ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ VÍTOR CALDEIRA, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ *******

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙO ECA/09/69 ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ VÍTOR CALDEIRA, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ******* ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2008 ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 Το κείμενο που θα εκφωνηθεί είναι το μόνο αυθεντικό

2 Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη, Κυρίες και Κύριοι, Έχω την τιμή να παρουσιάσω ενώπιον της επιτροπής σας σήμερα την ετήσια έκθεση του Eυρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού και την ετήσια έκθεση σχετικά με τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάπτυξης για το οικονομικό έτος Είναι η πρώτη φορά που έχω την ευκαιρία να απευθυνθώ επισήμως στην επιτροπή έπειτα από τις πρόσφατες εκλογές και να γνωρίσω τα νέα μέλη της. Συνεπώς, θα ήθελα να συγχαρώ όλα τα μέλη της επιτροπής για την εκλογή τους, καθώς και εσάς, κύριε De Magistris, για τον διορισμό σας ως Προέδρου της επιτροπής. Η παρούσα ετήσια έκθεση καταρτίστηκε εντός ενός πλαισίου που διαφέρει κατά πολύ σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Το 2008 θα παραμείνει επί μακρόν στη μνήμη όλων εξαιτίας των γεγονότων που επέφεραν μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, η οποία εξακολουθεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο για το σύνολο των κρατών μελών όσο και για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, οι εκθέσεις και οι γνώμες του Συνεδρίου διαδραματίζουν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο, μεταξύ άλλων υπενθυμίζοντας τα συνεχιζόμενα προβλήματα στον τομέα της δημοσιονομικής διαχείρισης, τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για την αντιμετώπισή τους και τις προκλήσεις που παραμένουν. Θα επιστρέψω στα ευρύτερα αυτά θέματα στο τέλος της ομιλίας μου, αφού παρουσιάσω τα βασικά μηνύματα της παρούσας ετήσιας έκθεσης. Εν συντομία, τα βασικά μηνύματα της παρούσας ετήσιας έκθεσης είναι τέσσερα. Πρώτον, οι λογαριασμοί της ΕΕ είναι αξιόπιστοι για δεύτερο συνεχές έτος. Δεύτερον, το επίπεδο των παρατυπιών έχει μειωθεί συνολικά κατά τα τελευταία έτη, κυρίως χάρη στις βελτιώσεις στη διαχείριση του προϋπολογισμού, αλλά το ύψος των παράτυπων πληρωμών παραμένει σημαντικό σε ορισμένους τομείς, ιδιαίτερα στον τομέα της Συνοχής. Τρίτον, οι συστάσεις που διατύπωσε το Συνέδριο κατά τα προηγούμενα έτη σχετικά με τη βελτίωση των συστημάτων εξακολουθούν να ισχύουν. Και, τέλος, η απλούστευση εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα αλλά πρέπει να εφαρμόζεται με προσοχή. Επιτρέψτε μου να προβώ σε σύντομη ανάλυση των εν λόγω μηνυμάτων. Πρώτον, θα αναφερθώ στην αξιοπιστία των λογαριασμών. Για δεύτερο συνεχές έτος, το Συνέδριο διατυπώνει γνώμη χωρίς επιφύλαξη σχετικά με τους λογαριασμούς. Το Συνέδριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι λογαριασμοί παρέχουν πιστή εικόνα, από κάθε ουσιώδη πλευρά, της οικονομικής κατάστασης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 31 Δεκεμβρίου 2008, των αποτελεσμάτων των πράξεών τους και των ταμειακών ροών τους για το οικονομικό έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι λογαριασμοί είναι τέλειοι ή ότι τα συστήματα που τους παράγουν είναι πάντοτε αλάνθαστα. Στην πραγματικότητα, το Συνέδριο υπογραμμίζει ότι υπάρχουν αδυναμίες στα λογιστικά συστήματα ορισμένων γενικών διευθύνσεων της Επιτροπής, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την ποιότητα των δημοσιονομικών πληροφοριακών στοιχείων. Μολονότι οι εν λόγω αδυναμίες δεν προξένησαν ουσιώδη σφάλματα στα αριθμητικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς για το 2008, η Επιτροπή οφείλει να εξετάζει με τη δέουσα προσοχή τα ζητήματα που επισημαίνει το Συνέδριο. 2 EL

3 Όσον αφορά τη νομιμότητα και κανονικότητα των υποκειμένων πράξεων, το δεύτερο βασικό μήνυμα των ετήσιων εκθέσεων είναι το εξής: Το επίπεδο των παρατυπιών έχει μειωθεί συνολικά κατά τα τελευταία έτη χάρη στις βελτιώσεις στη διαχείριση του προϋπολογισμού, αλλά εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλό σε ορισμένους τομείς. Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, το Συνέδριο διατυπώνει για το 2008 γνώμη χωρίς επιφύλαξη σχετικά με τα έσοδα και τις αναλήψεις υποχρεώσεων. Εντούτοις, η εικόνα στον τομέα των πληρωμών παραμένει ανομοιογενής, μολονότι σημειώθηκαν ορισμένες μεταβολές από έτος σε έτος. Tο Συνέδριο διατυπώνει γνώμες χωρίς επιφύλαξη σχετικά με τις δαπάνες όσον αφορά την Εκπαίδευση και την ιδιότητα του πολίτη και τις Διοικητικές και λοιπές δαπάνες. Στους εν λόγω τομείς, το Συνέδριο εκτιμά ότι το ποσοστό των σφαλμάτων είναι κάτω του 2 %. Για την Εκπαίδευση και την ιδιότητα του πολίτη, το γεγονός αυτό οφείλεται εν πολλοίς στον μεγάλο αριθμό προπληρωμών το 2008, για τις οποίες ελάχιστες προϋποθέσεις υπάρχουν και, κατά συνέπεια, επηρεάζονται λιγότερο από σφάλματα σε σύγκριση με τις ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές. Ωστόσο, τα συστήματα στον τομέα αυτό συνεχίζουν να αξιολογούνται μόνον ως μερικώς αποτελεσματικά. Εξάλλου, διαπιστώθηκε ότι τα συστήματα στον τομέα των διοικητικών δαπανών εφαρμόστηκαν σύμφωνα με τις απαιτήσεις του δημοσιονομικού κανονισμού, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη. Για τη Γεωργία και τους φυσικούς πόρους, το Συνέδριο για πρώτη φορά διατυπώνει γνώμη με επιφύλαξη, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι, εξαιρουμένης της αγροτικής ανάπτυξης, οι πληρωμές ήταν, από κάθε ουσιώδη πλευρά, νόμιμες και κανονικές, Για πρώτη φορά το Συνέδριο εκτιμά ότι το συνολικό ποσοστό σφαλμάτων για την εν λόγω ομάδα πολιτικής είναι κάτω του 2 %, ποσοστό μειωμένο σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Εντούτοις, το εκτιμώμενο ποσοστό σφαλμάτων για το τμήμα των δαπανών που αφορά την αγροτική ανάπτυξη εξακολουθεί να υπερβαίνει το 2 %, μολονότι είναι χαμηλότερο σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Οι ανεπάρκειες στα συστήματα εποπτείας και ελέγχου που αφορούν την αγροτική ανάπτυξη συνέβαλαν σημαντικά στο να αξιολογήσει συνολικά το Συνέδριο μόνον ως μερικώς αποτελεσματικά τα συστήματα που αφορούν τη Γεωργία και τους φυσικούς πόρους, μολονότι το Συνέδριο διαπίστωσε ότι το ΟΣΔΕ είναι αποτελεσματικό όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου παράτυπων δαπανών. Το Συνέδριο διατυπώνει γνώμη με επιφύλαξη και για την ομάδα πολιτικής Οικονομικές και χρηματοδοτικές υποθέσεις, λόγω των σφαλμάτων που διαπιστώθηκαν στις πράξεις που αφορούν το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Όσον αφορά τις ομάδες πολιτικής Συνοχή, Έρευνα, ενέργεια και μεταφορές και Εξωτερική βοήθεια, ανάπτυξη και διεύρυνση, το Συνέδριο εξακολουθεί να διατυπώνει αρνητικές γνώμες, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι επηρεάστηκαν από ουσιώδη σφάλματα, σε διαφορετικά επίπεδα ωστόσο. Ο τομέας της Συνοχής, ο οποίος αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα πολιτικής, στην οποία αντιστοιχεί το ένα τρίτο σχεδόν του προϋπολογισμού, εξακολουθεί να είναι ο τομέας που πλήττεται περισσότερο από σφάλματα. Το Συνέδριο εκτιμά ότι τουλάχιστον το 11 % του συνολικού ποσού που αποδόθηκε δεν θα έπρεπε να είχε εκταμιευτεί. 3 EL

4 Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, τα σφάλματα που διαπιστώθηκαν από το Συνέδριο αφορούν ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές για έργα στον τομέα της Συνοχής, όσον αφορά την περίοδο Σημαντικό τμήμα του εκτιμώμενου ποσοστού σφαλμάτων αφορά σφάλματα επιλεξιμότητας (παραδείγματος χάρη, ορισμένα έργα δεν πληρούσαν τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις χρηματοδότησης) και σοβαρές περιπτώσεις μη τήρησης των κανόνων σύναψης συμβάσεων. Η Επιτροπή απάντησε κατά το παρελθόν ισχυριζόμενη ότι οι μηχανισμοί διόρθωσης και ανάκτησης χρησιμεύουν στη μείωση των επιπτώσεων των σφαλμάτων που ανιχνεύει το Συνέδριο κατά τη χρονική στιγμή της πληρωμής. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να το αποδείξει, αφενός, διότι δεν διαθέτει πλήρη και αξιόπιστα πληροφοριακά στοιχεία από το σύνολο των κρατών μελών σχετικά με τις δημοσιονομικές διορθώσεις και, αφετέρου, διότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μετρηθεί ο αντίκτυπος των εν εξελίξει δράσεων για την ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης των διαρθρωτικών ενεργειών. Επιπλέον, το Συνέδριο επεσήμανε περιπτώσεις αντικατάστασης από τα κράτη μέλη των μη επιλέξιμων δαπανών με νέες δαπάνες, οι οποίες ήταν επίσης μη επιλέξιμες λόγω ανεπαρκούς εκ των προτέρων ελέγχου. Στην έκθεση παρατίθεται το παράδειγμα μιας διαχειριστικής αρχής που αντικατέστησε ένα έργο του ΕΤΠΑ το οποίο είχε απορρίψει η Επιτροπή με ένα άλλο έργο, για το οποίο οι δηλωθείσες δαπάνες ανήλθαν σε 5,7 εκατομμύρια ευρώ και το οποίο ήταν επίσης μη επιλέξιμο διότι ήταν γνωστό ότι οι στόχοι που είχαν καθοριστεί για το έργο αυτό δεν μπορούσαν να επιτευχθούν. Το έργο αφορούσε την κατασκευή πύργων εξισορρόπησης πάνω σε αγωγό ύδατος, ο οποίος δεν χρησιμοποιήθηκε διότι το τοπικό φράγμα με το οποίο συνδεόταν δεν γέμισε ποτέ με νερό. Για την περίοδο όσον αφορά τη Συνοχή, το σύνολο σχεδόν των πληρωμών είναι προπληρωμές, για τις οποίες οι προϋποθέσεις είναι σχετικά περιορισμένες. Συνεπώς, είναι πολύ νωρίς για να κριθεί εάν οι αλλαγές στους κανόνες ή στα συστήματα εποπτείας και ελέγχου για την περίοδο είχαν θετικό αποτέλεσμα όσον αφορά τη μείωση του επιπέδου των σφαλμάτων στις ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές. Ωστόσο, το Συνέδριο θορυβήθηκε όταν διαπίστωσε ότι οι καθυστερημένες εγκρίσεις των περιγραφών των συστημάτων, των αξιολογήσεων συμμόρφωσης και των στρατηγικών ελέγχου των κρατών μελών επιβράδυναν την εκτέλεση του προϋπολογισμού και ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο σφαλμάτων στο στάδιο της έναρξης. Όσον αφορά την ομάδα Έρευνα, ενέργεια και μεταφορές, μολονότι η ομάδα πολιτικής εξακολουθεί να επηρεάζεται από σημαντικό επίπεδο σφαλμάτων, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα διορθωτικά μέτρα που έλαβε η Επιτροπή βοήθησαν στη μείωση του ποσοστού σφαλμάτων. Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, τα σφάλματα που εντοπίστηκαν αφορούν κυρίως την απόδοση μη επιλέξιμων δαπανών προσωπικού και έμμεσων δαπανών για ερευνητικά έργα του 6ου προγράμματος-πλαισίου. Μία από τις αιτίες των σφαλμάτων αποτελεί το πολύπλοκο νομικό πλαίσιο, το οποίο περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό κριτηρίων επιλεξιμότητας, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης για παροχή αποδείξεων ότι οι δαπάνες είναι πραγματικές και αναγκαίες για την υλοποίηση του έργου. Το Συνέδριο έκρινε ότι τα συστήματα ελέγχου που έχουν καθιερωθεί είναι μόνον μερικώς αποτελεσματικά. Παραδείγματος χάρη, οι δηλώσεις δαπανών που υποβάλλουν οι δικαιούχοι προς απόδοση των δαπανών πρέπει να συνοδεύονται από πιστοποιητικό ελέγχου εκδιδόμενο από ανεξάρτητο ελεγκτή. Εντούτοις, στο ήμισυ σχεδόν των περιπτώσεων όπου το Συνέδριο διαπίστωσε σφάλματα στις δηλώσεις δαπανών, αυτές είχαν πιστοποιηθεί χωρίς επιφύλαξη. Επιπλέον, παρά τη σημαντική αύξηση της κάλυψης των κατασταλτικών ελέγχων από την Επιτροπή, το ύψος των ανακτήσεων που είχαν δρομολογηθεί έως το τέλος του 2008 ήταν χαμηλό και δεν είχαν επιβληθεί κυρώσεις. 4 EL

5 Για την ομάδα πολιτικής Εξωτερική βοήθεια, ανάπτυξη και διεύρυνση, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές επηρεάστηκαν από σημαντικό επίπεδο σφαλμάτων. Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, το Συνέδριο εντόπισε περιπτώσεις μη επιλέξιμων δαπανών, έλλειψης δικαιολογητικών και παρατυπιών στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων. Διαπιστώθηκε εκ νέου ότι τα συστήματα που εφαρμόστηκαν από τις αρμόδιες γενικές διευθύνσεις ήταν μόνον μερικώς αποτελεσματικά, αλλά για διαφορετικούς λόγους. Εξακολουθούν να εντοπίζονται αδυναμίες σε επίπεδο φορέων υλοποίησης και αντιπροσωπειών παρά σε επίπεδο κεντρικών υπηρεσιών για την εξωτερική βοήθεια και την αναπτυξιακή βοήθεια, οι οποίες χρηματοδοτούνται επίσης από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Σε άλλους τομείς, οι ανεπάρκειες που σημειώθηκαν αφορούσαν κυρίως πτυχές του κατασταλτικού και του εσωτερικού ελέγχου. Συνολικά, τα ποσοστά σφαλμάτων φαίνονται να μειώνονται χάρη στις βελτιώσεις στη διαχείριση του προϋπολογισμού, αλλά τα νομικά πλαίσια εξακολουθούν να είναι πολύπλοκα και τα προβλήματα παραμένουν σε ορισμένα συστήματα ελέγχου. Τίθεται το εξής ερώτημα: με ποιον τρόπο μπορεί να μειωθεί περαιτέρω το επίπεδο των παράτυπων πληρωμών; Η απάντηση του Συνεδρίου περιλαμβάνει δύο συνιστώσες: περαιτέρω βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου και, κατά περίπτωση, απλούστευση των κανόνων και των κανονισμών. Ας εξετάσουμε λοιπόν το τρίτο βασικό μήνυμα της παρούσας ετήσιας έκθεσης, όσον αφορά τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου. Οι συστάσεις που διατύπωσε το Συνέδριο κατά τα προηγούμενα έτη σχετικά με τη βελτίωση των συστημάτων εξακολουθούν να ισχύουν. Πρέπει να θεωρούνται ως μέρος μιας διαδικασίας εν εξελίξει, στο πλαίσιο της οποίας θα απαιτηθεί χρόνος έως ότου καταστεί δυνατό να θεωρηθούν αποτελεσματικά τα σχετικά μέτρα. Πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα οι συγκεκριμένες αδυναμίες που διαπίστωσε το Συνέδριο στους τομείς όπου εντοπίστηκαν τα περισσότερα προβλήματα, πολλά από τα οποία μόλις ανέφερα. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη συνέχιση της βελτίωσης των μηχανισμών διόρθωσης των σφαλμάτων μέσω δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων, με την προοπτική του κλεισίματος της περιόδου προγραμματισμού Επιπλέον, μολονότι η Επιτροπή σημείωσε σημαντική πρόοδο κατά τα τελευταία έτη όσον αφορά τη βελτίωση της εποπτείας που ασκεί επί των δαπανών της ΕΕ, θα μπορούσε να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες. Το Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή να συνεχίσει να καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίζει και να αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου των γενικών διευθύνσεών της. Υπάρχει περιθώριο βελτίωσης της συνεκτικότητας των αξιολογήσεων όσον αφορά τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου, οι οποίες περιλαμβάνονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και τις δηλώσεις, βελτίωσης της διατύπωσης σε αυτές των επιφυλάξεων, καθώς και βελτίωσης της ποιότητας των διαθέσιμων πληροφοριών σχετικά με τις δημοσιονομικές διορθώσεις και τις ανακτήσεις. Επιπλέον, η Επιτροπή πρέπει να συνεχίσει να επιζητεί την αποκόμιση βεβαιότητας από τις ετήσιες συνόψεις και τις εκ των προτέρων δηλώσεις όλων των κρατών μελών, καθώς και από τις εθελοντικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν ορισμένα κράτη μέλη, με τη μορφή εθνικών δηλώσεων, ή Ανώτατα Όργανα Ελέγχου. 5 EL

6 Επίσης, είναι αναγκαίο να εξακολουθήσει η Επιτροπή να παρακολουθεί τον αντίκτυπο των μέτρων του σχεδίου δράσης για ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εσωτερικού ελέγχου, όσον αφορά τα ποσοστά σφαλμάτων, τις δημοσιονομικές διορθώσεις και τις ανακτήσεις, προκειμένου να διασφαλίζει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται πράγματι καθιστούν αποτελεσματικότερα τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου. Η Επιτροπή πρέπει να ολοκληρώσει τη μελέτη της σχετικά με το κόστος και το όφελος των ελέγχων στους διάφορους τομείς πολιτικής. Κατ αυτό τον τρόπο, θα καταστεί δυνατός ο καθορισμός των τομέων όπου θα μπορούσαν να επιτευχθούν περισσότερα με τις υπάρχουσες δαπάνες για τους ελέγχους, ο εντοπισμός περιπτώσεων στις οποίες είναι αδύνατη η επίτευξη της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ του κόστους των ελέγχων και του οφέλους που αυτοί αποφέρουν και, συνεπώς, ο εντοπισμός των τομέων όπου θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναθεώρησης των σχετικών προγραμμάτων ή καθεστώτων. Στο πλαίσιο των εν λόγω αναθεωρήσεων, οι νομοθετικές αρχές και η Επιτροπή πρέπει να εξετάσουν τρόπους επαναπροσδιορισμού των συστημάτων ελέγχου με γνώμονα τις υλοποιήσεις παρά τις εισροές. Με άλλα λόγια, αντί να προσδιορίζεται ο αριθμός ελέγχων προς διενέργεια, στόχος πρέπει να είναι ο καθορισμός ενός επιπέδου εναπομένοντος κινδύνου παρατυπιών το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνει το σύστημα, ήτοι ο καθορισμός ενός ανεκτού κινδύνου σφάλματος. Ωστόσο, υπάρχουν όρια στη μείωση του επιπέδου των παρατυπιών που μπορεί να επιτευχθεί μέσω της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου. Ας αναφερθούμε τώρα στο τελευταίο βασικό μήνυμα της ετήσιας έκθεσης, όσον αφορά τη συνεχιζόμενη ανάγκη απλούστευσης. Σε πολλούς από τους τομείς όπου το Συνέδριο συνεχίζει να διαπιστώνει υψηλό επίπεδο σφαλμάτων, αιτία των σφαλμάτων αποτελούν οι υπερβολικά πολύπλοκοι κανόνες και κανονισμοί. Συνεπώς, η απλούστευση εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα. Όπως υπογραμμίζει το Συνέδριο στη δήλωση αξιοπιστίας του, οι τομείς όπου εντόπισε υπερβολικά υψηλά επίπεδα σφαλμάτων είναι αυτοί που χαρακτηρίζονται από πολύπλοκες ή ασαφείς νομικές απαιτήσεις (όπως οι κανόνες επιλεξιμότητας). Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην απλούστευση στους εν λόγω τομείς. Όπως έχει υπογραμμίσει επανειλημμένα το Συνέδριο κατά το παρελθόν, ορθά σχεδιασμένοι κανόνες και κανονισμοί, σαφείς στην ερμηνεία τους και απλοί στην εφαρμογή τους, μειώνουν τον κίνδυνο σφαλμάτων και παρέχουν τη δυνατότητα καθιέρωσης απλουστευμένων μηχανισμών ελέγχου, με βέλτιστη σχέση κόστους/αποτελεσματικότητας. Παράδειγμα των σοβαρών προσπαθειών που καταβλήθηκαν για την απλούστευση των καθεστώτων δαπανών αποτελεί η γεωργία, ο κύριος τομέας στον οποίο το Συνέδριο διαπίστωσε βελτίωση. Ωστόσο, η απλούστευση πρέπει να εφαρμόζεται με προσοχή. Οι κανόνες που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται οι πόροι αποτελούν βασικό μέσο για τη στοχοθέτηση των δαπανών έτσι ώστε να επιτυγχάνουν τους στόχους της πολιτικής. Συνεπώς, εφιστάται η προσοχή κατά την απλούστευση των κανόνων επιλεξιμότητας προκειμένου να αποφεύγεται η μείωση της στοχοθέτησης των δαπανών. 6 EL

7 Επίσης, εφιστάται η προσοχή προκειμένου να διασφαλιστεί ότι απλουστεύσεις των προϋποθέσεων πληρωμής, οι οποίες στοχεύουν πρωταρχικά στη μείωση του διοικητικού φόρτου, του κόστους για τους δικαιούχους ή των καθυστερήσεων στη χρησιμοποίηση των κονδυλίων, δεν θα οδηγήσουν σε ανεπιθύμητη αύξηση του κινδύνου πραγματοποίησης παράτυπων πληρωμών. Παραδείγματος χάρη, η απλή χαλάρωση των προϋποθέσεων είσπραξης των προπληρωμών και η αύξηση του ποσοστού των κονδυλίων που καταβάλλονται κατ αυτό τον τρόπο ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο λανθασμένης χρησιμοποίησης των κονδυλίων, εκτός εάν τα σχετικά συστήματα εποπτείας και ελέγχου είναι αποτελεσματικά. Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη, Ολοκλήρωσα την παρουσίαση των βασικών μηνυμάτων της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος Η ετήσια έκθεση αποτελεί βεβαίως βασικό προϊόν του Συνεδρίου. Όπως όμως γνωρίζει η επιτροπή, δεν είναι το μοναδικό. Την τρέχουσα εβδομάδα, το Συνέδριο θα δημοσιεύσει επίσης τις ειδικές ετήσιες εκθέσεις για τους οργανισμούς και τους λοιπούς φορείς της ΕΕ. Επιπλέον, μετά την τελευταία διαδικασία χορήγησης απαλλαγής, το Συνέδριο ήδη κατήρτισε 15 ειδικές εκθέσεις, σχετικά με θέματα που κυμαίνονται από την επισιτιστική βοήθεια της ΕΕ για τους απόρους έως την ταμειακή διαχείριση της Επιτροπής. Στις εν λόγω εκθέσεις, αφενός, επισημαίνονται οι προκλήσεις για τη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης της ΕΕ που υπερβαίνουν τον στόχο της περαιτέρω μείωσης του επιπέδου των παράτυπων πληρωμών στον προϋπολογισμό και, αφετέρου, θίγονται ζητήματα που αφορούν τις ευρύτερες πτυχές του σχεδιασμού πολιτικών. Θα σας αναφέρω δύο από τα πλέον πρόσφατα παραδείγματα: η ειδική έκθεση του Συνεδρίου σχετικά με τα μέσα διαχείρισης της αγοράς στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων επισημαίνει ότι τα μέσα πολιτικής σε ορισμένες περιπτώσεις δεν επαρκούν για την επίτευξη των ευρέων και μάλλον αντικρουόμενων στόχων πολιτικής που έχουν τεθεί, ενώ η έκθεση για τα «δίκτυα αριστείας» και τα «ολοκληρωμένα έργα» στην κοινοτική πολιτική έρευνας υποδεικνύει τα προβλήματα που προκύπτουν όταν ένα πρόγραμμα δαπανών δεν διαθέτει σαφή λογική παρέμβασης ή δείκτες επιδόσεων. Είναι αναγκαίο η Επιτροπή να αφιερώνει τη δέουσα προσοχή στα μηνύματα που διατυπώνει το Συνέδριο στις ετήσιες και τις ειδικές εκθέσεις του, κατά τη διαδικασία κατάρτισης των προτάσεών της για αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού, για νέο δημοσιονομικό πλαίσιο και για αναμόρφωση του προϋπολογισμού. Προς τον σκοπό αυτό, το Συνέδριο προτίθεται να καταρτίσει ένα δημόσιο έγγραφο που θα συγκεφαλαιώνει τα κύρια μηνύματα των πρόσφατων εκθέσεών του και θα συμβάλλει περαιτέρω στην παροχή συνδρομής προς την Επιτροπή και το Κοινοβούλιο στο πλαίσιο των προσπαθειών τους για βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης της ΕΕ. Το έγγραφο αυτό θα επισημαίνει τους τομείς για τους οποίους το Συνέδριο διαπίστωσε ότι υπάρχει το μεγαλύτερο περιθώριο περαιτέρω μείωσης των παρατυπιών και βελτίωσης της δημοσιονομικής διαχείρισης. 7 EL

8 Η Συνθήκη της Λισαβόνας συνεπάγεται επίσης μεταβολές στη λειτουργία της ΕΕ, οι οποίες θα επηρεάσουν τους αντίστοιχους ρόλους και αρμοδιότητες της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου όσον αφορά τη διαχείριση και τον έλεγχο της χρησιμοποίησης των κονδυλίων της ΕΕ. Οι μεταβολές αυτές θα έχουν σημαντικές συνέπειες για το έργο του Συνεδρίου και αναμένεται ότι θα χρησιμεύσουν στην ενίσχυση της υποχρέωσης λογοδοσίας και την αύξηση της διαφάνειας, συμβάλλοντας κατ αυτό τον τρόπο στην οικοδόμηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη, Η παρούσα χρονική στιγμή αποτελεί σημαντική ευκαιρία για ανανέωση και μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ. Οι πρόσφατες ευρωεκλογές μας έδωσαν ένα νέο Κοινοβούλιο με έναν νέο Πρόεδρο. Κατόπιν της ανανέωσης της θητείας του κυρίου Barroso ως Προέδρου της Επιτροπής, θα διοριστεί επίσης μία νέα Επιτροπή σύντομα. Ωστόσο, σε περιόδους ανανέωσης και μεταρρυθμίσεων είναι σημαντικό να αντλούμε διδάγματα από το παρελθόν. Φρονώ ότι το Συνέδριο διαδραματίζει ζωτικό ρόλο, καταρτίζοντας εκθέσεις και διατυπώνοντας γνώμες μέσω των οποίων όχι μόνον εντοπίζονται τα υπάρχοντα προβλήματα αλλά και διατυπώνονται συστάσεις σχετικά με τη βελτίωση της χρησιμοποίησης των κονδυλίων της ΕΕ στο μέλλον. Συνεπώς, το Συνέδριο προσβλέπει στη συνέχιση της συνεργασίας του με τα άλλα θεσμικά όργανα, προκειμένου να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις παρούσες ευκαιρίες για περαιτέρω βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης της ΕΕ. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. 8 EL