ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, SWD(2014) 16 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια κατά την περίοδο {COM(2014) 15 final} {SWD(2014) 15 final} EL EL

2 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια κατά την περίοδο ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ 1. Η ΕΕ βρίσκεται σε σωστή πορεία και ενδέχεται να υπερβεί τον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20 % μέχρι το Ωστόσο, 13 κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την εκπλήρωση των οικείων εθνικών στόχων για το 2020, στο πλαίσιο της απόφασης επιμερισμού των προσπαθειών. 1 Η οικονομική ύφεση και η ταχεία εισροή στην ΕΕ πιστωτικών μορίων εκτός ΕΕ έχουν δημιουργήσει πλεόνασμα περίπου 2 δισεκ. δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ (σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων) της ΕΕ 2. Αν δεν αντιμετωπιστεί, το πλεόνασμα αυτό θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ικανότητα του ΣΕΔΕ να παρέχει κίνητρα για επενδύσεις σε τεχνολογίες χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυξανόμενος είναι ο κίνδυνος να υπερισχύσουν οι αποκλίνουσες εθνικές προσεγγίσεις, με αρνητικές συνέπειες στην εσωτερική αγορά και στη σχέση κόστους/αποτελεσματικότητας. Δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής αποδεικτικά στοιχεία για διαρροή διοξειδίου του άνθρακα. Φαίνεται ότι τα υφιστάμενα μέτρα έχουν αποτρέψει επιτυχώς τη διαρροή διοξειδίου του άνθρακα, κυρίως η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων εκπομπής, αν και η μέχρι στιγμής εμπειρία δεν αρκεί για να συναχθούν οριστικά συμπεράσματα για το Η ΕΕ έχει επιτύχει τους ενδιάμεσους στόχους της για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, αλλά θα απαιτηθούν μεγαλύτερες προσπάθειες από τα κράτη μέλη για να επιτευχθεί ο στόχος του 20 % το Πολλά κράτη μέλη πρέπει επίσης να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την εκπλήρωση των οικείων εθνικών στόχων στο πλαίσιο της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ οι πρόσφατες εξελίξεις -π.χ. οι αναδρομικές τροποποιήσεις των καθεστώτων στήριξης- προκαλούν ανησυχία για το αν θα εκπληρωθεί ο συνολικός στόχος της ΕΕ. Η αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει συμβάλει στον περιορισμό, σε πολλές αγορές, των τιμών χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά αυτό δεν αντανακλάται ακόμη στις τιμές λιανικής, ούτε έχει μετουσιωθεί σε απτά οφέλη για τους καταναλωτές, εν μέρει επειδή το κόστος των καθεστώτων Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. έκθεση προόδου του 2013 για το Κιότο και τον στόχο του 2020 [COM(2013) 698]. Όπως τονίζεται στην έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, COM(2012) 652. Βλ. έκθεση της Επιτροπής με τίτλο «Έκθεση προόδου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», COM(2013) 175. EL 2 EL

3 στήριξης της ενέργειας από ΑΠΕ (που συχνά μετακυλίεται στους τελικούς καταναλωτές) υπερβαίνει σε πολλές αγορές τη μείωση των τιμών χονδρικής της ενέργειας από ΑΠΕ. Ταυτόχρονα, η μείωση των τιμών χονδρικής σε ορισμένες αγορές ασκεί πίεση στη συμβατική παραγωγή και στην επάρκεια της παραγωγής. Επιπλέον, τα διαφορετικά καθεστώτα στήριξης των κρατών μελών, που δίνουν έμφαση στην εθνική παραγωγή, αποτελούν σοβαρά εμπόδια για την περαιτέρω ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας 3. Όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, δεν είναι νομικά δεσμευτικός για τα κράτη μέλη ο στόχος του 2020 για εξοικονόμηση κατά 20 % της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ σε σύγκριση με τις προβλέψεις. Παρά ταύτα, έπειτα από περίοδο οικονομικής μεγέθυνσης, η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας έφθασε στο απόγειό της την περίοδο 2005/2006 και άρχισε να σημειώνει ελαφρά κάμψη από το 2007, εν μέρει εξαιτίας των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, αλλά και λόγω βελτίωσης της ενεργειακής έντασης. Μολονότι ο στόχος εξοικονόμησης ενέργειας κατά 20 % δεν είναι νομικά δεσμευτικός για τα κράτη μέλη, έχει δώσει σημαντική ώθηση στις προσπάθειες για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και της ενεργειακής έντασης και διευκόλυνε τη λήψη αυστηρών μέτρων, όπως η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση. Ωστόσο, αν παραμείνει στις τρέχουσες πολιτικές της, η ΕΕ ενδέχεται να μην επιτύχει τον στόχο του Η βαθμιαία ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας συνέβαλε στη συγκράτηση των τιμών χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην ΕΕ, αλλά την τελευταία δεκαετία έχουν αυξηθεί σημαντικά οι ονομαστικές και οι πραγματικές τιμές για πολλές επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Από την ανάλυση προκύπτει ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί αν δεν χαραχθούν νέες πολιτικές, εξ ου και η ανάγκη να περιοριστούν οι δυνητικές αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής και της ενεργειακής πολιτικής. 5. Οι εξελίξεις στις διεθνείς αγορές και η εκμετάλλευση των μη συμβατικών υδρογονανθράκων οδήγησε σε μεγαλύτερες αποκλίσεις των τιμών, κυρίως για το φυσικό αέριο, μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, όπου το σχιστολιθικό φυσικό αέριο καθίσταται όλο και σημαντικότερη πηγή ενέργειας και θεωρείται ότι επηρεάζει θετικά την ανταγωνιστική θέση της οικονομίας των ΗΠΑ. 6. Όπως είχε ήδη προβλεφθεί κατά την εκπόνηση και την έγκριση της δέσμης μέτρων με ορίζοντα το 2020, είναι σαφής η αλληλεπίδραση μεταξύ των πρωταρχικών στόχων. Σε γενικές γραμμές, τα μέτρα προώθησης της ενεργειακής απόδοσης και της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχουν θετικό αντίκτυπο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, και συμπληρώνουν τις ειδικές πολιτικές για το κλίμα, διότι καλύπτουν διάφορες ανεπάρκειες της αγοράς. Όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, είναι επίσης δυνατό να αναμένονται φθίνουσες τιμές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα του ΣΕΔΕ, αλλά το τρέχον πλεόνασμα δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από άλλους παράγοντες. Επιπλέον, τα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μπορούν καταρχήν να παρέχουν κίνητρα για την ανάπτυξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και για την εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά για να είναι σημαντικός ο αντίκτυπος θα χρειαστούν, για παράδειγμα υψηλότερα επίπεδα της τιμής που διαμορφώνει το ΣΕΔΕ από εκείνα που σημειώθηκαν κατά τα τελευταία έτη. Τέλος, η εξοικονόμηση ενέργειας συμβάλλει στην προσέγγιση του στόχου υψηλότερων μεριδίων ενέργειας από ΑΠΕ, επειδή ο στόχος αυτός μετριέται ως ποσοστό της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας, και τα μεγαλύτερα μερίδια αποδοτικής ενέργειας από ΑΠΕ μειώνουν την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ανεξάρτητα από το επίπεδο της τελικής κατανάλωσης, λόγω των χαμηλότερων απωλειών κατά την ενεργειακή μετατροπή. 7. Οι σημερινές πολιτικές δεν αρκούν για να επιτευχθεί ο μακροπρόθεσμος στόχος της ΕΕ για το κλίμα, αφού οι ανεπτυγμένες χώρες οφείλουν να μειώσουν συλλογικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 κατά % σε σχέση με το Στο πλαίσιο EL 3 EL

4 των διεθνών διαπραγματεύσεων για το κλίμα, η ΕΕ πρέπει να διατυπώσει τη θέση της και να γνωστοποιήσει το επίπεδο φιλοδοξίας της, πριν από τη διάσκεψη της UNFCCC (Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές) που θα πραγματοποιηθεί το 2015 στο Παρίσι. 8. Η μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ παραμένει προβληματική εξαιτίας της συνεχιζόμενης εξάρτησής της από τις εισαγωγές ενέργειας από περιοχές ενίοτε πολιτικά ασταθείς, και της χρήσης ορυκτών καυσίμων, τα οποία, μακροπρόθεσμα, δεν θα συμβαδίζουν με τους κλιματικούς και ενεργειακούς στόχους της ΕΕ. Η βαθμιαία εξάντληση των πόρων συμβατικών ορυκτών καυσίμων της ΕΕ μαζί με την αναμενόμενη συνέχιση των υψηλών και ασταθών τιμών εισαγωγών ορυκτών καυσίμων ασκεί πίεση σε ορισμένους τομείς της βιομηχανίας της ΕΕ. 9. Το ενεργειακό σύστημα της ΕΕ χρειάζεται σημαντικές επενδύσεις στις ενεργειακές υποδομές και στην ηλεκτροπαραγωγή προκειμένου να διασφαλιστεί η μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα και η αειφορία του. Οι βραχυπρόθεσμα χρηματοδοτούμενες υποδομές θα εξακολουθήσουν να υφίστανται το 2030 και εντεύθεν. Υπάρχουν άλλα, μη οικονομικά, εμπόδια, καθώς και ανεπάρκειες της αγοράς, π.χ. όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές και την ενεργειακή απόδοση. Χρειάζεται επειγόντως σαφές και συνεκτικό πλαίσιο που θα εξασφαλίσει την προβλεψιμότητα και θα μειώσει τον κανονιστικό κίνδυνο. 10. Οι τρέχουσες πολιτικές με στόχο την επίτευξη περισσότερο βιώσιμης οικονομίας και πιο αειφόρου ενεργειακού συστήματος, που ενδέχεται μακροπρόθεσμα να μειώσουν το κόστος και να αποτρέψουν τις ζημίες, αναμένεται να επιφέρουν βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες αυξήσεις του κόστους, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες σχετικά με τη δυνατότητα των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στο κόστος της ενέργειας και σχετικά με την ανταγωνιστικότητα των ενεργειακών τιμών στην ΕΕ. Οι μελλοντικές πολιτικές θα πρέπει να περιορίσουν αυτές τις ανησυχίες. 11. Οι κλιματικοί και ενεργειακοί στόχοι της ΕΕ για την περίοδο μετά το 2020 δεν είναι αρκούντως σαφείς, και δεν υφίσταται πλήρες κανονιστικό πλαίσιο που να εξασφαλίζει ότι η μετεξέλιξη προς ενεργειακό σύστημα και οικονομία ανταγωνιστική, ασφαλή και αειφόρο θα συμβαδίζει με τους μακροπρόθεσμους στόχους. Ελλείψει τέτοιων στόχων και κανονιστικού πλαισίου, δεν αναμένεται, σύμφωνα με τις σημερινές προβλέψεις, οι αγορές ενέργειας και οι επενδυτικές αποφάσεις που λαμβάνονται σε εμπορική βάση να οδηγήσουν στην αναγκαία μετάβαση. 12. Ως εκ τούτου, σκοπός της παρούσας πρωτοβουλίας είναι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της έλλειψης στόχων ή καθορισμένου πλαισίου πολιτικής που θα κατευθύνει την κλιματική και την ενεργειακή πολιτική με χρονικό ορίζοντα το ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ 13. Η κλιματική αλλαγή αποτελεί διασυνοριακό πρόβλημα. Απαιτείται συντονισμός της δράσης για το κλίμα τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα άρθρα 191 έως 193 της ΣΛΕΕ επιβεβαιώνουν και αποσαφηνίζουν περαιτέρω τις αρμοδιότητες της ΕΕ στον τομέα της κλιματικής αλλαγής. Οι πολιτικές αφορούν συχνά την εσωτερική αγορά, ενώ η απαιτούμενη υποδομή έχει συχνά ευρωπαϊκή διάσταση. 14. Στον τομέα της ενέργειας, τα κράτη μέλη αλληλοεξαρτώνται όλο και περισσότερο για να εξασφαλίσουν ασφαλή, αειφόρο και ανταγωνιστική πρόσβαση στην ενέργεια. Εξάλλου, αν τα κράτη μέλη συνεργαστούν, το κόστος μετασχηματισμού του ενεργειακού συστήματος θα είναι χαμηλότερο. Επιπλέον, στο άρθρο 194 ΣΛΕΕ ορίζεται το δικαίωμα της ΕΕ να λαμβάνει μέτρα στον τομέα της ενέργειας. Ασφαλώς, τα κράτη μέλη θα εξακολουθήσουν να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτό το πλαίσιο, ενώ η ευθύνη για τη συνέχιση της προόδου έως το 2030 είναι επιμερισμένη, όπως προβλέπεται π.χ. στη EL 4 EL

5 δέσμη μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το Κάθε μελλοντική δράση της ΕΕ θα πληροί τις διατάξεις των άρθρων 191 έως 194 της ΣΛΕΕ. 3. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ 15. Η πολιτική πρωτοβουλία την οποία υποστηρίζει η παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων αποτελεί μόνο το πρώτο βήμα προς μια ολοκληρωμένη και διεξοδική λύση στις ενεργειακές και κλιματικές προκλήσεις με χρονικό ορίζοντα το Η πρωτοβουλία καθεαυτή εστιάζεται στους πρωταρχικούς στόχους του πλαισίου για το 2030, καθώς και σε ορισμένες βασικές πτυχές εφαρμογής, ιδίως στους στόχους για το κλίμα και την ενέργεια με προοπτική το 2030 και την αλληλεπίδρασή τους, προτείνοντας παράλληλα τη γενική κατεύθυνση εξέλιξης της πολιτικής εντός αυτού του πλαισίου. Στη βάση αυτή, οι επιλογές πολιτικής που αξιολογούνται στην παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων επικεντρώνονται στον καθορισμό των στόχων και, σε μικρότερο βαθμό, σε άλλα μέσα διασφάλισης της προόδου για την αντιμετώπιση των ανωτέρω προκλήσεων. 16. Οι επιχειρησιακοί στόχοι πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το 2030 είναι οι ακόλουθοι: Να προταθούν συνεκτικοί πρωταρχικοί στόχοι για το κλίμα και την ενέργεια σε επίπεδο ΕΕ που θα κατευθύνουν την κλιματική και ενεργειακή πολιτική με προοπτική το Να προταθούν βασικοί δείκτες για την ανταγωνιστικότητα του ενεργειακού συστήματος και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, που να συνδέονται ενδεχομένως με φιλόδοξους στόχους, με σκοπό την παρακολούθηση της επιτελούμενης προόδου και τη διαμόρφωση σαφούς βάσης για τη λήψη πολιτικών μέτρων. Να προταθεί ο γενικός προσανατολισμός των μελλοντικών συγκεκριμένων πολιτικών που είναι αναγκαίες για την επίτευξη των στόχων του ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ Επιλογές πολιτικής σχετικά με τους πρωταρχικούς στόχους και τα γενικά μέτρα 17. Αφετηρία της ανάλυσης είναι το σενάριο αναφοράς που εκπονήθηκε προσφάτως. Το σενάριο αυτό προϋποθέτει την πλήρη υλοποίηση των μέτρων που έχουν ήδη εγκριθεί στα οποία συγκαταλέγεται η επίτευξη των στόχων του 2020 για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, και η εφαρμογή της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση - τα οποία θα εξασφαλίσουν σημαντική εξοικονόμηση έως το 2020, αλλά και αργότερα, με σταδιακή όμως μείωση μετά το Η υφιστάμενη γραμμική μείωση του ανώτατου ορίου του ΣΕΔΕ θα παραμείνει αμετάβλητη και θα συνεχιστεί και πέραν του Σύμφωνα με το νέο σενάριο αναφοράς για το 2030, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ θα μειωθούν κατά 32 % σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, το ποσοστό ενέργειας από ΑΠΕ θα ανέλθει στο 24% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, και η εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε 21 % σε σύγκριση με το βασικό σενάριο για το 2030 (βασικό σενάριο PRIMES 2007). 18. Το σενάριο αναφοράς δείχνει ότι η πλήρης εφαρμογή των υφιστάμενων κλιματικών και ενεργειακών στόχων και πολιτικών της Ένωσης είναι αποτελεσματική για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και συμβάλλει στη βελτίωση της ασφάλειας του εφοδιασμού, ενώ επηρεάζει το κόστος του ενεργειακού συστήματος και τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, από την ανάλυση προκύπτει ότι οι εξελίξεις βάσει του EL 5 EL

6 σεναρίου αναφοράς θα επιφέρουν ήδη αυξήσεις των τιμών του ΣΕΔΕ, του κόστους του ενεργειακού συστήματος και των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. 19. Σύμφωνα με το σενάριο αναφοράς, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας την περίοδο θα αυξηθούν κατά 31 % και το κόστος του ενεργειακού συστήματος κατά 34 % σε πραγματικές τιμές. Εκφραζόμενη ως λόγος του κόστους του ενεργειακού συστήματος προς ΑΕΠ, η αύξηση αντιστοιχεί σε 2 εκατοστιαίες μονάδες κατά την περίοδο , αλλά περιορίζεται σε 1,3 % καθ όλη τη διάρκεια της περιόδου Καθοριστικοί παράγοντες είναι οι επιπτώσεις της αύξησης των τιμών εισαγωγών όλων των ορυκτών καυσίμων κατά 40 %, η τεράστια ανάγκη για επενδύσεις σε έργα υποδομής ώστε να αντικατασταθεί απαρχαιωμένη δυναμικότητα παραγωγής και να επεκταθούν τα δίκτυα, καθώς και οι συμφωνηθείσες πολιτικές για την επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων που έχουν καθοριστεί στη δέσμη μέτρων. Οι αυξημένες ανάγκες επενδύσεων εξηγούν περίπου το 60 % της αύξησης του συνολικού κόστους του ενεργειακού συστήματος μέχρι το 2020, ενώ η υπόλοιπη αύξηση αποδίδεται στην αύξηση της τιμής των καυσίμων. 20. Οι κύριες επιλογές που επιτρέπουν τον συνδυασμό των πρωταρχικών στόχων είναι οι εξής: 1. Ένας μόνο στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG), που θα περιλαμβάνει στοιχεία των μέτρων στήριξης της ενέργειας από ΑΠΕ και της ενεργειακής απόδοσης. 2. Στόχος για τις GHG σε συνδυασμό με συγκεκριμένα (συμπληρωματικά σε σχέση με το σενάριο αναφοράς) μέτρα ενεργειακής απόδοσης και στοιχεία των μέτρων στήριξης της ενέργειας από ΑΠΕ. 3. Στόχος για τις GHG σε συνδυασμό με προκαθορισμένο στόχο στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών και συγκεκριμένα συμπληρωματικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης. Για καθεμία από τις επιλογές αυτές, εξετάζονται επιμέρους επιλογές, κατά περίπτωση: A. Στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από 35 έως 45 % (σε σύγκριση με τα επίπεδα εκπομπών του 1990). B. Προκαθορισμένοι στόχοι στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από 30 έως 35 % (ή μη προκαθορισμένος στόχος) της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Γ. Διαφορετικά επίπεδα φιλοδοξίας (μετριοπαθές, φιλόδοξο και πολύ φιλόδοξο) για τις πολιτικές ενεργειακής απόδοσης (επιπλέον εκείνων που ήδη προβλέπονται στο σενάριο αναφοράς). 21. Για την αξιολόγηση των επιλογών αυτών, έχουν εξεταστεί πολλά σενάρια που συνδυάζουν στόχους και επίπεδα φιλοδοξίας από αυτά προκρίθηκαν 7 για λεπτομερέστερη ανάλυση, που παρατίθενται στον πίνακα 1 κατωτέρω. 22. Τα σενάρια καταρτίστηκαν με βάση τις ίδιες συνθήκες που ισχύουν για το σενάριο αναφοράς (αναφέρονται ως συνθήκες του σεναρίου αναφοράς ή ) ή με βάση «ευνοϊκές συνθήκες». Οι τελευταίες αναφέρονται σε ορισμένες παραδοχές που αφορούν π.χ. την ανάπτυξη της ενεργειακής υποδομής, την Ε&Α και την καινοτομία, την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές (και ιδίως όσον αφορά τον εξηλεκτρισμό) των μεταφορών και την αποδοχή από το κοινό [π.χ. της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS)], για τις οποίες θα προαπαιτηθεί ο έγκαιρος συντονισμός της αγοράς ορισμένων τεχνολογιών και οι οποίες είναι αναγκαίες για την πραγματοποίηση αυτού του μακροπρόθεσμου μετασχηματισμού σε μια οικονομία EL 6 EL

7 χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Αυτές οι ευνοϊκές συνθήκες επηρεάζουν ιδιαίτερα τις αλλαγές του ενεργειακού συστήματος μετά το 2030, αλλά θα αρχίσουν να έχουν κάποιες συνέπειες και πριν από το 2030, ενώ ορισμένες επενδύσεις, π.χ. σε υποδομές, πρέπει να πραγματοποιηθούν πριν από το 2030 ώστε να υλοποιηθούν οι εν λόγω ευνοϊκές συνθήκες. Όλα τα σενάρια που επιτυγχάνουν μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της τάξης του 40 % και άνω συνεπάγονται αύξηση του ετήσιου συντελεστή μείωσης του ΣΕΔΕ μετά το Πίνακας 1: Σενάρια αξιολόγησης των κυριότερων επιλογών πολιτικής όσον αφορά τους στόχους Σενάριο GHG 2030 ως προς το 1990 Εν. ΑΠΕ 2030 (% τελική κατανάλωση ενέργειας) Eν.Aπ (μεταβολή έναντι προβλέψεων ) Σενάριο αναφοράς -32,4% 24,4% -21,0% Συνθήκες σεναρίου αναφοράς Κανένας GHG35/Eν.Aπ. -35% προκαθορισμένος στόχος (25,5%) GHG37-37% GHG40-40% GHG40-40% GHG40/Eν.Aπ. -40% Κανένας προκαθορισμένος στόχος (24,7%) Κανένας προκαθορισμένος στόχος (25,5%) Ευνοϊκές συνθήκες Κανένας προκαθορισμένος στόχος (26,5%) Κανένας προκαθορισμένος στόχος (26,4%) GHG40/Εν.Απ./Εν.ΑΠΕ30-40% 30% GHG45/Eν.Απ./Εν.ΑΠΕ35-45% 35% Κανένας προκαθορισμένος στόχος (-24,4%) Κανένας προκαθορισμένος στόχος (-22,9%) Κανένας προκαθορισμένος στόχος (-24,4%) Κανένας προκαθορισμένος στόχος (-25,1%) Κανένας προκαθορισμένος στόχος (-29,3%) Κανένας προκαθορισμένος στόχος (-30,1%) Κανένας προκαθορισμένος στόχος (-33,7%) Άλλοι στόχοι και δείκτες 23. Οι απαντήσεις στη δημόσια διαβούλευση καθιστούν σαφές ότι πολλοί ενδιαφερόμενοι θεωρούν ότι οι στόχοι και οι σκοποί που αφορούν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τα μερίδια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση ενδεχομένως αρκούν για να εξασφαλιστεί πρόοδος προς περιβαλλοντικά αειφόρο ενεργειακό σύστημα, αλλά όχι όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της, και ότι θα πρέπει, συνεπώς, να καθοριστούν άλλοι στόχοι ή δείκτες γι αυτούς τους τομείς. 24. Εν προκειμένω προβλέπονται τρεις κύριες επιλογές: 4 Η ίδια παράμετρος που χρησιμοποιείται για τον στόχο εξοικονόμησης ενέργειας EL 7 EL

8 Δεν καθορίζεται κανένας από τους ανωτέρω στόχους ή δείκτες. Καθορίζονται για το 2030 άλλοι στόχοι για άλλες πτυχές της ανταγωνιστικότητας και της ασφάλειας εφοδιασμού, και αντιμετωπίζονται ακριβώς όπως οι δυνητικοί στόχοι για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τις ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση. Δεν τίθενται άλλοι στόχοι, αλλά καθορίζονται σχετικοί δείκτες για την παρακολούθηση της επιτελούμενης προόδου και τη συγκρότηση βάση γνώσεων για τη λήψη μέτρων, οι οποίοι ενδεχομένως συνδέονται με φιλόδοξους στόχους με χρονικό ορίζοντα το Αλληλεπίδραση με τις διεθνείς πολιτικές για το κλίμα 25. Αναλύθηκε σειρά στρατηγικών επιλογών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα ήταν δυνατό να ενσωματωθούν στο πλαίσιο του 2030 οι εξελίξεις σχετικά με τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας, ιδίως στους ακόλουθους τομείς: Συνέχιση των μέτρων σχετικά με τον κίνδυνο διαρροής διοξειδίου του άνθρακα Ενδεχόμενη έγκριση πιο φιλόδοξου στόχου σε περίπτωση διεθνούς συμφωνίας (εξετάστηκαν δύο επιλογές: αύξηση από 35% σε 45%, και αύξηση από 40% σε 50%) Ο ρόλος των διεθνών πιστωτικών μορίων στο συνολικό πλαίσιο Διαρθρωτικά μέτρα για το ΣΕΔΕ 26. Όσον αφορά τα διαρθρωτικά μέτρα για το ΣΕΔΕ, στην παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων εξετάζονται δύο επιλογές πολιτικής για την περίοδο μετά το 2020: (1) αναθεώρηση του ετήσιου συντελεστή μείωσης και (2) πρόσβαση σε διεθνή πιστωτικά μόρια. Επιπλέον, ως παράρτημα προσαρτάται ποιοτική αξιολόγηση της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής του ΣΕΔΕ. Όλα τα σενάρια πολιτικής που αναλύθηκαν διεξοδικά και συνεπάγονται μειώσεις τουλάχιστον 40 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το 2030 περιλαμβάνουν αύξηση του ετήσιου συντελεστή γραμμικής μείωσης στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ. Εκπονήθηκε ιδιαίτερη εκτίμηση των επιπτώσεων που θα είχε η επιλογή σύστασης αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς ή η μόνιμη ανάκληση ορισμένων δικαιωμάτων. Συνεκτίμηση της χρήσης της γης, της αλλαγής χρήσης της γης και της δασοκομίας 27. Οι εκπομπές και οι απορροφήσεις CO 2 από τον τομέα αυτόν δεν περιλαμβάνονται ούτε στους στόχους μείωσης που τίθενται στην τρέχουσα απόφαση επιμερισμού των προσπαθειών, η οποία διέπει τους τομείς που δεν καλύπτονται από το ΣΕΔΕ, ούτε στο ΣΕΔΕ. Πρέπει να εξεταστεί πώς μπορεί να ενσωματωθεί ο τομέας αυτός στο πλαίσιο για το Υλοποίηση δυνητικών στόχων για την ενέργεια από ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση 28. Έως ότου επιτευχθεί συμφωνία για συγκεκριμένο στόχο, οι κύριες επιλογές για μια γενική προσέγγιση προς επίτευξη ενός στόχου για την ενέργεια από ΑΠΕ αξιολογούνται με περισσότερο οριζόντιο τρόπο. Σε αυτές τις επιλογές συγκαταλέγονται: η συνέχιση της εφαρμογής ειδικών ανά κράτος μέλος στόχων και καθεστώτων στήριξης, η συνέχιση της εφαρμογής ειδικών ανά κράτος μέλος στόχων και καθεστώτων στήριξης, αλλά με μη διακριτική μεταχείριση από τα εθνικά καθεστώτα στήριξης της ενέργειας από ΑΠΕ που προέρχεται από άλλα κράτη μέλη ή με EL 8 EL

9 στενό συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών, πιθανώς υπό τον όρο να υπάρχει επαρκής δυναμικότητα μεταφοράς μεταξύ των εμπλεκόμενων κρατών μελών, και ο σταδιακός εξευρωπαϊσμός της προσέγγισης που ακολουθείται για την εξασφάλιση προόδου όσο αφορά τη επίτευξη στόχου για το Εν αναμονή της προγραμματισμένης για το 2014 επανεξέτασης την προσέγγισης για την ενεργειακή απόδοση/εξοικονόμηση με προοπτική το 2020, η παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων δεν προσδιορίζει ούτε αξιολογεί λεπτομερώς ενδεχόμενες προσεγγίσεις σχετικά με την εφαρμογή. Εντούτοις, σε διάφορες επιλογές που εξετάστηκαν περιλαμβάνονται ειδικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης, των οποίων η συμβολή και ο αντίκτυπος ενσωματώνονται στο ευρύτερο πλαίσιο. 5. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 5.1. Επιπτώσεις που αφορούν τις επιλογές για στόχους και μέτρα 30. Όλες οι αριθμητικές τιμές στο τμήμα 5 αφορούν το 2030, εάν δεν αναφέρεται διαφορετικά (η πλήρης αξιολόγηση των επιπτώσεων περιλαμβάνει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις επιπτώσεις με προοπτική το Βλ. επίσης έγγραφα με τίτλους «Χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050» και «Ενεργειακός χάρτης πορείας για το 2050»). Περιβαλλοντικές επιπτώσεις 31. Σε σύγκριση με το 2005, η μείωση των εκπομπών στους τομείς εντός ΣΕΔΕ παραμένει ανώτερη της μείωσης στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ: για το 2030 κυμαίνεται από 37% έως 49% στους τομείς εντός ΣΕΔΕ και από 26% έως 35% στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ. Σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς, το οποίο προβλέπει μεγαλύτερες μειώσεις στους τομείς εντός ΣΕΔΕ, μειώνονται περισσότερο οι εκπομπές στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ. 32. Στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας (συμπεριλαμβανομένων της τηλεθέρμανσης και της συνδυασμένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας-θερμότητας, ΣΠΗΘ), στον οποίο τα ποσοστά μείωσης κυμαίνονται από 48% έως 66% σε σύγκριση με το 2005, προβλέπεται να επιτευχθούν οι μεγαλύτερες μειώσεις εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, πράγμα που αντικατοπτρίζει τις δυνατότητες οικονομικά αποδοτικού μετριασμού που υπάρχουν στον τομέα αυτό. Για τις εκπομπές του τομέα των μεταφορών και τις εκπομπές αερίων πλην του CO 2 στον τομέα της γεωργίας αναμένεται η μικρότερη μείωση σε σύγκριση με το 2005: στις μεταφορές η μείωση κυμαίνεται από 12% έως 20% σε σύγκριση με το 2005, ενώ στη γεωργία για τις εκπομπές αερίων πλην του CO 2 αναμένεται μείωση από 13% έως 28%. Κατά την κατάρτιση του πλαισίου για το 2030, πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την εκτίμηση των δυνατοτήτων που παρουσιάζουν οι επιλογές μετριασμού των επιπτώσεων και η πρακτική υλοποίηση σε επίπεδο πολιτικής. 33. Με σχετικά εντονότερη εστίαση στις πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση, αναμένεται, ανεξαρτήτως του επιπέδου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, να εμφανίσουν μεγαλύτερη μείωση στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ σε σχέση με τους τομείς εντός ΣΕΔΕ. Αντιθέτως, με υψηλό επίπεδο ενέργειας από ΑΠΕ, οι μειώσεις αυξάνονται περισσότερο στους τομείς εντός ΣΕΔΕ και λιγότερο στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ. 34. Οι μεγαλύτερες δυνατότητες μείωσης των εκπομπών αερίων πλην του CO 2 έως το έτος 2030 αναμένονται στους μη γεωργικούς τομείς, ενώ σημαντικό μέρος των εν λόγω μειώσεων επιτυγχάνεται ήδη με το σενάριο αναφοράς. 35. Οι εκπομπές και απορροφήσεις CO 2 που συνδέονται με τη χρήση γης, την αλλαγή της χρήσης γης και τη δασοκομία («LULUCF») αποτελούν προς το παρόν καθαρή EL 9 EL

10 καταβόθρα, η οποία ωστόσο μειώνεται σταδιακά. Συνολικά, είναι περιορισμένες οι επιπτώσεις που θα έχει στην καταβόθρα αυτή η αυξημένη παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας από ΑΠΕ (και συνεπώς η αύξηση της ζήτησης βιοενέργειας) στον βαθμό που η αυξημένη ζήτηση βιοενέργειας ικανοποιηθεί κυρίως μέσω αύξησης της χρήσης πολυετών ενεργειακών καλλιεργειών. Τούτο θα προϋπέθετε, ωστόσο, σημαντική επέκταση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή βιοενέργειας, κατά περίπου 10% σε σύγκριση με το Αντιθέτως, εάν η αυξημένη ζήτηση καλυφθεί με αύξηση των εισαγωγών ή με υψηλότερα ποσοστά συγκομιδής δασικής ξυλείας, ενδέχεται να είναι εντονότερες οι αρνητικές επιπτώσεις στην καταβόθρα αυτή, είτε άμεσα είτε έμμεσα, λόγω των έμμεσων αλλαγών στη χρήση της γης. Στην περίπτωση αυτή, ο ενδεχόμενος αντίκτυπος στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα εξαρτιόταν εν μέρει και από τις καλλιέργειες που χρησιμοποιούνται, από τις καλλιεργητικές πρακτικές, καθώς και από τις αλλαγές στη χρήση της γης εκτός Ευρώπης, ζήτημα που θα πρέπει να αναλυθεί ενδελεχέστερα. 36. Η μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων έχει ως αποτέλεσμα σημαντική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η μείωση της θνησιμότητας μπορεί επίσης να αποτιμηθεί από οικονομικής άποψης η μείωση των βλαβερών συνεπειών στην υγεία λόγω της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εκτιμάται σε 2,9 έως 35,5 δισεκ. ευρώ, αναλόγως του σεναρίου που θα επιλεγεί και των παραδοχών για την «αξία των απολεσθέντων ετών ζωής». Η αλλαγή του ενεργειακού μείγματος και ο περιορισμός των εκπομπών από την άποψη της ατμοσφαιρικών ρύπων, έχουν ως αποτέλεσμα χαμηλότερο κόστος για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κατά 0,9 δισεκ. ευρώ έως 7 δισεκ. ευρώ ετησίως. Τα σενάρια με φιλόδοξα μέτρα ενεργειακής απόδοσης και φιλόδοξους στόχους για την ενέργεια από ΑΠΕ έχουν πολύ σημαντικότερες θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία, ιδίως όσον αφορά τις μειώσεις των σωματιδίων και των οξειδίων του αζώτου. Επιπτώσεις στο ενεργειακό σύστημα (συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών επιπτώσεων) 37. Αν επιδιωχθεί μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% εντός της ΕΕ, σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς, το πρόσθετο κόστος του ενεργειακού συστήματος για την προσαρμογή του ενεργειακού συστήματος θα περιοριζόταν στο 0,15-0,54 % του ΑΕΠ 5 το Το κόστος αυτό δεν συνεπάγεται μείωση του ΑΕΠ σε σύγκριση με ό,τι θα συνέβαινε σε διαφορετική περίπτωση, αλλά αντιστοιχεί στο αυξημένο κόστος για όλους τους τελικούς καταναλωτές (βιομηχανία, καταναλωτές, χρήστες των μεταφορών), λόγω της μεταβολής των επενδυτικών πρακτικών και της σχετικής εξοικονόμησης καυσίμων για την παροχή των απαιτούμενων ενεργειακών υπηρεσιών. Το πρόσθετο κόστος είναι χαμηλότερο βάσει των σεναρίων που έχουν ως αποτέλεσμα μειώσεις των αερίων του θερμοκηπίου κατά 35% ή 37% το 2030 (0,03%-0,13%) και υψηλότερο (0,84%) βάσει του σεναρίου που συνδυάζει μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 45%, ενέργεια από ΑΠΕ 35% και δραστικές πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση. Αναλόγως του εκάστοτε σεναρίου, αυτές οι προγνώσεις κόστους βασίζονται σε διαφορετικό βαθμό σε οικονομικά αποδοτικές προσεγγίσεις επιπέδου ΕΕ για μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, εξάπλωση της ενέργειας από ΑΠΕ και βελτιώσεις της ενεργειακής 5 Το εύρος των ποσοστών αυτών αντιστοιχεί στα διαφορετικά σενάρια όσον αφορά τον στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40%, με ή χωρίς ευνοϊκές συνθήκες, με ή χωρίς πρόσθετους στόχους για τις ΑΠΕ, φιλόδοξες πολιτικές απόδοσης. Σε αυτό δεν συνυπολογίζεται το κόστος της ανεπιτυχούς αξιοποίησης και δημοπράτησης. EL 10 EL

11 απόδοσης, με αποτέλεσμα το κόστος να υποεκτιμάται σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί στην πραγματικότητα το αναμενόμενο επίπεδο απόδοσης του κόστους. 38. Οι επιπτώσεις στο κόστος είναι λιγότερο σημαντικές στα σενάρια που δεν περιλαμβάνουν πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση και στόχους για την ενέργεια από ΑΠΕ που υπερβαίνουν όσα αναμένεται να επιτευχθούν βάσει σεναρίων με έναν μόνο στόχο για τα αέρια του θερμοκηπίου. 39. Τούτου λεχθέντος, σκοπός των σεναρίων που βασίζονται σε συγκεκριμένα μέτρα ενεργειακής απόδοσης είναι ν αποτυπώσουν την ανάγκη για συγκεκριμένες πολιτικές οι οποίες καταργούν τους φραγμούς για την ενεργειακή απόδοση που προκαλούνται από τις αδυναμίες της αγοράς, τον διχασμό των κινήτρων και την ελλιπή ενημέρωση των παραγόντων της αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, αν χρησιμοποιηθούν αριθμητικοί στόχοι για το CO 2, την ενέργεια από ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση, αντί για συγκεκριμένες πολιτικές, ενδέχεται να υποεκτιμηθεί το κόστος για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί, εκτός εάν καταστεί δυνατόν να επιτευχθεί στην πράξη η θεωρητική βελτιστοποίηση του κόστους. 40. Όσον αφορά τις επενδύσεις και τις εξοικονομήσεις κόστους των καυσίμων, όλα τα σενάρια συνεπάγονται αύξηση των επενδύσεων κεφαλαίου (που υπερβαίνουν τις επενδύσεις κεφαλαίου σύμφωνα με το σενάριο αναφοράς, κατά μέσον όρο 17 έως 93 δισεκ. ευρώ ετησίως την περίοδο ), καθώς και αυξανόμενες εξοικονομήσεις στην αγορά ενέργειας (σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς, κατά 8 έως 34 δισεκ. ευρώ κατά μέσο όρο μεταξύ 2011 και 2030). Η αύξηση των επενδύσεων σε πιο αποδοτικές τεχνολογίες και σε τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών είναι αισθητή σε όλους τους τομείς, ιδιαίτερα μάλιστα στον τομέα των κτηρίων. Οι ανάγκες για πρόσθετες επενδύσεις είναι μεγαλύτερες στα σενάρια με φιλόδοξες πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση και φιλόδοξους στόχους για την ενέργεια από ΑΠΕ. Οι εξοικονομήσεις καυσίμων είναι μεγαλύτερες στα σενάρια με φιλόδοξες πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση. 41. Με όλες τις επιλογές πολιτικής, η ενεργειακή απόδοση της ΕΕ θα βελτιωνόταν ουσιαστικά, παρέχοντας επίσης οφέλη ως προς την ενεργειακή ασφάλεια, ιδίως λόγω της μείωσης τόσο της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων όσο και των εισαγωγών. Όλα τα σενάρια έχουν ευεργετικές επιπτώσεις έως το 2030 στους βασικούς δείκτες για την ενεργειακή ασφάλεια, π.χ. στη συνολική πρωτογενή κατανάλωση (από -2% έως -15%), στην τελική ενέργεια και στις καθαρές εισαγωγές ενέργειας (από -2% έως -19%). Οι θετικές επιπτώσεις είναι περισσότερο σημαντικές στα σενάρια με φιλόδοξες πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση και με φιλόδοξους στόχους για την ενέργεια από ΑΠΕ. 42. Οι μεταβολές της μέσης τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας το 2030 κυμαίνονται από -1,1% έως +11,3% σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς. Οι χαμηλότερες τιμές αναμένονται με το σενάριο που συνδυάζει στόχο για μείωση κατά 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με φιλόδοξα μέτρα ενεργειακής απόδοσης. Με όλα τα σενάρια που έχουν ως αποτέλεσμα μείωση κατά 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αναμένονται σχετικά μικρές αυξήσεις των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς. 43. Με όλα τα σενάρια, οι τιμές ΣΕΔΕ παραμένουν πολύ χαμηλές μέχρι το 2020 τουλάχιστον, πράγμα που αντανακλά την ύπαρξη μεγάλου πλεονάσματος δικαιωμάτων στην αγορά, καθώς και τις διαρκείς μειώσεις των εκπομπών ως αποτέλεσμα μέτρων πολιτικής όπως αυτά που θεσπίζονται με την οδηγία για την ενέργεια από ΑΠΕ και με την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση. Σε αντίθεση με τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, οι διαφορές μεταξύ των σεναρίων πολιτικής είναι ιδιαίτερα εμφανείς όσον αφορά την τιμή ΣΕΔΕ, η οποία προβλέπεται ότι το 2030 θα κυμαίνεται από 11 έως 53 ευρώ ανά δικαίωμα εκπομπής, αναλόγως του σεναρίου: τα σενάρια με φιλόδοξες πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση και στόχους για την ενέργεια από ΑΠΕ καταλήγουν στην χαμηλότερη τιμή EL 11 EL

12 ΣΕΔΕ, ενώ στην υψηλότερη τιμή ΣΕΔΕ καταλήγει το σενάριο με έναν στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και καθορισμό των τιμών των εκπομπών CO 2. Μακροοικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις (ΑΕΠ, απασχόληση, προσιτές τιμές ενέργειας) 44. Οι επιπτώσεις στο ΑΕΠ το 2030 εκτιμήθηκαν, αφενός, με το σενάριο μείωσης κατά 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και αφετέρου, εφόσον είναι διαθέσιμα και κατάλληλα, με σενάρια με ρητά μέτρα πολιτικής για την ενεργειακή απόδοση και στόχους για την ενέργεια από ΑΠΕ. Η εκτίμηση αυτή βασίζεται στην παραδοχή ότι τρίτες χώρες δεν θα λάβουν μέτρα πέραν των δεσμεύσεων που έχουν ήδη αναλάβει βάσει της σύμβασης-πλαισίου των ΗΕ για τις κλιματικές μεταβολές («UNFCCC»). 45. Με το εργαλείο μοντελοποίησης GEM E3, έως το 2030 αναμένονται αρνητικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ εάν μειωθούν κατά 40% οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ως συνέπεια ενός στόχου για τις εκπομπές αερίων τω θερμοκηπίου και τιμολόγησης του CO 2 από -0,10 έως -0,45% σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς. Τόσο το E3MG όσο και το E3ME προβλέπουν θετικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ που φθάνουν μέχρι 0,55% στο σενάριο που περιλαμβάνει φιλόδοξες πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση, λαμβάνοντας υπόψη τον θετικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ των επενδύσεων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης. Τα σενάρια που έχουν ως αποτέλεσμα χαμηλότερες μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αναμένεται να έχουν σχετικά μικρότερες επιπτώσεις στο ΑΕΠ σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς. Από τη μοντελοποίηση προκύπτει ότι θετικότερες επιπτώσεις στο ΑΕΠ μπορούν να επιτευχθούν εάν τα δικαιώματα εκπομπής δημοπρατούνται και εάν επιβληθούν φόροι CO 2 στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ, με ανακύκλωση των εσόδων υπέρ της μείωσης του κόστους εργασίας (μέθοδος ουδέτερη όσον αφορά τα δημόσια έσοδα). Τούτο επιβεβαιώνει προηγούμενες εκτιμήσεις 6, βάσει των οποίων με την τιμολόγηση του CO 2 είναι δυνατόν να επιτευχθούν θετικότερα μακροοικονομικά αποτελέσματα, εάν τα έσοδα από αυτά τα μέτρα τιμολόγησης του CO 2 ανακυκλωθούν ώστε να επιστρέψουν στην οικονομία και να χρησιμοποιηθούν κατά τρόπο επωφελή για το σύνολο της οικονομίας. Εξάλλου, υψηλότερα επίπεδα ενεργειακής απόδοσης και ενέργειας από ΑΠΕ, για την επίτευξη των οποίων απαιτείται αύξηση των επενδύσεων, θα μπορούσαν να έχουν θετικότερες επιπτώσεις στο ΑΕΠ. 46. Όσον αφορά την απασχόληση, οι υποκείμενες διαρθρωτικές αλλαγές αναμένεται να έχουν σχετικά περιορισμένες θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις στα συνολικά επίπεδα απασχόλησης, αναλόγως της μεθοδολογίας που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση, αλλά αναμένονται σημαντικές μετατοπίσεις στην απασχόληση μεταξύ ή εντός των επιμέρους τομέων. Οι επιπτώσεις αυτές θα απαιτήσουν την εφαρμογή κατάλληλων πολιτικών για την αγορά εργασίας. Ειδικότερα, από την ανάλυση ανά τομέα προκύπτει ότι οι τομείς των μηχανοκατασκευών, της βασικής μεταποίησης, των εξοπλισμών μεταφορών, των κατασκευών και των επιχειρηματικών υπηρεσιών ωφελούνται περισσότερο ως προς τα επίπεδα απασχόλησης, ενώ οι τομείς της εξόρυξης ορυκτών καυσίμων υφίστανται τις μεγαλύτερες απώλειες. Από τα σενάρια με φιλόδοξες πολιτικές για την ενεργειακή αναμένονται κατά κανόνα θετικά αποτελέσματα στη συνολική καθαρή απασχόληση. 47. Οι τιμές των ορυκτών καυσίμων αναμένεται να αυξηθούν, ανεξαρτήτως της προσέγγισης της ΕΕ για την επίτευξη των στόχων για το 2030, ενώ οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά βάσει του σεναρίου αναφοράς, πράγμα που θα δυσχεράνει την επίτευξη προσιτών τιμών ενέργειας. Το μερίδιο των σχετικών με την 6 Βλ. για παράδειγμα την «Εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει τον χάρτη πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050», SEC(2011) 288 final. EL 12 EL

13 ενέργεια δαπανών (λειτουργικές και κεφαλαιουχικές δαπάνες) επί των δαπανών των νοικοκυριών αυξάνεται κατά το σενάριο αναφοράς μέχρι το 2030, και οι πρόσθετες αυξήσεις κατά τα σενάρια μέτρων πολιτικής είναι σχετικά περιορισμένες. Το κέντρο βάρους αναμένεται να μετακινηθεί από τις λειτουργικές στις κεφαλαιουχικές δαπάνες. Θετικό αντίκτυπο στις τιμές του οικιακού ηλεκτρικού ρεύματος και στα επίπεδα κατανάλωσης θα είχαν φιλόδοξες πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση που θα οδηγούσαν σε μείωση του κόστους της ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα θα αύξαναν τις κεφαλαιουχικές δαπάνες λόγω των επενδύσεων που απαιτούνται για να εξασφαλισθεί η μείωση της κατανάλωσης. Ανταγωνιστικότητα των κλάδων έντασης ενέργειας και διαρροή CO Χρησιμοποιήθηκαν επίσης μακροοικονομικά μοντέλα για να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις του στόχου ένα μειωθούν κατά 40% ως το 2030 οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην παραγωγή βιομηχανικών τομέων έντασης ενέργειας οι οποίοι είναι εκτεθειμένοι στον διεθνή ανταγωνισμό. Επιπλέον, εκτιμήθηκε ο ρόλος της δωρεάν κατανομής ή δημοπράτησης δικαιωμάτων. Και σε αυτή την περίπτωση, η εκτίμηση αυτή βασίζεται στην παραδοχή ότι τρίτες χώρες δεν θα λάβουν μέτρα πέραν των δεσμεύσεων που έχουν ήδη αναλάβει βάσει της UNFCCC. 49. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η διαφορά των τιμών των εκπομπών CO 2 μεταξύ της ΕΕ και των άλλων σημαντικών περιοχών του πλανήτη αυξάνεται εάν η ΕΕ δεσμευτεί ότι θα μειώσει κατά 40% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ενώ οι άλλες περιοχές δεν εντείνουν επίσης τις προσπάθειές τους. 50. Σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς, οι συνολικές απώλειες παραγωγής μπορεί να περιοριστούν όσον αφορά τους βιομηχανικούς τομείς με μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40%. 51. Η ανάλυση επιβεβαιώνει τα οφέλη που θα αποκόμιζαν οι τομείς έντασης ενέργειας σε περίπτωση που αναληφθεί διεθνώς αποτελεσματική δράση για το κλίμα, με ενδεχόμενο αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής σε σύγκριση με σενάριο μονομερούς δράσης της ΕΕ, ιδίως σε περίπτωση που τεθούν πολύ φιλόδοξοι στόχοι. 52. Συνολικά, η ανάλυση επιβεβαιώνει ότι σε περίπτωση που δεν αναληφθεί επαρκώς αποφασιστική δράση σε παγκόσμιο επίπεδο, το σύστημα συνεχούς δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων, με περιοδική επανεξέταση των παραγόντων που καθορίζουν αυτή τη δωρεάν κατανομή, παρέχει σημαντικά υψηλότερο επίπεδο προστασίας στις βιομηχανίες έντασης ενέργειας που είναι εκτεθειμένες στον κίνδυνο διαρροής CO 2, σε σύγκριση με την κατάσταση αγοράς δικαιωμάτων από τους εν λόγω τομείς. Ιδίως, η δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων είναι ωφέλιμη κυρίως για τους τομείς που δεν περιλαμβάνουν το κόστος ευκαιρίας της δωρεάν κατανομής στην τιμή των προϊόντων τους. Εάν όμως οι διάφοροι τομείς (μπορούν να) περιλαμβάνουν το κόστος ευκαιρίας της δωρεάν κατανομής δικαιωμάτων στην τιμολόγησή τους, μειώνεται η διαφορά των επιπτώσεων μεταξύ δωρεάν κατανομής και δημοπράτησης. 53. Όσον αφορά τον κίνδυνο «διαρροής επενδύσεων», θα ήταν χρήσιμο να παρείχε το σύστημα κατανομής περισσότερο μακροπρόθεσμη σαφήνεια σχετικά με τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων (εφόσον τρίτες χώρες δεν αναλαμβάνουν εφάμιλλη δράση) και να αποτελούσε κίνητρο για μεγιστοποίηση της παραγωγής. Σημειωτέον εν προκειμένω, ότι οι (ήδη ισχύοντες) κανόνες που αφορούν το κλείσιμο επιχειρήσεων, τους νεοεισερχόμενους, τις επεκτάσεις/μειώσεις δυναμικού, καθώς και την περιοδική επικαιροποίηση των ετών αναφοράς, ενθαρρύνουν τη μεγιστοποίηση της παραγωγής σε σύγκριση με την κατάσταση κατοχύρωσης των κεκτημένων δικαιωμάτων δωρεάν κατανομής. 54. Για τη βελτίωση του συστήματος δωρεάν κατανομής μετά το 2020 απαιτείται η προσαρμογή των δεικτών αναφοράς, ώστε να καθοριστεί η μέγιστη ποσότητα δωρεάν EL 13 EL

14 κατανομής και να προσδιοριστούν εκείνα τα κριτήρια που θα αποτυπώνουν ακριβέστερα τον πραγματικό κίνδυνο διαρροής CO 2. Τα έσοδα από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών ή άλλες κατηγορίες εσόδων του ΣΕΔΕ (όπως αυτό που γίνεται σήμερα με το λεγόμενο «απόθεμα νεοεισερχομένων» - NER 300) θα μπορούσαν επίσης να διατίθενται με περισσότερο στοχοθετημένο τρόπο για την προώθηση της επίδειξης νέων τεχνολογιών, μεταξύ άλλων για τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας. Θα ήταν ενδεχομένως αποτελεσματικότερο ένα ειδικό πρόγραμμα της ΕΕ. 55. Με τα σενάρια που βασίζονται σε φιλόδοξες πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση και την ενέργεια από ΑΠΕ αναμένονται χαμηλότερες τιμές του ΣΕΔΕ, και τα σενάρια με πολιτικές για την ενεργειακή απόδοση μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας, τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και το κόστος των καυσίμων. Ταυτόχρονα, οι πολιτικές αυτές έχουν ως αποτέλεσμα υψηλότερες κεφαλαιουχικές δαπάνες. 56. Οι έμμεσες επιπτώσεις από τις τιμές του CO 2 στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας είναι δυνατόν να αντισταθμιστούν μέσω κρατικών ενισχύσεων, χρειάζεται όμως να εξεταστεί αν είναι αναγκαίες βελτιώσεις προς αποφυγή στρεβλώσεων του ανταγωνισμού εντός της ΕΕ. 57. Σε περίπτωση που αναληφθεί αποφασιστική δράση σε παγκόσμιο επίπεδο, η συνέχιση των μέτρων αυτών θα πρέπει να επανεξεταστεί Επιπτώσεις άλλων στόχων ή δεικτών 58. Το κύριο μειονέκτημα του μη καθορισμού περαιτέρω στόχων ή δεικτών, π.χ. για την ανταγωνιστικότητα των τιμών και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, είναι ότι θα υποβαθμιζόταν σημαντικά η προβολή και η σπουδαιότητα άλλων πτυχών της ασφάλειας του εφοδιασμού και της ανταγωνιστικότητας, πέραν των πτυχών που αφορούν οι στόχοι και οι πολιτικές για την ενέργεια από ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση, και ότι κάτι τέτοιο δεν θα ήταν σύμφωνο με την ισχυρή έμφαση που δόθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη σημασία αυτών των άλλων στόχων. 59. Σημαντικό μειονέκτημα του καθορισμού στόχων και όχι δεικτών είναι ότι θα αύξανε την πολυπλοκότητα του πλαισίου καθεαυτού και θα περιέπλεκε σημαντικά τις αλληλεπιδράσεις και τη συνοχή μεταξύ των διαφόρων τομέων σχετικών με την ενέργεια και το κλίμα. Λόγω περίπλοκων αλληλεπιδράσεων, θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να εξασφαλιστεί ότι επιτελείται πρόοδος προς ευρύτερο σύνολο στόχων ταυτόχρονα, και θα προέκυπταν δυσκολίες στη λήψη αποφάσεων πολιτικής στην περίπτωση που η πρόοδος στην επίτευξη ενός στόχου αποβαίνει σε βάρος της επίτευξης ενός άλλου. Επιπλέον, θα πρέπει να τίθενται στόχοι μόνο για τους τομείς στους οποίους είναι δυνατό να χαραχθούν συγκεκριμένες πολιτικές για την επίτευξή τους και, εάν είναι εφικτό, να συγκεραστούν πολύπλοκες επιδιώξεις σε έναν στόχο ή σε περιορισμένο σύνολο στόχων. Όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλεια εφοδιασμού, δεν είναι εύκολο να χαραχθούν σε επίπεδο ΕΕ απλοί αλλά σφαιρικοί στόχοι, η πρόοδος προς την επίτευξη των οποίων θα μπορούσε να εξασφαλίζεται μέσω συγκεκριμένων πολιτικών της ΕΕ. 60. Το κύριο πλεονέκτημα του καθορισμού δεικτών (που θα συνδέονται ενδεχομένως με ενδεικτικούς στόχους) είναι ότι θα αναγνωριζόταν η σημασία και άλλων πτυχών της ανταγωνιστικότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού, πέραν των πτυχών που αφορούν οι στόχοι και οι πολιτικές για την ενέργεια από ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση, χωρίς να τίθενται δεσμευτικοί στόχοι, που ενδεχομένως θα ήταν δύσκολο να εφαρμοσθούν και να ενσωματωθούν πλήρως σε άλλα δεσμευτικά μέτρα. Επιπλέον, η παρακολούθηση της εξέλιξης των δεικτών αυτών διαχρονικά, θα αποτελούσε για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής χρήσιμη βάση για την κατάστρωση και/ή τον αναπροσανατολισμό της πολιτικής, αν χρειαζόταν. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι εν λόγω δράσεις πολιτικής αναλαμβάνονται με βάση πραγματικές εξελίξεις, θα ήταν δυνατόν να καθοριστούν ενδεικτικοί στόχοι με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα σε σχέση με τους δείκτες αυτούς. Η EL 14 EL

15 έκθεση της Επιτροπής για το κόστος και τις τιμές της ενέργειας παρέχει χρήσιμες πληροφορίες εν προκειμένω, οι οποίες είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν περαιτέρω Διαρθρωτικά μέτρα για το ΣΕΔΕ μετά το 2020 Προσαρμογή του συντελεστή γραμμικής μείωσης 61. Από την ανάλυση προέκυψε ότι, σε περίπτωση συνολικής μείωσης κατά 35% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου εντός της ΕΕ, η συμβολή του ΣΕΔΕ θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη συνέχιση του γραμμικού συντελεστή ύψους 1,74%, όπως προβλέπεται στην ισχύουσα νομοθεσία (μείωση κατά 38% περίπου το 2030 σε σύγκριση με το 2005). 62. Με πολύ φιλόδοξες τιμές σε άλλα θέματα θα ήταν δυνατόν να επιτευχθεί το 2030 μείωση κατά 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χωρίς να μεταβληθεί ο ετήσιος συντελεστής γραμμικής μείωσης στο ΣΕΔΕ, αλλά θα χρειαζόταν να μεταβληθεί ο συντελεστής αυτός προκειμένου να διασφαλιστούν επαρκή επίπεδα οικονομικής αποδοτικότητας και να διατηρηθεί η σπουδαιότητα του ΣΕΔΕ με προοπτική το Η επίτευξη συνολικής μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% έως το 2030, σε σύγκριση με το 1990, κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό θα είχε ως αποτέλεσμα μείωση των εκπομπών κατά 43% το 2030 από τομείς εντός ΣΕΔΕ, σε σύγκριση με το Προκειμένου να καθοριστεί το ανώτατο όριο για το ΣΕΔΕ το 2030 σε αυτό το επίπεδο, θα ήταν αναγκαίο να μεταβληθεί ο γραμμικός συντελεστής μείωσης σε 2,2% από το 2021 και μετά. Με στόχο μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου κατά 35%, ο συντελεστής γραμμικής μείωσης δεν θα χρειαζόταν να αλλάξει. 63. Ωστόσο, αναμένεται ότι το ΣΕΔΕ θα εξακολουθήσει να εμφανίζει σημαντικά πλεονάσματα στην αγορά δικαιωμάτων εκπομπής CO 2. Τα πλεονάσματα αυτά προβλέπεται ότι θα μειωθούν σταδιακά μόνο μετά το 2020, ενώ θα απομένουν πλεονάσματα δικαιωμάτων της τάξης των 2 δισεκατ. ευρώ τουλάχιστον μέχρι το 2030, ακόμη και σύμφωνα με τα σενάρια πολιτικής που προβλέπουν την επίτευξη υψηλότερων μειώσεων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σημειωτέον ότι τούτο εξακολουθεί να αποτελεί κατάσταση στην οποία η αγορά θα έπρεπε να συνεχίσει να λειτουργεί με σημαντικά πλεονάσματα, σε μεγάλο βαθμό λόγω πιο μακροπρόθεσμων παραγόντων σχετικά με την έλλειψη και το κόστος των δικαιωμάτων εκπομπής. Εάν οι μακροπρόθεσμοι παράγοντες δεν αρκούν για να δημιουργηθεί ασφάλεια στην αγορά, οι τιμές ΣΕΔΕ ενδέχεται να είναι τελικά χαμηλότερες και οι εκπομπές υψηλότερες από το ανώτατο όριο το Ακόμα και στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, δεν θα σημειωνόταν υπέρβαση του αθροιστικού ανώτατου ορίου του ΣΕΔΕ. 64. Η αλλαγή του γραμμικού συντελεστή θα άρχιζε να έχει σημαντικό αντίκτυπο βαθμιαία μόνο, καθώς α απέφερε μείωση των διαθέσιμων δικαιωμάτων εκπομπής. Τούτο αποτυπώνεται στη διαμόρφωση των τιμών των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά τα σενάρια με πολύ χαμηλές τιμές διοξειδίου του άνθρακα, οι οποίες ωστόσο θα ήταν δυνατόν να αυξηθούν πολύ γρήγορα μετά το 2020 εάν δεν εφαρμοστούν πολύ πιο δραστικές πολιτικές για την ενέργεια από ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση. Βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, αυτές οι χαμηλές τιμές αυξάνουν τον κίνδυνο να μην εφαρμοστούν πλήρως οι αναγκαίες επενδύσεις, πράγμα που μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε αδυναμία απεγκλωβισμού από υποδομές μεγαλύτερης έντασης CO Στο πλαίσιο αυτό, η προσαρμογή του συντελεστή γραμμικής μείωσης δεν παρέχει βραχυπρόθεσμη λύση για τη βελτίωση της λειτουργίας του ΣΕΔΕ την προσεχή δεκαετία. Βραχυπρόθεσμα, η Επιτροπή πρότεινε να αναβληθεί η δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών 900 εκατ. για το ύστερο στάδιο της φάσης Επιπλέον, η Επιτροπή εκπόνησε επίσης ειδική αξιολόγηση περισσότερο άμεσων διαρθρωτικών μέτρων που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη λειτουργία της αγοράς, για παράδειγμα η σύσταση αποθεματικού σταθερότητας της αγοράς ή η μόνιμη ανάκληση EL 15 EL

16 ορισμένων δικαιωμάτων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εν λόγω αξιολόγηση, βλ. την Εκτίμηση Επιπτώσεων όσον αφορά τη θέσπιση διαρθρωτικού μέτρου για την ενίσχυση του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ. Χρήση των διεθνών πιστωτικών μορίων 67. Ο μηχανισμός καθαρής ανάπτυξης (CDM) και η από κοινού εφαρμογή (JI) είναι τα μέσα με τα οποία δημιουργούνται σήμερα τα πιστωτικά μόρια. Συνεπάγονται διάφορα προβλήματα και αμφισβητούνται συχνά από τα ενδιαφερόμενα μέρη, π.χ. ως προς τα βασικά σενάρια, την προσθετικότητα, τις υπερβολικές προσόδους και τα στρεβλά οικονομικά κίνητρα. Ο μηχανισμός καθαρής ανάπτυξης δεν απαιτεί από τον πωλητή να μειώσει τη δική του συμβολή. Ως ένα πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, η ΕΕ απαγόρευσε τα πιστωτικά μόρια που προέρχονται από έργα δενδροφύτευσης και αναδάσωσης και, εν συνεχεία, περιόρισε ορισμένα έργα που αφορούν το βιομηχανικό αέριο. 68. Στις προβλέψεις του σεναρίου αναφοράς δεν υπάρχει καμία απαίτηση για διεθνή πιστωτικά μόρια στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ μετά το 2020, δεδομένου ότι τα μόρια αυτά θα προστίθεντο απλώς στο ήδη μεγάλο πλεόνασμα δικαιωμάτων (και πιστωτικών μορίων, που επιτρέπονται έως το 2020 στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ). Τούτο ισχύει επίσης για τον στόχο μείωσης κατά 40% των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου για το Αν μειωθούν οι συνολικές εκπομπές κατά 40% έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990, θα εξακολουθήσει να υπάρχει πλεόνασμα περίπου 2 δισεκ. δικαιωμάτων εκπομπών έως το 2030 στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε σύγκριση με το 2005, ακόμη και με στόχο μείωσης 43%. Αυτό αποτυπώνεται στην αρχική κατάσταση, όπου δεν χρησιμοποιούνται πλέον πιστωτικά μόρια για σκοπούς συμμόρφωσης μετά το Ως εκ τούτου, ο περιορισμός της πρόσβασης σε διεθνή πιστωτικά μόρια φαίνεται αναγκαία αλλά όχι ικανή επιλογή για την αντιμετώπιση του πλεονάσματος στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ. Ένα πλαίσιο με προοπτική το 2030 που καθορίζει στόχο χωρίς όρους - ο οποίος δεν επιτρέπει πρόσθετες μεγάλες εισροές διεθνών πιστωτικών μορίων - και υψηλότερο επίπεδο φιλοδοξίας - που επιτρέπει την προσφυγή σε διεθνή πιστωτικά μόρια για την πραγματοποίηση μεγάλου μέρους των πρόσθετων προσπαθειών - θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγαλύτερη βεβαιότητα για τις μειώσεις που είναι πραγματικά αναγκαίες εντός της Ένωσης. Αν μεγάλο μέρος των πρόσθετων προσπαθειών που απαιτούνται για την επίτευξη υπό όρους στόχου προέρχεται από διεθνή πιστωτικά μόρια, είναι δυνατόν να δημιουργηθούν κίνητρα για την περαιτέρω ανάπτυξη πραγματικής διεθνούς αγοράς άνθρακα που λαμβάνει υπόψη τα κατάλληλα μέτρα όλων των μερών Δράση της ΕΕ στο πλαίσιο ευρύτερης διεθνούς δράσης 69. Έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις που θα είχε ένας υψηλότερος και υπό όρους στόχος μείωσης των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου για την ΕΕ, συνοδευόμενος με επαρκή δράση σε παγκόσμιο επίπεδο για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα κάτω των 2 C. Είναι προφανές ότι για τον στόχο αυτό θα απαιτηθεί η δραστηριοποίηση όλων των μερών, καθώς και συγκρίσιμοι στόχοι μείωσης από χώρες με ευθύνες και ικανότητες ανάλογες της ΕΕ, και σημαντικές προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών από τις αναδυόμενες οικονομίες, ούτως ώστε το μέγιστο επίπεδο των εκπομπών τους να μην σημειωθεί μετά το Προκειμένου να προσομοιωθούν οι επιπτώσεις ενός εξαρτώμενου από όρους (υψηλότερου) στόχου, και με την επιφύλαξη οποιασδήποτε τελικής θέσης ως προς το ύψος δυνητικού μονομερούς στόχου και δυνητικού υπό όρους στόχου, αξιολογήθηκαν δύο παραδείγματα, βασιζόμενα σε μονομερή στόχο για τη μείωση αερίων του θερμοκηπίου 35% και 40%, και σε υπό όρους στόχο μείωσης 45% και 50%. Στην περίπτωση των υπό EL 16 EL