Στο ιεθνές σύστηµα ισχύος σηµειώνονται ραγδαίες µεταβολές. Η παντοκρατορία των ΗΠΑ φαίνεται να αντιµετωπίζει ρωγµές.

Transcript

1 Οµιλία του Προέδρου του Κ.Σ. Ε ΕΚ Γιαννάκη Λ. Οµήρου στη Βουλή των Αντιπροσώπων κατά τη διάρκεια της συζήτησης των Προϋπολογισµών του Κράτους για το έτος Βουλή των Αντιπροσώπων Η ΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Η φετινή συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισµού συµπίπτει µε συνεχιζόµενα φαινόµενα αποσταθεροποιητικά της παγκόσµιας ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας. Στη Μέση Ανατολή η αποστέρηση των αναπαλλοτρίωτων δικαιωµάτων του Παλαιστινιακού λαού συνεχίζεται, στο Ιράκ το αιµατοκύλισµα εξακολουθεί µε τον εµφύλιο σπαραγµό και την εξωτερική επέµβαση να κορυφώνονται ενώ στο Αφγανιστάν κλιµακώνεται η κρίση µε αποστολή πρόσθετου αριθµού στρατευµάτων. Στο Κόσσοβο η επιχειρούµενη απόσχιση δηµιουργεί ένταση στα Βαλκάνια ενώ η πρώην Γιουγκοσλαβική ηµοκρατία της Μακεδονίας συνεχίζει την προκλητική ανθελληνική της συµπεριφοράς. Στο ιεθνές σύστηµα ισχύος σηµειώνονται ραγδαίες µεταβολές. Η παντοκρατορία των ΗΠΑ φαίνεται να αντιµετωπίζει ρωγµές. Σε µια απρόβλεπτα γρήγορη και διαρκώς επιταχυνόµενη πορεία η Ρωσική Οµοσπονδία επανέρχεται στο διεθνές προσκήνιο. Οι ενεργειακές της δυνατότητες σε συνδυασµό µε την οικονοµική της ανάκαµψη και την αναλλοίωτα διατηρούµενη στρατιωτική ισχύ καθιερώνει τη Ρωσία ως αδιαµφισβήτητο πλέον παράγοντα στο διεθνή συσχετισµό δυνάµεων. Ταυτόχρονα η συνεχιζόµενη τροµακτική οικονοµική και τεχνολογική ανάπτυξη της Κίνας δηµιουργεί νέα δεδοµένα. Είναι πλέον θέµα χρόνου η οριστική ανακατανοµή του ισοζυγίου στο διεθνές σύστηµα ισχύος. Ένας πολυπολικός κόσµος θα αποτελέσει ανακοπτικό παράγοντα στην ασυδοσία, την αυθαιρεσία και την αλαζονεία της µοναδικής σήµερα υπερδύναµης και θα επηρεάσει θετικά τις εξελίξεις προς την κατεύθυνση της παγκόσµιας ειρήνης που να στηρίζεται στις αρχές του ιεθνούς ικαίου. ΟΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ Η αύξηση της θερµοκρασίας λόγω του φαινοµένου του θερµοκηπίου απειλεί την οικολογική ισορροπία και θέτει σε κίνδυνο το µέλλον του πλανήτη. Το διοξείδιο του άνθρακα και άλλες εκποµπές αερίων που προκαλούν το φαινόµενο του θερµοκηπίου πρέπει επειγόντως να µειωθούν αισθητά παγκοσµίως, µε στόχο να αποτραπεί η συνέχιση της αλλαγής κλίµατος, η οποία ανεξέλεγκτη, θα έχει 1

2 καταστρεπτικές συνέπειες για το περιβάλλον, για την ανθρώπινη ζωή, για την παγκόσµια οικονοµία και για τις µελλοντικές γενιές. Πρέπει να ενεργήσουµε και να ενεργήσουµε τώρα. Πρέπει να σφυρηλατήσουµε µια παγκόσµια προοδευτική συµµαχία ενάντια στην αλλαγή κλίµατος και να λάβουµε µέτρα σε όλα τα επίπεδα, από κάθε άτοµο µέσω εθνικής και διεθνούς δράσης. Για τους Σοσιαλιστές, η αντιµετώπιση της αλλαγής κλίµατος είναι αναπόσπαστο µέρος της πάλης για την παγκόσµια δικαιοσύνη. Τα φτωχότερα τµήµατα της κοινωνίας καταβάλλουν ήδη το τίµηµα της αλλαγής κλίµατος, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόµενο κόσµο όπου οι σοβαρές καιρικές συνθήκες, πληµµύρες και ξηρασίες καταστρέφουν τις περιουσίες τους. Ο κόσµος χρειάζεται ένα κοινό παγκόσµιο µέτωπο ενάντια στην αλλαγή κλίµατος σε επίπεδο Ηνωµένων Εθνών. Η ιάσκεψη της Κοπεγχάγης πρέπει να καταλήξει σε τολµηρές αποφάσεις. Η µάχη ενάντια στην αλλαγή κλίµατος είναι όχι µόνο µια περιβαλλοντική, αλλά και οικονοµική κοινωνική επιταγή. ρώντας τώρα, µπορούµε να αναπτύξουµε µια νέα πολιτική κατεύθυνση για την πολιτική κλίµατος βασισµένη στην έξυπνη, πράσινη ανάπτυξη που να συνδέεται µε νέες και καλύτερες θέσεις εργασίας. Η επιλογή δεν είναι, εποµένως, µεταξύ της πάλης της αλλαγής του κλίµατος ή της προώθησης της ανάπτυξης και της κοινωνικής προόδου. Η πάλη ενάντια στην αλλαγή κλίµατος, για την προστασία ολόκληρου του οικοσυστήµατος και για την ευηµερία των µελλοντικών γενεών µπορεί και πρέπει να καθοδηγήσει τη νέα βιώσιµη ανάπτυξη. Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΙΣΣΑΒΟΝΑΣ Η επικύρωση και η έναρξη ισχύος της Μεταρρυθµιστικής Συνθήκης της Ε.Ε. συνιστά πολυσήµαντη εξέλιξη για το µέλλον της Ευρώπης. Παρά τα ελλείµµατα και τις αδυναµίες, αυτή η Συνθήκη συνιστά σηµαντική βελτίωση σε σχέση µε τη Συνθήκη της Νίκαιας. Το κείµενο ανταποκρίνεται σε πολλά από τα µακροχρόνια αιτήµατα για ενίσχυση της αποτελεσµατικότητας, της διαφάνειας και της δηµοκρατικής νοµιµότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Μεταρρυθµιστική Συνθήκη διαµορφώνει µια αξιόλογη ισορροπία ανάµεσα στη διεύρυνση και την εµβάθυνση, διασφαλίζει σταθερή προεδρία, θέση Ύπατου Εκπροσώπου για την κοινοτική διπλωµατία που είναι και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ αναβαθµίζεται ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα ελέγχει την εξωτερική πολιτική της Επιτροπής και θα έχει αρµοδιότητα συναπόφασης σε θέµατα δικαστικής και αστυνοµικής συνεργασίας. Αξιοσηµείωτη είναι και η ενίσχυση της δηµοκρατικής νοµιµότητας µε την εισαγωγή της αρχής της λαϊκής πρωτοβουλίας. Η χάρτα των θεµελιωδών ικαιωµάτων θα διατηρήσει το δεσµευτικό της χαρακτήρα. Τέλος, σηµαντική είναι η µεταρρύθµιση στον τοµέα λήψης αποφάσεων µε ενισχυµένη πλειοψηφία. Σηµαντική είναι και η αρχή της κοινοτικής αλληλεγγύης και η αναβάθµιση της Ε.Π.Α.Α. 2

3 ΚΥΠΡΙΑΚΟ Στα 40 χρόνια της ιστορίας του, το Κ.Σ. Ε ΕΚ απευθύνθηκε πάντα στον Κυπριακό λαό µε τρόπο υπεύθυνο. Με ξεκάθαρες θέσεις. Με σαφείς και συγκεκριµένες προτάσεις. Ένα και πλέον χρόνο µετά την έναρξη των απευθείας διαπραγµατεύσεων θεωρούµε καθήκον και υποχρέωσή µας να καταστήσουµε σαφή όσα πιστεύουµε και όσα προτείνουµε για το εθνικό µας θέµα και την στρατηγική και τακτική που πρέπει να ακολουθήσουµε. Ζούµε την κρίσιµη ώρα, που οι πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν τι ακριβώς συµβαίνει, ποιες είναι οι πραγµατικές προοπτικές, αλλά και ποιες είναι οι προτάσεις κάθε πολιτικού κόµµατος. Αυτό, ακριβώς, πράττουµε σήµερα. Με σεβασµό στους αγώνες και την ιστορία µας. Με την ειλικρίνεια και τον ρεαλισµό που οφείλουµε σε κάθε Κύπρια και κάθε Κύπριο. Με αίσθηµα ευθύνης απέναντι στις γενιές που θα ρθουν µετά από εµάς. Βασική και θεµελιώδης θέση µας υπήρξε και είναι ότι το Κυπριακό αποτελεί πρόβληµα εισβολής κατοχής και εθνικού ξεκαθαρίσµατος από την Τουρκία και µαζικής παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωµάτων και θεµελιωδών ελευθεριών. Αντίπαλη πλευρά είναι η κατοχική δύναµη. Η λύση που πρέπει απαραίτητα να τεθεί ενώπιον του λαού σε δηµοψήφισµα πρέπει να είναι προϊόν συµφωνίας. Τα ψηφίσµατα του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι Συµφωνίες υψηλού επιπέδου του 77 και 79 και οι ιεθνείς και Ευρωπαϊκές Συµβάσεις ανθρωπίνων ικαιωµάτων και Ελευθεριών, συνιστούν το πλαίσιο εντός του οποίου θα πρέπει να επιδιωχθεί η λύση. Η λύση πρέπει να είναι δηµοκρατική για να είναι και βιώσιµη. Κεντρικό ζήτηµα δηµοκρατικής νοµιµοποίησης της όποιας συνταγµατικής λύσης είναι αυτό της αρχής της πλειοψηφίας ως πυρήνα του νοήµατος της ηµοκρατίας. Είναι γεγονός ότι αυτή η Αρχή επιδέχεται προσαρµογές κάτω από ειδικές ιστορικές συνθήκες και η µειοψηφία προστατεύεται και µε προνοµιακές ακόµα ρυθµίσεις. Όταν όµως παραγνωριστεί πλήρως η αρχή της πλειοψηφίας, όταν υπάρχει σύγχυση µεταξύ ισοτιµίας και ισότητας, κάθε Συνταγµατικό Κείµενο µοιραία θα είναι θνησιγενές. Με απλά λόγια, όταν µια µειοψηφία λόγω της βίας και του εκβιασµού των τετελεσµένων αξιώνει ρόλο ίσου πολιτειακού βάρους µε την πλειοψηφία, το Σύνταγµα που θα αποτυπώσει αυτή την υποβάθµιση της ιστορικής πραγµατικότητας, θα έχει και ηµεροµηνία λήξης. Η πορεία των απ ευθείας διαπραγµατεύσεων. Σε ό,τι αφορά τις απ ευθείας διαπραγµατεύσεις τόσο από τα έγγραφα που έχουν κατατεθεί από την Τουρκική πλευρά, όσο και από τις δηλώσεις Τούρκων αξιωµατούχων αλλά και της Τ/Κ ηγεσίας προκύπτει ότι υπάρχει επιµονή σε λύση δύο κρατών µε µια χαλαρή σύνδεση µεταξύ τους, παραβίαση της δηµοκρατικής αρχής µε 3

4 απαίτηση αριθµητικής ισότητας, απαίτηση για οµοφωνία στη λήψη αποφάσεων, εµµονή σε διατήρηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων µε µονοµερές επεµβατικό δικαίωµα, εµµονή σε µόνιµες παρεκκλίσεις από το κοινοτικό κεκτηµένο, ενώ στο θέµα των εποίκων υπάρχει άρνηση ακόµα και να συζητηθεί µε τον εξωφρενικό ισχυρισµό ότι είναι δήθεν νόµιµοι πολίτες της ούτω καλούµενης «Τουρκικής ηµοκρατίας της Βορείου Κύπρου». Οι δηλώσεις, αλλά και οι πράξεις της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς, είναι σε όλους µας γνωστές. Με βάση όλα αυτά, το περιεχόµενο των τουρκικών προτάσεων και τη συνολική συµπεριφορά της Τουρκίας και του ψευδοκράτους, δεν δικαιολογείται καµιά αισιοδοξία για λύση. Αντίθετα, εκτιµούµε ότι υπάρχει ναρκοθέτηση του διαλόγου από την τουρκική πλευρά. Τι πρέπει να γίνει: Με βάση τη συνολική µας εκτίµηση, θεωρούµε ότι επέστη ο χρόνος για µια αναδιαµόρφωση της στρατηγικής µας που θα θέτει την τουρκική πλευρά προ των ευθυνών της και θα της στερεί τη δυνατότητα να εµφανίζεται ως δήθεν καλόπιστη, διαλλακτική ακόµα και επειγόµενη για λύση. Με δεδοµένο ότι οι τουρκικές προτάσεις στο εδαφικό, το περιουσιακό και στο θέµα της ασφάλειας - εγγυήσεων είναι απολύτως αρνητικές και σε πλήρη σύγκρουση µε ρητούς κανόνες του ιεθνούς και του Ευρωπαϊκού ικαίου, θα πρέπει να απαιτήσουµε και να επιµείνουµε στην κατά προτεραιότητα συζήτηση αυτών των κεφαλαίων. Η θέση µας αυτή, µε πλήρη αιτιολόγηση, πρέπει να κοινοποιηθεί στο Γενικό Γραµµατέα του ΟΗΕ και να δηµοσιοποιηθεί. Θα πρέπει, ακόµη, να απορριφθεί κάθε ιδέα για είσοδο στη λεγόµενη διαδικασία του «πάρε δώσε», γιατί πέραν του ότι δεν δικαιολογείται κάτι τέτοιο από την µέχρι τώρα πορεία των συνοµιλιών, θα είναι και επικίνδυνο, αφού θα σηµαίνει και τροφοδότηση της προπαγανδιστικής µηχανής της Τουρκίας. Ήλθε η ώρα να πούµε τα πράγµατα µε το όνοµα τους. Να αποκαλύψουµε τώρα και όχι αργότερα την τουρκική αδιαλλαξία. ιαφορετικά, η Τουρκία θα εµφανίζεται, όπως πράττει τώρα, ως αθώα περιστερά που δήθεν βοηθά και στηρίζει τη διαπραγµάτευση και ο κ. Ταλάτ ως επειγόµενος για λύση. Η δική µας θέση είναι ότι άµεσα και χωρίς καθυστέρηση θα πρέπει να αποδυθούµε σε µια εκστρατεία ενηµέρωσης της ιεθνούς και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τις τουρκικές θέσεις και µεθοδεύσεις. Παράλληλα, η εµπλοκή του συνόλου των µονίµων µελών του Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ πρέπει να αποτελεί µόνιµο στόχο µας, ενώ η συµπόρευση µε την Ελλάδα είναι όρος και προϋπόθεση για την επιτυχία του αγώνα για τερµατισµό της κατοχής και επίτευξης λύσης. 4

5 Στο Συµβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε. η αξιολόγηση της Τουρκίας δεν υπήρξε ούτε η επιθυµητή ούτε ικανοποιητική, δεδοµένης της απουσίας συλλογικών κυρώσεων επί της Τουρκίας αλλά και συγκεκριµένου ελεγκτικού µηχανισµού σε ότι αφορά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας. Παρά το ότι υπήρξαν σηµαντικές βελτιώσεις στο περιεχόµενο των Συµπερασµάτων, η εξασφάλιση συλλογικών κυρώσεων στην Τουρκία δεν επιτεύχθηκε ως αποτέλεσµα της προκλητικής αρνητικής στάσης της Βρετανίας αλλά και της Σουηδικής Προεδρίας. Εκτιµούµε, ωστόσο, ότι και η ψευδεπίγραφος εικόνα προόδου στις συνοµιλίες ως αποτέλεσµα της µη αποκάλυψης της τουρκικής αδιαλλαξίας επηρέασε το κλίµα στον χώρο της Ε.Ε. Με δεδοµένη την απουσία συλλογικών κυρώσεων η εξαγγελία της µονοµερούς απόφασης της Κυπριακής ηµοκρατίας για παγοποίηση έξη πρόσθετων κεφαλαίων στον ενταξιακό διάλογο Τουρκίας Ε.Ε. σε υλοποίηση και σχετικής απόφασης του Εθνικού Συµβουλίου, υπήρξε ενέργεια την οποία επικροτούµε. Θέλω να τονίσω ωστόσο ότι διαφωνούµε µε το ενδεχόµενο άρσης των ενστάσεων της Κύπρου για το άνοιγµα του κεφαλαίου του περιβάλλοντος. Θέση µας είναι ότι θα πρέπει να κοινοποιήσουµε απόφαση σταδιακού παγώµατος του συνόλου των κεφαλαίων τα οποία θα παρουσιάζονται για άνοιγµα στην πορεία του ενταξιακού διαλόγου Τουρκίας Ε.Ε. εάν η Τουρκία συνεχίζει να αρνείται την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της έναντι της Κυπριακής ηµοκρατίας. Μόνο έτσι θα αισθανθεί το κόστος της στρεψοδικίας της η Τουρκία και µόνο έτσι οι Ευρωπαίοι εταίροι µας θα υποχρεωθούν να στραφούν προς αυτή µε αποτελεσµατικές πιέσεις. Καθήκον της Κυπριακής ηµοκρατίας είναι να επιµείνει απαρέκκλιτα στην εκπλήρωση από την Τουρκία τόσο των υποχρεώσεων που απορρέουν από το πρωτόκολλο της Άγκυρας, όσο και από την αντιδήλωση της 21 ης Σεπτεµβρίου Η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας πρέπει να παραµείνει βασικός µοχλός και δαµόκλειος σπάθη επί της Τουρκίας για να υποχρεωθεί σε εκλογίκευση της συµπεριφοράς της σε ό,τι αφορά τη λύση του Κυπριακού στη βάση των αρχών του ιεθνούς και του Ευρωπαϊκού ικαίου. Κύριε Πρόεδρε, Σήµερα περισσότερο από ποτέ, το Κ.Σ. Ε ΕΚ επιθυµεί να καταστήσει σαφές, ότι δεν νοείται απολύτως καµία παρέκκλιση και πολύ περισσότερο απολύτως καµία υποχώρηση από τις πάγιες θέσεις και αρχές µας. Το κοινό ανακοινωθέν του Εθνικού Συµβουλίου αποτελεί ένα πλαίσιο ελάχιστων συγκλίσεων για µια συλλογική προσπάθεια που να αποτρέπει οφθαλµοφανείς κινδύνους, να αξιοποιεί την ευρωπαϊκή ιδιότητα της χώρας µας και να θέτει την Τουρκία προ των ευθυνών της. Πιστεύουµε ότι τώρα είναι η ώρα της συντονισµένης προσπάθειας. Προτείναµε και προτείνουµε συγκεκριµένους τρόπους και συγκεκριµένους δρόµους για να αποβεί η προσπάθεια αυτή επιτυχής. Αναµένουµε από τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας, τις πολιτικές δυνάµεις και τους πολίτες, να µελετήσουν τις προτάσεις µας, να συζητήσουν µαζί µας και να προχωρήσουµε άµεσα σε δράση. 5

6 Αυτή είναι η ευθύνη µας απέναντι στην ιστορία, στην πατρίδα µας, στον Ελληνισµό της Κύπρου. Αυτή την ευθύνη θα την εκπληρώσουµε µέχρι το τέλος. Η ΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Ο κόσµος εξακολουθεί να ζει στον αστερισµό της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης. Αυτή η κρίση έφερε ξανά στο µυαλό µας την παράνοια της ανεξέλεγκτης εξουσίας, της συγκέντρωσης πλούτου, πολιτικής, δηµοσιογραφικής και στρατιωτικής εξουσίας. Της µη ελεγχόµενης εξουσίας που δεν υπολογίζει και δεν δίνει λόγο σε κανένα, που δεν υπόκειται σε κανενός είδους δηµοκρατικό έλεγχο και όπου ο πολίτης έχει περιθωριοποιηθεί, είναι αδύναµος και χειραγωγείται µέσω της παραπληροφόρησης, του φόβου ή ακόµα και του καταναγκασµού. Η κρίση αναδεικνύει την απουσία διαφάνειας στον χώρο της διακυβέρνησης. Σε ολόκληρο τον κόσµο, οι πολίτες είναι εξοργισµένοι, γιατί τραπεζίτες που δηµιούργησαν τρισεκατοµµύρια δολάρια επισφαλών απαιτήσεων, καταφέρνουν να ξεγλιστρήσουν µε εκατοµµύρια δολάρια προσωπικής περιουσίας. Ή γιατί οι κυβερνήσεις φαίνεται να λαµβάνουν µέτρα υπέρ των τραπεζών, χωρίς να δίνουν µεγάλη σηµασία στους απλούς πολίτες που χάνουν τα σπίτια, τις δουλειές και τις συντάξεις τους, εξαιτίας χρηµατοπιστωτικών αποφάσεων, για τις οποίες ποτέ δεν ρωτήθηκαν. Απογοήτευση, αγανάκτηση και οργή κυριαρχεί στον κόσµο για την αποτυχία κυβερνήσεων να ελέγξουν αποτελεσµατικά τους πολυεθνικούς γίγαντες και τις τραπεζικές ελίτ, που διέφθειραν την πολιτική ζωή υποσκάπτοντας, κατ αυτό τον τρόπο, τη δηµοκρατία. Θα υπάρξουν δραστικές περικοπές της αναπτυξιακής βοήθειας, ενώ ταυτόχρονα παρασάγγες απέχουµε από τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας, σε θέµατα όπως η φτώχεια. Η τρέχουσα χρηµατοπιστωτική κρίση δεν πρέπει να µας κάνει να ξεχάσουµε ότι, πρόσφατα, βιώσαµε και βιώνουµε άλλες, εξίσου οξείες κρίσεις, κοινωνικού και οικονοµικού χαρακτήρα, όπως οι αλµατώδεις αυξήσεις στις τιµές των τροφίµων και των ενεργειακών αγαθών που επηρέασαν βαθιά τις κοινωνίες. Η πρώτη απάντησή µας είναι ότι απέναντι στην κρίση και σε όλα τα φαινόµενα µιας απάνθρωπης παγκοσµιοποίησης, εµείς οι σοσιαλιστές αντιπαραβάλλουµε τον εξανθρωπισµό της. Προτάσσουµε την αλληλεγγύη, την ανακατανοµή του πλούτου, τη δηµοκρατία, την κρατική εποπτεία και ρύθµιση των αγορών, την υποταγή της οικονοµίας της αγοράς στις ανάγκες της κοινωνίας και των ανθρώπων, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, τη δύναµη της γνώσης, το διάλογο, τον πολιτισµό, την αντιµετώπιση των αιτίων της βίας και της τροµοκρατίας, τη βιώσιµη ανάπτυξη απέναντι στην ανατροπή της οικολογικής ισορροπίας. Το δηµοκρατικό έλεγχο απέναντι στην παντοδυναµία των Μ.Μ.Ε. και την κοινωνική λογοδοσία απέναντι στα φαινόµενα διαφθοράς και αδιαφάνειας. 6

7 Έχουµε χρέος να ξανακτίσουµε µια νέα αντίληψη κοινωνικής αλληλεγγύης και συλλογικότητας. Με ευαισθησία και αποφασιστικότητα, έχοντας πάντοτε στο µυαλό ότι ένα σύστηµα που ελέγχεται αποκλειστικά από την αγορά εξασθενίζει τους άτυπους κοινωνικούς δεσµούς. Τους δεσµούς, οι οποίοι στηρίζουν τις κοινωνίες και αποτρέπουν εγκληµατικές παράνοµες, αντικοινωνικές συµπεριφορές, που οδηγούν στην περιβαλλοντική εξαθλίωση, την πολιτιστική ερήµωση, τη µετανάστευση και την τροµοκρατία. Ο µεγάλος κίνδυνος από την παγκοσµιοποίηση των οικονοµιών είναι µια ισοπέδωση των κοινωνιών χωρίς αρχές, αξίες και οράµατα. Ο µόνος δρόµος είναι αυτός της κοινωνικής οικονοµίας της αγοράς. Με ισχυρή κρατική εποπτεία, µε ρυθµιστικούς µηχανισµούς, µε αναδιανοµή του πλούτου προς όφελος των ασθενέστερων στρωµάτων της κοινωνίας. Μακριά από λογικές ασυδοσίας της αγοράς, αλλά και του άκρατου κρατισµού που, επίσης, οδήγησε σε αδιέξοδα και κατάρρευση κοινωνικά και πολιτικά συστήµατα. Τα πράγµατα οµιλούν αφ εαυτών. Έχουµε ένα οικονοµικό σύστηµα που χρειάζεται αναθεώρηση. Πρέπει η πραγµατική οικονοµία να συγκρουστεί µε την οικονοµία του άκρατου κέρδους. Είναι ανάγκη να επιστρέψει η ηθική και η ανθρωπιά στον κόσµο της οικονοµίας. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Μόνιµα επαναλαµβάνουµε για χρόνια την ανάγκη τιθάσευσης και εξυγίανσης των δηµοσίων οικονοµικών. Αν αυτό γινόταν, οι επιπτώσεις στην Κυπριακή οικονοµία από την παγκόσµια οικονοµική κρίση θα ελαχιστοποιούνταν. υστυχώς η απουσία µέτρων µακράς πνοής που θα επέφεραν την εξυγίανση της οικονοµίας, βρήκαν εν πολλοίς την Κυπριακή Οικονοµία ευάλωτη ενώπιον της κρίσης. Υπήρξε ευτύχηµα το ότι η Κυπριακή ηµοκρατία εντάχθηκε στην Οικονοµική και Νοµισµατική Ένωση από την 1 η και το Ευρώ υιοθετήθηκε ως το εθνικό µας νόµισµα. Η έγκαιρη ένταξη στη ζώνη του Ευρώ, απέτρεψε µεγαλύτερες και πιο δραµατικές επιπτώσεις στην Κυπριακή οικονοµία αφού τη θωράκισε σε µεγάλο βαθµό από την έλευση της κρίσης. Η οικονοµική κρίση αποτελεί µια ευκαιρία για να προχωρήσει η Κυβέρνηση αποφασιστικά σε µέτρα που θα εξασφαλίσουν πάνω σε µακροπρόθεσµη βάση την εξυγίανση των δηµοσίων οικονοµικών. Οι αριθµοί και οι προβλέψεις είναι όχι απλώς ανησυχητικές, αλλά πρέπει να θέσουν τον κρατικό µηχανισµό και το οικονοµικό επιτελείο της Κυβέρνησης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η µείωση µέχρι και το 0,7% του ρυθµού ανάπτυξης κατά το 2009 και η προβλεπόµενη στασιµότητα κατά το 2010, η δραµατική µείωση των δηµοσίων εσόδων κατά 6 ποσοστιαίες µονάδες επί του ΑΕΠ, η προβλεπόµενη αύξηση του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος πέραν του 5% επί του ΑΕΠ το 2010 και µέχρι 6% το 2011, η αύξηση του ηµοσίου χρέους στο 58,2% επί του ΑΕΠ και η αλµατώδης αύξηση της ανεργίας, αποτελούν σήµατα µέγιστου κινδύνου που καθιστούν αδήριτη ανάγκη το µακροπρόθεσµο νοικοκύρεµα των δηµοσίων οικονοµικών. Η αρνητική επίδραση της οικονοµικής κρίσης στην Κυπριακή οικονοµία, δυστυχώς φαίνεται ότι είναι πολύ µεγαλύτερη από αυτή που διαγραφόταν αρχικά. Κατά µέσο 7

8 όρο η χώρα µας έχει πληγεί από την οικονοµική κρίση όσο και οι υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., µε µόνη διαφορά ότι εδώ η κρίση ξεκίνησε µε κάποια χρονική υστέρηση. Ταυτόχρονα, ενώ άλλες χώρες έχουν εν πολλοίς ξεπεράσει τα χειρότερα και βλέπουν σηµάδια ανάκαµψης στον ορίζοντα, η δική µας οικονοµία φαίνεται ότι έχει ακόµα πολύ δρόµο να διανύσει προτού φτάσουµε στο σηµείο να βλέπουµε το µέλλον µε περισσότερη αισιοδοξία. Στο σηµείο αυτό, θα ήθελα να επισηµάνω το γεγονός ότι ακόµη και µετά την κρίση η Κυπριακή οικονοµία ίσως να µην επανέλθει στους ψηλούς ρυθµούς ανάπτυξης που µας έχει συνηθίσει. Αυτό, γιατί φαίνεται πως δεν χειριστήκαµε σωστά την ευµάρεια που µας παρείχαν αυτοί οι ψηλοί ρυθµοί ανάπτυξης για να θωρακίσουµε την αειφόρα ανάπτυξη της οικονοµίας µε κατάλληλους θεσµούς και υποδοµή. Αντί αυτού, ακολουθήσαµε µια ανορθόδοξη οικονοµική πολιτική που οδήγησε στη συσσώρευση πολλών διαρθρωτικών προβληµάτων. Η οικονοµική κρίση έφερε στην επιφάνεια αυτά τα προβλήµατα, µε την έννοια ότι οι «αγκυλώσεις» που δηµιουργήθηκαν παγίδευαν τις Κυβερνήσεις σε µια ανεξέλεγκτη αύξηση των δηµοσιονοµικών ελλειµµάτων και σε µια αδυναµία να παρέµβει αποτελεσµατικά για την ενίσχυση της οικονοµικής δραστηριότητας. Η Κυβέρνηση βρίσκεται, σήµερα, σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση. εν µπορεί να ακολουθήσει µια επεκτατική οικονοµική πολιτική µε αύξηση των κρατικών δαπανών για τόνωση της οικονοµίας, διότι αυτό θα αυξήσει ακόµα περισσότερο το δηµοσιονοµικό έλλειµµα. Ούτε µπορεί να µειώσει σηµαντικά τις κρατικές δαπάνες ή να αυξήσει τη φορολογία για να µειώσει το δηµοσιονοµικό έλλειµµα, διότι αυτό θα πλήξει ακόµη περισσότερο την οικονοµική δραστηριότητα και θα επιτείνει την οικονοµική κρίση. υστυχώς, δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις στα σηµερινά οικονοµικά προβλήµατα και η µόνη διέξοδος από αυτό το δίληµµα είναι να γίνουν διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις που από τη µια θα µειώσουν ή, τουλάχιστον, δεν θα αυξήσουν τις κρατικές δαπάνεςκαι από την άλλη θα αυξήσουν την παραγωγικότητα τόσο στο δηµόσιο όσο και στον ιδιωτικό τοµέα. 1. Μέτρα αντιµετώπισης της κρίσης. Σε ό,τι αφορά την παραγωγικότητα του δηµόσιου τοµέα, η Ε ΕΚ έχει επανειληµµένα προτείνει µέτρα που ενθαρρύνουν τα κυβερνητικά τµήµατα να γίνουν περισσότερο αποτελεσµατικά. Το πιο σηµαντικό από αυτά, κατά τη γνώµη µας, είναι ο προσδιορισµός µετρήσιµων στόχων στη βάση των οποίων να γίνεται σωστή αξιολόγηση και να παρέχονται κίνητρα για αύξηση της παραγωγικότητας τόσο στο επίπεδο εργαζοµένων όσο και στο επίπεδο κυβερνητικών τµηµάτων. Χωρίς προκαθορισµένους, σαφείς και µετρήσιµους στόχους, που να αντανακλούν στην παραγωγικότητα των υπαλλήλων και των τµηµάτων, δεν είναι δυνατό να εφαρµοστεί σωστά κανένα σύστηµα αξιολόγησης, και χωρίς σύστηµα σωστής αξιολόγησης δεν είναι δυνατό να εφαρµοστεί σωστά κανένα σύστηµα κινήτρων για αύξηση της παραγωγικότητας. Εδώ, θα ήθελα, επίσης, να τονίσω ότι µια µη παραγωγική δηµόσια υπηρεσία δεν είναι µόνο σπάταλη για το κράτος αλλά και επιζήµια για την ιδιωτική οικονοµία, για δύο λόγους; 8

9 Πρώτον, η δηµόσια υπηρεσία συχνά έχει την ευθύνη να εφαρµόσει τους νόµους που ορίζουν τα πλαίσια µέσα στα οποία αναπτύσσεται η ιδιωτική επιχειρηµατική δραστηριότητα. Μια αναποτελεσµατική δηµόσια υπηρεσία επιδρά αρνητικά στην οικονοµική ανάπτυξη επειδή δεν είναι σε θέση να επιτελέσει έγκαιρα και ορθολογικά όσα χρειάζονται να γίνουν από πλευράς του κράτους για να στηριχτεί η ιδιωτική οικονοµική δραστηριότητα. εύτερον, µια σπάταλη δηµόσια υπηρεσία οδηγεί σε στρεβλώσεις της αγοράς στον ιδιωτικό τοµέα γιατί απορροφά πόρους που θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν πιο αποτελεσµατικά στον ιδιωτικό τοµέα. Για παράδειγµα, όταν ο δηµόσιος τοµέας αµείβει τους υπαλλήλους κάποιας ειδικότητας µε µισθό που είναι ψηλότερος από αυτό που προσφέρεται στην ελεύθερη αγορά, τότε αυτό αυξάνει το µισθό και στον ιδιωτικό τοµέα της οικονοµίας. Αυτές και άλλες αλληλεπιδράσεις µεταξύ του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα στην οικονοµία, έχουν ως αποτέλεσµα οι δυσλειτουργία και η αναποτελεσµατικότητα του ενός τοµέα να αντανακλά στις οικονοµικές δραστηριότητες του άλλου. Εποµένως, ένας τρόπος να βοηθηθεί η Κυπριακή οικονοµία, να ξεφύγει από τη σηµερινή κρίση, είναι µε µια δραστική µεταρρύθµιση της δηµόσιας υπηρεσίας που, από τη µια θα µειώσει τις κρατικές δαπάνες ώστε να µειωθεί το δηµοσιονοµικό έλλειµµα και, από την άλλη θα βοηθήσει τον ιδιωτικό τοµέα να γίνει πιο παραγωγικός. Στον ιδιωτικό τοµέα, επίσης, χρειάζονται σηµαντικές τοµές ώστε να αξιοποιηθεί αποτελεσµατικά ο βασικός πλουτοπαραγωγικός πόρος της Κύπρου, το ανθρώπινο κεφάλαιο της. Για να γίνει αυτό χρειάζεται καλύτερη οργάνωση της παραγωγής που να στηρίζεται στον ελεύθερο ανταγωνισµό. Η ιδιωτική επιχείρηση λειτουργεί µέσα σε θεσµικά πλαίσια και στη βάση γενικότερων υποδοµών που σε µεγάλο βαθµό καθορίζει η πολιτεία. Εποµένως, και στον ιδιωτικό τοµέα η κυβερνητική πολιτική διαδραµατίζει πρωτεύοντα ρόλο στην αύξηση της παραγωγικότητας. Κατά κανόνα, µια επιχείρηση είναι πιο παραγωγική σε ένα λιγότερο περιοριστικό θεσµικό πλαίσιο. Αυτό, βέβαια, δεν σηµαίνει ότι πρέπει να υιοθετήσουµε µια νεοφιλελεύθερη πολιτική ανεξέλεγκτης απορρύθµισης όπως έχουν κάµει πολλές δυτικές χώρες και άφησαν τις οικονοµίες τους εκτεθειµένες στην ασυδοσία που εν πολλοίς ευθύνεται για την χρηµατοοικονοµική κρίση που οδήγησε την παγκόσµια οικονοµία στη σηµερινή ύφεση. Η Ε ΕΚ στηρίζει ανεπιφύλακτα τις όποιες ενέργειες κρίνονται απαραίτητες από το καθ ύλη αρµόδιο όργανο, την Κεντρική Τράπεζα, για την απρόσκοπτη εποπτεία και εφαρµογή των κανόνων χρηµατοοικονοµικής πειθαρχίας. Από την άλλη, όµως, κρίνουµε ότι δεν είναι ούτε σοφό οι θεσµοί και διαδικασίες της πολιτείας να στραγγαλίζουν την ιδιωτική πρωτοβουλία. Ούτε είναι σοφό το κράτος να παρεµβαίνει στην οικονοµία για να διασφαλίζει προνόµια για λίγους σε βάρος της παραγωγικότητας και ευηµερίας των πολλών. Η προστασία ευάλωτων οµάδων του πληθυσµού πρέπει να γίνεται µε κοινωνική και όχι οικονοµική πολιτική. Με αυτό, εννοώ ότι το κράτος δεν πρέπει να παρεµβαίνει στην παραγωγική διαδικασία και να προστατεύει οµάδες παραγωγικών τάξεων µε τρόπο που περιορίζει τον ανταγωνισµό και βλάπτει την οικονοµία στο σύνολο της. Η προστασία των ευάλωτων οµάδων πρέπει να γίνεται µε κοινωνικές και άλλες παροχές, που συνιστούν µεταφορά χρηµάτων στη βάση αυστηρών κριτηρίων που στοχεύουν άτοµα κάτω από το όριο της φτώχειας. Είναι καιρός, επιτέλους, να γίνουν οι αναγκαίες θεσµικές και άλλες µεταρρυθµίσεις ώστε να σταµατήσουν οργανωµένα συµφέροντα, υπό το πρόσχηµα της κοινωνικής προστασίας, να επιβάλλουν στο κράτος τους δικούς τους όρους, να ελέγχουν την αγορά και να περιορίζουν τον ελεύθερο ανταγωνισµό. 9

10 2. ΑΤΑ Με αφορµή την οικονοµική κρίση έχουν ακουστεί τελευταία εισηγήσεις για αλλαγή στο θεσµό της ΑΤΑ, όπως είναι η εφαρµογή της «κλιµακωτής» ΑΤΑ. Το Κ.Σ. Ε ΕΚ έχει επανειληµµένα δηλώσει την πλήρη υποστήριξη της στο θεσµό της ΑΤΑ. Πιστεύουµε ότι ο θεσµός αυτός, παρά τις όποιες αδυναµίες του, έχει συµβάλει ουσιαστικά στη διατήρηση εργατικής ειρήνης και ηρεµίας στην οικονοµία και όχι µόνο δεν έβλαψε αλλά έχει ωφελήσει σηµαντικά την Κυπριακή οικονοµία. Πιστεύουµε ότι οποιαδήποτε αλλαγή στο θεσµό πρέπει να µελετηθεί προσεκτικά, ώστε να είναι πραγµατική διάρθρωση και όχι αλλαγή προς το χειρότερο. Είναι γεγονός ότι οι τιµές των ειδών πρώτης ανάγκης αυξάνονται µε πιο γοργό ρυθµό από ότι τα υπόλοιπα αγαθά και αυτό συνηγορεί υπέρ µιας συγκριτικά µεγαλύτερης ποσοστιαίας αύξησης των χαµηλότερων µισθών. Όµως, αυτό δεν πρέπει να γίνει µε µια απόφαση που αυθαίρετα θα ορίζει πιο ψηλή ΑΤΑ για τους χαµηλόµισθους. Το πρόβληµα της ανεπαρκούς προστασίας των χαµηλότερων εισοδηµατικών τάξεων από την ΑΤΑ έχει εντοπισθεί στο παρελθόν από το Κ.Σ. Ε ΕΚ και είχαµε προτείνει να διαµορφώνεται διαφορετικός δείκτης για την αναθεώρηση των συντάξεων, των επιδοµάτων και του κατώτατου µισθού, µια πρακτική που ακολουθείται σε άλλες ανεπτυγµένες χώρες. Η εφαρµογή µιας «κλιµακωτής» ΑΤΑ που στηρίζεται σε αυθαίρετα κριτήρια δυνατόν να βλάψει την οικονοµία, επειδή µακροχρόνια θα ισοπεδώσει τις αµοιβές και θα αποσυνδέσει ακόµα περισσότερο την αµοιβή του εργαζοµένου από την παραγωγικότητα του. Υπάρχουν, ακόµη, δύο επιχειρήµατα που ακούονται συχνά εναντίον της ΑΤΑ. Πρώτον ότι προκαλεί πληθωρισµό και δεύτερον ότι βλάπτει την οικονοµική ανάπτυξη. Όσον αφορά το πρώτο επιχείρηµα, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η ΑΤΑ έχει προκαλέσει πληθωρισµό στην Κύπρο. Αντίθετα, όλα αυτά τα χρόνια που εφαρµόζεται η ΑΤΑ, ο πληθωρισµός στην Κύπρο είναι σε πολύ χαµηλά επίπεδα. Η Ε ΕΚ δεν συµφωνεί να ενοχοποιηθεί και να τροποποιηθεί η ΑΤΑ για κάτι που δεν µπορεί να τεκµηριωθεί. Όσον αφορά στην οικονοµική ανάπτυξη, δεχόµαστε ότι η ΑΤΑ περιορίζει τις δυνατότητες του εργοδότη να διαφοροποιήσει τους µισθούς ανάλογα µε την παραγωγικότητα των εργαζοµένων και αυτό δυνατόν να βλάψει την επιχείρηση και γενικότερα την οικονοµία. Όµως, αν τροποποιηθεί η ΑΤΑ για να διευκολύνει τον εργοδότη και την επιχείρηση, τι άλλο θα µπει στη θέση της για να προστατεύσει τον εργαζόµενο από τα «καρτέλ» και άλλες πρακτικές συνεννόησης που εφαρµόζουν οι επιχειρήσεις σε βάρος των εργαζοµένων; Αν οι εργοδότες πραγµατικά νοιάζονται για την οικονοµική ανάπτυξη όχι µόνο της δικής τους επιχείρησης, αλλά ολόκληρου του τόπου, τότε πρέπει να είναι έτοιµοι να δώσουν απάντηση σε αυτό το ερώτηµα. Εποµένως, η Ε ΕΚ δέχεται ότι µια οικονοµία λειτουργεί πιο αποτελεσµατικά όταν οι µισθοί συνδέονται µε την παραγωγικότητα της εργασίας αντί τις τιµές των προϊόντων, όµως δεν συµφωνεί µε οποιανδήποτε αλλαγή στο θεσµό της ΑΤΑ που δεν πείθει εµπεριστατωµένα ότι η ΑΤΑ ζηµιώνει την οικονοµία και, κυρίως, δεν εξασφαλίζει ότι ο εργαζόµενος δεν θα µείνει εκτεθειµένος σε πρακτικές συνεννόησης και σύµπραξης 10

11 που ακολουθούν οι επιχειρήσεις, που ίσως είναι ακόµα πιο ζηµιογόνες για την οικονοµία από ότι η ΑΤΑ. 3. Κρατικά αγαθά Μια άλλη πτυχή των διαρθρωτικών αδυναµιών της Κυπριακής οικονοµίας αφορά στην κρατική παροχή αγαθών, όπως η παιδεία και η υγεία. Το κράτος, πρέπει και το ίδιο να προσφέρει αλλά και να στηρίζει την ιδιωτική προσφορά των δύο αυτών αγαθών διότι είναι απαραίτητα όχι µόνο για τον κάθε πολίτη ξεχωριστά αλλά και για την κοινωνία στο σύνολο της. Η γενναιόδωρη παροχή παιδείας και υγείας, όµως, δεν δικαιολογεί την σπατάλη στην παραγωγή και προσφορά των αγαθών αυτών. Για παράδειγµα, πρέπει να µας προβληµατίσει το ότι ενώ στην Κύπρο το κράτος δαπανά πολύ µεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ για τη δηµόσια παιδεία από ότι κατά µέσο όρο οι άλλες χώρες της ΕΕ, η παιδεία δεν κρίνεται ικανοποιητική και τα νοικοκυριά δαπανούν ένα επιπλέον µεγάλο ποσό για συµπληρωµατικά µαθήµατα. Μήπως η ψηλή δηµόσια δαπάνη για την παιδεία στην Κύπρο οφείλεται σε αχρείαστες δαπάνες που δεν αντανακλούν σε καλύτερης ποιότητας εκπαίδευση για τους µαθητές; Μήπως τα παιδιά καταφεύγουν σε απογευµατινά µαθήµατα διότι η ύλη που διδάσκονται στο σχολείο δεν ανταποκρίνεται στις µετέπειτα ανάγκες των σπουδών τους; Αυτά είναι ερωτήµατα που πρέπει να απασχολήσουν το αρµόδιο Υπουργείο και να γίνουν οι αναγκαίες µεταρρυθµίσεις ώστε να εξοικονοµηθούν πόροι που τώρα δαπανώνται για διδασκαλία και να δοθεί περισσότερη σηµασία στην έρευνα, που ως γνωστόν είναι ιδιαίτερα υποβαθµισµένη στην Κύπρο. Όλοι γνωρίζουµε ότι η έρευνα είναι βασικό στοιχείο για τη µακροχρόνια ανάπτυξη της οικονοµίας. Ωστόσο, παρατηρούµε µε απογοήτευση ότι η Κυβέρνηση έχει µειώσει ακόµη περισσότερο την ήδη πολύ χαµηλή δαπάνη για έρευνα στην Κύπρο. Πιστεύουµε ότι στα πλαίσια µιας οικονοµικής κρίσης οι δαπάνες για έρευνα που θα βοηθήσει την οικονοµία να ξεφύγει από αδιέξοδα- όχι µόνο δεν πρέπει να µειώνονται αλλά να αυξάνονται. Ανάλογα ερωτήµατα υπάρχουν και στον τοµέα της υγείας. Σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσµός της Κύπρου έχει δωρεάν ή µειωµένου κόστους πρόσβαση στη δηµόσια υγεία, όµως µελέτες δείχνουν ότι η δηµόσια υγεία χρησιµοποιείται κατά ένα ποσοστό 20 30%. Τότε πώς δικαιολογείται η Κύπρος να δαπανά για τη δηµόσια υγεία το 3% του ΑΕΠ και να εξυπηρετείται το ένα τέταρτο των αναγκών της σε υγεία όταν οι άλλες χώρες της Ε.Ε. µε δαπάνη περίπου 6% του ΑΕΠ τους καλύπτουν σχεδόν όλες τις ανάγκες τους σε υγεία; 4. Φταίει µόνο η οικονοµική κρίση; Συµπερασµατικά, θα έλεγα ότι πολλά προβλήµατα που παρουσιάζει σήµερα η οικονοµία µας δεν είναι συµπτώµατα µόνο της διεθνούς οικονοµικής κρίσης, αλλά συνδέονται και µε προβλήµατα της Κυπριακής οικονοµίας που πρέπει να µας απασχολήσουν σοβαρά. Πρέπει να ληφθούν µέτρα ώστε να λυθούν τα βασικά διαρθρωτικά προβλήµατα που όλοι συµφωνούµε ότι υπάρχουν. Ασφαλώς, µια διορθωτική µεταρρύθµιση συνεπάγεται κόστος που πιθανόν να πέσει στους ώµους ορισµένων κοινωνικοοικονοµικών οµάδων. Αυτό πρέπει να επιµετρηθεί και να υπάρξουν κίνητρα ώστε οι βελτιώσεις να γίνουν κοινωνικά αποδεκτές. Υπάρχουν σοβαρά προβλήµατα στην οικονοµία που αν δεν λυθούν θα παγιδεύουν τη χώρα µας σε συνεχή οικονοµική κρίση. 11

12 Εκτιµούµε ως θετικά τα κοινωνικά µέτρα που εφάρµοσε η Κυβέρνηση µέσα στο 2009, όπως η στοχευµένη αύξηση των συντάξεων, η επέκταση του θεσµού της δωρεάν µεταφοράς µαθητών στα σχολεία, η παραχώρηση πασχαλινού επιδόµατος στους συνταξιούχους, η αύξηση των δηµοσίων βοηθηµάτων και οι αυξηµένες πιστώσεις για επιδόµατα βαριάς µορφής κινητικής αναπηρίας. Ακόµα, η ρύθµιση των αγροτικών χρεών, τα στεγαστικά προγράµµατα και η µεταρρύθµιση στις συγκοινωνίας. Επείγουσα είναι η ανάγκη περαιτέρω αύξησης των χαµηλών συντάξεων. Πρόκειται για ύψιστη προτεραιότητα που συνδέεται µε την ποιότητα της κοινωνίας µας και την αρχή της αλληλεγγύης των γενεών. Αχίλλειος πτέρνα της κοινωνικής πολιτικής εξακολουθεί να είναι η έλλειψη της στόχευσης των κοινωνικών παροχών. Είναι αδιανόητο, κοινωνικά άδικο και οικονοµικά λανθασµένο οι κοινωνικές παροχές να διοχετεύονται ισοµερώς στους έχοντες και µη έχοντες ανάγκη. Θα πρέπει πλέον οριστικά να τερµατιστεί αυτή η πολιτική. Αυτή είναι η σύγχρονη προοδευτική αντίληψη για την κοινωνική δικαιοσύνη. Καταπολέµηση της διαφθοράς. υστυχώς, τα φαινόµενα διαφθοράς στο δηµόσιο βίο δεν αντιµετωπίστηκαν αποτελεσµατικά ενώ επιτείνονται φαινόµενα κακοδιαχείρισης και σπατάλης του δηµοσίου χρήµατος. Αψευδής µάρτυρας η ετήσια Έκθεση της Γενικής Ελέγκτριας. Επιτακτικό καθήκον είναι η συνεχής αναµόρφωση του κράτους και ο δηµοκρατικός έλεγχος κάθε εξουσίας. Σύγκρουση µε κάθε κατεστηµένο που νέµεται ασύδοτα τη θέση του σε βάρος των συµφερόντων του λαού. Σύγκρουση µε τη διαπλοκή, τη διαφθορά και τους αδιαφανείς µηχανισµούς στη δηµόσια ζωή. Αντί ανέξοδης, στείρας και αναποτελεσµατικής καταφυγής σε κηρύγµατα ηθικολογίας, προτείνουµε το δηµοκρατικό έλεγχο και την κοινωνική λογοδοσία. Έχουµε ήδη έµπρακτα υλοποιήσει τις διακηρύξεις µας µε νοµοθετικές πρωτοβουλίες και θεσµικές µεταρρυθµίσεις. Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε σε Νόµους δύο Προτάσεις Νόµου που κατέθεσε του Κ.Σ. Ε ΕΚ. Πρώτον, Νόµο που απαγορεύει σε Υπουργούς, Γενικούς ιευθυντές Υπουργείων, Προέδρους και ιευθυντές Ηµικρατικών Οργανισµών να εργοδοτούνται για περίοδο δύο χρόνων µετά τη αφυπηρέτηση ή την αποχώρηση από την προηγούµενη θέση τους σε οµοειδούς κύκλου δραστηριοτήτων ιδιωτικές επιχειρήσεις εκτός εάν εξασφαλίσουν ειδική άδεια από τριµελή επιτροπή αποτελούµενη από τους τρεις αρχαιότερους Εισαγγελείς της ηµοκρατίας. εύτερον, Νόµο που ποινικοποιεί την είσπραξη προµηθειών από δηµόσιους λειτουργούς από την πώληση προς την Κύπρο αµυντικού υλικού ενώ καθιερώνει τη διαφάνεια για προµήθειες προς ιδιώτες. Επαναπροτείνουµε περαιτέρω τη σύσταση µιας Εθνικής Επιτροπής κατά της διαφθοράς µε τη σύµφωνη γνώµη της Εκτελεστικής και της Νοµοθετικής εξουσίας. 12

13 Υψηλού κύρους Νοµικοί να επεξεργαστούν ένα θεσµικό πλαίσιο κατά της διαφθοράς. Με προτάσεις για τροποποιήσεις υφισταµένων νοµοθετικών διατάξεων, µε εισαγωγή νέων, µε απλούστευση και επιτάχυνση διαδικασιών και µε αύξηση ποινών. Στόχος η πρόληψη αλλά και η αποτελεσµατική και γρήγορη διερεύνηση πράξεων διαφθοράς και καταστολής τους. Κύριε Πρόεδρε, Σε αυτή την κορυφαία Κοινοβουλευτική διαδικασία, θέλω από µέρους της Ε ΕΚ να διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουµε να εργαζόµαστε για τις αναγκαίες αλλαγές για το αύριο. Με τη συµµετοχή της κοινωνίας. Με έλεγχο από τους πολίτες. Με αλληλεγγύη προς τις αδύνατες οµάδες του πληθυσµού αλλά και την αξιοποίηση της γνώσης, της ικανότητας και του δυναµισµού των ανθρώπων. Για συνεχή αναµόρφωση του κράτους και έλεγχο κάθε εξουσίας, για πάταξη φαινοµένων διαφθοράς, για µια υγιή και ανταγωνιστική οικονοµία, για την εκπαιδευτική µεταρρύθµιση, για να προχωρήσουν οι τοµείς της έρευνας και της νέας τεχνολογίας, για την κοινωνική συνοχή, για αξιοπρεπείς συντάξεις, για την αγροτική και περιφερειακή ανάπτυξη, για την προστασία του περιβάλλοντος, για την πολιτιστική ανάπτυξη. Αυτό είναι το συµβόλαιο µας µε το λαό, το όραµα µας για το µέλλον, µια στρατηγική ανάπτυξης µε αλληλεγγύη και επίκεντρο τον άνθρωπο για τις ανάγκες του. Το Κ.Σ. Ε ΕΚ θα υπερψηφίσει τον Κρατικό Προϋπολογισµό στηρίζοντας την οικονοµική πολιτική της Κυβέρνησης τις οικονοµικές προοπτικές και την προσπάθεια αντιµετώπισης των συνεπειών της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης. Ταυτόχρονα αναµένουµε ότι οι προτάσεις, οι εισηγήσεις και οι απόψεις µας θα τύχουν της κατάλληλης αξιοποίησης για τη βελτίωση της οικονοµίας, την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Με την ευκαιρία της συζήτησης του Κρατικού Προϋπολογισµού, απευθύνουµε στο λαό µας µήνυµα ενότητας, συστράτευσης και αγωνιστικής αισιοδοξίας. Μήνυµα συµπόρευσης για το ευτυχισµένο µέλλον της κοινής µας πατρίδας απευθύνουµε και προς τους Τ/Κ συµπατριώτες µας. Θα αγωνιστούµε για τον τερµατισµό της αναχρονιστικής τουρκικής κατοχής, για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τις θεµελιώδεις ελευθερίες όλων, για την απελευθέρωση της πατρίδας µας. Για τη µεταρρύθµιση του κράτους και των θεσµών, για να είναι η Κύπρος χώρα ισότιµη και δηµιουργική µέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ε ΕΚ, µε αίσθηµα ευθύνης θα σταθεί µε συνέπεια σε αυτήν την εθνική, οικονοµική και κοινωνική πορεία. 13