K E O Σ Ο Ε Π Ρ Ο Σ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΜΕΛΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ OINΩΝ Π.Ο.Π. ΕΔΡΕΣ ΤΟΥΣ. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ αρ: 33 ΘΕΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ Π.Ο.Π.

Transcript

1 K E O Σ Ο Ε ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Λ. ΡΙΑΝΚΟΥΡ 73, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: (210) FAX: (210) keosoe@otenet.gr Αριθμ. πρωτ. 188/610 Αθήνα, 30 Mαίου 2011 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ αρ: 33 ΘΕΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ Π.Ο.Π. Κύριε Πρόεδρε, Κύριε Διευθυντά, Π Ρ Ο Σ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΜΕΛΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ OINΩΝ Π.Ο.Π. ΕΔΡΕΣ ΤΟΥΣ Στο τελευταίο Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Δ.Ο.Α.Ο., αποφασίστηκε να ορισθεί η Κα Ειρήνη Τζούρου (πρώην στέλεχος του Ινστιτούτου Οίνου), συντονίστρια και υπεύθυνη, για την υποβολή των Τεχνικών Φακέλων για τους παραγόμενους οίνους σε περιοχές Π.Ο.Π. Ήδη η Κα Ειρήνη Τζούρου έχει συνεργασία και με το Υ.Α.Α.Τρ, προκειμένου οι Τεχνικοί Φάκελοι να υποβληθούν με ενιαίο περιεχόμενο και στοιχεία τα οποία θα συμβάλλουν στην αρτιότητά τους. Συνημμένα σας αποστέλλουμε ενδεικτικά τα περιγραφικά στοιχεία για τον Τεχνικό Φάκελο του «Π.Ο.Π. Νεμέα» ο οποίος δεν είναι οριστικός, προκειμένου, να αποκομίσετε μια εικόνα για τα απαιτούμενα στοιχεία. Με δεδομένο ότι οι δραστηριοποιούμενοι οινοποιητικοί συνεταιρισμοί, που βρίσκονται σε ζώνες παραγωγής οίνων Π.Ο.Π. διαθέτουν πλήθος στοιχείων, θεωρούμε ότι η νομοθεσία των οίνων Π.Ο.Π. (βρίσκεται αναρτημένη στο site της ΚΕΟΣΟΕ οι ειδικές οινολογικές πρακτικές, η οριοθετημένη περιοχή (με εδαφοκλιματικά στοιχεία) και ο Δεσμός με την γεωγραφική περιοχή και τον οίνο (ιστορική παραδοσιακή περιγραφή), είναι στοιχεία τα οποίο έχετε στην κατοχή σας. Όσον αφορά οριζόντιες απαιτήσεις που αφορούν όλους του οίνους Π.Ο.Π. (π.χ. έλεγχοι) θεωρούμε ότι η περιγραφή θα είναι κοινή για όλους τους Π.Ο.Π. οίνους. Τα στοιχεία επικοινωνίας με την Κα Ειρήνη Τζούρου είναι: Κινητό τηλέφωνο: Σταθερό τηλέφωνο : itzourou@gmail.com Με εκτίμηση Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΗΣ ΚΕΟΣΟΕ ΚΟΡΔΟΠΑΤΗΣ Γ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ

2 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

3 Ε.Α.Σ. ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ ΒΑΕΝΙ ΝΑΟΥΣΑ Π.Σ. ΑΓΧΙΑΛΟΥ Ε.Α.Σ. ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Ε.Α.Σ. ΠΑΤΡΑΣ Ο.Σ. ΝΕΜΕΑΣ Ε.Α.Σ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Ε.Α.Σ. ΠΕΖΩΝ Ε.Α.Σ. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Ο.Σ. ΑΡΧΑΝΩΝ Ε.Α.Σ. ΣΗΤΕΙΑΣ Ο.Σ. ΣΑΜΟΥ Ε.Α.Σ. ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ Ε.Α.Σ. ΠΑΡΟΥ ΚΑΙΡ ΡΟΔΟΥ Α.Σ. ΡΟΜΠΟΛΑ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ

4 Όνομα προς καταχώρηση: ΝΕΜΕΑ (Νεμέα) Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) Περιγραφή των οίνων : Οι ΠΟΠ ΝΕΜΕΑ είναι: οίνος ερυθρός ξηρός, ερυθρός ημίγλυκος και ερυθρός γλυκύς που παράγονται στη αμπελουργική περιοχή της Νεμέας. a. Ο ξηρός και ημίγλυκος οίνος ΠΟΠ Νεμέα έχει τα ακόλουθα αναλυτικά χαρακτηριστικά: Αλκοολικός τίτλος: min 11,5 %Vol. Ολική οξύτητα: min 4,5 g/l (εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ). Πτητική οξύτητα: μέχρι 1,2 g/l (εκφρασμένη σε οξικό οξύ). Ολικό θειώδες: μέχρι 150 mg/l για το ξηρό και μέχρι 200 mg/l για τον ημίγλυκο οίνο. Ο γλυκύς οίνος ΠΟΠ Νεμέα έχει τα ακόλουθα αναλυτικά χαρακτηριστικά: Αλκοολικός τίτλος ολικός : min 17,5%Vol. Αλκοολικός τίτλος αποκτημένος: min 15%Vol. Ολικό θειώδες: μέχρι 400 mg/l (Καν.607/2009 Παρ.1Β) b. Ο οίνος ΠΟΠ Νεμέα έχει τα ακόλουθα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά: Χρώμα: φωτεινό, βαθύχρωμο ερυθρό με πορφυρές, ιώδεις και κυανές ανταύγειες και σπανιότερα με κεραμιδί ή καφέ αποχρώσεις, όταν ο οίνος έχει παλαιώσει επί μακρύ χρονικό διάστημα. Άρωμα: αναπτυγμένο και σύνθετο με πολυπλοκότητα χαρακτηριστική των οίνων που προέρχονται από την ποικιλία Αγιωργίτικο. Γεύση: αρμονικά ισορροπημένη γεύση, με μαλακό και πλούσιο σώμα και αρωματική επίγευση. Παραδοσιακές ενδείξεις: 1. Ονομασία Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας ΟΠΑΠ (Άρθρο 118 κα, 1β του κανονισμού 1234/2007). 2. Αγρέπαυλη, Αμπέλι, Αμπελώνας(ες), Αρχοντικό, Από διαλεκτούς αμπελώνες, Ειδικά Επιλεγμένος, Κάστρο, Κτήμα, Μετόχι, 1

5 Μοναστήρι, Ορεινό κτήμα, Ορεινός αμπελώνας, Πύργος, Επιλογή ή Επιλεγμένος. (Άρθρο 118 κα, 1α του κανονισμού 1234/2007). Ειδικές οινολογικές πρακτικές: Ο ερυθρός ξηρός ΠΟΠ ΝΕΜΕΑ παράγεται με την παραδοσιακή τεχνική για τους ερυθρούς οίνους της συγκεκριμένης περιοχής. Για την παρασκευή των ημίγλυκων ΠΟΠ ΝΕΜΕΑ η γλύκανση γίνεται 2 τουλάχιστον μήνες μετά την απολάσπωση και ακολουθούνται τα όρια και η προϋποθέσεις που αναφέρονται στον κανονισμό 606/2009 (Παρ.1Δ) Ο γλυκύς οίνος παράγεται με την προσθήκη αλκοόλης αμπελοοινικής προέλευσης ή αποστάγματος οίνου σε γλεύκος σταφυλών της συγκεκριμένης ποικιλίας. Οι παραγόμενοι οίνοι δύνανται να παλαιώσουν και να φέρουν τις ανάλογες ενδείξεις σύμφωνα με την Υ.Α / ΦΕΚ 818/Β/ Συγκεκριμένα οι ερυθροί οίνοι ΠΟΠ δύνανται να διατίθενται στη κατανάλωση μετά τους 6 πρώτους μήνες της αμπελουργικής περιόδου παραγωγής τους εκτός αν φέρουν μία από τις παρακάτω ενδείξεις: ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ ή ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ: Με τις ενδείξεις αυτές μπορούν να περιγράφονται οι ερυθροί ΠΟΠ που διατίθενται στην αγορά για κατανάλωση από τις 10 Δεκεμβρίου της αμπελουργικής περιόδου παραγωγής τους. Οι οίνοι με τις ανωτέρω ενδείξεις συνιστάται να διατίθενται στον καταναλωτή μέχρι το τέλος του πρώτου τετράμηνου του ημερολογιακού έτους που ακολουθεί την έναρξη της αμπελουργικής περιόδου παραγωγής του. Στην επισήμανση των οίνων αυτών αναγράφεται υποχρεωτικά το έτος συγκομιδής των σταφυλών παραγωγής του οίνου. ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ: Οι ερυθροί οίνοι ΠΟΠ μπορούν να περιγράφονται με τις ανωτέρω ενδείξεις εφόσον ο συνολικός χρόνος παλαίωσής τους υπερβαίνει τους 12 μήνες εκ των οποίων τουλάχιστον 6 μήνες σε δρύινα βαρέλια. Η παραπάνω ένδειξη μπορεί να συμπληρωθεί από τη φράση «για 6 μήνες». Οι ερυθροί οίνοι ΠΟΠ οι οποίοι έχουν παραμείνει σε δρύινα βαρέλια πάνω από 12 μήνες, δύνανται να φέρουν την ένδειξη: ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ ή ΠΑΛΑΙΩΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ. Η ένδειξη αυτή δύναται να συμπληρωθεί με τη φράση «για Χ μήνες ή έτη», όπου Χ 12,14,16,18, κ.ο.κ μήνες 1, 1½,2 κ.ο.κ έτη παλαίωσης στο βαρέλι. Οριοθετημένη περιοχή: Η αμπελουργική ζώνη της Νεμέας ευρίσκεται στη βόρειοανατολική πλευρά της Πελοποννήσου και περιλαμβάνει τις κοινότητες: 2

6 Αηδόνια, Αρχαίες Κλεωνές, Αρχαία Νεμέα, Ασπρόκαμπος, Γαλατάς, Δάφνη, Καστράκι, Κεφαλάρι, Κούτσι, Λεόντιο, Μποζικά, Νεμέα, Πετρί, Τιτάνη και Ψάρι που ανήκουν στο Νομό Κορινθίας και τις κοινότητες Γυμνό και Μαλανδρένι που ανήκουν στο Νομό Αργολίδας. Είναι αρκετά εκτεταμένη ζώνη αρχίζοντας από υψόμετρο 200 μέτρων και φθάνοντας μέχρι τα 850 μέτρα. Οι περισσότεροι αμπελώνες της περιοχής εκτείνονται σε πλαγιές. Το κλίμα της περιοχής είναι το τυπικό μεσογειακό κλίμα, με μέση ετήσια θερμοκρασία 17 C, και μέση ετήσια βροχόπτωση 750mm. Τα εδάφη των αμπελώνων είναι μέσης περιεκτικότητας σε οργανική ουσία, με μέτρια αλκαλικά ph, και με σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε ανθρακικό ασβέστιο. Μέγιστη απόδοση: 1200 kg/ στρέμμα ή kg/εκτάριο. Η μόρφωση των πρέμνων είναι κυπελλοειδής ή γραμμική, και το κλάδεμα που ακολουθείται είναι βραχύ (1 2 οφθαλμοί). Επιτρεπόμενες οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου: Ο οίνος ΠΟΠ ΝΕΜΕΑ παράγεται αποκλειστικά από την παλαιά γηγενή ποικιλία Αγιωργίτικο, η οποία μέχρι πριν λίγες δεκαετίες καλλιεργείτο αποκλειστικά στη περιοχή αυτή. Ως εκ τούτου είναι άμεσα συνδεδεμένο το όνομα της περιοχής με την ποικιλία, εξάλλου η ποικιλία Αγιωργίτικο παλαιότερα αναφέρονταν και σαν Μαύρο Νεμέας. Η ποικιλία Αγιωργίτικο θεωρείται από τις εκλεκτότερες ερυθρές ποικιλίες της Ελλάδας και έχει επιλεγεί ως «τοποποικιλία πρεσβευτής» της χώρας μας, σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο για την προώθηση του ελληνικού κρασιού. Δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή: Η αμπελοκαλλιέργεια ήταν ανεπτυγμένη στην περιοχή της Νεμέας ( Αρχαία Φλιασία ) από τους αρχαιοτάτους χρόνους όπου, όπως αναφέρουν τα ιστορικά κείμενα, παράγονταν εκλεκτός ερυθρός οίνος τουλάχιστον από το 2500 π.χ. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας στην περιοχή αυτή υπήρχε η κωμόπολη Άγιος Γεώργιος και γύρω από αυτήν εκτεταμένοι αμπελώνες από τους οποίους παράγονταν βαθύχρωμος ερυθρός οίνος, γνωστός ως «Αγιωργίτικος οίνος» φέροντας το όνομα της κωμόπολης. Από την περιοχή αυτή έλαβε και η ποικιλία το όνομα Αγιωργίτικο και το νεμεάτικο κρασί έγινε γνωστό πολύ πριν γεννηθεί ο ΠΟΠ Νεμέα. Μετά τη σύσταση του ελληνικού κράτους ο Άγιος Γεώργιος μετονομάσθηκε σε δήμο Νεμέας (περί το 1840) στον οποίο σήμερα ευρίσκονται τα αμπελουργικά διαμερίσματα που αποτελούν τη ζώνη της Νεμέας. Υπάρχει επομένως μια μακρά ιστορική παράδοση αιώνων που συνδέει τον οίνο ΠΟΠ Νεμέα με τη συγκεκριμένη περιοχή, δεδομένου ότι από την 3

7 αρχαιότητα μέχρι σήμερα χωρίς διακοπή, καλλιεργείται και οινοποιείται η ίδια εκλεκτή ερυθρά ποικιλία. Άλλες προϋποθέσεις: Για την παρασκευή του ξηρού και του ημίγλυκου ΠΟΠ Νεμέα η ελάχιστη φυσική περιεκτικότητα των σταφυλών σε σάκχαρα πρέπει να είναι 188 g/l. Αντίστοιχα για τη παρασκευή του γλυκού ΠΟΠ Νεμέα η ελάχιστη περιεκτικότητα του γλεύκους σε σάκχαρα πρέπει να είναι 221 g/l. Παραπομπή στις προδιαγραφές προϊόντος: Εθνική Νομοθεσία σχετική με τον ΠΟΠ ΝΕΜΕΑ: Β.Δ. 539/ /Α/ Υ.Α / /Β/ Π.Δ. 416/ /Α/ Π.Δ.457/ /Α/ Υ.Α / /Β/ Π.Δ.21/ /Α/ Υ.Α / /Β/ Υ.Α / /Β Υ.Α / /Β/ Έλεγχοι: Οι έλεγχοι των οίνων γίνονται σύμφωνα με τη κάτωθι νομοθεσία που αναφέρεται στη διαδικασία κατάταξης των οίνων, στις δηλώσεις παραγωγής, στα συνοδευτικά έγγραφα και στα βιβλία αποθήκης και τέλος στις ταινίες ελέγχου: Β.Δ. 423/ /Α/ Υ.Α /7815/ /Β/ Υ.Α /2962/ /Β/ Υ.Α /1445/ /Β/ Υ.Α / /Β/ Η διαδικασία που ακολουθείται είναι η κάτωθι: Για κάθε αμπελουργική περίοδο ο οίνος που έχει τις προϋποθέσεις για τη κατάταξή του ως ΠΟΠ πρέπει να υποβληθεί σε αναλυτικές και οργανοληπτικές εξετάσεις κατά το στάδιο της παραγωγής και πριν την διαδικασία κατάταξής του. Για τη πραγματοποίηση των αναλυτικών εξετάσεων ο παραγωγός του οίνου προβαίνει σε λήψη αντιπροσωπευτικού δείγματος και το αποστέλλει σε ένα 4

8 από τα εργαστήρια που είναι επιφορτισμένα με τη διεξαγωγή των επίσημων αναλύσεων στο τομέα του οίνου. Για τη πραγματοποίηση των οργανοληπτικών εξετάσεων ο παραγωγός του οίνου προβαίνει σε λήψη αντιπροσωπευτικού δείγματος και υποβάλλει έγγραφο αίτημα στη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης του τόπου παραγωγής προκειμένου να γίνει οργανοληπτική εξέταση και να πιστοποιηθεί αν ο εν λόγω οίνος έχει τα ενδεδειγμένα χαρακτηριστικά (χρώμα διαύγεια οσμή γεύση) που επιτρέπουν την κατάταξή του. Η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης συγκαλεί την επιτροπή οργανοληπτικών εξετάσεων προκειμένου να εξετάσει το δείγμα και να γνωμοδοτήσει για τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του οίνου. Ο παραγωγός του οίνου υποβάλλει στη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης του τόπου παραγωγής επίσημα αντίγραφα της δήλωσης παραγωγής ή συγκομιδής των σταφυλών, τα συνοδευτικά έγγραφα που αποδεικνύουν ότι ο οίνος έχει τις προϋποθέσεις που αφορούν το συγκεκριμένο οίνο ΠΟΠ στον οποίο προορίζεται να καταταχθεί καθώς και τα αποτελέσματα των αναλυτικών και οργανοληπτικών εξετάσεων του οίνου. Η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης του τόπου παραγωγής αξιολογεί τα στοιχεία που υποβάλλει ο παραγωγός και αποφασίζει αν ο οίνος θα καταταχθεί. Για τις ποσότητες του οίνου που κατατάσσονται η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης χορηγεί ανάλογο αριθμό ταινιών ελέγχου. 5