Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Transcript

1 Δημοσιονομικό Δίκαιο ΠΜΣ Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ανδρέας Τσουρουφλής

2 Νομοθεσία Ν. 4129/2013 (Κώδικας Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο) Π.Δ. 1225/1981 (Περί εκτελέσεως των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάξεων) N. 1756/1988 (Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Καταστάσεως Δικαστικών Λειτουργών) Απόφαση Ολομ. ΕΣ ΦΓ8/65456/ (Κανονισμός Λειτουργίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου) Παλαιότερα Π.Δ. 774/1980 (Οργανισμός Ελεγκτικού Συνεδρίου) Διάσπαρτες διατάξεις

3 Δικαστική αρμοδιότητα Διαφορές σχετικά με την απονομή συντάξεων Διαφορές σχετικά με τον έλεγχο των λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων, των ΟΤΑ ή άλλων νομικών προσώπων που υπάγονται στον έλεγχο δαπανών Διαφορές σχετικά με την αστική ευθύνη των πολιτικών και στρατιωτικών δημοσίων υπαλλήλων, υπαλλήλων ΟΤΑ και άλλων ΝΠΔΔ Διαφορές σχετικά με τον έλεγχο περιουσιακής κατάστασης Διαφορές σχετικά με καταλογιστικές αποφάσεις του Υπ. Οικονομικών εις βάρος εκκαθαριστών περιουσιών που περιέρχονται στο Δημόσιο λόγω κληρονομίας, κληροδοσίας ή δωρεάς, καθώς και εκτελεστών διαθηκών, με τις οποίες καταλείπονται στο Δημόσιο, στους Ο.Τ.Α. και σε λοιπά νομικά πρόσωπα, καθώς και σε κοινωφελή ιδρύματα ή σωματεία κληρονομιές ή κληροδοτήματα υπέρ δημόσιων ή κοινωφελών σκοπών Διαφορές σχετικά με αποζημιώσεις που οφείλουν σπουδαστές παραγωγικών σχολών των ενόπλων δυνάμεων

4 Οργάνωση Ελεγκτικού Συνεδρίου Δικαστικοί σχηματισμοί Ολομέλεια Μείζων Πρόεδρος Αντιπρόεδροι Σύμβουλοι Ελάσσων Πρόεδρος 1/3 λοιπών μελών Τμήματα 1 Αντιπρόεδρος (ως Πρόεδρος) 2 Σύμβουλοι 2 Πάρεδροι Κλιμάκια 1 Σύμβουλος (ως Πρόεδρος) 2 Πάρεδροι

5 Κατανομή αρμοδιοτήτων στα όργανα του ΕΣ Τμήματα (Γενική αρμοδιότητα) εκδίκαση ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων κατά αποφάσεων ή πράξεων της Διοίκησης ή κατά πράξεων Επιτρόπων, εφέσεων ανακοπών αιτήσεων αναθεωρήσεως αναστολών εκδίκαση ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων κατά πράξεων αποφάσεων Κλιμακίων του Ελεγκτικού Συνεδρίου

6 Κατανομή αρμοδιοτήτων στα όργανα του ΕΣ Τμήμα Μείζονος-Επταμελούς Συνθέσεως Αιτήσεις αναθεώρησης κατά αποφάσεων του VI Τμήματος Άρση αμφισβήτησης για την έννοια διατάξεων τυπικού νόμου, που γεννώνται από την έκδοση αντίθετων πράξεων ή πρακτικών Κλιμακίων ή αντίθετων αποφάσεων του VI Τμήματος επί αιτήσεων ανάκλησης Άρση αμφιβολίας για την έννοια διατάξεων τυπικού νόμου, που γεννώνται σε εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον Κλιμακίου ή του Τμήματος Δικαστικός σχηματισμός Τμήματος (άρθρου 108Α ΠΔ 1225/1981) Εκκρεμείς υποθέσεις στις οποίες τίθεται νομικό ζήτημα για το οποίο έχει αποφανθεί η Ολομέλεια του ΕΣ

7 Κατανομή αρμοδιοτήτων στα όργανα του ΕΣ Ολομέλεια Αιτήσεις αναιρέσεως κατά αποφάσεων των Τμημάτων Αιτήσεις αναστολής επί αιτήσεων αναιρέσεως Υποθέσεις πρότυπης δίκης Προδικαστικά ερωτήματα Τμημάτων Κατανομή μείζονος-ελάσσονος Ολομέλειας Ελάσσων Δικαστική Ολομέλεια Ό,τι δεν υπάγεται στη Μείζονα Ολομέλεια (τεκμήριο αρμοδιότητας) Μείζων Δικαστική Ολομέλεια αιτήσεις αναίρεσης υπέρ του νόμου, αιτήσεις αναίρεσης που παραπέμπονται από την Ελάσσονα Ολομέλεια ή απευθείας από τον Πρόεδρο λόγω μείζονος σπουδαιότητας, υποθέσεις πρότυπης δίκης προδικαστικά ερωτήματα που υποβάλλονται από τα Τμήματα

8 Ένδικα βοηθήματα Έφεση Ανακοπή Αγωγή

9 Έφεση Ένδικο βοήθημα Στην πραγματικότητα αποτελεί προσφυγή ουσίας Ζητείται ο έλεγχος μια διοικητικής πράξης Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση Καταλογιστικές πράξεις Πράξεις κανονισμού συντάξεων

10 Έφεση Ένδικο βοήθημα Στην πραγματικότητα αποτελεί προσφυγή ουσίας Ζητείται ο έλεγχος μια διοικητικής πράξης Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση Καταλογιστικές πράξεις Πράξεις κανονισμού συντάξεων

11 Έφεση Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση Καταλογιστικές πράξεις Ρητές πράξεις Υπουργών Μονοπρόσωπων ή συλλογικών διοικητικών οργάνων Οικονομικών Επιθεωρητών Κλιμακίων ΕΣ Επιτρόπων ΕΣ Όχι σιωπηρή άρνηση ή παράλειψη έκδοσης πράξης Πράξεις κανονισμού συντάξεων

12 Έφεση Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση Πράξεις κανονισμού συντάξεων Πράξεις κανονισμού πολιτικών και στρατιωτικών συντάξεων του ΓΛΚ Αποφάσεις της Επιτροπής Ελέγχου Πράξεων Κανονισμού Συντάξεων μετά από άσκηση ένστασης κατά των ως άνω πράξεων Πράξεις κανονισμού συντάξεων της Επιτροπής του άρθρου 4 παρ. 1 του α.ν. 599/1968 (προσδιορισμός συντάξιμης υπηρεσίας σε περίπτωση έλλειψης επίσημων στοιχείων) Πράξεις κανονισμού πολεμικών συντάξεων Αποφάσεις της Επιτροπής Ελέγχου Πράξεων Κανονισμού Συντάξεων μετά από άσκηση ένστασης κατά των ως άνω πράξεων Πράξεις απονομής τιμητικών συντάξεων Πράξεις Κλιμακίου του ΕΣ Κατά πράξεων ή παραλείψεων του Υπουργού Οικονομικών για εκτέλεση των πράξεων ή αποφάσεων κανονισμού σύνταξης ή της πληρωμής των συντάξεων εν γένει

13 Έφεση Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση Πράξεις κανονισμού συντάξεων Δεν προσβάλλονται Έγγραφα πληροφοριακού χαρακτήρα από συνταξιοδοτικό όργανο Βεβαιωτικές πράξεις της διοίκησης Εκκαθαριστικά σημειώματα πληρωμής της σύνταξης

14 Έφεση Προθεσμία 60 ημέρες 90 ημέρες (διαμένων στην αλλοδαπή) Έναρξη προθεσμίας Ιδιώτης Επίδοση Αποδεδειγμένη πλήρης γνώση Διοίκηση, ΝΠΔΔ, Γενικός Επίτροπος Περιέλευση

15 Ανακοπή Γενικό ένδικο βοήθημα κατά πράξεων διοικητικής εκτέλεσης Διάκριση από ανακοπή ΚΕΔΕ και ΚΔΔικ Κριτήριο: υποκείμενη έννομη σχέση Ιδιωτικού δικαίου: πολιτικά δικαστήρια Δημοσίου δικαίου ΤΔΔ: όταν οι διαφορές από την υποκείμενη σχέση ανήκουν στην αρμοδιότητά τους ΕΣ: διαφορές συνταξιοδοτικές ή από έλεγχο λογαριασμών Ρυθμίσεις διαδικασία Εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις του ΚΔΔικ Άρθρο 123 Π.Δ. 1225/1981

16 ΕΣ 1186/ Με την υπό κρίση ανακοπή και το από υπόμνημα ζητείται η ακύρωση α) της 2100/ πράξης ταμειακής βεβαίωσης, με την οποία βεβαιώθηκε από την Ε Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης σε βάρος του ανακόπτοντος, πολιτικού συνταξιούχου, το ποσό των ,13 ευρώ, το οποίο καταλογίστηκε σε βάρος του με την /04/ πράξη του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και αφορά σε αχρεωστήτως καταβληθείσα σύνταξη από το Δημόσιο Ταμείο κατά το χρονικό διάστημα από έως , β) της 1624/ ατομικής ειδοποίησης της ίδιας Δ.Ο.Υ., με την οποία κλήθηκε αυτός να καταβάλει το ως άνω ταμειακώς βεβαιωθέν ποσό και γ) κάθε άλλης συναφούς εκτελεστής ή προπαρασκευαστικής πράξης της ίδιας επίσης Ε Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης. Η ανακοπή φέρεται για συζήτηση, μετά την έκδοση της 1793/2006 απόφασης του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, το οποίο έκρινε ότι στερείται δικαιοδοσίας να εκδικάσει την υπόθεση και γι' αυτό την παρέπεμψε στο Δικαστήριο αυτό, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. στ του Συντάγματος.

17 ΕΣ 1186/ Το π.δ. 774/1980 «Οργανισμός του Ελεγκτικού Συνεδρίου» (ΦΕΚ-Α, 189) ορίζει, στο άρθρο 63 ότι, «1. Κατά των πράξεων ή παραλείψεων του Υπουργού των Οικονομικών συμπεριλαμβανομένων και των αφορωσών καταλογισμόν αχρεωστήτως ληφθείσης συντάξεως, δύναται ν' ασκηθή ένστασις ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου εντός προθεσμίας ενός έτους, αφ' ης ο ενιστάμενος έλαβε γνώσιν της προσβαλλομένης πράξεως. Η ένστασις κρίνεται παρά Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφαρμοζομένων περαιτέρω των διατάξεων των άρθρων αυτού.» και, στο άρθρο 30 ότι, «1. Κατά των πράξεων, επιτρέπεται έφεσις ενώπιον του οικείου Τμήματος του Συνεδρίου εντός προθεσμίας ενός έτους από της κοινοποιήσεως της πράξεως». Εξάλλου, σύμφωνα με άρθρο 2 του ν.δ. 356/1974 «περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» (ΦΕΚ-Α, 90) «1. Η είσπραξις των δημοσίων εσόδων ενεργείται δυνάμει νομίμου τίτλου. 2. Νόμιμος τίτλος είναι: α) Η κατά τους κειμένους νόμους βεβαίωσις και ο υπό των αρμοδίων Διοικητικών ή ετέρων αρμοδίων κατά νόμο Αρχών προσδιορισμός του εισπρακτέου ποσού, του είδους του εσόδου και της αιτίας δι' ην οφείλεται.»

18 ΕΣ 1186/ Τέλος, ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (ΦΕΚ-Α, 97) ορίζει, στο άρθρο 217 ότι «1.Ανακοπή χωρεί κατά κάθε πράξης που εκδίδεται στα πλαίσια της διαδικασίας της διοικητικής εκτέλεσης και, ιδίως, κατά: α) της πράξης της ταμειακής βεβαίωσης του εσόδου, β)...» και στο άρθρο 224 ότι, « Στην περίπτωση της ανακοπής κατά της ταμειακής βεβαίωσης, επιτρέπεται ο παρεμπίπτων έλεγχος, κατά το νόμο και τα πράγματα, του τίτλου βάσει του οποίου έγινε η βεβαίωση, εφόσον δεν προβλέπεται κατ' αυτού ένδικο βοήθημα που επιτρέπει τον έλεγχό του κατά το νόμο και την ουσία ή δεν υφίσταται σχετικώς δεδικασμένο».

19 Αγωγή Νομική βάση Δεν προβλέπεται ρητώς Εφαρμοζονται αναλογικά οι διατάξεις του ΚΔΔικ περί αγωγής βάσει του άρθρου 123 Π.Δ. 1225/1981 Υπάγονται στο ΕΣ για συνταξιοδοτικές διαφορές Αποζημιωτική αγωγή Ευθεία αγωγή Αγωγή αδικαιολόγητου πλουτισμού

20 ΑΕΔ 4/2001 ΙΙΙ. Κατά το άρθρο 98 παρ. 1 περ. ε` Συντάγματος, στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκει η εκδίκαση ένδικων μέσων για διαφορές σχετικές με απονομή συντάξεων και, κατά την έννοια της διάταξης αυτής, ανήκουν αποκλειστικά στη δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι διαφορές ως προς την αναγνώριση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, οι οποίες περιλαμβάνουν όχι μόνο τις διαφορές τις σχετικές με την ύπαρξη του δικαιώματος αλλά και όσες αναφέρονται στο χρόνο ενάρξεως των οικονομικών αποτελεσμάτων του, απόκειται δε στο Ελεγκτικό Συνέδριο να κρίνει ως προς την έννοια και τη συνταγματικότητα των σχετικών διατάξεων, ενώ αποκλείεται η κρίση άλλων δικαστηρίων ως προς τα θέματα αυτά, ευθέως ή παρεμπιπτόντως. Συνακόλουθα, λόγω της ειδικής και αποκλειστικής, κατά το Σύνταγμα, δικαιοδοσίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί των προαναφερόμενων θεμάτων, αγωγή που ασκείται κατά του Δημοσίου, με βάση το άρθρο 105 Εισ.Ν. Α.Κ., με αντικείμενο την καταβολή αποζημιώσεως για χρονικό διάστημα προγενέστερο του χρόνου που καθορίστηκε, με πράξη ή απόφαση του αρμόδιου προς απονομή συντάξεως οργάνου, ως χρόνος ενάρξεως της καταβολής της σύνταξης, υπάγεται στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και όχι των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, εφόσον οδηγεί εμμέσως σε μεταβολή του χρόνου ενάρξεως των οικονομικών αποτελεσμάτων του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δηλαδή σε θέμα που ανήκει στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

21 Ένδικα μέσα Ανακοπή ερμημοδικίας Τριτανακοπή Αναθεώρηση Αίτηση αναίρεσης Αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας

22 Ανακοπή ερημοδικίας Άρθρα Π.Δ. 1225/1981 Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων Εισάγεται ενώπιον του Τμήματος που εξέδωσε την απόφαση Λόγοι ανακοπής Μη κλήτευση Μη προσήκουσα κλήτευση Μη εμπρόθεσμη κλήτευση (8 πλήρεις ημέρες πριν τη συζήτηση) Ανωτέρα βία Προθεσμία: 15 ημέρες 60 ημέρες. αν ο ανακόπτων διαμένει στην αλλοδαπή Εάν ο λόγος ανακοπής κριθεί βάσιμος εξαφανίζεται η απόφαση το δικαστήριο προβαίνει σε νέα εξέταση της υποθέσεως

23 Τριτανακοπή Άρθρα Π.Δ. 1225/1981 Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων Απευθύνεται κατά πάντων των διαδίκων μεταξύ των οποίων εξεδόθη η απόφαση Ενεργητική νομιμοποίηση: όποιος δεν συμμετείχε στη δίκη ή δεν προσεκλήθη να μετάσχει σ αυτήν και η εκδοθείσα απόφαση επέφερε βλάβην σ αυτόν ή έθεσε σε κίνδυνο τα έννομα συμφέροντά του Εισάγεται ενώπιον του Τμήματος που εξέδωσε την απόφαση

24 Τριτανακοπή Προθεσμία: 60 ημέρες Εάν η τριτανακοπή κριθεί παραδεκτή και βάσιμος, η απόφαση καθίσταται ανενεργός ως προς τον τριτανακόπτοντα διατηρεί την ισχύν της μεταξύ των αρχικών διαδίκων εάν η τριτανακοπή ασκείται από συνδικαιούχο συνταξιοδοτικού δικαιώματος, το αρμόδιο Τμήμα διαμορφώνει αναλόγως την απόφαση

25 Αναθεώρηση Νομική βάση Άρθρο 89 Ν. 4129/2013 Άρθρα Π.Δ. 1225/1981 Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων Ασκείται ενώπιον του Τμήματος που εξέδωσε την απόφαση Ασκείται από Τον Γενικό Επίτροπο του ΕΣ Τον αρμόδιο Υπουργό Τον ενδιαφερόμενο Αντιστοιχεί στην αναψηλάφηση του ΚΠολΔ

26 ΕΣ 1961/2004 ΙΙΙ. Κατά το άρθρο 105 του π.δ. 1225/1981 «Περί εκτελέσεως των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάξεων» (ΦΕΚ Α' 304) «εις αναθεώρησιν υπόκεινται αι οριστικαί αποφάσεις των Τμημάτων κατά τα εις το άρθρον 62 του π.δ/τος 774/ οριζόμενα». Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 62 του π.δ. 774/1980 (Οργανισμός του Ελεγκτικού Συνεδρίου), «αι οριστικαί αποφάσεις των Τμημάτων υπόκεινται εις το έκτακτον ένδικον μέσον της αναθεωρήσεως, ασκούμενον ενώπιον του εκδόντος την απόφασιν Τμήματος, κατά τα εν άρθρω 29 οριζόμενα, είτε τύπο του παρά τω Συνεδρίω Γενικού Επιτρόπου ή του αρμοδίου Υπουργού είτε παρά του ενδιαφερομένου...». Συναφώς στο άρθρο 29 παρ. 3 του ως άνω διατάγματος, ορίζεται ότι «η αίτησις αναθεωρήσεως επιτρέπεται... α) λόγω πλάνης περί τα πραγματικά γεγονότα, β) αν προσαχθούν νέα κρίσιμα έγγραφα, γ) αν η πράξις εστηρίχθη επί καταθέσεων μαρτύρων καταδικασθέντων επί ψευδομαρτυρία ή απαλλαγέντων μεν, αναγνωρισθείσης όμως της ψευδομαρτυρίας δικαστικώς, δ) εάν η πράξις εστηρίχθη επί εγγράφων πλαστών εφόσον η πλαστογραφία ανεγνωρίσθη οπωσδήποτε δικαστικώς, έστω και εν τω σκεπτικώ της δικαστικής αποφάσεως ή του εκδοθέντος βουλεύματος».

27 ΕΣ 1961/2004 Από τις παρατεθείσες διατάξεις και το όλο κείμενο του άρθρου 29 προκύπτει ότι η θεσπιζόμενη από αυτό αίτηση αναθεωρήσεως, η οποία από άποψη ουσιαστικού περιεχομένου, δικονομικής σκοπιμότητας και προϋποθέσεων ασκήσεως της αντιστοιχεί στο από τα άρθρα 538 επ. του Κ.Πολ,Δ. προβλεπόμενο έκτακτο ένδικο μέσο της αναψηλαφήσεως, ασκείται κατά των αποφάσεων των Τμημάτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου που εκδίδονται επί της ουσίας με τη συνδρομή ενός ή περισσότερων από τους διαληφθέντες λόγους, μεταξύ των οποίων καταλέγεται και η μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης αποφάσεως προσαγωγή νέων κρίσιμων εγγράφων. Κρίσιμο δ' έγγραφο ικανό να στηρίξει αίτηση αναθεωρήσεως είναι έγγραφο έγκυρο, δημόσιο ή ιδιωτικό, με αποδεικτική ισχύ στην υπόθεση που κρίθηκε, δηλαδή έγγραφο από το οποίο προκύπτει άμεση και πλήρης απόδειξη ή ανταπόδειξη ουσιώδους πραγματικού γεγονότος, στην παραδοχή του οποίου στηρίζεται το διατακτικό της αποφάσεως και το οποίο, αν υποβαλλόταν σε εκτίμηση θα οδηγούσε σε ουσιαστική της υποθέσεως κρίση, διαφορετική από την περιεχόμενη στην προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία είναι γι' αυτό το λόγο εσφαλμένη.

28 Αναθεώρηση Λόγοι αναθεώρησης πλάνη περί τα πραγματικά γεγονότα ή λογιστικό λάθος προσαγωγή νέων κρίσιμων εγγράφων η απόφαση στηρίχθηκε σε καταθέσεις μαρτύρων που καταδικάστηκαν για ψευδορκία ή απαλλάχθηκαν αλλά η ψευδορκία αναγνωρίστηκε δικαστικά η απόφαση στηρίχθηκε σε πλαστά έγγραφα, εφόσον η πλαστογραφία αναγνωρίστηκε δικαστικά έστω και στο σκεπτικό της δικαστικής απόφασης ή του βουλεύματος. Προθεσμία 1 έτος από την επίδοση της απόφασης Αν παρέλθει η παραπάνω ετήσια προθεσμία, 6 μήνες από τότε που ο αιτών έλαβε γνώση ότι αναγνωρίστηκε δικαστικά η πλαστότητα των εγγράφων ή η ψευδορκία. Εάν ο λόγος αναθεώρησης κριθεί βάσιμος εξαφανίζεται η απόφαση το δικαστήριο προβαίνει σε νέα εξέταση της υποθέσεως

29 Αναίρεση Νομική βάση Άρθρο Ν. 4129/2013 Άρθρα A Π.Δ. 1225/1981 Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων Ασκείται ενώπιον της Ολομέλειας Ασκείται από Τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας Τον αρμόδιο Υπουργό Τον έχοντα έννομο συμφέρον Νομιμοποιουνται παθητικά: οι διάδικοι κατά τη δίκη της προσβαλλόμενης απόφασης Προθεσμία 60 ημέρες 90 ημέρες για τους διαμένοντες στην αλλοδαπή

30 Αναίρεση Λόγοι αναίρεσης κακή σύνθεση του Τμήματος που δίκασε παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας εσφαλμένη ερμηνεία ή πλημμελής εφαρμογή του νόμου Η κρίση ως προς την ουσία δεν ελέγχεται αναιρετικά Περιπτώσεις παράβασης ουσιώδους τύπου της διαδικασίας Έλλειψη αιτιολογίας της απόφασης Έλλειψη νομίμου βάσης της απόφασης Μη λήψη υπόψη ουσιώδους ισχυρισμού Μη λήψη υπόψη ουσιώδους αποδεικτικού στοιχείου Μη λήψη υπόψη του δεδικασμένου

31 Αναίρεση Εάν γίνει δεκτή η αναίρεση για εσφαλμένη ερμηνεία ή πλημμελή εφαρμογή του νόμου η Ολομέλεια αποφασίζει περαιτέρω για την υπόθεση, αν χρήζει διερεύνησης κατά το πραγματικό της μέρος, την αναπέμπει στο αρμόδιο Τμήμα. για οποιονδήποτε άλλο λόγο, η Ολομέλεια αναπέμπει την υπόθεση στο Τμήμα που εξέδωσε την απόφαση για την εκ νέου εξέταση της.

32 Αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας Νομική βάση: άρθρο 121Α Π.Δ. 1225/1981 Ένδικο μέσο συμμόρφωσης στις αποφάσεις του ΕΔΔΑ Προσβάλλονται: οριστικές αποφάσεις Τμημάτων και Ολομέλειας Ασκείται ενώπιον του σχηματισμού που εξέδωσε την απόφαση Ενεργητική νομιμοποίηση: οι διάδικοι στη δίκη του ΕΔΔΑ Προθεσμία: 90 ημέρες από τη δημοσίευση της απόφασης του ΕΔΔΑ Λόγος: έκδοση απόφασης του ΕΔΔΑ που δέχεται παράβαση της ΕΣΔΑ Εάν είναι νομότυπη η αίτηση επαναλήψεως Το δικαστήριο οφείλει να δεχθεί την αίτηση Αναβιώνει η εκκρεμοδικία η υπόθεση εκδικάζεται σύμφωνα με την ερμηνεία του ΕΔΔΑ

33 ΕΣ 1807/2014 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου ΙΙ. Με το άρθρο 4 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος, που ορίζει ότι «οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου», καθιερώνεται όχι μόνο η ισότητα των Ελλήνων ενώπιον του νόμου, αλλά και η ίση μεταχείριση αυτών εκ μέρους του νομοθέτη. Έτσι δεσμεύεται ο κοινός νομοθέτης, ο οποίος, όταν ρυθμίζει ουσιωδώς όμοια πράγματα, σχέσεις ή καταστάσεις και κατηγορίες προσώπων, υποχρεούται να μη μεταχειρίζεται τις περιπτώσεις αυτές κατά τρόπο ανόμοιο, εισάγοντας εξαιρέσεις και κάνοντας διακρίσεις, εκτός εάν η διαφορετική μεταχείρισή τους δεν είναι αυθαίρετη, αλλά επιβάλλεται από λόγους γενικότερου κοινωνικού ή δημόσιου συμφέροντος, η συνδρομή των οποίων υπόκειται κατά το άρθρο 93 παρ. 4 του Συντάγματος στον έλεγχο των δικαστηρίων. Περαιτέρω, με την παράγραφο 2 του άρθρου 4 του Συντάγματος, που ορίζει ότι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις και η οποία αποτελεί ειδικότερη εκδήλωση της κατά την παρ. 1 του ίδιου άρθρου γενικής αρχής της ισότητας στον τομέα της κοινωνικής θέσης και της νομικής αντιμετώπισης των σχέσεων των δύο φύλων, αφενός μεν απαγορεύεται η δημιουργία άνισων καταστάσεων και η διαφοροποίηση του περιεχομένου των επί μέρους δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των πολιτών, τόσο μεταξύ τους, όσο και έναντι της πολιτείας, βάσει της διαφοράς του φύλου, αφετέρου δε επιβάλλεται η παροχή ίσων δυνατοτήτων και ευκαιριών και στα δύο φύλα για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και την ελεύθερη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ζωή του τόπου (άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος).

34 ΕΣ 1807/2014 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου ΙΙΙ. Περαιτέρω, η ομοιόμορφη μεταχείριση των δύο φύλων στο ειδικότερο ζήτημα των προϋποθέσεων θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος επιβάλλεται στον εθνικό νομοθέτη και από τις υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις του άρθρου 141 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ήδη άρθρο 157 στην ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης), σύμφωνα με το οποίο κάθε κράτος μέλος υποχρεούται να εξασφαλίζει την εφαρμογή της αρχής της ισότητας στις αμοιβές ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία ίσης αξίας, εμπίπτει δε στο πεδίο εφαρμογής του και το συνταξιοδοτικό σύστημα που θεσπίζει ο Κώδικας Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, δοθέντος ότι η σύνταξη που χορηγείται κατά τις διατάξεις του Κώδικα αυτού είναι «αμοιβή» κατά την έννοια του προαναφερόμενου άρθρου της Συνθήκης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, κατά το άρθρο 141 της εν λόγω Συνθήκης απαγορεύεται κάθε διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά την αμοιβή τους άρα και τη σύνταξή τους. Η απαγόρευση αυτή καταλαμβάνει και τον καθορισμό διαφορετικών προϋποθέσεων περί ηλικίας ή διαφορετικών κανόνων περί ελάχιστης προαπαιτούμενης υπηρεσίας -αναλόγως του φύλου- για τη χορήγηση συντάξεων σε δημοσίους πολιτικούς ή στρατιωτικούς υπαλλήλους που τελούν σε απολύτως όμοιες ή παρόμοιες καταστάσεις.

35 ΕΣ 1807/2014 Η δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι ναι μεν με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 56 του Συνταξιοδοτικού Κώδικα θεσπίζεται για την έναρξη καταβολής της σύνταξης, ηλικία συνταξιοδότησης των πολιτικών υπαλλήλων, ανάλογα με το αν θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης πριν από την ή μεταγενέστερα, σύμφωνα με τις ειδικότερα προβλεπόμενες στη διάταξη αυτή περαιτέρω διακρίσεις, πλην όμως η διάταξη αυτή δεν ισχύει για τις γυναίκες με τρία τουλάχιστον τέκνα και τους χήρους ή διαζευγμένους άνδρες υπαλλήλους με τρία τουλάχιστον τέκνα, -στους οποίους ανήκει κατόπιν δικαστικής απόφασης, η επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιώνπου έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης, σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 1 του Συνταξιοδοτικού Κώδικα και των οποίων η σύνταξη είναι καταβλητέα από την επομένη της απομάκρυνσής τους από την υπηρεσία, ανεξάρτητα από τη συμπλήρωση ορίων ηλικίας. Η ευνοϊκή όμως αυτή διάταξη για τις γυναίκες δημοσίους υπαλλήλους, με τρία τουλάχιστον τέκνα, πρέπει να τύχει εφαρμογής και για τους άνδρες δημοσίους υπαλλήλους, που έχουν τρία τουλάχιστον τέκνα, χωρίς περαιτέρω πρόσθετες γι' αυτούς προϋποθέσεις, και τούτο διότι, όπως εκτέθηκε στις προηγούμενες σκέψεις (ΙΙΙ και IV), υπάγονται και αυτοί, εφαρμοζόμενης της επεκτατικής αρχής της ισότητας, στην προστασία του ευμενέστερου συνταξιοδοτικού καθεστώτος που επιφυλάσσει η διάταξη του τρίτου εδαφίου της περ. α του άρθρου 1 για τις γυναίκες δημοσίους υπαλλήλους με τρία τουλάχιστον τέκνα.