ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016"

Ἄννα Σπηλιωτόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Μάθημα: Nέα Ελληνικά Τάξη: Α Ημερομηνία: 13/6/2016 Διάρκεια: 2 ώρες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από δύο (2) μέρη και έξι (6) σελίδες. Γενικές Οδηγίες Να απαντήσεις σε όλα τα μέρη και όλα τα ερωτήματα. Να χρησιμοποιήσεις μπλε στυλό μόνο. Να γράψεις τις απαντήσεις σου σε ξεχωριστό φύλλο εξέτασης που θα σου δοθεί. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υγρού ή ταινίας. ΜΕΡΟΣ Α: ΓΛΩΣΣΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 14) Κείμενο 1: Κοντά στη φύση... Πηγαίνοντας στα Τρίκαλα, απαντάμε κάθε τόσο τον Πηνειό που κόβει βόλτες απάνω στην πεδιάδα κι άλλοτε διασταυρώνει τον δρόμο μας, άλλοτε μας πλησιάζει μόνο και ξαναφεύγει πέρα. Είναι μια απόλαυση η παρουσία του, καθώς τον ακολουθούνε πρασινάδες, γαλάζιοι ατμοί, η δροσιά, η Ευρώπη. Κοντά του το τοπίο μερεύει, μόλις όμως απομακρυνθεί λίγο το ποτάμι, δεν απομένει τίποτ άλλο γύρω παρά ελληνική ξεραΐλα. Ο Πηνειός μοιάζει με τον Μεγάλο Ναπολέοντα. Μάλιστα! Καθώς πορευόμαστε προς το Μέτσοβο, αντικρίζουμε αριστερά μας, σε μιαν έρημη χαράδρα της Πίνδου, τον Πηνειό, που πηγάζει δώθε μικρός και παραπεταμένος. Το λιγοστό νεράκι του μόλις αρκεί, για να κυλήσει τον κατήφορο. Γύρω στις πλαγιές βγαίνουν πολλές θρεμμένες νεροσυρμές κι είναι αδύνατο να μαντέψεις γιατί απ όλ αυτά τα ποταμάκια θα ευδοκιμήσει καλύτερα ο ατροφικός Πηνειός, για ποιαν αιτία θα μαζέψει αυτός τα νερά των άλλων και θα θεριέψει κάτω στη θεσσαλική πεδιάδα. Έτσι κι ο Ναπολέων. Την εποχή που σπούδαζε στη Σχολή της Βριένης φαινότανε τόσο φτωχός κι αποτραβηγμένος που ποτέ κανείς δε θα φανταζόταν, ανάμεσα στους ζωηρούς συμμαθητές του, ότι αυτόν ίσια ίσια είχε στέψει αυτοκράτορα το μέλλον. 1

2 Την ξεχωριστή τους ομορφιά τα Τέμπη τη χρωστάν στις μεγάλες αντιθέσεις που τ αποτελούν, στην εναλλαγή του γέρικου με το νέο, του ήμερου με το βάρβαρο. Από τη μια μεριά βλέπεις την αγριάδα των βουνών με τα βαθιά σημάδια του σεισμού, από την άλλη τον Πηνειό που κυλά στα πόδια τους παραδεισένιος, σα να μη συνέβηκε τίποτα. Έχεις ένα κρυφό αίσθημα πως η γη εδώ είναι τρελή, δεν ξέρει τι θέλει, αγριεύει και γελάει συγχρόνως. Οι ανθισμένες όχθες είναι ό,τι πιο μαλακό υπάρχει, καθαρά νερά ρυακιών τρέχουν από τις πλαγιές προς τα κάτω και βουτάν στον Πηνειό με χαρούμενους αφρούς, αλλά μόλις σηκώσεις το κεφάλι σε ξαφνιάζει ο απότομος πέτρινος τοίχος του Ολύμπου. Τα γέρικα πλατάνια μοιάζουν καταφαγωμένα, αλλά τα νιόβγαλτα φύλλα τους έχουν το τρυφερότερο πράσινο χρώμα που μπορεί να πλάσει η φύση. Οι βράχοι είναι ξεροί κι όμως στολισμένοι μ άπειρα κίτρινα και μπλε λουλουδάκια. Εδώ το ποτάμι πλαταίνει και ρέει με ησυχία κουβαλώντας γόνιμη λάσπη, εκεί τα βουνά το κρατούν φυλακισμένο σαν επικίνδυνο βαρυποινίτη Οι κάμποι είναι κομμάτια γης καμωμένα χωρίς φαντασία, ακίνητα και μονότονα. Αγαπώ τα βουνά, γιατί ζουν, σαν τη θάλασσα. Όταν τ ανεβαίνεις οι κορφές τους σαλεύουν και τώρα πάει η μια μπροστά και τώρα πάει πίσω, σ αδιάκοπη αλλαγή. Κείμενο 2: Η πόλη της Καστοριάς (Χρ. Ζαλοκώστα, Το περιβόλι των θεών, Θεσσαλία Βόρεια Ήπειρος Μακεδονία, Αθήνα 1944) Η πόλη διαθέτει την εξαιρετική φυσική ομορφιά της λίμνης. Είναι κτισμένη σε στενή χερσόνησο αμφιθεατρικά πάνω στους γύρω λόφους. Η νότια παραλία σφύζει από ζωή. Η βόρεια διαθέτει προβλήτα απ όπου ξεκινά το τουριστικό καραβάκι για μια ονειρεμένη βόλτα στη λίμνη. Ο νομός είναι πλούσιος σε βυζαντινές αρχαιότητες. Οι βυζαντινές εκκλησίες προσελκύουν κάθε χρόνο μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Η σημαντικότερη απ αυτές είναι η Παναγία Κουμπελίδικη. Είναι σπάνια βυζαντινή εκκλησία με τρούλο. Σημαντικά επίσης αξιοθέατα αποτελούν τα αρχοντικά της, κτίρια που δείχνουν την πλούσια οικονομική κατάσταση της περιοχής. Είναι γνωστό ότι οι Καστοριανοί την εποχή της τουρκοκρατίας βρέθηκαν σε πολλές ανθηρές ευρωπαϊκές πόλεις, όπου ασχολήθηκαν με την κατασκευή και το εμπόριο της γούνας. Η γούνα για μεγάλη περίοδο αποτελούσε την κύρια απασχόληση των κατοίκων και τους προσέδιδε σημαντικό εισόδημα. Α. Ερωτήσεις Κατανόησης (4 ο Γυμνάσιο Καστοριάς, 1. Από το κείμενο 1 να γράψεις δύο (2) λόγους για τους οποίους οι τουρίστες θα επισκέπτονταν τα Τρίκαλα και από το κείμενο 2, δύο (2) λόγους για τους οποίους θα επισκέπτονταν την Καστοριά. (μονάδα 1) 2. α) Να γράψεις αν η περιγραφή στο κείμενο 2 είναι αντικειμενική ή υποκειμενική. Να τεκμηριώσεις την απάντησή σου με στοιχεία από το κείμενο. (μονάδα 0,5) β) Να γράψεις ποιος είναι ο πομπός και ποιος ο δέκτης στο κείμενο 1. (μονάδα 0,5) 2

3 Β. Οργάνωση Κειμένου 1. α) Να εντοπίσεις τη θεματική πρόταση της 2 ης παραγράφου του κειμένου 1 και να γράψεις έναν δικό σου πλαγιότιτλο. (μονάδα 0,5) β) Να εντοπίσεις από την ίδια παράγραφο (2 η παράγραφος κείμενο 1) έναν (1) επιθετικό προσδιορισμό (επίθετο και ουσιαστικό που προσδιορίζει) και να εξηγήσεις τον ρόλο των επιθέτων σε ένα περιγραφικό κείμενο. (μονάδα 0,5) Γ. Μορφοσυντακτικά Φαινόμενα 1. Να γράψεις τον συντακτικό ρόλο των υπογραμμισμένων λέξεων στις πιο κάτω προτάσεις από τα κείμενα: (μονάδες 0,5) α) Οι βράχοι είναι ξεροί. β) Η νότια παραλία σφύζει από ζωή. 2. Να μεταφέρεις το ρήμα δείχνουν (κείμενο 2) στον υπερσυντέλικο και το ρήμα βρέθηκαν (κείμενο 2) στον ενεστώτα διατηρώντας το ίδιο πρόσωπο και τον ίδιο αριθμό. (μονάδες 0,5) 3. α) Να μετατρέψεις την πιο κάτω πρόταση, από το κείμενο 2, από επαυξημένη σε απλή. Ο νομός είναι πλούσιος σε βυζαντινές αρχαιότητες. (μονάδα 0,25) β) Να μετατρέψεις την πιο κάτω αποφαντική πρόταση (κείμενο 1) σε επιφωνηματική. Είναι μια απόλαυση η παρουσία του. (μονάδα 0,25) 4. Να μεταφέρεις στον αντίθετο αριθμό την πιο κάτω πρόταση από το κείμενο 2. Η πόλη διαθέτει την εξαιρετική φυσική ομορφιά της λίμνης. (μονάδα 0,5) Δ. Λεξιλογικές Ασκήσεις 1. Να γράψεις από ένα παράγωγο επίθετο των πιο κάτω λέξεων: αγριάδα, φαντασία (μονάδα 0,5) 3

4 2. α) Να γράψεις το α συνθετικό της λέξης: συμμαθητές. (μονάδα 0,25) β) Να γράψεις ένα αντίθετο της λέξης: σημαντικό. (μονάδα 0,25) Ε. Παραγωγή Επικοινωνιακού Λόγου (ΜΟΝΑΔΕΣ 8) Να γράψεις μια επιστολή σε ένα/μια φίλο/η σου που ζει στο εξωτερικό, στον/στην οποίο/οποία να περιγράφεις τις φυσικές και άλλες ομορφιές του τόπου σου, με σκοπό να τον/την πείσεις να τον επισκεφθεί. ( περίπου λέξεις) ΜΕΡΟΣ Β: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 6) Α. ΚΕΙΜΕΝΑ Κείμενο 1: «Ο γυρισμός του ξενιτεμένου», δημοτικό Ερόδισε η ανατολή και ξημερώνει η δύση, γλυκοχαράζουν τα βουνά κι αυγερινός τραβιέται, παν τα πουλάκια στις βοσκές κι οι όμορφες στη βρύση, βγαίνω κι εγώ κι ο μαύρος μου, με τα λαγωνικά μου, βρίσκω μια κόρη πού πλενε σε μαρμαρένια γούρνα, τη χαιρετώ δε μου μιλεί, της κρένω δε μου κρένει: Κόρη για βγάλε μας νερό, την καλή μοίρα νά χεις, να πιω κι εγώ κι ο μαύρος μου και τα λαγωνικά μου Σαράντα σίκλους έβγαλε, στα μάτια δεν την είδα, κι απάνω στους σαρανταδυό τη βλέπω δακρυσμένη: Γιατί δακρύζεις, λυγερή, και βαριαναστενάζεις; Μήνα πεινάς, μήνα διψάς, μην έχεις κακή μάνα; Μήτε πεινώ, μήτε διψώ, μήτ έχω κακή μάνα ξένε μου, κι αν εδάκρυσα, κι αν βαριαναστενάζω, τον άντρα χω στην ξενιτιάν εδώ και δέκα χρόνους, κι ακόμα τρεις τον καρτερώ, πέντε τον παντηχαίνω, κι απέ θα κόψω τα μαλλιά, καλόγρια θένα γένω, θα πάω στα έρημα βουνά να στήσω μοναστήρι, εκειόν να τρώει η ξενιτιά, κι εμέ τα μαύρα ράσα Κόρη, ο καλός σου επέθανε, κόρη, ο καλός σου εχάθη κι εγώ παπάδες πλέρωσα, κι είπε να με πλερώσεις, του έδωκα κι ένα φιλί, κι είπε να μου το δώσεις. Αν τους παπάδες πλέρωσες, διπλά να σε πλερώσω, κι αν έκανες τα κόλλυβα, διπλά να σου τα δώσω, όμως εκείνο το φιλί, τρέχα και γύρευέ το! Κόρη μ εγώ είμ ο άντρας σου, εγώ μαι κι ο καλός σου. Πες μου σημάδια του σπιτιού, και τότε σε πιστεύω... 4

5 Έχεις μηλιά στην πόρτα σου και κλήμα στην αυλή σου, κι έχεις και με τα χέρια σου μια λεϊμονιά φυτέψει. Κάποιος κακός μου γείτονας σου τά πε και τα ξέρεις πες μου σουσούμια του κορμιού, και τότε σε πιστεύω. Έχεις ελιά στα στήθη σου, κι ελιά στην αμασκάλη, κι ανάμεσα στον κόρφο σου τ αντρός σου φυλαχτάρι. Ξένε μ εσύ είσ ο άντρας μου, εσύ είσαι κι ο καλός μου. Άγις Θέρος, Δημοτικά Τραγούδια, Ο Φοίβος, Αθήνα, χ.χ. Κείμενο 2: Το παράπονο του ξενιτεμένου, Βασίλη Τσιτσάνη (Ρεμπέτικο τραγούδι) Σαν απόκληρος* γυρίζω, στην κακούργα ξενιτιά περιπλανώμενος, δυστυχισμένος, μακριά απ' της μάνας μου την αγκαλιά. Κλαίνε τα πουλιά γι αέρα, και τα δέντρα για νερό, κλαίω μανούλα μου κι εγώ για σένα, που έχω χρόνια, για να σε ιδώ. Πάρε, Χάρε, την ψυχή μου ησυχία, για να βρω, αφού το θέλησε η μαύρη μοίρα, μες τη ζωή μου να μη χαρώ. * Αυτός που τον έχουν αποκηρύξει από μέλος της οικογένειάς του, που έχει στερηθεί του δικαιώματος να έχει μερίδιο στην οικογενειακή κληρονομιά. Ερωτήσεις Να απαντήσεις στις ερωτήσεις που ακολουθούν, αφού μελετήσεις και αντιπαραβάλεις τα δύο κείμενα που σου δίνονται πιο πάνω: 1. Σε ποια κατηγορία δημοτικών τραγουδιών ανήκει το κείμενο 1; (μονάδα 0,5) 2. α) Και στα δύο τραγούδια κάποια πρόσωπα διακατέχονται από το συναίσθημα της απελπισίας. Ποια είναι τα πρόσωπα αυτά και γιατί έχουν αυτό το συναίσθημα; (μονάδα 1) β) Να γράψεις δύο φράσεις από το κάθε τραγούδι ξεχωριστά, στις οποίες να φαίνεται έντονα η απελπισία τους. (μονάδα 1) γ) Σε ποιο από τα δύο τραγούδια υπάρχει αλλαγή της συναισθηματικής κατάστασης του προσώπου και πώς εξηγείται; (μονάδα 1) 5

6 3. Nα γράψεις και να σχολιάσεις σε ποιες δύο δοκιμασίες αναγνώρισης υποβάλλεται ο ξενιτεμένος στο κείμενο 1; (μονάδα 1) 4. Να εντοπίσεις και να καταγράψεις τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα (στοιχεία) του δημοτικού τραγουδιού τα οποία εντοπίζεις και στο ρεμπέτικο τραγούδι. Να τα δικαιολογήσεις μέσα και από τα δύο τραγούδια με συγκεκριμένες λέξεις-φράσεις. (μονάδες 1,5) Η Διευθύντρια Ρένα Βαρνάβα 6

Σχετικά έγγραφα

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 Βαθμός: --------------------- ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10.06.15 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ