ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (Αριθ. 1/2008) Θέμα: Συνεισφορά του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας της Λιθουανίας (Σέιμας) Επισυνάπτεται προς ενημέρωση των μελών η συνεισφορά του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας της Λιθουανίας (Σέιμας) στη διακοινοβουλευτική συνεδρίαση με θέμα «Οι γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών Αναθεώρηση του κύκλου: Ποιες είναι οι προκλήσεις για την ευρωπαϊκή και την εθνική οικονομική πολιτική;» «Ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική εποπτεία, διαχείριση κρίσεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές» Βρυξέλλες, Ιανουαρίου 2008 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ CM\ doc PE v01-00

2 «Οι γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών Αναθεώρηση του κύκλου: Ποιες είναι οι προκλήσεις για την ευρωπαϊκή και την εθνική οικονομική πολιτική;» «Ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική εποπτεία, διαχείριση κρίσεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές» Συζήτηση με τα εθνικά κοινοβούλια Βρυξέλλες, Ιανουαρίου 2008 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1. Το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Λιθουανίας (Σέιμας) συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία εφαρμογής των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών και της ανάπτυξης του εθνικού μεταρρυθμιστικού προγράμματος. Μέλη του Λιθουανικού Κοινοβουλίου συμμετέχουν στις εργασίες της Επιτροπής Εποπτείας για την Προετοιμασία και την Εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας. Η λειτουργία αυτής της Επιτροπής περιλαμβάνει την εποπτεία του πώς αναπτύσσεται το Εθνικό Πρόγραμμα Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας και το πώς εφαρμόζεται καθώς και την υποβολή παρατηρήσεων και προτάσεων στην κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, στα υπουργεία και σε άλλους φορείς. Τα ζητήματα που συνδέονται με την εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας συζητούνται στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας της Λιθουανίας (Σέιμας) και σε ειδικές επιτροπές σε τακτά διαστήματα. Κάθε χρόνο, πριν να υποβληθεί το Εθνικό Πρόγραμμα Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το πρόγραμμα συζητείται από κοινού μεταξύ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και ειδικών επιτροπών, στη συνέχεια δε οι σχετικές προτάσεις υποβάλλονται στην κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. Βουλευτές του Σέιμας συμμετέχουν επίσης στις εργασίες των ad hoc ομάδων που είναι αρμόδιες για διάφορους επιμέρους τομείς του Εθνικού Προγράμματος Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα τον μακρο-οικονομικό, τον μικρο-οικονομικό και την πολιτική απασχόλησης. Αυτές οι ομάδες συστάθηκαν από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, το οποίο είναι επιφορτισμένο να συντονίζει την εφαρμογή του Προγράμματος Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας. Στην προσπάθεια να εφαρμοστεί ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, το οποίο έχει αναγνωρίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως φιλόδοξο, πρέπει να τηρηθεί ισορροπία μεταξύ του δημόσιου τομέα και των τομέων που ανήκουν στην κυριότητα PE v /14 CM\ doc

3 του κράτους. Είναι επομένως σημαντικότατο να τηρηθεί και στο μέλλον η αρχή της στενής συνεργασίας με κοινωνικο-οικονομικούς εταίρους, επιστήμονες και εκπροσώπους κυβερνητικών αρχών κατά την ανάπτυξη του Εθνικού Προγράμματος Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας με βάση τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών (καθώς και τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση). Το Εθνικό Πρόγραμμα Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας αναπτύχθηκε με βάση τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές (γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών (ΓΠΟΠ) και κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση) και εγκρίθηκε με την απόφαση της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Λιθουανίας αριθ. 1270, με ημερομηνία 22 Νοεμβρίου Το Πρόγραμμα δρομολόγησε δημόσιες πολιτικές συζητήσεις με κοινωνικοοικονομικούς εταίρους και βουλευτές, ζωογόνησε το ενδιαφέρον της κοινωνίας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προβλέπει η Στρατηγική της Λισαβόνας και οδήγησε στον εντοπισμό διακριτότερων προτεραιοτήτων όσον αφορά την εφαρμογή της μεσοπρόθεσμης διαρθρωτικής οικονομικής πολιτικής. Από την άλλη, οι μακρο-οικονομικές προοπτικές αφ' εαυτών υποδεικνύουν ότι η μακροοικονομική πολιτική των ΓΠΟΠ εφαρμόζεται όχι μόνο μέσω του Εθνικού Προγράμματος Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας αλλά και μέσω της μεσοπρόθεσμης οικονομικής πολιτικής που καθορίζεται από το πρόγραμμα σύγκλισης. Ως εκ τούτου οι ΓΠΟΠ έχουν σημαντική επίδραση επί των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με μακρόπνοες οικονομικές συνέπειες (υγεία, συνταξιοδοτικό και φορολογικό σύστημα κλπ.), πράγμα που καθίσταται σαφές σε μεγάλο βαθμό μέσω της εφαρμογής αυτών των δύο μέσων. Από μικρο-οικονομική άποψη οι ΓΠΟΠ συνέβαλαν και στην προαγωγή μιας σειράς εξελίξεων, όπως η αύξηση των επενδύσεων στην Ε&Α, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος κλπ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκει αποτελεσματικό το λιθουανικό μοντέλο εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων της Λισαβόνας και των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών. Καθώς η μεταρρυθμιστική διαδικασία στο πλαίσιο της Λισαβόνας μόλις κερδίζει έδαφος στη Λιθουανία, πιστεύουμε ότι είναι αναγκαίος ο περαιτέρω διοργανικός συντονισμός για να διασφαλιστεί ότι μια κοινή θέση σε επίπεδο θεσμικών οργάνων όσον αφορά την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα επιτύχει τους στόχους της μακροοικονομικής πολιτικής. Η Λιθουανία έχει θέσει τους στόχους προτεραιότητας σύμφωνα με τις συστάσεις για το 2007 και τις εκτιμήσεις της Επιτροπής. Αυτοί οι στόχοι προτεραιότητας πρόκειται να εφαρμοστούν κατά τη διάρκεια του νέου κύκλου. Πιστεύουμε ότι η εφαρμογή των στόχων προτεραιότητας θα συμβάλει σημαντικά στην οικονομική μεγέθυνση σε εθνικό επίπεδο. Η οικονομική σταθερότητα και η αποτελεσματική εφαρμογή της χρηματοπιστωτικής πολιτικής παραμένουν οι σημαντικότερες προκλήσεις της οικονομικής πολιτικής σε μεσοπρόθεσμη βάση. Επομένως είναι αναγκαίο να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι οι τρέχουσες μικρο-οικονομικές μεταρρυθμίσεις και η πολιτική απασχόλησης συμβάλλουν στην υλοποίηση αυτών των στόχων και ότι η εφαρμογή των τριών πυλώνων της Λισαβόνας διαμορφώνουν ένα συνεκτικό μοντέλο οικονομικής πολιτικής. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό καθώς οι κατά προτεραιότητα στόχοι του Εθνικού Προγράμματος CM\ doc 3/14 PE v01-00

4 Εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας στη Λιθουανία συνεπάγονται τη διατήρηση σταθερού μακρο-οικονομικού περιβάλλοντος, εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στο σύστημα υγείας, εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην ανώτερη εκπαίδευση και στην παιδεία, ενοποίηση του εγχώριου συστήματος ανάπτυξης της καινοτομίας, της έρευνας και του πειραματισμού, προαγωγή των επενδύσεων και τόνωση της επενδυτικής ελκυστικότητας της χώρας, καθώς και βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ανάπτυξη και εφαρμογή ενός καλύτερου ρυθμιστικού συστήματος, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην ενεργειακή κατανάλωση, ενεργειακή ασφάλεια καθώς και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στο χώρο εργασίας. Η εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς παραμένει μια από τις σημαντικότερες παραμέτρους της μεταρρύθμισης σε κοινοτικό επίπεδο. Η ΕΕ πρέπει να αξιοποιήσει την αναθεώρηση της Στρατηγικής της Εσωτερικής Αγοράς όπως παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (20/11/2007) και να συνεχίσει ενεργά τις δραστηριότητες που έχει ήδη ξεκινήσει καθώς και να αναλύει εντατικότερα τις αγορές για ενδεχόμενη νέα λύση σε κοινοτικό επίπεδο. Η κοινοτική πολιτική για την εσωτερική αγορά είναι ένα βασικό όπλο στον αγώνα έναντι των σημερινών προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες εντός της εσωτερικής αγοράς, περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στη βιομηχανία δικτύων (μεταφορές, ταχυδρομεία, τηλεπικοινωνίες, ενεργειακοί τομείς), τον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας και το ζήτημα της ελεύθερης κυκλοφορίας του εργατικού δυναμικού. Επιπλέον, η πολιτική διασύνδεσης των ευρωπαϊκών δικτύων υποδομών, πρωτίστως στον ενεργειακό τομέα, πρέπει να ενοποιηθεί περαιτέρω με εφαρμογή των μέτρων που ορίζονται στο πλαίσιο της ενεργειακής πολιτικής για την Ευρώπη. 2. Η απόφαση να καταστούν οι γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών βασικό μέσο της οικονομικής πολιτικής της ΕΕ παράλληλα με τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση έχει εξασφαλίσει το απαραίτητο πλαίσιο για την αειφόρο ανάπτυξη της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Πέραν τούτου οι προκλήσεις της οικονομικής πολιτικής που εντοπίζουν οι ΓΠΟΠ περιλαμβάνουν και τις σημαντικότερες παραμέτρους της πολιτικής για την απασχόληση. Ωστόσο, εξετάζοντας την ακεραιότητα της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής σε κοινοτικό επίπεδο, διαπιστώνουμε ότι η αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας συνέργιας εξαρτάται στο μεγαλύτερο μέρος της από τις προσπάθειες των κρατών μελών να διασφαλίσουν την εφαρμογή μιας ισόρροπης πολιτικής. Η ενιαία οικονομική πολιτική της ΕΕ έχει αναμφίβολα θετικές συνέπειες επί της αναπτύξεως της εσωτερικής αγοράς σε πολλούς τομείς, ενώ οι σαφείς οριζόντιες προτεραιότητες διευκολύνουν τη λήψη κοινών αποφάσεων σχετικά με μείζονες πρωτοβουλίες. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι εξαιτίας των διαφορών στα επίπεδα ανάπτυξης, στη γεωπολιτική κατάσταση, στην οικονομική διάρθρωση και άλλους ειδικούς παράγοντες, πολλά κράτη μέλη έχουν διαφορετικές προτεραιότητες. Κατά την άποψή μας σε αυτό το πλαίσιο η στενότερη συνεργασία είναι απαραίτητος όρος για τη μείωση των διαφορών της οικονομικής πολιτικής εντός της ΕΕ παρ όλα αυτά ο διάλογος πρέπει τώρα να βασίζεται σε μια ευέλικτη και ισόρροπη προσέγγιση των εθνικών ιδιαιτεροτήτων στα κράτη μέλη. Όσον αφορά το περιεχόμενο του εγγράφου της Επιτροπής «Το ευρωπαϊκό συμφέρον: PE v /14 CM\ doc

5 Επιτυχία στην εποχή της παγκοσμιοποίησης» συμφωνούμε με την παρουσίαση των προκλήσεων που επιφέρει η παγκοσμιοποίηση, όπως την κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Λιθουανία ιδιαιτέρως στηρίζει την προαγωγή των ακόλουθων πρωτοβουλιών: Η σημασία της μακρο-οικονομικής σταθερότητας και της φορολογικής πολιτικής Κατά τη γνώμη μας είναι αναγκαίο να επιδιώξουμε αυτό το στόχο στα θεσμικά όργανα της ΕΕ και των κρατών μελών, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η εφαρμογή της πολιτικής στήριξης για τις μακρο-οικονομικές πρωτοβουλίες. Είναι αναγκαίο να προβληθεί ο μακροοικονομικός πυλώνας της Στρατηγικής της Λισαβόνας στα κοινοτικά έγγραφα ως πυλώνας ομπρέλα που καθορίζει την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της πολιτικής για την απασχόληση. Ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης: - Ενισχύοντας τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, η ΕΕ πρέπει να αξιοποιήσει στο μέγιστο τα προτερήματα της εσωτερικής αγοράς, να εξαλείψει τους φραγμούς στη λειτουργία της και να μειώσει τον κατακερματισμό. Μια εύρυθμη εσωτερική αγορά της ΕΕ που διασφαλίζει τη διάδοση της Ε&Α και τις καινοτομίες πρέπει να είναι βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της παγκοσμιοποίησης και την επιδίωξη ηγετικής θέσης στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Στο πλαίσιο της εν εξελίξει επισκόπησης της εσωτερικής αγοράς, της ανάπτυξης των φυσικών υποδομών, της εποπτείας της λειτουργίας των αγορών, της συμβατότητας της πολιτικής της εσωτερικής αγοράς και άλλων πολιτικών, έχουν ιδιαίτερη σημασία οι εις βάθος μεταρρυθμίσεις στον τομέα παροχής υπηρεσιών, η εφαρμογή νομικών και μη νομικών μέσων και η θέσπιση ενός αποτελεσματικού συστήματος διοικητικής συνεργασίας. - Περαιτέρω ανάπτυξη της Ε&Α και των καινοτομιών Η Λιθουανία πιστεύει ότι πρέπει να διασφαλιστεί η συνέχεια της πολιτικής καινοτομιών. Είναι βασικό να τεθούν σε πλήρη εφαρμογή 9 προτεραιότητες όσον αφορά την καινοτομία, οι οποίες εγκρίθηκαν το Δεκέμβριο του 2006, καθώς και η Στρατηγική για την Καινοτομία, η οποία παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, και να αναπτυχθούν περαιτέρω. Οι καινοτομίες και η Ε&Α είναι εξαιρετικά σημαντικοί καταλύτες της οικονομικής μεγέθυνσης, που μπορούν να βοηθήσουν την Ευρώπη να παραμείνει ανταγωνιστική σε διεθνή κλίμακα. Κοινωνική διάσταση Οι συζητήσεις σχετικά με την ανταπόκριση της ΕΕ στην παγκοσμιοποίηση πρέπει να βασίζονται στον στόχο να συνδυαστούν τα πρότυπα του κοινωνικού μοντέλου της ΕΕ και η ανάγκη για ενισχυμένη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ. Έχοντας αυτούς τους στόχους και ανταποκρινόμενοι επαρκώς στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, πρέπει να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια και να λάβουμε κάθε μέτρο για να αυξηθεί η ευελιξία, η αποτελεσματικότητα και η κινητικότητα της αγοράς εργασίας, ώστε να συμβάλουμε στους στόχους της ενισχυμένης ανταγωνιστικότητας. Η Λιθουανία συμφωνεί ότι πρέπει να συγκροτηθεί μια πολιτική, η εφαρμογή της οποίας εστιάζεται σε ζητήματα ευελιξίας της αγοράς εργασίας, οργάνωση της αγοράς, σχέσεις απασχόλησης, εγγυήσεις απασχόλησης και κοινωνική ασφάλεια. Όταν προωθούμε τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, πρέπει να CM\ doc 5/14 PE v01-00

6 δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην ποιότητα αυτών των θέσεων. Πρέπει να μην αποκλίνουμε από τις βασικές αξίες της ατζέντας της ΕΕ και συγκεκριμένα από την αλληλεγγύη και τη συνοχή. Τα ζητήματα της κοινωνικής διάστασης πρέπει να προσανατολίζονται στην εφαρμογή των αρχών της flexicurity (συνδυασμός ευελιξίας με ασφάλεια), παράλληλα με την ισότητα των φύλων, τις ίσες ευκαιρίες για όλους, την ισορροπία μεταξύ εργασίας και οικογενειακών δεσμεύσεων και την κοινωνική συνοχή. Ενεργειακή πολιτική. Για να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η οικονομική μεγέθυνση, πρέπει να έχουμε αξιόπιστες πηγές ενεργειακού εφοδιασμού, λαμβανομένου υπόψη ότι αυξάνεται η εξάρτηση της ΕΕ από τρίτες χώρες. Για να επιτύχουμε την ενεργειακή ασφάλεια, πρέπει να εστιάσουμε στην υλοποίηση νέων έργων υποδομών, στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην πυρηνική ενέργεια. Ενίσχυση της εξωτερικής διάστασης Υποστηρίζουμε την ενίσχυση της εξωτερικής διάστασης της Στρατηγικής της Λισαβόνας. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να υπογραμμίσουμε τις ακόλουθες παραμέτρους: - Εμπορική πολιτική της ΕΕ. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η περαιτέρω ελευθέρωση της αγοράς της ΕΕ θα πραγματοποιηθεί με τρόπο λογικό και ισόρροπο, δηλαδή οι ευαίσθητοι τομείς δεν θα κλονιστούν ανεπανόρθωτα, πράγμα που θα μπορούσε να δημιουργήσει οικονομική και κοινωνική αστάθεια στα κράτη μέλη. Είναι βασικό να διασφαλιστούν ίσοι και δίκαιοι όροι ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ και να εξαλειφθούν οι επιπτώσεις αθέμιτων εισαγωγών από τρίτες χώρες. Αυτές οι επιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν, αν ληφθεί υπόψη το εσωτερικό συμφέρον της οικονομίας. Ως εκ τούτου έχει σημασία να βεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα των κοινοτικών μέτρων διασφάλισης στο εμπόριο. Η ελευθέρωση του εξωτερικού εμπορίου θα είναι χρήσιμη μόνο υπό τον όρο ότι όλοι οι διεθνείς παράγοντες της αγοράς συμμορφώνονται στις αρχές του δίκαιου ανταγωνισμού, ενώ η ΕΕ θα έχει επαρκή μέσα για να καταπολεμήσει τον αθέμιτο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες (ντάμπινγκ και επιδοτήσεις που στρεβλώνουν το εμπόριο). Ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλιστεί ότι είναι σε ισχύ οι ελάχιστες διεθνείς προδιαγραφές για την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος και ότι δεν παραβιάζονται τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ούτε γίνεται χειραγώγηση των νομισματικών ισοτιμιών. - Μεταναστευτική πολιτική. Τα μέτρα της Στρατηγικής της Λισαβόνας πρέπει να αντανακλούν την πρόκληση της οικονομικής μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης της μετανάστευσης από τρίτες χώρες. Η Στρατηγική της Λισαβόνας πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για τη διαχείριση της μετανάστευσης ειδικευμένου και ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού (ανάλογα με τις ανάγκες) και για την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης. Δεδομένης της σημασίας που έχει η συνέχιση των δρομολογημένων μεταρρυθμίσεων, η Λιθουανία, κατά τις φθινοπωρινές συζητήσεις σχετικά με τον κύκλο της Στρατηγικής της Λισαβόνας, υποστήριξε την ιδέα να διατηρηθεί η σταθερότητα των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών. Διατυπώθηκαν παρατηρήσεις μόνο σχετικά με ορισμένες δευτερεύουσες διορθώσεις των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών ενόψει των νέων προκλήσεων πιστεύουμε επομένως ότι δεν χρειάζεται ουσιαστική επανεξέταση. Ταυτόχρονα ωστόσο οι ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές πρέπει να είναι δυναμικές και να PE v /14 CM\ doc

7 επανεξετάζονται με γνώμονα νέα επιμέρους ζητήματα. Ίσως να χρειάζονται μικρές διορθώσεις, ώστε να αντανακλώνται καλύτερα οι τέσσερις προτεραιότητες που έθεσε το Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2006, και συγκεκριμένα ο τομέας προτεραιότητας της ενέργειας. Η νέα δέσμη ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για το πρέπει να διαφέρει σημαντικά από τη δέσμη του , για να είναι σαφής και να αποτελεί συνέχεια του έργου που ξεκίνησε το Για να εφαρμοστούν όλα τα αναγκαία μέτρα, είναι αναγκαία η συνέχιση των δρομολογημένων μεταρρυθμίσεων και ο εντοπισμός στόχων καθώς και η συνέπεια στην εφαρμογή και στις συνεχείς προσπάθειες, πράγμα που σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από έναν τριετή κύκλο. Τον Αύγουστο εκδηλώθηκε αναστάτωση στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, καθώς τα προβλήματα της αμερικανικής αγοράς ακινήτων και του τομέα δανείων υψηλού κινδύνου 1 είχαν περάσει σε άλλους τομείς της αγοράς πιστώσεων. Τούτο μείωσε τη ρευστότητα της αγοράς πιστώσεων και κατέληξε στη διόρθωση των επενδύσεων στις κεφαλαιαγορές, πρωτίστως στον χρηματοπιστωτικό τομέα των ΗΠΑ και στη συνέχεια σε άλλες χώρες (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών). Επί του παρόντος το σημαντικότερο ζήτημα είναι σε ποιο βαθμό η αναστάτωση των χρηματοπιστωτικών αγορών θα επηρεάσει τον πραγματικό τομέα (λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης εκ μέρους καταναλωτών και επενδυτών). Μέχρι στιγμής οι οικονομικοί δείκτες παρουσιάζουν σταθερή μεγέθυνση στην παγκόσμια οικονομία. Η μεγέθυνση οφείλεται κυρίως στην υψηλή ζήτηση στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Παρά τους απογοητευτικούς δείκτες οικονομικής μεγέθυνσης Q2, οι κοινοτικές προοπτικές παραμένουν θετικές. Μερικά κράτη μέλη όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία αντιμετωπίζουν ένα διαρκώς αρνητικότερο ρίσκο όσον αφορά τις αγορές στέγης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εκτιμηθεί η ανάγκη για μηχανισμό εποπτείας των γραφείων εκτίμησης πιστοληπτικής ικανότητας. Πέραν τούτου πρέπει να προσεχθεί το πρόβλημα της εν δυνάμει υπέρμετρης εμπιστοσύνης σε δημοσιευμένες εκτιμήσεις πιστοληπτικής ικανότητας από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και της έλλειψης διαφάνειας στις μεθόδους εκτίμησης όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνων. Προσομοιώσεις που χρησιμοποιούν το μοντέλο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων δείχνουν ότι, αν τα πριμ για την ανάληψη υψηλού κινδύνου αυξηθούν κατά 0.5%, και η αύξηση του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ θα πέσει κατά 0.3% το Μέχρι στιγμής η αναστάτωση αυτή στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές δεν επηρέασε σημαντικά τη Λιθουανία και άλλες Βαλτικές Χώρες (Εσθονία, Λετονία). Ένας λόγος γι' αυτό είναι το μικρό μέγεθος των τοπικών χρηματοπιστωτικών αγορών και η διαρκής εξωτερική χρηματοδότηση που προέρχεται από ξένες, ως επί το πλείστον σουηδικές τράπεζες. Επί του παρόντος το σημαντικότερο ζήτημα για την περιοχή είναι να διατηρηθούν οι εισροές κεφαλαίων, τα οποία καλύπτουν τα σημαντικά ελλείμματα ισοζυγίου τρεχουσών 1 Τα δάνεια υψηλού κινδύνου διατέθηκαν σε πρόσωπα μειωμένης φερεγγυότητας, τα οποία δεν μπορούσαν να αναμένουν δάνειο με το συνήθη τόκο που καθορίζει η αγορά. Αυτά τα δάνεια είναι πιο ριψοκίνδυνα, κατά συνέπεια ο τόκος τους είναι υψηλότερος από αυτόν της αγοράς. CM\ doc 7/14 PE v01-00

8 συναλλαγών. Μέχρι στιγμής είναι πολύ πρώιμο να γίνουν προβλέψεις για τις συνέπειες της αναστάτωσης που προέκυψε στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές επί του πραγματικού τομέα της Λιθουανίας. Αυξάνεται διαρκώς ο κίνδυνος αναστάτωσης λόγω της οικονομικής ανάπτυξης: η αναστάτωση στις χρηματαγορές μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερες επιπτώσεις στην αγορά στέγης και να επηρεάσει την κατανάλωση ακίνητης περιουσίας καθώς και μειώσει τις προοπτικές για οικονομική μεγέθυνση επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, αν καταστούν αυστηρότεροι οι χρηματοπιστωτικοί όροι και οι προδιαγραφές για την παροχή πίστωσης, οι επιπτώσεις επί της οικονομικής μεγεθύνσεως μπορεί να είναι αρνητικές και η απώλεια εμπιστοσύνης εκ μέρους των παραγόντων της αγοράς μπορεί να επιδράσει στις επενδύσεις, και ειδικότερα στον κατασκευαστικό τομέα. Επιπρόσθετα, είναι πρώιμο να καταλήξουμε σε τελικά συμπεράσματα όσον αφορά την αντίδραση της εποπτείας της χρηματοπιστωτικής αγοράς και άλλων οργάνων, παρ όλο που η Επιτροπή Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων (EFC) έχει επεξεργαστεί τις ακόλουθες προκαταρκτικές κατευθύνσεις: Τα όργανα που είναι αρμόδια για την εποπτεία της χρηματοπιστωτικής αγοράς και της νομοθεσίας πρέπει να εξετάσουν τρόπους για να αυξήσουν τη διαφάνεια στην αγορά και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της ανταλλαγής πληροφοριών Τα όργανα που είναι αρμόδια για την εποπτεία της χρηματοπιστωτικής αγοράς και τη θέσπιση λογιστικών προδιαγραφών καθώς και άλλα σχετικά όργανα πρέπει να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την επεξεργασία προδιαγραφών που διασφαλίζουν αξιόπιστη αξιολόγηση στοιχείων ενεργητικού, ιδίως όσων έχουν σχέση με την απώλεια ρευστότητας των αγορών σε περίοδο αναστάτωσης Πρέπει να ενισχυθεί το σύστημα προληπτικής εποπτείας Η πρόσφατη αναστάτωση στις χρηματοπιστωτικές αγορές κατέδειξε την ανάγκη προσεκτικότερης αξιολόγησης της επιρροής που έχει η μετοχοποίηση επί του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η ΕΕ πρέπει επίσης να εξετάσει την ανάγκη να υπάρξει μηχανισμός εποπτείας των γραφείων αξιολόγησης πιστωτικής ικανότητας. Πέραν τούτου πρέπει να δοθεί προσοχή στην ενδεχομένως υπέρμετρη εμπιστοσύνη προς δημοσιοποιούμενες αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και στην έλλειψη διαφάνειας ως προς τις μεθόδους αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται κατά τη διαχείριση κινδύνων. 3. Απαραίτητη προϋπόθεση για μια αποτελεσματική οικονομική πολιτική, που θα εφαρμόζεται μέσω της κοινών αποφάσεων σχετικά με τους κατά προτεραιότητα τομείς μεταρρύθμισης είναι ένα συνεκτικό διοργανικό μοντέλο. Κατά την άποψή μας, οι οικονομικές πολιτικές των κρατών μελών όπως διαμορφώνονται στα εθνικά μεταρρυθμιστικά προγράμματα, στη σύγκλιση και στα προγράμματα σταθερότητας, αντανακλούν ισορροπημένο συντονισμό της οικονομικής πολιτικής εντός της ΕΕ με ευρείες συζητήσεις που διεξάγονται σε πολλά επίπεδα. Εκτός αυτού ο διαρκής διάλογος μεταξύ των εθνικών και των κοινοτικών οργάνων σχετικά με τη στρατηγική εφαρμογής της μεταρρύθμισης στα κράτη μέλη συμπληρώνει τα θετικά αποτελέσματα των κοινών κοινοτικών πρωτοβουλιών. Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι το υπάρχον σύστημα συντονισμού της Στρατηγικής της PE v /14 CM\ doc

9 Λισαβόνας είναι ικανοποιητικό. Η υπάρχουσα διοργανική ισορροπία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου, της Επιτροπής και των εθνικών κοινοβουλίων είναι επαρκής. Το σύστημα συντονισμού είναι ο μόνος μηχανισμός που επιτρέπει στα κράτη μέλη να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τις προσπάθειες που καταβάλλονται, τους στόχους που επιτυγχάνονται και τα μέτρα που εφαρμόζονται καθώς και να συντονίζουν τις δραστηριότητες που στοχεύουν στην επίτευξη των κοινών στόχων της ΕΕ. Κατά τη γνώμη μας οι μελλοντικές προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν σε σαφή οριοθέτηση μεταξύ των τριών τομέων ενασχόλησης του Συμβουλίου (Οικονομία και Οικονομικά, Ανταγωνισμός και Κοινωνικές Υποθέσεις), προκειμένου για τις συζητήσεις σχετικά με τις υποθέσεις της Λισαβόνας, δηλαδή όταν διεξάγονται συζητήσεις σχετικά με τους επιμέρους τομείς τους που αφορούν τη μακρο-οικονομία, τη μικρο-οικονομία και την απασχόληση. Επιπλέον η διαδικασία της Λισαβόνας μπορεί να διαρθρωθεί καλύτερα από άποψη χρόνου, μπορούν να οριστούν συγκεκριμένοι στόχοι για τριετή (ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές ), επταετή (πολιτική που αφορά τις δημοσιονομικές προοπτικές της ΕΕ) και δεκατετραετή (μακροπρόθεσμες στρατηγικές προοπτικές) χρονικά πλαίσια.. Όσον αφορά το εθνικό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί το λιθουανικό μοντέλο εφαρμογής της Στρατηγικής της Λισαβόνας ως παράδειγμα καλής πρακτικής, διότι το εθνικό μοντέλο περιλαμβάνει τη συμμετοχή τόσο του εκπαιδευτικού όσο και του νομοθετικού τομέα καθώς και των συμμετεχόντων. Χαιρετίζουμε τις θεσμοθετημένες πλέον διακοινοβουλευτικές συναντήσεις της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με κατά τομείς οικονομικά ζητήματα και πιστεύουμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει τη συνήθεια των διακοινοβουλευτικών συναντήσεων με τα κοινοβούλια στο μέλλον, να διευρύνει το πεδίο των προς συζήτηση θεμάτων και να εντατικοποιήσει αυτές τις συναντήσεις. ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ 4. Για να συντονιστούν οι διαδικασίες εποπτείας των μεμονωμένων χρηματοπιστωτικών τομέων στη Λιθουανία, η Επιτροπή Συντονισμού της Ρύθμισης και Εποπτείας των Δραστηριοτήτων Χρηματοπιστωτικών Οργανισμών και Ασφαλιστικών Εταιρειών ιδρύθηκε δυνάμει της αποφάσεως του Σέιμας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας το Τα μέλη της επιτροπής είναι ο Υπουργός Οικονομικών (πρόεδρος της επιτροπής), ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προϋπολογισμού και Οικονομικών (αντιπρόεδρος), ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Λιθουανίας, ο πρόεδρος της Λιθουανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και ο πρόεδρος της Επιτροπής Ασφαλιστικής Εποπτείας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. Η εν λόγω επιτροπή επεξεργάζεται τροπολογίες και υποβάλλει προτάσεις στην Επιτροπή Προϋπολογισμού και Οικονομικών του Σέιμας σχετικά με την τροποποίηση νόμων και άλλων νομικών πράξεων που ρυθμίζουν χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες, τις δραστηριότητες και την εποπτεία χρηματοπιστωτικών οργανισμών και ασφαλιστικών εταιρειών, όπου είναι δε απαραίτητο βοηθά στην επεξεργασία αυτών των νομικών πράξεων CM\ doc 9/14 PE v01-00

10 και εκδίδει συστάσεις προς τα εποπτικά όργανα σχετικά με το συντονισμό της δράσης και της συνεργασίας τους. Επιπλέον, τα εποπτικά όργανα της χρηματοπιστωτικής αγοράς (η Τράπεζα της Λιθουανίας, η Λιθουανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και η Εποπτική Επιτροπή Ασφαλειών) υπέγραψαν υπόμνημα συνεργασίας το 2000 και στη συνέχεια το ανανέωσαν χρησιμοποιώντας το ως βάση για την περιοδική ανταλλαγή πληροφοριών και το συντονισμό των δραστηριοτήτων τους στην εποπτεία της χρηματοπιστωτικής αγοράς. Επιπλέον, η Τράπεζα της Λιθουανίας και το Υπουργείο Οικονομικών υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας σχετικά με τη διαχείριση κρίσεων σε κοινοτικό επίπεδο. Τα τελευταία χρόνια, η συνεργασία μεταξύ εποπτικών αρχών έχει εντατικοποιηθεί ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή των οδηγιών 2006/48/ΕΚ και 2006/49/ΕΚ. Με τους διαχωρισμούς μεταξύ του τραπεζικού τομέα, του ασφαλιστικού τομέα, της κεφαλαιαγοράς και των συνταξιοδοτικών υπηρεσιών να εξαφανίζονται ταχύτατα στη Λιθουανία και εξαιτίας της ανάδυσης μεγάλων χρηματοπιστωτικών ομίλων που λειτουργούν σε όλους τους χρηματοπιστωτικούς τομείς, η ανάγκη για ακόμη στενότερη συνεργασία μεταξύ των εποπτών της χρηματοπιστωτικής αγοράς έχει αυξηθεί ιδιαιτέρως. Στο πλαίσιο της απόφασης του Προεδρείου του Σέιμας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, στο τέλος του 2006 συγκροτήθηκε η Ομάδα Εργασίας για το Σχεδιασμό της Ενοποίησης της Εποπτείας της Αγοράς Οικονομικών Υπηρεσιών στη Λιθουανία. Αυτή η κοινοβουλευτική ομάδα εργασίας περιλαμβάνει εκπροσώπους της Επιτροπής Προϋπολογισμού και Οικονομικών του Σέιμας και δημόσιες υπηρεσίες που συνδέονται με την εποπτεία της χρηματοπιστωτικής αγοράς και είναι επιφορτισμένες με αυτήν. Ο σχεδιασμός εκ μέρους της ομάδας εργασίας πρόκειται να συντονίζεται με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Με ισχυρότερη ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ, τα αντίστοιχαα κοινοτικά όργανα συζητούν την αποτελεσματικότητα της χρηματοπιστωτικής εποπτείας ΕΕ. Σε αυτές τις συζητήσεις η Λιθουανία εκπροσωπείται συνήθως από επόπτες της εθνικής χρηματοπιστωτικής αγοράς. Όταν παρουσιάζουν τη δράση τους, τα εποπτικά όργανα ενημερώνουν το Σέιμας και τις αντίστοιχες επιτροπές σχετικά με τη συμμετοχή τους σε συζητήσεις σε αντίστοιχα όργανα της ΕΕ, για τις εξελίξεις, για τη θέση που υποστηρίχθηκε και τα αποτελέσματα των συζητήσεων. Για παράδειγμα, σύμφωνα με το νόμο για την Τράπεζα της Λιθουανίας, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Λιθουανίας υποβάλλει στο Σέιμας διετείς εκθέσεις σχετικά με την απόδοση των λειτουργιών της Τράπεζας και την κατάσταση του διατραπεζικού συστήματος. Οι εκθέσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων πληροφορίες σχετικά με τη συμμετοχή της Τράπεζας της Λιθουανίας στις δραστηριότητες των κοινοτικών οργάνων. Πέραν τούτου οι θέσεις της Δημοκρατίας της Λιθουανίας όσον αφορά τα ζητήματα που συζητούνται στα κοινοτικά όργανα παρουσιάζονται σε αντίστοιχες κοινοβουλευτικές επιτροπές και συντονίζονται μαζί τους σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζει το καταστατικό του Σέιμας και ο κανονισμός συντονισμού των κοινοτικών υποθέσεων, όπως έχει θεσπιστεί με σχετική απόφαση της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. PE v /14 CM\ doc

11 Όσον αφορά τις προοπτικές βελτίωσης της εποπτείας της χρηματοπιστωτικής αγοράς εντός της ΕΕ και των κρατών μελών, αξίζει να σημειωθεί ότι πρέπει να επιδιώξουμε περαιτέρω σύγκλιση θεσπίζοντας και εφαρμόζοντας απαιτήσεις εποπτείας της χρηματοπιστωτικής αγοράς στα μεμονωμένα κράτη μέλη για τις υπό εποπτεία οντότητες. Ωστόσο δεν πρέπει να στοχεύουμε στη συγκέντρωση εποπτικών λειτουργιών ως αυτοσκοπό ή στην εισαγωγή ενιαίου εποπτικού μοντέλου για όλα τα κράτη μέλη. Όσον αφορά τη βελτίωση της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών αγορών στα μεμονωμένα κράτη μέλη, είναι απαραίτητο να λάβουμε υπόψη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα κάθε κράτους μέλους καθώς και τη συγκέντρωση, το μέγεθος και τη διάσταση της χρηματοπιστωτικής του αγοράς. Συντονίζοντας τα εθνικά και τα κοινά συμφέροντα της ΕΕ μπορούμε να επιτύχουμε τους μακρόπνοους κοινούς στόχους για τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών. Πιστεύουμε ότι είναι αδύνατον να αποφύγουμε χρηματοπιστωτικές διαταραχές διαφόρων βαθμών στο μέλλον, ωστόσο οι επιπτώσεις τέτοιων διαταραχών μπορούν να αμβλυνθούν με ενίσχυση της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ΕΕ και του συστήματος διαχείρισης κρίσεων (εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή όχι μόνο των υπουργών οικονομικών και των κεντρικών τραπεζών, μαζί με τους τραπεζικούς συμβούλους, αλλά και άλλων εποπτικών οργάνων του χρηματοπιστωτικού τομέα), των εθνικών συστημάτων διαχείρισης κρίσεων των κρατών μελών της ΕΕ και με ενισχυμένη συνεργασία με τα αντίστοιχα όργανα τρίτων μερών (των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ιαπωνίας κλπ.). 5. Κατά τη γνώμη μας το ισχύον σύστημα ρύθμισης και εποπτείας των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ, το οποίο βασίζεται στην τετραφασική διαδικασία Lamfalussy, είναι η κατάλληλη απάντηση σε μια δυναμική χρηματοπιστωτική αγορά της ΕΕ. Η διαδικασία Lamfalussy δεν έχει αποκαλύψει ακόμα το πλήρες δυναμικό της. Καθώς τα μέτρα που θεσπίστηκαν στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης για Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες (ΣΔΧΥ) έχουν εφαρμοστεί κατ' αρχήν, θα ήταν χρήσιμο να εστιάσουμε στην εφαρμογή των φάσεων 3 και 4 της προαναφερθείσας διαδικασίας Lamfalussy, για να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν μεταφέρει επαρκώς στο εσωτερικό τους δίκαιο την κοινοτική νομοθεσία (Φάση 4) και εφαρμόζουν ενιαίες πρακτικές εποπτείας (Φάση 3). Πέραν τούτου είναι απαραίτητο να εκτιμηθεί η επίδραση των εφαρμοζόμενων μέτρων ΣΔΧΥ στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Παρά το γεγονός ότι η λιθουανική χρηματοπιστωτική αγορά είναι σχετικά μικρή, οι οδηγίες και το παράγωγο δίκαιο του Σχεδίου Δράσεις για τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες (ΣΔΧΥ) έχουν λάβει σε γενικές γραμμές υπόψη τα συμφέροντα του λιθουανικού κράτους και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της χρηματοπιστωτικής του αγοράς. Όσον αφορά τις συστάσεις εκ μέρους των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με την περαιτέρω ανάπτυξη των συστημάτων διαχείρισης της οικονομικής σταθερότητας καθώς και την πείρα στον τομέα της πρόληψης και διαχείρισης των οικονομικών κρίσεων, υποθέτουμε ότι τα αποτελεσματικότερα μέτρα για τη διασφάλιση επαρκούς σταθερότητας στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές είναι τα ακόλουθα: Σύναψη συμφωνιών συνεργασίας (μνημόνια κατανόησης) μεταξύ χωρών, περιφερειών κλπ. CM\ doc 11/14 PE v01-00

12 Διασφάλιση ανταλλαγής πληροφοριών (έγκαιρη συλλογή των αναγκαίων δεδομένων για την εκτίμηση της οικονομικής κρίσης συμφωνία σχετικά με την ανταλλαγή και κοινοποίηση πληροφοριών στη διάρκεια κρίσεων λαμβανομένου υπόψη ότι μέρος των πληροφοριών θεωρείται εμπιστευτικό) Προετοιμασία σχεδίων για τη συνέχεια των δραστηριοτήτων, εκ των προτέρων συμφωνία σχετικά με τον επιμερισμό των φορολογικών βαρών (συμφωνία συντονισμού στη λήψη αποφάσεων, προετοιμασία για τον επιμερισμό των φορολογικών βαρών) Εκ των προτέρων συμφωνίες για τη διάθεση πληροφοριών στα μέσα ενημέρωσης και στο κοινό Δοκιμή των συμφωνιών συνεργασίας (μνημονίων κατανόησης) (διεξαγωγή περιοδικών ελέγχων μέσω ασκήσεων προσομοίωσης) Συνεχής ανάπτυξη εγχώριων λειτουργικών δικτύων για τη διαχείριση κρίσεων και την οικονομική σταθερότητα. 6. Οι επιπτώσεις της πρόσφατης αναστάτωσης στις χρηματοπιστωτικές αγορές επί της αγοράς μετοχών στη Λιθουανία και οι συνέπειες αυτού του αντικτύπου έχουν συζητηθεί εντός της Επιτροπής Προϋπολογισμού και Οικονομικών του Σέιμας καθώς και εντός της ομάδας εργασίας που έχει επιφορτιστεί με την προετοιμασία της ενοποιημένης εποπτείας της λιθουανικής αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, η οποία συγκροτήθηκε με πρωτοβουλία της προαναφερθείσας επιτροπής. Η πρόσφατη αναστάτωση στις χρηματοπιστωτικές αγορές απέδειξε για μια φορά ακόμα τη δυσκαμψία των δεσμών μεταξύ των διαφόρων τομέων της χρηματοπιστωτικής αγοράς και αποκάλυψε την έκταση της παγκοσμιοποίησης της χρηματοπιστωτικής αγοράς και ποιους κινδύνους συνιστά μια τέτοια αναστάτωση σε διακυβερνητικό και σε διατομεακό επίπεδο. Αυτές οι εμπειρίες έχουν καταδείξει ότι η περαιτέρω ανάπτυξη της διεθνούς και διατομεακής συνεργασίας με την ενίσχυση του κοινοτικού και των εθνικών συστημάτων χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και διαχείρισης κρίσεων είναι απαραίτητη. Πιστεύουμε ότι τα τελικά συμπεράσματα σχετικά με τις συνέπειες της αστάθειας στις χρηματοπιστωτικές αγορές και τα δέοντα μέτρα εκ μέρους των εποπτικών οργάνων για τον εντοπισμό τους πρέπει να εξαχθούν αφού έχουν εκτιμηθεί οι σχέσεις αιτίας-αποτελέσματος και οι ελλείψεις των συστημάτων εποπτείας των χρηματοπιστωτικών αγορών. Πέραν τούτου τα τελικά συμπεράσματα σχετικά με την κρίση των δανείων κατοικίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε μια σειρά άλλων αγορών είναι πρώιμο να εξαχθούν, καθώς η κρίση δεν έχει ακόμη λήξει. Οι εθνικές κεντρικές τράπεζες στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν επιπλέον ρευστότητα στις αντίστοιχες αγορές, είχαν σχετική επιτυχία στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης, παρ όλο που η ένταση όσον αφορά τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές υποδηλώνει ότι οι αρμόδιες αρχές δεν μπορούν να χαλαρώσουν την εγρήγορσή τους. Πρέπει να σημειωθεί ότι η κρίση των δανείων κατοικίας στις ΗΠΑ δεν επηρέασε άμεσα την αγορά πιστώσεων στη Λιθουανία, διότι οι πιστωτικοί οργανισμοί της Λιθουανίας δεν είχαν κατά βάση άμεσες επενδύσεις που συνδέονταν με την αγορά δανείων κατοικίας στις ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, οι πιστωτικοί οργανισμοί της Λιθουανίας αισθάνθηκαν αναπόφευκτα τον αντίκτυπο της κρίσης στις ΗΠΑ εξαιτίας των υψηλότερων κεφαλαιακών δαπανών και PE v /14 CM\ doc

13 των δαπανών που προκλήθηκαν λόγω της έκδοσης δανειακών τίτλων στις διεθνείς αγορές. Η αποκτηθείσα εμπειρία επιβάλλει τη λήψη προκαταρκτικών μέτρων για την προσαρμογή των δραστηριοτήτων των αρμόδιων κοινοτικών φορέων, με σκοπό να περιοριστεί το ενδεχόμενο παρόμοιων κρίσεων στο μέλλον. Πιστεύουμε ότι τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να διεξαγάγουν ευρύτερη συζήτηση σχετικά με τα ακόλουθα ζητήματα σε διάφορα επίπεδα: Καλύτερη διαχείριση των κινδύνων τραπεζικής ρευστότητας και ενιαία κριτήρια για τη διαχείριση των κινδύνων ρευστότητας. Η πρόσφατη αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές κατέληξε σε μείωση της ρευστότητας αυτών των αγορών και ανέδειξε τη σημασία της διαχείρισης κινδύνων ρευστότητας. Μέχρι στιγμής τα κριτήρια για τη διαχείριση των κινδύνων τραπεζικής ρευστότητας διαφέρουν ουσιαστικά εντός της ΕΕ, πρέπει δε να προωθηθεί μεγαλύτερη σύγκλιση μεταξύ των κρατών μελών. Έχουν διατυπωθεί γνώμες για τη συγκέντρωση της διαχείρισης των κινδύνων ρευστότητας στις διεθνείς τραπεζικές ομάδες, αλλά αυτές οι απόψεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με μεγάλη προσοχή. Κατά την άποψή μας, μέχρι να ληφθεί τελική απόφαση σχετικά με τις αρχές κατανομής της ευθύνης για ενδεχόμενη κρίση στο πλαίσιο τραπεζικής ομάδας που λειτουργεί διεθνώς καθώς και τον επιμερισμό των βαρών της ασφάλισης καταθέσεων, ένα τέτοιο συγκεντρωτικό σύστημα διαχείρισης των κινδύνων ρευστότητας θα μπορούσε να απειλήσει τν οικονομική σταθερότητα της Λιθουανίας και άλλων μικρών κρατών μελών, επομένως δεν θα ήταν προς το συμφέρον αυτών των κρατών Αναθεώρηση ορισμένων θέσεων κινδύνου ενόψει μετοχοποίησης και δομημένων προϊόντων Οι πρόσφατες εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές φαίνεται να καταδεικνύουν σαφώς τους κινδύνους που συνδέονται με τη μετοχοποίηση, τα δομημένα προϊόντα, την ανεπάρκεια αξιολόγησής τους και τη μεταβλητότητα των τιμών. Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την τροποποίηση της οδηγίας 2006/48/ΕΚ Αναθεώρηση των ελάχιστων απαιτήσεων για επεξεργασμένες μεθόδους διαχείρισης τραπεζικών κινδύνων Οι χρηματοπιστωτικές αγορές απέδειξαν πρόσφατα ότι υπάρχει μεγάλη αλληλεξάρτηση μεταξύ των κινδύνων που αφορούν τη ρευστότητα, την πίστη, την αγορά και την υπόληψη. Πέραν τούτου, η πρόσφατη πείρα μάς έχει καταδείξει τα όρια των μοντέλων διαχείρισης κινδύνων, καθώς δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί κάθε είδους αλλαγή και στις μεταβλητές της αγοράς και στις εκτιμήσεις σχετικά με τα διάφορα μοντέλα. Τούτο πρέπει κατά τη γνώμη μας να ληφθεί υπόψη κατά τον ορισμό ελάχιστων απαιτήσεων για επεξεργασμένες μεθόδους διαχείρισης τραπεζικού κινδύνου. CM\ doc 13/14 PE v01-00

14 Λαμβανομένου υπόψη ότι κάθε κρίση έχει τις ιδιαιτερότητές της, θα θεωρούσαμε εύλογη τη σύναψη μεμονωμένων συμφωνιών συνεργασίας (διεξοδικών και μεγάλης εμβέλειας) σχετικά με την αντιμετώπιση κρίσεων τραπεζικών ομίλων. Για παράδειγμα, στο τέλος του 2006 οι κεντρικές τράπεζες της Λιθουανίας, της Λετονίας, της Εσθονίας και της Σουηδίας υπέγραψαν το υπόμνημα για τη διαχείριση χρηματοπιστωτικών κρίσεων σε τράπεζες με υποκαταστήματα και θυγατρικούς οργανισμούς στα άλλα κράτη. Τέτοιες συμφωνίες πρέπει να προβλέπουν συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών (όχι μόνο την ώρα της κρίσης), πράγμα που θα αρκούσε για την αποτελεσματική αποτροπή της κρίσης. PE v /14 CM\ doc