Ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών γίνεται με τμήματα των φυτών.

Transcript

1 Ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών γίνεται με τμήματα των φυτών. Καταβολάδες Μοσχεύματα Κόνδυλοι Βολβοί Φύλλα Ανθη Με τον αγενή πολλαπλασιασμό των φυτών παράγονται κλώνοι φυτών, δηλαδή απόλυτα όμοια γονοτυπικά φυτά.

2 Καταβολάδες Αμπέλι, Αγιόκλημα, Γιασεμί κ.ά.

3 Μοσχεύματα Η μεγάλη πλειονότητα των φυτικών ειδών.

4 Κόνδυλοι- Βολβοί Η επιλογή των κονδύλων (πατατόσπορος) είναι πολύ σημαντική για πλούσια παραγωγή Κρεμμύδια, σκόρδα, βολβώδη ανθοκομικά

5 Φύλλα Παραδείγματα: Αφρικανική βιολέτα, βιγκόνια, καλαγχόη, Sedum Begonia sp. Αφρικανική βιολέττα Sedum sp.

6 Gerbera sp. Άνθη

7 Ο εγγενής πολλαπλασιασμός των φυτών Βιβλιογραφία Λειτουργική ανατομία φυτών Κεφ. 9 Weier et al. Botany chapt 15 και 16. Fahn, Plant anatomy chapt

8 Ο εγγενής πολλαπλασιασμός των φυτών. Περιλαμβάνει τη συμμετοχή γαμετών που παράγονται σε ειδικές δομές, τα γαμετάγγεια. Οι γαμέτες προέρχονται από μειωτική διαίρεση. Η σημασία του είναι μεγάλη γιατί με τον ανασυνδυασμό κατά τη μείωση δημιουργούνται νέοι γονότυποι.

9 Κατά τον εγγενή πολλαπλασιασμό παρατηρείται εναλλαγή απλοειδών και διπλοειδών γενεών. Η απλοειδής γενεά αρχίζει με τα σπόρια (απλοειδείς δομές), και περιλαμβάνει το γαμετόφυτο και τους γαμέτες. Η διπλοειδής γενεά αρχίζει με το ζυγωτό (προιόν γονιμοποίησης) και περιλαμβάνει το σποριόφυτο, που αναπτύσσεται από το ζυγωτό. Η εναλλαγή των γενεών είναι εμφανέστερη στα κατώτερα φυτά (βρυόφυτα, πτεριδόφυτα). Στα ανώτερα φυτά η ενναλαγή γενεών καθίσταται εμφανής κυρίως λόγω της παραγωγής της γύρης.

10 Η κατάταξη των ειδών από την άποψη του εγγενούς πολλαπλασιασμού. Τραχεόφυτα: Εχουν αγγεία ξύλου. Σπερματόφυτα: Φυτά που παράγουν σπέρματα (σπόρους).

11 Τα βρυόφυτα Παράγουν τους γαμέτες σε ειδικές δομές τα γαμετάγγεια. Η επικρατούσα μορφή είναι το γαμετόφυτο. Το ελεύθερο νερό είναι απαραίτητο για τη γονιμοποίηση.

12 Γαμετόφυτο βρυοφύτων

13 Στα βρυόφυτα η κυρίαρχη μορφή είναι τα απλοειδή γαμετόφυτα. Τα Βρυόφυτα δεν έχουν αγωγούς ιστούς (ξύλο και ηθμό) αλλά μεμονωμένα κύτταρα που τους αντικαθιστούν. Δεν έχουν στομάτια αλλά πόρους που περιβάλλονται από 8-10 «καταφρακτικά κύτταρα». Το φωτοσυνθετικό παρέγχυμα διατάσσεται σε στήλες. Δεν έχουν λιγνίνη. Υδροειδή σε ανθηριδιοφόρο Πόρος και φωτοσυνθετικό παρέγχυμα

14 Στα βρυόφυτα η κυρίαρχη μορφή είναι τα απλοειδή γαμετόφυτα. Σε ειδικούς βλαστούς φέρουν τα ανθηρίδια (αρσενικά γαμετάγγεια) ή τα αρχεγόνια (Θηλυκά γαμετάγγεια) όπου παράγονται αντίστοιχα τα ανθηροζωίδια ή τα ωοκύτταρα. Τα ανθηροζωίδια κολυμπούν στο νερό και μέσω χημειοτακτικών σημάτων εισέρχονται στα αρχεγόνια και γονιμοποιούν το ωοκύτταρο.

15 Βιολογικός κύκλος

16 Ανθηριοφόροι Πάνω στο γαμετόφυτο αναπτύσσονται μικροί βλαστοί οι ανθηριδιοφόροι, που φέρουν τα ανθηρίδια. Τμήμα ανθηριδιοφόρου με ανώριμα ανθηρίδια

17 Αρχεγονιοφόροι Τα γαμετόφυτα σχηματίζουν βραχείς βλαστούς τους αρχεγονιοφόρους που φέρουν τα αρχεγόνια (Θηλυκά γαμετάγγεια) όπου παράγονται τα ωοκύτταρα αρχεγονιοφόροι

18 Αρχεγόνια Η κοιλία και ο λαιμός του αρχεγονίου. Ωοκύτταρο. Αυλογαστρικό Εναύλια κύτταρα

19 Το σποριόφυτο

20 Το σποριόφυτο: Μυζητήρας, πόδι, κάψα

21 Τετρασπόρια και ελατήρια

22 Στα βρυόφυτα, το σποριόφυτο παράγεται πάνω στο γαμετόφυτο στη θέση του αρχεγονίου χωρίς την ενδιάμεση δημιουργία εμβρύου. Το σποριόφυτο παρασιτεί στο γαμετόφυτο

23 Το σποριόφυτο των βρύων Ο μυζητήρας, ο μίσχος, η κάψα. Στην κάψα (σποριάγγειο) από το σποριογόνο ιστό παράγονται με μείωση τα απλοειδή σπόρια.

24 Στα τραχεόφυτα η επικρατούσα μορφή είναι το σποριόφυτο. Πτεριδόφυτο Γυμνόσπερμο Αγγειόσπερμο

25 Aνάπτυξη φύλλου

26 Αγενής πολλαπλασιασμός με ριζώματα.

27 Τα πτεριδόφυτα (φτέρες).

28 Τα σπόρια παράγονται μετά από μείωση στα σποριάγγεια που σχηματίζονται στο σποριόφυτο. Στις ισόσπορες φτέρες τα σπόρια δεν διαφέρουν μορφολογικά μεταξύ τους και μετά τη βλάστηση παράγουν το γαμετόφυτο. Φύλλα της ισόσπορης φτέρης Aspidium filix-mas με σωρούς.

29 Σωροί, σποριάγγεια, πέπλος Σωρός σε τομή Σωρός, χωρίς μέρος του πέπλου, σε κάτοψη

30 Το σποριάγγειο και τα σπόρια

31 Η ανάπτυξη του γαμετόφυτου (προθάλλιου)

32 Το γαμετόφυτο (κοινό) Περίπου 5mm. Παράγεται από τη βλάστηση απλοειδών σπορείων και σχηματίζει τα γαμετάγγεια (αρχεγόνια και ανθηρίδια)

33 Ανθηρίδια και αρχεγόνια στο προθάλλιο (γαμετόφυτο) Ανθηρίδιο σε κάτοψη Αρχεγόνιο σε κάτοψη

34 Τα αρχεγόνια (μεγασποριάγγεια) Η δομή τους είναι η ίδια που απαντάται και στα βρυόφυτα.

35 Τα ανθηρίδια (μικρογαμετάγγεια)

36 Τα ανθηροζωίδια κολυμπούν στο νερό και βρίσκουν χημειοτακτικά τα ωοκύτταρα τα οποία και γονιμοποιούν. Είναι δυνατόν να σχηματίζεται έμβρυο ή όχι. Ακολουθεί η ανάπτυξη του σποριόφυτου. Γονιμοποίηση

37 Μερικά είδη πτεριδοφύτων αντέχουν πολύ στην ξηρασία.

38 Τα γυμνόσπερμα παράγουν τα σπέρματά τους γυμνά πάνω σε τροποποιημένα φύλλα τα καρπόφυλλα. Πάνω στα καρπόφυλα σχηματίζεται μια νέα δομή που λέγεται σπερματική βλάστη. Μέσα στη σπερματική βλάστη δημιουργούνται τα αρχεγόνια (θηλυκά γαμετάγγεια).

39 Τα γυμνόσπερμα

40 Ο βιολογικός κύκλος των γυμνοσπέρμων.

41 Οι αρσενικοί κώνοι

42 Οι αρσενικοί κώνοι

43 Ανατομία αρσενικών κώνων. Στην κάτω πλευρά των καρποφύλλων (μικροσποριόφυλλα) σχηματίζονται ανά δύο οι ασκοί της γύρης (μικροσποριάγγεια).

44 Τμήμα αρσενικού κώνου- μικροσποριάγγεια

45 Εγκάρσια τομή αρσενικού κώνου.

46 Τα μικροσποριάγγεια (ασκοί γύρης)

47 Ο βλαστητικός και ο γενετήσιος πυρήνας.

48 Οι θηλυκοί κώνοι 1ος χρόνος ανάπτυξης.

49 Ανατομία θηλυκών κώνων. Στην επάνω πλευρά των καρποφύλλων σχηματίζονται οι σπερματικές βλάστες δομές μέσα στις οποίες σχηματίζονται τα αρχεγόνια.

50 Οι θηλυκοί κώνοι 2ος χρόνος

51 Επιμήκης τομή θηλυκού κώνου.

52 Η σπερματική βλάστη και η γονιμοποίηση.

53 To Ανθος: Τα σπονδυλώματα Κάλυκας (Σέπαλα) Στεφάνη (Πέταλα) Ανδρείο (στήμονες) Γυναικείο (ύπερος)

54 Τέλεια Ατελή άνθη Τα τέλεια έχουν όλα τα σπονδυλώματα. Τα ατελή δεν έχουν ένα από τα προηγούμενα σπονδυλώματα.

55 Ανθοφόροι οφθαλμοί και κλάδεμα

56 Ταξιανθίες: διατάξεις ανθέων στον ίδιο άξονα. Βότρυς Φιστικιά Αμπέλι

57 Ταξιανθίες: Στάχυς Βρώμη Αγριοκρίθαρο

58 Απλά και σύνθετα άνθη

59 Στα σύνθετα άνθη τα γόνιμα ανθίδια βρίσκονται στο δίσκο.

60 Εγκάρσια τομή άνθους

61 Ουσιώδη και επουσιώδη μέρη του άνθους Ουσιώδη Ανδρείο Γυναικείο Επουσιώδη Κάλυκας (Σέπαλα) Στεφάνη (Πέταλα)

62 Αρρενα, Θήλεα και Ερμαφρόδιτα άνθη Αρρενα:Εχουν μόνο στήμονες Θήλεα: Εχουν μόνο ύπερο Ερμαφρόδιτα:Με στήμονες και ύπερο Θήλυ άνθος κολοκυθιάς Αρρεν άνθος κολοκυθιάς

63 Αρρενα και θήλεα άνθη κολοκυθιάς

64 Μερικά ταξιανθίες τρώγονται Ανθοφόροι οφθαλμοί αγγινάρας

65 Μερικές ταξιανθίες τρώγονται Κουνουπίδι

66 Μόνοικα φυτικά είδη Eχουν στο ίδιο φυτό σε διαφορετικές θέσεις τα άρρενα και τα θήλεα άνθη.

67 Δίοικα φυτικά είδη Φυτικά είδη που σε διαφορετικά άτομα φέρουν άρρενα ή θήλεα άνθη λέγονται Δίοικα. Κάθε 7 φυστικιές και ένας φύστικος

68 Ο στήμονας Αποτελείται από το νήμα και τον ανθήρα

69 Οι στήμονες του φυτού καλλιστήμονας είναι το κύριο διακοσμητικό στοιχείο του άνθους

70 Ο ανθήρας Συνήθως αποτελείται από δύο θήκες και κάθε θήκη από δύο ασκούς.

71 Ανατομία του τοιχώματος του ανθήρα Μονόστρωμη επιδερμίδα Ινώδες στρώμα Ενδιάμεσο επιτοίχιο Τάπητας

72 Εγκάρσια τομή ανθήρα

73 Η διαδικασία δημιουργίας των γυρεοκόκκων περιλαμβάνει. Μείωση των μητρικών των τετρασπορίων. Διαχωρισμό των επιμέρους των κυττάρων των τετράδων και απελευθέρωση μικροσπορίων. Εξέλιξη των μικροσπορίων σε ώριμους γυρεόκοκκους.

74 Μικροσποριογένεση

75 Ο ώριμος γυρεόκοκκος Βλαστητικός πυρήνας Γενετήσιος πυρήνας Ενίοτε εξαρτήματα μεταφοράς

76 Ο γυρεόκκοκος

77 Αερασκοί γυρεόκοκκου Πεύκου

78 Τοίχωμα γυρεόκοκκου Εξώστρωμα Κυρίως σποροφυτικής προέλευσης Αποτελείται κυρίως από σποροπολλενίνη Ενδόστρωμα Γαμετοφυτικής προέλευσης Εσωτερικό τοίχωμα από κυτταρίνη, πηκτίνες.

79 Μορφολογία γυρεοκόκκων Τα φυτικά είδη παράγουν διαφορετικής μορφολογίας γυρεόκοκκους.

80 Μορφολογία γυρεοκόκκων Πρώτη σειρά Menyanthes trifoliata Sorbus aucuparia Acer pseudoplatanus Δεύτερη σειρά Saxifraga oppositifolia Τρίτη σειρά Trollius europaeus

81 Μορφολογία Γυρεοκόκκων Πρώτη σειρά Armenia maritima Δεύτερη σειρά Filipendula vulgaris Aster tripolium

82 Η μορφολογία των γυρεοκόκκων Αποτελεί διαγνωστικό κριτήριο για την ποιότητα του μελιού. Είναι δυνατόν να βοηθήσει στην εξιχνίαση εγκληματικών πράξεων.

83 Ο ύπερος

84 Η Ωοθήκη

85 Η Σπερματική βλάστη

86 Σπερματικές βλάστες

87 Ο ομφαλικός ιμάντας συνδέει τη σπερματική βλάστη με τον πλακούντα.

88 Οι σπερματικές βλάστες παράγονται σε μεγάλο αριθμό μέσα στην ωοθήκη Σπερματικές βλάστες του φυτού Eruca sativa (ρόκα)

89 Οι θέσεις των σπερματικών βλαστών είναι η κατοπινή θέση των σπερμάτων

90 Μέσα στη σπερματική βλάστη σχηματίζεται ο εμβρυόσακκος (θηλυκό γαμετόφυτο - γαμετάγγειο) που περιέχει το θηλυκό γαμέτη (ωοκύτταρο).

91 Η δημιουργία του εμβρυόσακκου Το μητρικό μεγασπορίων είναι διπλοειδές κύτταρο, βρίσκεται στον νούκελλο και υφίσταται μείωση για την παραγωγή των απλοειδών μεγασπορίων.

92 Από τα 4 μεγασπόρια τα τρία Στη μεγάλη πλειονότητα των φυτικών ειδών από τα τέσσερα μεγασπόρια που παράγονται από τη μείωση τα τρία εκφυλίζονται. εκφυλίζονται.

93 Το μητρικό του εμβρυόσακκου

94 Με μιτωτικές διαιρέσεις παράγονται οκτώ κύτταρα (πυρήνες), 4 προς τη μικροπύλη και 4 προς τη χάλαζα Η οκτάδα

95 Ο ώριμος εμβρυόσακκος

96 Μεγασπόρια στο Lilium

97 Ο Ωριμος εμβρυόσακκος

98 Ωριμος εμβρυόσακκος στο Lilium

99 Μερικά εντομόφιλα άνθη ανοίγουν την ημέρα και κλείνουν τη νύχτα

100 Gazania: Τα άνθη ανοίγουν την ημέρα και κλείνουν τη νύχτα

101 Επικονίαση (μεταφορά της γύρης στο στίγμα)

102 Η βλάστηση της γύρης στο στίγμα

103 Η βλάστηση της γύρης στο στίγμα

104 Η ανάπτυξη του γυρεοσωλήνα

105 Η μία σπερματίδα γονιμοποιεί το ωοκύτταρο και σχηματίζει το ζυγωτό, η άλλη ενώνεται με το πολικό και σχηματίζεται το ενδοσπέρμιο Η Γονιμοποίηση

106 Η εξέλιξη του συνενωμένου με τη σπερματίδα πολικού πυρήνα σε Το ενδοσπέρμιο σε πολλά φυτικά είδη είναι προσωρινός θρεπτικός ιστός. Συσσωρεύει ουσίες τις οποίες στη συνέχεια διοχετεύει στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. ενδοσπέρμιο.

107 Το ζυγωτό εξελίσσεται σε έμβρυο Το ριζίδιο του εμβρύου σχηματίζεται προς τη μικροπύλη, το βλαστίδιο προς τη χάλαζα.

108 Η ανάπτυξη των ανθέων επηρεάζεται από κλιματικούς παράγοντες Επίδραση υψηλών θερμοκρασιών νύχτας στην ανάπτυξη του γαρύφαλλου.

109 Οι ακραίες θερμοκρασίες παρεμβαίνουν: Στη δημιουργία των γυρεοκόκκων. (Τομάτα, πιπεριά κλπ) Στη δημιουργία του ωοκυττάρου. Στη γονιμοποίηση. Στην ανάπτυξη των ανθέων.

110 Φέτος Οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν το προηγούμενο δεκαήμερο σταμάτησαν την παραγωγή γαμετών σε πολλά οπωροφόρα (λ.χ.βερικοκκιά) με συνέπεια την ακαρπία (Φιστικιά στα Σπάτα).

111 Ακαρπία Ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της άνθησης είχαν ως αποτέλεσμα την ακαρπία στα ξυνά πριν από 4-5 χρόνια στην Αττική και Κορινθία. Αντίθετα οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν πέρσυ καταπόνησαν τα φυτά χωρίς όμως να επηρεάσουν την παραγωγή, επειδή είχε ήδη σχηματιστεί ο καρπός.

112 Ορτανσία προσβολή από παθογόνο Σύνθεση ανθοκυανών

113 Εβρυογένεση Η διαδικασία δημιουργίας εμβρύου

114 Σημασία της εμβρυογένεσης στη γεωργία Σποροπαραγωγή. (Τροφή, πολλαπλασιασμός φυτών) Ανάπτυξη του καρπού.

115 Ζυγωτικά και σωματικά έμβρυα Ζυγωτικά έμβρυα είναι αυτά που προέρχονται από το ζυγωτό

116 Τα σωματικά ή απομεικτικά έμβρυα Προέρχονται από το νούκελλο (νουκελλικά) ή από τους χιτώνες (χιτωνικά). Πολυεμβρυογονία στα ξυνά

117 Η πολυεμβρυογονία στα ξυνά

118 Στάδια εμβρυογένεσης Σφαιρικό έμβρυο Καρδιόσχημο έμβρυο Τορπιλόμορφο έμβρυο Στάδιο καμπτόμενων κοτυληδόνων Ωριμο έμβρυο

119 Σφαιρικό έμβρυο Ο αναρτήρας είναι πλήρως ανεπτυγμένος και στην κορυφή του σχηματίζεται το κυρίως έμβρυο.

120 Το ενδοσπέρμιο δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί Σφαιρικό έμβρυο

121 Καρδιόσχημο έμβρυο Ο αναρτήρας είναι ενεργός Από το κορυφαίο μερίστωμα του βλαστού παράγοντες οι φυλλικές καταβολές που αντιστοιχούν στις κοτύλες.

122 Καρδιόσχημο έμβρυο Πλήρης ανάπτυξη του ενδοσπερμίου

123 Τορπιλόμορφο έμβρυο Ο αναρτήρας συνήθως ατροφεί. Αναπτύσσονται οι κοτύλες και ο εμβρυακός άξονας

124 Τορπιλόμορφο έμβρυο Το ενδοσπέρμιο αρχίζει να υδρολύεται

125 Στάδιο καμπτόμενων κοτυληδόνων Η ανάπτυξη των κοτυληδόνων είναι μεγαλύτερη από το διαθέσιμο χώρο στην πλευρά της μικροπύλης και κάπτονται για να καταλάβουν όλο το χώρο της σπερματικής βλάστης.

126 Στάδιο καμπτόμενων κοτυληδόνων Το ενδοσπέρμιο έχει πλήρως υδρολυθεί

127 Μορφολογικά το έμβρυο έχει τελειώσει την ανάπτυξή του. Ωριμο έμβρυο

128 Οι χιτώνες μετατρέπονται σε περισπέρμιο Ωριμο έμβρυο

129 Το σπέρμα Είναι δομή που διευκολύνει τη διασπορά των σπερματοφύτων. Αποτελείται από το ενδοσπέρμιο, ή τις κοτυληδόνες, το έμβρυο, και τα περιβλήματα.

130 Οι θρεπτικές ουσίες με τις οποίες είναι εφοδιασμένα τα σπέρματα. Υδατάνθρακες (κυρίως άμυλο, στις κοτύλες) Λίπη και έλαια (στις κοτύλες και το ενδοσπέρμιο). Λίπη και έλαια αποθηκεύονται πάντοτε και στον εμβρυακό άξονα (σπορέλαια). Απαραίτητα ανόργανα θρεπτικά στοιχεία. Ορμόνες ή πρόδρομες μορφές τους.

131 Ανατομία σπέρματος δικότυλων Στα περισσότερα δικότυλα φυτά το ενδοσπέρμιο είναι ελάχιστο ή ανύπαρκτο

132 Ανατομία καρπού μονοκότυλων Στα σιτηρά το μεγαλύτερο μέρος του εμβρύου αποτελεί το ενδοσπέρμιο

133 Βλάστηση των σπερμάτων Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση του εμβρυακού ριζιδίου.

134 Οι φάσεις της βλάστησης των σπερμάτων

135 Γεγονότα που διαδραματίζονται στις διάφορες φάσεις Στη φάση Ι αρχίζει η ενυδάτωση των σπερμάτων. Στην αρχή της φάσης Ι συμβαίνει διαρροή ηλεκτρολυτών. Στη φάση Ι και στις αρχές της φάσης ΙΙ γίνονται: μετάφραση του αποθηκευμένου mrna επιδιόρθωση του DNA επιδιόρθωση των μιτοχονδρίων Κινητοποίηση των διαλυτών σακχάρων (σακχαρόζης και ραφφινόζης). Στη φάση ΙΙ Μετάφραση του νεοπαραγόμενου mrna Πολλαπλασιασμός των μιτοχονδρίων Στη φάση ΙΙΙ Κυταροδιαιρέσεις Εμφάνιση του ριζιδίου Κινητοποίηση των αδιάλυτων αποθησαυριστικών ουσιών

136 Προσοχή Επειδή τα αποθέματα των σπερμάτων σε αποθησαυριστικές ουσίες είναι περιορισμένη, το βάθος σποράς είναι καθοριστικό για την επιτυχημένη ανάδυση των φυταρίων. Μετά την ανάδυση των φύλλων από το έδαφος το φυτό γίνεται αυτότροφο.

137 Βλαστικότητα των σπερμάτων Για τον υπολογισμό της ποσότητας του σπόρου που εφαρμόζεται ανά στρέμμα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν το ποσοστό των σπερμάτων που είναι ικανά να βλαστήσουν. Για αυτό το λόγο προσδιορίζεται η βλαστικότητα των σπερμάτων, δηλαδή το ποσοστό των σπερμάτων που βλάστησαν σε σχέση με τα σπέρματα που τέθηκαν για βλάστηση.

138 Λήθαργος Το φαινόμενο κατά το οποίο ανεπτυγμένα σπέρματα αν βρεθούν σε ευνοϊκές συνθήκες δεν βλαστάνουν.

139 Ο λήθαργος είναι δυνατόν να οφείλεται: Στην αδιαπερατότητα των περιβλημάτων των σπερμάτων στο νερό (φυσικός λήθαργος, λ.χ. βαμβάκι, πυρηνόκαρπα). Στην ύπαρξη ατελούς εμβρύου (μορφολογικός ενδογενής λήθαργος, λ.χ. στα ορχεοειδή). Στην ύπαρξη ενδογενών (φυσιολογικός λήθαργος) παρεμποδιστών. Στην περίπτωση αυτή μετά την ωρίμανση των σπερμάτων συσσωρεύεται στο έμβρυο μια ορμόνη, το αμπσισικό οξύ, που παρεμποδίζει τη βλάστηση.

140 Ο λήθαργος των σπερμάτων των ζιζανίων Προκαλεί πολύ σημαντικά προβλήματα στην αγροτική παραγωγή, λόγω της αδυναμίας πρόβλεψης του χρόνου και του ποσοστού βλάστησης των σπερμάτων κατ έτος. Τα σπέρματα των ζιζανίων είναι δυνατόν λόγω του ληθάργου να διατηρήσουν τη φυτρωτική τους ικανότητα στο έδαφος για δεκαετίες (π.χ. χηνοπόδιο για έτη)

141 H Tate modern

142 H Tate modern

143 Η άρση του ληθάργου Στην περίπτωση που οφείλεται στα περιβλήματα, με χημική ή μηχανική επεξεργασία των σπερμάτων. Στην περίπτωση που είναι ενδογενής με την εαρινοποίηση (τοποθέτηση σπερμάτων σε χαμηλές θερμοκρασίες συνήθως για μια εβδομάδα). Το αμπσισικό οξύ μετατρέπεται σε γλυζοζυλιωμένα παράγωγα που είναι λιγότερο ενεργά.

144 Ο καρπός Συνήθως σχηματίζεται από διόγκωση της ωοθήκης (τομάτα) ή της βάσης του ύπερου (μηλοειδή). Ρόλος του η λίπανση του εδάφους (μετά τη σήψη του) για την υποστήριξη της βλάστησης των σπερμάτων που βρίκονται μέσα σε αυτόν.

145 Επίγεια και Υπόγεια βλάστηση Φασόλι Αρακάς

146 Εκτίμηση των ζημιών μετά από χαλαζόπτωση ή σφοδρούς ανέμους Στην υπέργεια βλάστηση (φασόλια, κουκιά, βαμβάκι) τα νεαρά φυτάρια καταστρέφονται πλήρως, επειδή καταστρέφονται οι εναέριοι πλάγιοι οφθαλμοί που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τη νέα βλάστηση. Στην υπόγεια βλάστηση (αρακάς) η καταστροφή περιορίζεται, διότι διασώζονται ορισμένοι οφθαλμοί που παραμένουν στο έδαφος και στη συνέχεια είναι δυνατό να δημιουργήσουν νέα βλάστηση. Για διαφορετικό λόγο διασώζεται και ο αραβόσιτος (καλαμπόκι).

147 Η διασπορά των σπερμάτων Η διασπορά των σπερμάτων σε απόσταση από το μητρικό φυτό επιβάλλεται διότι αφενός μεν διευκολύνεται η εξάπλωση του είδους, αφετέρου αποφεύγεται ο ανταγωνισμός μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους. Ανάλογα με το μηχανισμό μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η διασπορά των σπερμάτων τους, τα φυτά διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Τα αυτόχωρα φυτικά είδη έχουν την ικανότητα να εκσφενδονίζουν τα σπέρματά τους ακόμα και μερικά μέτρα μακριά από το μητρικό φυτό, χωρίς να απαιτείται η παρέμβαση άλλου παράγοντα. Η διασπορά των σπερμάτων των αυτόχωρων φυτών επιτυγχάνεται κυρίως μέσω των καρπών, οι οποίοι όταν ωριμάσουν ανοίγουν και διασπείρουν τα σπέρματα. Τα αλλόχωρα φυτικά είδη, που είναι και τα πολυπληθέστερα, επιτυγχάνουν τη διασπορά των σπερμάτων τους μέσω τριών κυρίως εξωτερικών παραγόντων: Του ανέμου, του νερού και των ζώων.

148 Παράδειγμα αυτόχωρου φυτού (Erodium cicutarium, κν. Βελονάκι) Α. Τα σπέρματα διαθέτουν εξαρτήματα που μοιάζουν με ελατήρια και διατάσσονται παράλληλα, ώστε να σχημα τίζουν έναν βελονοειδή σχηματισμό. Β. Το σπέρμα του κατά τη στιγμή της εκσφενδόνισής του. Όταν τα σπέρματα ωριμάσουν, τα ελατηριοειδή εξαρτήματα αποξηραίνονται. Η αποξήρανση προκαλεί συσπείρωση του ελατηρίου, το οποίο εκσφενδονίζει το σπέρμα σε απόσταση αρκετών μέτρων από το μητρικό φυτό.

149 Παραδείγματα αλλόχωρων φυτών Setaria sp. (κν. κολλητσίδα) Nerium oleander (κν πικροδάφνη) Sonchus sp. κν Ζοχός

150 Ο καρπός Είναι δομή που περιέχει σπέρματα. Η φυσιολογική σημασία του είναι η προστασία των σπερμάτων και μετά τη σήψη του ο εμπλουτισμός του εδάφους σε θρεπτικά στοιχεία, ανόργανα και οργανικά, για την αριστοποίηση των συνθηκών βλάστησης των σπερμάτων. Προέρχεται είτε από την αύξηση των τοιχωμάτων της ωοθήκης (τομάτα, πυρηνόκαρπα κλπ) είτε από τη διόγκωση της ανθοδόχης (μηλοειδή, φράουλα).

151 Η ανάπτυξη των μηλοειδών

152 Η ανάπτυξη του καρπού της τομάτας Η συσσώρευση και η αποδόμηση του αμύλου στη διάρκεια της ανάπτυξης τη

153 Ο καρπός της τομάτας προέρχεται από διόγκωση της ωοθήκης

154 Το λεμόνι προέρχεται από διόγκωση της ωοθήκης

155 Παρθενοκαρπικοί καρποί Το έναυσμα για την έναρξη των κυτταροδιαιρέσεων είναι συνήθως η γονιμοποίηση. Οι παρθενοκαρπικοί καρποί αναπτύσσονται είτε φυσικά (συνήθως μεταλλαγμένες ποικιλίες) ή τεχνητά με τη χρήση ορμονών καρπόδεσης.

156 Η αραίωση των καρπών Τα φυτά παράγουν όσο περισσότερους καρπούς μπορούν. Μετά την καρπόδεση στα περισσότερα φυτικά είδη ακολουθεί απόρριψη μέρους των καρπών επειδή δεν μπορεί να τους θρέψει το φυτό. Η περαιτέρω αραίωση των καρπών από τον άνθρωπο αποσκοπεί σε καλύτερης ποιότητας (εμπορεύσιμους καρπούς)