ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ"

Τελεσφόρος Λιακόπουλος
6 χρόνια πριν
Προβολές:

$Ι [1+31 \Ι 111 ΝΙ \ε.$

1 Ι [1+31 \Ι 111 ΝΙ \ε. \(t ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΛΑΜΠΡΕΛΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Επιβλέπων Καθηγητής: Αν. Καθηγητής Owen 0' Donnell Μέλη Τριμελούς Επιτροπής: Av. Καθηγήτρια Νικολάου Αγγελική Καθηγητής Βελέντζας Κωνσταντίνος

2 Στους γονείς μου Θόδωρο & Εύα

3 Θα ήθελα να εκφράσω τις Θερμές και ειλικρινείς μου ευχαριστίες προς τον αείμνηστο καθηγητή Μιχάλη Χατζηπροκοπίου, που για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα είχα την τύχη να είναι ο επιβλέπων καθηγητής της παρούσας διατριβής. Θα ήθελαν να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον καθηγητή μου Owen 0' Donnell, που με την συνεχή καθοδήγησή του συνέβαλε αποφασιστικά στον προσανατολισμό καίριων ερωτημάτων της παρούσας μελέτης. Θα ήθελα επίσης να το ευχαριστήσω για την άριστη επιστημονική καθοδήγηση και για την πνευματική όπως και ηθική αρωγή που μου παρείχε καθ' όλη τη διάρκειrr της εκπόνησης της διδακτορικής μου διατριβής. Θα ήθελα επίσης ιδιαιτέρως να ευχαριστήσω την Καθηγήτρια Αγγελική Νικολάου, που ανέλαβε την επίβλεψη και την καθοδήγηση της παρούσας διατριβής σε μία- κρίσιμη φάση της ολοκλήρωσής της καθώς και τον Καθηγητή Κωνσταντίνο Βελέντζα που μου έκανε την τιμή να συμμετάσχει στην Τριμελή Επιτροπή μου και να βοηθήσει στην ολοκλήρωση της διατριβής μου. Ευχαριστίες επίσης Θα ήθελα να εκφράσω επίσης και στα μέλη της επταμελούς επιτροπής καθηγητή Ιωάννη Καραγιάννη, επ. Καθηγητή Βασίλειο Αλετρά, επ. καθηγήτρια Γείτονα- Κοντούλη Μαρία για τις πολύτιμες υποδείξεις και επισημάνσεις τους καθώς και τον επ. καθηγητή Πλάτων Τήνιο για την επιστημονική καθοδήγηση και συνεργασία. Ευχαριστίες επίσης οφείλω στους συναδέλφους μου Δρ Δεργιαδέ Θεολόγο, Δρ Τσίντζο Παναγιώτη, Δρ Πάνο Γεώργιο και Νίκο Βεντούρη για τις ενδιαφέρουσες προτάσεις τους και τη συναδελφική υποστήριξη. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας μια την φιλοξενία και την παροχή της υλικοτεχνικής υποδομής για την ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής. Επίσης την εταιρεία Ιννοβάτια ΕΠΕ και τον Δρ Ιωάννη Τόλια που ανέλαβε μέρος της χρηματοδότησης της διδακτορικής διατριβής μέσω του έργου ΠΕΝΕΔ: Πρόγραμμα Ενίσχυσης Ερευνητικού Δυναμικού Θερμές ευχαριστίες Θα ήθελα να εκφράσω στον Ανδρέα Μπρούσαλη, χωρίς την αμέριστη συμπαράσταση και προτροπή του οποίου, ίσως να μη γινόταν ποτέ η αρχή της πορείας αυτής. Επίσης Θα ήθελα να εκφράσω θερμές ευχαριστίες στον Αντώνη Χατζηγιαννάκη, Ειρήνη Χριστάκη, Λένα Λατινοπούλου και την αδερφή μου Όλγα Λαμπρέλλη χωρίς την πολύτιμη συμπαράσταση των οποίων, η διαδικασία της έρευνας και συγγραφής της παρούσας διδακτορικής διατριβής δεν θα ήταν τόσο πλήρης. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους δασκάλους μου Κατσαρού Tilda, Πατρώνου Μαρία, Μάργαρη Οδυσσέα και Faltenbacher Matthias για την πνευματική καθοδήγηση τους. Τέλος

4 ευχαριστώ Θερμά την οικογένειά μου για την ηθική αλλά και υλική υποστήριξη και συμπαράσταση καθόλη τη διάρκεια των σπουδών μου. 1 Ι ειιi'ιιη Α-1 Παρούσα Διδακτορική Διατριβή παρουσιάζει μία σειρά άπό εμπειρικές μελέτες με έναυσμα ένα καίριο ζήτημα πολιτικής στην Ελλάδα και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες τις διογκούμενες φαρμακευτικές δαπάνες, οι οποίες αυξάνονται τόσο ως μερίδιο των συνολικών δαπανών υγείας όσο και ως ποσοστό του εθνικού εισοδήματος, ενώ ταυτόχρονα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών. Το κάθε ένα από τα κύρια τέσσερα κεφάλαια αποτελεί μία αυτοτελή μελέτη αλλά όλα τα κεφάλαια συμβάλλουν σε έναν ενιαίο σκοπό που είναι η κατανόηση των καθοριστικών παραγόντων και των συνεπειών των φαρμακευτικών δαπανών. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί την εισαγωγή. Το δεύτερο κεφάλαιο αναλύει την κατά 146% αύξηση των πραγματικών φαρμακευτικών δαπανών του Ιδρύματος Κοινωνικής Ασφάλισης (ΙΚΑ) κατά την περίοδο , στις παρακάτω συνιστώσες: επίδραση των τιμών, επίδραση τον όγκου και επίδραση του φαινομένου της αντικατάστασης πάλαιότερων φαρμάκων με νέα ακριβότερα προϊόντα. H ανάλυση καταδεικνύει ότι οι σχετικές τιμές των φαρμάκων μειώθηκαν στην αντίστοιχη περίοδο κατά 55%, ενώ ο όγκος αυξήθηκε μόλις κατά 32%. Συνεπώς, η αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών οφείλεται κατά κύριο λόγο στις δαπάνες σε νεότερα σκευάσματα και στην αντικατάσταση παλαιότερων, φθηνότερων φαρμάκων. H ανάλυση υποδεικνύει ότι οι πολιτικές ελέγχουν των τιμών, στις οποίες η Ελλάδα βασίζεται σχεδόν εξολοκλήρον, αποτελούν έναν αδύναμο μηχανισμό για τον περιορισμό των συνολικών φαρμακευτικών δαπανών.

5 Το τρίτο κεφάλαιο επιχειρεί να εξηγήσει τις αποκλίσεις στην χρήση φαρμάκων στους ηλικιωμένους πληθυσμούς έντεκα Ευρωπαϊκών χωρών κάνοντας χρήση αξιόπιστων συγκρίσιμων στοιχείων σε ατόμικό -επίπεδο. Τα μίκρο στοιχεία συμπληρώνονται από δείκτες του --ρυθμιστικού πλαισίου και της πλευράς της προσφοράς των φαρμακευτικών π ;ο :..._. - - :- ; '. - ε. ροσδιοριστεί το μέγεθος της διακύμανσης στην χρήση φαρμάκων-ποϋ έξ γείταϊ από παράγοντες πολιτικής. Μετά τον έλεγχο για διαφορές στην ανάγκη για υγειονομική_περίθαλψη, στα κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά και στους οργανωτικούς πάράγοντες, περισσότερο από το ένα-τρίτο της μεταξύ των χωρών διακύμανσης παραμένει ανεξήγητη, γεγονός που μπορεί να αντικατοπτρίζει τον ισχύρό ρολό των πδλiτιστικών διαφορών μεταξύ των χωρών στις συμπεριφορές που σχετίζονται με τη συνταγογράφηση και τη χρήση φαρμάκων. Το κεφάλαιο 4, καταδεικνύει μία πολύ μεγάλη επιβάρυνση των προϋπολογισμών των νοικοκυριών από τις άμεσες πληρωμές για υπηρεσίες υγείας στην Ελλάδα. Στο σύνολο των νοικοκυριών, κατά μέσο όρο, οι άμεσες πληρωμές απορροφούν το 7.4% τον οικογενειακού εισοδήματος, το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των έντεκα χωρών που εξετάστηκαν και το οποίο είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερο από αντίστοιχο ποσοστό στην Γαλλία και την Ολλανδία. Το ένα τρίτο των ελληνικών ηλικιωμένων νοικοκυριών ξοδεύει πάνω από το 5% τον οικογενειακού εισοδήματος σε άμεσες πληρωμές. Το ποσοστό αυτό είναι δέκα φορές μεγαλύτερο από αυτό που παρατηρείται σε όλες τις άλλες χώρες με εξαίρεση το Βέλγιο και την Ιταλία. Τα ευρήματα αυτά καταδεικνύουν την σημαντική υπόασφάλιση ενάντια στον κίνδυνο της ασθένειας στην Ελλάδα, η οποία όχι μόνο μειώνει την ευημερία των ατόμων που αποστρέφονται τον κίνδυνο (risk averse) αλλά

6 ενδέχεται να επιφέρουν έμμεσες μακροοικονομικές συνέπειες, καθώς τα νοικοκυριά μπορεί να χρειαστεί να μεταβάλουν της καταναλωτικές και αποταμιευτικές συνήθειες. Τα φάρμακα απαρτίζουν το μεγαλύτερο ποσοστό των άμεσων πληρωμών για υπηρεσίες υγείας σε 9 από τις 11 υπό εξέταση χώρες. Το κεφάλαιο πέντε τεκμηριώνει και εξηγεί την μεταξύ των χωρώνδιακύμανση στις φαρμακευτικές άμεσες πληρωμές: Εκτιμάται το υπόδειγμα δύο σταδίων (two-part model, probit και least squares) για τις φαρμακευτικές δαπάνες και ελέγχαντατ εκτενώς το επίπεδο υγείας και τα κοινωνικόοικονομικά χαρακτηριστικά των ατόμων. Ακόμα και με αυτούς τους ελέγχους, η ανάλυση βρίσκει σημαντική απόκλιση μεταξύ των χωρών στις άμεσες πληρωμές για φάρμακα για άτομα με την ίδια ή παρόμοια ασθένειες. Οι πληρωμές για φάρμακα είναι υψηλότερες στο Βέλγιο, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ελβετία και χαμηλότερες στην Ολλανδία και τη Γαλλία. H επίδραση τον εισοδήματος και της ύπαρξης διαγνωσμένης χρόνιας ασθένειες, καθίσταται δυνατό να διαφέρει στις υπό εξέταση χώρες, μέσω της εισαγωγής αλληλεπιδράσεων. H ανάλυση αυτή καταδεικνύει διακύμανση μεταξύ των χωρών η οποία είναι συνεπής με τις διάφορες πολιτικές και την κοινωνική προστασία που παρέχεται στους φτωχούς και στους χρόνιους ασθενείς σε ότι αφορά τις δαπάνες για φάρμακα. Το έκτο κεφάλαιο συνοψίζει τα κυριότερα συμπεράσματα της διδακτορικής διατριβής.

Σχετικά έγγραφα

Μεταπτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μεταπτυχιακή διατριβή ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΚΛΕΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ ΤΟΥ ΜΕΘΑΝΙΟΥ ΠΡΟΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ Βασιλική