ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ВАЗИРЛИГИ РЕСПУБЛИКА ТАЪЛИМ МАРКАЗИ КИМЁ ФАНИДАН УЗВИЙЛАШТИРИЛГАН ЎҚУВ ДАСТУРИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ БЎЙИЧА ТАВСИЯЛАР

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ВАЗИРЛИГИ РЕСПУБЛИКА ТАЪЛИМ МАРКАЗИ КИМЁ ФАНИДАН УЗВИЙЛАШТИРИЛГАН ЎҚУВ ДАСТУРИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ БЎЙИЧА ТАВСИЯЛАР"

Transcript

1 ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ВАЗИРЛИГИ РЕСПУБЛИКА ТАЪЛИМ МАРКАЗИ Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими ҳамда Олий ва ўрта махсус касб-ҳунар таълими вазирликларининг 200 йил июндаги қўшма ҳайъат мажлиси қарори билан тасдиқланган КИМЁ ФАНИДАН УЗВИЙЛАШТИРИЛГАН ЎҚУВ ДАСТУРИНИ ЖОРИЙ ЭТИШ БЎЙИЧА ТАВСИЯЛАР ТОШКЕНТ-200

2 2

3 МУНДАРИЖА. Кириш синф Кимё фанида ўқув дастурига киритилган ўзгартиришлар бўйича тавсиялар дарс. Кимёнинг асосий тушунчалари бобига доир масалалар ечиш) синф Кимё фанида ўқув дастурига киритилган ўзгартиришлар бўйича тавсиялар дарс. «Оксидланиш-қайтарилиш реакцияларига оид масалалар ечиш» дарс. «Электролитик диссоциланиш назарияси» мавзуси бўйича масалалар ечиш синф Кимё фанида ўқув дастурига киритилган ўзгартиришлар бўйича тавсиялар дарс-«Углерод ва карбонат кислоталар мавзуси юзасидан масала ва машқлар ечиш дарс. Металларнинг электрокимёвий кучланиш қатори. Металл богланиш дарс. Ўтилган мавзулр юзасидан тестлар ечиш дарс. Ишқорий металлар. Натрий ва калийнинг физик кимёвий хоссалари ва энг муҳим бирикмалари юзасидан масалалар ечиш дарс. Натрий ва калийнинг кимёвий хоссалари ва энг муҳим бирикмалари мавзусини мустаҳкамлашга доир лаборатория иши бўйича тажрибавий масалалар ечиш юзасидан қўшимча топшириқлар дарс. Ишқорий ер металлари-кальций ва магнийнинг физик кимёвий хоссалари ва энг муҳим бирикмалари» мавзусини мустаҳкамлаш бўйича тажрибавий масалалар ечиш 2 3

4 4. 36-дарс. Алюминийнинг хоссалари ва ишлатилиши, оксид ва гидроксидлари, амфотерлик хоссалари мавзусини мустаҳкамлаш бўйича масала ва машқлар ишлаш дарс. Ёнаки гуруҳ металлари - мис, олтин, кумушнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, аҳамияти ва айрим хоссалари дарс. Ёнаки гуруҳ металлари. Бериллий, барий, рухнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, олиниши ва айрим бирикмалари дарс. Ёнаки гуруҳ металлари- қалай, қўрғошин, хром, марганецнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, олиниши ва айрим бирикмалари дарс. Тўйинмаган углеводородларнинг ишлатилиш соҳалари мавзусини мустаҳкамлашга бўйича қўшимча маълумотлар Кимё фанида ўқув дастури асосидаги ТАҚВИМ-МАВЗУ РЕЖА 32 4

5 Кириш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 999- йил 6- августдаги 390-сонли қарори билан тасдиқланган Умумий ўрта таълимнинг Давлат таълим стандартлари берилган шарҳлар йилларда Мактаб таълимини ривожлантириш Давлат умуммиллий дастури доирасида қайта кўриб чиқилди. Таҳлиллар асосида Давлат таълим стандартлари бўйича ўқувчилар ўзлаштириши лозим бўлган билим, кўникма ва малакалар бир-биридан ажратилди ҳамда синфлар кесимида алоҳида-алоҳида белгилаб берилди. Баркамол авлод йили Давлат дастури ҳамда Ўзбекистон Республикаси Президенти Давлат маслаҳатчиси хизмати ва Вазирлар Маҳкамаси Таълим, соғлиқни сақлаш, ижтимоий муҳофаза, ахборот тизимлари ва телекоммуникасиялар комплексининг 200- йил 7- мартдаги қўшма йиғилиши баёнида белгиланган вазифалар ижросини таъминлаш мақсадида, юқори касб маҳоратига эга ўқитувчилар, етакчи олим ва мутахассисларни жалб этган ҳолда, барча йўналишлар бўйича ишчи гуруҳлари тузилди. Мазкур ишчи гуруҳлар томонидан умумий ўрта ва ўрта махсус, касбҳунар таълимининг Давлат таълим стандартлари, ўқув дастурлари ва дарсликлари узвийлиги, узлуксизлиги ҳамда ўқувчиларнинг ёш ва психофизиологик хусусиятларига мослиги икки босқичда таҳлил қилинди. Биринчи босқичда (горизонтал таҳлил) умумий ўрта таълимда ўқитиладиган 24 та ўқув фани бўйича ДТС, ўқув дастури ва дарслик мазмуни синфлар кесимида таҳлил қилиниб, тегишли хулоса ва таклифлар тайёрланди. Иккинчи босқичда (вертикал таҳлил) ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасаларида ўрганилиши давом этадиган 7 та умумтаълим фанлари, жумладан, кимё фани бўйича умумий ўрта ва ўрта махсус таълимнинг Давлат таълим стандартлари, ўқув дастурлари узвийлик ва узлуксизлик жиҳатидан таҳлил қилиниб, ўқувчиларнинг таълим босқичларида эгаллашлари лозим бўлган билимларининг ҳажми оптималлаштирилди. Жумладан, ишчи гуруҳлар хулосалари ва таҳлиллари, илмий методик Кенгаш тавсиялари асосида умумий ўрта таълим мактабларининг 7-9-синфларида кимё фанидан жами 9 соатга тегишли ҳажмдаги 9 та мавзудаги тушунча ва маълумотлар оптималлаштирилди. Шундан, 9 соат мавзуга тегишли билимлар мураккаб деб топилиб, мазкур 9 та мавзудаги билимлар касб-ҳунар коллежлари ва академик лицей ўқувчилари ёшига хослиги сабабли умумий ўрта таълим дастуридан чиқарилди. Чиқарилган 9 соат ҳисобидан 7,8,9-синф ўқув дастурига қўшимча соатлар ажратилди. Қуйида кимё фанидан узвийлаштирилган ўқув дастурини амалга жорий этиш бўйича тавсиялар ва материаллар берилган. 5

6 7-синф Кимё фанидан ўқув дастурига киритилган ўзгартиришлар бўйича тавсиялар ) Тақвим-мавзу режадаги 25-дарс-«Кимёнинг асосий тушунчалари бобига доир масалалар ечиш» бўйича машғулот амалдаги дарсликнинг 47- бетидаги «Кимёвий реакцияларнинг турлари. Кимёвий энергия» мавзуси охирида берилган «Эндотермик ва экзотермик реакциялар»га тегишли ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 48-бетидаги «Эндотермик ва экзотермик реакциялар» мавзуси ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвиммавзу режадаги 25-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 25-дарс. Кимёнинг асосий тушунчалари бобига доир масалалар ечиш Топшириқ: Нисбий ва абсолют масса, кимёвий формула, моль, модда миқдори топиш, модданинг массаси аниқ бўлганда ундаги модда миқдорини ёки модда миқдори берилганда унинг массасини, элементларнинг валентликлари маълум бўлса, ташкил топган модданинг формуласини тузиш. -масала. Кислороднинг нисбий атом массаси 5,999 га тенг. Кислород атомининг ҳақиқий массасини топинг. Ечиш. Атомларнинг ҳақиқий массасини қуйидагича топилади: m=a (r) m.a.b=5,999, =26, г жавоб: 26, г. 2-масала. Кальций нитрат тузининг моляр массасини ва унинг 8,2 грамидаги кальций нитратдаги модда миқдори ҳамда молекулалар сонини ҳисобланг. Ечиш. ) кальций нитрат Ca(NO 3 ) 2 ни моляр массасини ҳисоблаш. Mr(Ca(NO 3 ) 2 )=40+2(4+6 3)=64 2) 8,2 гр Ca(NO 3 ) 2 даги модда миқдори m 8,2 η / Ca( NO3 ) 2 / = = = 0, 05 mol M 64 3) 8,2 гр Ca(NO 3 ) 2 даги молекулалар сони: 8,2 гр Ca(NO 3 ) 2 0,05 моль моль Ca(NO 3 ) 2 да 6, та молекула бор. 0,05 молдаги молекулалар сони x моль 6

7 6, ,05 = 0, та ёки 3, та жавоб: 64 г, 0,05 моль, 0, та 3-масала.0,25 моль мис (II)-оксидда нечта молекула бўлади? 4-масала. 49 г сульфат кислотадаги модда миқдорини ҳисоблаб топинг. 5-масала. 9, 6 кг фосфат кислотадаги молекулалар ва кислород атоми сонини ҳисобланг. 6-масала. Хром уч, кислород икки валентлик эканлигидан фойдаланиб хром (III)-оксиднинг формуласини ёзинг. Уйга вазифа: Берилган кимёвий формуладан фойдаланиб шу модда таркибига кирган элементнинг валентлигини топиш. Қуйидаги бирикмалардаги элементларнинг валентлигини аниқланг. As 2 O 5, Cu 2 O, TeO 3, H 2 Se, Cl 2 O 7, KH. 7

8 8-синф Кимё фанида ўқув дастурига киритилган ўзгартиришлар бўйича тавсиялар )Тақвим-мавзу режадаги 29-дарс «Оксидланиш-қайтарилиш реакцияларига оид масалалар ечиш» бўйича машғулот амалдаги дарсликнинг «Оксидланиш-қайтарилиш реакциялари тенгламаларини тузиш» мавзусидаги оксидланиш-қайтарилиш реакцияларининг турлари (ички молекуляр оксидланиш-қайитарилиш ва диспропорцияланиш реакциялари) тушунчалари ўрнига ажратилган вақт ҳисобидан ташкил этилади. «Оксидланиш-қайтарилиш реакциялари тенгламаларини тузиш» мавзусини (93-бет) такрорлаш дарсига сингдириб ўрганилади. Тақвиммавзу режадаги 29-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 29- дарс. «Оксидланиш-қайтарилиш реакцияларига оид масалалар ечиш». Электрон баланс усули билан реакция тенгламасига коеффициентлар танлаш. -мисол. Калий перманганатни кислотали муҳитда темир (II)-сульфат тузи билан реакциясининг тенгламаси учун коеффициентлар танланг.. Реакция тенгламасини ёзилади. K MnO 4 + F eso 4 + H 2 SO 4 K 2 SO 4 + MnSO 2 + Fe 2 ( SO 4 ) 3 + H 2 O 2. Оксидланиш даражаси ўзгарган элементларни оксидланиш даражаларини ёзилади K M n O + F e SO 4 + H SO K SO + M n SO + F e 2 ( SO4 ) 3 + H 2O Оксидловчи Mn + 7 KMnO ) ва қайтарувчи Fe + 2 FeCl ) ларнинг электрон ( 4 схемаларини тузиб олинади. 2 Mn 5 2Fe e Mn 2e 2Fe ( 2 4. Оксидловчи модда олдига 2 ва қайтарилган модда олдига 5 коэффициент қўйилади ва тенгламани тенгланади. 2 K MnO4 + 0F eso 4 + 8H 2SO4 K 2SO4 + 2MnSO2 + 5Fe2 ( SO4 ) 3 + 8H 2O 2-мисол. FeS 2 +HNO 3 реакциясини давом эттиринг ва электрон баланс усули билан тенгланг.. + HNO = Fe( NO + H SO + NO + H O FeS2 3 3)

9 F e S 2 + H N O = F e( NO ) + H S O + N O + H O Oксидловчи N ( HNO 3 ) 5 Fe 2S N e 4e + 3e Fe + 3 2S N ҳамда иккита қайтарувчи Fe ва S ( FeS ) Схемага мос коэффицентлар танланади. FeS 2 + HNO3 = Fe( NO3 ) 2 + H 2SO4 + 5NO + H 2O 5. Тенглама тенглаштирилади FeS HNO3 = Fe( NO3 ) 2 + 2H 2SO4 + 5NO + 2H 2O 3-мисол. Қуйидаги схемалар билан борадиган реакцияларни тўлиқ молекуляр тенгламаларини тузинг. Оксидловчи ва қайтарувчиларни кўрсатинг.. Al+H 2 SO 4 Al 2 (SO) 3 +H 2 2. J 2 +HNO 3 HJO 3 +NO 3. CaH 2 +H 2 O Ca(OH) 2 +H 2 4. FeS 2 +HNO 3 Fe(NO 3 ) 3 +NO+H 2 SO 4 Уйга вазифа: Қуйидаги реакцияларни тўлиқ молекуляр тенгламаларини тузинг. Оксидловчи ва қайтарувчиларни кўрсатинг.. (NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 N 2 +Cr 2 O 3 + H 2 O 2. H 2 S+H 2 O 2 H 2 SO 4 +H 2 O 3. KMnO 4 +HNO 2 +H 2 SO 4 MnSO 4 +HNO 3 +K 2 SO 4 4. Cu+ H 2 SO 4 CuSO 4 +SO 2 5. Zn +HNO 3 Zn(NO 3 ) 2 +NH 4 NO 3 6. K 2 Cr 2 O 7 +CrCl 2 +H 2 SO 4 Cr 2 (SO 4 ) 3 +KCl+HCl+H 2 O 2) Тақвим-мавзу режадаги 36-дарс «Электролитик диссоциланиш назарияси» боби масала машқларини ечиш бўйича иккинчи машғулот амалдаги дарсликнинг бетидаги «Квант сонлар» ҳақидаги тушунчалар учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликдаги «Энергетик поғоначалар» бобидаги «Атомда электронларнинг энергетик поғоначалар бўйича жойланиши (квант сонлар)» мавзуси ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Дарсликдаги (6 бет) 9

10 «Электролитик диссоцийланиш назарияси» га тегишли масала, мисоллар такрорлаш дарсига сингдирилиб ўрганилади. Тақвим-мавзу режадаги 36- дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 36-дарс. «Электролитик диссоциланиш назарияси» мавзуси бўйича мисол, масалалар ечиш. Диссоциланиш константаси AB A + +B - ; реакция учун K= [ A ] [ B ] + _ + бунда: [ ] _ A va [ ] [ AB] B A + ва B - ионларининг мувозонат вақтидаги концентрациялари. [ AB] - электролитнинг мувозонат вақтидаги концентрацияси. Жуда кучсиз электролитлар учун : K=Cα 2 K бундан α = ёки C= C α 2 K=диссоциланиш константаси. C=электролитни (жуда кучсиз) концентрацияси α=диссоциланиш даражаси. Кучли асос ва кучсиз кислотадан ҳосил бўлган тузлар (KNO 2, Na 2 CO 3,K 2 S ) Сувда эритилганда гидролизланади. Na 2 CO 3 +HOH 2Na + +HCO - 3+OH - Бундай тузларнинг сувдаги эритмаси ишқорий муҳитга эга бўлади. Кучсиз асос ва кучсиз кислотадан ҳосил бўлган тузлар(zncl 2, Al 2 (SO 4 ) 3,Cu(NO 3 ) 2 ) сувда эритилганда гидролизланади. ZnCl 2 +HOH ZnOH + + 2Cl - + H + Бундай тузларнинг гидролизланишидан муҳит кислотали бўлади. Кучсиз асос ва кучсиз кислотадан ҳосил бўлган тузлар (NH 4 ) 2 CO 3, HCOONH 4, Cr 2 S 3 ) гидролизланганда ҳосил бўлган янги асос ва кислотани кучига қараб муҳит турлича бўлади. Яъни гидролиз охиригача боради. CH 3 COONH 4 +H 2 O CH 3 COOH+NH 4 OH (CH 3 COO - +NH 4 + +H 2 O CH 3 COO+NH 4 OH) Жуда кучсиз асос ва жуда кучсиз кислотадан ҳосил бўлган тузларнинг гидролизи охиригача содир бўлади. Cr 2 S 3 +6H 2 O Cr(OH) 3 + H 2 S бундай холларда эритмани муҳити гидролиз натижасида ҳосил бўлган кислота ва асоснинг кучига қараб кучсиз кислотали ёки кучсиз ишқорий бўлади. Кучсиз асос ва кучсиз кислотадан ҳосил бўлган тузлар гидролизланмайди. K 0

11 -масала. Қуйидаги моддаларни диссоциланиш тенгламасини ёзинг: Na 2 SO 4, HNO 3, KOH, CH 3 COOH. ечиш: ) Na 2 SO 4 <=> 2Na SO 4 2) HNO 3 <==> H NO 3 3) KOH <==> K + + OH - 4) CH 3 COOH <==> CH 3 COO - + H + 2-масала. Қуйидаги тузларнинг гидролизланиш жараёни тенгламаларини ёзинг: Ni(NO 3 ) 2, Na 2 CO 3, Al 2 S 3. Ечиш: ) Ni(NO 3 ) 2 тузини гидролизи Ni(NO 3 ) 2 тузи кучсиз асос ва кучли кислотадан ҳосил бўлган Ni(OH) > Ni(NO 3 ) 2 < HNO 3 Кучсиз асос кучли бир негизли кислота Ni NO3 + H 2O( H + OH ) NiOH + 2NO + H Қисқа ионли тенгламаси Ni 2+ + H 2 O <==> NiOH + + H + Эритмада H + ионлари бўлганлиги учун муҳит кислотали. Реакция маҳсулоти: Ni(OH)NO 3 ва HNO 3. 2) Na 2 CO 3 тузини гидролизи. Na 2 CO 3 тузи кучли асос ва кучсиз кислотада ҳосил бўлган. NaOH > Na 2 CO 3 < H 2 CO 3 Кучли асос кучсиз икки негизли кислота тўлиқ ионли тенгламаси: Na + CO3 + H 2O( H + OH ) HCO3 + 2Na + OH Қисқа ионли тенгламаси: CO H 2O HCO + OH Эритмада OH - ионлари осил бўлгани учун эритмани муҳити ишқорий, реакция маҳсулоти: NaHCO 3 + NaOH. 3) Al 2 S 3 тузини гидролизи. Al 2 S 3 тузи сувда парчаланиб Al(OH) 3 ва H 2 S ни ҳосил қилади. Бу қайтмас реакцияди. Al 2 S 3 + 6H 2 O = 2Al(OH) 3 + 3H 2 S Демак, бундай тузларни ион алмашиниш реакциялари ёрдамида олиб бўлмайди. Чунки олинган туз сувли эритмада тўлиқ гидролизланиб кетади.

12 3-масала. Алюминний хлорид, калий карбонат, натрий хлорид тузларининг гидролизланиш реакциясини молекуляр, ионли кўринишда ёзинг. Эритмани муҳити қандай бўлади? 4-масала. Алюминий сульфат тузининг охиригача гидролизланиши учун нима ҳалақит қилади. Сабабини реакция тенгламаларида ёзиб тушунтиринг. Уйга вазифа: Дарсликнинг 7 бетидаги ва қуйида берилган масалаларни ечиш.. Темир (III)- хлорид тузини гидролизланишини қандай омиллар кучайтиради? 2. Cа 3 Р 2, Al 2 С 3 ва CаC 2 ларни гидролизланиш реакция тенгламаларини ёзинг. 3. Литий карбонат, темир(iii)- сульфат тузлари гидролизланганда эритма муҳити қандай бўлади? 2

13 9-синф Кимё фанида ўқув дастурига киритилган ўзгартиришлар бўйича тавсиялар ) Тақвим-мавзу режадаги 3-дарс-«Углерод ва карбонат кислоталар мавзуси юзасидан масала ва машқлар ечиш» бўйича машғулот амалдаги дарсликнинг «Органик бирикмалар» бобининг «Метан» мавзусидаги «Циклоалканлар» ҳақидаги тушунчалар учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 4-бетидаги «Циклоалканлар» мавзуси ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвим-мавзу режадаги 3-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 3-дарс. Углерод ва карбонат кислоталар мавзуси юзасидан масалалар ечиш. -масала. Ёқилғи учун мактаб қозонхонасига келтирилган кўмирни анализ қилиш мақсадида унинг 8 г миқдори ёндирилди. Натижада 0,64 л карбонат ангидрид (н.ш.да ўлчанган) ҳосил бўлди. Агар олинган газ назарий жиҳатдан олиниши мумкин бўлган миқдорга нисбатан 95% ни ташкил этган бўлса, келтирилган кўмирни неча фоизи соф углерод бўлганлигини аниқланг? 2-масала. 060 г 2% ли натрий карбонат эритмасига 4,3 г Nа 2 CO 3 0H 2 O кристалгидрати эритилди. Ҳосил бўлган эритмани фоиз концентрациясини аниқланг. 3-масала. 27 г кристалл содадан 0% li Nа 2 CO 3 эритмасини олиш учун неча гр сув қўшиш керак? 4-масала. Қуйидаги ўзгаришларни амалга ошириш учун зарур бўладиган реакция тенгламаларини ёзинг: ) C CO CO 2 Nа 2 CO 3 CаCO 3 Уйга вазифа: Дарсликнинг 38-бетидаги мустақил ечиш учун масала ва машқларни ечиш. 3

14 2) Тақвим-мавзу режадаги 22-дарс - «Металларнинг электрокимёвий кучланиш қатори. Металл боғланиш» бўйича машғулот амалдаги дарсликнинг «Тўйинмаган углеводородларнинг кимёвий хоссаларигалогенланиши, гидрогенланиши» мавзуси учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 9-бетидаги 40-дарс- «Тўйинмаган углеводородларнинг кимёвий хоссаларидан галогенланиши, гидрогенланиши» ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвим-мавзу режадаги 22-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 22-дарс. Металларнинг электрокимёвий кучланиш қатори. Металл боғланиш Бир метални бошқа металлар уларнинг бирикмаларидан сиқиб чиқариш қобилиятини рус олими Н.НБекетов батафсил ўрганиб чиққан. У металларни сиқиб чиқариш қаторига жойлаштирди ва уларнинг орасида водороднинг ўрнини қуйидаги жадвал асосида кўрсатиб берди. Н.НБекетовнинг металларнинг электроманфийлик кучланиш қатори: Li, Pb, K, Bа, Cа, Nа, Mg, Аl, Mn, Zn, Cr, Fe, Co, Ni, Sn, Pb, H 2, Sb, Bi, Cu, Hg, Аg, Pb, Аu Металларнинг хоссалари Li K Cа Nа Mg Аl Mn Zn Cr Fe Ni Sn Pb H 2 Cu Hg Аg Pt Аu Қайтарувчанл ик хосссаси ортиб боради Ионларнинг оксидлаш хоссаси ортиб боради Сув билан ўзаро таъсири Одатдаги шароитда шиддатли реакцияга киришиб H 2 ва асос ҳосил қилади. Қиздирилганда реакцияга киришиб, H 2 ва оксидлар ҳосил қилади H 2 ни сиқиб чиқармайди Ҳаво кислороди билан ўзаро Шиддатли реакцияга Одатдаги температурада ёки қиздирилганда секин оксидланади. Оксидланмайди. 4

15 таъсири Кислоталар билан ўзаро таъсири киришади. HNO 3 дан ташқари бошқа кислоталар билан реакцияга киришиб водородни сиқиб чиқаради. H 2ни сиқиб чиқармайди HNO 3 билан ва қиздирилган H 2 SO 4 билан реакцияга киришади Реакцияга киришмайди Табиатда uчrашi Фақат бирикмалар ҳолида учрайди Бирикмалар ва эркин ҳолда учрайди Асосан эркин ҳолда учрайди. Олиниш усули. Бирикмаларни суюқлантириб электролиз қилиб Қайтарувчилар билан қайтариб ёки тузлари эритмаларини электролиз қилиб Хлорид кислота суюлтирилган сульфат кислота, сирка кислота ва нитрат кислотадан бошқа кислоталар билан металларнинг активлик қаторида водородддан аввал турган металлар билан реакцияга киришиб туз ҳамда водород ҳосил қилади. 2Аl + 6HCl = 2АlCl 3 + 3H 2 Fe + H 2 SO 4 = FeSO 4 + H 2 Металларнинг табиий бирикмалари. Металларнинг активлиги туфайли улар табиатда фақат бирикмалар ҳолида учрайди. Улар орасида натрий ва калий энг кўп тарқалган. Қуйида айрим металларнинг табиий бирикмалари келтирилган.. NаCl ош тузи 2 ZnS рух алдамаси 3. nnаcl mkcl силвинит 4. HgS киновар 5. KCl MgCl 2 6H 2 O карналит 6. Аl 2 O 3 гилтупроқ 7. Nа 2 O Аl 2 O 3 2SiO 2 нефелин 8. Nа 3 (АlF 6 ) криолит 9. CuFeS 2 мис колчедани 0. CаTiO 3 кальций титанит. (CuOH) 2 CO 3 малахит 2. FeO Cr 2 O 3 хромтемиртош 3. Аg 2 S аргенит (кумуш ялтироғи) 5

16 4. MnO 2 пиролизит Уйга вазифа: Қуйидаги ўзгаришларни амалга ошириш учун зарур реакция тенгламаларини ёзинг. ) Li Li 2 O LiOH LiCl 2) Bа BаO Bа(OH) 2 BаSO 4 3) Fe FeSO 4 Fe(OH) 2 FeO Fe 3) Тақвим-мавзу режадаги 23-дарс-«Ўтилган мавзулр юзасидан тестлар ечиш» амалдаги дарсликнинг «Тўйинмаган (диен) углеводородларнинг изомерияси» мавзуси учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 24-бетидаги «Тўйинмаган (диен) углеводородларнинг изомерияси» ўрта маҳсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвим-мавзу режадаги 23-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 23-дарс. Ўтилган мавзулр юзасидан тестлар ечиш. Сўндирилмаган охак сувга солинганда иссиқлик чиқади, қайнайди ва «эрийди». Бу қандай реакция? А) Ажралиш реакцияси. С) Ўрин-олиш реакцияси. Б) Бирикиш реакцияси. Д) Алмашининш реакцияси. 2. Қуйида кўрсатилган моддалардан кислород олиш мумкинми? А) Симоб (II)- оксиддан олиш мумкин. Б) Калий перманганатдан олиш мумкин. C) Бертоле тузидан олиш мумкин. Д) Ҳамма жавоб тўғри. 3. Қуйидаги оксидлардан қайсилари сув билан бирикиб кислота ҳосил қилади? А) Кальций оксиди Б) Кремний оксиди C) Олтингугурт (IV)- оксиди Д) Хром (III)- оксиди 4. Қуйидаги оксидлардан қайсилари ишқорлар билан ҳам кислоталар билан ҳам реакцияга киришиб туз ҳосил қилади? А) Магний оксид Б) Темир (III)- оксид C) Хром (III)- оксид Д) хром (IV)- оксид 6

17 5. Мис гидроксикарбонат қандай тузлар гуруҳига киради? А) Нормал тузлар гуруҳига киради. Б) Нордон тузлар гуруҳига киради. C) Тўғри жавоб йўқ. Д) Қўш тузлар гуруҳига киради. 6. Катализатор кимёвий реакцияда қандай вазифани бажаради? А) Кимёвий реакцияни тезлаштиради, аммо ўзи реакцияда сарфланмайди. Б) Кимёвий реакцияни секинлаштиради. C) Кимёвий реакцияда ҳеч қандай аҳамиятга эга эмас. Д) Реакция маҳсулотларини алоҳида-алоҳида ажралиб чиқишини таъминлайди. 7. Газларни сувда эрувчанлиги қуйидаги қайси қолларда ортади? А) Эритувчини ҳарорати ортганда. Б) Босим ортганда C) Аралаштириб турилганда Д) Эриётган газни аввал қиздириб олинганда % li 200 г эритма буғлатилса қанча туз қолади? А) 5 г; B) 30 г; C) 60 г; Д) 3 г % ли 00 г эритмага 40 % ли 00 г эритма қўшилди. Натижада неча % ли эритма ҳосил бўлган? А) 50 % ли. Б) 30 % ли. C) 25 % ли. Д) 4 % ли % ли 00 мл зичлиги.5 г/мл бўлган эритмада неча грамм эрувчи бўлади? А) 20 г Б) 30 г C) 40 г Д) 50 г. Қуйидаги бирикмалардан айси бири фақат оксидловчилик вазифани бажаради? A) KNO 2 B) NH 4 OH S) K 2 Cr 2 O 7 D) H 2 S g 4 % ли эритма ҳосил қилиш учун неча грамм туз ва сув керак? A) 2,5 ва 37,5 B) 0,4 ва 39,6 S) 5 ва 35 D),6 ва 38,4. 3. Қуруқ муз (CO 2 ) нинг кристалл панжараси андай тузилган? 7

18 А) ион Б) молекуляр С) атом Д) металл 4. Аллотропия ҳодисаси кузатилмайдиган элементни кўрсатинг. А) хлор Б) кислород С) олтингугурт Д) фосфор 5.Углерод (IV)-оксид ёнишга ёрдам бермайди шунинг учун уни ўт ўчиришда ишлатилади, лекин баъзи моддаларгина унда ёниши мумкин. Қуйидаги қайси модда унда ёнади? A) Fe; B) Br; S) Mg; D) Al 6. Охактош, углерод (IV)-оксид ва сув таъсирлашганда эрувчан туз кальций гидрокарбонат ҳосил бўлади. Ҳосил бўлдан туз ниманинг таъсирида эримайдиган кальций карбонат тузига айланади? А) харорат таъсирида; Б) Совитиш таъсирида; С) Доимий шиша таёқча билан аралаштириш таъсирида; 7..Углерод (II) оксиди қандай хусусиятларга эга?.газ 2.қаттиқ модда 3.рангсиз 4.сариқ рангли 5.заҳарли эрийди А.,2,4,6 Б.2,3,5,6 C.2,4,5,6 Д.,3,5,6 6.сувда оз 8. Оҳактош CaCО 3 таркибидаги кислороднинг масса улушини аниқланг. А) 42 %; Б) 48 %; Д) 2 %; С) 40 % 9. Мактаб лабораториясида кислород қуйидаги қайси моддалардан олинади?. ҳаво 2. KMnО 4 3. FeО 4. KCIО 3 5. N 2 О 6. СО 3 А) ва 3; Б) 2 ва 4; Д) 4 ва 6; Э),2 ва Олтингугурт нечта аллотропик шаклга эга? А) 4 та; Б) 2 та; Д) 3 та; С) 5 та Уйга вазифа: Қуйидаги масалаларни ечинг. ) Кальций нитратнинг 8,2% ли 200 гр эритмаси орқали етарли миқдордаги поташ (K 2 CO 3 ) эритмаси ўзаро таъсирлашувидан қанча чўкма ҳосил бўлади? 2) Қуйидаги бирикмаларнинг қайси бирида азотнинг фоиз миқдори кўп: NаNO 3, (NH 4 ) 2 SO 4, NH 4 NO 3, NH 3, N 2 O 5. 8

19 4) Тақвим-мавзу режадаги 28-дарс-«Ишқорий металлар. Натрий ва калийнинг даврий жадвалда тутган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши мавзусини юзасидан масалалар ечиш» дарсликда берилган мавзуни мустахкамлаш учун берилиб, булар мазкур мавзуга сингдириб ўрганилади. Топширик амалдаги дарсликнинг «Ароматик углеводородларнинг кимёвий хоссалари-нитролаш, сульфолаш, галогенлаш реакция тенгламалари» тушунчаси учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг бетларидаги - «Ароматик углеводородларнинг нитролаш, сульфолаш, галогенлаш реакция тенгламалари» тушунчалари ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвим-мавзу режадаги 28-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 28-дарс. Ишқорий металлар. Натрий ва калийнинг Даврий жадвалда тутган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши мавзусини юзасидан масалалар ечиш. -масала. 0,4 g NaOH дан 0,0 n.ли қанча эритма тайёрлаш мумкин?,2 г NaOH dachi? 2-масала. 00 мл хлорид кислота эритмасини нейтраллаш учун 25 мл 0,5 n KOH эритмаси сарфланди. HCl эритмасининг нормал концентрациясини аниқланг. 3-масала. KOH ни 2 л 0% ли (ρ=,094 2 /мл) эритмасига л 20 % ли (ρ=,94 г/мл) KOH эритмаси қўшилди. Қандай концентрацияли эритма ҳосил бўлади? 4-масала. 0 0 C да 47,36 г сувда 52,64 г Ош тузи эрийди. Ош тузини 0 0 C даги эрувчанлигини аниқланг. 5-масала. Натрий нитратнинг 20% ли 200 г эритмасига 200 г сув қўшилди. Ҳосил бўлган эритманинг фоиз концентрациясини аниқланг. Уйга вазифа: Масалаларни ечинг. -масала. 6,4 гр туз қиздирилганда 3,6 гр сув ва 2,24 л (н.ш.да) азот ҳосил бўлди. Тузнинг формуласини аниқланг. 2-масала. Глаубер тузи Nа 2 СО 4 0H 2 О даги сувнинг масса улушини аниқланг. 9

20 5) Тақвим-мавзу режадаги 29-дарс-«Натрий ва калийнинг кимёвий хоссалари ва энг муҳим бирикмалари» мавзусини мустаҳкамлашга доир лаборатория иши бўйича тажрибавий масалалар ечиш бўйича қўшимча топшириқлар амалдаги дарсликнинг «Глюкозани мис (II)-гидроксид билан ўзаро таъсири» 7- лаборатория иши учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 202-бетидаги «Глюкозанинг кимёвий хоссалари»га тегишли 7- лаборатория иши ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвиммавзу режадаги 29-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 29-дарс. Натрий ва калийнинг кимёвий хоссалари ва энг муҳим бирикмалари мавзусини мустаҳкамлашга доир лаборатория иши бўйича тажрибавий масалалар ечиш юзасидан қўшимча топшириқлар. - топшириқ. Берилган пробиркадаги рангсиз эритмаларни: натрий хлорид, натрий бромид, натрий иодид эканлигини тажрибалар йўли билан исботланг. 2- топшириқ. Рақамланган иккита пробиркаларнинг қайси бирида ош тузи эритмаси, ыайси бирида натрий сулфат эритмаси борлигини аниқланг. 3- топшириқ. Берилган тузлар натрий нитрат, натрий хлорид, аммоний хлорид эканлигини қандай тажрибалар билан исботлаш мумкин? 4- топшириқ. Берилган учта пробиркаларнинг бирида дистилланган сув, иккинчисида суюлтирилган ўювчи натрий, учинчисида суюлтирилган сульфат кислота борлигини аниқланг. Уйга вазифа: Қуйидаги щзгаришларни амалга ошириш учун зарур реакция тенгламаларини ёзинг: )CаCO 3 Cа(HCO 3 ) 2 CаCO 3 2) K 2 CO 3 CаCO 3 CO 2 K 2 CO 3 6) Тақвим-мавзу режадаги 32-дарс - «Ишқорий ер металларининг. Кальций ва магнийнинг физик кимёвий хоссалари ва энг муҳим бирикмалари» бўйича масалалар ечиш машғулоти амалдаги дарсликнинг «Юқори молекуляр бирикмаларнинг олиниш реакция тенгламалари» мавзуси учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 75-бетидаги - «Юқори молекуляр бирикмаларнинг олиниш реакция тенгламалари» 20

21 мавзуси ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Дарсликнинг 75-бетидаги 32-дарс ўтилади. Тақвим-мавзу режадаги 32-дарсда «Кальций ва магний» мавзусига сингдирилиб ўтиш учун қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 32-дарс. Ишқорий ер металларининг. Кальций ва магнийнинг физик кимёвий хоссалари ва энг муҳим бирикмалари юзасидан масалалар ечиш. -масала. Таркибида 85% кальций оксид бўлган т сўндирилмаган оҳак олиш учун таркибида 94% кальций карбонат бўлган қанча охактош зарур? 2-масала. Натрий карбонатнинг таркиби қуйидагича: Na=43,4 %, С=,3%, O=45,6%. Унинг формуласини аниқланг 3-масала. Қуйидаги элементларнинг кислородли бирикмалари формулаларини ёзинг: Ag(I), Be(II), B(III), Mn(IV), P(V), S(VI), Mn(VII), Os(VIII). 4-масала. Ғўза баргини тўкиш учун ишлатиладиган кальций цианамид таркибида 50 % кальций, 5% углерод ва 35% азот борлиги маълум. Ушбу бирикманинг формуласини топинг. 5-масала. Калий хлорат КClО 3 билан калий хлорид КCl нинг 50 грамм аралашмаси қиздирилганда н.ш.да ўлчанган 6,72 л газ ажралиб чиқди. Дастлабки аралашмадаги ҳар бир тузнинг масса улушини аниқланг Уйга вазифа: Қуйидаги кимёвий реакцияларнинг тенгламаларини тугалланг ва тегишли коеффициентлар танланг. ) Алюминий + бром 2) Магний + хлорид кислота 3) Ўювчи калий + нитрат кислота 4) Кальций карбонат 5) Мис (II)-оксид + ис гази 7) Тақвим-мавзу режадаги 36-дарс-«Алюминийнинг хоссалари ва ишлатилиши, оксид ва гидроксидлари, амфотерлик хоссалари» мавзусини мустаҳкамлаш бўйича иккинчи машғулот амалдаги дарсликнинг «Азотли органик бирикмаларнинг изомерияси, кимёвий хоссалари реакция тенгламалари» мавзуси учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 64,68,69-бетларидаги- «Азотли органик бирикмаларнинг изомерияси, кимёвий хоссалари реакция тенгламалари» мавзуси ўрта 2

22 махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвим-мавзу режадаги 36-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 36-дарс. Алюминийнинг хоссалари ва ишлатилиши, оксид ва гидроксидлари, амфотерлик хоссалари мавзусини мустаҳкамлаш бўйича масала ва машқлар ишлаш. -масала. Алюминний хлорид, калий карбонат, натрий хлорид тузларининг гидролизланиш реакциясини молекуляр, ионли кўринишда ёзинг. Эритма мухити қандай бўлади? 2-масала. Алюминий сульфат тузининг охиригача гидролизланиши учун нима ҳалақит қилади? Сабабини реакция тенгламаларида ёзиб тушунтиринг. 3-масала. Алюминий сульфат тузи эритмасига қуйидаги тузларнинг эритмалари қўшилади. Қайси холда алюминий гидроксид чўкмаси тушади. -Nа 2 С ; 2- CuCl 2 ; 3- КNО 3 содир бўлган жараённинг реакция тенгламаларини ёзинг. 4-масала. Тузларнинг гидролизланиши натижасида эритманинг муҳити қандай бўлишли нималарга боғлиқ? 5-масала. Ал.юминий билан миснинг 2 гр аралашмасига ортиқча миқдорда хлорид кислота эритмаси қўшилганда,2 л водород (н.ш.да) ажралиб чиқди. Аралашмадаги металларнинг масса улушларини ҳисобланг? 6-топшириқ. Қуйидаги жадвал асосида тегишли рақамлар ўрнида қандай моддалар ҳосил бўлади? Nа Cu С CaО СО 3 Аl(ОН) 3 НNО 3 КОН Н 2 О 2 НCl КОН О Н Уйга вазифа: Масалаларни ечинг. ) Алюминийнинг табиий бирикмаси каолиннинг формуласидан фойдаланиб Аl 2 O 3 2SiO 2 2H 2 O, каолин таркибида неча фоиз алюминий бор? 22

23 2) 5,4 грамм алюминий нечта атом олтингугурт билан реакцияга киришади? 3) 25,2 грамм алюминий карбид сув билан реакцияга киришиб н.ш.да ўлчанган қанча ҳажм, қандай газ ҳосил қилади? 8) Тақвим-мавзу режадаги 37-дарс-«Ёнаки гуруҳ металлари-мис, олтин, кумушнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, ахамияти ва айрим хоссалари» мавзуси амалдаги дарсликнинг «Тўйинмаган углеводородларнинг полимерланиши» мавзуси учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 2-бетидаги - «Тўйинмаган углеводородларнинг полимерланиши» мавзуси ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвим-мавзу режадаги 37-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 37-дарс. Ёнаки гуруҳ металлари - мис, олтин, кумушнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, аҳамияти ва айрим хоссалари Кимёвий элементлар Даврий системасидаги ёнаки гуруҳ металлари (IV гуруҳ металлари) 4-6 даврнинг д-элементлари мис, кумуш ва олтин металларнинг электрокимёвий кучланиш қаторида водороддан кейин жойлашган элементлардир. Уларнинг баъзи хоссалари қуйидаги жадвалда келтирилган. Хоссалари элементлар Cu Аg Аu Оксидланиш даражаси 0, +, +2. 0, +. +,+3 Суюқланиш температураси 0 С ,5 063 Қайнаш температураси 0 С Зичлиги г/см 3 8,96 0,5 9,3 Бу элементларнинг радиуси ишқорий элементларнинкидан кичик бўлгани сабабли уларнинг зичлиги ва суюқланиш температураси, ионланиш потенциали юқори бўлади. Бу фарқлар металларнинг пассив бўлишини асослайди. Улар қийин оксидланиди, ионлари яхши оксидловчи бўлади, сув билан реакцияга киришмайди, гидроксидлари кучсиз асосли хоссага эга. Учала элемент электрон конфигурацияларда нс-поғоначанинг бита электрони (н-)д- орбитага кўчиши ҳисобига (н-)д 0 -конфигурация 23

24 батамом барқарор бўлиб улгурмаган. Шу сабабли уларнинг бир неча валент ҳолатлари маълум: мис учун, 2 ва 3; кумуш учун,2,(3); олтин эса, 3. Табиатда мис халкозит (мис ялтироғи) Ca 2 С, халкопирит (мис колчедани) CаFеС 2, ва малахит Cа(ОН) 2 CаCО 3, кумуш эса аргентит (кумуш ялтироғи) Аg 2 С табиий бирикмалар ҳолида учрайди. Олтиннинг табиий бирикмалари маълум эмас. Тоза ҳолдаги мис чўзилувчан, осон яссиланувчан, қизғиш пушти рангли металл. Иссиқлик ва электр токини яхши ўтказади. Мис кимёвий жиҳатдан активлиги кам бўлган металлар қаторига киради, лекин галогенлар билан хона температурасида осон реакцияга киришади, айниқса хлор билан намликда бирикиб CuCl 2 ни ҳосил қилади. Сu cюлтирилган сульфат ва хлорид кислота билан реакцияга киришмайди, лекин кислород иштирокида мис оксидланади: Cu + 4HCl + О 2 = 2CuCl 2 + 2H 2 О Мис бирикмаларидан Сu(ОH) 2 равшан кўк рангли ивиқ чўкма қиздирилганда Сu(ОH) 2 = CuО+ H 2 О реакция бўйича парчаланади, кислота эритмасида осон эрийди (Cu 2+ тузларини ҳосил қилади), мўл миқдордаги ишқорлар эритмасида кўк-бинафша рангли эритмага ўтади: Сu(ОH) 2 + 2NаОH =Nа 2 [Cu(ОH) 4 ] (натрий куприт) Халқ хўжалигида миснинг аҳамияти жуда ката. Унинг тахминан 50 % миқдори электротехника саноатида электр симлар ва кабеллар тайёрлашда, сув қозонларини тайёрлашда, жез, мис никели ва бронза каби қотишмалар, иситгич қурилмалар тайёрлашда ишлатилади. Ўсимликлар ҳаёти учун керакли бўлган мисс бока элементлар темир, молибден, бор, рух ва кобальт каби микроэлементлар қаторига киради. Кумуш метали мисга нисбатан кам тарқалган. Тоза кумуш ялтироқ, чўзилувчан, иссиқлик ва электр токини бошқа металларникидан яхши. Кимёвий жиҳатдан кумуш активлиги кам, ҳавода оддий ва юқори теипературада оксидланмайди, ундан ясалган қошиқ ва бошқа асбоблар қорайиши унинг юза қатламида аргентит (кумуш ялтироғи) Аg 2 С билан қопланишидир. Кумуш кислоталардан фақат нитрат кислотада эрийди. Аg + 2НNО 3 = АgNО 3 + NО 2 + H 2 О Кумушнинг тузларидан фотографияда, галвонотехникада, тиббиётд ва кўзгу тайёрлашда ишлатилади. Олтин табиатда фақат туғма ҳолда майда заррачалар ҳолида қумга аралашган ҳолда учрайди. Олтин кимёвий жиҳатдан жуда пассив 24

25 метал. Хавода қиздирилганда ҳам оксидланмайди. Концентрланган сульфат ва хлорид кислоталарнин мўл миқдродаги аралашмасида эрийди: Аu + 3HCl + H 2 SО 4 = Аu Cl 3 + НО + 2H 2 О Олтин симобда эрийди ва амалгама деб аталган қотишмадаги миқдори тахминан 5 % га етади. У бирикмаларда +, +3 оксидланиш даражасида бўлади. Уйга вазифа: Қуйидаги масалаларни ечинг. ) Мис (2) оксидни ис гази билан қайтариш учун 5.6 м 3 қайтарувчи сарфланди. Бунинг натижасида қанча мис ажралган? 2) 20 % ли Н 2 СО 4 эритмаси олиш учун унинг 350 г 2% ли эритмасига қанча 45% ли эритмасидан қўшиш керак? 9) Тақвим-мавзу режадаги 38-дарс- «Ёнаки гуруҳ металларидан бериллий, барий, рухнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, олиниши ва айрим бирикмалари» бўйича иккинчи машғулот амалдаги дарсликнинг «Углеводларнинг кимёвий хоссалари (глюкон кислота ва глюкозит) олиниш реакция тенгламалари» мавзуси учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 55-бетидаги «Углеводларнинг кимёвий хоссалари (глюкон кислота ва глюкозит) олиниш реакция тенгламалари» мавзуси ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвим-мавзу режадаги 38-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 38-дарс. Ёнаки гуруҳ металлари. Бериллий, барий, рухнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, олиниши ва айрим бирикмалари. II гуппа металлари ҳам икки группачадан - II А группача бериллий ва ишқорий ер металларидан, II В группача рух группача элементларидан иборат. Фақат бериллийнинг валент поғонаси ва ундан олдинги поғона структураси дублет электронни, қолганларида эса.. 8, 2 кўринишга эга. Бериллий жуда қаттиқ, мўрт, енгил, оқ тусли, коррозияга чидамли, унинг оксид пардаси зич бўлиб, ички қаватларини коррозиядан сақлайди. Кислота ва ишқорларда эрийди: Бу метал жуда қаттиқ, мўрт, енгил, оқ тусли, коррозияга чидамли, унинг оксид пардаси зич бўлиб, ички қаватларини коррозиядан сақлайди. Кислота ва ишқорларда эрйди: Bе + H 2 SО 4 = BеSО 4 + H 2 25

26 Bе + 2NаОH + 2H 2 О = Nа 2 {Bе(ОH) 4 } + H 2 Натрий тетрогидроксиберилат Бериллий турли қотишмалар тайёрлашда ишлатилади. Айниқса, бундай маҳсулотлар (пружиналарга ўхшаш мустаҳкам ва эластик), масалан, бериллий бронзалари аҳамиятли ҳсиобланади. Бундай қотишмаларда бериллий миқдори кўп бўлмайди. Масалан, никелга 2-4 % Бе қўшилганда олинган маҳсулот коррозияга чидамлилиги, мустаҳкамлиги жиҳатидан юқори навли зангламас пўлатдан қолишмайди, ундан жарроҳлик асбоблари ясалади. Магний-бериллий қотишмаси авиасозликда фойдаланилади. Бериллий рентген нурларини ўтказади. Бериллийнинг валент поғонасида тўртта орбитал бўлиб, унда фақат 2 та электрон жойлашган (қўзғалган ҳолатда). Бу ҳолда валентлик 2 га тенг бўлади. Бериллий тузлари флориди, хлориди, сулфати, карбонати, нитрати сувда яхши эрийди, кристалланганда кристаллгидратлар ҳосил қилади, флориди ва нитрати ҳаво намини ютади (гигроскоп хоссага эга). Магний табиатда магнезит МgCО 3, доломит МgCО 3 СаСО 3, хлоридлар ва калий тузларига аралашган ҳолда сульфатлари астраханит Nа 2 СО 4 МgСО 4 4H 2 О минералларда учрайди. Бу металл кумушсимон оқ (янги юзаси) рангли, юза қатлами пишиқ оксид пардаси билан ички қисмларни коррозиядан сақлайди. Магний яхши яссиланади. Мустаҳкам металл. Кимёвий хоссалари жиҳатидан магний активлиги ишқорий металларникидан кам. Совуқ сув билан реаксияга киришмайди, иситилган сув билан таъсирлашиб, водородни қайтаради. Галогенлар, кислород ва олтингугурт билан қиздирилганда шиддатли реаксияга киришади ва тегишли бирикмалар ҳосил қилади. Металл ҳолдаги магний органик галоид ҳосилалар билан магнийорганик бирикмалар ҳосил қилади. Магний қотишмалари алюминий қотишмаси каби енгил бўлгани учун самалётсозликда ва электрон номли қотишмаси техникада ишлатилади. У механик ишловга қулай. Магний оксид карбонатини ёки гидроксидини термик парчалаш натижасида ёки металлни кислородда ёндириш натижасида олинади. Бу модда ўтга бардош, сувда эримайди. Магний гидроксиди билан водород пероксиди орасидаги реаксияда магний пероксиди ҳосид бўлади, лекин маҳсулотга қисман Мг(ОЪ)2 аралашган бўлади. Бу модда ҳам сувда ёмон эрийди. Мg(ОH) 2 + H 2 О 2 = МgО 2 + 2H 2 О 26

27 Магний гидроксиди сувда ёмон эрийди, сувини ёқотиш учун жуда юқори температурагача қиздириш керак бўлади. Сувда эримайди, кислоталарда эрийди. Магний тузларидан сувда фториди оз, хлориди, нитрати ва сулфати сувда яхши эрийди, нитрати нам ҳаводаги сув буғларини ўзига ютади. Барий. бу элумент табиатда ўзининг карбонати витерит БаСО 3 ва сулфати барит БаСО 4 ҳолида учрайди. Барий группачадаги барча элементлардан анча актив, ҳавода оксид қатлами билан қопланади. Сув билан шиддатли реаксияга киришади, кўпсилик элементлар билан тегишли бирикмалар ҳосил қилади. BаО барий оксидидан активроқ, у қиздирилганда (~ 500 С) пероксид BаО 2 ҳосил бўлади, у юқорироқ температурада эса оксидга ва кислородга парчаланади. Гидроксиди кучли ишқор, сувда яхши эрийди ва диссотсиланиш даражаси юқори. У ишқорий металлар гидроксидларига ўхшаш. Bа(ОH) 2 нинг сувдаги тўйинган эритмаси барийли сув деб аталади. Карбонатлари ва сулфатлари сувда ёмон эрийди; группачадан юқоридан пастга тушиш тартибида сулфатларнинг эрувчанлиги камайиб боради, юқоридаги элемент сулфатнинг тўйинган эритмасини кейинги даврдаги элементни сулфат ҳолида чўктириш учун қўллаш мумкин. Барий хлорид рангсиз алангани сарғиш-яшил рангга бўяайди. Рухнинг табиатдаги бирикмаларидан энг муҳимлари галмей ZnCO 3 ва рух амалгамаси ZnS дир. Металл ҳолдаги рух кумушсимон-зангори тусли, хона температурасида мўрт, лекин С да яхши букилади, яссиланади. 200 С дан юқорида яна мўрт ҳолатга ўтади. Металл ҳавода юпқа оксид ёки гидроксокарбонат таркибли мустаҳкам парда билан қопланади ва ички қатламларни коррозиядан сақлайди. Активлик қаторида рух водороддан чап томонда жойлашишига қарамай сув билан реакцияга киришмайди, чунки юза қатламда ҳосил бўлган рух гидроксид қатлами сувда эримаслиги туфайли реакция давом этишини тўхтатиб қўяди. Суюлтирилган кислоталарда рух осон эрийди. Бу металл бериллий каби ишқор эритмалари билан осон реакцияга киришади ва амфотер хусусиятли бўлади. Кучли қиздирилган рух кислород атмосферада оқ-яшил рангли аланга ҳосил қилиб, рух оксид ZnO га айланади. Рух оксид ZnO оқ рангли зич бўлмаган кукун, сувда эримайди, кислота ва ишқорларда осон эрийди. 27

28 Рух гидроксид рухнинг турли тузларига ишқор таъсирида оқ рангли чўкма ҳолида ажралиб чиқади: ZnCl 2 + 2KOH = Zn (OH) 2 + 2KCl Ҳосил бўлган чўкма ортиқча миқдорда қўшилган ишқорда эриб, сувда эрийдиган синкатлар ҳосил қилади: Zn (OH) 2 + 2KOH = K 2 ZnО 2 + 2H 2 О Бу модда эритмада гидроксобирикмалар {Zn(OH) 4 } ҳолида бўлади, эритмадан уни Na 2 {Zn(OH 4 } ва Ba 2 {Zn(OH) 6 } ҳолида ажратиб олинган. Бу жиҳатдан рух бериллий ва алюминийга ўхшаш. Рухнинг тузлари металлдан, оксидидан ва тузларидан тегишли кислоталар таъсирида олинади. Тузлари эритмада гидролизланади. Галогенидлари орасидан рух фториди ZnF 2 сувда жуда ёмон эрийди. Уйга вазифа: Қуйидаги масалаларни ечинг. -масала. 27 г кристалл ҳолдаги содадан 0% ли Na 2 CО 3 эритмасини олиш учун неча грамм сув қўшиш керак? 2-масала. Натрий карбонат билан натрий гидрокарбонатнинг 4,6 гр аралашмаси масса ўзгармай қолгунча қиздирилди. Натижада 3,7 гр қаттиқ қолдиқ олинди. Дастлабки аралашмадаги натрий карбонатнинг масса улушини аниқланг. 0) Тақвим-мавзу режадаги 40-дарс-«Ёнаки гуруҳ металлари- қалай, қўрғошин, хром, марганецнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, олиниши ва айрим бирикмалари» бўйича маълумотлар амалдаги дарсликнинг «Цис ва транс тузилишни ёзиб тушунтириш» тушунчалари учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 8-бетидаги «Цис ва транс тузилишни ёзиб тушунтириш» мавзуси асосидаги тушунчалар ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвиммавзу режадаги 40-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 28

29 40-дарс. Ёнаки гуруҳ металлари- қалай, қўрғошин, хром, марганецнинг Даврий системада жойлашган ўрни, атом тузилиши, табиатда тарқалиши, олиниши ва айрим бирикмалари. Қалай одамзодга қадимдан маълум. Унинг мис билан ҳосил қилган қотишмаси бронза кенг тарқалган. Уни қалайтошдан кўмир билан қайтариб олиш осон. Эркин ҳолдаги қалай оқ кумушсимон ялтироқ юмшоқ металл бўлиб, яхши яссиланади, чўзилади ва ундан жуда юпқа қоғозсимон маҳсулот тайёрлаш мумкин. Ҳавода бу металл оксидланмайди, лекин суюқланиш температурасига қадар қиздирилганда SnО 2 га айланади. Сув билан реакцияга киришмайди. Суюлтирилган хлорид ва сулфат кислоталар унга жуда секин таъсир этади, чунки бу металл иштирокида водороднинг ўта кучланиши катта аҳамиятга эга. Хлорид кислотанинг концентрланган эритмаси қалайни SnCl 2 гача, концентрланган сульфат кислота эса уни Sn(СО 4 ) 2 гача оксидлайди: Sn + 2HCl = SnCl 2 + H 2 Sn + 4H 2 SО 4 =Snu(SО 4 ) 2 + 2СО 2 + 4H 2 О Қалай бирикмаларида оксидланиш даражаси +2 ва +4 бўлган ҳолатларда учрайди. Қалай (II) оксид ва қалай (II) гидроксид. Қалай (II) тузларига ишқорий металл гидроксиди (оз миқдорда) ёки карбонати таъсир эттирилганида сувда ёмон эрийдиган оқ чўкма Сu(ОH) 2 хосил бўлади: SnCl 2 + 2КОH = 2КCl + Sn(ОH) 2. Қўрғошин. Бу металл галенит (қўрғошин ялтироғи) ПбС дан олинади. Бу руда кислородли шароитда куйдирилади ва кокс иштирокида қайтарилади: PbS + О 2 = PbО + SО 2 Pb О + C =Pb + CО Тоза янги қирқилган қўрғошиннинг юзаси кулранг кўкиш тусли, ялтироқ бўлади, лекин ҳаво кислороди таъсирида тез хиралашиб қолади. Бу металл юмшоқ бўлиб, уни пичоқ билан кесиш мумкин. Иссиқлик ва 29

30 электр токини ўтказиш хоссаси кумушникидан 0 марта кам. Қиздирилган қўрғошин кислород, олтингугурт ва галогенлар билан бирикади ва тегишли бирикмалар ҳосил қилади. Тоза сув қўрғошинга таъсир қилмаса ҳам, ҳаво кислороди иштирокида оксидлаб, Pb(ОH) 2 ни ҳосил қилади: 2Pb + О 2 + 2H 2 О =2Pb(ОH) 2 Таркибида гидрокарбонатлар ва сулфатлар бўлган қаттиқ сув қўрғошин юзасида юпқа, лекин қаттиқ қўрғошин сулфат ва асосли карбонат тузларини ҳосил қилиб, уни коррозияланишидан сақлайди. Қўрғошин нитрат ва сирка кислотада яхши эрийди, лекин металл юзасида сувда эримайдиган PbSО 4 ва PbCl 2 ҳосил бўлиши туфайли H 2 SО 4 ва HCl да эримайди. Концсентрланган ва қиздирилган сульфат кислотада эрувчан нордон туз ҳосил қилади: Pb + 2H 2 SО 4 = Pb(HSО 4 ) 2 + H 2 Уйга вазифа: Қуйидаги ўзгаришларни амалга ошириш зарур бўлган реакция тенгламаларини ёзинг. + O + Mg + HCl + O 2 SiO а) A B C 2 + O + A + CuO + NaOH 2 2 б) A B C B C Na2CO3 ) Тақвим-мавзу режадаги 46-дарс-«Тўйинмаган углеводородларнинг ишлатилиш соҳалари ва аҳамияти» мавзусини мустаҳкамлашга бўйича қўшимча маълумотлар амалдаги дарсликнинг «Альдегидларнинг кимёвий хоссалари (полимерланиш, поликонденсатланиш) реакция тенгламалари» мавзуси учун ажратилган соат ҳисобидан ташкил этилади. Дарсликнинг 43-бетидаги «Альдегидларнинг кимёвий хоссалари (полимерланиш, поликонденсатланиш) реакция тенгламалари» мавзуси асосидаги тушунчалар ўрта махсус касб-ҳунар таълими ўқув дастурига ўтказилганлиги сабабли ўрганилмайди. Тақвим-мавзу режадаги 46-дарсда қуйидаги материаллардан фойдаланиш тавсия этилади: 46-дарс. Тўйинмаган углеводородларнинг ишлатилиш соҳалари мавзусини мустаҳкамлашга бўйича қўшимча маълумотлар. Тўйинмаган углеводородларнинг вакили этиленнинг энг муҳим ишлатилиш соҳалари унинг қўшбоғи бор жойида бириктириб олиш 30

31 реакцияларига киришишига асосланган. Этилен хлор билан ўзаро бирикиб этилен хлорид яъни, 2-дихлорэтан олинади. Дихлорэтан учувчан, қийин алангаланувчан суюқлик-органик моддаларни яхши эритувчи бўлганлиги сабабли смолаларни эритишда, тўқимачилик матереалларини тозалашда жуда кўп ишлатилади. Этилен помидор, нок, қовун, лимон каби меваларнинг пишишини тезлаштирувчи ажойиб хусусиятга эга. Хомроқ пайтида йиғиб олинган меваларни яхши сақлаш мақсадида ёпиқ омборлар ҳавосига жуда оз миқдорда этилен аралаштирилса мевалар яхши сақланади. Этил хлорид суюқ ҳолга осон ўтадиган газ бўлганлиги учун унинг озгинаси қўлга томизилса, суюқлик тез буғланиб кетади ва қўлнинг шу жойи қаттиқ совийди. Унинг бу хусусияти туфайли медицинада енгил операцияларда операция қилинадиган жойнинг сезувчанлигини камайтиришда фойларнилади. Уйга вазифа: Қуйидаги ўзгаришларни амалга ошириш зарур бўлган реакция тенгламаларини ёзинг. t H 2O + D + D + HCl A B C A E A CaCl Na2CO + HCl A D 3

32 Кимё фанида ўқув дастури асосидаги ТАҚВИМ-МАВЗУ РЕЖА 7-СИНФ (хафтасига 2 соатдан жами 68 соат) Т.р Мавзулар Со ат Кимё фанининг предмети ва вазифалари. Уни Фан сифатида шаклланиш тарихи Сана 2 Ўзбекистондаги кимёгар олимларнинг кимё фанига қўшган ҳиссалари 3 Модда ва унинг хоссалари 4 -амалий машғулот. Кимё хонасида жиҳозлар ва реактивлар билан ишлашда хавфсизлаик қоидаларига риоя қилиш. 5 2-амалий машғулот. Лаборатория жиҳозлари билан ишлаш. Аланганинг тузилишини ўрганиш 6 Атом-молекуляр таълимот. Кимёвий элемент, кимёвий белги. 7 Атомрнинг нисбий ва абсолют массаси. Атом ва молекулалар уюушмаси. Молекуляр ва номолекуляр тузилишли моддалар. 8 -назорат иши 9 Атом ва молекулалар уюшмаси. Молекуляр ва номолекуляр тузилишли моддалар 0 Соф модда ва аралашмалар 3-амалий машғулот.ифлосланган ош тузини тозалаш 2 Оддий ва мураккаб моддалар 3 Модданинг агрегат ҳолати 4 Кимёвий формула ва ундан келиб чиқадиган хулосалар. Валентлик. Индекслар ҳақида тушунча. 5 Молекулаларнинг ўлчами, нисбий ва абсолют массаси. Мол 32

33 ва моляр масса. Авогадро доимийси Моддаларнинг хоссалари: физик ва кимёвий ўзгаришлар 6 2- назорат иши. 7 Физик ва кимёвий ўзгаришлар 8 Кимёвий реакцияларнинг бориш шартлари.кимёвий реакция тенгламалари. Коэффициент 9 Таркибнинг доимийлик қонуни. 20 Массанинг сақланиш қонуни. 2 Эквивалентлик қонуни. 22 Авогадро қонуни. Моляр ҳажм 23 Кимёвий реакция турлари назорат иши 25 Кимёнинг асосий тушунчалари бобига доир масалалар ечиш. 26 Кислороднинг кимёвий элемент. Унинг кимёвий белгиси, атом массаси, табиатда тарқалиши, физик хоссалари, аллотропик шакл ўзгаришлари. 27 Кислород-оддий мода. Унинг олиниши. 28 Кислороднинг кимёвий хоссалари, биологик аҳамияти ва ишлатилиши. 29 Кислороднинг табиатда айланиши, ҳавонинг таркиби Хавони ифлосланишдан саклаш 30 Модданинг ёниши.ёнишнинг бошланиши ва ёнғиннинг олдини олиш чоралари 3 4-амалий машғулот. Кислород олиш ва унинг хоссалари билан танишиш назорат иши 33 Водороднинг кимёвий белгиси, атом массаси, табиатда тарқалиши 33

34 34 Водароднинг олиниши.водород оддий модда. Водороднинг физик кимёвий хоссалари 35 Водороднинг ишлатилиши 36 Сув мураккаб модда, унинг таркиби, моляр массаси Сувнинг физикавий ва кимёвий хоссалари 37 Сувнинг табиатда тарқалиши,аҳамияти,ишлатилиши 38 Сув ҳавзаларини ифлосланишдан сақлаш чоралари 39 Сув энг яхши эритувчи.эрувчанлик 40 Эритмалар ва уларнинг концентрацияси ҳақида тушунча 4 Эритмада эриган модданинг масса улуши,моляр ва нормал консентрсияси назорат иши 43 5-амалий машғулот. Эритмалар тайёрлаш 44 Утилганлар юзасидан машклар бажариш 45 Металлар ва металлмаслар Мураккаб моддаларнинг тоифаланиши 46 Оксидларнинг таркиби,тузилиши, номланиши Оксидларнинг тоифаланиши 47 Оксидларнинг олиниши ва хоссалари 48 Энг муҳим оксидларнинг ишлатилиши 49 Асосларнинг тузилиши,таркиби ва номланиши Асосларнинг тоифаланиши 50 Асосларнинг олиниши ва хоссалари 5 Энг муҳим асосларнинг ишлатилиши 52 6-амалий машғулот. Тупроқнинг сувли эритмасида ишқор борлигини аниқлаш 34

35 53 6- назорат иши 54 Кислоталарнинг таркиби,тузилиши, номланиши ва тоифаланиши 55 Кислоталарнинг олиниши ва хоссалари 56 7-амалий машғулот. CuО ва Fе 2 О 3 билан сульфат кислота орасидаги реакцияларни ўтказиш 57 Энг муҳим кислоталарни ишлатилиши 58 Тузларнинг таркиби, тузилиши, номланиши 59 Тузларнинг тоифаланиши 60 Тузларни олиниши ва хоссалари 6 Энг муҳим тузларнинг ишлатилиши назорат иши 63 Бобга доир тестлар, масалалар ечиш 64 Оксид, асос, кислота ва туз орасидаги генетик боғланиш 65 8-амалий машғулот.тажрибавий масалалар ечиш 66 Масалалар ечиш назорат иши 68 Кимёвий ишлаб чиқаришга саёҳат 35

36 КИМЁ ФАНИДАН 8-СИНФ УЧУН ТАКВИМ - МАВЗУИЙ РЕЖА (хафтасига 2 соатдан, жами 68 соат) Т.р Мавзулар Со ат Дастлабки кимёвий тушунча ва қонунлар. Кимёвий формула, валентлик Сана 2 Дастлабки кимёвий тушунча ва қонунлар. Мол-модда миқдори, Авогадро қонуни, газларнинг зичлиги ва нисбий зичлиги, эквивалентлар қонуни. 3 Анорганик бирикмаларнинг асосий синфлари. 4 Ноорганик моддаларнинг энг муҳим синфлари орасида генетик боғланиш. 5 Кимёвий элементларнинг дастлабки тоифаланиши. 6 Кимёвий элементларнинг табиий оилалари. 7 Кимёвий элементлар даврий қонуни. 8 -назорат иши 9 Атом ядро таркиби. 0 Изотоплар.Изобарлар. Атом электрон қаватларининг тузилиши. 2 Энергетик поғоначалар. 3 Электронларнинг энергетик поғоначаларда тақсимланиши. 4 Кимёвий элементлар даврий системаси. 5 Кичик даврдаги элементларнинг атом тузулиши. 6 Катта давр элементларнинг атом тузулиши. 7 Элементларни даврий жадвалдаги ўрнига ва атом тузулишига қараб тавсифлаш. Даврий қонуннинг аҳамияти. 8 2-назорат иши 36

37 9 Ядро реакциялари 20 Даврий қонун ва даврий жадвалб атом тузилиши буйича масалалар ечиш 2 Кинёвий боғланиш. Кимёвий элементларнинг нисбий электроманфийлиги 22. Кимёвий боғланиш турлари. Ковалент боғланиш. 23. Донор-аксертор боғланиш. 24. Ион боғланиш назорат иши 26 Элементларнинг оксидланиш даражаси. 27 Оксидланиш-қайтарилиш реакциялари. 28 Оксидланиш-қайтарилиш реакциялари тенгламаларини тузиш. 29 Оксидланиш-қайтарилиш реакцияларига оид масалалар ечиш 30 4-назорат иши 3 Электролитлар ва ноэлектролитлар. 32 Электролитик диссоцияланиш назарияси. 33 Кислоталар, ишқорлар ва тузларнинг диссоцияланиши. 34 Кучли ва кучсиз электролитлар. Диссоцияланишнинг даражаси. 35 Ион алмашиниш реакциялари. 36 Электролитик диссоцияланиш назариясига доир масала ва машклар бажариш 37 Тузларнинг гидролизи. 38 Тузлар гидролизини турли хил омилларга боглиқолиги. 37

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТЕРМИЗ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ КАСБИЙ ТАЪЛИМ КАФЕДРАСИ МАЪРУЗА МАТНИ ТЕРМИЗ 1 Мазкур маърузалар матни 5111000 - Касб таълими (Кимёвий технология)

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАъЛИМ ВАЗИРЛИГИ. ТОШКЕНТ МОЛИЯ ИНСТИТУТИ Р. Муминова С. Турдахунова ОЛИЙ МАТЕМАТИКА

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАъЛИМ ВАЗИРЛИГИ. ТОШКЕНТ МОЛИЯ ИНСТИТУТИ Р. Муминова С. Турдахунова ОЛИЙ МАТЕМАТИКА ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАъЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ МОЛИЯ ИНСТИТУТИ Р. Муминова С. Турдаунова ОЛИЙ МАТЕМАТИКА МАСАЛАЛАР ТЎПЛАМИ II ҚИСМ Институтнинг барча бакалавриат таълим ё`ҳалишлари

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ КИМЁ-ТЕХНОЛОГИЯ ИНСТИТУТИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ КИМЁ-ТЕХНОЛОГИЯ ИНСТИТУТИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ КИМЁ-ТЕХНОЛОГИЯ ИНСТИТУТИ ОЗИҚ ОВҚАТ САНОАТИ МАШИНА ВА ЖИҲОЗЛАРИ МЕХАНИКА АСОСЛАРИ КАФЕДРАСИ АМАЛИЙ МЕХАНИКА ФАНИДАН РЕФЕРАТ МАВЗУ:

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ҚОРАҚАЛПОҚ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ. Математика, амалий математика ва физика йўналишлари учун

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ҚОРАҚАЛПОҚ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ. Математика, амалий математика ва физика йўналишлари учун ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ҚОРАҚАЛПОҚ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ Математика амалий математика ва физика йўналишлари учун ДИФФЕРЕНЦИАЛ ТЕНГЛАМАЛАР фанидан МАЪРУЗАЛАР МАТНИ Тузувчилар:

Διαβάστε περισσότερα

Алгоритмларни блок-схема ва дастур кўринишида тавсифлаш учун масалалар тўплами

Алгоритмларни блок-схема ва дастур кўринишида тавсифлаш учун масалалар тўплами 2 ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ Ал-Хоразмий номидаги Урганч Давлат университети Раззақов Б., Рахимов Р.Р Маткаримов С.А Алгоритмларни блок-схема ва дастур кўринишида тавсифлаш

Διαβάστε περισσότερα

УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА УРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ БЕРДОҚ НОМИДАГИ ҚОРАҚАЛПОҚ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ

УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА УРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ БЕРДОҚ НОМИДАГИ ҚОРАҚАЛПОҚ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА УРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ БЕРДОҚ НОМИДАГИ ҚОРАҚАЛПОҚ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ АМАЛИЙ МАТЕМАТИКА ВА ИНФОРМАТИКА КАФЕДРАСИ. «Энергетиканинг математик масалалари» курси буйича

Διαβάστε περισσότερα

Комплекс ўзгарувчили функциялар назарияси

Комплекс ўзгарувчили функциялар назарияси ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ҚОРАҚАЛПОҚ ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ Математика факультети Математик анализ кафедраси Комплекс ўзгарувчили функциялар назарияси фанидан Маърузалар

Διαβάστε περισσότερα

Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги. Наманган муҳандислик педагогика институти. Зироат мухандислиги кафедраси

Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги. Наманган муҳандислик педагогика институти. Зироат мухандислиги кафедраси Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Наманган муҳандислик педагогика институти Зироат мухандислиги кафедраси Қабулов М.Э., Темиров С.У. (МАЪРУЗАЛАР МАТНИ) Наманган 2006 Қабулов

Διαβάστε περισσότερα

Тикувчилик буюмларини лойиҳалаш ва технология асослари

Тикувчилик буюмларини лойиҳалаш ва технология асослари ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети Тикувчилик буюмларини лойиҳалаш ва технология асослари фанидан лаборатория ишларини

Διαβάστε περισσότερα

«Автомобилларда юк ва пассажирлар ташиш асослари» фанидан КАСБГА ЎҚИТИШ (ТВИТ) йўналиши учун амалий машғулотлар

«Автомобилларда юк ва пассажирлар ташиш асослари» фанидан КАСБГА ЎҚИТИШ (ТВИТ) йўналиши учун амалий машғулотлар ЎЗБЕКИСОН РЕСПУБЛИКСИ ОЛИЙ В ЎР МХСУС ЪЛИМ ВЗИРЛИГИ ОШКЕН ВОМОБИЛ - ЙЎЛЛР ИНСИУИ «втообилларда ташиши ташил этиш ва логииа» афедраси «втообилларда ва пассажирлар ташиш асослари» фаида 5140900-КСБГ ЎҚИИШ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΙΑΣΚΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ. Γενικής Παιδείας Χημεία Α Λυκείου ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ. Επιμέλεια: ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ

ΗΛΙΑΣΚΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ. Γενικής Παιδείας Χημεία Α Λυκείου ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ. Επιμέλεια: ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ ΗΛΙΑΣΚΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΥΨΗΛΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Γενικής Παιδείας Χημεία Α Λυκείου Επιμέλεια: ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ e-mail: info@iliaskos.gr www.iliaskos.gr 1 57 1.. 1 kg = 1000 g 1 g = 0,001 kg 1

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ Μ.Ε. ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ Όλες οι αντιδράσεις που ζητούνται στη τράπεζα θεµάτων πραγµατοποιούνται. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων απαιτείται αιτιολόγηση της πραγµατοποίησης των αντιδράσεων.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜΑΣΙΑ F - HF Υδροφθόριο S 2- H 2 S Υδρόθειο Cl - HCl Υδροχλώριο OH - H 2 O Οξείδιο του Υδρογόνου (Νερό) NO 3 HNO 3. Νιτρικό οξύ SO 3 H 2 SO 3

ΟΝΟΜΑΣΙΑ F - HF Υδροφθόριο S 2- H 2 S Υδρόθειο Cl - HCl Υδροχλώριο OH - H 2 O Οξείδιο του Υδρογόνου (Νερό) NO 3 HNO 3. Νιτρικό οξύ SO 3 H 2 SO 3 1 Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακα οξέων: ΟΝΟΜΑΣΙΑ F HF Υδροφθόριο S 2 H 2 S Υδρόθειο Cl HCl Υδροχλώριο OH H 2 O Υδρογόνου (Νερό) NO 3 HNO 3 οξύ SO 3 H 2 SO 3 Θειώδε οξύ Br HBr Υδροβρώμιο 2 SO 4 H 2 SO

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ЎРТА МАХСУС КАСБ-ҲУНАР ТАЪЛИМИ МАРКАЗИ. М. Мелибаев

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ЎРТА МАХСУС КАСБ-ҲУНАР ТАЪЛИМИ МАРКАЗИ. М. Мелибаев ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ЎРТА МАХСУС КАСБ-ҲУНАР ТАЪЛИМИ МАРКАЗИ М. Мелибаев ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИК МАШИНАЛАРИ ВА ЧОРВАЧИЛИК УЧУН ЖИҲОЗЛАР 2-нашр (Касб-ҳунар коллежи ўқувчилари

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ДАВЛАТ СТАНДАРТИ. Телекоммуникациялар тармоқлари МАЪЛУМОТЛАР УЗАТИШ ХИЗМАТЛАРИНИНГ СИФАТ КЎРСАТКИЧЛАРИ ВА НОРМАЛАРИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ДАВЛАТ СТАНДАРТИ. Телекоммуникациялар тармоқлари МАЪЛУМОТЛАР УЗАТИШ ХИЗМАТЛАРИНИНГ СИФАТ КЎРСАТКИЧЛАРИ ВА НОРМАЛАРИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ДАВЛАТ СТАНДАРТИ Телекоммуникациялар тармоқлари МАЪЛУМОТЛАР УЗАТИШ ХИЗМАТЛАРИНИНГ СИФАТ КЎРСАТКИЧЛАРИ ВА НОРМАЛАРИ Расмий нашр Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш

Διαβάστε περισσότερα

panagiotisathanasopoulos.gr

panagiotisathanasopoulos.gr . Παναγιώτης Αθανασόπουλος Χηµικός ιδάκτωρ Παν. Πατρών. Οξειδοαναγωγή Παναγιώτης Αθανασόπουλος Χημικός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών 95 Χηµικός ιδάκτωρ Παν. Πατρών 96 Χηµικός ιδάκτωρ Παν. Πατρών. Τι ονοµάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ АЛОҚА ВА АХБОРОТЛАШТИРИШ АГЕНТЛИГИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ САМАРҚАНД ФИЛИАЛИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ АЛОҚА ВА АХБОРОТЛАШТИРИШ АГЕНТЛИГИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ САМАРҚАНД ФИЛИАЛИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ АЛОҚА ВА АХБОРОТЛАШТИРИШ АГЕНТЛИГИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ САМАРҚАНД ФИЛИАЛИ «ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ» кафедраси ҚАРШИЕВ А.Б. САФАРОВА Г.Т. ДЕЛЬФИ

Διαβάστε περισσότερα

«Олий математика» фанидан бахорги мавсум учун маърузалар туплами

«Олий математика» фанидан бахорги мавсум учун маърузалар туплами Узбекистон Республикаси олий ва урта масус таълим вазирлиги Буоро озик-овкат ва енгил саноат тенология институти «Математика» кафедраси «Олий математика» фанидан баорги мавсум учун маърузалар туплами Буоро

Διαβάστε περισσότερα

ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ йўналиши

ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ йўналиши ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ОЛИЙ ТАЪЛИМ ТИЗИМИ ПЕДАГОГ ВА РАҲБАР КАДРЛАРИНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ВА УЛАРНИНГ МАЛАКАСИНИ ОШИРИШНИ ТАШКИЛ ЭТИШ БОШ ИЛМИЙ - МЕТОДИК МАРКАЗИ ТОШКЕНТ

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН ДАВЛАТ СТАНДАРТИ. Ахборот технологияси АХБОРОТНИНГ КРИПТОГРАФИК МУҲОФАЗАСИ Криптографик модулларга хавфсизлик талаблари.

ЎЗБЕКИСТОН ДАВЛАТ СТАНДАРТИ. Ахборот технологияси АХБОРОТНИНГ КРИПТОГРАФИК МУҲОФАЗАСИ Криптографик модулларга хавфсизлик талаблари. ЎЗБЕКИСТОН ДАВЛАТ СТАНДАРТИ Ахборот технологияси АХБОРОТНИНГ КРИПТОГРАФИК МУҲОФАЗАСИ Криптографик модулларга хавфсизлик талаблари Расмий нашр Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш

Διαβάστε περισσότερα

АНДИЖОН МАШИНАСОЗЛИК ИНСТИТУТИ. МАШИНАСОЗЛИК факультети. ЕР УСТИ ТРАНСПОРТ ТИЗИМЛАРИ кафедраси БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИ БЎЙИЧА

АНДИЖОН МАШИНАСОЗЛИК ИНСТИТУТИ. МАШИНАСОЗЛИК факультети. ЕР УСТИ ТРАНСПОРТ ТИЗИМЛАРИ кафедраси БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИ БЎЙИЧА АНДИЖОН МАШИНАСОЗЛИК ИНСТИТУТИ МАШИНАСОЗЛИК факультети ЕР УСТИ ТРАНСПОРТ ТИЗИМЛАРИ кафедраси БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИ БЎЙИЧА Т У Ш У Н Т И Р И Ш Х А Т И Битирув малакавий ишининг мавзуси: GM-Uzbekistan АЖ

Διαβάστε περισσότερα

ХИСОБЛАШ ТАШКИЛИЙ ВА ТЕХНОЛОГИК

ХИСОБЛАШ ТАШКИЛИЙ ВА ТЕХНОЛОГИК 2 МУНДАРИЖА Бет КИРИШ. 4 1. МАВЗУНИ АСОСЛАШ 7 2. УМУМИЙ ҚИСМ 9 2.1. Сеялкаларга қўйиладиган агротехника талаблари.. 13 2.2. Уруғлик чигитларнинг физик-механик хусусиятлари. 15 2.3. Экиш машиналарининг

Διαβάστε περισσότερα

БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИСҲИ

БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИСҲИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТА`ЛИМ ВАЗИРЛИГИ А. ҚОДИРИЙ НОМИДАГИ ЖИЗЗАХ ДАВЛАТ ПЕДАГОГИКА ИНСТИТУТИ ФИЗИКА-МАТЕМАТИКА ФАКУЛТЕТИ УМУМИЙ МАТЕМАТИКА КАФЕДРАСИ Ҳимоя қилишга руҳсат бераман Физика математика

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοχές στις οποίες στις οποίες στηρίζεται ο αριθμός οξείδωσης

Παραδοχές στις οποίες στις οποίες στηρίζεται ο αριθμός οξείδωσης Αριθμός Οξείδωσης ή τυπικό σθένος Είναι ένας αριθμός που εκφράζει την ενωτική ικανότητα των στοιχείων με βάση ορισμένες παραδοχές. Η χρησιμοποίηση του επιβλήθηκε για τους πιο κάτω λόγους : Χρησιμεύει στη

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТАМАХСУС ТАъЛИМ ВАЗИРЛИГИ БУХОРО МУҲАНДИСЛИК ТЕХНОЛОГИЯ ИНСТИТУТИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТАМАХСУС ТАъЛИМ ВАЗИРЛИГИ БУХОРО МУҲАНДИСЛИК ТЕХНОЛОГИЯ ИНСТИТУТИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТАМАХСУС ТАъЛИМ ВАЗИРЛИГИ БУХОРО МУҲАНДИСЛИК ТЕХНОЛОГИЯ ИНСТИТУТИ Мавзу :Замонавий ва перспектив мода ёъналишлари асосида аёллар блузкаси моделларини танлаш ва асослаш.

Διαβάστε περισσότερα

Ф.А.Акилов, Р.Б.Нуруллаев, Ж.Х.Мирхамидов, Х.Б.Худайбердиев, Р.С.Азизова ХАМШИРАЛИК ИШИ

Ф.А.Акилов, Р.Б.Нуруллаев, Ж.Х.Мирхамидов, Х.Б.Худайбердиев, Р.С.Азизова ХАМШИРАЛИК ИШИ Ф.А.Акилов, Р.Б.Нуруллаев, Ж.Х.Мирхамидов, Х.Б.Худайбердиев, Р.С.Азизова ХАМШИРАЛИК ИШИ Ўрта махсус, касб-ҳунар коллежларининг тиббиёт йўналиши бўйича таълим олаётган ўқувчилар ва ўрта тиббиёт ходимлари

Διαβάστε περισσότερα

FAO AquaCrop Model 4.0: сувдан самарали фойдаланиш ва қишлоқ хўжалик экинлар ҳосилини башоратлаш

FAO AquaCrop Model 4.0: сувдан самарали фойдаланиш ва қишлоқ хўжалик экинлар ҳосилини башоратлаш Қишлоқ хўжалик фанлари доктори, профессор Ибрагимов Назирбай Мадримович, Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий тадқиқот институти. FAO AquaCrop Model 4.0: сувдан самарали фойдаланиш

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ АВИАЦИЯ ИНСТИТУТИ ФУКАРО АВИАЦИЯСИ ФАКУЛЬТЕТИ ФИЗИКА ВА КИМЁ КАФЕДРАСИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ АВИАЦИЯ ИНСТИТУТИ ФУКАРО АВИАЦИЯСИ ФАКУЛЬТЕТИ ФИЗИКА ВА КИМЁ КАФЕДРАСИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ АВИАЦИЯ ИНСТИТУТИ ФУКАРО АВИАЦИЯСИ ФАКУЛЬТЕТИ ФИЗИКА ВА КИМЁ КАФЕДРАСИ К.А.САМИГОВ ОПТИКА, АТОМ ВА ЯДРО ФИЗИКАСИ БЎЙИЧА МАЪРУЗАЛАР

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛЛИГИ ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА - ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ БИНО ВА ИНШООТЛАР ҚУРИЛИШИ ФАКУЛЬТЕТИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛЛИГИ ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА - ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ БИНО ВА ИНШООТЛАР ҚУРИЛИШИ ФАКУЛЬТЕТИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛЛИГИ ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА - ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ БИНО ВА ИНШООТЛАР ҚУРИЛИШИ ФАКУЛЬТЕТИ ГИДРОТЕХНИКА ИНШООТЛАРИ, ЗАМИН ВА ПОЙДЕВОРЛАР КАФЕДРАСИ Химояга

Διαβάστε περισσότερα

,.., Є.. 2 я. я. ь ь ь

,.., Є.. 2 я. я. ь ь ь ,.., Є.. 2 я. я. ь ь ь - 2012 546+547(075.8) β4.1.+β4.β 7 9β З ь. ( 1 27.01.2012.) : є..,,,, ; є.і.,,,. ;..,,,. ;..,,,,. ; Ш.І.,,, -..., Є.. 92. β.. :, β01β. 491.,.., є,. І-ІІ 6.090101, 6.060101,,,, І-І,.

Διαβάστε περισσότερα

АНДИЖОН МАШИНАСОЗЛИК ИНСТИТУТИ МАШИНАСОЗЛИК факультети ЕР УСТИ ТРАНСПОРТ ТИЗИМЛАРИ кафедраси БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИНИ БАЖАРИШ БЎЙИЧА ТУШИНТИРИШ ХАТИ

АНДИЖОН МАШИНАСОЗЛИК ИНСТИТУТИ МАШИНАСОЗЛИК факультети ЕР УСТИ ТРАНСПОРТ ТИЗИМЛАРИ кафедраси БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИНИ БАЖАРИШ БЎЙИЧА ТУШИНТИРИШ ХАТИ АНДИЖОН МАШИНАСОЗЛИК ИНСТИТУТИ МАШИНАСОЗЛИК факультети ЕР УСТИ ТРАНСПОРТ ТИЗИМЛАРИ кафедраси БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИНИ БАЖАРИШ БЎЙИЧА ТУШИНТИРИШ ХАТИ БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИНИНГ МАВЗУСИ: Йўнaлишлaрдa қaтнoвчи

Διαβάστε περισσότερα

3. ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

3. ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ 23 3. ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ 1. Βλέπε θεωρία σελ. 83. 2. α) (χημική εξίσωση) β) (δύο μέλη) (ένα βέλος >) γ) (αντιδρώντα) δ) (τμήμα ύλης ομογενές που χωρίζεται από το γύρω του χώρο με σαφή όρια). ε) (που οδηγούν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014. ÄÉÁÍüÇÓÇ

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014. ÄÉÁÍüÇÓÇ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Ηµεροµηνία: Τετάρτη 23 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό κάθε µίας από τις ερωτήσεις A1 έως A4 και δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

МАВЗУ: Миссионерлик ва прозелитизм

МАВЗУ: Миссионерлик ва прозелитизм ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ БУХОРО ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ ТАРИХ ФАКУЛЬТЕТИ МИЛЛИЙ ҒОЯ, МАЪНАВИЯТ АСОСЛАРИ ВА ҲУҚУҚ ТАЪЛИМИ ЙЎНАЛИШИ БИТИРУВЧИСИ ЁДГОРОВ АСЛИДДИННИНГ МАВЗУ:

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματολογία ανόργανων χημικών ενώσεων Γραφή ανόργανων χημικών ενώσεων Οξέα, βάσεις, άλατα

Ονοματολογία ανόργανων χημικών ενώσεων Γραφή ανόργανων χημικών ενώσεων Οξέα, βάσεις, άλατα Ονοματολογία ανόργανων χημικών ενώσεων Γραφή ανόργανων χημικών ενώσεων Οξέα, βάσεις, άλατα Βοηθητικές Σημειώσεις Αγγελική Απ. Γαλάνη, Χημικός Ph.D. Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό, (Ε.ΔΙ.Π.) Χημείας Γραφή

Διαβάστε περισσότερα

«ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНЛАРНИ АВТОМАТЛАШТИРИШ ВА МОДЕЛЛАШТИРИШ»

«ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНЛАРНИ АВТОМАТЛАШТИРИШ ВА МОДЕЛЛАШТИРИШ» ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ ФАРМАЦЕВТИКА ИНСТИТУТИ Физика, математика ва ахборот технологиялари кафедраси УЛУҒМУРОДОВ Н.Х. «ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНЛАРНИ АВТОМАТЛАШТИРИШ ВА МОДЕЛЛАШТИРИШ»

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση. Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση. Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση Τσικριτζή Αθανασία Θέμα Α 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ - ΓΡΑΦΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΤΥΠΩΝ- ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ - ΓΡΑΦΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΤΥΠΩΝ- ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ - ΓΡΑΦΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΤΥΠΩΝ- ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Τι είναι ο αριθμός οξείδωσης Αριθμό οξείδωσης ενός ιόντος σε μια ετεροπολική ένωση ονομάζουμε το πραγματικό φορτίο του ιόντος. Αριθμό οξείδωσης ενός

Διαβάστε περισσότερα

Χημικές Αντιδράσεις. Εισαγωγική Χημεία

Χημικές Αντιδράσεις. Εισαγωγική Χημεία Χημικές Αντιδράσεις Εισαγωγική Χημεία Κατηγορίες Χημικών Αντιδράσεων Πέντε κυρίως κατηγορίες: Σύνθεσης Διάσπασης Απλής αντικατάστασης Διπλής αντικατάστασης Καύσης Αντιδράσεις σύνθεσης Ένωση δύο ή περισσότερων

Διαβάστε περισσότερα

KURS ISHI. Qizdirish qurilmalari fanidan

KURS ISHI. Qizdirish qurilmalari fanidan O ZBEKISTON RESPUBLIKASI VA O RTA MAXSUS TA LIM VAZIRLIGI ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI AVTOMATIKA VA ELEKTROTEXNOLOGIYA FAKUL TETI Maeialshunosli va yangi maeialla exnologiyasi afedasi Qizdiish quilmalai

Διαβάστε περισσότερα

Χ ΗΜΙΚΕΣ Α Ν Τ ΙΔΡΑΣΕΙΣ

Χ ΗΜΙΚΕΣ Α Ν Τ ΙΔΡΑΣΕΙΣ 53 Χ ΗΜΙΚΕΣ Α Ν Τ ΙΔΡΑΣΕΙΣ Χημική αντίδραση ονομάζουμε κάθε χημικό φαινόμενο. Δηλαδή, κάθε φαινόμενο στο οποίο έχουμε αναδιάταξη των ηλεκτρονίων ( e ) της εξωτερικής στιβάδας των ατόμων που παίρνουν μέρος

Διαβάστε περισσότερα

Στα 25, 2 ml 0,0049 mol HCl 1000 ml x = 0,194 mol HCl Μοριακότητα ΗCl = 0,194 M

Στα 25, 2 ml 0,0049 mol HCl 1000 ml x = 0,194 mol HCl Μοριακότητα ΗCl = 0,194 M ΛΥΣΕΙΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 0 ΜΕΡΟΣ Α (0 μονάδες) Ερώτηση (3μον.) (α) Η (g) + Cl (g) HCl (g) mol H : mol Cl ή 400 ml H : 400 ml Cl 600 ml H : 600 ml Cl Το Cl βρίσκεται σε περίσσεια. Ολόκληρη η

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις πολλαπλης επιλογής στην οξειδοαναγωγή (1ο κεφάλαιο Γ Θετική 2015)

Ερωτήσεις πολλαπλης επιλογής στην οξειδοαναγωγή (1ο κεφάλαιο Γ Θετική 2015) Ερωτήσεις πολλαπλης επιλογής στην οξειδοαναγωγή (1ο κεφάλαιο Γ Θετική 2015) 1. Σε ποια απο τις παρακάτω ενώσεις το Ν έχει αριθμό οξέιδωσης +5 A. ΗΝΟ 2 C ΚΝΟ 3 B. ΝΗ 3 D Ν 2 Ο 3 2. Σε ποια απο τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

Κανόνες διαλυτότητας για ιοντικές ενώσεις

Κανόνες διαλυτότητας για ιοντικές ενώσεις Κανόνες διαλυτότητας για ιοντικές ενώσεις 1. Ενώσεις των στοιχείων της Ομάδας 1A και του ιόντος αμμωνίου (Ιόντα: Li +, Na +, K +, Rb +, Cs +, NH 4+ ) είναι ευδιάλυτες, χωρίς εξαίρεση: πχ. NaCl, K 2 S,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ Α Ηµεροµηνία: Κυριακή 26 Απριλίου 2015 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό κάθε µίας από τις ερωτήσεις A1 έως A5 και δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

Ca +2 K + Mg +2 H + Al +3 Na + Zn +2 S -2 NO 3. ΑΣΚΗΣΗ 1-Συμπληρώστε κατάλληλα, τα κενά του πίνακα με τα ονόματα και τους χημικούς τύπους των ενώσεων.

Ca +2 K + Mg +2 H + Al +3 Na + Zn +2 S -2 NO 3. ΑΣΚΗΣΗ 1-Συμπληρώστε κατάλληλα, τα κενά του πίνακα με τα ονόματα και τους χημικούς τύπους των ενώσεων. Σελίδα: 1 Φ.Εργασίας Χημεία Α Λυκείου Κεφ. 2 ΤΟΛΟΓΙΑ / ΑΟ /ΧΗΜΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ / Mr - Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας Όνομα & Επώνυμο : Τάξη: Ημερομηνία: ΤΥΠΟΣ Cl -1 CaCl 2 ΑΣΚΗΣΗ 1-Συμπληρώστε κατάλληλα,

Διαβάστε περισσότερα

=Διορθώσεις και εντός-εκτός ύλης σχολικού βιβλίου=

=Διορθώσεις και εντός-εκτός ύλης σχολικού βιβλίου= =Διορθώσεις και εντός-εκτός ύλης σχολικού βιβλίου= Στις παρακάτω εικόνες, τα σκιασμένα πλαίσια υποδηλώνουν τις παραγράφους τού σχολικού βιβλίου που είναι ΕΚΤΟΣ ΥΛΗΣ. Σελίδα 11: Εκτός ύλης είναι η παράγραφος

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα Α. Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Διαγώνισμα εφ όλης της ύλης. Αξιολόγηση :

Θέμα Α. Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Διαγώνισμα εφ όλης της ύλης. Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Χημεία Α Λυκείου Διαγώνισμα εφ όλης της ύλης Τσικριτζή Αθανασία Θέμα Α 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες ερωτήσεις.

Διαβάστε περισσότερα

Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (ΚΕΦΑΛΑΙΑ 2-3) ( ) ΘΕΜΑ Α Α1.

Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (ΚΕΦΑΛΑΙΑ 2-3) ( ) ΘΕΜΑ Α Α1. Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (ΚΕΦΑΛΑΙΑ 2-3) (5 2 2017) ΘΕΜΑ Α Α1. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες ερωτήσεις : 1. Σε ποια από τις επόμενες ενώσεις το χλώριο έχει μεγαλύτερο αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини механизациялаш

Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини механизациялаш ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ҚАРШИ МУҲАНДИСЛИК ИҚТИСОДИЁТ ИНСТИТУТИ ЕР УСТИ ТРАНСПОРТ ТИЗИМЛАРИГА ХИЗМАТ КЎРСАТИШ ВА УЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Ε.1. Γ. Ε.. Β. Ε.. Α. Ε.4. Α. Ε.5. Γ. Ε.6. Β. Ε.7. Δ. Ε.8. Δ. Ε.9. Γ. Ε.1. Γ. Ε.11. Δ. Ε.1. Β. Ε.1. α: Σ, β:σ, γ:σ, δ:σ, ε:λ (είναι σωστό μόνο για ιοντικές ενώσεις, στις ομοιοπολικές

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ВАЗИРЛИГИ АБДУЛЛА ҚОДИРИЙ НОМЛИ ЖИЗЗАХ ДАВЛАТ ПЕДАГОГИКА ИНСТИТУТИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ВАЗИРЛИГИ АБДУЛЛА ҚОДИРИЙ НОМЛИ ЖИЗЗАХ ДАВЛАТ ПЕДАГОГИКА ИНСТИТУТИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТАЪЛИМИ ВАЗИРЛИГИ АБДУЛЛА ҚОДИРИЙ НОМЛИ ЖИЗЗАХ ДАВЛАТ ПЕДАГОГИКА ИНСТИТУТИ «ТАСДИҚЛАНДИ» А.Қодирий номли ЖДПИ ўқув ишлари проректори Б. Мамажонов 007 йил Физика-математика

Διαβάστε περισσότερα

3. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις:

3. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις: 1. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις: 2N 2 + 3H 2 2NH 3 4Na + O 2 2Να 2 Ο Fe + Cl 2 FeCl 2 Zn + Br 2 ZnBr 2 2K + S K 2 S 2Ca + O 2 2CaO Na + Ca -------- C + O 2 CO 2 H 2 + Br 2 2HBr CaO + H 2 O Ca(OH)

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Οξέα Βάσεις Αλατα, και Χημικές αντιδράσεις. Θέμα 1 ο...

Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Οξέα Βάσεις Αλατα, και Χημικές αντιδράσεις. Θέμα 1 ο... Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Οξέα Βάσεις Αλατα, και Χημικές αντιδράσεις. Θέμα 1 ο.... Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες ερωτήσεις, 1.1. Από τις ενώσεις: HCl, H 2 O, NH 3, H 2 SO

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο ( 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ)

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο ( 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ) ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο ( 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ) ΘΕΜΑ 1 Ο Να εξηγήσετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και να διορθώσετε τις λανθασµένες: 1. Τα άτοµα όλων των στοιχείων είναι διατοµικά.. Το 16 S έχει ατοµικότητα

Διαβάστε περισσότερα

БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИ

БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАъЛИМ ВАЗИРЛИГИ БУХОРО МУХАНДИСЛИК-ТЕХНОЛОГИЯ ИНСТИТУТИ Электротехника» кафедраси. Ro yxatga olindi 013 yil TJA fakulteti dekani dots. S.S. Musaev дотс.мус

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΛΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Η 2 SO 4 + BaCl 2 2HCl + BaSO 4. 2HCl + Na 2 CO 3 CO 2 + H 2 O + 2NaCl. 2HCl + Na 2 SO 3 SO 2 + H 2 O + 2NaCl

ΙΠΛΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Η 2 SO 4 + BaCl 2 2HCl + BaSO 4. 2HCl + Na 2 CO 3 CO 2 + H 2 O + 2NaCl. 2HCl + Na 2 SO 3 SO 2 + H 2 O + 2NaCl ΙΠΛΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Οι αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης γίνονται ανάµεσα σε ηλεκτρολύτες µε ανταλλαγή ιόντων. Για να πραγµατοποιηθεί µια αντίδραση διπλής αντικατάστασης πρέπει ένα τουλάχιστον από τα προϊόντα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: A ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Σάββατο 14 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΘΕΜΑ Α ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης

Διαβάστε περισσότερα

Χηµεία Α Γενικού Λυκείου

Χηµεία Α Γενικού Λυκείου Χηµεία Α Γενικού Λυκείου Απαντήσεις στα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων Συγγραφή απαντήσεων: 'Αρης Ασλανίδης Χρησιμοποιήστε τους σελιδοδείκτες (bookmarks) στο αριστερό μέρος της οθόνης για την πλοήγηση μέσα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΘΗΑ - ΕΞΕΤΑΖΟΕΝΗ ΥΛΗ ΧΗΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΗΑ ΠΑΡΑΡΤΗΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ 3 ΩΡΕΣ ΘΕΑ Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΑΤΩΝ Α1. 3, Α2. 3, Α3. 2, Α4. 3 Α5. 1. Λάθος, 2. Λάθος, 3. Σωστό, 4. Λάθος, 5. Σωστό. ΘΕΑ Β Β1. Ι) 1.

Διαβάστε περισσότερα

γ) Βa(ΟΗ) 2 (aq) + ΗBr(aq)

γ) Βa(ΟΗ) 2 (aq) + ΗBr(aq) Θέμα 2 ο 2.1. Να συμπληρώσετε τις χημικές εξισώσεις (προϊόντα και συντελεστές) των παρακάτω αντιδράσεων που γίνονται όλες. α) CaI 2 (aq) + AgNO 3 (aq) β) Cl 2 (g) + H 2 S(aq) γ) Βa(ΟΗ) 2 (aq) + ΗBr(aq)

Διαβάστε περισσότερα

Το Η 2 διότι έχει το μικρότερο Mr επομένως τα περισσότερα mol ή V=αx22,4/Mr V ( H2) =11,2α...

Το Η 2 διότι έχει το μικρότερο Mr επομένως τα περισσότερα mol ή V=αx22,4/Mr V ( H2) =11,2α... Λύσεις Ολυμπιάδας Β Λυκείου 2012 ΜΕΡΟΣ Α (20 μονάδες) Ερώτηση 1 (2 μονάδες) Το Η 2 διότι έχει το μικρότερο Mr επομένως τα περισσότερα mol ή V=αx22,4/Mr V ( H2) =11,2α... Ερώτηση 2 (4 μονάδες) -3 +5 i.nh

Διαβάστε περισσότερα

1 η Σειρά προβλημάτων στο μάθημα Εισαγωγική Χημεία

1 η Σειρά προβλημάτων στο μάθημα Εισαγωγική Χημεία 1 η Σειρά προβλημάτων στο μάθημα Εισαγωγική Χημεία Ημ. Παράδοσης: Δευτέρα 25/11/2013 11 πμ 1. Οι αντιδράσεις οξειδοαναγωγής σώζουν ζωές!!! Οι αερόσακοι στα αυτοκίνητα, όταν ανοίγουν γεμίζουν με άζωτο το

Διαβάστε περισσότερα

Φημικές αντιδράσεις-α Λυκείου

Φημικές αντιδράσεις-α Λυκείου Αντιδράςεισ εξουδετζρωςησ. Ουςιαςτικά όλεσ οι αντιδράςεισ εξουδετζρωςθσ είναι θ αντίδραςθ ενόσ κατιόντοσ Η + με ζνα ανιόν ΟΗ - προσ ςχθματιςμό ενόσ μορίου Η 2 Ο (Η-ΟΗ). Αντίδραςη εξουδετζρωςησ. H + + OH

Διαβάστε περισσότερα

ELEKTRONIKA va MPT fanidan KURS ISHI. Bipolyar tranzistorlarda kuchaytirgichlar

ELEKTRONIKA va MPT fanidan KURS ISHI. Bipolyar tranzistorlarda kuchaytirgichlar O ZBEKISTON ESPUBLIKASI QISHLOQ VA SUV XO JALIGI VAZILIGI TOSHKENT IIGATSIYA VA MELIOATSIYA INSTITUTINING BUXOO FILIALI «UMUMKASBIY FANLA> afedrasi Texnologi jarayonlarda ishlab chiqarishni boshqarish

Διαβάστε περισσότερα

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ САМАРҚАНД ДАВЛАТ МЕДИЦИНА ИНСТИТУТИ БИОФИЗИКА, ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ КАФЕДРАСИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ САМАРҚАНД ДАВЛАТ МЕДИЦИНА ИНСТИТУТИ БИОФИЗИКА, ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ КАФЕДРАСИ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ САМАРҚАНД ДАВЛАТ МЕДИЦИНА ИНСТИТУТИ БИОФИЗИКА, ИНФОРМАТИКА ВА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ КАФЕДРАСИ БАКАЛАВРИАТ ТАЪЛИМ ЙЎНАЛИШЛАРИ 1-КУРС ТАЛАБАЛАРИ УЧУН Б

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ ΟΞΕΙ ΙΑ - ΑΝΤΙ Ρ Α ΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ ΟΞΕΙ ΙΑ - ΑΝΤΙ Ρ Α ΣΕΙΣ Χηµεία Α Λυκείου Φωτεινή Ζαχαριάδου 1 από 10 ( α πό τράπεζα θεµάτων) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ ΟΞΕΙ ΙΑ - ΑΝΤΙ Ρ Α ΣΕΙΣ 1. Να συµπληρώσετε τα προϊόντα και τους συντελεστές στις επόµενες χηµικές εξισώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΩΓΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΩΓΗ Κεφάλαιο 1ο-ΟΞΕΙΔΩΑΝΑΓΩΓΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΩΓΗ Ορισμοί : -Αριθμός οξείδωσης: I)Σε μία ιοντική ένωση ο αριθμός οξείδωσης κάθε στοιχείου είναι ίσος με το ηλεκτρικό φορτίο που έχει το

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗ

ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗ ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 η : A) 9,8g H 3 PO 4 αντιδρούν με την κατάλληλη ποσότητα NaCl σύμφωνα με την χημική εξίσωση: H 3 PO 4 + 3NaCl Na 3 PO 4 + 3HCl. Να υπολογίσετε πόσα λίτρα αέριου HCl παράγονται,

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα προσανατολισμού θετικών σπουδών

Ομάδα προσανατολισμού θετικών σπουδών Ανέστης Θεοδώρου ΧΗΜΕΙΑ Γ Λυκείου Ομάδα προσανατολισμού θετικών σπουδών ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΝΕΑ Ι ΑΚΤΕΑ- ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ 15-16 Κεφάλαιο 1ο: ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ Ενότητα η Οξείδωση Αναγωγή Κυριότερα οξειδωτικά - αναγωγικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης Αντιδράσεις πολύπλοκης µορφής είναι το αναγωγικό και το Cl

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης Αντιδράσεις πολύπλοκης µορφής είναι το αναγωγικό και το Cl 226 227 10 o Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων Α ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Για να γίνει ευκολότερη η µελέτη των οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων, τις ταξινοµούµε στις παρακάτω κατηγορίες Αντιδράσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΩΓΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΩΓΗ Ορισμοί : -Αριθμός οξείδωσης: I)Σε μία ιοντική ένωση ο αριθμός οξείδωσης κάθε στοιχείου είναι ίσος με το ηλεκτρικό φορτίο που έχει το αντίστοιχο ιόν Παράδειγμα:

Διαβάστε περισσότερα

2.1. Να χαρακτηρίσετε τις επόμενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ);

2.1. Να χαρακτηρίσετε τις επόμενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ); Θέμα 2ο 2.1. Να χαρακτηρίσετε τις επόμενες προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ); α) Η διαφορά του ατομικού αριθμού από το μαζικό αριθμό ισούται με τον αριθμό νετρονίων του ατόμου. β) Το 19 Κ + έχει

Διαβάστε περισσότερα

Α. Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης

Α. Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης 1 Δ ι δ ακ τ ι κ ή Ε ν ό τ η τ α: Οξειδοαναγωγικές Αντιδράσεις Α. Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης Ορισμός Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης είναι οι αντιδράσεις στις οποίες ένα στοιχείο (μέταλλο ή αμέταλλο)

Διαβάστε περισσότερα

C M. V n: n =, (D): V 0,M : V M P = ρ ρ V V. = ρ

C M. V n: n =, (D): V 0,M : V M P = ρ ρ V V. = ρ »»...» -300-0 () -300-03 () -3300 3.. 008 4 54. 4. 5 :.. ;.. «....... :. : 008. 37.. :....... 008.. :. :.... 54. 4. 5 5 6 ... : : 3 V mnu V mn AU 3 m () ; N (); N A 6030 3 ; ( ); V 3. : () 0 () 0 3 ()

Διαβάστε περισσότερα

3 o Μάθημα : Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης

3 o Μάθημα : Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης 3 o Μάθημα : Αντιδράσεις απλής αντικατάστασης 1. Στόχοι του μαθήματος Οι μαθητές να γνωρίσουν:i) πότε πραγματοποιείται μια αντίδραση απλής αντικατάστασης, με βάση τη σειρά δραστικότητας των μετάλλων και

Διαβάστε περισσότερα

«Биофизика» фанидан оралиқ назорат учун ўргатувчи-назорат қилувчи тест саволлари

«Биофизика» фанидан оралиқ назорат учун ўргатувчи-назорат қилувчи тест саволлари ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ ТОШКЕНТ ТИББИЁТ АКАДЕМИЯСИ ТАСДИҚЛАЙМАН Тиббий профилактика факультети декани проф. Ф.И.Саломова 2015 й. «Биофизика» фанидан оралиқ назорат учун ўргатувчи-назорат

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΞΙΜΟΣ ΚΟΤΕΛΙΔΑΣ. β) Να βρεθεί σε ποια οµάδα και σε ποια περίοδο του Περιοδικού Πίνακα ανήκουν.

ΜΑΞΙΜΟΣ ΚΟΤΕΛΙΔΑΣ. β) Να βρεθεί σε ποια οµάδα και σε ποια περίοδο του Περιοδικού Πίνακα ανήκουν. ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑΤΑ: 03490 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27/5/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΜΑΞΙΜΟΣ ΚΟΤΕΛΙΔΑΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Θέμα 2ο Α) Για τα στοιχεία: 12 Μg και 8 Ο α) Να κατανεµηθούν τα ηλεκτρόνιά τους σε στιβάδες. (µονάδες 2) β)

Διαβάστε περισσότερα

Συνοπτική Θεωρία Χημείας Α Λυκείου. Χημικές αντιδράσεις. Πολύπλοκες

Συνοπτική Θεωρία Χημείας Α Λυκείου. Χημικές αντιδράσεις. Πολύπλοκες 1 Web page: www.ma8eno.gr e-mail: vrentzou@ma8eno.gr Η αποτελεσματική μάθηση δεν θέλει κόπο αλλά τρόπο, δηλαδή ma8eno.gr Συνοπτική Θεωρία Χημείας Α Λυκείου Χημικές Αντιδράσεις Χημικές αντιδράσεις Οξειδοαναγωγικές

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΝ. Εικόνα 1. Φωτογραφία του γαλαξία μας (από αρχείο της NASA)

ΓΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΝ. Εικόνα 1. Φωτογραφία του γαλαξία μας (από αρχείο της NASA) ΓΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΝ Φύση του σύμπαντος Η γη είναι μία μονάδα μέσα στο ηλιακό μας σύστημα, το οποίο αποτελείται από τον ήλιο, τους πλανήτες μαζί με τους δορυφόρους τους, τους κομήτες, τα αστεροειδή και τους μετεωρίτες.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Για τις ερωτήσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

Ημερομηνία: Πέμπτη 12 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Ημερομηνία: Πέμπτη 12 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ημερομηνία: Πέμπτη 12 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΦΑ Φ ΝΕΙ Ε ΕΣ Ε ΧΗΜΕ Μ Ι Ε ΑΣ ΓΥΜΝ Μ ΑΣΙΟΥ H

ΙΑΦΑ Φ ΝΕΙ Ε ΕΣ Ε ΧΗΜΕ Μ Ι Ε ΑΣ ΓΥΜΝ Μ ΑΣΙΟΥ H Hταξινόµηση των στοιχείων τάξη Γ γυµνασίου Αναγκαιότητα ταξινόµησης των στοιχείων Μέχρι το 1700 µ.χ. ο άνθρωπος είχε ανακαλύψει µόνο 15 στοιχείακαι το 1860 µ.χ. περίπου 60στοιχεία. Σηµαντικοί Χηµικοί της

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. Ο αριθμός οξείδωσης του άνθρακα στην φορμαλδεΰδη, ΗCHO, είναι: α. 0 β. - 2 γ. +2 δ. - 5

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. Ο αριθμός οξείδωσης του άνθρακα στην φορμαλδεΰδη, ΗCHO, είναι: α. 0 β. - 2 γ. +2 δ. - 5 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 13 09 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Μαρίνος Ιωάννου, Μαρία Ρήγα, Σταυρούλα Γκιτάκου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α A1. Ο αριθμός οξείδωσης του άνθρακα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ. γ) Cl2 (ομοιοπολική ένωση) To μόριο του HCl έχει ηλεκτρονιακό τύπο: H( C

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ. γ) Cl2 (ομοιοπολική ένωση) To μόριο του HCl έχει ηλεκτρονιακό τύπο: H( C ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ Αριθμός οξείδωσης (Α.Ο.: στις ιοντικές (ετεροπολικές ενώσεις, ονομάζεται το πραγματικό φορτίο που έχει ένα ιόν. στις ομοιοπολικές (μοριακές ενώσεις, ονομάζεται το φαινομενικό φορτίο που θα

Διαβάστε περισσότερα

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Να βρεθεί η δομή των παρακάτω ατόμων: 23 11 Na, 40 20 Ca, 33 16 S, 127 53 I, 108

Διαβάστε περισσότερα

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

Estimation of grain boundary segregation enthalpy and its role in stable nanocrystalline alloy design

Estimation of grain boundary segregation enthalpy and its role in stable nanocrystalline alloy design Supplemental Material for Estimation of grain boundary segregation enthalpy and its role in stable nanocrystalline alloy design By H. A. Murdoch and C.A. Schuh Miedema model RKM model ΔH mix ΔH seg ΔH

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2013 Για τη Β τάξη Λυκείου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ Α Ερώτηση 1 (5 μονάδες) (α): (ιν), (β): (ιιι), (γ): (ι), (δ): (ιι) (4x0,5= μ. 2) Μεταξύ των μορίων του ΗF αναπτύσσονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÏÅÖÅ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2015 Β ΦΑΣΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÏÅÖÅ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Ηµεροµηνία: Κυριακή 26 Απριλίου 2015 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό κάθε µίας από τις ερωτήσεις A1 έως A5 και δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

6. ΤΕΛΙΚΗ ΙΑΘΕΣΗ ΤΑΦΗ. 6.1. Γενικά

6. ΤΕΛΙΚΗ ΙΑΘΕΣΗ ΤΑΦΗ. 6.1. Γενικά 6. ΤΕΛΙΚΗ ΙΑΘΕΣΗ ΤΑΦΗ 6.1. Γενικά Είναι γεγονός ότι ανέκαθεν ο τελικός αποδέκτης των υπολειµµάτων της κατανάλωσης και των καταλοίπων της παραγωγικής διαδικασίας υπήρξε το περιβάλλον. Στις παλιότερες κοινωνίες

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ, ΛΕΜΕΣΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2004 2005 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ

ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ, ΛΕΜΕΣΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2004 2005 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ, ΛΕΜΕΣΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2004 2005 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ Τάξη : Β Λυκείου Ηµεροµηνία : 8/06/2005 ιάρκεια : 2,5 ώρες Αριθµός σελίδων: 5 Χρήσιµα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. δ. 39 φορές μεγαλύτερη από το της μάζας του ατόμου του 12 C 12 Μονάδες 5

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. δ. 39 φορές μεγαλύτερη από το της μάζας του ατόμου του 12 C 12 Μονάδες 5 ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 25-02 - 2018 Μαρία Βασιλείου, Σπύρος Παπαμιχάλης, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

Όλα τα Σωστό-Λάθος της τράπεζας θεμάτων για τη Χημεία Α Λυκείου

Όλα τα Σωστό-Λάθος της τράπεζας θεμάτων για τη Χημεία Α Λυκείου Όλα τα Σωστό-Λάθος της τράπεζας θεμάτων για τη Χημεία Α Λυκείου 1. Το ιόν του νατρίου, 11Νa +, προκύπτει όταν το άτομο του Na προσλαμβάνει ένα ηλεκτρόνιο. Λ, όταν αποβάλλει ένα ηλεκτρόνιο 2. Σε 2 mol NH3

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Αριθμοί Οξείδωσης & Χημικές Αντιδράσεις 29/03/2015. Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.10 επιλέξτε τη σωστή απάντηση:

Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Αριθμοί Οξείδωσης & Χημικές Αντιδράσεις 29/03/2015. Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.10 επιλέξτε τη σωστή απάντηση: Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Αριθμοί Οξείδωσης & Χημικές Αντιδράσεις 29/03/2015 1 ο Θέμα. Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.10 επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1.1. Ο αριθμός οξείδωσης του μαγγανίου (Mn) στην ένωση

Διαβάστε περισσότερα

5 o Μάθημα : Αντιδράσεις εξουδετέρωσης

5 o Μάθημα : Αντιδράσεις εξουδετέρωσης 5 o Μάθημα : Αντιδράσεις εξουδετέρωσης 1. Στόχοι του μαθήματος Οι μαθητές να γνωρίσουν: i) την εξουδετέρωση ως μια περίπτωση μεταθετικής αντίδρασης. ii) τις περιπτώσεις των αντιδράσεων εξουδετέρωσης, ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ ΚΩΛΕΤΤΗ 9- -068 0 8464 0 847670 www.irakleitos.gr ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 0 ΜΑΙΟΥ 06 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ B ΛΥΚΕΙΟΥ

ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ B ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ: ΟΡΙΣΜΟΊ ΟΞΕΊΔΩΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΊ ΑΝΑΓΩΓΉΣ Οξείδωση είναι η ένωση ενός στοιχείου με οξυ Αναγωγή είναι η ένωση ενός στοιχείου με υδρο γόνο ή η αφαίρεση υδρογόνου από μία χημική γόνο ή η αφαίρεση

Διαβάστε περισσότερα

Παράδειγµα κριτηρίου σύντοµης διάρκειας

Παράδειγµα κριτηρίου σύντοµης διάρκειας 3.9. Κριτήρια αξιολόγησης Παράδειγµα κριτηρίου σύντοµης διάρκειας ΟΜΑ Α Α Αντικείµενο εξέτασης: Οξέα - βάσεις (ιδιότητες - ονοµατολογία) Στοιχεία µαθητή: Επώνυµο:... Όνοµα:... Τάξη:... Τµήµα:...Μάθηµα:...

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία γενικής παιδείας

Χημεία γενικής παιδείας Χημεία γενικής παιδείας ΘΕΜΑ Α Στις προτάσεις από Α1 - Α4 να βρείτε την σωστή απάντηση. Α1. Σύμφωνα με τη θεωρία Arrhenius, το 1 είναι οξύ επειδή: α) αντιδρά με βάσεις, β) είναι ηλεκτρολύτης, γ) μεταβάλλει

Διαβάστε περισσότερα