ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ»

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΚΛΑΔΟ ΚΥΡΤΑΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ ΧΙΟΣ

2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σχεδιασμός, Διοίκηση και Πολιτική του Τουρισμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου υπό την επίβλεψη του καθηγητή κ. Ανδρέα Παπαθεοδώρου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους συνέβαλαν στην ολοκλήρωσή της. Ειδικότερα θα ήθελα να ευχαριστήσω τον επιβλέποντα καθηγητή μου κ. Ανδρέα Παπαθεοδώρου για την ευκαιρία που μου έδωσε να ασχοληθώ με το συγκεκριμένο θέμα καθώς και για όλες τις πληροφορίες και την καθοδήγησή του κατά τη διάρκεια εκπόνησης της εργασίας. Επιπλέον, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους φορείς που δέχτηκαν να απαντήσουν στα ερωτήματα της έρευνας και βοήθησαν στην ολοκλήρωση της εργασίας. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένεια μου και τους δικούς μου ανθρώπους για την συμπαράσταση καθ όλη τη διάρκεια των σπουδών μου. Κυρτάτα Κωνσταντίνα Χίος, Ιούνιος

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή..7 Κεφάλαιο 1: Η εξέλιξη της κρουαζιέρας 1.1 Η ανάπτυξη της κρουαζιέρας διεθνώς Η ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα Συνεισφορά της κρουαζιέρας στην οικονομία..12 Κεφάλαιο 2: Βασικοί φορείς και λειτουργίες στις κρουαζιέρες 2.1 Οι εταιρείες κρουαζιέρας Κρουαζιερόπλοια Προγραμματισμός δρομολογίων Προορισμοί κρουαζιέρας Ενναλακτικοί τρόποι κερδοφορίας για τις εταιρείες κρουαζιέρας...21 Κεφάλαιο 3: Αγορά και είδη κρουαζιέρας 3.1 Αγορά κρουαζιέρας Είδη κρουαζιέρας Η περίπτωση της easycruise..27 Κεφάλαιο 4: Ο ξενοδοχειακός κλάδος και η σχέση του με την κρουαζιεροπλοΐα 4.1 Ιστορική εξέλιξη του ξενοδοχειακού κλάδου Ταξινόμηση των ξενοδοχείων Η συμβολή του ξενοδοχειακού κλάδου στην οικονομία Ομοιότητες και διαφορές των ξενοδοχείων με τα κρουαζιερόπλοια Σχέση μεταξύ κρουαζιέρας και ξενοδοχειακού κλάδου...35 Κεφάλαιο 5 : Tour Operators 5.1 Ορισμός.36 3

4 5.2 Ο ρόλος των tour operators Λειτουργία των tour operators Στρατηγικές των tour operators Ανταγωνισμός στις τουριστικές επιχειρήσεις λόγω των tour operators Τα κανάλια διανομής στην σύγχρονη κοινωνία 41 Κεφάλαιο 6: Τουριστική ανάπτυξη και τοπικότητα 6.1 Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στην τουριστική ανάπτυξη Εμπλοκή της τοπικής κοινότητας στον τουρισμό Συνεργασία εταιρειών κρουαζιέρας με τοπικούς φορείς..44 Κεφάλαιο 7: Έρευνα 7.1 Μεθοδολογία έρευνας Ερωτήσεις Έρευνας Έρευνα σε φορείς κρουαζιέρας και ξενοδοχείων..48 Συνοπτική απεικόνιση αποτελεσμάτων έρευνας.66 Κεφάλαιο 8: Συμπεράσματα 68 Βιβλιογραφία

5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η εξέταση της σχέσης μεταξύ κρουαζιέρας και ξενοδοχειακού κλάδου με τελικό σκοπό να διαπιστωθεί αν αυτές οι δύο κατηγορίες λειτουργούν συμπληρωματικά ή ως υποκατάστατα. Αρχικά, γίνεται αναφορά στην εξέλιξη του κλάδου της κρουαζιέρας σε διεθνές επίπεδο καθώς και σε εθνικό, όπως επίσης η συμβολή του κλάδου αυτού στην οικονομία της χώρας. Στη συνέχεια, αναλύονται όλα εκείνα τα στοιχεία, τα οποία απαρτίζουν μια κρουαζιέρα, όπως τα κρουαζιερόπλοια, τα είδη της κρουαζιέρας, οι εταιρείες, η αγορά, ο προορισμός και τα δρομολόγια. Επίσης, αναφορικά με τα είδη της κρουαζιέρας, παρουσιάζεται μια μελέτη περίπτωσης της εταιρείας easycruise. Μετά από την ανάλυση των χαρακτηριστικών της κρουαζιέρας, εξετάζεται ο ξενοδοχειακός κλάδος, με μια σύντομη περιγραφή των απαρχών του και στην πορεία αναλύεται η συνεισφορά του στην οικονομική ανάπτυξη καθώς και οι ομοιότητες και οι διαφορές με την κρουαζιέρα. Στο επόμενο κεφάλαιο εξετάζεται ο ρόλος των tour operators και η εμπλοκή τους στο τουριστικό φαινόμενο, η λειτουργία τους καθώς και οι στρατηγικές που χρησιμοποιούν για να εδραιώσουν τη θέση τους στην αγορά. Στο τελευταίο θεωρητικό κομμάτι γίνεται λόγος για την τοπικότητα, το ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης και γενικότερα όλων των μελών μιας κοινότητας στην τουριστική ανάπτυξη. Ολοκληρώνοντας τη θεωρία περνάμε στο κομμάτι της έρευνας, όπου πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις σε τουριστικούς φορείς με σκοπό να βγουν συμπεράσματα σχετικά με το είδος της σχέσης μεταξύ κρουαζιέρας και ξενοδοχείων. 5

6 ABSTRACT The aim of this paper is to present the relationship between cruises and hotel industry in order to be found out if these categories are supplementaries or substitutes. Firstly, there is a mention to the development of cruise industry worldwide and also at a national level, as well the contribution of this industry to the country s economy. Following, there is an analysis of all the cruise parts such as cruise ships, types of cruises, cruise companies, market, destination, itineraries. Also, concerning the types of cruises there is a case study of easycruise. After the analysis of cruise characteristics, we will study the hotel industry with a brief description of its origins and we will see its contribution to economic development as well the similarities and differences with the cruise industry. In the next chapter it will be analyzed the role of tour operators and their involvement in tourist industry, their operational system and the strategies they use to be established in the market industry. At the last part of the theory there is a mention to the locality, the role of local government and generally all of the members of a community in tourism development. Finishing the part of the theory we will see the research part, where we have interviewed tourism professionals in order to come to a conclusion about the relationship between cruises and hotel industry. 6

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία ασχολείται με τον θαλάσσιο τουρισμό και συγκεκριμένα τον κλάδο της κρουαζιέρας και στόχος είναι να αναλυθεί και να διευκρινιστεί η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις κρουαζιέρες και στον ξενοδοχειακό κλάδο. Δεν είναι ξεκάθαρο αν η σχέση που χαρακτηρίζει αυτούς τους δύο τουριστικούς κλάδους είναι συμπληρωματική και διέπεται από αρχές συνεργασίας και ευγενής άμιλλας ή αν συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, να ανταγωνίζονται δηλαδή μεταξύ τους καθώς ο ένας κλάδος να θεωρείται υποκατάστατο του άλλου. Στο θεωρητικό κομμάτι αναλύεται η εξέλιξη του θαλάσσιου τουρισμού παγκοσμίως αλλά και σε τοπικό επίπεδο, καθώς και η συμβολή της κρουαζιέρας στην οικονομική ανάπτυξη. Ο κλάδος αυτός παρά την οικονομική ύφεση κατάφερε να αναπτυχθεί και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας βοηθώντας στην μείωση της ανεργίας. Επίσης, εξετάζονται όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις κρουαζιέρες όπως είναι τα διάφορα είδη κρουαζιέρας, τα κρουαζιερόπλοια, οι εταιρείες και οι πολιτικές που ακολουθούν προκειμένου να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Σχετικά με τα είδη της κρουαζιέρας, αναλύεται και η περίπτωση της εταιρείας easycruise που στόχευε στις κρουαζιέρες χαμηλού κόστους με σκοπό να διαφοροποιηθεί από τις συμβατικές κρουαζιέρες. Στη συνέχεια της εργασίας θα ασχοληθούμε με τον ξενοδοχειακό κλάδο περιγράφοντας εν συντομία την εξέλιξή του και εξετάζοντας τις ομοιότητες και τις διαφορές που παρουσιάζει με τον κλάδο της κρουαζιέρας. Συχνά, ένα κρουαζιερόπλοιο χαρακτηρίζεται ως πλωτό ξενοδοχείο εξαιτίας των υπηρεσιών που προσφέρει που είναι παρόμοιες με εκείνες του ξενοδοχείου. Μετά την παρουσίαση των κοινών χαρακτηριστικών μεταξύ κρουαζιερόπλοιων και ξενοδοχείων θα αναφερθούμε και στη μεταξύ τους σχέση ώστε να εξακριβωθεί αν είναι συμπληρωματικά ή υποκατάστατα. Σε επόμενο κεφάλαιο γίνεται λόγος για τους tour operators, καθώς είναι γνωστή η δύναμή τους και η έντονη πίεση που ασκούν στον ξενοδοχειακό κλάδο. Επιπλέον, περιγράφεται η λειτουργία τους καθώς και οι στρατηγικές που ακολουθούνται με στόχο να κυριαρχήσουν στην αγορά. Ολοκληρώνοντας το θεωρητικό κομμάτι της εργασίας αναφερόμαστε στην τοπικότητα και στους τρόπους με τους οποίους μπορεί η τοπική κοινωνία να εμπλακεί στο 7

8 τουριστικό φαινόμενο και να συνεργαστεί με την τοπική αυτοδιοίκηση προκειμένου να αξιοποιηθεί τουριστικά ένας προορισμός. Το δεύτερο μέρος της εργασίας αποτελείται από την έρευνα, η οποία είναι ποιοτική και πιο συγκεκριμένα έγιναν συνεντεύξεις σε 16 φορείς της κρουαζιέρας και των ξενοδοχείων με σκοπό να εξεταστεί μέσα από μια σειρά από ερωτήματα η σχέση της κρουαζιέρας με τα ξενοδοχεία. Στις συνεντεύξεις ειπώθηκαν οι απόψεις των φορέων για το θέμα και ορισμένες φορές έχουμε αντικρουόμενες απόψεις πάνω στο ίδιο ερώτημα. Με την ολοκλήρωση των συνεντεύξεων ακολουθούν τα συμπεράσματα και η προσωπική κρίση σχετικά με τη σχέση κρουαζιέρας και ξενοδοχείων. 8

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ 1.1 Η ανάπτυξη της κρουαζιέρας διεθνώς Ο τουρισμός κρουαζιέρας αποτελεί μέρος του θαλασσίου τουρισμού, ο οποίος με τη σειρά του αποτελεί μια ειδική μορφή τουρισμού. Σύμφωνα με τον ορισμό του Μ. Διακομιχάλη με τον τουρισμό κρουαζιέρας εννοούμε την επιλογή ενός πλοίου, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον τουρίστα τόσο ως τόπος διαμονής όσο και ως μέσο μετακίνησης (Διακομιχάλης,2009). Ήδη από το πρώτο μισό του 19 ου αιώνα συναντάμε το πρώτο ταξίδι αναψυχής με κρουαζιερόπλοιο, όταν το 1844 το βρετανικό ατμόπλοιο Lady Mary Wood της εταιρείας P&O πραγματοποίησε το δρομολόγιο Λονδίνο-Μεσόγειος (Λυριντζάκης,2007). Σταδιακά, αυτού του είδους τα ταξίδια αυξάνονταν σημαντικά και ολοένα και περισσότερα πλοία έκαναν την εμφάνισή τους, περνώντας από τα ατμόπλοια του 19 ου αιώνα σε υπερπολυτελή πλωτά θέρετρα του 21 ου αιώνα. Ο κλάδος της κρουαζιέρας σημειώνει αλματώδη πορεία τα τελευταία χρόνια αποτελώντας έναν πολύ σημαντικό κλάδο στον τουρισμό (Dowling,2006).Οι λόγοι που συνετέλεσαν στην ανάπτυξη της κρουαζιέρας ποικίλουν και σχετίζονται με οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες. Όπως και σε άλλες μορφές τουρισμού, το ταξίδι αναψυχής δηλώνει την οικονομική επιφάνεια του τουρίστα και αποτελεί ένα μέσο για κοινωνική ανάδειξη. Στην περίπτωση της κρουαζιέρας, ειδικότερα στις αρχές της, υπήρχε σύνδεσή της με την οικονομική υπεροχή καθώς τα άτομα, τα οποία πραγματοποιούσαν ένα τέτοιο ταξίδι ανήκαν σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα, κάνοντας την κρουαζιέρα προνόμιο για την ελίτ. Υπό αυτές τις συνθήκες οι επιβάτες ενός κρουαζιερόπλοιου θα πραγματοποιούσαν μια κρουαζιέρα προκειμένου να αναδειχθούν κοινωνικά. Όμως παρατηρείται, κυρίως την τελευταία δεκαετία αλλαγή στο οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο των ταξιδιωτών καθώς οι κρουαζιέρες γίνονται ολοένα και πιο προσιτές στους τουρίστες με αποτέλεσμα να αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός των επιβατών. Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες τιμών στις κρουαζιέρες και επομένως οι επιβάτες μπορούν να επιλέξουν την κρουαζιέρα που τους ταιριάζει με βάση τον προϋπολογισμό τους. Η ανάπτυξη του κλάδου της κρουαζιέρας παρατηρείται από τα διάφορα είδη κρουαζιέρας που υπάρχουν, τον αριθμό και την έκταση των κρουαζιερόπλοιων καθώς και από τους προορισμούς τους οποίους επισκέπτονται. 9

10 Επιπλέον ο κλάδος αυτός αυξάνεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς σε παγκόσμιο επίπεδο και η αγορά αυτή είναι ιδιαίτερα δυναμική. Ο κλάδος της κρουαζιέρας είναι ο πιο γρήγορα αναπτυσσόμενος κλάδος στην κατηγορία των ταξιδιών. Από το 1980 η βιομηχανία της κρουαζιέρας έχει ετήσια αύξηση επιβατών που φτάνει το 7,4% (FCCA,2010). Χαρακτηριστικά, ο αριθμός των τουριστών που πραγματοποίησαν κρουαζιέρα το 2011 ήταν 19,1 εκατομμύρια σε σχέση με τα 7,9 εκατομμύρια που ήταν το Παρατηρείται ένας σταθερός δείκτης ανάπτυξης του κλάδου, ο οποίος δεν επηρεάστηκε από την οικονομική κρίση του όσο οι υπόλοιποι τουριστικοί τομείς και αυτό επειδή η ζήτηση για την κρουαζιέρα επιτυγχάνεται μέσω του μάρκετινγκ και της κοστολόγησής της ως ένα πλήρες πακέτο διακοπών all-inclusive (Jean-Paul Rodrigue, T. Notteboom, 2013). 1.2 Η ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα Η Ελλάδα, μια χώρα με σπουδαία ναυτική παράδοση δραστηριοποιήθηκε στον τομέα της κρουαζιέρας από το Η ΑΚΤΕΛ ήταν από τις πρώτες εταιρείες κρουαζιέρας και αργότερα με την μετονομασία της σε ΕΛΜΕΣ ναυπήγησε το πρώτο ελληνικό κρουαζιερόπλοιο το «Aquarius» (Διακομιχάλης,2009). Η σημαντική όμως ανάπτυξη της κρουαζιέρας για τα ελληνικά δεδομένα έγινε με την συμβολή της οικογένειας Ποταμιάνου τη δεκαετία του Η εταιρεία Ηπειρωτική της οικογένειας Ποταμιάνου κατόρθωσε να εκτοξεύσει τις κρουαζιέρες και αποτέλεσε τη δεκαετία του 1970 την μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία στην Ελλάδα. Η εταιρεία Carnival Cruises αγόρασε αρχικά μερίδιο των μετοχών της Ηπειρωτικής το οποίο η Ηπειρωτική κατάφερε να εξαγοράσει και πάλι. Η χρυσή εποχή για την Ελληνική κρουαζιέρα συνεχίστηκε και τη δεκαετία του 1990 όταν συγχωνεύτηκαν οι 2 μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες κρουαζιερόπλοιων: η Ηπειρωτική και η Sun Line συμφερόντων Κιοσέογλου, δημιουργώντας την εταιρεία Royal Olympic Cruises, την πρώτη ελληνική εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.( ). Η εταιρεία λειτούργησε μέχρι και το 2005 όπου εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών κατασχέθηκε ο στόλος της. Μια ακόμα σημαντική εταιρεία στον τομέα της κρουαζιέρας, η οποία εξακολουθεί να λειτουργεί έως και σήμερα είναι η Louis Hellenic 10

11 Cruises του Κ. Λοΐζου. Άλλες εταιρείες κρουαζιέρας που στο παρελθόν δραστηριοποιούνταν στον ελληνικό χώρο ήταν η Celebrity του ομίλου Χανδρή, η Royal Cruise Line του Π. Παναγόπουλου, η Festival Cruises του Γ. Πουλίδη και η Golden Sun Cruises (Διακομιχάλης,2009). Σήμερα η εταιρεία Louis Hellenic Cruises κυπριακών συμφερόντων με 9 πλοία στο στόλο της πραγματοποιεί κρουαζιέρες με αφετηρία ελληνικούς λιμένες. Σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα θα αποτελέσει η εκχώρηση δικαιωμάτων cabotage καθώς έως τώρα απαγορευόταν σε πλοία με ξένη σημαία να χρησιμοποιούν ελληνικά λιμάνια ώστε να επιβιβάσουν και να αποβιβάσουν κόσμο με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα είδος προστατευτισμού για πλοία με ελληνική ή κοινοτική σημαία (ΑΠΕ-ΜΠΕ,2010). To 2012 ψηφίσθηκε το νομοσχέδιο με βάση το οποίο καταργείται οριστικά το cabotage και πλέον ο κλάδος της κρουαζιέρας περνάει σε άλλο καθεστώς σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στον κλάδο αυτό με αξιώσεις για τον ελληνικό τουρισμό και την ελληνική οικονομία (Τσαμόπουλος, 2012). Με τον πλήρη απελευθερωτισμό της κρουαζιέρας στην Ελλάδα δημιουργούνται νέες συνθήκες για την ανάπτυξή της. Ειδικότερα στον τομέα της οικονομίας τα οφέλη που θα προκύψουν από μία τέτοια κίνηση είναι πολύ σημαντικά. Ενώ μέχρι τώρα οι ξένες εταιρείες κρουαζιερόπλοιων έβλεπαν την Ελλάδα ως ένα σταθμό του ταξιδιού και όχι ως κόμβο για κυκλική διαδρομή αφού το νομοθετικό πλαίσιο έβαζε εμπόδια σε αυτή την κατεύθυνση, πλέον τα ελληνικά λιμάνια μπορούν να μετατραπούν σε λιμάνια κόμβους (home-ports) στα οποία τα κρουαζιερόπλοια θα επιβιβάζουν και θα αποβιβάζουν τους τουρίστες και κατά συνέπεια θα δημιουργηθούν μεγάλες και σύγχρονες υποδομές ώστε να εξασφαλιστεί η καλύτερη εξυπηρέτηση των τουριστών. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε αύξηση της τουριστική κατανάλωσης και του εισρέοντος εισοδήματος με θετικές συνέπειες για την οικονομία της χώρας. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο θα δοθεί η ευκαιρία σε διάφορους προορισμούς να αναδειχθούν και ο επισκέπτης να τους μάθει ώστε να τα επισκεφτεί σε ένα επόμενο ταξίδι (Λ.Σανίδας). Σε ό,τι αφορά τα λιμάνια, υπάρχουν τα λιμάνια κόμβοι (home ports), τα λιμάνια σταθμοί (ports of call) και τα λιμάνια υβρίδια (hybrid ports) τα οποία είναι μια μίξη των δύο πρώτων λιμανιών ( M.Lekakou, A.Pallis, G.Vaggelas, 2009). Οι εταιρείες κρουαζιέρας επιλέγουν ένα λιμάνι κόμβο λαμβάνοντας υπόψη διάφορα κριτήρια όπως είναι οι εγκαταστάσεις που υπάρχουν στο λιμάνι και η ύπαρξη αερολιμένα σε κοντινή περιοχή ώστε να είναι εύκολη η πρόσβαση των τουριστών στο κρουαζιερόπλοιο. Επιπλέον, πολύ σημαντικό ρόλο στην επιλογή ενός λιμένα ως λιμένα κόμβο παίζει το νομοθετικό πλαίσιο της χώρας και περιπτώσεις όπως η ελληνική,μέχρι 11

12 πρότινος, με τον προστατευτισμό (cabotage) λειτουργούσε ως ανασταλτικός παράγοντας για την επιλογή ελληνικών λιμανιών ως λιμάνια κόμβοι για τις κρουαζιέρες ( M.Lekakou, A.Pallis, G.Vaggelas, 2009). Μετά την εκχώρηση δικαιωμάτων cabotage ήδη επιλέχθηκαν δύο ελληνικοί λιμένες, του Ηρακλείου και της Ρόδου από την ιταλική εταιρεία Costa ως λιμένες κόμβοι για τα κρουαζιερόπλοιά της. Η κίνηση αυτή θα αποφέρει θετικές προοπτικές για την τοπική κοινωνία και κατ επέκταση την οικονομία(zougla.gr,2013). Από την άλλη μεριά τα λιμάνια σταθμοί είναι μικρότερης κλίμακας λιμάνια τα οποία φιλοξενούν κρουαζιερόπλοια για μερικές ώρες. Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη μεγάλων και σύγχρονων εγκαταστάσεων όπως στα λιμάνια κόμβους αλλά θα πρέπει να υπάρχουν κάποια στοιχεία, τα οποία θα κάνουν ξεχωριστό τον προορισμό ώστε να επιλεγεί από τους υπεύθυνους κρουαζιέρας. Με αυτόν τον τρόπο ένας προορισμός αξιοποιείται τουριστικά 1.3 Συνεισφορά της κρουαζιέρας στην οικονομία Ο κλάδος της κρουαζιέρας όπως έχει ήδη αναφερθεί παρουσιάζει διαρκώς άνοδο και συμβάλλει θετικά όπως είναι αναμενόμενο στην οικονομία της εκάστοτε χώρας. Παρά την οικονομική κρίση, η βιομηχανία της κρουαζιέρας στην Ευρώπη συνεχίζει να αναπτύσσεται και το 2011 έφτασε στο ρεκόρ των 36,7 δις ευρώ (ECC,2012). Σημαντική είναι η συμβολή των ευρωπαϊκών ναυπηγείων όπου κατασκευάζονται υπερσύγχρονα κρουαζιερόπλοια για διεθνείς εταιρείες και η αξία τους υπερβαίνει τα 12 δις ευρώ (news.travelling.gr, 2012).Επιπλέον, η συνεχής άνοδος της κρουαζιέρας στην Ευρώπη οδηγεί σε αύξηση των θέσεων εργασίας με χαρακτηριστικό παράδειγμα το 2012 όπου ο αριθμός των θέσεων εργασίας στην Ευρώπη ήταν πάνω από , εμφανώς περισσότερες από το 2011 όπου οι αντίστοιχες θέσεις ήταν λιγότερες από (M.Thamm,2012). Από τις θέσεις εργασίας βλέπουμε ότι το 49% απασχολείται άμεσα στον κλάδο της κρουαζιέρας ενώ το υπόλοιπο 51% είναι αποτέλεσμα έμμεσων και παράγωγων επιδράσεων. 12

13 Πηγή: European Cruise Council, The cruise Industry Contribution of Cruise Tourism to the Economies of Europe 2012 Edition Στην περίπτωση της Ελλάδας τα οφέλη που θα προκύψουν από την κρουαζιέρα ειδικά μετά την εκχώρηση δικαιωμάτων cabotage είναι πολύ σημαντικά, καθώς πλέον υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιούνται ελληνικά λιμάνια ως home ports όπως έγινε πρόσφατα με τους λιμένες Ηρακλείου και Ρόδου. Το γεγονός αυτό συμβάλλει θετικά στην οικονομία καθώς οι επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων θα καταναλώνουν και στις περιπτώσεις των λιμανιών κόμβων όπου οι επιβάτες θα χρειαστεί ενδεχομένως να διανυκτερεύσουν μερικές ημέρες πριν ή μετά την κρουαζιέρα, η κατανάλωση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη. Επιπλέον, οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται βοηθούν εξίσου στην ανάκαμψη της οικονομίας, καθώς μειώνεται η ανεργία στην τοπική κοινωνία και εξασφαλίζονται θέσεις εργασίας που είναι έμμεσα συνδεδεμένες με τον τουρισμό. Οι δαπάνες των τουριστών κρουαζιέρας στους διάφορους προορισμούς από την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών όπως και οι δαπάνες της ίδιας της εταιρείας κρουαζιέρας για την προμήθεια των απαραίτητων υλικών καθώς και η κατανάλωση από μέλη του πληρώματος οδηγούν στην αύξηση των οικονομικών πόρων της περιοχής. Με βάση μελέτη του European Cruise Council (ECC) ένας επιβάτης κρουαζιέρας κατά μέσο όρο ξοδεύει 74 στα λιμάνια κόμβους και 62 στα λιμάνια σταθμούς. Το πλήρωμα ξοδεύει περίπου 21 σε κάθε λιμάνι. Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας και με βάση τα στοιχεία του ECC μέσα στην τετραετία δύναται να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας από τις θέσεις του Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρέπει η ζήτηση για την κρουαζιέρα να αυξάνεται σταθερά και η επιλογή ελληνικών λιμένων ως home-ports να εξασφαλιστεί. Με βάση την ίδια μελέτη διαπιστώνεται ότι ο συνδυασμός υψηλής ζήτησης και home 13

14 porting στα ελληνικά λιμάνια ισοδυναμεί σε συνολικά ετήσια έσοδα το 2016 κοντά στα 2 δις ευρώ. Επομένως, η ελληνική οικονομία μπορεί να έχει ετήσιο όφελος από τον κλάδο της κρουαζιέρας από 300 εκατ. Ευρώ έως 1,3 δις σε ορίζοντα πενταετίας (Φ. Βουμβάκη, Μ. Σάββα, Α. Κουτούζου,2012). ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΒΑΣΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΕΣ 2.1 Οι εταιρείες κρουαζιέρας Από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για τον κλάδο της κρουαζιέρας είναι οι ίδιες οι εταιρείες κρουαζιέρας, καθώς όλες τους προσπαθούν να αποκτήσουν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς και για αυτό το λόγο στρέφονται διαρκώς στην απόκτηση των πιο σύγχρονων και επιβλητικών πλοίων. Προκειμένου να εισαχθεί μια εταιρεία στον χώρο της κρουαζιέρας θα συναντήσει πολλά εμπόδια, κυρίως από τις ήδη υπάρχουσες στον κλάδο. Για αυτό το λόγο είναι δύσκολο για μια νέα και μικρή εταιρεία να τα καταφέρει. Σκοπός στον τομέα της κρουαζιέρας είναι η κυριαρχία και η απόκτηση του μεγαλύτερου μεριδίου της αγοράς (Παπαθεοδώρου,2006). Είναι επακόλουθο αυτής της λογικής να δημιουργούνται όμιλοι κολοσσοί στην αγορά για να μπορέσει να εξασφαλιστεί η τάση αυτή. Παρόλο που σήμερα υπάρχουν πολλές εταιρείες κρουαζιερόπλοιων παγκοσμίως, οι μεγαλύτεροι όμιλοι είναι τρεις(dowling,2006). Η πρώτη και μεγαλύτερη εταιρεία κρουαζιέρας είναι η Carnival Corporation & PLC. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1972 αλλά κατάφερε να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο όμιλο κρουαζιέρας το 2002 όταν συγχωνεύτηκε με την P&O Princess cruises. Σήμερα ο όμιλος Carnival Corporation αποτελείται από 11 εταιρείες με στόλο που ξεπερνά τα 100 πλοία. Οι εταιρείες του ομίλου είναι οι εξής: Carnival Cruises, Aida, Costa Cruises, Cunard Line, Holland America Line, Ibero Cruises, P&O Cruises, P&O Australia, Princess Cruises, Seabourn Cruise Line. Ο δεύτερος όμιλος κρουαζιέρας είναι η Royal Carribean Cruises Ltd.που ιδρύθηκε το 1997 με τη 14

15 συγχώνευση της Royal Carribean Cruise Line και της Celebrity του Χανδρή. Στον όμιλο ανήκουν επίσης εκτός από την Royal Carribean και την Celebrity, η Pullmantur, η Azamara και η CDF. Από το 2009 ο όμιλος Royal Carribean Cruises Ltd ξεκίνησε συνεργασία με την TUI Cruises.Ο τρίτος μεγαλύτερος όμιλος κρουαζιέρας παγκοσμίως είναι η Star Cruises με έδρα το Hong Kong και μαζί με τις άλλες 2 εταιρείες του ομίλου, την Norwegian Cruise Line και την NCL America έχουν στόλο 18 πλοίων ( από τους 3 γνωστούς ομίλους, οι οποίοι κατέχουν και το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά, σημαντικές εταιρείες κρουαζιέρας είναι οι MSC Cruises, Thomson, Louis Cruises. Οι περισσότερες εταιρείες και ειδικότερα οι μεγάλοι όμιλοι έχουν την τάση να προτιμούν τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια, τα οποία δύνανται να φιλοξενήσουν πολλές χιλιάδες ατόμων και η τάση αυτή των εταιρειών μπορεί να εξηγηθεί από τις οικονομίες κλίμακας. Όσο μεγαλύτερη είναι η χωρητικότητα του πλοίου, τόσο περισσότερους επιβάτες θα μπορεί να δεχθεί και επομένως θα είναι ευκολότερη από τη μεριά της εταιρείας μια πιο ελκυστική πολιτική τιμών. Προκειμένου να έχει κερδοφορία η 15

16 εκάστοτε εταιρεία κρουαζιέρας προτιμά να έχει υψηλό συντελεστή πληρότητας και να μπορέσει να κρατήσει τις τιμές σε πιο χαμηλά επίπεδα ώστε να λάβει ανταπόκριση από τους επιβάτες. Όπως θα δούμε και στην περίπτωση της easycruise τα μικρού μεγέθους πλοία που διέθετε δεν της επέτρεψαν να λειτουργεί σωστά και να είναι προσοδοφόρα με αποτέλεσμα τη διακοπή των δρομολογίων της. Για αυτό το λόγο οι περισσότερες εταιρείες στρέφονται σε μεγάλου μεγέθους πλοία, από τα οποία μπορούν να βγάλουν κέρδος μέσω της πληρότητας τους καθώς και από την ομογενοποίηση του στόλου τους εφόσον με αυτό τον τρόπο μπορούν να πετύχουν εξάπλωση των σταθερών εξόδων και επιπλέον να αποκτήσουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη (Παπαθεοδώρου,2006). 2.2 Κρουαζιερόπλοια Ο βασικότερος ίσως λόγος για τον οποίο ένας τουρίστας θα πραγματοποιούσε μια κρουαζιέρα είναι το ίδιο το κρουαζιερόπλοιο. Από τα ατμόπλοια του 19 ου αιώνα περάσαμε πλέον σε πραγματικά μεγαθήρια όπως το τελευταίο απόκτημα της Royal Carribean Cruises το Allure of the Seas με ολική χωρητικότητα τόνους και δυνατότητα να φιλοξενήσει μέχρι 6296 επιβάτες( allureoftheseas.com,2012).τα κρουαζιερόπλοια σήμερα δεν θυμίζουν σε τίποτα εκείνα του παρελθόντος και παρατηρείται έντονη προσπάθεια από τις εταιρείες κρουαζιερόπλοιων να βελτιώνουν συνεχώς το στόλο τους είτε με την απόκτηση νέων πλοίων είτε με τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων. Τα κρουαζιερόπλοια θεωρούνται πλωτά ξενοδοχεία και σύμφωνα με τον Bob Dickinson, πρόεδρο της Carnival Cruises οι ανταγωνιστές τους δεν είναι οι άλλες εταιρείες κρουαζιέρας αλλά τα διάφορα θέρετρα. Επίσης, σχετικά με την κατανομή του χώρου ένα κρουαζιερόπλοιο θεωρείται κατά 75% εφάμιλλο ενός ξενοδοχείου και μόνο κατά 25% ίδιο με ένα πλοίο ( World Cruise Ship Activity WTO,2003). Τα κρουαζιερόπλοια διακρίνονται ανάλογα με τον αριθμό των επιβατών που μπορούν να φιλοξενήσουν σε μικρά, μεσαία και μεγάλα, με τις εταιρείες κρουαζιέρας να προτιμούν όπως ήδη αναφέρθηκε την απόκτηση μεγάλων πλοίων για λόγους κερδοφορίας. Αναφορικά με το χώρο και το εσωτερικό περιβάλλον στα κρουαζιερόπλοια παρατηρείται έντονη συσχέτιση με το χώρο των ξενοδοχείων. Η ομοιότητά τους δεν περιορίζεται μόνο στο θέμα της διακόσμησης αλλά και στον τομέα των υπηρεσιών. Ένα σύγχρονο κρουαζιερόπλοιο χαρακτηρίζεται από πολυτέλεια 16

17 στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του με μια σειρά από υπηρεσίες ψυχαγωγίας και διασκέδασης. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε ένα κρουαζιερόπλοιο συναντά κανείς πέρα από χώρους διαμονής και εστίασης, μαγαζιά κάθε είδους, γυμναστήρια, πισίνες, γήπεδα διαφόρων αθλημάτων, spa, καζίνο, κινηματογράφο, βιβλιοθήκη και άλλα πολλά. Σε ορισμένα κρουαζιερόπλοια ακόμα, υπάρχουν ειδικές πίστες αναρρίχησης, παγοδρόμια και διάδρομοι bowling. Όλες αυτές οι ανέσεις είναι διαθέσιμες στους επιβάτες και στις περισσότερες περιπτώσεις συμπεριλαμβάνονται στην τιμή της κρουαζιέρας. Οι εταιρείες προκειμένου να γίνουν ελκυστικές στο κοινό και να το προσελκύσουν εκσυγχρονίζουν τα πλοία τους και προχωρούν επίσης στην υιοθέτηση ενός στυλ πιο χαλαρού και απομακρυσμένου από την επίσημη νόρμα της κρουαζιέρας. Για παράδειγμα έχουν εντάξει στο πρόγραμμά τους ανεπίσημα γεύματα, υπηρεσία φαγητού όλο το 24ωρο, χορτοφαγικά γεύματα και ειδικές περιοχές στο πλοίο για μη καπνιστές( World Cruise Ship Activity WTO, 2003). Τα κρουαζιερόπλοια ακόμη μπορούν και λειτουργούν ως χώροι διαφόρων εκδηλώσεων όπως για παράδειγμα συνέδρια. Στο παρελθόν έχουν ναυλωθεί κρουαζιερόπλοια προκειμένου να φιλοξενηθούν σημαντικές διοργανώσεις όπως η σύνοδος των G8. Συγκεκριμένα για τη σύνοδο που έγινε τον Ιούλιο του 2009 είχαν χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό αυτό δύο κρουαζιερόπλοια της Louis Cruises τα οποία είχαν ναυλωθεί από την Ιταλική κυβέρνηση για τη σύνοδο της Σαρδηνίας(marinews.gr,2009).Ένα σύγχρονο κρουαζιερόπλοιο δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από ένα ξενοδοχείο πέντε αστέρων με όλες τις ανέσεις και την πολυτέλεια που το χαρακτηρίζει. Εφόσον πολλές κρουαζιέρες διαρκούν πολλές ημέρες, συχνά και αρκετές εβδομάδες, η ζωή σε ένα κρουαζιερόπλοιο είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να προσφέρει οτιδήποτε χρειαστεί ακόμα και ο πιο απαιτητικός επιβάτης. Πέρα απ όλες τις ανέσεις που αναφέρθηκαν, κατά τη διάρκεια μιας κρουαζιέρας διοργανώνονται κάθε είδους εκδηλώσεις και σεμινάρια ώστε να συνδυαστεί η διασκέδαση με την ψυχαγωγία. Επίσης, στο κρουαζιερόπλοιο υπάρχει ιατρική φροντίδα όλο το 24ωρο ώστε να εξασφαλιστεί ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον τόσο για τους επιβάτες όσο και το πλήρωμα. Το βασικό χαρακτηριστικό σε ένα κρουαζιερόπλοιο όμως και γενικότερα το στοιχείο εκείνο που χαρακτηρίζει τις κρουαζιέρες είναι το all-inclusive πρόγραμμα. Η δυνατότητα που προσφέρεται στον επιβάτη να μπορεί να καταναλώνει απεριόριστα τις υπηρεσίες που παρέχονται στο πλοίο όπως το φαγητό αλλά και να κάνει χρήση των διαφόρων εγκαταστάσεων λειτουργεί ως θετικός παράγοντας φέρνοντας την κρουαζιέρα στο μυαλό του τουρίστα ως μια πολύ ενδιαφέρουσα επιλογή που υπερισχύει σε σχέση με τις άλλες εναλλακτικές 17

18 όπως για παράδειγμα τη διαμονή σε ένα παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο. Κατά τη διάρκεια μιας κρουαζιέρας ο επιβάτης μπορεί να απολαύσει μια πληθώρα γευμάτων καθώς από νωρίς το πρωί έως και μετά τα μεσάνυχτα υπάρχουν γεύματα είτε σε μπουφέ είτε σε a la carte εστιατόριο και όλα αυτά περιλαμβάνονται στην αρχική τιμή της κρουαζιέρας. Τα τελευταία χρόνια αρκετές εταιρείες κρουαζιέρας προσπαθούν να φτιάξουν ένα εντελώς all-inclusive πρόγραμμα για τις κρουαζιέρες τους, το οποίο να περιλαμβάνει και την κατανάλωση ποτών όπως και κάποιων άλλων υπηρεσιών που μέχρι πρότινος χρεώνονταν έξτρα. Για παράδειγμα η Island Cruises της TUI από τον Μάρτιο του 2013 θα περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία από αλκοολούχα ποτά στην τιμή της κρουαζιέρας (Thomson.co.uk,2013). Υπάρχουν επίσης εταιρείες κρουαζιέρας, οι οποίες ειδικεύονται σε πολυτελείς κρουαζιέρες και συμπεριλαμβάνουν στο κόστος της κρουαζιέρας όλες τις υπηρεσίες τις οποίες προσφέρουν τόσο εν πλω όσο και κατά τις εξορμήσεις στους προορισμούς. Δύο γνωστές εταιρείες που λειτουργούν με αυτή την πολιτική είναι η Crystal Cruises και η Regent Seven Seas Cruises. Βέβαια σε αυτές τις δύο εταιρείες, οι οποίες προσφέρουν πολυτελείς κρουαζιέρες, το κόστος της κρουαζιέρας είναι πιο υψηλό σε σχέση με μια άλλη εταιρεία κρουαζιέρας αλλά οι ανέσεις, τις οποίες προσφέρει και το γεγονός ότι δεν υπάρχει άλλη χρέωση στην τελική τιμή της κρουαζιέρας, δικαιολογούν την υψηλότερες τιμές τους. Οι περισσότερες εταιρείες εκμεταλλεύονται το all-inclusive χαρακτηριστικό της κρουαζιέρας και το προωθούν συνεχώς. Η Royal Carribean που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος όμιλος κρουαζιέρας στον κόσμο, μέσω της σελίδας της στο διαδίκτυο προχώρησε σε σύγκριση μιας κρουαζιέρας της με ένα θέρετρο και τονίζει αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό. Προσφέρει τη δυνατότητα στον επιβάτη να έχει άμεση πρόσβαση σε όλες τις ανέσεις του πλοίου χωρίς να χρειαστεί να πληρώσει επιπρόσθετα κάτι επιπλέον (royalcarribeanincentives.com,2010). 2.3 Προγραμματισμός δρομολογίων Τα δρομολόγια, τα οποία πραγματοποιεί ένα κρουαζιερόπλοιο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σχεδιάζονται από την εταιρεία με βάση μια σειρά διαφόρων παραγόντων. Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη κατά το σχεδιασμό του δρομολογίου είναι το λιμάνι εκκίνησης. Ο λιμένας βάσης θα πρέπει να συνδέεται με βασικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την επιτυχή ανάπτυξη της κρουαζιέρας όπως 18

19 είναι η εγγύτητά του με διεθνείς αερολιμένες, η ύπαρξη σύγχρονων λιμενικών εγκαταστάσεων, υποδομές για την επιβίβαση και αποβίβαση των επιβατών, άρση κανόνων προστατευτισμού καθώς και σημεία με ιστορικό ενδιαφέρον σε κοντινή απόσταση (Βαγγέλας,2009). Άλλοι παράγοντες που συνδέονται με τον σχεδιασμό των δρομολογίων είναι η ύπαρξη ιδιαίτερου ενδιαφέροντος σε έναν προορισμό και η διάρκεια του ταξιδιού. Στην περίπτωση της Ελλάδας το κλίμα είναι πρόσφορο για το σχεδιασμό ποικίλων δρομολογίων για δύο κυρίως λόγους (Βαγγέλας,2009).Ο πρώτος είναι το κλίμα, το οποίο ενδείκνυται για κρουαζιέρες το μεγαλύτερο μέρος του έτους και ο δεύτερος λόγος είναι οι γειτονικές αποστάσεις των νησιών, οι οποίες επιτρέπουν στο κρουαζιερόπλοιο να προσεγγίσει πολλά λιμάνια σταθμούς και επιπλέον να εξοικονομεί καύσιμα καθώς δεν έχει να διανύσει μεγάλη απόσταση ώστε να χρειαστεί να επιταχύνει. Εξίσου σημαντικό ρόλο ως προς την επιλογή μιας εταιρείας προκειμένου να φτιάξει το δρομολόγιό της έχουν και οι προορισμοί καθώς τα διάφορα αξιοθέατα που έχουν να επιδείξουν σχετίζονται με τις εκδρομές που οργανώνει η ίδια η εταιρεία. Σε κάθε λιμάνι σταθμό υπάρχουν επιλογές από μια σειρά εκδρομών που προτείνει η ίδια η εταιρεία και οι επιβάτες με μια έξτρα χρέωση μπορούν να συμμετέχουν. Οι εκδρομές αυτές είναι ένα καλό μέσο για την εταιρεία να βγάλει κέρδος και εφόσον το βασικό χαρακτηριστικό μιας κρουαζιέρας είναι το all-inclusive προϊόν, οι εταιρείες στοχεύουν στην προώθηση τέτοιων ενεργειών( Παπαθεοδώρου,2006). Προκειμένου να διοργανωθούν επιτυχημένες και ελκυστικές εκδρομές για τους τουρίστες, οι υπεύθυνοι στο σχεδιασμό δρομολογίων της εταιρείας λαμβάνουν υπόψη τους προορισμούς, οι οποίοι έχουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους τουρίστες και τους εντάσσουν στον πρόγραμμά τους. Επομένως υπάρχει μια σειρά από διαφόρους παράγοντες που υπολογίζονται πριν από την απόφαση μιας εταιρείας κρουαζιέρας να εντάξει στο δρομολόγιό της συγκεκριμένες περιοχές. 2.4 Προορισμοί κρουαζιέρας Για την επιλογή μιας κρουαζιέρας σημαντικό ρόλο παίζουν δύο παράγοντες :α) το κρουαζιερόπλοιο και β) ο προορισμός. Στην πρώτη θέση των δημοφιλών προορισμών κρουαζιέρας βρίσκεται η Καραϊβική και ακολουθεί η Μεσόγειος, η οποία τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται σε σημαντικό προορισμό με διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση. Οι δύο αυτές αγορές αποτελούν το 70% της παγκόσμιας αγοράς της κρουαζιέρας ( J.P 19

20 Rodrigue, T. Notteboom, 2012). Σχετικά με την επιλογή του προορισμού, λαμβάνεται υπόψη η εποχικότητα που παρουσιάζουν διάφορες περιοχές. Για αυτό το λόγο όλες σχεδόν οι εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Καραϊβική τη χειμερινή περίοδο και στην Μεσόγειο τη θερινή (Charlier, McCalla,2006). Η Καραϊβική είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον κλάδο της κρουαζιέρας, καθώς ήταν από τους πρώτους και δημοφιλέστερους προορισμούς. Αντίθετα, η Ευρώπη μπήκε αργότερα στον χάρτη της κρουαζιέρας προσφέροντας ένα διαφορετικό προϊόν. Οι κρουαζιέρες στην Καραϊβική σχετίζονται με την χαλάρωση και τη φυγή από την καθημερινότητα. Το τουριστικό προϊόν σε αυτή την περίπτωση είναι ομογενοποιημένο και οι διαφορές που παρουσιάζουν μεταξύ τους τα διάφορα νησιά της Καραϊβικής είναι σχετικά μικρές. Κατά τη διάρκεια μια κρουαζιέρας εκεί, οι επιβάτες επισκέπτονται διάφορα νησιά και έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν διάφορες δραστηριότητες είτε μεμονωμένα είτε οργανωμένα από το κρουαζιερόπλοιο. Εφόσον τα νησιά αυτά προσφέρουν παρόμοιο τουριστικό προϊόν, οι επιλογές για τους τουρίστες είναι σε μεγάλο βαθμό ίδιες. Αντίθετα οι επιλογές για έναν επιβάτη κρουαζιέρας στην Ευρώπη είναι περισσότερες και διαφορετικές. Οι κρουαζιέρες στην Ευρώπη δεν γίνονται μόνο στην Μεσόγειο αλλά και σε περιοχές όπως η Σκανδιναβία και η Βαλτική. Οι περιοχές της Ευρώπης παρουσιάζουν τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά μεταξύ τους και μεγάλη ανομοιογένεια στο τουριστικό προϊόν. Κατά τη διάρκεια μιας κρουαζιέρας από τη μια άκρη της Ευρώπης στην άλλη, οι περιοχές διαφέρουν ριζικά και οι τουρίστες έχουν την ευκαιρία σε ένα και μόνο ταξίδι να απολαύσουν ένα συνονθύλευμα πολιτιστικών και άλλων στοιχείων. Σημαντικό ρόλο παίζει και το γεγονός ότι οι αποστάσεις στην Ευρώπη είναι σχετικά κοντινές οπότε σε ένα ταξίδι δύναται να καλυφθούν αρκετοί προορισμοί. Με βάση τα στοιχεία αυτά γίνεται σαφές ότι οι κρουαζιέρες στην Ευρώπη καλύπτουν ένα ευρύτερο φάσμα δραστηριοτήτων και απευθύνονται σε μια μερίδα επιβατών, η οποία αναζητά κάτι διαφορετικό από τα συνηθισμένα όπως μια κρουαζιέρα πιο δραστήρια (D. Evenhuis, R. Hartkamp, G. Landstra, D. Romanova, 2012). Για παράδειγμα μια κρουαζιέρα 12 ημερών στη Μεσόγειο με αναχώρηση από το λιμάνι της Ρώμης ( Civitavecchia) επισκέπτεται προορισμούς όπως το Κάπρι στην Ιταλία, ελληνικά νησιά, παράλια Τουρκίας, Αίγυπτο και Άγιους Τόπους στο Ισραήλ για να καταλήξει στον Πειραιά (navihellas.gr,2013). Σε μια κρουαζιέρα αυτού του είδους, οι επιβάτες έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν από μια χώρα του δυτικού κόσμου σε μια άλλη της ανατολής και να ζήσουν μια μοναδική εμπειρία. Επιπλέον, οι εκδρομές που οργανώνονται στους επισκεπτόμενους προορισμούς συνδυάζουν πολιτιστικό 20

21 τουρισμό, θρησκευτικό καθώς και πιο περιπετειώδεις δραστηριότητες όπως κατάδυση σε κάποιο ελληνικό νησί ή βόλτα με καμήλες στην Αίγυπτο (shoretrips.com,2013). Επομένως, παρατηρούμε ότι ο προορισμός είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την επιλογή της κρουαζιέρας και μαζί με τις υπόλοιπες δραστηριότητες που προσφέρει, είναι ικανός να προσελκύσει διαφορετική μερίδα τουριστών. Για παράδειγμα σε μια κρουαζιέρα στην Ευρώπη που συνδυάζει μια σειρά από δραστηριότητες είναι πιθανό οι επιβάτες να είναι νεαρής ηλικίας που αναζητούν πιο ενεργείς και περιπετειώδεις τρόπους διασκέδασης παρά την χαλάρωση και την ηρεμία που προσφέρει ένα εξωτικό νησί. Επίσης, αναφορικά με την επιλογή του προορισμού, οι εταιρείες λαμβάνουν υπόψη τους την απόσταση που έχει από τα λιμάνια εκκίνησης, καθώς όσο πιο κοντινή είναι η απόσταση, τόσο ευκολότερο είναι να δημιουργηθούν κρουαζιέρες σύντομης διάρκειας, τις οποίες προτιμούν οι επιβάτες που δεν θέλουν να κάνουν πολυήμερες κρουαζιέρες λόγω χρόνου ή επειδή δεν έχουν εμπειρία σε αυτές (D. Evenhuis, R. Hartkamp, G. Landstra, D. Romanova, 2012) και από την άλλη μεριά οι ίδιες οι εταιρείες προτιμούν τις σύντομες εξορμήσεις, καθώς είναι πιο εύκολο να επιτύχουν πληρότητα και να μην χρειαστεί να καταναλώσουν μεγάλη ποσότητα καυσίμων, όσο θα χρειαζόταν σε ένα ταξίδι μεγαλύτερης διάρκειας. 2.5 Εναλλακτικοί τρόποι κερδοφορίας για τις εταιρείες κρουαζιέρας Το all-inclusive πρόγραμμα που όπως είδαμε αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της κρουαζιέρας πολλές φορές λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας για την επίτευξη κέρδους από τις εταιρείες κρουαζιέρας. Μέσα στο πακέτο της κρουαζιέρας περιλαμβάνονται όλα σχεδόν τα απαραίτητα για τη διάρκεια του ταξιδιού και επομένως οι επιβάτες δεν χρειάζεται να ξοδέψουν επιπλέον για να ικανοποιήσουν τις βασικές τους ανάγκες. Οι εταιρείες στην προσπάθεια τους να αυξήσουν την κερδοφορία τους βρήκαν νέους τρόπους για να το επιτύχουν. Μια πολύ δημοφιλής τακτική είναι η επιπρόσθετη χρέωση σε διάφορες υπηρεσίες όπως είναι οι υπηρεσίες χαλάρωσης και ευεξίας(spa). Κατά τη διάρκεια μιας κρουαζιέρας πολλοί επιβάτες θα θελήσουν να δοκιμάσουν τέτοιου είδους υπηρεσίες καθώς το χαλαρό κλίμα που επικρατεί πάνω στο πλοίο λειτουργεί ευνοϊκά. Άλλες πηγές εισοδήματος για τις εταιρείες είναι τα μαγαζιά που υπάρχουν στα κρουαζιερόπλοια, τα γνωστά duty free,τα οποία πολλές φορές συγκρίνονται με μεγάλα εμπορικά (Cochran,2003). Επίσης, οι φωτογραφίες είναι ένας 21

22 καλός τρόπος για κέρδος και για αυτό το λόγο όλες οι εταιρείες το εκμεταλλεύονται. Ήδη πριν από την πρώτη επιβίβαση υπάρχουν φωτογράφοι, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει ένα σκηνικό σχετιζόμενο με την κρουαζιέρα και καλούν τον επιβάτη να συμμετέχει. Στη συνέχεια, σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού υπάρχει πάντα ένας φωτογράφος για να απαθανατίσει τις μοναδικές στιγμές του επιβάτη είτε αυτές είναι χαλαρές είτε πιο επίσημες όπως για παράδειγμα στο δείπνο ή σε βραδινές εκδηλώσεις. Στο τέλος της κρουαζιέρας όλο το φωτογραφικό υλικό διατίθεται προς πώληση από το μαγαζί του πλοίου με ανάλογο κόστος. Οι εταιρείες επίσης καταφέρνουν να κερδίζουν χρήματα μέσω ξεχωριστών και προσωποποιημένων υπηρεσιών όπως είναι η διανομή εφημερίδας καθημερινά, σεμινάρια οινογνωσίας ή δείπνο σε εξειδικευμένο γαστρονομικά εστιατόριο. Άλλα μέσα προς επίτευξη οικονομικού οφέλους αποτελούν τα μπαρ και τα καζίνο. Στη δεύτερη ειδικά περίπτωση τα κέρδη που αποκομίζονται μπορεί να είναι ιδιαιτέρως μεγάλα, αν και ενδέχεται να μην είναι καθαρά κέρδη της εταιρείας κρουαζιέρας αλλά να παίρνει ένα μερίδιο από την εταιρεία του καζίνο(r. Klein,2006). Σημαντική πηγή εισοδήματος για τις εταιρείες αποτελούν και οι δημοπρασίες που λαμβάνουν χώρα στα κρουαζιερόπλοια και προσπαθούν να γίνουν ελκυστικές στους επιβάτες προσφέροντάς τους σαμπάνια και πρόγραμμα διασκέδασης. Στις δημοπρασίες αυτές υπάρχουν διάφορα έργα τέχνης όπως λιθογραφήματα και πίνακες γνωστών καλλιτεχνών (R. Klein,2006). Παρατηρούμε ότι οι εταιρείες είναι ιδιαίτερα ευρηματικές ως προς την αύξηση των κερδών τους και συνεχώς βρίσκουν νέους τρόπους για να το επιτύχουν. Πέρα από τις προαναφερθείσες μεθόδους υπάρχουν και άλλοι τρόποι με τους οποίους οι εταιρείες κρουαζιέρας εξασφαλίζουν κέρδος. Μια ακόμα πολύ γνωστή τακτική είναι η διοργάνωση εκδρομών στους προορισμούς που επισκέπτονται. Οι εκδρομές αυτές είναι πολύ δημοφιλείς στους επιβάτες και τις προτιμούν ιδιαίτερα σε περιοχές που δεν φημίζονται για την ασφάλεια τους. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι Lynnaire Sheridan και Gregory Teal στο άρθρο τους για την τουριστική εμπειρία στην Ensenada του Μεξικού, ο διευθυντής της κρουαζιέρας τόνιζε τον κίνδυνο της περιοχής για τους ανεξάρτητους τουρίστες με σκοπό να τους πείσει να «αγοράσουν» την οργανωμένη εκδρομή που προσέφερε η εταιρεία. Σχετικά με την διοργάνωση των εκδρομών, το μεγαλύτερο μερίδιο πηγαίνει στην εταιρεία και ένα πολύ μικρό ποσοστό μόνο πηγαίνει στην τοπική κοινωνία. Επομένως οι εκδρομές αυτές είναι υψίστης σημασίας για την εταιρεία και η προώθησή τους είναι έντονη και γίνεται με διάφορα μέσα όπως τη σελίδα της εταιρείας στο διαδίκτυο, διαφημιστικά φυλλάδια που διανέμονται μέσα στο πλοίο και πληροφόρηση από τους αρμόδιους κατά 22

23 τη διάρκεια της κρουαζιέρας. Επιπλέον για όσους επιβάτες επιλέγουν τις οργανωμένες εκδρομές από το πλοίο δίνεται προτεραιότητα στην αποβίβαση και σε περίπτωση που υπάρχει κάποια καθυστέρηση το πλοίο τους περιμένει, κάτι το οποίο δεν συμβαίνει στην περίπτωση που κάποιος μεμονωμένος επιβάτης καθυστερήσει να επιβιβαστεί. Σχετικά με τις εκδρομές που πραγματοποιούνται στους σταθμούς της κρουαζιέρας παρατηρείται και η προώθηση συγκεκριμένων μαγαζιών όπου οι επιβάτες μπορούν να κάνουν τις αγορές τους και να έχουν και κάποιου είδους έκπτωση( R. Klein,2006). Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι επειδή ο υπεύθυνος της κρουαζιέρας (cruise director) δέχεται προμήθεια από τους εμπόρους και ένα μέρος αυτής της προμήθειας μοιράζεται στην εταιρεία. Η κερδοφορία για τις εταιρείες κρουαζιέρας συνεχίζεται και με άλλους τρόπους, όπως τα χρήματα, τα οποία πληρώνουν ορισμένες περιοχές στις εταιρείες προκειμένου να εξασφαλίσουν τουριστική κίνηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το λιμάνι San Juan στο Puerto Rico όπου προσέφερε $ στην εταιρεία κρουαζιέρας ανά επιβάτες(guadalupe-fajardo,2002).οι εταιρείες λοιπόν έχουν καταφέρει να κερδίζουν χρήματα και από άλλες δραστηριότητες, οι οποίες έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την κρουαζιέρα αλλά παρόλα αυτά αποτελούν μια σταθερή και σίγουρη πηγή εισοδήματος. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ 3.1 Αγορά κρουαζιέρας Το προφίλ της αγοράς κρουαζιέρας για το 2011 για Αμερικανούς πολίτες σύμφωνα με το TNS της εταιρείας CLIA δείχνει ότι υπάρχει μια ελαφρά αύξηση τόσο στο μέσο όρο ηλικίας όσο και στο μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Πιο συγκεκριμένα ο μέσος όρος ηλικίας των ατόμων που κάνουν κρουαζιέρα είναι 48 έτη, το ετήσιο εισόδημά τους αγγίζει τα δολάρια και το 76% έχει ανώτατη εκπαίδευση. Επιπλέον, σε ποσοστό πάνω από 80% των επιβατών δηλώνουν πολύ ικανοποιημένοι από την κρουαζιέρα, το μέσο κόστος αυτής φτάνει περίπου τα 1790 δολάρια συμπεριλαμβανομένου του πακέτου μεταφοράς, διαμονής και κρουαζιέρας. Για την κράτηση ενός τέτοιου πακέτου οι επιβάτες κατά κύριο λόγο 23

24 προτιμούν τις σελίδες των εταιρειών κρουαζιέρας αλλά σημαντικό ρόλο παίζει και ο προορισμός καθώς και η φήμη που υπάρχει από τα οικεία τους πρόσωπα. Σε ό,τι αφορά τους προορισμούς η Καραϊβική έχει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών και ακολουθούν η Μεσόγειος, η Αλάσκα και η Χαβάη. Επίσης, οι ταξιδιώτες που πραγματοποιούν κρουαζιέρα τείνουν να επαναλαμβάνουν αυτό το είδος διακοπών και συνήθως η μέση διάρκεια της κρουαζιέρας είναι μια εβδομάδα σε αντίθεση με κάποιον που ταξιδεύει για πρώτη φορά, ο οποίος επιλέγει 3-5 ημέρες. Στην πρώτη θέση των επιβατών κρουαζιέρας βρίσκονται οι Η.Π.Α με ποσοστό που αγγίζει το 60% και ακολουθεί η Ευρώπη με ποσοστό 27%. Οι αγορές αυτές έχουν μεγάλη σημασία για τον κλάδο της κρουαζιέρας λόγω των υψηλών δαπανών όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα (cruisemarketwatch.com,2012). Πηγή: (cruisemarketwatch.com,2012) 24

25 Οι λόγοι για τους οποίος επιλέγουν την κρουαζιέρα από ένα άλλο είδος διακοπών είναι η συνολική εμπειρία, ο προορισμός, οι ανέσεις του πλοίου και η τιμή σε σχέση με ένα θέρετρο Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει η φροντίδα που απολαμβάνουν οι επιβάτες κατά τη διάρκεια της κρουαζιέρας, η διασκέδαση εν πλω καθώς και η δυνατότητα να γνωρίσουν διάφορους προορισμούς σε ένα ταξίδι, τους οποίους μπορούν να επισκεφτούν κάποια στιγμή στο μέλλον (CLIA,2011). 3.2 Είδη κρουαζιέρας Οι κρουαζιέρες ταξινομούνται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τη διάρκειά τους, το θέμα τους, το σκοπό και τις υπηρεσίες που προσφέρουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Σε ό,τι αφορά τη διάρκεια έχουμε τη μικρή κρουαζιέρα που διαρκεί 3-5 ημέρες, την μεσαία με διάρκεια περίπου μιας εβδομάδας και τη μεγάλη που είναι από μια εβδομάδα και πάνω. Επίσης, υπάρχουν κρουαζιέρες, οι οποίες διαρκούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα όπως για παράδειγμα κρουαζιέρες που πραγματοποιούν το γύρο του κόσμου με διάρκεια 3-4 μηνών ( 2013). Οι κρουαζιέρες, επιπλέον, διακρίνονται ανάλογα με τις υπηρεσίες που προσφέρουν ως τουριστικά πακέτα σε 2 κατηγορίες: α) αεροπορικό ταξίδι και κρουαζιέρα (fly-cruise) και β) κρουαζιέρα και παραμονή ( cruise and stay).στην πρώτη περίπτωση η κρουαζιέρα προσφέρεται στο πλαίσιο ενός πακέτου διακοπών και μέσα στην τιμή περιλαμβάνεται το αεροπορικό εισιτήριο καθώς οι επιβάτες θα χρειαστεί να μεταβούν αεροπορικώς στο λιμάνι από το οποίο θα επιβιβαστούν στο πλοίο. Η δεύτερη περίπτωση περιλαμβάνει εκτός από την κρουαζιέρα και τη διαμονή σε συγκεκριμένο προορισμό, με σκοπό την επίσκεψη στα αξιοθέατα της περιοχής (Διακομιχάλης,2009). Μια ακόμη διάκριση της κρουαζιέρας γίνεται με βάση το θέμα του ταξιδιού(dowling,2006).υπάρχει η παραδοσιακή κρουαζιέρα, στην οποία οι ταξιδιώτες επισκέπτονται διάφορους προορισμούς και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους προσφέρονται διάφορες υπηρεσίες αναψυχής και από την άλλη μεριά υπάρχουν οι θεματικές κρουαζιέρες, όπου οι επιβάτες έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν μια διαφορετική εμπειρία εν πλω ανάλογα με το θέμα της κρουαζιέρας. Στις θεματικές κρουαζιέρες διοργανώνονται σεμινάρια όπως οινογνωσία, φωτογραφία (ferryservices,gr,2013) ή ακόμη διαλέξεις από ιστορικούς σε περιπτώσεις όπου το θέμα 25

26 της κρουαζιέρας σχετίζεται με τον πολιτισμό (imerisia,gr,2012). Άλλες θεματικές κρουαζιέρες μπορεί να σχετίζονται με τον θρησκευτικό τουρισμό όπως είναι για παράδειγμα η επίσκεψη στους Άγιους Τόπους, πολιτιστικός τουρισμός με επισκέψεις σε διάφορες περιοχές πολιτιστικού ενδιαφέροντος ή αθλητική κρουαζιέρα με συμμετοχές σε διάφορα αθλήματα. Το προϊόν της κρουαζιέρας είναι ένα προϊόν εν εξελίξει, καθώς οι απαιτήσεις των επιβατών συνεχώς αυξάνονται οι εταιρείες ψάχνουν τρόπους να τους ικανοποιούν. Η φροντίδα και η άνεση που παρέχεται στις κρουαζιέρες πολλές φορές δεν είναι αρκετή για να ικανοποιήσει απαιτητικούς επιβάτες, οι οποίοι αναζητούν διαρκώς κάτι περισσότερο και πιο εξεζητημένο από τις συνήθεις υπηρεσίες που προσφέρονται στο ταξίδι. Για αυτό το λόγο οι εταιρείες κρουαζιέρας στρέφουν την προσοχή τους σε ειδικών ενδιαφερόντων κρουαζιέρες στις οποίες παρέχονται μια σειρά από καλλιτεχνικές και άλλου είδους δραστηριότητες όπως ζωγραφική, κηπουρική, φωτογραφία κ.α. Ένα ακόμη είδος κρουαζιέρας είναι οι κρουαζιέρες χωρίς προορισμό (Cruises to nowhere). Σε αυτές τις κρουαζιέρες που έχουν μικρή διάρκεια περίπου 2-3 ημέρες οι τουρίστες επιβιβάζονται στο κρουαζιερόπλοιο, το οποίο αποπλέει χωρίς να πραγματοποιεί στάση σε κάποιο προορισμό. Αυτή η πρωτότυπη μορφή κρουαζιέρας είναι ιδανική για τα άτομα που δεν έχουν δοκιμάσει ποτέ μια κρουαζιέρα και με αυτόν τον τρόπο έχουν την ευκαιρία να πάρουν μια σύντομη γεύση (discountcruises.com,2013). Στην περίπτωση αυτή οι επιβάτες απολαμβάνουν μόνο τις ανέσεις του κρουαζιερόπλοιου. Επίσης, υπάρχουν κρουαζιέρες που απευθύνονται σε άτομα διαφορετικών ηλικιών και κύκλου ζωής της οικογένειας. Για παράδειγμα, θα συναντήσουμε κρουαζιέρες που ειδικεύονται σε οικογένειες και προσφέρουν προγράμματα και υπηρεσίες για όλη την οικογένεια. Οι κρουαζιέρες αυτές είναι ιδανικές για την οικογένεια καθώς παρέχουν τη δυνατότητα στους γονείς να απολαύσουν την κρουαζιέρα τους την στιγμή που τα παιδιά τους είναι απασχολημένα σε διάφορες δραστηριότητες όπως ζωγραφική, χορό και άλλα παιχνίδια. Με αυτόν τον τρόπο όλη η οικογένεια μπορεί να συμμετέχει στην κρουαζιέρα χωρίς να υπάρχει έντονη εξάρτηση μεταξύ τους. Άλλου είδους κρουαζιέρες απευθύνονται σε ελεύθερους, νεαρά ζευγάρια και άλλες σε ηλικιωμένους. Η μεγάλη ποικιλία στα είδη κρουαζιέρας δείχνει πόσο δημοφιλείς είναι και επιπλέον γίνονται περισσότερο ελκυστικές στους πελάτες καθώς τους προσφέρουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μέσα από μια μεγάλη γκάμα κρουαζιέρας, εκείνη που τους ταιριάζει ανάλογα με τα κριτήρια που θέτουν οι ίδιοι οι πελάτες. 26

27 3.3 Η περίπτωση της easycruise Η easycruise πρωτοξεκίνησε το 2005 από τον επιχειρηματία Στέλιο Χατζηιωάννου, ιδιοκτήτη της αεροπορικής εταιρείας low-cost easy jet. Η ιδέα του να προχωρήσει στην ίδρυση εταιρείας κρουαζιέρας βασίστηκε στη λογική της αεροπορικής του εταιρείας, να δημιουργήσει δηλαδή μια εταιρεία κρουαζιέρας low-cost με σκοπό να προσελκύσει κοινό νεαρής ηλικίας, οι οποίοι δεν επιθυμούν να πραγματοποιήσουν μια παραδοσιακή κρουαζιέρα αλλά θα έχουν τη δυνατότητα κατά τη διάρκεια μιας κρουαζιέρας να επισκεφθούν πολλούς προορισμούς και να περάσουν την περισσότερη ώρα στους ίδιους τους προορισμούς παρά στο πλοίο. Την περίοδο το πλοίο πραγματοποιούσε κρουαζιέρες στην Ιταλία και τη Γαλλική Ριβιέρα την θερινή περίοδο και στην Καραϊβική το χειμώνα. Από το 2007 το πλοίο ξεκίνησε κρουαζιέρες στα ελληνικά νησιά και ένα χρόνο αργότερα η εταιρεία προχώρησε στην αγορά και δεύτερου μεγαλύτερου πλοίου( easycruise.com, 2009). Όπως αναφέρθηκε ήδη, πολιτική της εταιρείας ήταν να διαφοροποιηθεί από τις συμβατικές κρουαζιέρες και να προωθήσει έναν εναλλακτικό τύπο κρουαζιέρας. Σύμφωνα με την πολιτική αυτή, το πλοίο ταξιδεύει πολύ πρωινές ώρες και φθάνει στον προορισμό το μεσημέρι ώστε να έχει ο επιβάτης τη δυνατότητα να περάσει τον περισσότερο χρόνο στην περιοχή που επισκέπτεται. Εφόσον το πλοίο τις περισσότερες φορές διανυκτερεύει στον προορισμό, οι επιβάτες έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν τον προορισμό όπως θα έκαναν στην περίπτωση που δεν πραγματοποιούσαν κρουαζιέρα αλλά έμεναν σε κάποιο κατάλυμα της περιοχής. Το πλοίο στην περίπτωση αυτή λειτουργεί σαν πλωτό ξενοδοχείο και όχι σαν ένα κανονικό κρουαζιερόπλοιο (M. Guy, 2007). Στο πλοίο υπάρχουν διάφορες ανέσεις όπως πισίνα, εστιατόρια, μαγαζιά αλλά οι υπηρεσίες αυτές είναι σαφώς πολύ πιο περιορισμένες και λιτές σε σχέση με την πολυτέλεια των υπολοίπων κρουαζιερόπλοιων. Όπως και στην αεροπορική εταιρεία easy jet έτσι και στην κρουαζιέρα οι περισσότερες υπηρεσίες όπως για παράδειγμα το καθάρισμα της καμπίνας, χρεώνονται επιπρόσθετα. Στόχος της εταιρείας είναι να προσφέρει το πακέτο της κρουαζιέρας σε ελκυστικές τιμές και επομένως στην προσπάθεια να περιορίσει το κόστος της κρουαζιέρας, μειώνει τα έξοδά της από λοιπές υπηρεσίες. Οι κρουαζιέρες είχαν διάρκεια από 3-14 μέρες και τα νησιά τα οποία επισκέπτονταν δεν ήταν μόνο τα πιο γνωστά αλλά η εταιρεία είχε δημιουργήσει τα δρομολόγια με τέτοιο τρόπο ώστε ο επιβάτης να επισκεφθεί και λιγότερο γνωστούς προορισμούς. Το κοινό της easycruise 27