Ιλιάδα η εμή. Η δική μου Ιλιάδα Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου ΛΒ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

Transcript

1 Ιλιάδα η εμή Η δική μυ Ιλιάδα Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίυ ΛΒ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

2 ΛΒ Εφρεία Πρϊστρικών και Κλασικών Αρχαιτήτων Κύπρυ 68, Ηγυμενίτσα, Ιλιάδα η εμή Η δική μυ Ιλιάδα 28ης Οκτωβρίυ 2, Ηγυμενίτσα, , Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές τυ Γυμνασίυ έντυπ για τν εκπαιδευτικό Τ παρόν έντυπ σχεδιάστηκε ως βασικό υλικό αναφράς και πρετιμασίας για τν εκπαιδευτικό πυ θα επιλέξει να συμμετάσχει με την τάξη τυ στ εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ιλιάδα η εμή. Η δική μυ Ιλιάδα» τυ Αρχαιλγικύ Μυσείυ Ηγυμενίτσας. Κείμενα, επιλγή εππτικύ υλικύ, σχεδιασμός εντύπυ, Τ εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ιλιάδα η εμή. Η δική μυ Ιλιάδα», τ πί απευθύνεται σε σχεδιασμός εκπαιδευτικών δράσεων: μαθητές των τριών τάξεων τυ Γυμνασίυ, επιδιώκει, μέσω μίας διαθεματικής πρσέγγισης Λάζυ Θεδώρα, ιστρικός-αρχαιλόγς της εικαστικής έκθεσης και τυ μηρικύ έπυς, να ενεργπιήσει τη φαντασία και τη Τζωρτζάτυ Αντωνία, αρχαιλόγς δημιυργική έκφραση των παιδιών, να συμβάλλει στην εικαστική τυς καλλιέργεια και να τα φέρει σε επαφή με διαφρετικύς τρόπυς επικινωνίας, σύλληψης και ερμηνείας της τέχνης, της ιστρίας, της «πραγματικότητας». Κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής ξενάγησης στην έκθεση επιχειρείται, μέσα από στχευμένες δραστηριότητες και την πρακτική ενασχόληση των μικρών επισκεπτών με τα φιλξενύμενα εικαστικά έργα, ένας εναλλακτικός τρόπς πρσέγγισης και ανάγνωσης της Τ εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ιλιάδα η εμή. Η δική μυ Ιλιάδα» σχεδιάστηκε με αφρμή την μότιτλη μηρικής Ιλιάδας σε ανικτό διάλγ με τα εκφραστικά μέσα και τα μηνύματα των έργων της έκθεση τυ Γιώργυ Κύμυρυ, η πία θα φιλξενείται στ Αρχαιλγικό Μυσεί Ηγυμενίτσας από τις Ιλιάδας τυ Γιώργυ Κύμυρυ. Επιμέλεια: Γεώργις Ρήγινς, αρχαιλόγς 7 Σεπτεμβρίυ έως τις 13 Οκτωβρίυ Η έκθεση περιλαμβάνει 35 πρωτότυπα σχέδια με μλύβι σε χαρτί, πυ δημιύργησε καλλιτέχνης τ 2008 στην Κύπρ και τ Ηνωμέν Βασίλει και τα πία αναφέρνται σε ισάριθμα επεισόδια της Ιλιάδας τυ Ομήρυ. Τ έντυπ εμπνεύστηκε από τ μότιτλ εκπαιδευτικό πρόγραμμα πυ σχεδιάστηκε από την Ι Εφρεία Πρϊστρικών και Κλασικών Αρχαιτήτων κατά την πρώτη παρυσίαση της έκθεσης στ Αρχαιλγικό Μυσεί των Δελφών.

3 Τ κινό δεν καταλαβαίνει πάνττε τη μντέρνα τέχνη, αλλά αυτό συμβαίνει, γιατί κανένας τελικά δεν τυ έμαθε πτέ τίπτα σχετικά με τη ζωγραφική. Τυ μαθαίνυν να γράφει και να διαβάζει, να ζωγραφίζει και να τραγυδάει, μα πτέ κανείς δεν σκέφτηκε να τυ μάθει να κιτάζει έναν πίνακα. Πάμπλ Πικάσ Guernika, Π.Πικάσ Πις είναι ζωγράφς Ο Γιώργς Κύμυρς γεννήθηκε στη Γιαλύσα της Κύπρυ τ Σπύδασε μαθηματικά στ Εθνικό & Καπδιστριακό Πανεπιστήμι Αθηνών και ζωγραφική στην Πυθαγόρει Ακαδημία Καλών Τεχνών Σάμυ με καθηγητή τν Αρισττέλη Σλύνια, στ πλαίσι συνεργασίας της Ακαδημίας με τη Σχλή τυ Μυσείυ Καλών Τεχνών της Βστώνης. Τ 1993 επανεγκαταστάθηκε στην Κύπρ και διρίστηκε καθηγητής στη μέση εκπαίδευση. Από τ 1995 είναι απσπασμένς στ Παιδαγωγικό Ινστιτύτ Κύπρυ, στν Τμέα Εκπαιδευτικής Τεχνλγίας & Δημιυργίας Εκπαιδευτικύ Υλικύ. Σκηνθέτησε ταινίες μικρύ μήκυς και ντκιμαντέρ. Τ 2005 απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα στη δημιυργία εκπαιδευτικύ φιλμ από τ Πανεπιστήμι Μίντλσεξ στ Λνδίν. Έχει παρυσιάσει πλυάριθμες πρσωπικές εκθέσεις στην Ελλάδα, τ Ηνωμέν Βασίλει, την Πρτγαλία και την Κύπρ. Έργα τυ βρίσκνται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλγές. Διατηρεί εργαστήρι ζωγραφικής στην Κύπρ από τ Έκτρας και Αίαντας, Γ. Κύμυρς, από την ενότητα «Ιλιάδα η εμή», 2008 Δόλων, Γ. Κύμυρυ, από την ενότητα Ιλιάδς Διάλγι α Νηρηίδες, Γ. Κύμυρυ, από την ενότητα Ιλιάδς Διάλγι α Για τ έργ τυ γράφει ζωγράφς Γ. Κύμυρς Πρόσφατα χρειάστηκε να αντλήσω δυνάμεις από μύθυς. Ή, μάλλν, να κρυφτώ μέσα σε μυθικές φόρμες για να συνεχίσω να υπάρχω και να αντέχω. Χρειάστηκε να σκύψω βαθιά μέσα μυ, για να βρω τις ιδέες κάτω από τις λέξεις. Περιέργως, ξανασυνάντησα τν Όμηρ, τη δική μυ Ιλιάδα στις ρίζες της. Δηλαδή, την Ιλιάδα της παιδικότητάς μυ, πυ πρεκτάθηκε διαχρνικά σε σύγχρνες καταστάσεις. Ατμικές ή συλλγικές. Σε ώρες δύσκλες, όπυ μπρύσα να έχω μόν ένα χαρτί και ένα μλύβι στα χέρια μυ, δημιύργησα τα σκίτσα. Ασπρόμαυρα. Φώτα και σκιές μόν. Ταξίδι μακρινό και μναχικό στις στές τυ Ομήρυ. Τ ακλύθησα, όπως έκανα όταν ήμυν παιδί χωρίς πρκαταλήψεις, χωρίς δεσμεύσεις, χωρίς φόρμες και δτές ηθικές. Έτσι έπλεξα τ μύθ απ την αρχή, συναντώντας τη δική μυ Ιλιάδα με τν Όμηρ, όμως, πάντα παρόντα, να με κρίνει και να με καθδηγεί....τ ότι ασχλήθηκα τόσ πλύ με την Ιλιάδα τυ Ομήρυ, μάλλν αυτό ακριβώς δηλώνει. Ότι, δηλαδή, πιστεύω πως έρχεται από τόσ μακριά, σαν ένα πτάμι, κυβαλώντας διαχρνικά μηνύματα, αξίες και ιδέες, πυ μπρύν να αρδεύσυν κάθε διψασμέν τπί. Είτε αυτό τ τπί νμάζεται Ίλιν, είτε Κύπρς, Ελλάδα, Ευρώπη ή ανθρωπότητα. Όπως και αυτός αένας πόλεμς μεταξύ θείυ και ανθρωπίνυ, καλύ και κακύ, ηθικύ και ανήθικυ, ισχυρύ και ανίσχυρυ, φαίνεται να μην άλλαξε καθόλυ από τότε. Όπως δεν άλλαξαν και ι άνθρωπι. Οι φιλδξίες, ι φόβι και ι φβίες τυς, ι αδυναμίες και τα πάθη τυς, τα συναισθήματα και ι πρσδκίες τυς, όλ αυτά παραμένυν τα ίδια μέσα στυς αιώνες. Γι αυτό και σήμερα, στην ταραγμένη επχή μας, όπυ άνθρωπς φαίνεται να απειλείται στην υσία της ταυτότητάς τυ ως όντς πάνω στν πλανήτη και μέσα στη ζωή τυ, Όμηρς μπρεί να τυ δώσει διεξόδυς: Τυ δίνει τυς μύθυς, πυ μέσα τυς κρύβυν τις αλήθειες της ύπαρξής τυ...

4 Επισημάνσεις για τυς μαθητές * Τα 35 έργα της ενότητας Ιλιάδα η εμή αναφέρνται σε ισάριθμα επεισόδια τυ μηρικύ έπυς. Ο καλλιτέχνης τα φιλτέχνησε αρισττεχνικά σε ασπρόμαυρυς τόνυς με μλύβι σε χαρτί τ Τ σχήμα τυς είναι τετράγων και τ μέγεθός τυς είναι μόλις 18x18 εκατστά. * Τα έργα τυ Γιώργυ Κύμυρυ χαρακτηρίζνται από ένα ιδιαίτερ πρσωπικό ύφς. Έχυν ως πηγή έμπνευσης ισάριθμα επεισόδια από την Ιλιάδα. Ωστόσ, στόχς τυ ζωγράφυ δεν είναι η πιστή απόδση της πραγματικότητας πυ περιγράφει Όμηρς αλλά η εικαστική απεικόνιση των επεισδίων με διάθεση αφαιρετική, υπκειμενική. * Κάθε σύνθεση χαρακτηρίζεται από απαράμιλλη πρωττυπία, πυ πρδίδει την πηγή έμπνευσής της στ κίνημα τυ συρεαλισμύ. Τα έργα τυ Γ. Κύμυρυ δεν είναι εικνκλαστικά, περιγραφικά και ρεαλιστικά. Η δυλειά τυ δηγεί σε μνπάτια τυ ανθρώπινυ υπσυνείδητυ. Παραδίδει στ κινό τν νειρικό τυ κόσμ γεμάτ από σπάνια και αφελή όντα, γλυκά αλλά σφά τέρατα με μάτια πυ μπρύν να παρακλυθύν τα πάντα. Σχήματα, σύμβλα, ανθρώπινα μέλη απμνωμένα από τν κρμό, πυ βρίσκυμε στις μνήμες των νείρων μας, σε τπία πυ αναδημιυργύμε για να ξεγελάσυν τν φόβ με χαμόγελ. Όπως σημειώνει ίδις «Σκπός μυ ήταν να μπω μέσα στην ιστρία και να βγάλω την ψυχλγία των ηρώων, την υσία των καταστάσεων και να τα μεταφέρω σε έναν χώρ πυ με γητεύει, πυ είναι συρεαλισμός, χώρς τυ συμβλισμύ». * Στα βασικά χαρακτηριστικά της ζωγραφικής τυ Γ. Κύμυρυ είναι η χρήση εξπρεσινιστικών χρωμάτων (βαθιά, έντνα) [βλ. ενότητα Ιλιάδς Διάλγι α ], ι σχηματπιημένες μρφές με τη χρήση γεωμετρικών σχημάτων, τα πία συχνά συνυπάρχυν με καμπυλόγραμμα περιγράμματα, ενώ η θεματγραφία τυ πρτιμά να παρυσιάζει σύνλα στα πία καθριστικό ρόλ παίζει η ανθρώπινη μρφή. Διεισδύει στ βάθς τυ πλασματικύ κόσμυ με χρώματα βαθειά, σκύρα, βελύδινα, από την ώχρα της γης μέχρι τ λυλακί τυ βυθύ. *Στην «Ιλιάδα η εμή», με τα έντνα γεωμετρικά σχήματα, τν κατακερματισμό των μρφών και τη μεγάλη αντίθεση φωτεινύ σκτεινύ, μπόρεσε ζωγράφς να εκφράσει καλύτερα την αγωνία των ανθρώπων. Επίσης η εκδχή τυ ασπρόμαυρυ υπβάλλει τη φαντασία σε μια άλλη συγκέντρωση, πι πρσωπική, πι έγκλειστη, πι υσιώδη. Είναι η εκδχή τυ άσπρυ-μαύρυ, πυ παραπέμπει στ φως και στη σκιά, στη ζωή και στ θάνατ. Η ισρρπία στα ασπρόμαυρα σκίτσα είναι πι εύθραυστη, πι απόλυτη και πι ευαίσθητη. * Η «Ιλιάδα η εμή» απτελεί γέφυρα πυ ενώνει τν μηρικό κόσμ με τις ανησυχίες τυ σύγχρνυ ανθρώπυ. Έχει διαχρνικά μηνύματα. Ο άνθρωπς βίωνε πάντα καταστάσεις όπυ κάπιι άλλι απφάσιζαν γι' αυτόν, ή πάλευαν ενάντια στη μίρα τυς για να βελτιώσυν τη ζωή τυς. Όλα γίννται γιατί υπάρχυν αντίρρπες δυνάμεις, η μία κόντρα στην άλλη. Σημασία έχει τ παιχνίδι και η διαπλκή των γεγνότων πυ τελικά βγάζει τν άνθρωπ πι δυνατό, πι σφό, έτιμ να αντιμετωπίσει την έτσι κι αλλιώς γεμάτη δυσκλίες ζωή. Όταν αντιλαμβάνεσαι ότι υπήρχε πάντα πόνς, η μάχη, ι δύσκλες καταστάσεις, παίρνεις δύναμη και κυράγι και λες, "δεν συμβαίνει μόν σε μένα". Έτσι είναι η ζωή. Όταν μελετάς τν Όμηρ αντιλαμβάνεσαι πόσ εύκλα τ δέχεται αυτό, τ φιλσφεί και καταλήγει σε συμπεράσματα πυ δίνυν δύναμη στν αναγνώστη. Πιστεύω ότι ι άνθρωπι πυ άκυγαν τυς στίχυς τυ έπαιρναν κυράγι για τη ζωή τυς, έβλεπαν ότι δεν είναι μόν δικό τυς τ πρόβλημα" συμπληρώνει κ. Κύμυρς. * Τα μηνύματα των έργων τυ Κύμυρυ, ακριβώς όπως και τ έπς τυ Ομήρυ, είναι ενάντια στν πόλεμ. Στη σκηνή της συνάντησης τυ Έκτρα και της Ανδρμάχης Όμηρς μας δείχνει την ανθρώπινη πλευρά των ηρώων τυ, αφηγύμενς μια συγκινητική και ζεστή ικγενειακή στιγμή, ένα διάλειμμα μέσα στν πλεμικό όλεθρ. Με αυτόν τν τρόπ, βρίσκει την ευκαιρία να μεταπλάσει ένα ηρωικό πλεμικό έπς σε αντιπλεμική διαμαρτυρία. Εκ των πραγμάτων, όμως, τ έργ τυ Κύμυρυ εκτείνεται σε ευρεία διάσταση. Για να γίνει απτελεσματική η αντιπλεμική πρπαγάνδα τυ, Κύμυρς επιστρατεύει τ στρατιωτικό λεξιλόγι σε όλ τ φάσμα τυ από άρματα, ασπίδες, βέλη, ξίφη, λόγχες, πανπλίες, και κράνη μέχρι τ στερνό όπλ, πυ είναι τ γυμνό χέρι.

5 Ο συρεαλισμός περιγράφει τ καλλιτεχνικό κίνημα πυ εμφανίστηκε στη Γαλλία στα υ τέλη της δεύτερης δεκαετίας τυ 20 αιώνα. Οι καλλιτέχνες μέσα στ μεταπλεμικό κλίμα τυ Α Παγκόσμιυ Πλέμυ αναζητύν σταθερύς και αντικειμενικύς τρόπυς έκφρασης ή ακλυθύν μια πρεία άρνησης της κινωνικής πραγματικότητας. Τ 1924 Αντρέ Μπρετόν (A.Breton, ), θεωρητικός τυ κινήματς, δημσίευσε τ "Συρεαλιστικό Μανιφέστ" και διακήρυξε ότι δεν υπάρχει αντίθεση ανάμεσα στ όνειρ και στην πραγματικότητα. Ο συρεαλισμός ξεκίνησε από τη λγτεχνία, αλλά σύντμα επηρέασε και την εικαστική δημιυργία. Έχντας θεμελιώσει την αισθητική τυς στις κρυφές πηγές της έμπνευσης, ι συρεαλιστές απέκλεισαν από τις τάξεις τυς και καταδίκασαν πνευματικά κάθε είδς τέχνης πυ η έκφρασή της αντανακλύσε μια αντίληψη λγική, ρθλγιστική και σε αρμνία με τν κόσμ. Μεταμόρφωση τυ Νάρκισσυ, Salvador Dali Απάντηση στ κόκκιν, Yves Tanguy Βασίζεται στην παντδυναμία τυ νείρυ και στην παραμόρφωση της πραγματικότητας, πρβάλλντας τ υπερφυσικό και τ υπσυνείδητ μέσα από τν παράδξ συνδυασμό των στιχείων και των συμβόλων, των εικόνων και των λέξεων. Είναι ένα ρεύμα με συγκεκριμένη θεωρία και κανόνες σύνθεσης, πυ έχυν σκπό να διεγείρυν την ψυχή χρησιμπιώντας παραδεισιακές ή εφιαλτικές εικόνες. Οι καλλιτέχνες τυ ρεύματς, επηρεασμένι από τις θεωρίες τυ Φρόυντ, χρησιμπιύν τη φαντασία για να απεικνίσυν τ μυστικό κόσμ των νείρων με τρόπ ασυνήθιστ, απκρυστικό και ταυτόχρνα χιυμριστικό. Μεταμρφώνυν τ πραγματικό σε φανταστικό, παραμρφώνντας τα ανατμικά στιχεία και τα αντικείμενα, παραθέτντας εικόνες χωρίς λγική συνχή, στήνντας ερημικά και μναχικά τπία, συνδεύντας τα έργα τυς με τίτλυς μυστηριώδεις και ακατανόητυς, με σκπό να αγγίξυν τ υπσυνείδητ και να δημιυργήσυν ένα νειρικό σύμπαν. Συχνά χρησιμπιύν τη φωτγραφική απτύπωση για να δώσυν την αίσθηση της αληθφάνειας στα υπερρεαλιστικά τυς έργα. Τμήμα τυ πίνακα Τ πνεύμα της Μναξιάς, Νίκυ Εγγνόπυλυ Έτσι, η συγχώνευση συνειδητύ και υπσυνείδητυ, η φανταστική πραγματικότητα, παρυσιάστηκε στα έργα της Μέρετ Οπενχάϊμ, τυ Μαν Ρέι, αλλά και στη ζωγραφική των Μαγκρίτ, Σαλβτόρ Νταλί, Έρνστ, Τανγκύ, Μιρό, Ντε Κίρικ κ.ά. Στην Ελλάδα, τ ρεύμα τυ συρεαλισμύ έξεφρασε -μεταξύ άλλων- Εγγνόπυλς. Τ καρναβάλι τυ Αρλεκίνυ, Χυάν Μιρό Ο Ελέφαντας Celebes, Max Ernst

6 Ας θυμηθύμε τι είναι έπς Είναι πλύστιχ αφηγηματικό πίημα σε δακτυλικό εξάμετρ στίχ και σε υψηλό πιητικό λόγ πυ εξιστρεί κατρθώματα ηρώων. Δύρεις Ίππς. Διακόσμηση σε πίθ, 670 π.χ. Μύκνς, Αρχαιλγικό Μυσεί Τρωικός πόλεμς Τρωικός Κύκλς και Ιλιάδα Η ιστρική Τρία καταστράφηκε -σύμφωνα με τα αρχαιλγικά δεδμένα- από έναν μεγάλ πόλεμ πρς τ τέλς της μυκηναϊκής ς περιόδυ (12 αι. π.χ). Η Ιλιάδα βασίζεται στην πρφρική πιητική υ παράδση τεσσάρων και πλέν αιώνων (μέχρι τα τέλη τυ 8 αι. π.χ.) γύρω από τν πόλεμ αυτό. Όπως σε όλα τα λγτεχνικά έργα έτσι και στην Ιλιάδα, η ιστρική αλήθεια έχει αναμειχθεί με τη δημιυργική φαντασία της πιητικής παράδσης. Στ έπς υπάρχυν στιχεία (υλικά, θεσμί, συνήθειες, αντιλήψεις) της μυκηναϊκής και της αρχαϊκής επχής (αναχρνισμί). Εκτός από την Οδύσσεια, και κυρίως την Ιλιάδα, πτυχές τυ πλέμυ εξιστρήθηκαν και σε άλλα μεταγενέστερα έπη τυ λεγόμενυ Τρωικύ Κύκλυ, πυ σώθηκαν απσπασματικά και πυ όλα μαζί στη σειρά δίνυν τν τρωικό μύθ από την αρχή μέχρι τ τέλς τυ: Στα Κύπρια παρυσιάζνται ι αφρμές τυ πλέμυ και τα γεγνότα των πρώτων χρόνων της εκστρατείας, στην Αιθιπίδα εξιστρύνται τα κατρθώματα τυ Αχιλλέα και θάνατός τυ, η Μικρά Ιλιάς αφηγείται τα γεγνότα μετά τν θάνατ τυ Αχιλλέα, η Ιλίυ Πέρσις όσα διαδραματίστηκαν κατά την άλωση της Τρίας, ι Νόστι την επιστρφή των ηρώων στην πατρίδα τυς και η Τηλεγνία τις περιπέτειες τυ Οδυσσέα μετά την επιστρφή τυ στην Ιθάκη. Λίγα λόγια για τη ζωή και τ έργ τυ Ομήρυ Κατάγεται από την Ιωνία, όπυ επτά πόλεις ερίζυν για την καταγωγή τυ, με επικρατέστερες τη Σμύρνη και τη Χί. Ως γνείς τυ αναφέρνται Μαίων και η Κριθηίδα και λέγεται ότι τ πραγματικό τυ όνμα ήταν Μελησιγένης, επειδή γεννήθηκε κντά στν πταμό Μέλητα της Σμύρνης. «Όμηρς» νμάστηκε αργότερα είτε επειδή ήταν τυφλός (όμηρς της τυφλότητας) είτε επειδή ήταν όμηρς των Κλφωνίων στν πόλεμ με τη Σμύρνη. Σύμφωνα με τυς βίυς τυ, περιόδευσε απαγγέλλντας τα έργα τυ στις ελληνικές πόλεις, απκτώντας μεγάλη φήμη. Ως τόπς θανάτυ τυ παραδίδεται η Ίς. Εκτός από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, στην αρχαιότητα απδόθηκαν στν Όμηρ και άλλα έπη τυ τρωικύ κύκλυ, θρησκευτικί ύμνι, η επική παρωδία Βατραχμυμαχία και δύ πρφανώς ψευδεπίγραφα επιγράμματα της Παλατινής Ανθλγίας (VII 153 και XIV 147). Η σύγχρνη έρευνα, και ειδικότερα όσι δέχνται ότι Όμηρς μπρεί να θεωρηθεί πραγματικό πρόσωπ, τπθετεί τη ζωή τυ στν 8 αι. π.χ. και θεωρεί πιθανό ότι ήταν Ίωνας αιδός, συνεχιστής μιας μακραίωνης παράδσης πρφρικών ηρωικών αφηγήσεων. Συνέθεσε την Ιλιάδα γύρω στ 750 π.χ. και την Οδύσσεια (αν όντως συνέθεσε και τα δύ έργα) γύρω στα 710 π.χ. Τ θέμα και η υπόθεση της Ιλιάδας Τ περιεχόμεν της Ιλιάδας αφρά τυς πλεμικύς αγώνες των Ελλήνων και των Τρώων γύρω από τ Ίλιν (Τρία) κατά τν δέκατ χρόν τυ πλέμυ και πι συγκεκριμένα 51 ημέρες πριν από την άλωση της Τρίας. Ωστόσ, πιητής πετυχαίνει να παρυσιάσει μια συνλική εικόνα τυ δεκάχρνυ πλέμυ με αναδρμές στ παρελθόν, διευρύνσεις και πραναγγελίες για τ μέλλν. Θέμα της Ιλιάδας είναι η μήνις (=ργή) τυ Αχιλλέα τν δέκατ χρόν τυ πλέμυ εναντίν τυ αρχιστράτηγυ Αγαμέμννα και η απχώρησή τυ από τν πόλεμ. Αιτία της φιλνικίας των δύ ηρώων είναι η αυθαίρετη αρπαγή της Βρισηίδας, πυ ήταν τ γέρας (η τιμητική ανταμιβή) τυ Αχιλλέα, από τν αρχιστράτηγ Αγαμέμννα. Ο Αχιλλέας θέλει να εκδικηθεί για την ατίμωση πυ τυ έγινε και ζητά τη βήθεια της μητέρας τυ Θέτιδας. Η θεά Θέτιδα διαβιβάζει την επιθυμία τυ γιυ της στν Δία κι εκείνς δίνει τη συγκατάθεσή τυ να ηττώνται στη μάχη ι Αχαιί. Η απόφαση τυ Δία καθρίζει τα γεγνότα πυ θα ακλυθήσυν. Τ έπς τελειώνει με τν θάνατ τυ Έκτρα και την ικεσία τυ Πριάμυ να πάρει πίσω τ νεκρό σώμα τυ γιυ τυ από τν Αχιλλέα. Τρωικός Πόλεμς Σύνθεση των Επών Καταγραφή των Επών επί Πεισίστρατυ 1200 π.χ π.χ. 900 π.χ. 800 π.χ. 700 π.χ. 600 π.χ. 500 π.χ.

7 1. Τι γνωρίζετε για τη χρνλγία σύνθεσης της Ιλιάδας και για τη χρνική σειρά με την πία συνέθεσε Όμηρς τα δύ έπη τυ; - Η Ιλιάδα συνετέθηκε από τν Όμηρ γύρω στ 750 π.χ. Η Οδύσσεια πιθανότατα αργότερα, όταν Όμηρς βρισκόταν σε μεγαλύτερη ηλικία. Α ς θ υ μ η θ ύ μ ε Πώς νμάζνται ι ενότητες στις πίες χωρίζεται η Ιλιάδα, πόσες είναι και πώς δηλώννται; - Η Ιλιάδα χωρίζεται σε 24 ραψωδίες, ι πίες δηλώννται με τα κεφαλαία γράμματα τυ αλφάβητυ. 3. Πια είναι η σχέση της Ιλιάδας με την ιστρία; - Η Ιλιάδα βασίζεται στην παράδση ενός πραγματικύ ιστρικύ γεγνότς (τυ Τρωικύ πλέμυ), τ πί συνέβη τν 12 αιώνα π.χ. Επειδή, όμως, συνετέθηκε τέσσερις αιώνες αργότερα, δεν παρυσιάζει με ακρίβεια και εγκυρότητα τα πλιτισμικά, κινωνικά, πλιτικά κ.ά. δεδμένα εκείνης της επχής. Ο Όμηρς περισσότερ πρβάλλει τις συνθήκες της δικής τυ επχής σαν να ανήκυν στη μυκηναϊκή επχή, πραγματπιώντας συνεχείς αναχρνισμύς. Γι αυτό τ λόγ δεν μπρύμε να θεωρήσυμε την Ιλιάδα σαν ένα ιστρικό σύγγραμμα. Αντίθετα παρυσιάζει, όπως κάθε άλλ λγτεχνικό έργ, έναν κόσμ φανταστικό και πλαστό, στν πί η ιστρική αλήθεια έχει αναμιχθεί με τη δημιυργική φαντασία και τις εμπειρίες τυ πιητή. 4. Πι είναι τ κύρι θέμα, πι τ περιεχόμεν της Ιλιάδας και πώς συνδένται μεταξύ τυς; - Τ κύρι θέμα της Ιλιάδας είναι η ργή (μήνις) τυ Αχιλλέα εναντίν τυ βασιλιά Αγαμέμννα επειδή τυ πήρε αυθαίρετα τ δικό τυ γέρας (λάφυρ), την Βρισηίδα, και η απόφασή τυ να απχωρήσει με τυς στρατιώτες τυ από τη μάχη. Τ περιεχόμεν της Ιλιάδας είναι ευρύτερ και αφρά τυς πλεμικύς αγώνες των Ελλήνων και των Τρώων γύρω από την Τρία (Ίλιν) κατά τν δέκατ χρόν τυ Τρωικύ πλέμυ, και πι συγκεκριμένα 51 ημέρες αυτύ τυ χρόνυ. Ο Όμηρς, όμως, έχει καταφέρει να συνδέσει τ γεγνός της ργής τυ Αχιλλέα με τα γενικότερα πλεμικά γεγνότα τυ Τρωικύ πλέμυ, καθώς η απυσία τυ Αχιλλέα μας αναγκάζει να στρέψυμε τ βλέμμα μας στις δυσκλίες πυ αντιμετωπίζυν ι Έλληνες στ πεδί της μάχης και στις πρσπάθειες άλλων ηρώων να τν αντικαταστήσυν. Έτσι, παρότι τ κεντρικό γεγνός της Ιλιάδας είναι η ργή τυ Αχιλλέα, δεν αφιερώνεται όλ τ έπς σε αυτό, αλλά την ίδια στιγμή η απυσία ή η παρυσία τυ Αχιλλέα καθρίζει τις εξελίξεις. 5. Πιες είναι ι διαφρές της Ιλιάδας από την Οδύσσεια; Α) Ως πρς τ ύφς: η Ιλιάδα παρυσιάζει δραματική πυκνότητα και ένταση, ενώ η Οδύσσεια διακρίνεται για τν ήπι και σταθερό αφηγηματικό της τόν. Β) Ως πρς τ θέμα: η δράση στην Ιλιάδα εντπίζεται σε έναν πραγματικό κόσμ χωρίς παραμυθικά ή φανταστικά στιχεία, όπως αυτά πυ υπάρχυν στην Οδύσσεια, η πία μιάζει περισσότερ με ναυτικό παραμύθι. Ακόμα και ι θεί είναι περισσότερ ανθρώπινι στην Ιλιάδα σε σχέση με την Οδύσσεια. Γ) Ως πρς τις κινωνικές και πλιτικές συνθήκες: η Ιλιάδα αντικατπτρίζει μια παλαιότερη κινωνική και πλιτική κατάσταση, στην πία η βασιλική εξυσία είναι ακόμα ισχυρή και κυρίαρχη στην κινωνία. Αντίθετα, η Οδύσσεια παρυσιάζει μια νεότερη επχή στην πία βασιλικός θεσμός παρακμάζει και αναδύνται νέα πλιτικά σώματα και νέες πλιτικές και κινωνικές μάδες πυ έχυν δικαίωμα λόγυ και συμμετχής στα κινά. Γενικά η Ιλιάδα εστιάζει τ ενδιαφέρν της μόν στην αριστκρατική τάξη, ενώ η Οδύσσεια ενδιαφέρεται και για τυς καθημερινύς ανθρώπυς της κινωνίας. Δ) Ως πρς την παρυσίαση των θεών και των ανθρώπων: στην Ιλιάδα ι θεί και ι κεντρικί ήρωες είναι γεμάτι πάθη και ελαττώματα και δεν μπρύν να συγκρατήσυν την ρμητικότητα και την πρωτόγνη, μερικές φρές, εκρηκτικότητα και βιαιότητά τυς. Στην Οδύσσεια αντίθετα έχυν περισσότερ μετριπαθή συμπεριφρά και ι πράξεις τυς κατευθύννται κατά κύρι λόγ από τη λγική και όχι από τ συναίσθημα και τα ένστικτα, όπως στην Ιλιάδα. Ε) Ως πρς τ γενικότερ χαρακτήρα: η Ιλιάδα είναι ένα έργ πλεμικό και δυναμικό και γι αυτό μερικές φρές σκληρό. Η Οδύσσεια είναι ένα έργ ειρηνικό και ήρεμ. Η Ιλιάδα μιάζει με ένα έργ νεανικό, ενώ η Οδύσσεια με ένα έργ ώριμης ηλικίας.

8 Φύλλ εργασίας Πσειδών, Γ. Κύμυρς, από την ενότητα «Ιλιάδα η εμή», 2008 Πσειδών, Γ. Κύμυρς, από την ενότητα «Ιλιάδς Διάλγι α» ΡΑΨΩΔΙΑ Ν Μάχη κντά στα πλία (Περιληπτική αναδιήγηση) Η ραψωδία Ν αφηγείται τις φνικές μάχες στ εσωτερικό τυ αχαϊκύ τείχυς. Η πίεση πυ δέχνται ι Αχαιί είναι ιδιαίτερα απειλητική: Έκτρας έχει καυχηθεί ότι θα βάλει φωτιά στα καράβια. Ο πιητής καταφεύγει στην επιβράδυνση: Δίας, βέβαις ότι κανείς θεός δε θα τλμήσει να παραβεί τις εντλές τυ, στρέφει αλλύ τ βλέμμα τυ. Τότε Πσειδώνας, χωρίς να χάσει καιρό, σπεύδει να βηθήσει τυς Δαναύς. Από τα βυνά της Σαμθράκης, όπυ παρακλυθύσε με πόν τις απανωτές ήττες τυς, φτάνει με τέσσερις δρασκελιές στ λόχρυσ παλάτι τυ, στα βάθη της θάλασσας. Παίρνει τ αμάξι τυ και, σαν αστραπή, φτάνει στα πλία των Αχαιών. Στην αρχή πλησιάζει τυς δυ Αίαντες και τυς ενθαρρύνει με λόγια ύστερα πάει πι πίσω, κντά στα πλία, όπυ βρίσκει τυς αρχηγύς απελπισμένυς και πρσπαθεί να τυς αναπτερώσει τ ηθικό. Οι πρσπάθειές τυ έχυν απτέλεσμα: ι φάλαγγες ρθώννται σαν πυκνό χάλκιν τείχς και ανακόπτυν για την ώρα την πρέλαση των Τρώων. Συνάπτνται αιματηρές γενικές μάχες, αλλά και μνμαχίες πυ δίνυν πικιλία στην αφήγηση. Ξεχωρίζυν ι Τρώες Έλενς, Αινείας, Πάρης και βέβαια Έκτρας, πίς πλεμάει στ κέντρ. Από τη μεριά των Ελλήνων πρωτστατύν ι Κρητικί Ιδμενέας και Μηριόνης, γις τυ Νέστρα Αντίλχς, Τεύκρς, ι δύ Αίαντες και Μενέλας. Η μάχη απλώνεται και από τις δυ μεριές, ενώ στ κέντρ πρωταγωνιστύν Έκτρας και Αίαντας Τελαμώνις. Οι Έλληνες εξακλυθύν να βρίσκνται σε δεινή θέση, αλλά αμύννται με σθένς. Ο θόρυβς τυ πλέμυ γεμίζει τν αιθέρα. Πσειδώνας, θεός της θάλασσας 1. Πια μρφή κυριαρχεί στυς δύ πίνακες και με πιν τρόπ απδίδεται από τν ζωγράφ; 2. Στ κάτω μέρς της σύνθεσης είναι παρατεταγμένι ι Αχαιί και ι Τρώες. Πώς απδίδνται τα δύ στρατόπεδα; 3. Υπάρχυν στιχεία πυ μας βηθύν να καταλάβυμε τν τόπ πυ διαδραματίζνται τα γεγνότα; 4. Σύγκρινε τυς δύ πίνακες. Πιες μιότητες και πιες διαφρές μπρείς να εντπίσεις; Αλλάζει τ ύφς τυ έργυ με τη χρήση των χρωμάτων; 5. Πια συναισθήματα συ πρκαλύν ι δύ πίνακες; Εαν ήσυν εσύ ζωγράφς, με πια τεχνική θα επέλεγες να παρυσιάσεις τ συγκεκριμέν θέμα και γιατί; 6. Ο Γ. Κύμυρς σε μία συνέντευξή τυ αναφέρει Χρησιμπίησα τυς χαρακτήρες και τις καταστάσεις πυ περιγράφει Όμηρς ως υπόβαθρ και τις μετυσίωσα σε σκίτσα. Ο άνθρωπς βίωνε πάντα καταστάσεις όπυ κάπιι άλλι απφάσιζαν γι' αυτόν, ή πάλευαν ενάντια στη μίρα τυς για να βελτιώσυν τη ζωή τυς και πάντα έψαχναν για έναν χρησμό... Στ συγκεκριμέν επεισόδι πις καθρίζει τις τύχες των ανθρώπων;

9 Φύλλ εργασίας Έκτρας και Ανδρμάχη, Γ. Κύμυρς, από την ενότητα «Ιλιάδα η εμή», 2008 γελιγραφία Μιχάλη Κυντύρη Ερωτήσεις κατανόησης γελιγραφίας: ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ Έκτρας και Ανδρμάχη (Περιληπτική αναδιήγηση) Κεντρικό επεισόδι της ραψωδίας Ζ (στίχι ) είναι η συνάντηση τυ Έκτρα με τη γυναίκα τυ, Ανδρμάχη, και τν γι τυ, Αστυάνακτα. Τ πρωτπαλίκαρ των Τρώων, σε ένα διάλειμμα της μάχης, μπαίνει μέσα στ κάστρ για να βρει τν Πάρη και με την ευκαιρία αναζητά τη μητέρα τυ, τη γυναίκα τυ και τν γι τυ, για να τυς δει ίσως για τελευταία φρά. Όταν συναντιέται με την Ανδρμάχη, πραγματπιείται η πι ανθρώπινη ίσως στιγμή της Ιλιάδας. Η Ανδρμάχη πρσπαθεί να τν πείσει να μείνει μέσα στ κάστρ, γιατί φβάται πως από τ πεδί της μάχης δεν θα επιστρέψει πτέ, και τότε εκείνη θα μείνει χήρα, και επιπλέν θα χάσει την ελευθερία της και θα καταντήσει δύλα των Αχαιών. Ο Έκτρας πρσπαθεί να την παρηγρήσει. Γνωρίζει τη μίρα της Τρίας, αλλά φείλει να εκπληρώσει τ χρές τυ και να συνεχίσει τν λέθρι πόλεμ. Κι εκείνν τν πνάει σίγυρς θάνατός τυ, η καταστρφή της πόλης τυ και η διαγεγραμμένη μίρα της γυναίκας τυ, αλλά δεν είναι δυνατόν να κάνει αλλιώς. Ύστερα παίρνει και χρεύει στα χέρια τυ τ παιδί τυ, εκείν όμως κλαίει, γιατί φβάται την πανπλία τυ πατέρα τυ, πράγμα πυ φέρνει χαμόγελα στ αντρόγυν. Ο Έκτρας βγάζει την περικεφαλαία, και εύχεται στ μέλλν να γίνει γις τυ δυνατός βασιλιάς, πι ξακυστός από τν πατέρα τυ. 1. Τι υπάρχει ζωγραφισμέν πάνω στ κράνς; 2. Τι σημασία απκτά τ γεγνός ότι αυτή η απεικόνιση είναι ζωγραφισμένη πάνω σε αυτό τ κμμάτι της εξάρτησης τυ στρατιώτη; 3. Πως συνδέεται αυτή η απεικόνιση με την αντίστιχη σκηνή πυ εξετάζυμε; 1. Μπρείτε να αναγνωρίσετε τυς πρωταγωνιστές στ διπλανό έργ τυ Γ. Κύμυρυ; Στην εικόνα υπάρχυν κάπια αντικείμενα πυ δεν ταιριάζυν στην επχή τυ Ομήρυ. Μπρείς να τα εντπίσεις; Τι συμβλίζυν; 2. Τι υπάρχει ακυμπισμέν στα πόδια τυ Έκτρα; Τι συμβλίζει; 3. Παρατήρησε την εικόνα. Ο ζωγράφς περιγράφει μέσα στ ίδι τ έργ αντιθετικά συναισθήματα. Από τη μία τη γαλήνη και την ηρεμία μίας ικγενειακής στιγμής και από την άλλη την αγωνία τυ πλέμυ πυ μαίνεται. Πώς τ πετυχαίνει; 4. Πλλί υπστηρίζυν ότι η Ιλιάδα -μεταξύ των άλλων- εκπέμπει και μηνύματα εναντίν τυ πλέμυ. Πιστεύετε ότι η σκηνή αυτή με τνέκτρα και την Ανδρμάχη ενισχύει αυτό τν αντιπλεμικό χαρακτήρα της Ιλιάδας; Με πιν τρόπ; Hektors Abschied von Andromache, Johann Heinrich Wilhelm Tischbein, 1812 Hector s farewell to Andromache, Christoffer Wilhelm Eckersberg, Έκτωρ και Ανδρμάχη, Giorgio de Chirico, Σύγκρινε τις παραπάνω εικόνες. Πι είναι τ κεντρικό τυς θέμα; Πια τα πρόσωπα πυ απεικνίζνται; 6. Περιέγραψε με πιν τρόπ κάθε καλλιτέχνης απδίδει την ανθρώπινη μρφή. Τι χρώματα χρησιμπιεί; Πι από τα παραπάνω έργα είναι πι κντά στα έργα τυ Γ. Κύμυρυ; 7. Με πιν τρόπ εκφράζνται τα συναισθήματα των ηρώων; 8. Βάλτε σε λγική σειρά τα παραπάνω έργα με βάση τ επεισόδι της συνάντησης Έκτρα και Ανδρμάχης.

10 Φύλλ εργασίας Δύρεις Ίππς ΡΑΨΩΔΙΑ Β Όνειρς, διάπειρα, κατάλγς νεών (Περιληπτική αναδιήγηση) Ο Δίας αρχίζει να υλπιεί την υπόσχεσή τυ πρς τη Θέτιδα. Στέλνει στν Αγαμέμννα τν Όνειρ, με τη μρφή τυ Νέστρα, πυ τν πείθει πως έφθασε η ώρα να επιτεθεί στυς Τρώες και να τυς κυριεύσει. Τ επόμεν πρωί Ατρείδης, ανυπψίαστς για την παγίδα, ανακινώνει στυς αρχηγύς την απόφασή τυ για γενική επίθεση. Πρώτα, όμως, ήθελε να δκιμάσει τ φρόνημα των στρατιωτών. Γι αυτό και στη συγκέντρωση πυ ακλύθησε πρτείνει στυς στρατιώτες να σταματήσυν τν πόλεμ και να επιστρέψυν στην πατρίδα τυς. Οι Αχαιί, πλύ ενθυσιασμένι και ανακυφισμένι, έσπευσαν πρς τα καράβια τυς. Ο Οδυσσέας, παρακινημένς από την Αθηνά, συγκρατεί τυς στρατιώτες και τυς Αγαμέμνων, παρμένς από τν Όνειρ, Γ. Κύμυρς, πείθει να επιστρέψυν στη συνέλευση. από την ενότητα «Ιλιάδα η εμή», Περιγράψτε την εικόνα. Υπάρχυν στιχεία πυ μας δηλώνυν τν τόπ και τν χρόν πυ εξελίσσεται αυτή η σκηνή; Πια η κεντρική μρφή; Δύρεις Ίππς, Γ. Κύμυρς, από την ενότητα «Ιλιάδα η εμή», 2008 νένας γίνεται κα μήρυ δεν μως ό Ο υ γ τ λ α ά Ίππ. Τ Στην Ιλιάδ ει ένα ρ Τ ύ. α Δ τν χαία έργ λόγς για άλλα αρ λλ η ύ ά δ ε τ σ ι ι α α κ υ εμφανίζετ σεια» τυ Ομήρ α πυ μ ίη π δύσ, ρωμαϊκό υ είναι η «Ο ί ιλ γ ιρ» τυ Β αρέχει τα «Αινειάδα έπη και π θέμα. ελληνικά με αυτό τ τα ι ά ικ τα εί ετ χ σ μιμ α εί ιχ τ ρα σ περισσότε 2. Πως ερμηνεύεις την παρυσία των δύ τριγώνων; Τι δηλώνυν τα σύννεφα; 3. Ο ζωγράφς δεν επιδιώκει να αντιγράψει με ρεαλισμό τις μρφές. Γιατί επιλέγει να τις απδώσει σχηματικά; Πις είναι στόχς τυ; Περιγράψτε με πιν τρόπ απδίδει τις μρφές. Τι πιστεύετε ότι συμβλίζει τ μάτι στα έργα τυ Κύμυρυ; Η Αθηνά θα συμβυλέψει τν Οδυσσέα να αναθέσει στν Επειό την κατασκευή ενός τεράστιυ ξύλινυ (δύρειυ) αλόγυ. Οι Αχαιί σκαλίζυν επάνω στν Δύρει Ίππ την επιγραφή «Δαναί Αθηνά χαριστήριν» δηλαδή «Αφιερωμέν στην Αθηνά από τυς Έλληνες», για την επιστρφή τυς στην πατρίδα και στη συνέχεια μπαίνυν μέσα τυ ι πι αντρειωμένι από τυς Αχαιύς ήρωες. Μόλις λκληρώνεται η επάνδρωση τυ Δύρειυ Ίππυ, ι υπόλιπι βάζυν φωτιά στις σκηνές τυς, σέρνυν τα καράβια τυς στη θάλασσα, επιβιβάζνται σ'αυτά και καταπλέυν για την Τένεδ, σ' ένα σημεί της πυ δε φαινόταν από την Τρία. Πίσω τυς αφήνυν μόν ένα συγγενή τυ Οδυσσέα, τν Σίνωνα, πυ με τις υπκριτικές τυ ικανότητες θα πρσπαθήσει την επόμενη μέρα να παραπλανήσει τυς Τρώες. Τ επόμεν πρωί, ι Τρώες ανακαλύπτυν ότι τ αντίπαλ στρατόπεδ έχει εγκαταλειφθεί. Μέσα στν ενθυσιασμό τυς πίστεψαν ότι δεκαετής πόλεμς έχει λήξει και θεώρησαν ότι έπρεπε να μετακινήσυν τν Δύρει Ίππ στ εσωτερικό της πόλης. Μάλιστα επειδή ήταν αρκετά μεγάλ κατασκεύασμα, αναγκάστηκαν να γκρεμίσυν και τμήμα από την κεντρική πύλη της πόλης, τις «σκαιές πύλες». Αμέσως μετά ξεχύθηκαν στυς δρόμυς της πόλης για να γιρτάσυν την επιτυχή έκβαση τυ πλέμυ. Κατά τα μεσάνυχτα Σίνων, έκανε σήμα στν Αχαϊκό στόλ στην Τένεδ και την ίδια στιγμή ι στρατιώτες πυ βρίσκνταν στν Δύρει Ίππ βγήκαν και σκότωσαν τυς φύλακες. Οι Αχαιί μπήκαν στην πόλη και η σφαγή συνεχίστηκε και την επόμενη μέρα. 1. Παρατήρησε την εικόνα. Τι συ θυμίζει τ αντικείμεν αυτό; 2. Με πιν τρόπ απδίδεται τ υλικό με τ πί αυτό έχει κατασκευαστεί; 3. Πιανύ ιδέα ήταν η κατασκευή τυ Δύρειυ Ίππυ; 4. «Φβύ τυς Δαναύς και δώρα φέρντας». Τι σημαίνει αυτή η φράση;

11 Φύλλ εργασίας Ο Πρίαμς, Γ. Κύμυρς, από την ενότητα «Ιλιάδα η εμή», 2008 Τα λύτρα τυ Έκτρς: ανάγλυφη παράσταση σε υ μαρμάρινη σαρκφάγ τυ α μισύ τυ 3 αι. μ.χ. από ρωμαϊκη έπαυλη στ Λαδχώρι Ηγυμενίτσας, Αρχαιλγικό Μυσεί Ιωαννίνων ΡΑΨΩΔΙΑ Ω Έκτρς Λύτρα (Περιληπτική αναδιήγηση) Οι αγώνες τελειώνυν και ι Αχαιί δειπνύν και κιμύνται. Μόν Αχιλλέας μένει ξάγρυπνς ως τ πρωί. Δένει τ πτώμα τυ Έκτρα στ άρμα τυ και τ περιφέρει τρεις φρές γύρω από τν τάφ τυ Πάτρκλυ. Αυτό τ κάνει και τις επόμενες μέρες και ι θεί αγανακτύν με τη συμπεριφρά τυ απέναντι στν νεκρό. Τη δωδέκατη μέρα Δίας καλεί τη Θέτιδα και τη στέλνει να πείσει τ γι της να δεχτεί λύτρα και να παραδώσει τ νεκρό Έκτρα στν πατέρα τυ. Στέλνει επίσης την Ίριδα στν Πρίαμ με ανάλγες δηγίες. Ο γέρντας βασιλιάς της Τρίας ξεκινά αμέσως με πλύσια δώρα και με τη συνδεία τυ κήρυκα Ιδαίυ για τ στρατόπεδ των Αχαιών. Ο Δίας τυ στέλνει τν Ερμή και τν δηγεί με ασφάλεια ως τη σκηνή τυ Αχιλλέα. Όταν Πρίαμς μπαίνει στη σκηνή τυ Αχιλλέα, ήρωας και ι σύντρφί τυ εκπλήσσνται. Μετά τ πρώτ ξάφνιασμα, Αχιλλέας φέρεται με φιλόξενη διάθεση και σεβασμό στ γέρντα βασιλιά. Πρστάζει τις δύλες να πλύνυν και να ντύσυν τν νεκρό, ενώ παρακινεί τν Πρίαμ να δειπνήσει μαζί τυ. Μετά τ κινό δείπν των δύ αντρών, Αχιλλέας διατάζει να στρώσυν κρεβάτι για τ φιλξενύμεν στ υπόστεγ της σκηνής και υπόσχεται ενδεκαήμερη ανακωχή για να ταφεί Έκτρας. Ενώ Πρίαμς με τν Ιδαί κιμύνται έξω, Ερμής τυς ξυπνά, τυς βηθάει να ετιμαστύν και τυς συνδεύει ίδις μέχρι τ Σκάμανδρ. Την αυγή Πρίαμς με τν Ιδαί και τ νεκρό Έκτρα φτάνυν στην πόλη. Η Κασσάνδρα, η πία τυς βλέπει πρώτη από την ακρόπλη της Τρίας, ανακινώνει την άφιξή τυς στυς Τρώες, πυ σπεύδυν μαζί με την Εκάβη και την Ανδρμάχη να τυς συναντήσυν. Επακλυθεί μεγάλς θρήνς και την ενδέκατη μέρα γίνεται η ταφή τυ Έκτρα. Ο Πρίαμς, θρήνς τυ πατέρα 1. Με πιν τρόπ απδίδει Γ. Κύμυρς στν διπλανό πίνακα την απόγνωση τυ Πριάμυ; 2. Τι συναισθήματα συ πρκαλύν τα πεσμένα φύλλα τυ δέντρυ; 3. Πια στιχεία στ σxέδι δηλώνυν την πρεία τυ Πριάμυ πρς τ νεκρό γι τυ; Πρίαμς και Αχιλλέας, Alexander Andreyevich Ivanov ( ) 4. Παρατήρησε την παραπάνω εικόνα. Πως πρσπαθεί Πρίαμς να πείσει τν Αχιλλέα να τυ δώσει πίσω τ νεκρό σώμα τυ γιυ τυ; Τι συναισθήματα συ πρκαλεί η σκηνή της ικεσίας τυ Πριάμυ; 5. Μπρείτε να αναγνωρίσετε τ θέμα πυ διακσμεί τη διπλανή σαρκφάγ;

12 Για περισσότερη ανάγνωση... Ιλιάδα η εμή. Ζωγράφι τυ Ελληνισμύ ΙΙ. Γ. Κύμυρς, Αθήνα 2013 Ιστρία της Τέχνης (Γ Τάξη Γενικύ Λυκείυ), ΟΕΔΒ, Αθήνα Ομήρυ Ιλιάδα (Β Γυμνασίυ), ΟΕΔΒ, Αθήνα 2012 Mαρωνίτη Δ., Πόλκα Λ., Αρχαϊκή Επική Πίηση. Από την Ιλιάδα στην Οδύσσεια, Αθήνα 2013 & Ιλιάδα η εμή, συνέντευξη με τν Γ. Κύμυρ Γιώργς Κύμυρς, Ιλιάδς Διάλγι α Ηλιάδη Αμαλία, Ο συρεαλισμός και η πρακτική αξιπίησή τυ στην εκπαίδευση συρεαλισμός συρεαλισμός υ Ντε Μικέλι Mάρι, Οι Πρωτπρίες της τέχνης τυ 20 αιώνα, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα 1983 Argan G. C., Η Μντέρνα Τέχνη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2011

13