ΟΙ ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΤΟΥ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑνΑ

Transcript

1

2 ΟΙ ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΤΟΥ 2000 ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑνΑ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2001

3 ISBN - Αναδηµοσίευση µέρους ή ολόκληρης της µελέτης επιτρέπεται νοουµένου ότι αναφέρεται η πηγή. ii

4 ΠΡΟΟΙΜΙΟ Η Αρχή, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για συστηµατικό και µακρόχρονο προγραµµατισµό του ανθρώπινου δυναµικού της Κύπρου, έχει δηµιουργήσει από της ίδρυσής της µέχρι σήµερα τις προϋποθέσεις για παροχή οργανωµένης κατάρτισης σε όλους τους τοµείς της οικονοµίας και σε όλα τα επίπεδα. Το αδιάκοπο και συστηµατικό ενδιαφέρον της Αρχής είχε ως αποτέλεσµα να βελτιώσει διαχρονικά το ενδιαφέρον των εργοδοτών για κατάρτιση και ορθότερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναµικού τους. Η πλειοψηφία έχει συνειδητοποιήσει πια την ανάγκη για συνεχή και συστηµατική κατάρτιση των εργοδοτουµένων τους ως απαραίτητο µέσο για ανάπτυξη της επιχείρησης τους. Μέσα από τις βασικές κατευθύνσεις που καθορίζονται από την Αρχή ετήσια, προκύπτουν και εφαρµόζονται συγκεκριµένες δραστηριότητες κατάρτισης που επιδιώκεται να ανταποκρίνονται στις εκάστοτε ανάγκες της οικονοµίας γενικά και των επιχειρήσεων ειδικότερα. Με τη µελέτη αυτή η Αρχή επιδιώκει να διερευνήσει και αξιολογήσει την προσφορά συγκεκριµένων µορφών κατάρτισης στην ανάπτυξη των κυπριακών επιχειρήσεων. Στόχο αποτελεί η καλύτερη και πιο αποτελεσµατική αξιοποίηση τους προς όφελος των επιχειρήσεων και του εργατικού δυναµικού γενικότερα. Ευχαριστίες εκφράζονται στους γενικούς διευθυντές των επιχειρήσεων που µέσα από τη συµπλήρωση των ερωτηµατολογίων βοήθησαν την Αρχή στην εξαγωγή αντικειµενικών συµπερασµάτων. Στους συντάκτες της µελέτης κα Ζήνα Γαβριηλίδου και κ. Κυριάκο Κυριάκου, Λειτουργούς Ανθρώπινου υναµικού 1ης Τάξης, στον κ. Μάκη Κεραυνό, Ανώτερο Λειτουργό Ανθρώπινου υναµικού που συντόνιζε τη µελέτη και στο ρα Γιώργο Οξινο, ιευθυντή της ιεύθυνσης Ερευνας και Προγραµµατισµού, εκφράζονται τα δέοντα συγχαρητήρια και ευχαριστίες. iii

5 iv

6 ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Η συνεχής κατάρτιση διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και επέκταση των επιχειρήσεων µέσω της παροχής πρόσθετων γνώσεων και δεξιοτήτων στους εργαζόµενους. Για αξιολόγηση της προσφοράς των δραστηριοτήτων Συνεχούς Κατάρτισης στην αναβάθµιση των κυπριακών επιχειρήσεων, έχει διεξαχθεί η µελέτη αυτή µέσω της οποίας διερευνούνται τέσσερις βασικές κατηγορίες συνεχούς κατάρτισης, τα Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα-συνήθη στην Κύπρο και το Εξωτερικό και τα Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα-συνήθη στην Κύπρο και τα Ζωτικής Σηµασίας. Σκοπός της µελέτης Η µελέτη στοχεύει στην αξιολόγηση της προσφοράς κατάρτισης και στην εκτίµηση των επιπτώσεων στην αναβάθµιση των επιχειρήσεων από τη συµµετοχή τους σε Μονοεπιχειρησιακά και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα συνεχούς κατάρτισης. Εκταση της µελέτης Η µελέτη κάλυψε τις επιχειρήσεις που συµµετείχαν σε δραστηριότητες συνεχούς κατάρτισης, που έγιναν το Συγκεκριµένα οι συµµετοχές αφορούσαν Συνήθη Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα που εφαρµόστηκαν στην Κύπρο και το εξωτερικό και συνήθη Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα που έγιναν στην Κύπρο καθώς επίσης και προγράµµατα Ζωτικής Σηµασίας. Οι κατηγορίες αυτές καλύπτουν τον κύριο όγκο των δραστηριοτήτων της Αρχής το 1998, από πλευράς αριθµού προγραµµάτων που έχουν εφαρµοστεί και αριθµού επιχειρήσεων και εργαζοµένων που συµµετείχαν σ αυτά. Μεθοδολογία Η µεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιλάµβανε κυρίως δύο στάδια: Αξιολόγηση και αξιοποίηση στατιστικών και άλλων στοιχείων που ήταν διαθέσιµα στην Αρχή. v

7 Ερευνα σε στατιστικά αντιπροσωπευτικό δείγµα επιχειρήσεων των οποίων εργοδοτούµενοι συµµετείχαν σε Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο και στο Εξωτερικό και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο και Ζωτικής Σηµασίας που έγιναν το Οι πληροφορίες συγκεντρώθηκαν µε τη χρησιµοποίηση ειδικά σχεδιασµένου ερωτηµατολογίου, σε στατιστικά αντιπροσωπευτικό δείγµα 428 επιχειρήσεων. Πορίσµατα και εισηγήσεις Τα βασικά πορίσµατα και εισηγήσεις που προέκυψαν από τη µελέτη παρουσιάζονται στη συνέχεια: Πορίσµατα 1. Προσφορά Προγραµµάτων Κατάρτισης Από τα στοιχεία της έρευνας σε σχέση µε την εξέταση των γενικών επιδράσεων των προγραµµάτων κατάρτισης πάνω στις επιχειρήσεις, προκύπτει ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης όσον αφορά τόσο τον αριθµό των προσφεροµένων προγραµµάτων κατάρτισης καθώς και στην ποιοτική τους αναβάθµιση. Τα προγράµµατα για τα οποία φαίνεται να υπάρχει µεγαλύτερη ανάγκη για αύξηση της προσφοράς και περαιτέρω βελτιώσεις των ποιοτικών τους στοιχείων, σε σχέση µε τις παραµέτρους που εξετάστηκαν, είναι: Θεµατικοί τοµείς Θέµατα Ευρωπαϊκής Ενωσης Αγορές και διαχείριση υλικών Επαγγελµατικές κατηγορίες Χειριστές µηχανηµάτων και οδηγοί Τεχνικοί βοηθοί Τµήµατα/Λειτουργίες της επιχείρησης Αγορά και διαχείριση πρώτων υλών Οικονοµική διαχείριση vi

8 Παραγωγή Ανάπτυξη συνεργασιών µε άλλες επιχειρήσεις Προώθηση εξαγωγών Αγορά πρώτων υλών Παραγωγή προϊόντων υπηρεσιών Ανάπτυξη συνεργασιών µε οργανισµούς/παροχείς υπηρεσιών Προώθηση εξαγωγών Ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων (κυρίως ποιοτική βελτίωση) ανειοδότηση και χρηµατοδότηση (κυρίως ποιοτική βελτίωση) Εξεύρεση κατάλληλου προσωπικού Οσον αφορά τις επιµέρους λειτουργίες των επιχειρήσεων, φαίνεται ότι υπάρχει ανάγκη για πρόσθετη και ποιοτικά αναβαθµισµένη προσφορά προγραµµάτων κυρίως στα πιο κάτω θέµατα: Προώθηση νέων προϊόντων/υπηρεσιών σε νέες αγορές Επέκταση σε αγορές του εξωτερικού ιαµόρφωση πολιτικής και στόχων σε θέµατα διεύθυνσης ανθρώπινου δυναµικού (κυρίως ποιοτική βελτίωση) Σύνδεση επιχειρησιακών στόχων µε στόχους διεύθυνσης ανθρώπινου δυναµικού (κυρίως ποιοτική βελτίωση) Μισθοδοσία προσωπικού Επιλογή και πρόσληψη προσωπικού (κυρίως ποιοτική βελτίωση) Εισαγωγή ευέλικτων συστηµάτων παραγωγής Σχεδιασµός και ανάπτυξη νέων προϊόντων Πρότυπα ποιότητας Αγορά και διαχείριση πρώτων υλών και προϊόντων Προγραµµατισµός παραγγελίας πρώτων υλών Καταρτισµός επενδυτικού προγράµµατος (κυρίως ποιοτική βελτίωση) 2. Εφαρµογή δραστηριοτήτων κατάρτισης στο εξωτερικό Αναφορικά µε τη γενική επίδραση της κατάρτισης του προσωπικού στην αναβάθµιση της επιχείρησης, προκύπτει µε βάση τα στοιχεία και vii

9 τις πληροφορίες της έρευνας, ότι η κατηγορία των ΜΕ προγραµµάτων κατάρτισης στο εξωτερικό, αξιολογήθηκαν ως πολύ ικανοποιητικά από τις περισσότερες επιχειρήσεις, συγκριτικά µε τις άλλες κατηγορίες δραστηριοτήτων κατάρτισης. Παρά τη διαπίστωση αυτή, από τα ευρήµατα της έρευνας διαφαίνεται ότι υπάρχουν περιθώρια τόσο για αύξηση της προσφοράς των ΜΕ προγραµµάτων στο εξωτερικό όσο και βελτίωση των ποιοτικών τους στοιχείων, σε µια σειρά θεµάτων, επαγγελµάτων και τµηµάτων ή λειτουργιών των επιχειρήσεων: Θέµατα Ευρωπαϊκής Ενωσης Αγορές και διαχείριση υλικών Τεχνικοί βοηθοί Προώθηση εξαγωγών Αγορά πρώτων υλών Επέκταση σε αγορές του εξωτερικού Πρότυπα ποιότητας Παραγωγή Καταρτισµός επενδυτικών προγραµµάτων Τα συµπεράσµατα από την πιο πάνω διαπίστωση, είναι: (ι) Η συσσωρευµένη εµπειρία των επιχειρήσεων του εξωτερικού στα θέµατα κατάρτισης και ανάπτυξης των εργαζοµένων, αποτελεί σηµαντική πηγή γνώσεων και διαµορφωµένων προτύπων για την αναβάθµιση των κυπριακών επιχειρήσεων. (ιι) Οι δραστηριότητες κατάρτισης που αφορούν ή περιλαµβάνουν κατάρτιση στο εξωτερικό θα πρέπει να µελετηθούν µε στόχο την ενδυνάµωση και διεύρυνση τους τόσο όσον αφορά το εύρος των θεµατικών τοµέων που καλύπτουν, το περιεχόµενο καθώς και τις επαγγελµατικές κατηγορίες προς τις οποίες απευθύνονται. 3. Αξιολόγηση από τις επιχειρήσεις της συνεργασίας µε τα Ιδρύµατα Κατάρτισης Η τεράστια πλειοψηφία των επιχειρήσεων (96,4%) ανέφεραν ότι δεν αντιµετώπισαν κανένα πρόβληµα στη συνεργασία τους µε τα ιδρύµατα ή οργανισµούς κατάρτισης. Από το πολύ µικρό ποσοστό viii

10 που ανέφεραν ότι είχαν κάποιο πρόβληµα, εντόπισαν τούτο κυρίως (29%) στη µη έγκριση κάποιων προγραµµάτων των Ιδρυµάτων από την Αρχή, τα οποία θεωρούνται αναγκαία από τις επιχειρήσεις. Ως δεύτερο πιο σηµαντικό πρόβληµα (27,2%) στη συνεργασία τους µε τα ιδρύµατα κατάρτισης, οι επιχειρήσεις ανέφεραν την ελλειπή ενηµέρωση που τους γίνεται αναφορικά µε τα προγράµµατα κατάρτισης που εφαρµόζονται. Από την έρευνα διαφάνηκε σε όλες τις επαρχίες, τοµείς και µεγέθη επιχειρήσεων, ότι η µεγάλη πλειοψηφία των επιχειρήσεων (91,6%) ήταν ικανοποιηµένες από τις διάφορες κατηγορίες δραστηριοτήτων κατάρτισης. Σε σχέση µε τη διάρκεια, µορφή και περιεχόµενο των προγραµµάτων κατάρτισης και για τις τέσσερις κατηγορίες δραστηριοτήτων κατάρτισης η µεγάλη πλειοψηφία των επιχειρήσεων ήταν αρκετά ικανοποιηµένες, κυρίως από τα ΜΕ προγράµµατα στο εξωτερικό και από τα προγράµµατα Ζωτικής Σηµασίας. Αναφορικά µε την καταλληλότητα και απόδοση των εκπαιδευτών, το 91% των επιχειρήσεων, δήλωσαν ότι ήταν αρκετά ικανοποιητική. Η µεγαλύτερη ικανοποίηση προήλθε από τα ΜΕ προγράµµατα στο εξωτερικό κατά πρώτο λόγο και κατά δεύτερο από τα ΜΕ προγράµµατα στην Κύπρο. Το µικρό ποσοστό του 5,2% των επιχειρήσεων που δήλωσαν ότι δεν ήταν ικανοποιηµένες από τα προγράµµατα κατάρτισης, προβλήθηκαν ως οι σηµαντικότεροι λόγοι το θεωρητικό περιεχόµενο των προγραµµάτων και η µη κατάληξη των προγραµµάτων σε σαφείς λύσεις και εισηγήσεις. 4. Αξιολόγηση από τις επιχειρήσεις της συνεργασίας µε την Αρχή Στα πλαίσια της συνεργασίας τους µε την Αρχή, οι επιχειρήσεις παρουσιάζονται ικανοποιηµένες σε πολύ µεγάλο βαθµό. Σε µια κλίµακα του µέσου όρου της βαθµολογίας από 1-5, όπου το 4 είναι πολύ µεγάλος βαθµός ικανοποίησης και το 5 πάρα πολύ µεγάλος βαθµός ικανοποίησης και σε σχέση µε 4 παραµέτρους, δόθηκε η πιο κάτω εικόνα: ix

11 Επικοινωνία µε υπηρεσίες/λειτουργούς της Αρχής 3,99 Εντυπα και συµπλήρωση αιτήσεων 4,11 ιαδικασίες της Αρχής στη διεκπεραίωση αιτήσεων για καταβολή επιχορήγησης 3,91 Πολιτική επιχορήγησης 3,88 Στην περίπτωση των επιχειρήσεων που αξιολόγησαν το βαθµό ικανοποίησης από τη συνεργασία τους µε την Αρχή, ως µέτρια, δηλαδή µέχρι το 3 της κλίµακας, οι κυριότεροι λόγοι που ανέφεραν σε σχέση µε τις 4 παραµέτρους, ήταν: Παράλειψη επικοινωνίας µε την Αρχή Ελλειπής ενηµέρωση τους Μεγάλη γραφειοκρατία από πλευράς Αρχής Μη κατανοητά έντυπα της Αρχής Καθυστέρηση στη διεκπεραίωση της διαδικασίας έγκρισης/επιχορήγησης Μεγάλο το ποσοστό επιβάρυνσης του εργοδότη για την παροχή κατάρτισης Μικρός βαθµός ευελιξίας από πλευράς Αρχής σε σχέση µε αλλαγές στα προγράµµατα 5. Σύγχρονες µέθοδοι και τεχνολογία στην προσφορά κατάρτισης Από τα ευρήµατα της έρευνας, εξάγεται ότι υπάρχουν σηµαντικά περιθώρια για βελτίωση, όσον αφορά την αξιοποίηση σύγχρονης τεχνολογίας στις διάφορες πτυχές της προσφοράς κατάρτισης. Οι ανάγκες για αυξηµένη χρήση σύγχρονων µεθόδων και τεχνολογιών, αφορούν όλες τις πτυχές των δραστηριοτήτων κατάρτισης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναµικού, όπως: Μεγαλύτερη προσφορά προγραµµάτων κατάρτισης σε θέµατα σύγχρονων µεθόδων και τεχνολογιών. Μεγαλύτερη συµµετοχή σε προγράµµατα που αναφέρονται σε θέµατα σύγχρονης τεχνολογίας. Χρησιµοποίηση σε µεγαλύτερο βαθµό σύγχρονης τεχνολογίας στην παροχή κατάρτισης. x

12 Αυξηµένη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας στην ενηµέρωση των επιχειρήσεων και των εργαζοµένων για τις δραστηριότητες κατάρτισης. Η ενηµέρωση αφορά τους θεµατικούς τοµείς, τις διάφορες δραστηριότητες και κατηγορίες κατάρτισης, τους φορείς κατάρτισης και τις διαδικασίες που αφορούν την εφαρµογή, έγκριση και επιχορήγηση δραστηριοτήτων κατάρτισης. Εισηγήσεις Οι εισηγήσεις αφορούν τόσο γενικές κατευθύνσεις ενεργειών που θα πρέπει να υιοθετηθούν και υλοποιηθούν από όλους τους εµπλεκόµενους, Αρχή-Ιδρύµατα Κατάρτισης-Επιχειρήσεις, όσο και συγκεκριµένες ενέργειες που αφορούν την Αρχή και αναµένεται να προωθηθούν από την ίδια. 1. Ενίσχυση της λειτουργίας της κατάρτισης Με βάση τα αποτελέσµατα της µελέτης διαφαίνονται περιθώρια και δυνατότητες για βελτίωση της λειτουργίας της κατάρτισης ώστε οι επιχειρήσεις να έχουν τη δυνατότητα επιλογής των κατάλληλων προγραµµάτων και ταυτόχρονα να διασφαλίζεται η µεγαλύτερη συµµετοχή των εργαζοµένων σε δραστηριότητες κατάρτισης. Γι αυτό προτείνονται οι πιο κάτω ενέργειες, η υλοποίηση των οποίων κρίνεται ότι θα συµβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της λειτουργίας της κατάρτισης: Ανανεωµένη προσπάθεια ενηµέρωσης επιχειρήσεων για τα συστήµατα κατάρτισης/ ανάπτυξης προσωπικού, τη σηµασία της λειτουργίας της κατάρτισης και την αναγκαιότητα της συνεχούς κατάρτισης του προσωπικού τους καθώς και την ενηµέρωσή τους για τις δραστηριότητες και τα σχέδια της Αρχής. Η ενηµέρωση θα µπορούσε να έχει τη µορφή ειδικών σεµιναρίων/εργαστηρίων µε έµφαση στις συγκεκριµένες ανάγκες που προκύπτουν από τη µελέτη και µε τη διάθεση κατάλληλου ενηµερωτικού υλικού (σε έντυπη ή και ηλεκτρονική µορφή). Οργάνωση και υλοποίηση από την Αρχή δραστηριοτήτων µε τη µορφή συναντήσεων/συνεδρίων που να απευθύνονται προς τις επιχειρήσεις και τα ιδρύµατα κατάρτισης µε στόχο την ενδυνάµωση της µεταξύ τους συνεργασίας. Η αναβάθµιση των xi

13 σχέσεων και το θετικό κλίµα που θα προκύψει αναµένεται να έχει θετικές επιπτώσεις τόσο στην προσφορά όσο και στο ποιοτικό στοιχείο της παρεχόµενης κατάρτισης. Τα στελέχη των επιχειρήσεων που έχουν την ευθύνη για την κατάρτιση έχουν καθοριστικό ρόλο για την ενίσχυση της λειτουργίας της κατάρτισης µέσα στις επιχειρήσεις. Γι αυτό επιβεβαιώνεται η ανάγκη συνέχισης τροχιοδροµηµένων ενεργειών για οργάνωση από την Αρχή ειδικών προγραµµάτων κατάρτισης που να απευθύνονται σε υπευθύνους κατάρτισης των επιχειρήσεων. Επιβεβαιώνεται ότι θα ήταν σκόπιµο τα προγράµµατα αυτά να περιλαµβάνουν επισκέψεις στο εξωτερικό σε επιλεγµένες επιχειρήσεις µε στόχο την ενηµέρωση και ανταλλαγή εµπειριών όσον αφορά την προγραµµατισµένη κατάρτιση του προσωπικού και ειδικά στην εφαρµογή συστηµάτων κατάρτισης και σχετικών πρακτικών. Η επαύξηση της προσφοράς σε ειδικούς θεµατικούς τοµείς τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά κρίνεται αναγκαία παρά τη γενική θετική αξιολόγηση των δραστηριοτήτων κατάρτισης. Για το σκοπό αυτό, υπάρχει ανάγκη για µεγαλύτερη δραστηριοποίηση των ιδρυµάτων/ οργανισµών κατάρτισης σε διάφορους θεµατικούς τοµείς όπως αυτοί αναδύονται από τα ευρήµατα της µελέτης και καταγράφονται στα πορίσµατα. Παρά το γεγονός ότι οι θεµατικοί αυτοί τοµείς περιλαµβάνονται στο θεµατολόγιο προτεραιοτήτων της Αρχής, πρέπει να εντοπισθούν τρόποι βελτίωσης της δραστηριοποίησης των ιδρυµάτων/ οργανισµών κατάρτισης σε αυτούς τους τοµείς. Προς την κατεύθυνση αυτή µπορεί να συµβάλει αποτελεσµατικά η αναθεώρηση της πολιτικής επιχορήγησης κατά τρόπο που να λαµβάνει καλύτερα υπόψη την ανάγκη παροχής κινήτρων τόσο προς τα ιδρύµατα όσο και προς τις επιχειρήσεις και τους εργαζοµένους για επίδειξη µεγαλύτερου ενδιαφέροντος για δραστηριοποίηση και συµµετοχή σε δραστηριότητες κατάρτισης σε συγκεκριµένους θεµατικούς τοµείς. Παράλληλα θα πρέπει να αξιολογείται συστηµατικά η προσφορά κατάρτισης από τα ιδρύµατα/οργανισµούς κατάρτισης κατά θεµατικό τοµέα σε συνάρτηση µε το xii

14 θεµατολόγιο προτεραιοτήτων της Αρχής έτσι που να εντοπίζονται οποιαδήποτε κενά στην προσφορά µε στόχο την καλύτερη δυνατή ικανοποίηση των αναγκών. Η ανάγκη επαύξησης της προσφοράς σε διάφορες επαγγελµατικές κατηγορίες προκύπτει επίσης από τις πληροφορίες της µελέτης. Χρειάζεται να δοθεί µεγαλύτερη έµφαση στη βελτίωση της προσφοράς κατάρτισης που να αφορά το µη διευθυντικό προσωπικό. Παράλληλα, στη διαµόρφωση της πολιτικής επιχορήγησης να ληφθεί υπόψη η αναγκαιότητα βελτίωσης του ενδιαφέροντος του προσωπικού συγκεκριµένων επαγγελµατικών κατηγοριών για συµµετοχή σε δραστηριότητες κατάρτισης, όπως για παράδειγµα οι τεχνικοί βοηθοί και οι χειριστές µηχανηµάτων. Επίσης, η προώθηση της Μονοεπιχειρησιακής σε αντίθεση µε την Πολυεπιχειρησιακή µορφή κατάρτισης αναµένεται να έχει θετικές επιπτώσεις στην προσφορά κατάρτισης για το µη διευθυντικό προσωπικό. Με τη µορφή αυτή κατάρτισης αντιµετωπίζεται πιο αποτελεσµατικά το πρόβληµα της αποδέσµευσης προσωπικού από την εργασία για να συµµετάσχει σε κατάρτιση. 2. Ενίσχυση του ρόλου και της προσφοράς των ιδρυµάτων κατάρτισης προς τις επιχειρήσεις Παρά το γεγονός ότι η µεγάλη πλειοψηφία των επιχειρήσεων (91,6%) δήλωσαν ότι τα προγράµµατα κατάρτισης ήταν ικανοποιητικά, ένα µικρό ποσοστό 5,2% δήλωσαν ότι δεν ήταν ικανοποιητικά. Οι περισσότερες επιχειρήσεις που δεν ήταν ικανοποιηµένες από τα προγράµµατα κατάρτισης ανέφεραν ως κυριότερους λόγους το γεγονός ότι τα προγράµµατα ήταν πολύ θεωρητικά και ότι η κατάρτιση δεν κατέληγε σε σαφείς λύσεις και εισηγήσεις. Εποµένως θα πρέπει να ενισχυθεί ο έλεγχος των προγραµµάτων κατάρτισης και ταυτόχρονα να ενδυναµωθεί ο ρόλος και η προσφορά των ιδρυµάτων κατάρτισης. Γι αυτό επιβεβαιώνεται η ανάγκη για: Αυστηρότερο έλεγχο των προγραµµάτων κατάρτισης από την Αρχή, τόσο στο στάδιο έγκρισης των προγραµµάτων όσο και στο στάδιο εφαρµογής τους, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προγράµµατα αυτά περιέχουν πρακτικές εφαρµογές και xiii

15 καταλήγουν σε σαφείς λύσεις και εισηγήσεις. Επίσης να επεκταθεί ο θεσµός των επισκέψεων/ελέγχων κατά την εφαρµογή των προγραµµάτων. Συνέχιση των τροχιοδροµηµένων ενεργειών για οργάνωση ειδικών προγραµµάτων µε πρωτοβουλία της Αρχής τα οποία να απευθύνονται στους διευθυντές/υπεύθυνους κατάρτισης ιδρυµάτων/επιχειρήσεων και στους εκπαιδευτές. Οργάνωση οµαδικών επισκέψεων στο εξωτερικό διευθυντών/ υπευθύνων κατάρτισης ιδρυµάτων/επιχειρήσεων και εκπαιδευτών για παρακολούθηση πρακτικών εφαρµογών περιλαµβανοµένων και σχετικών διαλέξεων που να αφορούν τις σύγχρονες µεθόδους και τεχνολογίες κατάρτισης. Οι επισκέψεις θα οργανωθούν µε πρωτοβουλία της Αρχής και σε συνεργασία µε οίκους του εξωτερικού. 3. Αναβάθµιση της συνεργασίας µεταξύ επιχειρήσεων και ΑνΑ Παρόλο που η πλειοψηφία των επιχειρήσεων ανέφεραν ότι, ο βαθµός ικανοποίησης τους στα πλαίσια της συνεργασίας τους µε την Αρχή, ήταν από πολύ µέχρι πάρα πολύ µεγάλος, εντούτοις, ποσοστά που κυµαίνονται από 10% (έντυπα και συµπλήρωση αιτήσεων) µέχρι 26% (πολιτική επιχορήγησης) ανέφεραν ότι ο βαθµός ικανοποίησης ήταν από µέτρια και κάτω. Τα κυριότερα προβλήµατα που εντοπίστηκαν ήταν: έλλειψη επικοινωνίας µεγάλη γραφειοκρατία καθυστερήσεις στη διαδικασία για διεκπεραίωση αιτήσεων χαµηλά ποσοστά επιχορήγησης. Για την περαιτέρω βελτίωση της καλής συνεργασίας που ήδη υπάρχει µεταξύ επιχειρήσεων και ΑνΑ όπως προκύπτει από τη µελέτη, προτείνονται τα πιο κάτω: Βελτίωση στην επικοινωνία Επιχειρήσεων-Αρχής µε την πραγµατοποίηση πιο συστηµατικών και οργανωµένων xiv

16 συναντήσεων. Αυτό µπορεί να επιτευχθεί µε τη συνεργασία της Αρχής µε Εργοδοτικούς συνδέσµους, Ιδρύµατα κατάρτισης, Συντεχνιακές οργανώσεις και αρµόδιες Κυβερνητικές Υπηρεσίες. Στις συναντήσεις αυτές να αναλύονται, η σηµασία της κατάρτισης για τους εργαζόµενους και τις επιχειρήσεις και να παρέχονται πληροφορίες για τις ευκαιρίες κατάρτισης που προσφέρονται και την πολιτική κατάρτισης και επιχορήγησης της ΑνΑ. Επανεξέταση των διαδικασιών και των εντύπων που αφορούν κυρίως την πολιτική επιχορήγησης µε σκοπό την περαιτέρω απλοποίηση τους. Βελτίωση στις διαδικασίες διεκπεραίωσης αιτήσεων µε στόχο την επίσπευση του χρόνου που απαιτείται για χειρισµό των αιτήσεων. Επανεξέταση της πολιτικής επιχορήγησης, ώστε να διευρυνθούν οι δυνατότητες για µεγαλύτερη συµµετοχή εργοδοτουµένων επιχειρήσεων σε προγράµµατα κατάρτισης. Επιπρόσθετα αναµένεται ότι οι αλλαγές και βελτιώσεις που έχουν ήδη προωθηθεί από την Αρχή θα συµβάλουν ουσιαστικά στην αύξηση της αποτελεσµατικότητας των Μονοεπιχειρησιακών και Πολυεπιχειρησιακών προγραµµάτων Συνεχούς Κατάρτισης. Οι αλλαγές/βελτιώσεις αφορούν µεταξύ άλλων: Εισαγωγή υποχρεωτικού ενδοεπιχειρησιακού µέρους στα προγράµµατα Ζωτικής Σηµασίας. Τροποποιήσεις στην πολιτική χορηγιών. Ετοιµασία και διοχέτευση στους ενδιαφερόµενους οδηγών πολιτικής και διαδικασιών. 4. Αξιοποίηση σύγχρονων µεθόδων και τεχνολογιών κατάρτισης Η εκτεταµένη χρήση και αξιοποίηση σύγχρονων µεθόδων και τεχνολογιών κατάρτισης σε όλα τα στάδια του σχεδιασµού και της υλοποίησης προγραµµάτων κατάρτισης, είναι δυνατό να συµβάλει στην προσφορά προγραµµάτων που να αναφέρονται σε µεγαλύτερο εύρος θεµατικών τοµέων, αλλά και περισσότερο αναβαθµισµένα ποιοτικά προγράµµατα. Αυτό οφείλεται στις τεράστιες δυνατότητες xv

17 των σύγχρονων τεχνολογιών κατάρτισης αλλά και στην ευελιξία που τις χαρακτηρίζει. Εποµένως, γίνεται εισήγηση να αναλάβει η Αρχή πρωτοβουλία η οποία να στοχεύει στην ενηµέρωση των παραγόντων της προσφοράς κατάρτισης σε σχέση µε την εισαγωγή και αξιοποίηση σύγχρονων µεθόδων και τεχνολογιών κατάρτισης: Ενηµέρωση των ιδρυµάτων και οργανισµών κατάρτισης µε την οργάνωση ειδικών ηµερίδων αναφορικά µε την αξιοποίηση σύγχρονων µεθόδων και τεχνολογιών κατάρτισης. Ενηµέρωση των φορέων κατάρτισης και των επιχειρήσεων για τις δυνατότητες και τη σηµασία των σύγχρονων τεχνολογιών κατάρτισης µε παρουσιάσεις ειδικών και εµπειρογνωµόνων καθώς και την οργάνωση Εκθεσης σύγχρονων µεθόδων και τεχνολογιών κατάρτισης. Ενηµέρωση όλων των ενδιαφεροµένων για τα πορίσµατα της µελέτης της Αρχής µε θέµα "Αξιοποίηση σύγχρονων µεθόδων και τεχνολογιών κατάρτισης στην Κύπρο" και προώθηση των εισηγήσεων που περιέχει. Αναβάθµιση του στοιχείου της χρησιµοποίησης σύγχρονων τεχνολογιών κατάρτισης σε όλα τα στάδια προώθησης, έγκρισης και ελέγχου των προγραµµάτων κατάρτισης, σε όλες τις κατηγορίες δραστηριοτήτων κατάρτισης και ειδικά στην κατηγορία των προγραµµάτων Ζωτικής Σηµασίας όπου οι εκπαιδευτές προέρχονται από το εξωτερικό. 5. Αξιοποίηση διαδικτύου και νέας τεχνολογίας στην πληροφόρηση για θέµατα κατάρτισης Η συνεχής και έγκαιρη ενηµέρωση για όλα τα θέµατα που αφορούν την παρεχόµενη κατάρτιση, είναι δυνατό να συµβάλει στην επαύξηση και ποιοτική βελτίωση των προσφεροµένων προγραµµάτων κατάρτισης, στη διεύρυνση των θεµατικών τοµέων κατάρτισης και στη µεγαλύτερη συµµετοχή επιχειρήσεων και εργαζοµένων στις δραστηριότητες κατάρτισης. xvi

18 Για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι αναγκαία η πληρέστερη αξιοποίηση του διαδικτύου και των νέων τεχνολογιών ώστε να υπάρχει πλήρης και συνεχής ροή πληροφοριών για όλα τα θέµατα κατάρτισης, προς όλους τους εµπλεκόµενους φορείς. Ενδεικτικά το διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες θα µπορούσαν να αξιοποιηθούν πληρέστερα για τα πιο κάτω: ηµιουργία τράπεζας πληροφοριών ιδρυµάτων/οργανισµών κατάρτισης, ώστε να υπάρχουν διαθέσιµα όλα τα στοιχεία που αφορούν τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Συνέχιση της καταχώρησης στην ιστοσελίδα της Αρχής των µελετών της Αρχή, ώστε να υπάρχει πρόσβαση στα στοιχεία, τα πορίσµατα και τις εισηγήσεις που περιέχουν για άµεση αξιοποίηση τους από κάθε ενδιαφερόµενο και κυρίως από τα ιδρύµατα κατάρτισης. Συνέχιση της καταχώρησης στην ιστοσελίδα της Αρχής του θεµατολογίου προτεραιοτήτων κατάρτισης για άµεση ενηµέρωση τόσο των επιχειρήσεων όσο και των ιδρυµάτων και οργανισµών κατάρτισης καθώς επίσης και των εγκριµένων προγραµµάτων κατάρτισης. Βελτίωση της δυνατότητας χρήσης και αξιοποίησης του διαδικτύου και της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών σε σχέση µε τις διαδικασίες ενηµέρωσης, υποβολής και έγκρισης προγραµµάτων, καθώς και υποβολή διαφόρων αιτήσεων και εγκρίσεων. xvii

19 xviii

20 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ iii v ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της µελέτης Εκταση της µελέτης Μεθοδολογία Περίγραµµα της µελέτης 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΜΟΝΟΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Η σηµασία των ΜΕ και ΠΕ Προγραµµάτων Συνεχούς Κατάρτισης Στατιστική παρουσίαση στοιχείων των ΜΕ και ΠΕ προγραµµάτων που υλοποιήθηκαν το Συµµετοχή επιχειρήσεων σε ΜΕ και ΠΕ προγράµµατα κατάρτισης το Συµµετοχές ατόµων σε ΜΕ και ΠΕ προγράµµατα κατάρτισης το Υψος χορηγίας για ΜΕ και ΠΕ προγράµµατα κατάρτισης 19 xix

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Επιδράσεις σε Θεµατικούς Τοµείς Επιδράσεις σε Επαγγελµατικές Κατηγορίες Επιδράσεις στη Νοοτροπία και Συµπεριφορά των ιευθυντών Επιδράσεις σε Τµήµατα/Λειτουργίες της επιχείρησης Επιδράσεις στην Ανάπτυξη Συνεργασιών µε άλλες Επιχειρήσεις Επιδράσεις στην Ανάπτυξη Συνεργασιών µε Οργανισµούς/Παροχείς Υπηρεσιών 58 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ Επιδράσεις στη Στρατηγική Παραγωγής Προϊόντων/Υπηρεσιών Επιδράσεις στη Στρατηγική για Αύξηση των Πωλήσεων Επιδράσεις στη Στρατηγική ιαφοροποίησης Προϊόντων/Υπηρεσιών Επιδράσεις σε εξειδικευµένα θέµατα Μάρκετινγκ και Πωλήσεων 89 xx

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ Επιδράσεις στο πεδίο «Στόχοι και Στρατηγική» Επιδράσεις στο πεδίο «Επιχειρησιακή Οργάνωση και Συστήµατα ιεύθυνσης Ανθρώπινου υναµικού» Επιδράσεις στο πεδίο «Κατάρτιση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου υναµικού» 113 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Επιδράσεις στη Στρατηγική Παραγωγής Επιδράσεις στην Ανάπτυξη της Παραγωγικής ιαδικασίας Επιδράσεις στην Αξιοποίηση Νέας Τεχνολογίας 137 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: EΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Επιδράσεις στη Χρηµατοοικονοµική Στρατηγική Επιδράσεις στη βελτίωση της Χρηµατοοικονοµικής Λειτουργίας 153 xxi

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΡΟΧΕΙΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑνΑ Αξιολόγηση Συνεργασίας µε τους Παροχείς Κατάρτισης Αξιολόγηση Συνεργασίας µε την Αρχή 196 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Συµπεράσµατα Πορίσµατα Εισηγήσεις 222 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 231 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4: Πίνακες για τις γενικές επιδράσεις των Μονοεπιχειρησιακών και Πολυεπιχειρησιακών Προγραµµάτων Συνεχούς Κατάρτισης στις επιχειρήσεις 233 Πίνακες για τις επιδράσεις της κατάρτισης στο Μάρκετινγκ και τις Πωλήσεις 261 Πίνακες για τις επιδράσεις της κατάρτισης στη ιεύθυνση Ανθρώπινου υναµικού 277 Πίνακες για τις επιδράσεις της κατάρτισης στην Παραγωγική ιαδικασία και Τεχνολογία 293 xxii

24 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5: Πίνακες για τις επιδράσεις της κατάρτισης στα Χρηµατοοικονοµικά των επιχειρήσεων 309 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6: Κατάλογος πινάκων του κειµένου 317 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7: Κατάλογος σχεδιαγραµµάτων του κειµένου 325 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8: Βιβλιογραφία 333 xxiii

25 xxiv

26 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στα πλαίσια των στόχων της Αρχής, για αξιολόγηση της προσφοράς των δραστηριοτήτων της στην αναβάθµιση των κυπριακών επιχειρήσεων, έχει διεξαχθεί η µελέτη αυτή µέσω της οποίας διερευνούνται τέσσερις βασικές κατηγορίες συνεχούς κατάρτισης, τα Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα συνήθη στην Κύπρο και το Εξωτερικό και τα Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα συνήθη στην Κύπρο και τα Ζωτικής Σηµασίας. Αυτές οι µορφές κατάρτισης διαδραµατίζουν σηµαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και επέκταση των επιχειρήσεων αφού στοχεύουν στην παροχή πρόσθετων γνώσεων και δεξιοτήτων στους εργαζόµενους έτσι ώστε να τους καταστήσουν ικανότερους να ανταποκρίνονται στις εκάστοτε απαιτήσεις του επαγγέλµατος τους Σκοπός της µελέτης Η µελέτη στοχεύει να αξιολογήσει την προσφορά κατάρτισης και να εκτιµήσει τις επιδράσεις στην αναβάθµιση των επιχειρήσεων από τη συµµετοχή τους σε Μονοεπιχειρησιακά και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα συνεχούς κατάρτισης. Οι αναλυτικοί στόχοι της µελέτης είναι: Η διερεύνηση των γενικών και ειδικών επιδράσεων στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων από τη συµµετοχή τους σε προγράµµατα κατάρτισης. Η διερεύνηση της λειτουργικότητας των προγραµµάτων µε στόχο να εξετασθούν τα σηµεία που χρήζουν βελτιώσεων και να γίνουν οι ανάλογες βελτιώσεις. Ο εντοπισµός και η ανάλυση των προβληµάτων που αντιµετωπίζουν οι επιχειρήσεις για συνεργασία µε παροχείς κατάρτισης. Η εξέταση της συνεργασίας των επιχειρήσεων µε την Αρχή αναφορικά µε τις λειτουργικές διευθετήσεις και διαδικασίες που ακολουθούνται.

27 1.2. Εκταση της µελέτης Η µελέτη κάλυψε τις επιχειρήσεις που συµµετείχαν σε δραστηριότητες συνεχούς κατάρτισης, που έγιναν το Συγκεκριµένα οι συµµετοχές αφορούσαν Συνήθη Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα που εφαρµόστηκαν στην Κύπρο και το εξωτερικό και συνήθη Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα που έγιναν στην Κύπρο καθώς επίσης και προγράµµατα Ζωτικής Σηµασίας. Στον Πίνακα 1 φαίνεται το σύνολο των προγραµµάτων, των επιχειρήσεων και των συµµετοχών σε προγράµµατα κατάρτισης που έγιναν το 1998 στις τέσσερις προαναφερθείσες κατηγορίες συνεχούς κατάρτισης. Οι κατηγορίες αυτές έχουν περιληφθεί στη µελέτη γιατί καλύπτουν τον κύριο όγκο των δραστηριοτήτων της Αρχής το 1998, από πλευράς αριθµού προγραµµάτων που έχουν εφαρµοστεί και αριθµού επιχειρήσεων και εργαζοµένων που συµµετείχαν σ αυτά. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΟ 1998 ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΤΟΣ 1998 ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Αριθµός Αριθµός Προγραµµάτων Επιχειρήσεων 2 Αριθµός Συµµετοχών ΣΚ ΜΕ Συνήθη (Κύπρο) ΣΚ ΜΕ Εξωτερικό ΣΚ ΠΕ Συνήθη (Κύπρο) ΣΚ ΠΕ Ζωτικής Σηµασίας ΣΥΝΟΛΟ % 93% 81% 95% Ν*=3.393 Ν*=5.062 Ν*= Ν* = Ο συνολικός αριθµός των προγραµµάτων, των επιχειρήσεων και των συµµετοχών αντίστοιχα, που έγιναν µέσα στο 1998 και για τα οποία πληρώθηκε όλο ή µέρος του ποσού της επιχορήγησης. Οι πληροφορίες συγκεντρώθηκαν µέσω έρευνας και µε τη χρησιµοποίηση ειδικά σχεδιασµένου ερωτηµατολογίου σε στατιστικά αντιπροσωπευτικό δείγµα επιχειρήσεων των οποίων εργοδοτούµενοι

28 συµµετείχαν σε Μονοεπιχειρησιακά και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα συνεχούς κατάρτισης που επιχορηγήθηκαν από την Αρχή κατά το Η έρευνα ήταν παγκύπρια και κάλυψε συνολικά 428 επιχειρήσεις. Για τον υπολογισµό του δείγµατος κατά δραστηριότητα κατάρτισης (stratified sampling) χρησιµοποιήθηκε η πιο κάτω µαθηµατική εξίσωση: Ζ α 2 ε = 2 n όπου: N N n 1 n = N 4 ε 2 ( N 2 Ζ α 2 1) + 1 ε = Στατιστικό λάθος Στην περίπτωση αυτή το µέγιστο στατιστικό λάθος καθορίστηκε στο ±7%. Ν = Μέγεθος του πληθυσµού n = Μέγεθος του δείγµατος Ζ α/2 = Ανω α/2 σηµείο της Ν (0,1) Στην περίπτωση αυτή αντιστοιχεί στο 1,645 αφού το επίπεδο σηµαντικότητας α καθορίστηκε στο 10% (δηλαδή η βεβαιότητα ανέρχεται στο 90%). Η επιλογή του δείγµατος, για την κάθε δραστηριότητα κατάρτισης, έγινε µε τη µέθοδο της απλής τυχαίας δειγµατοληψίας µε βάση την κατανοµή των επιχειρήσεων κατά επαρχία. Σε περίπτωση που µια επιχείρηση έλαβε µέρος σε διάφορες δραστηριότητες κατάρτισης και τυχαία επιλέγηκε στο δείγµα περισσοτέρων της µιας δραστηριοτήτων κατάρτισης, λαµβανόταν υπόψη µόνο για µια δραστηριοτήτα κατάρτισης και εξαιρείτο από τις υπόλοιπες. Η κατανοµή των επιχειρήσεων του δείγµατος κατά δραστηριότητα κατάρτισης, η αντίστοιχη κατανοµή για το σύνολο των επιχειρήσεων (πληθυσµός) και το ποσοστό των επιχειρήσεων που καλύφθηκαν από την έρευνα, κατά δραστηριότητα κατάρτισης, φαίνονται στον Πίνακα 2. 3

29 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ, ΕΙΓΜΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΛΥΨΗΣ ΚΑΤΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΛΗΘΥ- ΣΜΟΣ (Αρ. Επιχ) ΕΙΓΜΑ (Αρ. Επιχ) ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΛΥΨΗΣ (%) ΣΚ ΜΕ Συνήθη (Κύπρο) ΣΚ ΜΕ Εξωτερικό ΣΚ ΠΕ Συνήθη (Κύπρο) ΣΚ ΠΕ Ζωτικής Σηµασίας ΣΥΝΟΛΟ Σύµφωνα µε τον Πίνακα 2 παρουσιάζονται σηµαντικές διαφορές στο ποσοστό κάλυψης κατά δραστηριότητα κατάρτισης. Ετσι ενώ στην περίπτωση των Μονοεπιχειρησιακών προγραµµάτων που έγιναν στο εξωτερικό καλύφθηκε από την έρευνα το 33% των επιχειρήσεων που συµµετείχαν µε εργοδοτούµενό τους στα προγράµµατα αυτά, το αντίστοιχο ποσοστό για τα συνήθη Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα ήταν µόνο 4%. Κατά συνέπεια χρησιµοποίηση των αποτελεσµάτων, που προέκυψαν από την έρευνα (δείγµα) για το σύνολο των επιχειρήσεων (πληθυσµός) θα αντιπροσώπευε σε µεγαλύτερο βαθµό τις δραστηριότητες κατάρτισης µε το µεγαλύτερο ποσοστό κάλυψης. Γι αυτό για την εξαγωγή ασφαλών συµπερασµάτων έγινε αναγωγή των αποτελεσµάτων της έρευνας για το σύνολο των επιχειρήσεων που συµµετείχαν µε εργοδοτούµενούς τους σε Μονοεπιχειρησιακά και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα κατάρτισης το Η αναγωγή επιτυγχάνεται µε τον πολλαπλασιασµό των αποτελεσµάτων της έρευνας µε τους συντελεστές αναγωγής. Οι συντελεστές αναγωγής υπολογίζονται µε τη διαίρεση του πληθυσµού µε το δείγµα κατά δραστηριότητα κατάρτισης. Με βάση τον υπολογισµό αυτό οι συντελεστές αναγωγής που προέκυψαν είναι: ραστηριότητα κατάρτισης Συντελεστής αναγωγής ΣΚ-ΜΕ-Συνήθη (Κύπρο) 5,49 ΣΚ-ΜΕ-Εξωτερικό 3 ΣΚ-ΠΕ-Συνήθη (Κύπρο) 22,83 ΣΚ-ΠΕ-Ζωτικής Σηµασίας 3,27 4

30 1.3. Μεθοδολογία Η µεθοδολογία που ακολουθήθηκε αποτελείτο από τα ακόλουθα στάδια: Αξιολογήθηκαν και αξιοποιήθηκαν στατιστικά και άλλα στοιχεία που ήταν διαθέσιµα στην Αρχή. Εγινε έρευνα σε στατιστικά αντιπροσωπευτικό δείγµα επιχειρήσεων των οποίων εργοδοτούµενοι συµµετείχαν σε Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο και στο Εξωτερικό και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα συνήθη στην Κύπρο και Ζωτικής Σηµασίας που έγιναν το Η συλλογή των στοιχείων από τις επιχειρήσεις έγινε µε προσωπικές συνεντεύξεις, συνήθως µε το Γενικό ιευθυντή και τη βοήθεια δοµηµένου ερωτηµατολογίου. Η διεξαγωγή των συνεντεύξεων και η συµπλήρωση των ερωτηµατολογίων έγιναν όλες στο χώρο εργασίας από κατάλληλα καταρτισµένους απογραφείς εξειδικευµένου οίκου στον οποίο ανατέθηκε η διεξαγωγή της έρευνας. Το ερωτηµατολόγιο αποτελείτο από 7 κύριες ενότητες οι οποίες κάλυπταν τους ακόλουθους θεµατικούς τοµείς: Στοιχεία της επιχείρησης Γενικές επιδράσεις των προγραµµάτων Επιδράσεις στο Μάρκετινγκ και τις Πωλήσεις Επιδράσεις στη ιεύθυνση Ανθρώπινου υναµικού Επιδράσεις στην Παραγωγική ιαδικασία και Τεχνολογία Επιδράσεις στα Χρηµατοοικονοµικά των Επιχειρήσεων Αξιολόγηση της συνεργασίας µε τους παροχείς κατάρτισης και την Αρχή Περίγραµµα της µελέτης Στο πρώτο κεφάλαιο περιγράφεται ο σκοπός της µελέτης, η έκταση της έρευνας και η µεθοδολογία που ακολουθήθηκε. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύονται οι ορισµοί των Μονοεπιχειρησιακών και Πολυεπιχειρησιακών προγραµµάτων συνεχούς κατάρτισης και παρατίθενται στατιστικά στοιχεία 5

31 αναφορικά µε τις συµµετοχές των επιχειρήσεων σε προγράµµατα κατάρτισης που έγιναν το 1998 στις υπό διερεύνηση κατηγορίες δραστηριοτήτων κατάρτισης. Επίσης στο κεφάλαιο αυτό φαίνονται οι συµµετοχές των ατόµων σε Μονοεπιχειρησιακά και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα καθώς και το ύψος της χορηγίας της Αρχής προς τις επιχειρήσεις κατά το Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι γενικές επιδράσεις των Μονοεπιχειρησιακών και Πολυεπιχειρησιακών προγραµµάτων στην αναβάθµιση των επιχειρήσεων. Συγκεκριµένα εκτιµούνται οι επιδράσεις των προγραµµάτων κατάρτισης σε Θεµατικούς Τοµείς, σε Επαγγελµατικές Κατηγορίες, στη Νοοτροπία και Συµπεριφορά των ιευθυντών, στις Βασικές Λειτουργίες της επιχείρησης και στην Ανάπτυξη Συνεργασίας µε Ιδρύµατα/οργανισµούς και οίκους κατάρτισης. Στο τέταρτο κεφάλαιο διερευνούνται οι επιδράσεις της κατάρτισης στο Μάρκετινγκ και τις Πωλήσεις. Αναλυτικά εξετάζονται οι επιδράσεις στη στρατηγική παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών, στη στρατηγική για αύξηση των πωλήσεων, στη στρατηγική διαφοροποίησης προϊόντων/υπηρεσιών καθώς και οι επιδράσεις της κατάρτισης σε θέµατα µάρκετινγκ, προβολής και διαφήµισης. Στο πέµπτο κεφάλαιο παρουσιάζονται και αναλύονται στοιχεία για τις επιδράσεις της κατάρτισης στο ανθρώπινο δυναµικό των επιχειρήσεων. Συγκεκριµένα, διερευνάται ο βαθµός επίδρασης της κατάρτισης σε τρία βασικά πεδία όπως είναι οι Στόχοι και η Στρατηγική, η Επιχειρησιακή Οργάνωση και τα Συστήµατα ιεύθυνσης Ανθρώπινου υναµικού, και η Κατάρτιση και Ανάπτυξη του Ανθρώπινου υναµικού. Στο έκτο κεφάλαιο εξετάζονται οι επιδράσεις της κατάρτισης στην Παραγωγική ιαδικασία και στην Τεχνολογία των επιχειρήσεων. Αναλυτικά εξετάζεται ο βαθµός επίδρασης στη στρατηγική της παραγωγικής διαδικασίας, στην ανάπτυξη της παραγωγικής διαδικασίας και στην αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας. Οι επιδράσεις της κατάρτισης στα Χρηµατοοικονοµικά των επιχειρήσεων αναλύονται στο έβδοµο κεφάλαιο. Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζεται ο βαθµός επίδρασης στη στρατηγική που ακολουθήθηκε από τις επιχειρήσεις στα χρηµατοοικονοµικά, καθώς και οι βελτιώσεις στη χρηµατοοικονοµική λειτουργία. 6

32 Στο κεφάλαιο οκτώ αξιολογείται η συνεργασία των επιχειρήσεων µε τους Παροχείς κατάρτισης και την Αρχή. Μέσα στα πλαίσια αυτά, αναλύονται στοιχεία σχετικά µε την καταλληλότητα και τη λειτουργικότητα των προγραµµάτων στα οποία συµµετείχαν οι εργοδοτούµενοι των επιχειρήσεων και αξιολογείται η απόδοση των εκπαιδευτών. Επίσης αξιολογείται ο βαθµός συνεργασίας και εξετάζονται προβλήµατα που προκύπτουν από αυτή. Τέλος, στο κεφάλαιο εννέα επισηµαίνονται τα κυριότερα συµπεράσµατα που εξάγονται µέσα από τη µελέτη και διατυπώνονται εισηγήσεις για αντιµετώπιση των σηµαντικότερων θεµάτων που έχουν επισηµανθεί. Στόχος είναι η προώθηση από την Αρχή τέτοιων δραστηριοτήτων και ενεργειών που θα βοηθήσουν στην ποιοτική αναβάθµιση και βελτίωση του ανθρώπινου δυναµικού των επιχειρήσεων. 7

33 2. ΜΟΝΟΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται αναφορά στις διάφορες δραστηριότητες κατάρτισης που υλοποιήθηκαν το 1998 µε ιδιαίτερη και πιο αναλυτική αναφορά στις τέσσερις κατηγορίες δραστηριοτήτων κατάρτισης, οι οποίες αξιολογούνται µέσα από την παρούσα διερεύνηση. Η ορολογία που χρησιµοποιείται για την κάθε µορφή κατάρτισης έχει άµεση σχέση µε το επίκεντρο των δραστηριοτήτων της Αρχής που είναι η επιχείρηση, και οι όροι που έχουν υιοθετηθεί για την κάθε µορφή κατάρτισης συνάδουν µε αυτούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πρόσθετα, στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται στατιστικά στοιχεία σε σχέση µε τα Μονοεπιχειρησιακά και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα που έγιναν µέσα στο 1998, δηλαδή οι αριθµοί των προγραµµάτων, οι συµµετοχές των επιχειρήσεων και των ατόµων καθώς και το ύψος της χορηγίας προς τις επιχειρήσεις µέσα στο χρόνο αυτό Η σηµασία των ΜΕ και ΠΕ Προγραµµάτων Συνεχούς Κατάρτισης Με τον όρο Συνεχής Κατάρτιση (ΣΚ) εννοούµε την κατάρτιση που στοχεύει στην παροχή πρόσθετων γνώσεων και δεξιοτήτων που θα καταστήσουν το άτοµο ικανό να ανταποκρίνεται στις εκάστοτε απαιτήσεις του επαγγέλµατος. Τα Μονοεπιχειρησιακά Προγράµµατα (ΜΕ) Συνεχούς Κατάρτισης είναι τα προγράµµατα τα οποία στοχεύουν στην ικανοποίηση των αναγκών κατάρτισης του προσωπικού µιας συγκεκριµένης επιχείρησης. Την ευθύνη για την εφαρµογή των προγραµµάτων αυτών έχει η επιχείρηση. Τα Μονοεπιχειρησιακά Προγράµµατα µπορούν να εφαρµοσθούν εντός ή εκτός της επιχείρησης εντός ή εκτός Κύπρου, µε εκπαιδευτή από την επιχείρηση ή εκτός αυτής. Ετσι στην κατηγορία αυτή εντάσσονται τα: ME Προγράµµατα - Συνήθη (Κύπρο) ΜΕ Προγράµµατα - Εξωτερικό 8

34 Τα ΜΕ Προγράµµατα-Συνήθη στην Κύπρο γίνονται στις εγκαταστάσεις της ίδιας της επιχείρησης ή σε άλλο κατάλληλο χώρο και οι εκπαιδευτές είναι άτοµα είτε από την ίδια την επιχείρηση είτε εκτός επιχείρησης. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα χρησιµοποίησης εκπαιδευτή από το εξωτερικό. Η κατηγορία αυτή προγραµµάτων είναι ιδιαίτερης σηµασίας γιατί στοχεύουν στην ικανοποίηση συγκεκριµένων αναγκών κατάρτισης των επιχειρήσεων. Οργανώνονται δε και εφαρµόζονται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις µε τη συνεργασία της Αρχής. Τα ΜΕ Προγράµµατα Κατάρτισης στο Εξωτερικό αφορούν την ικανοποίηση αναγκών που δεν είναι δυνατό να ικανοποιηθούν αποτελεσµατικά µε προγράµµατα στην Κύπρο. Η σηµασία τους για τις επιχειρήσεις είναι επίσης καθοριστική γιατί σχετίζονται άµεσα µε την εισαγωγή καινοτοµιών σε θέµατα τεχνολογίας και διεύθυνσης µε στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Τα Πολυεπιχειρησιακά Προγράµµατα (ΠΕ) Συνεχούς Κατάρτισης είναι εκείνα τα οποία στοχεύουν στην ικανοποίηση των αναγκών κατάρτισης του προσωπικού περισσοτέρων της µιας επιχείρησης. Την ευθύνη για την εφαρµογή των προγραµµάτων αυτών έχει κατά κανόνα συγκεκριµένο ίδρυµα ή οργανισµός κατάρτισης. Οι εκπαιδευτές δυνατό να προέρχονται από το ίδιο το ίδρυµα ή οργανισµό ή εκτός αυτού από την Κύπρο ή από το εξωτερικό. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και τα ΠΕ - Συνήθη (Κύπρο) ΠΕ - Ζωτικής Σηµασίας Τα ΠΕ Προγράµµατα Συνήθη στην Κύπρο, εφαρµόζονται από δηµόσια και ιδιωτικά ιδρύµατα κατάρτισης µε εκπαιδευτές από την Κύπρο ή το εξωτερικό. Τα προγράµµατα αυτά καλύπτουν ένα πολύ µεγάλο µέρος της προσφερόµενης κατάρτισης και στοχεύουν στην ικανοποίηση αναγκών κατάρτισης των επιχειρήσεων και των εργοδοτουµένων τους, σε θέµατα ή τοµείς που αποτελούν προτεραιότητα για την οικονοµία του τόπου. Τα ΠΕ Προγράµµατα Ζωτικής Σηµασίας αναφέρονται κυρίως στα επίπεδα του επιστηµονικού και του διευθυντικού προσωπικού. Τα προγράµµατα αυτά είναι πολύ σηµαντικά γιατί ως εκ του θέµατος, 9

35 τρόπου οργάνωσης, περιεχοµένου και εκπαιδευτών (οπωσδήποτε είναι απαραίτητη η αξιοποίηση και εκπαιδευτή από το εξωτερικό) αναµένεται ότι έχουν ιδιαίτερη συµβολή στην αναβάθµιση των επιχειρήσεων Στατιστική παρουσίαση στοιχείων των ΜΕ και ΠΕ προγραµµάτων που υλοποιήθηκαν το 1998 Στο υποκεφάλαιο αυτό γίνεται σύντοµη γενική στατιστική παρουσίαση όλων των δραστηριοτήτων κατάρτισης που εγκρίθηκαν και επιχορηγήθηκαν από την Αρχή µέσα στο Στη συνέχεια η ανάλυση καταπιάνεται µόνο µε τέσσερις κατηγορίες δραστηριοτήτων Συνεχούς Κατάρτισης που καλύπτουν τον κύριο όγκο των δραστηριοτήτων της Αρχής από πλευράς αριθµού προγραµµάτων που έγιναν το 1998 και αριθµού επιχειρήσεων και ατόµων που συµµετείχαν σ αυτά. Στη διάρκεια του 1998, η Αρχή έχει εγκρίνει και επιχορηγήσει προγράµµατα. Από αυτά, τα 100 προγράµµατα αφορούσαν Αρχική Κατάρτιση και τα αφορούσαν Συνεχή Κατάρτιση. Στα προγράµµατα αυτά συµµετείχαν επιχειρήσεις µε εργοδοτούµενους τους. Από αυτές οι 726 επιχειρήσεις µε εργοδοτούµενους συµµετείχαν σε προγράµµατα Αρχικής Κατάρτισης και οι επιχειρήσεις µε εργοδοτούµενους συµµετείχαν σε προγράµµατα Συνεχούς Κατάρτισης. Στον Πίνακα 3 φαίνεται συγκεντρωτικά κατά κατηγορία κατάρτισης ο αριθµός των προγραµµάτων, των επιχειρήσεων και των ατόµων που συµµετείχαν σ αυτά µέσα στο ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΑΡΙΘΜΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ 1998 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Αρ. Προγρ. Αρ. Επιχειρ. Αρ. Συµµετ. ΑΡΧΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΝΕΧΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΝΟΛΟ

36 Οπως προαναφέρθηκε, στην κατηγορία της Συνεχούς Κατάρτισης υλοποιήθηκαν µέσα στο Μονοεπιχειρησιακά και Πολυεπιχειρησιακά Προγράµµατα. Τα προγράµµατα αυτά αφορούσαν οκτώ κατηγορίες δραστηριοτήτων κατάρτισης, όπως αυτές παρουσιάζονται στον Πίνακα 4. ΠΙΝΑΚΑΣ 4 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 1998 ΚΑΤΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΧΙΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Λ/σία Λ/σός Λ/κα Αµ/στος Πάφος ΣΥΝΟΛΟ Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο Συνήθη Σχέδιο Στελέχωσης Επιχειρήσεων Προγράµµατα Εποπτών Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στο εξωτερικό - Συνήθη Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο Συνήθη Ζωτικής Σηµασίας Μ Ι Μ Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα στο Εξωτερικό Συνήθη ΣΥΝΟΛΟ Σύµφωνα µε τον Πίνακα 4, η µεγάλη πλειοψηφία των προγραµµάτων συνεχούς κατάρτισης που υλοποιήθηκαν το 1998, αφορούσαν Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο-Συνήθη, Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα που έγιναν στο εξωτερικό-συνήθη, Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο-Συνήθη και προγράµµατα Ζωτικής Σηµασίας. Συγκεκριµένα από τα προγράµµατα κατάρτισης τα (96%) ανήκουν στις τέσσερις πιο πάνω δραστηριότητες κατάρτισης. Η µελέτη ασχολήθηκε µε τη διερεύνηση µόνο των τεσσάρων πιο πάνω κατηγοριών δραστηριοτήτων κατάρτισης αφού, όπως φαίνεται και από τα στοιχεία, αυτές αποτελούν τον κύριο όγκο των δραστηριοτήτων της Αρχής από απόψεως αριθµού προγραµµάτων κατάρτισης που έχουν υλοποιηθεί. 11

37 Από τα προγράµµατα Συνεχούς Κατάρτισης που υλοποιήθηκαν το 1998 ποσοστό 51% αφορούσε Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο, ποσοστό 30% Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο, ποσοστό 14% Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στο εξωτερικό, και ποσοστό 1% προγράµµατα Ζωτικής Σηµασίας. Τα υπόλοιπα προγράµµατα συνεχούς κατάρτισης που υλοποιήθηκαν το 1998, ποσοστό 4%, αφορούσαν άλλες µορφές δραστηριοτήτων κατάρτισης. Από ανάλυση των στοιχείων στις τέσσερις κατηγορίες δραστηριοτήτων κατάρτισης, κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας, φαίνεται ότι, αρκετά από τα υλοποιηθέντα προγράµµατα αφορούσαν τις Μεταποιητικές Βιοµηχανίες, το Εµπόριο, τα Ξενοδοχεία/Εστιατόρια, τις Μεταφορές, Αποθήκευση και Επικοινωνίες, τους Χρηµατοπιστωτικούς Οργανισµούς κ.ά. Συγκεκριµένα ποσοστό 14% των υλοποιηθέντων προγραµµάτων Συνεχούς Κατάρτισης, αφορούσαν τον κλάδο των Χρηµατοπιστωτικών Οργανισµών, 14% περίπου απευθύνονταν στη Μεταποιητική Βιοµηχανία, 12% αφορούσαν το εµπόριο και απο 8% περίπου τον τοµέα των Ξενοδοχείων/Εστιατορίων και τον κλάδο των Μεταφορών, Αποθήκευσης και Επικοινωνιών, αντίστοιχα. Μικρός συγκριτικά αριθµός προγραµµάτων κατάρτισης, εφαρµόστηκαν στους τοµείς της Υγείας και Κοινωνικής Μέριµνας, στη ηµόσια ιοίκηση και Αµυνα, στον κλάδο των Λατοµείων και Ορυχείων καθώς και στον τοµέα της γεωργίας/κτηνοτροφίας και Αλιείας. Μεγαλύτερη ανάλυση κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας φαίνεται στον Πίνακα 5. 12

38 ΠΙΝΑΚΑΣ 5 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΟ 1998 ΚΑΤΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΛΑ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΛΑ ΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΚ-ΜΕ Συνήθη (Κύπρο) ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΚ-ΜΕ (Εξωτερικό) ΣΚ-ΠΕ Συνήθη (Κύπρο) ΣΚ-ΠΕ Ζωτικής Σηµασίας ΣΥΝΟΛΟ Γεωργία/Κτηνοτροφία και Αλιεία Ορυχεία και Λατοµεία Μεταποιητικές βιοµηχανίες Ηλεκτρισµός, Φυσικό αέριο και Νερό Κατασκευές Εµπόριο, Επιδιόρθωση αυτοκινήτων και ειδών ατοµικής και οικιακής χρήσης Ξενοδοχεία και Εστιατόρια Μεταφορές, Αποθήκευση Και Επικοινωνίες Χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί ιαχείριση ακίνητης περιουσίας και επιχειρηµατικές δραστηριότητες ηµόσια διοίκηση και άµυνα Εκπαίδευση Υγεία και κοινωνική µέριµνα Αλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών ιάφοροι κλάδοι Μη ταξινοµηθέντα ΣΥΝΟΛΟ Συµµετοχή επιχειρήσεων σε ΜΕ και ΠΕ προγράµµατα κατάρτισης το 1998 Μέσα στο 1998 έλαβαν µέρος σε Μονοεπιχειρησιακά και Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα κατάρτισης στις τέσσερις υπό διερεύνηση κατηγορίες επιχειρήσεις. Από αυτές, οι ή το 49% περίπου προερχόταν από την επαρχία Λευκωσίας, οι ή το 26% από την επαρχία Λεµεσού, οι 502 ή το 12% από την επαρχία 13

39 Λάρνακας, οι 322 ή 8% από την επαρχία Πάφου και τέλος οι 186 ή 5% από την επαρχία Αµµοχώστου. Στον Πίνακα 6 φαίνεται αναλυτικά η συµµετοχή των επιχειρήσεων στα προγράµµατα που υλοποιήθηκαν το 1998 κατά επαρχία. ΠΙΝΑΚΑΣ 6 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΕ ΜΟΝΟΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΟ 1998 ΚΑΤΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑ ΣΚ-ΜΕ Συνήθη (Κύπρο) ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΚ-ΜΕ (Εξωτερικό) ΣΚ-ΠΕ Συνήθη (Κύπρο) ΣΚ-ΠΕ Ζωτικής Σηµασίας ΣΥΝΟΛΟ Λευκωσία Λεµεσός Λάρνακα Αµµόχωστος Πάφος ΣΥΝΟΛΟ Αναλύοντας τη συµµετοχή των επιχειρήσεων κατά µέγεθος απασχόλησης και δραστηριότητα κατάρτισης, (Πίνακας 7), φαίνεται ότι το 45,7% των επιχειρήσεων (1.875 επιχειρήσεις) που έλαβαν µέρος σε προγράµµατα το 1998 ανήκαν στην κατηγορία των µικροεπιχειρήσεων, µε απασχόληση µέχρι 9 άτοµα, το 35,8% (1.468 επιχειρήσεις) ήταν µικρές επιχειρήσεις, µε απασχόληση άτοµα, το 16,2% (663 επιχειρήσεις) ήταν µεσαίες επιχειρήσεις, µε απασχόληση άτοµα και το 2,3% (95 επιχειρήσεις) ήταν µεγάλες επιχειρήσεις, µε απασχόληση 250 άτοµα και άνω. 14

40 ΠΙΝΑΚΑΣ 7 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΕ ΜΟΝΟΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΤΟ 1998 ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΠΑΣΧΟ- ΛΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΚ-ΜΕ Συνήθη (Κύπρο) ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΚ-ΜΕ (Εξωτερικό) ΣΚ-ΠΕ Συνήθη (Κύπρο) ΣΚ-ΠΕ Ζωτικής Σηµασίας ΣΥΝΟΛΟ Μικροεπιχειρήσεις (Μέχρι 9 άτοµα) Μικρές επιχειρήσεις (10-49 άτοµα) Μεσαίες επιχειρήσεις ( άτοµα) Μεγάλες επιχειρήσεις (250 άτοµα και άνω) ΣΥΝΟΛΟ Οσον αφορά τη συµµετοχή των επιχειρήσεων κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας, σύµφωνα µε τα στοιχεία του Πίνακα 8, φαίνεται ότι η πλειοψηφία προερχόταν από το Χονδρικό και Λιανικό εµπόριο (1.289 επιχειρήσεις ή 31,4%) και τη Μεταποίηση (1.050 επιχειρήσεις ή 25,6%). Μικρότερα ποσοστά συµµετοχής αφορούσαν επιχειρήσεις από τη ιαχείριση Ακίνητης Περιουσίας (466 επιχειρήσεις ή 11,5%), τις Κατασκευές (313 επιχειρήσεις ή 7,6%) και τα Ξενοδοχεία και Εστιατόρια (293 επιχειρήσεις ή 7,2%). 15

41 ΠΙΝΑΚΑΣ 8 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΕ ΜΟΝΟΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΤΟ 1998 ΚΑΤΑ ΚΛΑ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΛΑ ΟΣ ΟΙΚΟΝΟ- ΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟ- ΤΗΤΑΣ ΣΚ-ΜΕ Συνήθη (Κύπρο) ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΚ-ΜΕ (Εξωτερικό) ΣΚ-ΠΕ Συνήθη (Κύπρο) ΣΚ-ΠΕ Ζωτικής Σηµασίας ΣΥΝΟΛΟ Γεωργία/Αλιεία Ορυχεία- Λατοµεία Μεταποίηση Ηλεκτρισµός, νερό Κατασκευές Χονδρικό και λιανικό εµπόριο, επισκευές αυτοκινήτων Ξενοδοχεία & Εστιατόρια Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες Χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί ιαχείριση ακίνητης περιουσίας ηµόσια διοίκηση και άµυνα Εκπαίδευση Υγεία και Κοινωνική Μέριµνα Αλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών ΣΥΝΟΛΟ

42 2.4. Συµµετοχές ατόµων σε ΜΕ και ΠΕ προγράµµατα κατάρτισης το 1998 Στον Πίνακα 9 φαίνονται κατά επαρχία οι συµµετοχές των ατόµων στις τέσσερις κατηγορίες δραστηριοτήτων συνεχούς κατάρτισης που έγιναν το Οι συµµετοχές ανήλθαν παγκύπρια στα άτοµα. Από αυτά, άτοµα ή ποσοστό 54% συµµετείχαν σε Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα συνήθη στην Κύπρο και άτοµα ή ποσοστό 42,7% συµµετείχαν σε Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα συνήθη στην Κύπρο. Επίσης, 645 άτοµα ή ποσοστό 1,9% και 474 άτοµα ή ποσοστό 1,4% συµµετείχαν σε προγράµµατα Ζωτικής Σηµασίας και Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στο εξωτερικό, αντίστοιχα. ΠΙΝΑΚΑΣ 9 ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΟ 1998 ΚΑΤΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΧΙΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Λ/σία Λ/σός Λ/κα Αµ/στος Πάφος ΣΥΝΟΛΟ Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο Συνήθη Μονοεπιχειρησιακά προγράµµατα στο εξωτερικό - Συνήθη Πολυεπιχειρησιακά προγράµµατα στην Κύπρο Συνήθη Ζωτικής Σηµασίας ΣΥΝΟΛΟ Στον Πίνακα 10, φαίνεται ο αριθµός των συµµετοχών σε προγράµµατα συνεχούς κατάρτισης που έγιναν το 1998 κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας στις τέσσερις κατηγορίες δραστηριοτήτων που διερευνούνται στην παρούσα µελέτη. Οι µεγαλύτερες συµµετοχές ατόµων κατά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας ήταν από τους Χρηµατοπιστωτικούς Οργανισµούς (7.390 άτοµα ή ποσοστό 21,4%), τις Μεταποιητικές βιοµηχανίες (5.485 άτοµα ή ποσοστό 15,9%), το Εµπόριο (5.071 άτοµα ή ποσοστό 14,7%), τα Ξενοδοχεία και Εστιατορία (4.552 άτοµα ή ποσοστό 17