Ιούλιος τεύχος 775

Transcript

1 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ των συνηθέστερων ερωτημάτων πολιτών και των αντίστοιχων απαντήσεων, σε θέματα: a Φορολογίας Εισοδήματος a Φορολογίας Κεφαλαίου a Τελών & Ειδικών Φορολογιών a Φορολογικών Ελέγχων a Μητρώου a Επίλυσης Διαφορών (σελ. 1299) Ιούλιος 2014 τεύχος 775

2 1288

3 Φορολογική επιθεώρηση μηνιαία φορολογική και δημοσιονομική επιθεώρηση ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΧΡΟΝΟΣ 61ος ΤΕΥΧΟΣ 775 ΛΕΩΧΑΡΟΥΣ 2-5ος όροφος (γραφείο 501) - T.K Aθήνα Tηλ , , Fax: Site: foroepi@poedoy.gr I PYTHΣ - I IOKTHTHΣ: ΠANEΛΛHNIA OMOΣΠON IA EPΓAZOMENΩN.O.Y. (Λεωχάρους 2, Aθήνα) EK OTHΣ: NIKOΛAKOΠOYΛOΣ XAPAΛAMΠOΣ Πρόεδρος Π.O.E.-.O.Y. (Kωστή Παλαµά 22, Πετρούπολη) YΠEYΘYNOΣ YΛHΣ: ΠΑΝΤΑΖΗ ΦΟΥΛΗ Πρόεδρος Φ.Ε. (Μοµφεράτου 49-51, Αθήνα) ΠΡΟΕ ΡΟΣ: ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ: ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΥΠΕΥΘ. ΗΜ. ΣΧΕΣΕΩ Ν: διοικούσα επιτροπή Πανταζή Φούλη ερέµπεης Αλέξης Βαφειάδης Νίκος Μποτζάκης Μανώλης Σιώκος Ανδρέας Μπατσίλας Νίκος ΜΕΛΗ: Αθανασάκη Φωτεινή, Καββαθάς Αλέξης, Καραµάνος Χρήστος, Κόλλια Αδάµ-Άννα, ιαµαντόπουλος Νίκος, Λιάπης ηµήτριος, Παπαδόπουλος Τίµος, Σκούρα Ματούλα, Στούπη Αλεξία, Χαϊλαδέλλης ηµήτρης συντάσσεται από εφοριακούς υπαλλήλους ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH: EΠIΣTHMONIKOI ΣYNEPΓATEΣ: EI IKOI ΣYNEPΓATEΣ: Αντωνόπουλος ηµήτρης, Xατζάκης Γιώργος. Χατζάκης Γιώργος, Μαυρίδου Χαρίκλεια, Παναγιωτόπουλος Nίκος, Mπεζαντάκος Tάσος EIΣO HMA: Μπαλάσκας Παναγιώτης ΦΠA: Tάτση Bασιλική Κ.Β.Σ.: Σαΐτης Ευθύµιος KEΦAΛAIO: Μενούνου Μαρία, Κόλλια Άννα-Αδάµ ΕΛΕΓΧΟΣ: Λεβάκου Τατιάνα Μ.Σ.Κ.Κ.-ΠΛΟΙΑ-ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ: όσης Ελευθέριος TEΛH & E.Φ.: Παπαδοπούλου Ειρήνη ΕΙΣΠΡΑΞΗ & ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΦΟΡΩΝ: Χατζηπαναγιώτου Εύη ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ: Καραβοκύρης Αντώνης, Σταµατόπουλος ηµήτρης EPΓATIKA: Kαρούζος Γιάννης Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση: Ε.Ραβάνη - Κ. Μυλωνά EKTYΠΩ ΣH: Ideas Print ηµοχάρους 3 και Παρµενίδου 2, Περιστέρι - τηλ

4 1290

5 Φορολογική επιθεώρηση μηνιαία φορολογική και δημοσιονομική επιθεώρηση ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 ΧΡΟΝΟΣ 61ος ΤΕΥΧΟΣ 775 ΛΕΩΧΑΡΟΥΣ 2-5ος όροφος (γραφείο 501) - T.K Aθήνα Tηλ , , Fax: Site: foroepi@poedoy.gr I PYTHΣ - I IOKTHTHΣ: ΠANEΛΛHNIA OMOΣΠON IA EPΓAZOMENΩN.O.Y. (Λεωχάρους 2, Aθήνα) EK OTHΣ: NIKOΛAKOΠOYΛOΣ XAPAΛAMΠOΣ Πρόεδρος Π.O.E.-.O.Y. (Kωστή Παλαµά 22, Πετρούπολη) YΠEYΘYNOΣ YΛHΣ: ΠΑΝΤΑΖΗ ΦΟΥΛΗ Πρόεδρος Φ.Ε. (Μοµφεράτου 49-51, Αθήνα) ΠΡΟΕ ΡΟΣ: ΑΝΤΙΠΡΟΕ ΡΟΣ: ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΥΠΕΥΘ. ΗΜ. ΣΧΕΣΕΩ Ν: διοικούσα επιτροπή Πανταζή Φούλη ερέµπεης Αλέξης Βαφειάδης Νίκος Μποτζάκης Μανώλης Σιώκος Ανδρέας Μπατσίλας Νίκος ΜΕΛΗ: Αθανασάκη Φωτεινή, Καββαθάς Αλέξης, Καραµάνος Χρήστος, Κόλλια Αδάµ-Άννα, ιαµαντόπουλος Νίκος, Λιάπης ηµήτριος, Παπαδόπουλος Τίµος, Σκούρα Ματούλα, Στούπη Αλεξία, Χαϊλαδέλλης ηµήτρης συντάσσεται από εφοριακούς υπαλλήλους ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH: EΠIΣTHMONIKOI ΣYNEPΓATEΣ: EI IKOI ΣYNEPΓATEΣ: Αντωνόπουλος ηµήτρης, Xατζάκης Γιώργος. Χατζάκης Γιώργος, Μαυρίδου Χαρίκλεια, Παναγιωτόπουλος Nίκος, Mπεζαντάκος Tάσος EIΣO HMA: Μπαλάσκας Παναγιώτης ΦΠA: Tάτση Bασιλική Κ.Β.Σ.: Σαΐτης Ευθύµιος KEΦAΛAIO: Μενούνου Μαρία, Κόλλια Άννα-Αδάµ ΕΛΕΓΧΟΣ: Λεβάκου Τατιάνα Μ.Σ.Κ.Κ.-ΠΛΟΙΑ-ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ: όσης Ελευθέριος TEΛH & E.Φ.: Παπαδοπούλου Ειρήνη ΕΙΣΠΡΑΞΗ & ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΦΟΡΩΝ: Χατζηπαναγιώτου Εύη ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ: Καραβοκύρης Αντώνης, Σταµατόπουλος ηµήτρης EPΓATIKA: Kαρούζος Γιάννης Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση: Ε.Ραβάνη - Κ. Μυλωνά EKTYΠΩ ΣH: Ideas Print ηµοχάρους 3 και Παρµενίδου 2, Περιστέρι - τηλ

6 1290

7 Η ηλεκτρονική τράπεζα πληροφοριών αποτελεί µια προσπάθεια για την πληρέστερη και εγκυρότερη ενηµέρωση των συνδροµητών µας Βήµατα για ΣΥΝ ΡΟΜΗΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ Κατεβάστε ΟΛΑ ΤΑ ΤΕΥΧΗ από το site µας ΝΟΜΟΙ-ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Όνομα Χρήστη ΚΩΔΙΚΟΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Κωδικός Χρήστη Α.Φ.Μ. ή Α.Μ.* Τ.Κ.** ΕΙΣΟΔΟΣ ΛΗΨΗ ΜΗΝΙΑΙΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ Όνομα Χρήστη ΚΩΔΙΚΟΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Κωδικός Χρήστη Α.Φ.Μ. ή Α.Μ.* Τ.Κ.** ΕΙΣΟΔΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ * Οι υπάλληλοι του ΥΠΟΙΚ αντί για το ΑΦΜ πληκτρολογούν τον ΑΜ, ο οποίος µπορεί να είναι εφταψήφιος. Εάν δεν είναι εφταψήφιος προστίθεται µπροστά ένα µηδενικό. Εάν πάλι δεν είναι εφικτή η πρόσβαση τότε αντί του ΑΜ πληκτρολογείτε τον κωδικό που βρίσκεται στην ετικέτα του τεύχους της ΦΕ που σας αποστέλλεται (και εδώ τα ψηφία πρέπει να είναι 7). ** Ως ΤΚ ορίζεται ο ΤΚ της υπηρεσία σας.

8 1292

9 Φορολογικό ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2014 Eπιµέλεια: Aντώνης Γ. Kαραβοκύρης - ηµήτρης Π. Σταµατόπουλος Αύγουστος τελευταία ηµέρα υποβολής φορολογικών δηλώσεων 1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 2 ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΕΥΤΕΡΑ 5 ΤΡΙΤΗ 6 ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΠΕΜΠΤΗ 8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΣΑΒΒΑΤΟ 10 ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΕΥΤΕΡΑ 12 ΤΡΙΤΗ 13 ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΠΕΜΠΤΗ 15 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΣΑΒΒΑΤΟ 17 ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΕΥΤΕΡΑ 19 ΤΡΙΤΗ 20 ΤΕΤΑΡΤΗ Yποβολή αντιτύπου ηµερολογίου διαφηµίσεων από τα M.M.E. (τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, εφηµερίδες, περιοδικά) των µηνών Μαΐου - Ιουνίου του 2014 (ν. 2328/1995 άρθ. 12, A.Y.O. - ΠOΛ. 1217/96, ΠOΛ. 1238/96). Υποβολή δήλωσης τελών χαρτοσήµου & ΟΓΑ χαρ/µου (β τριµήνου 1293

10 Φορ. Ηµερολόγιο Αυγούστου Ιούλιος 2014 ΦΕ 21 ΠΕΜΠΤΗ 22 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΣΑΒΒΑΤΟ 24 ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΕΥΤΕΡΑ 26 ΤΡΙΤΗ 27 ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΠΕΜΠΤΗ 2014) από: 1) τον εκδότη των τιµολογίων για αγορές αγαθών από ι- διώτες ή βιβλίων από συγγραφείς δηµοσίους υπαλλήλους (αρθ.12 5 του ΚΒΣ), 2) Στα Τιµολόγια που εκδίδονται από πρόσωπα που δεν είναι υπόχρεα σε ΦΠΑ ( ηµόσιο, ήµοι κ.λπ.) 3) αποδείξεων πληρω- µής δικαιωµάτων εγγραφής ή συνδροµών των µελών των σωµατείων συλλόγων, ενώσεων κλπ, (αρθ.30 2 Ν.. 60/1946, Αποφ. Σ. 882/120/ 1982), 4) αποζηµιώσεων που καταβάλλονται στους γεωργούς για την ενθάρρυνση της παύσης της γεωργικής τους δραστηριότητας (Αποφ / ΦΕΚ 330Β), 5) στις επιδοτήσεις που καταβάλλονται στους παραγωγούς (Αποφ. Γ. 554/261/ ΦΕΚ 292 Β ), 6) δάνεια επ ενεχύρω τιµαλφών αντικειµένων που χορηγούνται από το ενεχυροδανειστήριο (άρθρο 13 1α Κ.Τ.Χ., Αποφ. Σ.882/120/1982-ΦΕΚ 109 Β), 7) Στη σύσταση και απόδοση εγγυοδοσιών φυαλών υγραερίου (άρθρο 17 2στ Κ.Τ.Χ.), 8) δάνεια των ασφαλιστικών εταιριών επί ασφαλιστιρίων ζωής (Π.. 160/ ΦΕΚ 34 Α), 9) κέρδη που διανέµονται α- πό τις ασφαλιστικές εταιρίες στους ασφαλισµένους κλάδους ζωής (Π.. 160/ ΦΕΚ 34 Α). Οι υπόχρεοι Φ.Π.Α. ανεξάρτητα από τα βιβλία που τηρούν υποβάλλουν Ανακεφαλαιωτικό πίνακα (Listing) Eνδοκοινοτικών Παραδόσεων α- γαθών και παρεχοµένων υπηρεσιών ως επίσης και Ανακεφαλαιωτικό πίνακα Eνδοκοινοτικών Aποκτήσεων αγαθών και λήψεων υπηρεσιών για το µήνα Ιούλιο του 2014 ηλεκτρονικά µέσω ειδικού δικτύου (TAXISNET) (Α.Υ.Ο / 7452/1652/ΠΟΛ. 1127/ ). α) Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης από φυσικά ή νοµικά πρόσωπα ή νοµικές οντότητες που ασκούν επιχειρηµατική δραστηριότητα, τους φορείς της γενικής κυβέρνησης και όσοι δραστηριοποιούνται µέσω µόνι- µης εγκατάστασης στην Ελλάδα, για τον παρακρατηθέντα φόρο κατά το µήνα Ιούνιο του 2014: 10% για εισόδηµα από µετοχές, ιδρυτικούς τίτλους ή άλλα δικαιώµατα συµµετοχής σε κέρδη, εισόδηµα από µερίδια, µερίδες, συµµετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, διανοµές κερδών νοµικών προσώπων ή νοµικών οντοτήτων, προµερίσµατα, µαθηµατικά αποθεµατικά (άρθρα 36 1, 61, 64,1α,7 ν. 4172/2013, ΠΟΛ. 1012/2014). 15% για εισόδηµα από καταθέσεις, κρατικά οµόλογα, τίτλους και ο- µολογίες µε ή χωρίς ασφάλεια, για κάθε δανειακή σχέση, repos, reverse repos, ανταµοιβών που απορρέουν από τίτλους, οµολογίες, χρεό- 1294

11 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορ. Ηµερολόγιο Αυγούστου γραφα (άρθρα 37 1, 61, 64,1β,7 ν. 4172/2013, ΠΟΛ. 1012/2014). 20% για εισόδηµα από δικαιώµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας επί λογοτεχνικού, καλλιτεχνικού ή επιστηµονικού έργου, κινηµατογραφικών και τηλεοπτικών ταινιών, µαγνητοταινιών για ραδιοφωνικές εκποµπές, αναπαραγωγή βιντεοκασετών, λογισµικού για εµπορική εκµετάλλευση ή προσωπική χρήση (άρθρα 38 1, 61, 64,1γ,7 ν. 4172/2013, ΠΟΛ. 1012/2014). 20% για εισόδηµα από δικαιώµατα διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας, ε- µπορικών σηµάτων, προνοµίων, σχεδίων ή υποδειγµάτων, σχεδιαγραµµάτων, απόρρητων χηµικών τύπων ή µεθόδων καταργασίας ή σε αντάλλαγµα πληροφοριών που αφορούν βιοµηχανική, εµπορική ή επιστηµονική πείρα, χρήση εξοπλισµού, χρήση τεχνικών µεθόδων παραγωγής, τεχνικής ή τεχνολογικής βοήθειας, τεχνογνωσίας, αποτελεσµάτων ερευνών, αναδηµοσίευσης άρθρων και ερευνών, ηλεκτονική βάση πρηροφοριών, εκµίσθωση εξοπλισµού και εµπορευµατοκιβωτίων (άρθρα 38 1, 61, 64,1γ,7 ν. 4172/ 2013, ΠΟΛ. 1012/2014). 20% για εισόδηµα από αµοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αµοιβές διοίκησης, αµοιβές για συµβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες αµοιβές για παρόµιες υπηρεσίες, ανεξαρτήτως εάν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα όταν λήπτης της αµοιβής είναι φυσικό πρόσωπο (άρθρα 38 1, 61, 64,1γ,7 ν. 4172/2013, ΠΟΛ. 1012/2014). β) Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης για τον παρακρατηθέντα φόρο κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 για ασφάλισµα που καταβλήθει εφάπαξ ή µε τη µορφή περιοδικά καταβαλλόµενης παροχής στο πλαίσιο οµαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συµβολαίων (άρθρο 62 1ε,7, 61, ν. 4172/2013, ΠΟΛ. 1012/2014). γ) Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης για τον παρακρατηθέντα φόρο κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 από τους φορείς γενικής κυβέρνησης για την προµήθεια αγαθών ή υπηρεσιών από νοµικά πρόσωπα. Ο φόρος παρακρατείται κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωµής και υπολογίζεται στην καθαρή αξία των αγαθών ή υπηρεσιών µε συντελεστή: 1% για τα υγρά καύσιµα και τα προϊόντα καπνοβιοµηχανίας (τσιγάρα) 4% για τα λοιπά αγαθά 8% για την παροχή υπηρεσιών. Εξαιρούνται συναλλαγές όταν η αξία τους δεν υπερβαίνει τα 150 ευρώ (άρθρο 64 2, 61, 62 2 ν. 4172/2013, ΠΟΛ. 1012/2014). δ) Ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης από τους ασκούντες επιχειρηµατική δραστηριότητα για τον παρακρατηθέντα φόρο 3% κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 για αµοιβές σε εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων και ενοικιαστών δήµόσιων, δηµοτικών ή λιµενικών προσόδων (άρθρο 64 1δ,7, 61, ν. 4172/2013, ΠΟΛ. 1012/2014). ε) Yποβολή χρεωστικής - πιστωτικής - µηδενικής περιοδικής δήλωσης ΦΠA ηλεκτρονικά. Oι υπόχρεοι Φ.Π.A. που τηρούν διπλογραφικά βιβλία του ΚΦΑΣ και το ελληνικό δηµόσιο για το µήνα Ιούλιο 1295

12 Φορ. Ηµερολόγιο Αυγούστου Ιούλιος 2014 ΦΕ 29 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΚΥΡΙΑΚΗ του 2014 υποβάλλουν περιοδική δήλωση ηλεκτρονικά µέσω ειδικού δικτύου TAXISNET. Εάν το ποσό φόρου για καταβολή είναι µεγαλύτερο από 30 ευρώ ο φόρος θα καταβληθεί στις Εάν το υπόλοιπο για καταβολή ποσό φόρου είναι µικρότερο από 30 ευρώ µεταφέρεται στην επόµενη περιοδική δήλωση. Εάν το ποσό φόρου για καταβολή είναι µεγαλύτερο από 100 ευρώ ο φόρος θα καταβληθεί µέχρι ή το 50% µέχρι και το υπόλοιπο µέχρι χωρίς προσαύξηση. Επίσης η ίδια ηµεροµηνία ισχύει και για τις περιπτώσεις που οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται στην αρµόδια ΟΥ λόγω τεχνικής α- δυναµίας υποβολής τους µέσω του συστήµατος TAXISNET ή πληρω- µής τους µέσω των Τραπεζών και του συστήµατος ΙΑΣ (άρθρο 38 1 ν. 2859/2000, ΠΟΛ. 1055/ , ΠΟΛ. 1257/ & ΠΟΛ. 1267/ ). Επίσης υποβολή ηλεκτρονικά στατιστικής δήλωσης (INTRASTAT). στ) Yποβολή χρεωστικής - πιστωτικής - µηδενικής περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ για το µήνα Ιούλιο του 2014 από τους εγκεκριµένους αποθηκευτές αλκοολούχων ποτών και άλλων αλκοολούχων προϊόντων που τηρούν βιβλία απλογραφικά ή διπλογραφικά του ΚΦΑΣ. Εάν το ποσό φόρου για καταβολή είναι µεγαλύτερο από 30 ευρώ ο φόρος θα καταβληθεί στις Εάν το υπόλοιπο για καταβολή ποσό φόρου είναι µικρότερο από 30 ευρώ µεταφέρεται στην επόµενη περιοδική δήλωση. Εάν το ποσό φόρου για καταβολή είναι µεγαλύτερο από 100 ευρώ ο φόρος θα καταβληθεί µέχρι ή το 50% µέχρι και το υπόλοιπο µέχρι χωρίς προσαύξηση (άρθρο 38 1 ν. 2859/2001). ζ) Ηλεκτρονική υποβολή της στατιστικής δήλωσης (INTRASTAT) από τους τηρούντες απλογραφικά βιβλία του ΚΦΑΣ που πραγµατοποίησαν ενδοκοινοτικές συναλλαγές το προηγούµενο µήνα (Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1267/ ). η) Οι υπόχρεοι ΦΠΑ που τηρούν απλογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία του ΚΦΑΣ καταβάλλουν το υπόλοιπο 50% του φόρου της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ που υποβλήθηκε εµπρόθεσµα µέχρι και τις και αφορά για το δεύτερο τριµήνο του 2014 και το µήνα Ιούνιο του 2014 αντίστοιχα, χωρίς προσαύξηση. θ) Τελευταία ηµέρα για την καταβολή της πέµπτης δόσης (5/8) από την δήλωση φόρου εισοδήµατος ΟΕ, ΕΕ, κ.λπ. που έκλεισαν διαχείριση 31/12/2013 (άρθρο 64 3 ν. 2238/1994). ιστ) Τελευταία ηµέρα για την καταβολή της τέταρτης δόσης (4/8) Φόρου Εισοδ. Νοµικών Προσώπων κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έ- κλεισαν διαχείριση 31/12/2013 (Α.Ε., Ε.Π.Ε.κλπ) (άρθρο ν. 2238/1994). 1296

13 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορ. Ηµερολόγιο Σεπτεµβρίου Σεπτέμβριος τελευταία ηµέρα υποβολής φορολογικών δηλώσεων 1 ΕΥΤΕΡΑ α) Καταβολή του παρακρατήθενος φόρου εισοδήµατος από µισθωτή εργασία που καταβλήθηκαν ή δόθηκαν κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 από κάθε φυσικό πρόσωπο που αποκτά κέρδη από επιχειρηµατική δραστηριότητα ή νοµικό πρόσωπο ή νοµική οντότητα που διενεργεί πληρωµές ή δίνει παροχές σε είδος στους εργαζόµενους ή υπαλλήλους (άρθρα 59 1α, 60 1,6 ν. 4172/ 2013). β) Καταβολή του παρακρατήθενος φόρου εισοδήµατος από συντάξεις που καταβλήθηκαν κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 από νοµικά πρόσωπά ή νοµικές οντότητες που καταβάλλουν συντάξεις και τα ταµεία κοινωνικής ασφάλισης ή παρόµοιες νοµικές οντότητες που διενεργούν πληρωµές σε ασφαλισµένους (άρθρα 59 1β,γ, 60 1,6 ν. 4172/2013). γ) Καταβολή του παρακρατήθενος φόρου εισοδήµατος για µισθωτή εργασία που κατέβαλαν φυσικά ή νοµικά πρόσωπα ή νοµικές οντότητες κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 σε αξιωµατικούς και κατώτερο πλήρωµα που υπηρετεί σε πλοία του εµπορικού ναυτικού (άρθρα 59 1 & 60 2,6 ν. 4172/2013). δ) Καταβολή, σύµφωνα µε την υποβληθείσα δήλωση στις , του παρακρατήθενος φόρου κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 από φυσικά ή νοµικά πρόσωπα ή νοµικές οντότητες που ασκούν επιχειρηµατική δραστηριότητα, τους φορείς της γενικής κυβέρνησης και όσοι δραστηριοποιούνται µέσω µόνιµης εγκατάστασης στην Ελλάδα του: - 10% για εισόδηµα από µετοχές, ιδρυτικούς τίτλους ή άλλα δικαιώµατα συµµετοχής σε κέρδη, εισόδηµα από µερίδια, µερίδες, συµµετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, διανοµές κερδών νοµικών προσώπων ή νοµικών οντοτήτων, προµερίσµατα, µαθηµατικά αποθεµατικά, 15% για εισόδηµα από καταθέσεις, κρατικά οµόλογα, τίτλους και ο- µολογίες µε ή χωρίς ασφάλεια, για κάθε δανειακή σχέση, repos, reverse repos, ανταµοιβών που απορρέουν από τίτλους, οµολογίες, χρεόγραφα, 20% για εισόδηµα από δικαιώµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας επί λογοτεχνικού, καλλιτεχνικού ή επιστηµονικού έργου, κινηµατογραφικών και τηλεοπτικών ταινιών, µαγνητοταινιών για ραδιοφωνικές εκποµπές, αναπαραγωγή βιντεοκασετών, λογισµικού για εµπορική εκµετάλλευση ή προσωπική χρήση, 20% για εισόδηµα από δικαιώµατα διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας, ε- µπορικών σηµάτων, προνοµίων, σχεδίων ή υποδειγµάτων, σχεδιαγραµµάτων, απόρρητων χηµικών τύπων ή µεθόδων κατεργασίας, εκµί- 1297

14 Φορ. Ηµερολόγιο Σεπτεµβρίου Ιούλιος 2014 ΦΕ σθωση εξοπλισµού και εµπορευµατοκιβωτίων κ.λπ., 20% για εισόδηµα από αµοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αµοιβές διοίκησης, αµοιβές για συµβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες αµοιβές για παρόµιες υπηρεσίες, ανεξαρτήτως εάν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα όταν λήπτης της αµοιβής είναι φυσικό πρόσωπο. ε) Καταβολή, σύµφωνα µε την υποβληθείσα δήλωση στις , του παρακρατήθενος φόρου κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 για α- σφάλισµα που καταβλήθει εφάπαξ ή µε τη µορφή περιοδικά καταβαλλόµενης παροχής στο πλαίσιο οµαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συµβολαίων, στ) Καταβολή, σύµφωνα µε την υποβληθείσα δήλωση στις , του παρακρατήθενος φόρου κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 από τους φορείς γενικής κυβέρνησης για την προµήθεια αγαθών ή υπηρεσιών α- πό νοµικά πρόσωπα. ζ) Καταβολή, σύµφωνα µε την υποβληθείσα δήλωση στις , του παρακρατήθενος φόρου 3% κατά το µήνα Ιούνιο του 2014 από τους ασκούντες επιχειρηµατική δραστηριότητα για αµοιβές σε εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων και ενοικιαστών δήµόσιων, δηµοτικών ή λιµενικών προσόδων, η) Yποβολή δήλωσης και καταβολή του τέλους συνδροµητών κινητής τηλεφωνίας για τους λογαριασµούς που εκδόθηκαν από έως Tα τέλη υπολογίζονται για κάθε µηνιαίο λογαριασµό (άρθρο 12 ν. 2579/1998). 1298

15 ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΣΧΕΣΕΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ - ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΩΝ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ, ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ: ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΕΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΜΗΤΡΩΟΥ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΙΑΦΟΡΩΝ ΙΟΥΝΙΟΣ 2014

16 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ (αρµοδιότητα της /νσης Φορολογίας Εισοδήµατος) Επισήμανση: Τα θέµατα που αφορούν στην υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος οικονοµικού έτους 2014, έχουν περιληφθεί σε Εγχειρίδια τα οποία είναι αναρτηµένα στις ιστοσελίδες του Υπουργείου. Για την πληρότητα της ύλης του κειµένου, περιλαµβάνονται και στο παρόν Εγχειρίδιο. Α) ΤΜΗΜΑ Α (ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ) 1. Ποια είναι τα κριτήρια για την υπαγωγή στη φορολογία των φυσικών προσώπων, κατοίκων ηµεδαπής και αλλοδαπής, βάσει του άρθρου 2 του ΚΦΕ; Σε φόρο για το παγκόσµιο εισόδηµά του υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του στην Ελλάδα. Σε φόρο για το εισόδηµα που προκύπτει στην Ελλάδα υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του ή της συνήθους διαµονής του. Ως συνήθης θεωρείται η διαµονή στην Ελλάδα η οποία υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις ηµέρες συνολικά µέσα στο ίδιο ηµερολογιακό έτος. Η διαµονή τεκµαίρεται ως συνήθης, εκτός αν ο φορολογούµενος αποδείξει διαφορετικά. Επίσης, κάθε φυσικό πρόσωπο που υπηρετεί στην αλλοδαπή, εάν: α) είναι λειτουργός ή συνδέεται µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας δηµόσιου ή ιδιωτικού δικαίου µε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 1Β του ν. 2362/1995, που έχει προστεθεί µε το άρθρο 2 του ν.3871/2010 ή β) συνδέεται µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας δηµόσιου ή ιδιωτικού δικαίου µε θεσµικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή ιεθνή Οργανισµό και είχε κατά το χρόνο της εισόδου του στην υπηρεσία του θεσµικού οργάνου της Ε.Ε. ή του ιεθνούς Οργανισµού την κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του στην Ελλάδα, θεωρείται ότι συνεχίζει να έχει την κατοικία του στην Ελλάδα. Οµοίως, θεωρούνται ότι έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα και τα µέλη της οικογένειας που το βαρύνουν σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 7, εκτός αν έχουν την κατοικία ή τη συνήθη διαµονή τους σε κράτος στο οποίο υπόκεινται σε φόρο για το παγκόσµιο εισόδηµά τους και το κράτος αυτό δεν περιλαµβάνεται στον κατάλογο των κρατών που περιέχεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 51Α. Εποµένως, ένας κάτοικος Ελλάδας ή συνήθως διαµένων στην Ελλάδα φορολογείται στη χώρα µας για το σύνολο των εισοδηµάτων που αποκτά, τόσο στην ηµεδαπή, όσο και στην αλλοδαπή, ενώ ο κάτοικος αλλοδαπής φορολογείται στην Ελλάδα µόνο για το εισόδηµα που αποκτά από πηγές Ελλάδας. Κατ εξαίρεση των ανωτέρω, υπόκειται σε φόρο µόνο για το εισόδηµα που προκύπτει στην Ελλάδα, για τρία διαδοχικά έτη και για µία µόνο φορά, το φυσικό πρόσωπο που έχει τη συνήθη διαµονή του στην Ελλάδα και υπόκειται σε φόρο για το παγκόσµιο εισόδηµά του σε κράτος το οποίο δεν έχει συνάψει µε την Ελλά-

17 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο δα Σύµβαση για την Αποφυγή ιπλής Φορολογίας σχετικά µε τους φόρους εισοδήµατος και κεφαλαίου και εφόσον το κράτος αυτό δεν περιλαµβάνεται στον κατάλογο των κρατών που περιέχεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 51Α. Το χρονικό διάστηµα των τριών ετών υπολογίζεται από την έναρξη διαµονής του φυσικού προσώπου στην Ελλάδα (ΠΟΛ.1142/2012). 2. Ποια είναι τα δικαιολογητικά που υποχρεούνται να υποβάλλουν τα φυσικά πρόσωπα τα οποία δηλώνουν ότι φορολογούνται µόνο για τα εισοδή- µατά τους που προκύπτουν στην Ελλάδα και σε ποια.ο.υ υποβάλλονται; Τα εν λόγω δικαιολογητικά καθορίζονται µε την ΠΟΛ. 1136/ Απόφαση του Υφυπουργού Οικονοµικών και υποβάλλονται, µέσω του φορολογικού εκπροσώπου του, στη.ο.υ στην οποία ο υπόχρεος υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήµατος, ως κάτοικος αλλοδαπής. 3. Ποια είναι η προθεσµία για την υποβολή των πιο πάνω δικαιολογητικών; Σύµφωνα µε την ΠΟΛ.1051/ τα φυσικά πρόσωπα που δηλώνουν κάτοικοι εξωτερικού και αποκτούν πραγµατικό εισόδηµα που προκύπτει στην Ελλάδα υποχρεούνται να υποβάλουν, εµπρόθεσµα (πριν την λήξη της προθεσµίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατός τους και όχι πέραν της λήξης του οικείου οικον. έτους), σε φυσική µορφή τα προβλεπόµενα δικαιολογητικά, από τα οποία προκύπτει ότι είναι κάτοικοι εξωτερικού, µέσω του φορολογικού εκπρoσώπου τους, στην καθ ύλην αρµόδια ΟΥ όπου ο υπόχρεος υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήµατος ως κάτοικος αλλοδαπής. 4. Τι προβλέπεται για την περίπτωση όπου τα πιο πάνω δικαιολογητικά δεν προσκοµιστούν ή προσκοµιστούν εκπρόθεσµα; Η µη υποβολή ή η εκπρόθεσµη υποβολή των προβλεπόµενων δικαιολογητικών, για την απόδειξη της φορολογικής κατοικίας των φυσικών προσώπων, συνεπάγεται ότι θα θεωρούνται κάτοικοι Ελλάδας και θα φορολογούνται στην Ελλάδα για το παγκόσµιο εισόδηµά τους. 5. Ποια δικαιολογητικά πρέπει να υποβληθούν µαζί µε τη δήλωση φορολογίας εισοδήµατος για τις εκπιπτόµενες δαπάνες: ιατηρείται η έκπτωση 10% από τον φόρο που προκύπτει για τα εισοδήµατα που φορολογούνται µε την κλίµακα των µισθωτών και συνταξιούχων για τις εξής δαπάνες: ΑΠΑΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ, ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ Έξοδα ιατρικής περίθαλψης Ως έξοδα ιατρικής περίθαλψης θεωρούνται οι αµοιβές που καταβάλλονται σε ιατρούς όλων των ειδικοτήτων και ιατρικά κέντρα, για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, οι αµοιβές που καταβάλλονται σε οδοντιάτρους για οδοντοθεραπεία, οδοντοπροσθετική και γναθοχειρουργικό, η δαπάνη για φυσιοθεραπεία και λουτροθεραπεία, καθώς και για λογοθεραπεία και για επισκέψεις σε ψυχολόγο, για

18 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ την αποκατάσταση της υγείας ύστερα από σχετική γνωµάτευση του θεράποντος ιατρού. Για την αναγνώριση της δαπάνης που καταβάλλεται σε ψυχολόγο και λογοθεραπευτή, εκτός από τη γνωµάτευση του γιατρού απαιτείται και βεβαίωση του γιατρού ότι έλαβε υπόψη του τα πορίσµατα του ψυχολόγου ή του λογοθεραπευτή για την παροχή των τελικών υπηρεσιών του. Για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις απαιτείται διπλότυπη απόδειξη του ιατρού σύµφωνα µε τις σχετικές διατάξεις του ΚΒΣ. Έξοδα νοσοκοµειακής περίθαλψης Ως έξοδα νοσοκοµειακής περίθαλψης θεωρούνται οι πιο κάτω δαπάνες, για την απόδειξη της καταβολής των οποίων απαιτούνται τα εξής δικαιολογητικά: Α. Προκειµένου για νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές: α) ιπλότυπη απόδειξη της κλινικής, από την οποία να προκύπτει το ποσό της δαπάνης, για τη νοσηλεία του ασθενή. Για την έκδοση αυτής της απόδειξης εφαρ- µόζονται οι σχετικές διατάξεις του ΚΒΣ, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. β) Βεβαίωση του διευθυντή της κλινικής για το χρόνο νοσηλείας του ασθενή και το ποσό των εξόδων αυτής, αναλυτικά κατά είδος εξόδου. B. Προκειµένου για νοσήλια σε κρατικά και λοιπά νοσηλευτικά ιδρύµατα: α) ιπλότυπη απόδειξη είσπραξης του νοσηλευτικού ιδρύµατος, από την οποία να προκύπτει το ποσό της δαπάνης, για τη νοσηλεία του ασθενή. β) Βεβαίωση του διευθυντή του νοσηλευτικού ιδρύµατος, για το χρόνο νοσηλείας του ασθενή και το ποσό των εξόδων αυτής, αναλυτικά κατά είδος εξόδου. Στις πιο πάνω υποπεριπτώσεις, δεν είναι απαραίτητη η υποβολή των πιο πάνω βεβαιώσεων, αν τα στοιχεία αυτών αναγράφονται στις διπλότυπες αποδείξεις εισπράξεων. Γ. Έξοδα για την απασχόληση νοσοκόµου α) Βεβαίωση του θεράποντα ιατρού, µε την οποία να βεβαιώνεται το είδος της νόσου από την οποία πάσχει ο ασθενής, η διάρκειά της, καθώς και η ανάγκη απασχόλησης νοσοκόµου, λόγω της σοβαρότητας της νόσου. β) Απόδειξη είσπραξης της αµοιβής από το πρόσωπο που πρόσφερε υπηρεσίες ως νοσοκόµος, στην οποία πρέπει να αναφέρεται το ονοµατεπώνυµό του, το όνοµα του πατέρα του, ο αριθµός φορολογικού µητρώου ή ταυτότητας, η διεύθυνση της κατοικίας του και η χρονική διάρκεια παροχής των υπηρεσιών του, νόµιµα υπογραµµένη.. Έξοδα σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωµένων και προσώπων που πάσχουν από κινητική αναπηρία, οι οποίες εδρεύουν στην Ελλάδα. α) ιπλότυπη απόδειξη παροχής υπηρεσιών, η οποία εκδίδεται από τη επιχείρηση που εισπράττει την αµοιβή σύµφωνα µε τις διατάξεις του ΚΒΣ, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. β) Βεβαίωση του διευθυντή ή του νόµιµου εκπροσώπου της επιχείρησης για τον ακριβή χρόνο της περίθαλψης του προσώπου που κατέβαλε ή για το οποίο καταβλήθηκε η δαπάνη, καθώς και το ποσό αυτής κατά κατηγορία δαπάνης. Ε. Έξοδα αγοράς και τοποθέτησης οργάνων στο σώµα του ασθενή και αντικατάστασης µελών του σώµατός του µε τεχνητά. Σε περίπτωση που η σχετική δαπάνη αποτελεί µέρος των εξόδων νοσοκοµει-

19 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο ακής περίθαλψης, απαιτούνται τα δικαιολογητικά που προαναφέρθηκαν στην πιο πάνω περίπτωση. Σε περίπτωση που ο ίδιος ο ασθενής προµηθεύεται τα όργανα ή τα τεχνητά µέλη από το ελεύθερο εµπόριο, απαιτείται απόδειξη λιανικής πώλησης. Η απόδειξη αυτή, η οποία εκδίδεται σύµφωνα µε τις σχετικές διατάξεις του ΚΒΣ, πρέπει να περιέχει, εκτός από τα στοιχεία που ορίζουν αυτές οι διατάξεις και το ονοµατεπώνυµο του αγοραστή, καθώς και το είδος του πωλούµενου πράγµατος. Σε περίπτωση αγοράς γυαλιών όρασης ή φακών επαφής ή ακουστικών βαρηκοΐας, εκτός από την απόδειξη που προβλέπει ο ΚΒΣ, απαιτείται και βεβαίωση γιατρού. ΣΤ. Ειδικές δαπάνες περίθαλψης ανάπηρων παιδιών ή πασχόντων από ανίατο νόσηµα. α) ιπλότυπη απόδειξη είσπραξης, η οποία εκδίδεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του ΚΒΣ, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά. β) Βεβαίωση του διευθυντή της σχολής ή του θεραπευτηρίου από την οποία να προκύπτει ο ακριβής χρόνος φοίτησης ή περίθαλψης, το ποσό της δαπάνης αναλυτικά, καθώς και η πάθηση του τέκνου (ονοµασία ανίατου νοσήµατος) ή την κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτο(τυφλό, κωφάλαλο κτλ.) Αν τα σχετικά δικαιολογητικά έχουν εκδοθεί από αλλοδαπό φορέα (σχολείο ή θεραπευτήριο) πρέπει να έχουν περιεχόµενο σύµφωνα µε τα παραπάνω. Νοσήλια που καταβάλλονται στην αλλοδαπή Προκειµένου για έξοδα ιατρικής και νοσοκοµειακής περίθαλψης που καταβάλλονται στην αλλοδαπή, απαιτούνται οι σχετικές βεβαιώσεις των αλλοδαπών ιατρών ή νοσοκοµείων. Ποσοστό 10% των δαπανών ιατρικής και νοσοκοµειακής περίθαλψης εφόσον υπερβαίνουν το 5% του ατοµικού φορολογούµενου εισοδήµατος που προέρχεται από το σύνολο των εισοδηµάτων που φορολογούνται µε την κλίµακα των µισθωτών συνταξιούχων, θα αφαιρεθεί από το φόρο. Το ποσό της µείωσης δεν µπορεί να υπερβεί τα ευρώ, για τον κάθε φορολογούµενο. Εξοδα φαρµακευτικής περίθαλψης Περιλαµβάνονται τα έξοδα για φαρµακευτική περίθαλψη. Για την αναγνώριση της δαπάνης απαιτείται απόδειξη λιανικής πώλησης του φαρµακείου σύµφωνα µε τις διατάξεις του ΚΒΣ. ΑΠΑΝΗ ΩΡΕΩΝ Για την απόδειξη της καταβολής του ποσού των δωρεών ή χορηγιών, απαιτούνται τα ακόλουθα, κατά περίπτωση, δικαιολογητικά: Α) Προκειµένου για δωρεά ιατρικών µηχανηµάτων και ασθενοφόρων αυτοκινήτων στα κρατικά και δηµοτικά νοσηλευτικά ιδρύµατα και νοσοκο- µεία Ν.Π.Ι.. που επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισµό: (α) Βεβαίωση του δωρεοδόχου ότι έγινε αποδεκτή η δωρεά. (β) Αντίγραφο του πρωτοκόλλου παράδοσης παραλαβής. Β) Προκειµένου για δωρεά χρηµατικών ποσών στους φορείς της Γενι-

20 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ κής Κυβέρνησης, το Εθνικό Ταµείο Κοινωνικής Συνοχής, τους Ιερούς ναούς, τις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, το Οικουµενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύµων, την Ιερά Μονή Σινά, την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, τα δηµοτικά νοσοκοµεία και τα νοσοκοµεία Ν.Π.Ι.. που επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισµό: (α) ιπλότυπη απόδειξη ή γραµµάτιο είσπραξης που εκδίδεται από το δωρεοδόχο (β) Βεβαίωση από την οποία να προκύπτει η αποδοχή της δωρεάς και η καταχώρηση αυτών των ποσών στα επίσηµα βιβλία του δωρεοδόχου. Σε περίπτωση που αυτό έχει δοθεί στο δωρεοδόχο για την είσπραξη του ποσού που δωρίθηκε, υποβάλλεται αντίγραφο του γραµµατίου, κυρωµένο από το φορέα έκδοσής του. Γ) Προκειµένου για δωρεά χρηµατικών ποσών σε κοινωφελή ιδρύµατα, σε σωµατεία µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, σε ηµεδαπά Ν.Π... και Ν.Π.Ι.. που νόµιµα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, σε ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς που διέπονται από το ν.1514/1985 (ΦΕΚ 13 Α ) και τέλος στα ερευνητικά κέντρα που αποτελούν ηµεδαπά νοµικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα: (α) ιπλότυπη απόδειξη ή γραµµάτιο είσπραξης του ποσού της δωρεάς ή χορηγίας, η οποία εκδίδεται από το νόµιµο εκπρόσωπο του δωρεοδόχου. (β) Βεβαίωση από την οποία να προκύπτει η αποδοχή της δωρεάς και η καταχώρηση του ποσού αυτής στα επίσηµα βιβλία του δωρεοδόχου. Τα ποσά των δωρεών και χορηγιών λαµβάνονται υπόψη µόνο εφόσον έχουν κατατεθεί σε ειδικό λογαριασµό του νοµικού προσώπου, που πρέπει να ανοιχθεί για τον σκοπό αυτό σε πιστωτικό ίδρυµα που νόµιµα λειτουργεί στην Ελλάδα ή στη χώρα εγκατάστασης των πιο πάνω φορέων και οργανισµών. Το γραµµάτιο είσπραξης του πιστωτικού ιδρύµατος που εκδίδεται πρέπει να αναφέρει τα στοιχεία του δωρητή ή χορηγού και δωρεοδόχο, το ποσό της δωρεάς ή χορηγίας αριθµητικών και ολογράφως, την ηµεροµηνία κατάθεσής του και την υπογραφή του δωρητή ή χορηγού, κατά περίπτωση. Ποσοστό 10% αυτών των δαπανών µειώνει το φόρο. Η µείωση αυτή γίνεται εφόσον τα ποσά των δωρεών και χορηγιών υπερβαίνουν συνολικά τα 100 ευρώ. ΑΠΑΝΗ ΙΑΤΡΟΦΗΣ Για την απόδειξη της καταβολής της διατροφής από τον ένα σύζυγο στον άλλο υποβάλλονται: α) επικυρωµένο αντίγραφο της σχετικής δικαστικής απόφασης ή της σχετικής συµβολαιογραφικής πράξης και β) υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 του συζύγου που την εισέπραξε, στην οποία θα αναγράφεται ο ΑΦΜ του, το ετήσιο ποσό που εισέπραξε και τα στοιχεία αυτού που την κατέβαλε. Ποσοστό 10% του ποσού της διατροφής εκπίπτει από το φόρο, το ποσό δε αυ-

21 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο τής της µείωσης δε µπορεί να υπερβεί τα ευρώ. ΑΠΑΝΗ ΓΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΗ ΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ Για να αναγνωριστεί το ποσό αυτής της δαπάνης, απαιτείται το αποδεικτικό κατάθεσης του ποσού στην Τράπεζα της Ελλάδας ή σε οποιαδήποτε άλλη τράπεζα στο οποίο πρέπει να αναφέρεται ρητά ότι η κατάθεση έγινε για το «Λογαριασµό Αλληλεγγύης για την απόσβεση του ηµόσιου Χρέους». Ποσοστό 20% της δαπάνης αυτής αφαιρείται από το φόρο. 6. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για το αυξηµένο αφορολόγητο λόγω αναπηρίας; Για την αναγνώριση της µείωσης του ποσού του φόρου κατά διακόσια (200) ευρώ για φορολογούµενο µε αναπηρία και για καθένα από τα πρόσωπα που συνοικούν µε αυτόν η τον βαρύνουν, απαιτούνται τα παρακάτω δικαιολογητικά: α) Προκειµένου για αναπήρους µε αναπηρία 67% και άνω, γνωµάτευση των οικείων υγειονοµικών επιτροπών του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή της Ανωτάτης του Στρατού Υγειονοµικής Επιτροπής (ΑΣΥΕ) από την οποία να προκύπτει το ποσοστό αναπηρίας 67% και πάνω και η χρονική της διάρκεια. εν λαµβάνεται υπόψη επαγγελµατική ή ασφαλιστική αναπηρία. Σηµειώνεται ότι οι ήδη εκδοθείσες γνωµατεύσεις (πριν την ) από τις Πρωτοβάθµιες Υγειονοµικές Επιτροπές των Νοµαρχιών, µπορούν να χρησιµοποιούνται για την αναγνώριση της υπόψη φορολογικής ελάφρυνσης επ αόριστον, αν πρόκειται για επ αόριστον κρίση, ή αλλιώς µέχρι την ηµεροµηνία που λήγει η ισχύς τους, εφ όσον είχαν εκδοθεί σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο σχετικό φορολογικό πλαίσιο κατά το χρόνο έκδοσής τους. Σε περίπτωση που έχουν εκδοθεί ελλιπείς γνωµατεύσεις, ή γνωµατεύσεις από αναρµόδιες, βάσει του ισχύοντος νοµοθετικού πλαισίου, υγειονοµικές επιτροπές, δεν είναι δυνατό να γίνουν δεκτές για την αναγνώριση φορολογικών ελαφρύνσεων. β) Προκειµένου για ανάπηρους αξιωµατικούς ή οπλίτες ή θύµατα πολέµου, καθώς και αναπήρους ή θύµατα εθνικής αντίστασης ή εµφύλιου πολέµου, σύµφωνα µε τις διατάξεις των νόµων 1543/1985 (Φ.Ε.Κ. 73 Α ) και 1863/1985 (Φ.Ε.Κ. 204 Α ), όπως τροποποιήθηκαν µε το νόµο 1976/1991 (ΦΕΚ 184 Α), σχετική βεβαίωση της αρµόδιας Υπηρεσίας του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Ειδικά για τους αναπήρους αξιωµατικούς και οπλίτες, καθώς και τα θύµατα πολέµου αρκούν τα ενηµερωτικά σηµειώµατα πληρωµής της σύνταξής τους, στα οποία αναγράφεται ο δεκαψήφιος ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ της σύνταξής τους, ο οποίος πρέπει να αρχίζει από 3 ή 4. Επίσης, ειδικά για τα πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 1579/1950 (Φ.Ε.Κ. 286 Α ) και ν.δ. 330/1947 (Φ.Ε.Κ. 84 Α ), απαιτείται σχετική βεβαίωση της Ελληνικής Αστυνοµίας. Τέλος, ειδικά για αξιωµατικούς οι οποίοι έχουν τεθεί σε κατάσταση πολεµικής διαθεσιµότητας ή για αξιωµατικούς που εξαιτίας πολεµικού τραύµατος ή νοσήµατος που επήλθαν λόγω κακουχιών σε πολεµική περίοδο, βρίσκονται σε κατάσταση υπηρεσίας γραφείου, βεβαίωση της αρµόδιας κρατικής υπηρεσίας που τους χορηγεί τις αποδοχές τους.

22 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ 7. Τα γεωργικά εισοδήµατα συµπληρώνονται και στο Ε3; Τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν γεωργική εκµετάλλευση και τα οποία δεν τηρούν ή τηρούν βιβλία Β Κατηγορίας του Κ.Β.Σ. δεν συνυποβάλλουν το έντυπο Ε3. Αντίθετα, το Ε3 θα συνυποβληθεί µε το έντυπο Ε5 από τους υποχρέους σε τήρηση βιβλίων Β κατηγορίας του ΚΒΣ που δηλώνουν εισοδήµατα από γεωργική εκµετάλλευση. 8. Οι αγροτικές επιδοτήσεις καλύπτουν τεκµήριο; Οι αγροτικές ενισχύσεις, επιδοτήσεις, αποζηµιώσεις κλπ επι της παραγωγής αναγράφονται στους κωδικούς και δεν λαµβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισµό των τεκµηρίων. Το τελευταίο ισχύει και για τις συνδεδεµένες µε την παραγωγή επιδότησης (Κωδικοί: ). 9. Πώς αποδεικνύεται ότι ένα ακίνητο παρέµεινε κενό; Πρέπει να προσκοµίζονται φωτοαντίγραφα των λογαριασµών της.ε.η. ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, όπως λογαριασµοί ύδρευσης, κοινοχρήστων κ.λ.π. από τα οποία να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό το συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα. 10. Πώς φορολογούνται εισοδήµατα που αποκτήθηκαν στην αλλοδαπή; Πρώτα εξετάζουµε τι προβλέπει η σύµβαση αποφυγής της διπλής φορολογίας του εισοδήµατος που τυχόν ισχύει, µεταξύ του συγκεκριµένου κράτους µε την Ελλάδα. Αν δεν προβλέπεται κάτι διαφορετικό ή δεν υπάρχει σύµβαση, τότε το εισόδηµα που αποκτήθηκε στην αλλοδαπή προστίθεται στα υπόλοιπα εισοδήµατα και φορολογείται. Σηµειώνεται ότι από το οικον. έτος 1993 (χρήση 1/1-31/12/1992) οι συντάξεις του εξωτερικού υπάγονται σε φόρο εισοδήµατος στην Ελλάδα. Ο φόρος που αποδεδειγµένα καταβλήθηκε σε κράτος µε το οποίο η Ελλάδα έχει θέσει σε ισχύ Σ.Α..Φ, για το εισόδηµα που προέκυψε σ αυτό, εκπίπτει από το φόρο που αναλογεί στο συνολικό του εισόδηµα, µέχρι όµως του ποσού του φόρου που αναλογεί για το εισόδηµα της αλλοδαπής στην Ελλάδα, µε την επιφύλαξη των όσων προβλέπονται από τη διµερή σύµβαση, αν υπάρχει. 11. ύνανται να εκχωρηθούν τα ανείσπρακτα µισθώµατα που αποκτήθηκαν το έτος 2013; Η εκχώρηση γίνεται από 1/1/ /12/2014. Εάν η δήλωση εκχώρησης γίνει πριν την υποβολή της δήλωσης δεν δηλώνονται τα εκχωρηθέντα µισθώµατα του έτους Σε διαφορετική περίπτωση θα συµπεριληφθούν στην αρχική δήλωση και µετά την δήλωση εκχώρησης θα γίνει νέα εκκαθάριση. 12. Ποιο ποσό κεφαλαίου προηγούµενων ετών που φορολογήθηκε ή νόµιµα έχει απαλλαχθεί από τη φορολογία, αναγνωρίζεται για την κάλυψη της ετήσιας αντικειµενικής δαπάνης; Για τον προσδιορισµό κεφαλαίου του φορολογούµενου ανά έτος λαµβάνονται

23 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο υπόψη, τα πραγµατικά εισοδήµατα που έχουν φορολογηθεί ή νόµιµα απαλλαγεί από το φόρο, τα οποία προκύπτουν από συµψηφισµό των θετικών και αρνητικών στοιχείων αυτών, τα χρηµατικά ποσά που ορίζονται στο άρθρο 19 του ΚΦΕ και οποιοδήποτε άλλο ποσό το οποίο αποδεδειγµένα έχει εισπραχθεί, και στη συνέχεια εκπίπτουν οι δαπάνες που προσδιορίζονται στα άρθρα 16 και 17, ανεξάρτητα αν απαλλάσσονται της εφαρµογής των άρθρων αυτών (µε εξαίρεση τις χρήσεις 2008 και 2009 για τις οποίες οι δαπάνες των άρθρων 16 και 17 θα αφαιρούνται κατά τον προσδιορισµό του κεφαλαίου των ετών αυτών, µόνο εφόσον εµπίπτουν στις διατάξεις εφαρµογής του τεκµηρίου). Αν δεν υπάρχουν δαπάνες του άρθρου 16 του ν. 2238/1994 ή αν είναι κάτω από 3000 ευρώ προκειµένου για άγαµο και 5000 ευρώ προκειµένου για συζύγους, το ποσό που πρέπει να εκπέσει προσδιορίζεται µε βάση την κοινωνική, οικονοµική και οικογενειακή κατάσταση των φορολογουµένων και τις αποδεδειγµένες δαπάνες διαβίωσής τους και σε καµµιά περίπτωση δεν µπορεί να είναι κατώτερο των και ευρώ αντίστοιχα. Για την κάλυψη της ετήσιας τεκµαρτής δαπάνης ο φορολογούµενος µπορεί να επικαλεστεί κεφάλαιο προηγουµένων ετών προς ανάλωση, για όσα χρόνια ο ίδιος έχει στοιχεία που το αποδεικνύουν και εφόσον βέβαια αυτά γίνονται δεκτά από τον προϊστάµενο της αρµόδιας.ο.y. Εξάλλου για την κάλυψη της ετήσιας τεκµαρτής δαπάνης ο φορολογούµενος, φέροντας το βάρος της απόδειξης, µπορεί να επικαλεστεί, πραγµατικά εισοδήµατα που απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται µε ειδικό τρόπο, χρηµατικά ποσά που δε θεωρούνται εισόδηµα, ποσά που προέρχονται από τη διάθεση περιουσιακών στοιχείων, εισαγωγή συναλλάγµατος εφόσον δικαιολογείται η απόκτησή του στην αλλοδαπή, δάνεια, δωρεές ή γονικές παροχές χρηµατικών ποσών. Τα δάνεια που λαµβάνονται για αγορά, ανέγερση ή επισκευή κατοικίας δε λαµβάνονται υπόψη για την κάλυψη της ετήσιας τεκµαρτής δαπάνης, ενώ τα καταναλωτικά δάνεια µπορούν να ληφθούν υπόψη. 13. Σε ποιόν κωδικό θα καταχωρηθεί η σύνταξη πολύτεκνης µητέρας; Στα ποσά που απαλλάσσονται από το φόρο. Για το οικον. έτος 2014 στους κωδ Οι δαπάνες προµήθειας φαρµάκων αναγνωρίζονται ως νοσοκοµειακά έξοδα; Ναι, συµπεριλαµβάνονται στα έξοδα ιατρικής περίθαλψης. 15. Πώς πρέπει να δηλωθούν οι αναδροµικές αποδοχές, οι οποίες εισπράχθηκαν µέσα στο διαχειριστικό έτος 2013 και δεν υπάγονται στις διατάξεις της περίπτωσης δ της παραγράφου 4 του άρθρου 45 του ν.2238/ 1994; Με συµπληρωµατικές δηλώσεις στο έτος που ανάγονται. 16. Σε περίπτωση διάστασης των συζύγων και υποβολής χωριστών δη-

24 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ λώσεων, χωρίς την προσκόµιση αντιγράφου αγωγής για διαζύγιο ή διατροφής ή πρακτικό κατανοµής της κοινής περιουσίας για συναινετικό διαζύγιο, ποια δικαιολογητικά πρέπει να συνυποβάλλουν µε τη δήλωση φορολογίας εισοδήµατος; εν ορίζονται άλλα συγκεκριµένα δικαιολογητικά. Είναι θέµα πραγµατικό. 17. Ποιες οι τιµές ζώνης για τον προσδιορισµό της ετήσιας αντικειµενικής δαπάνης ιδιοκατοικούµενης ή µισθούµενης ή δωρεάν παραχωρούµενης κατοικίας; Για τον υπολογισµό της ετήσιας αντικειµενικής δαπάνης λαµβάνεται υπόψη η τιµή ζώνης που ισχύει την 1η Ιανουαρίου της φορολογούµενης περιόδου. 18. Ισχύουν οι δωρεές χρηµατικών ποσών για την κάλυψη συνολικής ετήσιας δαπάνης; Μόνο οι δωρεές χρηµατικών ποσών για τις οποίες η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί µέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγµατοποιήθηκε η σχετική δαπάνη. 19. Ποια είναι η αρµόδια.ο.υ. για την κατάθεση ιδιωτικών συµφωνητικών µισθώσεως ακινήτων; Για µισθώσεις που συνάπτονται ή τροποποιούνται από δεν κατατίθενται ιδιωτικά συµφωνητικά µίσθωσης ακινήτων στις ΟΥ για θεώρηση αλλά υποβάλλονται ηλεκτρονικά τα πληροφοριακά στοιχεία µίσθωσης ακινήτων. 20. Πώς υπολογίζεται η προκαταβολή φόρου επόµενου οικονοµικού έτους σε φορολογουµένους µε εισοδήµατα από µισθωτές υπηρεσίες και εισοδήµατα από λοιπές πηγές; Ως προκαταβολή υπολογίζεται το πενήντα πέντε τοις εκατό (55%) του φόρου που αναλογεί στο συνολικό (πραγµατικό ή τεκµαρτό) εισόδηµα το κρινόµενο έτος. Αν υπάρχουν εισοδήµατα για τα οποία ο φόρος παρακρατήθηκε στην πηγή, ο φόρος αυτός θα εκπέσει από το φόρο που πρέπει να βεβαιωθεί ως προκαταβολή. ηλαδή, προκαταβολή = (κύριος φόρος + συµπληρωµατικός) Χ 55% µείον παρακρατούµενος φόρος ή προκαταβλητέος φόρος ελεύθερων επαγγελµατιών. 21. Πώς υποβάλλεται η φορολογική δήλωση σε περίπτωση θανάτου ενός από τους δύο συζύγους; Υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις. ηλαδή, µία στο όνοµα του αποβιώσαντος, η οποία υποβάλλεται από τους κληρονόµους αυτού και µία στο όνοµα του άλλου συζύγου. 22. Ποια η φορολογική κλίµακα που θα φορολογηθούν τα εισοδήµατα του οικον. έτους 2014 (χρήση ); Θεσπίζεται νέα κλίµακα για µισθωτούς και συνταξιούχους αποτελούµενη από τρία (3) κλιµάκια (αντί των 8 που ίσχυαν) µε ανώτερο συντελεστή 42% ο οποίος

25 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο εφαρµόζεται για εισοδήµατα πάνω από ευρώ (αντί του 45% που εφαρµοζόταν για εισοδήµατα πάνω από ευρώ), η οποία έχει ως εξής: ΚΛΙΜΑΚΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΟΙΚΟΝ. ΕΤΟΥΣ 2014 Κλιμάκιο Φορολογικός Φόρος Σύνολο Σύνολο Εισοδήματος Συντελεστής Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου (ευρώ) % (ευρώ) (ευρώ) (ευρώ) Υπερβάλλον 42 Με την ανωτέρω κλίµακα των µισθωτών - συνταξιούχων φορολογούνται τα παρακάτω εισοδήµατα: - Εισόδηµα από µισθωτές υπηρεσίες ηµεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης (Πίνακας 4Α και από πίνακα Ζ κωδικοί , ). - Οι φορολογούµενοι που εµπίπτουν στην παρ. 1 του άρθρου 45 και συµπληρώνουν τους κωδικούς Η προστιθέµενη διαφορά αντικειµενικών δαπανών, όταν δεν δηλώνεται εισόδηµα από καµία κατηγορία. - Ειδικά για τη χρήση 2013 (οικον. έτος 2014) το καθαρό εισόδηµα από γεωργικές επιχειρήσεις. Τα δηλωθέντα εισοδήµατα από ατοµική γεωργική επιχείρηση φορολογούνται µε την κλίµακα µισθωτών-συνταξιούχων, αλλά αυτοτελώς, δηλαδή το εισόδηµα αυτό δεν συναθροίζεται, µε το τυχόν εισόδηµα από µισθούς και συντάξεις για να υπολογισθεί ο συνολικός φόρος. Για το εισόδηµα όµως αυτό υπάρχει υποχρέωση προσκόµισης αποδείξεων προκειµένου να τύχουν της προβλεπόµενης µείωσης του φόρου. Επίσης, στην περίπτωση που φορολογούµενος έχει εισόδηµα από µισθωτές υπηρεσίες και από γεωργικές επιχειρήσεις θα υπολογίζεται ο συνολικός φόρος που προκύπτει από το άθροισµα των φόρων των δύο επιµέρους εισοδηµάτων (µισθωτές και γεωργικά), και µετά θα εφαρµόζεται η προβλεπόµενη µείωση του φόρου βάσει των περιπτώσεων α και β της παραγράφου 2 του άρθρου 9 του ν.2238/1994 µε την προσκόµιση αποδείξεων. ιευκρινίζεται ότι το γεωργικό εισόδηµα ηµεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης (πίνακας 4Β και από πίνακα Ζ κωδ ) φορολογείται αυτοτελώς, µε την κλίµακα των µισθωτών. Η διαµόρφωση του καθαρού γεωργικού εισοδήµατος του πίνακα 4Β, γίνεται µε τον ίδιο τρόπο που γινόταν µέχρι το οικ. έτος 2013, δηλαδή σύµφωνα µε το άρθρο 42 του ν.2238/1994. Το άρθρο 42 καταργείται για εισοδήµατα που αποκτώνται από 01/01/2014 και µετά. Θεσπίζεται νέα κλίµακα για εισοδήµατα από ατοµική εµπορική επιχείρηση και από άσκηση ελευθέριου επαγγέλµατος. Στην κλίµακα αυτή δεν περιλαµβάνονται εισοδήµατα από ατοµική γεωργική επιχείρηση:

26 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ Κλιμάκιο Φορολογικός Φόρος Σύνολο Σύνολο Εισοδήματος Συντελεστής Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου (ευρώ) % (ευρώ) (ευρώ) (ευρώ) Υπερβάλλον 33 Επισηµαίνεται ότι για τις νέες ατοµικές εµπορικές επιχειρήσεις ή νέους ελεύθερους επαγγελµατίες µε πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύµατος από 1η Ιανουαρίου 2013 και για τα τρία (3) πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητας τους ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιµακίου της παραπάνω κλίµακας µειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) και εφόσον το εισόδηµα της δραστηριότητας αυτής (από εµπορικές επιχειρήσεις ή ελευθέριο επάγγελµα) δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. (Η περίπτωση αυτή θα συνεχίσει να ισχύει βάση της παραγρ. 2 άρθρου 29 ν. 4172/2013). Τα εισοδήµατα Α κατηγορίας από µισθώσεις ακινήτων καθώς και της Γ κατηγορίας από κινητές αξίες, που µε την παρακράτηση δεν εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση, φορολογούνται µε την παρακάτω κλίµακα: Κλιμάκιο Φορολογικός Φόρος Σύνολο Σύνολο Εισοδήματος Συντελεστής Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου (ευρώ) % (ευρώ) (ευρώ) (ευρώ) Υπερβάλλον 33 ιευκρινίζεται ότι τα εισοδήµατα από µισθώσεις ακινήτων και από κινητές αξίες δεν φορολογούνται αυτοτελώς µε την ανωτέρω κλίµακα αλλά αθροίζονται για να υπολογισθεί ο συνολικός φόρος. 23. Σε ποιο εισόδηµα επιβάλλεται συµπληρωτικός φόρος; Στο ακαθάριστο ποσό του εισοδήµατος από ακίνητα, εκτός από το απαλλασσόµενο εισόδηµα από ιδιοκατοίκηση, µε συντελεστή 1,5%. Ειδικώς, ο συντελεστής αυξάνεται σε 3%, εφόσον η επιφάνεια κατοικίας υπερβαίνει τα 300 τ.µ. της κατοικίας ή πρόκειται για επαγγελµατική ή εµπορική µίσθωση. 24. Ποιες δαπάνες συνδέονται το ποσό µείωσης φόρου που προκύπτει µε βάση την κλίµακα µισθωτών και συνταξιούχων; Για να διατηρηθεί ακέραιο το ποσό µείωσης φόρου που προκύπτει µε βάση την κλίµακα µισθωτών και συνταξιούχων κατά τα αναφερόµενα στην προηγούµενη παράγραφο, ο φορολογούµενος απαιτείται να προσκοµίσει αποδείξεις (που να έχουν εκδοθεί σύµφωνα µε τις διατάξεις των Κανόνων Απεικόνισης Συναλλαγών ή σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ύψους 25% του δηλούµενου και φορολο-

27 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο γούµενου ατοµικού εισοδήµατος. Συγκεκριµένα λαµβάνονται υπόψη αποδείξεις για τις εξής δαπάνες: - από την Οµάδα 1 όλα τα είδη διατροφής - από την Οµάδα 2 όλα τα οινοπνευµατώδη ποτά και προϊόντα καπνού - από την Οµάδα 3 όλα τα είδη ενδύσεως και υπόδησης - από την Οµάδα 4 µόνο οι υπηρεσίες και είδη επισκευής και συντήρησης κατοικίας. εν λαµβάνονται υπόψη οι δαπάνες για ενοίκιο κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας, τα κοινόχρηστα, οι δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, θέρµανση, ηλεκτρισµό, οι τόκοι δανείου, οι δηµοτικοί φόροι. - από την Οµάδα 5 όλα τα διαρκή αγαθά οικιακής χρήσης (έπιπλα, σκεύη, ηλεκτρικές ή µη οικιακές συσκευές, εργαλεία κλπ), τα οικιακά προϊόντα καθαρισµού, οι οικιακές υπηρεσίες. - από την Οµάδα 7 µόνο οι µεταφορές πραγµάτων (υπηρεσίες µετακόµισης οικιακών ειδών), η συντήρηση και η επισκευή αυτοκινήτου/ µοτοσυκλέτας, τα ανταλλακτικά, τα καύσιµα και τα λιπαντικά, η µίσθωση ταξί. εν λαµβάνονται υπόψη οι αγορές µεταφορικών µέσων (αυτοκίνητα, µοτοσυκλέτες κλπ), τα εισιτήρια σε κάθε είδους µεταφορικό µέσο και τα διόδια. - από την Οµάδα 9 όλα τα αγαθά και υπηρεσίες που έχουν σχέση µε την αναψυχή και τον πολιτισµό (συσκευές εικόνας και ήχου, µουσικά όργανα για οικιακή χρήση, εξοπλισµός για αθλητισµό και αναψυχή, υπηρεσίες αθλητισµού και αναψυχής, θέατρα, κινηµατογράφοι, µουσεία, κατοικίδια, άνθη, τυχερά παιχνίδια, εφηµερίδες, περιοδικά, γραφική ύλη, οµαδικά ταξίδια κ.λπ.) εν λαµβάνονται υπόψη οι εισφορές στη Τ και σε συνδροµητικά κανάλια. - από την Οµάδα 10 µόνο τα δίδακτρα φροντιστηρίων και ξένων γλωσσών. εν λαµβάνονται υπόψη οι δαπάνες για δίδακτρα προσχολικής, πρωτοβάθ- µιας, δευτεροβάθµιας, µεταδευτεροβάθµιας µη τριτοβάθµιου επιπέδου, τριτοβάθµιας εκπαίδευσης καθώς και οι δαπάνες για ωδεία, γυµναστήρια, σχολές χορού κλπ. που συνιστούν οργανωµένους συνεχείς και σταδιακούς κύκλους µαθηµάτων κατάρτισης. - από την Οµάδα 11 όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες από καταστήµατα τροφοδοσίας (εστιατόρια, καφενεία, µπαρ, καντίνες κλπ) και όλες οι υπηρεσίες από ξενοδοχεία, πανσιόν, ενοικιαζόµενα δωµάτια. - από την Οµάδα 12 όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες ατοµικού ευπρεπισµού (κοµµωτήρια, ινστιτούτα αισθητικής κλπ.), τα προσωπικά είδη (κοσµήµατα, βρεφικά είδη, είδη καπνιστού κ.λπ.), οι υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας (γηροκοµεία, ιδρύµατα για άτοµα µε ειδικές ανάγκες, κέντρα αποκατάστασης, φροντίδα στο σπίτι για άτοµα τρίτης ηλικίας και άτοµα µε ειδικές ανάγκες, υπηρεσίες οικογενειακών συµβούλων, σχολεία για παιδιά µε ειδικές ανάγκες, βρεφονηπιακοί και παιδικοί σταθµοί, βρεφοκοµεία κλπ), οι οικονο- µικές υπηρεσίες (συνδροµές σε πιστωτικές κάρτες, αµοιβές χρηµατιστών και χρηµατοοικονοµικών συµβούλων, αµοιβές φοροτεχνικών, έξοδα θυρίδων, έξοδα επιταγών, διοικητικά τέλη για ιδιωτικά ή δηµόσια ταµεία συντάξεων κλπ), διάφορες υπηρεσίες (αµοιβές δικηγόρων, συµβολαιογράφων, πρόστι-

28 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ µα, ποινές και δικαστικά έξοδα, άδειες κυνηγίου και οπλοφορίας, ψαρέµατος και υποβρύχιου ψαρέµατος και λοιπές άδειες, άδειες πλοήγησης σκαφών, έξοδα θρησκευτικών ιεροτελεστιών - περιλαµβάνονται µόνο έξοδα για ιερέα και εκκλησία - αγγελίες, διαφηµίσεις σε εφηµερίδες, χαρτόσηµα και τέλη πιστοποιητικών γέννησης, γάµου, θανάτου, έξοδα διαβατηρίων, εξαγορά στρατιωτικής θητείας, εισφορές και συνδροµές σε εκκλησίες και φιλανθρωπικά ιδρύµατα, συνδροµές σε επαγγελµατικά σωµατεία, ενώσεις, σε τοπικούς συλλόγους, σε πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους κλπ). εν λαµβάνονται υπόψη οι δαπάνες για κάθε είδους ασφάλιση. Επίσης, διευκρινίζεται ότι δεν λαµβάνονται υπόψη οι δαπάνες για απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, οι εισφορές που καταβάλλονται στα ταµεία ασφάλισης του φορολογούµενου, τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης, οι δαπάνες για ταχυδροµικές και τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Οι αποδείξεις που προσκοµίζονται γίνονται αποδεκτές µόνο εφόσον έχουν περιληφθεί στην εµπρόθεσµη δήλωση, λογίζονται συνολικά και για τους δύο συζύγους και επιµερίζονται µεταξύ τους ανάλογα µε το δηλούµενο και φορολογούµενο σύµφωνα µε την κλίµακα ατοµικό εισόδηµα. Ο προηγούµενος επιµερισµός εφαρ- µόζεται µόνο στην περίπτωση που ο υπόχρεος και η σύζυγος δηλώνουν εισόδη- µα το οποίο φορολογείται µε την κλίµακα των µισθωτών και συνταξιούχων. Στην περίπτωση που δεν προσκοµίζεται το απαιτούµενο ποσό αποδείξεων αγορών, η θετική διαφορά µεταξύ του απαιτούµενου ποσού αποδείξεων, µε ανώτατο όριο τις ευρώ και του προσκοµισθέντος ποσού αποδείξεων, πολλαπλασιάζεται µε συντελεστή 22% και το ποσό που προκύπτει προσαυξάνει το φόρο. 25. Ποιοι φορολογούµενοι τυγχάνουν την προβλεπόµενη µείωση φόρου της παρ.2 του άρθρου 9 χωρίς την υποχρέωση προσκόµισης αποδείξεων; α) οι δηµόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, β) οι υπάλληλοι του Υπουργείου εξωτερικών και των λοιπών δηµόσιων πολιτικών υπηρεσιών, του Ελληνικού Οργανισµού Τουρισµού, της Μόνιµης Αντιπροσωπείας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και των στρατιωτικών που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και των υπαλλήλων του Εµπορικού και Βιοµηχανικού Επιµελητηρίου Αθηνών, των υπαλλήλων του Εθνικού Οργανισµού Μικροµεσαίων Μεταποιητικών Επιχειρήσεων και των υπαλλήλων της Πανελλήνιας Συνοµοσπονδίας Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισµών, που υπηρετούν στα οικεία αντιπροσωπευτικά γραφεία τους στις Βρυξέλλες, γ) όσοι διαµένουν σε οίκο ευγηρίας, δ) σε ψυχιατρικά καταστήµατα, ε) φυλακισµένοι. 26. Ποιες αντικειµενικές δαπάνες λαµβάνονται υπόψη για τον προσδιορισµό της συνολικής ετήσιας δαπάνης του φορολογούµενου; - Ιδιοκατοικούµενες ή µισθωµένες ή δωρεάν παραχωρούµενες κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες.

29 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο - απάνες επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ. - απάνη ιδιωτικών σχολείων - απάνη οικιακών βοηθών (πέραν του ενός), οδηγών αυτοκινήτου, δασκάλων κλπ. - απάνες σκαφών αναψυχής. - απάνες αεροσκαφών, ελικοπτέρων, ανεµόπτερων. - απάνες δεξαµενών κολύµβησης. - Επίσης, στις παραπάνω αντικειµενικές δαπάνες, προστίθεται και ένα ποσό ως ελάχιστη αντικειµενική δαπάνη διαβίωσης που ορίζεται στο ποσό των τριών χιλιάδων ευρώ (3.000) προκειµένου για άγαµο, διαζευγµένο ή χήρο και στο ποσό των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000) προκειµένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση. Σηµειώνεται ότι η ελάχιστη ετήσια αντικειµενική δαπάνη (3.000 ευρώ για άγα- µους και ευρώ για έγγαµους) καταργείται για τους φορολογούµενους που δεν έχουν πραγµατικό ή τεκµαρτό εισόδηµα. 27. Τι καθεστώς ισχύει για την αγορά ή χρονοµεριστική ή χρηµατοδοτική µίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδοµών ή κατασκευή δεξαµενής κολύµβησης; Με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 28 του ν.3986/2011, αναστέλλονται οι διατάξεις της περ. γ του άρθρου 17 του ΚΦΕ µέχρι και την Η νέα αυτή διάταξη ισχύει για δαπάνες που πραγµατοποιούνται από Κατά συνέπεια, για δαπάνες που πραγµατοποιούνται από έως , για την αγορά ή χρονοµεριστική ή χρηµατοδοτική µίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδοµών ή κατασκευή δεξαµενής κολύµβησης, δεν απαιτείται δικαιολόγηση του ποσού αγοράς ή του κόστους ανέγερσης ή κατασκευής. 28. Ποιόν βαρύνει η αντικειµενική δαπάνη διαβίωσης στην περίπτωση που παραχωρείται δωρεάν κύρια κατοικία από γονείς σε τέκνα ή το αντίθετο; Στην περίπτωση αυτή, η αντικειµενική δαπάνη διαβίωσης βαρύνει αυτόν που χρησιµοποιεί την κατοικία αυτή. 29. Πως υποβάλλεται η δήλωση εκχώρησης µισθωµάτων, όταν η δήλωση φορολογίας εισοδήµατος υποβάλλεται ηλεκτρονικά; Η δήλωση εκχώρησης µη εισπραχθέντων µισθωµάτων ακολουθεί διαφορετική διαδικασία υποβολής από τη δήλωση φορολογίας εισοδήµατος και δεν µπορεί να υποβληθεί ηλεκτρονικά, αλλά υποβάλλεται στο Τµήµα Φορολογίας Εισοδήµατος µε ειδική θεώρηση στο σώµα της οικείας δήλωσης ή µε την καταχώρησή της στο γενικό πρωτόκολλο της αρµόδιας ΟΥ (σχετ. ΠΟΛ. 1096/Α0012/ διαταγή). Η δήλωση εκχώρησης µισθωµάτων στο ηµόσιο υποβάλλεται απαραίτητα προσωπικά ή από ειδικά εξουσιοδοτηµένο πρόσωπο στην αρµόδια ΟΥ, µέσα στο χρόνο φορολογίας των εκχωρούµενων µισθωµάτων, πριν ή µετά την υποβο-

30 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ λή της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος. Αν προηγηθεί η υποβολή της δήλωσης εκχώρησης µισθωµάτων και ακολουθήσει η υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος, στη ΟΥ ή ταχυδροµικά ή ηλεκτρονικά, υπάρχει δυνατότητα να µη συνυπολογισθούν τα εκχωρηθέντα µισθώµατα στο συνολικό σας εισόδηµα. Αντίθετα αν η υποβολή της δήλωσης εκχώρησης µισθωµάτων υποβληθεί µετά την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος, θα φορολογηθείτε και για τα εισοδήµατά σας από τα ακίνητα, ο δε φόρος που προκύπτει από τα µισθώµατα του ακινήτου που θα κάνετε την εκχώρηση, θα σας επιστραφεί µετά την υποβολή της δήλωσης εκχώρησης. Β) ΤΜΗΜΑ Β (ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ) Καταρχάς επισηµαίνεται, ότι λόγω της πολυπλοκότητας των θεµάτων που εµπίπτουν στην αρµοδιότητα του τµήµατος, τα περισσότερα ερωτήµατα απαιτούν επισταµένη προηγούµενη έρευνα και συνδυασµό των εφαρµοστέων διατάξεων και ως εκ τούτου δεν θα ήταν δυνατό να συµπεριληφθούν στο παρόν. Τα συνηθέστερα ερωτήµατα που τίθενται στην υπηρεσία µας τηλεφωνικά από φορολογικούς συµβούλους στελέχη των επιχειρήσεων αλλά και από συναδέλφους και τα οποία µπορούν να συνοψιστούν, είναι τα εξής ανά κατηγορία: Ι. ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1. Μεταφορά ζηµίας - Σε περίπτωση απορρόφησης εταιρείας από άλλη εταιρεία µε τις διατάξεις του ν. 2166/1993 δεν µπορεί να µεταφερθεί η ζηµία ούτε της απορροφούµενης εταιρείας ούτε της απορροφώσας. Ειδικά για απορροφήσεις για την πραγµατοποίηση των οποίων συντάσσονται ισολογισµοί µετασχηµατισµού από και µετά (ηµεροµηνία δηµοσίευσης του ν. 4072/2012), µεταφέρεται µόνο η ζηµία παρελθουσών χρήσεων της απορροφώσας ανώνυµης εταιρίας ή εταιρίας περιορισµένης ευθύνης (άρθρο 322 ν. 4072/2012). - Αν ο µετασχηµατισµός γίνεται µε τις διατάξεις του ν. 1297/1972, µεταφέρεται µόνο η ζηµία της απορροφώσας εταιρείας όχι της απορροφούµενης. - Σε περίπτωση µετατροπής είτε µε το ν. 2166/1993 είτε µε το ν. 1297/1972 (π.χ. ΕΠΕ µετατρέπεται σε ΑΕ) δεν µεταφέρεται η ζηµία της µετατρεπόµενης. 2. Υποβολή προσωρινών και οριστικής δήλωσης ΦΜΥ από µετασχηµατιζόµενες µε 2166/1993 επιχειρήσεις - Η µετασχηµατιζόµενη επιχείρηση για το ΦΜΥ που παρακράτησε µετά τη σύνταξη του ισολογισµού µετασχηµατισµού και µέχρι την ολοκλήρωσή του (καταχώριση της έγκρισης στο ΑΡ.ΜΑΕ) υποχρεούται να υποβάλει προσωρινές αλλά και οριστική δήλωση ΦΜΥ στο όνοµά της σύµφωνα µε το άρθρο 59 του ΚΦΕ στη ΟΥ στην οποία υπαγόταν µέχρι το µετασχηµατισµό. Αντίστοιχα, η προερχόµενη από το µετασχηµατισµό εταιρεία έχει τις ίδιες υποχρεώσεις για τις αµοιβές που καταβάλλει στο προσωπικό της µετά την ολοκλήρωση του µετασχηµατισµού.

31 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο 3. Υποβολή ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος από µετασχη- µατιζόµενες µε 2166/1993 ή 1297/1972 επιχειρήσεις - Η µετατρεπόµενη ή συγχωνευόµενη εταιρεία υποχρεούται να υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήµατος για τα κέρδη που προέκυψαν µέχρι το χρόνο σύνταξης του ισολογισµού µετασχηµατισµού ή µέχρι την ολοκλήρωση της µετατροπής, αντίστοιχα, εντός της νόµιµης προθεσµίας. Η δήλωση υποβάλλεται από την προερχόµενη από το µετασχηµατισµό εταιρεία για λογαριασµό και στο όνοµα της µετατραπείσας ή συγχωνευθείσας. 4. Μετατροπή ΑΕ σε προσωπική εταιρεία µε τις γενικές διατάξεις Ανώνυµη εταιρεία µπορεί να µετατραπεί σε προσωπική µε τις γενικές διατάξεις. 5. Μετατροπή ΕΠΕ σε οµόρρυθµη ή ετερόρρυθµη εταιρία Εταιρία περιορισµένης ευθύνης µπορεί να µετατραπεί σε οµόρρυθµη ή ετερόρρυθµη εταιρία, µε βάση τις διατάξεις του άρθρου 283 του ν. 4072/ Μετατροπή άλλης εταιρικής µορφής σε ΙΚΕ (Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία) Εταιρία άλλης µορφής µπορεί να µετατραπεί σε Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 107 του ν. 4072/2012. ΙΙ. ΕΙΣΟ ΗΜΑ ΑΛΛΟ ΑΠΗΣ 1. Υπηρεσίες που παρέχονται από αλλοδαπή επιχείρηση στην αλλοδαπή Όταν αλλοδαπή επιχείρηση (χωρίς µόνιµη εγκατάσταση στην Ελλάδα) παρέχει υπηρεσίες προς ηµεδαπή επιχείρηση και ο τόπος παροχής των υπηρεσιών αυτών βρίσκεται στην αλλοδαπή, τότε το εισόδηµα προκύπτει στην αλλοδαπή όπου και φορολογείται και εποµένως στις αµοιβές που καταβάλλει η ηµεδαπή επιχείρηση δεν ενεργείται παρακράτηση φόρου 25%. 2. Ζηµία υποκαταστήµατος αλλοδαπής Η ζηµία που προέρχεται από υποκατάστηµα που τηρεί στην αλλοδαπή ΑΕ, ΕΠΕ, κλπ., δεν συµψηφίζεται µε κέρδη του κεντρικού που βρίσκεται στην Ελλάδα, αλλά µπορεί να συµψηφιστεί µόνο µε κέρδη του αλλοδαπού υποκαταστήµατός της. 3. Φόρος αλλοδαπής Ο φόρος που τυχόν παρακρατήθηκε στην αλλοδαπή για εισόδηµα που προέκυψε σε αυτή συµψηφίζεται µέχρι του ποσού του φόρου που αναλογεί για το εισόδηµα αυτό στην Ελλάδα. ΙΙΙ. MEΤΑΒΙΒΑΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΜΕΡΙ ΙΩΝ, ΜΕΤΟΧΩΝ & ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 1. Υπολογισµός κατώτατης πραγµατικής αξίας µεριδίων, µετοχών κλπ. - Για τον καθορισµό του συντελεστή παλαιότητας της παρ. 1 του άρθρου 13 του Κ.Φ.Ε. (10%, 20%, 30% ή 40%) λαµβάνονται υπόψη τα πραγµατικά έτη λει-

32 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ τουργίας του νοµικού προσώπου από την ηµεροµηνία έναρξης εργασιών της εταιρείας µέχρι την ηµέρα µεταβίβασης των µετοχών ή των µεριδίων. - Για τον προσδιορισµό της αξίας που προκύπτει, στα «ίδια κεφάλαια» λαµβάνεται υπόψη και το υπόλοιπο του λογαριασµού 43 «Ποσά προοριζόµενα για αύξηση εταιρικού κεφαλαίου». - Αν τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας ή η απόδοσή τους είναι αρνητικά, δεν λαµβάνονται υπόψη και περαιτέρω, αν η εταιρεία έχει στην κυριότητά της ακίνητο, το οποίο εµφανίζεται στα βιβλία της µε αξία µικρότερη από αυτή που εφαρµόζεται στη φορολογία µεταβίβασης ακινήτων, το ποσό της διαφοράς µεταξύ των δύο αυτών αξιών λαµβάνεται υπόψη για τον υπολογισµό της πραγµατικής αξίας. - Ο προσδιορισµός της υπεραξίας υποκαταστήµατος ΑΕ ή ΕΠΕ είναι θέµα πραγµατικό και ανάγεται στην αρµοδιότητα της φορολογούσας αρχής. 2. Κέρδος που αποκτά ΑΕ, ΕΠΕ, κλπ. από την πώληση µετοχών µη εισηγµένων Αν από την πώληση µετοχών ΜΗ εισηγµένων στο Χ.Α. προέκυψε κέρδος για την πωλήτρια ανώνυµη εταιρία, το εν λόγω κέρδος υπόκειται σε φορολογία εισοδήµατος µε τις γενικές διατάξεις και από τον αναλογούντα φόρο εισοδήµατος εκπίπτει ολόκληρο το ποσό του φόρου το οποίο είχε αποδώσει στο ηµόσιο. 3. Επιστροφή πιστωτικού υπολοίπου Αν από την πώληση των µετοχών προκύπτει κέρδος και από το συµψηφισµό του φόρου µε το φόρο εισοδήµατος της πωλήτριας εταιρείας προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο, αυτό επιστρέφεται. 4. Ζηµία που προκύπτει για ΑΕ, ΕΠΕ, κλπ. από την πώληση µετοχών µη εισηγµένων Αν από την πώληση µη εισηγµένων µετοχών προέκυψε ζηµία, θα έχουν εφαρ- µογή οι διατάξεις του άρθρου 38 του Κ.Φ.Ε. και ο καταβληθείς φόρος δεν εκπίπτει από τον αναλογούντα φόρο εισοδήµατος, αλλά ούτε και ως δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρείας γιατί, ως φόρος εισοδήµατος δεν επιτρέπεται η έκπτωση του. 5. Χρόνος παρακράτησης στα δικαιώµατα που καταβάλλονται στην αλλοδαπή Η παρακράτηση του φόρου µε συντελεστή 25% στις αποζηµιώσεις ή τα δικαιώµατα που καταβάλλονται σε αλλοδαπές επιχειρήσεις που δεν έχουν µόνιµη εγκατάσταση στην Ελλάδα ή σε φυσικά πρόσωπα κατοίκους αλλοδαπής που δεν ασκούν επάγγελµα ή επιχείρηση στην Ελλάδα ενεργείται κατά την πίστωση, ανεξάρτητα αν η καταβολή γίνεται αργότερα. IV. ΥΠΟΒΟΛΗ ΗΛΩΣΕΩΝ 1. Προκαταβολή του φόρου σε περίπτωση υπερ/υποδωδεκάµηνης διαχειριστικής περιόδου

33 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο Σε περίπτωση υπερδωδεκάµηνης χρήσης ΑΕ, ΕΠΕ ή υποκαταστήµατος αλλοδαπής εταιρείας υποβάλλεται µία δήλωση για όλο το διάστηµα και η προκαταβολή υπολογίζεται για το δωδεκάµηνο διάστηµα. Αν όµως η πρώτη διαχειριστική χρήση είναι υποδωδεκάµηνη, τότε η προκαταβολή υπολογίζεται κανονικά χωρίς καµία µείωση. 2. Μείωση προκαταβολής στο ήµισυ για τα τρία πρώτα οικονοµικά έτη Για τα νέα νοµικά πρόσωπα, η προκαταβολή µειώνεται στο ήµισυ για τα τρία πρώτα οικονοµικά έτη. Για το σκοπό αυτό τυχόν υπερδωδεκάµηνη διαχειριστική περίοδος λογίζεται ως ένα οικονοµικό έτος. 3. ήλωση φορολογίας εισοδήµατος των Αστικών Οικοδοµικών Συνεταιρισµών Οι Αστικοί Οικοδοµικοί Συνεταιρισµοί, ανεξαρτήτως του κερδοσκοπικού ή µη χαρακτήρα τους, δεν αποτελούν νοµικά πρόσωπα µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, αλλά υπάγονται στα νοµικά πρόσωπα της περ. γ της παρ. 1 του άρθρου 101 του ν. 2238/1994 και ως τέτοια υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήµατος - έντυπο Φ V. ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ 1. Τόκοι από καταθέσεις στην αλλοδαπή που αποκτά φυσικό πρόσωπο ή νοµικό πρόσωπο µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και οι οποίοι παραµένουν στην αλλοδαπή Ο δικαιούχος των τόκων (εκτός από ΑΕ, ΕΠΕ, κλπ.) υποχρεούται να υποβάλει δήλωση στη ΟΥ του προκειµένου να αποδώσει το φόρο 15%, µε την καταβολή του οποίου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωσή του, µέχρι και την 31η Ιανουαρίου του επόµενου από την καταβολή ή πίστωση έτους (σύνολο τόκων προηγούµενου έτους). Από το συνολικό ποσό του φόρου που αναλογεί και πρέπει να αποδοθεί, εκπίπτει ο φόρος που αποδεδειγµένα έχει παρακρατηθεί από τα φυσικά πρόσωπα σε κράτος µε το οποίο η Ελλάδα έχει θέση σε ισχύ Σ.Α..Φ. 2. Φορολογία διανεµοµένων κερδών Στα κέρδη που διανέµουν οι ηµεδαπές ανώνυµες εταιρίες µε τη µορφή αµοιβών και ποσοστών στα µέλη του διοικητικού συµβουλίου και στους διευθυντές και αµοιβών στο εργατοϋπαλληλικό προσωπικό, εκτός µισθού, καθώς και µερισµάτων ή προµερισµάτων σε φυσικά ή νοµικά πρόσωπα, ηµεδαπά ή αλλοδαπά, ενώσεις προσώπων ή οµάδες περιουσίας, ανεξάρτητα εάν η καταβολή τους γίνεται σε µετρητά ή µετοχές, εντός του έτους 2013, διενεργείται παρακράτηση φόρου µε συντελεστή 10%, µε την οποία εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων. Τα ανωτέρω εφαρµόζονται και στα κέρδη που διανέµουν οι συνεταιρισµοί και οι ηµεδαπές εταιρείες περιορισµένης ευθύνης. Λόγω της µείωσης του συντελεστή παρακράτησης φόρου από 25% σε 10%, στην περίπτωση διανοµής κερδών τρέχουσας χρήσης ή αποθεµατικών στα οποία περιλαµβάνονται έσοδα από συµµετοχές, επί των οποίων έχει παρακρατη-

34 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ θεί φόρος µε τον προϊσχύοντα συντελεστή 25%, το υπόλοιπο ποσό φόρου µετά το συµψηφισµό φόρου δεν επιστρέφεται. 3. Εφαρµογή διατάξεων ν.2238/1994 Ο νέος Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013) ίσχυει για φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και µετά. Για τις χρήσεις µε έναρξη µέχρι και την εφαρµόζονται οι διατάξεις του ν.2238/ Καταβολή µερισµάτων, τόκων και δικαιωµάτων Σε περίπτωση καταβολής µερισµάτων, τόκων ή δικαιωµάτων εντός του 2014 θα εφαρµόζονται οι διατάξεις του ν.4172/2013 και ειδικότερα η αριθµ. ΠΟΛ.1011/2014 Απόφαση του Γ.Γ.Γ.Ε. µε τα ειδικότερα αναφερόµενα ανά περίπτωση σε αυτή. Γ) ΤΜΗΜΑ Γ (ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΠΛΟΙΩΝ, ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΓΙΩΝ, Μ.Σ.Κ.Κ.) Α. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΠΛΟΙΩΝ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ 1. Ποιος είναι υπόχρεος για επίδοση δήλωσης πλοίων Α κατηγορίας Σε υποβολή δηλώσεως υποχρεούται ο πλοιοκτήτης ή η πλοιοκτήτρια εταιρεία που είναι γραµµένη στο οικείο νηολόγιο κατά την πρώτη ηµέρα του ηµερολογιακού έτους, ανεξάρτητα µε την κατοικία ή διαµονή ή την έδρα αυτής στην ηµεδαπή ή στην αλλοδαπή. 2. Ποια είναι η προθεσµία επίδοσης δήλωσης πλοίων Α κατηγορίας και καταβολής του φόρου Η δήλωση επιδίδεται από τον υπόχρεο στην αρµόδια.ο.υ. µέχρι το τέλος Φεβρουαρίου κάθε έτους. Μαζί µε τη δήλωση καταβάλλεται το ένα τέταρτο (1/4) του οφειλόµενου φόρου, τα άλλα τρία τέταρτα (3/4) του φόρου καταβάλλονται σε τρεις (3) ισόποσες δόσεις µέσα στους µήνες Ιούνιο, Σεπτέµβριο και εκέµβριο του έτους που υποβάλλεται η δήλωση. 3. Σε ποιο νόµισµα καταβάλλεται ο φόρος πλοίων Α κατηγορίας Ο φόρος καταβάλλεται σε δολάρια Η.Π.Α. ή σε λίρες Αγγλίας, µε επιλογή του υπόχρεου και µε βάση την επίσηµη ισοτιµία µεταξύ των νοµισµάτων αυτών κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης. Η καταβολή του φόρου µπορεί να γίνει και µε ευρώ που προέρχονται αποδεδειγµένα από την εισαγωγή ναυτιλιακού συναλλάγµατος σε δολάρια Η.Π.Α. ή σε λίρες Αγγλίας, στο όνοµα του υπόχρεου ή του πράκτορα στην Ελλάδα διαχειριστή ή αντιπροσώπου του πλοίου, βάσει της επίσηµης ισοτι- µίας του δολαρίου που ισχύει κάθε φορά κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης. 4. Ποιά η ιδιαιτερότητα του ειδικού φόρου των πλοίων Ο κατά τις διατάξεις του ν.27/1975 επιβαλλόµενος φόρος εξαντλεί κάθε υποχρέωση του πλοιοκτήτη καθώς και του µετόχου ή εταίρου ηµεδαπής ή αλλοδαπής εταιρείας οποιουδήποτε τύπου φόρου εισοδήµατος, όσον αφορά στα κέρδη που

35 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο προκύπτουν από την εκµετάλλευση πλοίων. Β. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΠΛΟΙΩΝ ΜΕ ΞΕΝΗ ΣΗΜΑΙΑ Επιβάλλεται για πρώτη φορά στα πλοία µε ξένη σηµαία, των οποίων η διαχείριση γίνεται από ηµεδαπές ή αλλοδαπές εταιρίες εγκατεστηµένες στην Ελλάδα, δυνάµει των διατάξεων του άρθρου 25 του Ν.27/ Ποιος είναι υπόχρεος για επίδοση δήλωσης Σε υποβολή δήλωσης υποχρεούνται ο πλοιοκτήτης ή η πλοιοκτήτρια εταιρία που είναι εγγεγραµµένη στο οικείο νηολόγιο κατά την πρώτη ηµέρα του ηµερολογιακού έτους, ανεξάρτητα µε την κατοικία, ή διαµονή, ή την έδρα αυτής στην ηµεδαπή ή στην αλλοδαπή, η διαχειρίστρια εταιρία ηµεδαπή ή αλλοδαπή εγκαταστη- µένη στην Ελλάδα µε βάση το άρθρο 25 του ν.27/1975, καθώς και ο εκπρόσωπος και ο αντίκλητος αυτών, εάν υπάρχει. 2. Ποια είναι η προθεσµία επίδοσης δήλωσης και καταβολής του φόρου Η δήλωση υποβάλλεται από τον υπόχρεο στην ΟΥ Πλοίων Πειραιά µέχρι το τέλος Φεβρουαρίου κάθε έτους. Μαζί µε την δήλωση καταβάλλεται το ένα τέταρτο (1/4) του οφειλόµενου φόρου, τα άλλα τρία τέταρτα (3/4) του φόρου καταβάλλονται σε τρεις (3) ισόποσες δόσεις µέσα στους µήνες Ιούνιο, Σεπτέµβριο και εκέµβριο του έτους που υποβάλλεται η δήλωση. Γ. ΜΟΝΑ ΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡ ΟΥΣ (Μ.Σ.Κ.Κ.) ΕΜΠΟΡΙ- ΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1. Πως εφαρµόζονται οι Μ.Σ.Κ.Κ. σε επιχειρήσεις µε πολλούς κλάδους δραστηριότητας Σε όσες περιπτώσεις η επιχείρηση ασχολείται µε περισσότερους κλάδους που αντιστοιχούν σε επαγγέλµατα που αναφέρονται ξεχωριστά στους πίνακες µε διαφορετικό Μ.Σ.Κ.Κ. πρέπει να γίνει διαχωρισµός των ακαθαρίστων εσόδων (ή των αγορών) κατά κλάδο και να εφαρµοστεί σ αυτά ο οικείος Μ.Σ.Κ.Κ. για κάθε κλάδο αντίστοιχα. 2. Που εφαρµόζονται οι Μ.Σ.Κ.Κ. Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις διακρίνονται δύο (2) πεδία εφαρµογής των Μ.Σ.Κ.Κ. α) κατά τον εξωλογιστικό προσδιορισµό των καθαρών κερδών των επιχειρήσεων και β) κατά την περαίωση χωρίς έλεγχο των υποβαλλόµενων από τις επιχειρήσεις φορολογικών τους δηλώσεων (αυτοπεραίωση). ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΓΙΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 1. Πως αποσβένονται κάποια πάγια που δεν ορίζεται συντελεστής απόσβεσης

36 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ Για κάθε πάγιο που δεν ορίζεται συντελεστής απόσβεσης, ο συντελεστής απόσβεσης αυτού θα είναι εκείνος των «λοιπών πάγιων στοιχείων» δηλαδή δέκα τοις εκατό (10%) για όλους τους κλάδους επιχειρήσεων και όχι εκείνος που τυχόν προκύπτει από την ωφέλιµη διάρκεια ζωής του παγίου αυτού. 2. Πότε αρχίζουν τις αποσβέσεις τους οι νέες επιχειρήσεις µε βάση το δικαίωµα που έχουν για τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές χρήσεις Οι νέες επιχειρήσεις, δύνανται για τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές περιόδους να διενεργούν αποσβέσεις µε µηδενικό συντελεστή για όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία. Εποµένως, προβλέπεται ότι οι νέες επιχειρήσεις, κατά τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές περιόδους, µε πρώτη εκείνη εντός της οποίας άρχισε η παραγωγική λειτουργία τους και για όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία τους, έχουν τη δυνατότητα να µη διενεργούν καθόλου αποσβέσεις. Από την τέταρτη διαχειριστική περίοδο και µετά, θα υπολογισθούν αποσβέσεις κανονικά και για όλα τα πάγια ανεξάρτητα από τη χρήση της εν λόγω τριετίας που αποκτήθηκαν τα πάγια αυτά. Τονίζεται ότι η επιλογή της µη διενέργειας, αφορά αφενός, όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία (δηλαδή, είτε δεν θα διενεργηθούν αποσβέσεις για κανένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο είτε θα διενεργηθούν για όλα) και αφετέρου, σε όλες τις τρεις (3) αυτές χρήσεις (δηλαδή, η επιχείρηση δεν θα διενεργήσει αποσβέσεις ή θα διενεργήσει και στις τρεις (3) πρώτες χρήσεις). 3. Τι σηµαίνει ο όρος «υποχρεωτικές αποσβέσεις» Σηµαίνει ότι αν διενεργηθούν αποσβέσεις, αλλά µε συντελεστή µεγαλύτερο από τον προβλεπόµενο, οι επιπλέον αποσβέσεις δεν αναγνωρίζονται φορολογικά, ενώ αν δεν διενεργηθούν αποσβέσεις ή διενεργηθούν µε συντελεστή µικρότερο από τον προβλεπόµενο, η επιχείρηση χάνει το δικαίωµα να πραγµατοποιήσει στο µέλλον τις αποσβέσεις που όφειλε να διενεργήσει και δεν διενήργησε. 4. Πως αποσβένονται τα πάγια όταν χρησιµοποιούνται για ηµέρες λιγότερες του µηνός Σηµειώνεται ότι, στο χρονικό διάστηµα χρησιµοποίησης ή λειτουργίας του παγίου, περιλαµβάνεται και ο µήνας που αυτό άρχισε να χρησιµοποιείται ή να λειτουργεί, χωρίς να ενδιαφέρει ο αριθµός των ηµερών που χρησιµοποιήθηκε ή λειτούργησε το µήνα αυτό. Τελευταία ενηµέρωση: 24/6/2014 Τηλ. Επικοινωνίας για παροχή διευκρινίσεων σε θέματα Φορολογίας Εισοδήματος: , 311, 149

37 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (αρµοδιότητα της /νσης Φορολογίας Κεφαλαίου) Α. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ - ΩΡΕΩΝ - ΓΟΝ. ΠΑΡΟΧΩΝ 1. Ποιος είναι υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονο- µιάς; Ο κληρονόµος ή ο νόµιµος αντιπρόσωπός του (άρθρο 61 του Κώδικα Φορολογίας Κληρονοµιών - ωρεών - Γονικών παροχών, ο οποίος κυρώθηκε µε το ν. 2961/01). 2. Ποια είναι η προθεσµία υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονοµιάς; Μέσα σε έξι µήνες, αν ο κληρονοµούµενος πέθανε στην Ελλάδα, ή µέσα σε ένα χρόνο, αν ο κληρονοµούµενος απεβίωσε στην αλλοδαπή ή οι κληρονόµοι ή οι κληροδόχοι διέµεναν κατά το χρόνο θανάτου στην αλλοδαπή. Η προθεσµία αρχίζει από: - το θάνατο του κληρονοµουµένου - τη δηµοσίευση της διαθήκης ή - τη δηµοσίευση της τελεσίδικης απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια ή - το θάνατο του υπόχρεου σε δήλωση, αν αυτός δεν υπέβαλε δήλωση ή - το διορισµό των κηδεµόνων σχολαζουσών κληρονοµιών, των εκτελεστών διαθήκης, των συνδίκων πτώχευσης ή - την αναγνώρισή τους, σε περίπτωση κληρονόµων σχολαζουσών κληρονο- µιών ή - το χρόνο που ορίζεται στα άρθρα 7 και 8 του Κώδικα. Η κατά τα άνω εξάµηνη ή ετήσια προθεσµία µπορεί να παραταθεί για τρεις (3) κατ ανώτατο όριο µήνες, µε απόφαση του προϊσταµένου της αρµόδιας.ο.υ., αν συντρέχουν αποχρώντες λόγοι (άρθρα 62, 63 και 64). 3. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται κατά την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονοµιάς; α) Ληξιαρχική πράξη θανάτου β) αντίγραφο διαθήκης γ) κληρονοµητήριο ή πιστοποιητικό της αρµόδιας δηµοτικής ή κοινοτικής αρχής περί του είδους και του βαθµού συγγενείας προς τον κληρονοµούµενο δ) πιστοποιητικό του Γραµµατέα του Ειρηνοδικείου περί µη δηµοσιεύσεως νεότερης διαθήκης ή περί µη δηµοσιεύσεως διαθήκης στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής ε) πιστοποιητικό για την ηλικία του επικαρπωτή, όταν για τον προσδιορισµό της αξίας λαµβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού στ) έγγραφο νοµιµοποιήσεως, σε περίπτωση πληρεξουσίου ζ) τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη µετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης

38 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ η) αποδεικτικά χρεών της κληρονοµιάς (Σχετικό άρθρο 67 του Κώδικα). 4. Ποια είναι αρµόδια.ο.υ. για την παραλαβή δηλώσεων φόρου κληρονοµιάς; Η.Ο.Υ. της κατοικίας του κληρονοµουµένου ή η.ο.υ. Κατοίκων Εξωτερικού, αν ο κληρονοµούµενος ήταν κάτοικος αλλοδαπής. Αν όµως ο κληρονοµούµενος είχε την κατοικία του στην αλλοδαπή, αλλά πέθανε στην Ελλάδα, αρµόδια είναι η.ο.υ. του τόπου θανάτου. Ως κατοικία του κληρονοµουµένου θεωρείται αυτή που προκύπτει από το ΑΦΜ αυτού (άρθρο 66). 5. Ποιος είναι υπόχρεος υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς - γονικής παροχής; Είναι οι συµβαλλόµενοι δωρητής δωρεοδόχος, γονέας - τέκνο και, σε περίπτωση άτυπης δωρεάς, ο δωρεοδόχος (άρθρο 85). 6. Ποια είναι αρµόδια.ο.υ. για την παραλαβή δήλωσης φόρου δωρεάςγονικής παροχής; Ο προϊστάµενος της.ο.υ. της κατοικίας του δωρητή. Ως κατοικία του δωρητή θεωρείται αυτή που προκύπτει από το ΑΦΜ αυτού. (άρθρο 87). 7. Ποια είναι η προθεσµία υποβολής της δήλωσης φόρου δωρεάς -γονικής παροχής; Η δήλωση υποβάλλεται πριν από την κατάρτιση του συµβολαίου, το οποίο συντάσσεται µε βάση θεωρηµένο αντίγραφο της δήλωσης, και, προκειµένου για άτυπες δωρεές, µέσα σε έξι µήνες από την παράδοση του αντικειµένου της δωρεάς στο δωρεοδόχο (άρθρο 86). 8. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις απαλλαγής από το φόρο κληρονοµιών και γονικών παροχών για την απόκτηση της πρώτης κατοικίας; Ο κληρονόµος (σύζυγος ή τέκνο του κληρονοµουµένου) ή το τέκνο που αποκτά τη γονική παροχή ή ο σύζυγος αυτού ή τα ανήλικα τέκνα τους, να µην έχουν δικαίωµα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή ιδανικό µερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας ή δικαίωµα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδοµήσιµου ή επί ιδανικού µεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εµβαδόν κτίσµατος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήµο ή κοινότητα µε πληθυσµό άνω των κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται αν το συνολικό εµβαδόν των ανωτέρω ακινήτων (και των λοιπών αντίστοιχων κληρονοµιαίων ακινήτων) είναι 70 τ.µ. προσαυξανόµενα κατά 20 τ.µ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.µ. για το τρίτο και καθένα από τα επόµενα τέκνα του δικαιούχου.(άρθρα 26 ενότητα Α και 43 ενότητα Α ). 9. Ποια είναι τα αφορολόγητα ποσά για την απόκτηση πρώτης κατοικίας

39 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο αιτία θανάτου ή γονικής παροχής; Η απαλλαγή παρέχεται για αξία κατοικίας µέχρι για κάθε ανήλικο ή άγαµο κληρονόµο και µέχρι για έγγαµο, η οποία προσαυξάνεται κατά για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά για το τρίτο και καθένα από τα επόµενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιµέλεια έχει ο δικαιούχος. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαµβάνεται και η αξία µιας θέσης στάθµευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.µ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Επίσης χορηγείται απαλλαγή για οικόπεδο αξίας µέχρι για κάθε ανήλικο ή άγαµο κληρονόµο και µέχρι για κάθε έγγαµο κληρονόµο, προσαυξανόµενη κατά για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά για το τρίτο και καθένα από τα επόµενα τέκνα. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στο δικαιούχο κληρονόµο ή κληροδόχο περιέρχεται ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου. Αντίστοιχη απαλλαγή παρέχεται και κατά τη γονική παροχή πρώτης κατοικίας. (άρθρα 26 ενότητα Α και 43 ενότητα Α ). 10. Γεωργικές απαλλαγές Με το ν. 3842/2010 από , καταργούνται οι γεωργικές απαλλαγές και ο φόρος υπολογίζεται πλέον µε βάση τα αφορολόγητα ποσά και τους φορολογικούς συντελεστές της αντίστοιχης κατηγορίας, όπως και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία. 11. Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονοµιών, δωρεών και γονικών παροχών; Ο βάσει δήλωσης φόρος καταβάλλεται σε 12 ίσες διµηνιαίες δόσεις των 500. Σε περίπτωση κληρονοµιάς, αν ο κληρονόµος είναι ανήλικος, ο αριθµός των δόσεων διπλασιάζεται, µε την προϋπόθεση ότι κάθε δόση δεν θα είναι µικρότερη των 500, πλην της τελευταίας. 12. Ποιος είναι ο χρόνος φορολογίας για την κτήση αιτία θανάτου; Κατά κανόνα χρόνος φορολογίας είναι ο χρόνος θανάτου. Ο χρόνος φορολογίας µετατίθεται σε µεταγενέστερο του θανάτου χρονικό σηµείο αυτοδίκαια στις περιπτώσεις αναβλητικής αίρεσης, επιδικίας περί το κληρονοµικό δικαίωµα ή περί την κληρονοµιά, διαχωρισµού επικαρπίας από την κυριότητα κ.λ.π. ή µε απόφαση του προϊσταµένου της αρµόδιας.ο.υ. στις περιπτώσεις του άρθρου 8 του Κώδικα (άρθρα 7 και 8). 13. Πότε παραγράφεται το δικαίωµα του δηµοσίου για επιβολή φόρου κληρονοµιάς ή δωρεάς, γονικής παροχής; Παραγράφεται µετά την πάροδο 10 ετών αν υποβλήθηκε δήλωση, ή 15 ετών αν δεν υποβλήθηκε δήλωση. Ανεξάρτητα από τα παραπάνω το δικαίωµα του δηµοσίου είναι παραγραµµένο για όλες τις υποθέσεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε µέ-

40 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ χρι (άρθρο 102 του Κώδικα όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 25 του ν. 3842/2010). 14. Ποια είναι τα αφορολόγητα όρια και οι φορολογικοί συντελεστές στη φορολογία κληρονοµιών, δωρεών και γονικών παροχών; α) Η αιτία θανάτου κτήση πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων καθώς και η αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής κτήση ακινήτων ή εµπράγµατων ή ενοχικών δικαιωµάτων επί ακινήτων, µετοχών καθώς και λοιπών περιουσιακών στοιχείων (δηλ. όλων των περιουσιακών στοιχείων πλην µετρητών), από δωρεοδόχους που υπάγονται στην Α και Β και Γ κατηγορία, υπόκεινται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται µε βάση τις πιο κάτω φορολογικές κλίµακες: ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α Κλιμάκια Συντελεστής Φόρος Φορολογητέα Φόρος (σε ευρώ) κλιμακίου κλιμακίου περιουσία που αναλογεί (%) (σε ευρώ) (σε ευρώ) (σε ευρώ) Υπερβάλλον 10 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β Κλιμάκια Συντελεστής Φόρος Φορολογητέα Φόρος (σε ευρώ) κλιμακίου κλιμακίου περιουσία που αναλογεί (%) (σε ευρώ) (σε ευρώ) (σε ευρώ) Υπερβάλλον 20 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ Κλιμάκια Συντελεστής Φόρος Φορολογητέα Φόρος (σε ευρώ) κλιμακίου κλιμακίου περιουσία που αναλογεί (%) (σε ευρώ) (σε ευρώ) (σε ευρώ) Υπερβάλλον 40

41 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο β) Η αιτία γονικής παροχής κτήση µετρητών φορολογείται αυτοτελώς, µε συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) ενώ η αιτία δωρεάς κτήση µετρητών φορολογείται αυτοτελώς µε συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στην Α κατηγορία, είκοσι τοις εκατό (20%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Β κατηγορία και σαράντα τοις εκατό (40%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Γ κατηγορία. 15. Ποιο είναι το απαλλασσόµενο ποσό όταν κληρονόµος είναι σύζυγος ή ανήλικο τέκνο του κληρονοµουµένου; Μετά την , όταν κληρονόµος είναι σύζυγος ή ανήλικο τέκνο του κληρονοµουµένου, απαλλάσσεται από το φόρο κληρονοµιάς αξία κληρονοµιαίας περιουσίας µέχρι για κάθε κληρονόµο (µε αντίστοιχο περιορισµό των κλι- µακίων υπολογισµού του φόρου της Α κατηγορίας). Β. ΦΟΡΟΓΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ 16. Ποιο είναι το αντικείµενο του φ.µ.α. και ποιος ο υπόχρεος για την καταβολή του φόρου; Σε κάθε µεταβίβαση ακινήτου µε αντάλλαγµα και σύσταση εµπραγµάτου σε ακίνητο δικαιώµατος καθώς και σε µεταβίβαση πλοίου µε ελληνική σηµαία επιβάλλεται φόρος στην αξία αυτών και υπόχρεος για την καταβολή του είναι ο αγοραστής. 17. Ποια είναι η αρµόδια.ο.υ. για την υποβολή της δήλωσης; Για κάθε µεταβίβαση ακινήτου οι συµβαλλόµενοι υποχρεούνται πριν από τη σύνταξη του συµβολαίου, να υποβάλλουν κοινή δήλωση φ.µ.α. στη.ο.υ. στη χωρική αρµοδιότητα της οποίας βρίσκεται το ακίνητο. 18. Ποια είναι η διαδικασία υποβολής της δήλωσης και καταβολής του φ.µ.α.; Η δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίγραφα, ένα εκ των οποίων κρατείται από τον υπάλληλο της.ο.υ. και το δεύτερο, αφού βεβαιωθεί για την ακρίβεια της αντιγραφής παραδίδεται στο συµβαλλόµενο. Η καταβολή του φόρου πραγµατοποιείται σε πιστωτικά ιδρύµατα ή στα Ε.Λ.Τ.Α. µε τη χρήση κωδικού πληρωµής και αποδεικνύεται από αποδεικτικό καταβολής που εκδίδεται από τη Γενική Γραµµατεία ηµοσίων Εσόδων. 19. Πώς καταβάλλεται ο φόρος µεταβίβασης ακινήτων; Στις περιοχές που εφαρµόζεται το αντικειµενικό σύστηµα, κατά την υποβολή της δήλωσης Φ.Μ.Α., ο φορολογούµενος υποχρεούται να αναγράφει σε αυτή την αντικειµενική αξία του µεταβιβαζόµενου ακινήτου, βάσει της οποίας καταβάλει εφάπαξ το φόρο που αναλογεί. Σε περίπτωση που το τίµηµα είναι µεγαλύτερο της αντικειµενικής αξίας, ο φόρος υπολογίζεται επί του τιµήµατος. Στις υπόλοιπες περιοχές που δεν εφαρµόζεται το αντικειµενικό σύστηµα, κατά

42 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ την υποβολή της δήλωσης, ο φορολογούµενος καταβάλει εξ ολοκλήρου το φόρο που αναλογεί µε βάση την αξία που δήλωσε. Κατά την υποβολή της δήλωσης και µέσα σε προθεσµία δύο (2) ηµερών, ο Προϊστάµενος της.ο.υ. προσδιορίζει προσωρινά την αγοραία αξία του ακινήτου και ο αγοραστής έχει πλέον το δικαίω- µα µέσα σε δίµηνη ανατρεπτική προθεσµία από την ηµεροµηνία παραλαβής της δήλωσης να υποβάλει συµπληρωµατική δήλωση σύµφωνα µε την ορισθείσα προσωρινή αξία και να καταβάλει χωρίς πρόστιµο το µισό του αναλογούντος φόρου και το υπόλοιπο µισό τον επόµενο της βεβαίωσης µήνα. Σε περίπτωση που δεν υποβάλει την πιο πάνω συµπληρωµατική δήλωση, ενεργείται έλεγχος από τον Προϊστάµενο της.ο.υ. για τον προσδιορισµό της αξίας, χωρίς να τον δεσµεύει πλέον η προεκτίµηση και στη συνέχεια εκδίδεται πράξη διορθωτικού προσδιορισµού του φόρου. Κατά της οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισµού του φόρου, ο φορολογούµενος έχει δικαίωµα να υποβάλει εντός τριάντα ηµερών από την κοινοποίησή της, ενδικοφανή προσφυγή µε αίτηµα την επανεξέταση της πράξης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας από την ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών και µετά την έκδοση της σχετικής απόφασης ο φορολογούµενος µπορεί να προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια. 20. Ποιοι είναι οι συντελεστές για τον υπολογισµό του Φ.Μ.Α.; O φόρος µεταβίβασης υπολογίζεται σε 3% επί της φορολογητέας αξίας του ακινήτου ή του εµπραγµάτου επί του ακινήτου δικαιώµατος. Ο ανωτέρω συντελεστής εφαρµόζεται σε µεταβιβάσεις ακινήτων, οι οποίες διενεργούνται από 1/1/2014 και µετά. Ο Φ.Μ.Α. που προκύπτει κατά τα προεκτεθέντα µειώνεται στο µισό ή στο ένα τέταρτο ανάλογα µε τη νοµική µορφή της πραγµατοποιούµενης µεταβίβασης ή την ιδιότητα των συµβαλλοµένων προσώπων. Οι κυριότερες κατηγορίες είναι οι ακόλουθες: α) Φ.Μ.Α. µειωµένος στο τέταρτο. Οι περιπτώσεις που ο Φ.Μ.Α. µειώνεται στο τέταρτο είναι η αυτούσια διανοµή ακινήτων µεταξύ των συγκυρίων, η διάλυση Ο.Ε., Ε.Ε. και Ε.Π.Ε. και η µεταβίβαση των ακινήτων της εταιρείας στα µέλη της κατά το λόγο της εταιρικής τους µερίδας καθώς και η απόληψη ακινήτων της εταιρείας από εταίρους που αποχωρούν από αυτή. β) Φ.Μ.Α. µειωµένος στο µισό. Οι περιπτώσεις που ο Φ.Μ.Α. µειώνεται στο µισό είναι η ανταλλαγή ακινήτων ίσης αξίας, η υποχρεωτική ανταλλαγή οικοπέδων, η συγχώνευση Α.Ε. και Συνεταιρισµών, η αναγκαστική απαλλοτρίωση για δηµόσια ωφέλεια καθώς και η συνένωση οικοπέδων. 21. Σε ποιες περιπτώσεις σύστασης ή τροποποίησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας οφείλεται φ.µ.α.; Σε κάθε περίπτωση σύστασης ή τροποποίησης οριζόντιας ή κάθετης θα πρέπει να ερευνάται αν συντελείται, άµεσα ή έµµεσα, µεταβίβαση εµπραγµάτων επί

43 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο ακινήτων δικαιωµάτων µεταξύ συγκυρίων, είτε µε µορφή διανοµής, είτε ανταλλαγής, είτε πώλησης, είτε δωρεάς ιδανικών µεριδίων. Ενδεικτικά αναφέρονται: - Σύσταση σε οικόπεδο µε υφιστάµενα κτίσµατα. - Σύσταση και στο µελλόκτιστο δικαίωµα υψούν µε υφιστάµενα κτίσµατα. - Τροποποίηση σύστασης µε απόσπαση µέρους οριζόντιας ιδιοκτησίας από εκείνη στην οποία ανήκε και µεταφορά της σε οριζόντια ιδιοκτησία άλλου συνιδιοκτήτη. - Σύσταση µε διανοµή της ψιλής κυριότητας. - ιανοµή υφιστάµενη κάθετης ιδιοκτησίας σε οικόπεδο µε κτίσµατα. - Κατάργηση υφιστάµενης σύστασης σε οικόπεδο µε κτίσµατα. 22. Τεκµήριο αποπερατωµένου κτίσµατος- Ποιες είναι οι προϋποθέσεις εφαρµογής του; α. Να µεταβιβάζονται ιδανικά µερίδια του οικοπέδου. β. Η µεταβίβαση να γίνεται µε αντάλλαγµα. γ. Να έχει εκδοθεί οικοδοµική άδεια ανέγερσης πολυκατοικίας, ή η σχετική αίτηση να έχει υποβληθεί το αργότερο σε 2 χρόνια από τη µεταβίβαση και δ. Η ανέγερση των κτισµάτων να γίνει είτε από τον πωλητή των ποσοστών του οικοπέδου, είτε από τον εργολάβο ο οποίος ανέλαβε µε αντιπαροχή την ανέγερση της πολυκατοικίας, είτε από τρίτο πρόσωπο το οποίο ενεργεί για λογαριασµό είτε του οικοπεδούχου είτε του εργολάβου. Το ως άνω αµάχητο τεκµήριο δεν έχει εφαρµογή σε µεταβίβαση ιδανικού µεριδίου οικοπέδου σε πρόσωπα που αναλαµβάνουν κατ επάγγελµα την ανέγερση ολόκληρης της πολυκατοικίας. 23. Πότε οφείλεται φόρος διανοµής; Κατά την αυτούσια διανοµή ακινήτων µεταξύ των συγκυρίων τους οφείλεται φ.µ.α. (προσδιοριζόµενος στο ¼ του ακέραιου φορολογικού συντελεστή), αν συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α. η διανοµή να είναι αυτούσια, δηλαδή ο καθένας από τους συγκυρίους να παίρνει είτε ένα διαιρετό µέρος των ακινήτων που διανέµονται είτε ποσοστό εξ αδιαιρέτου αυτών. β. η αξία της µερίδας που παίρνει από τη διανοµή κάθε συγκύριος δηλ. η φυσική του µερίδα, να είναι ίση µε την αξία της ιδανικής τους µερίδας, δηλ. µε την αξία που είχε η εξ αδιαιρέτου συµµετοχή του. Ο φ.µ.α. µειωµένος στο ¼ επιβάλλεται στο σύνολο της περιουσίας που διανέ- µεται και σε περίπτωση άνισης διανοµής, η επί πλέον αξία θεωρείται ότι αποκτάται µε ξεχωριστή µεταβίβαση και φορολογείται µε ακέραιο συντελεστή φ.µ.α., αν καταβληθεί αντάλλαγµα, διαφορετικά οφείλεται φόρος δωρεάς. 24. ικαίωµα προσφυγής. α) Ο υπόχρεος, εφόσον αµφισβητεί πράξη προσδιορισµού του φ.µ.α. (διοικητικός προσδιορισµός του φόρου) έχει δικαίωµα εντός τριάντα ηµερών από την κοινοποίηση της πράξης, να υποβάλει ενδικοφανή προσφυγή µε αίτηµα την επα-

44 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ νεξέταση της πράξης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας από την ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών (άρθρο 63 ν. 4174/2013). Κατά της απόφασης της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών ή της σιωπηρής απόρριψης της ενδικοφανούς προσφυγής λόγω παρόδου της προθεσµίας προς έκδοση της απόφασης (60 ηµέρες από την υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής), ο υπόχρεος δύναται να ασκήσει προσφυγή ενώπιον του αρµόδιου ιοικητικού ικαστηρίου. Επισηµαίνεται ότι προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια απευθείας κατά οποιασδήποτε πράξης που εξέδωσε η Φορολογική ιοίκηση είναι απαράδεκτη. β) Εφόσον, κατόπιν ελέγχου εκδίδεται πράξη προσωρινού διορθωτικού προσδιορισµού του φόρου, ο φορολογούµενος έχει τη δυνατότητα να διατυπώσει εγγράφως τις απόψεις του εντός είκοσι (20) ηµερών από την κοινοποίηση της έγγραφης γνωστοποίησης. Η Φορολογική ιοίκηση εκδίδει την οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισµού του φόρου, εντός µηνός από την ηµεροµηνία παραλαβής των απόψεων του φορολογούµενου ή, σε περίπτωση που ο φορολογούµενος δεν υποβάλλει τις απόψεις του, την εκπνοή της ως άνω προθεσµίας των 20 ηµερών. Η οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισµού του φόρου µαζί µε την έκθεση ελέγχου κοινοποιούνται στον φορολογούµενο. Κατά της πράξης του οριστικού διορθωτικού προσδιορισµού του φόρου, ο φορολογούµενος έχει δικαίωµα εντός τριάντα ηµερών από την κοινοποίηση, να υποβάλει ενδικοφανή προσφυγή µε αίτηµα την επανεξέταση της πράξης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας από την ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών. Επισηµαίνεται και πάλι ότι προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια απευθείας κατά οποιασδήποτε πράξης που εξέδωσε η Φορολογική ιοίκηση είναι απαράδεκτη. ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ 25. Ποιοι είναι οι δικαιούχοι της απαλλαγής από τον Φ.Μ.Α. για αγορά πρώτης κατοικίας; Η απαλλαγή παρέχεται µόνο σε φυσικά πρόσωπα (έγγαµα ή άγαµα), εφόσον κατοικούν µόνιµα στην Ελλάδα ή προτίθενται να εγκατασταθούν σε αυτή το αργότερο εντός δύο ετών από την αγορά (άρθρο 23 παρ. 4-5 ν. 3943/2011, ΦΕΚ 66 Α / ). Με τις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 3842/2010 καταργήθηκε η απαλλαγή για τους Έλληνες οµογενείς του εξωτερικού που δεν κατοικούν στην Ελλάδα κατά το χρόνο της αγοράς. Επίσης, καθορίστηκαν οι κατηγορίες δικαιούχων ως ακολούθως: α) Έλληνες, β) οµογενείς από Αλβανία, Τουρκία και χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, γ) οι πολίτες των κρατών- µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου, δ) αναγνωρισµένοι πρόσφυγες, σύµφωνα µε τις διατάξεις του π.δ. 96/2008 (ΦΕΚ 152 Α), και ε) πολίτες τρίτων χωρών που απολαύουν του καθεστώτος του επί µακρόν δια- µένοντος στην Ελλάδα, σύµφωνα µε τις διατάξεις του π.δ. 150/2006 (ΦΕΚ 160 Α).

45 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο Επισηµαίνεται ότι ειδικά για τους αλλοδαπούς η πρόθεσή τους για µόνιµη εγκατάσταση στην Ελλάδα δεν αναιρείται από το γεγονός ότι για ειδικούς λόγους, οι αρµόδιες υπηρεσίες τους χορηγούν προσωρινές άδειες παραµονής που ανανεώνονται. Οι καταγόµενοι από τη Βόρεια Ήπειρο και την Τουρκία, εφόσον απέκτησαν ιθαγένεια τρίτου κράτους πλην της Αλβανικής και Τουρκικής, δεν µπορούν να τύχουν απαλλαγής από το φόρο. Η απαλλαγή παρέχεται και στον ψιλό κύριο εξ αδιαιρέτου ποσοστού ή ψιλό κύριο ή επικαρπωτή κατοικίας ή οικοπέδου που αγοράζει το υπόλοιπο ποσοστό ή το εµπράγµατο δικαίωµα της επικαρπίας ή της ψιλής κυριότητας, προκειµένου να γίνει εξ ολοκλήρου κύριος του ακινήτου, εφόσον το ποσοστό που έχει δεν του πληροί της στεγαστικές ανάγκες. Η απαλλαγή του άγαµου παρέχεται και στο σύζυγο που βρίσκεται σε διάσταση, υπό τον όρο ότι έχει κατατεθεί αίτηση ή αγωγή διαζυγίου τουλάχιστον έξι µήνες πριν την αγορά του ακινήτου µε την προϋπόθεση ότι ο γάµος θα λυθεί µέσα σε πέντε (5) έτη από την αγορά. Οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, αποθηκών, γραφείων, βιοµηχανοστασίων και γενικά αµιγών επαγγελµατικών στεγών έχουν δικαίωµα απαλλαγής. εν θεωρείται επαγγελµατική στέγη το ακίνητο, το οποίο από την οικοδοµική άδεια ή τον τίτλο κτήσης χαρακτηρίζεται ως κατοικία, έστω και αν αυτό χρησιµοποιείται ως επαγγελµατική στέγη. 26. Ποια είναι η έκταση της παρεχόµενης απαλλαγής; Παρέχεται απαλλαγή για τους βοηθητικούς χώρους; Με τις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 3842/2010 επήλθαν µεταβολές στο αντικείµενο της απαλλαγής ως ακολούθως: Καταργήθηκε η χορήγηση απαλλαγής για αγορά κατοικίας µε εµβαδόν έως 200 τ.µ. ή οικοπέδου, στο οποίο αντιστοιχεί κατοικία µε εµβαδόν έως 200 τ.µ., ανεξάρτητα από την αξία τους, και παρέχεται απαλλαγή, η οποία συνδέεται µε την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου και το είδος του αγοραζόµενου ακινήτου ως εξής: - Για αγορά κατοικίας: από άγαµο µέχρι του ποσού των Ευρώ, από άγαµο που παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία µέχρι ποσού αξίας Ευρώ, από έγγαµο µέχρι ποσού αξίας Ευρώ ενώ από έγγαµο που παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική στέρηση ή φυσική αναπηρία µέχρι ποσού αξίας Ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά Ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτού και κατά Ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόµενα τέκνα του. - Για αγορά οικοπέδου: από άγαµο µέχρι ποσού αξίας Ευρώ, από έγγαµο µέχρι ποσού αξίας Ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά Ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτού και κατά Ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόµενα τέκνα του. Αν η αξία του ακινήτου υπερβαίνει τα παραπάνω αφορολόγητα όρια, η απαλ-

46 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ λαγή χορηγείται µέχρι του αντίστοιχου αφορολόγητου ποσού και για την επιπλέον αξία οφείλεται ΦΜΑ. Σε περίπτωση αγοράς κατοικίας, στο ποσό της απαλλαγής περιλαµβάνεται και η αξία µιας θέσης στάθµευσης και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.µ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα µε το ίδιο συµβόλαιο αγοράς. Τα ανωτέρω εφαρµόζονται σε αγορές πρώτης κατοικίας, η φορολογική υποχρέωση των οποίων γεννιέται από τις και µετά. 27. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή πρώτης κατοικίας; α) Ο αγοραστής ή η σύζυγός του ή τα ανήλικα παιδιά του να µην έχουν δικαίω- µα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οικήσεως σε άλλη οικία ή διαµέρισµα που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του ή δικαίωµα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδοµήσιµου ή επί ιδανικού µεριδίου οικοπέδου, στο οποίο αντιστοιχεί εµβαδόν κτίσµατος που πληροί τις στεγαστικές του ανάγκες, και βρίσκονται σε δηµοτικό διαµέρισµα µε πληθυσµό άνω των 3000 κατοίκων. Σηµειώνεται ότι για το έλεγχο της συνδροµής των προϋποθέσεων της απαλλαγής, µε χρόνο φορολογίας την και µετά, λαµβάνεται υπόψη ο πληθυσµός της δηµοτικής ή τοπικής κοινότητας (και όχι του ενιαίου δήµου) µε βάση την απογραφή του έτους 2011 (ΦΕΚ 630 τ. Β / ). Ο πληθυσµός του δήµου θα λαµβάνεται υπόψη µόνο στις περιπτώσεις των δήµων, οι οποίοι, µε βάση τον πίνακα του πληθυσµού, στερούνται περαιτέρω διοικητικής υποδιαίρεσης (σε δηµοτικές ενότητες και δηµοτικές ή τοπικές κοινότητες). Ακόµη, για την απαλλαγή απαιτείται το αγοραζόµενο οικόπεδο ή το γήπεδο στο οποίο βρίσκεται η αγοραζόµενη οικία ή το διαµέρισµα να είναι οικοδοµήσιµο και εντός του εγκεκριµένου ρυµοτοµικού σχεδίου δήµου ή κοινότητας, και µεταξύ αγοραστή και πωλητή να µην υπάρχει συγγένεια εξ αίµατος ή εξ αγχιστείας πρώτου βαθµού. Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της απαλλαγής θα πρέπει να συντρέχουν στο όνοµα του αγοραστή. β) Θεωρείται ότι καλύπτονται οι στεγαστικές ανάγκες του αγοραστή και της οικογένειάς του, αν το συνολικό εµβαδόν της καθαρής επιφάνειας (της επιφάνειας χωρίς τους κοινόχρηστους χώρους) κατοικιών που υφίστανται ή υπάρχει η δυνατότητα βάσει των πολεοδοµικών διατάξεων να αναγερθούν είναι: 70 τ.µ., προσαυξανόµενα κατά 20 τ.µ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και 25 τ.µ. για το τρίτο και τα επόµενα τέκνα. Κατ εξαίρεση, οι στεγαστικές ανάγκες του αγοραστή µε ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% αυξάνονται από 70 τ.µ. σε 90 τ.µ. (άρθρο 16 παρ. 14 ν. 3522/2006). γ) Η απαλλαγή παρέχεται µε τον όρο ότι το ακίνητο θα παραµείνει στην κυριότητα του αγοραστή για τουλάχιστον µία πενταετία. 28. Άρση απαλλαγής - Κυρώσεις Οι κυρώσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 7 και 8 του ν. 1078/1980, διακρίνονται:

47 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο A. Σε εκείνες που επιβάλλονται σ αυτούς που έλαβαν νόµιµα απαλλαγή, πλην όµως δεν τήρησαν τους όρους του νόµου για τη διατήρησή της (µεταβίβαση, σύσταση εµπραγµάτου δικαιώµατος εντός πενταετίας, άρθρο 1 παρ. 7). Β. Σε εκείνες που επιβάλλονται σε όσους ζήτησαν και έλαβαν απαλλαγή πρώτης κατοικίας χωρίς να συντρέχουν στο πρόσωπό τους οι προϋποθέσεις του νό- µου. Α. Μεταβίβαση του ακινήτου εντός 5ετίας. Σε περίπτωση που µε πράξη εν ζωή µεταβιβασθεί το ακίνητο ή συσταθεί σ αυτό οποιοδήποτε εµπράγµατο δικαίωµα, πλην υποθήκης, πριν από την παρέλευση πενταετίας, αυτός που µεταβιβάζει ή συνιστά εµπράγµατο δικαίωµα υποχρεούται, προ της µεταβίβασης ή της σύστασης του εµπραγµάτου δικαιώµατος, να υποβάλει δήλωση και να καταβάλει εφάπαξ το Φ.Μ.Α. που αναλογεί στην αξία του µεταβιβαζόµενου ακινήτου. Ως αξία του ακινήτου λαµβάνεται η αξία που έχει το ακίνητο κατά το χρόνο της νέας µεταβίβασης ή της σύστασης του εµπράγµατου δικαιώµατος ή το δηλωθέν τίµηµα της µεταβίβασης, εφόσον αυτό είναι µεγαλύτερο της αντικειµενικής αξίας. Ο φόρος υπολογίζεται µε βάση τους συντελεστές που ίσχυαν κατά το χρόνο χορήγησης της απαλλαγής, εκτός εάν ο φόρος που αναλογεί στην αξία του ακινήτου του χρόνου απαλλαγής είναι µεγαλύτερος, οπότε καταβάλλεται ο µεγαλύτερο αυτός φόρος. Σηµειώνεται ότι στην περίπτωση χορήγησης απαλλαγής και στους δύο συζύγους κατά την αγορά ακινήτου εξ αδιαιρέτου, κατά τη µεταβίβαση του ποσοστού του ενός συζύγου σε τρίτον εντός της πενταετίας αίρεται η χορηγηθείσα απαλλαγή και καταβάλλεται ο φόρος που αναλογεί στο ποσοστό αυτό. β) Αν ο αγοραστής δεν εγκατασταθεί στην Ελλάδα εντός προθεσµίας δύο ετών από την αγορά, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση το αργότερο εντός προθεσµίας έξι µηνών από τη συµπλήρωση διετίας και να καταβάλει τον αναλογούντα φόρο. Για τον υπολογισµό του φόρου λαµβάνεται υπόψη η αξία του ακινήτου κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης (αρ. 23 παρ. 4-5 ν. 3943/2011). Β. Κυρώσεις σε περίπτωση µη συνδροµής των προϋποθέσεων απαλλαγής. Σε περίπτωση διαπίστωσης από τη.ο.υ., ότι δε συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της απαλλαγής, εκδίδεται πράξη διορθωτικού προσδιορισµού φόρου και αίρεται η χορηγηθείσα απαλλαγή. Ο επιβαλλόµενος φόρος υπολογίζεται µε βάση την αξία του ακινήτου κατά το χρόνο διαπίστωσης της παράβασης µε εφαρµογή των συντελεστών που ίσχυαν κατά το χρόνο χορήγησης της απαλλαγής, εκτός αν ο φόρος που αναλογεί στην αξία του ακινήτου του χρόνου της απαλλαγής είναι µεγαλύτερος. Επί του φόρου αυτού επιβάλλεται και πρόσθετος φόρος σε ποσοστό 100%. 29. Προϋποθέσεις χορήγησης δεύτερης απαλλαγής. Η απαλλαγή από το φόρο µεταβίβασης για αγορά κατοικίας ή οικοπέδου παρέχεται µία φορά. Απαλλαγή παρέχεται και για κάθε νέα αγορά ακινήτου, εφόσον αθροιστικά: α) τα ακίνητα που έχει στην κυριότητά του κατά το χρόνο της νέας αγοράς ο

48 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ αγοραστής, ο σύζυγος ή τα ανήλικα τέκνα τους, δεν πληρούν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους και β) ο αγοραστής υποβάλει την οικεία δήλωση και καταβάλει εφάπαξ το φόρο που αναλογεί στην αξία του ακινήτου που έτυχε της απαλλαγής. Ως αξία του ακινήτου λαµβάνεται η αξία που έχει αυτό κατά το χρόνο της νέας απαλλαγής. Για τον υπολογισµό του φόρου γίνεται χρήση των συντελεστών που ίσχυαν κατά το χρόνο χορήγησης της πρώτης απαλλαγής και καταβάλλεται εφάπαξ, εκτός εάν ο φόρος που αναλογεί στην αξία του ακινήτου ή στο καταβληθέν τίµηµα κατά το χρόνο χορήγησης της πρώτης απαλλαγής είναι µεγαλύτερος, οπότε καταβάλλεται ο µεγαλύτερος αυτός φόρος. Η απαλλαγή αυτή παρέχεται και σε πρόσωπα τα οποία έτυχαν απαλλαγής από το φόρο µεταβίβασης για απόκτηση στέγης µέχρι , καθώς και σε πρόσωπα τα οποία έτυχαν απαλλαγής από το φόρο κληρονοµιάς ή γονικής παροχής για απόκτηση πρώτης κατοικίας, εφόσον για τα πρόσωπα αυτά συντρέχουν οι προϋποθέσεις απαλλαγής και καταβληθεί ο οικείος φόρος κατά περίπτωση. 30. Ποια δικαιολογητικά υποβάλλονται για τη χορήγηση της απαλλαγής για πρώτη κατοικία και πότε υποβάλλονται; Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη χορήγηση της απαλλαγής από το Φ.Μ.Α υποβάλλονται µαζί µε τη δήλωση Φ.Μ.Α. πριν από την υπογραφή του οριστικού συµβολαίου. Τα δικαιολογητικά για τη διαπίστωση των προϋποθέσεων απαλλαγής καθορίζονται µε την υπ αριθµ. ΠΟΛ 1101/ (ΦΕΚ 1021 Β / ) απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών. 31. Ποιες απαλλαγές παρέχονται στους αγρότες; Με τις διατάξεις της παρ. 1 του αρ. 8 του ν. 3220/2004 παρέχεται πλήρης απαλλαγή από το φόρο µεταβίβασης κατά την αγορά ή ανταλλαγή γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων, µαζί µε τις εγκαταστάσεις τους που εξυπηρετούν αποκλειστικά την εκµετάλλευσή τους, σε όλους τους αγρότες (νέους, νεοεισερχόµενους ή άνω των 40 ετών) είτε µε τις διατάξεις του ν. 634/1977 είτε µε εκείνες του ν. 2520/1997, χωρίς κανένα περιορισµό (ανώτατο όριο) ως προς την αξία ή την έκταση των αγροτικών ακινήτων. 32. Χορηγείται απαλλαγή για αγορά οικίας, διαµερίσµατος ή οικοπέδου µε εισαγωγή συναλλάγµατος; Χορηγείτο, καταργήθηκε όµως από µε τις διατάξεις του ν. 2873/ Πότε παραγράφεται το δικαίωµα του ηµοσίου για την επιβολή Φ.Μ.Α.; Για υποθέσεις, για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε έως την 31/12/2013, το δικαίωµα του ηµοσίου για επιβολή Φ.Μ.Α. παραγράφεται µετά την πάροδο πενταετίας από το από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η

49 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο προθεσµία υποβολής της δήλωσης και µετά την πάροδο δεκαπέντε ετών από το τέλος του έτους εντός του οποίου παρεσχέθη η απαλλαγή, έστω και αν η υπόθεση περαιώθηκε οριστικά. Για υποθέσεις, για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε µετά την 1/1/2014, η φορολογική διοίκηση µπορεί να προβεί σε έκδοση πράξης διοικητικού, εκτιµώµενου ή διορθωτικού προσδιορισµού φόρου εντός πέντε (5) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσµία υποβολής δήλωσης. Εξαιρετικά, πράξη διοικητικού, εκτιµώµενου ή διορθωτικού προσδιορισµού φόρου για περιπτώσεις φοροδιαφυγής µπορεί να εκδοθεί εντός είκοσι (20) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσµία υποβολής δήλωσης. Γ. ΕΙ ΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ 34. Ποιοί είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης ειδικού φόρου επί των ακινήτων (Ε.Φ.Α.) για το έτος 2014; Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης ειδικού φόρου επί των ακινήτων για το έτος 2014 έχουν: α) Οι νοµικές οντότητες και τα νοµικά πρόσωπα που είναι υπόχρεα σε καταβολή του φόρου αυτού. β) Ανώνυµες εταιρείες και εταιρείες περιορισµένης ευθύνης οι οποίες έχουν ως σκοπό, σύµφωνα µε το καταστατικό τους, την αγορά, διαχείριση, επένδυση και εκµετάλλευση ακινήτων. γ) Οι νοµικές οντότητες και τα νοµικά πρόσωπα των περιπτώσεων γ και στ της παραγράφου 2 του άρθρου 15 του ν. 3091/2002, καθώς και αυτά της περίπτωσης δ της παραγράφου 3 του ιδίου νόµου. Συγκεκριµένα: Ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδα σύµφωνα µε τις διατάξεις του α.ν. 89/1967 (ΦΕΚ 132 Α ), όπως τροποποιήθηκε και συµπληρώθηκε µε τον α.ν. 378/1968 (ΦΕΚ 82 Α ), το ν. 27/1975 (ΦΕΚ 77 Α ), το ν. 814/1978 (ΦΕΚ 144 Α ) και το ν. 2234/1994 (ΦΕΚ 142 Α ) και πλοιοκτήτριες εταιρείες εµπορικών πλοίων (περ. γ, παρ. 2, αρ. 15). Νοµικά πρόσωπα τα οποία αποδεδειγµένα επιδιώκουν στην Ελλάδα σκοπούς κοινωφελείς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς, εκπαιδευτικούς (περ. στ, παρ. 2, αρ. 15) για τα ακίνητα που ιδιοχρησιµοποιούν για τον κοινωφελή, πολιτιστικό, θρησκευτικό, εκπαιδευτικό σκοπό, για τα ακίνητα που εκµεταλλεύονται εφόσον το προϊόν της εκµετάλλευσης διατίθεται αποδεδειγµένα για την εκπλήρωση αυτών των σκοπών, καθώς και για τα ακίνητα που αποδεδειγµένα είναι κενά ή δεν αποφέρουν κανένα εισόδηµα και εφόσον δεν εντάσσονται σε κάποια από τις απαλλακτικές διατάξεις του αρ. 15 του ν. 3091/2002. Εταιρείες, που έχουν την έδρα τους σύµφωνα µε το καταστατικό τους στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των οποίων το σύνολο των ονοµαστικών µετοχών, µεριδίων ή µερίδων ανήκουν σε ίδρυµα ηµεδαπό ή αλλοδαπό, εφόσον αποδεδειγµένα επιδιώκει στην Ελλάδα κοινωφελείς σκοπούς, για τα ακίνητα που χρησιµοποιούνται για το σκοπό αυτόν (περ. δ παρ. 3, αρ. 15).

50 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ 35. Πότε υποβάλλεται η δήλωση ειδικού φόρου επί των ακινήτων; Η δήλωση ειδικού φόρου επί των ακινήτων για το έτος 2014 υποβάλλεται µέχρι την 20η Μαΐου Πώς υποβάλλεται η δήλωση ειδικού φόρου επί των ακινήτων; Από το έτος 2014 η αρχική δήλωση ειδικού φόρου επί των ακινήτων υποβάλλεται ηλεκτρονικά µέσω διαδικτύου. 37. Πώς υποβάλλεται η τροποποιητική δήλωση ειδικού φόρου επί των ακινήτων; Η τροποποιητική δήλωση ΕΦΑ υποβάλλεται χειρόγραφα στον αρµόδιο Προϊστάµενο.Ο.Υ. στον οποίο έχει υποβληθεί η αρχική ηλεκτρονική δήλωση. 38. Υποχρεούνται τα νοµικά πρόσωπα που απαλλάσσονται να προσκο- µίσουν τα δικαιολογητικά απαλλαγής στον αρµόδιο Προϊστάµενο.Ο.Υ.; Μόνο τα νοµικά πρόσωπα των περ. γ και στ της παρ. 2 και περ. δ της παρ. 3 του ν. 3091/2002, όπως ισχύει, για τα ακίνητα που απαλλάσσονται, υποχρεούνται να προσκοµίσουν την απόφαση απαλλαγής, στον προϊστάµενο της αρµόδιας.ο.υ., εντός 15 εργάσιµων ηµερών από υποβολή της υποβληθείσας µε ηλεκτρονικό τρόπο δήλωσης. Σε περίπτωση µη προσκόµισης της σχετικής βεβαίωσης, ο προϊστάµενος της αρµόδιας.ο.υ θα απορρίψει την απαλλαγή και θα βεβαιώσει τον αναλογούντα φόρο. Τα λοιπά νοµικά πρόσωπα οφείλουν να φυλάσσουν τα δικαιολογητικά απαλλαγής στην έδρα της επιχείρησής τους και να τα προσκοµίζουν σε κάθε περίπτωση που αυτά ζητηθούν. 39. Με τι συντελεστή φορολογούνται τα νοµικά πρόσωπα που είναι υποκείµενα σε ειδικό φόρο επί των ακινήτων για το έτος 2014; Από το έτος 2010 και για κάθε επόµενο ο συντελεστής φορολόγησης είναι 15% (άρθρο 57 ν. 3842/2010). Τελευταία ενηµέρωση: 26/6/2014 Τηλ. Επικοινωνίας για παροχή διευκρινίσεων σε θέματα Φορολογίας Κεφαλαίου:

51 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΩΝ & ΕΙ ΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ (αρµοδιότητα της /νσης Τελών και Ειδικών Φορολογιών) Α. ΤΕΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΕΤΟΥΣ 2013 ΚΑΙ ΕΠΟΜΕΝΩΝ 1) Πώς υπολογίζονται τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας των αυτοκινήτων οχηµάτων ιδιωτικής χρήσης; Α. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ Ι ΙΩΤΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ α) Για τα επιβατικά αυτοκίνητα που έχουν ταξινοµηθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα έως την καθώς και για τις δίκυκλες και τρίκυκλες µοτοσικλέτες ανεξαρτήτως της ηµεροµηνίας πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα, αποκλειστικά µε βάση τον κυλινδρισµό του κινητήρα αυτών ως εξής: Κατηγορία Κυλινδρισμός κινητήρα Ετήσια τέλη κυκλοφορίας (κυβ. εκατ.) (σε ευρώ) Α Έως Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Η Θ Ι Κ και άνω β) Για τα επιβατικά αυτοκίνητα που ταξινοµούνται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την 1/11/2010 και µετά, αποκλειστικά µε βάση τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα (γραµµάρια CO2ανά χιλιόµετρο). Για τον υπολογισµό λαµβάνονται υπόψη οι εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, όπως αυτές αναγράφονται στην άδεια του οχήµατος, ως εξής:

52 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (γρµ. CO2 ανά χιλιόµετρο) ΕΤΗΣΙΑ ΤΕΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΝΑ ΓΡΑΜΜΑΡΙΟ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO2 (σε ευρώ) , , , , , , ,80 Άνω των 251 3,40 Ο τρόπος αυτός υπολογισµού ισχύει για όλα τα προαναφερόµενα αυτοκίνητα, άσχετα από την τεχνολογία που αυτά ενσωµατώνουν (βενζινοκίνητα, υβριδικά, πετρελαιοκίνητα κ.λπ.). Παραδείγµατα: Για ένα Ι.Χ. επιβατικό αυτοκίνητο µε εκποµπές 150 γρµ CO2 ανά χιλιόµετρο καταβάλλονται τέλη κυκλοφορίας ίσα µε 150 x 1,70 = 255 ευρώ. Οµοίως, για ένα αυτοκίνητο µε εκποµπές 195 γρµ CO2 ανά χιλιόµετρο καταβάλλονται τέλη κυκλοφορίας ίσα µε 195 x 2,55 = 497,25 ευρώ ενώ για ένα αυτοκίνητο µε εκποµπές 90 γρµ CO2 ανά χιλιόµετρο τα τέλη κυκλοφορίας είναι µηδενικά. Προκειµένου για τα κλιµάκια.ο.υ. στις Υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδοµών, Μεταφορών και ικτύων σηµειώνεται ότι, η τιµή των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) του αυτοκινήτου θα αναγράφεται στην υπεύθυνη δήλωση που προσκοµίζεται κατά την έκδοση της άδειας του οχήµατος στο πεδίο «κυβισµού/µ.β./θέσεων» η ένδειξη CO2 και η τιµή των εκποµπών. Για παράδειγµα στη θέση των κυβικών εκατοστών θα αναγράφεται η ένδειξη CO2 και η τιµή των εκποµπών του συγκεκριµένου αυτοκινήτου π.χ. 150 γρµ. Στις περιπτώσεις οχηµάτων, όπου τα τέλη κυκλοφορίας αποτελούν τη βάση υπολογισµού από τις Τελωνειακές Υπηρεσίες, για τον καθορισµό του τέλους ταξινόµησης, αν από τα προσκοµιζόµενα στις Υπηρεσίες αυτές δικαιολογητικά έγγραφα δεν προκύπτουν εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, οι ιδιοκτήτες αυτών υποχρεούνται να προσκοµίσουν πιστοποιητικό ή βεβαίωση καυσαερίων των αρ- µοδίων Υπηρεσιών του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδο- µών, Μεταφορών και ικτύων, επί του οποίου αναγράφονται και οι εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, σύµφωνα µε τις οδηγίες που θα παρασχεθούν από τις Υπηρεσίες του Υπουργείου αυτού. Για τα Ε.Ι.Χ. ρυµουλκούµενα, ηµιρυµουλκούµενα (τροχόσπιτα): 140 ευρώ. Για τα αυτοκινούµενα τροχόσπιτα, τα τέλη κυκλοφορίας υπολογίζονται όπως για τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης. Ειδικά, για τα τύπου JEEP φορτηγά Ι.Χ. αυτοκίνητα διευκρινίζονται τα εξής: Για τον υπολογισµό των ετήσιων τελών κυκλοφορίας των αυτοκινήτων οχηµά-

53 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο των της κατηγορίας αυτής, τα οχήµατα αυτά εµπίπτουν στην έννοια των διατάξεων της περίπτωσης Α της παραγράφου 1 του άρθρου 20 του ν. 2948/2001, όπως αυτές ισχύουν, ως αυτοκίνητα οχήµατα ιδιωτικής χρήσης. Εφόσον, ο κάτοχος αυτοκινήτου της κατηγορίας αυτής αµφισβητεί την υποχρέωσή του για την καταβολή τελών κυκλοφορίας, ως επιβατικό αυτοκίνητο όχη- µα και υποστηρίζει ότι, το αυτοκίνητο αυτό δεν είναι τύπου Jeep ή τούτο είναι φορτηγό (επαγγελµατικό), η αρµόδια.ο.υ. θα αποφαίνεται για το θέµα, εκδίδοντας και τη σχετική βεβαίωση, όπου απαιτείται και σε περίπτωση προσφυγής θα αποφαίνονται τα ιοικητικά ικαστήρια (ΣΧΕΤ: /147/Τ.& Ε.Φ./ΠΟΛ. 1048/ ). 2) Πως υπολογίζονται τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας των φορτηγών αυτοκινήτων και µοτοσικλέτων ιδιωτικής χρήσης και λοιπών αυτοκινήτων της κατηγορίας αυτής. α) Φορτηγά αυτοκίνητα και µοτοσικλέτες: Για τον υπολογισµό των τελών κυκλοφορίας λαµβάνεται υπόψη το µικτό βάρος σε χιλιόγραµµα, ως εξής: Κατηγορία Μικτό βάρος σε χιλιόγραµµα Ετήσια τέλη κυκλοφορίας (σε ευρώ) Α έως Β Γ Ε ΣΤ Ζ και άνω Ρυµουλκά (τράκτορ) : 300 ευρώ. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στις περιπτώσεις Φ.Ι.Χ. αυτοκινήτων για τα οποία εκδίδεται άδεια κυκλοφορίας ενιαίας κυκλοφοριακής µονάδας (άδεια ρυµουλκού µε επικαθήµενο), τα τέλη κυκλοφορίας υπολογίζονται µόνο µε βάση το µικτό βάρος της ενιαίας αυτής κυκλοφοριακής µονάδας (για το οποίο έχει ληφθεί υπόψη και το βάρος του ρυµουλκού), χωρίς την προσθήκη των 300 Ευρώ (ΣΧΕΤ: /988/Τ.&Ε.Φ./ έγγραφο µας). β) Λεωφορεία Για τον υπολογισµό των τελών κυκλοφορίας λαµβάνονται υπόψη οι θέσεις των καθηµένων, ως εξής:

54 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ Κατηγορία Θέσεις καθηµένων Ετήσια τέλη κυκλοφορίας (σε ευρώ) Α έως Β Γ 51 και άνω 510 γ) Ασθενοφόρα και νεκροφόρες: 300,00 ευρώ Επισηµαίνεται ότι, το ανωτέρω πάγιο ποσό τελών κυκλοφορίας έτους 2013, επιβάλλεται στα οχήµατα αυτά, ανεξάρτητα από τον χαρακτηρισµό τους ως επιβατικά ή φορτηγά. 3) Πώς υπολογίζονται τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας των αυτοκινήτων οχηµάτων δηµοσίας χρήσης; α) Επιβατικά (µε ή χωρίς µετρητή) που έχουν ταξινοµηθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα έως την 31/10/2010: 290 ευρώ. β) Επιβατικά (µε ή χωρίς µετρητή) ταξινοµούµενα για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την 1/11/2010 και µετά, αποκλειστικά µε βάση τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα (γραµµάρια CO2 ανά χιλιόµετρο). Λαµβάνονται υπόψη οι εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, όπως αυτές αναγράφονται στην άδεια του οχήµατος, ως εξής: ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (γρµ. CO2 ανά χιλιόµετρο) ΕΤΗΣΙΑ ΤΕΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΝΑ ΓΡΑΜΜΑΡΙΟ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO2 (σε ευρώ) , ,25 Άνω των 151 2,8 Σύµφωνα µε τις προαναφερόµενες διατάξεις, τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας που επιβάλλονται στα επαγγελµατικά (δηµόσιας χρήσης) αυτοκίνητα που ταξινοµούνται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την 1/11/2010 και µετά, υπολογίζονται αποκλειστικά µε ιδιαίτερη κλίµακα εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα (γρµ. CO2 ανά χιλιόµετρο). Παραδείγµατα: Για ένα ΤΑΞΙ µε εκποµπές 145 γρµ CO2 ανά χιλιόµετρο καταβάλλονται τέλη κυκλοφορίας ίσα µε 145 x 2,25 = 326,25 ευρώ. Οµοίως για ένα ΤΑΞΙ µε εκποµπές 165 γρµ CO2 ανά χιλιόµετρο καταβάλλονται τέλη κυκλοφορίας ίσα µε 165 x 2,80 = 462 ευρώ, ενώ, για ένα ΤΑΞΙ µε εκποµπές 89 γρµ CO2 ανά χιλιόµετρο τα τέλη κυκλοφορίας είναι µηδενικά.

55 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο γ) Φορτηγά αυτοκίνητα και µοτοσικλέτες: Κατηγορία Μικτό βάρος σε χιλιόγραµµα Ετήσια τέλη κυκλοφορίας (σε ευρώ) Α έως Β Γ Ε ΣΤ Ζ και άνω Ρυµουλκά (τράκτορ) : 300 ευρώ. δ) Λεωφορεία ΑΣΤΙΚΑ Θέσεις καθηµένων Ετήσια τέλη κυκλοφορίας και ορθίων (σε ευρώ) Α έως Β 51 και άνω 385 ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΑ Θέσεις καθηµένων Ετήσια τέλη κυκλοφορίας και ορθίων (σε ευρώ) Α έως Β 51 και άνω 300 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ Θέσεις καθηµένων Ετήσια τέλη κυκλοφορίας (σε ευρώ) Α έως Β 41 και άνω 595 ε) Για τα αλλοδαπά φορτηγά αυτοκίνητα, για κάθε ταξίδι, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τις ειδικές συµβάσεις της χώρας µας µε άλλα κράτη το τέλος είναι 100 ευρώ. στ) Για τη χορήγηση προσωρινής άδειας κυκλοφορίας αυτοκινήτων οχηµάτων και µοτοσυκλετών: 10 ευρώ και 3 ευρώ ανά ηµέρα αντίστοιχα. ζ) Για τη δοκιµαστική κυκλοφορία των αυτοκινήτων οχηµάτων: Για µοτοσικλέτες: 30 ευρώ. Για λοιπά οχήµατα: 150 ευρώ. η) Ειδικά, για τα µοτοποδήλατα (µε κυλινδρισµό κινητήρα µικρότερο των 51 κυβ. εκατ.), για τα οποία η άδεια κυκλοφορίας εκδίδεται από την Αστυνοµική Αρ-

56 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ χή, τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας ανέρχονται στο ποσό των 12 ευρώ. 4) Πώς υπολογίζονται τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας για υβριδικά, υδρογόνου και ηλεκτροκίνητα οχήµατα; 1. Τα υβριδικά επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής και δηµόσιας χρήσης (ΤΑΞΙ), κυλινδρισµού κινητήρα έως κ.εκ., που έχουν ταξινοµηθεί στην Ελλάδα για πρώτη φορά έως την , απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας. Για τα υβριδικά επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής και δηµόσιας χρήσης (ΤΑΞΙ), κυλινδρισµού κινητήρα άνω των κ.εκ., που έχουν ταξινοµηθεί στην Ελλάδα για πρώτη φορά έως την , τα τέλη κυκλοφορίας που επιβάλλονται αναλογούν στο ήµισυ των τελών των αντίστοιχων συµβατικών οχηµάτων. Για τα πιο πάνω οχήµατα, ανεξάρτητα κυλινδρισµού κινητήρα, που ταξινο- µούνται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την και µετά, τα τέλη κυκλοφορίας προσδιορίζονται µε βάση τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, ανάλογα αν αυτά είναι ιδιωτικής ή δηµόσιας χρήσης οχήµατα. Τα επιβατικά ηλεκτροκίνητα και υδρογόνου αυτοκίνητα ιδιωτικής και δηµόσιας χρήσης, που έχουν ταξινοµηθεί στην Ελλάδα για πρώτη φορά έως την , απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας. Για τα οχήµατα αυτά, που ταξινοµούνται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την και µετά, τα τέλη κυκλοφορίας προσδιορίζονται µε βάση τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, ανάλογα αν αυτά είναι ιδιωτικής ή δηµόσιας χρήσης οχήµατα. 2. Οι υβριδικές δίκυκλες και τρίκυκλες µοτοσικλέτες ιδιωτικής και δηµόσιας χρήσης, κυλινδρισµού κινητήρα έως κ.εκ., ανεξάρτητα από την ηµεροµηνία της πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα, απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας. Για τις υβριδικές δίκυκλες και τρίκυκλες µοτοσικλέτες ιδιωτικής και δηµόσιας χρήσης, κυλινδρισµού κινητήρα άνω των κ.εκ., ανεξάρτητα από την ηµερο- µηνία της πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα, τα τέλη κυκλοφορίας που επιβάλλονται αναλογούν στο ήµισυ των τελών κυκλοφορίας των αντίστοιχων συµβατικών οχηµάτων. Οι επιβατικές ηλεκτροκίνητες και υδρογόνου δίκυκλες και τρίκυκλες µοτοσικλέτες ιδιωτικής και δηµόσιας χρήσης, ανεξάρτητα από την ηµεροµηνία της πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα, απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας. 5) Πώς υπολογίζονται τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας για επιβατικά αυτοκίνητα οχήµατα ειδικών περιπτώσεων; 1. Τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας των ιδιωτικής χρήσης επιβατικών οχηµάτων που τελούν στο ανασταλτικό τελωνειακό καθεστώς της προσωρινής εισαγωγής, υπολογίζονται αποκλειστικά µε βάση τον κυλινδρισµό του κινητήρα αυτών, όπως ορίζεται από τις διατάξεις της υποπερίπτωσης α της περίπτωσης Α της παραγράφου 1 του άρθρου 20 του ν.2948/2001, όπως αυτές ισχύουν. 2. Στα εκποιούµενα από το ηµόσιο ή τον Οργανισµό ιαχείρισης ηµόσιου Υλικού (Ο...Υ.) Α.Ε. επιβατικά αυτοκίνητα οχήµατα, τα οποία τίθενται από τους αγοραστές σε κυκλοφορία, ως ιδιωτικής χρήσης, τα τέλη κυκλοφορίας υπολογί-

57 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο ζονται αποκλειστικά µε βάση τον κυλινδρισµό του κινητήρα αυτών ανεξάρτητα από την ηµεροµηνία της πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα. 3. Προκειµένου για υβριδικά αυτοκίνητα οχήµατα και υβριδικές δίκυκλες και τρίκυκλες µοτοσικλέτες, που εµπίπτουν στις διατάξεις της προηγούµενης περίπτωσης, δηλαδή αυτών που εκποιούνται από το ηµόσιο ή τον Ο...Υ., έως κ.εκ., ανεξάρτητα από την ηµεροµηνία της πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα, αυτά απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας. Για τα οχήµατα της κατηγορίας αυτής άνω των κ.εκ., τα τέλη κυκλοφορίας που επιβάλλονται αναλογούν στο ήµισυ των τελών των αντίστοιχων συµβατικών οχηµάτων. Ειδικά, προκειµένου για ηλεκτροκίνητα και υδρογόνου αυτοκίνητα οχήµατα και ηλεκτροκίνητες και υδρογόνου δίκυκλες και τρίκυκλες µοτοσικλέτες, της πιο πάνω κατηγορίας, αυτά απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας. 4. Για τα καινούργια ή µεταχειρισµένα επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκινού- µενα τροχόσπιτα, και θωρακισµένα επιβατικά οχήµατα, επειδή εξαιρούνται από τη µέτρηση εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα, τα τέλη κυκλοφορίας υπολογίζονται µε βάση τον κυλινδρισµό του κινητήρα αυτών. 5. Για τα µεταχειρισµένα επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα, µε πρώτο έτος κυκλοφορίας στην διεθνή αγορά πριν την , ανεξάρτητα του χρόνου της πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα, επειδή για τα οχήµατα αυτά δεν ήταν υποχρεωτική η µέτρηση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα, τα τέλη κυκλοφορίας υπολογίζονται µε βάση τον κυλινδρισµό του κινητήρα αυτών. 6. Για τα επιβατικά αυτοκίνητα δηµόσιας χρήσης που αποχαρακτηρίζονται και τίθενται σε κυκλοφορία, ως ιδιωτικής χρήσης, ως ηµεροµηνία για τον υπολογισµό των τελών κυκλοφορίας, νοείται η ηµεροµηνία της πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα. 7. Για τα επιβατικά οχήµατα ιδιωτικής χρήσης που είχαν ταξινοµηθεί στη Χώρα µας και µετά την διαγραφή τους από το Μητρώο του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδοµών Μεταφορών και ικτύων επαναταξινοµούνται στη χώρα, ως ηµεροµηνία πρώτης ταξινόµησής τους στην Ελλάδα, νοείται η ηµεροµηνία της πρώτης άδειας κυκλοφορίας στη χώρα µας, πριν από την διαγραφή τους. Εποµένως, τα τέλη κυκλοφορίας θα προσδιορίζονται είτε µε βάση τον κυβισµό είτε µε βάση τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα, ανάλογα µε το τι ίσχυε για το όχηµα κατά την πρώτη ταξινόµησή του στην Ελλάδα και σύµφωνα µε τα στοιχεία της άδειας που του είχε χορηγηθεί. Για την πιστοποίηση των παραπάνω θα προσκοµίζεται στην αρµόδια.ο.υ. βεβαίωση των αρµοδίων Υπηρεσιών Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας, της πρώτης ταξινόµησης µε τα στοιχεία της πρώτης άδειας. 6) Ποιες υποχρεώσεις προκύπτουν για τα οχήµατα που απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας; Για όσα οχήµατα απαλλάσσονται, τα τέλη κυκλοφορίας είναι µηδενικά. 7) ΛΟΙΠΕΣ ΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ 1. Τα τέλη κυκλοφορίας για όλα τα οχήµατα, εκτός απότα τέλη των Ι.Χ. επιβατι-

58 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ κών, δίκυκλων-τρίκυκλων µοτοσυκλετών, φορτηγών τύπου Jeep και τροχόσπιτων και εκτός από τα τέλη για τη δοκιµαστική κυκλοφορία και από τα τέλη κυκλοφορίας των δίτροχων-τρίτροχων µοτοποδηλάτων, περιορίζονται κατά 50%,κατά την έννοια των διατάξεων της περίπτωσης β της παραγράφου 2 του άρθρου 20 του ν.2948/2001 (ΦΕΚ Α 242), εφόσον τα οχήµατα δεν κυκλοφόρησαν για ολόκληρο ηµερολογιακό εξάµηνο: λόγω διαγραφής τους κατά το πρώτο ηµερολογιακό εξάµηνο, λόγω θέσης σε κυκλοφορία τους κατά το δεύτερο ηµερολογιακό εξάµηνο, λόγω θέσης σε ακινησία για ολόκληρο ηµερολογιακό εξάµηνο. (ΣΧΕΤ: /1513/Τ.&Ε.Φ./ΠΟΛ. 1277/ ). 2. Τα τέλη κυκλοφορίας των φορτηγών Ι.Χ. αυτοκινήτων κατόχων αγροτικών µηχανηµάτων (αυτοπροωθούµενων θεριζοαλωνιστικών µηχανών, βάµβακος, τεύτλων και τοµάτας) περιορίζονται κατά 50% ή 25%, ανάλογα µε το χρονικό διάστηµα που αυτά επιτρέπεται να κυκλοφορούν µε βάση απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη (σχετ. ΠΟΛ 1151/2000 και ΠΟΛ 1117/2006 σε συνδυασµό µε τις διατάξεις του ν. 3852/ A 87). 3. Για όσα επιβατικά αυτοκίνητα στην άδεια κυκλοφορίας δεν αναγράφεται ο κυλινδρισµός κινητήρα (κυβικά εκατοστά), αλλά µόνο φορολογήσιµοι ίπποι, θα λαµβάνεται υπόψη η εξής αντιστοιχία, η οποία προκύπτει από τον τύπο «κυβικά x 0,007 = φορολογήσιµοι ίπποι», µετά από την ανάλογη στρογγυλοποίηση (άρθρο 4, ν.722/1977-φεκ Α 299). Ο συντελεστής αυτός για τα µοτοποδήλατα ισούται µε 0,013. 8) Πότε είναι εµπρόθεσµη η καταβολή των τελών κυκλοφορίας; Εµπρόθεσµη είναι η καταβολή των τελών κυκλοφορίας εφόσον πραγµατοποιήθηκε µέχρι και µε την χορηγηθείσα παράταση µέχρι και (ΠΟΛ 1289/ ) 9) Ποιες κυρώσεις επιβάλλονται στην περίπτωση εκπρόθεσµης καταβολής τελών κυκλοφορίας; Σε περίπτωση εκπρόθεσµης καταβολής, µη καταβολής ή καταβολής µειωµένων τελών κυκλοφορίας µε υπαιτιότητα του φορολογουµένου, επιβάλλεται αυτοτελές πρόστιµο, που προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις, ως εξής: 1. Για τα Ι.Χ. επιβατικά και µοτοσικλέτες, τα τροχόσπιτα, τα ασθενοφόρα, τις νεκροφόρες, και τα φορτηγά τύπου Jeep: α) Για οχήµατα στα οποία αναλογούν τέλη κυκλοφορίας κατώτερα των 30 ευρώ, το πρόστιµο ανέρχεται σε 30 ευρώ β) Για οχήµατα στα οποία αναλογούν τέλη κυκλοφορίας ανώτερα των 30 ευρώ, το πρόστιµο ανέρχεται στο ύψος των τελών κυκλοφορίας, που υπολογίζονται, κατά περίπτωση, µε βάση τον κυλινδρισµό του κινητήρα του οχήµατος ή τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2), ή στο ύψος του πάγιου ποσού τελών κυκλοφορίας. 2. Για τα λοιπά οχήµατα (φορτηγά και λεωφορεία ιδιωτικής και δηµόσιας χρήσης, επιβατικά δηµόσιας χρήσης κ.λπ.) το πρόστιµο περιορίζεται στο ήµισυ των

59 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο κατά περίπτωση οφειλοµένων τελών κυκλοφορίας (περ. 1 υποπαρ. Ε7 αρ. πρώτου ν. 4093/2012). 10) Ποιες απαλλαγές παρέχονται από την καταβολή των τελών κυκλοφορίας; Απαλλαγές τελών κυκλοφορίας λόγω αναπηρίας 1. Οχήµατα µε κυλινδρισµό κινητήρα µέχρι 1650κ.εκ., που ανήκουν: α) στους ανάπηρους πολέµου αξιωµατικούς και οπλίτες, β) στους ανάπηρους αξιωµατικούς και οπλίτες των τριών κλάδων των Ενόπλων δυνάµεων, στους αξιωµατικούς και άνδρες των Σωµάτων ασφαλείας, στους αξιωµατικούς και άνδρες του Πυροσβεστικού και Λιµενικού σώµατος, στους άνδρες της Αγροφυλακής καθώς και στους υπαλλήλους της Τελωνειακής Υπηρεσίας τους εντεταλµένους στη δίωξη του λαθρεµπορίου. γ) στους πολίτες που κατέστησαν ανάπηροι κατά το από 21/4/67 έως 23/7/74 χρονικό διάστηµα, συνεπεία της δράσεώς τους κατά του δικτατορικού καθεστώτος. Σημείωση: Κατ εξαίρεση, τα επιβατικά αυτοκίνητα για τις ανωτέρω περιπτώσεις παραπληγικών αναπήρων και των αναπήρων µε αναπηρία 100%, δύνανται να έχουν κυλινδρισµό κινητήρα ανώτερο των 1650 κ.εκ. δ) στους ανάπηρους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. ε) στους ανάπηρους αγωνιστές του ηµοκρατικού Στρατού. 2. Στους ανάπηρους έλληνες πολίτες και πολίτες άλλων κρατών-µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε κατοικία στην Ελλάδα, οι οποίοι: α) έχουν πλήρη παράλυση των κάτω ή άνω άκρων ή αµφοτερόπλευρο ακρωτηριασµό αυτών ή β) εµφανίζουν σοβαρή κινητική αναπηρία: βα) του ενός ή και των δύο κάτω άκρων µε ποσοστό αναπηρίας συνολικά όχι µικρότερο του 67%. ββ) του ενός ή και των δύο κάτω άκρων µε συµµετοχή κινητικής αναπηρίας του ενός ή και των δύο άνω άκρων µε ποσοστό αναπηρίας συνολικά όχι µικρότερο του 67%, από το οποίο το 40% τουλάχιστον από το ένα κάτω άκρο. γ) έχουν ολική και από τους δύο οφθαλµούς τύφλωση µε ποσοστό αναπηρίας 100% δ) είναι νοητικά καθυστερηµένοι µε δείκτη νοηµοσύνης κάτω του 40% ή ε) πάσχουν από αυτισµό, εφόσον αυτός συνοδεύεται από επιληπτικές κρίσεις ή πνευµατική καθυστέρηση ή οργανικό ψυχοσύνδροµο, οι οποίοι εξαιτίας των παθήσεων αυτών έχουν καταστεί ανάπηροι µε συνολικό ποσοστό αναπηρίας από 67% και άνω, είναι ανίκανοι για εργασία και έχουν ανάγκη βοήθειας ή στ) πάσχουν από µεσογειακή αναιµία, δρεπανοκυτταρική ή µικροδρεπανοκυτταρική αναιµία ή

60 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ ζ) πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου ή έχουν υποβληθεί σε µεταµόσχευση νεφρού η) πάσχουν από συγγενική αιµορραγική διάθεση (αιµορροφιλία). 3. Οχήµατα µε κυλινδρισµό κινητήρα µέχρι και 2650 κ.εκ. και 3650 κ.εκ. που ανήκουν: Σε ανάπηρους πολίτες, οι οποίοι έχουν πλήρη παράλυση των κάτω άκρων ή αµφοτερόπλευρο ακρωτηριασµό αυτών, µε ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω κατ εξαίρεση απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας για αυτοκίνητο µέχρι 2650 κ.εκ. και για ποσοστό αναπηρίας 100% µέχρι 3650 κ.εκ. Σημειώσεις: Οι ως άνω απαλλαγές των αναπήρων χορηγούνται εφόσον: H κυριότητα του οχήµατος ανήκει 100% στον ανάπηρο, όπως αυτή προκύπτει από την άδεια κυκλοφορίας του οχήµατος. Η πάθηση από την οποία πάσχει ο ανάπηρος εµπίπτει στις προαναφερό- µενες διατάξεις Ο ανάπηρος δεν έχει στην κατοχή του άλλο όχηµα στο οποίο να έχει χορηγηθεί απαλλαγή από τέλη κυκλοφορίας (όπως αυτό προκύπτει από σχετική υπεύθυνη δήλωση). Η απαλλαγή των τελών κυκλοφορίας χορηγείται µόνο µε την έκδοση σχετικής απόφασης του Προϊσταµένου της αρµόδιας.ο.υ. και αφορά στα επόµενα έτη από την έκδοσή της, µε εξαίρεση τα νέα οχήµατα τα οποία θα λαµβάνουν απαλλαγή και για το πρώτο έτος ταξινόµησης. Για αυτοκίνητο που ανήκε σε θανόντα ανάπηρο, στον οποίο είχε χορηγηθεί απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας λόγω της αναπηρίας του, οι κληρονό- µοι, στους οποίους περιέρχεται αυτό οφείλουν τέλη κυκλοφορίας από το επόµενο του θανάτου του κληρονοµούµενου ηµερολογιακό έτος. 11. Σε ποιους φορείς γίνεται η πληρωµή των τελών κυκλοφορίας; Για όλες τις κατηγορίες οχηµάτων: Στις Τράπεζες, τα ΕΛΤΑ και το Ταµείο Παρακαταθηκών και ανείων. Στις.Ο.Υ. και τα κλιµάκια των.ο.υ.: - όταν η καταβολή γίνεται προ χορήγησης νέας άδειας κυκλοφορίας αυτοκινήτου οχήµατος, η καταβολή µπορεί να γίνει στα Κλιµάκια των.ο.υ. στη Αττική ή στις κατά περίπτωση αρµόδιες.ο.υ. της Περιφέρειας, - όταν απαιτείται διόρθωση στοιχείων αρχείου οχηµάτων της Γ.Γ.Π.Σ., η καταβολή µπορεί να γίνει και στην.ο.υ. στην οποία θα γίνει η διόρθωση - όταν αποδεδειγµένα δεν παρέχεται από το σύστηµα Κωδικός Πληρωµής, η καταβολή µπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε.ο.υ. - όταν έχουν αφαιρεθεί τα στοιχεία κυκλοφορίας του οχήµατος, µε πράξη Αστυνοµικής Αρχής, λόγω οφειλής τελών κυκλοφορίας, η καταβολή µπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε.ο.υ. - όταν πρόκειται για άρση ακινησίας, εκούσιας ή αναγκαστικής, η καταβολή

61 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο µπορεί να γίνει µόνο στις αρµόδιες. για τη φορολογία εισοδήµατος του ιδιοκτήτη του οχήµατος.ο.υ. 12. Πώς χορηγείται η προσωρινή άδεια κυκλοφορίας; Αρµόδια υπηρεσία για την χορήγηση της προσωρινής άδειας και την έκδοση πινακίδας «Μ» είναι η.ο.υ. (από , σύµφωνα µε την υπ αριθµ /1188/Τ&ΕΦ/ΠΟΛ1132/ ). Η προσωρινή άδεια χορηγείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, που αναφέρονται κατωτέρω και µόνο, µε την καταβολή 10 ευρώ την ηµέρα για τα αυτοκίνητα και 3 ευρώτην ηµέρα για τις µοτοσυκλέτες: - Για τα ενάριθµα αυτοκίνητα που βρίσκονται σε ακινησία, µέχρι δυο φορέςετησίως διάρκειας µέχρι τριών (3) ηµερών κατ ετος, µόνο για επισκευή ή έλεγχο από ΚΤΕΟ ή παράδοση του οχήµατος στις εγκαταστάσεις συλλογής οχηµάτων Τέλους Κύκλου Ζωής και εφόσον ασφαλιστούν. - Για τα ανάριθµα ασφαλισµένα αυτοκίνητα ή µοτοσυκλέτες χορηγείται άπαξ ετησίως και µέχρι τρείς (3) ηµέρεςµόνο για τη µεταφορά τους από τον τόπο αγοράς ή τελωνισµού στον τόπο ταξινόµησης, ή για έλεγχο από το ΚΤΕΟ ή για επισκευή τους. 13. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για τη θέση σε ακινησία των αυτοκινήτων οχηµάτων; α) Εκούσια ακινησία: Για τα επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα και µοτοσικλέτες, κατατίθενται στην αρµόδια.ο.υ. φορολογίας: - ήλωση ακινησίας. - Τα στοιχεία κυκλοφορίας (άδεια και πινακίδες κυκλοφορίας). - ήλωση του Ν. 1599/1986 ότι η ακινητοποίηση του οχήµατος γίνεται σε κλειστό ιδιωτικό χώρο καθώς και τα στοιχεία του ιδιοκτήτη αυτού. Για τα Επαγγελµατικά αυτοκίνητα ΙΧ (ΦΙΧ) οι ακινησίες αυτών γίνονται στις αρ- µόδιες Περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδοµών Μεταφορών και ικτύων. Σε περίπτωση που τα στοιχεία κυκλοφορίας υποβληθούν στη.ο.υ. θα πρέπει να διαβιβασθούν στις ανωτέρω Υπηρεσίες. β) Αναγκαστική ακινησία: i) ανωτέρα βία (καταστροφή, πυρκαγιά κλπ): Βεβαίωση ολοσχερούς καταστροφής από ηµόσια αρχή ii) κλοπή: Βεβαίωση Αστυνοµίας ότι έχει καταγγελθεί η κλοπή και ότι σχηµατίσθηκε δικογραφία και αποστάλθηκε στον Εισαγγελέα. iii) υπεξαίρεση, κατάσχεση κλπ: Καταδικαστική απόφαση δικαστηρίου και έκθεση κατασχέσεως, αντίστοιχα, iν) κυκλοφορία στο εξωτερικό: Βεβαίωση των αρχών του κράτους κυκλοφορίας του αυτοκινήτου, σε επίσηµη µετάφραση από τις Ελληνικές Προξενικές Αρχές.

62 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ ΠΡΟΣΟΧΗ: Στην περίπτωση της αναγκαστικής ακινησίας, όπου τα στοιχεία κυκλοφορίας δεν είναι κατατεθειµένα στη.ο.υ., και της κυκλοφορίας στο εξωτερικό, οι κάτοχοι των οχηµάτων υποχρεούνται να πληρώσουν τα τέλη κυκλοφορίας χωρίς πρόστιµο, εντός 10 ηµερών από το γεγονός που αίρει την ακινησία π.χ. α) προκειµένου περί κλοπής, από την απόδοση του οχήµατος στον κάτοχο, β) εξόδου στο εξωτερικό, από την είσοδό του στη χώρα κλπ. 14. Ποιες ενέργειες απαιτούνται για την άρση της ακινησίας επιβατικών ιδιωτικής χρήσης αυτοκινήτων και µοτοσικλετών; - Ο κάτοχος του οχήµατος υποβάλλει αίτηση στην αρµόδια.ο.υ. - Καταβάλλει τα τέλη κυκλοφορίας, καθόσον δεν αίρεται η ακινησία εάν ο κάτοχος του οχήµατος δεν πληρώσει προηγουµένως τα τέλη κυκλοφορίας του έτους κατά το οποίο γίνεται η άρση. Στην περίπτωση που η ακινησία έχει λάβει χώρα πριν από την έναρξη του έτους, κατά το οποίο πραγµατοποιείται η άρση, και το όχηµα παρέµεινε σε ακινησία για όλο το έτος, τα τέλη κυκλοφορίας πληρώνονται χωρίς πρόστιµο. 15. Πως πραγµατοποιείται η οριστική διαγραφή των οχηµάτων; Η οριστική διαγραφή των οχηµάτων, στις περιοχές της χώρας όπου έχει αρχίσει η εφαρµογή του Π.. 116/2004, γίνεται µε την παράδοση αυτών στις αδειοδοτηµένες από την Ε..Ο.Ε. (ΤΗΛ ή εγκαταστάσεις ανακύκλωσης οχηµάτων, προκειµένου να εκδοθούν τα πιστοποιητικά καταστροφής και να ολοκληρωθεί η διαγραφή τους. Στις λοιπές περιοχές της χώρας, αρµόδιες για την οριστική διαγραφή των οχη- µάτων είναι οι Περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδοµών Μεταφορών και ικτύων. Β. ΤΕΛΟΣ Α ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ 1. Έκδοση άδειας κυκλοφορίας (άρθρο 26 ν. 2873/2000, Υπ. Οικ /1303/Τ.&Ε.Φ./ΠΟΛ. 1300/ ). Για την έκδοση της άδειας κυκλοφορίας αυτοκινήτου οχήµατος και µοτοσικλέτας, επιβάλλεται τέλος άδειας οχήµατος, ως εξής: Α. Ιδιωτικής χρήσης α) Μοτοσικλέτες 9 ευρώ β) Λοιπά οχήµατα 75 ευρώ Β. ηµόσιας χρήσης α) Μοτοσικλέτες 30 ευρώ β) Λοιπά οχήµατα 100 ευρώ Επίσης το ανωτέρω τέλος επιβάλλεται και για την περίπτωση αντικατάστασης ή ανανέωσης της άδειας κυκλοφορίας οχήµατος.

63 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο 2. Μεταβίβαση αυτοκινήτων, µοτοσικλετών και µοτοποδηλάτων [άρθρο 27 ν. 2873/2000, Υπ. Οικ /1303/Τ.&Ε.Φ./ΠΟΛ.1300/ και άρθρο 57 (παρ. 2) ν. 3283/2004] Από επαχθή αιτία Για µεταβίβαση αυτοκινήτων και µοτοσικλετών από επαχθή αιτία (πώληση) επιβάλλεται τέλος µεταβίβασης οχήµατος, σύµφωνα µε τις πιο κάτω διακρίσεις: α) Επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα και µοτοσικλέτες: Κατηγορία Κινητήρας σε κυβ. εκατ. Τέλος µεταβίβασης Α έως ευρώ Β ευρώ Γ ευρώ ευρώ Ε ευρώ ΣΤ ευρώ Ζ 2501 και άνω 205 ευρώ β) Φορτηγά Ι.Χ. αυτοκίνητα: Κατηγορία Κινητήρας σε χιλιόγραµµα Τέλος µεταβίβασης Α έως ευρώ Β ευρώ Γ ευρώ ευρώ Ε ευρώ ΣΤ και άνω 175 ευρώ γ) Λεωφορεία Ι.Χ. αυτοκίνητα: Κατηγορία Θέσεις καθήµενων Τέλος µεταβίβασης Α έως ευρώ Β ευρώ Γ 51 και άνω 135 ευρώ δ) Επιβατικά.Χ. αυτοκίνητα (µε ή χωρίς µετρητή) µαζί µε την άδεια κυκλοφορίας 190 ΕΥΡΩ.

64 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ ε) Φορτηγά.Χ. αυτοκίνητα µαζί µε την άδεια κυκλοφορίας: Κατηγορία Κινητήρας σε χιλιόγραµµα Τέλος µεταβίβασης Α έως ευρώ Β ευρώ Γ ευρώ ευρώ Ε ευρώ ΣΤ και άνω 560 ευρώ στ) Λεωφορεία.Χ. αυτοκίνητα µαζί µε την άδεια κυκλοφορίας: Κατηγορία Θέσεις καθήµενων Τέλος µεταβίβασης Α έως ευρώ Β 51 και άνω 530 ευρώ - Το πιο πάνω τέλος δεν προσαυξάνεταιµε εισφορά ΟΓΑ, γιατί δεν είναι τέλος χαρτοσήµου. - Όταν µεταβιβάζεται ποσοστό αυτοκινήτου το τέλος επιµερίζεται αναλόγως. - Στο ανωτέρω τέλος δεν υπόκεινταιοι µεταβιβάσεις που εµπίπτουν στο καθεστώς του φόρου προστιθέµενης αξίας. Στις µεταβιβάσεις αυτές δεν επιβάλλεταιούτε ο πόρος υπέρ του Ταµείου Νοµικών. - Το τέλος αυτό καταβάλλεται πριν τη µεταβίβαση. ζ) Για τη µεταβίβαση από επαχθή αιτία µοτοποδηλάτου µε κυλινδρισµό κινητήρα µέχρι 50 κ.ε. επιβάλλεται τέλος 15 ΕΥΡΩ, χωρίς προσαύξηση µε εισφορά ΟΓΑ, ανεξάρτητα από την αξία του µοτοποδηλάτου. Επίσης δεν επιβάλλεταιτέλος χαρτοσήµου. - Στο πιο πάνω τέλος δεν υπόκεινταιοι µεταβιβάσεις που εµπίπτουν στο καθεστώς του Φ.Π.Α. - Το πιο πάνω τέλος επιµερίζεται αναλόγωςόταν µεταβιβάζεται ποσοστό. - Το τέλος καταβάλλεται πριν τη µεταβίβαση Από χαριστική αιτία Για τη µεταβίβαση από χαριστική αιτία (δωρεά - γονική παροχή) δηµόσιας χρήσης αυτοκινήτου επιβάλλεται εισφορά υπέρ ΤΣΑ 3% στη συνολική αξία. Η εισφορά αυτή δεν επιβάλλεται στη µεταβίβαση από χαριστική αιτίαάλλων αυτοκινήτων οχηµάτων, µοτοσικλετών ή µοτοποδηλάτων Αρµόδια Υπηρεσία για την ολοκλήρωση της µεταβίβασης Από , το τέλος αδείας οχήµατος και το τέλος µεταβίβασης αυτοκινήτου οχήµατος εισπράττονται υπέρ της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης (νυν Περιφερειών αρθ. 283 παρ. 2 ν. 3852/2010), σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 27

65 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο Ν. 3220/2004. Η είσπραξη των χρηµάτων γίνεται σε λογαριασµούς τραπεζών, οι οποίοι έχουν συσταθεί για το σκοπό αυτό. Ηµεροµηνία έναρξης ισχύος του άρθρου αυτού ορίστηκε η 1η Απριλίου 2004 (αρ. αποφ /120Β/Τ&ΕΦ (365 Β / ). Γ. ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΩΝ ΧΑΡΤΟΣΗΜΟΥ 1. Βεβαιώσεις, πιστοποιητικά, αντίγραφα κ.τ.λ. Οι βεβαιώσεις, τα πιστοποιητικά καθώς και τα αντίγραφα και αποσπάσµατα εγγράφων, τόσο αυτά που εκδίδονται από την υπηρεσία όσο και αυτά που προσκοµίζονται σ αυτή δεν υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήµου. Επίσης δεν υπόκειται σε τέλος χαρτοσήµου η κύρωση του γνησίου της υπογραφής. 2. Μισθώµατα ακινήτων Τα µισθώµατα των ακινήτων υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήµου, που µαζί µε την εισφορά υπέρ ΟΓΑ ανέρχεται σε ποσοστό 3,6%. Το τέλος αυτό οφείλεται σε κάθε περίπτωση ακόµα κι αν ο ιδιοκτήτης είναι κάτοικος εξωτερικού. Το θέµα του βάρους του ανωτέρου τέλους καθορίζεται βάσει συµφωνίας των συµβαλλοµένων (ιδιοκτήτη και ενοικιαστή). Εάν δεν υπάρχει συµφωνία το τέλος βαρύνει τον ιδιοκτήτη και ενοικιαστή εξ ηµισείας. Όταν ο ένας απαλλάσσεται από τα τέλη χαρτοσήµου, αυτά βαρύνουν εξ ολοκλήρου τον αντισυµβαλλόµενο. Τα τέλη χαρτοσήµου συµβεβαιώνονται και συνεισπράττονται µε το φόρο εισοδήµατος, που αναλογεί στο εισόδηµα από οικοδοµές, σύµφωνα µε την ακολουθούµενη για το φόρο αυτό διαδικασία. Εξαιρετικά, από έως , στα µισθώµατα των κατοικιών γενικά και σύµφωνα µε τις διατάξεις της παρ 4 του άρθρου 3 του ν.3522/2006 το τέλος χαρτοσήµου από 3,6% (µε την εισφορά υπέρ ΟΓΑ ) µειώνεται στο 1,8% (µε την εισφορά υπέρ ΟΓΑ ) και από 1/1/2008 αυτό καταργείται. Στα µισθώµατα των επαγγελµατικών χώρων, γραφείων, γηπέδων, αποθηκών κ.λ.π. το τέλος χαρτοσήµου δεν αλλάζει, παραµένει δηλ στο 3,6% ( µε την εισφορά υπέρ ΟΓΑ). 3. Εργολαβικές συµβάσεις Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν.3427/2005 που ισχύει από 1/1/2006 (ΦΕΚ Α 312/ ), τα εργολαβικά προσύµφωνα ανέγερσης οικοδοµής µε το σύστηµα της αντιπαροχής ποσοστών οικοπέδου που η άδεια οικοδοµής εκδίδεται µετά την 1/1/2006, ανήκουν στο πεδίο του Φ.Π.Α. Με τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν.3522/2006(φεκ Α276/ ) διευκρινίζεται ότι για τα παραπάνω εργολαβικά, όταν αυτά καταρτίζονται µετά την 1/1/2006 αλλά η άδεια οικοδοµής έχει εκδοθεί πριν την ηµεροµηνία αυτή, δηλαδή µέχρι , εξακολουθούν να υπάγονται στα τέλη χαρτοσήµου. 4. Κατάργηση τελών χαρτοσήµου Α. Καταργήθηκαν από τα τέλη χαρτοσήµου που επιβάλλονταν στις

66 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ κατωτέρω περιπτώσεις: α) στις εξοφλήσεις κάθε είδους αποδοχών από µίσθωση εργασίας για απασχόληση µε οποιαδήποτε µορφή και οπωσδήποτε αµειβόµενη, περιλαµβανοµένων και των εκτός έδρας αποζηµιώσεων ή εξόδων κίνησης, β) στις εξοφλήσεις κάθε είδους αµοιβών για απασχόληση µε οποιαδήποτε νο- µική σχέση που δηµιουργεί δεσµούς εξάρτησης ως προς τους όρους απασχόλησης ή την αµοιβή και συνεπάγεται την ευθύνη του εργοδότη, περιλαµβανοµένων και των εκτός έδρας αποζηµιώσεων ή εξόδων κίνησης, γ) στις εξοφλήσεις κάθε είδους συντάξεων και ασφαλιστικών παροχών ή βοηθηµάτων που καταβάλλονται στους δικαιούχους από τον οικείο φορέα ή ασφαλιστικό οργανισµό, δ) στις εξοφλήσεις αποζηµιώσεων από εργατικό ατύχηµα ή λόγω λύσης της σχέσης εργασίας, ε) στις συναλλαγµατικές και στα γραµµάτια σε διαταγή και στους τόκους που απορρέουν από αυτές, στ) στις βεβαιώσεις που χορηγούνται από τις ηµόσιες Οικονοµικές Υπηρεσίες (.Ο.Υ.) για την υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών ή µεταβολής εργασιών. Β. Καταργήθηκε η αξία της υπεύθυνης δήλωσης που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (ΦΕΚ 75 Α ). Η δήλωση αυτή συντάσσεται πλέον σε απλό χαρτί στο οποίο αναγράφονται τα στοιχεία που προβλέπονται από την απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης ΙΑ Π/Α1/18368/ (ΦΕΚ 1276Β/ ). Τα έντυπα της υπεύθυνης δήλωσης και της αίτησης - υπεύθυνης δήλωσης διατίθενται στους ενδιαφερόµενους από τις δηµόσιες αρχές, για θέµατα αρµοδιότητάς τους (παρ. 1 και 2). Επίσης τα ανωτέρω έντυπα µπορεί να διατίθενται στους ενδιαφερόµενους και µέσω διαδικτύου (παρ. 9). 5. Κατάργηση τέλους χαρτοσήµου ασφαλιστικών πράξεων - Με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 3091/2002 (ΦΕΚ 330 Α ) καταργήθηκε από το τέλος χαρτοσήµου που επιβαλλόταν στις αποδείξεις πληρωµής αποζηµιώσεων που καταβάλλονται από ασφαλιστικές εταιρείες για ασφαλίσεις κάθε φύσης, καθώς και στους συµβιβασµούς που αφορούν στις αποζηµιώσεις αυτές. - Με τις διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 71 του ν. 3746/2009 (ΦΕΚ 27 Α ), καταργήθηκε από , το τέλος χαρτοσήµου που επιβαλλόταν στις αποδείξεις πληρωµής ασφαλίστρων για κλάδους ασφαλίσεων ζωής και κατά ζηµιών, στις αποδείξεις πληρωµής εξαγορών ασφαλιστηρίων ζωής και στους τυχόν απορρέοντες από ασφαλιστικές αποζηµιώσεις τόκους. 6. Κατάργηση τέλους χαρτοσήµου επί ορισµένων συµβάσεων δανείου α) Με τις διατάξεις της παρ. 14 του άρθρου 20 του Ν. 3227/2004 (ΦΕΚ Α 31/ ) καταργήθηκε από 6 Φεβρουαρίου 2004 το τέλος χαρτοσήµου που επιβαλλόταν για τις συµβάσεις δανείων που χορηγεί ο Ο.Ε.Κ. στους δικαιούχους του

67 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο και στους τόκους που απορρέουν από αυτά. β) Mε τις διατάξεις της παρ1 του άρθρου 18 του ν.3470/2006(φεκ Α132/ ) καταργείται το τέλος χαρτοσήµου στα δάνεια που χορηγούνται από το Τα- µείο Παρακαταθηκών και ανείων στους τόκους και στα παρεπόµενα σύµφωνα αυτών. Η κατάργηση ισχύει από , ηµεροµηνία δηµοσίευσης του νόµου και στη συνέχεια µε τις διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 25 του ν. 3867/2010 (Α 128/2010) επεκτείνεται η εφαρµογή της παρ. 1 του άρθρου 18 του ν. 3470/2006 από την έναρξη ισχύος του νόµου αυτού και στα δάνεια που έχουν χορηγηθεί από το Ταµείο Παρακαταθηκών και ανείων µέχρι Κατάργηση τέλους χαρτοσήµου επί των καθαρών κερδών των Ο.Ε., Ε.Ε. και Ε.Π.Ε. Με τις διατάξεις του άρθρου 22 του Ν. 3296/2004 (ΦΕΚ Α253/ ) καταργείται από 1/1/2005 το τέλος χαρτοσήµου 1% που επιβαλλόταν στα καθαρά κέρδη των οµόρρυθµων, ετερόρρυθµων και περιορισµένης ευθύνης εταιρειών, των κερδοσκοπικών συνεταιρισµών, των κοινοπραξιών, των αστικών εταιριών και κοινωνιών αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση και αφορούν διαχειριστική περίοδο που αρχίζει από και µετά.. ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κατάργηση του Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίων κατά την σύσταση των εταιρειών. Με τις διατάξεις της υποπαραγράφου ΣΤ.22 της παρ. ΣΤ. του Άρθρου πρώτου του Κεφαλαίου Α του νόµου 4254/2014 (ΦΕΚ 85 Α / ), δεν επιβάλλεται φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων σύµφωνα µε τα άρθρα του ν.1676/1986 (ΦΕΚ 204 Α ) κατά την σύσταση των υποκείµενων προσώπων στο φόρο αυτό. Τελευταία ενηµέρωση: 26/6/2014 Τηλ. Επικοινωνίας για παροχή διευκρινίσεων σε θέματα Τελών και Ειδικών Φορολογιών: ,

68 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ (αρµοδιότητα της /νσης Ελέγχων) 1. Ποια είναι η αρµόδια.ο.υ. για την υποβολή δικαιολογητικών ηλεκτροδότησης από τον ιδιοκτήτη; Η αρµόδια.ο.υ. του υπόχρεου ιδιοκτήτη. 2. Ποια είναι η διαδικασία έγκρισης ηλεκτροδότησης οικοδοµών από τις.ο.υ.; Είναι νόµιµη η διαδικασία καταλογισµού ΦΠΑ σε ιδιώτη που κτίζει οικοδοµή και δεν καλύπτεται το κόστος οικοδοµής µε παραστατικά; Οι φορολογικές διατάξεις περί ηλεκτροδότησης θεσπίστηκαν για την αντιµετώπιση της φοροδιαφυγής στον κατασκευαστικό τοµέα. α) Για οικοδοµές για τις οποίες οι οικείες άδειες πολεοδοµίας εκδόθηκαν µέχρι 31/12/94, καθώς και για οικοδοµές για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί για οποιοδήποτε λόγο άδειες πολεοδοµίας, ανεξάρτητα από το χρόνο ανέγερσής τους, πρέπει να αποδοθεί από τον υπόχρεο µε έκτακτη δήλωση η τυχόν διαφορά Φ.Π.Α. λόγω µη κάλυψης ανέγερσης µε αντίστοιχα δικαιολογητικά δαπανών, εντός δύο µηνών από την έγκριση της ηλεκτροδότησης. Υποχρέωση κάλυψης µε αντίστοιχα δικαιολογητικά υπάρχει για οικοδοµικές εργασίες που έγιναν από 23/3/90 και µετά. Σε περίπτωση που από τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι το κόστος ανέγερσης της οικοδοµής δεν καλύπτεται µε αντίστοιχα δικαιολογητικά και εφόσον για την ακάλυπτη διαφορά δεν έχει αποδοθεί το ποσό Φ.Π.Α. που αναλογεί σύµφωνα µε τα παραπάνω, τότε το ποσό αυτό καταλογίζεται µε σχετική πράξη σε βάρος του υπόχρεου και επιβάλλονται οι νόµιµες προσαυξήσεις (οι οποίες υπολογίζονται από τη λήξη των δύο µηνών από την ηµεροµηνία έγκρισης της ηλεκτροδότησης), καθώς και οι λοιπές προβλεπόµενες κυρώσεις. Ο τρόπος προσδιορισµού του κόστους ανέγερσης της οικοδοµής που πρέπει να καλύπτεται από αντίστοιχα δικαιολογητικά δαπανών, καθώς και όλες οι σχετικές λεπτοµέρειες προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις (άρθρο 8 παρ. 2 ν.1882/90 και 53 ν.2065/92) και τις σχετικές εγκυκλίους. Για τις εργασίες που αποδεδειγµένα έγιναν πριν από 23/3/90 δεν αναζητούνται δικαιολογητικά δαπανών. β) Για οικοδοµές για τις οποίες οι άδειες πολεοδοµίας εκδόθηκαν από 1/1/95 και µέχρι τις 31/12/2013 είχαν εφαρµογή τα οριζόµενα από τις διατάξεις των άρθρων 35 και 36 του ν.2238/1994 καθώς και την κοινή απόφαση Υπουργών Οικονοµικών και ΠΕ.ΧΩ. Ε /2439/Α0012 ΠΟΛ. 1277/ Με τις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 26 του ν.4223/2013 (ΦΕΚ Α 287) από την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013, παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του ν.2238/1994 (Α 151), συµπεριλαµβανοµένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ εξουσιοδότηση αυτού του νόµου. Με την κατάργηση των εν λόγω διατάξεων καταργείται από 1/1/2014 η διαδικασία προσκόµισης στις.ο.υ. δικαιολογητικών και στη συνέχεια η χορήγηση των σχετικών

69 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο βεβαιώσεων ηλεκτροδότησης (σχετική η αριθµ. 12Α ΕΞ 2014 εγκύκλιος διαταγή του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων) ενώ χορηγούνται βεβαιώσεις ηλεκτροδότησης ακινήτων σε οικοδοµές / κατασκευές για τις οποίες προσκοµίστηκαν στη.ο.υ. οι τελικοί πίνακες οικοδοµής µέχρι 31/12/2013 δεδο- µένου ότι είχαν εφαρµογή µέχρι τότε οι διατάξεις των άρθρων 35 και 36 του ν.2238/1994. γ) Στις περιπτώσεις ρύθµισης αυθαίρετων κατασκευών ή χώρων αυθαίρετης αλλαγής χρήσης που ρυθµίζονται σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.4014/2011, καθώς και ρύθµισης χώρων που ρυθµίζονται σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.3843/2010, δεν έχουν εφαρµογή ούτε οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 8 του ν.1882/1990 ούτε οι διατάξεις των άρθρων 35 και 36 του Κ.Φ.Ε., όπως ισχύουν. Τελευταία ενηµέρωση: 19/6/2014 Τηλ. Επικοινωνίας για παροχή διευκρινίσεων σε θέματα Δ/νσης Ελέγχων:

70 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ (αρµοδιότητα της /νσης Επιχειρησιακού Σχεδιασµού) 1. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για τη χορήγηση ΑΦΜ σε διάφορες κατηγορίες επαγγελµάτων; - Aπαιτούµενο δικαιολογητικό για τη χορήγηση ΑΦΜ στα φυσικά πρόσωπα αποτελεί το στοιχείο ταυτότητας, πρωτότυπο του οποίου επιδεικνύεται στον αρ- µόδιο υπάλληλο της.ο.υ. και κατατίθεται φωτοαντίγραφο αυτού. - Η χορήγηση ΑΦΜ στα νοµικά πρόσωπα και νοµικές οντότητες διενεργείται µε τις διαδικασίες της έναρξης εργασιών. Τα απαιτούµενα, κατά περίπτωση, δικαιολογητικά ορίζονται στην ΠΟΛ 1006/ (ΦΕΚ 19Β/2014) απόφαση του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων. 2. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για τη χορήγηση ΑΦΜ σε αλλοδαπούς; - Το διαβατήριό τους σε ισχύ. Στην περίπτωση που τα στοιχεία τους δεν αναγράφονται σε αυτό µε λατινικούς χαρακτήρες, κατατίθεται ευκρινές φωτοαντίγραφο διαβατηρίου, µεταφρασµένο από υπηρεσίες και φορείς που έχουν την αρµοδιότητα προς τούτο. - Εφόσον οι αλλοδαποί, υπήκοοι τρίτων χωρών, είναι κάτοικοι Ελλάδας προσκοµίζεται επιπλέον και η άδεια διαµονής τους σε ισχύ. Στην περίπτωση που ασκούν επιχειρηµατική δραστηριότητα και δεν διαθέτουν ΑΦΜ, εκτός των ανωτέρω, απαιτείται και σχετική άδεια διαµονής για εργασία, σύµφωνα µε την ισχύουσα κάθε φορά νοµοθεσία. 3. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για τη λήψη ΑΦΜ από φυσικά πρόσωπα µη επιτηδευµατίες; Για τους Έλληνες το δελτίο ταυτότητάς τους και για τους αλλοδαπούς υπηκόους τρίτων χωρών το διαβατήριό τους σε ισχύ και η άδεια διαµονής σε ισχύ. Αν η δήλωση για την απόδοση ΑΦΜ κατατίθεται από τρίτο πρόσωπο, προσκοµίζεται εξουσιοδότηση, µε βεβαιωµένο το γνήσιο της υπογραφής του δηλούντος από οποιαδήποτε διοικητική αρχή ή Κ.Ε.Π. και κατατίθεται και ευκρινές φωτοαντίγραφο του αποδεικτικού µέσου ταυτότητας του υπόχρεου. 4. Εάν όλοι πρέπει να έχουν ΑΦΜ; Κάθε πρόσωπο, φυσικό ή νοµικό ή νοµική οντότητα, όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 3 του Κώδικα Φορολογικής ιαδικασίας (Κ.Φ..) ν.4174/2013 (ΦΕΚ 170Α), ηµεδαπό ή αλλοδαπό, που πρόκειται να καταστεί υπόχρεο σε καταβολή ή παρακράτηση φόρου σύµφωνα µε τη φορολογική νοµοθεσία ή σε υποβολή οποιασδήποτε δήλωσης που εµπίπτει στο πεδίο εφαρµογής του Κώδικα αυτού, υποχρεούται στην απόδοση από τη φορολογική διοίκηση ενός ενιαίου και µοναδικού Αριθµού Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), ανεξάρτητα του αριθµού των εγκαταστά-

71 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο σεων (υποκαταστηµάτων, γραφείων, αποθηκών) που διαθέτει εντός και εκτός της Ελληνικής Επικράτειας, προκειµένου να εγγραφεί στο φορολογικό Μητρώο. 5. Ποιες οι συνέπειες της ύπαρξης διπλού ΑΦΜ; Όποιος κατέχει και χρησιµοποιεί περισσότερους από έναν ΑΦΜ υπόκειται σε πρόστιµο που ορίζεται σε δύο χιλιάδες πεντακόσια (2500) ευρώ βάσει των διατάξεων του άρθρου 54 του ν.4174/13, όπως ισχύει. 6. Εάν ο ΑΦΜ µετά τη διακοπή εργασιών µιας επιχείρησης συνεχίζει να υφίσταται ή όχι; Μετά τη διακοπή εργασιών ατοµικής επιχείρησης, το φυσικό πρόσωπο εξακολουθεί να χρησιµοποιεί τον ΑΦΜ του, για τις προσωπικές του συναλλαγές. Στην περίπτωση διακοπής εργασιών νοµικού προσώπου ή νοµικής οντότητας ο ΑΦΜ απενεργοποιείται και χρησιµοποιείται µόνο, για την υποβολή των δηλώσεων που αφορούν σε χρήση πριν τη διακοπή. 7. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για έναρξη επαγγέλµατος; Α) Ατοµική Επιχείρηση - Φωτοαντίγραφο ελτίου Αστυνοµικής Ταυτότητας. - Τίτλος κυριότητας ή µισθωτήριο συµβόλαιο ή υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 περί δωρεάν παραχώρησης χώρου για κάθε επαγγελµατική εγκατάσταση. - Βεβαίωση εγγραφής ή απαλλαγής από αρµόδιο Ασφαλιστικό Φορέα. - Βεβαίωση ελέγχου της επωνυµίας και του διακριτικού τίτλου των φυσικών προσώπων από το οικείο Επιµελητήριο, όπου απαιτείται από σχετικές διατάξεις. - Προέγκριση ίδρυσης για καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος από ή- µους και Κοινότητες όπου απαιτείται (άρθρα 80, 81 ν.3463/2006). Τα αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα, υπήκοοι χωρών εκτός Ε.Ε., εκτός των παραπάνω δικαιολογητικών, υποβάλλουν στη.ο.υ. και άδεια διαµονής για εργασία σύµφωνα µε την ισχύουσα κάθε φορά νοµοθεσία. Β) Προσωπικές Εταιρείες (Ο.Ε.- Ε.Ε.) - Εταιρεία Περιορισµένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) - Ανώνυµη Εταιρεία (Α.Ε.) Από τις 4/4/2011 η διαδικασία σύστασης και η έναρξη εργασιών των εν λόγω εταιρειών πραγµατοποιείται από τις Υπηρεσίες Μιας Στάσης (Υ.Μ.Σ.) σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.3853/2010 και της Κ.Υ.Α. Κ1-802/ , όπου, µεταξύ άλλων αναφέρονται και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την έναρξη των εργασιών των εν λόγω εταιρειών. Ως Υπηρεσίες Μιας Στάσης (Υ.Μ.Σ.) για τη σύσταση των εταιρειών αυτών ορίζονται: α) για τις προσωπικές εταιρείες (Ο.Ε. Ε.Ε.) τα επιµελητήρια και τα πιστοποιηµένα Κ.Ε.Π. και β) για τις κεφαλαιουχικές (Ε.Π.Ε., Α.Ε.) και τις προσωπικές εταιρείες που συστήνονται µε συµβολαιογραφικό έγγραφο, οι συµβολαιογράφοι.

72 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ 8. Πότε είναι εκπρόθεσµη η έναρξη ή η διακοπή δραστηριότητας και ποιες οι συνέπειες; Κάθε φυσικό πρόσωπο, που πρόκειται να ασκήσει επιχειρηµατική δραστηριότητα υποχρεούται, να υποβάλλει δήλωση έναρξης εργασιών, στον αρµόδιο υπάλληλο της.ο.υ., πριν την πραγµατοποίηση οποιασδήποτε συναλλαγής, στα πλαίσια άσκησης της επαγγελµατικής του δραστηριότητας. Τα νοµικά πρόσωπα και οι νοµικές οντότητες υποβάλλουν τη δήλωση έναρξης επιχειρηµατικής δραστηριότητας εντός τριάντα (30) ηµερών από την καταχώρηση του καταστατικού τους στο Γ.Ε.ΜΗ. ή στο οικείο Μητρώο ή Βιβλίο που προβλέπεται κατά περίπτωση ή από το έγγραφο σύστασής τους σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση. Η δήλωση διακοπής εργασιών υποβάλλεται για µεν τα φυσικά πρόσωπα εντός δέκα (10) ηµερών από την οριστική παύση των εργασιών τους, για δε τα νοµικά πρόσωπα και τις νοµικές οντότητες εντός δέκα (10) ηµερών από τη λήξη των εργασιών της εκκαθάρισης ή από την ανακοίνωση διαγραφής τους από το Γ.Ε.ΜΗ., όπου απαιτείται. Στις περιπτώσεις που τα εν λόγω πρόσωπα, δεν τίθενται σε εκκαθάριση, υποβάλλουν τη δήλωση διακοπής, εντός δέκα (10) ηµερών από τη λύση τους ή την παύση των εργασιών τους, κατά περίπτωση. Η υποβολή δήλωσης έναρξης ή διακοπής εργασιών, πέραν των ανωτέρω προθεσµιών, θεωρείται εκπρόθεσµη και επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 54 του Κ.Φ.. (ν.4174/2013) κατά περίπτωση. Για την υποβολή, µετά την 1/1/2014, εκπρόθεσµων δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα που αφορούν περιόδους έως την 31/12/2013, επιβάλλονται τα πρόστιµα του άρθρου 4 του ν.2523/1997 µε τον περιορισµό το καταβλητέο σε καθεµία περίπτωση ποσό, να µην ξεπερνά, το προβλεπόµενο στο άρθρο 54 παρ.2 περίπτωση α του Κώδικα Φορολογικής ιαδικασίας (δηλαδή 100 ευρώ). 9. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για τη διακοπή εργασιών λόγω θανάτου φυσικού προσώπου; - Ληξιαρχική πράξη θανάτου. - Πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών. - Βεβαίωση περί µη δηµοσίευσης διαθήκης ή αποδεικτικό δηµοσίευσης εφόσον υπάρχει διαθήκη και αντίγραφο αυτής. 10. Πότε αποκτά νοµική προσωπικότητα η Ε.Π.Ε.; Με την καταχώρησή της στο Γενικό Εµπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.). Τελευταία ενηµέρωση: 16/6/2014 Τηλ. Επικοινωνίας για παροχή διευκρινίσεων σε θέματα Μητρώου:

73 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο ΘΕΜΑΤΑ ΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΙΑΦΟΡΩΝ Α. Ενδικοφανής προσφυγή ενώπιον της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών (πρώην Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης) στο πλαίσιο της ειδικής διοικητικής διαδικασίας 1. Πότε και γιατί υποβάλλονται οι ενδικοφανείς προσφυγές; Οι ενδικοφανείς προσφυγές υποβάλλονται για την επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας. Στόχος είναι η επίλυση των φορολογικών διαφορών σε σύντοµες προθεσµίες, ώστε να επιτυγχάνεται η συντοµότερη είσπραξη δηµοσίων εσόδων και η αποσυµφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων από υποθέσεις που µπορούν να επιλυθούν σε επίπεδο φορολογικής διοίκησης. 2. Ποια υπηρεσία είναι αρµόδια για την εξέταση των ενδικοφανών προσφυγών; Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται ενώπιον της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών. Σηµειώνεται ότι µε την αριθ. 6Α ΕΞ 2013/ (Φ.Ε.Κ Β / ) Απόφαση του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων η Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών (ειδική αποκεντρωµένη υπηρεσία, επιπέδου ιεύθυνσης, υπαγόµενη απευθείας στον Γενικό Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων) µετονοµάστηκε σε ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών. Η ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών ασκεί, µεταξύ άλλων που της ανατέθηκαν µεταβατικώς και περιστασιακά, και εκτός της κύριας αρµοδιότητάς της, που είναι η επανεξέταση των πράξεων της φορολογικής διοίκησης στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας, κατόπιν υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής, υποχρεωτικά προ της άσκησης δικαστικής προσφυγής, τις κατωτέρω αρµοδιότητες: α) Την εξέταση αιτηµάτων αναστολής της καταβολής του 50% του αµφισβητούµενου ποσού της προσβαλλόµενης µε την ενδικοφανή προσφυγή πράξης. β) Την επανεξέταση, στο πλαίσιο της διοικητικής διαδικασίας κατόπιν υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής, των αποφάσεων της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.2523/1997, για τη µερική άρση των µέτρων διασφάλισης των συµφερόντων του ηµοσίου, συνεπεία των οποίων αναβιώνει η επιβολή αυτών σε χρόνο µεταγενέστερο της έναρξης ισχύος του Κώδικα Φορολογικής ιαδικασίας, εφόσον δεν έχει ασκηθεί προσφυγή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων κατά αυτών και µε την προϋπόθεση ότι το αίτηµα επανεξέτασης υποβάλλεται εντός ανατρεπτικής προθεσµίας τριάντα (30) ηµερών από την αναβίωση των µέτρων. γ) Την επανεξέταση υποθέσεων, σύµφωνα µε τις µεταβατικές διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 66 του Κ.Φ.., που αναπέµπονται στη Φορολογική ιοίκηση

74 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ µε απόφαση διοικητικού δικαστηρίου για να τηρηθεί η διαδικασία διοικητικής επίλυσης της διαφοράς. Ειδικότερα, σε περίπτωση έκδοσης απόφασης διοικητικού δικαστηρίου µε την οποία κηρύσσεται απαράδεκτη η συζήτηση ενδίκου βοηθήµατος ή µέσου και αναπέµπεται η υπόθεση στη Φορολογική ιοίκηση για να τηρηθεί η διαδικασία διοικητικής επίλυσης της διαφοράς (και επειδή η διαδικασία αυτή καταργήθηκε για πράξεις που εκδίδονται από και εφεξής), η υπόθεση εξετάζεται από τη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 63 του Κ.Φ.., εκτός εάν ο φορολογούµενος αποδεχθεί την προσβαλλόµενη πράξη εντός αποκλειστικής προθεσµίας πέντε ηµερών από την κοινοποίηση σε αυτόν της δικαστικής απόφασης ή σχετικής πρόσκλησης της Φορολογικής ιοίκησης. Στις περιπτώσεις αυτές οι υποθέσεις διαβιβάζονται οίκοθεν από τη φορολογική αρχή στη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών, χωρίς την τήρηση της διαδικασίας που ορίζεται στις ΠΟΛ 1002/ και 1069/ (δηλαδή χωρίς να ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή από τον φορολογούµενο) και στη συνέχεια ακολουθείται η διαδικασία που προβλέπεται στην περ. 95 του άρθρου 1 της υπ αριθ. 6Α ΕΞ 2014/ Απόφασης του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων (ΦΕΚ 478Β / ) «Μεταβίβαση αρµοδιοτήτων και εξουσιοδότηση υπογραφής Με Εντολή Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων σε όργανα της Φορολογικής ιοίκησης», όπως τροποποιήθηκε µε την υπ αριθ. 6Α ΕΞ 2014/ (ΦΕΚ 796 Β / ) όµοια Απόφαση. 3. Ποιες είναι οι διατάξεις που ισχύουν για την εξέταση των ενδικοφανών προσφυγών; Για πράξεις που εκδίδονται από 1η Ιανουαρίου 2014 εφαρµόζεται το άρθρο 63 του Κ.Φ.., όπως τροποποιήθηκε και ισχύει µε τις διατάξεις του άρθρου 49 του ν. 4223/2013 και της υποπαρ..2 περ.14 άρθρου πρώτου ν. 4254/2014, καθώς και οι ΠΟΛ: 1002/ Απόφαση του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων και 1069/ Εγκύκλιος της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων. Σηµειώνεται ότι ενδικοφανείς προσφυγές που ασκούνται για πράξεις που εκδόθηκαν µέχρι 31/12/2013, εξετάζονται από τη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 70Β του ν.2238/1994 και τα οριζόµενα στα άρθρα 1 έως 5 της ΠΟΛ. 1209/ Κυριότερες αλλαγές σε σχέση µε τα οριζόµενα στο άρθρο 70Β του ν.2238/1994 είναι: α) η δυνατότητα υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής και σε περίπτωση σιωπηρής άρνησης της Φορολογικής ιοίκησης, β) η πρόβλεψη ότι µε την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής αναστέλλεται η καταβολή ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης (που είναι βεβαιωµένο πλέον στο σύνολό του), υπό την προϋπόθεση ότι έχει καταβληθεί το υπόλοιπο πενήντα τοις εκατό (50%), εκτός αν υποβληθεί γι αυτό και γίνει αποδεκτό αίτηµα αναστολής. (βλ. σχετικό Κεφάλαιο Β στο παρόν Εγχειρίδιο). γ) υπαγωγή στην ειδική διοικητική διαδικασία και των διασφαλιστικών µέτρων κατ άρθρο 46 Κ.Φ.. (ν.4174/2013) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

75 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο Επίσης, ενδικοφανείς προσφυγές που ασκούνται κατά των πράξεων της φορολογικής διοίκησης, µε τις οποίες εφαρµόζονται µέτρα διασφάλισης των συµφερόντων του ηµοσίου, σύµφωνα µε τις διατάξεις των παρ. 5 και 6 του άρθρου 46 του ν. 4174/2013, όπως ισχύουν, καθώς και αιτήµατα αναστολής εκτέλεσης των πράξεων αυτών, εξετάζονται από την.ε.. σύµφωνα και µε τις διατάξεις του άρθρου 5 της ΠΟΛ 1282/ (ΦΕΚ 54Β/ ) Απόφασης του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων. Σχετικές ΠΟΛ: ΠΟΛ 1002/ : «Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (Ειδική Διοικητική Διαδικασία Ενδικοφανής προσφυγή), όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει από 1/1/2014 και καθορισμός λεπτομερειών για τη λειτουργία της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (πρώην Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, την εφαρμοστέα διαδικασία και τον τρόπο έκδοσης των αποφάσεων αυτής». ΠΟΛ 1069/ : «Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α 170/ ) «Ειδική Διοικητική Διαδικασία Ενδικοφανής προσφυγή», όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 49 του ν. 4223/2013 (ΦΕΚ A 287/ ) για την διαδικασία υποβολής και εξέτασης ενδικοφανών προσφυγών από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών». ΠΟΛ 1282/ «Προληπτικά ή διασφαλιστικά του δημοσίου συμφέροντος μέτρα άμεσου και επείγοντος χαρακτήρα σε περίπτωση φοροδιαφυγής, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 5, 6 και 7 του άρθρου 46 του ν.4174/2013, εξειδίκευση των προσώπων σε βάρος των οποίων αυτά επιβάλλονται, καθορισμός των περιπτώσεων ολικής ή μερικής άρσης των μέτρων και μη εφαρμογής αυτών, προσδιορισμός χρόνου διατήρησής τους και άλλων ειδικότερων θεμάτων». ΠΟΛ 1066/ : «Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 50 του ν. 4238/2014 αναφορικά με την εξέταση από την Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης (Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών) υποθέσεων που είχαν εισαχθεί ενώπιον της Επιτροπής Διοικητικής Επίλυσης Διαφορών (Ε.Δ.Ε.Φ.Δ.) του άρθρου 70Α του ν.2238/1994 και οδηγίες για την εφαρμογή τους». ΠΟΛ 1142/ : «Κοινοποίηση των διατάξεων της περ. γ του άρθρου 50 του ν.4238/2014 όπως αυτές προστέθηκαν με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 184 του ν. 4261/2014 αναφορικά με την εξέταση από την Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης υποθέσεων που είχαν εισαχθεί ενώπιον της Επιτροπής Διοικητικής Επίλυσης Διαφορών (Ε.Δ.Ε.Φ.Δ.) του άρθρου 70Α του ν.2238/1994 με αίτημα διοικητικού συμβιβασμού και δεν εξετάσθηκαν». ΠΟΛ 1086/ : «Κοινοποίηση της με αριθμό 32/2014 Γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αναφορικά με την δυνατότητα άσκησης ενδικοφανούς ή δικαστικής προσφυγής μετά την υπαγωγή στις διατάξεις των άρθρων 55 και 66 παρ.4 του Ν. 4174/2013 (ΦΕΚ 170Α / )». 4. Σε ποιες περιπτώσεις και πώς µπορώ να υποβάλω ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών; Ο υπόχρεος, εφόσον αµφισβητεί πράξεις, ρητές ή σιωπηρές, που εκδίδονται ή

76 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ συντελούνται από 1/1/2014 και εφεξής σε βάρος του από τη Φορολογική Αρχή και εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής του Κώδικα Φορολογικής ιαδικασίας (άρθρο 2 του Ν. 4174/2013) οφείλει, πριν από την προσφυγή του στη ιοικητική ικαιοσύνη, να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων µε αίτηµα επανεξέτασης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας. Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρµόδια φορολογική αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόµενη πράξη. Σηµειώνεται ότι για την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών δεν απαιτείται παράβολο Μπορώ να υποβάλω άλλου είδους διοικητική προσφυγή κατά των πράξεων που προσβάλλονται µε την ενδικοφανή προσφυγή; Όχι. Η άσκηση οποιασδήποτε άλλης διοικητικής προσφυγής κατά των υποκει- µένων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών αρχών είναι απαράδεκτη Μπορώ να ασκήσω προσφυγή απευθείας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατά των πράξεων που υπόκεινται σε ενδικοφανή προσφυγή; Όχι. Η άσκηση προσφυγής απευθείας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια κατά των υποκειµένων στην ενδικοφανή προσφυγή πράξεων των φορολογικών αρχών είναι απαράδεκτη Μέσα σε ποια προθεσµία µπορώ να ασκήσω ενδικοφανή προσφυγή; Η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται κατά πράξεων των φορολογικών αρχών, εντός ανατρεπτικής προθεσµίας τριάντα (30) ηµερών που αρχίζει από την κοινοποίηση της πράξεως ή τη συντέλεση της παράλειψης, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 5 του Κ.Φ.. ή αντίστοιχα του άρθρου 63 του Κ.. /µιας Σε ποια υπηρεσία θα καταθέσω την ενδικοφανή προσφυγή; Η ενδικοφανής προσφυγή κατατίθεται στην αρµόδια φορολογική αρχή που εξέδωσε την προσβαλλόµενη πράξη. Σε περιπτώσεις κατάργησης ή αναστολής λειτουργίας, κατά περίπτωση, της φορολογικής αρχής ή τµήµατος ή γραφείου αυτής, που εξέδωσε την πράξη, η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται στη.ο.υ. υποδοχής, η οποία την διαβιβάζει στη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών (δηλαδή σε περίπτωση κατάργησης ή αναστολής λειτουργίας Τµήµατος Ελέγχου ή ικαστικού, η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται στη.ο.υ. υποδοχής, µόνο εφόσον η πράξη εκδόθηκε µετά από έλεγχο) Ποιος µπορεί να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή; Η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται από τον υπόχρεο και εν γένει από κάθε πρόσωπο του άρθρου 64 παρ. 1 του Κώδικα ιοικητικής ικονοµίας, καθώς και από όλα τα ευθυνόµενα φυσικά πρόσωπα για την καταβολή του φόρου εκ µέρους του νοµικού προσώπου ή της νοµικής οντότητας, σύµφωνα µε τις διατάξεις

77 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο της παρ.5 του άρθρου 50 του Κώδικα Φορολογικής ιαδικασίας (ν.4174/2013). Ειδικότερα, η ενδικοφανής προσφυγή ασκείται: - για σχολάζουσα κληρονοµιά από τον κηδεµόνα, - για επιδικία από τον προσωρινό διαχειριστή, - για µεσεγγύηση από το µεσεγγυούχο, - για πτωχεύσαντα από το σύνδικο, - για ανήλικο από τον ασκούντα τη γονική µέριµνα ή τον επίτροπο και επί πλειόνων από τον έναν από αυτούς, - για πρόσωπο που τελεί σε δικαστική συµπαράσταση από το δικαστικό συµπαραστάτη, - για θανόντα φορολογούµενο από τους κληρονόµους του, - οι εκκαθαριστές για νοµικά πρόσωπα ή νοµικές οντότητες σε εκκαθάριση, - τα πρόσωπα που είναι πρόεδροι, διευθυντές, διαχειριστές, διευθύνοντες σύµβουλοι, εντεταλµένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νοµικών προσώπων και νοµικών οντοτήτων κατά το χρόνο της διάλυσης ή συγχώνευσής τους, καθώς και οι κατά τον χρόνο διάλυσης αυτών µέτοχοι ή εταίροι κεφαλαιουχικών εταιρειών, µε ποσοστό συµµετοχής τουλάχιστον δέκα τοις εκατό. Για τις όλες τις ως άνω περιπτώσεις, υποχρεωτικώς µε την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής συνυποβάλλονται και τα νοµιµοποιητικά έγγραφα από τα οποία προκύπτουν οι παραπάνω ιδιότητες Ποιός µπορεί να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή κατά της πράξης διασφάλισης των συµφερόντων του ηµοσίου; Η ενδικοφανής προσφυγή κατά της πράξης διασφάλισης των συµφερόντων του ηµοσίου δύναται να υποβληθεί από τον παραβάτη σε βάρος του οποίου επιβάλλονται τα µέτρα διασφάλισης των συµφερόντων του ηµοσίου της παραγράφου 5 του άρθρου 46 του ν. 4174/2013, όπως ισχύει, καθώς και από τα πρόσωπα σε βάρος των οποίων επιβλήθηκαν σωρευτικά τα ανωτέρω µέτρα σύµφωνα µε τις διατάξεις της παρ.6 του άρθρου 46 του ν.4174/2013, όπως ισχύει, καθώς και του άρθρου 2 της ΠΟΛ.1282/ Β. Αίτηµα αναστολής του καταβλητέου ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης 1. Με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής αναστέλλεται η καταβολή του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης; Με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής αναστέλλεται η καταβολή ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης, υπό την προϋπόθεση ότι έχει ήδη καταβληθεί το υπόλοιπο ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%), εκτός αν υποβληθεί γι αυτό και γίνει αποδεκτό αίτηµα αναστολής. Η αναστολή δεν ισχύει επί του άµεσου προσδιορισµού του φόρου, καθώς και επί πράξης διοικητικού προσδιορισµού του φόρου, που εκδίδεται µε βάση στοιχεία που έχουν παρασχεθεί από τον φορολογούµενο σε φορολογική του δήλωση.

78 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ 2. Με ποιο τρόπο µπορώ να υποβάλω αίτηµα αναστολής του καταβλητέου ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης; Ο υπόχρεος έχει δικαίωµα να υποβάλει, ταυτόχρονα µε την ενδικοφανή προσφυγή και αίτηµα αναστολής του καταβλητέου ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης. Το αίτηµα αναστολής είτε συµπεριλαµβάνεται στο έγγραφο της ενδικοφανούς προσφυγής είτε υποβάλλεται αυτοτελώς µε ιδιαίτερο έγγραφο που κατατίθεται την ίδια ηµέρα µε την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής. Βλ. Υπόδειγµα Αίτησης Αναστολής 3. Ποια στοιχεία πρέπει να συνυποβάλω µε την αίτηση αναστολής; Με την αίτηση αναστολής υποβάλλονται στη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών και τα αποδεικτικά στοιχεία µε τα οποία τεκµηριώνονται οι ισχυρισµοί του αιτούντος και απαραιτήτως υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 ν. 1599/1986 στην οποία ο αιτών δηλώνει: α) τα παγκόσµια έσοδα ή εισοδήµατά του από κάθε πηγή κατά το προηγούµενο και κατά το τρέχον έτος και β) την περιουσιακή του κατάσταση στην Ελλάδα και οπουδήποτε στην αλλοδαπή κατά το χρόνο κατάθεσης της αίτησης αναστολής. Αν ο αιτών είναι φυσικό πρόσωπο, δηλώνονται επιπλέον και τα παγκόσµια έσοδα ή εισοδήµατα από κάθε πηγή κατά το προηγούµενο και κατά το τρέχον έτος, καθώς και η περιουσιακή κατάσταση οπουδήποτε στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή του ή της συζύγου και των ανηλίκων τέκνων αυτού κατά το χρόνο κατάθεσης της αίτησης αναστολής. Αν ο αιτών είναι νοµικό πρόσωπο ή οποιασδήποτε µορφής νοµική οντότητα, δηλώνονται επιπλέον και τα παγκόσµια έσοδα ή εισοδήµατα από κάθε πηγή κατά το προηγούµενο και κατά το τρέχον έτος, καθώς και η περιουσιακή κατάσταση οπουδήποτε στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή, κατά το χρόνο κατάθεσης της αίτησης αναστολής, των νοµικών προσώπων και νοµικών οντοτήτων στο κεφάλαιο των οποίων συµµετέχει ο αιτών, καθώς και των φυσικών προσώπων που σύµφωνα µε τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις ευθύνονται ατοµικά για τις φορολογικές υποχρεώσεις του αιτούντος. Η περιουσιακή κατάσταση περιλαµβάνει ιδίως τα εµπράγµατα και ενοχικά δικαιώµατα σε ακίνητα, τις καταθέσεις οποιουδήποτε είδους και τα συναφή τραπεζικά προϊόντα, τις επενδύσεις σε κινητές αξίες, τα µηχανοκίνητα ιδιωτικά µέσα µεταφοράς, τα δάνεια και τις δωρεές, τις µετοχές, τα µερίδια, τα δικαιώµατα ψήφου ή συµµετοχής σε κεφάλαιο σε οποιασδήποτε µορφής νοµική οντότητα, όπως ορίζεται στην παράγραφο 3 του Κ.Φ.. (Ν. 4174/2013) και τα εµπράγµατα και ενοχικά δικαιώµατα σε κινητά αξίας άνω των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ. (Τα ανωτέρω πρέπει να δηλώνονται έστω και αρνητικά, δηλαδή ότι δεν υπάρχουν). Μαζί µε την περιουσιακή κατάσταση δηλώνεται από τον αιτούντα και η εκτιµώµενη αγοραία αξία των περιουσιακών στοιχείων που περιλαµβάνονται σε αυτήν. Για τα ακίνητα δηλώνεται και η αντικειµενική αξία αυτών. Αν ο αιτών τηρεί λογιστικά βιβλία του Κ.Φ.Α.Σ. κατά τη διπλογραφική µέ-

79 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο θοδο, µε την αίτηση αναστολής συνυποβάλλονται ο τελευταίος ισολογισµός και το τελευταίο αναλυτικό ισοζύγιο γενικής λογιστικής του τρέχοντος έτους. Αίτηση αναστολής για την οποία δεν προσκοµίζονται τα προαναφερθέντα στοιχεία απορρίπτεται. Για το λόγο αυτό πρέπει ο αιτών να επιδεικνύει ιδιαίτερη επιµέλεια και σε κάθε περίπτωση να υποβάλει: α) την υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 ν. 1599/1986 για τα εισοδήµατα και την περιουσιακή του κατάσταση µε το περιεχόµενο που αναφέρεται ανωτέρω, β) εφόσον τηρεί λογιστικά βιβλία του Κ.Φ.Α.Σ. κατά τη διπλογραφική µέθοδο, να υποβάλει και τον τελευταίο ισολογισµό και το τελευταίο αναλυτικό ισοζύγιο γενικής λογιστικής του τρέχοντος έτους, καθώς και γ) να προσκοµίζει κάθε άλλο αποδεικτικό στοιχείο που κρίνει αναγκαίο για την απόδειξη της ανεπανόρθωτης βλάβης που δικαιολογεί τη χορήγηση αναστολής. 4. Με την υποβολή του αιτήµατος αναστολής αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής του αµφισβητούµενου ποσού; Με την υποβολή της αιτήσεως αναστολής και µέχρι την έκδοση απόφασης επ αυτής άλλως µέχρι την άπρακτη πάροδο του προβλεπόµενου χρονικού διαστή- µατος για την έκδοσή της, δεν λαµβάνονται µέτρα αναγκαστικής είσπραξης από τη φορολογική αρχή. 5. Άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και αναστολή καταβολής του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης- Παράδειγµα: 5.1. Περίπτωση 1 (Ενδικοφανής προσφυγή χωρίς αίτηµα αναστολής): Κατά της / Απόφασης Επιβολής Προστίµου Κ.Β.Σ., ποσού ευρώ υποβάλλεται εµπρόθεσµα ενδικοφανής προσφυγή χωρίς αίτη- µα αναστολής. Στην περίπτωση αυτή, είναι καταβλητέο άµεσα το ποσοστό 50% του αµφισβητούµενου ποσού, δηλ ευρώ και, εφόσον αυτό καταβληθεί, αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής του υπολοίπου 50 % (αν όµως δεν γίνει η απαιτούµενη καταβολή, είναι απαιτητό το 100% σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις και δεν αποκλείεται η λήψη µέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης από τη φορολογική αρχή) Περίπτωση 2 (Ενδικοφανής προσφυγή µε αίτηµα αναστολής): Κατά της / Απόφασης Επιβολής Προστίµου Κ.Β.Σ., ποσού ευρώ υποβάλλεται εµπρόθεσµα ενδικοφανής προσφυγή και ταυτόχρονα υποβάλλεται αίτηµα αναστολής του καταβλητέου ποσοστού 50% του αµφισβητούµενου ποσού. Στην περίπτωση αυτή, µε την υποβολή της αιτήσεως αναστολής και µέχρι την έκδοση απόφασης επ αυτής ή την άπρακτη πάροδο του προβλεπόµενου χρονικού διαστήµατος για την έκδοσή της, δεν λαµβάνονται µέτρα αναγκαστικής είσπραξης για το σύνολο του αµφισβητούµενου ποσού ( ευρώ).

80 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ Αν το αίτηµα αναστολής γίνει δεκτό, αναστέλλεται η καταβολή του συνόλου του αµφισβητούµενου ποσού ( ευρώ) µέχρι την έκδοση της απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυγής ή την άπρακτη πάροδο του προβλεπόµενου χρονικού διαστήµατος για την έκδοσή της. 6. Σε ποιες περιπτώσεις µπορεί να γίνει δεκτό το αίτηµα αναστολής; Η ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών δύναται να αναστείλει την πληρωµή του καταβλητέου ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης, µόνο στην περίπτωση κατά την οποία κρίνεται ότι αυτό θα είχε ως συνέπεια ανεπανόρθωτη βλάβη για τον υπόχρεο. 7. Σε πόσες ηµέρες εκδίδεται απόφαση επί του αιτήµατος αναστολής; Η απόφαση επί της αιτήσεως αναστολής καταβολής εκδίδεται εντός προθεσµίας είκοσι (20) ηµερών από την ηµεροµηνία υποβολής της ενδικοφανούς προσφυγής. Εάν δεν εκδοθεί απόφαση εντός είκοσι (20) ηµερών από την υποβολή της αίτησης στη φορολογική αρχή, η αίτηση αναστολής θεωρείται ότι έχει απορριφθεί. 8. Μέχρι πότε ισχύει η αναστολή της πληρωµής του καταβλητέου ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) του αµφισβητούµενου ποσού της πράξης που χορηγείται από τη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών; Η αναστολή ισχύει µέχρι την έκδοση της απόφασής επί της ενδικοφανούς προσφυγής, άλλως µέχρι την άπρακτη πάροδο του προβλεπόµενου χρονικού διαστήµατος για την έκδοσή της. 9. Σε περίπτωση άσκησης δικαστικής προσφυγής κατά της απόφασης της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών ή της σιωπηρής απόρριψης της ενδικοφανούς προσφυγής αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής του αµφισβητούµενου ποσού; Για την αναστολή λόγω άσκησης προσφυγής ενώπιον των ιοικητικών ικαστηρίων ισχύουν ανάλογα οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 63 Κ.Φ.., δηλαδή µε την άσκηση της προσφυγής αναστέλλεται η καταβολή ποσοστού 50% του αµφισβητούµενου ποσού, υπό την προϋπόθεση ότι έχει καταβληθεί το υπόλοιπο 50%. Η αναστολή δεν ισχύει επί του άµεσου προσδιορισµού του φόρου, καθώς και επί πράξης διοικητικού προσδιορισµού του φόρου, που εκδίδεται µε βάση στοιχεία που έχουν παρασχεθεί από τον φορολογούµενο σε φορολογική του δήλωση. 10. Η αναστολή της πληρωµής απαλλάσσει από την υποχρέωση καταβολής των τόκων λόγω εκπρόθεσµης καταβολής του φόρου; Τυχόν αναστολή της πληρωµής δεν απαλλάσσει τον υπόχρεο από την υποχρέωση καταβολής των τόκων λόγω εκπρόθεσµης καταβολής του φόρου. 11. Μπορεί να υποβληθεί ενώπιον της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών

81 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο αίτηµα αναστολής εφαρµογής των µέτρων διασφάλισης των συµφερόντων του ηµοσίου; Σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 5 της αριθ. ΠΟΛ 1282/2013 Απόφασης του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων, ταυτόχρονα µε την ενδικοφανή προσφυγή µπορεί να υποβληθεί και αίτηµα αναστολής εφαρµογής των µέτρων. Η ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών δύναται να αναστείλει εν όλω ή εν µέρει την εφαρµογή των µέτρων, µέχρι την κοινοποίηση της απόφασής της, µόνο στην περίπτωση κατά την οποία η εφαρµογή τους θα είχε ως συνέπεια ανεπανόρθωτη βλάβη για τον αιτούντα. Σηµειώνεται ότι η προθεσµία για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και η άσκησή της δεν αναστέλλουν την εφαρµογή των µέτρων. Γ. Περιεχόµενο Ενδικοφανούς Προσφυγής - Συνυποβαλλόµενα στοιχεία 1. Ποιο είναι το περιεχόµενο της ενδικοφανούς προσφυγής; Η ενδικοφανής προσφυγή πρέπει να αναφέρει: - τα ακριβή στοιχεία του υπόχρεου, - την προσβαλλόµενη πράξη, - τους λόγους, τους ισχυρισµούς και τα έγγραφα στα οποία ο υπόχρεος βασίζει το αίτηµά του, - τη διεύθυνση στην οποία θα συντελούνται οι κοινοποιήσεις των αποφάσεων, των πράξεων και των λοιπών εγγράφων της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών, την διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου και τα εν γένει στοιχεία επικοινωνίας του υπόχρεου. Σε κάθε περίπτωση µεταβολής των στοιχείων επικοινωνίας που επήλθε µετά την υποβολή του αιτήµατος της ενδικοφανούς προσφυγής, ο υπόχρεος οφείλει να γνωστοποιεί εγγράφως αυτά στη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών, διαφορετικά οι κοινοποιήσεις γίνονται νοµίµως βάσει των αρχικά δηλωθέντων στοιχείων. Υπόχρεο φυσικό ή νοµικό πρόσωπο, που δεν έχει την κατοικία ή την έδρα του στην Περιφέρεια Αττικής, δύναται, εφόσον επιθυµεί, µε το έγγραφο της ενδικοφανούς προσφυγής, να διορίζει ως αντίκλητο, πρόσωπο που έχει την κατοικία ή τον χώρο της εργασίας του εντός αυτής και να αναφέρει τα πλήρη στοιχεία επικοινωνίας µε αυτόν (όνοµα, επώνυµο, πατρώνυµο, επάγγελµα, διεύθυνση επικοινωνίας, τηλέφωνο, τηλεοµοιοτυπία, ηλεκτρονικό ταχυδροµείο). Βλ. Υπόδειγµα Ενδικοφανούς Προσφυγής 2. Ποια στοιχεία πρέπει να συνυποβάλω µε την ενδικοφανή προσφυγή; Ο υπόχρεος ταυτόχρονα µε την υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής, συνυποβάλλει στην αρµόδια φορολογική αρχή: α. Τα έγγραφα στα οποία βασίζει το αίτηµά του. β. Ηλεκτρονικό φάκελο (σε οπτικό δίσκο CD ή USB κλπ.), στον οποίο περιλαµβάνονται σε µαγνητική µορφή και σε οποιαδήποτε αναγνώσιµη µορφή αρχείου: αα) η υποβληθείσα ενδικοφανής προσφυγή,

82 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ ββ) η αίτηση αναστολής σε περίπτωση αυτοτελούς υποβολής, γγ) τα έγγραφα και δικαιολογητικά που επικαλείται (σε ηλεκτρονικά αρχεία). - ιευκρινίζεται ότι δεν απαιτείται να συµπεριλαµβάνεται η έκθεση ελέγχου και η προσβαλλόµενη πράξη, τις οποίες θα αποστείλει η αρµόδια φορολογική αρχή. γ. Υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 ν. 1599/1986, µε την οποία δηλώνεται το ακριβές του περιεχοµένου των στοιχείων του ηλεκτρονικού φακέλου. 3. Σε ποιες περιπτώσεις θα κληθώ να εκφράσω τις απόψεις µου εγγράφως ή προφορικώς ενώπιον της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών για τους λόγους που προβάλλονται µε την ενδικοφανή προσφυγή; Η ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών, εάν το κρίνει απαραίτητο, δύναται εντός της οριζόµενης προθεσµίας για την έκδοση της απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυγής, να καλεί τον υπόχρεο εντός πέντε (5) εργασίµων ηµερών, προκειµένου αυτός να εκφράσει τις απόψεις του εγγράφως ως προς τα σχετικά ζητήµατα και τους προβαλλόµενους µε την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής λόγους και ισχυρισµούς. Στις περιπτώσεις που µε την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής προσκο- µισθούν στην ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών νέα στοιχεία ή γίνει επίκληση νέων πραγµατικών περιστατικών, ο υπόχρεος καλείται σε ακρόαση, προκειµένου να εκφράσει εγγράφως τις απόψεις του, αναπτύσσοντας τους προβαλλόµενους µε την ενδικοφανή προσφυγή λόγους και τα τυχόν συνυποβαλλόµενα σε αυτήν νέα στοιχεία ή τα επικαλούµενα µε το αίτηµά του νέα πραγµατικά περιστατικά σύµφωνα µε τα παραπάνω οριζόµενα. Ως νέα στοιχεία ορίζονται αυτά τα οποία δεν είχε στη διάθεσή της η φορολογική αρχή και δεν ήταν δυνατόν να τα λάβει υπ όψιν της κατά το χρόνο έκδοσης της προσβαλλόµενης πράξης. Προκειµένου να τύχουν εφαρµογής τα ανωτέρω αναφερόµενα, η ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών κρίνει εάν πρόκειται για νέα στοιχεία ή όχι ή για νέα πραγµατικά περιστατικά, συνεκτι- µώντας τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης που έχει διαβιβασθεί από την αρ- µόδια φορολογική αρχή και κάθε άλλο πρόσφορο στοιχείο. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον κατά την κρίση της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών συντρέχει λόγος, η διενεργούµενη ακρόαση διεξάγεται και προφορικώς σε καθορισµένη ώρα και ηµεροµηνία εντός της Υπηρεσίας, ώστε ο υπόχρεος να αναπτύξει λεπτοµερέστερα τους διαλαµβανόµενους στο έγγραφο της ακρόασής του ισχυρισµούς και τα τυχόν συνυποβαλλόµενα µε την ενδικοφανή προσφυγή νέα στοιχεία ή τα επικαλούµενα µε το αίτηµά του νέα πραγµατικά περιστατικά. Ο υπόχρεος παρίσταται αυτοπροσώπως ή µε εξουσιοδοτηµένο αντιπρόσωπο µε βάση ειδικό πληρεξούσιο έγγραφο µε θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής από την κατά νόµο αρµόδια αρχή. Σε κάθε άλλη περίπτωση, ο αιτών αναµένει την κοινοποίηση της απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυγής ή την άπρακτη πάροδο της προθεσµίας προς έκδοση της απόφασης και δεν είναι αναγκαίο να επικοινωνεί µε την ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών για παροχή πληροφοριών ή συµπληρωµατικών στοιχείων σχετικά µε την υπό εξέταση υπόθεση.

83 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εγχειρίδιο 4. Σε ποια προθεσµία εκδίδεται απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής; Η απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής εκδίδεται εντός προθεσµίας εξήντα (60) ηµερών από την ηµεροµηνία υποβολής της ενδικοφανούς προσφυγής στην αρµόδια φορολογική αρχή. Αν εντός της κατά τα ανωτέρω προβλεπόµενης προθεσµίας, δεν εκδοθεί απόφαση και δεν ενηµερωθεί σχετικά ο υπόχρεος ή δεν επιδοθεί η απόφαση, τότε θεωρείται ότι η ενδικοφανής προσφυγή έχει απορριφθεί από τη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών και ο υπόχρεος έχει λάβει γνώση αυτής της απόρριψης κατά την εκπνοή της ανωτέρω προθεσµίας.. Άσκηση προσφυγής ενώπιον των ιοικητικών ικαστηρίων 1. Μπορώ να προσφύγω στα ιοικητικά ικαστήρια κατά της απόφασης της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών; Κατά της απόφασης της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών ή της σιωπηρής απόρριψης της ενδικοφανούς προσφυγής λόγω παρόδου της προθεσµίας προς έκδοση της απόφασης, ο υπόχρεος δύναται να ασκήσει προσφυγή ενώπιον του αρµόδιου ιοικητικού ικαστηρίου σύµφωνα µε τις διατάξεις του Κώδικα ιοικητικής ικονοµίας. Προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια απευθείας κατά οποιασδήποτε πράξης που εξέδωσε η Φορολογική ιοίκηση είναι απαράδεκτη. 2. Ποια είναι η προθεσµία για την άσκηση προσφυγής ενώπιον των ιοικητικών ικαστηρίων κατά της απόφασης της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών; Έχω υποχρέωση να ενηµερώσω την ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών για την άσκηση προσφυγής στα ιοικητικά ικαστήρια; Η προσφυγή κατατίθεται από τον υπόχρεο στη γραµµατεία της έδρας του δικαστηρίου στο οποίο απευθύνεται, εντός τριάντα (30) ηµερών από την κοινοποίηση σε αυτόν της απόφασης της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών ή της σιωπηρής απόρριψης της ενδικοφανούς προσφυγής λόγω παρόδου της προθεσµίας προς έκδοση της απόφασης (εφόσον η απόφαση αποστέλλεται µε συστη- µένη επιστολή, θεωρείται ότι έχει νοµίµως κοινοποιηθεί µετά την παρέλευση δεκαπέντε ηµερών από την ηµέρα αποστολής, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 5 του Κώδικα Φορολογικής ιαδικασίας). Με επιµέλεια του υπόχρεου και επί ποινή απαραδέκτου άσκησης της προσφυγής, απαιτείται η επίδοση επικυρωµένου αντιγράφου του δικογράφου της προσφυγής στη ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών, µε δικαστικό επιµελητή όπως προβλέπεται από το άρθρο 48 του Κώδικα ιοικητικής ικονοµίας, µέσα σε είκοσι (20) ηµέρες από τη λήξη της προθεσµίας για την άσκηση της προσφυγής. 3. Έχει υποχρέωση η ιεύθυνση Επίλυσης ιαφορών για υπολογισµό του παραβόλου για την άσκηση της προσφυγής κατά απόφασής της ενώπιον του αρµόδιου ιοικητικού ικαστηρίου;

84 Eγχειρίδιο Ιούλιος 2014 ΦΕ Όχι. Σύµφωνα µε την ΠΟΛ 1192/ , προκειµένου να υπολογισθεί και να καταβληθεί το προβλεπόµενο κατά περίπτωση ποσό παραβόλου µε βάση το ποσό του αντικειµένου της διαφοράς (2% όπως ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 277 του Κώδικα ιοικητικής ικονοµίας) που προσδιορίσθηκε µε την απόφαση της ιεύθυνσης Επίλυσης ιαφορών, ο υπόχρεος, κατά την κατάθεση της προσφυγής, απευθύνεται µε σχετική αίτησή του, στη φορολογική αρχή που εξέδωσε την αµφισβητούµενη πράξη, η οποία του χορηγεί ειδικό σηµείωµα. Τελευταία ενηµέρωση: 10/6/2014 Τηλ. Επικοινωνίας για παροχή διευκρινίσεων σε θέματα Δ/νσης Επίλυσης Διαφορών:

85 Άρθρα ΜΕΛΕΤΕΣ Συµµετέχουσες: Βασιλική Κολοβού, Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης, Τµήµα Αρχοντούλα Μαυροµάτη, ιεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων, Τµήµα Β ιαδικασίες είσπραξης στη ΣΟΥΗ ΙΚΗ Φορολογική ιοίκηση Fiscalis meeting στο Örebro της Σουηδίας, Οκτωβρίου 2013 Σουηδία Το Βασίλειο της Σουηδίας (Konungariket Sverige) είναι µια σκανδιναβική χώρα στη βόρεια Ευρώπη. Συνορεύει µε τη Νορβηγία δυτικά και τη Φιλανδία βορειοανατολικά. Βρέχεται ανατολικά από το Βοθνικό κόλπο και τη θάλασσα της Βαλτικής. Οι πορθµοί Σκάγερακ νοτιοδυτικά και Κάτεγατ χωρίζουν τη σκανδιναβική χερσόνησο από τη ανία, µε την οποία ενώνεται µε τη γέφυρα του Όρεσουντ. Η Σουηδία έχει έκταση km2 αλλά χαµηλή πληθυσµιακή πυκνότητα (20 κάτοικοι/km2). Η χώρα διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους σε νερό, ξυλεία και σιδηροµεταλλεύµατα. Οι πολίτες της απολαµβάνουν ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο και η χώρα γενικά θεωρείται σύγχρονη, πολιτικά φιλελεύθερη και µε ισχυρό κοινωνικό κράτος. Πρωτεύουσα της Σουηδίας είναι η Στοκχόλµη. Άλλες µεγάλες πόλεις είναι το Γκέτεµποργκ, το Μάλµε, η Ουψάλα και το Όρεµπρου.

86 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ Πληθυσμιακά στοιχεία Η χώρα αριθµεί κατοίκους, µε το προσδόκιµο ζωής στους άνδρες να είναι 78,69 χρόνια, στις γυναίκες 83,4 χρόνια και στο σύνολο του πληθυσµού τα 80,97 χρόνια. Το 85% του πληθυσµού κατοικεί στα αστικά κέντρα. Ο πληθυσµός της χώρας περιλαµβάνει τουλάχιστον αυτόχθονες Λάπωνες- των οποίων το εισόδηµα προέρχεται κυρίως από την εκτροφή ταράνδων. Στη Σουηδία κατοικεί επίσης ένας µικρός αριθµός Φιλανδών υπηκόων. Η χώρα διαιρείται σε 21 επαρχίες και 290 δήµους. Η σουηδική γλώσσα οµιλείται από 8 εκ. κατοίκους στη Σουηδία και στη Φιλανδία. Πολίτευμα Το πολίτευµα της χώρας είναι Βασιλευόµενη Κοινοβουλευτική ηµοκρατία. Από το 1971, το Κοινοβούλιο (Riksdag) αποτελείται από ένα µόνο σώµα. Τα 349 µέλη του εκλέγονται βάσει αναλογικής εκπροσώπησης για τέσσερα έτη. Ιστορία Μετά το τέλος της εποχής των Βίκινγκς, η Σουηδία έγινε µέλος της Ένωσης του Κάλµαρ (1397) µαζί µε τη ανία και τη Νορβηγία από όπου αποχώρησε το 1523, ξεκινώντας µια µακρά περίοδο πολέµων µέχρι το Από τότε η Σουηδία βρίσκεται σε ειρήνη, αποφεύγοντας να συµµετέχει σε συµµαχίες σε καιρό ειρήνης και παραµένοντας ουδέτερη σε περιόδους πολέµου, πράγµα που κατάφερε και κατά τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο, παρά το γεγονός ότι ο Χίτλερ την εποφθαλµιούσε λόγω του άφθονου και πρώτης ποιότητας σιδηροµεταλλεύµατος που διαθέτει. Μετά το Β Παγκόσµιο Πόλεµο οι σοσιαλδηµοκράτες άσκησαν σχεδόν αδιάκοπα την εξουσία, εισήγαγαν σηµαντικές καινοτοµίες στον οικονοµικό τοµέα και ενίσχυσαν αξιοσηµείωτα τις ένοπλες δυνάµεις, διατηρώντας παράλληλα την ουδετερότητα της Σουηδίας. Στην εσωτερική πολιτική η Σουηδία πήρε µεταρρυθµιστικά µέτρα και το 1983, επί της διακυβέρνησης του σοσιαλδηµοκράτη Ούλοφ Πάλµε, δηµοσιεύτηκε ο νόµος που επέτρεψε στα συνδικάτα να αναλαµβάνουν, µε τα λεγόµενα χρεόγραφα των υπαλλήλων, το µερικό έλεγχο των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Ο Πάλµε δολοφονήθηκε το Η Σουηδία είναι κράτος-µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιανουαρίου 1995 (χωρίς να έχει ενταχθεί στη νοµισµατική ένωση) και ιδρυτικό µέλος του Σκανδιναβικού Συµβουλίου (1952). Εκπαίδευση Για παιδιά ηλικίας 1-5 ετών είναι εγγυηµένη µια θέση σε δηµόσιο νηπιαγωγείο. Μεταξύ των ηλικιών 6 και 16, τα παιδιά συµµετέχουν σε υποχρεωτικό ενιαίο σχολείο. Μετά την ολοκλήρωση της 9η τάξης, περίπου το 90% των µαθητών συνεχίζουν µε τριετή ανώτερη δευτεροβάθµια εκπαίδευση (λύκειο), η οποία µπορεί να οδηγήσει τόσο σε έναν επαγγελµατικό τίτλο εργασίας ή σε είσοδο στο πανεπιστή- µιο. Το εκπαιδευτικό σύστηµα χρηµατοδοτείται σε µεγάλο βαθµό από φόρους. Υπάρχει µια σειρά από διάφορα πανεπιστήµια και κολλέγια στη Σουηδία, τα πα-

87 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες λαιότερα και µεγαλύτερα από τα οποία βρίσκονται στην Ουψάλα, το Γκέτεµποργκ και τη Στοκχόλµη. Λίγες µόνο χώρες όπως ο Καναδάς, οι Ηνωµένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα έχουν υψηλότερα ποσοστά πτυχιούχων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. Οικονομία Α.Ε.Π. (PPP) [σε μονάδες αγοραστικής δύναμης] Ολικό (2010) 352,327 δισ. $ Κατά κεφαλή $ (18η θέση) Α.Ε.Π. [Ονομαστικό] Ολικό (2010) 444,585 δισ. $ Κατά κεφαλή $ Νόμισμα Σουηδική Κορώνα (SEK) 1 = 9,0812SEK Πίνακας 1: Οικονοµικά Στοιχεία Η Σουηδία είναι σηµαντικός εξαγωγέας αυτοκινήτων, µηχανη- µάτων, ηλεκτρονικών συσκευών, εξοπλισµού επικοινωνιών, προϊόντων χαρτιού, χάλυβα, σιδήρου, χαλκού και ξυλείας στην Ευρώπη από το Μεσαίωνα. Ωστόσο, η βελτίωση των µεταφορών και των τηλεπικοινωνιών έκανε δυνατή την εκµετάλλευση σε µεγαλύτερη κλίµακα του φυσικού πλούτου διαφόρων περιοχών της χώρας, ιδιαίτερα της ξυλείας και του σιδηροµεταλλεύµατος. Η φιλελευθεροποίηση της οικονοµίας και η ανάπτυξη της εκπαίδευσης συνέβαλαν στη γρήγορη εκβιοµηχάνιση και από τη δεκαετία του 1890 η χώρα είχε αρχίσει να αναπτύσσει µια προηγµένη βιοµηχανία κατασκευών. Στις αρχές του 20ού αιώνα ένα κράτος κοινωνικής πρόνοιας άρχισε να αναπτύσσεται. Σήµερα η χώρα χαρακτηρίζεται από σοσιαλφιλελεύθερες κατευθύνσεις και την επιδίωξη της κοινωνικής ισότητας. Συγκαταλέγεται ανάµεσα στα έθνη του ΟΗΕ µε τον υψηλότερο δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης (Human Development Index - HDI) - 0,916 στην 8η θέση. ιεθνώς το όνοµα της χώρας ταυτίζεται µε την σουηδικής καταγωγής εταιρία επίπλων IKEA, την εταιρεία τεχνολογίας Ericsson, την εταιρεία ενδυµάτων H&M και τις αυτοκινητοβιοµηχανίες Volvo και SAAB. Πολιτισμός Η Σουηδία έπαιξε σηµαντικό ρόλο στην ιστορία του κινηµατογράφου. ύο από τους πρώτους κινηµατογραφιστές ήταν οι Σουηδοί Mauritz Stiller και Victor Sjöström. Αργότερα, σκηνοθέτες όπως ο Ίνγκµαρ Μπέργκµαν και ηθοποιοί όπως η Γκρέτα Γκάρµπο, η Ίνγκριντ Μπέργκµαν και η Ανίτα Έκµπεργκ έκαναν σπουδαία καριέρα στο εξωτερικό. Η σουηδική µουσική είναι για πολλούς συνώνυµη µε τους ABBA και τους Army of Lovers. Örebro Το Örebro, η πόλη όπου πραγµατοποιήθηκε η συνάντηση, είναι µια όµορφη πόλη στην καρδιά της Σουηδίας, µε πληθυσµό περίπου κατοίκους. Αποτελεί την 6η µεγαλύτερη πόλη της χώρας και είναι πολυπολιτισµική, µιας και οι κάτοικοί της αποτελούν ένα ψηφιδωτό από 150 διαφορετικές χώρες. Απέχει από την Στοκχόλµη περίπου 200χλµ και από το Γκέτεµποργκ 300χλµ. Στις διάφορες πανεπιστηµιακές σχολές της πόλης φοιτούν πάνω από φοιτητές.

88 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ ΣΟΥΗΔΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (Swedish Tax Agency - STA - Skatteverket) Η είσπραξη φόρων υλοποιείται στην Σουηδία από την εποχή των Βίκινγκ. Το πλαίσιο του παρόντος συστήµατος φορολογίας εισοδήµατος χρονολογείται από τον 20ο αιώνα. Η Σουηδική Φορολογική Αρχή είναι υπόλογη στην Κυβέρνηση µέσω του Υπουργείου Οικονοµικών, αλλά είναι ανεξάρτητη. Η Κυβέρνηση δεν µπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις της Φορολογικής Αρχής. Ελέγχει µόνο την αποτελεσµατικότητα και την αποδοτικότητά της ως προς τους στόχους της. Το είδος των φόρων και τα ποσοστά φορολόγησης αποτελούν απόφαση του Σουηδικού Κοινοβουλίου και των δηµοτικών και νοµαρχιακών συµβουλίων. Η είσπραξη των φόρων είναι ευθύνη της Σουηδικής Φορολογικής Αρχής (Swedish Tax Agency - STA - Skatteverket) και της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης (Swedish Enforcement Authority - SEA - Kronofogden), µε γραφεία σε όλη τη χώρα. Οι φόροι που εισπράττονται µοιράζονται ανάµεσα στο κράτος, τα νοµαρχιακά και τα δηµοτικά συµβούλια, προκειµένου να χρηµατοδοτηθούν τοµείς όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η άµυνα και η δηµόσια διοίκηση. Μεγάλο ποσοστό των φόρων επιστρέφουν στους πολίτες µέσω των συντάξεων και των διαφόρων κοινωνικών επιδοµάτων. Η Φορολογική Αρχή εκπροσωπεί σχεδόν όλες τις άλλες αρχές όταν ένας φορολογούµενος οφείλει χρήµατα στο Σουηδικό ηµόσιο. Τον Ιανουάριο του 2004 η Σουηδική Φορολογική Αρχή συγχώνευσε τις 10 τοπικές διευθύνσεις και τις κεντρικές υπηρεσίες σε µια ενιαία Φορολογική Αρχή (STA). Ταυτόχρονα, η Φορολογική Αρχή αποτελείται από τις κεντρικές υπηρεσίες, µια υπηρεσία µεγάλων φορολογουµένων και 7 φορολογικές περιοχές. Κάθε φορολογική περιοχή καλύπτει µια ή περισσότερες νοµαρχίες και αποτελείται από εφορίες και φορολογικά τµήµατα. Στο σύνολό της, η Σουηδική Φορολογική Αρχή έχει περίπου υπαλλήλους και 100 γραφεία. Οι κυριότερες λειτουργίες της είναι οι εξής: Φορολογία (84%) Καταγραφή πληθυσµού (9%) Τέλος ακινήτων (2%) Φορολογική έρευνα του εγκλήµατος (3%) Απογραφή ακίνητης περιουσίας (1 %) Έκδοση δελτίων ταυτότητας (1%) Αποστολή Η Σουηδική Φορολογική Αρχή έχει ως αποστολή της ο πολίτης να είναι πρόθυ- µος να πληρώσει το µερίδιό του στην συνολική φορολογία. Για το σκοπό αυτό ενισχύουν και επιβραβεύουν την συµµόρφωση, κερδίζουν την εµπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρηµατιών, εργάζονται για να επιβεβαιώνουν ότι ο καθένας πληρώνει δίκαιο ποσό φόρου και έχουν οµαλοποιήσει και απλοποιήσει τις διαδικασίες για όλους τους ενδιαφερόµενους και εµπλεκόµενους.

89 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες Ο στρατηγικός τους σχεδιασµός έγκειται: στο σεβασµό του ατόµου, στην επιβεβαίωση ότι όλα είναι σωστά από την αρχή στο ότι είναι εύκολο να συµµορφώνονται και δύσκολο να µην συµµορφώνονται στην ανάπτυξη έξυπνων συνεργατικών λύσεων στο ότι η σουηδική φορολογική αρχή είναι ένας ελκυστικός εργοδότης Στόχοι Η Σουηδική Φορολογική Αρχή έχει ως µακροπρόθεσµους στόχους α) την ελαχιστοποίηση της φορολογικής διαφοράς µεταξύ της προσωρινής και της οριστικής υποβολής δήλωσης φόρου, β) την αύξηση και διατήρηση σε υψηλά επίπεδα της εµπιστοσύνης των ιδιωτών και επιχειρήσεων στη φορολογική διοίκηση και γ) την ακρίβεια, εγκυρότητα και επικαιροποίηση των αρχείων των βάσεων δεδοµένων. Οι βραχυπρόθεσµοι στόχοι της για το 2013 ήταν η επέκταση των e-υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των πολιτών, των επιχειρήσεων και της ίδιας της υπηρεσίας, η βελτίωση της ποιότητας στις εξωτερικές και εσωτερικές συναντήσεις, καθώς και η αποτελεσµατική λειτουργία των υπηρεσιών. Όραμα Η Σουηδική Φορολογική Αρχή οραµατίζεται µια κοινωνία όπου το κάθε µέλος της θέλει να συνεισφέρει το µερίδιό του και προς αυτό τον σκοπό σχεδιάζει όλες τις ενέργειές της. Ο κάθε πολίτης επιθυµεί να πληρώσει τους φόρους που του αναλογούν αν αισθανθεί ότι και όλοι οι υπόλοιποι θα πληρώσουν. Για το λόγο αυτό και για να παραµείνουν υψηλά τα ποσοστά εισπραξιµότητας, είναι σηµαντικό να αντιλαµβάνεται ο φορολογούµενος ότι «δεν αξίζει τον κόπο» να φοροδιαφύγει ή να µην πληρώσει το φόρο του. Προσαύξηση - Επιτόκιο Οι φόροι επιβαρύνονται µε προσαυξήσεις, ανάλογα µε το ύψος του ποσού και την ηµεροµηνία που καταβάλλονται. Όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα, οι καταβολές των φόρων γίνονται σε διάφορες ηµεροµηνίες µέσα στο έτος, ανάλογα µε τη δήλωση και το οικονοµικό έτος που αφορούν. Παραδείγµατος χάρη, για φόρους που αφορούν τη χρήση 1/1-31/12, οι πρώτες SEK, αν εξοφληθούν µέχρι 5/5, δεν επιβαρύνονται µε κανένα επιτόκιο. Για τα ποσά πάνω από SEK, αν εξοφληθούν πριν τις 12 Φεβρουαρίου, δε θα επιβαρυνθούν µε κανένα επιτόκιο*. Αν εξοφληθούν από 13/2 µέχρι 5/5 επιβαρύνονται µε το βασικό επιτόκιο. Από την ηµεροµηνία της λήξης τους, δηλ 06/05 και µέχρι την εξόφλησή τους ή τη µεταφορά τους στην Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης (SEA), επιβαρύνονται µε το βασικό επιτόκιο συν 15%, δηλ 16,25%. Όταν τους αναλάβει η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης (SEA) επιβαρύνονται µε το βασικό επιτόκιο, δηλ. 1,25%. * Βασικό επιτόκιο, 1,25%

90 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ Εικόνα 1: Ποσοστά Προσαυξήσεων Όταν υπάρχει ποσό προς επιστροφή και οφειλές ληξιπρόθεσµες και µη, ο συµψηφισµός γίνεται µε τις οφειλές που βρίσκονται στη φορολογική Αρχή (STA) και όχι µε αυτές που βρίσκονται στην Αρχή Εκτέλεσης (SEA). Πληροφοριακό σύστημα Το πληροφοριακό σύστηµα της Σουηδίας ολοκληρώθηκε στη σηµερινή του µορφή (εκτός από κάποιες µικρές αλλαγές) το 1998 και υλοποιήθηκε από το προσωπικό της ίδιας της υπηρεσίας.

91 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες Εικόνα 2: Home page της ιστοσελίδας της STA Φορολογικός λογαριασμός (Skattekonto) Όλοι οι φορολογούµενοι, είτε φυσικά πρόσωπα είτε επιχειρήσεις, έχουν τη δυνατότητα να διαχειρίζονται το φορολογικό λογαριασµό τους µέσω Internet, µετά από αίτησή τους στη Σουηδική Φορολογική Αρχή. Μέσω του φορολογικού λογαριασµού (που λειτουργεί µε τη λογική ενός τραπεζικού λογαριασµού), ο φορολογούµενος µπορεί να έχει µια γενική εικόνα του φορολογικού του ισοζυγίου (αν οφείλει ή αν του οφείλει η φορολογική διοίκηση), να αποταµιεύει ποσά για πληρωµή µελλοντικών οφειλών του, να εκταµιεύει ποσά όταν το υπόλοιπο του λογαριασµού είναι θετικό και δεν υπάρχουν άλλοι φόροι προς καταβολή, να παρακολουθεί το ιστορικό των καταβολών του ή των καταβολών των εργοδοτών του (φόρος µισθωτών), να πληρώνει οφειλές* και να παρακολουθεί τις µελλοντικές υποχρεώσεις του. * Δεν μπορεί να διαλέξει ποιο χρέος θέλει να εξοφλήσει. Βλέπει το συνολικό ποσό οφειλής του και σε πίστωση αυτού καταβάλει χρηματικά ποσά. Η πίστωση γίνεται από το σύστημα με βάση συγκεκριμένη σειρά, με κριτήρια που είναι νομοθετημένα.

92 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ Η Φορολογική ιοίκηση αποστέλλει αυτοµατοποιηµένα µηνύµατα στο φορολογικό λογαριασµό στις ακόλουθες περιπτώσεις: Όταν πρέπει να καταβληθεί ή να επιστραφεί ποσό φόρου Όταν εµφανίζεται το τελικό ποσό φόρου στο φορολογικό λογαριασµό Όταν γίνονται πληρωµές από το φορολογικό λογαριασµό Όταν το χρέος περνάει στην Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης ή όταν υπάρξει άλλη µεταφορά στο φορολογικό λογαριασµό µεταξύ της Σουηδικής Φορολογικής ιοίκησης και της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης. Οι πληρωµές στο φορολογικό λογαριασµό γίνονται οποιαδήποτε ώρα είτε µέσω φόρµας πληρωµής (paying-in forms) είτε µέσω Internet, και οι προθεσµίες καταβολής των οφειλών, για παράδειγµα από Φ.Π.Α., είναι η 12η και η 26η κάθε µήνα (µε εξαιρέσεις). Η παράταση της ηµεροµηνίας καταβολής των οφειλών είναι εξαιρετικά σπάνια. Σε περίπτωση που το υπόλοιπο στον λογαριασµό είναι θετικό, είτε λόγω επιστροφής η οποία δεν µπορεί να συµψηφιστεί γιατί δεν υπάρχει βεβαιωµένος φόρος είτε γιατί είχε κατατεθεί ποσό µεγαλύτερο από τον προς πληρωµή φόρο, υπολογίζεται επιτόκιο προς καταβολή ίσο µε το βασικό επιτόκιο (1,25%) προσαυξηµένο κατά 45% (δηλ συνολικά 1,8125%). Το επιτόκιο αυτό υπολογίζεται για κάθε ηµέρα, από την ηµεροµηνία της δηµιουργίας του πλεονάσµατος, έως την ηµεροµηνία της εξάλειψής του (πληρωµή φόρων στο µέλλον ή εκταµίευσή του). Με αυτό τον τρόπο ο φορολογικός λογαριασµός έχει και την έννοια του καταθετικού λογαριασµού. Πολλοί συνδέουν τον τραπεζικό τους λογαριασµό µε το φορολογικό τους λογαριασµό για να µπορούν να κάνουν πληρωµές και αναλήψεις µέσω αυτού πιο εύκολα και άµεσα. Όλα τα δεδοµένα µπορούν να εξαχθούν από το φορολογούµενο σε αρχεία Excel. Εικόνα 3: Φορολογικός Λογαριασµός (Skattekonto)

93 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες Ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων Εικόνα 4: Μέσα Υποβολής ηλώσεων Φορολογίας Εισοδήµατος Η υποβολή ηλεκτρονικών φορολογικών δηλώσεων ξεκίνησε για τις επιχειρήσεις το 2001, ενώ για τους ιδιώτες το 2002 (το 2013 υπήρχαν 27 διαφορετικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες ενώ για το 2014 έχουν προγραµµατιστεί 5 ακόµη). Οι δηλώσεις µπορούν να υποβληθούν σε έντυπη µορφή ή ηλεκτρονικά. Για την ηλεκτρονική υποβολή, που είναι πλέον ο κανόνας, ο φορολογούµενος πρέπει: Να είναι εγγεγραµµένος ως υπόχρεος υποβολής για κάθε τύπο δήλωσης (εργοδότης, υπόχρεος ΦΠΑ κλπ) και Να έχει αποκτήσει κωδικούς πρόσβασης. ΦΠΑ Οι συντελεστές ΦΠΑ είναι 25%, 12% και 6%. Ο κανονικός συντελεστής είναι 25%. Χρησιµοποιείται για όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες που δεν εφαρµόζονται οι άλλες τιµές. 12% είναι ο συντελεστής για τα τρόφιµα, το νερό, το γάλα, τις υπηρεσίες εστίασης, τροφοδοσίας κλπ. 6% είναι ο συντελεστής στα βιβλία, περιοδικά, εισιτήρια µεταφορών κλπ. Δηλώσεις εισοδήματος μισθωτών και συνταξιούχων Οι µισθωτοί και οι συνταξιούχοι αποστέλλουν τις δηλώσεις φόρου εισοδήµατός τους τον Απρίλιο, οι οποίες στο µεγαλύτερο µέρος τους είναι ήδη συµπληρω- µένες µε βάση τα στοιχεία που βρίσκονται στη διάθεση της Σουηδικής Φορολογικής Αρχής. Αν δεν υπάρχουν διαφορές µε τα πραγµατικά στοιχεία, ο φορολογού- µενος αποδέχεται τη δήλωση. Ο πιο εύκολος τρόπος να γίνει η αποδοχή είναι µέσω Internet, σταθερού ή κινητού τηλεφώνου ή sms, χρησιµοποιώντας τους κωδικούς που παρέχονται µε τη δήλωση. Σε περίπτωση που ο φορολογούµενος επιθυµεί να αλλάξει κάτι ή να προσθέσει κάποιο στοιχείο, συµπληρώνει ή διορθώνει τα στοιχεία µέσω Internet, ή συµπληρώνοντας τα στοιχεία στην έντυπη φόρµα, υπογράφοντάς την και αποστέλλοντάς τη στην Φορολογική Αρχή, η οποία θα πρέπει να την έχει παραλάβει, το αργότερο µέχρι τις 5 Μαΐου. Εκπρόθεσµη υποβολή δήλωσης, συνεπάγεται πρόστιµο τουλάχιστον 1.000SEK. Η υποβολή των δηλώσεων ΦΠΑ, ΦΜΥ και Φόρου Εισοδήµατος (εκτός µισθωτών και συνταξιούχων) γίνεται µε βάση το φορολογητέο εισόδηµα. Φορολογητέο εισόδηµα < SEK ΦΜΥ, ΦΠΑ και Φόρου Εισοδήµατος Ηµεροµηνίες υποβολής δήλωσης και ταυτόχρονη καταβολή ποσού τον επόµενο µήνα από το µήνα που αφορά η δήλωση.

94 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ 17 Ιανουαρίου 12 Φεβρουαρίου 12 Μαρτίου 12 Απριλίου 12 Μαΐου 12 Ιουνίου 12 Ιουλίου 17 Αυγούστου 12 Σεπτεμβρίου 12 Οκτωβρίου 12 Νοεμβρίου 12 Δεκεμβρίου Παράδειγµα: µέχρι 12 Φεβρουαρίου η εταιρεία πρέπει να έχει υποβάλει τη δήλωση και να καταβάλει το ποσό για το ΦΜΥ του Ιανουαρίου, το ΦΠΑ και το φόρο εισοδήµατος για το τρίµηνο Οκτωβρίου - εκεµβρίου. Φορολογητέο εισόδηµα > SEK ΦΜΥ - φόρος εισοδήµατος Ηµεροµηνίες καταβολής των ποσών που προκύπτουν για τη χρήση του προηγούµενου µήνα 17 Ιανουαρίου 12 Φεβρουαρίου 12 Μαρτίου 12 Απριλίου 12 Μαΐου 12 Ιουνίου 12 Ιουλίου 12 Αυγούστου 12 Σεπτεμβρίου 12 Οκτωβρίου 12 Νοεμβρίου 12 Δεκεμβρίου ΦΠΑ: Μηνιαία περίοδος, τον επόµενο µήνα από το τέλος του µήνα, υποβολή δήλωσης και καταβολή φόρου ταυτόχρονα. ΦΜΥ και φόρος εισοδήµατος: υποβολή δήλωσης των ποσών που καταβλήθηκαν στις 12 του µήνα για τη χρήση του προηγούµενου. 26 Ιανουαρίου 26 Φεβρουαρίου 26 Μαρτίου 26 Απριλίου 26 Μαΐου 26 Ιουνίου 26 Ιουλίου 26 Αυγούστου 26 Σεπτεμβρίου 26 Οκτωβρίου 26 Νοεμβρίου 27 Δεκεμβρίου Ανάλυση κινδύνου & επεξεργασία δεδομένων (Risk Analysis & Data mining) Οι κύριοι στόχοι της Σουηδικής Φορολογικής Αρχής είναι η εµπρόθεσµη πληρωµή των φόρων και η ελαχιστοποίηση της διαφοράς µεταξύ της προσωρινής δήλωσης εισοδήµατος και της οριστικής. Το Σουηδικό Μοντέλο ιαχείρισης Κινδύνου, το οποίο χρησιµοποιείται στην είσπραξη, στο Φ.Π.Α αλλά και σε άλλους φόρους είναι το ακόλουθο: Το προγνωστικό µοντέλο που χρησιµοποιείται από τη Σουηδική Φορολογική Αρχή είναι αξιόπιστο και έχει καλά αποτελέσµατα, καθώς χρησιµοποιεί την συσσωρευµένη πληροφορία από τους προηγούµενους ελέγχους µε άλλες ιστορικές πληροφορίες. Το προφίλ «ποσοστόστόχος» ή η πιθανότητα να βρεθεί αυτό που επιδιώκεται, µπορεί να εκτιµηθεί εκ των προτέρων. Χρησιµοποιώντας προγνωστικά µοντέλα εντοπίζουν το διακριτικό εκείνο στοιχείο αυτών Εικόνα 5: Μοντέλο Risk Analysis Σουηδικής Φορολογικής ιοίκησης που πληρώνουν τους φόρους τους από αυτούς που δεν πληρώνουν.

95 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες Το Data mining είναι ένα σηµαντικό εργαλείο µε το οποίο τα δεδοµένα µετατρέπονται σε πληροφορίες. Είναι ευρέως διαδεδοµένο εργαλείο στο µάρκετινγκ, στον έλεγχο, την ανίχνευση της απάτης και στην επιστηµονική ανακάλυψη. Από τη Φορολογική Αρχή (STA) στην Αρχή Εκτέλεσης (SEA) Αν το υπόλοιπο της οφειλής είναι πάνω από 100 SEK, ο φορολογούµενος θα λάβει µια ειδοποίηση για πληρωµή. Στην περίπτωση που ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο, µη επιτηδευµατίας και οφείλει πάνω από SEK ή επιτηδευµατίας ή νοµικό πρόσωπο και οφείλει πάνω από SEK, τότε έχει προθεσµία µέχρι το τέλος του επόµενου µήνα να εξοφλήσει το ΣΥΝΟΛΟ των οφειλών του. Σε αντίθετη περίπτωση, το χρέος του µεταφέρεται στην Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης. Η ενέργεια αυτή γίνεται αυτόµατα µέσω του πληροφοριακού συστήµατος και ο οφειλέτης επιβαρύνεται µε 600 SEK (πρόστιµο διαχείρισης χρέους από την Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης). Ένα χρέος παραγράφεται σε 5 µε 6 χρόνια µετά την υποβολή του στη Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης. Για την επίτευξη της είσπραξης του χρέους δίδονται πληροφορίες από τη µία Αρχή στην άλλη. Η Αρχή Εκτέλεσης διαθέτει ως εργαλείο στις βάσεις δεδοµένων της, όλες τις ενέργειες του πιστωτή, όπως για παράδειγµα τις υπενθυµίσεις/ειδοποιήσεις πληρωµών και τις παύσεις πληρωµών. ΣΟΥΗΔΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ (Swedish Enforcement Authority SEA KRONOFOGDEN) Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης, γνωστή ως KRONOFOGDEN είναι µία δηµόσια υπηρεσία στην οποία απευθύνονται πιστωτές (ιδιώτες, επιχειρήσεις αλλά και το Σουηδικό ηµόσιο), στους οποίους ένα άλλο φυσικό πρόσωπο, επιχείρηση ή οργανισµός οφείλει χρήµατα. Ασχολείται µε την είσπραξη τόσο δηµοσίων όσο και ιδιωτικών οφειλών. Το Υπουργείο Οικονοµικών είναι υπεύθυνο για τις δραστηριότητες της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης. Το Υπουργείο ικαιοσύνης διαδραµατίζει καίριο ρόλο, όταν εµπλέκονται νοµικά ζητήµατα. Για κάθε διαδικασία είσπραξης ιδιωτικών οφειλών, η SEA χρεώνει ένα ποσό 600 SEK στον οφειλέτη. Η εξαιρετικά σηµαντική αποτελεσµατικότητα και αποδοτικότητα των διαδικασιών είσπραξης της SEA είναι τέτοια που τα χρήµατα από τις χρεώσεις των προσφερόµενων υπηρεσιών στους ιδιώτες, καλύπτουν τα λειτουργικά έξοδα της υπηρεσίας. Για το λόγο αυτό υπάρχουν φωνές διαµαρτυρίας από οµάδες πολιτών, ότι ο ιδιωτικός τοµέας χρηµατοδοτεί µε τον τρόπο αυτό, το κόστος της είσπραξης των δηµοσίων οφειλών. Όπως φαίνεται και στο ακόλουθο οργανόγραµµα, η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης έχει µία Γενική ιεύθυνση και τρία Επιχειρησιακά Γραφεία. Ο Γενικός ιευθυντής είναι υπεύθυνος για όλες τις αρµοδιότητές της. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης σε επίπεδο Γενικής ιεύθυνσης, απασχολεί προσωπικό που ασχολείται µε τα πληροφοριακά συστήµατα, οικονοµολόγους, προσωπικό διαχείρισης ανθρώπινου δυναµικού, προσωπικό επικοινωνίας και προσωπικό ασφαλείας.

96 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ ΣΟΥΗΔΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ Εικόνα 6: Οργανόγραµµα Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης απασχολεί περίπου υπαλλήλους σε 37 γραφεία σε όλη τη Σουηδία. Η κατανοµή ανά φύλο είναι 50/50. Η έδρα της βρίσκεται στο Sundbyberg, βορειοδυτικά της Στοκχόλµης. Η Αρχή Εκτέλεσης λαµβάνει ετήσια πίστωση ύψους 1,75 δις SEK από την Κυβέρνηση, ποσό που αντιστοιχεί σε 0,20 δις ευρώ. Η συνολική απώλεια στην είσπραξη είναι 5,6 δισεκατοµµύρια SEK, το οποίο ισούται µε 0,36 % του συνολικού προς είσπραξη φόρου. Το σηµερινό επίπεδο της απώλειας είναι σχεδόν ίδιο µε εκείνο των τελευταίων χρόνων της δεκαετία του Στην Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης υπάρχουν καταγεγραµµένοι οφειλέτες, εκ των οποίων οι έχουν ληξιπρόθεσµες φορολογικές οφειλές και από αυτούς είναι νοµικά πρόσωπα. Από το σύνολο των εγγεγραµµένων στο µητρώο: είναι ιδιώτες φυσικά πρόσωπα, κάτοικοι Σουηδίας είναι νοµικά πρόσωπα κάτοικοι εξωτερικού οφειλέτες από αυτούς που περιλαµβάνονται στο µητρώο της SAE εξοφλούν τα χρέη τους κάθε χρόνο νέοι οφειλέτες καταγράφονται στο µητρώο κάθε χρόνο. Οι µισοί από αυτούς αποπληρώνουν τα χρέη τους αµέσως άτοµα έχουν χρέη λιγότερα από SEK. Μερικές από τις πιο συνήθεις κατηγορίες χρεών για τις οποίες επιλαµβάνεται η Αρχή Εκτέλεσης είναι: - ιατροφή παιδιών - Φόροι

97 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες - Άδειες τηλεόρασης - Φοιτητικά δάνεια - Πρόστιµα για παράνοµη στάθµευση και άλλα χρέη που σχετίζονται µε την κυκλοφορία - Έγκληµα που σχετίζεται µε χρέη: πρόστιµα και αποζηµιώσεις - Οφειλές που σχετίζονται µε επικοινωνίες: κινητά τηλέφωνα, διαδίκτυο κ.λπ. - Καταναλωτικά χρέη: λιανικές αγορές, κλπ. Αποστολή Η αποστολή της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης είναι να διατηρήσει την προθυ- µία ολόκληρης της κοινωνίας να πληρώνει τις οφειλές της, να αποτρέψει την υπερχρέωση και να εξασφαλίσει ότι οι πελάτες της (ιδιωτικός και δηµόσιος τοµέας), θα έχουν εµπιστοσύνη στις δραστηριότητές της. Η SEA είναι µία αµερόληπτη αρχή, που σηµαίνει ότι αντιµετωπίζει µε την ίδια βαρύτητα τις ιδιωτικές και τις δηµόσιες απαιτήσεις. Η ευθύνη της είναι να διασφαλίσει ότι τα άτοµα και οι οργανισµοί µε χρηµατική απαίτηση λαµβάνουν την απαιτούµενη βοήθεια προκειµένου να την ανακτήσουν. Αλλά επίσης είναι υπεύθυνη να υποστηρίξει τον οφειλέτη µε εναλλακτικές προτάσεις αποπληρωµής της οφειλής αλλά και βελτίωσης της συνολικής κατάστασής του. Όλοι οι πολίτες είναι ωφεληµένοι σε µια οικονοµικά ισορροπηµένη κοινωνία. Ως εκ τούτου, η SEA εργάζεται για τη µείωση του αριθµού των ατόµων και των επιχειρήσεων που κινδυνεύουν να γίνουν υπερχρεωµένα. Στόχοι Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης έχει ως στόχο να γίνει ακόµη πιο δυναµική και ενεργητική υπηρεσία. Προσπαθεί να επηρεάσει την κοινή γνώµη και προσεγγίζει την ερευνητική κοινότητα για να µάθει περισσότερα σχετικά µε τα αίτια και τις συνέπειες της υπερχρέωσης. Την περίοδο αυτή χρηµατοδοτούνται ερευνητικά προγράµµατα σε συνεργασία µε Σουηδικά Πανεπιστήµια, σχετικά µε τους λόγους που οδηγούν κάποιον να οφείλει αλλά και το ύψος του κόστους για την κοινωνία από την µείωση της παραγωγικότητας και της δηµιουργικότητας που δηµιουργεί στον πολίτη η «ιδιότητά» του ως οφειλέτη. Η βασική αποστολή της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης είναι να δηµιουργήσει µια κοινωνία στην οποία ο καθένας πληρώνει και πληρώνεται. Για να γίνει αυτό πρέπει να εµπλακεί στις διαδικασίες των πελατών της σε πρώιµο στάδιο, παροτρύνοντας τα µέρη να αναλάβουν τις υποχρεώσεις τους και να βρουν εθελοντικές συνεργατικές λύσεις από µόνοι τους. Εάν δεν µπορούν να συµφωνήσουν, είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να ληφθούν µέτρα επιβολής. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης πρέπει να επωµισθεί µεγαλύτερη ευθύνη, προστατεύοντας τους ανθρώπους από το να υπερχρεωθούν, λαµβάνοντας έγκαιρα προληπτικά µέτρα σε µεγαλύτερο βαθµό. Για την καταπολέµηση της υπερχρέωσης, η εµπιστοσύνη στην Αρχή Εκτέλεσης πρέπει να αυξηθεί, έτσι ώστε οι άνθρωποι να έχουν τη θέληση και την επιθυµία να επικοινωνήσουν µε την υπηρεσία σε προηγούµενο χρόνο - πριν τα προβλήµατά τους ξεφύγουν από τον έλεγχο τους.

98 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης πρέπει να καταλαβαίνει τους πελάτες της και τις ανάγκες τους*. Λειτουργία Η λειτουργία της διέπεται από τρεις βασικές αρχές: Αξιοπιστία (κρατάει τις υποσχέσεις της, είναι αµερόληπτη, προβλέψιµη και ειλικρινής). Εξυπηρέτηση (προσιτή και πρόθυµη να προσφέρει βοήθεια). Πρόληψη (είναι στην πρώτη γραµµή και είναι πάντα σε επιφυλακή για νέες προσεγγίσεις). Τα καθήκοντά της είναι τα εξής: Πρόληψη υπερχρέωσης Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης επικεντρώνεται στις οµάδες πολιτών που βρίσκονται σε κίνδυνο να γίνουν υπερχρεωµένες και ειδικότερα στα παιδιά, τους νέους και τους επιχειρηµατίες, των οποίων οι οφειλές αφορούν κυρίως οφειλές κινητών τηλεφώνων** και απλήρωτα δάνεια. Εικόνα 7: Καθήκοντα Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης Αναγνώριση απαίτησης / διαταγή πληρωµής*** Η διαταγή πληρωµής είναι ένα τρόπος για να αποκτήσει ένα χρέος νοµική ισχύ. Είναι µια απλοποιηµένη δικαστική διαδικασία. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης εγκρίνει ότι ένα χρέος είναι έγκυρο (αναφέρεται ως απόφαση για την έκδοση διαταγής πληρωµής). εν µπορεί να βοηθήσει οποιονδήποτε να πληρωθεί ένα χρέος του, εάν δεν εκδοθεί διαταγή πληρωµής, δίνοντας εγκυρότητα και εκτελεστότητα στην απαίτηση. Oι πιστωτές υποβάλλουν αίτηση για έκδοση διαταγής πληρω- µής στη Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης, η οποία λαµβάνει απόφαση ότι το χρέος, το οποίο µπορεί να αφορά είτε φυσικό είτε νοµικό πρόσωπο, είναι έγκυρο. Η ίδια διαδικασία εφαρµόζεται όταν ένας εκµισθωτής θέλει να κάνει έξωση σε κάποιον ενοικιαστή, ή για να επιστραφούν αντικείµενα, σύµφωνα µε σύναψη σύµβασης µίσθωσης, δανείου ή χρησιδανείου. Οι προϋποθέσεις για την υποβολή αίτησης για έκδοση διαταγής πληρωµής είναι: * Τα τελευταία χρόνια έχουν «τρέξει» διαφημιστικά σποτ στην τηλεόραση και στο internet αλλά έχουν πραγματοποιηθεί και επισκέψεις σε σχολεία, προκειμένου να ενημερωθούν οι έφηβοι για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν από τη χρήση προγραμμάτων συμβολαίου κινητής τηλεφωνίας, που τους υπερχρεώνουν και δημιουργούν έντονο πρόβλημα στις οικογένειές τους αλλά και στο μέλλον των ίδιων. ** Δες προηγούμενη υποσημείωση. *** Διαδικασία για ιδιωτικά χρέη.

99 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες να έχει συναφθεί προφορική ή γραπτή συµφωνία το χρέος να είναι χρηµατικό ποσό η ηµεροµηνία λήξης της προθεσµίας πληρωµής να έχει παρέλθει. Εικόνα 8: Χρονοδιάγραµµα διαδικασίας Έκδοσης ιαταγής Πληρωµής Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης στέλνει µια επιστολή ή ένα , προς τον φερόµενο ως οφειλέτη, τον ενηµερώνει και ζητεί µια απάντηση, για να γνωρίζει αυτός τι πρόκειται να συµβεί και να έχει την ευκαιρία να αντιδράσει. Η επιστολή περιέχει αποδεικτικό παραλαβής, το οποίο πρέπει να υπογραφεί και να επιστραφεί στη Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης από τον ίδιο τον «οφειλέτη». Εάν το αποδεικτικό δεν επιστραφεί, η Αρχή Εκτέλεσης τον αναζητεί. Η απόδειξη παραλαβής αποδεικνύει µόνο ότι η επιστολή έχει ληφθεί και όχι ότι το περιεχόµενό της έχει εγκριθεί. Εάν η οφειλή αµφισβητείται (αντιρρήσεις ως προς), τότε το αίτηµα στέλνεται στο δικαστήριο για επανεξέταση. Ο φερόµενος ως οφειλέτης, ο οποίος αµφισβητεί το χρέος του, στέλνει ή επιστολή στη Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης, εξηγώντας τους λόγους. Αν το χρέος δεν αµφισβητηθεί ή κριθεί ως έγκυρο από το δικαστήριο, τότε εκδίδεται απόφαση διαταγής πληρωµής. Ο οφειλέτης που αδυνατεί να πληρώσει, πρέπει να επικοινωνήσει µε τον πιστωτή και να διερευνήσει πιθανές λύσεις, όπως ένα σχέδιο αποπληρωµής. ιαφορετικά, η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης θα λάβει απόφαση και θα εγκρίνει το αίτηµα µε την έκδοση διαταγής πληρωµής. Η απόφαση καταχωρείται στο µητρώο Record of non payment*. Στη συνέχεια ο πιστωτής µπορεί να επικοινωνήσει µε την Αρχή Εκτέλεσης και να ζητήσει την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ή χρηµατικών απαιτήσεων, για την αποπληρωµή των χρεών. Στατιστικά το 93% δεν αµφισβητούν ότι το χρέος είναι έγκυρο και στην συνέχεια εκδίδεται διαταγή πληρωµής, το 7% αµφισβητούν το χρέος και µόλις το 1,5% προσφεύγει στο δικαστήριο. Αναγκαστικά µέτρα είσπραξης Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης είναι εκτελεστική αρχή τόσο για τα χρέη προς το δηµόσιο (φορολογικές οφειλές, ΦΠΑ, εισφορές σε ασφαλιστικούς φορείς, άδειες λειτουργίας τηλεοπτικών σταθµών, πρόστιµα για παράνοµη στάθµευση κλπ), όσο και για τα χρέη προς τους ιδιώτες. Προκειµένου να ξεκινήσει µια διαδικασία εκτέλεσης για χρέη προς το ηµόσιο δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη µιας δικαστικής απόφασης, κάτι που είναι απαραί- * Δες στην συνέχεια αναλυτική παρουσίαση του Μητρώου και της λειτουργίας του.

100 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ τητο για τα ιδιωτικά χρέη (από τα γενικά δικαστήρια είτε από τα διοικητικά δικαστήρια). Επίσης υπάρχουν ιδιωτικά έγγραφα εκτελεστά χωρίς δικαστική απόφαση, όπως συµφωνίες µεταξύ συζύγων σχετικά µε το τέκνο τους. Διαδικασία Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης αποστέλλει ειδοποίηση στον οφειλέτη. Ο οφειλέτης έχει προθεσµία δύο εβδοµάδων να πληρώσει το χρέος του. Εάν το χρέος δεν διακανονιστεί σε δύο εβδοµάδες τότε η Υπηρεσία ξεκινά έρευνα για τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη. Αυτό γίνεται ελέγχοντας διάφορα µητρώα, φορολογικές καταχωρήσεις, µητρώα αυτοκινήτων κλπ. Επίσης έρχεται σε επαφή µε τον οφειλέτη. Παράλληλα ζητούνται πληροφορίες από τρίτους όπως Τράπεζες και εργοδότες. Υπάρχει η δυνατότητα, ο υπάλληλος να πάει µε ειδική εντολή, στο σπίτι του οφειλέτη και να ερευνήσει για περιουσιακά στοιχεία που µπορούν να χρησι- µοποιηθούν στην αποπληρωµή των χρεών. Εκτέλεση Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης ακολουθεί µια συγκεκριµένη σειρά διαδικασιών σύµφωνα µε την οποία η εκτέλεση θα πρέπει να είναι σε περιουσιακό στοιχείο του οποίου η αξία είναι ανάλογη µε το χρέος. Εάν το χρέος είναι µικρό γίνεται µόνο κατάσχεση µισθού. Για να γίνει κατάσχεση ακινήτου πρέπει αυτό να ζητηθεί από τον πιστωτή καθώς τα έξοδα είναι αρκετά και σε περίπτωση βαρών, υπάρχει µεγάλη πιθανότητα να µην καλυφθούν όλοι οι πιστωτές. εν πραγµατοποιείται κατάσχεση ενός κινητού ή ακινήτου, αν η αξία του όταν πλειστηριαστεί ή πωληθεί, είναι µικρότερη από το κόστος της όλης διαδικασίας (κατάσχεση και φύλαξη). Αρκεί να πάει και µόνο 1 SEK στα χρέη, για να µην θεωρείται ζηµιογόνος η διαδικασία. εν ενδιαφέρονται απαραίτητα για την εξόφληση του χρέους αλλά κυρίως για τη συµµόρφωση. Προϋποθέσεις για εκτέλεση Εκτέλεση σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη γίνεται όταν είναι ξεκάθαρο ότι αυτά ανήκουν στην κυριότητά ή στην κατοχή του. Κατάσχεση µπορεί να γίνει σε: κινητή περιουσία (π.χ χρήµατα, αυτοκίνητα, σκάφη, έργα τέχνης, τραπεζικοί λογαριασµοί) µισθό ακίνητη περιουσία νηολογηµένα πλοία, αεροσκάφη. Ακατάσχετα Ακατάσχετα θεωρούνται: Έπιπλα, ρούχα, προσωπικά αντικείµενα (λογικής αξίας). Ζώα, εργαλεία και εξοπλισµός, απαραίτητα για την εργασία του οφειλέτη (λογικής αξίας).

101 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες Αναµνηστικά αντικείµενα. ικαίωµα µίσθωσης οικίας που χρησιµεύει ως κύρια κατοικία του οφειλέτη, ακόµα και αν µπορεί να µεταβιβαστεί, εκτός και αν θεωρηθεί ότι ο οφειλέτης εκµεταλλεύεται αυτό το σηµείο της νοµοθεσίας για να αποφύγει την πληρω- µή ενώ έχει τη δυνατότητα να πληρώσει. Μετρητά, τραπεζικές καταθέσεις και άλλες απαιτήσεις που καλύπτουν τις ανάγκες επιβίωσης του οφειλέτη για ένα µήνα. Σε περίπτωση που ο οφειλέτης έχει οικογένεια, θα πρέπει να καλύπτονται οι ανάγκες της οικογένειας για ένα µήνα. Αναγκαστικά μέτρα* Ο Κώδικας εκτέλεσης παρέχει στη Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης αποτελεσµατικά και ισχυρά εργαλεία εκτέλεσης και λήψης αναγκαστικών µέτρων. Ο οφειλέτης υποχρεούται να δώσει στη SEA πληροφορίες σχετικά µε τα περιουσιακά του στοιχεία. Ένας τρίτος έχει υποχρέωση να δηλώσει την οικονοµική σχέση του µε τον οφειλέτη. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης έχει την εξουσία να βεβαιώσει ένα συγκεκριµένο πρόστιµο ή ακόµη και να δώσει εντολή για συλλήψεις προκειµένου να εξασφαλίσει την υπακοή τόσο των τρίτων όσο και των οφειλετών. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης µπορεί να ερευνήσει το σπίτι του οφειλέτη, το διαµέρισµα ή την αποθήκη χωρίς προηγούµενο ένταλ- µα έρευνας ή δικαστική απόφαση, µε την παρουσία αστυνοµικού ή εισαγγελέα αλλά και χωρίς αυτούς. Επίσης µπορεί να ανοίξει κλειδαριές για την διευκόλυνση της έρευνας, ακόµη και σε περίπτωση απουσίας του οφειλέτη. (Η πρόσβαση σε µια κατοικία δεν µπορεί να κανονιστεί σε περίπτωση απουσίας του ενοίκου, εάν δεν γίνει πρώτα κοινοποίηση, εκτός αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι φορολογικής απάτης). Κατάσχεση μισθού Η κατάσχεση µισθού (και κάθε είδους περιοδικών παροχών) είναι το πιο συχνό µέτρο αναγκαστικής εκτέλεσης. Κάθε χρόνο κοινοποιούνται περίπου αποφάσεις για κατάσχεση µισθού. Αυτό που κατάσχεται είναι το εισόδηµα το οποίο δεν είναι απαραίτητο για τις ανάγκες του οφειλέτη και της οικογενείας του**. Η κατάσχεση µισθού περιλαµβάνει όλα τα είδη του περιοδικά καταβαλλόµενου εισοδήµατος όπως µισθό, σύνταξη, αποζηµίωση για ασθένεια κλπ. Είναι αποτελεσµατικό µέτρο γιατί γίνεται χωρίς καθυστέρηση, είναι δικαίωµα της προσωπικής περιουσίας του οφειλέτη και στον τραπεζικό λογαριασµό σηµειώνεται η απαγόρευση να µην δοθεί σε κάποιον άλλο πέρα της αρχής εκτέλεσης (η µισθοδοσία γίνεται µέσω τραπεζικών λογαριασµών). * Κώδικας Εκτέλεσης: άρθρα εδάφιο , ενότητα EC, εδάφιο 4, ενότητα ** Μετά από αίτημα του οφειλέτη, η Υπηρεσία εξετάζει διάφορα στοιχεία κόστους όπως το ενοίκιο, οι λογαριασμοί νερού και ρεύματος, το κόστος μετάβασης στην εργασία, ο αριθμός των παιδιών κλπ και αποφασίζει το ύψος των χρημάτων που είναι απαραίτητο για την κάλυψη των αναγκών του.

102 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ Έξωση Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης αναλαµβάνει (για ιδιωτικά χρέη) την έξωση του οφειλέτη από την κατοικία του, είτε αυτή βασίζεται σε δικαστικές αποφάσεις, είτε σε µη καταβολή ενοικίων, είτε κατόπιν δικαστικής απόφασης που αφορά υπόθεση διαζυγίου κλπ. Η SEA µπορεί να ζητήσει τη συνδροµή της αστυνοµίας. Ο οφειλέτης ενηµερώνεται για την ηµεροµηνία και ώρα της έξωσης, τόσο µε ταχυδροµική επιστολή όσο και µε διαπροσωπική επαφή. Τα έπιπλα και τα προσωπικά είδη του ενοικιαστή, µεταφέρονται και φυλάσσονται για 3 µήνες (το κόστος της φύλαξης βαρύνει τον ενοικιαστή). Αν δεν έχουν αναζητηθεί µετά τους 3 µήνες, πωλούνται ή οδηγούνται στα απορρίµµατα. Εκτέλεση μη χρηματικών εντολών Η έξωση είναι ένας είδος µη χρηµατικής εντολής. Άλλες τέτοιες εντολές θα µπορούσαν να είναι η αφαίρεση αγαθών από το ακίνητο του οφειλέτη, ή απλούστερα η απαγόρευση δυνατότητας άσκησης κάποιας συγκεκριµένης πράξης. Συντηρητική κατάσχεση Εάν ο αιτών αποδείξει στο δικαστήριο ότι ο οφειλέτης θα µπορούσε τη δεδοµένη χρονική στιγµή να διαφύγει ή να µειώσει την περιουσία του ή να προσπαθήσει µε δόλια µέσα να αποφύγει την εκπλήρωση των καθηκόντων του, τότε λαµβάνει διαταγή για λήψη προληπτικών µέτρων. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης προβαίνει σε προσωρινά µέτρα προκειµένου να εξασφαλίσει την αποπληρωµή των οφειλών µέσω ενός ή περισσοτέρων στοιχείων του ενεργητικού της περιουσίας του οφειλέτη. Οτιδήποτε µπορεί να δεσµευτεί εκτός από το µισθό. Πώληση κατασχεμένης περιουσίας για πληρωμή χρεών Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης προσπαθεί να προσελκύσει περισσότερους ενδιαφερόµενους για πώληση κατασχεµένης περιουσίας µέσω πλειστηριασµών ή δηµοπρασιών προς όφελος του οφειλέτη αλλά και του δανειστή και για το σκοπό αυτό χρησιµοποιεί διαφηµίσεις σε σελίδες µε µεγάλη επισκεψιµότητα στο Internet, αγγελίες σε εφηµερίδες αλλά και δηµοσιεύσεις και προωθητικές ενέργειες µέσα από τη δική της ιστοσελίδα. Αντιρρήσεις στην εκτέλεση* Ένσταση κατά της εκτέλεσης µπορεί να προταθεί σε κάθε στιγµή της διαδικασίας. Ο οφειλέτης χρειάζεται να αποδείξει ότι έχει ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις του ή να προτάξει απλά τις αντιρρήσεις του. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης αποφασίζει επί των ενστάσεων αυτών και η απόφασή της υπόκεινται σε Έφεση στο ικαστήριο. Έφεση κατά της εκτέλεσης Όλες οι αποφάσεις είναι εφεσιβαλλόµενες, αν δεν εξαιρούνται ρητά από διάτα- * Κώδικας Εκτέλεσης 3ο κεφάλαιο, 21η ενότητα

103 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες ξη νόµου (18ο κεφάλαιο 5η ενότητα του Κώδικα Αναγκαστικής Εκτέλεσης). «Απόφαση» είναι εν προκειµένω τα συγκεκριµένα µέτρα τα οποία είναι εφεσιβαλλόµενα, κοινοποιήσεις σε περιπτώσεις εξώσεων κλπ. Συνήθεις περιπτώσεις που προσφεύγει κάποιος οφειλέτης στο ικαστήριο είναι όταν έχει γίνει κατάσχεση στο εισόδηµά του και θέλει να περιοριστεί αυτή, όταν έχει γίνει κατάσχεση σε περιουσιακό στοιχείο του, το οποίο είναι απαραίτητο για την ποιότητα ζωής του καθώς και όταν η περιουσία αυτή, ανήκει σε κάποιον άλλον. Οι αποφάσεις της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης είναι άµεσα εκτελεστές. Η έφεση πρέπει να γίνει εντός τριών εβδοµάδων από την κοινοποίηση της απόφασης. Η έφεση θα πρέπει να απευθύνεται στο περιφερειακό δικαστήριο, αλλά να κοινοποιείται και στη Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης συντάσσει ένα υπόµνηµα µε τις απόψεις της, και συνοδευόµενο από αντίγραφο της έφεσης, της προσβαλλόµενης απόφασης και οποιουδήποτε άλλου στοιχείου κρίνει σχετικού µε την υπόθεση, το αποστέλλει στο αρµόδιο περιφερειακό δικαστήριο. Η διαδικασία στο ικαστήριο είναι µέσω γραπτών υποµνηµάτων αλλά µπορεί να περιλαµβάνει και προφορικές διαπραγ- µατεύσεις. Το ικαστήριο έχει την εξουσία να ακυρώσει και άλλες αποφάσεις για την ίδια υπόθεση (18ο τµήµα του κεφαλαίου 14 Κώδικα Αναγκαστικής Εκτέλεσης). Σχεδόν όλες οι αποφάσεις είναι τελεσίδικες. Εξυπηρέτηση πελατών Το τµήµα της εξυπηρέτησης πελατών της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης, χειρίζεται πάνω από ένα εκατοµµύριο κλήσεις κάθε χρόνο. Υπάρχουν πολλές κλήσεις από ανθρώπους που αναζητούν πληροφορίες σχετικά µε το τι µπορεί να συµβεί αν δεν µπορούν να πληρώσουν τα χρέη τους ή πώς να τους καταβληθεί ένα χρέος που τους οφείλεται. Εάν το τµήµα εξυπηρέτησης των πελατών δεν µπορεί να απαντήσει, προωθείται το ερώτηµα σε εξειδικευµένο υπάλληλο σε συγκεκριµένο τµήµα. Εξυγίανση επιχειρήσεων & ανασυγκρότηση δοµών και χρέους (Νόµος 1996:764) Αίτηση για αναδιοργάνωση-εξυγίανση Η αίτηση µπορεί να υποβληθεί από τον οφειλέτη ή από έναν πιστωτή, εγγράφως στο περιφερειακό δικαστήριο, όπου ο οφειλέτης καλείται να εκθέσει τους λόγους που τον οδήγησαν σε αδυναµία πληρωµής των οφειλών του. Η αίτηση πρέπει να υπογράφεται από τον αιτούντα ή τον εκπρόσωπο του αιτούντος. Στην αίτηση, ο αιτών πρέπει να αναφέρει και να αιτιολογεί τις συνθήκες που κάνουν την αίτηση αναδιοργάνωσης και εξυγίανσης επιβεβληµένη. Κατά τη διαδικασία της εκδίκασης αλλά και όλης της δικαστικής διαδικασίας, δεν υπάρχει έννοια απορρήτου και µυστικότητας. Η αίτηση του οφειλέτη πρέπει να περιλαµβάνει: µια συνοπτική δήλωση της οικονοµικής του κατάστασης τις αιτίες των οικονοµικών του δυσκολιών

104 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ µια λίστα των πιστωτών του περιγραφή του σχεδίου αναδιοργάνωσης και πιθανές συµφωνίες µε πιστωτές και τέλος πρόταση για τοποθέτηση συγκεκριµένου µεσολαβητή-διαχειριστή (καταλληλότητα και αποτελεσµατικότητα για τη θέση). Η αίτηση του πιστωτή (που προτείνει κάποιον οφειλέτη για ένταξη σε πρόγραµµα αναδιοργάνωσης) πρέπει να περιλαµβάνει: στοιχεία που να αποδεικνύουν την απαίτηση πληροφορίες για την οικονοµική κατάσταση και τις δυσκολίες του οφειλέτη πρόταση για τοποθέτηση συγκεκριµένου µεσολαβητή-διαχειριστή (καταλληλότητα και αποτελεσµατικότητα για τη θέση). Η αίτηση απορρίπτεται εάν δεν περιέχει τα παραπάνω απαιτούµενα. Προϋποθέσεις για τη λήψη απόφασης σχετικά με την αναδιοργάνωση Το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα, µετά την αίτηση και τον έλεγχο των εγγράφων, να αρνηθεί την ένταξη της επιχείρησης στη διαδικασία εξυγίανσης και αναδιοργάνωσης, αν κρίνει ότι δε µπορεί να επιτευχθεί ο στόχος της αναδιοργάνωσης ή ότι η οικονοµική αδυναµία είναι πολύ πρόσφατη ή δεν είναι τόση ώστε να στοιχειοθετείται η ανάγκη ένταξης στη διαδικασία. Μια αίτηση ενός πιστωτή µπορεί να χορηγηθεί µόνο εάν ο οφειλέτης αναγνωρίσει την αίτηση αυτή. Εξέταση της αίτησης για την εταιρεία Με την κατάθεση της αίτησης, το δικαστήριο καθορίζει την συζήτηση της υπόθεσης σε δυο και όχι αργότερα από έξι εβδοµάδες. Η αίτηση ενός πιστωτή παύει αν: - Ο οφειλέτης εγγράφως απορρίψει την αίτηση - Ο οφειλέτης ή ο πιστωτής δεν παραστούν στην συζήτηση - Ο πιστωτής έως τότε έχει κηρυχθεί σε πτώχευση Αν η αίτηση γίνει δεκτή, το δικαστήριο διορίζει µεσολαβητή-διαχειριστή. Εάν υπάρχει συγκεκριµένο λόγος, µπορούν να διοριστούν και περισσότεροι διαχειριστές του ενός. Το δικαστήριο καθορίζει επίσης τη χρονική στιγµή της συνέλευσης των πιστωτών στο δικαστήριο. Η συνεδρίαση λαµβάνει χώρα εντός τριών εβδοµάδων από την απόφαση για την αναδιοργάνωση. Ο μεσολαβητής διαχειριστής και τα καθήκοντά του Ένας διαχειριστής πρέπει να διαθέτει τις ειδικές γνώσεις και την εµπειρία που απαιτεί η αποστολή του, να χαίρει της εµπιστοσύνης των πιστωτών αλλά και του οφειλέτη. Θέµατα απόλυσής του και αντικατάστασής του, εισάγονται κατόπιν αιτήσεως του δανειστή ή του οφειλέτη (Πράξη 2006:723). Ο διαχειριστής οφείλει κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του να διερευνήσει την οικονοµική κατάσταση του οφειλέτη και σε συνεννόηση µαζί του να προ-

105 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες ετοιµάσει ένα σχέδιο που να παρουσιάζει τον τρόπο που θα επιτευχθεί ο σκοπός της αναδιοργάνωσης. Το σχέδιο πρέπει να υποβληθεί στο ικαστήριο και στους πιστωτές. Ο διαχειριστής µπορεί να προσλάβει εµπειρογνώµονες και συµβούλους. Ο διαχειριστής µπορεί να ασκήσει αγωγή για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας ή των εκπροσώπων της, που µεταβιβάστηκαν την περίοδο πριν την αίτηση (ύποπτη περίοδος). Ο µεσολαβητής-διαχειριστής, εντός µίας εβδοµάδας από την απόφαση για την αναδιοργάνωση γνωστοποιεί σε όλους τους γνωστούς πιστωτές την απόφαση. Η κοινοποίηση πρέπει να συνοδεύεται από: Έναν κατάλογο του ενεργητικού και του παθητικού του οφειλέτη. Το πιο πρόσφατο ισολογισµό και πρόσθετες πληροφορίες που απαιτούνται για τον προσδιορισµό της οικονοµικής του θέσης. Μια σύντοµη αναφορά για τους λόγους που οδήγησαν στην οικονοµική αδυναµία και το σχέδιο για αναδιοργάνωση και εξυγίανση. Πληροφορίες για το χρονοδιάγραµµα της συνέλευσης των πιστωτών. Οι υποχρεώσεις του οφειλέτη Ο οφειλέτης υποχρεούται να παρέχει στο µεσολαβητή-διαχειριστή κάθε πληροφορία σχετικά µε την οικονοµική του κατάσταση σχετική µε την αναδιοργάνωση της επιχείρησης. Ο οφειλέτης δεν µπορεί, χωρίς τη συγκατάθεση του µεσολαβητή-διαχειριστή: Να πληρώσει τα χρέη που προέκυψαν πριν από την απόφαση για την αναδιοργάνωση. Να αναλάβει νέες υποχρεώσεις (νέες συµφωνίες). Να µεταβιβάσει, ενεχυριάσει ή χορηγήσει οποιοδήποτε δικαίωµα ιδιοκτησίας της επιχείρησης. Συνέλευση των πιστωτών Κατά τη συνέλευση των πιστωτών θα πρέπει να δοθεί στους πιστωτές η ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά µε το αν το σχέδιο αναδιοργάνωσης θα πρέπει να εφαρµοστεί*. Εάν οποιοσδήποτε πιστωτής το ζητήσει, το δικαστήριο κατά την συνέλευση των πιστωτών διορίζει επιτροπή πιστωτών. Η επιτροπή µπορεί να συσταθεί µε ανώτατο όριο τα τρία άτοµα. Αν ο οφειλέτης κατά το τελευταίο οικονοµικό έτος απασχολούσε κατά µέσο όρο τουλάχιστον 25 εργαζόµενους, οι εργαζόµενοι έχουν το δικαίωµα να διορίζουν επιπλέον έναν εκπρόσωπο στην επιτροπή. Η συµφωνία δεσµεύει µόνο απαιτήσεις χωρίς δικαίωµα προτίµησης. Ο διαχειριστής σε σηµαντικά ζητήµατα πρέπει να συµβουλεύεται την επιτροπή των πιστωτών. * Όταν η μείωση των απαιτήσεων είναι μεγαλύτερη από 50% αυτών, τότε αρκεί η συμφωνία του 60% των πιστωτών, σε αντίθετη περίπτωση, όταν η συμφωνία δηλαδή οδηγεί σε απώλειες μικρότερες από το 50%, τότε απαιτείται η συμφωνία του 75% των πιστωτών.

106 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ Μέτρα εκτέλεσης κατά τη διάρκεια αναδιοργάνωσης της εταιρείας Κατά την περίοδο που η αναδιοργάνωση της εταιρείας είναι σε εξέλιξη, εκτέλεση βάσει του Κώδικα Αναγκαστικής Εκτέλεσης δεν λαµβάνει χώρα κατά του οφειλέτη. «Ο χρόνος είναι χρήµα». Αυτό ισχύει τόσο για τον οφειλέτη ο οποίος πρέπει να αντιληφθεί πολύ σύντοµα τα προβλήµατα ρευστότητας και την ανάγκη αναδιοργάνωσης και δικαστικής συνδροµής για να τα αντιµετωπίσει, αλλά ισχύει και για την πλευρά των πιστωτών οι οποίοι πρέπει να ενδιαφέρονται για την ελαχιστοποίηση του χρονικού διαστήµατος που θα διαρκέσει η περίοδος εξυγίανσης και αναδιοργάνωσης. εν είναι προς το συµφέρον κανενός η διαδικασία να καθυστερήσει, γιατί και το διαχειριστικό κόστος θα αυξηθεί, η εικόνα της επιχείρησης θα καταστραφεί αλλά και οι όποιες πιθανότητες επιτυχούς ολοκλήρωσης της διαδικασίας θα ελαχιστοποιηθούν. Πτώχευση Στη Σουηδία*, η πτώχευση (konkurs) είναι µια διαδικασία που αφορά φυσικά πρόσωπα, επιτηδευµατίες/ελεύθερους επαγγελµατίες, κοινοπραξίες και κάθε µορφής εταιρείες. Η φορολογική αρχή θεωρεί σηµαντικό, η αίτηση πτώχευσης να γίνεται έγκαιρα αλλά στοχευµένα και µε σύνεση, προκειµένου να προλαµβάνεται η δηµιουργία νέων ληξιπρόθεσµων οφειλών, η πρόληψη οικονοµικών εγκληµάτων, να επιτυγχάνεται η είσπραξη οφειλών µέσω της ρευστοποίησης της περιουσίας του πτωχού οφειλέτη και να στηρίζεται ο υγιής ανταγωνισµός της αγοράς. Για να αιτηθούν την πτώχευση κάποιου οφειλέτη, πρέπει τα χρέη του να ξεπερνούν τις SEK (3.500 ). Η διαδικασία της πτώχευσης σπανίως εκτελείται για τους ιδιώτες/φυσικά πρόσωπα και αυτό γιατί οι πιστωτές µπορούν να διεκδικήσουν τα χρήµατά τους µέσω της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης ούτως ή άλλως. Από τη διαδικασία της πτώχευσης φυσικών προσώπων σπάνια επωφελείται κάποιος πιστωτής, διότι υπάρχουν δαπάνες του συνδίκου πτώχευσης που έχουν προτεραιότητα και ενδέχεται να µην αρκεί η περιουσία για να εξοφληθούν και αυτοί. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της πτώχευσης και παραµείνουν ανεξόφλητα χρέη, ο πτωχός µπορεί να ζητήσει διακανονισµό για το υπόλοιπο (skuldsanering). Κατόπιν αιτήσεως, λαµβάνει ένα σχέδιο πληρωµής βάσει του οποίου πληρώνει όσο δύναται µε βάση την συµφωνία, για πέντε χρόνια, και στη συνέχεια τα υπόλοιπα χρέη που έχουν αποµείνει διαγράφονται. Χρέη τα οποία προέρχονται από δικαστικές αποφάσεις λόγω φορολογικής απάτης ή δόλιων εµπορικών πρακτικών ή ως αποζηµίωση σε θύµα εγκληµατικής δράσης δεν περιλαµβάνονται σε αυτή τη ρύθµιση και επίσης δεν παραγράφονται. Οι συνηθέστεροι λόγοι για την πτώχευση φυσικού προσώπου στη Σουηδία είναι η ασθένεια, η ανεργία, το διαζύγιο ή η πτώχευση της εταιρείας. *

107 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες Τεκµήρια αίτησης κήρυξης πτώχευσης από την Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης 1. Με την πάροδο 6 µηνών από την εγγραφή ενός οφειλέτη στο Record of non-payment* η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης µπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο την κήρυξή του σε πτώχευση. 2. Παύση πληρωµών από τον οφειλέτη. 3. Η Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης αποστέλλει ειδοποίηση µε την οποία καλεί τον οφειλέτη να πληρώσει µέσα σε 1 εβδοµάδα, άλλως θα αιτηθεί την πτώχευσή του. Αν δεν γίνει η εξόφληση του οφειλόµενου ποσού σε 1 εβδοµάδα, τότε σε 3 εβδοµάδες από την πάροδο αυτής της περιόδου, η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης απευθύνεται στο δικαστήριο και µε την απόδειξη της παραλαβής της ειδοποίησης αυτής και µόνο, την κατάσταση χρεών και στοιχεία του µητρώου και αιτείται την πτώχευσή του. Μέσα σε 3 εβδοµάδες λαµβάνει κλήση για το δικαστήριο. Στο δικαστήριο προεδρεύει ένας δικαστής. Σε περίπτωση που συµφωνεί µε την κήρυξη του οφειλέτη σε πτώχευση, η απόφαση εκδίδεται απευθείας ή µέσα στην ίδια ηµέρα. Αν διαφωνεί, µπορεί να αναβάλει την έκδοση απόφασης µέχρι 4 εβδοµάδες. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης µπορεί να συµφωνήσει ή να διαφωνήσει σε αυτή την αναβολή, εκθέτοντας τους λόγους της. Την ηµέρα της απόφασης κήρυξης σε πτώχευση, το δικαστήριο ορίζει απευθείας τον σύνδικο της πτώχευσης. Σε περίπτωση που ο οφειλέτης έχει αντίρρηση για τη διαδικασία µπορεί να προσφύγει κατά αυτής µέσα σε 3 εβδοµάδες. Η απόφαση δηµοσιεύεται σε ιστότοπο όπου δηµοσιεύονται όλες οι αποφάσεις των δικαστηρίων. Μετά την απόφαση για κήρυξη του οφειλέτη σε πτώχευση και την τοποθέτηση του συνδίκου, ξεκινάει µια περίοδος όπου πρέπει να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες, εξαιρετικά σύντοµη για τα ελληνικά δεδοµένα. Κατά µέσο όρο 4 µήνες µε 1 χρόνο διαρκεί η όλη διαδικασία και αυτό γιατί η Φορολογική ιοίκηση αλλά και ο δανειστής και οι πιστωτές, επιθυµούν να ολοκληρωθεί η διαδικασία όσο το δυνατόν συντοµότερα για να µην απαξιωθεί η περιουσία αλλά και να ελαχιστοποιηθεί το κόστος της όλης διαδικασίας. Ο πτωχός ή µια εταιρεία σε πτώχευση δεν µπορούν να έχουν πρόσβαση πλέον στα περιουσιακά τους στοιχεία και στη διοίκηση της εταιρείας. Ο ρόλος του συνδίκου είναι να προστατεύσει τα συµφέροντα των πιστωτών και του οφειλέτη, να ολοκληρώσει σύντοµα και µε τον πιο αποτελεσµατικό τρόπο την ρευστοποίηση του ενεργητικού και να παρέχει συµβουλευτικό ρόλο στην όλη διαδικασία. Πιο συγκεκριµένα: Αναλαµβάνει τον έλεγχο της περιουσίας του δανειστή/οφειλέτη Καταγράφει το ενεργητικό και το παθητικό Μέσα σε 6 µήνες πρέπει να καταθέσει έκθεση για τους λόγους που οδήγησαν την εταιρεία ή το φυσικό πρόσωπο στην πτώχευση, να αναφέρει τυχόν απάτες που έχουν γίνει (crime report) και να πιστοποιήσει τη φορολογική κατάσταση του πτωχού. * Δες αναλυτικά στη συνέχεια

108 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ Να προχωρήσει σε διάρρηξη συµβολαίων και ανάκτηση παγίων στοιχείων αλλά και χρηµατικών ποσών, αν ανακαλύψει ότι έγιναν µεταβιβάσεις των παραπάνω στοιχείων την ύποπτη περίοδο πριν την αίτηση σε πτώχευση (6 µήνες πριν την αίτηση ή 1 χρόνο αν πρόκειται για δωρεά). Τέλος καταθέτει στο δικαστήριο την τελική του έκθεση. Προνόμιο στην κατάταξη κατά την ρευστοποίηση του ενεργητικού Στη Σουηδία, η Φορολογική Αρχή δεν έχει προνόµιο στην κατάταξη για την πληρωµή των φόρων, αν δεν έχει προχωρήσει σε κατάσχεση ή υποθήκη τουλάχιστον 3 µήνες πριν την κήρυξη σε πτώχευση. Ο ρόλος της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης στην εποπτεία των πτωχεύσεων* Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης έχει σηµαντικό ρόλο στην όλη διαδικασία. Εκτός από την διασφάλιση των συµφερόντων της Σουηδικής Φορολογικής Αρχής, έχει και ρόλο εποπτείας της διαδικασίας της πτώχευσης, στο πλαίσιο της λεγόµενης αρχής εποπτείας. Το έργο της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης είναι να ελέγχει ότι η διαχείριση της πτωχευτικής περιουσίας γίνεται µε τον κατάλληλο τρόπο, σύµφωνα µε τις διατάξεις της πτώχευσης και το καταστατικό της επιχείρησης. Ως εκ τούτου η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης έχει συµβουλευτικό και ενηµερωτικό ρόλο σε σχέση µε τους συνδίκους και καλείται να προφυλάξει τα συµφέροντα των πιστωτών αλλά και του οφειλέτη από µια κακή διαχείριση. Πολύ σηµαντικό είναι η διαδικασία της πτώχευσης να ολοκληρώνεται σύντοµα και µέσω διαφανών και αξιόπιστων διαδικασιών, χωρίς να απαιτείται υψηλό κόστος διαχείρισης. Αν η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης θεωρήσει ότι ο σύνδικος δεν είναι αποτελεσµατικός στα καθήκοντα του µπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο να τον αντικαταστήσει ή να µειώσει την αµοιβή του. Συμφωνία ελάφρυνσης του χρέους (μόνο για φυσικά πρόσωπα) Η συµφωνία ελάφρυνσης χρέους είναι µια διαδικασία που προβλέπεται από τη φορολογική διοίκηση για οφειλέτες που αποδεδειγµένα δε θα µπορούν να πληρώσουν τις οφειλές τους στο σύνολό τους ή κατά ένα µεγάλο µέρος τους, στο εγγύς µέλλον. Η Σουηδία ψήφισε το νόµο για την ελάφρυνση του χρέους το 1994, στον απόηχο της οικονοµικής κρίσης της δεκαετίας του 1980, την οποία ακολούθησε η ύφεση και η κρίση στην αγορά ακινήτων στις αρχές του Πολλά νοικοκυριά είχαν σοβαρά οικονοµικά προβλήµατα και µεγάλα χρέη. Υπήρχε µια τεράστια ανάγκη για έναν νόµο που θα παρείχε στους πολίτες βοήθεια για την αντιµετώπιση των χρεών τους. Οι τράπεζες είχαν ήδη διασωθεί. Κανείς δεν ωφελείται - ούτε τα άτοµα, ούτε οι πιστωτές αλλά ούτε και η κοινωνία στο σύνολό της - όταν οι πολίτες δεν είναι σε θέση να πληρώσουν, πόσο µάλλον όταν αυτό συµβαίνει για πολλά χρόνια. Τέτοιες καταστάσεις οδηγούν σε πα- *

109 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες θητικότητα, σε σωµατική και κακή ψυχική υγεία µε µεγάλο κοινωνικο-οικονοµικό κόστος. Ο κύριος σκοπός του νόµου της ελάφρυνσης του χρέους είναι η οικονοµική αποκατάσταση των υπερχρεωµένων ατόµων. Η ιδέα είναι ότι ο οφειλέτης θα µπορέσει να βρει µια οριστική λύση στα οικονοµικά προβλήµατά του αλλά και οι πιστωτές θα µπορέσουν να λάβουν τουλάχιστον τα χρήµατα τα οποία θα δύναται να αποδώσει ο οφειλέτης κατά την περίοδο της αναδιοργάνωσης του χρέους. Με τη διαδικασία αυτή ορίζεται ένα πρόγραµµα αποπληρωµής µέρους του χρέους ή και καθόλου, και όσο διαρκεί το πρόγραµµα, και αυστηρά και µόνο για τα χρέη που περιλαµβάνονται σε αυτό, η Φορολογική Αρχή δεν παίρνει µέτρα αναγκαστικής είσπραξης. Με το πέρας του προγράµµατος, οι οφειλές που απο- µένουν διαγράφονται. Για τα χρέη που θα δηµιουργηθούν από την αίτηση και µετά, µπορούν κανονικά να εφαρµόζονται όλα τα µέτρα είσπραξης που έχει η Υπηρεσία στη διάθεσή της και δεν περιλαµβάνονται στους όρους του προγράµµατος. Για υπαγωγή στη διαδικασία, ο οφειλέτης πρέπει να συµπληρώσει την αίτηση (KFM 9150) που κατατίθεται στην Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης και εκτός από τα στοιχεία για την οικονοµική του κατάσταση, ενηµερώνει τη Φορολογική Αρχή και για το σύνολο των πιστωτών του. Η υπηρεσία ελέγχει αν πληρούνται οι όροι και αποφασίζει αν θα υπαγάγει τον οφειλέτη στη διάταξη περί ανασυγκρότησης του χρέους του. Σε περίπτωση που αποφασίσει θετικά, ενηµερώνει και τους υπόλοιπους πιστωτές του οφειλέτη που βρίσκονται στην ίδια σειρά προτεραιότητας (Υποθήκες κλπ) µε αυτή, για το πρόγραµµα που προτίθεται να εφαρµόσει, και για τις οφειλές του µέχρι το χρονικό σηµείο της αίτησης. Αφού συµφωνήσουν* και οι παραπάνω πιστωτές στο ίδιο ποσοστό µείωσης των οφειλών, στη συνέχεια ενη- µερώνεται εγγράφως ο οφειλέτης για το πρόγραµµα και το χρονοδιάγραµµα των δόσεων. Το χρονοδιάγραµµα αυτό συνήθως είναι 5ετίας. Από την αίτηση µέχρι την επίτευξη συµφωνίας µε τους πιστωτές και τον καθορισµό του προγράµµατος, το χρονικό διάστηµα είναι συνήθως 6 µήνες. Αν ο οφειλέτης διαφωνεί µε το πρόγραµµα που συµφωνήθηκε, τότε έχει περιθώριο 3 εβδοµάδες να προσφύγει στο δικαστήριο κατά αυτής της απόφασης. Σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι σε πολύ άσχηµη οικονοµική κατάσταση, η υπηρεσία αποφασίζει να µην πληρώνει τίποτα ή να πληρώνει ό,τι αυτός θέλει, προκειµένου να µην επιβαρύνει την ήδη επιβαρυµένη κοινωνικοοικονοµική και ψυχολογική του κατάσταση. Η Φορολογική Αρχή θεωρεί ότι το κόστος για την κοινωνία και την οικονοµία από έναν ψυχικά επιβαρυµένο φορολογούµενο-πολίτη, πολλές φορές είναι µεγαλύτερο από το κόστος διαγραφής των οφειλών του. Αν κατά τη διάρκεια του προγράµµατος η οικονοµική κατάσταση του οφειλέτη χειροτερέψει ή βελτιωθεί (νέα εργασία, κληρονοµιά κλπ), πρέπει να ενηµερώσει την Φορολογική Αρχή προκειµένου να αναπροσαρµοστεί το πρόγραµµα. Σε αντίθετη περίπτωση το πρόγραµµα µπορεί να ακυρωθεί στο σύνολό του. Υπάρχει η * Οι όροι είναι οι εξής και πρέπει να καλύπτονται σωρευτικά: 1. Να υπάρχει οικονομικό κέρδος για το κράτος 2. Να θεωρείται λογικό και δίκαιο από κοινωνικής πλευράς (ένας όρος, είναι τα χρέη να μην προέρχονται από φορολογική απάτη και έχουν προκύψει από φορολογικό έλεγχο) 3. Όλοι οι πιστωτές στην ίδια σειρά προτίμησης να συμφωνήσουν

110 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ δυνατότητα µετά από νέα αίτηση, το πρόγραµµα να παραταθεί για 2 ακόµα χρόνια (7ετές µέγιστη διάρκεια). Η απόφαση για ανασυγκρότηση του χρέους χορηγείται µόνο µια φορά ανά οφειλέτη. Το 2012 είχαν κατατεθεί στο σύνολο της χώρας και σε µια περίοδο οικονοµικής κρίσης 400 αιτήσεις και από αυτές για ελεύθερους επαγγελµατίες ήταν οι 260. ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ Για τις βεβαιωµένες οφειλές ενός νοµικού προσώπου είναι υπόχρεοι για την αποπληρωµή τους τόσο το ίδιο το νοµικό πρόσωπο ως οντότητα αλλά και οι εκπρόσωποι αυτού. Η φορολογική αρχή µπορεί να αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε µέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για τα χρέη του νοµικού προσώπου µόνο απέναντι στο νοµικό πρόσωπο, απέναντι στους εκπροσώπους ή και στους δυο παράλληλα. Αν αποφασίσει ότι θα στραφεί απέναντι στους εκπροσώπους του νοµικού προσώπου, τότε θα αποστείλει επιστολή στην οποία θα εκθέτει τους ισχυρισµούς της και θα τους ενηµερώνει για το τι προτίθεται να πράξει. Σε 15 ηµέρες ο νόµιµος εκπρόσωπος µπορεί να προσέλθει στην Φορολογική Αρχή και να εκθέσει τα δικά του επιχειρήµατα. Μπορεί είτε να εξοφλήσει είτε να αδιαφορήσει είτε να ζητήσει συµφωνία. Στην συµφωνία συνήθως επικαλείται οικονοµική αδυναµία (ισχυρισµός ο οποίος ελέγχεται) εξόφλησης του συνόλου της οφειλής του νοµικού προσώπου και αιτείται περιορισµό της ευθύνης τους σε ένα µέρος της συνολικής οφειλής. Αν η φορολογική αρχή µετά από έλεγχο συµφωνήσει, προχωράει σε συµφωνία εξόφλησης του συµφωνηθέντος ποσοστού και απαλλαγής του από οποιαδήποτε προσωπική ευθύνη καταβολής ποσού (µε το σύνολο της προσωπικής του περιουσίας) για το εναποµείναν ποσό οφειλής της εταιρείας. Το εναποµείναν ποσό δεν διαγράφεται, απλά δεν υπάρχει δική του προσωπική ευθύνη για την καταβολή του. Σε περίπτωση που δεν εξοφλήσει ή δε ζητήσει συµβιβασµό, η φορολογική αρχή καταθέτει αίτηση στο αρµόδιο δικαστήριο προκειµένου να προσδιορίσει το βάσιµο ή όχι της ευθύνης του εκπροσώπου και να ξεκινήσουν οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης επί της προσωπικής του περιουσίας για τις οφειλές του νοµικού προσώπου. Το 2012, κατατέθηκαν 541 αιτήσεις από τη Σουηδική Φορολογική αρχή στα διοικητικά δικαστήρια, σχετικά µε την ευθύνη εκπροσώπων νοµικών προσώπων, συνολικού ποσού χρεών ευθύνης 52 εκατοµµυρίων ευρώ. Την ίδια χρονιά υπεγράφησαν 130 συµφωνίες µε νόµιµους εκπροσώπους, από τις οποίες η Σουηδική Φορολογική Αρχή εισέπραξε άµεσα φόρους συνολικού ύψους 3,1 εκατοµµυρίων ευρώ και τους απάλλαξε από φόρους συνολικού ύψους 3,3 εκατοµµυρίων ευρώ (~50%). ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΟΦΕΙΛΩΝ & ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ Παραγραφή του δικαιώµατος είσπραξης του φόρου σηµαίνει ότι το ηµόσιο

111 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες (πιστωτής) χάνει το δικαίωµά του για είσπραξη αν παρέλθει άπρακτη η χρονική προθεσµία για είσπραξη του κάθε είδους φόρου και αν δεν έχει γίνει µε κάποιον τρόπο διακοπή ή αναστολή της προθεσµίας αυτής. Οι περισσότερες οφειλές προς το ηµόσιο υπόκεινται σε παραγραφή µετά από πέντε χρόνια από την ηµεροµηνία που αποστέλλονται για είσπραξη στην Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης (SEA). Για οφειλές κάτω από 217 για ιδιώτες και 1090 για νοµικά πρόσωπα δεν ασχολούνται και τα αφήνουν να παραγράφονται χωρίς καµία ενέργεια. Η Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης µπορεί να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο για παράταση της προθεσµίας παραγραφής για 5 έτη, αν κρίνει ότι υπάρχει βάσιµος λόγος να θεωρεί ότι το ποσό µπορεί να εισπραχθεί. Σε σπάνιες περιπτώσεις µπορεί να ακολουθήσει και µια δεύτερη αίτηση για ακόµα 5 έτη (συνολικά 15 έτη). Αν ένα χρέος βρίσκεται σε δικαστική αµφισβήτηση και υπάρχει δικαστική απόφαση για αναστολή καταβολής του µέχρι έκδοσης απόφασης, τότε φεύγει από την αρµοδιότητα της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης (SEA), ξαναγυρνάει στην αρµοδιότητα της Φορολογικής Αρχής (STA) και αναστέλλεται και ο χρόνος παραγραφής. Για τα «καταναλωτικά» χρέη, η παραγραφή είναι τριετής. Τέτοια παραδείγµατα είναι τα καθυστερούµενα ενοίκια κατοικίας, οι τηλεφωνικοί λογαριασµοί και τα ταχυδροµικά χρέη. Άλλες οφειλές µεταξύ ιδιωτών, όπως χρέη αστικού χαρακτήρα, χρέη από ανεξόφλητα γραµµάτια, τραπεζικά δάνεια κλπ έχουν περίοδο παραγραφής δέκα έτη. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ Η διοικητική αναστολή δίνεται µόνο από τη Σουηδική Φορολογική Αρχή (STA) και όχι από την Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης (SEA). Πρέπει να την αιτηθεί ο φορολογούµενος στην Σουηδική Φορολογική Αρχή (STA): πριν το χρέος γίνει ληξιπρόθεσµο εκθέτοντας κάποιους πολύ σηµαντικούςεξαιρετικούς λόγους για τους οποίους δε µπορεί να εξοφλήσει το χρέος του άµεσα: - εξαιτίας προσωρινών οικονοµικών προβληµάτων, όταν είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν ληξιπρόθεσµες οφειλές ή όταν ζητείται µια πολύ µικρή περίοδος «χάριτος» (1-2 µήνες για εταιρείες, 1-3 µήνες για ιδιώτες), - όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήµατα υγείας ή προβλήµατα που εµποδίζουν το φορολογούµενο να εργαστεί, όταν είναι άνεργος, όταν η εταιρεία βρίσκεται σε δεινή οικονοµική θέση λόγω µιας πυρκαγιάς / πληµµύρας / κλοπής κλπ. όταν υπάρχει δικαστική διένεξη, είτε αίτηση για διοικητική επίλυση φορολογικής διαφοράς. όταν για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης και ισορροπίας είναι πιο αποτελεσµατική η χορήγηση µιας περιόδου αναστολής είσπραξης (µέγιστη περίοδος 1 έτους). Πιθανοί λόγοι είναι η απειλή πτώχευσης, οικονοµική αδυναµία να προσφύγει στα δικαστήρια, ανύψωση του ηθικού του φορολογούµενου που έχοντας το βάρος της οφειλής δεν µπορεί να προσφέρει όσα θα ήταν ικανός στο κοινωνικό σύνολο, η οικονοµική ζηµιά που µπορεί να προκαλέ-

112 Άρθρα - Μελέτες Ιούλιος 2014 ΦΕ σει σε έναν επαγγελµατία ή µια επιχείρηση η εγγραφή τους στο αρχείο της Enforcement Authority (SEA)κλπ. Από το σύνολο των αιτήσεων που κατατίθενται κάθε χρόνο µόνο ένα ποσοστό 20% γίνεται δεκτό. ΜΗΤΡΩΟ ΑΘΕΤΗΣΗΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ (RECORD OF NON-PAYMENT) Οι οργανισµοί αξιολόγησης πιστοληπτικής αναφοράς τηρούν µητρώα µε οικονοµικές πληροφορίες για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις σχετικά µε το εισόδηµα, ακίνητα, αλλά και αρχεία για αθέτηση πληρωµών (ιδιωτικού ή δηµόσιου τοµέα). Κάποια από τα στοιχεία αυτά αποστέλλονται στους οργανισµούς αυτούς από την Σουηδική Αρχή Εκτέλεσης. Μια εγγραφή για αθέτηση πληρωµών µπορεί να προκύψει λόγω ενός ακάλυπτου τραπεζικού λογαριασµού, µιας ερήµην εκδοθείσας καταδικαστικής αποφάσεως, ή από την ύπαρξη χρέους καταχωρηµένου στα µητρώα της Σουηδικής Αρχής Εκτέλεσης (ληξιπρόθεσµα). Η πληροφορία παραµένει στα µητρώα συνήθως τρία έτη για τα φυσικά πρόσωπα και πέντε έτη για τα νοµικά πρόσωπα. Αν το χρέος πληρωθεί, τότε αυτή η αναφορά διαγράφεται. Οποιοσδήποτε θέλει, µπορεί να επικοινωνήσει µε τους οργανισµούς διατήρησης αυτής της βάσης δεδοµένων και να ζητήσει πληροφορίες για το προφίλ κάποιου. Με τον τρόπο αυτό ο οφειλέτης αντιµετωπίζει προβλήµατα στα συναλλαγές του και προσπαθεί να αποφύγει την εγγραφή σε αυτά τα µητρώα. Υπό ορισµένες συνθήκες, ένα χρέος µπορεί να χαρακτηρίζεται ως εµπιστευτικό, πράγµα που σηµαίνει ότι οι πληροφορίες δεν είναι πλέον δηµοσιοποιήσιµες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΕΠΙΛΟΓΟΣ Με βάση τα ανωτέρω γίνεται εύκολα αντιληπτό, ότι η επιτυχία της Σουηδικής Φορολογικής ιοίκησης οφείλεται στην εµπιστοσύνη που υπάρχει µεταξύ της ιοίκησης και των φορολογουµένων. Οι Σουηδοί είναι πρόθυµοι να εκπληρώνουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις καθώς είναι πεπεισµένοι ότι ο καθένας πληρώνει το δίκαιο µερίδιό του αλλά και επειδή υπάρχει ανταποδοτικότητα στην καταβολή των φόρων µέσα από το ισχυρό σουηδικό κράτος πρόνοιας. Παράλληλα, είναι εύκολο να συµµορφωθούν και δύσκολο να µην συµµορφωθούν στη φορολογική νοµοθεσία. Και επειδή η εµπιστοσύνη δεν χαρίζεται αλλά κερδίζεται, η Σουηδική Φορολογική ιοίκηση συνεχίζει να βελτιώνει τις υπηρεσίες της µέσω των πληροφοριακών της συστηµάτων, την αλλαγή της φορολογικής νοµοθεσίας όταν αυτό απαιτείται, τη συνεχή εκπαίδευση του ανθρωπίνου δυναµικού της (το οποίο είναι εξειδικευ- µένο σε διάφορα πεδία), αλλά και δίνοντας έµφαση στην ικανοποίηση των πελατών της (φορολογουµένων) αλλά και στην συνεχώς αναπτυσσόµενη και αποδοτική συνεργασία της µε τον ιδιωτικό και το δηµόσιο τοµέα, τόσο στη Σουηδία όσο και στο εξωτερικό.

113 ΦΕ Ιούλιος 2014 Άρθρα - Μελέτες Η ανάγνωση των νόµων και των διαδικασιών του σουηδικού φορολογικού συστήµατος, έδειξε ότι η διαφορά µε το ελληνικό πλαίσιο δεν είναι µεγάλη. Σε πολλές περιπτώσεις αντιθέτως είναι πολύ κοντά. Αυτό που διαφέρει σε νοµοτεχνικό πλαίσιο είναι οι πολλές και σύντοµες αλλαγές της ελληνικής φορολογικής νοµοθεσίας, οι αλληλεπικαλυπτόµενες διατάξεις και το δαιδαλώδες δίκτυο νόµων, κανονιστικών αποφάσεων και ερµηνευτικών εγκυκλίων, που δηµιουργούν, πολλές φορές, ανασφάλεια στον πολίτη και γραφειοκρατικό χάος. Μια άλλη πολλή σηµαντική διαφορά, έγκειται στην δοµή και την αντίληψη της σουηδικής κοινωνίας και του ρόλου του πολίτη µέσα σε αυτήν. Ο κάθε πολίτης θεωρεί τον εαυτό του µέλος αναπόσπαστο του συνόλου και αναγνωρίζει την σηµασία της συνεισφοράς του στην ορθή εκτέλεση του προϋπολογισµού. Η εικόνα όµως χτίζεται και στοιχεία τα οποία µπορούν να βοηθήσουν την ελληνική φορολογική διοίκηση σε αυτή την πορεία είναι: 1. ένα δίκαιο και σταθερό φορολογικό-νοµοθετικό πλαίσιο και κωδικοποποίηση της διάσπαρτης νοµοθεσίας 2. σωστός σχεδιασµός και προετοιµασία των διαδικασιών 3. ορθή και απρόσκοπτη εφαρµογή των νόµων 4. συνεχής ανάπτυξη νέων τεχνολογικών λύσεων στη φορολογική διοίκηση 5. ανάπτυξη αισθήµατος δικαιοσύνης µε προβολή του έργου της φορολογικής διοίκησης και παρουσίασής του µε µετρήσιµα παραδείγµατα (πχ ενίσχυση του κοινωνικού κράτους συνδεδεµένη µε τα αποτελέσµατα των εσόδων) 6. αντιµετώπιση των φορολογούµενων αλλά και των υπαλλήλων ως πελατών, εξωτερικών και εσωτερικών αντίστοιχα και 7. ενίσχυση και οργανωµένη παρουσίαση του σηµαντικού ρόλου του πολίτη ως µέρους του συνόλου (µε τις υποχρεώσεις και τα δικαιώµατα που αυτός έχει). Η Σουηδία είναι ένα λαµπρό παράδειγµα ευρωπαϊκής χώρας, µε πολύ ισχυρό κοινωνικό κράτος πρόνοιας, ισχυρή επιχειρηµατική δραστηριότητα, υψηλό κατά κεφαλήν εισόδηµα και πολύ επιτυχηµένο φορολογικό σύστηµα είσπραξης δηµοσίων εσόδων.

114 Φορολογία ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΟΣ ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1164/ Εκκαθάριση τροποποιητικών δηλώσεων Φόρου Εισοδήµατος Φυσικών Προσώπων και Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων Σύµφωνα µε τα οριζόµενα στα άρθρα 19 και 34 του Κώδικα Φορολογικής ιαδικασίας (ν. 4174/2013 ΦΕΚ 170 Α ) ο φορολογούµενος που διαπιστώνει ότι η φορολογική δήλωση που υπέβαλε περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποβάλλει τροποποιητική δήλωση, καταβάλλοντας την επί πλέον διαφορά φόρου ή δικαιούµενος επιστροφή του υπερβάλλοντος φόρου, σύµφωνα µε το άρθρο 42 του ίδιου Κώδικα. Συνεπώς, οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου εισοδήµατος φυσικών προσώπων και ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων κατά την εκκαθάριση τους θα αντιµετωπίζονται, κατά περίπτωση, σύµφωνα µε τις παρακάτω διαδικασίες: Δηλώσεις Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων 1. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι µηδενικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει ποσό για καταβολή, τότε βεβαιώνεται το οφειλόµενο ποσό και καταβάλλεται αυτό σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις για τη φορολογία εισοδήµατος φυσικών προσώπων. 2. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι µηδενικό και µε την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει ποσό προς επιστροφή, η επιπλέον διαφορά επιστρέφεται µε Ατοµικό Φύλλο Έκπτωσης σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 42 του Ν.4174/ Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι πιστωτικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει µείωση του πιστωτικού αποτελέσµατος ή µηδενικό αποτέλεσµα τότε βεβαιώνεται η διαφορά ως αχρεώστητα εισπραχθέν ποσό και καταβάλλεται αυτό σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις για τη φορολογία εισοδήµατος φυσικών προσώπων. 4. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι πιστωτικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει αύξηση του πιστωτικού αποτελέσµατος τότε η επιπλέον διαφορά επιστρέφεται µε Ατοµικό Φύλλο Έκπτωσης σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 42 του Ν. 4174/ Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι πιστωτικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει αποτέλεσµα 1398

115 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος χρεωστικό, τότε βεβαιώνεται το ποσό που αφορά στο πιστωτικό αποτέλεσµα της αρχικής δήλωσης ως αχρεώστητα εισπραχθέν καθώς και το οφειλόµενο ποσό βάσει της τροποποιητικής δήλωσης και καταβάλλονται αυτά σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις για τη φορολογία εισοδήµατος φυσικών προσώπων. 6. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι χρεωστικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει αύξηση του χρεωστικού αποτελέσµατος, τότε βεβαιώνεται η επιπλέον διαφορά και καταβάλλονται τα οφειλόµενα ποσά της αρχικής και της τροποποιητικής δήλωσης σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις για τη φορολογία εισοδήµατος φυσικών προσώπων. 7. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι χρεωστικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει µείωση του χρεωστικού αποτελέσµατος ή µηδενικό αποτέλεσµα, τότε µειώνεται µε Ατοµικό Φύλλο Έκπτωσης η αρχική βεβαίωση κατά το ποσό της διαφοράς, (αρχικά οφειλόµενο ποσό-τελικά οφειλόµενο ποσό) και καταβάλλεται το εναποµένον υπόλοιπο αυτής σύµφωνα µε την αρχική βεβαίωση. 8. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι χρεωστικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει πιστωτικό αποτέλεσµα, τότε µηδενίζεται µε Ατοµικό Φύλλο Έκπτωσης η αρχική βεβαίωση και το προς επιστροφή, βάσει της τροποποιητικής δήλωσης ποσό, επιστρέφεται µε Ατο- µικό Φύλλο Έκπτωσης, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 42 του Ν. 4174/2013. Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων 1. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι µηδενικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει ποσό για καταβολή, βεβαιώνεται το οφειλόµενο ποσό και καταβάλλεται σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων. 2. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι χρεωστικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει αύξηση του χρεωστικού αποτελέσµατος, βεβαιώνεται η επιπλέον διαφορά και καταβάλλονται τα οφειλόµενα ποσά της αρχικής και της τροποποιητικής δήλωσης σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων. 3. Αν το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι χρεωστικό και κατά την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης προκύψει µείωση του χρεωστικού αποτελέσµατος ή µηδενικό αποτέλεσµα, µειώνεται, µε Ατοµικό Φύλλο Έκπτωσης, η αρχική βεβαίωση κατά το ποσό της διαφοράς (αρχικά οφειλόµενο ποσό-τελικά οφειλόµενο ποσό) και καταβάλλεται το εναποµένον υπόλοιπο αυτής, σύµφωνα µε την αρχική βεβαίωση. ηλαδή παραµένει ο αριθµός των αρχικών δόσεων και µειώνεται αναλογικά το ποσό της κάθε µίας εξ αυτών. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται για κάθε επόµενη τροποποιητική δήλωση λαµβάνοντας υπόψη το αποτέλεσµα της εκκαθάρισης της τελευταίας τροποποιητικής. 1399

116 Φορολογία Εισοδήµατος Ιούλιος 2014 ΦΕ ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1166/ ιευκρινίσεις ως προς τις εξαιρέσεις από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης οικονοµικού έτους 2014 Σχετικά µε το ανωτέρω θέµα, δίδονται οι κατωτέρω διευκρινίσεις αναφορικά µε την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για το οικονοµικό έτος 2014: 1. Για την οµοιόµορφη εφαρµογή της απαλλαγής από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, της παραγρ. 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, σε όλες τις κατηγορίες των ανέργων και για λόγους ίσης φορολογικής µεταχείρισης, ζητήθηκαν και χορηγήθηκαν στην Γενική Γραµµατεία ηµοσίων Εσόδων ηλεκτρονικά αρχεία των µακροχρόνια ανέργων που είναι εγγεγραµµένοι κατά την 31η Ιανουαρίου 2014 στους καταλόγους των Ταµείων Ανεργίας, καθώς και όσων λαµβάνουν επίδοµα ανεργίας κατά την ίδια ηµεροµηνία. Μακροχρόνια άνεργοι νοούνται, σύµφωνα µε τον ΟΑΕ, όσοι είναι εγγεγραµµένοι για τουλάχιστον δώδεκα (12) συνεχόµενους µήνες, δηλαδή για το παρόν οικονοµικό έτος πριν και κατά την 31/01/2013. Στις περιπτώσεις που τα παραπάνω ηλεκτρονικά αρχεία δεν είναι ορθώς ενη- µερωµένα, οι φορολογούµενοι δύνανται να προσέλθουν στην αρµόδια.ο.υ. µετά τη λήψη του εκκαθαριστικού σηµειώµατος και να υποβάλλουν αίτηση για διαγραφή του ποσού, όπως ορίζει η ΑΥΟ - ΠΟΛ. 1167/2011. Επισηµαίνεται ότι, προκειµένου να απαλλαγεί ένας άνεργος από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για το οικονοµικό έτος 2014, οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται αθροιστικά, είναι οι εξής: α) Να λαµβάνει κατά την 31/01/2014 επίδοµα ανεργίας από τον ΟΑΕ, το Γ.Ε.Ν.Ε. ή το ΕΤΑΠ ΜΜΕ ή να είναι εγγεγραµµένος στο µητρώο των ανέργων των παραπάνω οργανισµών για τουλάχιστον δώδεκα (12) συνεχόµενους µήνες, ούτως ώστε να χαρακτηρίζεται µακροχρόνια άνεργος. Στις περιπτώσεις αυτές προσκοµίζει βεβαίωση από τον εκάστοτε Οργανισµό. β) Να δηλώσει υπεύθυνα ότι δεν έχει κατά το φορολογικό έτος 2014 πραγµατικά εισοδήµατα που προέρχονται από Α, Γ,, Ε και Ζ πηγή (από ακίνητα, κινητές αξίες, εµπορικές ή γεωργικές επιχειρήσεις, ελευθέριο επάγγελµα) και επιπλέον µέχρι την ηµεροµηνία της αίτησης ούτε από ΣΤ πηγή (µισθωτές υπηρεσίες). Το γεγονός αυτό θα ελεγχθεί κατά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης του φορολογικού έτους 2014 (που θα υποβληθεί κατά το 2015). ιευκρινίζεται ότι, στην έννοια του πραγµατικού εισοδήµατος, για τις ανάγκες εφαρµογής αυτής της εξαίρεσης, δεν περιλαµβάνονται τα εισοδήµατα που προσδιορίζονται µε βάση τις αντικειµενικές δαπάνες διαβίωσης και την ετήσια δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. 2. Περαιτέρω, υπενθυµίζεται ότι, σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγρ. 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, όπως αυτές τροποποιήθηκαν µε την παραγρ 5β του άρθρου 38 του ν. 4024/11, εξαιρούνται από την επιβολή της εισφοράς, για όλα τους τα εισοδήµατα, οι κινητικά ανάπηροι µε ποσοστό αναπηρίας από ογδόντα 1400

117 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος τοις εκατό (80%) και άνω, συνεπώς και όσοι έχουν βαριά κινητική αναπηρία 80% ακριβώς. Σηµειώνεται ότι, τα άτοµα µε κινητική αναπηρία 80% ακριβώς, εξαιρούνται µόνο από την εισφορά και όχι από την επιβολή του φόρου εισοδήµατος. Το γεγονός αυτό πρέπει να δηλώνεται υπεύθυνα, από τον ίδιο τον φορολογούµενο, στην περίπτωση 19 του πίνακα 2 της πρώτης σελίδας της δήλωσης (έντυπο Ε1) στους κωδικούς Τονίζεται ότι, τα εισοδήµατα της παραγράφου 1 του άρθρου 14 του ν. 2238/94 (η αποζηµίωση λόγω λύσης εργασιακής σχέσης), όπως επίσης και οι αµοιβές υπαλλήλων της Ε.Ε. για τις οποίες έχουν εφαρµογή οι διατάξεις του Πρωτοκόλλου περί Προνοµίων και Ασυλιών της Ε.Ε, δηλώνονται στους κωδικούς του Πίνακα 6 της δήλωσης, προκειµένου κατά την εκκαθάριση να µην υπολογιστεί εισφορά για αυτά. Τέλος, τα ποσά της περίπτωσης γ της παραγράφου 4 του άρθρου 45 του ν. 2238/94 (τα εφάπαξ των ταµείων πρόνοιας & των ασφαλιστικών οργανισµών) δηλώνονται στους κωδικούς του πιο πάνω πίνακα και καθόσον δεν αποτελούν εισόδηµα επίσης δεν υπάγονται σε εισφορά αλληλεγγύης. Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1168/ Συµπλήρωση της ΠΟΛ 1119/2014 ΑΥΟ (ΦΕΚ Β 1035/ ) ως προς τον προσδιορισµό του χρόνου κτήσης ακίνητης περιουσίας και καθορισµός τιµής κτήσης σε ειδικές περιπτώσεις που δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστούν για την εφαρµογή του άρθρου 41 του ν. 4172/2013 ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις των παραγράφων 3 και 10 του άρθρου 41 του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ Α 167/ ), όπως αυτές ισχύουν µετά την ψήφιση του ν.4254/2014 (ΦΕΚ Α 85/ ). 2. Το Π 87/2012 (ΦΕΚ 142Α ) «ιορισµός Υφυπουργών». 3. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του Κώδικα Νοµοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε µε το άρθρο πρώτο του Π.. 63/2005 (ΦΕΚ 98Α ). 4. Το Π.. 189/2009 «Καθορισµός και ανακατανοµή αρµοδιοτήτων των Υπουργείων» (ΦΕΚ 221 Α ), όπως τροποποιήθηκε µε το Π.. 24/2010 (ΦΕΚ 56 Α /2010). 5. Τις διατάξεις της αριθ. ΥΠΟΙΚ ΕΞ/ (ΦΕΚ Β 2574) Κοινής Απόφασης του Πρωθυπουργού και Υπουργού Οικονοµικών περί «Ανάθεσης Αρ- µοδιοτήτων στον Υφυπουργό Οικονοµικών Γεώργιο Μαυραγάνη». 1401

118 Φορολογία Εισοδήµατος Ιούλιος 2014 ΦΕ 6. Την ανάγκη καθορισµού του χρόνου και της τιµής κτήσης της µεταβιβαζόµενης ακίνητης περιουσίας σε περιπτώσεις που δεν ορίζονται στο νόµο. 7. Ότι µε την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισµού. Αποφασίζουµε Η ΠΟΛ υπ αριθµ.1119/ (ΦΕΚ Β 1035/ ) συµπληρώνεται ως ακολούθως: 1. Ανακατανοµή χιλιοστών Σε περίπτωση απόκτησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας και εν συνεχεία ανακατανοµής χιλιοστών επί του κοινού οικοπέδου (χωρίς µεταβιβαστικό αποτέλεσµα), ως χρόνος και τιµή κτήσης λογίζεται ο χρόνος και η τιµή κτήσης των οριζόντιων και κάθετων ιδιοκτησιών των οποίων ανακατανεµήθηκε το ποσοστό ιδιοκτησίας. Εάν στην παραπάνω περίπτωση, επί του κοινού οικοπέδου σε οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία εντάσσεται αυθαίρετη κατασκευή, η οποία έχει εξ ολοκλήρου τακτοποιηθεί, η τιµή κτήσης αυτής υπολογίζεται µε αναγωγή της επιφάνειας της αυθαίρετης κατασκευής στην τιµή της αρχικής (οριζόντιας ή κάθετης) ιδιοκτησίας. 2. Κατεδάφιση κτίσµατος Σε περίπτωση που έχει αποκτηθεί οικόπεδο ή αγροτεµάχιο µε κτίσµα και στη συνέχεια κατεδαφισθεί το κτίσµα και µεταβιβασθεί το ακάλυπτο οικόπεδο, η τιµή κτήσης του µεταβιβαζόµενου ακινήτου προσδιορίζεται µε τη χρήση του είκτη Τι- µών Κατοικιών της περίπτωσης γ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του ν.4172/ Πολεοδοµική τακτοποίηση εξ ολοκλήρου αυθαίρετης κατασκευής Σε περίπτωση απόκτησης ακάλυπτου οικοπέδου/αγροτεµαχίου και εν συνεχεία ανέγερσης επ αυτού κτίσµατος, χωρίς οικοδοµική άδεια ανέγερσης, και στη συνέχεια τακτοποίησης αυτού ως εξ ολοκλήρου αυθαιρέτου, ως τιµή κτήσης λαµβάνεται η τιµή κτήσης του ακάλυπτου οικοπέδου/αγροτεµαχίου (ανεξαρτήτως χρόνου απόκτησης αυτού) προσαυξηµένη µε συντελεστή 20%. 4. Πολεοδοµική τακτοποίηση µερικώς αυθαίρετης κατασκευής α. Σε περίπτωση απόκτησης µε επαχθή αιτία κτίσµατος και στη συνέχεια πολεοδοµικής τακτοποίησης µερικώς αυθαίρετης κατασκευής (βοηθητικής ή κύριας χρήσης), προγενέστερης της απόκτησης του ακινήτου, ως τιµή κτήσης του συνολικά µεταβιβαζόµενου ακινήτου (νόµιµου και τακτοποιηθέντος) θεωρείται η τιµή κτήσης του νόµιµου κτίσµατος, που προκύπτει σύµφωνα µε τις διατάξεις της περίπτωσης α της παραγράφου 2 του άρθρου 41. β. Σε περίπτωση απόκτησης µε επαχθή αιτία κτίσµατος και στη συνέχεια πολεοδοµικής τακτοποίησης µερικώς αυθαίρετης κατασκευής (βοηθητικής ή κύριας χρήσης), µεταγενέστερης της απόκτησης, η τιµή κτήσης του συνολικά µεταβιβαζόµενου ακινήτου (νόµιµου και τακτοποιηθέντος) προσδιορίζεται µε πρόσθεση στην αξία της αποκτηθείσας νόµιµης επιφάνειας της αξίας της τακτοποιηµέ- 1402

119 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος νης, η οποία προσδιορίζεται µε αναγωγή στην αξία της νόµιµης επιφάνειας του κτίσµατος, κατά το λόγο της επιφάνειας της τακτοποιηµένης προς την επιφάνεια της νόµιµης. γ. Σε περίπτωση απόκτησης κτίσµατος µε κληρονοµική διαδοχή ή από χαριστική αιτία, και, στη συνέχεια, πολεοδοµικής τακτοποίησης µερικώς αυθαίρετης κατασκευής, προϋφιστάµενης της κληρονοµικής διαδοχής ή της χαριστικής αιτίας, ως τιµή κτήσης του συνολικά µεταβιβαζόµενου ακινήτου (νόµιµου και τακτοποιηθέντος) θεωρείται η τιµή κτήσης του αρχικού αποκτηθέντος ακινήτου και η επιπρόσθετη αξία της µερικώς αυθαίρετης, βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονοµιάς, δωρεάς, γονικής παροχής ή χορηγήθηκε απαλλαγή από αυτόν, σύµφωνα µε τα αναφερόµενα στην παρ. 5 της ΠΟΛ 1122/2014, υπό την προϋπόθεση της υποβολής σχετικής διορθωτικής - συµπληρωµατικής δήλωσης. δ. Σε περίπτωση απόκτησης κτίσµατος µε κληρονοµική διαδοχή ή από χαριστική αιτία, και, στη συνέχεια, πολεοδοµικής τακτοποίησης µερικώς αυθαίρετης κατασκευής, µεταγενέστερης της κληρονοµικής διαδοχής ή της χαριστικής αιτίας, η τιµή κτήσης του συνολικά µεταβιβαζόµενου ακινήτου (νόµιµου και τακτοποιηθέντος) προσδιορίζεται µε πρόσθεση στην αξία της αποκτηθείσας νόµιµης επιφάνειας της αξίας της τακτοποιηµένης, η οποία προσδιορίζεται µε αναγωγή στην αξία της νόµιµης επιφάνειας του κτίσµατος κατά το λόγο της επιφάνειας της τακτοποιηµένης προς την επιφάνεια της νόµιµης. 5. Αποπεράτωση ηµιτελούς κτίσµατος α. Σε περίπτωση απόκτησης ηµιτελούς κτίσµατος και στη συνέχεια, είτε βάσει της ίδιας άδειας ανέγερσης είτε κατόπιν έκδοσης νέας άδειας ανέγερσης ή ανανέωσης της υπάρχουσας πολεοδοµικής άδειας, πώλησης αυτού ως ηµιτελούς- σε οποιοδήποτε στάδιο κατασκευής προ της αποπεράτωσής του-, η τιµή κτήσης υπολογίζεται µε βάση την αξία που αυτό είχε αποκτηθεί. β. Σε περίπτωση απόκτησης ηµιτελούς κτίσµατος και στη συνέχεια, είτε βάσει της ίδιας άδειας ανέγερσης είτε κατόπιν έκδοσης νέας άδειας ανέγερσης ή ανανέωσης της υπάρχουσας πολεοδοµικής άδειας, πώλησης αυτού ως αποπερατωµένου, η τιµή κτήσης υπολογίζεται σύµφωνα µε την περίπτωση γ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του ν.4172/ Ενιαίο δηλωθέν τίµηµα/αξία κτήσης α) Σε περίπτωση που µε το ίδιο συµβόλαιο αποκτήθηκαν εξ επαχθούς αιτίας περισσότερες αυτοτελείς ιδιοκτησίες µε ενιαίο δηλωθέν τίµηµα αγοράς και, στη συνέχεια, µεταβιβάζονται µε επαχθή αιτία µία ή περισσότερες εξ αυτών, η τιµή κτήσης της ή των µεταβιβαζόµενων ιδιοκτησιών προσδιορίζεται µε αναγωγή του συνολικού τιµήµατος κατά το λόγο της αντικειµενικής αξίας της µεταβιβαζόµενης αυτοτελούς ιδιοκτησίας προς την συνολική αντικειµενική αξία των κτηθέντων (κατά το χρόνο της απόκτησής τους) και, εάν δεν υπάρχει αντικειµενική αξία, γίνεται αναγωγή µε βάση την οικεία φορολογητέα αξία εφόσον υπάρχει για κάθε µία αυτοτελή ιδιοκτησία και αν ούτε αυτή υπάρχει, τότε η τιµή κτήσης προσδιορίζεται σύµφωνα µε την περίπτωση γ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του ν.4172/

120 Φορολογία Εισοδήµατος Ιούλιος 2014 ΦΕ β) Σε περίπτωση που µε το ίδιο συµβόλαιο αποκτήθηκαν από χαριστική αιτία ή µε κληρονοµική διαδοχή περισσότερες αυτοτελείς ιδιοκτησίες µε ενιαία αξία και, στη συνέχεια, µεταβιβάζονται µε επαχθή αιτία µία ή περισσότερες εξ αυτών, η τι- µή κτήσης της ή των µεταβιβαζόµενων ιδιοκτησιών προσδιορίζεται µε αναγωγή της αντικειµενικής ή (εφ όσον αυτή δεν υφίσταται) της φορολογητέας αξίας κτήσης των µεταβιβαζοµένων ακινήτων, εφόσον αυτή υφίσταται για κάθε µία ιδιοκτησία, στην συνολική αντικειµενική ή (εφ όσον αυτή δεν υφίσταται) στην φορολογητέα αξία απόκτησης τους και, εάν δεν υπάρχει αντικειµενική ή φορολογητέα αξία, τότε η αξία κτήσης θα προσδιοριστεί σύµφωνα µε την περίπτωση γ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 ( είκτης Τιµών Κατοικιών). γ) Σε περίπτωση κτήσης από οποιαδήποτε αιτία ενιαίας οριζόντιας ιδιοκτησίας, και στη συνέχεια διάσπασης αυτής σε νέες µερικότερες και µεταβίβασης κάποιας από αυτές, ως τιµή κτήσης λαµβάνεται αυτή που προκύπτει από την αναγωγή της αξίας κτήσης της επιφάνειας της συνολικά κτηθείσας ιδιοκτησίας στην αξία που αντιστοιχεί στην µεταβιβαζόµενη επιφάνεια. δ) Σε περίπτωση κτήσης από οποιαδήποτε αιτία ενιαίου ακάλυπτου οικοπέδου ή αγροτεµαχίου, και στη συνέχεια κατάτµησης αυτού σε νέα µερικότερα και µεταβίβασης κάποιου από αυτά, ως τιµή κτήσης λαµβάνεται αυτή που προκύπτει από την αναγωγή της αξίας κτήσης της επιφάνειας του αρχικού ενιαίου οικοπέδου στην αξία που αντιστοιχεί στην µεταβιβαζόµενη έκταση. ε) Σε περίπτωση κτήσης από οποιαδήποτε αιτία ενιαίου ακάλυπτου οικοπέδου και στη συνέχεια υπαγωγής αυτού στις διατάξεις του Ν 1024/1971 (κάθετη συνιδιοκτησία) και δηµιουργίας επιµέρους αυτοτελών ιδιοκτησιών, σε περίπτωση µεταβίβασης κάποιας από αυτές, ως τιµή κτήσης λαµβάνεται αυτή που προκύπτει από την αναγωγή του ποσοστού της µεταβιβαζόµενης ιδιοκτησίας στη συνολική αξία του ενιαίου ακάλυπτου οικοπέδου. 7. Μεταβίβαση ενιαίας οικοδοµής Σε περίπτωση µεταβίβασης ενιαίας οικοδοµής η οποία έχει ανεγερθεί µε αυτεπιστασία τµηµατικά µε διαφορετικές άδειες και δεν έχει υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 3741/1929 ή του ν.δ. 1024/1971, ως χρόνος κτήσης λογίζεται ο χρόνος έκδοσης της τελευταίας οικοδοµικής άδειας ανέγερσης και η τιµή κτήσης προσδιορίζεται µε τη χρήση του είκτη Τιµών Κατοικιών της περίπτωσης γ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του ν.4172/ Μεταβίβαση ακίνητου που προήλθε µερικώς από ανέγερση Σε περίπτωση πώλησης ακινήτου-κτίσµατος (συµπεριλαµβανοµένων των αυτοτελών ιδιοκτησιών), το οποίο αποκτήθηκε κατά ιδανικό µερίδιο ως οικόπεδο και ανεγέρθηκε από τον πωλητή µε αυτεπιστασία είτε µε το σύστηµα της αντιπαροχής, και απόκτησης από το ίδιο πρόσωπο, πριν από την πώληση, έτερου ποσοστού από άλλη αιτία (επαχθή ή χαριστική), η συνολική τιµή κτήσης του µεταβιβαζόµενου κτίσµατος υπολογίζεται µε την αναγωγή της αξίας του ποσοστού που αποκτήθηκε από άλλη αιτία στην συνολική αξία του µεταβιβαζόµενου ακινήτου. 9. Νόµιµη Προσθήκη κτίσµατος Σε περίπτωση απόκτησης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας µε επαχθή ή χαρι- 1404

121 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος στική αιτία ή λόγω κληρονοµικής διαδοχής και εν συνεχεία κατασκευής νόµιµης προσθήκης, ως χρόνος κτήσης του µεταβιβαζόµενου ακινήτου (αρχικής και µεταγενέστερης κατασκευής) λαµβάνεται ο χρόνος έκδοσης της τελευταίας οικοδοµικής άδειας. Η τιµή κτήσης προσδιορίζεται µε τη χρήση του είκτη Τιµών Κατοικιών της περίπτωσης γ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του ν. 4172/2013 εφόσον η επιφάνεια της προσθήκης υπερβαίνει κατά ποσοστό 75% την επιφάνεια της αρχικής ιδιοκτησίας. Σε διαφορετική περίπτωση ως τιµή κτήσης του µεταβιβαζόµενου ακινήτου λαµβάνεται αυτή της αρχικής ιδιοκτησίας. Εάν ο τίτλος κτήσης της προηγούµενης περίπτωσης αναφέρεται σε χρόνο προ του 1995 και η οικοδοµική άδεια της νόµιµης προσθήκης εκδόθηκε µετά την , η τιµή κτήσης του µεταβιβαζόµενου ακινήτου προσδιορίζεται σε κάθε περίπτωση µε τη χρήση του είκτη Τιµών Κατοικιών της περίπτωσης γ της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του ν.4172/ Έγκριση πολεοδοµικής µελέτης ή κύρωση πράξης εφαρµογής που αφορά µερική επιφάνεια του µεταβιβαζόµενου ακινήτου. α) Σε περιπτώσεις που µετά την κύρωση των οικείων πράξεων εφαρµογής µεταβιβάζονται οικόπεδα, τα οποία έχουν αποκτηθεί είτε ως οικόπεδα, είτε ως αγροτεµάχια µε οποιοδήποτε τίτλο κτήσης, ως χρόνος κτήσης θεωρείται ο χρόνος κύρωσης της πράξης εφαρµογής, ακόµα και αν η πράξη εφαρµογής αφορά τµήµα του µεταβιβαζόµενου ακινήτου. β) Σε περιπτώσεις που µετά την έγκριση πολεοδοµικής µελέτης ή την έκδοση της αντίστοιχης διοικητικής πράξης καθορισµού των ορίων οικισµού µεταβιβάζονται οικόπεδα, τα οποία έχουν αποκτηθεί είτε ως οικόπεδα, είτε ως αγροτεµάχια µε οποιοδήποτε τίτλο κτήσης, ως χρόνος κτήσης θεωρείται ο χρόνος έγκρισης της πολεοδοµικής µελέτης ή έκδοσης της αντίστοιχης διοικητικής πράξης καθορισµού των ορίων οικισµού ακόµα και αν η πολεοδοµική µελέτη ή διοικητική πράξη αφορά τµήµα του µεταβιβαζόµενου ακινήτου. 11. Έναρξη ισχύος Η απόφαση αυτή ισχύει από τη δηµοσίευσή της. Η απόφαση αυτή να δηµοσιευθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1169/ Παράταση προθεσµίας υποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων οικονοµικού έτους 2014 ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟ ΩΝ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις της υποπαραγράφου Ε2 της παραγρ. Ε του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 περί σύστασης θέσης Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων 1405

122 Φορολογία Εισοδήµατος Ιούλιος 2014 ΦΕ (ΦΕΚ Α 222) όπως ισχύει. 2. Την αριθµ. 20/ (Υ.Ο ) Πράξη Υπουργικού Συµβουλίου «Επιλογή και ιορισµός Γενικού Γραµµατέα της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών». 3. Τις διατάξεις της αριθµ. 6Α ΕΞ2013/ (ΦΕΚ Β 130 και 372) απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών και του Υφυπουργού Οικονοµικών περί «Μεταβίβασης αρµοδιοτήτων στον Γενικό Γραµµατέα της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών», όπως αυτή συµπληρώθηκε µε την αριθµ. 6Α ΕΞ 2013/ (ΦΕΚ 3317 Β ) απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών και του Υφυπουργού Οικονοµικών. 4. Τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 22 του ν. 2020/1992 (ΦΕΚ 34Α ) µε τις οποίες παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονοµίας και Οικονοµικών να παρατείνει µε απόφαση, τις προθεσµίες που ορίζονται από τις κείµενες φορολογικές διατάξεις για υποβολή φορολογικών δηλώσεων σε εξαιρετικές περιπτώσεις. 5. Τις διατάξεις του άρθρου 1 του π.δ. 185/2009 (ΦΕΚ 213 Α ) περί ανασύστασης του Υπουργείου Οικονοµικών κ του π.δ. 189/2009 (ΦΕΚ 221 Α ), περί καθορισµού κ ανακατανοµής αρµοδιοτήτων των Υπουργείων. 6. Τις διατάξεις των άρθρων 18, 37, 41, 53, 54, 55, 57, 58, και 66 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ 170 Α ). 7. Την ανάγκη διευκόλυνσης των υπόχρεων σε υποβολή της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος, µε τη χρήση ηλεκτρονικής µεθόδου επικοινωνίας µέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, στα πλαίσια απλοποίησης των φορολογικών διαδικασιών και των διαµορφωθεισών νέων συνθηκών, στον τοµέα οργάνωσης των φορολογικών υπηρεσιών. 8. Το γεγονός ότι µε την ηλεκτρονική υποβολή των φορολογικών δηλώσεων επιτυγχάνεται η άµεση εκκαθάρισή τους. 9. Την µε αριθµό /264/Α0012/ διαταγή µας, σχετικά µε την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων µέσω λογιστών. 10. Την Υπουργική Απόφαση ΠΟΛ.1008/2011 (ΦΕΚ Β 136/ ), που αφορά τον καθορισµό ορίων ακαθαρίστων εσόδων επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελµατιών, πάνω από τα οποία υφίσταται υποχρέωση υπογραφής των δηλώσεων από λογιστή φοροτεχνικό. 11. Τις διατάξεις του άρθρου 61 και των παραγράφων 1, 4 και 6 του άρθρου 62 ν.2238/1994, ΦΕΚ 151 Α. 12. Τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν.2238/1994 (ΦΕΚ 151 Α ), όπως ισχύει ύστερα από την τροποποίησή του από το άρθρο 1 του ν. 4110/2013 (ΦΕΚ 17 Α). 13. Ότι οι διατάξεις του ν. 2238/1994 ισχύουν για εισοδήµατα που αποκτώνται και για δαπάνες που πραγµατοποιούνται έως και τις και οι διατάξεις των παραγρ. 1 και 6 του άρθρου 62 του ν.2238/1994, που εξουσιοδοτούσαν τον Υπουργό Οικονοµικών για έκδοση απόφασης που καθορίζει τον τύπο και περιεχόµενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος, τα δικαιολογητικά ή άλλα στοιχεία κτλ, έπαψαν να ισχύουν µετά την Το γεγονός ότι µε την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος 1406

123 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος του Κρατικού Προϋπολογισµού. 15. Την Α.Γ.Γ..Ε. ΠΟΛ.: 1146/ (ΦΕΚ Β 1369/2014). ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ Άρθρο 1 Υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων Η προθεσµία υποβολής των ετήσιων δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος οικονοµικού έτους 2014, των υπόχρεων της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ν.2238/1994 (ΦΕΚ 151 Α ), που υποβάλλονται υποχρεωτικά, µε τη χρήση ηλεκτρονικής µεθόδου επικοινωνίας µέσω διαδικτύου και λήγει στις 30 Ιουνίου 2014, παρατείνεται έως και τις 14 Ιουλίου Οι ίδιες ηµεροµηνίες ισχύουν και για τις δηλώσεις που θα υποβληθούν χειρόγραφα στις.ο.υ. Οι συµπληρωµατικές - τροποποιητικές δηλώσεις θα υποβάλλονται εµπρόθεσµα ηλεκτρονικά µέσω διαδικτύου έως και τις 14 Ιουλίου 2014, εφόσον οι αρχικές τους δηλώσεις έχουν υποβληθεί και εκκαθαριστεί ηλεκτρονικά µέσω διαδικτύου. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα υποβάλλονται στις.ο.υ. Άρθρο 2 Η απόφαση αυτή να δηµοσιευθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. YΠΟΙΚ 12Β ΕΞ 2014/ Φορολογική µεταχείριση του εισοδήµατος από ακίνητα που αποκτά κοινωφελές ίδρυµα, σε περίπτωση ανέγερσης ακινήτου µε δαπάνες του µισθωτή σε έδαφος του οποίου την κυριότητα έχει ο εκµισθωτής, πριν από την έναρξη ισχύος των διατάξεων του νέου Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013). ΣΧΕΤ: Η από αίτηση του Ιδρύµατος Ευγενίδου Απαντώντας στη σχετική αίτηση του Ιδρύµατος Ευγενίδου, αναφορικά µε το πιο πάνω θέµα, σας γνωρίζουµε τα ακόλουθα: 1. Σύµφωνα µε τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 101 του ν. 2238/1994, όπως αυτές ίσχυαν πριν από την κατάργηση τους µε το ν. 4172/2013 και εφαρµόζονταν για φορολογικά έτη που άρχισαν πριν την , τα ηµεδαπά νοµικά πρόσωπα µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δηµόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, περιλαµβανοµένων και των πάσης φύσεως ιδρυµάτων, υπόκεινται στο φόρο εισοδήµατος και περαιτέρω, µε τις διατάξεις της περ. ε' της παρ.1 του άρθρου 99 του ιδίου νόµου ορίζετο, ότι αντικείµενο φόρου για τα νοµικά αυτά πρόσωπα, είναι το προκύπτον στην ηµεδαπή ή αλλοδαπή καθαρό εισόδηµα µόνο από την εκµίσθωση ακινήτων καθώς και από κινητές αξίες. εν αποτελούν αντικείµενο φορολογίας τα 1407

124 Φορολογία Εισοδήµατος Ιούλιος 2014 ΦΕ 1408 λοιπά εισοδήµατα αυτών των νοµικών προσώπων, καθώς και τα κάθε είδους άλλα έσοδα τους που πραγµατοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους. 2. Με τις διατάξεις της περ.α' της παρ. 14 του άρθρου 105 του ν.2238/1994 ορίζεται, ότι τα εισοδήµατα από ακίνητα των νοµικών προσώπων και ιδρυµάτων της παρ.2 του άρθρου 101 προσδιορίζονται σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 20 έως 23. Ειδικά για τον προσδιορισµό του εισοδήµατος από εκµίσθωση ακινήτων εκπίπτουν οι δαπάνες επισκευής, συντήρησης, ανακαίνισης, οι πάγιες και λειτουργικές δαπάνες και κάθε είδους άλλη δαπάνη των νοµικών προσώπων και ιδρυµάτων αυτών, µέχρι 75% επί των ακαθαρίστων εσόδων, εφόσον καλύπτεται από νόµιµα παραστατικά. 3. Επίσης, µε τις διατάξεις της περ.β' της παρ.1 του άρθρου 21 του ίδιου ως άνω νόµου ορίζεται, µεταξύ άλλων, ότι ως εισόδηµα από οικοδοµές λογίζεται η αξία που έχει κατά το χρόνο της ανέγερσης της η οικοδοµή που ανεγερθηκε µε δαπάνες του µισθωτή σε έδαφος του οποίου την κυριότητα έχει ο εκµισθωτής, αν µετά τη λήξη του χρόνου της µίσθωσης του εδάφους η οικοδοµή παραµένει στην κυριότητα του εκµισθωτή. Το ετήσιο εισόδηµα εξευρίσκεται µε διαίρεση το υπολοίπου, που προκύπτει µετά την αφαίρεση του τυχόν ανταλλάγµατος, που έχει ορισθεί στη σύµβαση για τη µεταβίβαση της κυριότητας της οικοδοµής, από την αξία αυτής, κατά το χρόνο της ανέγερσης της, σε µέρη ίσα µε τον αριθµό των ετών κατά τα οποία διαρκεί η µίσθωση του εδάφους. Ως αξία της οικοδοµής που έχει ανεγερθεί σε έδαφος κυριότητας τρίτου λαµβάνεται η πραγµατική αξία της οικοδο- µής, η οποία εξευρίσκεται από τα επίσηµα βιβλία και λοιπά στοιχεία εκείνου που ανήγειρε την οικοδοµή. 4. Με το αριθ /10551/β0012/ έγγραφο µας έχει γίνει δεκτό, ότι κατά τη µίσθωση οικοπέδου σε επιχείρηση (µισθώτρια ανώνυµη εταιρεία) µε την υποχρέωση της δεύτερης να επιβαρυνθεί µε το κόστος ανέγερσης σε αυτό οικοδοµής, την οποία θα χρησιµοποιήσει για τις ανάγκες της, το κόστος αυτό αποτελεί ουσιαστικά το ενοίκιο που θα κατέβαλε στον εκµισθωτή υπό οµαλές συνθήκες, δηλαδή αν ενοικίαζε έτοιµη οικοδοµή. 5. Από τα ανωτέρω συνάγεται, ότι η αξία που έχει κατά το χρόνο της ανέγερσης της η οικοδοµή που ανεγερθηκε µε δαπάνες του µισθωτή σε έδαφος του οποίου την κυριότητα έχει ο εκµισθωτής, αποτελεί για τον εκµισθωτή εισόδηµα από εκµίσθωση ακινήτων. 6. Περαιτέρω, µε τις διατάξεις της περ. α' της παρ.1 του άρθρου 23 του ν.2238 /1994 ορίζεται, ότι από το ακαθάριστο εισόδηµα από ακίνητα εκπίπτουν, µεταξύ άλλων, ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για αποσβέσεις σε οικοδοµές οι οποίες χρησιµοποιούνται ως κατοικίες, οικοτροφεία, σχολεία, φροντιστήρια, αίθουσες κινηµατογράφων ή θεάτρων, ξενοδοχεία, νοσοκοµεία ή κλινικές και ποσοστό τρία τοις εκατό (3%) για οικοδοµές οι οποίες χρησιµοποιούνται για άλλες χρήσεις. 7. Από τα στοιχεία της σχετικής αίτησης του Ιδρύµατος Ευγενίδου προκύπτει, ότι µεταξύ των εισοδηµάτων του από την εκµίσθωση των ακινήτων του περιλαµβάνονται και εισοδήµατα από την ανέγερση ακινήτου σε έδαφος της κυριότητας του µε δαπάνες του µισθωτή.

125 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος 8. Από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και δεδοµένου, ότι η αξία που έχει κατά το χρόνο της ανέγερσης του το εν λόγω ακίνητο που ανεγέρθηκε µε δαπάνες του µισθωτή σε έδαφος του οποίου την κυριότητα έχει ο εκµισθωτής αποτελεί εισόδηµα από εκµίσθωση ακινήτων για το εν λόγω ίδρυµα, το οποίο φορολογείται µε τις γενικές διατάξεις, συνάγεται, ότι για τον υπολογισµό των αποσβέσεων που προβλέπονται από τις διατάξεις της περ.α' της παρ.1 του άρθρου 23 του ν.2238/1994 λαµβάνεται υπόψη το συνολικό ακαθάριστο εισόδηµα από ακίνητα που αποκτά το ίδρυµα Ευγενίδου, στο οποίο συµπεριλαµβάνεται και αυτό από την ανέγερση του εν λόγω ακινήτου. YΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1174/ ιευκρινήσεις για την εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 19 του Κ.Φ.. (ν.4174/2014) κατά την υποβολή εκπρόθεσµων τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων οικονοµικών ετών 2013 και προηγούµενα. Έπειτα από πληθώρα ερωτηµάτων των.ο.υ. σχετικά µε το παραπάνω θέµα διευκρινίζονται τα εξής: 1. Με την παράγραφο 25 του άρθρου 72 του ν.4172/2014 ορίζεται ότι από την έναρξη ισχύος του ν.4172/2013 παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του ν.2238/1994 (Α 151), συµπεριλαµβανοµένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ εξουσιοδότηση αυτού του νόµου. Εποµένως, οι διατάξεις του άρθρου 61 του ν.2238/1994 περί ανακλητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων και οι διατάξεις του άρθρου 62 του ν.2238/1994 περί συµπληρωµατικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων δεν έχουν πλέον εφαρµογή από Οπότε, οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος, σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 19 του Κ.Φ.. (ν.4174/2014), όταν διαπιστωθεί από τον φορολογούµενο ότι περιέχουν λάθη ή παραλείψεις, πρέπει από την έναρξη ισχύος του Κ.Φ.. (ν.4174/2014), ήτοι από και µετά να τροποποιούνται µε την υποβολή τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης. Με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι αν ο φορολογούµενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσµίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εµπρόθεσµα. Επίσης, σύµφωνα µε την παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου, η υποβολή των τροποποιητικών φορολογικών δηλώσεων πρέπει να γίνεται οποτεδήποτε µέχρι την έκδοση εντολής ελέγχου από τη φορολογική ιοίκηση ή µέχρι την παραγραφή του δικαιώµατος της Φορολογικής ιοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης µε όλες τις συνέπειες περί εκπρόθεσµης δήλωσης. 3. Κατόπιν των ανωτέρω, οι εκπρόθεσµες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων παρελθόντων ετών (οικ. ετών 2013 και 1409

126 Φορολογία Εισοδήµατος Ιούλιος 2014 ΦΕ προηγούµενα), µπορούν να υποβληθούν µέσα στη προθεσµία που ορίζεται µε τις διατάξεις του άρθρου 19 του Κ.Φ.. (ν.4174/2014). Για τις δηλώσεις αυτές θα επιβάλλονται οι ανάλογες κυρώσεις που προβλέπονται από τον Κ.Φ.. (ν.4174/2014). 4. Περαιτέρω, διευκρινίζεται ότι οι εν λόγω εκπρόθεσµες τροποποιητικές δηλώσεις που συµπληρώνουν ποσά τα οποία ορίζονταν ρητά στην παρ.2 του άρθρου 19 του ν.2238/1994 και µε τα οποία καλύπτεται ή περιορίζεται η προστιθέ- µενη διαφορά δαπάνης, υποβάλλονται χωρίς την επιβολή κυρώσεων, µέσα στη προθεσµία που ορίζεται µε τις διατάξεις του άρθρου 19 του Κ.Φ.. (ν.4174/2014) και εφόσον µε την παράλειψη δήλωσης αυτών των ποσών στην αρχική δήλωση δεν παραβιάστηκε φορολογική διάταξη διότι εκείνο το έτος δεν υπήρχε υποχρέωση συµπλήρωσής τους στο έντυπο της φορολογικής δήλωσης. Στην περίπτωση όµως που το κρίσιµο έτος έχει παραγραφεί το δικαίωµα της Φορολογικής ιοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης, τότε µόνο γι αυτά τα ποσά, και εφόσον αποδεδειγµένα δεν έχουν αναλωθεί, µπορεί να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση στο επόµενο µη παραγραφόµενο έτος και εφεξής. ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1177/ Μεταβολή κατοικίας ή διαµονής. Εφαρµογή των διατάξεων του ν. 2238/1994 και του ν.4174/2013 ΣΧΕΤ.: Η ΠΟΛ.1142/ εγκύκλιος διαταγή. Σε συνέχεια του ως άνω σχετικού και µε αφορµή γραπτά και προφορικά ερωτήµατα που τέθηκαν υπόψη της Υπηρεσίας µας, αναφορικά µε το πιο πάνω θέµα, σας γνωρίζουµε τα εξής: Α. Θεσµικό πλαίσιο 1. Σύµφωνα µε τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν.2238/1994, όπως ίσχυαν πριν από την κατάργησή τους µε τις διατάξεις του άρθρου 72 του ν.4172/2013 και εφαρµόζονταν για φορολογικά έτη που άρχισαν πριν από την , σε φόρο για το παγκόσµιο εισόδηµά του υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του στην Ελλάδα. Σε φόρο για το εισόδηµα που προκύπτει στην Ελλάδα υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του ή της συνήθους διαµονής του. Ως συνήθης θεωρείται η διαµονή στην Ελλάδα η οποία υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις ηµέρες συνολικά µέσα στο ίδιο ηµερολογιακό έτος. Η διαµονή τεκµαίρεται ως συνήθης, εκτός αν ο φορολογούµενος αποδείξει διαφορετικά. 2. Περαιτέρω, µε τις διατάξεις του άρθρου 76 του ν.2238/1994 οριζόταν, µεταξύ άλλων, ότι: Aν ο υπόχρεος σε δήλωση µεταβάλει την κατοικία ή τη διαµονή του έχει υποχρέωση να υποβάλει, µέχρι τη λήξη του οικείου έτους, στον προϊστάµενο της η- µόσιας Οικονοµικής Υπηρεσίας που είναι αρµόδιος πριν από τη µεταβολή, τη δή- 1410

127 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος λωση που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 5 της / 842/ Μ/ (ΦΕΚ Β 193) απόφασης του Υπουργού Οικονοµικών, για τον τόπο της νέας κατοικίας ή διαµονής του. (παρ. 1) Αν δεν υποβληθεί η δήλωση που προβλέπουν οι παράγραφοι 1 και 2, αρµοδίως επιλαµβάνεται για την επιβολή του φόρου ο προϊστάµενος της δηµόσιας οικονοµικής υπηρεσίας που είναι αρµόδιος πριν από τη µεταβολή. (παρ. 3) Η παράλειψη υποβολής της δήλωσης που προβλέπεται από την παράγραφο 1, καθώς και η υποβολή ανακριβούς δήλωσης, συνεπάγεται την επιβολή προστί- µου που ορίζεται στο άρθρο 87 (ν.2523/1997). (παρ. 4) Αν ο υπόχρεος σε δήλωση µεταφέρει την κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του σε κράτος που εµπίπτει στον κατάλογο των κρατών που περιέχεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 51 Α, θεωρείται ότι έχει την κατοικία του στην Ελλάδα και υπόκειται σε φόρο για το παγκόσµιο εισόδηµά του σύµφωνα µε το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 2. (παρ. 5) Αν ο υπόχρεος σε δήλωση µεταφέρει την κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του εκτός Ελλάδας και υπαγόταν σε φόρο στην Ελλάδα για το παγκόσµιο εισόδηµά του τα τελευταία πέντε έτη πριν από τη δήλωση µεταβολής της κατοικίας ή της συνήθους διαµονής του, εφόσον: αα) µεταβάλλει την κατοικία του ή τη συνήθη δια- µονή του µε µεταφορά της σε κράτος στο οποίο το εισόδηµά του υπόκειται σε προνοµιακό φορολογικό καθεστώς, κατά την έννοια της παραγράφου 7 του άρθρου 51 Α, και ββ) διαθέτει σηµαντικά οικονοµικά συµφέροντα στην Ελλάδα, όπως αυτά ορίζονται στην περίπτωση β, θεωρείται ότι υπόκειται σε φόρο στην Ελλάδα, για το παγκόσµιο εισόδηµά του για χρονικό διάστηµα πέντε ετών, που αρχίζει από την υποβολή της δήλωσης µεταβολής της κατοικίας ή της συνήθους διαµονής του εκτός εάν αποδείξει ότι έχει την κατοικία του ή τη συνήθη διαµονή του στο κράτος αυτό. (παρ. 6) 3. Επίσης, µε τις διατάξεις των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 19 του ν. 4174/2013 ορίζεται ότι, αν ο φορολογούµενος διαπιστώσει, ότι η φορολογική δήλωση που υπέβαλε στη Φορολογική ιοίκηση περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποχρεούται να υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση. Αν ο φορολογούµενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσµίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εµπρόθεσµα. Τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβάλλεται οποτεδήποτε µέχρι την έκδοση εντολής ελέγχου από τη Φορολογική ιοίκηση ή µέχρι την παραγραφή του δικαιώµατος της Φορολογικής ιοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης µε όλες τις συνέπειες περί εκπρόθεσµης δήλωσης. 4. Τέλος, µε τις διατάξεις της παρ. 25 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 ορίζεται ότι, από την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013 παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του ν.2238/1994, συµπεριλαµβανοµένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ` εξουσιοδότηση αυτού του νόµου. Εποµένως, οι διατάξεις του άρθρου 61 του ν.2238/1994 περί ανακλητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων, καθώς και οι διατάξεις του άρθρου

128 Φορολογία Εισοδήµατος Ιούλιος 2014 ΦΕ του ιδίου νόµου περί συµπληρωµατικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων, δεν έχουν πλέον εφαρµογή από την (σχετ. ΠΟΛ.1174/ ). Β. Μη υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος και µεταβολή κατοικίας ή διαµονής. 1. Από το συνδυασµό των όσων αναφέρονται στο Κεφάλαιο Α της παρούσης προκύπτει ότι ο φορολογούµενος που εγκαταστάθηκε µόνιµα ή οριστικά στην αλλοδαπή, αλλά δεν είχε προβεί στη διαδικασία µεταβολής της κατοικίας ή της δια- µονής του κατά το έτος αναχώρησης από την Ελλάδα και δεν έχει υποβάλλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος ως κάτοικος Ελλάδας, ενώ είναι εγγεγραµµένος σε.ο.υ. όπου υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήµατος οι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας, οφείλει να προσκοµίσει στη.ο.υ. που είναι αρµόδια πριν από τη µεταβολή: i) βεβαίωση από την αρµόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνει κάτοικος, από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικός κάτοικος αυτού του κράτους, ή ii) αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας του εισοδή- µατός του, ή iii) ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος που υπέβαλε στο άλλο κράτος. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόµιση από το φορολογούµενο κανενός εκ των ανωτέρω δικαιολογητικών, τότε η φορολογική διοίκηση υποχρεούται να δεχθεί βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δηµόσια ή δηµοτική ή άλλη αναγνωρισµένη αρχή από την οποία να προκύπτει η κατοικία του εν λόγω φυσικού προσώπου στην αλλοδαπή. Εφόσον αποδειχθεί ότι ο φορολογούµενος είναι κάτοικος εξωτερικού και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θεωρείται κάτοικος Ελλάδας κατά τις διατάξεις της εσωτερικής µας νοµοθεσίας (π.χ. δεν έχει µεταφέρει την κατοικία του σε µη-συνεργάσιµο κράτος από τις έως τις ), είναι δυνατή η αλλαγή της φορολογικής του κατοικίας από την τρέχουσα ηµεροµηνία, χωρίς την υποχρέωση να υποβληθούν, στη.ο.υ. όπου ο φορολογούµενος εµφανίζεται ως κάτοικος Ελλάδας, δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος µε το εισόδηµα αλλοδαπής προέλευσης για τα έτη που απέδειξε ότι ήταν κάτοικος εξωτερικού. Εάν δεν αποδειχθεί από το φορολογούµενο ότι διαθέτει κατοικία ή διαµονή στην αλλοδαπή ή προκύψει ότι έχει την κατοικία ή τη διαµονή του στην Ελλάδα, τότε θα πρέπει να υποβληθούν αρχικές δηλώσεις, όπου θα περιλαµβάνεται το παγκόσµιο εισόδηµά του. Σηµειώνεται ότι, εάν ο φορολογούµενος µεταβεί σε κράτος µε το οποίο υφίσταται Σύµβαση Αποφυγής ιπλής Φορολογίας Εισοδήµατος, αλλά θεωρηθεί κάτοικος και στα δυο συµβαλλόµενα κράτη, τότε τίθεται θέµα διπλής κατοικίας. Σε αυτήν την περίπτωση, η αρµόδια Υπηρεσία του Υπ. Οικονοµικών ( /νση ιεθνών Οικονοµικών Σχέσεων) θα έρχεται σε επαφή µε την αλλοδαπή φορολογική αρχή, προκειµένου να επιλυθεί το συγκεκριµένο θέµα. 2. Επισηµαίνεται ότι, όσον αφορά στη γνησιότητα των αλλοδαπών δηµοσίων εγγράφων, τα οποία έχουν συνταχθεί στο έδαφος του κράτους κατοικίας ή 1412

129 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος διαµονής και περιγράφονται στην παρ. 1 του Κεφαλαίου Β της παρούσης, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα από τη Σύµβαση της Χάγης (Apostille) ή κατά τα διεθνή νόµιµα (προξενική διαδικασία), έχουν δοθεί οδηγίες µε το υπ. αριθ ΕΞ2014/ έγγραφο της /νσης Οργάνωσης. Επίσης, τα προβλεπόµενα έγγραφα υποβάλλονται πρωτότυπα και απαιτείται η επίσηµη µετάφρασή τους στην Ελληνική γλώσσα. Από την ως άνω διαδικασία εξαιρούνται τα πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας που εκδίδουν οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑ και της Τουρκίας, στο πλαίσιο της Σύµβασης Αποφυγής ιπλής Φορολογίας του Εισοδήµατος που έχει συναφθεί µε τη χώρα µας. Γ. Υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος ως κάτοικος Ελλάδας και µεταβολή κατοικίας ή διαµονής. Λαµβάνοντας υπόψη τα όσα αναφέρονται στο Κεφάλαιο Α της παρούσης συνάγεται ότι, ο φορολογούµενος που εγκαταστάθηκε µόνιµα ή οριστικά στην αλλοδαπή, αλλά υπέβαλε δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, υποχρεούται να υποβάλει χειρόγραφη/ες τροποποιητική/ές φορολογική/ές δήλωση/δηλώσεις στη Φορολογική ιοίκηση, όπου θα αναφέρει ότι είναι κάτοικος εξωτερικού (κωδ.319 του Πίνακα 2) ακολουθώντας τη διαδικασία που περιγράφεται στο Κεφάλαιο Β της παρούσης. Ο φορολογούµενος που υπέβαλε δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος στην Ελλάδα επειδή αποκτούσε εισόδηµα στη χώρα µας και είναι εγκατεστηµένος σε κράτος µε το οποίο υφίσταται Σύµβαση Αποφυγής ιπλής Φορολογίας Εισοδήµατος, µπορεί να προσκοµίσει, αντί της βεβαίωσης από την αρµόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνει κάτοικος, την προβλεπόµενη Αίτηση για την Εφαρµογή της Σύµβασης Αποφυγής ιπλής Φορολογίας όπου είναι ενσωµατωµένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) και για την οποία δεν απαιτείται η επισηµείωση της Χάγης (αρµόδια η /νση ιεθνών Οικονοµικών Σχέσεων του Υπουργείου µας). Εποµένως, εάν αποδειχθεί ότι ο φορολογούµενος είναι κάτοικος εξωτερικού και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θεωρείται κάτοικος Ελλάδας κατά τις διατάξεις της εσωτερικής µας νοµοθεσίας (π.χ. δεν έχει µεταφέρει την κατοικία του σε µησυνεργάσιµο κράτος από τις έως τις ), είναι δυνατή η µεταβολή της φορολογικής του κατοικίας από την τρέχουσα ηµεροµηνία, χωρίς την υποχρέωση να υποβληθούν, στη.ο.υ. όπου ο φορολογούµενος εµφανίζεται ως κάτοικος Ελλάδας, δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος µε το εισόδηµα αλλοδαπής προέλευσης για τα έτη που απέδειξε ότι ήταν κάτοικος εξωτερικού. Σηµειώνεται ότι, στην περίπτωση που ο φορολογούµενος υπέβαλε δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος στην Ελλάδα επειδή αποκτούσε εισόδηµα στη χώρα µας και αποδείξει ότι είναι κάτοικος εξωτερικού, θα πρέπει να διενεργηθεί εκ νέου εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων παρελθόντων ετών ως φορολογικού κατοίκου αλλοδαπής, λαµβάνοντας υπόψη τις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 9 του ν.2238/1994, όπως ίσχυαν κατά τα κρινόµενα έτη. Εάν δεν αποδειχθεί από το φορολογούµενο ότι διαθέτει κατοικία ή διαµονή στην αλλοδαπή ή προκύψει ότι έχει την κατοικία ή τη διαµονή του στην Ελλάδα, 1413

130 Φορολογία Εισοδήµατος Ιούλιος 2014 ΦΕ τότε θα πρέπει να υποβληθούν τροποποιητικές δηλώσεις όπου θα περιλαµβάνεται το παγκόσµιο εισόδηµά του, λαµβάνοντας υπόψη τα όσα αναφέρονται στην παρ. 1 του Κεφαλαίου Β της παρούσης περί διπλής κατοικίας.. ιαδικασία µεταβολής. Ο φορολογούµενος που επιθυµεί να προβεί σε αλλαγή της κατοικίας ή της δια- µονής του, υποβάλλει στον αρµόδιο υπάλληλο του τµήµατος ή γραφείου «ιοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης» της.ο.υ.: αίτηση (έντυπο Μ0) για τη γνωστοποίηση αλλαγής κατοικίας µε συνηµµένα τα έντυπα Μ1 και Μ7 συµπληρωµένα, όπως ορίζουν οι κείµενες διατάξεις και συνυποβάλλουν τα σχετικά δικαιολογητικά όπως περιγράφονται ανωτέρω. Ο ως άνω υπάλληλος, προωθεί την αίτηση µε τα συνηµµένα έντυπα και δικαιολογητικά στο τµήµα «Συµµόρφωσης και Σχέσεων µε τους Φορολογούµενους» της αυτής.ο.υ., προκειµένου να αποφανθεί, εάν πληρούνται ή όχι τα ανωτέρω κριτήρια, συντάσσοντας σχετικό προς τούτο σηµείωµα. Σε περίπτωση που ο φορολογούµενος θεωρηθεί κάτοικος ή συνήθως διαµένων στην Ελλάδα, ενηµερώνεται εγγράφως ότι, το αίτηµά του για µεταφορά της κατοικίας του απορρίπτεται και η αίτηση µε τα συνηµµένα έντυπα τίθεται στο φάκελό του. Σε περίπτωση που ο φορολογούµενος θεωρηθεί κάτοικος εξωτερικού, το τµή- µα «Συµµόρφωσης και Σχέσεων µε τους Φορολογούµενους» της αυτής.ο.υ., προωθεί στον αρµόδιο υπάλληλο του τµήµατος ή γραφείου «ιοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης» τα έντυπα Μ1 και Μ7 µε συνηµµένο το σχετικό ση- µείωµα, προκειµένου να ολοκληρωθεί η εν λόγω διαδικασία. Η σχετική βεβαίωση µεταβολής, θα αποστέλλεται από τη.ο.υ. ταχυδροµικώς στη διεύθυνση του φορολογικού εκπροσώπου. Ε. Μεταβολή κατοικίας ή διαµονής οικονοµικού έτους Σε περίπτωση που ο φορολογούµενος εγκαταστάθηκε µόνιµα ή οριστικά στην αλλοδαπή το έτος 2013 και δεν έχει υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήµατος οικονοµικού έτους 2014 µέχρι τη λήξη προθεσµίας υποβολής των δηλώσεων, είναι δυνατή η διενέργεια µεταβολής της κατοικίας ή της διαµονής του, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θεωρείται κάτοικος Ελλάδας µε βάση τις διατάξεις της εσωτερικής µας νοµοθεσίας και εφόσον ακολουθηθεί η διαδικασία που περιγράφεται στο Κεφάλαιο Β της παρούσης, ανεξαρτήτως εάν η δήλωση µεταβολής υπεβλήθη εµπροθέσµως (έως τις ) ή εκπροθέσµως (µετά την ). (σχετ /898/Α0012/ΠΟΛ.1138/ εγκύκλιος διαταγή) ΣΤ. Μεταβολή κατοικίας ή διαµονής βάσει των διατάξεων του ν. 4172/2013. Σχετικά µε το εν λόγω θέµα σας γνωρίζουµε ότι, για τα φυσικά πρόσωπα που πρόκειται να εγκατασταθούν µόνιµα ή οριστικά στην αλλοδαπή µετά την 01 Ιανουαρίου 2014, η Υπηρεσία µας θα προβεί στην έκδοση συγκεκριµένων οδηγιών.

131 ΦΕ Ιούλιος 2014 Φορολογία Εισοδήµατος Ζ. Προγενέστερες οδηγίες Τονίζεται, τέλος, ότι υπό το πρίσµα των αλλαγών που έλαβαν χώρα στην ελληνική φορολογική νοµοθεσία, τα διαλαµβανόµενα στο υπ. αριθ. Γ.Γ..Ε ΕΞ 2013/ έγγραφο, παύουν πλέον να ισχύουν. ΥΠΟΙΚ 12Α ΕΞ 2014/ ιευκρινήσεις σχετικά µε τον υπολογισµό προστίµων εκπρόθεσµης υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων, οικονοµικού έτους 2014 Σε απάντηση του ΗΛΕ ΕΞ 2014 εγγράφου σας, σας ενηµερώνου- µε τα εξής: 1. Σύµφωνα µε τις παρ. 18 και 19 του άρθρου 66 του ν. 4174/2013 (ΚΦ ), στις δηλώσεις χρήσεων ως και 31/12/2013 εφαρµόζονται οι πρόσθετοι φόροι του άρθ. 1 και τα πρόστιµα εκπρόθεσµης υποβολής σε πιστωτική ή µηδενική δήλωση του άρθ. 4 του ν. 2523/ Περαιτέρω, σύµφωνα µε την παράγραφο 3 του άρθρου 2 του ν. 2523/1997, σε περίπτωση µη υποβολής φορολογικής δήλωσης, ο πρόσθετος φόρος υπολογίζεται από την επόµενη ηµέρα από την ηµεροµηνία κατά την οποία έληξε η κατά νόµο προθεσµία υποβολής της δήλωσης. 3. Συνεπώς, οι διευκρινίσεις που δόθηκαν µε την ΠΟΛ. 1317/1997 ερµηνευτική εγκύκλιο, ισχύουν και για τις φορολογικές δηλώσεις οικονοµικού έτους 2014 (εισοδήµατα που αποκτήθηκαν κατά τη χρήση 2013), σύµφωνα µε την οποία ως κατά τον νόµο προθεσµία θεωρείται και η µετά από παράταση προθεσµία, εφόσον η παράταση δόθηκε µε απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών που εκδόθηκε µε βάση εξουσιοδοτική διάταξη νόµου. 4. Εποµένως για τις εκπρόθεσµες δηλώσεις οικονοµικού έτους 2014 που θα υποβληθούν µετά την 14/7/2014, θα επιβληθεί: α. πρόσθετος φόρος ένα τοις εκατό (1%) επί του οφειλόµενου µε τη δήλωση φόρου για κάθε µήνα καθυστέρησης, µε αφετηρία υπολογισµού την 15η Ιουλίου β. για τις περιπτώσεις που δεν προβλέπεται η επιβολή πρόσθετου φόρου ή δεν προκύπτει ποσό φόρου για καταβολή, επιβάλλεται το πρόστιµο του άρθρου 4 παρ. 1 εδάφιο 1 του ν. 2523/97, µε τον περιορισµό το καταβλητέο σε κάθε µία περίπτωση ποσό, να µην ξεπερνά τα εκατό (100) ευρώ. 1415

132 Ισχύουσες ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ εξωτερικών συναλλαγµάτων έναντι ευρώ Eπιµέλεια: ΑΘΗΝΑ ΜΗΤΣΙΛΙΟΥ - ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΝ ΡΙΑΝΟΥ Γεν. /νση Φορολογικών Ελέγχων & Είσπραξης ηµοσίων Εσόδων /νση Ελέγχων-Τµήµα Β ΓIA TIMOΛOΓIA ΠOY EXOYN EKΔOΘEI από έως Ποσότητα νομίσματος ανά 1 ευρώ NOMIΣMA IΣXYOYΣA TIMH OΛΛAPIO HΠA 1,3676 ΛIPA AΓΓΛIAΣ - ΣKΩTIAΣ - B. IPΛAN. 0,8094 KOPΩNA ANIAΣ 7,4649 KOPΩNA ΣOYH IAΣ 9,0008 KOPΩNA TΣEXIAΣ 27,4670 ΦΟΡΙΝΤ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ 304,4800 ΛITA ΛIΘOYANIAΣ 3,4528 ZΛOTY ΠOΛΩNIAΣ 4,1888 ΛΕΒΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ 1,9558 ΝΕΟ ΛΕΙ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ 4,4325 ΚΟΥΝΑ ΚΡΟΑΤΙΑΣ 7,

133 Κώδικας ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ Κ.Β.Σ. Συναλλαγών ΥΠΟΙΚ 15Α / Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Προσδιορισµός υποχρεώσεων ως προς την τήρηση του λογαριασµού 94 Απαντώντας στο από έγγραφό σας και στα ερωτήµατα που θέτετε σ αυτό αναφορικά µε το θέµα, σας πληροφορούµε τα ακόλουθα: 1. Με τις προϊσχύουσες διατάξεις της περίπτωσης ζ της παραγράφου 9 του άρθρου 8 του Κ.Β.Σ.(Π 186/1992), ο εκµεταλλευτής ξενοδοχείου απαλλασσόταν από την υποχρέωση τήρηση βιβλίου αποθήκης. Οι διατάξεις αυτές καταργήθηκαν µε τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. και έτσι από ο εν λόγω υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών υποχρεούται, πλέον, σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ., όπως ερµηνεύτηκαν µε την εγκύκλιο ΠΟΛ. 1004/2013 σε τήρηση του λογαριασµού 94 (βιβλίο αποθήκης), εφόσον τα ακαθάριστα έσοδά του από τη πώληση εµπορευ- µάτων που καταχωρούνται σύµφωνα µε το Ε.Γ.Λ.Σ. στο λογαριασµό 70 και τα έ- σοδα από την πώληση προϊόντων που καταχωρούνται στο λογαριασµό 71 υπερβαίνουν το ποσό των ευρώ ανά λογαριασµό. 2. Με την εγκύκλιο ΠΟΛ. 1023/2014 δόθηκε η δυνατότητα στους υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών, για τους οποίους σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου 8 του Κ.Β.Σ. (Π.. 186/1992) δεν δηµιουργείτο υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης, µεταξύ αυτών και ο εκµεταλλευτής ξενοδοχείου, εφόσον, από την διαχειριστική περίοδο που αρχίζει από και µετά, υποχρεωθούν σε τήρηση του λογαριασµού 94 για την διαχειριστική αυτή περίοδο και µόνο να ενηµερώσουν µέχρι την προθεσµία κλεισίµατος του ισολογισµού της χρήσης αυτής, τους υπολογαριασµούς του λογαριασµού 94 αναλυτικά ή συγκεντρωτικά κατά την εισαγωγή, κατά ποσότητα και αξία και κατά την εξαγωγή, κατά ποσότητα, µε βάση την απογραφή. Η δυνατότητα αυτή είχε δοθεί και για τη χρήση 2013 µε την ΠΟΛ. 1004/2013. Για τον κλάδο δε επεξεργασίας δόθηκε δυνατότητα µε την ίδια εγκύκλιο (ΠΟΛ. 1023/2014) να ενηµερώνονται µέχρι την προθεσµία κλεισίµατος του ισολογισµού, αναλυτικά ή συγκεντρωτικά, µόνο οι υπολογαριασµοί του λογαριασµού 94, των πρώτων υλών, κατά την εισαγωγή, κατά ποσότητα (αγορές και διακινήσεις) και αξία (αγορές) και κατά την εξαγωγή, κατά ποσότητα, µε βάση την απογραφή. 1417

134 Κ.Φ.Α.Σ.-Κ.Β.Σ. Ιούλιος 2014 ΦΕ Η δυνατότητα αυτή είχε δοθεί από τη ιοίκηση και για τη χρήση 2013 µε το έγγραφο 15Α ΕΞ 2013/ Κατά πάγια θέση της ιοίκησης, η οποία εξακολουθεί να ισχύει, στην περίπτωση που προσφέρονται υπηρεσίες και αγαθά σε προκαθορισµένη τιµή σε πελάτες ξενοδοχείου, ανεξάρτητα από την έκταση χρησιµοποίησης των παρεχοµένων υπηρεσιών ή την ποσότητα κατανάλωσης φαγητών ή ποτών (σύστηµα ALL INCLUSIVE), πρέπει να εκδίδεται προς το συµβαλλόµενο πρακτορείο ή µεµονω- µένο πελάτη Α.Π.Υ. µε το συνολικό τίµηµα του συγκεκριµένου «πακέτου» και παρέλκει η έκδοση στοιχείου λιανικής πώλησης κάθε φορά που παραδίδονται τα προαναφερόµενα είδη στους πελάτες του ξενοδοχείου (έγγραφο /726/ ). Επίσης ότι δεν υπάρχει υποχρέωση έκδοσης απόδειξης λιανικής πώλησης (από φ.τ.µ. ή µη) για τα προσφερόµενα σε απεριόριστη ποσότητα, κατ επιλογή του πελάτη, νερό, ή αναψυκτικά, ή χυµούς, ή βαρελίσιο κρασί, ή βαρελίσια µπύρα κατά την διάρκεια των γευµάτων, καθώς επίσης και στα µπαρ, εφόσον τα α- νωτέρω αγαθά εµπεριέχονται στη προσφορά «πακέτο» του ξενοδοχείου και επο- µένως η αξία τους, κατά συντελεστή Φ.Π.Α., µπορεί να αναγράφεται διακεκριµένα στην ίδια Α.Π.Υ. που εκδίδεται για την εκµίσθωση του υπνοδωµατίου (έγγραφο /6478/996/Β0014πε/ ). 4. Σύµφωνα µε τα παραπάνω για τον προσδιορισµό των υποχρεώσεων του «εκµεταλλευτή ξενοδοχείου» ως προς την τήρηση του λογαριασµού 94 (βιβλίο α- ποθήκης), λαµβάνονται υπόψη µόνο τα ακαθάριστα έσοδα που καταχωρούνται σύµφωνα µε το Ε.Γ.Λ.Σ. στο λογαριασµό 70 (πωλήσεις εµπορευµάτων) και τα έ- σοδα που καταχωρούνται στο λογαριασµό 71 (πωλήσεις προϊόντων). εν λαµβάνονται υπόψη τα έσοδα που αφορούν προσφορές υπηρεσιών και αγαθών, έ- ναντι καθορισµένης ενιαίας τιµής («πακέτο», σύστηµα ALL INCLUSIVE), όπου εκδίδεται Α.Π.Υ. για το συνολικό τίµηµα του πακέτου (αγαθά και υπηρεσίες), ανεξάρτητα από τη λογιστική παρακολούθηση των προσφερόµενων αγαθών. Επί υ- ποχρέωσης δε τήρησης του λογαριασµού 94 (βιβλίο αποθήκης), λόγω υπέρβασης, ανά λογαριασµό (70, 71), του ορίου των ευρώ, ο εν λόγω υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών έχει τη δυνατότητα να ενηµερώνει τους υπολογαριασµούς του λογαριασµού 94, τόσο για τη χρήση 2013 όσο και για τη χρήση 2014, µε τον τρόπο που αναφέρεται στην παράγραφο 2 του παρόντος. ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1162/ Τρόπος έκδοσης φορολογικών στοιχείων, για την είσπραξη του αντιτίµου των διοδίων, µε τη χρήση ηλεκτρονικών φορητών ποµπών Με αφορµή γραπτά και προφορικά ερωτήµατα, σχετικά µε το προαναφερόµενο θέµα, σας γνωρίζουµε τα εξής: 1. Με την απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών /289/0015/ΠΟΛ. 1114/ (ΦΕΚ 573 Β ), ορίστηκαν τα φορολογικά στοιχεία για την είσπρα- 1418

135 ΦΕ Ιούλιος 2014 Κ.Φ.Α.Σ.-Κ.Β.Σ. ξη του αντιτίµου των διοδίων,οι διατάξεις της οποίας, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην παράγραφο 4 αυτής, εφαρµόζονται και σε κάθε περίπτωση παραχώρησης της εκµετάλλευσης διοδίων της Ελληνικής Επικράτειας. Για την εµφάνιση του εσόδου από την εκµετάλλευση των διοδίων, µε την παράγραφο 1 της απόφασης αυτής, εγκρίθηκε η έκδοση των σχετικών παραστατικών, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις των άρθρων 12 παράγραφος 16β και 13 παράγραφος 4 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992), όπως ίσχυε µέχρι και αντίστοιχα, µε τα οριζόµενα στις διατάξεις των άρθρων των άρθρων 6 παράγραφος 16 και 7 παράγραφος 5 του Κ.Φ.Α.Σ. (ν. 4093/2012, υποπαράγραφος Ε1), όπως ισχύει από Ειδικότερα, αναφορικά µε τις διελεύσεις οχηµάτων µε τη χρήση ειδικού πο- µπού (trans ponder), µε την παράγραφο 1.3 της απόφασης αυτής ορίστηκε ότι: «1.3. Για το αντίτιµο των διοδίων που εισπράττεται από συνδροµητές, που προκατέβαλαν εγγύηση εφοδιασµού τους µε ειδικό ποµπό (trans ponder), ως παραστατικό εσόδου να εκδίδεται µηνιαίος λογαριασµός, κατ αναλογίαν των οριζο- µένων στις διατάξεις του άρθρου 12 παράγραφος 2 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992). Κατά την παράδοση των ποµπών (trans - ponder) στον συνδροµητή, εφαρµόζονται οι διατάξεις του άρθρου 11 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992)». 2. Περαιτέρω, µε τις διατάξεις της περίπτωσης γ της παραγράφου 16 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ., εξοµοιώνεται µε τιµολόγιο και η απόδειξη λιανικής, στην ο- ποία αναγράφεται γενική περιγραφή του είδους των αγαθών ή υπηρεσιών ή η γενική περιγραφή του είδους που προκύπτει από το αντικείµενο εργασιών που εµφανίζεται στα στοιχεία του εκδότη για τις περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών, καθώς και τις πωλήσεις µη εµπορεύσιµων αγαθών για τον αγοραστή υπόχρεο α- πεικόνισης συναλλαγών ή τα πρόσωπα της παραγράφου 1 του άρθρου 3 ή α- γρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., αξίας κάθε συναλλαγής µέχρι εκατό (100) ευρώ. 3. Τέλος, µε τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Α.Σ., µεταξύ άλλων, ορίζεται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος νόµου, ως «ηλεκτρονικό τιµολόγιο» νοείται το τιµολόγιο που περιέχει τις απαιτούµενες σύµφωνα µε τον παρόντα νόµο πληροφορίες και το οποίο εκδίδεται και λαµβάνεται σε οποιαδήποτε ηλεκτρονική µορφή. Η χρήση ηλεκτρονικού τιµολογίου υπόκειται στην αποδοχή του αποκτώντος τα αγαθά ή του λήπτη των υπηρεσιών. Ειδικά, για συναλλαγές µε ιδιώτες το αντίτυπο των φορολογικών στοιχείων ή παραστατικών που προορίζεται για τον πελάτη, µπορεί να µην αποστέλλεται σε χαρτί, εφόσον ο πελάτης αποδέχεται τη λήψη ηλεκτρονικών αρχείων, τα οποία περιέχουν όλα τα δεδοµένα και τις ενδείξεις που αποτυπώνονται στο στέλεχος ή το ηλεκτρονικό αρχείο του εκδότη των στοιχείων. 4. Κατόπιν των ανωτέρω, για την εφαρµογή της παραγράφου 1.3. της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1114/ , αναφορικά µε τον τρόπο έκδοσης των φορολογικών στοιχείων, για την είσπραξη του αντιτίµου των διοδίων, µε τη χρήση ηλεκτρονικών φορητών ποµπών, εφαρµόζονται τα εξής: α) Για το αντίτιµο των διοδίων, που εισπράττεται για τη διέλευση των οχηµάτων από τηλεδιόδια (e-pass, teo-pas), από τους χρήστες των ποµπών, υπόχρε- 1419

136 Κ.Φ.Α.Σ.-Κ.Β.Σ. Ιούλιος 2014 ΦΕ ους απεικόνισης συναλλαγών, ως παραστατικό εσόδου εκδίδεται µηνιαίος λογαριασµός, κατ αναλογίαν των οριζοµένων στις διατάξεις του άρθρου 6 παράγραφος 2 του Κ.Φ.Α.Σ. Ο λογαριασµός αυτός µπορεί να αποστέλλεται στο λήπτη µε ηλεκτρονικό τρόπο, κατ ανάλογη εφαρµογή της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Α.Σ. β) Εναλλακτικά, αντί της έκδοσης µηνιαίων λογαριασµών, µπορεί να εκδίδεται, απόδειξη λιανικών συναλλαγών, όπως προβλέπεται µε τις διατάξεις της περίπτωσης γ της παραγράφου 16 του άρθρου 6 του Κ.Φ.Α.Σ., για συναλλαγές α- ξίας µέχρι εκατό (100) ευρώ, ανά διέλευση οχήµατος, στην οποία µπορεί να καταχωρούνται τα µοναδικά στοιχεία του ποµπού που έχει στην κατοχή του ο εκάστοτε χρήστης αυτού (υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών). Αντίτυπο της κατά τα ανωτέρω εκδιδόµενης απόδειξης λιανικών συναλλαγών, δύναται να αποστέλλεται, ηλεκτρονικά, στον εκάστοτε λήπτη αυτής, υπό τον όρο της αποδοχής από αυτόν του τρόπου αυτού αποστολής, σύµφωνα µε τα οριζόµενα µε τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Α.Σ. 5. Τέλος, µετά την κατάργηση των διατάξεων του άρθρου 5 του Κ.Φ.Α.Σ. περί δελτίου αποστολής, από και εξής, δεν απαιτείται, πλέον, έκδοση του εγγράφου µη τιµολογηθέντων αποθεµάτων, που προβλέπεται από τις διατάξεις της απόφασης Γ.Γ..Ε. ΠΟΛ. 1286/ 2014, σε περίπτωση διάθεσης των υπόψη πο- µπών στους εκάστοτε χρήστες αυτών. A.Y.O. ΠΟΛ. 1175/ Παράταση χρόνου υποβολής των συγκεντρωτικών καταστάσεων για τις συναλλαγές του ηµερολογιακού έτους 2013 ΑΠΟΦΑΣΗ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟ ΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του άρθρου 10 του Κ.Φ.Α.Σ. «περί υποβολής στοιχείων για διασταύρωση» και του άρθρου 12του Κ.Φ.Α.Σ. (άρθρο πρώτο, υποπ. Ε1 του Ν. 4093/2012 ΦΕΚ 222 Α / ), όπως ισχύουν από Τις διατάξεις του άρθρου 22 του νόµου 2020/1992 (ΦΕΚ 34 Α ) «Παρατάσεις προθεσµιών καταβολής χρεών και υποβολής δηλώσεων σε ειδικές περιπτώσεις» και ιδίως της παραγράφου 5 αυτού. 3. Την αριθµ. ΥΠΟΙΚ ΕΞ/ (ΦΕΚ 2574 Β ) Απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονοµικών «Ανάθεση αρµοδιοτήτων στον Υφυπουργό Οικονοµικών Γεώργιο Μαυραγάνη». 4. Την αριθµ. 6Α ΕΞ 2013/ (ΦΕΚ 3317 Β ) Απόφαση του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονοµικών «Συµπλήρωση της υπ αριθ. 6Α / (Β 130 και 372) απόφασης του Υπουργού Οικονοµι- 1420

137 ΦΕ Ιούλιος 2014 Κ.Φ.Α.Σ.-Κ.Β.Σ. κών και του Υφυπουργού Οικονοµικών «Μεταβίβαση αρµοδιοτήτων στον Γενικό Γραµµατέα της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονο- µικών» και ιδίως της περίπτωσης 25 αυτής. 5. Την αριθµ. ΠΟΛ.1148/ (ΦΕΚ 1299 Β / ) απόφαση του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων «Παράταση χρόνου υποβολής των συγκεντρωτικών καταστάσεων για τις συναλλαγές του ηµερολογιακού έτους 2013». 6. Τη µεγάλη ανάγκη να διευκολυνθούν οι υπόχρεοι για την εκπλήρωση της υ- ποχρέωσης υποβολής καταστάσεων πελατών προµηθευτών του ηµερολογιακού έτους 2013, λόγω των αυξηµένων επιβαρύνσεων που προκύπτουν από την υποχρέωση υποβολής καταστάσεων φορολογικών στοιχείων για διασταύρωση πληροφοριών για το έτος Ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισµού. ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ Παρατείνουµε την προθεσµία για την υποβολή των καταστάσεων του άρθρου 10 του Κ.Φ.Α.Σ. (άρθρο πρώτο, υποπ. Ε1 του Ν. 4093/ ΦΕΚ 222 Α ), για τις συναλλαγές που πραγµατοποιήθηκαν το ηµερολογιακό έτος 2013, µέχρι την 31η εκεµβρίου 2014 για όλους τους υπόχρεους. Η απόφαση αυτή να δηµοσιευθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. A.Y.O. ΠΟΛ. 1176/ Τροποποίηση της απόφασης Γ.Γ..Ε. ΠΟΛ. 1022/ (ΦΕΚ 179 Β ) «Υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, για διασταύρωση πληροφοριών», όπως ισχύει ΑΠΟΦΑΣΗ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟ ΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 14 του Ν. 4174/2013, ό- πως προστέθηκαν µε την παράγραφο 5 του άρθρου 42 του Ν. 4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α / ). 2. Την ΠΟΛ. 1022/ (ΦΕΚ 179 Β / ), απόφαση του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων όπως τροποποιήθηκε από τις αποφάσεις του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων ΠΟΛ. 1072/ (ΦΕΚ 691 Β / ) και ΠΟΛ. 1149/ (ΦΕΚ 1299 Β / ). 3. Την ανάγκη παροχής του κατάλληλου χρόνου για την εκπλήρωση της υποχρέωσης υποβολής καταστάσεων φορολογικών στοιχείων του πρώτου και δεύτερου τριµήνου του ηµερολογιακού έτους

138 Κ.Φ.Α.Σ.-Κ.Β.Σ. Ιούλιος 2014 ΦΕ 4. Ότι, από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισµού. ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ Με την παρούσα τροποποιούµε την απόφαση Γ.Γ..Ε. ΠΟΛ. 1022/ (ΦΕΚ 179 Β ) «Υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, για διασταύρωση πληροφοριών», όπως ισχύει µετά την τροποποίηση της από τις α- ποφάσεις του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων ΠΟΛ. 1072/ (ΦΕΚ 691 Β ) και ΠΟΛ. 1149/ (ΦΕΚ 1299 Β ), ως ακολούθως: 1. Στην περίπτωση α της παραγράφου 1 του άρθρου 4 η λέξη «µηνιαίως» αντικαθίσταται από τη λέξη «τριµηνιαίως» και η φράση «από το µήνα που αφορούν» αντικαθίσταται από τη φράση «από το τρίµηνο που αφορούν». 2. Η υποπερίπτωση βα της περίπτωσης β της παραγράφου 1 του άρθρου 4 αντικαθίσταται ως εξής: «βα) διπλογραφικά βιβλία, τριµηνιαίως, µέχρι το τέλος του επόµενου µήνα α- πό το τρίµηνο που αφορούν». 3. Το προτελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 4 καταργείται. 4. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 4 αντικαθίσταται ως εξής: «Ειδικά, οι καταστάσεις του πρώτου και δεύτερου τριµήνου του ηµερολογιακού έτους 2014, υποβάλλονται µέχρι το τέλος Σεπτεµβρίου 2014». Η απόφαση αυτή να δηµοσιευθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. 1422

139 Θέµατα ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟ ΩΝ Α.Υ.Ο. ΕΛ Α ΕΞ 2014/ Εξαίρεση από την υποβολή στη ΟΥ συµφωνητικών που καταρτίζονται µεταξύ της εταιρείας ΑΤΤΙΚΗ Ο ΟΣ Α.Ε. µε Α.Φ.Μ και των συνδροµητών-πελατών της και αφορούν την εξυπηρέτηση αυτών µέσω της Αττικής Οδού ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟ ΩΝ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις της παρ.16 του άρθρου 8 του ν.1882/90 (ΦΕΚ 43Α ) µε τις οποίες ορίζεται ότι συµφωνητικά που καταρτίζονται µεταξύ επιτηδευµατιών ή τρίτων για οποιαδήποτε συναλλαγή θεωρούνται µέσα σε δέκα ηµέρες από την ηµεροµηνία καταρτίσεως και υπογραφής από την αρµόδια ΟΥ άλλως είναι ανίσχυρα και δεν έχουν έννοµο αποτέλεσµα. 2. Τις διατάξεις των παρ. 2 του άρθρου 8 του ν.2386/96 (ΦΕΚ 43Α ) και 6 του άρθρου 27 του ν.2682/99 (ΦΕΚ 16Α ) µε τις οποίες εξαιρέθηκαν της θεώρησης τα συµφωνητικά που καταρτίζονται από επιτηδευµατίες ή τρίτους µε το ηµόσιο, τις Τράπεζες, τους Οργανισµούς, τις επιχειρήσεις του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα, τους δήµους και τις κοινότητες, τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, τις επιχειρήσεις που εκδίδουν κάρτες συναλλαγών και τις εταιρίες χρηµατοδοτικής µίσθωσης του ν. 1665/ Τις διατάξεις της παρ.7 του άρθρου 32 του ν.2648/98 (ΦΕΚ 238Α ) µε τις οποίες ορίζεται ότι µε αποφάσεις του Υπουργού Οικονοµικών που δηµοσιεύονται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως µπορεί να καθορίζονται υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονοµικών στις οποίες υποβάλλονται τα στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 1882/1990 και των άρθρων 47 και 55 του ν. 2065/1992, όπως αυτά ισχύουν, καθώς επίσης να εξαιρούνται ορισµένοι υπόχρεοι από την υποβολή στοιχείων ή να ορίζεται διαφορετικός τρόπος υποβολής αυτών. 4. Την /7222/ Ε-Β/ (ΦΕΚ 951Β ) ΑΥΟ, µεταξύ άλλων, µε την οποία καθορίστηκε διαφορετικός τρόπος (3µηνιαίες καταστάσεις) υποβολής των συµφωνητικών της παρ.16 του άρθρου 8 του ν.1882/

140 Θέµατα Φορ. Ελέγχου & ηµ. Εσόδων Ιούλιος 2014 ΦΕ 5. Την αρ.πρωτ. ΑΕ/ΑΟ/ΠΦ/αφ/F007-1/43.605/ επιστολή της εταιρείας ΑΤΤΙΚΗ Ο ΟΣ Α.Ε. 6. Τις αντικειµενικές δυσχέρειες που ανακύπτουν στην παραπάνω εταιρεία µε την υφιστάµενη διαδικασία υποβολής στοιχείων για φορολογική αξιοποίηση, λόγω του µεγάλου αριθµού των συνδροµητών-πελατών της. 7. Την ΕΞ2013 (ΦΕΚ 130Β / ) Απόφαση Υπουργού και Υφυπουργού Οικονοµικών ως ισχύει. 8. Τις διατάξεις περί ανακαθορισµού αρµοδιοτήτων υπηρεσιών της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του ν.4254/14 (ΦΕΚ85Α ) µε τις οποίες ορίστηκε η αναδιοργάνωση υπηρεσιών των Γενικών Γραµµατειών του Υπουργείου Οικονοµικών. 9. Το γεγονός ότι η απόφαση αυτή δεν προκαλεί δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισµού. Αποφασίζουµε 1. Εξαιρούµε την εταιρεία ΑΤΤΙΚΗ Ο ΟΣ Α.Ε. µε ΑΦΜ από την υποχρέωση υποβολής και θεώρησης στην αρµόδια ΟΥ 3µηνιαίων καταστάσεων συµφωνητικών και µόνο αυτών που καταρτίζει µε τους συνδροµητές-πελάτες της και αφορούν την εξυπηρέτηση αυτών µέσω της Αττικής Οδού. 2. Εξαιρετικά, η 3µηνιαία κατάσταση µε τα συµφωνητικά της παρ. 1 της παρούσας που καταρτίστηκαν ή θα καταρτιστούν από έως θα υποβληθεί στην αρµόδια ΟΥ για θεώρηση µέχρι την ηµεροµηνία υποβολής των 3µηνιαίων καταστάσεων του Β Τριµήνου της παρ.16 του άρθρου 8 του ν.1882/ Η απόφαση αυτή που ισχύει από , να δηµοσιευθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1167/ Κοινοποίηση των διατάξεων των Κ.Υ.Α. Υπουργών Εσωτερικών και Οικονοµικών 18109/ (ΦΕΚ Β 1215) και 34637/ (ΦΕΚ Β 2183) και παροχή σχετικών οδηγιών Σχετ. έγγρ.: ΠΟΛ1086/ , ΠΟΛ. 1157/ , ΠΕΙΣ Α / , ΠΟΛ 1222/ , ΠΟΛ 1138/ , ΠΟΛ 1159/ , ΗΛΕ Β ΕΞ/ Κατόπιν πληροφόρησης από την /νση Προϋπολογισµού Γενικής Κυβέρνησης (πρώην 20η) σας κοινοποιούµε, για ενηµέρωση, τις υπ. αριθµ / (ΦΕΚ Β 1215) και 34637/ (ΦΕΚ Β 2183) Κοινές Αποφάσεις Υπουργών Εσωτερικών και Οικονοµικών, οι οποίες εκδόθηκαν κατ. εξουσιοδότηση των διατάξεων της παρ. 5 του πρώτου άρθρου της από Πράξης Νοµοθετικού Περιεχοµένου «Ρυθµίσεις θεµάτων εφαρµογής των νόµων 1424

141 ΦΕ Ιούλιος 2014 Θέµατα Φορ. Ελέγχου & ηµ. Εσόδων 3864/2010, 4021/2011, 4046/2012, 4051/2012 και 4071/2012» (ΦΕΚ Α 103) που κυρώθηκε µε το άρθρο δεύτερο του ν.4079/2012 (ΦΕΚ Α 180), όπως ισχύει, µαζί µε τις υπ. αριθµ / (ΦΕΚ Β 3389), 25969/ (ΦΕΚ Β 181 3), 46683/ (ΦΕΚ Β 3186) και 14242/ (ΦΕΚ Β 1010) Κ.Υ.Α. Υπενθυµίζεται ότι µε τις σχετικές διατάξεις ρυθµίζονται οφειλές των ήµων προς το Ελληνικό ηµόσιο µέσω «συµψηφισµού» τους µε τα προβλεπόµενα στο άρθρο 27 του ν.3756/2009 συνολικά έσοδα τους, µε ταυτόχρονη απαλλαγή πρόσθετων φόρων, προστίµων, επιβαρύνσεων, καθώς και προσαυξήσεων εκπρόθεσµης καταβολής. Σχετική η εγκύκλιος ΠΟΛ 1086/2013 µε την οποία σας δόθηκαν οδηγίες εφαρ- µογής των προαναφερθεισών διατάξεων. ΥΠΟΙΚ ΕΣ /ΕΞ2014/ Παράταση προθεσµίας για την εκπρόθεσµη υποβολή δήλωσης διακοπής επιχειρηµατικής δραστηριότητας, πέραν του έτους, βάσει του πραγµατικού χρόνου διακοπής Η προθεσµία που είχε δοθεί µέχρι 20/06/2014 µε το ΕΣ Γ ΕΞ 2014 έγγραφό µας για την εκπρόθεσµη υποβολή δήλωσης διακοπής εργασιών, πέραν του έτους, βάσει του πραγµατικού χρόνου διακοπής, παρατείνεται µέχρι την 25/07/2014. Κατόπιν των ανωτέρω, τα φυσικά, νοµικά πρόσωπα και νοµικές οντότητες µπορούν, για τη διακοπή των εργασιών τους, σύµφωνα µε τις /650/ Μ/ ΠΟΛ.1068/ , /389/ ΜΒ/ΠΟΛ.1028/ και / 867/ Μ/ΠΟΛ.1071/ εγκυκλίους, να υποβάλλουν στον υπάλληλο του τµήµατος ή γραφείου της ιοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της.ο.υ., στη χωρική αρµοδιότητα της οποίας βρίσκεται η έδρα της επιχείρησης, τη δήλωση διακοπής επιχειρηµατικής δραστηριότητας, (έντυπο Μ4), µέχρι 25/7/2014. Επιπλέον, για την ενηµέρωση των φορολογουµένων, η υπηρεσία µας, έχει προβεί σε ενέργειες για την ηλεκτρονική ανάρτηση σχετικού µε το θέµα κειµένου στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραµµατείας Πληροφοριακών Συστηµάτων ( 1425

142 ηµόσια ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1091/ / Καταβολή επί πλέον ανταλλάγµατος από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ΣΧΕΤ.: Η υπ αριθ. 1240/ εγκύκλιό µας Σε συνέχεια της ανωτέρω σχετικής εγκυκλίου, µε την οποία δόθηκαν οδηγίες για την εφαρµογή της διάταξης του άρθρου 25 του ν. 4179/2013 (175 Α ) µε θέµα «Καθορισµός ανταλλάγµατος για τη χρήση αιγιαλού», σε συνδυασµό µε τις διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 13 του ν.2971/2001 (285 Α ) και µε την οποία σας ζητήθηκε να προβείτε στον έλεγχο όλων των άνευ δηµοπρασίας µισθώσεων, που αφορούσαν ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, και είχαν υπαχθεί στην εν λόγω διάταξη για το έτος 2013, σας διευκρινίζουµε ότι στις περιπτώσεις που έχει συναφθεί απευθείας µίσθωση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας πριν την ισχύ του άρθρου 25 του ν. 4179/2013 και µετά την εφαρµογή αυτού προκύπτει επιπλέον ποσόν προς καταβολή ως αντάλλαγµα, λόγω της δυσαναλογίας του µισθώµατος, µεταξύ του υπολογισθέντος µε την τιµή του δίκλινου δωµατίου (1/4) και της τιµής που προκύπτει µε βάση τις µισθωτικές αξίες της περιοχής, εφόσον: α) ο Ο.Τ.Α. έχει συντάξει τροποποιητικό µισθωτήριο (µετά από σύµφωνη γνώµη της οικείας Κτηµατικής Υπηρεσίας) και η επιχείρηση αρνείται να το συνυπογράψει να δίνεται άµεσα η εντολή στην αρµόδια.ο.υ. να βεβαιώσει το οφειλόµενο ποσοστό του 20% επί του επιπλέον ανταλλάγµατος, β) ο Ο.Τ.Α. δεν έχει συντάξει νέο τροποποιητικό µισθωτήριο ή αρνείται να το συντάξει τότε το επιπλέον ποσό στο σύνολό του θα πρέπει να βεβαιώνεται επίσης στην αρµόδια.ο.υ. ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1128/ 10Β 2627/ΕΞ 2014/ Τοποθέτηση και χρήση πλωτής εξέδρας Σας διαβιβάζουµε φωτοαντίγραφο του άρθρου 27 του ν. 4256/2014 (92 Α ) µε θέµα «Πλωτές εξέδρες», µε το οποίο αντικαθίστανται οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 14 του ν.2971/2001 (285 Α ), και σας ενηµερώνουµε ότι µετά την ισχύ 1426

143 ΦΕ Ιούλιος 2014 ηµόσια Περιουσία των προαναφεροµένων διατάξεων η αρµοδιότητα της αδειοδότησης για την τοποθέτηση και χρήση πλωτής εξέδρας στη θάλασσα, για εποχιακή χρήση έξι µηνών, περιήλθε στον Γενικό Γραµµατέα Λιµένων, Λιµενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, κατόπιν εισήγησης της αρµόδιας Λιµενικής Αρχής. Ενόψει των ανωτέρω, σε περίπτωση που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία σας, σχετικά αιτήµατα ενδιαφεροµένων, αυτά θα πρέπει να διαβιβασθούν στις οικείες Λιµενικές Αρχές, ενηµερώνοντας σχετικά τους αιτούντες την παραχώρηση. Σηµειώνουµε ότι για τις περιπτώσεις που ανήκουν στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 5β του προαναφεροµένου άρθρου (τοποθέτηση πλωτής εξέδρας εκτός Θαλάσσιας Ζώνης Λιµένα) η υπηρεσία σας θα πρέπει να συνοδεύει την διαβίβαση της σχετικής αίτησης µε την προβλεπόµενη από τις ίδιες διατάξεις σύµφωνη γνώµη σας, για την αποφυγή καθυστερήσεων ικανοποίησης των σχετικών αιτηµάτων. Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου (Υ.Ν.Α.), στο οποίο κοινοποιείται το παρόν, παρακαλείται να ενηµερώσει τις Κτηµατικές Υπηρεσίες και την Υπηρεσία µας για την έκδοση της Υπουργικής απόφασης της παρ. 5 ε του ως άνω άρθρου 27. ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1129/ 10Β 3233π.ε./ΕΞ 2014/ Συµµετοχή σε αυτοψίες ΣΧΕΤ.: Τo υπ αριθ..κ. 1240/1298/ έγγραφο της Κτηµατικής Υπηρεσίας ωδεκανήσου Ύστερα από το πιο πάνω σχετικό έγγραφο της Κτηµατικής Υπηρεσίας ωδεκανήσου, µε το οποίο ζήτησε να ενηµερωθεί εάν οι υπηρετούντες υπάλληλοι θα πρέπει να συµµετάσχουν σε αυτοψίες προεργασίας, που διενεργούν τεχνικοί υπάλληλοι της Γενικής ιεύθυνσης Χωροταξικής & Περιβαλλοντικής Πολιτικής νσης Τεχνικού Ελέγχου της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Αιγαίου σε αυθαίρετες κατασκευές, που βρίσκονται εντός κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού και παραλίας και για τις οποίες έχουν εκδοθεί Πρωτόκολλα Κατεδάφισης, σας πληροφορούµε τα εξής: Σύµφωνα µε τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 27 του ν. 2971/2001 η κατεδάφιση ενεργείται µε ευθύνη του Γενικού Γραµµατέα της οικείας Περιφέρειας και σε περίπτωση αδυναµίας µε τεχνική υποστήριξη που διατίθεται από την τεχνική υπηρεσία της αρµόδιας Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ύστερα από αίτηµα του Γενικού Γραµµατέα της Περιφέρειας. Η προαναφερόµενη ευθύνη της εκτέλεσης του Πρωτοκόλλου Κατεδάφισης µετά την ισχύ των διατάξεων του άρθρου 39 του ν. 4067/2012 (ΦΕΚ 79 Α ) περιήλθε στην Αποκεντρωµένη ιοίκηση, χωρίς όµως να προβλέπεται η συµµετοχή υπαλλήλων της Κτηµατικής Υπηρεσίας. Σηµειώνουµε ότι, σε περίπτωση που κατά τις αυτοψίες διαπιστωθούν διαφοροποιήσεις στα αυθαίρετα κτίσµατα, δεδοµένης της παλαιότητας των εκδοθέντων 1427

144 ηµόσια Περιουσία Ιούλιος 2014 ΦΕ Πρωτοκόλλων Κατεδάφισης, η υπηρεσία που θα διενεργήσει τους σχετικούς ελέγχους θα πρέπει να ενηµερώσει την υπηρεσία σας σχετικά, για την διασφάλιση των συµφερόντων του ηµοσίου, γεγονός που θα πρέπει να της γνωστοποιήσετε µε σχετικό έγγραφό σας. Τέλος, σας πληροφορούµε ότι η Υπηρεσία σας είναι αρµόδια να εξετάσει, µετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας διενέργειας της κατεδάφισης, εάν οι κοινόχρηστοι χώροι αιγιαλού, παραλίας επανήλθαν στην φυσική τους κατάσταση, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην παρ. 2 Β (δεύτερο εδάφιο) της υπ αριθ /6799/Β0010/ (ΦΕΚ 1393 Β ) κοινής υπουργικής απόφασης, που σας έχει κοινοποιηθεί, περί καθορισµού του τρόπου κατεδάφισης και κάθε αναγκαίας λεπτοµέρειας, που ρύθµιζε την εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 27 του ν.2971/2001. ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1139/ Καταβολή ανταλλάγµατος από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ΣΧΕΤ.: Οι υπ αριθ. ΠΟΛ.1240/ και ΠΟΛ. 1091/ εγκύκλιοι Σας διαβιβάζουµε φωτοαντίγραφο των διατάξεων του άρθρου 172 του ν. 4261/2014 (107 Α ) που αφορούν «Ρυθµίσεις του ν. 2971/2001» για ενηµέρωσή σας και εφαρµογή τους σε ανάλογες περιπτώσεις. Σηµειώνουµε ότι όσον αφορά την εφαρµογή της παρ. 5 των προαναφεροµένων διατάξεων ισχύουν οι υπ αριθ. ΠΟΛ.1240/ και ΠΟΛ. 1091/ εγκύκλιοι διαταγές µας. ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ.1151/ Ίδρυση και λειτουργία Υδατοδροµίων Σας διαβιβάζουµε την σχετική µε το θέµα /03/14/ (Α Α: ΒΙ ΟΠ- Φ6Η) εγκύκλιο του Υπουργείου Ναυτιλίας & Αιγαίου, καθώς και την 8220/34/14/ (Α Α: ΒΙΕΒΟΠ-4ΤΗ) τροποποητική της, προς ενηµέρωσή σας. Επισηµαίνουµε ότι σε περίπτωση που κατατεθούν στην Υπηρεσία σας αιτήσεις, από ενδιαφερόµενο φορέα, για παραχώρηση αιγιαλού, παραλίας, συνεχό- µενου ή παρακείµενου θαλασσίου χώρου ή πυθµένα (µη ανηκόντων σε χερσαία ή θαλάσσια Ζώνη Λιµένα) για ίδρυση και λειτουργία Υδατοδροµίων, θα πρέπει, αφού συλλέξετε τις απαιτούµενες γνωµοδοτήσεις (άρθ.14, παρ.2, ν..2971/2001), να αποστείλετε τον σχετικό φάκελο στην αρµόδια Αποκεντρωµένη ιοίκηση µε την εισήγησή σας για την έκδοση της απόφασης παραχώρησης των αναγκαίων χερσαίων χώρων αιγιαλού παραλίας και στη συνέχεια στην Υπηρεσία µας για τις περαιτέρω ενέργειες της αρµοδιότητάς µας ως προς την παραχώρηση των θαλάσσιων χώρων. Συνηµµένα: 2 εγκύκλιοι (βρίσκονται στο site του περιοδικού) 1428

145 ΦΕ Ιούλιος 2014 ηµόσια Περιουσία ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1155/ Εισηγήσεις των Κτηµατικών Υπηρεσιών προς τις Αποκεντρωµένες ιοικήσεις για παραχωρήσεις χώρων Αιγιαλού - Παραλίας Με αφορµή το γεγονός ότι η Υπηρεσία µας συχνά γίνεται αποδέκτης ερωτηµάτων τόσο από Κτηµατικές Υπηρεσίες όσο και από τις Αποκεντρωµένες ιοικήσεις που εµπλέκονται στη διαδικασία έκδοσης αποφάσεων παραχώρησης χώρων αιγιαλού παραλίας, αναφορικά µε το ότι οι αρµόδιες Κτηµατικές Υπηρεσίες διαβιβάζουν τους σχετικούς φακέλους χωρίς την εισήγησή τους, επισηµαίνουµε ότι σύµφωνα µε το άρθρο 9 του Π..551/1988 (ΦΕΚ 259 Α ), οι Προϊστάµενοι των Κτηµατικών Υπηρεσιών είναι αρµόδιοι εισηγητές στους Γενικούς Γραµµατείς Αποκεντρωµένων ιοικήσεων (ΓΓΑ ) για διοικητικές πράξεις σχετικές µε την κτήση εµπράγµατων δικαιωµάτων από το ηµόσιο όπως, εν προκειµένω, είναι και οι εν λόγω αποφάσεις. Κατόπιν τούτου και για την αποφυγή άσκοπων καθυστερήσεων, όταν κατατίθενται στις Υπηρεσίες σας αιτήσεις ενδιαφερόµενων φορέων για παραχώρηση αιγιαλού - παραλίας, για εκτέλεση έργων που εµπίπτουν στην παρ.1 του άρθρου 14 του Ν.2971/2001 θα πρέπει να συλλέξετε τις απαιτούµενες γνωµοδοτήσεις της παρ.2 του ίδιου άρθρου και να αποστείλετε τον συσταθέντα φάκελο στην αρµόδια Αποκεντρωµένη ιοίκηση µε την εισήγησή σας για την έκδοση της απόφασης παραχώρησης, αναφέροντας και τις διατάξεις στις οποίες εµπίπτει κατά την κρίση σας το συγκεκριµένο έργο. Επισηµαίνεται ότι, πριν την αποστολή του φακέλου για τη συγκέντρωση των γνωµοδοτήσεων του αρθ. 14 στις αρµόδιες υπηρεσίες, θα πρέπει η Υπηρεσία σας να εξετάσει αν το αιτούµενο έργο εµπίπτει στους σκοπούς του άρθ. 14 (παρ. 1) και σε αρνητική περίπτωση να απαντά στον αιτούντα και να µην επιφορτίζονται οι υπηρεσίες άσκοπα, καλούµενες να γνωµοδοτήσουν για έργο που δεν προβλέπεται να παραχωρηθεί αιγιαλός κοινόχρηστη παραλία. Οµοίως, οι περιπτώσεις του άρθ. 12 του Ν.2971/2001 διαβιβάζονται στον ΓΓΑ µε σχετική εισήγηση των Κτηµατικών Υπηρεσιών. ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1160/ 10Β 3352/ΕΞ2014/ Απευθείας παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας από τις Κτηµατικές Υπηρεσίες ΣΧΕΤ.: Η υπ αριθ. 10 Β ΕΞ2014/1033/ (328 Β ) κοινή Υπουργική απόφαση Σας διαβιβάζουµε σχέδιο µισθωτηρίου συµβολαίου, το οποίο πρέπει να συντάσσεται από τις υπηρεσίες σας για τις περιπτώσεις απευθείας παραχώρησης του δικαιώµατος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, σύµφωνα µε τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001 (285 Α ). 1429

146 ηµόσια Περιουσία Ιούλιος 2014 ΦΕ Σας επισηµαίνουµε ότι θα πρέπει να ενηµερωθούν οι Ο.Τ.Α και οι επιχειρήσεις του άρθρου 1 της υπ αριθ. 10Β ΕΞ2014/1033/ (328 Β ) κοινής Υπουργικής απόφασης, που ανήκουν στην χωρική σας αρµοδιότητα, ότι όλες οι απευθείας µεταβιβάσεις του δικαιώµατος απλής χρήσης των κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού και παραλίας που βρίσκονται σε εκκρεµότητα και δεν έχουν ολοκληρωθεί έως και την 31η Μαΐου 2014 θα πρέπει να διαβιβασθούν στις υπηρεσίες σας για την ολοκλήρωσή τους, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 14 της προαναφεροµένης κοινής υπουργικής απόφασης, ανεξαρτήτως των λόγων στους οποίους οφείλεται η µη ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας. Επί πλέον, σας είναι ήδη γνωστό ότι από την 1η Ιουνίου 2014 οι συµβάσεις της απευθείας παραχώρησης, θα συνάπτονται µόνο από την οικεία Κτηµατική Υπηρεσία και τους ενδιαφεροµένους, µε ποσοστό ανταλλάγµατος 50% υπέρ του ηµοσίου και 50% υπέρ του οικείου Ο.Τ.Α. Επίσης, σας εφιστούµε την προσοχή, ότι θα πρέπει να διενεργήσετε αυτοψίες κατά τη θερινή περίοδο και σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι οι ενδιαφερόµενοι ή άλλοι ιδιώτες έχουν εγκατασταθεί στους χώρους αιγιαλού και παραλίας άνευ µισθώσεως (αδείας) να ληφθούν άµεσα όλα τα προβλεπόµενα από την κείµενη νο- µοθεσία µέτρα για την προστασία των κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού και παραλίας. ιευκρινίζουµε ότι οι υποχρεώσεις των Ο.Τ.Α., όπως αυτές απορρέουν από τις διατάξεις του άρθρου 7 της εν λόγω κοινής υπουργικής απόφασης εξακολουθούν να ισχύουν. Τέλος, όσον αφορά τις παραχωρήσεις απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας κατόπιν δηµοπρασίας οι σχετικές διαδικασίες θα ολοκληρωθούν από τους Ο.Τ.Α., σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην κοινή υπουργική απόφαση. 1430

147 ΦΕ Ιούλιος 2014 ηµόσια Περιουσία 1431

148 ηµόσια Περιουσία Ιούλιος 2014 ΦΕ ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1161/ 10Β 3362/ΕΞ2014/ Προσδιορισµός ανταλλάγµατος για την κατασκευή προβλητών ή άλλων έργων ΣΧΕΤ.: Η υπ αριθ /110/Β0010/ εγκύκλιος µας Σε συνέχεια της προαναφερόµενης εγκυκλίου µας, σας επισηµαίνουµε τα παρακάτω: 1. Παρατηρείται αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην αποστολή των εισηγήσεων των αρµοδίων κατά τόπους Επιτροπών ηµοσίων Κτηµάτων, σχετικά µε τον προσδιορισµό της ετήσιας αποζηµίωσης (µισθώµατος), των υπόχρεων προς καταβολή ανταλλάγµατος, για τις υποθέσεις που εµπίπτουν στις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 14 του ν. 2971/2001 (285 Α ), όπως αυτή αναριθµήθηκε σε 7 µε την παρ. 7 του άρθρου 14 του ν. 4002/2011 (180 Α ) και αντικαταστάθηκε µε την παρ. 11 του άρθρου 18 του ιδίου νόµου, οι οποίες και θα πρέπει το συντοµότερο να περιέλθουν στην Υπηρεσία µας. 2. Σε πολλές περιπτώσεις οι εισηγήσεις, που έχουν περιέλθει στην Υπηρεσία µας αναφέρονται σε (1) ένα έτος ή σε (1) µια πενταετία, ενώ θα πρέπει να αναφέρονται στο σύνολο των ετών της χρήσης, από την ηµεροµηνία υπογραφής των αποφάσεων παραχώρησης (εξαιρουµένων των περιπτώσεων των επιχειρήσεων που είχαν υπαχθεί στις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 4171/1961, για τις οποίες η εισήγηση της Επιτροπής ηµοσίων Κτηµάτων θα έχει ως αφετηρία το έτος µετά τη λήξη της δεκαπενταετίας από την έναρξη της παραγωγικής δράσης της επιχείρησης), έως και την επόµενη από σήµερα πενταετία. 3. Επίσης, σε πολλές από τις εισηγήσεις τα εµβαδά των παραχωρουµένων χώρων αιγιαλού και παραλίας καθώς και των λιµενικών έργων εµφανίζονται διαφοροποιηµένα από αυτά που αναφέρονται στις αποφάσεις παραχώρησης για την εκτέλεση λιµενικών έργων. Επισηµαίνουµε ότι στις εισηγήσεις των επιτροπών θα πρέπει να αναφέρεται το ακριβές εµβαδόν των κοινοχρήστων χώρων που έχουν παραχωρηθεί, καθώς και το εµβαδόν των νοµίµως υφισταµένων (αδειοδοτηθέντων) έργων. Πιθανή χρήση επιπλέον χώρων αιγιαλού και παραλίας ή εκτέλεση έργων άνευ αδείας ή καθ υπέρβαση εκδοθείσας δεν θα πρέπει να συµπεριλαµβάνονται σε αυτές τις εισηγήσεις σας και θα πρέπει να προωθείται άµεσα η διαδικασία της λήψης όλων των προβλεπόµενων από την κείµενη νοµοθεσία µέτρων για την διασφάλιση των συµφερόντων του ηµοσίου. 4. Στο περιεχόµενο των εισηγήσεων θα πρέπει να αναφέρονται λεπτοµερώς τα συγκριτικά στοιχεία, τα οποία λήφθηκαν υπόψη για τον προσδιορισµό της ετήσιας αποζηµίωσης (µισθώµατος), λαµβάνοντας υπόψη σε κάθε περίπτωση, µεταξύ άλλων και την εξέλιξη του Ετήσιου είκτη Τιµών καταναλωτή στην διάρκεια των χρόνων της παραχώρησης. 5. Σε περίπτωση που έχουν εκδοθεί Πρωτόκολλα Καθορισµού Αποζηµίωσης Αυθαίρετης Χρήσης, τα οποία συµπεριλαµβάνουν τις νοµίµως παραχωρηθείσες εκτάσεις χώρων αιγιαλού, παραλίας και τα αδειοδοτηθέντα έργα, για τα οποία η 1432

149 ΦΕ Ιούλιος 2014 ηµόσια Περιουσία Επιτροπή ηµοσίων Κτηµάτων εισηγείται τον προσδιορισµό της ετήσιας αποζη- µίωσης, αυτά θα πρέπει να αναφέρονται στην σχετική εισήγηση και να γνωστοποιείται η καταβολή ή µη των προσδιορισθέντων στα σχετικά Πρωτόκολλα ποσών, όπως και οι εξώδικες συµβιβαστικές λύσεις που έχουν επιτευχθεί. 7. Επιπλέον, για τις επιχειρήσεις που είχαν ενταχθεί στις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 4171/1961, οι οποίες ορίζουν την απαλλαγή των επιχειρήσεων από την καταβολή ανταλλάγµατος για τα πρώτα (15) δεκαπέντε χρόνια από την έναρξη της παραγωγικής δράσης της επιχείρησης θα πρέπει την εισήγησή σας να συνοδεύουν τα σχετικά δικαιολογητικά που θα αποδεικνύουν την έναρξη της παραγωγικής δράσης της επιχείρησης (Έναρξη δραστηριότητας ή η 1η άδεια λειτουργίας της επιχείρησης). 8. Τέλος, σε περίπτωση που έχουν επέλθει οποιεσδήποτε µεταβολές (αλλαγή επωνυµίας ή σύστασης, µεταβολή ιδιοκτησιακής κατάστασης ή του αντικειµένου της δραστηριότητας της επιχείρησης, παύση εργασιών κ.λπ.) στις επιχειρήσεις που είχαν το δικαίωµα της χρήσης των κοινοχρήστων χώρων, αυτές θα πρέπει να γνωστοποιούνται στην υπηρεσία µας, προκειµένου να εξετάζεται εάν οι εν λόγω παραχωρήσεις εξακολουθούν να ισχύουν. ΥΠΟΙΚ 10Β 3918/ΕΞ 2014/ΠΟΛ. 1163/ Ενηµέρωση σχετικά µε τις διατάξεις της πρώτης παραγράφου του άρθρου 40 του ν. 4256/2014 «Τουριστικά Πλοία & άλλες διατάξεις Σχετ: 1) Τα υπ αριθ. 10Β /5229 ΕΞ 2013/ και 10Β /570 ΕΞ 2014/ έγγραφά µας. 2) Το υπ αριθ. 8220/95/14/ έγγραφο της Γενικής Γραµµατείας Λιµένων, Λιµενικής Πολιτικής & Ναυτιλιακών Επενδύσεων. Σας διαβιβάζουµε φωτοαντίγραφο του άρθρου 40 του ν. 4256/2014 (Α 92) για ενηµέρωση σας και για τις περαιτέρω δικές σας ενέργειες σε θέµατα αρµοδιότητάς σας και σας γνωρίζουµε ότι µε την πρώτη παράγραφο του προαναφερθέντος άρθρου (40) «Τροποποιήσεις του ν. 2932/2001», επέρχονται οι κάτωθι αλλαγές: Α) Τροποποιείται το άρθρο 19 του Ν. 2932/2001, όπως έχει τροποποιηθεί µε το άρθρο 44 του ν. 4150/2013. Συνεπώς, µετά την ισχύ των προαναφερόµενων διατάξεων όσον αφορά στη νοµιµοποίηση εγκαταστάσεων, που υφίστανται εντός ΧΖΛ, και δεν έχουν εκτελεσθεί νοµίµως, θα γίνεται η εξής διάκριση: Εάν πρόκειται περί κτιριακών εγκαταστάσεων, η νοµιµοποίησή τους θα διενεργείται σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.4014/2011 και του άρθρου 16 παρ. 2δ του ν. 4178/2013. Εφόσον αποτελούν υφιστάµενα έργα της παραγράφου 2 του άρθρου 46 του ν. 4150/2013 µη νοµίµως εκτελεσθέντα έως την ηµεροµηνία δηµοσίευσης του ν. 4178/2013 από φορείς του ηµοσίου σε Οργανισµούς Λιµένων και σε Λιµενικά Ταµεία (δηµοτικά ή κρατικά), αυτά θεωρούνται νόµιµα από τον χρόνο έγκρι- 1433

150 ηµόσια Περιουσία Ιούλιος 2014 ΦΕ σής τους από την Ε.Σ.Α.Λ. του Αναπτυξιακού Προγράµµατος και Μελέτης ιαχείρισης (Master Plan) του λιµένα στο οποίο αυτά έχουν αποτυπωθεί και ενταχθεί. Συνεπώς, εντός ΧΖΛ µε φορέα διαχείρισης Οργανισµό Λιµένα ή Λιµενικό Τα- µείο (δηµοτικό ή κρατικό) η νοµιµοποίηση εγκαταστάσεων θα γίνεται είτε βάσει του ν. 4178/2013 είτε βάσει 4150/2013 σύµφωνα µε την προαναφερθείσα διάκριση. Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νοµιµοποίηση και στις δύο περιπτώσεις είναι να υπάρχει φορέας διαχείρισης και άρα νόµιµα καθορισµένη ζώνη λιµένα βάσει είτε του ισχύοντος νοµικού πλαισίου του ν. 2971/2001 είτε του προγενέστερου νοµοθετικού καθεστώτος. Β) Περαιτέρω, µε την περίπτωση δδ) του ιδίου άρθρου (40) του ν. 4256/2014 αντικαθίσταται η παρ. 7 του ν. 2932/2001, όπως αυτός τροποποιήθηκε µε το άρθρο 44 του ν. 4150/2013. Συγκεκριµένα ορίζεται ότι για την αποδοχή του Προκαταρκτικού Προσδιορισµού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (Π.Π.Π.Α.) ή της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) για την αδειοδότηση των Λιµενικών Έργων, των Υποκατηγοριών Α1 και Α2 του ν. 4014/2011, όπως ισχύει, από τα οποία τροποποιούνται τα γεωµετρικά χαρακτηριστικά (σε κάτοψη) του λιµένα, (δηλ. σε έργα που αφορούν επέκταση ή τροποποίηση του λιµένα), σύµφωνα µε την διαδικασία που ορίζεται στην παρ. 2 του άρθρου 3 και στην παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4014/2011, όπως ισχύουν, απαιτείται η προηγούµενη θετική γνωµοδότηση της Ε.Σ.Α.Λ. Η προαναφερθείσα θετική γνωµοδότηση της Ε.Σ.Α.Λ. δεν απαιτείται, στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, στις εξής περιπτώσεις: αα) Κατά την διαδικασία νοµιµοποίησης υφιστάµενων έργων, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 27 του ν. 2971/2001, όπως ισχύει, ββ) για έργα επισκευής ή συντήρησης υφιστάµενων λιµενικών εγκαταστάσεων, γγ) στις εξής περιπτώσεις µελετών του Παραρτήµατος ΙΙΙ Οµάδα 3η της υπουργικής απόφασης του Υ.ΠΕ.Κ.Α. 1958/ (Β 21) Κατάταξη δηµοσίων και Ιδιωτικών Έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύµφωνα µε το άρθρο 1 παρ. 4 του ν. 4014/2011: i. Λιµένες σκαφών αναψυχής (µαρίνες) και καταφύγια τουριστικών σκαφών (α/α 5), εκτός εάν βρίσκονται εντός ζώνης λιµένα, (βάσει του άρθρου 30 του ν. 2160/1993). ii. Μεµονωµένες ράµπες ανέλκυσης και καθέλκυσης σκαφών (α/α 8). iii. Έργα προστασίας ακτής από διάβρωση εντός της θάλασσας και σε απόσταση από την ακτή (α/α 9). iv. Έργα προστασίας ακτής από διάβρωση επί της ακτογραµµής (παράλληλα ή κάθετα) (α/α 10). v. Έργα ανάπλασης και διαµόρφωσης ακτής (α/α 11). vi. Τεχνητοί ύφαλοι στον πυθµένα της θάλασσας (α/α 13). vii. Ανάκτηση εδαφών από λίµνες (α/α 14β) δδ) Για θέµατα που αφορούν έργα εντός όχθης και παρόχθιας ζώνης (λιµνών λιµνοθαλασσών). 1434

151 ιεύθυνση ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΥΠΟΙΚ ΕΞ 2014/ Παρέχονται οδηγίες για την εφαρµογή των διατάξεων του Ν.4231/2014 (Α 19) «Κύρωση της Σύµβασης που απαλλάσσει από την επικύρωση ορισµένες πράξεις και έγγραφα» 1. Στέλνουµε, συνηµµένα, για ενηµέρωσή σας και εφαρµογή φωτοαντίγραφο του αριθ. οικ.22746/ (Α Α: ΒΙΥΞΝ-92Ν) εγγράφου της ιεύθυνσης Οργάνωσης και Απλούστευσης ιαδικασιών της Γενικής ιεύθυνσης ιοικητικής Υποστήριξης του Υπουργείου Εσωτερικών, που αφορά στο παραπάνω σε περίληψη θέµα και επισηµαίνουµε ιδιαίτερα ότι η αναφερόµενη στο θέµα Σύµβαση: α) Έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουνίου 2014, σύµφωνα µε τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 7 του Ν.4231/2014 (Α 19) και επικυρωθεί από τις χώρες Αυστρία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεµβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Τουρκία, Πολωνία και Ελλάδα. β) Αφορά στην απαλλαγή από την υποχρέωση επικύρωσης ή οποιασδήποτε ισοδύναµης διατύπωσης των πράξεων και των εγγράφων, που διακινούνται µεταξύ των συµβαλλόµενων κρατών και σχετίζονται µε την προσωπική κατάσταση, µε την ικανότητα ή την οικογενειακή κατάσταση φυσικών προσώπων, την κατοικία ή την διαµονή τους, όποια και αν είναι η χρήση για την οποία προορίζονται, καθώς και οποιωνδήποτε άλλων πράξεων ή εγγράφων, που έχουν εκδοθεί για να χρησιµοποιηθούν ενόψει της τέλεσης γάµου ή της σύνταξης µιας ληξιαρχικής πράξης. Συνεπώς, τα εν λόγω έγγραφα και οι πράξεις απαλλάσσονται από την υποχρέωση επισηµείωσης µε την σφραγίδα της Χάγης. Η µοναδική προϋπόθεση, που τίθεται για την αποδοχή τους από το κάθε συµβαλλόµενο κράτος, είναι ότι πρέπει να φέρουν ηµεροµηνία και υπογραφή και, ενδεχοµένως, την σφραγίδα της αρµόδιας για την έκδοση αρχής του κράτους που τα χορήγησε, κατά τα οριζόµενα στο άρθρο 2 του Ν.4231/2014. Επισηµαίνεται, επίσης, ότι η έννοια της επικύρωσης καθορίζεται στο άρθρο 1 του νόµου αυτού. γ) Προβλέπει διαδικασία επαλήθευσης από την αρχή της συµβαλλόµενης χώρας που παραλαµβάνει την πράξη ή το έγγραφο, όταν τούτο κρίνεται απαραίτητο, µε την συµπλήρωση ενός πολύγλωσσου εντύπου, φωτοαντίγραφο του οποίου επίσης σας επισυνάπτουµε και αποστολή αυτού προς την εκδούσα αρχή, 1435

152 /νση Οργάνωσης Ιούλιος 2014 ΦΕ σύµφωνα µε όσα ειδικότερα ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 3, 4 και 5 του παραπάνω νόµου. 2. Παρακαλούµε όπως, µε µέριµνα των Προϊσταµένων και µε προσωπική τους ευθύνη, λάβουν γνώση του παρόντος, οι υπάλληλοι των Υπηρεσιών του Υπουργείου, που περιλαµβάνονται στον Πίνακα ιανοµής, για την ακριβή εφαρ- µογή του. 1436

153 ΦΕ Ιούλιος 2014 /νση Οργάνωσης 1437

154 /νση Οργάνωσης Ιούλιος 2014 ΦΕ 1438

155 ΦΕ Ιούλιος 2014 /νση Οργάνωσης 1439

156 /νση Οργάνωσης Ιούλιος 2014 ΦΕ 6Α ΕΞ 2014/ Καθορισµός του χρόνου έναρξης λειτουργίας των Γραφείων Εσωτερικών Υποθέσεων Τµηµάτων της ιεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων και της Υποδιεύθυνσης αυτής. AΠΟΦΑΣΗ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟ ΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις: α) Της υποπαραγράφου ε της παρ. 7 του άρθρου 34 του ν. 4141/2013 (Α 81) «Επενδυτικά εργαλεία ανάπτυξης, παροχής πιστώσεων και άλλες διατάξεις», όπως προστέθηκε µε την περίπτωση 7 της υποπαραγράφου 1 της παραγράφου του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α 107) «Επείγοντα µέτρα εφαρµογής των ν. 4046/2012, 4096/2012 και 4127/2013». β) Του π.δ. 185/2009 (Α 213) «Ανασύσταση του Υπουργείου Οικονοµικών, συγχώνευση του Υπουργείου Οικονοµίας και Οικονοµικών µε τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Εµπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και µετονοµασία του σε «Υπουργείο Οικονοµίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας», µετατροπή του Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης σε Γενική Γραµµατεία Μακεδονίας Θράκης και υπαγωγή στο Υπουργείο Εσωτερικών της Γενικής Γραµµατείας Μακεδονίας Θράκης και της Γενικής Γραµµατείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής» και του π.δ. 189/2009 (Α 221) «Καθορισµός και ανακατανοµή αρµοδιοτήτων των Υπουργείων». γ) Tης υποπαραγράφου Ε.2. του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α 222) «Έγκριση Μεσοπρόθεσµου Πλαισίου ηµοσιονοµικής Στρατηγικής Επείγοντα Μέτρα Εφαρµογής του ν. 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσµου Πλαισίου ηµοσιονοµικής Στρατηγικής », όπως ισχύει. δ) Της περίπτωσης α της υποπαραγράφου 2 και της υποπερίπτωσης ββ της περίπτωσης β της υποπαραγράφου 3 της παρ. Ε του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 (Α 85) «Επείγοντα µέτρα εφαρµογής των νόµων 4046/2012, 4093/2012 και 4127/2013». ε) Της αριθµ. 6Α ΕΞ 2014/ (Β 865 και Β 1079) απόφασης του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών «Ανακαθορισµός της εσωτερικής διάρθρωσης και των αρµοδιοτήτων οργανικών µονάδων της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών και µετονοµασία ορισµένων από αυτές», όπως ισχύει. στ) Του άρθρου 90 του Κώδικα Νοµοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, ο οποίος κυρώθηκε µε το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Α 98) «Κωδικοποίηση της Νοµοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα». 1440

157 ΦΕ Ιούλιος 2014 /νση Οργάνωσης 2. Την αριθµ. 6Α ΕΞ 2013/ (Β 130 και Β 372) απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών και του Υφυπουργού Οικονοµικών «Μεταβίβαση αρ- µοδιοτήτων στον Γενικό Γραµµατέα της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. 3. Την ανάγκη υλοποίησης των διατάξεων του άρθρου 7 της αριθµ. 6Α ΕΞ 2014/ (Β 865 και Β 1079) απόφασης του Γενικού Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών. 4. Το γεγονός ότι, από τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, δεν προκαλείται πρόσθετη δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισµού. ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ Καθορίζουµε την 1 Ιουλίου 2014, ως ηµεροµηνία έναρξης λειτουργίας των κατωτέρω Γραφείων του Αυτοτελούς Τµήµατος Α Ελέγχου Ποινικών Αδικηµάτων και Πειθαρχικών Παραπτωµάτων της ιεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων και του Τµήµατος Ελέγχου Ποινικών Αδικηµάτων και Πειθαρχικών Παραπτωµάτων της Υποδιεύθυνσης αυτής, τα οποία εδρεύουν εκτός της έδρας της ιεύθυνσης και της Υποδιεύθυνσης, ως εξής: 1. Γραφεία του Αυτοτελούς Τµήµατος Α Ελέγχου Ποινικών Αδικηµάτων και Πειθαρχικών Παραπτωµάτων της ιεύθυνσης: (α) Εσωτερικών Υποθέσεων Πελοποννήσου, µε έδρα την Τρίπολη (β) Εσωτερικών Υποθέσεων υτικής Ελλάδας, µε έδρα την Πάτρα (γ) Εσωτερικών Υποθέσεων Βορείου Αιγαίου, µε έδρα την Μυτιλήνη (δ) Εσωτερικών Υποθέσεων Κρήτης, µε έδρα το Ηράκλειο 2. Γραφεία του Τµήµατος Ελέγχου Ποινικών Αδικηµάτων και Πειθαρχικών Παραπτωµάτων της Υποδιεύθυνσης: (α) Εσωτερικών Υποθέσεων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, µε έδρα την Κοµοτηνή (β) Εσωτερικών Υποθέσεων Ηπείρου, µε έδρα τα Ιωάννινα (γ) Εσωτερικών Υποθέσεων Θεσσαλίας, µε έδρα την Λάρισα. Η απόφαση αυτή να δηµοσιευθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως ΕΞ 2014/ Παρέχονται διευκρινίσεις σε θέµατα που αφορούν στο κύρος των αλλοδαπών δηµοσίων εγγράφων, που προσκοµίζονται από τους ενδιαφερόµενους στις.ο.υ. ΣΧΕΤ.: 1) Τα αριθ / 542/ 0006 / , / 346/ 0006 / , / 1057/ 0006 / , / 1216/ 0006 / , / 627/ 0006 / και ΕΞ 2014/ έγγραφα της ιεύθυνσης Οργάνωσης. 2) Το αριθ ΕΞ2012/ έγγραφο του Προϊσταµένου της Γενικής ιεύθυνσης ιοικητικής Υποστήριξης. 1441

158 /νση Οργάνωσης Ιούλιος 2014 ΦΕ I. Με αφορµή ερωτήµατα υπαλλήλων.ο.υ., που υποβάλλονται τηλεφωνικά στην ιεύθυνση Οργάνωσης της Γενικής ιεύθυνσης Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης και Ανθρώπινου υναµικού της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου και αφορούν στο παραπάνω σε περίληψη θέµα, κατά τον τοµέα των αρµοδιοτήτων µας, υπενθυµίζουµε ότι: α) Με την αριθ. 233/2000 γνωµοδότηση της Ολοµέλειας του Νοµικού Συµβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.), η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης, διευκρινίζεται ότι «Έγγραφα τα οποία προέρχονται από την αλλοδαπή, και µάλιστα δηµόσια, συντεταγµένα σε οποιαδήποτε γλώσσα, δεν µπορούν να γίνουν δεκτά στο εσωτερικό της χώρας µας παρά µόνο αν η γνησιότητα τους βεβαιώνεται κατά τα διεθνή νόµιµα». Στην ίδια γνωµοδότηση επισηµαίνεται, επίσης, ότι «αλλοδαπά δηµόσια έγγραφα των οποίων η γνησιότητα δεν βεβαιώνεται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα από την Σύµβαση της Χάγης, ή, εφόσον προέρχονται από χώρα που δεν έχει συµβληθεί στην Σύµβαση αυτή, των οποίων η γνησιότητα δεν βεβαιώνεται κατά τα διεθνή νόµιµα (προξενική διαδικασία), δεν µπορούν να γίνουν δεκτά παντάπασιν από τις ελληνικές διοικητικές αρχές». β) Με τα µε α/α 1 και 2 σχετικά έγγραφα έχουν δοθεί αναλυτικές οδηγίες προς τις αρµόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονοµικών, σχετικά µε τις προϋποθέσεις αποδοχής των αλλοδαπών δηµοσίων εγγράφων, που προσκοµίζουν σε αυτές οι ενδιαφερόµενοι, για την διεκπεραίωση υποθέσεών τους, κατά τα προαναφερθέντα. II. Επίσης, επισηµαίνεται, ότι για τις περιπτώσεις εγγράφων που χορηγούνται από φορολογικές υπηρεσίες ξένων κρατών, µέσω διαδικτύου και δεν φέρουν υπογραφή και σφραγίδα αυτών, τα οποία στην συνέχεια προσκοµίζονται στις.ο.υ., χωρίς την κατά περίπτωση επισηµείωση ή θεώρηση, πρέπει οι ίδιοι οι ενδιαφερόµενοι να απευθύνονται στις αρµόδιες υπηρεσίες των κρατών προέλευσης των εγγράφων, οι οποίες θα τους ενηµερώνουν για την διαδικασία, σύµφωνα µε την οποία θα τίθεται στα έγγραφα αυτά η αντίστοιχη σφραγίδα της επισηµείωσης ή της θεώρησης. III. Παρακαλούµε όπως, µε µέριµνα των Προϊσταµένων και µε προσωπική τους ευθύνη, λάβουν γνώση του παρόντος, οι υπάλληλοι των Υπηρεσιών του Υπουργείου, που περιλαµβάνονται στον Πίνακα ιανοµής, για την ακριβή εφαρ- µογή του, καθώς για την ενηµέρωση των συναλλασσοµένων για τις σχετικές διαδικασίες, ώστε να αποφεύγεται η ταλαιπωρία αυτών. 1442

159 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΕΦΟΡΙΑΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ , FAX Αθήνα Θέµα: Απαντήσεις στα εύλογα και δικαιολογηµένα ερωτήµατα Συνταξιούχων µας που ερωτούν για την φετινή αύξηση του φόρου εισοδήµατός τους κ.α. σχετικά. Με τις πρώτες πράξεις ιοικητικού προσδιορισµού φόρου εισοδήµατος οικ. Έτους 2014 (τα άλλοτε Εκκαθαριστικά Σηµειώµατα), οι Συνταξιούχοι µας απευθύνονται στο Σύλλογό µας και ζητούν να πληροφορηθούν, σε τι οφείλεται η φετινή αύξηση του φόρου εισοδήµατος, που καλούνται να πληρώσουν, σε σύγκριση µε πέρυσι. Οι περισσότεροι, που δεν έχουν γνώση και δεν είναι χρήστες ηλεκτρονικού υπολογιστή, αγνοούν τις νέες διατάξεις για τη φορολογία εισοδήµατος και τις εξ αυτών, ουσιώδεις αλλαγές, που έχουν σηµειωθεί. Για τούτο και ο Σύλλογός µας θέλησε µε την παρούσα καταγραφή να σταθεί και πάλι κοντά τους και να τους ενηµερώσει, όσο είναι τούτο δυνατόν, για τις επελθούσες σοβαρές τροποποιήσεις και στην φορολογία Μισθωτών Συντ/χων. Και σ αυτό και µόνον αποβλέπει η κατωτέρω παράθεση διατάξεων: Α. Φορολογία µισθωτών Συντ/χων οικ. Έτους 2014 Με την ΠΟΛ. 1051/ απόφαση του Γεν. Γραµµατέα ηµοσίων Εσόδων ορίζεται ότι «οι ετήσιες δηλώσεις φορολογίας εισοδήµατος οικ. Έτους 2014 υποβάλλονται υποχρεωτικά µε την χρήση ηλεκτρονικού µέσου επικοινωνίας, µέσω ιαδικτύου, από έως , όπως και οι δηλώσεις µε επιφύλαξη. Η /νση δε Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης, µετά την ανάρτηση των πράξεων προσδιορισµού φόρου στο λογ/σµό των φορολογουµένων, αποστέλλει ηλεκτρονική ειδοποίηση στη δηλωθείσα διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου. Για την ΠΟΛ. 1085/ απόφαση του Γ.Γ..Ε. µε την οποία κοινοποιούνται οι διατάξεις των άρθρων 1, 3, 6, 7 και 8 του Ν. 4110/2013, θα πρέπει να παρατηρηθούν τα εξής: 1443

160 Επαγγελµατικά Ιούλιος 2014 ΦΕ Κλίµακες φόρου Μισθωτών Συντ/χων Κλίµακα Οικ. Έτους 2014 Κλίµακα Οικ. Έτους 2013 Εσόδηµα Φορ/κός Φόρος Εσόδηµα Φορ/κός Φόρος Ευρώ Συντ.% Ευρώ Συντ.% % % % % 700 Υπερβάλλον 42% % % % Από τα ανωτέρω παρατηρείται η ουσιώδης διαφορά του φόρου, µε τα κλιµάκια οικ. έτους 2014, σε σύγκριση µε τα αντίστοιχα κλιµάκια οικ. έτους Β. Φορολογία εισοδήµατος από µισθώσεις ακινήτων & κινητών αξιών. Τα εισοδήµατα Α κατηγορίας, από µισθώσεις ακινήτων, καθώς και της Γ κατηγορίας, από κινητές Αξίες, που µε την παρακράτηση δεν εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση, µε τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 4 του Νόµου, όπως κοινοποιείται µε την άνω Απόφαση, φορολογούνται µε την παρακάτω κλίµακα: Kλίµακα Εισοδήµατος Ευρώ Συντ.% Φόρος % Υπερβάλλον 33%.. Τα εισοδήµατα, από µισθώσεις ακινήτων και από κινητές Αξίες δεν φορολογούνται αυτοτελώς, µε την ανωτέρω κλίµακα, αλλά αθροίζονται για να υπολογισθεί ο συνολικός φόρος. Γ. Κατάργηση εκπτώσεων από το φόρο και απαλλαγών Με την αναφερόµενη παραπάνω παρ. 6 καταργούνται οι εκπτώσεις από το φόρο για :τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας, Ενοίκιο κύριας κατοικίας, Ενοίκια παιδιών που σπουδάζουν, δίδακτρα φροντιστηρίων, ασφάλιστρα ζωής, δαπάνες ενεργειακής αναβάθµισης ακινήτων, Εισφορές σε Ταµεία Ασφάλισης κ.λ.π. ιατηρείται, όµως, µε την παρ. 7 η έκπτωση 10% από το φόρο, που προκύπτει για τα εισοδήµατα, που φορολογούνται µε την κλίµακα µισθωτών Συντ/χων, οι δαπάνες για ιατρική, νοσοκοµειακή και φαρµακευτική περίθαλψη, κατά το 1444

161 ΦΕ Ιούλιος 2014 Επαγγελµατικά µέρος, που δεν καλύπτονται από Ασφαλιστικά Ταµεία ή Ασφαλιστικές Εταιρείες. Για τις δαπάνες αυτές, ποσοστό 10%, εφόσον υπερβαίνουν το 5% του ατοµικού φορολογουµένου εισοδήµατος, που προέρχεται από το σύνολο των εισοδη- µάτων, που φορολογούνται µε την κλίµακα Μισθωτών Συντ/χων, θα αφαιρεθεί από το φόρο. Το ποσό της µείωσης δεν µπορεί να υπερβεί τα ευρώ. Αξίζει, όµως να διευκρινισθεί ότι ο επιµερισµός των Ιατρικών δαπανών µεταξύ των συλλόγων γίνεται µόνον αν δηλώνεται και από τους δύο συζύγους εισόδηµα από µισθωτές Υπηρεσίες. Σχηµατικά τια τις Ιατρικές δαπάνες οικ. έτους 2014, σε σύγκριση µε του οικ. έτους 2013, παρατίθενται τα κατωτέρω: - Ιατρικές απάνες - Για το Οικ. Έτος 2013 Για ιατρικές δαπάνες αφαιρείται από το φόρο ποσοστό 10% που δεν µπορεί να υπερβεί το ποσό των για το φορολογούµενο. Για το Οικ. Έτος 2014 Για ιατρικές δαπάνες, εφόσον είναι πάνω από το 5% του φορολογούµενου εισοδήµατος, παρέχεται έκπτωση 10%, µέχρι για το φορολογούµενο. Ο επιµερισµός, όµως, των δαπανών αυτών, µεταξύ των συζύγων γίνεται µόνον αν δηλώνεται και από τους δύο συζύγους εισόδηµα από µισθωτές Υπηρεσίες.. Οι.Ο.Υ. Ως Φορολογική Υπηρεσία της Γ.Γ..Ε. αποτελούν και Υπηρεσία της Φορολογικής ιοίκησης. Με τις διατάξεις παρ. 1 εδ. Ε άρθρου 3 του Ν. 4174/2013 (ΦΕΚ 170Α) ως «Φορολογική ιοίκηση νοείται η Γενική Γραµµατεία ηµοσίων Εσόδων». Και µε την Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1257/ άρθρο 1Α απόφαση ως «Υπηρεσία Φορολογικής ιοίκησης ορίζεται κάθε φορολογική και τελωνειακή υπηρεσία της Γενικής Γραµµατείας ηµοσίων Εσόδων, µε αρµοδιότητα την επιδίωξη της είσπραξης των απαιτήσεων του ηµοσίου». Οι ΟΥ εποµένως όπου το 2009 υπηρετούσαν περίπου υπάλληλοι και έχουν αποµείνει υπάλληλοι κάτω από (τα ΝΕΑ ) είναι πλέον Υπηρεσίες Φορολογικής ιοίκησης λόγω αρµοδιότητος και ως τέτοια Υπηρεσία επιβάλλεται πλέον να γίνεται κάθε σχετική αναφορά σε αυτές. Ε. Αναφορικά µε τη διακοπή ενηµέρωσης των Συντ/χων. Στο φυλλάδιο µε τις οδηγίες για τη συµπλήρωση της ήλωσης Φορολογίας Εισοδήµατος οικ. έτους 2014 και στον πρόλογο του Γ.Γ..Ε. αναφέρεται ότι «παρέχονται πληροφορίες για τις βασικές υποχρεώσεις των φορολογουµένων για την υποβολή της δήλωσης και οδηγίες για την συµπλήρωσή της» και ακόµη ότι 1445

162 Επαγγελµατικά Ιούλιος 2014 ΦΕ «σε περίπτωση ασυµφωνίας των στοιχείων (λόγω της προσυµπλήρωσης των δηλώσεων αυτών) είναι προτιµότερο να απευθύνεστε στους φορείς που χορήγησαν τις βεβαιώσεις». Είναι όµως από καιρό τώρα γνωστό ότι ούτε ενηµερωτικά Σηµειώµατα αποστέλλονται στους συν/χους από το Γ.Λ.Κ., το ΕΤΕΑ (ΤΕΑ Υ) και το ΜΤΠΥ, αλλά ούτε και βεβαιώσεις για τη συµπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων. Όλα αυτά µόνον ηλεκτρονικά µπορούν να λάβουν γνώση οι συντ/χοι, µέσω των Φορ/κών Γραφείων, ως και εκείνοι που είναι χρήστες ηλεκτρονικού υπολογιστή. Ο Πρόεδρος Ιωάννης Σκούρας Η Γεν. Γραµµατέας Πόπη ρίτσα 1446

163 ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ó Ýóåéò Η ΣΚΟΠΙΜΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΣΗΣ ΤΟΥ του Γιάννη Κ. Καρούζου ειδικευµένου στο Εργατικό και το Συνδικαλιστικό ίκαιο Προϋπόθεση εγκυρότητας της εργοδοτικής καταγγελίας της συµβάσεως εργασίας αποτελεί η καταβολή προς το µισθωτό της εκ του νόµου προβλεπόµενης αποζηµίωσης απόλυσης. Κατ εξαίρεση του γενικού αυτού κανόνα, προβλέπονται περιπτώσεις κατά τις οποίες δύναται ο εργοδότης να καταγγείλει την εργασιακή σύµβαση και χωρίς να καταβάλει στον απολυόµενο µισθωτό τη νόµιµη αποζηµίωση. Μια εξ αυτών αποτελεί η περίπτωση κατά την οποία, ο µισθωτός έχοντας σαν σκοπό να εξαναγκάσει τον εργοδότη του να τον απολύσει προκειµένου να λάβει την αποζηµίωση απόλυσης, εκδηλώνει αντισυµβατική συµπεριφορά, παραβαίνοντας δολίως (εσκεµµένα) τις συµβατικές του υποχρεώσεις. Καταρχήν, να σηµειωθεί ότι ο νόµος δεν προβλέπει ως λόγο απαλλαγής του εργοδότη από την υποχρέωση του να καταβάλει στον απολυόµενο µισθωτό την αποζηµίωση απόλυσης, την, έστω και βαρεία, εκ µέρους του τελευταίου παράβαση των συµβατικών του υποχρεώσεων. Ωστόσο, νοµολογιακά διαπλάστηκε η εν λόγω απαλλαγή, στην περίπτωση κατά την οποία η αντισυµβατική συµπεριφορά του µισθωτού έχει ως µοναδικό και αποκλειστικό κίνητρο τον εξαναγκασµό του εργοδότη σε καταγγελία της σύµβασης εργασίας του, προκειµένου να λάβει την αποζηµίωση απόλυσης, την οποία δεν θα δικαιούτο αυτός εάν αποχωρούσε οικειοθελώς από την εργασία του. Σηµειωτέον δε ότι, η εν λόγω θέση της νοµολογίας είχε ως σκοπό να καλύψει το κενό που διαπιστώθηκε στην πράξη για ορισµένες ακραίες περιπτώσεις προκλητικής ή έκδηλης αντισυµβατικής συµπεριφοράς εκ µέρους των µισθωτών. 1447

164 Εργασιακές Σχέσεις Ιούλιος 2014 ΦΕ Ειδικότερα, από τα άρθρα 1 και 3 ν. 2112/1920 και 1 και 5 ν. 3198/1955, προκύπτει ότι η καταγγελία από τον εργοδότη σχέσεως εξαρτηµένης εργασίας αορίστου χρόνου είναι έγκυρη, εφόσον γίνει εγγράφως και καταβληθεί στον µισθωτό η νόµιµη αποζηµίωση. Η εν λόγω αποζηµίωση πρέπει να καταβάλλεται ασχέτως από το λόγο που προκάλεσε την καταγγελία, µε εξαίρεση τις περιοριστικά α- ναγραφόµενες στο νόµο περιπτώσεις απαλλαγής του εργοδότη από την εν λόγω υποχρέωσή του (υποβολή µηνύσεως κατά του µισθωτού για αξιόποινη πράξη, α- νώτερη βία). Συνεπώς, ο εργοδότης οφείλει την αποζηµίωση αυτή και όταν κατήγγειλε τη σύµβαση εργασίας για κάθε υπαίτια µη εκπλήρωση ή πληµµελή εκπλήρωση των από τη σύµβαση εργασίας υποχρεώσεων του µισθωτού. Μόνον δε στην περίπτωση όπου ο µισθωτός δεν εκπληρώνει τις συµβατικές του υποχρεώσεις ή εκπληρώνει αυτές πληµµελώς, κακόβουλα, και δη µε αποκλειστικό σκοπό να εξαναγκάσει τον εργοδότη να τον απολύσει για να εισπράξει τη νόµιµη αποζηµίωση, ενδεχοµένως δε και επίδοµα ανεργίας, ο εργοδότης απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποζηµίωσης απόλυσης. Συγκεκριµένα, στην περίπτωση αυτή θεωρείται ότι η ενάσκηση εκ µέρους του µισθωτού της αξιώσεως για λήψη της αποζηµίωσης απολύσεως, α- σκείται καταχρηστικώς υπό την έννοια του άρθρου 281 Αστικού Κώδικα, καθώς θεωρείται ότι υπερβαίνει προφανώς τα όρια, που επιβάλλονται από την καλή πίστη, τα χρηστά ήθη και τον κοινωνικό και οικονοµικό σκοπό του δικαιώµατος. Με άλλα λόγια, σε αυτή την περίπτωση η αξίωση καταβολής της αποζηµιώσεως στον µισθωτό, µολονότι πηγάζει από διατάξεις αναγκαστικού δικαίου, αποκρούεται από τον εργοδότη µε προβολή της ένστασης εκ του άρθρου 281 ΑΚ. Σηµειωτέον δε ότι, η διάταξη του άρθρου 281 ΑΚ αποτελεί διάταξη δηµοσίας τάξεως, διότι αποβλέπει στην πάταξη της κακοπιστίας και της κακοήθειας στις συναλλαγές και απαγορεύει την άσκηση ενός δικαιώµατος, αν αυτή υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονοµικός σκοπός του δικαιώµατος. Εν προκειµένω, ο σκοπός του δικαιώµατος καταβολής στο µισθωτό της αποζηµιώσεως απόλυσης συνίσταται στη λήψη µέτρων προνοίας για τον µισθωτό που καθίσταται άνεργος κατόπιν απόλυσής του µε πρωτοβουλία του εργοδότη. Κατά συνέπεια, η ως άνω αξίωση για αποζη- µίωση, στην περίπτωση που στην πραγµατικότητα η πρωτοβουλία λύσης της εργασιακής σύµβασης ανήκει στον µισθωτό και ο ίδιος δεν αιφνιδιάζεται από την α- πόλυση, αφού την προµελέτησε και την προκάλεσε, αντίκειται προφανώς στην καλή πίστη, στα χρηστά ήθη και στον κοινωνικό και οικονοµικό σκοπό του εν λόγω δικαιώµατος, προς τούτο δύναται να αποκρουστεί η εν λόγω αξίωση από τον εργοδότη µε προβολή της ένστασης καταχρηστικής ασκήσεως του δικαιώµατος. Προκειµένου δε να κριθεί ως καταχρηστική η αξίωση του µισθωτού για καταβολή της αποζηµίωσής του κατά τα ανωτέρω, απαιτείται να αποδειχθεί αφενός ε- πίµεµπτη συµπεριφορά εκ µέρους του, η οποία συνίσταται σε κάθε είδους παράβαση των υποχρεώσεων του, ικανή να προκαλέσει το σοβαρό κλονισµό της δυνατότητας αρµονικής συνεργασίας αυτού µε τους συναδέλφους και τον εργοδότη του, αφετέρου η πρόθεση του να εξαναγκάσει τον εργοδότη να τον απολύσει, ώ- στε να καρπωθεί τη νόµιµη αποζηµίωσή του. Το στοιχείο αυτό της δολιότητας θα 1448

165 ΦΕ Ιούλιος 2014 Εργασιακές Σχέσεις πρέπει να προκύπτει από τη συγκεκριµένη συµπεριφορά του µισθωτού, ενισχύεται δε αυτό από σχετικές ρητές δηλώσεις αυτού, από τις προετοιµασίες του για την απασχόλησή του αλλού, από τη συνέχιση της αντισυµβατικής συµπεριφοράς του παρά τις σχετικές συστάσεις του εργοδότη κλπ. Παράδειγµα τέτοιου καταχρηστικού αιτήµατος για απόληψη της αποζηµίωσης απόλυσης αντιµετώπισε η υπ αριθµ. 408/2008 απόφαση Αρείου Πάγου, η οποία ειδικότερα έκρινε ότι καταχρηστικά αξίωσε την αποζηµίωση εργαζοµένη, η οποία κακοβούλως δεν τηρούσε το προβλεπόµενο από το νόµο οχτάωρο εργασίας, αδικαιολόγητα απουσίαζε από την υπηρεσία της και δεν χρησιµοποιούσε την κάρτα σήµανσης προσέλευσης και αποχώρησης από την εργασία της, προσέρχονταν και αποχωρούσε οπότε εκείνη ήθελε, µε αποκορύφωµα να εργαστεί ένα ολόκληρο έτος µονάχα το 1/3 περίπου του ωραρίου της, µη συµµορφούµενη στις επανειληµ- µένες συστάσεις και παρατηρήσεις των προϊσταµένων της. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η υπ αριθµ. 182/20008 απόφαση Αρείου Πάγου, η οποία έκρινε ότι η ε- πανειληµµένη καθυστέρηση προσελεύσεως εργαζοµένου στην εργασία του, ο ο- ποίος όµως παρέµενε στο χώρο εργασίας του και µετά τη λήξη του ωραρίου του, για να συµπληρώσει το χρόνο καθυστέρησης προσελεύσεώς του, δεν µπορεί να θεωρηθεί ως σκόπιµη πρόκληση, εκ µέρους του, της καταγγελίας της συµβάσεώς του, προκειµένου να εισπράξει τη σχετική αποζηµίωση απόλυσης. Περαιτέρω, κρίθηκε από την υπ αριθµ. 38/2004 απόφαση του Αρείου Πάγου ότι, η απροκάλυπτη και µε ιδιαίτερα προκλητικό τρόπο άρνηση του εργαζοµένου να εκτελέσει την εργασία του, και δη να εξυπηρετήσει τους πελάτες της εργοδότριας εταιρείας του, η αποµόνωσή του από τους συναδέλφους του µε τους οποίους ήταν αναγκαία η συνεργασία για την εκτέλεση της εργασίας του, η αποφυγή κάθε επαφής µε τους εκπροσώπους της εργοδότριας εταιρείας, παρά τις παρακλήσεις των τελευταίων για αρµονική συνεργασία, συνηγορούν στο ότι ο εν λόγω εργαζόµενος είχε αποφασίσει την λύση της συµβάσεως εργασίας του, επεδίωκε δε µε κάθε τρόπο να εξαναγκάσει την εργοδότριά του να τον απολύσει για να εισπράξει την αποζηµίωση απολύσεως. Πέραν δε της παντελούς άρνησης εκ µέρους του εργαζοµένου για εκτέλεση της εργασίας του, έχει κριθεί από τα δικαστήρια, ότι, και οι εκ µέρους του εργαζοµένου παραλείψεις στο αντικείµενο εποπτείας και ευθύνης του, σε συνδυασµό µε την άρνηση αποδοχής συστάσεων και υ- ποδείξεων από τον εργοδότη του κατ ενάσκηση του διευθυντικού δικαιώµατος, και το προκλητικό ύφος των διαµαρτυριών του, καταδεικνύουν κατευθυνόµενη προς απόλυση, αντί της διατηρήσεως της σχέσεως εργασίας, σκόπιµη συµπεριφορά του µισθωτού. Έχει επίσης κριθεί ότι, η οριστική άρνηση του µισθωτή να εκτελέσει την εργασία του και γενικά η οριστική ή για µεγάλο χρονικό διάστηµα (τεσσάρων ή πέντε µηνών) αποχή του από την εργασία του αποτελεί σιωπηρή δήλωση για λύση της εργασιακής συµβάσεως, εφόσον βέβαια δεν οφείλεται σε άλλους λόγους ανεξαρτήτους της θελήσεως του, όπως ασθένεια, στράτευση κλπ. (υπ αριθµ. 289/2000 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλ.). Σε γενικές γραµµές, µπορούµε να αναφέρου- µε ότι, περιπτώσεις αντισυµβατικής συµπεριφοράς εργαζοµένου αποτελούν η 1449

166 Εργασιακές Σχέσεις Ιούλιος 2014 ΦΕ άρνηση εκτέλεσης της εργασίας του, οι παράνοµες και υπαίτιες ενέργειες και παραλείψεις αυτού, οι συχνές αυθαίρετες απουσίες του, η µη υπακοή του στις εντολές του εργοδότη του ή του εκπροσώπου του, η µη τήρηση του συµβατικού του ωραρίου, η επίδειξη ανάρµοστης και αντισυµβατικής συµπεριφοράς κλπ. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να τονίσουµε ότι, σε περίπτωση καταγγελίας της συµβάσεως εργασίας εκ µέρους του εργοδότη λόγω υπαίτιας µη εκπλήρωσης ή πληµµελούς εκπλήρωσης εκ µέρους του εργαζοµένου των εκ της συµβάσεως εργασίας υποχρεώσεων του, ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει στον απολυόµενο την νόµιµη αποζηµίωση, εάν δεν προκύπτει, ή σε κάθε περίπτωση δε δύναται να αποδειχθεί, η πρόθεση του µισθωτού να καταγγελθεί η σύµβασή του προκειµένου να λάβει την αποζηµίωση απόλυσης. Ειδικότερα, εάν ο µισθωτός παραβαίνει την εκ του νόµου υποχρέωσή του (άρθρο 652 ΑΚ) περί επιµελούς εκτέλεσης της εργασίας που του έχει ανατεθεί, και αρνείται να συµµορφωθεί στις εντολές του εργοδότη του ή παραµελεί την εκτέλεση των καθηκόντων του, δεν µπορεί να συναχθεί ότι η αντισυµβατική αυτή συµπεριφορά τους υποδηλώνει, χωρίς άλλο περιστατικό, σιωπηρή βούληση του να λύσει την εργασιακή σύµβαση, αλλά πρέπει περαιτέρω να υπάρχει και δολία συµπεριφορά του. Με άλλα λόγια, εάν ο µισθωτός συµπεριφέρεται αντισυµβατικά, η µόνη διέξοδος για τον εργοδότη που επιθυ- µεί να λύσει την εργασιακή σχέση, είναι να προβεί σε νοµότυπη απόλυση του, δηλαδή να του κοινοποιήσει έγγραφη καταγγελία της εργασιακής του συµβάσεως και να καταβάλει τη νόµιµη αποζηµίωση, εκτός αν η παράβαση των συµβατικών υποχρεώσεων του µισθωτή γίνεται σκόπιµα και µε πρόθεση να εξαναγκασθεί ο εργοδότης να τον απολύσει, για να λάβει την ανωτέρω αποζηµίωση). Κατόπιν των ανωτέρω, είναι προφανές ότι, το θέµα της υπαίτιας παράβασης των υποχρεώσεων του µισθωτού, λόγω της εκ µέρους του επιδίωξης της απόλυσής του, και της συνεπεία αυτής καταβολής προς αυτόν της αποζηµίωσης, δυσχερώς αποδεικνύεται στην πράξη. Προς τούτο δε είναι αναγκαίο, προτού ο εργοδότης θεωρήσει ότι λύθηκε η σύµβαση εργασίας συνεπεία της εκ µέρους του µισθωτού δόλιας παραβίασης των υποχρεώσεων του, να κατέχει θετικές αποδείξεις της εν λόγω αντισυµβατικής συµπεριφοράς του µισθωτού, διαφορετικά αντι- µετωπίζει τον κίνδυνο να κριθεί από τα δικαστήρια, όπου και ενδεχοµένως θα καταφύγει ο εργαζόµενος, άκυρη (καταχρηστική) η γενόµενη απόλυση, υποχρεού- µενος ακολούθως στην καταβολή µισθών υπερηµερίας. Σε κάθε δε περίπτωση κρίνεται σκόπιµο, προτού ο εργοδότης θεωρήσει ότι καταγγέλθηκε η σύµβαση εργασίας συνεπεία της εκ µέρους του µισθωτού αντισυµβατικής συµπεριφοράς, να κοινοποιήσει σε αυτόν εξώδικη πρόσκληση, µε την οποία αφενός να του συνιστά την ακριβή εκπλήρωση των συµβατικών του υ- ποχρεώσεων, αφετέρου να αναφέρει ότι, εάν εξακολουθήσει η εν λόγω αντισυµβατική συµπεριφορά, θα θεωρηθεί το γεγονός αυτό σαν λύση της εργασιακής συµβάσεως εκ µέρους του. Και τούτο διότι, πριν τη λύση της εργασιακής συµβάσεως, σκόπιµο είναι ο εργοδότης να εξαντλήσει όλα τα µέσα που επιβάλλει η καλόπιστη εκτέλεση της συµβάσεως, προκειµένου να παύσει να συµπεριφέρεται α- ντισυµβατικά ο εργαζόµενος. 1450

167 Περιεχόμενα Ιούλιος 2014 Τεύχος 775 Φορολογικό Ημερολόγιο Αύγουστος η ημέρα Σεπτεμβρίου Εγχειρίδιο ερωτήσεων - απαντήσεων u ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ u ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ u ΤΕΛΩΝ & ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ u ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ u ΜΗΤΡΩΟΥ u ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ Άρθρα Μελέτες Συμμετέχουσες: Βασιλική Κολοβού - Αρχοντούλα Μαυρομάτη Διαδικασίες είσπραξης στη ΣΟΥΗΔΙΚΗ Φορολογική Διοίκηση [Fiscalis meeting στο Örebro της Σουηδίας, Οκτωβρίου 2013] Φορολογία Εισοδήματος ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1164/ : Εκκαθάριση τροποποιητικών δηλώσεων Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων και Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1166/ : Διευκρινίσεις ως προς τις εξαιρέσεις από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης οικονομικού έτους Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1168/ : Συμπλήρωση της ΠΟΛ 1119/2014 ΑΥΟ (ΦΕΚ Β 1035/ ) ως προς τον προσδιορισμό του χρόνου κτήσης ακίνητης περιουσίας και καθορισμός τιμής κτήσης σε ειδικές περιπτώσεις που δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστούν για την εφαρμογή του άρθρου 41 του ν. 4172/

168 Περιεχόμενα Ιούλιος 2014 ΦΕ Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1169/ : Παράταση προθεσμίας υποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους YΠΟΙΚ Δ12Β ΕΞ 2014/ : Φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος από ακίνητα που αποκτά κοινωφελές ίδρυμα, σε περίπτωση ανέγερσης ακινήτου με δαπάνες του μισθωτή σε έδαφος του οποίου την κυριότητα έχει ο εκμισθωτής, πριν από την έναρξη ισχύος των διατάξεων του νέου Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013) YΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1174/ : Διευκρινήσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 19 του Κ.Φ.Δ. (ν.4174/2014) κατά την υποβολή εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικών ετών 2013 και προηγούμενα ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1177/ : Μεταβολή κατοικίας ή διαμονής. Εφαρμογή των διατάξεων του ν. 2238/1994 και του ν.4174/ ΥΠΟΙΚ Δ12Α ΕΞ 2014/ : Διευκρινήσεις σχετικά με τον υπολογισμό προστίμων εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, οικονομικού έτους Ισχύουσες Ισοτιμίες Iσχύουσες Ισοτιμίες Εξωτερικών Συναλλαγμάτων έναντι ευρώ από έως Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Β.Σ.) ΥΠΟΙΚ Δ15Α / : Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Προσδιορισμός υποχρεώσεων ως προς την τήρηση του λογαριασμού ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1162/ : Τρόπος έκδοσης φορολογικών στοιχείων, για την είσπραξη του αντιτίμου των διοδίων, με τη χρήση ηλεκτρονικών φορητών πομπών A.Y.O. ΠΟΛ. 1175/ : Παράταση χρόνου υποβολής των συγκεντρωτικών καταστάσεων για τις συναλλαγές του ημερολογιακού έτους A.Y.O. ΠΟΛ. 1176/ : Τροποποίηση της απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ. 1022/ (ΦΕΚ 179 Β ) «Υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, για διασταύρωση πληροφοριών», όπως ισχύει

169 ΦΕ Ιούλιος 2014 Περιεχόμενα Θέματα Ελέγχου & Δημοσίων Εσόδων Α.Υ.Ο. ΔΕΛ Α ΕΞ 2014/ : Εξαίρεση από την υποβολή στη ΔΟΥ συμφωνητικών που καταρτίζονται μεταξύ της εταιρείας ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Α.Ε. με Α.Φ.Μ και των συνδρομητών-πελατών της και αφορούν την εξυπηρέτηση αυτών μέσω της Αττικής Οδού ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1167/ : Κοινοποίηση των διατάξεων των Κ.Υ.Α. Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών 18109/ (ΦΕΚ Β 1215) και 34637/ (ΦΕΚ Β 2183) και παροχή σχετικών οδηγιών ΥΠΟΙΚ ΔΕΣ /ΕΞ2014/ : Παράταση προθεσμίας για την εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης διακοπής επιχειρηματικής δραστηριότητας, πέραν του έτους, βάσει του πραγματικού χρόνου διακοπής Δημόσια Περιουσία ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1091/Δ / : Καταβολή επί πλέον ανταλλάγματος από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1128/Δ10Β 2627/ΕΞ 2014/ : Τοποθέτηση και χρήση πλωτής εξέδρας ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1129/Δ10Β 3233π.ε./ΕΞ 2014/ : Συμμετοχή σε αυτοψίες ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1139/ : Καταβολή ανταλλάγματος από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ.1151/ : Ίδρυση και λειτουργία Υδατοδρομίων ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1155/ : Εισηγήσεις των Κτηματικών Υπηρεσιών προς τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για παραχωρήσεις χώρων Αιγιαλού - Παραλίας ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1160/Δ10Β 3352/ΕΞ2014/ : Απευθείας παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίαςαπό τις Κτηματικές Υπηρεσίες ΥΠΟΙΚ ΠΟΛ. 1161/Δ10Β 3362/ΕΞ2014/ : Προσδιορισμός ανταλλάγματος για την κατασκευή προβλητών ή άλλων έργων ΥΠΟΙΚ Δ10Β 3918/ΕΞ 2014/ΠΟΛ. 1163/ : Ενημέρωση σχετικά με τις διατάξεις της πρώτης παραγράφου του άρθρου 40 του ν. 4256/2014 «Τουριστικά Πλοία και άλλες διατάξεις

170 Περιεχόμενα Ιούλιος 2014 ΦΕ Δ/νση Οργάνωσης ΥΠΟΙΚ Δ6Δ ΕΞ 2014/ : Παρέχονται οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.4231/2014 (Α 19) «Κύρωση της Σύμβασης που απαλλάσσει από την επικύρωση ορισμένες πράξεις και έγγραφα» Δ6Α ΕΞ 2014/ : Καθορισμός του χρόνου έναρξης λειτουργίας των Γραφείων Εσωτερικών Υποθέσεων Τμημάτων της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων και της Υποδιεύθυνσης αυτής Δ6Δ ΕΞ 2014/ : Παρέχονται διευκρινίσεις σε θέματα που αφορούν στο κύρος των αλλοδαπών δημοσίων εγγράφων, που προσκομίζονται από τους ενδιαφερόμενους στις Δ.Ο.Υ Επαγγελματικά ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΕΦΟΡΙΑΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ Απαντήσεις στα εύλογα και δικαιολογημένα ερωτήματα Συνταξιούχων μας που ερωτούν για την φετινή αύξηση του φόρου εισοδήματός τους κ.α. σχετικά Εργασιακές Σχέσεις Η ΣΚΟΠΙΜΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΣΗΣ ΤΟΥ

171 1455

172 Πολυγραφημένες Ιούλιος 2014 ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Κ.Φ.Α.Σ.) ΠΟΛ (Περιουσία) ΠΟΛ (Εισόδημα) ΠΟΛ (Εισόδημα) ΠΟΛ (Δ. Έσοδα) ΠΟΛ (Εισόδημα) ΠΟΛ (Εισόδημα) ΠΟΛ (Εισόδημα) ΠΟΛ (Κεφάλαιο) ΠΟΛ (Κ.Φ.Α.Σ.) ΠΟΛ (Εισόδημα) [ Συνδρομές 2014 ] Εφοριακοί υπάλληλοι...35 ευρώ Δικηγόροι-Λογιστές...55 ευρώ Λοιπές Επιχειρήσεις (Ο.Ε., Ε.Ε. Ε.Π.Ε.)...80 ευρώ Ανώνυμες Εταιρείες ευρώ Οργανισμοί - Τράπεζες ευρώ Τιμή τεύχους...7 ευρώ Εισπράκτορες «Φ.Ε.»: α) Μητσάκος Νικήτας του Γεωργίου, β) Ψεύτης Βασίλειος του Ελευθερίου