους μετόχους της μητρικής Βασικά 15 0,0618 0,0068 0,0285 0,0202 Μειωμένα 15 0,0618 0,0068 0,0285 0,0202 Γ2. Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος της χρήσης Ποσά εκφρασμένα σε H ETAIΡΕΙΑ Σημ Καθαρά Κέρδη χρήσης (α) , , , ,16 Λοιπά συνολικά έσοδα / (ζημίες) που δεν θα αναταξινομηθούν μεταγενέστερα στα αποτελέσματα Αναλογιστικά (ζημίες) / κέρδη 28 (6.327,67) ,13 (2.759,78) (16.851,92) Αναλογούν φόρος 1.645,19 (2.733,15) 717, ,50 Σύνολο Λοιπών συνολικών έσοδων / (ζημίων) που δεν θα αναταξινομηθούν μεταγενέστερα στα αποτελέσματα (4.682,48) 7.778,98 (2.042,24) (12.470,42) Σύνολο λοιπών συνολικών εσόδων μετά από φόρο (β) (4.682,48) 7.778,98 (2.042,24) (12.470,42) Σύνολο Συγκεντρωτικών συνολικών εσόδων / (εξόδων) (α+β) , , ,28 (1.439,26) Αποδιδόμενο σε: Μετόχους μητρικής , , ,28 (1.439,26) Μη ελέγχουσες συμμετοχές 2.061, , , , ,28 (1.439,26) 15

16 Γ3. Κατάσταση Οικονομικής Θέσης της 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 (Ποσά εκφρασμένα σε ) Σημ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία Ενσώματα π άγια π εριουσιακά στοιχεία , , , ,05 Άυλα π εριουσιακά στοιχεία , , , ,18 Επ ενδύσεις σε θυγατρικές εταιρίες , ,00 Αναβαλλόμενες φορολογικές απ αιτήσεις , , ,89 Χρηματοοικονομικά στοιχεία διαθέσιμα π ρος π ώληση , , , ,81 Λοιπ ές μακροπ ρόθεσμες απ αιτήσεις , , , ,00 Σύνολο μη Κυκλοφορούντων Περιουσιακών Στοιχείων , , , ,93 Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Απ οθέματα , , , ,68 Πελάτες , , , ,25 Λοιπ ές απ αιτήσεις , , , ,37 Ταμιακά διαθέσιμα και ισοδύναμα , , , ,65 Σύνολο Κυκλοφορούντων Περιουσιακών Στοιχείων , , , ,95 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ , , , ,88 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια Κεφάλαια Μετοχικό Κεφάλαιο , , , ,52 Υπ έρ το άρτιο , , , ,52 Λοιπ ά απ οθεματικά , , , ,94 Απ οτελέσματα εις νέον , , , ,43 Ίδια Κεφάλαια Απ οδιδόμενα στους Ιδιοκτήτες της Μητρικής , , , ,41 Μη ελέγχουσες συμμετοχές , , Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων , , , ,41 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Μακροπ ρόθεσμα δάνεια , ,14 - Προβλέψεις για π αροχές στους εργαζόμενους , , , ,02 Λοιπ ές π ροβλέψεις , , , ,33 Αναβαλλόμενες φορολογικές υπ οχρεώσεις , ,32 - Σύνολο Μακροπρόθεσμων Υποχρεώσεων , , , ,35 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Προμηθευτές , , , ,12 Λοιπ ές υπ οχρεώσεις , , , ,80 Τρέχων φόρος εισοδήματος , , Βραχυπ ρόθεσμα δάνεια , , , ,20 Μακροπ ρόθεσμες υπ οχρεώσεις π ληρωτέες στην επ όμενη χρήση , ,86 - Επ ιχορηγήσεις , ,96 - Σύνολο Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων , , , ,12 Σύνολο Υποχρεώσεων , , , ,47 ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ , , , ,88 16

17 Γ4. Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Ομίλου της χρήσης Μετοχικό Κεφάλαιο Υπέρ το άρτιο Λοιπά αποθεματικά Ποσά εκφρασμένα σε Αποτελέσματα εις νέον Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων αποδιδόμενο στους μετόχους της Μητρικής Μη ελέγχουσες συμμετοχές Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπο , , , , , , ,37 Κέρδη χρήσης , , , ,17 Λοιπά συνολικά έσοδα / (ζημίες) μετά από φόρους (725,77) (725,77) 8.504, ,98 Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα μετά από φόρους , , , ,15 Σχηματισμός ειδικού αποθεματικού ,00 ( ,00) Υπόλοιπο , , , , , , ,52 Υπόλοιπο , , , , , , ,52 Κέρδη χρήσης , , , ,22 Λοιπά συνολικές (ζημίες) μετά από φόρους (3.573,58) (3.573,58) (1.108,90) (4.682,48) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα μετά από φόρους , , , ,74 Διανομή τακτικού αποθεματικού ,64 (2.152,64) Μεταφορά αποθεματικού σε αποτελέσματα εις νέον - - (224,23) 224, Υπόλοιπο , , , , , , ,26 17

18 Γ5. Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων της Εταιρείας της χρήσης Μετοχικό Κεφάλαιο Υπέρ το άρτιο Ποσά εκφρασμένα σε Λοιπά αποθεματικά Αποτελέσματα εις νέον Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπο , , , , ,67 Κέρδη χρήσης , ,16 Λοιπές συνολικές ζημίες μετά από φόρους (12.470,42) (12.470,42) Συγκεντρωτικά συνολικά έξοδα μετά από φόρους (1.439,26) (1.439,26) Σχηματισμός ειδικού αποθεματικού ,00 ( ,00) - Υπόλοιπο , , , , ,41 Υπόλοιπο , , , , ,41 Κέρδη χρήσης , ,52 Λοιπές συνολικές ζημίες μετά από φόρους (2.042,24) (2.042,24) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα μετά από φόρους , ,28 Διανομή τακτικού αποθεματικού ,31 (1.374,31) - Μεταφορά αποθεματικού σε αποτελέσματα εις νέον - - (224,23) 224,23 - Υπόλοιπο , , , , ,69 18

19 Γ6. Κατάσταση Ταμιακών Ροών της χρήσης Ποσά εκφρασμένα σε Σημ. Ταμιακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη π ρο φόρων απ ό συνεχιζόμενες δραστηριότητες , , , ,57 Προσαρμογές για: Προβλέψεις χρήσεως 22, 23, , , , ,98 Έσοδα απ ό π ροβλέψεις π ροηγουμένων χρήσεων (2.466,79) - (714,04) - Απ ομείωση αξίας χρηματοοικονομικών στοιχείων διαθέσιμων π ρος π ώληση 1.000, ,00 - Απ ομείωση αξίας συμμετοχών ,00 - Απ οσβέσεις , , , ,41 Πιστωτικοί τόκοι 13 (92,79) (223,18) (14,97) (62,98) Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα , , , , , , , ,36 (Αύξηση) / μείωση αποθεμάτων (19.809,53) (1.349,68) (19.809,53) (1.349,68) (Αύξηση) / μείωση απαιτήσεων ( ,32) ( ,38) ( ,38) ( ,00) Αύξηση / (μείωση) υποχρεώσεων (πλην δανειακών) , , , ,88 Ταμιακές ροές απ ό τις λειτουργίες , , , ,56 Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα καταβεβλημένα (25.909,68) (28.235,96) (24.519,22) (24.854,34) Καταβλημένοι φόροι εισοδήματος (25.270,70) (9.465,45) - (400,00) Σύνολο εισροών από λειτουργικές δραστηριότητες (α) (2.379,56) ,46 (49.624,43) ,22 Ταμιακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες Αγορά ενσωμάτων και άυλων παγίων περιουσιακών στοιχείων (13.880,87) (9.912,43) (7.120,86) (1.312,43) Τόκοι εισπραχθέντες 13 92,79 223,18 14,97 62,98 Σύνολο εκροών για επενδυτικές δραστηριότητες (β) (13.788,08) (9.689,25) (7.105,89) (1.249,45) Ταμιακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Εισπ ράξεις απ ό εκδοθέντα / αναληφθέντα δάνεια , , , ,36 Εξοφλήσεις δανείων ( ,22) (35.083,00) (88.024,90) (35.083,00) Σύνολο εκροών για χρηματοδοτικές δραστηριότητες (γ) ,13 (9.489,64) ,45 (23.257,64) Καθαρή αύξηση (μείωση) στα ταμιακά διαθέσιμα και ισοδύναμα (α) + (β) + (γ) , , , ,13 Ταμιακά διαθέσιμα στην αρχή της χρήσης , , , ,52 Ταμιακά διαθέσιμα στη λήξη της χρήσης , , , ,65 19

20 Γ7. Σημειώσεις επί των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων 1. Γενικές πληροφορίες Η Εταιρεία «ΓΝΩΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Α.Ε.» (εφεξής Εταιρεία) και οι θυγατρικές της (εφεξής Όμιλος) δραστηριοποιούνται στον τομέα της Παροχής Επιχειρησιακών και Διαχειριστικών Υπηρεσιών. Οι εγκαταστάσεις του Ομίλου ευρίσκονται στον Δήμο Πυλαίας στην Θεσσαλονίκη. Η εταιρεία «ΓΜΩΝΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Α.Ε.» έχει τη μορφή της Ανωνύμου Εταιρείας. Έχει την έδρα της επί της οδού Αντώνη Τρίτση, αριθμός 21, στον Δήμο Πυλαίας και η διεύθυνσή της στο διαδίκτυο είναι Οι Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2014 εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο την 26 η Μαρτίου Οι Οικονομικές Καταστάσεις τελούν υπό την έγκριση της επερχόμενης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Οι Οικονομικές Καταστάσεις της ΓΝΩΜΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Α.Ε. περιλαμβάνονται - ως πλήρως ενοποιούμενη (43,26%) - στις Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις της εισηγμένης εταιρείας στο Χρηματιστήριο Αθηνών, «Ευρωσύμβουλοι Α.Ε.». Την δύο μέτοχοι της Εταιρείας που κατέχουν το 10,86% των μετοχών αυτής, παρεχώρησαν το δικαίωμα ψήφου των μετοχών στην «Ευρωσύμβουλοι Α.Ε.» η οποία κατά την έλεγχε το 54,12% των δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρείας. 2. Βάση κατάρτισης των Οικονομικών Καταστάσεων Οι παρούσες ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις έχουν καταρτισθεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Π.Χ.Α.), όπως αυτά έχουν εκδοθεί από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (Σ.Δ.Λ.Π.) και έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και σύμφωνα με τις σχετικές Διερμηνείες τους, όπως αυτές έχουν εκδοθεί από την Επιτροπή Διερμηνειών Προτύπων του Σ.Δ.Λ.Π. και εφαρμόζονται υποχρεωτικά για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου Δεν υπάρχουν πρότυπα και διερμηνείες προτύπων που να έχουν εφαρμοσθεί πριν την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής τους. Οι συνημμένες ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις παρουσιάζονται σε ευρώ, ενώ έχουν συνταχθεί σύμφωνα με την αρχή του ιστορικού κόστους, εκτός από την αποτίμηση των Χρηματοοικονομικών Στοιχείων Διαθέσιμων προς Πώληση, και την αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας («going concern»). Η ημερομηνία μετάβασης στα Δ.Π.Χ.Α. είναι η 1 η Ιανουαρίου 2008, οπότε και συντάχθηκε η Κατάσταση Οικονομικής Θέσης έναρξης. Οι οικονομικές καταστάσεις μέχρι την συντάσσονταν σύμφωνα με τις Ελληνικές Παραδεκτές Λογιστικές Αρχές, οι οποίες διαφέρουν σε ορισμένα σημεία από τα ΔΠΧΑ. Κατά τη σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων, η Διοίκηση τροποποίησε κάποιες από τις μεθόδους λογιστικής επιμέτρησης και ενοποίησης που χρησιμοποιούσε ώστε να συνάδουν με τα Δ.Π.Χ.Α.. Η κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Α. απαιτεί τη χρήση ορισμένων σημαντικών λογιστικών εκτιμήσεων και την άσκηση κρίσης από τη Διοίκηση στη διαδικασία εφαρμογής των λογιστικών αρχών. Οι περιπτώσεις αυτές περιγράφονται στη σημείωση 4. 20

21 3. Περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών 3.1 Ενοποίηση (α) Θυγατρικές επιχειρήσεις Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν τις Οικονομικές Καταστάσεις της Μητρικής Εταιρείας και των θυγατρικών εταιρειών στις οποίες ασκεί έλεγχο. Ο Όμιλος ελέγχει μια οντότητα όταν εκτίθεται ή έχει το δικαίωμα σε μεταβλητές αποδόσεις από την συμμετοχή του στην οντότητα και έχει την ικανότητα να επηρεάζει αυτές τις αποδόσεις μέσω της δύναμης του να κατευθύνει τις δραστηριότητες της οικονομικής οντότητας. Οι Οικονομικές Καταστάσεις των θυγατρικών καταρτίζονται στην ίδια ημερομηνία και με τις ίδιες λογιστικές αρχές με τις Οικονομικές Καταστάσεις της Μητρικής. Οι διεταιρικές συναλλαγές, τα αντίστοιχα διεταιρικά υπόλοιπα απαιτήσεων και υποχρεώσεων, και τα μη πραγματοποιημένα κέρδη από συναλλαγές μεταξύ των εταιρειών του Ομίλου απαλείφονται. Οι θυγατρικές εταιρείες ενοποιούνται πλήρως από την ημερομηνία που αποκτάται ο έλεγχος και παύουν να ενοποιούνται από την ημερομηνία που ο έλεγχος μεταβιβάζεται εκτός Ομίλου. Τα αποτελέσματα των εξαγοραζόμενων ή πωλούμενων θυγατρικών εντός της χρήσεως, περιλαμβάνονται στην Ενοποιημένη Κατάσταση Αποτελεσμάτων και στην Ενοποιημένη Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος από ή έως την ημερομηνία εξαγοράς ή πώλησης, αντίστοιχα. Οι μη ελέγχουσες συμμετοχές αντιπροσωπεύουν το ποσοστό των κερδών ή ζημιών και των Ιδίων Κεφαλαίων που δεν ανήκουν στον Όμιλο και παρουσιάζονται ξεχωριστά στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων, στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος και στα Ίδια Κεφάλαια στην Ενοποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Θέσης, ξεχωριστά από τα Ίδια Κεφάλαια των μετόχων της Εταιρείας. Τυχόν ζημίες μερίζονται σε μη ελέγχουσες συμμετοχές ακόμα και αν το υπόλοιπο καταστεί αρνητικό. Συναλλαγές που οδηγούν σε αλλαγές ποσοστών συμμετοχής σε θυγατρική καταχωρούνται στην καθαρή θέση. Οι συνενώσεις επιχειρήσεων λογιστικοποιούνται με τη μέθοδο της απόκτησης. Το κόστος κτήσης μιας θυγατρικής είναι η εύλογη αξία των περιουσιακών στοιχείων που δόθηκαν, των μετοχών που εκδόθηκαν και των υποχρεώσεων που αναλήφθηκαν κατά την ημερομηνία της κτήσης. Άμεσα συνδεδεμένα με την απόκτηση κόστη εξοδοποιούνται όταν πραγματοποιούνται. Η υπεραξία κατά την αρχική αναγνώριση επιμετράται στο κόστος κτήσης το οποίο είναι το ποσό κατά το οποίο το κόστος αγοράς υπερβαίνει την εύλογη αξία των επιμέρους καθαρών περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν. Αν το συνολικό κόστος της αγοράς είναι μικρότερο από την εύλογη αξία των επιμέρους καθαρών περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν, η διαφορά καταχωρείται άμεσα στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Μετά την αρχική αναγνώριση, η υπεραξία επιμετράται στο κόστος κτήσης μείον τυχόν συσσωρευμένες ζημίες απομείωσης. Η υπεραξία υπόκειται τουλάχιστον ετησίως σε έλεγχο απομείωσης. Για τους σκοπούς διενέργειας του ελέγχου απομείωσης η υπεραξία κατανέμεται κατά την ημερομηνία απόκτησης σε κάθε μονάδα δημιουργίας ταμιακών ροών που προβλέπεται ότι θα επωφεληθεί από τη συνένωση. Ο έλεγχος απομείωσης διενεργείται συγκρίνοντας το ανακτήσιμο ποσό της μονάδας με τη λογιστική αξία της κάθε μονάδας συμπεριλαμβανομένης και της υπεραξίας που έχει κατανεμηθεί στη μονάδα αυτή. Η ανακτήσιμη αξία είναι η μεγαλύτερη αξία μεταξύ της εύλογης αξίας μειωμένης με το απαιτούμενο για την πώληση κόστος και της αξίας χρήσεως της μονάδας. Η αξία 21

22 χρήσης προσδιορίζεται με προεξόφληση των μελλοντικών ροών με το κατάλληλο προεξοφλητικό επιτόκιο. Ζημία απομείωσης που καταχωρείται για υπεραξία δεν αναστρέφεται σε επόμενες περιόδους. Στις ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις της Μητρικής, οι συμμετοχές σε θυγατρικές επιμετρώνται στο κόστος κτήσεως μείον τυχόν ζημίες απομείωσης. Οι ζημίες απομείωσης αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. (β) Επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις Συγγενής είναι η οικονομική μονάδα στην οποία ο Όμιλος έχει την δυνατότητα να ασκεί ουσιώδη επιρροή, αλλά όχι έλεγχο ή από κοινού έλεγχο. Η ουσιώδης επιρροή ασκείται μέσω της συμμετοχής στις χρηματοοικονομικές και λειτουργικές αποφάσεις της οικονομικής μονάδας. Στις συγγενείς επιχειρήσεις ο Όμιλος ασκεί ουσιώδη επιρροή και τα ποσοστά συμμετοχής κυμαίνονται από 20% - 50% των δικαιωμάτων ψήφου. Οι επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις λογιστικοποιούνται στις Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις με τη μέθοδο της καθαρής θέσης. Αρχικά καταχωρούνται στο κόστος κτήσεως. Η λογιστική αξία της συμμετοχής προσαρμόζεται ώστε να ενσωματώσει, το μετά την απόκτηση, μερίδιο του Ομίλου στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων και στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος της συγγενούς. Η λογιστική αξία της συγγενούς περιλαμβάνει και την υπεραξία η οποία δεν αποσβένεται και ούτε εξετάζεται ξεχωριστά για απομείωση. Το μερίδιο του Ομίλου πάνω στα κέρδη ή τις ζημίες των συγγενών επιχειρήσεων μετά την απόκτηση καταχωρείται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Στην περίπτωση που το μερίδιο του Ομίλου επί των ζημιών μίας συγγενούς επιχείρησης εξισωθεί με το κόστος συμμετοχής στη συγγενή, δεν αναγνωρίζονται επιπλέον ζημίες, με εξαίρεση την περίπτωση που έχουν αναληφθεί περαιτέρω δεσμεύσεις για λογαριασμό της συγγενούς. Το μερίδιο του Ομίλου επί των μεταβολών που έχουν καταχωρηθεί απευθείας στα Λοιπά Συνολικά Έσοδα της συγγενούς, μετά την απόκτηση, καταχωρείται απευθείας στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος του Ομίλου. Μετά την εφαρμογή της μεθόδου της «καθαρής θέσης», ο Όμιλος εξετάζει την αναγκαιότητα αναγνώρισης ζημίας απομείωσης της συγγενούς. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς ο Όμιλος εξετάζει κατά πόσο υπάρχουν αντικειμενικές ενδείξεις ότι η επένδυση στη συγγενή Εταιρεία έχει απομειωθεί. Εάν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις ο Όμιλος υπολογίζει το ποσό της απομείωσης ως τη διαφορά μεταξύ του ανακτήσιμου ποσού και της λογιστικής αξίας της συγγενούς. Στις περιπτώσεις που ο Όμιλος διενεργεί συναλλαγές με μια συγγενή επιχείρηση, τα σχετικά κέρδη και οι ζημίες απαλείφονται κατά το ποσοστό συμμετοχής του Ομίλου στη συγκεκριμένη συγγενή. Τυχόν ζημίες σε συναλλαγές παρέχουν αποδείξεις απομείωσης της αξίας του μεταβιβαζόμενου στοιχείου του ενεργητικού, περίπτωση στην οποία διενεργείται σχετική πρόβλεψη απομείωσης. Οι λογιστικές αρχές των συγγενών τροποποιούνται, όπου είναι απαραίτητο, ώστε να είναι ομοιόμορφες με αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τον Όμιλο. Στις Οικονομικές Καταστάσεις της Μητρικής οι συγγενείς εταιρίες εμφανίζονται στο κόστος απόκτησής τους μείον τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. 22

23 3.2 Μετατροπή ξένου νομίσματος (α) Λειτουργικό νόμισμα και νόμισμα παρουσίασης Τα στοιχεία των Οικονομικών Καταστάσεων των Εταιρειών του Ομίλου επιμετρούνται με τη χρήση του νομίσματος του οικονομικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο κάθε Εταιρεία λειτουργεί (λειτουργικό νόμισμα). Οι Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις παρουσιάζονται σε ευρώ, που είναι το λειτουργικό νόμισμα της Μητρικής Εταιρείας. (β) Συναλλαγές και υπόλοιπα Οι συναλλαγές σε ξένα νομίσματα μετατρέπονται στο λειτουργικό νόμισμα με τις ισχύουσες ισοτιμίες κατά την ημερομηνία των συναλλαγών. Κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από τον διακανονισμό συναλλαγών σε ξένο νόμισμα καθώς και από την αποτίμηση, στο τέλος της χρήσης, των νομισματικών στοιχείων Ενεργητικού και Υποχρεώσεων που είναι εκφρασμένα σε ξένο νόμισμα, καταχωρούνται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Οι συναλλαγματικές διαφορές από μη νομισματικά στοιχεία που αποτιμούνται στην εύλογη αξία τους θεωρούνται ως τμήμα της εύλογης αξίας και συνεπώς καταχωρούνται όπου και οι διαφορές της εύλογης αξίας. 3.3 Αναγνώριση εσόδων Τα έσοδα περιλαμβάνουν την εύλογη αξία εκτελεσθέντων έργων και παροχής υπηρεσιών, καθαρά από Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, εκπτώσεις και επιστροφές. Τα διεταιρικά έσοδα μέσα στον Όμιλο απαλείφονται πλήρως. Η αναγνώριση των εσόδων γίνεται ως εξής: Συμβάσεις Έργων Τα έσοδα από την εκτέλεση συμβάσεων έργων λογίζονται την περίοδο που παρέχονται οι σχετικές υπηρεσίες, με βάση το στάδιο ολοκλήρωσης του αντίστοιχου έργου. Αντίστοιχα, τα έξοδα που αφορούν τη σύμβαση έργου αναγνωρίζονται όταν πραγματοποιούνται. Στην περίπτωση όπου το αποτέλεσμα μιας σύμβασης έργου δεν είναι εφικτό να αποτιμηθεί αξιόπιστα, και κυρίως στην περίπτωση όπου η σύμβαση έργου βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, τότε το έσοδο αναγνωρίζεται μόνο στην έκταση που το αναληφθέν συμβατικό κόστος ενδέχεται να ανακτηθεί ενώ το συμβατικό κόστος πρέπει να αναγνωρίζεται στα έξοδα της χρήσης στην οποία αναλήφθηκε. Επομένως για τις συμβάσεις αυτές αναγνωρίζεται τέτοιο έσοδο ούτως ώστε το κέρδος από το συγκεκριμένο έργο να είναι μηδενικό. Όταν το αποτέλεσμα μιας σύμβασης έργου μπορεί να εκτιμηθεί με αξιοπιστία, τα έσοδα και τα έξοδα της σύμβασης έργου αναγνωρίζονται κατά τη διάρκεια του συμβολαίου, αντίστοιχα, ως έσοδο και έξοδο. Ο Όμιλος χρησιμοποιεί τη μέθοδο της ποσοστιαίας ολοκλήρωσης για να καθορίσει το κατάλληλο ποσό εσόδου και εξόδου που θα αναγνωρίσει σε μια συγκεκριμένη περίοδο. Το στάδιο ολοκλήρωσης μετράται με βάση την επιμέτρηση του έργου. Όταν είναι πιθανό το συνολικό κόστος του συμβολαίου να υπερβεί το συνολικό έσοδο, τότε η αναμενόμενη ζημία αναγνωρίζεται άμεσα στα αποτελέσματα χρήσεως ως έξοδο. Για τον υπολογισμό του κόστους που πραγματοποιήθηκε έως το τέλος της χρήσης, τυχόν έξοδα που σχετίζονται με μελλοντικές εργασίες αναφορικά με τη σύμβαση έργου εξαιρούνται και εμφανίζονται ως έργο σε εξέλιξη. Το 23

24 σύνολο του κόστους που πραγματοποιήθηκε και του κέρδους /ζημίας που αναγνωρίσθηκε για κάθε συμβόλαιο συγκρίνεται με τις προοδευτικές τιμολογήσεις μέχρι το τέλος της χρήσης. Όταν οι προοδευτικές τιμολογήσεις υπερβαίνουν τα πραγματοποιηθέντα έξοδα πλέον των καθαρών κερδών (μείον των ζημιών) που έχουν αναγνωρισθεί, το υπόλοιπο εμφανίζεται ως υποχρέωση προς τους πελάτες συμβολαίων έργων στο κονδύλι «Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις». Παροχή υπηρεσιών Τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών λογίζονται την περίοδο που παρέχονται οι υπηρεσίες, με βάση το στάδιο ολοκλήρωσης της παρεχόμενης υπηρεσίας σε σχέση με το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Πωλήσεις αγαθών Οι πωλήσεις αγαθών αναγνωρίζονται όταν ο Όμιλος παραδίδει τα αγαθά στους πελάτες, τα αγαθά γίνονται αποδεκτά από αυτούς και η είσπραξη της απαίτησης είναι εύλογα εξασφαλισμένη. Έσοδα από τόκους Tα έσοδα από τόκους αναγνωρίζονται βάσει χρονικής αναλογίας και χρήσης του πραγματικού επιτοκίου. Μερίσματα Τα μερίσματα, λογίζονται ως έσοδα, όταν θεμελιώνεται το δικαίωμα είσπραξής τους. 3.4 Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία απεικονίζονται στις Οικονομικές Καταστάσεις στο κόστος κτήσεως μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τις ζημίες απομείωσης. Το κόστος κτήσεως περιλαμβάνει όλες τις άμεσα επιρριπτέες δαπάνες για την απόκτηση των στοιχείων. Μεταγενέστερες δαπάνες καταχωρούνται σε επαύξηση της λογιστικής αξίας των ενσωμάτων παγίων ή ως ξεχωριστό πάγιο μόνον κατά την έκταση που οι δαπάνες αυτές αυξάνουν τα μελλοντικά οικονομικά οφέλη που αναμένεται να εισρεύσουν από τη χρήση του παγίου στοιχείου και το κόστος τους μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα. Τα κόστη επισκευών και συντηρήσεων καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσης όταν πραγματοποιούνται. Κατά την πώληση των ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων, οι διαφορά μεταξύ του τιμήματος που λαμβάνεται και της λογιστικής τους αξίας καταχωρείται ως κέρδος ή ζημία στα αποτελέσματα. Η ωφέλιμη ζωή των ενσώματων παγίων καθώς και η τυχόν υπολειμματική τους αξία αναθεωρούνται ετήσια και αναπροσαρμόζονται ανάλογα εάν συντρέχουν λόγοι. Όταν οι λογιστικές αξίες των ενσωμάτων παγίων υπερβαίνουν την ανακτήσιμη αξία τους, οι διαφορές (απομείωση) καταχωρούνται ως έξοδα στα αποτελέσματα. Οι αποσβέσεις των λοιπών στοιχείων των ενσωμάτων παγίων (πλην οικοπέδων τα οποία δεν αποσβένονται) υπολογίζονται με τη σταθερή μέθοδο κατά τη διάρκεια της εκτιμώμενης ωφέλιμης ζωής τους. Η εκτιμώμενη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής ανά κατηγορία παγίου έχει ως ακολούθως: 24

25 Κτίρια 10 ΕΤΗ Λοιπός εξοπλισμός 5-20 ΕΤΗ 3.5 Άϋλα περιουσιακά στοιχεία (α) Υπεραξία Η υπεραξία αντιπροσωπεύει τη διαφορά μεταξύ κόστους απόκτησης και εύλογης αξίας των επιμέρους περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και ενδεχόμενων υποχρεώσεων κατά την απόκτηση θυγατρικών και συγγενών εταιρειών. Η υπεραξία κατά την απόκτηση των συγγενών εταιρειών, περιλαμβάνεται στο κόστος της επένδυσης. Η υπεραξία αναγνωρίζεται ως περιουσιακό στοιχείο στην Κατάσταση Οικονομικής Θέσης και ελέγχεται τουλάχιστον ετησίως για απομείωση. Μετά την αρχική αναγνώριση η υπεραξία αποτιμάται στο κόστος κτήσης μείον τις συσσωρευμένες ζημίες απομείωσης. Η ζημία απομείωσης καταχωρείται άμεσα στα αποτελέσματα και δεν αναστρέφεται. Για τον προσδιορισμό των κερδών και ζημιών κατά την διάθεση θυγατρικών και συγγενών εταιρειών λαμβάνεται υπόψη και η σχετική υπεραξία που αντιστοιχεί στην πωληθείσα οικονομική μονάδα. Για σκοπούς ελέγχου της υπεραξίας και προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει απομείωση, η υπεραξία κατανέμεται στις μονάδες δημιουργίας ταμιακών ροών, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τον πρωτεύοντα τύπο πληροφόρησης κατά τομέα. (β) Λογισμικό - λοιπά άυλα περιουσιακά στοιχεία Οι άδειες λογισμικού επιμετρώνται στο κόστος κτήσεως μείον τις αποσβέσεις. Οι αποσβέσεις διενεργούνται με τη σταθερή μέθοδο κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής των στοιχείων αυτών η οποία εκτιμάται σε 5 έτη. Οι δαπάνες που απαιτούνται για την ανάπτυξη και διατήρηση του λογισμικού καταχωρούνται ως έξοδα όταν γίνονται. Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για την ανάπτυξη συγκεκριμένων λογισμικών που ελέγχονται από τον Όμιλο καταχωρούνται ως άυλα περιουσιακά στοιχεία όταν ισχύουν οι εξής προϋποθέσεις: α) δημιουργείται ένα συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο η χρήση και διάθεση του οποίου ελέγχεται από τον Όμιλο, β) πιθανολογείται ότι το δημιουργούμενο περιουσιακό στοιχείο θα αποφέρει μελλοντικά οικονομικά οφέλη και γ) το κόστος ανάπτυξης μπορεί να προσδιοριστεί αξιόπιστα. Τέτοιες δαπάνες περιλαμβάνουν αμοιβές προσωπικού και αναλογία γενικών εξόδων. 3.6 Απομείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων Με την εξαίρεση της υπεραξίας και των άυλων περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη ωφέλιμη ζωή, τα οποία ελέγχονται για απομείωση τουλάχιστον ετησίως, οι λογιστικές αξίες των λοιπών μακροπρόθεσμων στοιχείων του 25

26 Ενεργητικού ελέγχονται για σκοπούς απομείωσης όταν γεγονότα ή αλλαγές στις συνθήκες υποδηλώνουν ότι η λογιστική τους αξία μπορεί να μην είναι ανακτήσιμη. Όταν η λογιστική αξία κάποιου περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει το ανακτήσιμο ποσό του η αντίστοιχη ζημία απομείωσης του καταχωρείται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Η ανακτήσιμη αξία προσδιορίζεται ως η μεγαλύτερη αξία μεταξύ της εύλογης αξίας μείον το κόστος διάθεσης και της αξίας χρήσης. Εύλογη αξία μείον το κόστος διάθεσης είναι το ποσό που μπορεί να ληφθεί από την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου στα πλαίσια μίας αμφοτεροβαρούς συναλλαγής στην οποία τα μέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, μετά την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άμεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ, αξία χρήσης είναι η καθαρή παρούσα αξία των εκτιμώμενων μελλοντικών ταμειακών ροών που αναμένεται να εισρεύσουν στην επιχείρηση από τη συνεχή χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου και από τη διάθεσή του στο τέλος της εκτιμώμενης ωφέλιμης ζωής του. Προκειμένου να προσδιορισθεί η ζημία απομείωσης τα περιουσιακά στοιχεία εντάσσονται στις μικρότερες δυνατές ομάδες δημιουργίας ταμιακών ροών. 3.7 Απαιτήσεις από πελάτες Οι απαιτήσεις από πελάτες καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία τους και μεταγενέστερα αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με τη χρήση του πραγματικού επιτοκίου, αφαιρουμένων και των ζημιών απομείωσης. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς ο Όμιλος εξετάζει εάν υπάρχουν αντικειμενικές ενδείξεις για τη μη είσπραξη καθυστερημένων ή επισφαλών απαιτήσεων. Εάν υπάρχουν αντικειμενικές ενδείξεις απομείωσης, η ζημία απομείωσης υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας των απαιτήσεων και της παρούσας αξίας των εκτιμώμενων ταμιακών ροών, προεξοφλουμένων με το πραγματικό επιτόκιο. Η λογιστική αξία των απαιτήσεων μειώνεται μέσω της πρόβλεψης επισφαλών απαιτήσεων και η σχετική ζημία αναγνωρίζεται ως έξοδο στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Εάν μετά την αναγνώριση της ζημίας απομείωσης προκύψουν μεταγενέστερα γεγονότα τα οποία προσαυξάνουν ή μειώνουν το αρχικό ποσό της ζημίας απομείωσης προσαρμόζεται αναλόγως η πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων ώστε να αντανακλά τους εκάστοτε πιθανολογούμενους σχετικούς κινδύνους. Κάθε διαγραφή υπολοίπων πελατών χρεώνεται στην υπάρχουσα πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις. 3.8 Αποθέματα Τα αποθέματα αποτιμώνται στη χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους κτήσεως και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. Το κόστος κτήσεως προσδιορίζεται με τη μέθοδο του εξατομικευμένου κόστους. Κόστος δανεισμού δεν περιλαμβάνεται στο κόστος κτήσεως των αποθεμάτων. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία εκτιμάται με βάση τις τρέχουσες τιμές πώλησης των αποθεμάτων στα πλαίσια της συνήθους δραστηριότητας αφαιρουμένων και των τυχόν εξόδων πώλησης όπου συντρέχει περίπτωση. 3.9 Χρηματοοικονομικά μέσα Τα χρηματοοικονομικά μέσα του Ομίλου ταξινομούνται στις παρακάτω κατηγορίες με βάση την ουσία της σύμβασης και τον σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκαν: 26

27 (α) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώμενα στην εύλογη αξία τους μέσω των αποτελεσμάτων Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που ικανοποιούν οποιαδήποτε από τις παρακάτω προϋποθέσεις: - Κατέχονται για εμπορικούς σκοπούς. Ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο κατέχεται για εμπορικούς σκοπούς εάν: i. αποκτήθηκε ή δημιουργήθηκε με σκοπό την πώληση ή την επαναγορά στο εγγύς μέλλον, ii. είναι παράγωγο (εκτός από παράγωγο που είναι συμβόλαιο χρηματοοικονομικής εγγύησης ή προσδιορισμένο και αποτελεσματικό μέσο αντιστάθμισης). - Κατά την αρχική αναγνώριση ορίσθηκαν από την οικονομική οντότητα στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνονται στο Κυκλοφορούν Ενεργητικό εάν κατέχονται για εμπορία ή εάν αναμένεται να διακανονιστούν εντός 12 μηνών από την ημερομηνία των Οικονομικών Καταστάσεων. β) Δάνεια και απαιτήσεις Περιλαμβάνουν μη παράγωγα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία με πάγιες ή προσδιορισμένες πληρωμές, τα οποία δεν διαπραγματεύονται σε ενεργή αγορά και δεν υπάρχει πρόθεση εμπορίας τους. Περιλαμβάνονται στο Κυκλοφορούν Ενεργητικό εκτός και εάν λήγουν σε διάστημα μεγαλύτερο των 12 μηνών από την ημερομηνία των Οικονομικών Καταστάσεων. (γ) Διακρατούμενες ως τη λήξη επενδύσεις Περιλαμβάνει μη παράγωγα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία με πάγιες ή προσδιορισμένες πληρωμές και συγκεκριμένη λήξη και τα οποία ο Όμιλος έχει την πρόθεση και την ικανότητα να τα διακρατήσει ως τη λήξη τους. δ) Διαθέσιμα για πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία Περιλαμβάνει μη παράγωγα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν μπορούν να ενταχθούν σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες. Περιλαμβάνονται στα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία εφόσον η Διοίκηση δεν έχει την πρόθεση να τα ρευστοποιήσει μέσα σε 12 μήνες από την ημερομηνία των Οικονομικών Καταστάσεων. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται διάφορες συμμετοχές του Ομίλου σε μη εισηγμένες εταιρείες. Οι αγορές και οι πωλήσεις των επενδύσεων καταχωρούνται κατά την ημερομηνία της εμπορικής συναλλαγής που είναι και η ημερομηνία που ο Όμιλος δεσμεύεται να αγοράσει ή να πωλήσει το στοιχείο. Οι επενδύσεις αρχικά καταχωρούνται στην εύλογη αξία τους πλέον των άμεσα επιρριπτέων στη συναλλαγή δαπανών, με εξαίρεση τα «Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώμενα στην εύλογη αξία τους μέσω των αποτελεσμάτων» όπου οι άμεσα επιρριπτέες δαπάνες συναλλαγής αναγνωρίζονται ως έξοδο στα αποτελέσματα της περιόδου. 27

28 Οι επενδύσεις διαγράφονται όταν το δικαίωμα στις ταμιακές ροές από τις επενδύσεις λήγει ή μεταβιβάζεται και ο Όμιλος έχει μεταβιβάσει ουσιωδώς όλους τους κινδύνους και τα οφέλη που συνεπάγεται η ιδιοκτησία. Τα «Διαθέσιμα για πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία» αποτιμούνται στην εύλογη αξία τους και τα σχετικά κέρδη ή ζημίες καταχωρούνται μέσω των Λοιπών Συνολικών Εσόδων σε ξεχωριστό αποθεματικό των Ιδίων Κεφαλαίων μέχρι τα στοιχεία αυτά να πωληθούν ή να χαρακτηρισθούν ως απομειωμένα. Κατά την πώληση ή όταν χαρακτηρισθούν ως απομειωμένα, τα συσσωρευμένα κέρδη ή οι ζημίες μεταφέρονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Οι εύλογες αξίες των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που είναι διαπραγματεύσιμα σε ενεργό αγορά προσδιορίζονται από τις τρέχουσες τιμές τους. Για τα μη διαπραγματεύσιμα στοιχεία οι εύλογες αξίες προσδιορίζονται με τη χρήση τεχνικών αποτίμησης, όπως ανάλυση πρόσφατων συναλλαγών, συγκρίσιμων στοιχείων που διαπραγματεύονται και προεξόφληση ταμειακών ροών. Οι μη διαπραγματεύσιμοι σε ενεργό αγορά συμμετοχικοί τίτλοι που έχουν ταξινομηθεί στην κατηγορία «Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία» και των οποίων η εύλογη αξία δεν είναι δυνατόν να επιμετρηθεί με αξιοπιστία αποτιμούνται στο κόστος κτήσης τους. Τα «Δάνεια και οι απαιτήσεις» και οι «Διακρατούμενες ως τη λήξη επενδύσεις», μεταγενέστερα αποτιμούνται στο αναπόσβεστο κόστος με τη χρήση του πραγματικού επιτοκίου. Σε κάθε ημερομηνία Οικονομικών Καταστάσεων ο Όμιλος εκτιμά αν υπάρχουν αντικειμενικές ενδείξεις που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα διαθέσιμα για πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία είναι απομειωμένα. Για τους συμμετοχικούς τίτλους που έχουν ταξινομηθεί ως «Διαθέσιμα για πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία», τέτοια ένδειξη συνιστά η σημαντική μείωση της εύλογης αξίας σε σχέση με το κόστος κτήσεως ή παρατεταμένη μείωση της εύλογης αξίας κάτω του κόστους. Αν στοιχειοθετείται απομείωση η σωρευμένη στα Ίδια Κεφάλαια ζημία που είναι η διαφορά μεταξύ κόστους κτήσεως και εύλογης αξίας μεταφέρεται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Οι ζημίες απομείωσης των συμμετοχικών τίτλων που καταχωρούνται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων δεν αναστρέφονται μέσω των αποτελεσμάτων. (ε) Συμψηφισμός απαιτήσεων - υποχρεώσεων Ο συμψηφισμός χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων με υποχρεώσεις και η απεικόνιση του καθαρού ποσού στην Κατάσταση Οικονομικής Θέσης πραγματοποιείται μόνο εφόσον υπάρχει νόμιμο δικαίωμα για συμψηφισμό και υπάρχει πρόθεση για διακανονισμό του καθαρού ποσού που προκύπτει από τον συμψηφισμό ή για ταυτόχρονο διακανονισμό Ταμιακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Τα ταμιακά διαθέσιμα και ταμιακά ισοδύναμα περιλαμβάνουν τα μετρητά, τις καταθέσεις όψεως και τις βραχυπρόθεσμες μέχρι 3 μήνες επενδύσεις υψηλής ρευστοποιησιμότητας και χαμηλού ρίσκου. Για τη σύνταξη της Κατάστασης Ταμειακών Ροών τα χρηματικά διαθέσιμα αποτελούνται από μετρητά και καταθέσεις σε τράπεζες καθώς και χρηματικά διαθέσιμα όπως προσδιορίζονται ανωτέρω. 28

29 3.11 Μετοχικό κεφάλαιο Το μετοχικό κεφάλαιο περιλαμβάνει τις κοινές ονομαστικές μετοχές της Εταιρείας. Άμεσα κόστη για την έκδοση μετοχών, εμφανίζονται μετά την αφαίρεση του σχετικού φόρου εισοδήματος, σε μείωση του προϊόντος της έκδοσης. Άμεσα κόστη που σχετίζονται με την έκδοση μετοχών για την απόκτηση επιχειρήσεων περιλαμβάνονται στο κόστος κτήσεως της επιχειρήσεως που αποκτάται Δανειακές Υποχρεώσεις Τα δάνεια αρχικά αναγνωρίζονται στο κόστος, το οποίο αντανακλά την εύλογη αξία των εισπρακτέων ποσών μειωμένη με τα σχετικά άμεσα έξοδα έκδοσης, όπου αυτά είναι σημαντικά. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα έντοκα δάνεια αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Ο Όμιλος κεφαλαιοποιεί όλα τα κόστη δανεισμού που μπορεί να κατανεμηθούν άμεσα στην απόκτηση, κατασκευή ή παραγωγή ενός περιουσιακού στοιχείου που πληροί τις προϋποθέσεις και απαιτεί ένα σημαντικό χρονικό διάστημα προκειμένου να είναι έτοιμο για χρήση ή πώληση. Όλα τα υπόλοιπα κόστη δανεισμού αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων με την πραγματοποίηση τους Μισθώσεις Οι μισθώσεις κατά τις οποίες μεταβιβάζονται στον Όμιλο όλοι οι κίνδυνοι και τα οφέλη που έχουν σχέση με την κυριότητα του μισθωμένου στοιχείου, ανεξάρτητα από την τελική μεταβίβαση ή μη του τίτλου κυριότητας του στοιχείου αυτού, αποτελούν χρηματοδοτικές μισθώσεις. Οι μισθώσεις αυτές κεφαλαιοποιούνται κατά την έναρξη της μίσθωσης στη χαμηλότερη αξία μεταξύ της εύλογης αξίας του μισθωμένου παγίου και της παρούσας αξίας των ελάχιστων μισθωμάτων. Οι πληρωμές για χρηματοδοτικές μισθώσεις επιμερίζονται μεταξύ των χρηματοοικονομικών εξόδων και της μείωσης της χρηματοδοτικής υποχρέωσης, ώστε να επιτευχθεί ένα σταθερό επιτόκιο στην υπολειπόμενη χρηματοοικονομική υποχρέωση. Τα χρηματοοικονομικά έξοδα χρεώνονται απ ευθείας στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Τα πάγια που αποκτήθηκαν με χρηματοδοτική μίσθωση αποσβένονται στη μικρότερη περίοδο μεταξύ της ωφέλιμης ζωής των παγίων στοιχείων και της διάρκειας μίσθωσής τους. Μισθώσεις όπου ο εκμισθωτής διατηρεί όλους τους κινδύνους και τα οφέλη της ιδιοκτησίας του παγίου ταξινομούνται ως λειτουργικές μισθώσεις. Οι πληρωμές που γίνονται για λειτουργικές μισθώσεις αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων αναλογικά κατά τη διάρκεια της μίσθωσης Κρατικές επιχορηγήσεις Ο Όμιλος αναγνωρίζει τις κρατικές επιχορηγήσεις οι οποίες ικανοποιούν αθροιστικά τα εξής κριτήρια: - Υπάρχει τεκμαιρόμενη βεβαιότητα ότι η επιχείρηση έχει συμμορφωθεί ή πρόκειται να συμμορφωθεί με τους όρους της επιχορήγησης και - Υπάρχει εύλογη βεβαιότητα ότι το ποσό της επιχορήγησης θα εισπραχθεί. Οι επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα αναγνωρίζονται με συστηματικό τρόπο στα αποτελέσματα με βάση την αρχή του συσχετισμού των επιχορηγήσεων με τα αντίστοιχα έξοδα τα οποία επιχορηγούν. 29

30 Οι επιχορηγήσεις που αφορούν σε περιουσιακά στοιχεία αναγνωρίζονται στις «Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις» ως έσοδο επομένων χρήσεων και μεταφέρονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων με βάση την αναμενόμενη ωφέλιμη διάρκεια ζωής του περιουσιακού στοιχείου που επιχορηγήθηκε Παροχές στο προσωπικό α) Βραχυπρόθεσμες παροχές Οι βραχυπρόθεσμες παροχές προς το προσωπικό σε χρήμα και σε είδος αναγνωρίζονται ως έξοδο όταν καθίστανται δουλευμένες. β) Παροχές μετά την έξοδο από την υπηρεσία Οι παροχές μετά τη λήξη της απασχόλησης περιλαμβάνουν εφάπαξ αποζημιώσεις συνταξιοδότησης, συντάξεις και άλλες παροχές που καταβάλλονται στους εργαζόμενους μετά την λήξη της απασχόλησης ως αντάλλαγμα της υπηρεσίας τους. Οι υποχρεώσεις του Ομίλου για παροχές συνταξιοδότησης αφορούν τόσο προγράμματα καθορισμένων εισφορών όσο και προγράμματα καθορισμένων παροχών. Το δεδουλευμένο κόστος των προγραμμάτων καθορισμένων εισφορών καταχωρείται ως έξοδο στην περίοδο που αφορά. Πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών Τα προγράμματα καθορισμένων εισφορών αφορούν την καταβολή εισφορών σε Ασφαλιστικούς Φορείς (π.χ. Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων), με αποτέλεσμα να μην ανακύπτει νομική υποχρέωση του Ομίλου σε περίπτωση που το Κρατικό Ταμείο αδυνατεί να καταβάλλει σύνταξη στον ασφαλιζόμενο. Η υποχρέωση του εργοδότη περιορίζεται στην καταβολή των εργοδοτικών εισφορών στα Ταμεία. Η πληρωτέα εισφορά από τον Όμιλο σε ένα πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών, αναγνωρίζεται ως υποχρέωση μετά και την αφαίρεση της εισφοράς που καταβλήθηκε, ενώ οι δεδουλευμένες εισφορές αναγνωρίζονται ως έξοδο στα αποτελέσματα της χρήσης. Πρόγραμμα καθορισμένων παροχών Σύμφωνα με τον Ν.2112/20 και 4093/2012 η Εταιρεία καταβάλλει στους εργαζόμενους αποζημιώσεις επί απόλυσης ή αποχώρησης λόγω συνταξιοδότησης. Το ύψος των καταβαλλόμενων ποσών αποζημίωσης εξαρτάται από τα έτη προϋπηρεσίας, το ύψος των αποδοχών και τον τρόπο απομάκρυνσης από την υπηρεσία (απόλυση ή συνταξιοδότηση). Η θεμελίωση δικαιώματος συμμετοχής σε αυτά τα προγράμματα, βασίζεται συνήθως στα χρόνια προϋπηρεσίας του υπαλλήλου στην Εταιρεία / Όμιλο μέχρι την συνταξιοδότηση του. Η υποχρέωση που αναγνωρίζεται στην Κατάσταση Οικονομικής Θέσης για τα προγράμματα καθορισμένων παροχών αποτελεί την παρούσα αξία της υποχρέωσης για την καθορισμένη παροχή μείον τις μεταβολές που προκύπτουν από οποιοδήποτε αναλογιστικό κέρδος ή ζημία και το κόστος της προϋπηρεσίας. Η δέσμευση της καθορισμένης παροχής υπολογίζεται ετησίως από ανεξάρτητο αναλογιστή με τη χρήση της μεθόδου της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδος (projected unit credit method). Ο υπολογισμός λαμβάνει υπόψη διάφορες παραμέτρους, όπως η ηλικία, τα έτη προϋπηρεσίας, ο μισθός, συγκεκριμένες υποχρεώσεις για καταβλητέες παροχές. Οι προβλέψεις που αφορούν τη χρήση περιλαμβάνονται στο κόστος προσωπικού και συνίστανται από το τρέχον και παρελθόν κόστος υπηρεσίας, το σχετικό χρηματοοικονομικό κόστος και τις όποιες πιθανές πρόσθετες επιβαρύνσεις. 30

31 Τα αναλογιστικά κέρδη και οι ζημίες που προκύπτουν από τις προσαρμογές με βάση τα ιστορικά δεδομένα αναγνωρίζονται στο σύνολο τους στα Λοιπά Συνολικά Έσοδα. γ) Παροχές τερματισμού της απασχόλησης Οι παροχές λόγω λήξης της εργασιακής σχέσης καταβάλλονται όταν οι εργαζόμενοι αποχωρούν πριν την ημερομηνία συνταξιοδοτήσεως. Ο Όμιλος καταχωρεί αυτές τις παροχές όταν δεσμεύεται, είτε όταν τερματίζει την απασχόληση υπαρχόντων εργαζομένων σύμφωνα με ένα λεπτομερές πρόγραμμα για το οποίο δεν υπάρχει πιθανότητα απόσυρσης, είτε όταν προσφέρει αυτές τις παροχές ως κίνητρο για εθελουσία αποχώρηση. Όταν οι παροχές αυτές καθίστανται πληρωτέες σε περιόδους πέραν των 12 μηνών από την ημερομηνία των Οικονομικών Καταστάσεων, προεξοφλούνται Προβλέψεις και ενδεχόμενες υποχρεώσεις Προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν ο Όμιλος : - έχει παρούσα νομική ή τεκμαιρόμενη δέσμευση ως αποτέλεσμα γεγονότων του παρελθόντος - είναι πιθανό ότι θα απαιτηθεί εκροή πόρων για τον διακανονισμό της δέσμευσης - το απαιτούμενο, για τη διευθέτηση της υποχρέωσης, ποσό μπορεί να εκτιμηθεί αξιόπιστα Οι προβλέψεις επανεξετάζονται σε κάθε ημερομηνία αναφοράς και προσαρμόζονται έτσι ώστε να απεικονίζουν την παρούσα αξία του εξόδου που αναμένεται να απαιτηθεί για το διακανονισμό της υποχρέωσης. Αν η επίδραση της χρονικής αξίας του χρήματος είναι σημαντική, οι προβλέψεις υπολογίζονται προεξοφλώντας τις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές με ένα συντελεστή προ φόρων, ο οποίος αντικατοπτρίζει τις τρέχουσες εκτιμήσεις της αγοράς για τη χρονική αξία του χρήματος, και όπου κρίνεται απαραίτητο, τους κινδύνους που σχετίζονται συγκεκριμένα με την υποχρέωση. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στις Οικονομικές Καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται, εκτός εάν η πιθανότητα μίας εκροής πόρων που ενσωματώνουν οικονομικά οφέλη είναι ελάχιστη. Ενδεχόμενες απαιτήσεις δεν αναγνωρίζονται στις Οικονομικές Καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται όταν μία εισροή οικονομικών ωφελειών είναι πιθανή Τρέχων και αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος Ο φόρος εισοδήματος αποτελείται από τον τρέχων φόρο και τον αναβαλλόμενο φόρο, δηλαδή τον φόρο ή τις φορολογικές ελαφρύνσεις που σχετίζονται με τα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν στην περίοδο αλλά έχουν ήδη καταλογιστεί ή θα καταλογιστούν από τις φορολογικές αρχές σε διαφορετικές περιόδους. Ο φόρος εισοδήματος αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης, εκτός του φόρου εκείνου που αφορά συναλλαγές που καταχωρήθηκαν απευθείας στα ίδια κεφάλαια, στην οποία περίπτωση καταχωρείται απευθείας, κατά ανάλογο τρόπο, στα ίδια κεφάλαια. Οι τρέχοντες φόροι εισοδήματος περιλαμβάνουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ή και απαιτήσεις προς τις δημοσιονομικές αρχές που σχετίζονται με τους πληρωτέους φόρους επί του φορολογητέου εισοδήματος της χρήσης και τους τυχόν πρόσθετους φόρους εισοδήματος που αφορούν προηγούμενες χρήσεις. 31

32 Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος προσδιορίζεται με τη μέθοδο της υποχρέωσης που προκύπτει από τις προσωρινές διαφορές μεταξύ της λογιστικής αξίας και της φορολογικής βάσης των στοιχείων του ενεργητικού και των υποχρεώσεων. Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος δεν λογίζεται εάν προκύπτει από την αρχική αναγνώριση στοιχείου ενεργητικού ή παθητικού σε συναλλαγή, εκτός επιχειρηματικής συνένωσης, η οποία όταν έγινε η συναλλαγή δεν επηρέασε ούτε το λογιστικό ούτε το φορολογικό κέρδος ή ζημία. Ο αναβαλλόμενος φόρος προσδιορίζεται με τους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόμους) που έχουν θεσπιστεί ή ουσιαστικά θεσπιστεί μέχρι την ημερομηνία των Οικονομικών Καταστάσεων και αναμένεται να εφαρμοστούν όταν το σχετικό στοιχείο Ενεργητικού θα ανακτηθεί ή η υποχρέωση θα διακανονιστεί. Σε περίπτωση αδυναμίας σαφούς προσδιορισμού του χρόνου αναστροφής των προσωρινών διαφορών εφαρμόζεται ο φορολογικός συντελεστής που ισχύει κατά την επόμενη της ημερομηνίας αναφοράς. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται κατά την έκταση στην οποία θα υπάρξει μελλοντικό φορολογητέο κέρδος για τη χρησιμοποίηση της προσωρινής διαφοράς που δημιουργεί την αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση. Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος αναγνωρίζεται για τις προσωρινές διαφορές που προκύπτουν από επενδύσεις σε θυγατρικές και συνδεδεμένες επιχειρήσεις, με εξαίρεση την περίπτωση που η αναστροφή των προσωρινών διαφορών ελέγχεται από τον Όμιλο και είναι πιθανό ότι οι προσωρινές διαφορές δεν θα αναστραφούν στο προβλεπτό μέλλον Διανομή μερισμάτων Η διανομή των μερισμάτων στους μετόχους της Μητρικής αναγνωρίζεται ως υποχρέωση στις Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις όταν η διανομή εγκρίνεται από την Γενική Συνέλευση των μετόχων. 32

33 4. Σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις και κρίσεις της Διοίκησης Η σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Α. απαιτεί όπως η Διοίκηση του Ομίλου προβαίνει στη διενέργεια εκτιμήσεων, κρίσεων και παραδοχών που επηρεάζουν τα ποσά των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, τη γνωστοποίηση ενδεχόμενων απαιτήσεων και υποχρεώσεων κατά την ημερομηνία σύνταξης των Οικονομικών Καταστάσεων καθώς και τα παρουσιαζόμενα έσοδα και έξοδα κατά την υπό εξέταση χρήση. Παρά το γεγονός ότι αυτοί οι υπολογισμοί βασίζονται στη βέλτιστη γνώση της Διοίκησης σε σχέση με τις τρέχουσες συνθήκες και περιστάσεις, τα πραγματικά αποτελέσματα ενδέχεται τελικά να διαφέρουν από αυτούς τους υπολογισμούς. Οι εκτιμήσεις και οι κρίσεις της Διοίκησης επανεξετάζονται διαρκώς και βασίζονται σε εμπειρικά δεδομένα και άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των προσδοκιών για μελλοντικά γεγονότα, που θεωρούνται αναμενόμενα υπό εύλογες συνθήκες. Κρίσεις Δεν υπήρχαν σημαντικές κρίσεις της Διοίκησης κατά την σύνταξη των ετήσιων Οικονομικών Καταστάσεων της 31 ης Δεκεμβρίου Λογιστικές εκτιμήσεις και παραδοχές Ο Όμιλος προβαίνει σε εκτιμήσεις και παραδοχές σχετικά με την εξέλιξη των μελλοντικών γεγονότων. Η χρήση εκτιμήσεων και παραδοχών της Διοίκησης συνοψίζεται στις ακόλουθες περιοχές: α) Έλεγχος απομείωσης της υπεραξίας Ο έλεγχος απομείωσης της αξίας της υπεραξίας γίνεται σε ετήσια βάση. Προκειμένου να γίνει ο έλεγχος απομείωσης γίνεται προσδιορισμός της αξίας χρήσης των μονάδων δημιουργίας ταμιακών ροών στις οποίες έχει κατανεμηθεί η αξία. Ο εν λόγω προσδιορισμός της αξίας χρήσης απαιτεί να γίνει μια εκτίμηση των μελλοντικών ταμιακών ροών της κάθε σημαντικής μονάδας δημιουργίας ταμιακών ροών και να επιλεγεί το κατάλληλο επιτόκιο προεξόφλησης. β) Απομείωση αξίας μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων Θέμα απομείωσης υφίσταται όταν η λογιστική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου ή μονάδας δημιουργίας ταμιακών ροών υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία του, η οποία είναι η μεγαλύτερη αξία μεταξύ της εύλογης αξίας μείον το απαιτούμενο για την πώληση κόστος και της αξίας χρήσεως του περιουσιακού στοιχείου. Ο υπολογισμός της εύλογη αξίας μείον το απαιτούμενο για την πώληση κόστος γίνεται με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα από δεσμευτικές πράξεις πώλησης σε συναλλαγές σε καθαρά εμπορική βάση παρόμοιων περιουσιακών στοιχείων ή διαθέσιμες τιμές στην αγορά μειωμένες με το κόστος της διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου. Ο υπολογισμός της αξίας χρήσης βασίζεται σε μια μέθοδο προεξόφλησης ταμιακών ροών. Οι ταμιακές ροές προκύπτουν από τον προϋπολογισμό για τα επόμενα πέντε χρόνια και δεν περιλαμβάνουν τυχόν έξοδα αναδιάρθρωσης για τα οποία ο Όμιλος δεν έχει ακόμη δεσμευθεί ή σημαντικές μελλοντικές επενδύσεις που θα ενισχύσουν την απόδοση του συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου. Το ανακτήσιμο ποσό επηρεάζεται από το προεξοφλητικό επιτόκιο που χρησιμοποιείται για την προεξόφληση των ταμειακών ροών, τις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές και τον ρυθμό ανάπτυξης που χρησιμοποιήθηκε για τους σκοπούς του προϋπολογισμού. 33

34 γ) Φόρος εισοδήματος Υπάρχει σχετική αβεβαιότητα όσον αφορά την ερμηνεία των πολύπλοκων φορολογικών ρυθμίσεων, τις αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία καθώς και το ποσό των μελλοντικών φορολογητέων κερδών. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, οι διαφορές που προκύπτουν μεταξύ των πραγματικών αποτελεσμάτων και των παραδοχών που έγιναν, ή οι μελλοντικές μεταβολές σε υποθέσεις και παραδοχές θα μπορούσαν να απαιτήσουν μελλοντικές αναπροσαρμογές στο φόρο εισοδήματος και το σχετικό έξοδο που ήδη έχει αναγνωριστεί. Ο Όμιλος σχηματίζει προβλέψεις που βασίζονται σε εύλογες εκτιμήσεις, για τις πιθανές συνέπειες των ελέγχων από τις φορολογικές αρχές των αντίστοιχων χωρών στις οποίες δραστηριοποιείται. Το ύψος των εν λόγω προβλέψεων βασίζεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η εμπειρία των προηγούμενων φορολογικών ελέγχων και διάφορες ερμηνείες των φορολογικών ρυθμίσεων. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται για όλες τις διαθέσιμες φορολογικές ζημίες κατά την έκταση που είναι πιθανό ότι φορολογητέα κέρδη θα είναι διαθέσιμα έναντι των οποίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ζημίες αυτές. Σημαντικές εκτιμήσεις είναι απαραίτητες για τον καθορισμό του ύψους της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που μπορεί να αναγνωριστεί, με βάση το πιθανό χρονοδιάγραμμα και το ύψος των μελλοντικών φορολογητέων κερδών. Περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τους φόρους παρουσιάζονται στη σημείωση 14. δ) Πορεία εκτέλεσης των έργων Ο Όμιλος προβαίνει σε εκτιμήσεις σχετικές με την πορεία εκτέλεσης των έργων που έχει αναλάβει, σε εφαρμογή των προβλέψεων των Δ.Λ.Π. 18 «Έσοδα» και 11 «Κατασκευαστικές Συμβάσεις», επί τη βάσει των οποίων διαμορφώνεται το ύψος των εσόδων. Η εκτίμηση της φάσης ολοκλήρωσης των αναληφθέντων έργων γίνεται από τους Υπευθύνους των έργων οι οποίοι χρησιμοποιούν ως σταθερά το παραχθέν έργο (ανθρωποώρες και συμβατικά στάδια ολοκλήρωσης του έργου) σε σχέση με τις αναληφθείσες συμβατικές υποχρεώσεις. Η ίδια μεθοδολογία και διαδικασία ακολουθείται και στον προσδιορισμό των δαπανών τυχόν υπεργολάβων των διαφόρων έργων. Το ποσοστό ολοκλήρωσης των έργων που έχει χρησιμοποιηθεί στον προσδιορισμό των εσόδων χρησιμοποιείται και στον προσδιορισμό των εξόδων των υπεργολάβων αυτών, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων που αυτό πρέπει να αιτιολογείται. Οι παραπάνω εκτιμήσεις των Υπευθύνων των έργων παρακολουθούνται, ελέγχονται και επικυρώνονται από τη Διοίκηση της Εταιρείας και των θυγατρικών πριν λάβουν την οριστική μορφή τους στις Οικονομικές Καταστάσεις. ε) Προβλέψεις για επισφαλείς εμπορικές και λοιπές απαιτήσεις Η Διοίκηση προβαίνει σε περιοδική επανεκτίμηση της επάρκειας της πρόβλεψης σχετικά με τις επισφαλείς απαιτήσεις σε συνάρτηση με την πιστωτική της πολιτική και λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία των Νομικών Συμβούλων του Ομίλου, τα οποία προκύπτουν βάσει επεξεργασίας ιστορικών δεδομένων και πρόσφατων εξελίξεων των υποθέσεων που διαχειρίζεται. 34

35 5. Νέα πρότυπα, ερμηνείες και τροποποίηση υφιστάμενων προτύπων 5.1 Πρότυπα και Διερμηνείες υποχρεωτικά από την 1 η Ιανουαρίου 2014 ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Παρουσίαση (τροποποίηση) Συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων και Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων Η τροποποίηση στο ΔΛΠ 32 αφορά τις οδηγίες εφαρμογής του προτύπου σχετικά με τον συμψηφισμό ενός χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου και μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης και στο ΔΠΧΑ 7 τις σχετικές γνωστοποιήσεις. Η Εταιρεία και ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις Οικονομικές τους Καταστάσεις. ΔΛΠ 36 «Απομείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων» Γνωστοποιήσεις ανακτήσιμης αξίας μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων Η τροποποίηση απαιτεί : α) γνωστοποίηση της ανακτήσιμης αξίας των περιουσιακών στοιχείων ή των Μονάδων Δημιουργίας Ταμειακών Ροών (ΜΔΤΡ) για τα οποία έχει αναγνωριστεί ή αναστραφεί ζημία απομείωσης κατά τη διάρκεια της περιόδου β) λεπτομερείς γνωστοποιήσεις σχετικά με την επιμέτρηση της εύλογης αξίας μείον έξοδα πώλησης όταν έχει αναγνωρισθεί ή αναστραφεί μια ζημία απομείωσης. Επίσης, αφαιρεί την απαίτηση να γνωστοποιηθεί η ανακτήσιμη αξία όταν μια ΜΔΤΡ περιέχει υπεραξία ή άυλα περιουσιακά στοιχεία με απροσδιόριστη ωφέλιμη ζωή και δεν υπάρχει απομείωση. Η τροποποίηση δεν έχει επίδραση στην οικονομική θέση του Ομίλου και της Εταιρείας. ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά μέσα» Ανανέωση των παραγώγων και συνέχιση της λογιστικής αντιστάθμισης κινδύνου (τροποποίηση) Η τροποποίηση αυτή δεν απαιτεί διακοπή της λογιστικής αντιστάθµισης όταν ένα παράγωγο, το οποίο έχει ορισθεί ως μέσο αντιστάθμισης, ανανεωθεί νομικά προκειμένου να εκκαθαριστεί από έναν κεντρικό αντισυμβαλλόμενο ως αποτέλεσμα νόμων ή κανονισμών, εφόσον πληρούνται ορισμένα βασικά κριτήρια. Η εφαρμογή της ανωτέρω τροποποίησης δεν αναμένεται να έχει επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. Διερμηνεία 21 «Εισφορές» Η Επιτροπή διερμηνειών κλήθηκε να εξετάσει πώς μία οικονομική οντότητα θα πρέπει να λογιστικοποιεί στις Οικονομικές της Καταστάσεις τις υποχρεώσεις για πληρωμή εισφορών που επιβάλλονται από τις κυβερνήσεις, εκτός από φόρους εισοδήματος. Η διερμηνεία διευκρινίζει ότι το δεσμευτικό γεγονός που δημιουργεί την υποχρέωση καταβολής εισφοράς είναι η δραστηριότητα που περιγράφεται στη σχετική νομοθεσία που ενεργοποιεί την πληρωμή της εισφοράς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την οδηγία αυτή. Η εφαρμογή της διερμηνείας δεν αναμένεται να έχει επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. 35

36 Ομάδα προτύπων σχετικά με τις ενοποιήσεις και τις από κοινού συμφωνίες Τον Μάιο του 2011 το ΣΔΛΠ δημοσίευσε 3 νέα πρότυπα, τα ΔΠΧΑ 10 «Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις», ΔΠΧΑ 11 «Σχήματα υπό κοινό έλεγχο» και ΔΠΧΑ 12 «Γνωστοποίηση συμμετοχών σε άλλες οντότητες» και τροποποίησε τα ΔΛΠ 27 «Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις» και ΔΛΠ 28 «Επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις και κοινοπραξίες». Τα νέα αυτά πρότυπα και οι ανωτέρω τροποποιήσεις, εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 11 Δεκεμβρίου 2012 και εφαρμόζονται υποχρεωτικά το αργότερο, από την ημερομηνία έναρξης του πρώτου οικονομικού έτους που αρχίζει την 1 η Ιανουαρίου 2014 ή μετά. Οι κυριότεροι όροι των προτύπων είναι οι εξής: ΔΠΧΑ 10 «Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις» και ΔΛΠ 27 (τροποποιημένο) «Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις» Το ΔΠΧΑ 10 αντικαθιστά τις απαιτήσεις ενοποίησης που περιλαμβάνονταν στο ΔΛΠ 27 «Ενοποιημένες και Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις» και στη Διερμηνεία 12 «Ενοποίηση - οικονομικές οντότητες ειδικού σκοπού». Το τροποποιημένο ΔΛΠ 27 περιέχει τις λογιστικές απαιτήσεις και τις απαιτήσεις γνωστοποιήσεων για επενδύσεις σε θυγατρικές, κοινοπραξίες και συγγενείς επιχειρήσεις όταν η οικονομική οντότητα καταρτίζει ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις. Το Πρότυπο απαιτεί η οικονομική οντότητα που καταρτίζει ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις να λογιστικοποιεί τις επενδύσεις στο κόστος ή σύμφωνα με το ΔΛΠ 39 ή ΔΠΧΑ 9 «Χρηματοοικονομικά Μέσα». Το ΔΠΧΑ 10 θέτει τις αρχές για την παρουσίαση και την κατάρτιση των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, όταν μία οντότητα ελέγχει μία ή περισσότερες άλλες οντότητες. Το ΔΠΧΑ 10 στηρίζεται στις υφιστάμενες αρχές, προσδιορίζοντας την έννοια του ελέγχου ως τον καθοριστικό παράγοντα για το αν η οικονομική οντότητα θα πρέπει να συμπεριληφθεί στις ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις της μητρικής Εταιρείας. Το πρότυπο παρέχει πρόσθετες οδηγίες για να βοηθήσει στον προσδιορισμό του ελέγχου, όπου αυτό είναι δύσκολο να εκτιμηθεί. Ο Όμιλος διερεύνησε τις συμμετοχές του προκειμένου να διαπιστώσει κατά πόσο η απόφαση της ενοποίησης ή μη είναι διαφορετική σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 10 σε σχέση με το ΔΛΠ 27. Από τη διερεύνηση αυτή δεν προέκυψαν διαφορές στον τρόπο ενοποίησης. ΔΛΠ 28 (τροποποιημένο) «Επενδύσεις σε Συγγενείς Επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες» Το ΔΛΠ 28 «Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες» αντικαθιστά το ΔΛΠ 28 «Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις». Ο σκοπός του Προτύπου είναι να ορίσει τον λογιστικό χειρισμό αναφορικά με τις επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις και να παραθέσει τις απαιτήσεις για την εφαρμογή της μεθόδου της καθαρής θέσης κατά τη λογιστική των επενδύσεων σε συγγενείς και κοινοπραξίες, όπως αυτές ορίζονται στο ΔΠΧΑ 11 «Σχήματα υπό κοινό έλεγχο». Η τροποποίηση δεν έχει επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. ΔΠΧΑ 11 «Σχήματα υπό κοινό έλεγχο» Το ΔΠΧΑ 11 αντικαθιστά το ΔΛΠ 31 «Συμμετοχές σε κοινοπραξίες» και τη ΜΕΔ 13 «Από κοινού ελεγχόμενες οικονομικές οντότητες - Μη χρηματικές συνεισφορές από κοινοπρακτούντες». Το ΔΠΧΑ 11 παρέχει μια πιο ρεαλιστική αντιμετώπιση των από κοινού συμφωνιών (joint arrangements) εστιάζοντας στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, παρά στη νομική τους μορφή. Οι τύποι των συμφωνιών περιορίζονται σε δύο: από κοινού 36

37 ελεγχόμενες δραστηριότητες και κοινοπραξίες. Η μέθοδος της αναλογικής ενοποίησης δεν είναι πλέον επιτρεπτή. Οι συμμετέχοντες σε κοινοπραξίες εφαρμόζουν υποχρεωτικά την ενοποίηση με τη μέθοδο της καθαρής θέσης. Οι οικονομικές οντότητες που συμμετέχουν σε από κοινού ελεγχόμενες δραστηριότητες εφαρμόζουν παρόμοιο λογιστικό χειρισμό με αυτόν που εφαρμόζουν επί του παρόντος οι συμμετέχοντες σε από κοινού ελεγχόμενα περιουσιακά στοιχεία ή σε από κοινού ελεγχόμενες δραστηριότητες. Το πρότυπο παρέχει επίσης διευκρινίσεις σχετικά με τους συμμετέχοντες σε από κοινού συμφωνίες, χωρίς να υπάρχει από κοινού έλεγχος. Το νέο πρότυπο δεν έχει επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. ΔΠΧΑ 12 «Γνωστοποίηση συμμετοχών σε άλλες οντότητες» Το ΔΠΧΑ 12 αναφέρεται στις απαιτούμενες γνωστοποιήσεις μιας οικονομικής οντότητας, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών κρίσεων και υποθέσεων, οι οποίες επιτρέπουν στους αναγνώστες των οικονομικών καταστάσεων να αξιολογήσουν τη φύση, τους κινδύνους και τις οικονομικές επιπτώσεις που σχετίζονται με τη συμμετοχή της οικονομικής οντότητας σε θυγατρικές, συγγενείς, από κοινού συμφωνίες και μη ενοποιούμενες οικονομικές οντότητες (structured entities). Ο Όμιλος και η Εταιρεία γνωστοποιεί τις πληροφορίες που απαιτούνται βάση του ΔΠΧΑ 12. Τροποποιήσεις στα ΔΠΧΑ 10, ΔΠΧΑ 11 και ΔΠΧΑ 12 - Οδηγίες μετάβασης Οι τροποποιήσεις παρέχουν επιπρόσθετη ελάφρυνση όσον αφορά τη μετάβαση στα ΔΠΧΑ 10, ΔΠΧΑ 11 και ΔΠΧΑ 12, περιορίζοντας την υποχρέωση να παρέχεται συγκριτική πληροφόρηση μόνο στην αμέσως προηγούμενη συγκριτική περίοδο. Για τις γνωστοποιήσεις που σχετίζονται με μη ενοποιούμενες δομημένες οντότητες (structured entities) οι τροποποιήσεις αίρουν την απαίτηση να παρουσιάζεται συγκριτική πληροφόρηση για περιόδους πριν την πρώτη εφαρμογή του ΔΠΧΑ 12. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. Τροποποιήσεις στα ΔΠΧΑ 10, ΔΠΧΑ 12 και ΔΛΠ 27 Εξαιρέσεις ενοποίησης για τις Εταιρίες Επενδύσεων Οι τροποποιήσεις παρέχουν μια εξαίρεση από τις απαιτήσεις της ενοποίησης για τις Εταιρίες Επενδύσεων και αντ αυτού απαιτούν οι Εταιρίες Επενδύσεων να παρουσιάζουν τις επενδύσεις τους σε θυγατρικές, ως μια καθαρή επένδυση που επιμετράται στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων. Οι τροποποιήσεις δεν αναμένεται να έχουν επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. 37

38 5.2 Πρότυπα και Διερμηνείες υποχρεωτικά για μεταγενέστερες περιόδους και δεν έχουν εφαρμοστεί νωρίτερα από την Εταιρεία ΔΛΠ 19 «Προγράμματα καθορισμένων παροχών» (τροποποίηση): Εισφορές των εργαζομένων Η τροποποίηση εφαρμόζεται για εισφορές από εργαζομένους ή τρίτους σε προγράμματα καθορισμένων παροχών. Ο στόχος της τροποποίησης είναι η απλοποίηση του λογιστικού χειρισμού των εισφορών που είναι ανεξάρτητες από τον αριθμό των ετών υπηρεσίας των εργαζομένων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή η οποία εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Φεβρουαρίου Η εφαρμογή της ανωτέρω τροποποίησης δεν αναμένεται να έχει επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. Ετήσιες Βελτιώσεις Προτύπων Κύκλος Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει αυτές τις βελτιώσεις οι οποίες εφαρμόζονται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Φεβρουαρίου Ο Όμιλος και η Εταιρεία βρίσκονται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτών των βελτιώσεων στις Οικονομικές τους Καταστάσεις. Οι βελτιώσεις επιφέρουν τροποποιήσεις στα ακόλουθα πρότυπα: Δ.Π.Χ.Α. 2 «Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών» Τροποποιεί τους ορισμούς «προϋπόθεση κατοχύρωσης» και «συνθήκη αγοράς» και προσθέτει ορισμούς για «όρο απόδοσης» και «όρο υπηρεσίας». Δ.Π.Χ.Α. 3 «Συνενώσεις επιχειρήσεων» Το ενδεχόμενο τίμημα σε μια εξαγορά ταξινομείται ως στοιχείο καθαρής θέσης, περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση. Η τροποποίηση διευκρινίζει πως οι μεταβολές στην εύλογη αξία του ενδεχόμενου τιμήματος, το οποίο έχει ταξινομηθεί ως περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση, ανεξάρτητα εάν είναι χρηματοοικονομικό στοιχείο, αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα. Δ.Π.Χ.Α. 8 «Λειτουργικοί τομείς» Απαιτεί γνωστοποίηση σχετικά µε τις κρίσεις που κάνει η Διοίκηση όταν εφαρμόζει τα κριτήρια συγκέντρωσης στους λειτουργικούς τομείς και αποσαφηνίζει ότι οι συμφωνίες των περιουσιακών στοιχείων των τομέων απαιτούνται µόνο εάν πραγματοποιείται τακτική αναφορά των περιουσιακών στοιχείων του τομέα. Δ.Π.Χ.Α. 13 «Επιμέτρηση εύλογης αξίας» Διευκρινίζει ότι µε την έκδοση του Δ.Π.Χ.Α. 13 και την τροποποίηση των Δ.Π.Χ.Α. 9 και Δ.Λ.Π. 39 δεν αναιρείται η δυνατότητα της επιμέτρησης των βραχυπρόθεσμων απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε µη προεξοφλημένη βάση, εφόσον η επίπτωση της μη προεξόφλησης είναι ασήμαντη (τροποποιεί µόνο τη βάση για συμπεράσματα). Δ.Λ.Π. 16 «Ενσώματα πάγια» και Δ.Λ.Π. 38 «Άυλα περιουσιακά στοιχεία» Διευκρινίζει ότι η μικτή αξία των ενσώματων και άυλων περιουσιακών στοιχείων προσαρμόζεται κατά τρόπο που είναι συνεπής µε την αναπροσαρμογή της λογιστικής αξίας. 38

39 Δ.Λ.Π. 24 «Γνωστοποιήσεις συνδεδεμένων μερών» Διευκρινίζει πως μια οικονομική οντότητα που παρέχει υπηρεσίες βασικών διοικητικών στελεχών θεωρείται συνδεδεμένο μέρος και υπόκειται στις σχετικές γνωστοποιήσεις. Ετήσιες Βελτιώσεις Προτύπων Κύκλος Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει αυτές τις βελτιώσεις οι οποίες εφαρμόζονται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Ο Όμιλος και η Εταιρεία βρίσκονται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτών των βελτιώσεων στις Οικονομικές τους Καταστάσεις. Οι βελτιώσεις επιφέρουν τροποποιήσεις στα ακόλουθα πρότυπα: Δ.Π.Χ.Α. 3 «Συνενώσεις επιχειρήσεων» Διευκρινίζει ότι το Δ.Π.Χ.Α. 3 εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής του τη λογιστική αντιμετώπιση του σχηματισμού μιας από κοινού συμφωνίας στις Οικονομικές Καταστάσεις της ίδιας της από κοινού συμφωνίας. Δ.Π.Χ.Α. 13 «Επιμέτρηση εύλογης αξίας» Διευκρινίζει ότι το πεδίο εφαρμογής της εξαίρεσης χαρτοφυλακίου (portfolio exception) που ορίζεται στην παράγραφο 52 του ΔΠΧΑ 13, περιλαμβάνει όλα τα συμβόλαια εντός του πεδίου εφαρμογής του ΔΛΠ 39 και ΔΠΧΑ 9, ανεξάρτητα εάν πληρούν τον ορισμό του χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου ή υποχρέωσης. Δ.Λ.Π. 40 «Επενδύσεις σε ακίνητα» Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι απαιτείται κρίση στον προσδιορισμό του εάν μια απόκτηση ενός επενδυτικού ακινήτου αποτελεί απόκτηση ενός επενδυτικού περιουσιακού στοιχείου στο πεδίο εφαρμογής του Δ.Λ.Π.40 «Επενδύσεις σε ακίνητα» ή είναι μια συνένωση επιχειρήσεων στο πεδίο εφαρμογής του Δ.Π.Χ.Α. 3 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων». Η άσκηση κρίσης βασίζεται στις οδηγίες που παρέχονται στο Δ.Π.Χ.Α. 3. ΔΛΠ 16 και ΔΛΠ 38 (Τροποποιήσεις)- «Διευκρινήσεις για τις επιτρεπτές μεθόδους απόσβεσης» Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η χρήση μεθόδων βασισμένων στα έσοδα δεν είναι κατάλληλες για τον υπολογισμό των αποσβέσεων ενός περιουσιακού στοιχείου και ότι τα έσοδα δεν θεωρούνται κατάλληλη βάση επιμέτρησης της ανάλωσης των οικονομικών ωφελειών που ενσωματώνονται σε ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο. Η τροποποίηση εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΔΠΧΑ 11 (Τροποποίηση) «Σχήματα υπό κοινό έλεγχο - Λογιστικός χειρισμός της απόκτησης μεριδίου σε μια από κοινού δραστηριότητα» Η τροποποίηση παρέχει οδηγίες και διευκρινίζει τον κατάλληλο λογιστικό χειρισμό όταν ένας επενδυτής αποκτά συμμετοχή σε μία από κοινού δραστηριότητα η οποία αποτελεί «επιχείρηση». Η τροποποίηση εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 39

40 ΔΠΧΑ 14 «Αναβαλλόμενοι λογαριασμοί ρυθμιζόμενων τιμών» Σκοπός του ΔΠΧΑ 14 είναι να προσδιορίσει τις απαιτήσεις χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για τα υπόλοιπα των «αναβαλλόμενων λογαριασμών ρυθμιζόμενων τιμών» που προκύπτουν όταν μια οικονομική οντότητα παρέχει αγαθά ή υπηρεσίες σε πελάτες, σε τιμή ή ποσοστό που υπόκειται σε ειδική ρύθμιση από το κράτος. Το ΔΠΧΑ 14 επιτρέπει σε μια οικονομική οντότητα η οποία υιοθετεί για πρώτη φορά τα ΔΠΧΑ να συνεχίσει να αναγνωρίζει τα ποσά που αφορούν σε τιμολογιακές ρυθμίσεις σύμφωνα με τα προηγούμενα λογιστικά πρότυπα, τόσο κατά την πρώτη εφαρμογή των ΔΠΧΑ όσο και στις μεταγενέστερες οικονομικές καταστάσεις. Το πρότυπο απαιτεί όπως η επίδραση της τιμολογιακής ρύθμισης να παρουσιάζεται χωριστά από άλλα στοιχεία, προκειμένου να ενισχυθεί η συγκρισιμότητα με τις οντότητες που εφαρμόζουν ήδη τα ΔΠΧΑ και δεν αναγνωρίζουν τέτοια ποσά. Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016 και δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΔΠΧΑ 15 «Έσοδα από συμβάσεις με πελάτες» Στις 28 Μαΐου 2014 το ΣΔΛΠ εξέδωσε το ΔΠΧΑ 15 «Έσοδα από συμβάσεις με πελάτες» το οποίο είναι υποχρεωτικής εφαρμογής σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2017 και αποτελεί το νέο πρότυπο που αφορά στην αναγνώριση του εσόδου. Το νέο πρότυπο περιλαμβάνει τις αρχές που πρέπει να εφαρμόσει μια οικονομική οντότητα για να προσδιορίσει την επιμέτρηση των εσόδων και τη χρονική στιγμή της αναγνώρισης τους. Επίσης, απαιτεί από τις οικονομικές οντότητες να παρέχουν στους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων πιο κατατοπιστικές σχετικές γνωστοποιήσεις. Το πρότυπο καθιερώνει ένα ενιαίο μοντέλο πέντε βημάτων, που πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις συμβάσεις με τους πελάτες για την αναγνώριση του εσόδου. Το ΔΠΧΑ 15 δεν έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΔΠΧΑ 9 «Χρηματοοικονομικά μέσα» Τον Ιούλιο του 2014 το ΣΔΛΠ (Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων) εξέδωσε την τελική έκδοση του ΔΠΧΑ 9. Η τελική έκδοση ενοποιεί τις προηγούμενες εκδόσεις του προτύπου και αντικαθιστά το ΔΛΠ 39. Εφαρμόζεται σε ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 9 καθορίζει ένα μοντέλο ταξινόμησης και επιμέτρησης των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, εισάγει ένα μοντέλο απομείωσης της αξίας των περιουσιακών στοιχείων το οποίο βασίζεται στις αναμενόμενες πιστωτικές ζημίες παρά στις πραγματοποιηθείσες πιστωτικές ζημίες και καθιερώνει μια προσέγγιση της λογιστικής αντιστάθμισης η οποία ενισχύει τις γνωστοποιήσεις αναφορικά με τις δραστηριότητες διαχείρισης κινδύνου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το νέο πρότυπο. Η Εταιρεία διαδικασία εκτίμησης της επίδρασης του ΔΠΧΑ 9 στις οικονομικές τους καταστάσεις. και ο Όμιλος βρίσκονται στη 40

41 ΔΛΠ 27 «Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις» - τροποποίηση Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Η τροποποίηση επιτρέπει στις οικονομικές οντότητες να χρησιμοποιούν τη μέθοδο της καθαρής θέσης προκειμένου να λογιστικοποιούν τις επενδύσεις σε θυγατρικές, συγγενείς και κοινοπραξίες στις ατομικές τους οικονομικές καταστάσεις και επίσης ξεκαθαρίζει τον ορισμό των ατομικών οικονομικών καταστάσεων. Η τροποποίηση δεν έχει υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τροποποίηση δεν αναμένεται να έχει επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας. ΔΠΧΑ 10 «Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις» και ΔΛΠ 28 «Επενδύσεις σε Συγγενείς Επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες» - τροποποίηση : πώληση ή εισφορά περιουσιακών στοιχείων μεταξύ ενός επενδυτή και μια συγγενούς Εταιρείας ή κοινοπραξίας Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Οι τροποποιήσεις διευθετούν μια ασυνέπεια μεταξύ των διατάξεων του ΔΠΧΑ 10 και του ΔΛΠ 28, σχετικά με την πώληση ή εισφορά περιουσιακών στοιχείων μεταξύ ενός επενδυτή και μιας συγγενούς Εταιρείας ή κοινοπραξίας. Η βασική συνέπεια των τροποποιήσεων είναι ότι αναγνωρίζεται ολόκληρο το κέρδος ή η ζημία μιας συναλλαγής που περιλαμβάνει μια δραστηριότητα (είτε με τη μορφή θυγατρικής είτε όχι). Μερικό κέρδος ή ζημία αναγνωρίζεται όταν η συναλλαγή περιλαμβάνει περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν αποτελούν μια δραστηριότητα, ακόμη και αν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία έχουν τη μορφή θυγατρικής. Η τροποποίηση δεν έχει υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τροποποίηση δεν αναμένεται να έχει επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. Ετήσιες Βελτιώσεις Προτύπων Κύκλος Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει αυτές τις βελτιώσεις. Οι βελτιώσεις εφαρμόζονται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Η Εταιρεία και ο Όμιλος βρίσκονται στη διαδικασία εκτίμησης της επίδρασης αυτών των βελτιώσεων στις οικονομικές τους καταστάσεις. Οι βελτιώσεις επιφέρουν τροποποιήσεις στα ακόλουθα πρότυπα: Δ.Π.Χ.Α. 5 «Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται προς πώληση και Διακοπείσες δραστηριότητες» Διευκρινίζει ότι η αλλαγή από μια μέθοδο διάθεσης σε μια άλλη (πώληση ή διανομή στους ιδιοκτήτες) δεν θα πρέπει να θεωρείται ως νέο σχέδιο πώλησης αλλά ως συνέχιση του αρχικού σχεδίου και ως εκ τούτου δεν πρέπει να λογιστικοποιείται ως αλλαγή. Επίσης, η αλλαγή της μεθόδου διάθεσης δεν μεταβάλει την ημερομηνία ταξινόμησης. Δ.Π.Χ.Α. 7 «Χρηματοοικονομικά μέσα - Γνωστοποιήσεις» Προσθέτει επιπλέον οδηγίες ώστε να διευκρινιστεί κατά πόσο ένα συμβόλαιο εξυπηρέτησης συνιστά συνεχιζόμενη ανάμιξη σε ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο που έχει μεταβιβασθεί για τον καθορισμό των γνωστοποιήσεων που απαιτούνται. Επιπλέον, διευκρινίζει ότι οι γνωστοποιήσεις του ΔΠΧΑ 7, σχετικά με τον συμψηφισμό χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, δεν απαιτούνται για τις ενδιάμεσες συνοπτικές οικονομικές καταστάσεις. 41

42 Δ.Λ.Π. 19 «Παροχές σε εργαζομένους» Διευκρινίζει ότι τα εταιρικά ομόλογα υψηλής ποιότητας που χρησιμοποιούνται στον προσδιορισμό του προεξοφλητικού επιτοκίου για τις υποχρεώσεις παροχών προσωπικού μετά την έξοδο από την υπηρεσία πρέπει να είναι εκφρασμένα στο ίδιο νόμισμα όπως οι παροχές οι οποίες πρέπει να καταβληθούν. Συνεπώς, το σημαντικό είναι το νόμισμα στο οποίο παρουσιάζονται οι υποχρεώσεις και όχι η χώρα στην οποία αυτές προκύπτουν. Δ.Λ.Π. 34 «Ενδιάμεση χρηματοοικονομική αναφορά» Διευκρινίζει την έννοια του «πληροφόρηση που γνωστοποιείται οπουδήποτε αλλού στην ενδιάμεση χρηματοοικονομική αναφορά» και απαιτεί παραπομπή μεταξύ των ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων και του σημείου που περιλαμβάνονται (π.χ. Έκθεση Διαχείρισης, Έκθεση κινδύνου). 42

43 6. Πληροφόρηση κατά τομέα Ο Όμιλος εφαρμόζει προαιρετικά το ΔΠΧΑ 8 και συμμορφώνεται πλήρως με τα όσα αυτό ορίζει. Ένας λειτουργικός τομέας είναι συστατικό μέρος μίας οικονομικής οντότητας ο οποίος διεξάγει επιχειρηματικές δραστηριότητες από τις οποίες πραγματοποιούνται έσοδα και έξοδα. Τα λειτουργικά αποτελέσματά του εξετάζονται τακτικά από τη Διοίκηση του Ομίλου για τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων. Η πληροφόρηση που γνωστοποιείται είναι αυτή που χρησιμοποιεί η Διοίκηση εσωτερικά για την αξιολόγηση της απόδοσης των λειτουργικών τομέων και για την κατανομή πόρων. Η απόδοση των τομέων αξιολογείται με βάση τα αποτελέσματα προ φόρων. Ο Όμιλος είναι οργανωμένος σε λειτουργικούς τομείς με βάση κυρίως τις υπηρεσίες που παρέχει, ως εξής: Συμβουλευτικές υπηρεσίες Υπηρεσίες πληροφορικής που αποτελείται από τις εταιρίες του Ομίλου που ασχολούνται με το αντικείμενο αυτό. Η πληροφόρηση κατά τομέα του Ομίλου για την τρέχουσα χρήση παρουσιάζεται παρακάτω: Έσοδα ΟΜΙΛΟΣ Τομέας Συμβουλευτικές Ενοποιημένο Πληροφορικής Υπηρεσίες Προς εξωτερικούς πελάτες , , ,50 Έσοδα από συναλλαγές με άλλους τομείς που έχουν απαλοιφθεί κατά την Ενοποίηση , , , , ,86 Αποτελέσματα Λοιπά Έσοδα , , ,04 Κέρδη από λειτουργικές δραστηριότητες , , ,87 Χρηματοοικονομικά Έξοδα (28.788,71) (779,18) (29.567,89) Χρηματοοικονομικά Έσοδα 58,97 33,82 92,79 Χρηματοοικονομικό κόστος (καθαρό) (28.729,74) (745,36) (29.475,10) Κέρδη προ φόρων , , ,77 Φόρος εισοδήματος (26.487,75) (25.349,80) (51.837,55) Κέρδη μετά από φόρους , , ,22 Αποσβέσεις , , ,98 Προβλέψεις 5.257, , ,84 Προσθήκες ενσώματων και άυλων περιουσιακών στοιχείων 7.120, , ,87 43

44 Οι αντίστοιχες πληροφορίες της συγκριτικής χρήσης παρουσιάζονται παρακάτω: Έσοδα ΟΜΙΛΟΣ Τομέας Συμβουλευτικές Ενοποιημένο Πληροφορικής Υπηρεσίες Προς εξωτερικούς πελάτες , , ,69 Έσοδα από συναλλαγές με άλλους τομείς που έχουν απαλοιφθεί κατά την Ενοποίηση , , ,56 Αποτελέσματα , , ,25 Λοιπά Έσοδα , , ,78 Κέρδη από λειτουργικές δραστηριότητες , , ,41 Χρηματοοικονομικά Έξοδα (27.483,38) (1.602,92) (29.086,30) Χρηματοοικονομικά Έσοδα 82,98 140,20 223,18 Χρηματοοικονομικό κόστος (καθαρό) (27.400,40) (1.462,72) (28.863,12) Κέρδη προ φόρων , , ,29 Φόρος εισοδήματος (44.519,41) (9.489,71) (54.009,12) Κέρδη μετά από φόρους (15.816,85) , ,17 Αποσβέσεις , , ,76 Προβλέψεις 5.900,98 675, ,15 Προσθήκες ενσώματων και άυλων περιουσιακών στοιχείων 1.312, , ,43 Τα έσοδα μεταξύ τομέων απαλείφονται κατά την ενοποίηση. Γεωγραφική Πληροφόρηση: α) Πωλήσεις προς εξωτερικούς πελάτες Οι πωλήσεις κατά Γεωγραφική Περιοχή για τον Όμιλο και την Εταιρεία έχουν ως εξής : Ελλάδα , , , ,73 Εξωτερικό , , , ,00 Σύνολο πωλήσεων , , , ,73 44

45 Β) Μη κυκλοφορούντα στοιχεία Ενεργητικού: Εσωτερικού , ,06 Εξωτερικού , ,00 Σύνολο , ,06 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 4.952, ,27 Ενοποιημένο Σύνολο μη Κυκλοφορούντων Περιουσιακών Στοιχείων , ,33 Στα μη κυκλοφορούντα στοιχεία Ενεργητικού περιλαμβάνονται τα ενσώματα και άυλα περιουσιακά στοιχεία, τα χρηματοοικονομικά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση και οι λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Η κατανομή των ενοποιημένων Περιουσιακών στοιχείων και Υποχρεώσεων στους λειτουργικούς τομείς, την 31 η Δεκεμβρίου 2014, αναλύεται ως εξής: Τομέας Πληροφορικής ΟΜΙΛΟΣ Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Μη κατανεμημένα στοιχεία Ενοποιημένο Σύνολο περιουσιακών στοιχείων , , , ,96 Σύνολο υποχρεώσεων , , , ,70 Η κατανομή των ενοποιημένων Περιουσιακών στοιχείων και Υποχρεώσεων στους λειτουργικούς τομείς, την 31 η Δεκεμβρίου 2013, αναλύεται ως εξής: Τομέας Πληροφορικής ΟΜΙΛΟΣ Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Μη κατανεμημένα στοιχεία Ενοποιημένο Σύνολο περιουσιακών στοιχείων , , , ,29 Σύνολο υποχρεώσεων , ,29 0, ,77 Τα μη κατανεμημένα περιουσιακά στοιχεία αφορούν την αναβαλλόμενη φορολογία. 45

46 7. Πωλήσεις Οι πωλήσεις του Ομίλου και της Εταιρείας αναλύονται ως ακολούθως: Πωλήσεις Εμπορευμάτων , , , ,46 Πωλήσεις Προιόντων , ,00 - Πωλήσεις Υπηρεσιών , , , ,27 Σύνολο πωλήσεων , , , ,73 Πληροφορίες για τον τρόπο προσδιορισμού του εσόδου από την παροχή των υπηρεσιών και τις γνωστοποιήσεις που απαιτεί το Δ.Λ.Π. 11 «Κατασκευαστικές Συμβάσεις» παρέχονται στη σημείωση 22 «Πελάτες». 8. Μερισμός εξόδων κατά λειτουργία Η κατανομή των εξόδων κατά κέντρο κόστους (κόστος πωλήσεων, έξοδα διάθεσης και έξοδα διοίκησης) της Εταιρείας έχει ως εξής : ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟΔΩΝ Χρήση Κόστος Πωλήσεων ΔΙΑΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΧΡΗΜ/ΚΟ Έξοδα προσωπικού , , , , ,14 Αμοιβές & έξοδα τρίτων , , , ,48 - Παροχές τρίτων , , , ,99 - Φόροι - τέλη , , ,39 660,46 - Διάφορα έξοδα , , , ,83 - Τόκοι και έξοδα τραπεζών , ,57 Αποσβέσεις , , , ,20 Κόστος αποθεμάτων , , Σύνολο εξόδων , , , , ,71 ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟΔΩΝ Χρήση Κόστος Πωλήσεων ΔΙΑΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΧΡΗΜ/ΚΟ Έξοδα προσωπικού , , , , ,69 Αμοιβές & έξοδα τρίτων , , , ,63 - Παροχές τρίτων , , , ,41 - Φόροι - τέλη , , ,35 546,12 - Διάφορα έξοδα , , , ,62 - Τόκοι και έξοδα τραπεζών ,44 684,60 128,36 42, ,69 Αποσβέσεις , , , ,11 Κόστος αποθεμάτων , , Σύνολο εξόδων , , , , ,38 46

47 9. Κόστος μισθοδοσίας Το κόστος μισθοδοσίας που περιλαμβάνεται στις συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις αναλύεται ως εξής: Μισθοί , , , ,44 Εργοδοτικές εισφορές , , , ,67 Παρεπόμενες παροχές , , , ,28 Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού - Σημείωση , , , ,00 Σύνολο , , , ,39 Το κόστος μισθοδοσίας έχει επιβαρύνει την Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος ως εξής: Κόστος πωλήσεων , , , ,63 Έξοδα Διοίκησης , , , ,33 Έξοδα Διάθεσης , , , ,74 Χρηματοοικονομικό κόστος 1.351, , , ,69 Σύνολο , , , ,39 Ο αριθμός του απασχολούμενου προσωπικού της Εταιρείας και του Ομίλου έχει ως ακολούθως: Αριθμός προσωπικού Αποσβέσεις Οι αποσβέσεις που περιλαμβάνονται στις συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Αποσβέσεις ενσώματων περιουσιακών στοιχείων (Σημείωση 16) , , , ,03 Αποσβέσεις άυλων περιουσιακών στοιχείων (Σημείωση 17) , , , , , , , ,41 Οι παραπάνω αποσβέσεις μερίζονται στις λειτουργίες του Ομίλου και της Εταιρείας ως ακολούθως: 47

48 Κόστος πωληθέντων , , , ,92 Έξοδα Διάθεσης 5.892, , , ,38 Έξοδα Διοίκησης , , , , , , , , Λοιπά έσοδα Τα Λοιπά έσοδα του Ομίλου και της Εταιρείας αναλύονται ως ακολούθως: Έσοδα επιχορηγήσεων , , , ,05 Έσοδα παρεπόμενων ασχολιών 2.488, , ,72 557,77 Αχρησιμοποίητες προβλέψεις 2.466,79-714,04 - Λοιπά έσοδα 1.977,56 306, ,84 252,84 Σύνολο Λοιπών Εσόδων , , , , Λοιπά έξοδα Τα Λοιπά έξοδα του Ομίλου και της Εταιρείας αναλύονται ως ακολούθως: Πρόστιμα και προσαυξήσεις 2.940, , , ,69 Λοιποί φόροι 4.955, , , ,85 Λοιπά έξοδα 2.302, , , ,82 Πρόβλεψη επισφαλών λοιπών απαιτήσεων , ,67 Σύνολο Λοιπών Εξόδων , , , ,03 48

49 13. Χρηματοοικονομικό κόστος - καθαρό Το χρηματοοικονομικό κόστος του Ομίλου και της Εταιρείας αναλύεται ως ακολούθως: Χρεωστικοί τόκοι Δανείων Χρεωστικοί τόκοι Προβλέψεων Προσωπικού Προμήθειες Εγγυητικών Επιστολών Λοιπά έξοδα Τραπεζών , , , , , , , , , , , , , , ,67 459, , , , ,38 Μείον : Πιστωτικοί τόκοι & συναφή έσοδα (92,79) (223,18) (14,97) (62,98) , , , ,40 Όπως διαφαίνεται και στον παραπάνω πίνακα, σημαντικό μέρος των χρηματοοικονομικών εξόδων αφορά προμήθειες για την έκδοση εγγυητικών επιστολών που απαιτούνται για την ανάληψη και ολοκλήρωση εργασιών της Εταιρείας και του Ομίλου. 14. Τρέχων και αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος Ο φόρος εισοδήματος που αναγνωρίστηκε στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων του Ομίλου και της Εταιρείας αναλύεται ως ακολούθως: Τρέχων φόρος εισοδήματος 8.948, , Φόροι προηγουμένων χρήσεων - 400,00-400,00 Πρόβλεψη για ανέλεγκτες χρήσεις , , ,00 Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος , , , ,41 Σύνολο , , , ,41 Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθεται συμφωνία μεταξύ του πραγματικού εξόδου φόρου και των κερδών προ φόρου πολλαπλασιαζόμενα με τον τρέχοντα συντελεστή φόρου εισοδήματος (26%) : 49

50 Κέρδη προ φόρων , , , ,57 Συντελεστής φόρου 26% 26% 26% 26% Αναμενόμενο έξοδο φόρου , , , ,33 Προσαρμογές για έξοδα που δεν εκπίπουν για φορολογικούς σκοπούς , , , ,82 Προσαρμογές για έσοδα που δεν φορολογούνται (5.471,20) (4.203,77) (5.466,20) (1.300,00) Επίδραση από θυγατρικές εξωτερικού που φορολογούνται με διαφορετικό συντελεστή 2.347, , Πρόβλεψη για ανέλεγκτες χρήσεις , , ,00 Φόροι προηγουμένων χρήσεων - 400,00-400,00 Λοιποί φόροι 13, Επίδραση από αλλαγή φορολογικών συντελεστών από 20% σε 26% - (13.963,07) - (11.242,74) Φορολογική επίδραση ζημίας έτους για την οποία δεν αναγνωρίσθηκε αναβαλλόμενος φόρος 2.114, , Διαγραφή αφορολόγητων αποθεματικών 58,30-58,30 - Πραγματικό έξοδο φόρου , , , ,41 Πραγματικός συντελεστής φόρου 58,40% 83,13% 62,98% 80,14% Το ποσό των φόρων έχει υπολογιστεί χρησιμοποιώντας τους ισχύοντες φορολογικούς συντελεστές. Με τη ψήφιση του Ν / 2013 ο φορολογικός συντελεστής, από το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά, αυξήθηκε από 20% σε 26%. Λόγω του ότι η αύξηση αυτή αποτελούσε μη διορθωτικό γεγονός, σύμφωνα με το ΔΛΠ 10, η Εταιρεία κατά την υπολόγισε τον αναβαλλόμενο φόρο με φορολογικό συντελεστή 20%. Κατά τον υπολογισμό του αναβαλλόμενου φόρου, την , η εφαρμογή της μεταβολής του φορολογικού συντελεστή από 20% σε 26%, οδήγησε στην αύξηση της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης της Εταιρείας κατά ,74 και του Ομίλου κατά ,07, το σύνολο της οποίας επιβάρυνε τα αποτελέσματα της χρήσης Για την εταιρεία στην Κύπρο το ποσοστό φορολογίας είναι 12,5% και υπό προϋποθέσεις, επιπλέον 10% ως αμυντική εισφορά. Ανέλεγκτες χρήσεις Σημειώνεται, ότι μετά την διενεργήθηκε τακτικός φορολογικός έλεγχος, στη μητρική Εταιρεία, για τις χρήσεις 2007 και 2008 και καταλογίστηκαν διαφορές φόρου και προσαυξήσεις αξίας ,66 τις οποίες αποδέχθηκε η Εταιρεία. Μετά τον έλεγχο, η Εταιρεία έκανε χρήση της δυνατότητας του Νόμου 3888/2010 για φορολογική περαίωση ανέλεγκτων χρήσεων και κάλυψε με αυτό τον τρόπο και τη χρήση 2009 με κόστος ,27. 50

51 Μετά τα παραπάνω, οι ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις για την Εταιρεία είναι οι χρήσεις ενώ δεν έχει αποδεχτεί τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου από ορκωτό - ελεγκτή λογιστή για τις χρήσεις 2011 και 2012 σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 82 παρ. 5 του Ν.2238/1994. Αντίστοιχα, οι ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις για τη θυγατρική «Βέλλουμ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.», είναι οι χρήσεις ενώ δεν έχει αποδεχτεί τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου από ορκωτό - ελεγκτή λογιστή για τη χρήση 2012 σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 82 παρ. 5 του Ν.2238/1994. Για τη χρήση 2013 η μητρική Εταιρεία καθώς και η θυγατρική εταιρεία «Βέλλουμ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.» είχαν υπαχθεί στον φορολογικό έλεγχο των Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 82 παρ. 5 Ν. 2238/1994 και έλαβαν Πιστοποιητικό Φορολογικής Συμμόρφωσης χωρίς να προκύψουν διαφορές. Αναφορικά με τη χρήση 2014, ο φορολογικός έλεγχος βρίσκεται σε εξέλιξη και το σχετικό φορολογικό πιστοποιητικό αναμένεται να χορηγηθεί μετά την έγκριση των Οικονομικών Καταστάσεων της χρήσης Αν μέχρι την ολοκλήρωση του φορολογικού ελέγχου προκύψουν πρόσθετες φορολογικές υποχρεώσεις, εκτιμάται ότι αυτές δεν θα έχουν ουσιώδη επίδραση στις Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρείας και του Ομίλου. Σημειώνεται, ότι για τη θυγατρική εταιρεία στην Κύπρο δεν υφίσταται η έννοια της ανέλεγκτης φορολογικά χρήσης. Σε έναν μελλοντικό φορολογικό έλεγχο των σχετικών ανέλεγκτων χρήσεων είναι πιθανόν να επιβληθούν πρόσθετοι φόροι και προσαυξήσεις. Ο Όμιλος και η Εταιρεία θεωρούν ότι έχουν σχηματίσει επαρκείς προβλέψεις έναντι των πρόσθετων φόρων που πιθανόν να προκύψουν κατά τους μελλοντικούς φορολογικούς ελέγχους, βάσει των ευρημάτων των φορολογικών ελέγχων προηγούμενων ετών και προγενέστερων διερμηνειών των φορολογικών νόμων (σημείωση 29). Αναβαλλόμενη φορολογία Αναβαλλόμενοι φόροι εισοδήματος υπολογίζονται σε όλες τις προσωρινές φορολογικές διαφορές, χρησιμοποιώντας το φορολογικό συντελεστή που θα ισχύει κατά τη χρήση που μία απαίτηση πραγματοποιείται ή μία υποχρέωση διακανονίζεται και λαμβάνοντας υπόψη τους φορολογικούς συντελεστές που έχουν θεσπιστεί μέχρι την ημερομηνία των Οικονομικών Καταστάσεων. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις συμψηφίζονται με τις αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις όταν υπάρχει ένα δυνάμενο να ασκηθεί νόμιμα δικαίωμα για συμψηφισμό και υπόκεινται και τα δύο στην ίδια φορολογική αρχή. Στις συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις η αναβαλλόμενη φορολογία εμφανίζεται ως εξής: Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση 4.952, , ,89 Αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση (10.012,32) - (10.012,32) - (5.060,05) ,27 (10.012,32) ,89 51

52 Η Εταιρεία και ο Όμιλος έχει αναγνωρίσει αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για φορολογικές ζημίες, ύψους ,56, καθώς η Διοίκηση εκτιμά, με βάση το Επιχειρηματικό σχέδιο της Εταιρείας, ότι θα υπάρξουν διαθέσιμα κέρδη έναντι των οποίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ζημίες αυτές. Οι φορολογικές αυτές ζημίες μπορούν να συμψηφιστούν έναντι μελλοντικών φορολογητέων κερδών έως τη χρήση Η κίνηση της αναβαλλόμενης φορολογίας του Ομίλου αναλύεται στον παρακάτω πίνακα: Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Ομίλου Κίνηση Περιγραφή Υπόλοιπο (Χρεώσεις) / Πιστώσεις στα αποτελέσματα (Χρεώσεις) / Πιστώσεις στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Υπόλοιπο Ένσώματα πάγια (6.308,39) 1.873,87 - (4.434,52) Άυλα περιουσιακά στοιχεία (500,70) (464,17) - (964,87) Έργα - μέθοδος τμηματικής ολοκλήρωσης ( ,74) (40.534,66) - ( ,40) Δαπάνες - μέθοδος τμηματικής ολοκλήρωσης , , ,95 Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων ,42 (7.168,92) ,50 Προβλέψη αποζημίωσης προσωπικού , , , ,01 Φορολογικές ζημίες με δικαίωμα συμψηφισμού ,70 (22.794,93) ,77 Λοιπά 4.815,73 (5.636,22) - (820,49) Σύνολο ,27 (32.015,51) 1.645,19 (5.060,05) Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Ομίλου Κίνηση Περιγραφή Υπόλοιπο (Χρεώσεις) / Πιστώσεις στα αποτελέσματα (Χρεώσεις) / Πιστώσεις στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Υπόλοιπο Ένσώματα πάγια (7.570,51) 1.262,12 - (6.308,39) Άυλα περιουσιακά στοιχεία (830,30) 329,60 - (500,70) Έργα - μέθοδος τμηματικής ολοκλήρωσης (57.247,99) (61.742,75) - ( ,74) Δαπάνες - μέθοδος τμηματικής ολοκλήρωσης , , ,87 Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων , , ,42 Προβλέψη αποζημίωσης προσωπικού ,02 598,51 (2.733,15) ,38 Φορολογικές ζημίες με δικαίωμα συμψηφισμού ,11 (21.619,41) ,70 Λοιπά , ,73 Σύνολο ,51 (18.500,09) (2.733,15) ,27 52

53 Η κίνηση της αναβαλλόμενης φορολογίας της Εταιρείας αναλύεται στον παρακάτω πίνακα: Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Εταιρείας Κίνηση Περιγραφή Υπόλοιπο (Χρεώσεις) / Πιστώσεις στα αποτελέσματα (Χρεώσεις) / Πιστώσεις στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Υπόλοιπο Ένσώματα πάγια (6.308,39) 1.873,87 - (4.434,52) Άυλα περιουσιακά στοιχεία (844,50) (292,25) - (1.136,75) Έργα - μέθοδος τμηματικής ολοκλήρωσης ( ,74) (38.931,89) - ( ,63) Δαπάνες - μέθοδος τμηματικής ολοκλήρωσης , , ,71 Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων ,06 (6.713,20) ,86 Προβλέψη αποζημίωσης προσωπικού 9.525, ,82 717, ,24 Φορολογικές ζημίες με δικαίωμα συμψηφισμού ,70 (22.794,93) ,77 Σύνολο ,89 (26.474,75) 717,54 (10.012,32) Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Εταιρείας Κίνηση Περιγραφή Υπόλοιπο (Χρεώσεις) / Πιστώσεις στα αποτελέσματα (Χρεώσεις) / Πιστώσεις στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Υπόλοιπο Ένσώματα πάγια (7.570,51) 1.262,12 - (6.308,39) Άυλα περιουσιακά στοιχεία (1.226,99) 382,49 - (844,50) Έργα - μέθοδος τμηματικής ολοκλήρωσης (57.247,99) (61.742,75) - ( ,74) Δαπάνες - μέθοδος τμηματικής ολοκλήρωσης , , ,88 Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων , , ,06 Προβλέψη αποζημίωσης προσωπικού 6.883,42 (1.739,04) 4.381, ,88 Φορολογικές ζημίες με δικαίωμα συμψηφισμού ,11 (21.619,41) ,70 Σύνολο ,80 (26.112,41) 4.381, , Κέρδη ανά μετοχή Τα βασικά κέρδη / (ζημίες) ανά μετοχή υπολογίζονται με διαίρεση του κέρδους ή της ζημίας, μετά από φόρους και μη ελέγχουσες συμμετοχές, που αναλογεί στους κατόχους κοινών μετοχών της Μητρικής Εταιρείας με τον μέσο σταθμισμένο αριθμό κοινών μετοχών που είναι σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια της χρήσης. Ο αριθμός των μετοχών που έχει εκδώσει η Εταιρεία είναι Δεν υπήρξε στη διάρκεια της χρήσης αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, ούτε άλλη μεταβολή του. Κατά συνέπεια, δεν τίθεται θέμα στάθμισης του αριθμού των μετοχών της Εταιρείας βάσει του χρόνου κυκλοφορίας τους. Άρα ο Σταθμισμένος Μέσος Όρος μετοχών σε κυκλοφορία ισούται με τον αριθμό των εκδοθεισών μετοχών, ήτοι Με τον ίδιο σταθμισμένο μέσο όρο υπολογίστηκαν και τα κέρδη ανά μετοχή της συγκριτικής χρήσης

54 Καθαρό κέρδος αποδιδόμενο στους μετόχους της Μητρικής , , , ,16 Σταθμισμένος μέσος αριθμός μετοχών Κέρδη ανά μετοχή (βασικά και απομειωμένα) 0,0618 0,0068 0,0285 0,0202 Σημειώνεται ότι η Εταιρεία δεν έχει εκδώσει δυνητικούς τίτλους μετατρέψιμους σε κοινές μετοχές. 16. Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Η κίνηση των ενσώματων παγίων περιουσιακών στοιχείων του Ομίλου παρουσιάζεται παρακάτω : Αξίες κτήσης Ενσώματα πάγια Ομίλου Κίνηση Μεταφορικά Κτίρια μέσα Λοιπός εξοπλισμός Σύνολο Υπόλοιπο έναρξης , , , ,83 Προσθήκες , , ,24 Υπόλοιπο την , , , ,07 Αποσβέσεις Υπόλοιπο έναρξης , , , ,54 Αποσβέσεις χρήσης , , , ,74 Συσσωρευμένες αποσβέσεις , , , ,28 Αναπόσβεστη αξία την , , , ,79 Αξίες κτήσης Ενσώματα πάγια Ομίλου Κίνηση Μεταφορικά Κτίρια μέσα Λοιπός εξοπλισμός Σύνολο Υπόλοιπο έναρξης , , , ,40 Προσθήκες , , ,43 Υπόλοιπο την , , , ,83 Αποσβέσεις Υπόλοιπο έναρξης , , , ,39 Αποσβέσεις χρήσης , , , ,15 Συσσωρευμένες αποσβέσεις , , , ,54 Αναπόσβεστη αξία την , , , ,29 54

55 Η κίνηση των ενσώματων παγίων περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας παρουσιάζεται παρακάτω: Αξίες κτήσης Ενσώματα πάγια Εταιρείας Κίνηση Κτίρια Λοιπός εξοπλισμός Σύνολο Υπόλοιπο έναρξης , , ,73 Προσθήκες , ,24 Υπόλοιπο την , , ,97 Αποσβέσεις Υπόλοιπο έναρξης , , ,68 Αποσβέσεις χρήσης , , ,29 Συσσωρευμένες αποσβέσεις , , ,97 Αναπόσβεστη αξία την , , ,00 Αξίες κτήσης Ενσώματα πάγια Εταιρείας Κίνηση Κτίρια Λοιπός εξοπλισμός Σύνολο Υπόλοιπο έναρξης , , ,30 Προσθήκες , ,43 Υπόλοιπο την , , ,73 Αποσβέσεις Υπόλοιπο έναρξης , , ,65 Αποσβέσεις χρήσης , , ,03 Συσσωρευμένες αποσβέσεις , , ,68 Αναπόσβεστη αξία την , , ,05 Δεν υπάρχουν πάγια σε αδράνεια καθώς και πάγια που αποσύρθηκαν από την εκμετάλλευση. Επί των ακινήτων της Εταιρείας δεν υφίστανται εμπράγματα βάρη κατά την 31 η Δεκεμβρίου Δεκεμβρίου 2014 και την 31 η 55

56 17. Άυλα περιουσιακά στοιχεία Η κίνηση των άυλων περιουσιακών στοιχείων του Ομίλου παρουσιάζεται παρακάτω : Αξίες κτήσης Άυλα περιουσιακά στοιχεία Ομίλου Κίνηση Υπεραξία - Goodwill Λογισμικά προγράμματα Σύνολο Υπόλοιπο έναρξης , , ,89 Προσθήκες , ,63 Υπόλοιπο την , , ,52 Αποσβέσεις Υπόλοιπο έναρξης , ,73 Αποσβέσεις χρήσης , ,24 Συσσωρευμένες αποσβέσεις , ,97 Αναπόσβεστη αξία την , , ,55 Αξίες κτήσης Άυλα περιουσιακά στοιχεία Ομίλου Κίνηση Υπεραξία - Goodwill Λογισμικά προγράμματα Σύνολο Υπόλοιπο έναρξης , , ,89 Προσθήκες Υπόλοιπο την , , ,89 Αποσβέσεις Υπόλοιπο έναρξης , ,12 Αποσβέσεις χρήσης , ,61 Συσσωρευμένες αποσβέσεις , ,73 Αναπόσβεστη αξία την , , ,16 56

57 Η κίνηση των άυλων περιουσιακών στοιχείων της Εταιρείας παρουσιάζεται παρακάτω : Αξίες κτήσης Κίνηση Λογισμικά προγράμματα Κίνηση Λογισμικά προγράμματα Υπόλοιπο έναρξης / , ,66 Προσθήκες 3.173,62 - Υπόλοιπο την / , ,66 Αποσβέσεις Υπόλοιπο έναρξης / , ,10 Αποσβέσεις χρήσης , ,38 Συσσωρευμένες αποσβέσεις / , ,48 Αναπόσβεστη αξία την / , ,18 Τα άυλα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν τα λογισμικά προγράμματα που χρησιμοποιεί ο Όμιλος για την παραγωγή του έργου του καθώς και υπεραξία που έχει προκύψει από τις θυγατρικές εταιρείες. Από το σύνολο της υπεραξίας ποσό ,00 αφορά την θυγατρική εταιρεία Γνώμων Πληροφορικής Ltd (Cyprus) και ποσό ,20 τη θυγατρική εταιρεία Βέλλουμ Α.Ε.. Δεν υπήρξαν ενδείξεις απομείωσης των άυλων περιουσιακών στοιχείων που υπόκεινται σε απόσβεση ενώ από τον έλεγχο απομείωσης της υπεραξίας που διενεργήθηκε δεν προέκυψε απομείωση της αξίας της. Το ανακτήσιμο ποσό της υπεραξίας που αφορά την εταιρεία Βέλλουμ Α.Ε., έχει προσδιορισθεί βάσει του υπολογισμού των καθαρών προεξοφλημένων ταμειακών χρηματοροών που αναμένεται να προκύψουν από τη δραστηριότητά της («value in use»). Οι βασικές υποθέσεις που χρησιμοποιήθηκαν στον υπολογισμό της αξίας χρήσεως έχουν ως εξής: WACC : Το μέσο σταθμισμένο κόστος κεφαλαίου (WACC) το οποίο χρησιμοποιήθηκε είναι 13,00%. EBITDA : Τα προϋπολογιστικά ποσά του EBITDA υπολογίστηκαν βάση 5ετούς επιχειρηματικού σχεδίου εγκεκριμένου από τη Διοίκηση της Εταιρείας (ακολουθώντας παραδοχές συμβατές με την προσέγγιση «value in use»), τα οποία αντανακλούν προηγούμενη εμπειρία, προβλέψεις κλαδικών μελετών και λοιπές διαθέσιμες πληροφορίες από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές. Ρυθμός ανάπτυξης : Ο ρυθμός ανάπτυξης που χρησιμοποιήθηκε στο 5ετές επιχειρηματικό σχέδιο βασίζεται σε λογικές και βάσιμες παραδοχές, που αντιπροσωπεύουν την καλύτερη δυνατή εκτίμηση της Διοίκησης. Ο ρυθμός ανάπτυξης πέραν της 5ετίας εκτιμήθηκε ως μηδενικός. 57

58 18. Επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις Στις Οικονομικές Καταστάσεις της Μητρικής, οι θυγατρικές εταιρείες εμφανίζονται στο κόστος απόκτησής τους μείον τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι επενδύσεις σε θυγατρικές αναλύονται ως εξής: ΕΤΑΙΡΕΙΑ Γνώμων Πληροφορικής Ltd (Cyprus) , ,00 Βέλλουμ Α.Ε , , , ,00 Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρήσης, η Μητρική Εταιρεία απομείωσε τη συμμετοχή της στη θυγατρική εταιρεία «Γνώμων Πληροφορικής Ltd (Cyprus)» κατά το ποσό των Η ζημία απομείωσης καταχωρήθηκε στo κονδύλι «Πρόβλεψη απομείωσης θυγατρικών» της Κατάστασης Αποτελεσμάτων. Το ανακτήσιμο ποσό προσδιορίσθηκε βάσει του υπολογισμού των καθαρών προεξοφλημένων ταμειακών χρηματοροών που αναμένεται να προκύψουν από τη δραστηριότητα της εν λόγω συμμετοχής («value in use»). Για την εκτίμηση αυτή, οι εκτιμώμενες μελλοντικές ταμειακές ροές βασίστηκαν σε οικονομικές προβλέψεις εγκεκριμένες από τη Διοίκηση που καλύπτουν περίοδο πέντε ετών. Το προεξοφλητικό επιτόκιο στο οποία βασίστηκε ο υπολογισμός των καθαρών προεξοφλημένων ταμειακών χρηματοροών είναι 13,00%, ενώ το ποσοστό ανάπτυξης στο διηνεκές, μετά την πενταετία, που λήφθηκε υπόψη είναι 0%. Πληροφορίες αναφορικά με τα ποσοστά συμμετοχής και τη μέθοδο ενοποίησης των θυγατρικών εταιριών παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα: Επωνυμία εταιρίας Χώρα δραστηριόποίησης Άμεσο ποσοστό συμμετοχής Γνώμων Πληροφορικής Ltd (CYPRUS) Κύπρος 85,00% Βέλλουμ Α.Ε. Ελλάδα 58,00% Μέθοδος Ενοποίησης Πλήρης ενοποίηση Πλήρης ενοποίηση Σημειώνεται, ότι δεν υπήρχε μεταβολή των ποσοστών συμμετοχής σε σχέση με την 31 η Δεκεμβρίου Χρηματοοικονομικά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση Η Εταιρεία συμμετέχει στο κεφάλαιο δύο (2) μη εισηγμένων εταιρειών εσωτερικού με ποσοστά κάτω του 20% αλλά με πρόθεση μακροπρόθεσμης διακράτησης ως επενδυτική επιλογή. Δεν έχει συμμετοχή στα Διοικητικά Συμβούλια αυτών. Η αξία κτήσης εκτιμάται ότι αντικατοπτρίζει και την εύλογη αξία τους την Πληροφορίες αναφορικά με τις εταιρείες αυτές παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα: 58

59 Καθαρή αξία κτήσεως Μειον Απομειώσεις Ποσοστό άμεσης συμμετοχής Χώρα Έδρας Αξία κτήσης Απόμειώσεις Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε. Ελλάδα , ,81 0,99% HEALTH LEVEL SEVEN HELLAS Αστική μη κερδοσκοπική εταιρία Ελλάδα 1.000,00 (1.000,00) - 5,26% ΣΥΝΟΛΑ άμεσων συμμετοχών ,81 (1.000,00) ,81 Χώρα Έδρας Απόμειώσεις Καθαρή αξία κτήσεως Μειον Απομειώσεις Ποσοστό άμεσης συμμετοχής Αξία κτήσης Πάρκο Επιχειρήσεων Υψηλής Τεχνολογίας ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ Θεσσαλονίκης Α.Ε. Ελλάδα , ,81 1,02% HEALTH LEVEL SEVEN HELLAS Αστική μη κερδοσκοπική εταιρία Ελλάδα 1.000, ,00 5,26% ΣΥΝΟΛΑ άμεσων συμμετοχών , ,81 Κατά την τρέχουσα χρήση η Εταιρεία σχημάτισε πρόβλεψη υποτίμησης της συμμετοχής της στην εταιρεία Health Level Seven Hellas, ποσού 1.000,00. Την 29 η Δεκεμβρίου 2014 η εταιρεία «Θερμοκοιτίδα Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης Α.Ε.» συγχωνεύτηκε με απορρόφηση της εταιρείας «Πάρκο Επιχειρήσεων Υψηλής Τεχνολογίας Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε.». Η επωνυμία της νέας εταιρείας είναι «Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε.». Η Εταιρεία πλέον κατέχει το 0,99% της νέας εταιρείας «Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης Α.Ε.». 20. Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Το κονδύλι αφορά τις δοθείσες προκαταβολές & εγγυήσεις για τη σύνδεση με τα δίκτυα ηλεκτρισμού, τηλεπικοινωνιών, ύδρευσης όπως επίσης και εγγυήσεις μισθώσεων ακινήτων & λειτουργικής μίσθωσης μεταφορικών μέσων Δοθείσες εγγυήσεις 6.294, , , , , , , ,00 Η κίνηση του υπολοίπου των λοιπών μακροπρόθεσμων απαιτήσεων παρουσιάζεται παρακάτω: Υπόλοιπο έναρξης 6.987, , , ,00 Αύξηση / (Μείωση) εγγυήσεων (693,80) (2.076,00) - (2.076,00) 6.294, , , ,00 59

60 Η Εταιρεία εκτιμά ότι οι παραπάνω λογιστικές αξίες της και συμπίπτουν με τις εύλογες αξίες των απαιτήσεων αυτών. 21. Αποθέματα Τα αποθέματα αφορούν εμπορεύματα τα οποία είναι απαραίτητα για την υλοποίηση των έργων που αναλαμβάνει η Εταιρεία και τα οποία τιμολογούνται μεμονωμένα στους πελάτες. Τα αποθέματα αποτιμήθηκαν στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ τους κόστους κτήσης και της καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας τους. 22. Πελάτες Το κονδύλι περιλαμβάνει μόνο τις εμπορικές απαιτήσεις της Εταιρείας και του Ομίλου κατά την 31 η Δεκεμβρίου Όλες οι απαιτήσεις αναμένεται να εισπραχθούν εντός των επόμενων 12 μηνών. Οι εύλογες αξίες των απαιτήσεων αυτών είναι ίσες με τη λογιστική αξία τους. Στον παρακάτω πίνακα παρατίθεται ανάλυση των απαιτήσεων αυτών ανάλογα με τη φύση τους: Πελάτες - τιμολογημένες απαιτήσεις , , , ,77 Επιταγές εισπρακτέες , , , ,00 Εισπρακτέες επιχορηγήσεις παγίων Δουλευμένες μη τιμολογημένες απαιτήσεις από πελάτες , , , , , , , ,25 Μείον : Προβλέψεις Επισφαλών Απαιτήσεων από Πελάτες ( ,39) ( ,14) ( ,00) ( ,00) , , , ,25 Η κίνηση της πρόβλεψης για εμπορικές απαιτήσεις έχει ως εξής: Υπόλοιπο έναρξης , , , ,00 Αύξηση πρόβλεψης μέσα στη χρήση Μείον: Μη χρησιμοποιηθείσα πρόβλεψη (1.752,75) , , , ,00 Στο κονδύλιο «Πελάτες» περιλαμβάνεται τόσο το τιμολογημένο τμήμα των έργων όσο και το δεδουλευμένο μη τιμολογημένο τμήμα αυτών. Οι λογιστικές αρχές που διέπουν το κονδύλιο αυτό προέρχονται από τα Πρότυπα ΔΛΠ 18-«Έσοδα» και περαιτέρω από το ΔΛΠ 11-«Κατασκευαστικές Συμβάσεις» αναφορικά με την εφαρμογή της ποσοστιαίας μεθόδου ολοκλήρωσης σύμφωνα με την οποία το έσοδο καταχωρείται στις λογιστικές 60

61 περιόδους στις οποίες παρέχονται οι υπηρεσίες. Αντίστοιχα, καταχωρούνται και τα σχετικά έξοδα (δεδουλευμένα μη τιμολογημένα από τους προμηθευτές) στις λογιστικές περιόδους στις οποίες λαμβάνονται οι υπηρεσίες (βλέπε σχετικό κονδύλι στη Σημείωση 30 «Προμηθευτές»). Η αναγνώριση των εσόδων και των εξόδων γίνεται με τη μέθοδο του ποσοστού ολοκλήρωσης του έργου με βάση τις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν μέχρι την ημερομηνία αναφοράς σε σχέση με τις συνολικές υπηρεσίες που πρόκειται να παρασχεθούν. Η εκτίμηση της φάσης ολοκλήρωσης των αναληφθέντων έργων γίνεται από τους Υπεύθυνους Έργων οι οποίοι χρησιμοποιούν ως σταθερά το παραχθέν έργο (ανθρωποώρες και συμβατικά στάδια ολοκλήρωσης του έργου) σε σχέση με τις αναληφθείσες συμβατικές υποχρεώσεις. Οι απαιτούμενες κατά το ΔΛΠ 11 γνωστοποιήσεις παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα: Συμβατικό έσοδο που λογίσθηκε στη χρήση , , , ,84 Προκαταβολές εισπραχθείσες 8.388, , , ,28 Παρακρατήσεις πελατών καλής εκτέλεσης 0,00 0,00 0,00 0,00 Δεδουλευμένο - μη τιμολογημένο έσοδο , , , ,48 Τιμολογημένο - μη δεδουλευμένο έσοδο (91.354,97) (76.318,47) (37.849,97) (3.604,47) , , , ,01 Συσσωρευμένο κόστος έργων Πλέον:Συσσωρευμένα καταχωρημένα κέρδη Μείον: Συσσωρευμένες καταχωρημένες ζημίες , , , ,75 Εκ των οποίων τιμολογηθέντα ( ,83) ( ,74) ( ,83) ( ,74) , , , ,01 Δεν αναγνωρίστηκαν ζημίες για τις υπό εκτέλεση συμβάσεις καθώς τα εκτιμώμενα έσοδα υπερβαίνουν τα αντίστοιχα εκτιμώμενα έξοδα. Η χρονική ενηλικίωση του κονδυλίου «Πελάτες τιμολογημένες απαιτήσεις» της Εταιρείας και του Ομίλου κατά την 31 η Δεκεμβρίου 2014 και 31 η Δεκεμβρίου 2013 έχει ως εξής: ημέρες , , , , ημέρες , , , , ημέρες , , , , ημέρες 9.120, , , ,40 > 720 ημέρες , , , , , , , ,77 61

62 Οι σωρευμένες προβλέψεις κρίνονται επαρκείς τόσο για την Εταιρεία όσο και για τον Όμιλο. Η Διοίκηση προβαίνει σε αξιολόγηση των σχετικών προβλέψεων λαμβάνοντας υπόψη τη φύση σημαντικού μέρους του πελατολογίου (κρατικοκεντρικό) και το χρόνο καθυστέρησης στην είσπραξη των απαιτήσεων. Ο Όμιλος σχηματίζει πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων για τις απαιτήσεις που υπερβαίνουν τα δύο έτη καθυστέρησης εκτός των περιπτώσεων εκείνων που είτε υπάρχει θετική δικαστική απόφαση και ο πελάτης είναι σε θέση να τακτοποιήσει την οφειλή του, είτε έχουν περιέλθει σε γνώση της Διοίκησης πληροφορίες που αφορούν την εισπραξιμότητα αυτών. Ο πιστωτικός κίνδυνος των πελατών αξιολογείται από κάθε εταιρεία του Ομίλου με βάση την καθιερωμένη πολιτική και τις σχετικές διαδικασίες. Η ενηλικίωση των υπολοίπων των πελατών και η χρηματοοικονομική κατάσταση των πελατών παρακολουθείται από τους Υπευθύνους Έργων και τη Διοίκηση / Νομικούς Συμβούλους, αντίστοιχα. Η πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις υπολογίζεται για κάθε περίοδο σύνταξης Οικονομικών Καταστάσεων ανά πελάτη. Για συγκεκριμένους πιστωτικούς κινδύνους γίνονται προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις. Κατά την εκτίμηση του μη εισπράξιμου ποσού λαμβάνονται υπόψη η πορεία τυχόν δικαστικών ενεργειών και η χρηματοοικονομική κατάσταση του πελάτη. Δεν λαμβάνονται εμπράγματες εξασφαλίσεις από τους πελάτες με βάση την καθιερωμένη πρακτική της ελληνικής αγοράς. Συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου: Λόγω της ευρείας πελατειακής βάσης δεν υπάρχει σημαντική συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου για την Εταιρεία και τον Όμιλο. Η μέγιστη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο κατά την ημερομηνία αναφοράς είναι η εύλογη αξία των εμπορικών απαιτήσεων όπως παρουσιάζεται ανωτέρω και των λοιπών απαιτήσεων όπως παρουσιάζεται στη σημείωση Λοιπές απαιτήσεις Το κονδύλι περιλαμβάνει τις μη εμπορικές απαιτήσεις της Εταιρείας και του Ομίλου οι οποίες είναι εισπράξιμες εντός των επόμενων 12 μηνών. Ανάλυση των λοιπών απαιτήσεων παρατίθεται παρακάτω: Χρεώστες διάφοροι 0,01 65,80 0,01 45,80 Λογαριασμοί προκαταβολών και πιστώσεων , , , ,86 Έξοδα επομένων χρήσεων , , Έσοδα χρήσεως εισπρακτέα 7.964, Προκαταβολές σε προμηθευτές / πιστωτές , , , ,58 Φ.Π.Α. Εισπρακτέο 7.232, Προκαταβλημένοι φόροι εισοδήματος , , , , , , , ,04 Μείον : Προβλέψεις Επισφαλών Απαιτήσεων (21.899,63) (22.613,67) (21.899,63) (22.613,67) , , , ,37 62

63 Σημειώνεται, ότι για λόγους συγκρισιμότητας και ομοιομορφίας της παρουσίασης, υπήρξε αναταξινόμηση των συγκριτικών κονδυλίων της Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν οι εξής ανακατατάξεις κονδυλίων: Λογαριασμοί προκαταβολών και πιστώσεων : Πρόκειται για προκαταβολές που έχουν δοθεί σε συνεργάτες στα πλαίσια ανάθεσης εργασιών. Μετά την αναταξινόμηση Όπως είχε δημοσιευθεί Μετά την αναταξινόμηση Όπως είχε δημοσιευθεί Χρεώστες Διάφοροι 65, ,60 45, ,60 Προκαταβλημένοι φόροι εισοδήματος , , , , , , ,60 Οι παραπάνω απαιτήσεις είναι ίσες με τις εύλογες αξίες τους. Η κίνηση της πρόβλεψης για λοιπές απαιτήσεις έχει ως εξής: Υπόλοιπο έναρξης , , , ,00 Αύξηση πρόβλεψης μέσα στη χρήση , ,67 Μείον: Μη χρησιμοποιηθείσα πρόβλεψη (714,04) - (714,04) , , , , Ταμιακά διαθέσιμα και ταμιακά ισοδύναμα Τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα αντιπροσωπεύουν μετρητά στα ταμεία του Ομίλου και της Εταιρείας και τραπεζικές καταθέσεις διαθέσιμες σε πρώτη ζήτηση. Ανάλυση αυτών παρατίθεται στον παρακάτω πίνακα: Διαθέσιμα στο ταμείο 820, ,24 819,40 805,83 Τραπεζικές καταθέσεις , , , , , , , , Μετοχικό κεφάλαιο, διαφορά υπέρ το άρτιο Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας κατά την 31 η Δεκεμβρίου 2014 και 31 η Δεκεμβρίου 2013 διαιρείται σε ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας 0,74 Ευρώ εκάστη ( x 0,74 = ,52 ). Δεν υπάρχει καμία μεταβολή σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. 63

64 26. Λοιπά αποθεματικά Στο κονδύλιο αυτό περιέχονται τα αποθεματικά που έχουν σχηματισθεί από κέρδη χρήσεων στα πλαίσια υποχρεώσεων του Ν.2190/20 και του φορολογικού νόμου 2238/94. Ανάλυση των λοιπών αποθεματικών παρατίθεται παρακάτω: Νόμος σχηματισμού Τακτικό αποθεματικό 2190/ , , , ,71 Αποθεμ.από κατ ειδικό τρόπο φοροληθέντα κέρδη 2238/94-224,23-224,23 Ειδικό αποθεματικό , , , ,00 ΣΥΝΟΛΑ , , , ,94 Η κίνηση των λοιπών αποθεματικών του Ομίλου παρατίθεται παρακάτω: Τακτικό αποθεματικό Αποθεμ.από κατ ειδικό τρόπο φοροληθέντα κέρδη Ειδικό Αποθεματικό Σύνολο Υπόλοιπο την ,13 224, ,36 Σχηματισμός ειδικού αποθεματικού , ,00 Υπόλοιπο την ,13 224, , ,36 Υπόλοιπο την ,13 224, , ,36 Διανομή τακτικού αποθεματικού 2.152, ,64 Μεταφορά αποθεματικού σε αποτελέσματα εις νέον - (224,23) - (224,23) Υπόλοιπο την , , ,77 Η κίνηση των λοιπών αποθεματικών της Εταιρείας παρατίθεται παρακάτω: Τακτικό αποθεματικό Αποθεμ.από κατ ειδικό τρόπο φοροληθέντα κέρδη Ειδικό Αποθεματικό Σύνολο Υπόλοιπο την ,71 224, ,94 Σχηματισμός ειδικού αποθεματικού , ,00 Υπόλοιπο την ,71 224, , ,94 Υπόλοιπο την ,71 224, , ,94 Διανομή τακτικού αποθεματικού 1.374, ,31 Μεταφορά αποθεματικού σε αποτελέσματα εις νέον - (224,23) - (224,23) Υπόλοιπο την , , ,02 64

65 Κατά τη χρήση η Μητρική Εταιρεία, με βάση τις παρ. 12 και 13 του άρθρου 72 του Ν.4172/2013, προέβη σε συμψηφισμό σχηματισθέντων, κατά τα προηγούμενα χρόνια, αφορολόγητων αποθεματικών, ύψους 224,23, με φορολογικές ζημίες της επιχείρησης τα οποία ως εκ τούτου μεταφέρθηκαν στα αποτελέσματα εις νέον. Τακτικό αποθεματικό: Βάσει της Ελληνικής Εμπορικής Νομοθεσίας (Κ.Ν. 2190/1920), όπως τροποποιήθηκε με τον Ν.3604/2007, οι εταιρείες υποχρεούνται να σχηματίσουν το 5% τουλάχιστον των ετησίων καθαρών τους κερδών σε τακτικό αποθεματικό, μέχρις ότου το συσσωρευμένο ποσό του τακτικού αποθεματικού γίνει τουλάχιστον ίσο με το 1/3 του μετοχικού κεφαλαίου. Το ανωτέρω αποθεματικό δεν δύναται να διανεμηθεί κατά τη διάρκεια λειτουργίας της Εταιρείας. Ειδικό αποθεματικό: Με βάση την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της 10ης Δεκεμβρίου 2013, η Εταιρεία προέβη στη δέσμευση για μια επταετία, ποσού ,00, για την κάλυψη της ιδίας συμμετοχής της στο πλαίσιο της διενεργούμενης δράσης «Ενίσχυση επιχειρήσεων για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης-παροχής καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας (ICT4GROWTH)». 27. Μακροπρόθεσμα δάνεια Οι μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις παρουσιάζονται στις συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις ως ακολούθως: Μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις , ,14 - Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις πληρωτέες στην επόμενη χρήση , , , ,00 - Οι μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις του Ομίλου είναι πληρωτέες ως ακολούθως: Έως 1 έτος Από 2-5 έτη > 5 έτη Σύνολο ανεξόφλητου δανείου Λήξη Δάνειο Α , , ,00 30/10/2018 Δάνειο Β 4.926, , ,00 18/4/ , , ,00 Οι μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις της Εταιρείας είναι πληρωτέες ως ακολούθως: Έως 1 έτος Από 2-5 έτη > 5 έτη Σύνολο ανεξόφλητου δανείου Λήξη Δάνειο Α , , ,00 30/10/

66 Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των μακροπρόθεσμων δανείων του Ομίλου ανέρχεται σε 4,95% και της Εταιρείας σε 4,75%. Κατά την 31 η Εταιρείας σε ξένο νόμισμα. Δεκεμβρίου 2014 δεν υπήρχαν μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις του Ομίλου και της Η εύλογη αξία του δανεισμού προσεγγίζει τη λογιστική του αξία. Ο Όμιλος και η Εταιρεία κατά την 31 η Δεκεμβρίου 2014 και την 31 η Δεκεμβρίου 2013 έχουν χρησιμοποιήσει το σύνολο των εγκεκριμένων διαθέσιμων πιστωτικών ορίων. 28. Προβλέψεις για παροχές σε εργαζομένους Η σχηματισμένη πρόβλεψη, σε Όμιλο ,49 και Εταιρεία ,80, για αποζημίωση του προσωπικού λόγω εξόδου του από την υπηρεσία είναι αυτή που προκύπτει με βάση την αντίστοιχη αναλογιστική μελέτη. Η Εταιρεία και ο Όμιλος δεν έχουν κάποιο πρόγραμμα αμοιβών για τους εργαζόμενους πέραν των προβλέψεων της νομοθεσίας για αποζημιώσεις απόλυσης και αποζημιώσεις λόγω εξόδου για συνταξιοδότηση. Η κίνηση της καθαρής υποχρέωσης στις συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα : Υπόλοιπο έναρξης , , , ,10 Σύνολο δαπάνης που αναγνωρίστηκε στα αποτελέσματα , , , ,00 Αναλογιστικά (κέρδη) / ζημίες που αναγνωρίσθηκαν στα Λοιπά Συνολικά Έσοδα 6.327,67 (10.512,13) 2.759, ,92 Μείον: Καταβληθείσες αποζημιώσεις - (19.295,00) - (19.295,00) Καθαρή υποχρέωση στη λήξη της χρήσεως , , , ,02 Τα ποσά που έχουν καταχωρηθεί στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων αναλύονται ως ακολούθως: Κόστος τρέχουσας απασχόλησης 8.957, , , ,31 Χρηματοοικονομικό κόστος 1.351, , , ,69 Σύνολο δαπάνης που αναγνωρίστηκε στα αποτελέσματα , , , ,00 Οι αναλογιστικές παραδοχές που χρησιμοποιήθηκαν έχουν ως ακολούθως: 66

67 Προεξοφλητικό επιτόκιο 2,5% 3,0% 2,5% 3,0% 0% έως % μετά 0% έως % μετά 0% έως % μετά 0% έως % μετά Μελλοντικές αυξήσεις μισθών Αύξηση δείκτη τιμών καταναλωτή 1,75% 2,0% 1,75% 2,0% Μέσος όρος μελλοντικής εργασιακής ζωής 29,79 31,64 26,33 29,78 Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την ανάλυση ευαισθησίας για κάθε σημαντική αναλογιστική παραδοχή παραθέτοντας πως η υποχρέωση καθορισμένων παροχών θα επηρεαζόταν από τις μεταβολές στη σχετική αναλογιστική παραδοχή και οι οποίες θα ήταν πιθανές κατά την ημερομηνία αναφοράς: Αύξηση / (μείωση) στην υποχρέωση καθορισμένων παροχών Μεταβολή αναλογιστικής παραδοχής ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Προεξοφλητικό επιτόκιο +0,50% -10,9% -10,0% Προεξοφλητικό επιτόκιο -0,50% 12,4% 11,2% Ρυθμός αύξησης αποδοχών +0,50% 11,3% 10,1% Ρυθμός αύξησης αποδοχών -0,50% -10,1% -9,2% Ρυθμός οικειοθελών αποχωρήσεων +0,50% -11,3% -10,3% 29. Λοιπές προβλέψεις Στις Λοιπές Προβλέψεις περιλαμβάνονται οι προβλέψεις της Εταιρείας και του Ομίλου για τους πιθανούς πρόσθετους φόρους που θα προκύψουν από τον οριστικό φορολογικό έλεγχο των ανέλεγκτων χρήσεων (Σημείωση 14). Στη χρήση 2014 ο Όμιλος σχημάτισε συμπληρωματική πρόβλεψη ποσού ,71 για ενδεχόμενες διαφορές φόρων που θα προκύψουν κατά τον φορολογικό έλεγχο. Αντίστοιχα, κατά την προηγούμενη χρήση 2013, η Εταιρεία και ο Όμιλος σχημάτισαν πρόσθετη πρόβλεψη, ύψους ,00. Η κίνηση των λοιπών προβλέψεων έχει ως εξής : Υπόλοιπο στην έναρξη της χρήσης , , , ,33 Αύξηση πρόβλεψης μέσα στη χρήση , , ,00 Μεταφορά από Λοιπές Υποχρεώσεις , Υπόλοιπο στη λήξη της χρήσης , , , ,33 Κατά την η Εταιρεία και ο Όμιλος δεν έχουν καμία άλλη νομική ή τεκμαιρόμενη δέσμευση και ούτε έχει συμβεί κάποιο γεγονός που να καθιστά αναγκαίο το σχηματισμό πρόβλεψης για την τακτοποίηση της υποχρέωσης που απορρέει από αυτό. 67

68 30. Προμηθευτές Το κονδύλιο αυτό περιέχει τις εμπορικές υποχρεώσεις της Εταιρείας και του Ομίλου την Οι υποχρεώσεις αυτές είναι όλες πληρωτέες το πολύ μέχρι ένα (1) έτος μετά. Ανάλυση του υπολοίπου των προμηθευτών παρατίθεται παρακάτω: Προμηθευτές , , , ,21 Επιταγές πληρωτέες , , , ,82 Γραμμάτια πληρωτέα , ,60 Έξοδα χρήσεως δουλευμένα μη τιμολογημένα , , , , , , , ,12 Κατά την εκτίμηση της Διοίκησης της Εταιρείας η παραπάνω αξία των υποχρεώσεων συμπίπτει με την εύλογη αξία αυτών. 31. Λοιπές υποχρεώσεις Οι λοιπές υποχρεώσεις που περιλαμβάνονται στις συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Προκαταβολές πελατών 8.388, , , ,28 Τιμολογημένο μη δουλευμένο τμήμα έργων , , , ,47 (1) Πιστωτές διάφοροι , , , ,97 Υποχρέωσεις από φόρους τέλη , , , ,47 Ασφαλιστικοί οργανισμοί , , , ,61 Έσοδα επομένων χρήσεων 9.240, , Έξοδα χρήσεως δεδουλευμένα 4.993, , , , , ,80 Σημ. (1) : Για τον τρόπο υπολογισμού του ποσού αυτού βλέπε παραπάνω στη σημείωση 22. Σημειώνεται, ότι για λόγους συγκρισιμότητας και ομοιομορφίας της παρουσίασης, υπήρξε αναταξινόμηση των συγκριτικών κονδυλίων της Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν οι εξής ανακατατάξεις κονδυλίων: Μετά την αναταξινόμηση Όπως είχε δημοσιευθεί Τιμολογημένο μη δουλευμένο τμήμα έργων , ,47 Έσοδα επομένων χρήσεων , , , ,11 Κατά την εκτίμηση της Διοίκησης της Εταιρείας η λογιστική αξία των υποχρεώσεων συμπίπτει με την εύλογη αξία αυτών. 68

69 32. Βραχυπρόθεσμα Δάνεια Οι βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις, ύψους ,00 (31/12/2013: ,20 ) και ,00 (31/12/2013: ,20 ) για τον Όμιλο και την Εταιρεία αντίστοιχα, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για κεφάλαια κίνησης. Η εύλογη αξία των δανειακών υποχρεώσεων προσεγγίζει τα λογιστικά υπόλοιπα λόγω των κυμαινόμενων επιτοκίων και της βραχυπρόθεσμης λήξης τους. Το μέσο σταθμικό επιτόκιο των βραχυπροθέσμων δανείων του Ομίλου και της Εταιρείας παρουσιάζεται παρακάτω: Μεσοσταθμικό επιτόκιο 5,04% 7,46% 5,01% 7,04% 33. Επιχορηγήσεις Το ποσό των ,96 αφορά επιχορήγηση δαπανών έρευνας και ανάπτυξης του προγράμματος: «ehealthpass: Getting your health data anywhere, anytime!» η οποία εισπράχθηκε εντός του Οι σχετικές δαπάνες οι οποίες θα επιχορηγηθούν θα πραγματοποιηθούν εντός της χρήσης 2015 και συνεπώς το εν λόγω ποσό θα αναγνωρισθεί στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων της χρήσης Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη Τα ποσά των πωλήσεων και αγορών σωρευτικά από την έναρξη της οικονομικής χρήσεως και τα υπόλοιπα των απαιτήσεων και υποχρεώσεων της Εταιρείας και του Ομίλου στη λήξη της τρέχουσας χρήσης, που έχουν προκύψει από συναλλαγές τους με τα συνδεδεμένα, κατά την έννοια του Δ.Λ.Π. 24, προς αυτά μέρη παρουσιάζονται παρακάτω: Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών , , , ,28 - Αγορές αγαθών και υπηρεσιών , , , ,22 - Συναλλαγές και αμοιβές διευθυντικών στελεχών και μελών Διοίκησης , , , ,69 Υπόλοιπα με συνδεδεμένα μέρη Απαιτήσεις , , , ,22 - Υποχρεώσεις , , , ,20 - Απαιτήσεις από διευθυντικά στελέχη και μέλη Διοίκησης 1.245, , , ,05 - Υποχρεώσεις προς διευθυντικά στελέχη και μέλη Διοίκησης , , , ,08 69

70 Οι συναλλαγές και τα υπόλοιπα της Μητρικής Εταιρείας με τις συνδεδεμένες με αυτήν εταιρείες για την τρέχουσα χρήση 2014 αναλύονται στον παρακάτω πίνακα: Πωλήσεις / 'Εσοδα Αγορές / 'Εξοδα Απαιτήσεις Υποχρεώσεις ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Α.Ε. (Μητρική) , , , ,51 Θυγατρικές Βέλλουμ Α.Ε , , ,00 Γνώμων Πληροφορικής Ltd (Cyprus) , , , ,00 Λοιπά συνδεδεμένα μέρη 284, ,75 - ΣΥΝΟΛΟ , , , ,51 Οι συναλλαγές και τα υπόλοιπα της Μητρικής Εταιρείας με τις συνδεδεμένες με αυτήν εταιρείες για την προηγούμενη χρήση 2013 αναλύονται στον παρακάτω πίνακα: Πωλήσεις / 'Εσοδα Αγορές / 'Εξοδα Απαιτήσεις Υποχρεώσεις ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Α.Ε. (Μητρική) , , , ,20 Θυγατρικές Βέλλουμ Α.Ε , , , ,00 Γνώμων Πληροφορικής Ltd (Cyprus) , , , , ,00 Λοιπά συνδεδεμένα μέρη 611, ,82 - ΣΥΝΟΛΟ , , , ,20 Τα ανοιχτά υπόλοιπα τέλους χρήσεως είναι χωρίς εξασφαλίσεις. Δεν έχουν παρασχεθεί ή ληφθεί εγγυήσεις για τις παραπάνω απαιτήσεις. Δεν υπάρχουν επισφαλείς απαιτήσεις από συνδεδεμένα μέρη ούτε έχει γίνει σχετική πρόβλεψη στην τρέχουσα και στην προηγούμενη χρήση. Οι πωλήσεις και αγορές που εμφανίζονται στους ανωτέρω πίνακες αφορούν την παροχή υπηρεσιών από και προς τις θυγατρικές και λοιπές εταιρείες του Ομίλου. Οι συναλλαγές της Εταιρείας με τα συνδεδεμένα με αυτήν πρόσωπα έχουν πραγματοποιηθεί υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς και δεν υφίστανται μεταξύ της Μητρικής Εταιρείας και των θυγατρικών εταιριών ειδικές συμφωνίες ή συνεργασίες. 70

71 35. Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων Δεν υφίσταται διαφορά μεταξύ των εύλογων αξιών και των αντίστοιχων λογιστικών των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και παθητικού (δηλαδή των εμπορικών και λοιπών απαιτήσεων, των ταμειακών διαθεσίμων, των προμηθευτών και λοιπών υποχρεώσεων, των βραχυπρόθεσμων δανειακών υποχρεώσεων) λόγω της βραχυπρόθεσμης λήξης τους. Η εύλογη αξία ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου είναι το ποσό που εισπράττεται για την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου ή πληρώνεται για το διακανονισμό μιας υποχρέωσης σε μία συναλλαγή υπό κανονικές συνθήκες μεταξύ δύο εμπορικά συναλλασσόμενων κατά την ημερομηνία αποτίμησης της. Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών στοιχείων των Οικονομικών Καταστάσεων της 31 Δεκεμβρίου 2014 προσδιορίστηκε με την καλύτερη δυνατή εκτίμηση από την Διοίκηση. Οι μέθοδοι αποτίμησης της εύλογης αξίας ιεραρχούνται σε τρία επίπεδα: Επίπεδο 1: Διαπραγματεύσιμες αξίες από ενεργές αγορές για όμοια περιουσιακά στοιχεία ή υποχρεώσεις, Επίπεδο 2: Λοιπές τεχνικές για τις οποίες όλες οι εισροές που έχουν σημαντική επίδραση στην καταγεγραμμένη εύλογη αξία είναι παρατηρήσιμες, είτε άμεσα είτε έμμεσα, Επίπεδο 3: Τεχνικές που χρησιμοποιούν εισροές που έχουν σημαντική επίδραση στην καταγεγραμμένη εύλογη αξία και δεν βασίζονται σε παρατηρήσιμα δεδομένα της αγοράς. 36. Διαχείριση χρηματοοικονομικού κινδύνου Παράγοντες χρηματοοικονομικού κινδύνου Ο Όμιλος εκτίθεται σε διάφορους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, οι κυριότεροι εκ των οποίων είναι ο κίνδυνος ρευστότητας, ο κίνδυνος επιτοκίων, ο πιστωτικός και ο συναλλαγματικός κίνδυνος. Οι πολιτικές διαχείρισης των σχετικών κινδύνων του Ομίλου έχουν ως στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων που μπορεί να έχουν οι κίνδυνοι αυτοί στη χρηματοοικονομική θέση και απόδοσή της. Η διαχείριση κινδύνου διενεργείται από την Οικονομική Διεύθυνση, οι σχετικές πολιτικές της οποίας εγκρίνονται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Η διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων περιλαμβάνει την αναγνώριση, υπολογισμό και αντιστάθμιση των χρηματοοικονομικών κινδύνων σε στενή συνεργασία με τις λειτουργικές μονάδες της Εταιρείας. Κίνδυνος ρευστότητας Η παρατεταμένη παγκόσμια οικονομική κρίση και η δύσκολη θέση που έχουν βρεθεί τα τραπεζικά ιδρύματα στην Ελλάδα έχουν ως αποτέλεσμα τη δυσκολία στην πρόσβαση για νέες πιστώσεις στον Όμιλο. Παρά τις δυσμενείς συνθήκες στο χώρο των τραπεζών η Εταιρεία αξιοποιώντας την πιστοληπτική της ικανότητα εκταμίευσε μακροπρόθεσμο δάνειο ύψους αποπληρώνοντας ταυτόχρονα σημαντικό μέρος του βραχυπρόθεσμού δανεισμού της. Κίνδυνος επιτοκίων Ο Όμιλος επιδιώκει την επίτευξη της βέλτιστης σχέσης μεταξύ του κόστους δανεισμού και των πιθανών επιπτώσεων στα κέρδη και τις ταμειακές ροές που μπορεί να επιφέρουν οι μεταβολές των επιτοκίων. Πολιτική 71

72 του Ομίλου είναι να παρακολουθεί διαρκώς τις τάσεις των επιτοκίων καθώς και τις χρηματοδοτικές του ανάγκες. Όλες οι συμβάσεις των δανειακών υποχρεώσεων της Εταιρείας έχουν συναφθεί σε ευρώ. Ο μακροπρόθεσμος δανεισμός της Εταιρείας έχει συναφθεί με σταθερό επιτόκιο και ως εκ τούτου δεν υφίσταται κίνδυνος από μεταβολή των επιτοκίων. Ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός της Εταιρείας είναι συνδεδεμένος με το Euribor και ως εκ τούτου, η μείωση ή αύξησή του έχει άμεσο θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο στις χρηματοοικονομικές δαπάνες της Εταιρείας και του Ομίλου το οποίο δεν κρίνεται ως σημαντικό. Πιστωτικός Κίνδυνος Ο Όμιλος δεν έχει σημαντικές συγκεντρώσεις πιστωτικού κινδύνου. Οι απαιτήσεις από πελάτες προέρχονται από ευρεία πελατειακή βάση με μεγάλη φερεγγυότητα και η χρηματοοικονομική τους κατάσταση ελέγχεται διαρκώς. Ο πιστωτικός κίνδυνος των πελατών αξιολογείται από κάθε Εταιρεία του Ομίλου με βάση την καθιερωμένη πολιτική και τις σχετικές διαδικασίες. Η ενηλικίωση των υπολοίπων των πελατών και η χρηματοοικονομική τους κατάσταση παρακολουθείται από τους Υπευθύνους των έργων και τη Διοίκηση / Νομικούς Συμβούλους αντίστοιχα. Πιστωτικός κίνδυνος μπορεί να υπάρξει μόνο στις απαιτήσεις από πελάτες που είναι συνδεδεμένες με το Ελληνικό Δημόσιο λόγω της καθυστέρησης στην υλοποίηση, παραλαβή και πληρωμή τους λόγω της γραφειοκρατίας του Ελληνικού Δημοσίου. Συναλλαγματικός κίνδυνος Συναλλαγματικός είναι ο κίνδυνος διακύμανσης της αξίας των χρηματοοικονομικών μέσων, των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων εξαιτίας των αλλαγών στις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Δεδομένου ότι η πλειοψηφία των συναλλαγών, των υπολοίπων του Ομίλου αλλά και των δανειακών υποχρεώσεων είναι όλες σε ευρώ, η έκθεση σε συναλλαγματικούς κινδύνους κρίνεται ασήμαντη. 37. Δεσμεύσεις και ενδεχόμενες απαιτήσεις - υποχρεώσεις Ο Όμιλος έχει ενδεχόμενες υποχρεώσεις σε σχέση με τράπεζες, λοιπές εγγυήσεις και άλλα θέματα που προκύπτουν στα πλαίσια της συνήθους δραστηριότητας. Δεν αναμένεται να προκύψουν ουσιώδεις επιβαρύνσεις από τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις. Ο Όμιλος έχει δώσει εγγυήσεις στα πλαίσια των συνήθων δραστηριοτήτων του. Δεν αναμένονται πρόσθετες πληρωμές, κατά την ημερομηνία σύνταξης αυτών των οικονομικών καταστάσεων. Κίνδυνος από έκδοση εγγυητικών επιστολών Οι Τράπεζες από τα όρια της Εταιρείας έχουν εκδώσει τις κάτωθι εγγυητικές επιστολές: Μητρική Υπέρ Όμιλος Υπέρ της Μητρικής συνδεδεμένων επιχειρήσεων Σύνολο Μητρικής Καλής Εκτέλεσης , , ,70 Προκαταβολής , , , ,10 Συμμετοχής , , , , , , ,88 72

73 Μητρική Υπέρ Όμιλος Υπέρ της Μητρικής συνδεδεμένων επιχειρήσεων Σύνολο Μητρικής Καλής Εκτέλεσης , , ,36 Προκαταβολής , , , ,50 Συμμετοχής , , , , , , ,47 Η Διοίκηση εκτιμά ότι δεν υπάρχει κίνδυνος από τις εγγυητικές επιστολές που έχουν εκδοθεί. Ο λόγος που το στηρίζει οφείλεται στο γεγονός ότι στην πολυετή λειτουργία της υλοποιεί έργα με την έκδοση εγγυητικών επιστολών χωρίς να έχει εκπέσει καμία μέχρι σήμερα. Υποχρεώσεις σε σχέση με θυγατρικές και συγγενείς εταιρείες Δεν υπάρχουν. Επίδικες διαφορές Δεν υπάρχουν επίδικες ή υπό διαιτησία διαφορές, καθώς και αποφάσεις δικαστικών ή διαιτητικών οργάνων που ενδέχεται να έχουν σημαντική επίπτωση στην οικονομική κατάσταση ή λειτουργία του Ομίλου. Λοιπές ενδεχόμενες υποχρεώσεις Πέρα των ήδη αναφερόμενων ενδεχόμενων υποχρεώσεων δεν υπάρχουν άλλες υποχρεώσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομική κατάσταση ή τη λειτουργία του Ομίλου. 38. Μερίσματα Την 26 η Μαρτίου 2015 το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας πρότεινε τη μη διανομή μερίσματος για τη χρήση Η πρόταση αυτή του Διοικητικού Συμβουλίου τελεί υπό την έγκριση της Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Στην Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της 30 ης Ιουνίου 2014 δεν τέθηκε θέμα διανομής μερίσματος. 39. Γεγονότα μετά την ημερομηνία των Οικονομικών Καταστάσεων Δεν υπήρξαν γεγονότα μεταγενέστερα των Οικονομικών καταστάσεων που να αφορούν είτε τον Όμιλο είτε την Εταιρεία, για τα οποία να επιβάλλεται από τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς είτε αναφορά είτε διαφοροποίηση στα κονδύλια των δημοσιευμένων Οικονομικών καταστάσεων. 73

74 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Γ. ΤΑΥΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Χ. ΚΑΓΓΕΛΙΔΗΣ Α.Δ.Τ. ΑΗ Α.Δ.Τ. ΑΕ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Γ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ Α.Δ.Τ. ΑΚ /14 Α' Τάξης Α.Μ.Ο.Ε.: