ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2008 ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ»:

Transcript

1 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2008 ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ»: Καταγραφή φαινομένων, ζητημάτων και κρουσμάτων ρατσισμού, διακρίσεων, ξενοφοβίας αλλά και Καλών Πρακτικών της Διοίκησης στους 6 κρίσιμους τομείς της Απασχόλησης, της Νομοθεσίας, της Εκπαίδευσης, της Στέγασης, της Ρατσιστικής Βίας και της Υγείας & Πρόνοιας. Νάσος Θεοδωρίδης

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1) ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Α) Παρουσίαση επιστημονικών ερευνών του 2008 για θέματα εργασίας και κοινωνικής ασφάλισης Β) Μαζικές παραβιάσεις δικαιωμάτων σε επίπεδο απασχόλησης (εργασιακές συνθήκες και αμοιβές εργασίας) 1)Η υπόθεση της Μανωλάδας 2)Η υπόθεση της Πιερίας. 3)Η υπόθεση της καύσης καλωδίων από Ρομά του Βοτανικού σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν οικονομικά 4)Καταγγελίες για ρατσιστικές διακρίσεις σε εκλογές του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών 5) Μάυρη λίστα πακιστανών μεταναστών 6) Προσαγωγές Τσιγγάνων εργαζομένων με ρατσιστικά κριτήρια 7) Σύλληψη μετανάστη που ζήτησε τα δεδουλευμένα της εργασίας του 8) Καλές πρακτικές στον τομέα της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης 1.Συμβούλιο Μετανάστευσης από το Δήμο Πειραιά. 2. Δωρεάν μετακίνηση για αλλοδαπά θύματα εργατικού ατυχήματος 9) Επίσημη απάντηση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας σε αίτημα του Κέντρου «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» για παροχή στατιστικών στοιχείων αναφορικά με διακρίσεις στο χώρο εργασίας ή παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας που αφορούν αλλοδαπούς Γ) Στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών για τις άδειες διαμονής των μεταναστών (ταξινόμηση ανά εθνικότητα, γεωγραφική περιφέρεια και κατηγορία άδειας) από Ιανουάριο έως Οκτώβριο ) Οι άδειες διαμονής ανά εθνικότητα 2) Τα είδη των αδειών διαμονής ανά κατηγορία 3) Οι άδειες διαμονής ανά γεωγραφική περιφέρεια

3 2. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΣΤΕΓΑΣΗΣ Α) Κέντρα υποδοχής αιτούντων άσυλο 1) Κέντρο Προσφύγων Σάμου 2) Κέντρο Προσφύγων Λέσβου 3) Κέντρο Προσφύγων Πάτρας 4) Κέντρο Προσφύγων Λακωνίας 5) Κέντρο Προσφύγων Χαλκίδας 6) Κέντρο Προσφύγων Θεσσαλονίκης Β) Ζητήματα παραβίασης του δικαιώματος στη στέγαση / άσυλο 1) Παράνομη επαναπροώθηση αλλοδαπών στην Τουρκία 2) Απολογισμός των στεγαστικών πολιτικών του κράτους αναφορικά με τους Ρομά 3) Οι συνθήκες διαβίωσης των Ρομά στο Βοτανικό 4) Ρατσιστική πρακτική της ΔΕΗ έναντι των Ρομά του Αργοστολίου Κεφαλονιάς 5) Αντιδράσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις συνθήκες των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα 6) Στέγαση κακής ποιότητας σε παλαιές κι επικίνδυνες πολυκατοικίες της Αθήνας 7) Παράνομη επαναπροώθηση στο επικίνδυνο Αφγανιστάν 8) Οι ανεπίτρεπτες συνθήκες διαμονής των αιτούντων άσυλο στην Πάτρα 9) Η οδύσσεια 17χρονων προσφύγων στην Πάτρα 10) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ECRE) έκρινε την Ελλάδα ως «μη ασφαλή χώρα για τους πρόσφυγες» 11) Στεγαστικό πρόβλημα των Ρομά στην Κω 12) Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τις συνθήκες υποδοχής αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα 13) Διακρίσεις σχετικά με τη φοροαπαλλαγή από το φόρο αγοράς ακινήτου για πρώτη κατοικία 14) Επισημάνσεις της ΜΚΟ «PRAKSIS» για τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες 15) Ελλιπέστατη παροχή προστασίας σε ανήλικους αλλοδαπούς 16) Συνθήκες διαβίωσης ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων στο κέντρο φιλοξενίας Παιδόπολης Αγριάς Βόλου 17) Διαπιστώσεις του Συνηγόρου του Πολίτη για τις συνθήκες παραλαβής αιτημάτων ασύλου στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής 18) Κίνδυνος απώλειας της στέγης της Σουδανικής Κοινότητας 19) Αδυναμία σύνδεσης Ρομά με ηλεκτρικό ρεύμα 20) Απεργία πείνας μεταναστών στα Χανιά με αίτημα τη νομιμοποίηση τους 21) Επαναπροωθήσεις προσφύγων από την Πάτρα στα ελληνοτουρκικά σύνορα με στόχο τη βίαιη απέλαση τους 22) Συνθήκες διαβίωσης στο Κρατητήριο Αλλοδαπών του Πειραιά

4 Γ) Καλές Πρακτικές στον τομέα της στέγασης 3) ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Α) Στατιστικά στοιχεία του ΙΠΟΔΕ για Αλλοδαπούς και Παλιννοστούντες Μαθητές Β) Στοιχεία ΙΠΟΔΕ για Τάξεις Υποδοχής και Φροντιστηριακά Τμήματα Γ) Δράσεις της Πολιτείας που αφορούν στην μαθησιακή στήριξη αλλοδαπών και Παλιννοστούντων μαθητών στην Α/θμια εκπαίδευση Δ) Δράσεις που αφορούν στην μαθησιακή στήριξη αλλοδαπών και Παλιννοστούντων μαθητών στην Β/θμια εκπαίδευση ( Γυμνάσιο) Ε) Εκπαιδευτική ένταξη μουσουλμανόπαιδων ΣΤ) Εκπαιδευτική ένταξη τσιγγανόπαιδων Ζ) Στατιστικά στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης του Υπουργείου Παιδείας σχετικά με τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας Η) Κοινοβουλευτική επισήμανση διακρίσεων σε βάρος αλλοδαπών φοιτητών ελληνικών ιδρυμάτων Θ) Οι πρώτες εξετάσεις μεταναστών για πιστοποίηση της επάρκειας της ελληνικής γλώσσας Ι) Σχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας για αλλοδαπούς από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Κ) Σύλλογος γονέων καταπατά δικαιώματα παιδιών Ρομά Λ). Καλή Πρακτική ίδρυσης Παρατηρητηρίου για τα παιδιά των μεταναστών από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Μ) Καλή Πρακτική εκμάθησης ελληνικής γλώσσας για αλλοδαπές μητέρες της Αθήνας Ν) Η πρώτη πτυχιούχος από τη μουσουλμανική μειονότητα που φορά την ισλαμική μαντίλα Ξ) Ευρωκαταδίκη Ελλάδας για το ρατσιστικό «σχολείο-γκέτο» για παιδιά Ρομά Ασπροπύργου (Υπόθεση Σαμπάνης και λοιποί) Ο) Κοινωνιολογική μελέτη για τη δυσκολία της φοίτησης των Τσιγγανοπαίδων στα σχολεία Π) Άνιση μεταχείριση σε μειονοτικούς μουσουλμάνους δασκάλους Ρ) Καλή Πρακτική σχετικά με την αποδοχή της ληξιαρχικής πράξης γέννησης κατά την εγγραφή στα σχολεία Σ) Καλή Πρακτική για γνωριμία μαθητών με μετανάστες Τ) Προσφυγή του ΕΣΠ κατά της απαγόρευσης εγγραφής παιδιών προσφύγων στα δημόσια σχολεία Υ) Απόπειρα φακελώματος των μουσουλμάνων φοιτητών Φ) Καταγγελίες για αδικαιολόγητη εκδίωξη παιδιών από το 1 ο Μειονοτικό Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης Χ) Έρευνα για τον αναλφαβητισμό των Μουσουλμάνων στο Γκάζι της Αθήνας

5 Ψ). Έρευνα για την εκπαιδευτική ανασφάλεια των αλλοδαπών μαθητών και τη συνύπαρξη τους με ελληνόπουλα και προβλήματα που οδηγούν σε κλείσιμο των παιδικών σταθμών των μεταναστευτικών κοινοτήτων Ω) Εγγραφές παιδιών Ρομά στα νηπιαγωγεία 4) ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Περιπτωσιολογία ζητημάτων που σχετίζονται με ρατσιστική βία (έτος 2008) 1) Έκθεση της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης 2) Εκθέσεις διεθνών οργανισμών και φορέων σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων των αλλοδαπών που εισέρχονται παράνομα στην Ελλάδα 3) Συλλήψεις για «εμπορία» ανθρώπων» κατά τη διετία Τελική απόφαση του Μεικτού Ορκωτού Εφετείου για το έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων σε βάρος τριών Νιγηριανών γυναικών 5) Αναίτια επίθεση από αστυνομικούς σε βάρος μελών της κοινότητας των Μπαγκλαντεσιανών στην Ελλάδα 6) Οργανώσεις δικαιωμάτων καταγγέλλουν ρατσιστική δήλωση Εισαγγελέα Αρείου Πάγου κατά των Ρομά 7) Το σύγχρονο δουλεμπόριο στην Ηλεία ως μορφή trafficking 8) Επιτροπή Δικαιωμάτων ΟΗΕ καταδικάζει Ελλάδα για αστυνομική βία κατά Ρομά 9) Ξυλοδαρμός Ιρανού ανήλικου σε Αστυνομικό Τμήμα 10) Ρατσιστική επίθεση σε τζαμί στου Ρέντη 11) Νέες καταγγελίες για τους λιμενικούς της Χίου 12) Αφέθηκε ελεύθερος ο βασανιστής της Ομόνοιας 13) Άτυπη έρευνα γνώμης για τη διακίνηση και εμπορία γυναικών 14) Επίθεση κατά των γραφείων του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών 15) Δημόσιος εξευτελισμός αλλοδαπού κατά τη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου 16) Ρομά Πρόεδρος Συλλόγου έπεσε θύμα ξυλοδαρμού στο Δροσερό Ξάνθης 17) Μετανάστες-κρατούμενοι σε καρότσα-φυλακή αγροτικού αυτοκινήτου στη Λάρισα 18) Ρατσιστική βία κατά Πακιστανών μεταναστών στο Αιγάλεω 19) Καταγγελία - σοκ για Έλληνες και Τούρκους λιμενικούς 20) Συνελήφθη αστυφύλακας για κλοπή χρηματικού ποσού από μετανάστη 21) Ρατσιστική αντίδραση του Δήμου Χανίων σε απεργούς πείνας 22) Ξυλοδαρμός Ρουμάνου από αστυνομικούς της Κορίνθου 23) Θάνατος αλλοδαπού στο κέντρο της Αθήνας ύστερα από ξυλοδαρμό από αστυνομικούς 24) Αστυνομικοί κακοποίησαν Παλαιστίνιο μικροπωλητή στα υπόγεια της Δημοτικής Αστυνομίας 25) Μικροπωλητής από το Μπαγκλαντές θύμα ρατσιστικής επίθεσης από Έλληνα επιχειρηματία 26) Ξυλοδαρμός του Γραμματέα του Συλλόγου Μεταναστών Λάρισας από αστυνομικούς 27) Ρατσιστική συγκέντρωση κατοίκων της περιοχής του Αγίου Παντελεήμονα Αχαρνών ενάντια σε μετανάστες

6 28) Κύκλωμα διακίνησης μεταναστών στην Πάτρα με συμμετοχή μελών του Λιμενικού Σώματος 5) ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Α) Νέες νομοθετικές ρυθμίσεις Β) Χάραξη νομοθετικής πολιτικής και πρακτικές της Διοίκησης Γ) Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις με ευρύτερες θεσμικές επιπτώσεις και συναφή πορίσματα ανεξάρτητων αρχών Δ) Ενσωμάτωση Κοινοτικών Οδηγιών 6) ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑΣ Α) Φαινόμενα παραβιάσεων του δικαιώματος στην υγεία Β) Επιστημονικές έρευνες Γ) Καλές Πρακτικές Δ) Νέα νομοθεσία

7 ΕΚΘΕΣΗ ) ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Α) Παρουσίαση επιστημονικών ερευνών του 2008 για θέματα εργασίας και κοινωνικής ασφάλισης Σύμφωνα με την πανελλήνια έρευνα του ΕΚΚΕ με τίτλο «Η Γυναικεία Μετανάστευση στην Ελλάδα» 1, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν στις 7/5/08 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και αφορούσαν δείγμα 612 μεταναστριών ηλικίας ετών όλες οι μετανάστριες δήλωσαν ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα στην καθημερινή τους ζωή, κυρίως με τη γραφειοκρατία και την απόκτηση άδειας παραμονής και εργασίας, ότι εργάζονται πολλές ώρες και οι αποδοχές τους είναι χαμηλές. Σε ποσοστό 42,5% απάντησαν πως δεν έχουν καμιά ασφάλιση σήμερα και το 31,8% ανέφεραν ως αιτία την άρνηση των εργοδοτών τους -ανδρών και γυναικών.* Το 27,7% δήλωσαν ότι επιλέγουν να μείνουν ανασφάλιστες γιατί οι ασφαλιστικές εισφορές επιβαρύνουν τις ίδιες και το 26,4% γιατί δεν έχουν σταθερή απασχόληση, ενώ μόνο 10,0% ότι αδυνατούν λόγω της γραφειοκρατίας. * Σχεδόν στο σύνολό τους (91,9%) δεν έχουν παρακολουθήσει κάποιο πρόγραμμα / σεμινάριο επαγγελματικής κατάρτισης ή επιμόρφωσης στην Ελλάδα, ενώ στην αναζήτηση εργασίας μόνο 2,6% προσφεύγουν στις υπηρεσίες υποστήριξης της Απασχόλησης (ΟΑΕΔ - συμβουλευτικά κέντρα).* Οι περισσότερες κατάγονται από την Αλβανία (67,2%), 11,3% από Ρουμανία, Βουλγαρία, 16,5% από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και 5,1% από την Πολωνία και τις Φιλιππίνες. Στην πλειονότητά τους είναι παντρεμένες, το 66,4% από αυτές έχουν ένα ή δύο παιδιά και μία στις δέκα έχουν σύζυγο άλλης εθνικότητας. Οι μικτοί γάμοι με Ελληνες όμως πλειοψηφούν (90%). Το 19,1% των ερωτηθεισών έχουν τελειώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση (9χρονη), το 48,5% το Λύκειο (12χρονη), ενώ το 26,5% έχει εκπαίδευση που υπερβαίνει τα 13 χρόνια σπουδών. Περίπου οι μισές από τις Αλβανίδες και προερχόμενες από χώρες των Βαλκανίων και της πρώην ΕΣΣΔ, επιθυμούν να μείνουν για πάντα στην Ελλάδα. Αντίθετα, οι Φιλιππινέζες και οι Πολωνές στην πλειονότητά τους σκοπεύουν να γυρίσουν στη χώρα τους. 2. Αποκαλυπτικά στοιχεία περιέχονται σε τρεις έρευνες του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ) 2 και αποκτούν ιδιαίτερο -και πανευρωπαϊκό- ενδιαφέρον μετά την απόφαση των «27» να υιοθετήσουνμια νέα πολιτική για τη μετανάστευση 1 Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από ομάδα στελεχών του ΕΚΚΕ (Κ. Παπατζανή, Ε. Βούδα, Α. Ιορδανίδου, Α. Καπετανόπουλος, Ι. Πορφύρη, Α. Σκαντζή) με επικεφαλής τη διευθύντρια ερευνών του Κέντρου Λάουρα Μαράτου-Αλιμπράντη και παρουσιάστηκε από τη διευθύντρια ερευνών του ΚΕΘΙ Γεωργία Κορέλλα. (Ελευθεροτυπία, 8/5/08) 2 : «Επιπολιτισμός και ψυχοκοινωνική προσαρμογή» του Ηλία Γ. Μπεζεβέγκη, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, «Επιπτώσεις του μεταναστευτικού φαινομένου στην κοινωνική ασφάλιση» του Πανεπιστημίου Αιγαίου και «Μετανάστες στην Ελλάδα, αμοιβές, εμβάσματα, επιχειρηματικότητα» του καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Θ. Π. Λιανού.

8 Σύμφωνα με αυτά, οι μετανάστες στη χώρα μας δουλεύουν σκληρά, πληρώνονται λιγότερο από τους Έλληνες, ωστόσο αποταμιεύουν περισσότερα, ώστε να μπορούν να αγοράσουν κατοικία, αλλά και να στείλουν χρήματα στις οικογένειές τους. Εξαιτίας της παρουσίας τους έχουν δημιουργηθεί πάνω από νέες θέσεις εργασίας, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) αυξήθηκε αισθητά ενώ για την επόμενη 20ετία σωτήριες θα είναι οι «μικρές αλλά σταθερές τεχνητές αναπνοές» που θα δίνουν στο ασφαλιστικό σύστημα, καθώς θα καταβάλλουν μόνο εισφορές χωρίς να επωφελούνται από ουσιώδεις παροχές. Οι μη νόμιμοι μετανάστες υπολογίζονται σε πάνω από , άρα, στην Ελλάδα «κατοικούν και εργάζονται περίπου χιλιάδες αλλοδαποί», σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΜΕΠΟ, Αλέξανδρο Ζαβό, «αριθμός που αντιστοιχεί στο 9% του πληθυσμού», ενώ το 2001, οι μετανάστες αποτελούσαν το 7% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας.Σημαντικός είναι επίσης ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων (18%), ενώ μικρότερο είναι το ποσοστό όσων ανοίγουν δική τους επιχείρηση (κυρίως εμπορική) και αναδεικνύονται σε «εργοδότες», πληρώνοντας μισθούς και εργοδοτικές εισφορές σε δύο ή τρία άτομα το πολύ (3%). Η μέση μηνιαία απολαβή των εργοδοτών ανέρχεται σε ευρώ, των αυτοαπασχολούμενων σε 915 ευρώ και των μισθωτών σε 776 ευρώ/μήνα. Από τα χρήματα αυτά, η πλειοψηφία των μεταναστών (55%) εξοικονομεί ένα ουδόλως ευκαταφρόνητο ποσό και το στέλνει στη χώρα καταγωγής του. Εκτιμάται ότι το μέσο μηνιαίο ποσό εμβασμάτων που βγαίνει από τη χώρα γι' αυτόν το λόγο ανέρχεται στα 337 ευρώ. Συνολικά, οι μετανάστες στέλνουν στις οικογένειες ή τους συγγενείς τους ένα δισ. ευρώ! Το 56% καταφέρνει και αποταμιεύει περίπου 185 ευρώ το μήνα και έτσι βάζουν στην άκρη συνολικά 560 εκατ. ευρώ! Χρήματα που δεν εμφανίζονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς αλλά στην αποστολή των εμβασμάτων! Οι έρευνες του ΙΜΕΠΟ, όμως, καταρρίπτουν και άλλους μύθους. Για παράδειγμα, αποδεικνύεται ότι η συμμετοχή τους στην κατανάλωση (προϊόντων, υπηρεσιών κ.λπ.) έχει βοηθήσει στην αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 1,4% και έχει δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.πρόκειται για θέσεις όπως εκπαιδευτικών (εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας) και προσωπικού ειδικευμένου σε τομείς υγείας, γεωργίας, βιομηχανίας.τα επόμενα 20 χρόνια, μάλιστα, οι μετανάστες θα τροφοδοτούν τα ασφαλιστικά ταμεία χωρίς να λαμβάνουν παροχές. Όλα αυτά τα χρόνια, όμως, στα ταμεία του Δημοσίου δεν εισρέουν μόνο οι νόμιμες κρατήσεις από τη δουλειά τους, αλλά και ο ετήσιος φόρος εισοδήματος, που καταβάλλουν όλοι οι μετανάστες που εργάζονται νόμιμα. Ενθαρρυντικό, πάντως, είναι ότι το 70% των μεταναστών έχει ενταχθεί στην ελληνική κοινωνία και ζει αρμονικά με τους Ελληνες αλλά και με τους υπόλοιπους μετανάστες. Εκείνοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην ενσωμάτωση παραμένουν όσοι προέρχονται από την Ασία και την Αφρική. Αντίθετα, η πλειονότητα των μεταναστών από τα βαλκανικά κράτη και τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης δηλώνει ότι θέλει να ζήσει για πάντα στην Ελλάδα. 3. Στις 12/11/08 το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής παρουσίασε πανεπιστημιακή έρευνα αναφορικά με τον αριθμό των μεταναστών οι οποίοι ζουν παράνομα (χωρίς νόμιμα έγγραφα) στην Ελλάδα, και υπολογίζει τον αριθμό τους σε έως με αυξητικές τάσεις. Όλοι αυτοί μετά την εφαρμογή του Συμφώνου Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν έχουν καμία ελπίδα νομιμοποίησης αλλά ούτε και ενδεχόμενο επιστροφής στις πατρίδες τους. Σύμφωνα με την έρευνα, που βασίζεται σε στοιχεία των υπουργείων Εσωτερικών και Παιδείας, των αστυνομικών διευθύνσεων, της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ), της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και σε εκτιμήσεις συλλόγων μεταναστών: Από τον αριθμό των αλλοδαπών μαθητών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση οι μη νόμιμοι μετανάστες υπολογίζονται σε έως , κατά μέσο όρο σε * Βάσει των συλλήψεων και των απελάσεων, το υπουργείο Δημόσιας Τάξης τούς υπολογίζει από έως , κατά μέσο όρο σε

9 Οι σύλλογοι των μεταναστών σε διάφορες πόλεις της χώρας μας εκτιμούν ότι φτάνουν τους Οι δήμοι και οι υπηρεσίες στις πρωτεύουσες των νομών κάνουν λόγο για έως (μέσος όρος ). Από τα δεδομένα της «έρευνας οικογενειακού προϋπολογισμού» της ΕΣΥΕ προκύπτει ότι δεν υπερβαίνουν τους και από εκείνα της τρίτης νομιμοποίησης (ν. 3386/2005), ότι ο αριθμός τους καταγράφεται σε από τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν, αλλά νομιμοποιήθηκαν μόνο Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία ανεβάζει τον αριθμό τους σε , ενώ οι αστυνομικές διευθύνσεις εκτιμούν ότι οι αλλοδαποί που ζουν παράνομα σ' ολόκληρη την επικράτεια είναι Μάλιστα, στην έρευνα αναφέρθηκε ότι το κόστος απέλασης προς το Αφγανιστάν ξεπερνάει τα 1000 ευρώ. 4. Μια νηφάλια προσέγγιση για τον «ξένο» και τη συνεισφορά του στην ελληνική ανάπτυξη είναι αυτή που κατέγραψε η Αννα Τριανταφυλλίδου, από το ΕΛΙΑΜΕΠ και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 3. Παρουσιάστηκε σε επιστημονικό συνέδριο στα Γιάννενα και τα στοιχεία της έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:ο συνολικός πληθυσμός των μεταναστών στην Ελλάδα, το 2007, σύμφωνα με τα δεδομένα της έκθεσης, υπολογίζεται σε άτομα. Σε αυτά περιλαμβάνονται ομογενείς από την Αλβανία ( ) και την πρώην Σοβ. Ενωση ( ).*Οι πιο πολλοί μετανάστες (υπολογίζονται περίπου στο 70%) έχουν κοινωνική ασφάλιση και κανονική δουλειά.οι περισσότεροι μετανάστες προέρχονται κυρίως από γειτονικές χώρες. Οι Αλβανοί αποτελούν το 63% όσων έχουν νόμιμη άδεια εργασίας το Ακολουθούν οι Βούλγαροι (5,6%), οι Γεωργιανοί, και μετά οι Ρουμάνοι.*Σχεδόν οι μισοί από τους αλλοδαπούς που κατοικούν στη χώρα, είναι παντρεμένοι (48%) και το 28% έχουν οικογένειες τετραμελείς.στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το 30% των μεταναστών εργάζονταν στον αγροτικό τομέα και το 12% ήταν ανειδίκευτοι εργάτες. Οι αμοιβές τους ήταν κατά 40% μικρότερες από αυτές των Ελλήνων. Το 2007, περίπου 4 στους 10 ξένους εργάτες απασχολούνται σε ανειδίκευτη χειρωνακτική εργασία. Ενα άλλο 16% εργάζεται στον τομέα των υπηρεσιών και στις πωλήσεις προϊόντων. Αυξάνεται και ο αριθμός των μεταναστών που έχουν δικές τους επιχειρήσεις. Σύμφωνα με το Εμπορικό Επιμελητήριο της Αθήνας, το 2006, πάνω από Αλβανοί έχουν ξεκινήσει τη δική τους δουλειά. Οι περισσότεροι έχουν ψιλικατζίδικα και περίπτερα. Οι Κινέζοι ανοίγουν μαγαζιά με ρούχα, οι πρόσφυγες από το Μπαγκλαντές ειδικεύονται στα εστιατόρια.* Οι μετανάστες (νόμιμοι και παράνομοι) συνεισφέρουν σε ποσοστό μεταξύ 2,3% και 2,8% στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ).Η ίδια έρευνα (Ζωγραφάκης, Κόντης, Μητράκος) κατέδειξε ότι εάν οι ξένοι εργάτες εγκατέλειπαν τη χώρα, οι μισές από τις θέσεις εργασίας που έχουν τώρα, θα παρέμεναν κενές. Η εξέλιξη αυτή θα δημιουργούσε αρνητικές πιέσεις στην ελληνική οικονομία. Η κατανάλωση και το ΑΕΠ θα έπεφταν, οι μισθοί θα αυξάνονταν μόνο για τους ανειδίκευτους εργάτες και το εισόδημα των μεσαίων και υψηλότερων κοινωνικών στρωμάτων θα έμενε στάσιμο ή θα μειωνόταν. Ενδιαφέρον έχουν, όμως, και τα στοιχεία για τις κύριες εθνότητες που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα: α) Αλβανοί: Παρατηρείται μια μετακίνηση από την ανειδίκευτη αγροτική εργασία προς την οικοδομή, τις μικρές επιχειρήσεις, την ημιειδικευμένη εργασία, τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία. Το 82% έχει σταθερή εργασία και το 57% πληρώνει εισφορές. Η μεταπήδηση από την παρανομία στη νόμιμη εργασία και η συμμετοχή τους σε ασφαλιστικούς 3 «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», 13/4/08

10 οργανισμούς έδωσαν (κυρίως στους άνδρες) κοινωνική και οικονομική ώθηση. Αντίθετα οι γυναίκες είναι εγκλωβισμένες σε υπηρεσίες καθαρισμού και φροντίδας. Αρκετές, ωστόσο, αποχωρούν πλέον από την εργασία για να γίνουν νοικοκυρές. β) Ομογενείς (από την πρώην Σοβιετική Ενωση): Οι περισσότεροι δείχνουν να παγιδεύτηκαν σε δουλειές με χαμηλές απολαβές παρά την καλή εκπαίδευση που είχαν (π.χ. το 12% είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου, όταν για τους Ελληνες το αντίστοιχο ποσοστό είναι 8%). γ) Βούλγαροι: Τρεις στους τέσσερις είναι γυναίκες και εργάζονται ως εσωτερικές σε σπίτια. Οι άνδρες απασχολούνται στην οικοδομή. Το 2004 υπολογίζονταν σε άτομα, από τα οποία ήταν ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ. Ο μέσος μισθός τους ήταν κατά 46% μικρότερος από τον αντίστοιχο των Ελλήνων. δ) Ρουμάνοι: Από τους περίπου που έχουν νόμιμη άδεια παραμονής, οι είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ. Αμείβονται, κατά μέσο όρο, 32% λιγότερο από τους Ελληνες εργαζόμενους. ε) Κινέζοι: Υπολογίζεται ότι σήμερα εργάζονται στην Ελλάδα Κινέζοι, έναντι μόλις που είχαν καταγραφεί το Οι μισοί έχουν εγκατασταθεί στην Αθήνα και έχουν δικά τους μαγαζιά. Μερικές χιλιάδες, επίσης, μετακινούνται το καλοκαίρι στα νησιά. στ) Ασιάτες: Η εισροή ασιατών προσφύγων στην Ελλάδα άρχισε εδώ και τρεις δεκαετίες. Από τη δεκαετία του '70 ήρθαν οι πρώτοι Πακιστανοί. Μετά το 2003 παρατηρείται αύξηση στην εισορή ασιατών μεταναστών. Υπολογίζεται ότι σήμερα ζουν στην Ελλάδα περισσότεροι από Ασιάτες, διαφόρων εθνικοτήτων, που πληρώνονται με πολύ χαμηλές αμοιβές. Απ' αυτούς περίπου είναι Πακιστανοί, οι οποίοι εργάζονται κυρίως σε βιομηχανίες και οικοδομές. 4. Σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε από πανεπιστημιακούς στην εκδήλωση που διοργανώθηκε στις 22/1/08 από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Εφηρμοσμένης Επικοινωνίας και το Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 47% των μεταναστών έχει ενταχθεί στην ελληνική κοινωνία και το 23% έχει αφομοιωθεί. 4 Οι επιστήμονες τόνισαν ότι τα ρατσιστικά εγκλήματα στη χώρα μας, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές, δεν τιμωρούνται ως ποινικά αδικήματα αλλά με μικρές ποινές, ως πλημμελήματα. Συγκεκριμένα, ο Σ. Ρομπόλης (Ινστιτούτο ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ) επισήμανε ότι «οι Ελληνες εργάζονται 25 μέρες και ασφαλίζονται για 17. Αντιστοίχως, οι μετανάστες ασφαλίζονται για 13, και ότι σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου, οι ξένοι όχι μόνον δεν παίρνουν τις δουλειές του Ελληνα αγρότη αλλά, αντιθέτως, δημιουργούν επιπρόσθετες εργασίες». Από την έρευνα προκύπτει ότι όσοι δουλεύουν ανασφάλιστοι δεν θα εξασφαλίσουν συντάξεις. Περίπου μετανάστες δεν θα συγκεντρώσουν ένσημα». Ο κ. Ρομπόλης ανέφερε την περίπτωση ίδρυσης συνδικάτου μεταναστών παραμεθόριου νομού, που στους ιδρυτικούς σκοπούς περιλαμβάνει «την προάσπιση εθνικών συμφερόντων της μειονότητας» και πρόσθεσε πως είναι πολλές οι περιπτώσεις μεταναστών που ιδρύουν δικά τους σωματεία αρνούμενοι να ενταχθούν στα υπάρχοντα. «Δεν υπάρχει επαρκής νομοθεσία ώστε να ποινικοποιούνται οι πράξεις ρατσιστικής βίας όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα εγκλήματα με ρατσιστικά κίνητρα διώκονται με κοινές 4 «Ελευθεροτυπία», 23/1/08

11 διατάξεις του ποινικού κώδικα», επισήμανε ο καθηγητής Θ. Παπαθεοδώρου, προσθέτοντας ότι «αν το 2030 στη χώρα μας σημειώνεται η ίδια διάρθρωση ηλικιών, θα πρέπει να δεχόμαστε μετανάστες ετησίως». «Το 88% των μαθητών απαντά σε έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών ότι δεν προσκάλεσε τους αλλοδαπούς συμμαθητές του στο σπίτι μαζί με τους ομοεθνείς», είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Εγκληματολογίας Γ. Πανούσης, συντονιστής της συζήτησης. 5. Σύμφωνα με νέα μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ (του κ. Γιώργου Κρητικίδη) σχετικά με τον πληθυσμό, το εργατικό δυναμικό και την απασχόληση των μεταναστών, μειώνονται σημαντικά οι Έλληνες και αυξάνονται οι μετανάστες στον παραγωγικό πληθυσμό (15-64 ετών) της χώρας μας κατά την τελευταία δεκαετία ενώ σε επτά κοινότητες μεταναστών που εργάζονται στη χώρα μας δεν υπάρχουν άνεργοι 5. Τα υψηλά ποσοστά απασχόλησης των μεταναστών τόσο στην επίσημη όσο και στην ανεπίσημη αγορά εργασίας (συνολικά στη χώρα μας οι μετανάστες είναι περίπου 1,5 εκατ.) αποδεικνύουν το υψηλό επίπεδο προσβασιμότητας των μεταναστών και ιδιαίτερα των μεταναστριών στην ελληνική αγορά εργασίας. Προβλέπεται δε ότι η τάση αυτή θα παραμείνει σταθερή στο άμεσο μέλλον τουλάχιστον για τους μετανάστες και τις μετανάστριες της πρώτης γενιάς. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη: Ο συνολικός πληθυσμός των μεταναστών (ανδρών και γυναικών), σε σχέση με το 1998, αυξήθηκε κατά , αύξηση που εμφανίζεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Αντίθετα, ο ελληνικός πληθυσμός παρουσιάζει συνολική αύξηση μόλις κατά Σε επτά κοινότητες μεταναστών δεν υπάρχουν άνεργοι, με αποτέλεσμα οι απασχολούμενοι σε αυτές να αποτελούν και το εργατικό δυναμικό. Στις εν λόγω χώρες συμπεριλαμβάνονται οι Φιλιππίνες, η Αίγυπτος, η Συρία και η Αρμενία από την κατηγορία των «πτωχών χωρών», καθώς και οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Αυστραλία από πλευράς των «πλουσίων χωρών». Μεγάλα ποσοστά ανεργίας όμως συναντούμε στους μετανάστες οι οποίοι προέρχονται από την Κύπρο, την Τουρκία, το Ιράκ, τη Γεωργία, τη Γερμανία, την Ινδία και τη Ρωσία, ενώ ο αριθμός των ανέργων που προέρχονται συνολικά από αυτές τις χώρες αναλογεί σε πάνω από το 1/5 των ανέργων μεταναστών (22,2%). Στις 12 από τις 20 υπηκοότητες ο πληθυσμός άνω των 15 ετών αναλογεί σε μεγάλο μέρος του συνολικού πληθυσμού, ενώ η συμμετοχή του εργατικού δυναμικού στον πληθυσμό πάνω από 15 ετών είναι επίσης μεγάλη. Ιδιαίτερα όσον αφορά τους μετανάστες οι οποίοι προέρχονται από Κύπρο, Συρία, Αίγυπτο, Φιλιππίνες, Αυστραλία, Πακιστάν, Γερμανία, Βουλγαρία και Βρετανία, ο πληθυσμός άνω των 15 ετών αναλογεί στο σύνολο σχεδόν του πληθυσμού τους που βρίσκεται στη χώρα μας. Η απασχόληση των μεταναστών συγκεντρώνεται κυρίως στις αστικές περιοχές της χώρας (οκτώ στους δέκα μετανάστες), ενώ στις ημιαστικές περιοχές αναλογεί μόλις ένας στους δέκα. Η συμμετοχή κατ αστικότητα ανέρχεται στο 82,3% για τις αστικές περιοχές, 11,2% για τις ημιαστικές και 6,5% στις αγροτικές περιοχές της χώρας. Η απασχόληση των μεταναστριών συγκεντρώνεται κυρίως στον κλάδο των ιδιωτικών νοικοκυριών όπου απασχολούνται οι τέσσερις στις δέκα μετανάστριες, ενώ οι επτά στις δέκα γυναίκες που εργάζονται στον εν λόγω κλάδο είναι μετανάστριες. 5. Αποκαλυπτικό του μεγέθους αφενός της έλλειψης κοινωνικών υπηρεσιών, άρα κοινωνικών δαπανών που εξοικονομεί το κράτος, και αφετέρου του βάρους που καλείται να επωμιστεί το ελληνικό νοικοκυριό είναι το ποσόν των ευρώ που δαπανούν κάθε μήνα οι 5 «ΤΑ ΝΕΑ», 2/7/08

12 ελληνικές οικογένειες για υπηρεσίες που τους προσφέρουν οι μετανάστριες, σύμφωνα με την έρευνα του Κέντρου Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα», που παρουσιάστηκε στις 2/7/08 από την ερευνήτρια κ. Μαρία Λιάπη 6. Η ερευνήτρια ανέφερε ότι στην απογραφή του ελληνικού πληθυσμού το 2001 ο αριθμός των καταγεγραμμένων στην παροχή υπηρεσιών σε ιδιωτικά νοικοκυριά ήταν άτομα, που εμπεριείχε όλο το φάσμα των εργαζομένων σε σπίτια: εσωτερικές και εξωτερικές οικιακές βοηθούς, βρεφοκόμους, γηροκόμους, αποκλειστικές νοσοκόμες, προσωπικό καθαριότητας κ.λπ. Με βάση την έρευνα του εργατικού δυναμικού, από το 2001 μέχρι το 2007 είχε διπλασιαστεί ο αριθμός των οικιακών βοηθών, οπότε σήμερα ο δηλωμένος αριθμός τους θα ξεπερνούσε τις Με βάση την έρευνα για τα δηλωθέντα καθαρά εισοδήματα που δήλωσαν οι μετανάστριες το 2007, οι περισσότερες, σχεδόν οι μισές σε ποσοστό 43%, αμείβονταν με ευρώ τον μήνα, δηλαδή γυναίκες έπαιρναν κατά μέσο όρο 625 ευρώ μηνιαίως, πολλαπλασιασμός που αποδίδει τα 22 εκατομμύρια ευρώ που δαπανώνται για τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι μετανάστριες. Ποσό επίσης που αφορά τις καταγεγραμμένες οικιακές βοηθούς, καθώς το σύνολο των μεταναστριών που απασχολούνται στην παροχή υπηρεσιών φροντίδας και καθαριότητας, σύμφωνα με υπολογισμούς του Δικτύου, αγγίζει τις γυναίκες. Συνήθως ανασφάλιστες, υποχρεώνονται να αγοράζουν μόνες τους τα ένσημα υποθηκεύοντας το δικαίωμά τους σε σύνταξη ή ακόμα και όταν ασφαλίζονται, η ανυπαρξία ρυθμίσεων δεν εγγυάται τον μισθό, το ωράριο, τις άδειες ή τα επιδόματα κι ακόμη δεν εξασφαλίζουν ούτε αποζημίωση απόλυσης ή έστω κάρτας και επιδόματος ανεργίας, όπως σταχυολόγησε τα βασικότερα εργασιακά δικαιώματα που στερούνται ο δικηγόρος Θεόδωρος Ζέης προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα. Τη νομοθετική ρύθμιση της οικιακής εργασίας που απασχολεί χιλιάδες, συχνά αδήλωτες, μετανάστριες υποβάλλοντάς τες σε ένα καθεστώς εργασιακής εκμετάλλευσης αλλά και ομηρίας σε ό,τι αφορά τη νόμιμη παραμονή τους στη χώρα μας απαίτησε σε συνέντευξη Τύπου στις 2/7/08 το πρωτοεμφανιζόμενο Δίκτυο Ενίσχυσης και Στήριξης Μεταναστριών - ΔΕΣ Με, στο οποίο συμμετέχει και η Πανελλήνια Ένωση Αφρικανών Γυναικών. 6. Δυσοίωνα χαρτογράφησαν το μέλλον τού ενός και πλέον εκατομμυρίου μεταναστών που ζουν στην Ελλάδα καθηγητές και ειδικοί σε θέματα μετανάστευσης σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στις 31/10/08 σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας με θέμα την απασχόληση και την ένταξή τους στις τοπικές κοινωνίες και την οποία οργάνωσε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Οι μετανάστες -και ιδιαίτερα εκείνοι που εργάζονται στον τουρισμό και την οικοδομή- θα είναι τα πρώτα θύματα της οικονομικής κρίσης, ενώ οι αναταράξεις που θα προκληθούν στις αγορές εργασίας θα οδηγήσουν σε άγρια κοινωνική κρίση και σοβαρές εντάσεις ανάμεσα σε «γηγενείς» και μετανάστες, αλλά και μεταξύ... παλαιότερων και νεότερων μεταναστών. Ο καθηγητής Χαράλαμπος Κασίμης, μιλώντας σχετικά, είπε ότι με τις νέες αβεβαιότητες που προκαλεί η οικονομική κρίση, οι μετανάστες, με δεδομένη τη συγκέντρωσή τους στις κατασκευές και στον τουρισμό, αναμένεται να πληγούν περισσότερο, και ζήτησε την ίδρυση ενός παρατηρητηρίου ώστε να προσδιοριστούν ανάγκες, δυσκολίες και εμπειρίες των ίδιων των μεταναστών. Ο καθηγητής Σταύρος Ζωγραφάκης και ο Θεόδωρος Μητράκος από την Τράπεζα της Ελλάδος τόνισαν ότι στη δεκαετία του '90 η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με υψηλούς 6 «Ελευθεροτυπία», 3/7/08

13 ρυθμούς κι αυτό συνέπεσε με το μεταναστευτικό ρεύμα,η δυναμική όμως αυτή διακόπτεται βίαια με την χρηματοοικονομική κρίση, καθώς η ύφεση έχει ξεκινήσει κι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα είναι σημαντικά μικρότερος ιδιαίτερα στις κατασκευές και στον τουρισμό. «Οι λιγότερες θέσεις ανειδίκευτης απασχόλησης -είπαν οι ερευνητές- θα αποτελούν πεδίο διαμάχης ανάμεσα στους γηγενείς, στους παλαιούς και τους νέους μετανάστες, καθώς οι νέοι μετανάστες θα είναι διατεθειμένοι να αμείβονται ολοένα και χαμηλότερα, οι παλαιοί μετανάστες είτε θα χάσουν την εργασία τους είτε θα μειωθεί η αμοιβή τους και θα έχουμε μια νέα μορφή αναδιανομής εισοδήματος». Ο κ. Κασίμης, δίνοντας στοιχεία από έρευνα που πραγματοποίησε, είπε ότι οι μετανάστες στην Ελλάδα ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο κι αυτοί που έχουν νομιμοποιηθεί δεν ξεπερνούν τους μισούς και ότι οι ραγδαίες εξελίξεις στην Ευρώπη κάνουν τους μετανάστες απαραίτητους, αφού η Ευρωπαϊκή Ενωση τα επόμενα 20 χρόνια ( ) θα χρειαστεί 20 εκατομμύρια μετανάστες, καθώς ο ενεργός πληθυσμός θα έχει μειωθεί κατά 50 εκατομμύρια και ο πληθυσμός των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών) θα έχει διπλασιαστεί. 7. Περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες θεωρούν πως η μετανάστευση βλάπτει την Ελλάδα. Σύμφωνα με έρευνα του «Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής» (ΙΜΕΠΟ) που πραγματοποιήθηκε το 2008, το 48% όσων ρωτήθηκαν για τις συνέπειες της μετανάστευσης απάντησαν πως το φαινόμενο απειλεί την εθνική ταυτότητα και το 71% θεωρεί πως συντελεί στην αύξηση της εγκληματικότητας. Μόνον 23% των γηγενών -σύμφωνα με την ίδια έρευνα- κρίνει πως η μετανάστευση ωφελεί, και αυτοί είναι άτομα νέας ηλικίας ή υψηλότερης μόρφωσης σε σύγκριση με όσους εξέφρασαν αρνητική άποψη για το ζήτημα. Το γεγονός δυσχεραίνει την προσπάθεια των μεταναστών να μείνουν μόνιμα στην Ελλάδα, αφού οι περισσότεροι θέλουν να μείνουν «για πάντα». Η μετανάστευση έχει συναντήσει ελάχιστα ανεκτική και μάλλον αρνητική στάση από την ελληνική κοινωνία. Οι περισσότεροι μετανάστες έχουν συσχετιστεί με τεχνητά, από τα ΜΜΕ, «κύματα εγκληματικότητας». Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του ΙΜΕΠΟ, οι πολιτικές μετανάστευσης στην Ελλάδα θεωρούνται οι λιγότερο ανεκτικές σχετικά με τις αντίστοιχες των άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Η Ελλάδα βρίσκεται τελευταία στη λίστα που αφορά πολιτικές απόκτησης υπηκοότητας, πολιτικής συμμετοχής, καθεστώτος αγοράς εργασίας και οικογενειακής επανένωσης, ενώ και οι παροχές υγείας δεν καλύπτουν ισότιμα τις σχετικές ανάγκες των μεταναστών συγκριτικά με τους γηγενείς (το 84% των μεταναστών αγνοοούν τα δικαιώματα περίθαλψης). Σύμφωνα με το ΙΜΕΠΟ, το μέσο μηνιαίο εισόδημα ενός νοικοκυριού μεταναστών είναι ευρώ, 600 ευρώ λιγότερα από το αντίστοιχο ελληνικό. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα του Πολυτεχνείου Αθηνών έδειξε πως οι μετανάστες αναζητούν υπόγεια και χαμηλότερα πατώματα στις πολυκατοικίες, χώροι που θα παρέμεναν πιθανότατα άδειοι. Πάντως, συνέβαλαν σε έκρηξη εγκατάστασης -ενοικίασης και αγοράς κτιρίων ή διαμερισμάτων- στο κέντρο της Αθήνας.* Ακόμη και ύστερα από δύο προγράμματα νομιμοποίησης μεταναστών (2001 και 2005) σχεδόν οι μισοί από τους μετανάστες στη χώρα ( από 1,25 εκατ.) κατοικούν υπό καθεστώς παρανομίας. Από το 47,6% του μεταναστευτικού πληθυσμού στη χώρα -αντιστοιχεί στους μετανάστες της Αττικής- το 37,6% κατέχει άδειες παραμονής. 8. Περισσότερα στοιχεία που αφορούν τη μετανάστευση στην Αθήνα σε σύγκριση με οκτώ ευρωπαϊκές πόλεις (Βουκουρέστι, Γλασκόβη, Τίρανα, Κάρντιφ, Κωνσταντινούπολη, Νότιγχαμ και Μπέλφαστ) προέκυψαν από την έρευνα Migrant Cities που ανέθεσε το Βρετανικό Συμβούλιο στους ερευνητές/συγγραφείς Μίλτο Παύλου και Ναντίνα Χριστοπούλου στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Living Together.Στην Αθήνα το φαινόμενο αθρόας εγκατάστασης μεταναστών επηρεάστηκε από τις εργασιακές ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων, με τους άνδρες να απασχολούνται στον κατασκευαστικό τομέα και τις

14 γυναίκες στα οικιακά.σύμφωνα με την έρευνα: * Οι Αλβανοί: περισσότεροι από τους μισούς από τους μετανάστες της πρωτεύουσας αποτέλεσαν από την αρχή την πλέον δραστήρια μειονότητα αναφορικά με το ξεκίνημα δικής τους επιχείρησης αλβανικοί λογαριασμοί καταθέσεων έχουν ανοιχθεί από Αλβανούς σε ελληνικές τράπεζες, με μέσο όρο λογαριασμού τα ευρώ. * Οι Ασιάτες (γενικά): ομοίως δραστήριοι, αυτοαπασχολούμενοι επιχειρηματίες. * Οι Αφρικανοί: δημιουργούν επίσης μικρές επιχειρήσεις με είδη από τη χώρα προέλευσής τους. * Οι Ευρωπαίοι: από Βαλκάνια και άλλες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Οι περισσότεροι μετανάστες πρωτοεγκαταστάθηκαν σε Πατήσια, Κυψέλη και Παγκράτι. Γκέτο, με την έννοια της απομόνωσης ή του διαχωρισμού από τους γηγενείς, δεν υπάρχουν στην Αθήνα, και αυτό τη διαφοροποιεί από άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις. Το γκέτο αναφέρεται ίσως μόνον από τα ΜΜΕ. Εθνοτικοί πυρήνες από μετανάστες συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένες γειτονιές της πόλης και αναφέρονται ως εργαζόμενοι υπό καθεστώς σκλαβιάς στον αττικό κοινωνικο-οικονομικό χώρο και ανασφάλιστοι σε ποσοστό 12,9%. Β) Μαζικές παραβιάσεις δικαιωμάτων σε επίπεδο απασχόλησης (εργασιακές συνθήκες και αμοιβές εργασίας) 1) Η υπόθεση της Μανωλάδας Στις 18 Απριλίου 2009 σημειώθηκαν εκτεταμένες κινητοποιήσεις από εργάτες γης της Νέας Μανωλάδας Ηλείας που διεκδικούσαν υψηλότερα μεροκάματα και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Πάνω από πεντακόσιοι εργάτες, κυρίως από το Μπανγκλαντές, άφησαν τα άθλια πλαστικά παραπήγματά τους και κατέλαβαν την παλιά εθνική οδό Πύργου-Πάτρας στη Νέα Μανωλάδα, κηρύσσοντας συγχρόνως γενική απεργία στα φραουλοχώραφα της περιοχής.τα αιτήματα των αλλοδαπών εργατών είναι η αύξηση του ημερομισθίου από τα 23 στα 30 ευρώ και οι καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Οπως κατήγγειλαν, δεν μπορούν πια να ζήσουν στις αυτοσχέδιες παράγκες τους χωρίς νερό, και τα στοιχειώδη μέτρα υγιεινής. Η κατάσταση ήταν τεταμένη, καθώς ορισμένοι παραγωγοί φράουλας προσπαθούσαν να δημιουργήσουν απεργοσπαστικούς μηχανισμούς και να πιέσουν τους αλλοδαπούς εργάτες να επιστρέψουν στα χωράφια τους. Ο ξεσηκωμός των «αθλίων» της Νέας Μανωλάδας Ηλείας έχει άμεση σχέση με το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του περιοδικού «Εψιλον», το οποίο και ανέδειξε πρώτο το ζήτημα απαράδεκτων συνθηκών διαβίωσης αλλά και την πρωτοφανή εκμετάλλευσή τους από ορισμένους παραγωγούς φράουλας. Μάλιστα ένας εκ των παραγωγών φράουλας προπηλάκισε δημόσια τον δημοσιογράφο του Ανντένα Κώστα Φλαμή, επειδή τόλμησε να καλύψει δημοσιογραφικά τις κινητοποιήσεις των αλλοδαπών. Κατά τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ προς την Υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας με θέμα την εκμετάλλευση αλλοδαπών εργατών φράουλας στη Νέα Μανωλάδα Ηλείας, η υφυπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας κ. Σοφία Καλαντζάκου ανέφερε ότι η αντίδραση του ΣΕΠΕ υπήρξε άμεση. Εν συνεχεία η υφυπουργός παρέθεσε στοιχεία σχετικά με την κινητοποίηση και τις πρωτοβουλίες των αρμοδίων υπηρεσιών του κρατικού μηχανισμού, κάνοντας λόγο για 11 επιτόπιους ελέγχους και 5 επανελέγχους ειδικών επιθεωρητών

15 εργασίας, της ασφάλειας, της τεχνικής και υγειονομικής επιθεώρησης κλπ. Από τους εν λόγω ελέγχους αποκαλύφθηκαν πολλαπλές παραβάσεις επιχειρήσεων που απασχολούν αλλοδαπούς εργάτες, όπως απασχόληση ανηλίκων, παράνομη απασχόληση αλλοδαπών, ανασφάλιστη εργασία, μη καταβολή ημερομισθίου προβλεπόμενου από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση κλπ. Ο βουλευτής, αναφερόμενος στην καθυστερημένη κινητοποίηση των αρχών, σημείωσε ότι η κυβέρνηση δεν έπραξε κάτι που δεν όφειλε να πράξει, υπενθυμίζοντας ότι η νομοθεσία ήδη από το 1990 υποχρεώνει με το ν να εντάσσονται οι εργάτες στη γεωργία στη Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση. Ο βουλευτής επέρριψε ευθύνες στις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών διότι η χώρα μας δεν έχει κυρώσει μια σειρά Διεθνών Συμβάσεων Εργασίας: Την ΔΣΕ αρ. 97 «για τους μετανάστες εργάτες». Την ΔΣΕ αρ. 143 «για την μετανάστευση με παράνομες συνθήκες και την πρώθηση της ισότητας και μεταχείρισης των μεταναστών εργατών». Την ΔΣΕ αρ. 118 «για την ίση μεταχείριση ημεδαπών και αλλοδαπών στην κοινωνική ασφάλεια». Την ΔΣΕ αρ. 129 «για την επιθεώρηση εργασίας στην γεωργία». Την ΔΣΕ αρ. 99 «για τις μεθόδους καθορισμού των κατώτατων ορίων μισθών και ημερομισθίων στη γεωργία». Παράλληλα, την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη προκάλεσαν τα γεγονότα της Νέας Μανωλάδας 7. Η ανεξάρτητη αρχή δηλώνει ότι εάν ισχύει η παρουσιαζόμενη εικόνα, τότε αυτή παραπέμπει σε συνθήκες ανέλεγκτης εκμετάλλευσης των εργαζόμένων, απουσία δημόσιας ρύθμισης, και ζητά τη λήψη μέτρων.συγκεκριμένα, στην ανακοίνωσή της η Αρχή, σημειώνει ότι λαμβάνοντας υπόψη πρόσφατα σχετικά δημοσιεύματα του Τύπου, εκφράζει τον προβληματισμό του «κατά πόσον η παρουσιαζόμενη συνολική εικόνα των εργασιακών και κοινωνικών σχέσεων των αλλοδαπών εργαζομένων στα θερμοκήπια φράουλας της Ηλείας παραπέμπει στις συνθήκες ανέλεγκτης εκμετάλλευσης των εργαζομένων, καθώς και την απουσία ή την αποχή της δημόσιας ρύθμισης». Κατόπιν αυτών καλεί όλους τους αρμόδιους φορείς «να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου να διασφαλισθεί: ο έλεγχος νομιμότητας των σχέσεων εργασίας να περιλαμβάνει και τους εργοδότες που απασχολούν παράνομα αλλοδαπό εργατικό δυναμικό, οι όροι εργασίας των απασχολούμενων αλλοδαπών να πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει το οικείο νομοθετικό πλαίσιο, η υπαγωγή των αλλοδαπών εργαζομένων στον κατάλληλο ασφαλιστικό φορέα με συνεπακόλουθη την ιατροφαρμακευτική τους κάλυψη, η παροχή κατάλληλης φροντίδας δημόσιας υγείας, η καταβολή των δεδουλευμένων στους απασχολούμενους, οι αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, η προστασία του τοπικού περιβάλλοντος και η αποτροπή παράνομων ιδιωτικών ελέγχων με τη μορφή προστασίας». Ειδικότερα, απευθύνει συγκεκριμένες ερωτήσεις και υποδείξεις προς τους αρμόδιους φορείς σχετικά με: - Τις ενέργειες του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας όσον αφορά στα θέματα των συνθηκών εργασίας των αλλοδαπών εργαζομένων. - Τις ενέργειες του ΙΚΑ και του ΟΓΑ όσον αφορά στα θέματα κοινωνικής ασφάλισης τους. 7

16 - Τις ενέργειες των οργανισμών τοπικής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης όσον αφορά στα ζητήματα κοινωνικής πρόνοιας, κοινής ωφέλειας, στέγασης και ελέγχου των επιπτώσεων στο περιβάλλον. - Τις ενέργειες των αστυνομικών υπηρεσιών όσον αφορά στην ύπαρξη κυκλωμάτων παράνομης ιδιωτικής «προστασίας» και παράνομης εμπορίας και διακίνησης, ανθρώπων (human trafficking). 2) Η υπόθεση της Πιερίας. Μετά τη Μανωλάδα Ηλείας, άλλη μία περίπτωση εκμετάλλευσης οικονομικών μεταναστών αποκαλύφθηκε στην Πιερία, όπου εργάτες από τη Βουλγαρία αναγκάζονταν να δουλεύουν 14 ώρες την ημέρα έναντι 1,66 ευρώ ημερησίως 8.Την υπόθεση αποκάλυψε η Δίωξη Οργανωμένου Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής. Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν από την αστυνομία, μέλη οργανωμένου κυκλώματος δουλεμπορίου έπεισαν Βούλγαρους να έρθουν στην Ελλάδα, με την υπόσχεση να τους βρουν δουλειά σε φυτεία καπνού, με αντίτιμο 50 ευρώ την ημέρα. Με τον τρόπο αυτό πέρασαν στη χώρα επτά αλλοδαπούς, ανάμεσά του και ανήλικο κορίτσι, τους οποίους μετέφεραν στην περιοχή της Πιερίας, εγκατέστησαν σε σταύλο και ανάγκαζαν να εργάζονται από τις 4.30 το πρωί έως τη 1 το μεσημέρι και από τις 4 το απόγευμα ώς τις 10 το βράδυ, δίνοντάς τους 10 ευρώ την ημέρα για όλους, δηλαδή 1,66 ευρώ, για τον καθένα, χωρίς καν να τους εξασφαλίζουν τροφή. Όταν διαμαρτυρήθηκαν, τους ζήτησαν 600 ευρώ, ως έξοδα που κατέβαλαν για να τους περάσουν από τα σύνορα, γεγονός ψευδές. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε την Πέμπτη, όταν προσήλθε στην Ασφάλεια Αττικής Βουλγάρα λέγοντας ότι της τηλεφώνησε ο αδελφός της και της ζήτησε να καταθέσει στην Αγροτική Τράπεζα, στο όνομα του Έλληνα ιδιοκτήτη των καπνοκαλλιεργειών, 600 ευρώ, προκειμένου να τον αφήσει ελεύθερο. Στο μεταξύ, οι δράστες, επειδή οι Βούλγαροι αντέδρασαν, τους έδιωξαν κρατώντας τα ταξιδιωτικά τους έγγραφα, με αποτέλεσμα να μένουν στην ύπαιθρο. Κλιμάκιο αστυνομικών που μετέβη στην Πιερία τους εντόπισε σε κακή σωματική και ψυχολογική κατάσταση, ιδιαίτερα το ανήλικο κορίτσι, που έπρεπε να ακολουθεί τους γονείς του, μένοντας όλη την ημέρα εκτεθειμένο στον ήλιο. Τα θύματα μεταφέρθηκαν στις εγκαταστάσεις ΜΚΟ, όπου φιλοξενούνται μέχρι να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ενώ συνελήφθησαν ο Έλληνας που τους απασχολούσε και Βούλγαρος συνεργός του, οι οποίοι οδηγήθηκαν στον εισαγγελέα Κατερίνης. 3) Η υπόθεση της καύσης καλωδίων από Ρομά του Βοτανικού σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν οικονομικά Στον καταυλισμό των Ρομά στο Βοτανικό η πώληση του παραγόμενου χαλκού από την καύση καλωδίων είναι ένας από τους λιγοστούς τρόπους βιοπορισμού τους 9. Παρά το γεγονός πως η συγκεκριμένη δραστηριότητα έχει επιβλαβείς συνέπειες στην υγεία τόσο των ίδιων όσο και των περιοίκων, οι αρμόδιοι φορείς συνεχίζουν να μη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα. Η επίδραση των τοξικών αερίων που εκπέμπονται είναι εντονότερη το καλοκαίρι, ενώ οι φωτιές που ανάβουν εγκυμονούν τον κίνδυνο της πρόκλησης εκτεταμένων πυρκαγιών. 8 (28/6/08) 9

17 Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΕΤ (Ένωση Ελλήνων Τσιγγάνων, Γιάννη Χαλιλόπουλο δεν μπορούν να καταδικαστούν άνθρωποι που προσπαθούν να εξασφαλίσουν το φαγητό τους». Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει ασχοληθεί επανειλημμένως με το πρόβλημα. Στην τελευταία επιστολή του προς την Περιφέρεια Αττικής πριν από λίγους μήνες επισημαίνει την «επί μακρόν παράλειψη του Δήμου Αθηναίων, της Περιφέρειας Αττικής και των υπολοίπων συναρμοδίων να προβούν στις αναγκαίες κατά τον νόμον ενέργειες». 4) Καταγγελίες για ρατσιστικές διακρίσεις σε εκλογές του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Παρατυπίες και λάθη κατά τη διενέργεια των τακτικών εκλογών για την ανάδειξη του Δ.Σ. του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ) ανακάλυψε μέσα στο 2008 ο ιατρός Δημήτρης Σκαρπαλέζος, κάνοντας λόγο για ρατσισμό προς τους ιατρούς της Ε.Ε. και τρίτες χώρες, που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα 10. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο ΙΣΑ έκανε διακρίσεις λόγω εθνοτικής καταγωγής, αφού στις εκλογές της 1ης και 2ας Ιουνίου -για την ανάδειξη των 17 μελών του διοικητικού συμβουλίου και των λοιπών αιρετών οργάνων του ΙΣΑπαραβιάστηκε κοινοτική οδηγία που ισχύει περί της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής. Στην πρόσκληση διεξαγωγής των εκλογών που ανακοίνωσε ο ΙΣΑ τον περασμένο Μάρτιο, ορίστηκαν οι προϋποθέσεις για την υποβολή υποψηφιοτήτων και την ψηφοφορία. Οπως αναφέρεται, «οι εγγεγραμμένοι γιατροί-αλλοδαποί (εκτός χωρών της Ε.Ε.) δεν έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν στις εκλογές, ούτε το δικαίωμα του εκλέγεσθαι. Ολοι οι εγγεγραμμένοι γιατροί υπήκοοι κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ψηφίζουν εφόσον έχουν ανανεώσει τη συνδρομή τους. Δεν έχουν όμως το δικαίωμα του εκλέγεσθαι». Σύμφωνα με την παραπάνω ανακοίνωση, στις εκλογές του ΙΣΑ δικαίωμα εκλογής και δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο οι ομογενείς γιατροί. Αυτή η απόφαση, ωστόσο, σύμφωνα με την αίτηση ακύρωσης που έχει ζητήσει ο καταγγέλλων, παραβαίνει την οδηγία 2000/43/ΕΚ, που ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο με τον νόμο 3304/2005 και η οποία απαγορεύει τις διακρίσεις με βάση την εθνοτική καταγωγή, όσον αφορά το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε επαγγελματικές οργανώσεις. Διακρίσεις λόγω εθνοτικής καταγωγής προβλέπονταν σε παλαιότερες διατάξεις νόμου, όμως το άρθρο 26 του νόμου 3304/2005 ορίζει πως «με την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού καταργείται κάθε νομοθετική και κανονιστική διάταξη και καθίσταται άκυρη κάθε διάταξη που περιλαμβάνεται σε [...] καταστατικά [...] επαγγελματικών οργανώσεων [...] η οποία είναι αντίθετη προς την, κατά τον παρόντα νόμο, αρχή της ίσης μεταχείρισης». Εξάλλου, στο άρθρο 4, στο πεδίο εφαρμογής του νόμου αναφέρεται και ο δημόσιος τομέας όσον αφορά «την ιδιότητα του μέλους και τη συμμετοχή σε οργάνωση εργαζομένων [...] ή σε οποιαδήποτε επαγγελματική οργάνωση». Ειδικότερα για τους πολίτες τρίτων χωρών, το προοίμιο της Οδηγίας 2000/43/ΕΚ αναφέρει ρητά ότι «η απαγόρευση των διακρίσεων πρέπει να εφαρμόζεται και σε υπηκόους τρίτων χωρών». «Αφού αυτοί οι γιατροί έχουν λάβει άδεια παραμονής και εργασίας και έχουν εγγραφεί σε επαγγελματική οργάνωση, καταβάλλοντας και τη χρηματική συνδρομή που προβλέπεται, δεν νοείται να αποκλείονται από το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι», λέει ο Δημήτρης Σκαρπαλέζος, υπεραμυνόμενος του δικαιώματος της ίσης μεταχείρισης. Ο ίδιος έχει κινηθεί δικαστικά, αξιώνοντας την ακύρωση της εκλογικής διαδικασίας και τη διενέργεια νέας, με διαφανείς προυποθέσεις, σύμφωνες με τους ισχύοντες νόμους της χώρας μας. 10 «Ελευθεροτυπία», 5/7/08

18 Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΙΣΑ, Σωτήρης Ρηγάκης, υποστηρίζει ότι η νομοθεσία αναφέρει ρητά τις προϋποθέσεις συμμετοχής στις εκλογές και ότι και η συγκεκριμένη διαδικασία αρχαιρεσιών ήταν σύμφωνη με αυτή. «Πέρα από τα τυπικά, βέβαια, κανείς δεν ζήτησε να συμμετέχει στις εκλογές και του είπαμε όχι ή να ψηφίσει και δεν τον αφήσαμε. Σημειώνω, επίσης, ότι ο ΙΣΑ δεν είναι επαγγελματικός σύλλογος. Είναι επιστημονικός. Εκπροσωπούμε τους γιατρούς, έχουμε μια εικόνα συνδικαλιστικού οργάνου, αλλά δεν είμαστε επαγγελματικό σωματείο. Αλλο η Ενωση των ορθοπεδικών, των ΩΡΛ, κ.λπ., άλλο ο ΙΣΑ. Ας εκδικαστεί, ωστόσο, η προσφυγή του συναδέλφου, ας προχωρήσει η υπόθεση και βλέπουμε. Εμείς εφαρμόσαμε την ιατρική νομοθεσία». 5) Μάυρη λίστα πακιστανών μεταναστών Σύμφωνα με το κείμενο Ερώτησης προς τη Βουλή των Ελλήνων των βουλευτών Φώτη Κουβέλη και Νίκου Τσούκαλη 11, η πακιστανική πρεσβεία στην Ελλάδα φέρεται να προώθησε στα τέλη Δεκεμβρίου 2006 στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ρηματική διακοίνωση με κατάλογο των «μη συμμορφωθέντων προς τας υποδείξεις» πακιστανών μεταναστών ο οποίος χαρακτηριστικά επιγράφεται: «List of Pakistanis Recommender for Blacklisting». Αυτή η μαύρη λίστα με τα ονόματα 280 περίπου πακιστανών μεταναστών προωθήθηκε παρά το νόμο σε όλους τους αρμοδίους για έκδοση και ανανέωση αδειών διαμονής υπαλλήλους και μάλιστα με το χαρακτηρισμό «Εξ. Επείγον» με αποτέλεσμα να έχουν απορριφθεί εκατοντάδες αιτήσεις ανανέωσης των αδειών διαμονής τους. Σύμφωνα με το νόμο 3386/05 και το άρθρο 10 δεν χορηγείται άδειας διαμονής αν ο αιτών είναι επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια της χώρας υποδοχής. Με δεδομένο όμως ότι το Πακιστάν μέχρι τις πρόσφατες εκλογές διοικείτο από διδακτορικό καθεστώς, συνάγεται ότι η «μαύρη λίστα» αποτελεί μέσο για διώξεις πολιτικών αντιπάλων της πακιστανικής χούντας. 6) Προσαγωγές Τσιγγάνων εργαζομένων με ρατσιστικά κριτήρια Σύμφωνα με καταγγελίες κατοίκων της Ζακύνθου 12, η Αστυνομία στις 22 Αυγούστου 2008 διενεργούσε προσαγωγές μικροπωλητών χωρίς νόμιμη άδεια με επιλεκτικό τρόπο, στρεφόμενη μόνο κατά των Ρομά που ασκούσαν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. 7) Συνέλαβαν μετανάστη που ζήτησε τα δεδουλευμένα της εργασίας του 11 Ερώτηση Φώτη Κουβέλη και Νίκου Τσούκαλη προς τη Βουλή των Ελλήνων (22/2/08) 12

19 Θύμα άγριου ξυλοδαρμού από αστυνομικούς στο Αστυνομικό Τμήμα Ιλίου έπεσε ο νεαρός Αφγανός εργάτης Μ.Σ., επειδή απαίτησε από τον εργοδότη του δεδουλευμένα μεροκάματα 13. Όπως κατήγγειλε ο ίδιος στο Συνδικάτο Οικοδόμων, κρατήθηκε στο ΑΤ Ιλίου, παρά το γεγονός ότι διαθέτει τα προβλεπόμενα από το νόμο χαρτιά. Όπως καταγγέλλει, εργάστηκε για πάνω από 20 μέρες σε έναν εργολάβο οικοδομών, ο οποίος αρνούνταν συστηματικά να τον πληρώσει. Τη Δευτέρα ο εργολάβος τον κάλεσε στο σπίτι του, όπου διαπληκτίστηκαν. Ο εργοδότης φώναξε την αστυνομία που συνέλαβε τον μετανάστη και τον κράτησε στο Τμήμα για 4 ολόκληρες μέρες. Μάλιστα, τον έδιωξαν από το Τμήμα χωρίς να του δώσουν τα χαρτιά του. 8) Καλές πρακτικές στον τομέα της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης 1.Συμβούλιο Μετανάστευσης από το Δήμο Πειραιά. Με «άξονα» τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Μετανάστευσης, ο δήμος Πειραιά δήλωσε επίσημα το Φεβρουάριο του 2008 ότι θα προσπαθήσει να προσεγγίσει τους μετανάστες, μεμονωμένα αλλά και μέσω των κοινοτήτων τους, ώστε να υλοποιηθούν συγκεκριμένα προγράμματα για την κοινωνική συνοχή και την αρμονική συνύπαρξη 14. Η πρόταση για τη σύσταση Συμβουλίου Μετανάστευσης έγινε στις 14/2/08 από τον δήμαρχο Πειραιά, Παναγιώτη Φασούλα. Σύμφωνα με την εισήγηση του δημάρχου, το Συμβούλιο, στο οποίο θα συμμετέχουν 9 δημοτικοί σύμβουλοι και 4 εκπρόσωποι των αντιπροσωπευτικότερων οργανώσεων μεταναστών της πόλης θα προτείνει προς τον Δήμο συγκεκριμένα μέτρα στην παραπάνω κατεύθυνση. Ο δήμαρχος έχει επισημάνει ότι ο δήμος θα εργαστεί, μεταξύ άλλων, για την ενθάρρυνση συμμετοχής των μεταναστών και αντιπροσώπευσής τους από συλλόγους, μη κυβερνητικούς φορείς και ενώσεις μεγαλύτερης εμβέλειας, τη συστηματική μελέτη και έρευνα θεμάτων για την προσέγγιση των μεταναστευτικών ζητημάτων κ.ά. 2. Δωρεάν μετακίνηση για αλλοδαπά θύματα εργατικού ατυχήματος Επέκταση του δικαιώματος δωρεάν (αστικές συγκοινωνίες ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και αστικά ΚΤΕΛ) ή επιδοτούμενης κατά 50% (υπεραστικά ΚΤΕΛ και εσωτερικό δίκτυο ΟΣΕ) μετακίνησης και σε υπηκόους κρατών εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης που έχουν καταστεί ανίκανοι για εργασία κατόπιν εργατικού ατυχήματος σε ελληνικό έδαφος προβλέπει η κοινή απόφαση των υπ. Οικονομίας και Υγείας 15. Ακόμα, αυξάνει σε ευρώ από ευρώ και από ευρώ σε ευρώ αντίστοιχα το όριο του συνολικού δηλωθέντος ατομικού και οικογενειακού εισοδήματος των δικαιούχων, βάσει του οποίου παρέχεται το δικαίωμα της δωρεάν μετακίνησης. 9) Επίσημη απάντηση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας σε αίτημα του Κέντρου «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» για παροχή στατιστικών στοιχείων αναφορικά με διακρίσεις στο χώρο εργασίας ή παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας που αφορούν αλλοδαπούς «Έθνος», 14/2/08 15 «Ελευθεροτυπία», 16/7/08