Ναρκωτικά (Διάφορες Εφημερίδες 2003)

Transcript

1 1. Το θέμα των ναρκωτικών, αν και στ αυτιά της κοινωνίας άρχισε να ακούγεται σαν μια ιστορία παλιά, έχω την αίσθηση ότι σαν κοινωνικό πρόβλημα κινείται με αυξητικές τάσεις. Δυστυχώς έτσι είναι τα πράγματα. Βρισκόμαστε μπροστά από μια πραγματικότητα η οποία δείχνει πως όλοι οι δείκτες, έμμεσοι και άμεσοι δείκτες (παγκύπριας επιδημιολογικές και μαθητικές έρευνες, άτομα που ζήτησαν βοήθεια από θεραπευτικά κέντρα και συλλήψεις από την Αστυνομία) δείχνουν συνεχή άνοδο και όχι μόνο αυτό, αλλά μειώνεται συνεχώς και οι ηλικία έναρξης της χρήσης και συναντούμε παιδιά των 1617 χρονών που μας αναφέρουν την ηλικία των 1415 χρονών όπου για πρώτη φορά δοκίμασαν παράνομη ουσία εξάρτησης. Η ανοδική πορεία που βλέπουμε είναι πράγματι αντανάκλαση των πολλών ψυχοκοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η κυπριακή κοινωνία και ιδιαίτερα η νεολαία. 2. Πως εκτιμάτε την εθνική πολιτική κατά των ναρκωτικών, σε ότι αφορά την αποτελεσματικότητα της, αλλά και την δυνατότητα της να επιτελέσει τον ρόλο της σαν πολιτική πρόληψης; Μέχρι πολύ πρόσφατα δεν υπήρχε τέτοια πολιτική. Αν κρίνουμε από τις κατά καιρούς δηλώσεις κυβερνητικών παραγόντων για θέματα που αφορούν την πρόληψη και την καταστολή αυτές ήταν αποσπασματικές και δεν κάλυπταν το σύνολο του προβλήματος. Το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο ασχολήθηκε με το θέμα διαμόρφωσης στρατηγικής, η οποία μελετάται τώρα από Ισπανούς εμπειρογνώμονες στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Διδυμοποίησης και ελπίζουμε πως σύντομα θα περάσει από την Εθνική Επιτροπή και να εγκριθεί από την Βουλή των Αντιπροσώπων για να εφαρμοστεί. Πιστεύουμε πως η καθυστέρηση καθορισμού μιας ολοκληρωμένης πολιτικής και η έμπρακτη ενίσχυση της από το κράτος είναι μια από τις αιτίες που το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά / 6

2 Μιλήστε μας για τις θεραπευτικές κοινότητες υπάρχουν? Οι θεραπευτικές προσπάθειες για αποτοξίνωση και απεξάρτηση ξεκινούν πολύ πιο μακριά από το οποιονδήποτε Θεραπευτικό Κέντρο. Aπό την στιγμή που υπάρχει το πρόβλημα το εξαρτημένο άτομο μπαίνει σε μια διαδικασία ανάπτυξης αυτογνωσίας ή νοσογνωσίας. Να αντιληφθεί δηλαδή ότι βρίσκεται μέσα σε ένα πρόβλημα και το πρόβλημα αυτό διαμορφώνει πλέον την ζωή του. Αν υπάρξει η κατανόηση αυτή, τότε μπαίνει στο στάδιο της περίσκεψης. Δηλαδή αρχίζει να προβληματίζεται αν θα πρέπει να κάνει κάτι, να το αποκαλύψει σε συγγενείς και φίλους και να αρχίσει να σκέφτεται την αναζήτηση συγκεκριμένης βοήθειας. Όταν ξεπεραστεί το στάδιο αυτό αρχίζει πλέον η προσωπική προσπάθεια και λήψη μέτρων για αναζήτηση βοήθειας, πρώτα από συγγενείς και φίλους και αργότερα από εξειδικευμένα κέντρα. Αναλαμβάνει πλέον δράση για να λύσει το πρόβλημα. Αν η ουσία που είναι κάποιος εξαρτημένος προκαλεί σωματική εξάρτηση (τσιγάρο, αλκοόλ, ηρεμιστικά και υπνωτικά χάπια, ηρωίνη κλπ) τότε για να υπάρξει έναρξη δράσης χρειάζεται όπως γίνει σωματική αποτοξίνωση. Η σωματική αποτοξίνωση μπορεί να γίνει σε εξωτερικά προγράμματα δηλαδή το άτομο παραμένει στην οικογένεια του, στην εργασία του και με φάρμακα ή χωρίς φάρμακα ή με σταδιακή μείωση της ουσίας που παίρνει μπορεί να απελευθερωθεί σωματικά. Το κράτος για το πρόβλημα του ΑΛΚΟΟΛ διαθέτει εξειδικευμένες υπηρεσίες για σωματική αποτοξίνωση: Η ΘΕΜΕΑ( Θεραπευτική Μονάδα Εξαρτημένων Ατόμων) λειτουργεί στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και προσφέρει Εσωτερικό και Εξωτερικό Πρόγραμμα Αποτοξίνωσης από το αλκοόλ. Η ΘΕΑ (Θεραπευτική Ευθύνη Απεξάρτησης) λειτουργεί εξωτερικό Πρόγραμμα αποτοξίνωσης από το αλκοόλ. Στην Λάρνακα το Πρόγραμμα STOP ( Short Term Out patient Program) προσφέρει εξωτερικό πρόγραμμα αποτοξίνωσης από το αλκοόλ. Στον ΜΗ κυβερνητικό τομέα υπάρχει και λειτουργεί με πρόγραμμα εσωτερικής διαμονής το Κέντρο ΑΓΙΑ ΣΚΕΠΗ, που έχει στοιχεία κοινότητας και βρίσκεται στο Φιλάνι. Επίσης η Ανοικτή Θεραπευτική Κοινότητα Εξαρτημένων Ατόμων «Η ΤΟΛΜΗ» που ανήκει το ΚΕΝΘΕΑ διαθέτει παραρτήματα στην Λάρνακα, Λευκωσία και Λεμεσό. 2 / 6

3 Που μπορεί να βρει υποστηρίξει ένας νέος? Εκτός από τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας που προσφέρουν ψυχολογική στήριξη σε όλες τις επαρχίες, υπάρχουν και εξειδικευμένα Κέντρα όπως είναι ο ΠΕΡΣΕΑΣ και ο ΤΟΞΟΤΗΣ στην Λευκωσία και η ΘΕΑ στην Λεμεσό. Στην Λάρνακα υπάρχει Συμβουλευτική Υπηρεσία στα πλαίσια των Εξωτερικών Ιατρείων. Το ΚΕΝΘΕΑ σε συνεργασία με τους Δήμους και τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου ίδρυσε και λειτουργεί στην Πάφο, Λεμεσό, Λευκωσία και Περιφέρεια Ιδαλίου Συμβουλευτικούς Σταθμούς. Πόσο αποτελεσματική αξιολογείτε την δράση του ΚΕΝΘΕΑ Η προληπτική δραστηριότητα είναι μια μακροχρόνια προσπάθεια, που έχει σαν στόχο την ενεργοποίηση ολόκληρου του πληθυσμού. Αν κρίνουμε από την συμμετοχή στον αγώνα του ΚΕΝΘΕΑ, στον οποίο λαμβάνουν μέρος πάνω από 80 οργανώσεις και συνεργάτες από ολόκληρη την Κύπρο αυτό κρίνεται ως πολύ ικανοποιητικό. Στον αγώνα όμως για την ανοικοδόμησης μιας υγιούς προσωπικότητας, που είναι έργο ολόκληρης της κοινωνίας όσα και να γίνουν δεν είναι αρκετά για να προσφέρουν νόημα στην ζωή των ανθρώπων και εναλλακτικές δημιουργικές λύσεις στον χρήση ουσιών εξάρτησης. Νομιμοποίηση ναρκωτικών. Ποια η θέση σας απέναντι σε ένα θέμα που φαίνεται να απασχολεί έντονο τις σύγχρονες κοινωνίες; Είναι ένα θέμα που θα μπαίνει συνεχώς και πιο επιτακτικά για συζήτηση ιδίως τώρα με την εισδοχή της Κύπρου στην ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν μπορεί σε ένα κοινό σπίτι σε ένα «δωμάτιο» να εφαρμόζεται μια πολιτική και σε άλλο άλλη. Έχοντας υπόψη το στάδιο που βρισκόμαστε για μας φυσικά είναι νωρίς να μιλούμε για την αναγκαιότητα αυτή, αλλά με την συνεχή αύξηση της ναρκομανίας και της συνδεδεμένης μαυτή εγκληματικότητα σύντομα θα καλεστούμε να πάρουμε θέση. Αλκοόλ και τσιγάρο, αποτελούν επίσης εξαρτήσεις για τις οποίες των ΚΕΝΘΕΑ έχει αναπτύξει επίσης έντονη δραστηριότητα, ιδιαίτερα σε συνεργασία με τα 3 / 6

4 σχολεία. Για το θέμα του αλκοόλ το ΚΕΝΘΕΑ είναι η μοναδική οργάνωση που ασχολείται σε ολόκληρο το Ελληνικό χώρο επισταμένα και επιστημονικά με το πρόβλημα του αλκοόλ. Εκτός από την μελέτη του προβλήματος και την ερευνητική και διαφωτιστική δραστηριότητα το ΚΕΝΘΕΑ οργανώνει κάθε Σεπτέμβρη Πανελλήνια Ημερίδα για το Αλκοόλ. Στα σχολεία γίνεται τώρα εκπαίδευση στο Πρόγραμμα PRIME FOR LIFE στους Συμβούλους Καθηγητές με σκοπό την εφαρμογή του στα Γυμνάσια /Λύκεια. Σχετικά με το κάπνισμα το ΚΕΝΘΕΑ ανάπτυξε το Πρόγραμμα» ΣΤΗΡΙΖΟΜΑΙ ΣΤΑ ΠΟΔΑΡΙΑ ΜΟΥ» το οποίο εφαρμόζεται παγκύπρια. Μια φορά τον χρόνο, κατά τον Μάη οργανώνεται στην Αγία Νάπα το Παγκύπριο Παιδικό Φόρουμ ενάντια στο κάπνισμα. Εκεί γύρω στα 400 παιδιά Δημοτικού λαμβάνουν μέρος σε καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό πρόγραμμα για ενημέρωση και διαφώτιση γύρω από το κάπνισμα. Ποια προγράμματα υλοποιούνται στο πλαίσιο της δράσης του ΚΕΝΘΕΑ; Το ΚΕΝΘΕΑ διαθέτει 20 Προγράμματα Πρωτογενούς Πρόληψης που αφορούν εκπαιδευτικούς, γονείς, έφηβους, νέους, γιατρούς, ψυχολόγους, ιερείς, φαρμακοποιούς κλπ. Τα προγράμματα αυτά χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους για να προωθούν την πρόληψη. Βασικό στοιχεί είναι η ανάπτυξη στελεχών πρόληψης, τα οποία θα μπορούν με την σειρά τους να προωθήσουν τις θέσεις μας. Στην Δευτερογενή πρόληψη το ΚΕΝΘΕΑ σε συνεργασία με τους Δήμους και τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου ίδρυσε και λειτουργεί στην Πάφο, Λεμεσό, Λάρνακα, Λευκωσία και Περιφέρεια Ιδαλίου Συμβουλευτικούς Σταθμούς. ΟΙ σταθμοί αυτοί έχουν στόχο να βοηθούν ενδιαφερόμενους πολίτες και ομάδες υψηλού κινδύνου να βρουν προσιτή και εξειδικευμένη βοήθεια χωρίς πολλές διαδικασίες και σε χώρους που να μην στιγματίζουν. Επικεφαλής των σταθμών αυτών είναι προσοντούχα στελέχη με ειδικότητα την ψυχολογία και ειδική εκπαίδευση στην συμβουλευτική των τοξικοεξαρτήσεων. Στην τριτογενή πρόληψη την θεραπεία και αποκατάσταση το ΚΕΝΘΕΑ λειτουργεί την Ανοικτή Θεραπευτική κοινότητα Εξαρτημένων Ατόμων «Η ΤΟΛΜΗ» στην Λευκωσία, 4 / 6

5 Λάρνακα και Λεμεσό. Εδώ γίνονται συγκεκριμένα προγράμματα ψυχολογικής στήριξης και απεξάρτησης σε εξωτερική βάση, δηλαδή το εξαρτημένο άτομο παραμένει στο σπίτι του και στην οικογένεια του και σε συγκεκριμένες ώρες και μέρες πραγματοποιεί επισκέψεις στην ΤΟΛΜΗ όπου έχει είτε προσωπικές είτε ομαδικές συναντήσεις ή συμβουλευτική με σκοπό την ατσάλωση της θέλησης του για μείνει μακριά από τις εξαρτήσεις. Ταυτόχρονα εδώ λειτουργούν σε συνεχή βάση και ομάδες στήριξης των συγγενών. Οι κοινότητες είναι μικτές ή όχι; Στις διάφορες χώρες υπάρχουν και τα δύο μοντέλα, είτε μικτές είτε μόνο για ένα από τα δύο φύλα. Στην Κύπρο η μοναδική κοινότητα κλειστού τύπου που υπάρχει είναι η ΑΓΙΑ ΣΚΕΠΗ που λειτουργεί ως μικτή κοινότητα. Τους παρέχονται φάρμακα στο πρώτο στάδιο της απεξάρτησης; Πότε αυτά διακόπτονται; Το πρώτο στάδιο στις ουσίες που προκαλούν σωματική εξάρτηση κάπου χρησιμοποιούνται φάρμακα και κάπου όχι. Αυτό εξαρτάται από την φιλοσοφία και το μοντέλο του κάθε προγράμματος. Αυτά μπορεί να είναι μόνο ηρεμιστικά ή φάρμακα που αφαιρούν τους πόνους, ή καλυτερεύουν τον ύπνο και την διάθεση ή μπορεί να είναι αγωνιστές ή αγωνιστές/ανταγωνιστές της ηρωίνης. Και αν ακόμη δοθούν φάρμακα για σκοπούς αποτοξίνωσης αυτά πρέπει όχι πάνω από ένα μήνα από την ημέρα της έναρξης τους να διακοπεί η χορήγηση τους Πώς μπορεί κάποιος νέος να προσεγγίσει φίλους του εξαρτημένα άτομα; Ο νέος έχει καθημερινή επαφή με τους υπόλοιπους νέους. Κανένας όμως δεν είναι εντεταλμένος να κάνει τον θεραπευτή. Και ιδιαίτερα όταν κανένας δεν το ζήτησε. 5 / 6

6 Κάποιος νέος μπορεί να βοηθήσει τον φίλο του όταν υπάρχει μια καλή επικοινωνία ανάμεσα τους και ο φίλος ζητά βοήθεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις μια ειλικρινής ψυχολογική στήριξη είναι ικανή να κρατήσει μακριά από τις ουσίες κάποιον. Κάποτε όμως μπορεί να ζητηθεί και βοήθεια ειδικού σε θέματα τοξικοεξάρτησης και γιαυτό πρέπει να γίνει παραπομπή. Γίνονται κάποιες εξετάσεις πριν να εισαχθούν στο πρόγραμμα έτσι ώστε να είναι «καθαροί» ή το πρόγραμμα περιλαμβάνει και απεξάρτηση εκτός από ψυχολογική στήριξη; Νια πα ντοτε σε όλα τα προγράμματα γίνονται έλεγχοι ούρων για την ανίχνευση ουσιών. Η απεξάρτηση εκτός από την άμεση ψυχολογική στήριξη μπορεί να περιέχει και άλλες μεθόδους αλλαγής του τρόπου σκέψεις και έκφρασης συναισθημάτων θέατρο, δραματοθεραπεία, θεραπεία μέσω της τέχνης, εργασιοθεραπεία, κηπουρική και άλλα. Όταν κάποιος ολοκληρώσει την συμμετοχή του σ ένα πρόγραμμα, συνεχίζει να έχει επαφή με τον ΚΕΝΘΕΑ; Υπάρχουν τρόποι διαρκούς υποστήριξης; Τα Προγράμματα της ΑΘΕΚΕΑ Η ΤΟΛΜΗ δεν έχουν τέλος, μπορεί να συνεχίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα και κάποιος να πα ρνει στήριξη σε όλα τα βήματα της ζωής του. Οι αλκοολικοί χρειάζονται ψυχολογική στήριξη για ολόκληρη τους την ζωή. Οι χρήστες της ηρωίνης επίσης χρειάζονται κάποια βοήθεια για 1015 χρόνια. 6 / 6