Περιεχόµενα 1. Εισαγωγή Το Βιοαέριο Βασικά στοιχεία Πλεονεκτήµατα Πολιτική για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα Αδειοδο

Transcript

1 IEE Project BiogasIN Information Material for biogas investors/farmers in Greece Πληροφοριακό υλικό για επενδυτές βιοαερίου/αγρότες στην Ελλάδα D.3.8.4, WP3 Σιούλας Κωνσταντίνος Τµήµα Περιβάλλοντος και Μεταφορών Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) 19 ο χλµ Λεωφ. Μαραθώνος Πικέρµι περιλαµβάνεται υλικό εταίρων και συµµετεχόντων στις δράσεις του έργου Αθήνα, 2011 Το έργο αυτό (αριθ. Συµβολαίου IEE/09/848/SI ) υποστηρίζεται από:

2 Περιεχόµενα 1. Εισαγωγή Το Βιοαέριο Βασικά στοιχεία Πλεονεκτήµατα Πολιτική για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Ελλάδα Αδειοδοτική διαδικασία και αδειοδοτούσες αρχές Εθνικοί υποστηρικτικοί µηχανισµοί Ιδιωτική χρηµατοδότηση Παραδοσιακός δανεισµός Αυτοχρηµατοδότηση (Project finance) Χρηµατοδοτική µίσθωση - Leasing Χρηµατοδότηση από Τρίτους (Third party finance) Έσοδα από µία µονάδα βιοαερίου Κριτήρια αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων...19 Παράρτηµα 1: Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Γερµανία, ανία, Ολλανδία και Ιταλία...22 Παράρτηµα 2: Θεσµικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ...33 Παράρτηµα 3: Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα...49 Παράρτηµα 4: Παραδείγµατα χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Γερµανία, ανία, Ολλανδία και Ιταλία...54 Παράρτηµα 5: Επενδυτικός Νόµος...65 Η πλήρης ευθύνη αυτής της έκδοσης εναπόκειται στους συντάκτες της. εν απεικονίζει κατ ανάγκη την άποψη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι αρµόδια για οποιαδήποτε χρήση που µπορεί να γίνει των πληροφοριών που περιλαµβάνονται σε αυτήν. 2

3 1. Εισαγωγή Το έργο BiogasIN Ανάπτυξη βιώσιµης αγοράς βιοαερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη (Συµβόλαιο αριθ. IEE/09/848) υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Προγράµµατος Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη. Αντικείµενο του έργου BiogasIN είναι η αποτελεσµατική βελτίωση του πλαισίου εγκατάστασης νέων µονάδων βιοαερίου σε 7 χώρες της Ανατολικής Ευρώπης: Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Ελλάδα, Λετονία, Ρουµανία, Σλοβενία. Στο έργο BiogasIN συµµετέχουν 10 Ευρωπαϊκοί οργανισµοί. Η σύνθετη αδειοδοτική διαδικασία των έργων Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα εµπόδια για την υλοποίηση των επενδύσεων αυτών στην Ελάδα (ιδιαίτερα η περιβαλλοντική αδειοδότηση). Οι διαδικασίες εµπλέκουν σηµαντικό αριθµό τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών και µερικές φορές καταλήγουν σε επιµήκυνση του χρόνου αδειοδότησης και γραφειοκρατία. Επιπρόσθετα, σηµαντικός παράγοντας επιτυχίας αποτελεί η πηγή και ο τρόπος χρηµατοδότησης. Συνήθως, η δηµόσια χρηµατοδότηση των έργων βιοερίου (ειδικά η εγγυηµένη τιµή) αποτελεί σπουδαίο παράγοντα για την βιωσιµότητα µίας µονάδας βιοερίου. Για το λόγο αυτό, είναι ένα σηµαντικό κοµµάτι της «χρηµατοδότησης» των αντίστοιχων έργων. Παρ όλα αυτά ένα σηµαντικό θέµα είναι η «αρχική» χρηµατοδότηση που αποτελεί σηµαντικό κόστος. Η αρχική επένδυση προκύπτει από ίδια κεφάλαια (χρήµατα που ο επενδυτής συνεισφέρει), άλλα κεφάλαια (συνήθως τραπεζικά δάνεια) και/ή δηµόσια επιχορήγηση (πχ. από διαρθρωτικά ταµεία). Η αρχική χρηµατοδότηση απαιτείται για την κατασκευή και την αγορά εξοπλισµού της µονάδας. ιαφορετικό από την αρχική χρηµατοδότηση είναι τα κέρδη. Αν και αποτελούν βασικό τµήµα για την βιωσιµότητα µίας µονάδας βιοαερίου δεν συνεισφέρουν στην αρχική επένδυση. Παρ όλα αυτά επηρεάζουν σηµαντικά την εκτίµηση κινδύνου, για παράδειγµα από τις τράπεζες. Αντικείµενο της έκθεσης αποτελεί η επισκόπηση της αδειοδοτικής διαδικασίας έργων βιοαερίου και των δυνατοτήτων χρηµατοδότησης για την παραγωγή και αξιοποίηση του βιοαερίου έτσι ώστε να διευκολυνθεί η υλοποίηση έργων βιοαερίου σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και ειδικότερα στην Ελλάδα. Η έκθεση απευθύνεται κυρίως σε επενδυτές βιοαερίου / αγρότες. 3

4 2. Το Βιοαέριο 2.1. Βασικά στοιχεία Σύµφωνα µε το νόµο 3468/2006 βιοαέριο είναι το καύσιµο αέριο που παράγεται από Βιοµάζα ή από το βιοαποικοδοµήσιµο κλάσµα βιοµηχανικών και αστικών αποβλήτων, το οποίο µπορεί να καθαρισθεί και να αναβαθµισθεί σε ποιότητα φυσικού αερίου, για χρήση ως Βιοκαύσιµο, ή το ξυλαέριο. Το βιοαέριο είναι ένα µείγµα από µεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο, υδρογόνο και υδρόθειο. Το επιθυµητό συστατικό είναι το µεθάνιο, αλλά η ακριβής σύσταση του βιοαερίου ποικίλει ανάλογα µε τη χρησιµοποιούµενη πρώτη ύλη για την παραγωγή του και άλλες παραµέτρους, όπως η θερµοκρασία και η οξύτητα του υποστρώµατος. Βιοαέριο παράγεται από την Αναερόβια Χώνευση (ΑΧ) (ζύµωση), που σηµαίνει ότι η βιοµάζα µετατρέπεται σε βιοαέριο από µικροοργανισµούς απουσία οξυγόνου. Η διεργασία της ΑΧ είναι κοινή σε πολλά φυσικά περιβάλλοντα, όπως τα ιζήµατα των θαλασσών, ή το στοµάχι των µηρυκαστικών. Η ΑΧ είναι µία βιοχηµική διαδικασία κατά την οποία η οργανική ύλη αποσυντίθεται από ποικίλους µικροοργανισµούς. Αυτοί οι µικροοργανισµοί µπορούν να επιζήσουν µόνο κάτω από αναερόβιες συνθήκες και απουσία φωτός. Για το λόγο αυτό, η ΑΧ συνήθως λαµβάνει χώρα σε χωνευτές, ειδικά σχεδιασµένους για το σκοπό αυτό. Οι χωνευτές βιοαερίου είναι ερµητικά µονωµένοι από το οξυγόνο και το φως. Μετά την πλήρωση του χωνευτή µε την πρώτη ύλη, δύο κύρια προϊόντα παράγονται από την αναερόβια χώνευση: βιοαέριο και χωνεµένο υπόλειµµα. Το βιοαέριο που παράγεται κατά την διάρκεια της ΑΧ αποµακρύνεται από τον χωνευτή και οδηγείται σε περαιτέρω επεξεργασία. Το βιοαέριο µπορεί να χρησιµοποιηθεί απευθείας για την παραγωγή θερµότητας ή για ηλεκτρισµού. Το αναβαθµισµένο βιοαέριο (βιοµεθάνιο) µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως καύσιµο οχηµάτων ή να διατεθεί στο δίκτυο του φυσικού αερίου ως υποκατάστατό του. Το χωνεµένο υπόλειµµα είναι η βιοµάζα που βιοαποικοδοµήθηκε, και απέµεινε µετά την ΑΧ. Ανάλογα µε την πρώτη ύλη αποτελείται από περισσότερο υγρό ή στερεό τµήµα. Το χωνεµένο υπόλειµµα είναι ένα εξαιρετικό εδαφοβελτιωτικό και παρουσιάζει σηµαντικά πλεονεκτήµατα συγκρινόµενο µε την αρχική πρώτη ύλη. Λόγω της αναερόβιας χώνευσης, οι οσµές του υπολείµµατος είναι κατά πολύ µειωµένες και τα θρεπτικά στοιχεία του για την θρέψη φυτών βελτιωµένα, µε αποτέλεσµα να αποτελεί ένα εξαιρετικό οργανικό εδαφοβελτιωτικό. Γενικά στους χωνευτές µπορούν να χρησιµοποιηθούν πολλά βιοαποικοδοµήσιµα υλικά. Οι πιο βασικές κατηγορίες βιοµάζας που χρησιµοποιούνται στις ευρωπαϊκές µονάδες βιοαερίου είναι (Al Seadi et al., 2008) 1 : στερεή και υδαρής κοπριά, γεωργικά υπολείµµατα και υποπροϊόντα, οργανικά απόβλητα που µπορούν να υποστούν χώνευση από αγροτοβιοµηχανίες και βιοµηχανίες τροφίµων, οργανικό κλάσµα των αστικών αποβλήτων και των υπολειµµάτων εστίασης, λυµατολάσπη, καθώς και ενεργειακές καλλιέργειες (πχ. καλαµπόκι, σόργος, τριφύλλι). 1 Al Saedi T., Rutz D., Prassl H., Köttner M., Finsterwalder T., Volk S., Janssen R., Εγχειρίδιο Βιοαερίου, Οκτώβριος

5 Το βιοαέριο είναι ένα καύσιµο µε πολλές εφαρµογές, συµπεριλαµβανόµενης της ηλεκτροπαραγωγής, της παραγωγής θερµικής ενέργειας και χρήσης στις µεταφορές. Αποδοτικοί τρόποι εκµετάλλευσης του βιοαερίου απεικονίζονται στο ακόλουθο Σχήµα 2 (συνεχείς γραµµές). Το βιοαέριο χρησιµοποιείται συχνότερα σήµερα για ηλεκτροπαραγωγή ή/και παραγωγή θερµότητας. Για το λόγο αυτό η συµπαραγωγή ηλεκτρισµού και θερµότητα (ΣΗΘ) προτιµάται από την ηλεκτροπαραγωγή χωρίς χρήση της θερµότητας ή µόνο την παραγωγή θερµότητας. Η αναβάθµιση του βιοαερίου χρησιµοποιείται όλο και συχνότερα στο δίκτυο του φυσικού αερίου για την υποκατάστασή του ή την χρήση του ως καύσιµο οχηµάτων Πλεονεκτήµατα Σε αντίθεση µε τα ορυκτά καύσιµα, η καύση του βιοαερίου εκλύει στην ατµόσφαιρα το CO 2 που είχε αποθηκευτεί στο φυτό κατά την ανάπτυξή του. Έτσι, ο κύκλος άνθρακα του βιοαερίου είναι κλειστός. Για το λόγο αυτό, η χρήση του βιοαερίου µειώνει τις εκποµπές CO 2 και βοηθά στην αποφυγή αύξησης των συγκεντρώσεων CO 2 στην ατµόσφαιρα, συνεισφέροντας στην αντιµετώπιση της υπερθέρµανσης του πλανήτη. Επιπρόσθετα, άλλα αέρια του θερµοκηπίου 3, όπως το µεθάνιο (CH 4 ) και το υποξείδιο του αξώτου (N 2 O) της ακατέργαστης κοπριάς µειώνονται. Γενικά αποφυγή έκλυσης αερίων του θερµοκηπίου λόγω της χρήσης του βιοαερίου µπορεί να προκύψει από: ιαχείριση της κοπριάς: εξοικονόµηση εκποµπών CH 4 από την χρήση στερεής και υδαρούς κοπριάς Υποκατάσταση: εξοικονόµηση εκποµπών λόγω παραγωγής ηλεκτρισµού και θερµότητας (συµπαραγωγή) από βιοαέριο Αντικατάσταση ορυκτών λιπασµάτων: εξοικονόµηση εκποµπών λόγω αντικατάστασης συµβατικών λιπασµάτων από το χωνεµένο υπόλειµµα. 2 Πηγή AEBIOM, European Biomass Association, A Biogas Roadmap for Europe, Οκτώβριος Για λόγους απλοποίησης, όλες οι εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου µετατρέπονται σε ισοδύναµο CO 2 (CO 2-eq), το οποίο και χρησιµοποιείται στο κείµενο. 5

6 Η κτηνοτροφία αυξάνει τις εκποµπές µεθανίου (CH 4 ) από την εντερική ζύµωση των ζώων, καθώς και τις εκποµπές CH 4 και N 2 O από την διαχείριση της κοπρίας. Σε πολλές χώρες οι µεγάλοι αριθµοί ζωικού κεφαλαίου παίζουν σηµαντικό ρόλο στις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου. Η παραγωγή βιοαερίου από ΑΧ δηµιουργεί χωνεµένο υπόλειµµα που είναι ότι αποµένει από την βιοµάζα µετά την αναερόβια χώνευση. Το χωνεµένο υπόλειµµα υποκαθιστά την ανεπεξέργαστη κοπριά ως εδαφοβελτιωτικό. Λόγω του γεγονότος ότι το χωνεµένο υπόλειµµα έχει καλύτερη λιπαντική ικανότητα σε σχέση µε την ανεπεξέργαστη κοπριά, επιπρόσθετες ποσότητες ορυκτών λιπασµάτων µπορούν να αντικατασταθούν. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσµα την εξοικονόµηση αερίων του θερµοκηπίου λόγω της µειωµένης παραγωγής ορυκτών λιπασµάτων Πολιτική για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα Ο νόµος 3851/10 θέτει τους εθνικούς στόχους για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) µέχρι το έτος 2020, µε βάση την Οδηγία 2009/28/ΕΚ (ΕΕL, 140/2009), ως εξής: Συµµετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας σε ποσοστό 20%. Συµµετοχή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσοστό τουλάχιστον 40%. Σύµφωνα µε Απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος (Α.Υ/Φ1/οικ.19598, Οκτώβριος 2010), η επιδιωκόµενη εγκατεστηµένη ισχύς της βιοµάζας για το 2020 ανέρχεται στα 350MW. Συµµετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην τελική κατανάλωση ενέργειας για θέρµανση και ψύξη σε ποσοστό τουλάχιστον 20%. Συµµετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην τελική κατανάλωση ενέργειας στις µεταφορές σε ποσοστό τουλάχιστον 10%. Σύµφωνα µε το Εθνικό Σχέδιο ράσης για τις ΑΠΕ ο στόχος του 20% των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας το 2020 θα επιτευχθεί µέσω του συνδυασµού µέτρων για την ενεργειακή απόδοση, καθώς και για την αυξηµένη διείσδυση των τεχνολογιών ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παροχή θέρµανσης και των µεταφορών. Η συνεισφορά (εγκατεστηµένη ισχύς, ακαθάριστη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας) που αναµένεται από το βιοαέριο στην Ελλάδα για την επίτευξη των δεσµευτικών στόχων του έτους 2020 έχει υπολογιστεί στα 210MW (895GWh ή 77ktoe). Η συνεισφορά των ΑΠΕ στο εθνικό ενεργειακό ισοζύγιο κατά το 2008 ήταν περίπου 7,8% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας και περίπου το 16,3%, της παραγωγής πρωτογενούς ενέργειας. Η πρωτογενής ενέργεια που παρήχθηκε από ΑΠΕ το 2008 ήταν 1,64 Mtoe. Από αυτήν, 600ktoe αποτελούσε χρήση βιοµάζας στον οικιακό τοµέα, 265 ktoe χρήση βιοµάζας στη βιοµηχανία και 35 ktoe προήλθε από το βιοαέριο, κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (Σχέδιο ράσης για τις ΑΠΕ, 2010). Το πρωτόκολλο του Κιότο θέτει νοµικά δεσµευτικούς στόχους εκποµπών στις ανεπτυγµένες χώρες, µεµονωµένα ή από κοινού για την µείωση των αερίων του θερµοκηπίου κατά τουλάχιστον 5% κάτω από τα επίπεδα του 1990 στο διάστηµα Η Ευρωπαϊκή Ένωση συµφώνησε να µειώσει τις εκποµπές της κατά 8%. Για την Ελλάδα ορίστηκε µέγιστη αύξηση της τάξης του 25%. Επιπλέον, η ΕΕ θέτει ένα φιλόδοξο περιβαλλοντικό στόχο που πρέπει να επιτευχθεί µέχρι το 2020, µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου κατά τουλάχιστον 20% κάτω από τα επίπεδα του Η Απόφαση 3738/08 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ "περί των προσπαθειών των κρατών µελών να µειώσουν τις εκποµπές αερίων θερµοκηπίου για την επίτευξη των δεσµεύσεων της Κοινότητας για µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου έως το 2020" 6

7 θέτει τα όρια των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου κάθε κράτους µέλος για το 2020 σε σύγκριση µε το 2005 σχετικά µε εκποµπές από τοµείς που δεν εµπίπτουν στο Ευρωπαϊκό Σύστηµα Εµπορίας (π.χ. γεωργία). Η Ελλάδα έχει δεσµευθεί να περιορίσει τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου κατά 4%. Πολιτικές προώθησης των ΑΠΕ περιγράφονται στο 2ο Εθνικό Πρόγραµµα για την κλιµατική Αλλαγή (πράξη 5 της ) µε στόχο την θέσπιση πολιτικών και µέτρων για την µείωση των εκποµπών αερίων του φαινοµένου του θερµοκηπίου. Στο αναθεωρηµένο Εθνικό Πρόγραµµα για τις κλιµατικές αλλαγές, εκτιµάται ότι η Αναερόβια Χώνευση ζωικών αποβλήτων χοίρων (35% των ζώων το 2010 και 50% των ζώων το 2015 αντίστοιχα) µπορούν να συνεισφέρουν σε µείωση των αερίων του θερµοκηπίου κατά t CO 2 -eq το 2010 and t CO 2 -eq το Σύµφωνα µε την εθνική απογραφή εκποµπών (Απρίλιος 2010) το 2008, οι εκποµπές αερίων θερµοκηπίου (χωρίς αλλαγές στη χρήση γης και δασοπονία - LULUCF) ανήλθαν σε 126,89 Mt CO2- eq παρουσιάζοντας αύξηση 20,34% σε σχέση µε τις εκποµπές βάσης και 22,85% σε σύγκριση µε τα επίπεδα του Εάν οι εκποµπές / απορροφήσεις από LULUCF συµπεριλαµβάνονταν τότε η αύξηση ανέρχεται σε 22,72% (από 100,81 Mt CO 2 -eq το ,71 Mt CO 2 -eq το 2008). Οι εκποµπές από τον τοµέα της ενέργειας για το 2008 αντιπροσώπευαν το 81,98% των συνολικών εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου (χωρίς LULUCF) και αυξήθηκαν κατά περίπου 34,13% σε σύγκριση µε τα επίπεδα του Οι εκποµπές από τη γεωργία που αντιπροσώπευαν το 7,03% των συνολικών εκποµπών το 2008 (χωρίς LULUCF), µειώθηκαν κατά περίπου 21,42% σε σύγκριση µε τα επίπεδα του

8 3. Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Ελλάδα 3.1. Αδειοδοτική διαδικασία και αδειοδοτούσες αρχές Η βασική διαδικασία αδειοδότησης ΑΠΕ και έργων βιοαερίου στην Ελλάδα είναι η ακόλουθη: 1. Άδεια Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Με το νόµο 3851/2010 η διαδικασία έκδοσης της άδειας παραγωγής έργου ΑΠΕ, επανακτά τον προ του Ν. 3468/06 χαρακτήρα της, ως µια πρώτη εκτελεστή άδεια σκοπιµότητας του έργου. Η άδεια παραγωγής αφορά πλέον την τεχνικοοικονοµική επάρκεια του συγκεκριµένου έργου ΑΠΕ και αποσυνδέεται από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, η οποία ακολουθεί σε επόµενο στάδιο. Η άδεια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. χορηγείται µε απόφαση της Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.). Η Ρ.Α.Ε. εξετάζει την αίτηση και αποφασίζει για τη χορήγηση ή µη άδειας παραγωγής µέσα σε δύο (2) µήνες από την υποβολή της αίτησης, εφόσον ο φάκελος είναι πλήρης, άλλως από τη συµπλήρωσή του. Ο φάκελος θεωρείται πλήρης, αν µέσα σε τριάντα (30) ηµέρες από την υποβολή του δεν ζητηθούν εγγράφως από τον αιτούντα συµπληρωµατικά στοιχεία. Στο στάδιο αυτό η ΡΑΕ εξετάζει επίσης αν το έργο µπορεί να υλοποιηθεί σε συµµόρφωση µε το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ ώστε να διασφαλίζεται η κατ αρχήν προστασία του περιβάλλοντος. Ένα νέο κριτήριο για την ΡΑΕ αποτελεί η συµβατότητα του έργου µε το Εθνικό Σχέδιο ράσης των ΑΠΕ για να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι χρήσης ενέργειας από αυτές. Η απόφαση αναρτάται στην ιστοσελίδα της Ρ.Α.Ε. και κοινοποιείται στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Μέσα σε προθεσµία δεκαπέντε (15) ηµερών από την ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Ρ.Α.Ε. της απόφασης της Ρ.Α.Ε. όποιος έχει έννοµο συµφέρον µπορεί να ασκήσει προσφυγή κατ αυτής για έλεγχο της νοµιµότητάς της. Η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. χορηγείται για χρονικό διάστηµα µέχρι είκοσι πέντε (25) έτη και µπορεί να ανανεώνεται µέχρι ίσο χρόνο. Εξαιρούνται από την υποχρέωση να λάβουν άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλη διαπιστωτική απόφαση φυσικά ή νοµικά πρόσωπα που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από σταθµούς βιοµάζας, βιοαερίου και βιοκαυσίµων µε εγκατεστηµένη ηλεκτρική ισχύ µικρότερη ή ίση του ενός (1) MW. Για τη χορήγηση της άδειας παραγωγής, υποβάλλεται αίτηση στη Ρ.Α.Ε., η οποία συνοδεύεται από όλα τα έγγραφα που ορίζονται στο Παράρτηµα Ι της Υπουργικής Απόφασης (Υ.Α.) 6/Φ1/οικ.5707 «Κανονισµός Αδειών Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας µε χρήση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και µέσω Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης» (ΦΕΚ 448/Β/ ). Συµπληρώσεις/διευκρινήσεις βρίσκονται στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ ( Οι σταθµοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. που εξαιρούνται από την υποχρέωση άδειας παραγωγής σύµφωνα µε το άρθρο 4, απαλλάσσονται και από την υποχρέωση να λάβουν άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας. Αντίθετα, υποχρεούνται στην τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης σύµφωνα µε το άρθρο 4 του ν.1650/

9 1.1 Προκαταρκτική έγκριση τρόπου σύνδεσης Η Ρ.Α.Ε., πριν εκδώσει την απόφασή της, µπορεί να συνεργάζεται µε τον ιαχειριστή του Συστήµατος ή του ικτύου ή των Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών για τον κατ αρχήν καθορισµό του τρόπου και του σηµείου σύνδεσης του σταθµού µε το Σύστηµα ή το ίκτυο. Ο καθορισµός αυτός γίνεται µέσα σε είκοσι (20) ηµέρες από την ηµεροµηνία υποβολής του ερωτήµατος της Ρ.Α.Ε. προς τον ιαχειριστή και δεν συνεπάγεται δέσµευση του ιαχειριστή ή της Ρ.Α.Ε. για την ύπαρξη διαθέσιµου ηλεκτρικού χώρου κατά τη χορήγηση της Προσφοράς Σύνδεσης. 2. Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο) και άδεια εγκατάστασης Μετά την έκδοση της άδειας παραγωγής από τη Ρ.Α.Ε., ο ενδιαφερόµενος προκειµένου να του χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης, ζητά ταυτόχρονα την έκδοση: α) Προσφοράς Σύνδεσης από τον αρµόδιο ιαχειριστή. β) Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), κατά το άρθρο 4 του ν.1650/1986, όπως ισχύει, και γ) Άδειας Επέµβασης σε δάσος ή δασική έκταση, κατά την παρ. 2 του άρθρου 58 του ν. 998/1979 (ΦΕΚ 289Α ), εφόσον απαιτείται, ή γενικά των αναγκαίων αδειών για την απόκτηση του δικαιώµατος χρήσης της θέσης εγκατάστασης του έργου. 2.1 Προσφορά σύνδεσης Ο αρµόδιος ιαχειριστής µε απόφασή του χορηγεί µέσα σε τέσσερις (4) µήνες την Προσφορά Σύνδεσης που ζητήθηκε, η οποία οριστικοποιείται και καθίσταται δεσµευτική: α) µε την έκδοση της απόφασης Ε.Π.Ο. για το σταθµό Α.Π.Ε. ή, β) αν δεν απαιτείται απόφαση Ε.Π.Ο., µε τη βεβαίωση από την αρµόδια περιβαλλοντική αρχή της οικείας Περιφέρειας ότι ο σταθµός Α.Π.Ε. απαλλάσσεται από την υποχρέωση αυτή. Η Προσφορά Σύνδεσης ισχύει για τέσσερα (4) έτη από την οριστικοποίησή της και δεσµεύει τον ιαχειριστή και τον δικαιούχο. 2.2 Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων Eξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης απόφασης Ε.Π.Ο., οι σταθµοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο που εγκαθίστανται σε γήπεδα, εφόσον η εγκατεστηµένη ηλεκτρική ισχύς τους δεν υπερβαίνει τα 0,5MW. Για τις ανωτέρω περιπτώσεις απαιτείται η χορήγηση βεβαίωσης απαλλαγής εντός αποκλειστικής προθεσµίας είκοσι (20) ηµερών από την αρµόδια περιβαλλοντική αρχή της οικείας Περιφέρειας, µετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας θεωρείται αυτή χορηγηθείσα. Για τη χορήγηση της βεβαίωσης εξετάζεται µόνο η εγκατεστηµένη ισχύς του σταθµού και ότι ο χώρος εγκατάστασης δεν εµπίπτει α) σε γήπεδα που βρίσκονται σε οριοθετηµένες περιοχές του δικτύου Natura 2000 ή σε παράκτιες ζώνες που απέχουν λιγότερο από εκατό (100) µέτρα από την οριογραµµή του αιγιαλού εκτός βραχονησίδων, ή β) γειτνιάζουν, σε απόσταση µικρότερη των εκατόν πενήντα (150) µέτρων, µε σταθµό Α.Π.Ε. της ίδιας τεχνολογίας που είναι εγκατεστηµένος σε άλλο γήπεδο και έχει εκδοθεί γι αυτόν άδεια παραγωγής ή απόφαση Ε.Π.Ο. ή προσφορά σύνδεσης, η δε συνολική ισχύς των σταθµών υπερβαίνει τα παραπάνω καθοριζόµενα όρια. Η χορήγηση άδειας παραγωγής αποτελεί προϋπόθεση της υποβολής αιτήµατος για τη χορήγηση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.). Πριν από τη χορήγηση της άδειας παραγωγής, οι αρµόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξετάζουν αιτήσεις ενδιαφεροµένων για την έκδοση γνωµοδοτήσεων σχετικών µε την εγκατάσταση σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που απαιτούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις. 9

10 Η διαδικασία και τα περιεχόµενα των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων έργων ΑΠΕ περιγράφονται στις ακόλουθες Υπουργικές Αποφάσεις: Υ.Α. Η.Π /2332/2002 : Κατάταξη δηµόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύµφωνα µε το αρθ. 3 του ν. 1650/86 όπως αντικαταστάθηκε µε το αρθ. 1 του ν. 3010/02 «εναρµόνιση του ν. 1650/86 µε τις οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ κ.α (91/Α)». Βασικά, τα έργα βιοαερίου κατηγοριοποιούνται βάσει τις πρώτης ύλης και της εγκατεστηµένης ισχύος (για παράδειγµα µία µονάδα ηλεκτροπαραγωγής µε χρήση βιοµάζας και αγροτικών απορριµµάτων κατατάσσεται στην κατηγορία Α1 αν η εγκατεστηµένη ισχύς της µονάδας είναι >30MW, στην A2 αν η εγκατεστηµένη ισχύς της µονάδας είναι >1MW και <30MW και στην B3 αν η εγκατεστηµένη ισχύς της µονάδας είναι <1MW, Οµάδα 9, Α/Α 274). Υπουργική Απόφαση Οικ /ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩ Ε «ιαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.) έργων Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), σύµφωνα µε το άρθρο 4 του ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 2 του ν. 3010/2002» (ΦΕΚ Β ) Υπουργική Απόφαση Οικ /ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩ Ε «ιαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.) έργων Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), σύµφωνα µε το άρθρο 4 του ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 2 του ν. 3010/2002» (ΦΕΚ Β ) Επίσης αξίζει να σηµειωθεί η ΚΥΑ 6/Φ1/οικ.19500/ (ΦΕΚ 1671/Β) σύµφωνα µε την οποία Σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής µε χρήση βιοαερίου κατατάχθηκαν στις µέσης (εγκατεστηµένη ισχύς >0.5MWe) και χαµηλής όχλησης ( 0.5MWe εγκατεστηµένη ισχύς). Σύµφωνα µε το άρθρο 3 του νόµου 3851/2010 Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίµηση και Αξιολόγηση δεν απαιτείται επίσης για τους υβριδικούς σταθµούς και τους σταθµούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, καθώς και για τα συνοδά έργα που απαιτούνται για την ηλεκτρική σύνδεση στο Σύστηµα ή το ίκτυο και τα έργα εσωτερικής οδοποιίας και οδοποιίας πρόσβασης. Με το άρθρο αυτό η Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίµηση και Αξιολόγηση (ΠΠΕΑ) και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ) συγχωνεύονται σε µία ενιαία διαδικασία. Για την έκδοση απόφασης Ε.Π.Ο. των έργων από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. υποβάλλεται πλήρης φάκελος και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) στην αρµόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή (ΕΥΠΕ, Περιφέρεια ή Νοµαρχία όπως αυτές υφίστανται πλέον). Η αρµόδια αρχή εξετάζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τα προτεινόµενα µέτρα πρόληψης και αποκατάστασης, µεριµνά για την τήρηση των διαδικασιών δηµοσιοποίησης και αποφαίνεται για τη χορήγηση ή µη απόφασης Ε.Π.Ο. µέσα σε τέσσερις (4) µήνες από το χρόνο που ο φάκελος θεωρήθηκε πλήρης. Ο φάκελος θεωρείται πλήρης, εάν µέσα σε είκοσι (20) ηµέρες από την υποβολή του δεν ζητηθούν εγγράφως από τον ενδιαφερόµενο συµπληρωµατικά στοιχεία. Η αδειοδοτούσα αρχή δεν µπορεί να ζητήσει εκ νέου από τον ενδιαφερόµενο συµπληρωµατικά στοιχεία εκτός από διευκρινίσεις επί στοιχείων που είχαν ήδη ζητηθεί εγγράφως. Οι αρµόδιες υπηρεσίες και φορείς στους οποίους διαβιβάζεται ο φάκελος από την αρµόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή υποχρεούνται να γνωµοδοτούν για τα θέµατα αρµοδιότητάς τους και µέσα στα πλαίσια των όρων και προϋποθέσεων χωροθέτησης που προβλέπονται στο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ 2464 Β ), όπως ισχύει κατά περίπτωση, µέσα στις προθεσµίες που καθορίζονται από το νόµο ή τάσσονται από την αρµόδια υπηρεσία. Αν δεν απαντήσουν µέσα στις προθεσµίες 10

11 αυτές, η απόφαση Ε.Π.Ο. χορηγείται χωρίς τις γνωµοδοτήσεις τους, τηρουµένων των σχετικών διατάξεων για την προστασία του περιβάλλοντος. Η απόφαση Ε.Π.Ο. για την εγκατάσταση σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ισχύει για δέκα (10) έτη και µπορεί να ανανεώνεται, µε αίτηση που υποβάλλεται υποχρεωτικά έξι (6) µήνες πριν από τη λήξη της, για µία ή περισσότερες φορές, µέχρι ίσο χρόνο κάθε φορά. 2.3 Άδεια Εγκατάστασης Για την εγκατάσταση ή επέκταση σταθµού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., απαιτείται σχετική άδεια. Η άδεια αυτή χορηγείται µετά την εξασφάλιση α) άδειας παραγωγής, β) έγκριση ΕΠΟ, γ) Άδεια Επέµβασης εφόσον απαιτείται, ή γενικά των αναγκαίων αδειών για την απόκτηση του δικαιώµατος χρήσης της θέσης εγκατάστασης του έργου και δ) προσφορά σύνδεσης, από: την Περιφέρεια (στην περίπτωση όπου αρµόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι η περιφέρεια ή η Νοµαρχία όπως υφίστανται πλέον) το ΥΠΕΚΑ (στην περίπτωση όπου αρµόδιο για την περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι το ΥΠΕΚΑ και συναρµόδια Υπουργεία). Η άδεια εγκατάστασης χορηγείται µέσα σε προθεσµία δεκαπέντε (15) εργάσιµων ηµερών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου των δικαιολογητικών. Ο έλεγχος αυτός πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχει ολοκληρωθεί µέσα σε τριάντα (30) εργάσιµες ηµέρες από την κατάθεση της σχετικής αίτησης. Αφού καταστεί δεσµευτική η Προσφορά Σύνδεσης (δηλαδή µετά την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων), ο δικαιούχος ενεργεί: α) για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης, β) για τη σύναψη της Σύµβασης Σύνδεσης και της Σύµβασης Πώλησης, γ) για τη χορήγηση αδειών, πρωτοκόλλων ή άλλων εγκρίσεων που τυχόν απαιτούνται σύµφωνα µε τις διατάξεις της ισχύουσας νοµοθεσίας για την εγκατάσταση του σταθµού (πχ. πρωτόκολλο εγακτάσταση ή πολεοδοµική άδεια), δ) για την τροποποίηση της απόφασης Ε.Π.Ο. ως προς τα έργα σύνδεσης, εφόσον απαιτείται 3. Άδεια λειτουργίας Η άδεια λειτουργίας χορηγείται µε απόφαση του οργάνου που είναι αρµόδιο για τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης, µετά από αίτηση του ενδιαφεροµένου και έλεγχο από κλιµάκιο των αρµόδιων Υπηρεσιών της τήρησης των τεχνικών όρων εγκατάστασης στη δοκιµαστική λειτουργία του σταθµού, καθώς και έλεγχο της διασφάλισης των αναγκαίων λειτουργικών και τεχνικών χαρακτηριστικών του εξοπλισµού του, που µπορεί να διενεργείται και από το Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.). Η άδεια λειτουργίας χορηγείται µέσα σε αποκλειστική προθεσµία είκοσι (20) ηµερών από την ολοκλήρωση των ανωτέρω ελέγχων. Η άδεια λειτουργίας σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ισχύει για είκοσι (20) τουλάχιστον έτη και µπορεί να ανανεώνεται µέχρι ίσο χρονικό διάστηµα. 11

12 12 ιάγραµµα 1: Αδειοδοτική ιαδικασία έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα

13 4. Εθνικοί υποστηρικτικοί µηχανισµοί Γενικά, οι τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου µπορούν να χωριστούν σε δύο βασικές κατηγορίες: 1) δηµόσια χρηµατοδότηση και 2) ιδιωτική χρηµατοδότηση. Σε αυτό το κεφάλαιο δύο κύριες κατηγορίες δηµόσιας χρηµατοδότησης θα παρουσιαστούν: Η εγγυηµένη τιµή πώλησης της ενέργειας Οι κρατικές ενισχύσεις. Σύστηµα εγγυηµένη τιµής πώλησης ενέργειας Ο νόµος 3851/2010 «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέµατα αρµοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής» τέθηκε σε εφαρµογή τον Ιούνιο του 2010 για να αναµορφώσει το υφιστάµενο νοµοθετικό πλαίσιο των ΑΠΕ και ειδικότερα το νόµο 3468/2006. Σύµφωνα µε το άρθρο 5 «Ορθολογικοποίηση της τιµολόγησης ενέργειας που παράγεται από σταθµούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.» του νόµου αυτού: «... Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από Παραγωγό ή Αυτοπαραγωγό µέσω σταθµού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή µέσω Υβριδικού Σταθµού και απορροφάται από το Σύστηµα ή το ίκτυο, τιµολογείται, σε µηνιαία βάση, σύµφωνα µε τα ακόλουθα: α) Η τιµολόγηση γίνεται µε βάση την τιµή, σε ευρώ ανά µεγαβατώρα (MWh), της ηλεκτρικής ενέργειας που απορροφάται από το Σύστηµα ή το ίκτυο, συµπεριλαµβανοµένου και του ικτύου Μη ιασυνδεδεµένων Νησιών. β) Η τιµολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας κατά την προηγούµενη περίπτωση, εκτός από την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από φωτοβολταϊκούς σταθµούς για τους οποίους έχουν οριστεί ξεχωριστές τιµές από τον ν. 3734/2009 (ΦΕΚ 8 Α ), όπως ισχύει, γίνεται µε βάση τα στοιχεία του ακόλουθου Πίνακα 1: Η παραγόµενη ενέργεια από σταθµούς Α.Π.Ε. πλην φωτοβολταϊκών και ηλιοθερµικών σταθµών, εφόσον οι επενδύσεις υλοποιούνται χωρίς τη χρήση δηµόσιας επιχορήγησης, τιµολογείται µε βάση τις τιµές του πίνακα 1, προσαυξηµένες κατά ποσοστό 20% για τις περιπτώσεις (α),(δ), (ζ), (η) και (ιζ), καθώς και κατά ποσοστό 15% για τις περιπτώσεις (θ) έως (ιε). Για την περίπτωση (ιστ), η προσαύξηση κατά 15% εφαρµόζεται µόνο στο σταθερό σκέλος της τιµολόγησης, εφόσον η επένδυση υλοποιείται χωρίς επιχορήγηση από οποιοδήποτε εθνικό, ευρώπαϊκό ή διεθνές πρόγραµµα ή αναπτυξιακό νόµο, για την κάλυψη τµήµατος της σχετικής δαπάνης ούτε υπόκειται σε φοροαπαλλαγή οποιασδήποτε µορφής περιλαµβανοµένου και του αφορολόγητου αποθεµατικού. Μεταξύ άλλων ο νόµος 3851/2010 θέτει νέες υψολέτερες εγγυηµένες τιµές ανάλογα µε τον τύπο της βιοµάζας (δίνονται διαφορετικές τιµές ανάλογα µε τον τύπο του βιοαερίου, ειδικότερα 220 /MWh για βιοαέριο που προέρχεται από βιοµάζα (κτηνοτροφικά και αγροτοβιοµηχανικά οργανικά υπολείµµατα και απόβλητα) µε εγκατεστηµένη ισχύ 3MW και 200 /MWh από τις ίδιες µονάδες βιοαερίου µε εγκατεστηµένη ισχύ >3MW). Το γεγονός αυτό αποτελεί βασικό µοχλό για να προσελκύσει µεγαλύτερο ενδιαφέρον η αξιοποίηση του βιοαερίου καθώς η εγγυηµένη τιµή υπερδιπλασιάστηκε. Επίσης, η παραγόµενη ενέργεια από βιοαέριο, εφόσον οι επενδύσεις υλοποιούνται χωρίς τη χρήση δηµόσιας επιχορήγησης, τιµολογείται µε βάση τις τιµές του νόµου 3851/2010, προσαυξηµένες κατά ποσοστό 15%. Η σύµβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από σταθµούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ισχύει για είκοσι (20) έτη. 13

14 Πίνακας : Τιµή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (νόµος 3851/2010) Τιµή Ενέργειας (Euro/MWh) Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από: ιασυνδεδεµένο Μη Σύστηµα διασυνδεδεµένα νησιά (α) Αιολική ενέργεια που αξιοποιείται µε χερσαίες εγκαταστάσεις ισχύος µεγαλύτερης των 50kW 87,85 99,45 (β) Αιολική ενέργεια που αξιοποιείται µε εγκαταστάσεις ισχύος µικρότερης ή ίσης των 50kW 250 (γ) Φωτοβολταϊκα έως 10kW peak στον οικιακό τοµέα και σε µικρές επιχειρήσεις (σύµφωνα µε το ειδικό πρόγραµµα σε κτιριακές 550 εγκαταστάσεις Αποφ-12312/ΓΓ/175/4-6-09, ΦΕΚ-1079/Β/09) (δ) Υδραυλική ενέργεια που αξιοποιείται µε µικρούς υδροηλεκτρικούς σταθµούς µε εγκατεστηµένη ισχύ έως δεκαπέντε (15) MWe 87,85 (ε) Ηλιακή ενέργεια που αξιοποιείται από ηλιοθερµικούς σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής 264,85 (στ) Ηλιακή ενέργεια που αξιοποιείται από ηλιοθερµικούς σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής µε σύστηµα αποθήκευσης, το οποίο εξασφαλίζει 284,85 τουλάχιστον 2 ώρες λειτουργίας στο ονοµαστικό φορτίο (ζ) Γεωθερµική ενέργεια χαµηλής θερµοκρασίας κατά την παρ.1στ του Αρθ-2 του Ν-3175/03 (ΦΕΚ-207/Α/03) 150 (η) Γεωθερµική ενέργεια υψηλής θερµοκρασίας κατά την παρ.1στ του Αρθ-2 του Ν-3175/03 (ΦΕΚ-207/Α/03) 99,45 (θ) Βιοµάζα που αξιοποιείται από σταθµούς µε εγκατεστηµένη ισχύ <= 1 MW (εξαιρουµένου του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος αστικών 200 αποβλήτων) (ι) Βιοµάζα που αξιοποιείται από σταθµούς µε εγκατεστηµένη ισχύ >1 MW και <=5 MW (εξαιρουµένου του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος 175 αστικών αποβλήτων) (ια) Βιοµάζα που αξιοποιείται από σταθµούς µε εγκατεστηµένη ισχύ >5 MW (εξαιρουµένου του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος αστικών 150 αποβλήτων) (ιβ) Αέρια εκλυόµενα από χώρους υγειονοµικής ταφής και από εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισµού και βιοαέρια από βιοµάζα (συµπεριλαµβανοµένου και του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος 120 αποβλήτων), µε εγκατεστηµένη ισχύ <=2 MW (ιγ) Αέρια εκλυόµενα από χώρους υγειονοµικής ταφής και από εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισµού και βιοαέρια από βιοµάζα (συµπεριλαµβανοµένου και του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος 99,45 αποβλήτων), µε εγκατεστηµένη ισχύ > 2 MW (ιδ) Βιοαέριο που προέρχεται από βιοµάζα (κτηνοτροφικά και αγροτοβιοµηχανικά οργανικά υπολείµµατα και απόβλητα) µε εγκατεστηµένη 220 ισχύ <= 3 MW (ιε) Βιοαέριο που προέρχεται από βιοµάζα (κτηνοτροφικά και αγροτοβιοµηχανικά οργανικά υπολείµµατα και απόβλητα) µε εγκατεστηµένη 200 ισχύ >3 MW (ιστ) ΣΗΘΥΑ 87,85xΣΡ 99,45xΣΡ (ιζ) Λοιπές ΑΠΕ (συµπεριλαµβανοµένων και των σταθµών ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος αστικών αποβλήτων που πληρούν τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής νοµοθεσίας όπως εκάστοτε αυτές ισχύουν) 87,85 99,45 Κρατικές ενισχύσεις Σήµερα, το βασικό εργαλείο δηµόσιας χρηµατοδότησης έργων ΑΠΕ είναι ο Αναπτυξιακός Νόµος 3908/2001 (ΦΕΚ 8/Α/2011). Οι επενδύσεις ΑΠΕ µπορούν να λάβουν οικονοµική υποστήριξη και από άλλα προγράµµατα που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων. Περισσότερες πληροφορίες για τις πηγές χρηµατοδότησης και τα οικονοµικά κίνητρα των ενεργειακών επενδύσεων δίνονται, µεταξύ άλλων, στην ιστοσελίδα του ΚΑΠΕ, και 14

15 Σκοπός του νόµου είναι η προώθηση της οικονοµικής ανάπτυξης της χώρας µε τη διαµόρφωση καθεστώτων ενίσχυσης των επενδύσεων, µε τα οποία βελτιώνεται η επιχειρηµατικότητα, η τεχνολογική ανάπτυξη, η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και η περιφερειακή συνοχή και προωθούνται η πράσινη οικονοµία, η αποτελεσµατική λειτουργία των διαθέσιµων υποδοµών και η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναµικού της χώρας. Ο αναπτυξιακός νόµος καλύπτει όλες τις ιδιωτικές επενδύσεις που υλοποιούνται στην Ελλάδα (αφορά όλους τους τοµείς της οικονοµικής δραστηριότητας µε κάποιες εξαιρέσεις). Προτάσεις για χρηµατοδότηση µπορούν να υποβληθούν στον Αναπτυξιακό Νόµο δύο φορές το χρόνο (Απρίλιο και Οκτώβριο και οποτεδήποτε για τα µεγάλα Επενδυτικά Σχέδια). Η χώρα διαιρείται σε τρεις ζώνες µε κριτήριο το επίπεδο ανάπτυξης της κάθε περιοχής. Το ποσοστό ενίσχυσης κάθε επενδυτικού σχεδίου εξαρτάται από το µέγεθος του φορέα της επένδυσης και από το νοµό στον οποίο υλοποιείται. Σε κάθε περίπτωση δεν µπορεί να υπερβαίνει το 50% του ενισχυόµενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου. Είδη ενισχύσεων Φορολογική απαλλαγή που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήµατος επί των πραγµατοποιούµενων προ φόρων κερδών, τα οποία προκύπτουν µε βάση τη φορολογική νοµοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Επιχορήγηση που συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το ηµόσιο χρηµατικού ποσού για την κάλυψη τµήµατος των ενισχυόµενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών. Επιδότηση χρηµατοδοτικής µίσθωσης που συνίσταται στην κάλυψη από το ηµόσιο τµήµατος των καταβαλλόµενων δόσεων χρηµατοδοτικής µίσθωσης που συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου µηχανολογικού και λοιπού εξοπλισµού (δεν µπορεί να υπερβαίνει τα επτά έτη). Τα επιλέξιµα έργα κατηγοριοποιούνται σε δύο (2) κύριες κατηγόριες: 1) Γενικά Επενδυτικά Σχέδια 2) Ειδικά Περιφερειακά Σχέδια Τα επενδυτικά σχέδια βιοαερίου βρίσκονται στην κατηγορία των Γενικών Επενδυτικών Σχεδίων (στην υποκατηγορία Περιφερειακής Συνοχής). Στα σχέδια Περιφερειακής Συνοχής, περιλαµβάνονται επενδυτικά σχέδια σε παραγωγικές δραστηριότητες που αξιοποιούν τοπικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα, αντιµετωπίζουν τοπικές ανάγκες και περιφερειακά προβλήµατα µε περιβαλλοντικά βιώσιµες τεχνολογικές εφαρµογές, εισάγουν τεχνολογίες εξοικονόµησης ενέργειας και αξιοποίησης υδάτινων πόρων και συµβάλλουν στη φιλική προς το περιβάλλον ανασυγκρότηση, ανάπλαση και ανάπτυξη περιοχών οικονοµικής δραστηριότητας. Στην κατηγορία αυτή παρέχεται επιχορήγηση ή και επιδότηση χρηµατοδοτικής µίσθωσης για τις νέες επιχειρήσεις σε ποσοστό 80% του ποσοστού ενίσχυσης. Το υπόλοιπο ποσοστό µέχρι το όριο του ποσοστού ενίσχυσης συµπληρώνεται µε την ενίσχυση φορολογικής απαλλαγής. Το ποσοστό της ίδιας συµµετοχής του επενδυτή στις επενδύσεις που λαµβάνουν ενίσχυση µε τη µορφή της επιχορήγησης κεφαλαίου δεν µπορεί να είναι κατώτερο του είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) των ενισχυόµενων δαπανών. Στις επενδύσεις που εντάσσονται στο καθεστώς της φορολογικής απαλλαγής ο δικαιούχος πρέπει να συνεισφέρει τουλάχιστον το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του επενδυτικού κόστους, είτε µέσω ιδίων κεφαλαίων είτε µέσω εξωτερικής χρηµατοδότησης. 15

16 5. Ιδιωτική χρηµατοδότηση Σε αυτό το κεφάλαιο τέσσερις κύριες κατηγορίες ιδιωτικής χρηµατοδότησης θα παρουσιαστούν: ανειοδότηση, Αυτοχρηµατοδοτηση (Project finance), Χρηµατοδοτική µίσθωση (leasing) Χρηµατοδότηση από τρίτους (Third party finance) 5.1. Παραδοσιακός δανεισµός Ο παραδοσιακός δανεισµός είναι ο πιο συνηθισµένος τρόπος για τη λήψη δανειακών κεφαλαίων από τις τράπεζες. Αυτή η µορφή χρηµατοδότησης δεν χρησιµοποιείται µόνο σε µεγάλες επενδύσεις, καθώς οι περιπτώσεις αυτές απαιτούνται στο πλαίσιο έργων βιοαερίου, αλλά καλύπτει επίσης πολλά µικρότερα ιδιωτικά δάνεια. Ο χρηµατοπιστωτικός οργανισµός ελέγχει το χρηµατοοικονοµικό υπόβαθρο του δανειολήπτη, προκειµένου να αποφασίσει σχετικά µε την αξιοπιστία και τους κινδύνους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα έχουν οι εγγυήσεις στην περίπτωση αποτυχίας του σχεδίου. Εγγυήσεις αποτελούν τα ακίνητα, ο εξοπλισµός της µονάδας, το διαθέσιµο ενεργητικό του αιτούντος ή του φορέα υλοποίησης του έργου, και όλα τα άλλα περιουσιακά στοιχεία που καλύπτουν το σύνολο του δανείου. Επιπλέον, αναλύονται οι προοπτικές επιτυχίας του έργου. Η επιτυχία συνήθως υπολογίζεται µε τον έλεγχο διαφόρων κριτηρίων που επηρεάζουν την οικονοµική απόδοση της µελλοντικής εγκατάστασης βιοαερίου. Μόλις το δάνειο έχει παρασχεθεί, ο οφειλέτης πρέπει να ξεπληρώσει σε µηνιαία βάση ένα προκαθορισµένο ποσό. Συχνά οι τράπεζες προσφέρουν επίσης µια περίοδο χάριτος η οποία είναι συνήθως ένα ή δύο έτη κατά τα οποία ο οφειλέτης πρέπει µόνο να επιστρέψει το επιτόκιο, αλλά όχι και το κεφάλαιο. Η διάρκεια των δανείων για τα έργα βιοαερίου, καθώς και ο αριθµό των ετών χάριτος εξαρτώνται σε µεγάλο βαθµό από τις προϋποθέσεις του κάθε συγκεκριµένου έργου βιοαερίου. Ωστόσο, οι συνηθισµένοι περίοδοι δανείου είναι περίπου 15 έτη και χορηγούνται συνήθως ένα ή δύο χρόνια χάριτος. Μια ειδική µορφή παραδοσιακής χρηµατοδότησης µέσω δανείων είναι τα δάνεια µε χαµηλό επιτόκιο που παρέχονται από τις εθνικές αρχές ή τους φορείς χρηµατοδότησης. Τα δάνεια αυτά χορηγούνται για επενδύσεις στον τοµέα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, όπως είναι το βιοαέριο και λειτουργούν ως ένα πρόγραµµα στήριξης της αγοράς, προκειµένου να τονωθεί ο τοµέας των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Τα δάνεια µε χαµηλό επιτόκιο χαρακτηρίζονται από πολύ χαµηλά επιτόκια. Η συνηθέστερη µέθοδος χρηµατοδότησης έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα είναι η σύναψη δανείου µε τράπεζα. Η παραδοσιακή αυτή µέθοδος χρηµατοδότησης µέσω µακροπρόθεσµου δανεισµού αποτελεί την συνήθη πρακτική. Για παράδειγµα η Εθνική Τράπεζα χρηµατοδότησε µεγάλες επενδύσεις συνολικής αξίας 1,44 δισ. ευρώ σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, µικρούς υδροηλεκτρικούς σταθµούς και µονάδες βιοαερίου και βιοµάζας, µε δανειοδότηση συνολικού ύψους 855 εκατ. ευρώ. Αυτές που έχουν ολοκληρωθεί και λειτουργούν αντιστοιχούν σε επενδύσεις αξίας 668 εκατ. ευρώ και παράγουν ηλεκτρική ενέργεια περίπου 460 Mw. Έτσι, µε χρηµατοδότηση της Εθνικής, σήµερα παράγεται το 43% της συνολικής ενέργειας από αιολικά, το 26% της συνολικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά, το 12% της συνολικής ενέργειας από µικρά υδροηλεκτρικά και το 16

17 57% της συνολικής ενέργειας της χώρας από βιοαέριο και βιοµάζα (Στ. Ταµβακάκης, /νων Σύµβουλος ΕΤΕ, 2010). Στην Ελλάδα σήµερα µία σειρά ιδιωτικών τραπεζών έχουν συγκεκριµένα προγράµµατα χρηµατοδότησης έργων όπως η εγκατάσταση φωτοβολταικών ή οι επεµβάσεις εξοικονόµησης ενέργειας σε κτίρια. Οι βασικές απαιτήσεις χορήγησης δανείων είναι µία αίτηση και νοµιµοποιητικά και φορολογικά στοιχεία και διαφοροποιούνται ανάλογα την τράπεζα Αυτοχρηµατοδότηση (Project finance) Η χρηµατοδότηση Έργου (ή αυτοχρηµατοδότηση) προορίζεται για τη χρηµατοδότηση µιας πολύ συγκεκριµένης επένδυσης η οποία εξοφλείται από τις δικές της ταµειακές ροές. Η τράπεζα λαµβάνει την απόφασή της για το ύψος του δανείου εξαρχής µε τις εκτιµήσεις των ταµειακών ροών του έργου. Σε αντίθεση µε τη συµβατική δανειοδότηση, υπάρχει συνήθως µικρή ή καθόλου πρόσβαση σε ιδιωτική ή κεφαλαιουχική εταιρεία. Σε περίπτωση χρηµατοδότησης ενός έργου βιοαερίου, η επένδυση εξασφαλίζεται από την προβλεπόµενη ταµειακή ροή της πωλούµενης ηλεκτρικής ενέργειας, τον εξοπλισµό της µονάδας και από την ιδιοκτησία του χώρου εγκατάστασης. Προϋπόθεση για να επιτευχθεί χρηµατοδότηση έργου είναι η δηµιουργία µιας ειδικής εταιρείας για το έργο βιοαερίου. Η Χρηµατοδότηση Έργου έχει σηµαντικά υψηλότερους κινδύνους για τους χρηµατοδότες από τη συµβατική χρηµατοδότηση, δεδοµένου ότι το δάνειο µπορεί να αποπληρωθεί όταν το έργο έχει τεθεί σε λειτουργία. Ως εκ τούτου, οι τράπεζες ενδιαφέρονται για την ελαχιστοποίηση των πιθανών κινδύνων. Όλες οι πτυχές του έργου πρέπει να αναλυθούν πολύ προσεκτικά. Αυτό οδηγεί σε αυξηµένο διοικητικό φόρτο εργασίας για τα δύο µέρη. Ο επενδυτής πρέπει να προετοιµάσει όλα τα έγγραφα του έργου σε µεγάλη λεπτοµέρεια. Αυτή η διαδικασία µπορεί να είναι αρκετά χρονοβόρα. Στην αυτοχρηµατοδότηση (Project Finance), η χρηµατοδότηση του έργου έχει ως κύρια ή/και αποκλειστική πηγή αποπληρωµής των δανειακών υποχρεώσεων τα προσδοκώµενα έσοδα και εξασφαλίζεται µε τα στοιχεία του ενεργητικού του Έργου (χρηµατοδότηση χωρίς ή µε περιορισµένη αναγωγή στους φορείς της επένδυσης /limited or non recourse financing). Στην Ελλάδα, ο τύπος χρηµατοδότησης project finance αφορά κυρίως σε τράπεζες που αναζητούν συχνά ώριµες και δοκιµασµένες τεχνολογίες (χαµηλού ρίσκου) ή επενδύσεις που θα δώσουν οικονοµίες κλίµακας Χρηµατοδοτική µίσθωση - Leasing Eίναι µια συχνά εφαρµοζόµενη µέθοδο για τη συγκέντρωση µετοχικού κεφαλαίου για ένα έργο βιοαερίου. H xρηµατοδοτική µίσθωση χαρακτηρίζεται από τη διάκριση του κατασκευαστή µονάδων (εταιρία leasing) και του φορέα εκµετάλλευσης της µονάδας (µισθωτή). Η εταιρεία χρηµατοδοτικής µίσθωσης κατασκευάζει και χρηµατοδοτεί την µονάδα από το εταιρικό κεφάλαιο ή το µετοχικό κεφάλαιο των εταίρων εκµίσθωσης. Στη συνέχεια η εταιρεία αφήνει την µονάδα στον µισθωτή ο οποίος πρέπει να αναλάβει τους κινδύνους της επιχείρησης. Ο µισθωτής διαχειρίζεται όλα τα έσοδα από τη λειτουργία της µονάδας παραγωγής βιοαερίου, αλλά πρέπει να πληρώσει τα ποσοστά χρηµατοδοτικής µίσθωσης στην εταιρεία. Αφού λήξει η σύµβαση, ο µισθωτής µπορεί να αγοράσει την υπολειπόµενη αξία της µονάδας βιοαερίου, ή η κυριότητα επανέρχεται στην εταιρεία χρηµατοδοτικής µίσθωσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις η επιλογή αυτή χρησιµοποιείται για την χρηµατοδότηση συγκεκριµένων τµηµάτων µίας µονάδας βιοαερίου, πχ. της µονάδας συµπαραγωγής. 17

18 5.4. Χρηµατοδότηση από Τρίτους (Third party finance) Η Ο ΗΓΙΑ 2006/32/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 2006 για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες και για την κατάργηση της οδηγίας 93/76/ΕΟΚ του Συµβουλίου αναφέρει µεταξύ άλλων ότι «... η χρήση χρηµατοδοτικών διευκολύνσεων από τρίτους αποτελεί καινοτόµο πρακτική που θα πρέπει να ενθαρρυνθεί. Με τις διευκολύνσεις αυτές, ο δικαιούχος αποφεύγει επενδυτικές δαπάνες χρησιµοποιώντας µέρος της οικονοµικής αξίας των εξοικονοµήσεων ενέργειας που προκύπτουν από επενδύσεις τρίτου για την αποπληρωµή του επενδυτικού κόστους και των τόκων του τρίτου». Σε αυτόν τον τρόπο χρηµατοδότησης µία Επιχείρηση Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) παίζει πρωταρχικό ρόλο και αναλαµβάνει τις ευθύνες και/ή την χρηµατοδότηση. Η ΕΕΥ αναλαµβάνει την ανάπτυξη, κατασκευή, χρηµατοδότηση και λειτουργία του έργου. Η βασική αρχή στην περίπτωση αυτή είναι το γεγονός ότι ο δικαιούχος (πελάτης ή τελικός χρήστης) δεν χρειάζεται να προβεί σε χρηµατοροές. Τα τρία εµπλεκόµενα µέρη είναι α) η ΕΕΥ, β) ο άµεσα ενδιαφερόµενος και γ) η τράπεζα. O Νόµος 3855/2010 θεσπίζει, µεταξύ άλλων, κανόνες και µέτρα για την ανάπτυξη της αγοράς Eνεργειακών Υπηρεσιών προς τους τελικούς καταναλωτές στην Ελλάδα. Οι Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ), καλούνται να παίξουν σηµαντικό ρόλο στην εν λόγω αγορά, µε τη δραστηριοποίησή τους, στο πλαίσιο σύναψης Συµβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ). Αν και το σχήµα αυτό είναι σχετικά καινούργιο στην Ελλάδα αναφέρονται µερικά παραδείγµατα ανάπτυξης Χρηµατοδότησης από Τρίτους στον τοµέα του βιοαερίου. 6. Έσοδα από µία µονάδα βιοαερίου Η απόφαση για τη χορήγηση δανείου για έργα βιοαερίου εξαρτάται κατά πρώτο λόγο από τις αναµενόµενες ταµειακές ροές του έργου. Προκειµένου να εξασφαλιστεί µια οικονοµικά βιώσιµη λειτουργία µιας µονάδας βιοαερίου, είναι πολύ σηµαντικό να υπολογιστούν τα έσοδα από τη λειτουργία της Στις περισσότερες χώρες, µε µια υγιή αγορά βιοαερίου, η εγγυηµένη τιµή (feed-in tariff) αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από µονάδες ορίζεται από το νόµο. Αυτή η τιµή µε τα εξασφαλισµένα έσοδα για µεγάλο χρονικό διάστηµα αποτελεί µια αξιόπιστη εγγύηση για τα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα και τη βάση για οικονοµικούς υπολογισµούς για τον φορέα λειτουργίας της εγκατάστασης. Επιπλέον, µακροπρόθεσµες συµβάσεις που καλύπτουν τη χρήση της θερµότητας ή έγχυση του βιοµεθανίου στο δίκτυο του φυσικού αερίου µπορεί να αυξήσει την αξιοπιστία ενός έργου βιοαερίου. Ένας άλλος τρόπος αναχρηµατοδότησης µιας επένδυσης βιοαερίου είναι η εµπορία Πράσινων Πιστοποιητικών (επίσης γνωστή ως Πιστοποιητικά Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας - REC). Ένας πάροχος πράσινης ενέργειας (π.χ. µονάδα παραγωγής βιοαερίου), πιστώνεται µε ένα REC για κάθε MWh ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιµη πηγή. Μετά την τροφοδότηση του δικτύου µε την ενέργεια αυτή, το πιστοποιητικό µπορεί να πωληθεί στην ελεύθερη αγορά. Οι τιµές για τα πιστοποιητικά εξαρτώνται από την γενική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, την ανανεώσιµη πηγή ενέργειας από την οποία παρήχθη η ηλεκτρική ενέργεια και τη θέση της εγκατάστασης. Τα έσοδα από την πώληση των ΑΠΕ είναι λιγότερο προβλέψιµα σε σχέση µε τα έσοδα από ένα σταθερό σύστηµα εγγυηµένης τιµής, καθώς οι τιµές για τις ΑΠΕ υπόκεινται σε διακυµάνσεις. 18

19 Οικονοµικά και περιβαλλοντικά, είναι πιο σκόπιµο να πωλείται η θερµότητα που παράγεται από την ΣΘΗ (συµπαραγωγή θερµότητας και ηλεκτρικής ενέργειας) της µονάδας βιοαερίου. Η αξιοποίηση της θερµότητας βελτιώνει δραστικά τη συνολική αποδοτικότητα της µονάδας. Αν η θερµότητα µπορεί να πωληθεί σε καταναλωτές, π.χ. µέσω ενός τοπικού δικτύου θέρµανσης, ο χειριστής της εγκατάστασης βιοαερίου έχει πρόσθετα έσοδα. Σε αντίθεση µε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο, συνήθως δεν υπάρχει σταθερό feed-in tariff για τη θερµότητα που παράγεται από µονάδες παραγωγής βιοαερίου, όπως συµβαίνει στη Γερµανία. Τα έσοδα από την παροχή θέρµανσης είναι συνήθως αντικείµενο της σύµβασης µεταξύ του φορέα εκµετάλλευσης της µονάδας και του καταναλωτή θερµότητας. Ένα µικρό µέρος των εσόδων από τη λειτουργία µιας εγκατάστασης βιοαερίου µπορεί να προέλθει από τη χρήση του κοµπόστ (χωνεµένο υπόλειµµα). Το χωνεµένο υπόλειµµα µπορεί να πωληθεί ως λίπασµα ή να χρησιµοποιηθούν στο δικό τους αγρόκτηµα ως υποκατάστατο συνθετικών λιπασµάτων. Το κοµπόστ είναι πλούσιο σε άζωτο, φώσφορο, κάλιο και ιχνοστοιχεία και µπορεί να εφαρµοστεί στα εδάφη όπως ακριβώς και το υγρό λίπασµα. Αυτό το καθιστά ένα κατάλληλο βιολίπασµα. Τέλος, σε περίπτωση που η µονάδα παραγωγής βιοαερίου είναι σχεδιασµένη για την χώνευση βιοαποβλήτων (π.χ. υπολείµµατα τροφίµων, οργανικά αστικά απόβλητα, απόβλητα της βιοµηχανίας) ο διαχειριστής της µονάδας µπορεί να λάβει επίσης ένα τέλος διάθεσης. Ωστόσο, η χρήση αποβλήτων σε µία µονάδα παραγωγής βιοαερίου συνήθως απαιτεί ειδικό σχεδιασµό της εγκατάστασης και εµπειρία σχετικά µε τη διαχείρισή τους. 7. Κριτήρια αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων Για τις τράπεζες, οι πιστώσεις (δάνεια) σχετίζονται µε συγκεκριµένους χρηµατοοικονοµικούς κινδύνους. Ωστόσο, οι τράπεζες κερδίζουν ένα σηµαντικό µέρος των χρηµάτων τους από τα επιτόκια των πιστώσεων. Ως εκ τούτου, ο στόχος των τραπεζών είναι να ελαχιστοποιηθούν οι δυνητικοί κίνδυνοι, ενώ προσφέρουν ένα επιτόκιο το οποίο να είναι ανταγωνιστικό σε σχέση µε άλλα ιδρύµατα. Υπάρχουν δεσµεύσεις µε παραδοσιακά χαµηλούς κινδύνους για τις τράπεζες και άλλες µε αυξηµένη πιθανότητα αθέτησης. Ο κίνδυνος των επενδύσεων σε έργα ανανεώσιµων πηγών ενέργειας εξαρτάται από την τεχνολογία. Στη συνέχεια παρατίθεται ένας κατάλογο κριτηρίων, τα οποία θα βοηθήσουν στην αξιολόγηση του κινδύνου και της σκοπιµότητας µιας επένδυσης σε συγκεκριµένα έργα βιοαερίου. Τα κριτήρια περιλαµβάνουν τα ανθρώπινα, τεχνικά, οικονοµικά και οργανωτικά κριτήρια καθώς και κριτήρια που σχετίζονται µε τη νοµοθεσία και τις άδειες. Έτσι, ο επενδυτής ή το χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα µπορεί εύκολα να χρησιµοποιήσει αυτά τα κριτήρια, ως ένα κατάλογο ελέγχου (checklist) για την αξιολόγηση της συνολικής σκοπιµότητας των έργων βιοαερίου. Παρ 'όλα αυτά, πρέπει να λεχθεί ότι η περιγραφή του προτεινόµενου σχεδίου στο σύνολό του είναι πιο σηµαντική για την αξιολόγηση, από την εξέταση των συγκεκριµένων και µόνο ορίων ή τιµών. Ως εκ τούτου, τα ποσοτικά κριτήρια που παρουσιάζονται θεωρούνται ως παραδείγµατα και µόνο. Λεπτοµέρειες µπορούν να βρεθούν στο παραδοτέο του έργου µε τίτλο «Κριτήρια αξιολόγησης επενδύσεων βιοαερίου: Οδηγίες για χρηµατοπιστωτικούς οργανισµούς και επενδυτές». 19

20 Κριτήριο 1: Εµπειρία στον τοµέα του βιοαερίου (παραγωγή πρώτων υλών, βιολογία της αναερόβιας χώνευσης, τεχνολογία της µονάδας, αξιοποίηση του εδαφοβελτιωτικού και οικονοµικό υπόβαθρο), πρέπει να αποδειχθεί από τον αιτούντα. Κριτήριο 2: Κριτήριο 3: Κριτήριο 4: Κριτήριο 5: Κριτήριο 6: Κριτήριο 7: Κριτήριο 8: Κριτήριο 9: Το συγκεκριµένο κίνητρο για την υλοποίηση της µονάδας του βιοαερίου πρέπει να εξηγηθεί.. Επαρκής ποσό πληρωµένων εργατοωρών πρέπει να είναι διαθέσιµο. Εποπτεία της µικροβιολογικής διαδικασίας της ζύµωσης πρέπει να παρέχει ο χειριστής της µονάδας και/ή το προσωπικό του ή/και από συµβεβληµένες εξειδικευµένες εταιρείες. Ο χειριστής της µονάδας και/ή το προσωπικό του θα πρέπει να είναι σε θέση να εκτελεί βασικές εργασίες συντήρησης. Το κόστος συντήρησης της µονάδας CHP το οποίο κυµαίνεται από 0.3 έως 2.5 Cents/kWh el και ένα κόστος της τάξης του 1 3% του επενδυτικού κόστους για την συντήρηση των υπολοίπων τµηµάτων θα πρέπει να περιληφθούν στο επιχειρηµατικό σχέδιο. Η νοµική µορφή και το ιδιοκτησιακό καθεστώς του έργου βιοαερίου πρέπει να είναι σαφώς καθορισµένο. Ένας κατάλογος µε τον εξοπλισµό και τα υλικά της µονάδας πρέπει να παρέχεται. Ένα κατασκευαστικό σχέδιο πρέπει να επιδεικνύεται. Κριτήριο 10: Η µονάδα πρέπει να συνδέεται µε δηµόσιο δρόµο, κατάλληλο βαρέα οχήµατα (µεταφορά πρώτης ύλης και χωνεµένου υπολείµµατος). Κριτήριο 11: Το σηµείο διασύνδεσης µε το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να καθοριστεί. Κριτήριο 12: Το σηµείο έκχυσης του βιοµεθανίου (ως εναλλακτική) στο δίκτυο του φυσικού αεριού πρέπει να καθοριστεί. Κριτήριο 13: Οι καταναλωτές θερµότητας πρέπει να εξευρεθούν και να συναφθούν προσύµφωνα/συµβόλαια. Κριτήριο 14: Συµβάσεις µε τους πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας και/ή βιοµεθανίου και/ή θερµότητας (στην καλύτερη των περιπτώσεων για όλη την διάρκεια του δανείου) θα πρέπει να παρέχονται. Κριτήριο 15: Σχεδιασµός των εγκαταστάσεων αποθήκευσης της πρώτης ύλης (αριθµός, τύπος). Κριτήριο 16: Οι χωνευτές πρέπει να είναι κατάλληλοι για τον τύπο και την ποσότητα των πρώτων υλών και καλά σχεδιασµένοι (µόνωση, ανάδευση, εισροές/εκροές, υλικά κλπ.). Κριτήριο 17: Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης του χωνεµένου υπολείµµατος θα πρέπει να καλύπτονται ώστε να συγκρατούν το βιοαέριο που παράγεται. 20

21 Κριτήριο 18: Πρέπει να αποφεύγεται η ρύπανση του περιβάλλοντος (οσµές, διαρροή) από όλες τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Κριτήριο 19: Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης θα πρέπει να είναι σχεδιασµένες για την αποθήκευση χωνεµένου υπολείµµατος που παράγεται από τη µονάδα παραγωγής βιοαερίου τουλάχιστον για ένα εξάµηνο Κριτήριο 20: Η ακριβής θέση των χωνευτών και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης θα πρέπει να αποτυπώνονται σε σχέδιο. Ο απαιτούµενος χώρος για την ανέγερση της µονάδας α πρέπει να είναι επαρκής. Κριτήριο 21: Για τις µονάδες που λειτουργούν µε ενεργειακές καλλιέργειες τουλάχιστον το 50% αυτών θα πρέπει να παράγεται σε ιδιόκτητε ς εκτάσεις. Οι υπόλοιπες πρώτες ύλες θα πρέπει να είναι εγγυηµένες µε µακροχρόνια συµβόλαια µε τους προµηθευτές. Κριτήριο 22: Αν χρησιµοποιούνται ενεργειακές καλλιέργειες, θα πρέπει να παράγονται σε ακτίνα 10 km γύρω από την µονάδα. Επίσης τα απόβλητα δεν θα πρέπει να µεταφέρονται από µακρινές αποστάσεις. Κριτήριο 23: Θα πρέπει να υπάρχει επαρκής έκταση διάθεσης του χωνεµένου υπολείµµατος. Σε αντίθετη περίπτωση το υπόλειµµα θα πρέπει να πωλείται. Το κόστος πώλησης/διάθεσης του χωνεµένου υπολείµµατος θα πρέπει να συµπεριληφθεί στην εκτίµηση κόστους της µονάδας. Κριτήριο 24: Η χρήση/πώληση του προς διάθεση χωνεµένου υπολείµµατος θα πρέπει να συµµορφώνεται µε Οδηγία της ΕΕ για τη νιτρορύπανση. Κριτήριο 25: θα πρέπει να ληφθεί µέριµνα για ασφάλειες για φυσική καταστροφή και βλάβη του εξοπλισµού. Κριτήριο 26: θα πρέπει να ληφθεί µέριµνα για φωτιά και ατυχήµατα. Κριτήριο 27: θα πρέπει να ληφθεί µέριµνα για τυχόν διακοπή λειτουργίας της µονάδας. Κριτήριο 28: θα πρέπει να ληφθεί µέριµνα για γενική ασφάλεια έναντι ευθυνών. Κριτήριο 29: θα πρέπει να ληφθεί µέριµνα για ασφάλεια που να καλύπτει την διάρκεια της κατασκευαστικής φάσης. Κριτήριο 30: Μία αναλυτική εκτίµηση κόστους και σχέδιο χρηµατοδότησης θα πρέπει να υπάρχει που να βασίζεται σε ρεαλιστικές και συντηρητικές παραδοχές. Κριτήριο 31: Προσωπική τεκµηρίωση πρέπει να παρέχεται. Αν εφαρµόζεται τα νοµικά έγγραφα της εταιρείας βιοαερίου πρέπει να παρέχεται. 21

22 Παράρτηµα 1: Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Γερµανία, ανία, Ολλανδία και Ιταλία Ανάπτυξη Βιώσιµης Αγοράς Βιοαερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Γερµανία, ανία, Ολλανδία και Ιταλία Αριθµ. Συµβολαίου IEE/09/848 SI ιάρκεια Έργου 01/05/ /10/2012 Υποστηρίζεται από Περιεχόµενα 1. Αυστρία 2. Γερµανία 3. ανία 4. Ολλανδία 5. Ιταλία 22

23 Το βιοαέριο στην Αυστρία 2002 Πρώτο οµοσπονδιακό σχήµα υποστήριξης παραγωγής ενέργειας από βιοαέριο Παραγωγή ενέργειας από βιοαέριο 324 µονάδες (295 µε εγγυηµένη τιµή) 77,2 MW el. 570 GWh (0,9% τηςσυνολικής κατανάλωσηςενέργειας, ενέργειαγια νοικοκυριά) Συστήµατα αναβάθµισης βιοαερίου Pucking 2005 Margarethen am Moos (Filling Station) 2007 Bruck an der Leitha 2008 Eugendorf (σταθµός ανεφοδιασµού) Leoben 2010 Engerwitzdorf 2010 Αυστρία νοµοθεσία ηλεκτροπαραγωγής Εγγυηµένη τιµή (Feed-in tariff) για ηλεκτροπαραγωγή από βιοαέριο το 2010 Μέχρι 250 kw Μέχρι 500 kw Πάνω από 500 kw ισχύς 18,5 Cent / kwh 16,5 Cent / kwh 13,0 Cent / kwh τιµή οι µονάδες µέχρι 250 kw πρέπει να χρησιµοποιούν σε ποσοστό 30% κτηνοτροφικά απόβλητα χρησιµοποιώντας µη γεωργικές πρώτες ύλες η εγγυηµένη τιµή µειώνεται κατά 20% επιπρόσθετο µπόνους στην συµπαραγωγή 2 Cent / kwh όταν πληρούνται συγκεκριµένα κριτήρια αποδοτικότητας επιπρόσθετο µπόνους τεχνολογίας 2 Cent / kwh όταν το βιοαέριο αναβαθµίζεται και διατίθεται στο δίκτυο φυσικού αερίου Πρέπει να υπάρχουν όλες οι άδειες για την ανέγερση και λειτουργία της µονάδας Χρειάζεται πιστοποίηση από τον διαχειριστή του δικτύου στο σηµείο σύνδεσης Ζητήστε από την πολιτειακή κυβέρνηση αίτηση για χαρακτηρισµό της µονάδας ως eco electricity, ( συµπεριλαµβάνονται άδειες, πρώτη ύλη, αποδοτικότητα - 60 %) Αιτηθείτε από το τον φορέα OEMAG που πρέπει να υπογράψει σύµβαση για την παραγόµενηηλεκτρικήενέργεια (eco electricity) µεεσάς. 23

24 Αυστρία αδειοδοτική διαδικασία 3 νόµοι πλαίσιο για την αδειοδοτική διαδικασία µελλοντικών µονάδων βιοαερίου Graph: Permission Austria feedstock no waste waste power production yes no heat production yes no or Umbrella laws for permitting biogas plants Gewerbeordnung ELWOG Gewerbeordnung AWG Included laws in the permission Separate permission is needed for VEXAT Bauordnung Wasserrechtsgesetz Gaswirtschaftsgesetz Arbeitnehmerschutzgesetz Several other regulations like: ÖNORM, ÖWAV Raumordnungsgesetz (application has to be given before application to the umbrella laws) Tiermaterialiengesetz (application after the approval of the umbrella law) Starkstromwegegesetz (application after the approval of the umbrella law) Γερµανία Ο νόµος για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (EEG) ΚαµίαάδειαδεναπαιτείταιγιατηνδιάθεσηηλεκτρικήςενέργειααπόΑΠΕ, εκτός από µία άδεια άσκησης επιχειρηµατικής δραστηριότητας. Ονόµος EEG παρέχειεγγυηµένητιµήγιαηλεκτροπαραγωγήαπόβιοαέριο. Η τιµή εξαρτάται από το µέγεθος της µονάδας και συµπεριλαµβάνει διάφορα µπόνους για συγκεκριµένα θέµατα. Απαιτεί από τον διαχειριστή του δικτύου να καταβάλει την εγγυηµένη τιµή (feed-in tariff) στον φορέα εκµετάλλευσης της µονάδας βιοαερίου για 20 έτη. Η θερµότητα της µονάδας θα πρέπει να αξιοποιείται. Το 2008 θεσµοθετήθηκε ο νόµος για την πρόσβαση στο δίκτυο φυσικού αερίου (Gasnetzzugangsverordnung) που επιτρέπει την έκχυση βιοµεθανίου στο δηµόσιο δίκτυο φυσικού αερίου. 24

25 Γερµανία Αδειοδότηση µονάδας βιοαερίου από τους οµοσπονδιακούς νόµους για τον έλεγχο της ρύπανσης και πολεοδόµησης Η εγκατάσταση και λειτουργία µονάδων παραγωγής βιοαερίου στη Γερµανία απαιτεί πάνταάδειααπότιςδηµόσιεςαρχές. Η διαδικασία χορήγησης της άδειας εξαρτάται από το µέγεθος και τη θέση του έργου τουβιοαερίου, καθώςκαιαπότιςπρώτεςύλες. Υπάρχουν δύο εναλλακτικές διαδικασίες αδειοδότησης για τις µονάδες βιοαερίου: Οµοσπονδιακός νόµος για τον έλεγχο της ρύπανσης (BimSchG) Οµοσπονδιακός νόµος για την πολεοδόµηση (BauGB) Η διαδικασία αδειοδότησης µέσω του BauGB απαιτεί απλώς µία οικοδοµική άδεια. Ηδιαδικασίααδειοδότησηςµέσωτου BimSchGείναικάπωςπιοπολύπλοκη. Αυτόµατα εµπεριέχει και την οικοδοµική άδεια. Ανάλογαµετοποσότωναποβλήτωνπουδιαχειρίζεταιηµονάδασεηµερήσιαβάση, µία απλοποιηµένη ή πιο επίσηµη διαδικασία στο πλαίσιο του BImSchG απαιτείται. Η επίσηµη διαδικασία απαιτεί περισσότερο χρόνο καθώς χρειάζεται δηµόσια διαβούλευση. Γερµανία διαδικασία αδειοδότησης για µονάδες βιοαερίου 25

26 Γερµανία -ειδικήρύθµιση: διαδικασία χορήγησης άδειας για τις µονάδες βιοαερίου σε αγροτικές περιοχές Από το 2004 οι µονάδες βιοαερίου σε αγροτικές περιοχές πριµοδοτούνται απότονοµοσπονδιακόνόµοπερίπολεοδόµησης (Federal Building Act). Πρέπει να αδειοδοτούνται, µε την προϋπόθεση ότι δεν παραβιάζουν δηµόσιο συµφέρον και η πρόσβαση σε υποδοµές είναι διαθέσιµη. Η απλουστευµένη αυτή αδειοδοτική διαδικασία εξαρτάται από τους ακόλουθους παράγοντες: 1. Η µονάδα παραγωγής βιοαερίου συνδέεται στενά µε ένα αγρόκτηµα (ή παρόµοια επιχείρηση) ανάλογα µε την τοποθεσία και το είδος του αγροκτήµατος 2. Η πρώτη ύλη παρέχεται από αυτό το αγρόκτηµα ή από κάποιο γειτονικό 3. Μόνο µία µονάδα λειτουργεί ανά αγρόκτηµα ή ανά επιχειρηµατική περιοχή 4. Η εγκατεστηµένη ισχύς είναι µικρότερη από 0,5 ΜW ανία νοµοθετικό πλαίσιο Νόµος για την προώθηση των ΑΠΕ (VE-Lov. No 1392/2008) Εγγύηση για σταθερή πριµοδότηση πάνω από την τιµή αγοράς στον φορέα εκµετάλλευσης της µονάδας βιοαερίου Εγγυηµένη καταβολή τιµής για 10 έτη Νόµος για την προµήθεια Φυσικού Αερίου Η πώληση αναβαθµισµένου βιοαερίου δεν είναι στην πραγµατικότητα κερδοφόρα λόγω των κινήτρων που ευνοούν µονάδες τηλεθέρµανσης Νόµος για την τηλεθέρµανση Περιορισµοί που προστατεύουν τους καταναλωτές από το κέρδος των εταιρειών παροχής θερµότητας 26

27 ανία αδειοδοτούσες αρχές Γενικά την ευθύνη έχουν οι ήµοι Υπουργείο Περιβάλλοντος (περιφερειακά γραφεία περιβάλλοντος) Έργα µε σηµαντική επίπτωση στο περιβάλλον Αποθήκευση αερίου > m³ ανία αδειοδοτική διαδικασία Ηελάχιστηυποχρέωσηγιααδειοδότησηµονάδαςβιοαερίουείναιη: Οικοδοµική άδεια Σύµφωνα µε τις κατευθύνσεις του νοµοθετικού πλαισίου Μονάδα βιοαερίου κλίµακας αγροκτήµατος: πρέπει να υποβληθεί από τον ήµο Κεντρικές µονάδες βιοαερίου: πρέπει να ενσωµατωθούν στα τοπικά σχέδια. Πιο πολύπλοκη διαδικασία Άδεια πυροπροστασίας Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που να οδηγεί σε: Έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Έγκριση χρήσης γης (συχνά), Τοπικό σχέδιο (συχνά). 27

28 ανία χρονοδιάγραµµα αδειοδότησης Ολλανδία νοµοθετικό πλαίσιο Κίνητρα για τη βιώσιµη παραγωγή ενέργειας µέσω του Προγράµµατος SDE Η πριµοδότηση έχει ως στόχο να αντισταθµίσει τη διαφορά µεταξύ της ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτούς πόρους και την πρόσθετη τιµή για την ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιµες πηγές Η επιπρόσθετη τιµή είναι εγγυηµένη µέχρι 12 έτη εν υπάρχει νοµοθεσία για την παραγόµενη θερµότητα από ΑΠΕ Περιορισµένος προϋπολογισµός για καταβολή της πριµοδότησης Νόµος για την προµήθεια Φυσικού Αερίου (Gaswet) Ρυθµίζει την πρόσβαση στο δίκτυο του φυσικού αερίου Ηαναβάθµισητουβιοαερίουκαιηέκχυσηστοδίκτυοθαβρεθούνστο επίκεντρο τα επόµενα έτη 28

29 Ολλανδία αδειοδοτούσες αρχές Ολλανδία αδειοδοτική διαδικασία Οικοδοµική άδεια Το χωροταξικό σχέδιο (WRO) προδιαγράφει περιοχές στις οποίες επιτρέπεται η ανέγερση µονάδων βιοαερίου Το τοπικό σχέδιο χρήσης γης αποτελεί την βάση. Οι αιτήσεις πρέπει να κάνουν αναφορά σε αυτό για να λάβουν οικοδοµική άδεια Άδεια χωροθέτησης Για µεγάλης κλίµακας κεντρικές µονάδες βιοαερίου ειδικές άδειες πρέπει να λαµβάνονται υπόψη στο σχέδιο χρήσης γης Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (EIA Millieueffect rapportage M.E.R.) Περιλαµβάνεται στον Ολλανδικό νόµο για το περιβάλλον (σηµαντικές απαιτήσεις) Απαραίτητη για δυναµικότητα επεξεργασίας υποστρώµατος > 100 τόνους την ηµέρα Απαραίτητη επίσης και για µικρές µονάδες βιοαερίου µε µικρότερη δυναµικότητα ανάλογα µε τη νοµοθεσία σε τοπικό επίπεδο 29

30 Ιταλία νοµοθετικό πλαίσιο Νοµοθεσία Νόµος No. 79/99 Ιταλικό διάταγµα No. 387/03 Νόµος No. 239/04 ιάταγµα No. 152 της 03/04/2006 Νόµος No. 222/07 Νόµος No. 244/07 Περιεχόµενο Ορισµός των ΑΠΕ. Εισαγωγή των πράσινων πιστοποιητικών (Green Certificates) Υποχρέωση για τους παραγωγούς και τους εισαγωγείς να παρέχουν µια ετήσια «ποσόστωση-quota» ενέργειας από ΑΠΕ ίση µε 2% της εισαγόµενης ή / και παραγόµενης ενέργειας µε τη χρήση συµβατικών πηγών κατά τη διάρκεια του προηγούµενου έτους. Από το 2004 έως το 2006, η υποχρεωτική ποσόστωση αυξήθηκε κατά 0,35 %τοχρόνο. Το διάταγµα "Marzano": Οι παραγωγοί ενέργειας υποχρεούνται να παρέχουν στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας ποσοστό 3,05% ενέργεια από ΑΠΕ. Η διάρκεια των πράσινων πιστοποιητικών αυξάνεται στα 12 έτη. ΕισάγονταινέακίνητραγιαµονάδεςΑΠΕ, πουλειτούργησανµετάτην 31 η εκεµβρίου Οι µονάδες αυτές µπορεί να είναι νέες, ανακαινισµένες ή αναβαθµισµένες. Οι µονάδες βιοαερίου µε µέση ισχύ µεγαλύτερη από 1 MW, λαµβάνουν εγγυηµένη τιµή για 15 έτη, η οποία ανέρχεται σε 30 eurocents/kwh στην περίπτωση βιοµάζας και βιοαερίου από καλλιέργειες, κτηνοτροφία και (δασύλλια περιοδικής υλοτόµησης). Νόµος No. 99/2009 Εισάγει µία νέα ενιαία τιµή (all-inclusive price) 0,28 / kwh για µονάδες «βιοαερίου καιβοµάζας" plants. Ιταλία αδειοδοτική διαδικασία Μονάδες ισχύος < 200 kw: ειδοποίηση έναρξης εργασιών Ο νόµος 244/07 εισήγαγε την δυνατότητα λειτουργίας µικρών µονάδων µε ειδοποίηση έναρξης εργασιών Η έναρξη εργασιών είναι ένα σηµαντικό εργαλείο πολεοδοµικού σχεδιασµού στονκτιριακότοµέα. Υποβάλλεταιαπόεξουσιοδοτηµένοεπαγγελµατία (πχ. µηχανικό, αρχιτέκτονα εγγεγραµµένο στο σχετικό επαγγελµατικό) Πρέπει να υποβληθεί στην Πολεοδοµία της σχετικής περιοχής Αν δεν υπάρξει σχετική ενηµέρωση από την ηµόσια Αρχή σε 30 ηµέρες οι εργασίες µπορούν να ξεκινήσουν. Αποτελεί ιοικητική πράξη. Υποβάλλεται σε συγκεκριµένης µορφής αίτηση και πρέπει να συµπεριλάβει µία τεχνική έκθεση και ένα προκαταρκτικό σχεδιασµό της µονάδας Μονάδες ισχύος > 200 kw: Ενιαία άδεια (Single Authorization) Το διάταγµα 387/2003 προέβλεψε µία απλή διαδικασία η οποία ονοµάστηκε «ενιαίαάδεια - Single Authorization» Χορηγείται σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο και περιορίζει την αδειοδοτική διαδικασία. Ελλείψει εθνικών κατευθυντήριων γραµµών, πολλές περιοχές συνέταξαν τις δικέςτουςδιαφοροποιώνταςτηναδειοδοτικήδιαδικασία. Είναι σηµαντικό να λεχθεί ότι η «ενιαία άδεια»είναι "ότανείναι απαραίτητο, µια εναλλακτική µορφή πολεοδοµικού και χωροταξικού σχεδιασµού». 30

31 Ιταλία αδειοδοτούσες αρχές Το Συνέδριο Σχεδιασµού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Όργανο που βοηθά στην απλοποίηση της διαδικασίας λήψης απόφασης. Ενσωµατώνονταισεµίαδιοικητικήδιαδικασίαόλεςοιγνωµοδοτήσεις, άδειες, συναινέσειςόλωντωνεµπλεκοµένωναρχών. Η απλοποιηµένη διαδικασία λαµβάνει χώρα µέσα σε περίοδο 30 ηµερών από την υποβολή του αιτήµατος. Εντός 180 ηµερών, το Συνέδριο Σχεδιασµού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι υποχρεωµένο να ολοκληρώσει την διαδικασία και να εκφέρει άποψη Σχετικό διάταγµα της 10ης Σεπτεµβρίου 2010 Εισάγει κανόνες για την αδειοδότηση µονάδων ΑΠΕ και απλοποιεί την αδειοδοτική διαδικασίαγιαµονάδεςεγκατεστηµένηςισχύος <1 MW (µικρήςκλίµακαςσυµπαραγωγή) ή kwt η οποία µπορεί να ανεγερθεί µε ειδοποίηση έναρξης εργασιών. Σύνδεση µε το δίκτυο Ότανοαιτώναποδεχθείτηνπροσφοράσύνδεσης (µέσασε 45 µέρεςισχύοςτης), πρέπει να δηλώσει αν προτίθεται να ασχοληθεί µε την αδειοδοτική διαδικασία ο ίδιος, εξ ολοκλήρου, η µερικώς, αναθέτωντας την εργασία αυτή στην εταιρεία διανοµής που είναι υπεύθυνση για τη διασύνδεση. Εταίροι & πληροφορίες Fraunhofer-Institute for Wind Energy and Energy System Technology Division Bioenergy System Technology M.Sc. Henning Hahn τηλ: +49/(0)561/ WIP - Renewable Energies Dipl. Ing. Dominik Rutz M.Sc. τηλ: +49/(0)89/ Dominik.rutz@wip-munich.de European Biogas Association Ing. Franz Kirchmayr Vice President Κινητότηλ.: +43/ kirchmeyr@european-biogas.eu 31

32 Εταίροι & πληροφορίες Συντονιστής: Energy Institute Hrvoje Pozar Savska cesta 163 Ζάγκρεµπ, Κροατία Πληροφορίες: Biljana Kulisic τηλ: Fax: Ιστοσελίδα έργου: Εταίροι έργου: WIP Renewable Energies (WIP), Γερµνία European Biogas Association (EBA), Βέλγιο Fraunhofer (IWES), Γερµανία Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), Ελλάδα Czech Biogas Association (CzBA), Τσεχία EKODOMA, Λετονία Energoproekt, JSC (ENPRO), Βουλγαρία Razvojna agencija Sinergija, Σλοβενία Trinergy Grup (TG), Ρουµανία 32

33 Παράρτηµα 2: Θεσµικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ Θεσµικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας Νίκος Ντζούρας Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ ΤµήµαΑΠΕ Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Εισαγωγήν. 3851/2010 (τροπ. ν. 3468/2006) διατήρηση βασικού αδειοδοτικού κορµού Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας αρµόδια για τη χορήγηση της άδειας παραγωγήςπουεισήχθηαπότονν. 2773/1999 (πλέονάδειασκοπιµότητας) (ΥπουργόςΠΕΚΑ έλεγχοςνοµιµότητας ν. 4001/2011, αρθ. 32 & αρθ. 33 αίτηση αναθεώρησης εντός 30 ηµ., ιοικ. Εφ., ΣτΕ) Κριτήριο εξασφάλισης χρήσης θέσης εγκατάστασης του έργου καταργήθηκε µε το ν. 4001/2011, αρθ. 195 νέος κανον. αδειών Κατάργηση της ΠΠΕΑ Αρµόδιεςαδειοδοτούσεςαρχέςυπότηνίδιασκέπη: περιβάλλον, δάση, χωροταξία, ενέργεια & Σύσταση Υπηρεσίας ΑΠΕ (ενεργοποίηση πρόσθετων αρµοδιοτήτωνµετάτηνοργάνωσηκαιστελέχωσητηςυπηρεσίας) Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 33

34 Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ 30 µήνες από έκδοση άδειας παραγωγής έως την έκδοση άδειας εγκατάστασης (παύει αυτοδικαίως να ισχύει) ν. 3983/2011, αρθ. 24, παρ. 3, 4, 5: οαδειούχοςπροβαίνειαµελλητίσε όλεςτιςαναγκαίεςενέργειεςγιατηνέκδοσηάδειαςεγκατάστασης < 30 µήνες (ΡΑΕ διαδικ. ανακλήσεων & νέος κανονισµός) Αύξηση ορίου ισχύος σταθµών άνω του οποίου απαιτείται άδεια παραγωγής Φωτοβολταϊκά, ηλιοθερµικοί σταθµοί, Βιοµάζα / βιοαέριο, Αιολικές εγκαταστάσεις Γεωθερµία µυηε >1MW >100kW >0,5MW (ωςείχε) 50kW Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ «ικαίωµα» ηλεκτροπαραγωγής απόαπε & µέσω ΣΗΘΥΑ Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας για τη χορήγηση άδειας παραγωγής Αρµόδιος ιαχειριστής για τη σύνδεση των σταθµών ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ που εξαιρούνται της υποχρέωσης λήψης άδειας παραγωγής Παράλληλες διαδικασίες για χορήγηση προσφοράς σύνδεσης, περιβαλλοντική αδειοδότηση, εξασφάλιση εµπράγµατου δικαιώµατος σε δηµόσιες δασικού χαρακτήρα εκτάσεις Άδειες παραγωγής Ο αρµόδιος ιαχειριστής χορηγεί εντός 4 µηνών προσφορά σύνδεσης, η οποία γίνεται δεσµευτική µετά την προσκόµιση ΕΠΟ ή βεβαίωση απαλλαγής (ισχύς 4 έτη) ακολουθεί αίτηµα για χορήγηση άδειας εγκατάστασης Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 34

35 Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Σταθµοί που εξαιρούνται της υποχρέωσης λήψης άδειας παραγωγής Ο αρµόδιος ιαχειριστής χορηγεί προσφορά σύνδεσης η οποία γίνεται δεσµευτική (δέσµευση ηλεκτρικού χώρου) µετά την προσκόµιση ΕΠΟ ή βεβαίωση απαλλαγής (ισχύς 6 µήνες) εν απαιτείται έκδοση άδειας εγκατάστασης-λειτουργίας για σταθµούς Φωτοβολταϊκούς, ηλιοθερµικούς, <1MW βιοµάζα/βιοαέριο, Αιολικές εγκαταστάσεις <100kW Καθιερώθηκε προθεσµία σύνδεσης στο Σύστηµα ή το ίκτυο, κατά την υπογραφή σύµβασης σύνδεσης και προβλέπεται εγγυοδοσία (150 ευρώανάεγκ. kwγιαυλοποίησησύνδεσηςεντός 18 µηνών κατάπτωση εγγυητικής εξαιρούνται σταθµοί επί κτηρίων και αξιολογηθείσες αιτήσεις από ΡΑΕ) H Σύµβαση κατασκευής έργων σύνδεσης προηγείται της σύµβασης αγοραπωλησίας (µετάτον. 4001/2011, αρθ. 187, παρ 3) Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Σταθµοί που εξαιρούνται της υποχρέωσης λήψης άδειας παραγωγής # ο αρµόδιος διαχειριστής, προκειµένου να χορηγήσει προσφορές σύνδεσης, δεν προβαίνει σε εξέταση και έλεγχο των υποβληθεισών αιτήσεων πέραν του εάν οι σκοπούµενοι σταθµοί θα χρησιµοποιούν πρώτη ύλη που εµπίπτει στις προβλέψεις της κείµενης νοµοθεσίας και όσων προβλέπονται από τους Κώδικες, για την εκτίµηση των επιπτώσεων από τη λειτουργία των εγκαταστάσεών τους στο ηλεκτρικό σύστηµα # πρόβλεψη για την επιτάχυνση συναφών επενδύσεων και την αποφυγή της επί µακρού χρόνου δέσµευσης ηλεκτρικού χώρου: # προσφορά σύνδεσης ισχύς 6 µηνών από οριστικοποίησή της # ενεργοποίηση σύνδεσης σταθµού εντός 18 µηνών από σύµβαση σύνδεσης, άλλως # η διαθέσιµη ισχύς κατανέµεται σε άλλο ενδιαφερόµενο (κατάπτωση εγγυητικής) Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 35

36 Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Φ/Β σταθµοί και ανεµογεννήτριες που εγκαθίστανται σε κτήρια και δοµικές κατασκευές, ή εντός οργανωµένων υποδοχέων βιοµηχανικών δραστηριοτήτων ΒΙΠΕ, ΒΙΟΠΑ κλπ, εξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων Οµοίως εξαιρούνται, υπό προϋποθέσεις, σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής µε εγκατεστηµένη ισχύ: -0,5MWαπόγεωθερµία, βιοµάζα/βιοαέριο/ βιοκαύσιµα, φωτοβολταϊκά ή ηλιοθερµικά συστήµατα, -20kWαιολικέςεγκαταστάσεις. Πριν τη χορήγηση άδειας παραγωγής οι αρµόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξετάζουν αιτήµατα για έκδοση γνωµοδοτήσεων Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Η εξαίρεση από την υποχρέωση έκδοσης ΑΕΠΟ στους σταθµούς βιοµάζας / βιοαερίου µε εγκατεστηµένη ισχύ 0,5MW αφορά τη µονάδα ηλεκτροπαραγωγής µετά των διατάξεων τροφοδοσίας του καυσίµου, καθώς και διάθεσης της παραγόµενης ηλεκτρικής και της συµπαραγόµενης θερµικής ενέργειας ( ΕΝπεριλαµβάνειτιςεγκαταστάσειςυποδοχής, συγκέντρωσης, τυχόν επεξεργασίας της πρώτης ύλης, αποθήκευσης πρώτης ύλης και υπο-/παρα-προϊόντων της όλης διαδικασίας) Ν. 3014/2011 γιατηνπεριβαλλοντικήαδειοδότηση, άρθ. 1, παρ. 5: 36

37 Πριν τον /2010 ιάγραµµα κρίσιµης διαδροµής προ-υφιστάµενης διαδικασίας αδειοδότησης έργων Α.Π.Ε. Ε.Υ.ΠΕ. ή Περιφέρεια Υ.Α.Α.Τ. ή Περιφέρεια Επενδυτές Αιτήµατα εντός κύκλου Π.Π.Ε.Α. Ρ.Α.Ε. ΓνώµηΡ.Α.Ε. για κάθε προκρινόµενο έργο ΥΠ.ΑΝ. Έγκριση επέµβασης Ε.Υ.ΠΕ. ή Περιφέρεια Έκδοση Ε.Π.Ο. Αίτηµαγια άδεια εγκατάστασης /νσηα.π.ε. ΥΠ.ΑΝ. Επενδυτής ή Ι.Σ.Α. Περιφέρειας Άδεια Εγκατάστασης Άδεια παραγωγής Αποστολή φακέλωνγια α) Ε.Π.Ο. β) έγκριση επέµβασης Επενδυτής.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. ιατύπωση προσφοράς σύνδεσης /νσηα.π.ε. ΥΠ.ΑΝ. ή Ι.Σ.Α. Περιφέρειας Επενδυτής Υποβολή στοιχείων για άδεια εγκατάστασης Υ.Α.Α.Τ. : Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων Ε.Υ.ΠΕ. : Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. : Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας & ηµοσίων Έργων ΥΠ.ΑΝ ΑΝ. : Υπουργείο Ανάπτυξης Ρ.Α.Ε. : Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. : ιαχειριστής Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ενέργειας Ι.Σ.Α. : ιεύθυνση Σχεδιασµού & Ανάπτυξης Περιφέρειας Ι.ΠΕ ΠΕ.ΧΩ : ιεύθυνση Περιβάλλοντος & Χωροταξίας Γενική Γραµµατεία Περιφέρειας Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ ΤµήµαΑΠΕ Επενδυτής Μετά την εισαγωγή του ν /2010, ιάγραµµα κρίσιµης διαδροµής για την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ Αιτήµατα εντός κύκλου Αίτηµα για έκδοσηάδειας εγκατάστασης Αρµόδιες Υπηρεσίες Ρ.Α.Ε. (Τεχνικοοικονοµική αξιολόγηση του έργου Εκτίµηση κριτηρίων Ε.Χ.Π./Φέρουσα ικανότητα) ΕΣΜΗΕ Προκαταρκτική έγκριση τρόπου σύνδεσης Γνωµοδοτούσες Υπηρεσίες & ΝοµαρχιακόΣυµβούλιο Επενδυτής Κεντρικό Επίπεδο ΥΠ.Ε.Κ.Α. Περιφερειακό επίπεδο ιεύθυνση Τεχνικού Ελέγχου Αποκεντρ. ιοίκησης Έκδοση Άδειας Εγκατάστασης µε Υ.Α. ΥΠ.Ε.Κ.Α. ήαπόφαση Γ.Γ. Αποκεντρ. ιοίκησης Άδεια Παραγωγής ΥΠ.Ε.Κ.Α. Γνωστοποίηση Ε.Υ.ΠΕ. / ΠΕΧΩΣ Αποκεντρωµένης ιοίκησης/περιφέρειας ΥποβολήΜ.Π.Ε Ε.Π.Ο. ιατύπωση οριστικής προσφοράς σύνδεσης Επενδυτής /ση ασών Έγκριση επέµβασης Υποβολήαιτήµατος για έγκριση επέµβασης ή παραχώρησης ΕΣΜΗΕ / ΕΗ Πρωτόκολλο εγκατάστασης Αίτηµα για διατύπωση οριστικής προσφοράς σύνδεσης Υ.Α.Α.Τ. : Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων Ε.Υ.ΠΕ. : Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος Υ.Π.Ε.Κ.Α. : Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Ρ.Α.Ε. : Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. : ιαχειριστής Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ενέργειας Ι.Σ.Α. : ιεύθυνση Σχεδιασµού & Ανάπτυξης Περιφέρειας Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Ι.ΠΕ ΠΕ.ΧΩ : ιεύθυνση Περιβάλλοντος & Χωροταξίας Περιφέρειας Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ ΤµήµαΑΠΕ 37

38 Εθνικό Σχέδιο ράσης ΑΠΕ ( ) Η χώρα µας παρουσίασε το καλοκαίρι του 2010 το Εθνικό της Σχέδιο ράσης για τις ΑΠΕ (ορίζοντας ) Είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο που αποβλέπει στην αναµόρφωση του ενεργειακού µίγµατος της χώρας προκειµένου να ικανοποιηθούν οι δεσµευτικοί στόχοι 2020 για τις ΑΠΕ (επίπεδο διείσδυσης: 40% ηλεκτρισµός, 20% θερµότητα/ψύξη και 10% µεταφορές) Στον ηλεκτρισµό οι µεγάλοι «παίκτες» θα είναι τα αιολικά και τα Φ/Β (7.5 και 2.2 GW τιµές-στόχοι 2020) και, φυσικά, τα υπάρχοντα µεγάλα αλλά και τα µικρότερα υδροηλεκτρικά. Σηµαντική θα είναι και η συµµετοχή των λοιπών ΑΠΕ όπως η βιοµάζα, η γεωθερµική ενέργεια και η ηλιακή ενέργεια (συστήµατα CSP). Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Με την υπ αριθµ. ΑΥ/Φ1/οικ.19598/ (ΦΕΚ Β 1630) απόφαση Υπ.ΠΕΚΑ καθορίσθηκε η επιδιωκόµενη αναλογία εγκατεστηµένης ισχύος µεταξύ των τεχνολογιών ΑΠΕ για τα έτη 2014, 2020 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 38

39 ΑπόφασηΥπ.ΕΚΑΑΥ/Φ1/οικ.19598/ (ΦΕΚ Β 1630) Βιοµάζα Τιµολόγηση των ΑΠΕ FIT ( /MWh) Τεχνολογία ΑΠΕ ιασυνδεδεµένο Μη-δια/µένο 1. Αιολικά > 50 kw 87,85 99,45 2. Αιολικά <= 50 kw Φ/Β < 10kWpeak στέγες Μικρά Υδροηλεκτρικά < 15 MW 87,85 5. CSP 264,85 6. CSP με αποθήκευση 284,85 7. Γεωθερμική ενέργεια χαμηλής ενθαλπίας 99, Βιομάζα 99, Συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης 87,85*ΣΡ 99,45*ΣΡ 10. Άλλα 87,85 99,45 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 39

40 ιασυνδεδεµένο Μη ιασυνδεδεµένο Έτος - Μήνας Α Β Γ ανεξαρτήτως ισχύος >100kW <=100kW 2009 Φεβρουάριος 400, Αύγουστος 400, Φεβρουάριος 400, Αύγουστος 392,04 441,05 441, Φεβρουάριος 372,83 419,43 419, Αύγουστος 351,01 394,89 394, Φεβρουάριος 333,81 375,54 375, Αύγουστος 314,27 353,55 353, Φεβρουάριος 298,87 336,23 336, Αύγουστος 281,38 316,55 316, Φεβρουάριος 268,94 302,56 302, Αύγουστος 260,97 293,59 293,59 Για κάθε έτος ν από το 2015 και µετά 1,3 xμοτσ ν-1 1,4 xμοτσ ν-1 1,4 xμοτσ ν-1 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Το νέο υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο (ν. 3851/2010) Οφέλη για τους πολίτες Ενισχύεταιησυµµετοχήτωνπολιτών τωντοπικώνκοινωνιώνσε έργα Α.Π.Ε. µέσω απευθείας απόδοσης σε αυτούς ποσοστού 1% επί του κύκλου εργασιών τωνέργωνπουυλοποιούνταιστηνπεριοχήτους. Ενισχύονται οι µικρές εγκαταστάσεις Α.Π.Ε., δίνοντας τη δυνατότητα στον πολίτη που το επιθυµεί να έχει µε απλές διαδικασίες και οικονοµικά οφέλη, µία µονάδα Α.Π.Ε. στο σπίτι του (κυρίως εγκατάσταση Φ/Β Συστηµάτων µέσω του «Ειδικού Προγράµµατος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστηµάτων σε κτηριακές εγκαταστάσεις»). Εκπονείται άµεσα «Στρατηγικός Σχεδιασµός ιασυνδέσεων νησιών», ώστε να παύσει η λειτουργία σταθµών ακριβών και ρυπογόνων πετρελαϊκών καυσίµων και να εκµηδενιστεί η ρύπανση σε νησιά που σήµερα φιλοξενούν τοπικές πετρελαϊκές µονάδες, µε παράγωγη αξιοποίηση των νησιωτικών Α.Π.Ε. Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 40

41 Το νέο υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο Οφέλη για τους επενδυτές Απλοποιείται η αδειοδοτική διαδικασία ώστε να ενισχυθεί η διείσδυση των Α.Π.Ε. στο ενεργειακό µείγµα της χώρας. Απλουστεύεται η διαδικασία έκδοσης της άδειας παραγωγής. Εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. περιορισµένης ισχύος, επιταχύνοντας µε τον τρόπο αυτό χιλιάδες µικροµεσαίες επενδύσεις. Συγχωνεύονται σε µία ενιαία, οι διαδικασίες Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.). Τίθενται αυστηρότερες προθεσµίες στη διοίκηση. Η τιµολόγηση γίνεται περισσότερο ορθολογική, εξασφαλίζοντας τη βιωσιµότητα των επενδύσεων. ίνονται περισσότερα κίνητρα για την υλοποίηση έργων Α.Π.Ε. που δεν θα ενταχθούν σε κάποιο πρόγραµµα επιδότησης, ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις. Επιτρέπεται, βάσει ειδικών διατάξεων για τη µείωση των επιπτώσεων, η εγκατάστασηα.π.ε. στηγεωργικήγηυψηλήςπαραγωγικότητας (Γ.Γ.Υ.Π.), δίνονταςπροτεραιότηταστουςκατ επάγγελµααγρότες. Συστήνεται Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για έργα Α.Π.Ε. στα πρότυπα «φορέα µιας στάσης» (one-stop- shop). Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Το νέο υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο Οφέληγιατηχώρα Με τον καθορισµό του εθνικού δεσµευτικού στόχου 20% για τη συµµετοχή των Α.Π.Ε. στην κάλυψη της τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2020 και 40% για τον ηλεκτρισµό, προστατεύεται το περιβάλλον και η Ελλάδα ανταποκρίνεται πλήρως στις διεθνείς υποχρεώσεις της και στις δεσµεύσεις της µε βάση την κοινοτική οδηγία. Καθορίζεται ότι η προστασία του κλίµατος µέσω της προώθησης της παραγωγής ενέργειας από Α.Π.Ε., αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα ύψιστης σηµασίας για τη χώρα. Ο ηλεκτρικός χώρος δεσµεύεται µόνο για ώριµα έργα µετά την ΕΠΟ και έτσι παύει η δέσµευση ηλεκτρικού χώρου µόνο στα χαρτιά. Ενισχύεται η οικονοµία, η ανάπτυξη και η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας από τις επενδύσεις που θα προκύψουν στον τοµέα των Α.Π.Ε.. Για τα Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα, που είναι µια νέα αγορά, προβλέπεται ο στρατηγικός σχεδιασµός της χωροθέτησης των εγκαταστάσεων και η προκήρυξη δηµόσιου διαγωνισµού για την κατασκευή και την εκµετάλλευσή τους. ιασφαλίζεται έτσι ο βέλτιστος ενεργειακά, περιβαλλοντικά και εθνικά σχεδιασµός και η µεγιστοποίηση των ωφελειών για την εθνική οικονοµίακαιτηνελληνικήκοινωνία. Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 41

42 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α ΕΙΟ ΟΤΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΒΙΟΜΑΖΑΣ έως Ιούνιο 2011 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Με Αίτηση για Άδεια Παραγωγής Με Άδεια Παραγωγής Με Προσφορά Σύνδεσης Τέλος ος 2011 Τέλος ος 2011 Τέλος ος 2011 Βιοµάζα 1461,9 1517,6 243,4 361,9 42,3 51,0 Συνολικά 72775, , , ,4 4358,0 6089,9 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Με Άδεια Εγκατάστασης Με σύµβαση Αγοραπωλησίας Σε Λειτουργία Τέλος ος 2011 Τέλος ος 2011 Τέλος ος 2011 Βιοµάζα 21,2 24,4 0,8 5,5 44,0 43,5 Συνολικά 1669,9 1900,1 886,5 1348,5 1736,3 2022,2 Βιοµάζα Αύγουστος MW Άδεια λειτουργίας: 49MW (10) Άδεια εγκατάστασης: 24,4 MW(7) Άδεια παραγωγής: 361,9MW(63) Αιτήσεις για άδειες παραγωγής: 1500MW(147) Βιοµάζα Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α ΕΙΟ ΟΤΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΒΙΟΜΑΖΑΣ έως Ιούνιο 2011 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Με Αίτηση για Άδεια Παραγωγής Με Άδεια Παραγωγής Με Προσφορά Σύνδεσης Τέλος ος 2011 Τέλος ος 2011 Τέλος ος 2011 Βιοµάζα 1461,9 1517,6 243,4 361,9 42,3 51,0 Συνολικά 72775, , , ,4 4358,0 6089,9 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Με Άδεια Εγκατάστασης Με σύµβαση Αγοραπωλησίας Σε Λειτουργία Τέλος ος 2011 Τέλος ος 2011 Τέλος ος 2011 Βιοµάζα 21,2 24,4 0,8 5,5 44,0 43,5 Συνολικά 1669,9 1900,1 886,5 1348,5 1736,3 2022,2 Βιοµάζα Αύγουστος MW Άδεια λειτουργίας: 49MW (10) Άδεια εγκατάστασης: 24,4 MW(7) Άδεια παραγωγής: 361,9MW(63) Αιτήσεις για άδειες παραγωγής: 1500MW(147) Βιοµάζα Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 42

43 Επενδύσεις - Εκτιµήσεις για το 2011 Για το 2011, οι επενδύσεις θα προέλθουν από δύο κυρίως τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής, τα Αιολικά και τα Φ/Β, καθώς και από τις απαραίτητα έργα αναβάθµισης του Συστήµατος Μεταφοράς και των ικτύων ιανοµής Αναφορικά µε τα Φωτοβολταϊκά Συστήµατα, εκτιµάται ότι το 2011 θα εγκατασταθούν επιπλέον τουλάχιστο 200MW. Υπό κατασκευή βρίσκονται Αιολικά Πάρκα ισχύος περίπου 300MW, τα οποία αναµένεται να λειτουργήσουν µέσα στο Όσον αφορά τις επενδύσεις στο ηλεκτρικό δίκτυο, ο προϋπολογισµός των έργων της Μελέτης Ανάπτυξης του Συστήµατος Μεταφοράς για το 2011 που σχετίζονται µε τις Α.Π.Ε. εκτιµάται από τον ΕΣΜΗΕ στα 100 εκ. (συµπεριλαµβανοµένης και της συµµετοχής των ιδιωτών) ενώ η ΕΗ προβλέπει επιπλέον 470 εκ. για την ενίσχυση των δικτύων διανοµής της, εκ των οποίων τα 150 εκ. σχετίζονται άµεσα µε την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 43

44 Άδειες εγκατάστασης, λειτουργίας, επέκτασης, ανανέωσης σταθµών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ κανονιστικό πλαίσιο ν. 2244/1994, άρθρ. 3, παρ.1 & 5: η αρµοδιότητα χορήγησης αδειών στον τότε Υπ.ΒΕΤ απόφαση 6/Φ1/οικ.8295/ : Υπ.ΒΕΤ ν. 2647/1998, άρθρ. 1, παρ.1: η αρµοδιότητα χορήγησης αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας και επιβολής κυρώσεων στην περιφέρεια, απόφαση 6/Φ1/2000/ : το Υπουργείο Ανάπτυξης αδειοδοτούσα αρχή για τους µεγάλους υδροηλεκτρικούς σταθµούς >10MW, & επανέλαβε τα του ν.2647/1998 κυα 1726/2003 (αιολ-µυη, καταργήθηκε): συµφώνως ν. 2647/1998 και ΥΠΑΝ για µεγάλους υδροηλεκτρικούς σταθµούς ν. 3468/2006: δεν έθιξε τις διατάξεις του ν. 2647/1998 που προβλέπουν αρµοδιότητα Περιφερειών, ενώ για τα έργα κατηγ. Α1 & προστατευόµενες περιοχές, η άδεια εγκατάστασης εκδίδεται µε κοινή υπουργική Υπ.ΑΝ. και συναρµόδιου υπουργού (στις µεταβατικές πρόβλεψη για αιτήσεις που είχαν υποβληθεί προ 3468, όπως αξιολογούνται βάσει προϋφιστάµενων διατάξεων), απόφαση 6/Φ1/οικ.13310/ : επανέλαβετατουν. 3468/2006, προ τροπ. από ν. 3734/2009 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Άδειες εγκατάστασης, λειτουργίας, επέκτασης, ανανέωσης σταθµών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ κανονιστικό πλαίσιο (συνέχεια) ν. 3734/2009: η άδεια εγκατάστασης σταθµού κατηγ. Α1 εκδίδεται µε απόφαση Υπ.ΑΝ ν. 3851/2010: η άδεια εγκατάστασης σταθµού, για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του οποίου αρµόδιος είναι ο Υπ.ΠΕΚΑ, εκδίδεται από Υπ.ΠΕΚΑ Υπενθύµιση: Η άδεια παραγωγής κεντρικός άξονας αδειοδοτικού πλαισίου (άδεια σκοπιµότητας) Προωθούνται για έκδοση άδειας εγκατάστασης / λειτουργίας µόνον έργα µε άδεια παραγωγής: Ευνοϊκή συνέπεια για τις υπηρεσίες αποκεντρωµένης διοίκησης: µείωση πλήθους εξεταζόµενων αιτηµάτων κυρίως για φωτοβολταϊκούς σταθµούς και σταθµούς βιοµάζας Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 44

45 ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α 87) Νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Πρόγραµµα Καλλικράτης άρθρο 186 ΙΙΓ (ΥποτοµέαςΕνέργειας, περ. 20): η χορήγηση άδειας εγκατάστασης, λειτουργίας ή επέκτασης σταθµού ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ, σύµφωνα µε το άρθρο 8 του ν.3468/2006, εµπίπτει στις αρµοδιότητες των Περιφερειών (απόφαση Περιφερειάρχη) άρθρο 280 (αρµοδιότητεςαποκεντρωµένηςδιοίκησης): Οι Αποκεντρωµένες ιοικήσεις ασκούν τις αρµοδιότητες των κρατικών Περιφερειών, µε εξαίρεση τις αρµοδιότητες που περιέρχονται µε το άρθρο 186 στις περιφέρειες. ν. 4001/2011, άρθ. 192, παρ 1 και άρθ. 195, παρ. 3, περ. στ Νοµοθετική ρύθµιση για κατάργηση αναφοράς άρθρου 186 ΙΙ Γ (Υποτοµέας Ενέργειας, υποπερ. 20), αναδροµική ισχύ της διάταξης, και νοµιµοποίηση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας που χορηγήθηκαν µε βάση την καταργούµενη διάταξη (από αιρετό) Άδειες εγκατάστασης & λειτουργίας: αρµόδιες οι ιευθύνσεις Τεχνικού Ελέγχου των Αποκεντρωµένων ιοικήσεων Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο Ηµεροµηνία Προσδιορισµός του αγροτικού εισοδήµατος Τίτλος Τροποποίηση της υπʼ αρ. πρωτ. 6/Φ1/οικ.19500/ (Β 1671) κοινής υπουργικής απόφασης µε την οποία τροποποιήθηκε η υπʼαρ. πρωτ /724/ (Β 1087) κοινή υπουργική απόφαση ως προς την αντιστοίχιση δραστηριοτήτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας µε τους βαθµούς όχλησης που αναφέρονται στην πολεοδοµική νοµοθεσία. ιαδικασία και προθεσµίες εγγραφής και ενηµέρωσης του ΜΑΑΕ, όργανα και διαδικασία προσωρινής ή οριστικής διαγραφής από το Μητρώο, αναγκαία επαγγελµατική κατάρτιση των φυσικών προσώπων-επαγγελµατιών αγροτών που εγγράφονται στο Μητρώο, διαδικασία και αρµόδιες υπηρεσίες έκδοσης των σχετικών µε το ΜΑΑΕ πιστοποιητικών. Η απόφαση «Ορισµός διαδικασίας για την έκδοση πιστοποιητικών σχετικών µε το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκµεταλλεύσεων, ΥΑ /ΦΕΚ Β 1722/ », καταργείται. Τροποποιήσεις ειδικών όρων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστηµάτων σε γήπεδα, οικόπεδα και κτίρια. Αριθµός Υ.Α.Π.Ε. /Φ1/οικ (ΦΕΚ Β 2132) Αριθµ ΦΕΚ 392 Β Αριθµ ΦΕΚ 273 Β Υ.Α ΦΕΚ 583 Β Τροποποίηση της µε αριθµ / κοινής απόφασης των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων «Καθορισµός κριτηρίων µε τα οποία διαβαθµίζεται η αγροτική γη σε ποιότητες και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας» Αρ ΦΕΚ 102 Β Τροποποίηση της 6/Φ1/οικ. 8684/ (ΦΕΚ Β 694) απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης, όπως τροποποιήθηκε µε την 6/Φ1/οικ.15450/ (ΦΕΚ Β 1276) απόφαση τουυπουργούανάπτυξης, γιατηνέγκρισηα Φάσηςτουκατ άρθρο 14 παρ. 1 τουν. 3468/2006 Προγράµµατος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Σταθµών. Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ ΦΕΚ 2143 Β Ερµηνευτική εγκύκλιος διατάξεων ν.3851/2010 σχετικών µε την εξέταση αιτηµάτων για την εγκατάσταση σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, συµπεριλαµβανοµένης της κατηγορίας των επαγγελµατιών αγροτών. Τήρηση Μητρώου Αδειών και υποβολή στοιχείων και πληροφοριών στην Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για έργα Α.Π.Ε. από κατόχους µονάδων Α.Π.Ε. Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ ΦΕΚ 1900 B

46 Ηµεροµηνία Υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο (συνέχεια) Τίτλος Αριθµός Εγγυοδοσία για την υπογραφή Συµβάσεων Σύνδεσης στα δίκτυα διανοµής σταθµών ηλεκτροπαραγωγής µε χρήση Α.Π.Ε. που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής. Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ.24839Φ ΕΚ 1901 Β Κατάργηση της απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης µε αριθµ. 6/Φ1/οικ.7037/ Απόφαση για την επιδιωκόµενη αναλογία εγκατεστηµένης ισχύος και την κατανοµή της στο χρόνο µεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας. ΑΥ/Φ1/οικ ΦΕΚ 1674 Β Αποφ. 6/Φ1/οικ.7037/ Aποφ. Φ1 οικ ΦΕΚ 1630 Β Συµπλήρωση του Ειδικού Προγράµµατος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστηµάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις. Ειδικό Πρόγραµµα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστηµάτων σε κτηριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώµατα και στέγες κτηρίων. Α.Υ./Φ1/οικ ΦΕΚ 1557 Β ΦΕΚ Β 1079/04,06, Καθορισµός κριτηρίων µε τα οποία διαβαθµίζεται η αγροτική γη σε ποιότητες και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας. Τύπος και περιεχόµενο συµβάσεων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται µε χρήση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και µέσω Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης στο Σύστηµα και το ιασυνδεδεµένο ίκτυο και στο ίκτυο των Μη ιασυνδεδεµένων Νήσων, σύµφωναµετιςδιατάξειςτουάρθρου 12 παρ. 3 τουν. 3468/2006, όπωςισχύει, πλην ηλιοθερµικών και υβριδικών σταθµών. Έγκριση ειδικών όρων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστηµάτων σε κτίρια και οικόπεδα εντός σχεδίου περιοχών, και σε οικισµούς. Έγκριση ειδικών όρων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστηµάτων και ηλιακών συστηµάτων σε γήπεδα και κτίρια σε εκτός σχεδίου περιοχές. ιαδικασίες ορισµού των επαγγελµατιών αγροτών για την υποβολή αιτήσεων για επενδύσεις στις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Απ. Αρ ΦΕΚ 1528 Β Α.Υ/Φ1/οικ ΦΕΚ 1497 Β Απ. Αρ ΦΕΚ 376 ΑΑΠ Απ. Αρ ΦΕΚ 1556 Β ΦΕΚ 1049 Β Eκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος για σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής από βιοµάζα / βιοαέριο # σηµαντική αύξηση των εγγυηµένων τιµών πώλησης της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας # αυξηµένη τιµολόγηση όταν οι επενδύσεις ενεργειακής αξιοποίησης βιοµάζας υλοποιηθούν χωρίς δηµόσια επιχορήγηση (+15%, εξαιρουµένων των περιπτώσεων ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος αστικών αποβλήτων) # αύξηση του ορίου ισχύος, από τα 100kW στο 1MW, κάτω του οποίου η αρµοδιότητα «χειρισµού» των σταθµών βιοµάζας, που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, περιήλθε στη ΕΗ ΑΕ ως διαχειριστή του διασυνδεδεµένου δικτύου και του δικτύου των µη διασυνδεδεµένων νησιών # η απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας από τη συνεπακόλουθη απαλλαγή της υποχρέωσης για έκδοση άδειας εγκατάστασης και άδειας λειτουργίας # η υιοθέτηση του ορίου των 500kW για την υπό συγκεκριµένες προϋποθέσεις απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 46

47 Απεµπλοκή ακινητοποιηµένων αιτηµάτων βιοαερίου ν. 4001/2011, άρθ. 188 (ηµεροµηνία δηµοσίευσης ) αιτήσεις χορήγησης προσφορών σύνδεσης σταθµών ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο, οι οποίες υποβλήθηκαν στον αρµόδιο διαχειριστή του δικτύου, είτε απευθείας ή µέσω του ΕΣΜΗΕ ΑΕ, µέχρι την έναρξης ισχύος του νόµου, εξετάζονται από τον αρµόδιο διαχειριστή, κατά προτεραιότητα έναντι όλων των λοιπών αιτήσεων, συµπεριλαµβανοµένων των αιτήσεων σταθµών ΑΠΕ της παραγράφου 6, του άρθρου 15 του ν. 3851/2010 # η προτεραιότητα ισχύει και στις περιπτώσεις αποδέσµευσης ισχύος διαθέσιµου ηλεκτρικού χώρου, είτε λόγω άπρακτης παρέλευσης της χρονικής ισχύος χορηγηθεισών προσφορών σύνδεσης ή λόγω µη ενεργοποίησης σύνδεσης σταθµών εντός του προβλεπόµενου χρόνου από την υπογραφή της σύµβασης σύνδεσης, στις περιπτώσεις περιοχών µε περιορισµένες δυνατότητες απορρόφησης ισχύος από τις υφιστάµενες υποδοµές δικτύων # αφορά αιτήσεις σύνδεσης σταθµών ενεργειακής αξιοποίησης βιοαερίου που παράγεται µέσω της διαδικασίας της αναερόβιας χώνευσης, σύµφωνα µε τις υποπεριπτώσεις (ιδ) και (ιε), του πίνακα τιµολόγησης παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας, της περίπτωσης β, τηςπαραγράφου 1 τουάρθρου 13 τουν. 3468/2006, όπωςισχύει Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ #αιτιολογικήέκθεσητουν. 3851/2010 στήριξη, µέσωαπλοποιηµένηςαδειοδοτικήςδιαδικασίας, διεσπαρµένωνεφαρµογώναπε, βιοµάζας, βιοαερίου, βιοκαυσίµων απόαγροτικά, δασικάυπολείµµατακαιενεργειακέςκαλλιέργειες, αυξηµένου ειδικού βάρους για την εθνική µας οικονοµία, τη στήριξη των αγροτικών εισοδηµάτων, τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας και την περιφερειακή ανάπτυξη # οι µονάδες ηλεκτροπαραγωγής µε βιοµάζα αποτελούν ολοκληρωµένες θερµοηλεκτρικές µονάδες, η διαθεσιµότητα των οποίων εξαρτάται από τον ασφαλή εφοδιασµό τους µε πρώτη ύλη # οικονοµική βιωσιµότητα των µονάδων βιοµάζας ασφάλεια τροφοδοσίας - σταθερές συνθήκες τροφοδοσίας πρώτης ύλης - αποφυγή υψηλού κόστους προµήθειας και επεξεργασίας του καυσίµου διαφοροποίηση πρώτων υλών προµηθευτών εκβιαστικές καταστάσεις # κατάτµηση ισχύος κίνδυνοι Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 47

48 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών γιαέργααπε Μεσογείων 119, Αθήνα Τηλ.: (Νικ. Ντζούρας) Φαξ: Θα µας βρείτε στο Επικοινωνείτεµαζίµαςστηδιεύθυνση: Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ ΤµήµαΑΠΕ 48

49 Παράρτηµα 3: Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα Ανάπτυξη Βιώσιµης Αγοράς Βιοαερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου - Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα Αριθµός Συµβολαίου IEE/09/848 SI ιάρκεια έργου 01/05/ /10/2012 Υποστηρίζεται από Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Χρηµατοδότηση από Τράπεζες ύο κύριες µορφές τυπικής χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Παραδοσιακός δανεισµός Χρηµατοδότηση Έργου Τράπεζα Τράπεζα άνειο Εταιρεία άνειο Εταιρεία άνειο και Ίδια κεφάλαια Ίδια κεφάλαια Έργο Έργο 49

50 Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Χρηµατοδότηση από Τράπεζες Παραδοσιακός δανεισµός + Μικρή διοικητική πολυπλοκότητα. + εν απαιτείται η ίδρυση εταιρείας ειδικής νοµικής µορφής. + Επαρκείς εγγυήσεις µπορούν να παρέχονται από την περιουσία και να µειώνεταιτούψοςτουεπιτοκίου. Η χρηµατοοικονοµική ικανότητα µειώνεται, καθώς η ιδιωτική περιουσία τίθεται ως εγγύηση. Οεπενδυτήςευθύνεταιµεδικάτου διαθέσιµα στην περίπτωση αποτυχίας Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου ιαδεδοµένοι τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου: Χρηµατοδότηση από Τράπεζες Παραδοσιακός δανεισµός Χρηµατοδότηση Έργου - Project financing Χρηµατοδοτική µίσθωση - Leasing Σύναψη συµβολαίου - Contracting Εταιρείεςεπενδύσεων - Investment funds 50

51 Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Χρηµατοδότηση από Τράπεζες Χρηµατοδότηση Έργου Project financing + Ο επενδυτής δεν ευθύνεται µε δικά του διαθέσιµα στην περίπτωση αποτυχίας. + Ο χρηµατοπιστωτικός οργανισµός συνδράµει στον εντοπισµό αδύναµων σηµείων της επένδυσης. Η χρηµατοοικονοµική ικανότητα µειώνεται, καθώς η ιδιωτική περιουσία τίθεται ως εγγύηση. Ο επενδυτής ευθύνεται µε δικά του διαθέσιµα στην περίπτωση αποτυχίας + ενέχεισηµασίαπόσοιαποτελούντηνεταιρείατηςεπένδυσης. Ως εκ τούτου µία σύµπραξη αγροτών µπορεί να λειτουργήσει µίαµονάδα. + Η δυνατότητα περαιτέρω δανεισµού δεν είναι εµπόδιο, εφόσον δεν υποθηκεύονται περιουσιακά στοιχεία Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Χρηµατοδότηση από Τράπεζες Χρηµατοδοτική µίσθωση - Leasing + Οι συνεργάτες Leasing παρέχουν τεχνογνωσία στην υλοποίηση και λειτουργία της µονάδας παραγωγής βιοαερίου. + Ο εξωτερικός επενδυτής µπορεί να συµµετέχει στην εταιρεία leasing. + Οι αγρότες µε µικρά κεφάλαια µπορούν να λειτουργήσουν µία µονάδα βιοαερίου. Η εταιρεία χρηµατοδοτικής µίσθωσης δεν έχει άµεση επίδραση στη λειτουργίατηςεγκατάστασης. Έτσι, η επιτυχία ή η αποτυχία του έργου έγκειται στο «χέρι κάποιου άλλου» (µισθωτής). Μετάτηλήξητηςσύµβασης,ηµονάδα παραγωγής βιοαερίου ενδέχεται να έχει σηµαντική αξία, γεγονός που καθιστά την αποχώρηση ασύµφορη για την εταιρείαχρηµατοδοτικήςµίσθωσης. 51

52 Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Χρηµατοδότηση από Τράπεζες Σύναψη συµβολαίου - Contracting + Οαγρότηςδενέχειναεπενδύσεισε εταιρεία ή ιδιωτικά κεφάλαια. + Ο αγρότης έχει µικρότερο χρηµατοδοτικό κίνδυνο. + Ένας επαγγελµατίας ειδικός στο βιοαέριο (contractor) είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία και συντήρηση της µονάδας. Η µονάδα βιοαερίου παραµένει ιδιοκτησίατηςεταιρείας (contractor) για προκαθορισµένο χρόνο και ο αγρότης δεν επηρεάζει ή έχει µικρή επιρροή σε αποφάσεις τεχνικής φύσεως. Τα κέρδη του αγρότη προκαθορίζονται από το συµβόλαιο. Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Παράδειγµα απότη Γερµανία Εταιρεία Βιοαερίου Μέτοχοιεταιρείας: ηµοτικές επιχειρήσεις Αγρότης Κατασκευαστής µονάδας Εγκατεστηµένηισχύς: 2 MW e Εγκατεστηµένηισχύς: 2.5 MW th Συνολικόςπροϋπολογισµός: 7.2 Mio. ηµοτικές επιχειρήσεις Χρήση της πλεονάζουσας θερµότητας από το δηµοτικό δίκτυο τηλεθέρµανσης Χρήση της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας ως διαχειριστής του δικτύου Αγρότης Παρέχει την πρώτη ύλη Χρήση του χωνεµένου υπολείµµατος Κατασκευαστής µονάδας βιοαερίου Σχεδιασµός και υλοποίηση της µονάδας Λειτουργία της µονάδας 52

53 Τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Εταιρείες επενδύσεων Εταιρείες επενδύσεων - Investments funds + Οαγρότηςήοφορέαςτηςµονάδαςδεν χρειάζεται να πάρει δάνειο ή να υποθηκεύσει περιουσία. + Το κέρδος των συµµετεχόντων αντανακλά την συµµετοχή τους σε αρχικά κεφάλαια. + Ο φορέας εκµετάλλευσης της µονάδας δεν χρειάζεται να παρέχει οπωσδήποτε εγγυήσεις. + Η εµπιστοσύνη των επενδυτών στα επενδυτικά κεφάλαια αυξάνει τα τελευταία λόγω της καλής τους υλοποίησης. Οι επενδυτές συνήθως έχουν την ευθύνη του συνόλου των επενδυτικών κεφαλαίων. Οι επενδυτές δεν επηρεάζουν την λειτουργία της µονάδας βιοαρίου. Ο φορέας εκµετάλλευσης της µονάδας πρέπει να περάσει µία σύνθετη διαδικασία αιτήσεων για να αποδείξει τα περιβαλλοντικά κριτήρια του έργου. Εταίροι & επικοινωνία Συντονιστής: Energy Institute Hrvoje Pozar Savska cesta 163 Zagreb, Croatia Πληροφορίες: Biljana Kulisic bkulisic@eihp.hr Tel: Fax: Ιστοσελίδα έργου: Εταίροι του έργου: WIP Renewable Energies (WIP), Γερµανία European Biogas Association (EBA), Βέλγιο Fraunhofer (IWES), Γερµανία Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), Ελλάδα Czech Biogas Association (CzBA), Τσεχία EKODOMA, Λετονία Energoproekt, JSC (ENPRO), Βουλγαρία Razvojna agencija Sinergija, Σλοβενία Trinergy Grup (TG), Ρουµανία 53

54 Παράρτηµα 4: Παραδείγµατα χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Γερµανία, ανία, Ολλανδία και Ιταλία Ανάπτυξη Βιώσιµης Αγοράς Βιοαερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη Παραδείγµατα χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Γερµανία, ανία, Ολλανδία και Ιταλία Αριθµ. Συµβολαίου IEE/09/848 SI ιάρκεια Έργου 01/05/ /10/2012 Υποστηρίζεται από Περιεχόµενα 1. Βασικά στοιχεία χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου 2. Γερµανία 3. Αυστρία 4. ανία 5. Ολλανδία 6. Ιταλία 09/06/2010 Contract No. IEE/09/848 SI Project duration 01/05/ /10/

55 Βασικά στοιχεία χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Η υλοποίηση έργων βιοαερίου έχει 3 προϋποθέσεις: Καλό και σταθερό θεσµικό πλαίσιο Απλή και διαφανή αδειοδοτική διαδικασία Πρόσβαση σε χρηµατοδότηση Επενδύσεις και κόστη µονάδας βιοαερίου κλίµακας αγροκτήµατος: Κόστησχεδιασµού (άδειες, σχεδιασµός, φόροι, πιστοποιητικά) Κόστος επένδυσης Κόστη της πρώτης ύλης Κόστη λειτουργίας και συντήρησης Χρηµατοδότηση Κέρδη έργων βιοαερίου: Πώληση της παραγόµενης ηλεκτρικής και θερµικής ενέργειας ηµόσια χρηµατοδότηση Πράσινα πιστοποιητικά Κέρδη από την διάθεση αποβλήτων στην µονάδα, πώληση του χωνεµένου υπολείµµατος και κέρδη από την διαχείριση αποβλήτων Βασικά στοιχεία χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Συνηθισµένοι τρόποι χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου: Χρηµατοδότηση από ιδιωτικές τράπεζες Παραδοσιακός δανεισµός Χρηµατοδότηση Έργου - Project financing Επενδυτικά κεφάλαια (Investment funds) Χρηµατοδοτική µίσθωση (Leasing) Συνεργασία, µε εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών 55

56 1. Γερµανία Περίπου µονάδες βιοαερίου κλίµακας αγροκτήµατος (µέσου µεγέθους 400 kwel) Περίπου 44 µονάδες αναβάθµισης βιοαερίου Προϋποθέσεις για την ανάπτυξη βιώσιµης αγοράς βιοαερίου Καλή πολιτική για τα έργα βιοαερίου εγγυηµένη τιµή (feed-in) ηλεκτρισµού Ύπαρξη ώριµης τεχνολογικά βιοµηχανίας βιοαερίου υνατότητα εκτίµησης του κινδύνου χρηµατοδότησης Τοκόστοςεπένδυσηςκυµαίνεταισυνήθωςαπό έως / kw 1. Γερµανία Μηχανισµοί υποστήριξης ΝόµοςγιατιςΑΠΕ (EEG) Βασικό εργαλείο για την προσέλκυση επενδύσεων και δηµιουργίας επενδυτικών ευκαιριών, καθώς εγγυάται κέρδη για 20 έτη. Αρκετές εθνικές και τοπικές επιδοτήσεις και χαµηλότοκα δάνεια Το πρόγραµµα επιδότησης της kfw Bankengruppe παρέχει χαµηλότοκα δάνεια Επιδότησηµέχρι 50 % καιµέχρι are given by selected federal states Πώληση αναβαθµισµένου βιοαερίου στο δίκτυο φυσικού αερίου Κανονισµός για την πρόσβαση στο δίκτυο του φυσικού αερίου 56

57 1. Γερµανία Εργαλεία χρηµατοδότησης Χρηµατοδότηση από ιδιωτικές τράπεζες Απαραίτητοµετοχικόκεφάλαιο (equity capital) % Χρηµατοδότηση έργων βάση ταµειακών ροών είναι ευρέως διαδεδοµένα Umweltbank AG, DZ Bank, DKB Deutsche Kreditbank Επενδυτικά κεφάλαια - Investment funds Μόνο µερικά τέτοια έργα υλοποιήθηκαν Ενεργειακά συµβόλαια στον τοµέα της παραγωγής βιοαερίου Σήµερα δεν χρησιµοποιείται συχνά 2. Αυστρία 320 µονάδεςβιοαερίου (µέσοµέγεθος 250 kw el ) 8 µονάδες αναβάθµισης βιοαερίου Προϋποθέσεις για την ανάπτυξη βιώσιµης αγοράς βιοαερίου Ανάπτυξη σταθερών πολιτικών για τα έργα βιοαερίου Η εισαγωγή εγγυηµένων τιµών ηλεκτρικής ενέργειας (feed-in electricity tariffs) µε σταθερή µακροπρόθεσµη στρατηγική Μονάδες βέλτιστης πρακτικής και Best practice plants and αποδοχή από το κοινό υνατότητα ποσοτικοποίησης του χρηµατοδοτικού κινδύνου των έργων βιοαερίου Κόστοςεπένδυσηςαπό έως /kw el Πηγή: : Austrian Compost & Biogas Association 57

58 2. Αυστρία Υποστηρικτικοί µηχανισµοί Νόµος οικο-ηλεκτροπαραγωγής (Eco-Electricity Act - EEA) Εγγυηµένη τιµή για 15 έτη Εγγυηµένη τιµή (Feed-in tariff) για ηλεκτροπαραγωγή από βιοαέριο το 2010 Μέχρι 250 kw Μέχρι 500 kw Πάνω από 500 kw ισχύς 18,5 Cent / kwh 16,5 Cent / kwh 13,0 Cent / kwh οι µονάδες µέχρι 250 kw πρέπει να χρησιµοποιούν σε ποσοστό 30% κτηνοτροφικά απόβλητα χρησιµοποιώντας µη γεωργικές πρώτες ύλες η εγγυηµένη τιµή µειώνεται κατά 20% επιπρόσθετο µπόνους στην συµπαραγωγή 2 Cent / kwh όταν πληρούνται συγκεκριµένα κριτήρια αποδοτικότητας Επιχορηγήσεις επενδύσεις 25 %-40 % των σχετικά µε το περιβάλλον κόστη 5 % επιπρόσθετη επιχορήγηση είναι δυνατή Ηεπιδότησηδίνεταιαντοέργοδενείναι EEA Για έργα EEA µόνο το δίκτυο διανοµής της θερµότητας προωθείται Επιχορήγηση τεχνολογίας από τα οµόσπονδα κρατίδια Τα κέρδη από την πώληση του βιοµεθανίου βρίσκονται σήµερα υπό συζήτηση τιµή 2. Austria Εργαλεία χρηµατοδότησης υνατότητες χρηµατοδότησης έργων βιοαερίου Εξειδικευµένες συµβουλευτικές και ιδιωτικές εταιρείες τεχνολογίας Εξειδικευµένο προσωπικό σε τράπεζες και πιστωτικά ιδρύµατα Προϋποθέσεις Ιδία κεφάλαια % της συνολικής επένδυσης Όλεςοιάδειεςκαισύµβασησεισχύµετην OeMAG 09/06/2010 Contract No. IEE/09/848 SI Project duration 01/05/ /10/

59 3. ανία 22 µονάδες βιοαερίου (co-operated biogas plants) 60 µονάδες βιοαερίου κλίµακας αγροκτήµατος Το Πρόγραµµα ράσης για το Βιοαέριο ( ) έδωσε σηµαντική ώθηση στην ανάπτυξη της αγοράς βιοαερίου 40 % επιχορήγηση της επένδυσης για κεντρικές µονάδες βιοαερίου Τα έργα βιοαερίου γίνονται συχνά από µη κερδοσκοπικές εταιρείες Μικρή ανάπτυξη της αγοράς βιοαερίου την τελευταία δεκαετία ΤΟ σχήµα εγγυηµένης τιµής (feed-in tariff scheme) βελτιώθηκε τον Φεβρουάριο του /06/2010 Contract No. IEE/09/848 SI Project duration 01/05/ /10/ ανία Υποστηρικτικοί µηχανισµοί ΝόµοςγιατηνπροώθησητωνΑΠΕ (VE-Lov. No. 1392/2008) Ηλεκτροπαραγωγή Καταβολή 10 ct/kwh Επιπρόσθετα 5,4 ct/kwh για συνδυασµένη χρήση του βιοαερίου και φυσικού αερίου Αναβαθµισµένο αέριο 40,3 ct/m³ Η πώληση της θερµότητας της ΣΗΘ απαλλάσσεται από φόρους ενέργειας και CO 2 59

60 3. ανία Εργαλεία χρηµατοδότησης Οι κεντρικές µονάδες βιοαερίου χρηµατοδοτούνται στο πλα σιο τηλεθέρµανσης Κύριο εργαλείο χρηµατοδότησης για κεντρικές µονάδες Μοντέλα εταιρειών µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Προσελκύουν δηµόσιες επενδύσεις (χαµηλότοκα δάνεια και εγγυήσεις ήµων) Οι µεµονωµένες µονάδες κλίµακας αγροκτήµατος χρηµατοδοτούνται από τις τράπεζες Επιπρόσθετα: είκτης ρυθµίζει τα δάνεια ετήσιας προσόδου Στο παρελθόν επιδοτήσεις µέχρι 40 % δίνονταν από το κράτος 09/06/2010 Contract No. IEE/09/848 SI Project duration 01/05/ /10/ Ολλανδία 90 µονάδες βιοαερίου κλίµακας αγροκτήµατος Η αγορά βιοαερίου αναπτύχθηκε µε το προηγούµενο πρόγραµµα MEP, το οποίο παρείχε ελκυστικές χρηµατοδοτήσεις Το πρόγραµµα SDE (από το 2008) έχει ένα περιορισµένο προϋπολογισµό για τις πληρωµές µπόνους Σήµερα µόνο το 30 % των αιτούντων λαµβάνει χρηµατοδότηση από το πρόγραµµα SDE Κρατικές ενισχύσεις για την χρήση της απορριπτόµενης θερµότηταςκαιτου CO 2 Η ηλεκτροπαραγωγή από βιοαέριο απαλλάσσεται από φορολογικές ρυθµίσεις (έκπτωση φόρου για την απόσβεση των επενδύσεων) 60

61 4. Ολλανδία Υποστηρικτικοί µηχανισµοί Κίνητραγιαβιώσιµηπαραγωγήενέργειας (sustainable energy production SDE Programme) Εγγυηµένη τιµή για ηλεκτροπαραγωγή Συγχώνευση κτηνοτροφικών αποβλήτων µεαξιοποίησητηςθερµότηταςµέχρι Χώνευση άλλου τύπου βιοµάζας Χώνευσηυπολειµµάτωνκήπων 0,165 /kwh; 0,193 /kwh. 0,158 /kwh 0,129 /kwh; µε αξιοποίηση της θερµότητας µέχρι 0,149 /kwh Βιαέριο από ΧΥΤΑ και βιολογικούς καθαρισµούς 0,059 /kwh Εγγυηµένη τιµή για αναβαθµισµένο βιοαέριο Χώνευση υπολειµµάτων κήπων Χώνευση άλλου τύπου βιοµάζας Βιαέριο από ΧΥΤΑ Βιαέριο από βιολογικούς καθαρισµούς 0,465 /Nm³ 0,583 /Nm³ 0,218 /Nm³ 0,218 /Nm³ ιάταξησχετικάµετηνκατανοµήτηςεπιχορήγησης - Order on the Allocation on Grants (EOS) - Programme Επιδοτήσεις για έρευνα, ανάπτυξη και έργα έρευνας αγοράς στον τοµέα των ΑΠΕ Οι επιδοτήσεις δίνονται µόνο σε εταιρείες και όχι σε φυσικά πρόσωπα 4. Ολλανδία Εργαλεία χρηµατοδότησης Rabobank χρηµατοδοτεί το 75 % των Ολλανδικών µονάδων βιοαερίου Πράσινα δάνεια (Green funds scheme) Ιδιωτικές συµβουλευτικές εταιρείες, πιστωτικά ιδρύµατα και ιδιωτικές τράπεζες Ολλανδικό Ταµείο Grenntech Χρηµατοδότησης από ιδιωτικές τράπεζες 61

62 5. Ιταλία ΜεταξύτωνΑΠΕ, τοβιοαέριοπαρήγαγε ~ 1.6 TWhτο 2008, ισοδύναµο µε περίπου 2,75 % της ακαθάριστης παραγωγής από ΑΠΕ Περίπου το 80 % της παραγωγής αυτής προήλθε από ΧΥΤΑ Το υπόλοιπο προήλθε από 50 περίπου µονάδες κλίµακας αγροκτήµατος. Περίπου 40 από αυτές είναι απλές, µικρού κόστους (αποτελούνται από πλαστική µεµβάνη κάλυψης της δεξαµενής αποθήκευσης της κοπριάς) Με πρόχειρους υπολογισµούς θα υπάρχουν περισσότερες από 300 µονάδες κλίµακας αγροκτήµατος µέχρι το τέλος του 2010 Graph 1. Percentage gross production from renewable sources compared with total gross in Italy in 2008 (TWh) 5. Ιταλία Υποστηρικτικοί µηχανισµοί Η χρηµατοδότηση παραγωγής ΑΠΕ στην Ιταλία γίνεται από την Εθνική ΥπηρεσίαΕνέργειας - Italian national energy services company (GSE). Ο µηχανισµός περιλαµβάνει 2 εναλλακτικά κίνητρα ανάλογα τις απιτήσειςτουηλεκτροπαραγωγού: Πράσιναπιστοποιητικά - Green Certificates; Ενιαίατιµή - ll-inclusive flat rate (µόνογιαµονάδες <1 MW) σύµφωνα µε τα ακόλουθα: ΠΗΓΗ Βιοαέριο και βιοµάζα, µη συµπεριλαµβανοµένων των υγρών βιοκαυσίµων µε εξαίρεση τα καθαρά φυτικά έλαια που ανιχνεύονται µέσω του ολοκληρωµένου συστήµατος διαχείρισης και ελέγχου που προβλέπεται στο Ευρωπαϊκό Κανονισµό (ΕΚ) 73/2009 της 19ης Ιανουαρίυο 2009 Βιοαέριο από ΧΥΤΑ, Βιολογικούς Καθαρισµούς και υγρά βιοκαύσιµα µε εξαίρεση τα καθαρά φυτικά έλαια που ανιχνεύονται µέσω του ολοκληρωµένου συστήµατος διαχείρισης και ελέγχου που προβλέπεται στο Ευρωπαϊκό Κανονισµό (ΕΚ) 73/2009 της 19ης Ιανουαρίου 2009 Τιµή ( cent/kwh)

63 5. Ιταλία Εργαλεία χρηµατοδότησης Μία µονάδα βιοµάζας ενός αγροκτήµατος, ή που λειτουργεί σε συνεργασία µε µία φάρµα, κτηνοτροφική η δασοπονική εταιρεία µπορεί να συνδυάσει την all-inclusive σταθερή τιµή, µετά την έναρξη εµπορικής λειτουργίας, µε άλλες δηµόσια κίνητρα µε την προηγµένη κεφαλαιοποίηση να µην υπερβαίνει το 40% του κόστους της επένδυσης Το 2009 και 2010 η επιδότηση κεφαλαίου ήταν διαθέσιµη στην Ιταλία µε σκοπό να προωθήσει την υλοποίηση µονάδων βιοαερίου Κάποιες από αυτές (Italian National Institute for Agricultural Mechanization grant, 2010; απαιτούσαν καινοτόµο σχεδιασµό (από τεχνολογικής και/ή οργανωτικής πλευράς) ως προϋπόθεση επιλεξιµότητας. Άλλα απαιτούσαν ενσωµάτωση µε συστήµατα µείωσης του αζώτου στο χωνεµένο υπόλειµµα. 09/06/2010 Contract No. IEE/09/848 SI Project duration 01/05/ /10/2012 Εταίροι & πληροφορίες Fraunhofer-Institute for Wind Energy and Energy System Technology Division Bioenergy System Technology M.Sc. Henning Hahn τηλ: +49/(0)561/ WIP - Renewable Energies Dipl. Ing. Dominik Rutz M.Sc. τηλ: +49/(0)89/ Dominik.rutz@wip-munich.de European Biogas Association Ing. Franz Kirchmayr Vice President Κινητότηλ.: +43/ kirchmeyr@european-biogas.eu 63

64 Εταίροι & πληροφορίες Συντονιστής: Savska cesta 163 Ζάγκρεµπ, Κροατία Πληροφορίες Energy Institute Hrvoje Pozar Biljana Kulisic τηλ: Fax: Ιστοσελίδα έργου Εταίροι έργου WIP Renewable Energies (WIP), Γερµνία European Biogas Association (EBA), Βέλγιο Fraunhofer (IWES), Γερµανία Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), Ελλάδα Czech Biogas Association (CzBA), Τσεχία EKODOMA, Λετονία Energoproekt, JSC (ENPRO), Βουλγαρία Razvojna agencija Sinergija, Σλοβενία Trinergy Grup (TG), Ρουµανία 64

65 Παράρτηµα 5: Επενδυτικός Νόµος ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Νόµος 3908/2011 (Φ.Ε.Κ.. 8 Α ) Ενίσχυση Ιδιωτικών Επενδύσεων για την Οικονοµική Ανάπτυξη, την Επιχειρηµατικότητα και την Περιφερειακή Σύγκλιση. Αλέξης Γεωργόπουλος, Υπουργείο Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας 1 Υπαγόµενα Επενδυτικά Σχέδια Τι ενισχύεται ; Επενδυτικά σχέδια όλων των τοµέων της Οικονοµίας Εξαιρέσεις Επενδυτικών Σχεδίων Κοινοτικό ίκαιο (τοµέας χάλυβα, συνθετικών ινών, άνθρακα, ναυπηγίας..) Εθνική Επιλογή (κωδικοί Εθνικής Ονοµατολογίας, από παραχώρηση του ηµοσίου ) 2 65