Ελευθερία Κίνηςησ Κεφαλαίων

Transcript

1 Δζληθφ ΚαπνδηζηξηαθφΠαλεπηζηήκην Αζελψλ ρνιή Ν.Ο.Π.Δ Σκήκα Ννκηθήο Ελευθερία Κίνηςησ Κεφαλαίων Οικονομικό Δίκαιο Σθσ Ε.Ε. Μαξία Διέλε Δπηαμία Α.Μ Ησάλλεο Παπαηξηαληαθχιινπ Α.Μ

2 Πεξηερφκελα Μζροσ 1ο ΕΙΑΓΩΓΗ τόχοσ εργαςίασ Σο άρκρο 63 ΛΕΕ κοπόσ Ιςτορικι αναδρομι Άμεςο αποτζλεςμα Προςωπικό πεδίο εφαρμογισ Περιεχόμενο τθσ ελεφκερθσ κυκλοφορίασ κεφαλαίων... 9 Μζροσ 2 ο ΠΕΡΙΟΡΙΜΟΙ ΣΗΝ ΕΛΕΤΘΕΡΗ ΚΙΝΗΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Ζννοια περιοριςμϊν Επιτροπι κατά του Ηνωμζνου Βαςιλείου C 98/01 Χρυςι μετοχι (Goldensharecase) Δικαιολόγθςθ των περιοριςμϊν: Τπόκεςθ C-512/03, J. E. J. Blanckaert Κατά Inspecteur van de Belastingdienst/Particulieren/Ondernemingen buitenland te Heerlen Παρεκκλίςεισ ςτθν Ελεφκερθ Κίνθςθ Κεφαλαίων strictο sensu Παρεκκλίςεισ που προβλζπονται ςτο άρκρο 64: Παρεκκλίςεισ που προβλζπονται ςτο άρκρο 66: Παρεκκλίςεισ ςτθν ελεφκερθ κίνθςθ κεφαλαίων latosensu Παρεκκλίςεισ που προβλζπονται ςτο άρκρο 65: Διαδικαςίεσ διλωςθσ των κινιςεων κεφαλαίων για λόγουσ διοικθτικισ ι ςτατιςτικισ ενθμερϊςθσ C-358/93 Bordessa ΕΘΝΙΚΑ ΜΕΣΡΑ ΤΠΑΓΟΡΕΤΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΛΟΓΟΤ ΔΗΜΟΙΑ ΣΑΞΗ Η ΑΦΑΛΕΙΑ: Άρκρο 65 παρ.2 και ΔΙΑΚΡΙΗΕΛΕΤΘΕΡΗ ΚΙΝΗΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΣΩΝΤΠΟΛΟΙΠΩΝ ΕΛΕΤΘΕΡΙΩΝ Α) Διάκριςθ από ελευκερία εγκατάςταςθσ Β) Διάκριςθ από τθν ελεφκερθ παροχι υπθρεςιϊν Γ) Διάκριςθ από τθν ελεφκερθ κυκλοφορία εμπορευμάτων Αντιμετϊπιςθ παραβάςεων και αποφάςεισ του Δικαςτθρίου ΤΜΠΕΡΑΜΑ Αρχζσ που ιςχφουν ςε όλεσ τισ κοινοτικζσ ελευκερίεσ

3 4.2. Προβλθματικζσ που δθμιουργοφνται κατά τθν εφαρμογι τθσ ελεφκερθσ κίνθςθσ κεφαλαίων ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Μζροσ 1ο 1.ΕΙΑΓΩΓΗ 1.1.τόχοσ εργαςίασ Ζ εξγαζία απηή εθπνλείηαη ζηα πιαίζηα ηνπ καζήκαηνο Οηθνλνκηθφ Γίθαην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. ηελ εξγαζία απηή ζα πξαγκαηεπηνχκε ην δήηεκα ηεο αξρήο ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ θαη ησλ πιεξσκψλ, κέζα ζηα θνηλνηηθά ζχλνξα. Σν θχξην βάξνο ζα δνζεί ζηηο παξεθθιίζεηο, πνπ ε ίδηα ε πλζήθε γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο Έλσζεο ζεζπίδεη θαη ζε λνκνινγηθά παξαδείγκαηα γηα ηελ πιήξε θαηαλφεζε απηψλ. Μεηά απφ κία ζχληνκε ηζηνξηθή αλαθνξά, ζα παξνπζηαζηνχλ νη βαζηθέο έλλνηεο πνπ πξαγκαηεπφκαζηε, ηα θεθάιαηα θαη νη πιεξσκέο δειαδή, φπσο ηηο νξηνζεηεί ην ίδην ην Γηθαζηήξην ηεο Δπξσαπτθήο Έλσζεο. Έπεηηα, ζα αζρνιεζνχκε κε ηνπο άκεζνπο θαη έκκεζνπο απνδέθηεο ηεο αξρήο, θαη κε ην βαζηθφηεξν ηνπ ζέκαηνο καο, ηηο απνθιίζεηο ηεο αξρήο ηεο ειεχζεξεο θίλεζεο θεθαιαίσλ. ε θάζε ζεκείν, φπνπ απηφ είλαη εθηθηφ ζα ππεξηνλίδεηαη ε ηεξάζηηα ζεκαζία ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο θαη ηδίσο κε ηελ έθθαλζή ηεο σο stricto sensu αλαινγίαο, ε νπνία απνηειεί ηελ θχξηα πξνυπφζεζε πνπ πξέπεη λα πιεξνί θάζε απφθιηζε γηα λα είλαη λφκηκε. Θα πξνζπαζήζνπκε λα θαηαγξάςνπκε ην πεξηερφκελν ηεο αξρήο ηεο ειεχζεξεο θίλεζεο θεθαιαίσλ θαη πιεξσκψλ φπσο θαη ηα δηάθνξα ζέκαηα πνπ γέλλεζαλ δηρνγλσκίεο. Πξνθαλψο δελ ζα παξαιείςνπκε λα ηνλίζνπκε ηνπο ζηφρνπο ηνπ άξζξνπ 63 ΛΔΔ θαη ηε κεγάιε ζεκαζία ηεο αξρήο. Ζ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ, ησλ επελδχζεσλ θαη ησλ ππεξεζηψλ θαηά κήθνο ησλ εζληθψλ ζπλφξσλ απνηειεί ηελ θηλεηήξηα δχλακε ηεο νηθνλνκηθήο κεγέζπλζεο, ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο αλάπηπμεο. Δλζαξξχλεη ηνλ αληαγσληζκφ θαη ηελ νηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα πξνο φθεινο ησλ θαηαλαισηψλ θαη παξέρεη ηνπο ρξεκαηννηθνλνκηθνχο πφξνπο θαη ηελ ηερλνινγηθή θαηλνηνκία ζηηο επηρεηξήζεηο. Με απηέο ηηο ζθέςεηο γηα νδεγφ ζα πξνζπαζήζνπκε λα επηηεπρζεί κία ζπλνιηθή επηζθφπεζε ηεο κεγάιεο βεληάιηαο πνπ ζπλζέηεη ηελ θνηλνηηθή, ζεκειηψδε 2

4 αξρήηεο ειεχζεξεο θίλεζεο θεθαιαίσλ θαη πιεξσκψλ, φπσο απηή ζηνηρεηνζεηείηαη ζην άξζξν 63 ΛΔΔ. 1.2.Σο άρθρο 63 ΛΕΕ κοπόσ Σν άξζξν 63 ΛΔΔ πξνβιέπεη φηη απαγνξεχεηαη θάζε είδνπο πεξηνξηζκφο ζηελ θίλεζε ησλ θεθαιαίσλ θαη ησλ πιεξσκψλ κεηαμχ θξαηψλ- κειψλ θαη κεηαμχ θξαηψλ- κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ. Ζ παξάγξαθνο 2 ηνπ ίδηνπ άξζξνπ πξνβιέπεη ηελ απαγφξεπζε πεξηνξηζκψλ θαη ζηηο πιεξσκέο κεηαμχ θξαηψλ κειψλ θαη θξαηψλ κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ. Ζ σο άλσ απαγφξεπζε αθνξά φινπο ηνπο πεξηνξηζκνχο, είηε ζπληζηά δηάθξηζε (δειαδή εθαξκφδνληαη κφλν ζηνπο ππεθφνπο ελφο άιινπ θξάηνπο κέινπο) είηε δελ ζπληζηνχλ δηάθξηζε (δειαδή εθαξκφδνληαη κφλν ζηνπο ππεθφνπο ελφο θξάηνπο κέινπο ηεο Δ.Δ. θαη ζηνπο ππεθφνπο ησλ άιισλ θξαηψλ κειψλ) 1. Σν άξζξν 63 ΛΔΔ ζηφρν έρεη ηελ άξζε ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ θίλεζε ησλ θεθαιαίσλ θαη ησλ πιεξσκψλ κεηαμχ θξαηψλ- κειψλ θαη κεηαμχ θξαηψλκειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ, πξνθεηκέλνπ κε απηφλ ηνλ ηξφπν λα ζπκβάιιεη ζηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο δηεπθνιχλνληαο ηελ άζθεζε ησλ άιισλ ειεπζεξηψλ θαη επηηξέπνληαο ηελ αμηνπνίεζε ηνπ θεθαιαίνπ.πξάγκαηη ε απειεπζέξσζε ησλ πιεξσκψλ κέζα ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε είλαη έλα απαξαίηεην ζπκπιήξσκα ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ εκπνξεπκάησλ, ησλ πξνζψπσλ θαη ησλ ππεξεζηψλ. Οη δαλεηδφκελνη- ηδηψηεο θαη επηρεηξήζεηο ηδίσο πξέπεη λα κπνξνχλ λα πξνκεζεχνληαη θεθάιαηα φπνπ βξίζθνπλ φξνπο πνπ θαιχπηνπλ θαιχηεξα ηηο αλάγθεο ηνπο, ελψ νη δηαζέηνληεο θεθάιαηα θαη νη επελδπηέο πξέπεη λα κπνξνχλ λα ηα ηνπνζεηνχλ εθεί πνπ επηηπγράλνπλ ηνπο πην ζπκθέξνληεο φξνπο. Γη' απηφ ηα θξάηε κέιε κηαο θνηλήο αγνξάο νθείινπλ λα επηηξέπνπλ λα γίλνληαη νη πιεξσκέο ζην λφκηζκα ηνπ θξάηνπο κέινπο φπνπ είλαη εγθαηαζηεκέλνο ν έλαο εθ ησλ δχν αληηζπκβαιινκέλσλ. Μάιηζηα, ζχκθσλα κε ην Γηθαζηήξην ε ειεπζέξσζε ησλ θεθαιαίσλ πξνο ή απφ ηξίηεο ρψξεο επηδηψθεη ηδίσο ζηελ δηαζθάιηζε ηεο αμηνπηζηίαο ηνπ εληαίνπ λνκίζκαηνο, ζηε δεκηνπξγία θαη ζηε δηαηήξεζε ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θέληξσλ παγθνζκίνπ βειελεθνχο, εληφο ησλ θξαηψλ κειψλ. Γηα ηνλ ιφγν απηφ ε ειεχζεξε θπθινθνξία θεθαιαίσλ έρεη ραξαθηεξηζηεί απφ ην Γηθαζηήξην σο ζεκειηψδεο αξρή ηνπ Γηθαίνπ ηεο Έλσζεο. Μάιηζηα, έρεη θξηζεί φηη ζπληζηά 1 Βλ. πθλιόπουλοσ, Δίκαιο τθσ ΕΕ και Οικονομικι Ολοκλιρωςθ ςελ.216 3

5 πξνυπφζεζε ηεο απνηειεζκαηηθήο άζθεζεο ησλ άιισλ ειεπζεξηψλ θαη ηδίσο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο εγθαηάζηαζεο Ιςτορική αναδρομή Αλ θαη ε ειεχζεξε θίλεζε θεθαιαίσλ ζπληζηά ηελ απαξαίηεηε πξνυπφζεζε δηακφξθσζεο κίαο εληαίαο ρξεκαηνπηζησηηθήο αγνξάο θαη θαη επέθηαζε ηεο επξσπατθήο εζσηεξηθήο αγνξάο, ε πξαγκαηνπνίεζε ηεο έγηλε ζηαδηαθά. Σν άξζξν 63, ζηελ αξρηθή ηνπ κνξθή ζηε ΔΟΚ, είρε δηαθνξεηηθφ πεξηερφκελν απφ εθείλν πνπ ηζρχεη ζηε ζεκεξηλή ηνπ κνξθή. Σν άξζξν 67 ΔΟΚ πεξηφξηδε ηελ ππνρξέσζε ηεο απειεπζέξσζεο ηεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ, κφλν ζηηο ελδνθνηλνηηθέο ζρέζεηο θαη ζην κεηξφ πνπ ήηαλ αλαγθαίν γηα ηελ θαιή ιεηηνπξγία ηεο θνηλήο αγνξάο θαη ππέβαιε ζε έλα πιέγκα δηαζθαιηζηηθψλ ξεηξψλ. Παξά ηελ αλσηέξσ πξφβιεςε, πεξηνξηζκνί ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ εμαθνινπζνχζαλ λα ηζρχνπλ, ε θαηάξγεζή ηνπο επήιζε κε κία ζεηξά Οδεγηψλ ην 1960 θαη ην 1962, νη νπνίεο εθδφζεθαλ επί ηε βάζεη ηνπ άξζξνπ 69 ΔΟΚ. Σν 1988 ην Δπξσπατθφ πκβνχιην επηβεβαίσζε ηε βαζκηαία πινπνίεζε ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο (ΟΝΔ). ην πιαίζην απηφ πεξηιακβαλφηαλ κεγαιχηεξνο ζπληνληζκφο ησλ εζληθψλ νηθνλνκηθψλ θαη λνκηζκαηηθψλ πνιηηηθψλ. Καηά ζπλέπεηα, ην πξψην ζηάδην ηεο ΟΝΔ εηζήγαγε ηελ πιήξε ειεπζεξία ησλ θεθαιαηαθψλ ζπλαιιαγψλ, πνπ ζεζπίζηεθε πξψηα κέζσ νδεγίαο ηνπ πκβνπιίνπ θαη θαηνρπξψζεθε αξγφηεξα ζηε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη. Ζ ειεπζεξία θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ εληζρχζεθε ζεκαληηθά κε ηελ νδεγία 88/361/ΔΟΚ ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 πνπ πξνβιέπεη ηελ άλεπ φξσλ θαη πιήξε απειεπζέξσζε ησλ θηλήζεσλ θεθαιαίσλ ζην εζσηεξηθφ ηεο Κνηλφηεηαο (άξζξν 1). Eηδηθφηεξα, ειεπζεξψζεθαλ νη πξάμεηο κε λνκηζκαηηθφ ραξαθηήξα, ηα δάλεηα θαη νη ρξεκαηνδνηηθέο πηζηψζεηο, νη πξάμεηο ζε ηξέρνληεο ινγαξηαζκνχο θαη ζε ινγαξηαζκνχο θαηαζέζεσλ θαη νη πξάμεηο ζε ηίηινπο θαη άιια ρξεκαηννηθνλνκηθά κέζα ηα νπνία θαλνληθά γίλνληαη αληηθείκελν δηαπξαγκάηεπζεο ζηε λνκηζκαηηθή αγνξά. Καζνξηζηηθέο, σζηφζν, ήηαλ θηε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη θαη ε νηθνλνκηθή ελνπνίεζε πνπ απηή επέθεξε. Γεδνκέλεο ηεο δηαζχλδεζεο ησλ θεθαιαίσλ κε ηελ λνκηζκαηηθή πνιηηηθή, ε πξφβιεςε άζθεζεο ησλ ηειεπηαίσλ απφ ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα επέβαιε ηελ άλεπ επηθπιάμεσλ ειεχζεξε θίλεζε θεθαιαίσλ. Με ηελ ζπλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη ην ελσζηαθφ δίθαην εμνκνίσζε ηα άξζξα γηα ηελ ειεχζεξε θίλεζε θεθαιαίσλ κε ηηο ινηπέο εθθάλζεηο ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο θαη δηακφξθσζε ελ πνιινίο ηελ ζεκεξηλή ηνπο κνξθή θαη πεξηερφκελν. Οη δηαηάμεηο έιαβαλ ηελ νξηζηηθή ηνπο κνξθή κε ηελ πλζήθε ηνπ Άκζηεξληακ, σο άξζξα ΔΚ. 4

6 H αξρή ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ είλαη πιένλ γξακκέλε θαζαξά κέζα ζηε πλζήθε γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο ΔΔ. Πξάγκαηη ην άξζξν 63 ηεο ΛΔΔ (πξψελ άξζξν 56 ΔΚ) νξίδεη φηη απαγνξεχνληαη φινη νη πεξηνξηζκνί ζηηο θηλήζεηο θεθαιαίσλ κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ζηηο πιεξσκέο κεηαμχ θξαηψλ κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ. Δπεθηείλεη επνκέλσο ηελ ππνρξέσζε απειεπζέξσζεο ησλ θηλήζεσλ θεθαιαίσλ πξνο θαη απφ ηξίηεο ρψξεο. Σν άξζξν 66 ηεο ΛΔΔ (πξψελ άξζξν 59 ΔΚ) επηηξέπεη, φκσο, γηα πεξηνξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα, κέηξα δηαζθάιηζεο εάλ, ιφγσ εμαηξεηηθψλ πεξηζηάζεσλ, νη θηλήζεηο θεθαιαίσλ πξνο ή απφ ηξίηεο ρψξεο πξνθαινχλ ή απεηινχλ λα πξνθαιέζνπλ ζνβαξέο δπζρέξεηεο ζηε ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκηθήο θαη λνκηζκαηηθήο έλσζεο. Δπηπιένλ, ην άξζξν 65 ηεο ΛΔΔ (πξψελ άξζξν 58 ΔΚ) επηηξέπεη ζηα θξάηε κέιε λα ιακβάλνπλ ηα απαξαίηεηα κέηξα γηα ηελ απνθπγή παξαβάζεσλ ησλ εζληθψλ λνκνζεηηθψλ θαη θαλνληζηηθψλ δηαηάμεσλ, ηδίσο ζηνλ ηνκέα ηεο θνξνινγίαο ή ηεο πξνιεπηηθήο επνπηείαο ησλ πηζησηηθψλ ηδξπκάησλ. Βάζεη απηψλ ησλ δηαηάμεσλ θαη ησλ νδεγηψλ γηα ηελ απειεπζέξσζε ησλ δηαθηλήζεσλ θεθαιαίσλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ησλ ηξαπεδψλ, ησλ αζθαιεηψλ θαη ησλ ρξεκαηηζηεξίσλ έρεη πιένλ απειεπζεξσζεί πιήξσο ε ρξεκαηαγνξά ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Οη επξσπατθέο επηρεηξήζεηο θαη νη ηδηψηεο έρνπλ πξφζβαζε ζε φιε ηελ θιίκαθα ησλ δηαζέζηκσλ ζηα θξάηε κέιε επηινγψλ ζε ηξαπεδηθέο ππεξεζίεο, ελππφζεθα δάλεηα, ηίηινπο θαη αζθάιεηεο. Μπνξνχλ λα επηιέγνπλ ειεχζεξα ηελ πξνζθεξφκελε ππεξεζία, ε νπνία αληαπνθξίλεηαη θαιχηεξα ζηηο εηδηθέο αλάγθεο θαη απαηηήζεηο ηφζν ηνπ ηδησηηθνχ ηνπο βίνπ φζν θαη ησλ επαγγεικαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο κέζα ζηελ εληαία αγνξά. Σέινο, ε νδεγία 2007/64 ελαξκνλίδεη ην λνκηθφ πιαίζην ησλ ππεξεζηψλ πιεξσκψλ ζηελ ΔΔ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ φξσλ ησλ πιεξνθνξηψλ, ησλ δηθαησκάησλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ κεξψλ. Καηαξγψληαο ηα ππάξρνληα λνκηθά εκπφδηα, επηηξέπεη ζηνλ ηνκέα ησλ πιεξσκψλ λα αλαπηχμεη ηηο ππνδνκέο, ηηο δηαδηθαζίεο, ηνπο θνηλνχο θαλφλεο θαη ηα πξφηππα πνπ απαηηνχληαη γηα έλα παλεπξσπατθφ ζχζηεκα πιεξσκψλ φπνπ νη νηθνλνκίεο θιίκαθαο θαη ν αληαγσληζκφο πξέπεη λα ζπληειέζνπλ ζηε κείσζε ηνπ θφζηνπο ησλ πιεξσκψλ θαη λα απμήζνπλ ηελ αζθάιεηα θαη ηελ απνδνηηθφηεηα, ζε ζρέζε κε ηα δηάθνξα εζληθά ζπζηήκαηα. Πληρωμές: ρεηηθά κε ηηο πιεξσκέο, ζην άξζξν 63, παξάγξαθνο 2, ΛΔΔ νξίδεηαη φηη «ζηα πιαίζηα ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο θεθαιαίνπ, απαγνξεχνληαη φινη νη πεξηνξηζκνί ζηηο πιεξσκέο κεηαμχ θξαηψλ κειψλ θαη κεηαμχ θξαηψλ κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ». Ο θαλνληζκφο (ΔΚ) αξηζ. 2560/2001 ηεο 19εο Γεθεκβξίνπ 2001 ελαξκφληζε ην θφζηνο ησλ εγρψξησλ θαη ησλ δηαζπλνξηαθψλ πιεξσκψλ εληφο ηεο δψλεο ηνπ επξψ. Δλ ησ κεηαμχ, ν θαλνληζκφο απηφο έρεη θαηαξγεζεί θαη αληηθαηαζηαζεί κε ηνλ θαλνληζκφ (ΔΚ) αξηζ. 924/2009 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 16εο επηεκβξίνπ 2009 γηα ηηο δηαζπλνξηαθέο πιεξσκέο ζηελ 5

7 Κνηλφηεηα. Ο θαλνληζκφο (ΔΔ) αξηζ. 260/2012 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 14εο Μαξηίνπ 2012, ζρεηηθά κε ηελ θαζηέξσζε ηερληθψλ θαη επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ γηα ηηο κεηαθνξέο πίζησζεο θαη ηηο άκεζεο ρξεψζεηο ζε επξψ έρεη βειηηψζεη ην ηζρχνλ πιαίζην. Ζ νδεγία γηα ηηο ππεξεζίεο πιεξσκψλ 2007/64/EΚ παξέρεη ηε λνκηθή βάζε γηα ηε δεκηνπξγία κηαο εληαίαο αγνξάο πιεξσκψλ ζε επίπεδν ΔΔ έσο ην Έρεη σο ζηφρν ηε ζέζπηζε κηαο νινθιεξσκέλεο ζεηξάο θαλφλσλ πνπ ζα ηζρχνπλ γηα φιεο ηηο ππεξεζίεο πιεξσκψλ ζηελ ΔΔ, ψζηε λα θαηαζηνχλ νη δηαζπλνξηαθέο πιεξσκέο εμίζνπ εχθνιεο, απνηειεζκαηηθέο θαη αζθαιείο φζν θαη νη «εζληθέο» πιεξσκέο ζε έλα θξάηνο κέινο, θαζψο θαη ηελ πξναγσγή ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη ηεο κείσζεο ηνπ θφζηνπο κέζσ κεγαιχηεξνπ αληαγσληζκνχ θαη αλνίγκαηνο ησλ αγνξψλ πιεξσκψλ ζε λενεηζεξρφκελνπο. Ζ νδεγία γηα ηηο ππεξεζίεο πιεξσκψλ παξέρεη ην αλαγθαίν λνκηθφ πιαίζην γηα κηα πξσηνβνπιία ηνπ επξσπατθνχ ηξαπεδηθνχ θιάδνπ πνπ θέξεη ηελ νλνκαζία «εληαίνο ρψξνο πιεξσκψλ ζε επξψ (SEPA)». ηα ηέιε ηνπ 2010, ηα κέζα ηνπ SEPA ήηαλ δηαζέζηκα, αιιά δελ ρξεζηκνπνηνχληαλ ηδηαίηεξα. Καηά ζπλέπεηα, ηνλ Γεθέκβξην 2010, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή ππέβαιε πξφηαζε θαλνληζκνχ (COM(2010)775) πνπ θαζνξίδεη θαηαιεθηηθέο εκεξνκελίεο ζην ζχλνιν ηεο ΔΔ γηα ηε κεηάβαζε απφ ηηο παιηέο εζληθέο κεηαθνξέο πίζησζεο θαη άκεζεο ρξεψζεηο ζηα κέζα ηνπ SEPA, θαηαξγψληαο έηζη ζηαδηαθά ηηο κεηαθνξέο πίζησζεο θαη ηηο άκεζεο ρξεψζεηο ζε εζληθφ επίπεδν, ζε δηάζηεκα 12 θαη 24 κελψλ αληηζηνίρσο κεηά ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ θαλνληζκνχ. Ζ πξφηαζε απηή εγθξίζεθε ην 2012 (Καλνληζκφο (ΔΔ) αξηζ. 260/2012 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 14εο Μαξηίνπ 2012, ζρεηηθά κε ηελ θαζηέξσζε ηερληθψλ θαη επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ γηα ηηο κεηαθνξέο πίζησζεο θαη ηηο άκεζεο ρξεψζεηο ζε επξψ θαη κε ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 924/2009) Άμεςο αποτζλεςμα Ζ θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ είρε ραξαθηεξηζηεί σο ν «θησρφο ζπγγελήο» 2 ην ινηπψλ ειεπζεξηψλ θαζψο ην επξσπατθφ δίθαην θαζπζηέξεζε λα ηεο πξνδψζεη άκεζν απνηέιεζκα. Ζ αξρή απηή δελ ήηαλ άκεζα εθαξκφζηκε, δειαδή απαηηνχζε πεξαηηέξσ λνκνζεζία είηε ζε επίπεδν ΔΔ είηε θαη ζε επίπεδν θξαηψλ κειψλ. Όπσο γίλεηαη πάληα κε ην ελσζηαθφ δίθαην φηαλ κία δηάηαμε δελ επηβάιιεη ζηα θξάηε κέιε κία άλεπ φξσλ ππνρξέσζε, ηελ νπνία ζα κπνξνχλ λα επηθαινχληαη ελψπηνλ ησλ δηθαζηεξίσλ, ηφηε ε ελ ιφγσ δηάηαμε δελ ραίξεη ακέζνπ ηζρχνο. 2 Bλ. Barnard, C. The substantive law of the EU-The four Freedoms, Oxford University Press, 2008ςελ. 531 επ.,eu Law, Josephine Steiner, Lorna Woods, Free Movement of payments and capital, ςτοeu Law, 2009, ςελ

8 Γηα ηνλ ιφγν απηφ ηελ έιιεηςε άκεζνπ απνηειέζκαηνο ηνπ άξζξνπ 67ΔΟΚ αλαπιήξσλε ε νδεγία 88/361/ΔΟΚ., ε νπνία πξνέβιεπε φηη ηα θξάηε κέιε είλαη ππνρξεσκέλα λα θαηαξγήζνπλ ηνπο πεξηνξηζκνχο ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ κεηαμχ ησλ θαηνίθσλ ηεο Έλσζεο. Ζ ξεηή δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 1 ηεο Οδεγίαο έδσζε ηελ δπλαηφηεηα ζην Γηθαζηήξην λα πξνζδψζεη άκεζε ηζρχ ζηελ ειεχζεξε θίλεζε θεθαιαίσλ 3. ηελ νπζία ηνπ, φκσο, ην άκεζν απνηέιεζκα ησλ άξζξσλ γηα ηελ ειεχζεξε θίλεζε θεθαιαίσλ δηαζθαιίζηεθε, κεηά ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ άξζξνπ 67 ΔΟΚ, δπλάκεη ηεο ζπλζήθεο ηνπ Μάαζηξηρη θαη ζηεξηδφκελν ζηηο απνθάζεηο πνπ έιαβε ζηηο ζπλεθδηθαζζείζεο ππνζέζεηο SanzdeLera. Παξάιιεια νη πιεξσκέο πξνζέιαβαλ απηφλνκε ππφζηαζε θαη' αληίζεζε κε ηηο πξνεγνχκελεο δηαηάμεηο πνπ ηηο ζπλέδεαλ κε ηελ θίλεζε ησλ θεθαιαίσλ. Έηζη ζα κπνξνχζε θάπνηνο λα θάλεη ιφγν γηα ηελ πέκπηε ειεπζέξηα ηεο Έλσζεο ηελ ειεπζεξία ησλ πιεξσκψλ. Ζ ξχζκηζε πνπ αλαθεξφηαλ ζηελ άκεζε θαη γεληθή θαηάξγεζε ησλ πεξηνξηζκψλ αλαγλσξίζηεθε σο δηάηαμε άκεζεο ηζρχνο απφ ην Γηθαζηήξην Προςωπικό πεδίο εφαρμογήσ Απφ ηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ θαη ησλ πιεξσκψλ σθεινχληαη φρη κφλν θάηνηθνη θξαηψλ- κειψλ θαη νη εγθαηεζηεκέλεο ζε απηά εηαηξίεο αιιά θάζε θπζηθφ θαη λνκηθφ πξφζσπν, ην νπνίν ζπκκεηέρεη ζηελ θπθινθνξία θεθαιαίνπ, αλεμάξηεηα απφ ηελ ηζαγέλεηά ηνπ 4.πλεπψο, νη ηειηθνί δηθαηνχρνη ηεο απειεπζέξσζεο είλαη πξάγκαηη νη πνιίηεο θαη νη επηρεηξήζεηο, νη νπνίνη κπνξνχλ λα αγνξάδνπλ θαη λα πσινχλ κεηνρέο θαη ακνηβαία θεθάιαηα ζην εμσηεξηθφ, λα κεηαθέξνπλ θιεξνλνκεκέλα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, λα ηδξχνπλ επηρείξεζε θαη λα παξέρνπλ λνκηθέο θαη ρξεκαηννηθνλνκηθέο ζπκβνπιέο ζε πειάηεο ζην εμσηεξηθφ. Δμίζνπ ζεκαληηθφ είλαη φηη κπνξνχλ λα είλαη βέβαηνη φηη ηα νθέιε απηά είλαη ζηαζεξά θαη κε αλαζηξέςηκα. Τπάξρεη θαη ε αληίζεηε άπνςε πνπ ππνζηεξίδεη φηη νη πνιίηεο δελ είλαη απνδέθηεο ηεο παξαπάλσ απαγφξεπζεο θαζψο θάηη ηέηνην ζα εξρφηαλ ζε αληίζεζε κε ηελ ειεπζεξία ησλ ζπκβάζεσλ. Παξ φια απηά ε απαγφξεπζε δεζκεχεη έκκεζα ηνπο ηειεπηαίνπο κε ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία θαη αλαπηχζζεη, ζπλεπψο, ηξηηελέξγεηα. 3 Βλ. ΔΕΚ , Bordessa, C-358/93, C-416/93, υλλ.ςελ.i-361 ςκ , Verkoijen, C-35/98 4 Müller, KapitalverkehrsfreiheitinderEuropäischenUnion, 2000, ςελ.149 «υνεπϊσ, θ υνκικθ υιοκετεί τθν αρχι τθσ «ergaomnes» που υπάρχει ςτο άρκρο 7 τθσ οδθγίασ 88/361 και θ οποία προβλζπει ότι τα κράτθ-μζλθ καταβάλλουν προςπάκειεσ για να επιτφχουν, ςτο κακεςτϊσ που εφαρμόηουν ςτισ μεταφορζσ που ζχουν ςχζςθ με τισ κινιςεισ κεφαλαίων με τρίτεσ χϊρεσ, τον ίδιο βακμό ελευκζρωςθσ με εκείνον που ιςχφει με τουσ κατοίκουσ των λοιπϊν κρατϊν-μελϊν, με τθν επιφφλαξθ των άλλων διατάξεων τθσ παροφςασ οδθγίασ». 7

9 Σν άξζξν 63 ΛΔΔαπαγνξεχεη ηνπο πεξηνξηζκνχο ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ θαη πιεξσκψλ, ρσξίο λα θαηνλνκάδεη ηνλ απνδέθηε ηεο απαγφξεπζεο απηήο. Ωζηφζν πξσηαξρηθνί απνδέθηεο δηαθαίλνληαη ηα θξάηε- κέιε 5 ησλ νπνίσλ θαιχπηεη ην ζχλνιν ηεο επηθξάηεηαο, ελψ παξάιιεια ε απαγφξεπζε ηνπ ηζρχεη θαη θαηά ησλ ζεζκηθψλ νξγάλσλ ηεο έλσζεο. Δπηπξνζζέησο, απνδέθηεο απηήο ηεο απαγφξεπζεο είλαη φινη νη νξγαληζκνί ηνπ δεκνζίνπ δηθαίνπ θαη νη θξαηηθέο επηρεηξήζεηο. Κξαηηθά κέηξα δπλάκελα λα εηζαγάγνπλ πεξηνξηζκνχο ζηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ ζπληζηνχλ φρη κφλν νη λνκνζεηηθέο δηαηάμεηο, αιιά θαη ζπκβάζεηο ηδησηηθνχ δηθαίνπ, εθφζνλ έρνπλ απνηειέζεη αληηθείκελν ηνπ λφκνπ. Παξάιιεια, νη δηαηάμεηο ησλ ζπλζεθψλ πεξί ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ δελ πεξηιακβάλνπλ δηάθξηζε κεηαμχ ησλ ηδησηηθψλ θαη δεκφζησλ επηρεηξήζεσλ. Ζ ιεηηνπξγία θαη κνξθή ηεο θξαηηθήο δξάζεο νπδφισο επεξεάδεη ηελ εθαξκνγή ηνπ άξζξνπ 63, επνκέλσο, ηζρχεη αθφκα γηα ηελ θξαηηθή δξάζε πνπ εθδειψλεηαη ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο ηδησηηθνχ δηθαίνπ, αθνχ ην θξάηνο σο απνδέθηεο ηνπ ζεκειηψδνπο δηθαηψκαηνο δελ δχλαηαη λα ππεθθεχγεη ηεο απαγφξεπζεο απηήο κέζσ εθρψξεζεο ηεο δξάζεο ηνπ.αθφκα, απνδέθηεο ηεο απαγφξεπζεο πεξηνξηζκψλ ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ είλαη θαη ηα θνηλνηηθά φξγαλα 6, ελψ, ηέινο είλαη έκκεζα θη νη θνξείο ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Σν άξζξν 63 θαιχπηεη ηελ απαγφξεπζε πεξηνξηζκψλ ζηηο θηλήζεηο θεθαιαίσλ θαη ζηηο πιεξσκέο κεηαμχ θξαηψλ- κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ εηδηθφηεξα απαγνξεχεη ηε δηαθνξεηηθή κεηαρείξηζε, εληφο ελφο θξάηνπο κέινπο ηεο έλσζεο, ησλ θεθαιαίσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ εηαηξείεο εγθαηεζηεκέλεο ζε ηξίην θξάηνο ζε ζρέζε κε ηα θεθαιαία πνπ πξνέξρνληαη απφ εηαηξείεο πνπ εδξεχνπλ ζην ελ ιφγσ θξάηνο κέινο.δηδηθψο σο πξνο ηηο ηξίηεο ρψξεο ην άξζξν 63 αλαπηχζζεη άκεζε εθαξκνγή ρσξίο λα εμαξηάηαη απφ ην αλ κία θίλεζε θεθαιαίσλ εκπίπηεη ζηηο ζρέζεηο κεηαμχ θξαηψλ- κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ. Να ζεκεησζεί φηη ε ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ κεηαμχ θξαηψλ- κειψλ ηεο έλσζεο θαη ηξίησλ ρσξψλ δηαζθαιίδεηαη θαη κέζσ ησλ δηεζλψλ ζπλζεθψλ πνπ ζπλάπηεη ε έλσζε κε ηξίηεο ρψξεο (άξζξα 216 θαη 219 ΛΔΔ), ε έλσζε κε θξάηε κέιε θαη ηξίηεο ρψξεο ε ηα θξάηε- κέιε απηνηειψο κε ηξίηεο ρψξεο. Γηα παξάδεηγκα ε ζπλζήθε γηα ηνλ Δληαίν Δπξσπατθφ Υψξν ή ε ζπλζήθε κε ην Ηζξαήι, κε ην νπνίν πξνβιέπεηαη πιήξεο απειεπζέξσζε θηλήζεσλ θεθαιαίσλ θαη πιεξσκψλ. Παξάιιεια, πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππ φςε νη θψδηθεο απειεπζέξσζεο πνπ ζπλάπηνληαη ζην πιαίζην ηνπ ΟΟΑ θαη αθνξνχλ ηελ θίλεζε ηφζν ησλ θεθαιαίσλ, φζν θαη ησλ ηξερνπζψλ πιεξσκψλ θαη ε Γηεζλήο 5 Βλ. Καλαβρόσ, Γ./Γεωργόπουλοσ, Θ., Σο Δίκαιο τθσ Ε.Ε., τόμοσ 2, 2010, ςελ.119 και ΔΕΚ, C-478/98, ςκ Βλ. Καλαβρόσ, Γ./Γεωργόπουλοσ, Θ., Σο Δίκαιο τθσ Ε.Ε., τόμοσ 2, 2010, ςελ.119 8

10 πκθσλία γηα ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν, ε νπνία πεξηιακβάλεη ζπκπιεξσκαηηθέο ξπζκίζεηο 7 Όπσο ζπκβαίλεη θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ ινηπψλ εθθάλζεσλ ηεο αξρήο ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ην άξζξν 63 ηπγράλεη εθαξκνγήο κφλν φηαλ ππάξρεη δηαζπλνξηαθφ ζηνηρείν. Σα άξζξα ηεο πλζήθεο πνπ αθνξνχλ ηελ ειεπζεξία θπθινθνξίαο, φπσο θαη ην άξζξν 63 δελ ηπγράλνπλ εθαξκνγήο ζε εζσηεξηθέο θαηαζηάζεηο.σν δηαζπλνξηαθφ ζηνηρείν απνηειεί απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ δηαθίλεζε άπισλ ηίηισλ, φπσο είλαη ηα θεθάιαηα θαη νη πιεξσκέο. Δπνκέλσο, ην Γηθαζηήξην έρεη θξίλεη φηη έλα εζληθφ κεηξφ δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί ακηγψο εζσηεξηθφ κεηξφ εθφζνλ αθνξά δάλεην πνπ έρεη ζπλαθζεί απφ δηεζλή φκηιν ηξαπεδψλ θη έρεη ηχρεη δηαπξαγκάηεπζεο ζε ρξεκαηηζηήξην άιινπ θξάηνποκέινπο θαη δίδεηαη απφ δίθαην άιινπ θξάηνπο- κέινπο. Πεξαηηέξσ έρεη θξηζεί φηη ην δηαζπλνξηαθφ ζηνηρείν ζπληξέρεη ηφζν ζηελ πεξίπησζε θπζηθνχ πξνζψπνπ πνπ θαηνηθεί ζε έλα θξάηνο- κέινο θαη ην νπνίν θαηέρεη κεηνρέο εηαηξίαο ηεο νπνίαο ε πξαγκαηηθή έδξα βξίζθεζαη ζε άιιν θξάηνο- κέινο φζν θαη ζηελ πεξίπησζε είζπξαμεο κεξηζκάησλ απφ κεηνρέο εηαηξίαο εδξεχνπζαο ζε άιιν θξάηνο- κέινο 8 Γηαζπλνξηαθή θίλεζε θεθαιαίνπ ζπληξέρεη αθφκα θαη ζηελ πεξίπησζε δηαθίλεζεο ηνπ θεθαιαίνπ ζην πιαίζην ελφο θξάηνπο κέινπο εθφζνλ ην πξαγκαηηθφ πεξηζηαηηθφ έρεη δηαζπλνξηαθή θχζε. Απηφ ζα κπνξνχζε λα ζπκβεί αλ, γηα παξάδεηγκα, έλαο θάηνηθνο ελφο θξάηνπο-κέινπο πνπινχζε ζε άιιν θάηνηθν ηνπ ίδηνπ θξάηνπο έλα αθίλεην ην νπνίν βξίζθεηαη ζηελ πεξηνπζία ηνπ αιιά ζε άιιν θξάηνο. Αλ θαη ε κεηαθνξά ηνπ θεθαιαίνπ ζα γίλεη ζην εζσηεξηθφ ελφο θξάηνπο, εληνχηνηο, απηφ δελ απνθιείεη ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηεο πλζήθεο γηα ηελ πξνζηαζία ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο θεθαιαίσλ αλ ην ηξίην θξάηνο, φπνπ βξίζθεηαη ην αθίλεην πξνυπνζέηεη πξνεγνχκελε άδεηα ησλ αξρψλ ή αθφκα απαγνξεχεη ηελ πψιεζε, κεηαβίβαζε ηνπ αθηλήηνπ. Απηή είλαη ε πεξίπησζε πνπ κία εζσηεξηθή δηαδηθαζία πθίζηαηαη ή εμαξηάηαη απφ κία δηάηαμε ηνπ εκεδαπνχ δηθαίνπ άιινπ θξάηνπο-κέινπο Περιεχόμενοτησ ελεφθερησ κυκλοφορίασ κεφαλαίων Πξνθεηκέλνπ λα πξνζδηνξηζηεί επαξθψο ην πεξηερφκελν ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο θεθαιαίσλ, ζα πξέπεη θαηαξράο λα απαληεζεί ην εξψηεκα πνηεο ζπλαιιαγέο πεξηιακβάλνληαη ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ. Ζ δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 63 7 Βλ. Αςτζρθσ. Δ. Πλιάκοσ, Σο Δίκαιο Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, κεςμικό και ουςιαςτικό δίκαιο, Νομικι Βιβλιοκικθ, ςελ C-35/98, Verkoijen 9

11 ΛΔΔ επηηάζζεη ηελ απειεπζέξσζε ησλ θηλήζεσλ θεθαιαίσλ, παξά ηαχηα δελ πεξηέρεηηνπο ζρεηηθνχο νξηζκνχο. Ζ έλλνηα ηνπ θεθαιαίνπ έρεη δηακνξθσζεί λνκνινγηαθψο θαη πεξηέρεηαη ζηελ νδεγία 88/361/ΔΟΚ. ε επίπεδν πεξηπησζηνινγίαο ζπληζηνχλ θηλήζεηο θεθαιαίσλ ηφζν νη ιεγφκελεο άκεζεο επελδχζεηο, ήηνη πάζεο θχζεσο επελδχζεηο ζηηο νπνίεο πξνβαίλνπλ θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα θαη νη νπνίεο ρξεζηκεχνπλ ζηε δεκηνπξγία ή ζηε δηαηήξεζε ζηαζεξψλ θαη άκεζσλ ζρέζεσλ κεηαμχ ηνπ επελδπηή θαη ηεο επηρείξεζεο γηα ηελ νπνία πξννξίδνληαη ηα θεθαιαία, φζν θαη νη επελδχζεηο ραξηνθπιαθίνπ 9. Οη επελδχζεηο, δειαδή, ππφ ηε κνξθή απφθηεζεο ηίηισλ ζηελ αγνξά θεθαιαίσλ, πνπ ζθνπεχνπλ ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπνζέηεζεο ρξεκάησλ θαη ζηελ ρσξίο πξφζεζε άζθεζε επηξξνήο ζηελ δηαρείξηζε θαη ηνλ έιεγρν ηεο επηρείξεζεο 10. Παξ φιν πνπ ε νδεγία 88/361/ΔΟΚ ραξαθηεξίζηεθε ε charta ηεο ειεχζεξεο θίλεζεο θεθαιαίνπ κεηαμχ ησλ εγθαηαζηεκέλσλ ζηα θξάηε κέιε, δελ πεξηέρεη ηνπο ζρεηηθνχ νξηζκνχο 11. ην παξάξηεκα Η ηεο νδεγίαο πεξηιακβάλεηαη κηα εηδηθή νλνκαηνινγία φπνπ πξνβιέπνληαη κεηαμχ άιισλ νη άκεζεο επελδχζεηο ζε αγνξά αθηλήησλ(θηήζε-εθκεηάιιεπζε-θιεξνλνκηά), νη ζπκκεηνρέο επηρείξεζεο ζπιινγηθψλ επελδχζεσλ, νη ζπλαιιαγέο ζε ηίηινπο ηεο θεθαιαηαγνξάο, νη δσξεέο είηε έγηλαλ ζε ρξήκα είηε ζε είδνο, πξάμεηο ζε ηξερνχκελνπο ινγαξηαζκνχο θαη θαηαζέζεηο ζε ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα, εηζαγσγή, εμαγσγή εγγξάθσλ πνπ ελζσκαηψλνπλ αμίεο. Πξφθεηηαη γηα ελδεηθηηθέο αλαθνξέο. Καηά ηελ εηζαγσγή ηεο νλνκαηνινγίαο επηζεκαίλεηαη θαη φηη ζηελ έλλνηα ηεο απειεπζέξσζεο πεξηιακβάλνληαη φιεο νη απαξαίηεηεο πξάμεηο γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο θίλεζεο θεθαιαίσλ, φπσο ε ζχλαςε θαη εθηέιεζε ηεο ζπλαιιαγήο θαζψο θαη θάζε ζπλαθή ελέξγεηα θαζψο επίζεο ηε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε φινπο δηαζέζηκεο ρξεκαηνδνηηθέο ηερληθέο πνπ ζπλδένληαη κε ηελ θίλεζε. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ην ΓΔΚκε κία ζεηξά απφ απνθάζεηο ηνπ πξνρψξεζε ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο έλλνηαο ηεο θίλεζεο θεθαιαίσλ, εληνχηνηο ην έπξαμε θαηά πεξίπησζε θαη ρσξίο λα πξνβεί ζε εληαία νξνινγηθή νξηνζέηεζε ηεο ειεπζεξίαο. Αξρηθά, ζηελ απφθαζε Σhompson ην ΓΔΚ αζρνιήζεθε κε ηελ δηάθξηζε κεηαμχ αγαζψλ θαη θεθαιαίνπ. Αληηθείκελν απηήο ήηαλ ε εμαγσγή ρξπζψλ θαη αζεκέλησλ λνκηζκάησλ πνπ εξρφηαλ ζε αληίζεζε κε ηελ ηζρχνπζα εζληθή απαγνξεπηηθή δηάηαμε. Σν δηθαζηήξην έθξηλε φηη ε εμαγσγή λνκηζκάησλ, ηα νπνία πιένλ δελ απνηεινχζαλ κέζν πιεξσκήο ηνπ θξάηνπο απφ ην νπνίν εμάγνληαη, 9 Σο 2010, ςε προςφυγι κατά τθσ Πορτογαλίασ (υπόκεςθ C-171/08), το Δικαςτιριο επιβεβαίωςε παλαιότερθ νομολογία που αφοροφςε τα ειδικά δικαιϊματα και επιςιμανε ότι θ ελεφκερθ κυκλοφορία των κεφαλαίων περιλαμβάνει τόςο τισ «άμεςεσ» επενδφςεισ όςο και τισ «επενδφςεισ χαρτοφυλακίου». 10 Βλ. ΔΕΚ Επιτροπι κατά Κάτω Χωρϊν, C-282/04 και 283/04 υλλ.i-9141 ςκ Juillard, La libre circulation des capiteaux, DPCI 1988, ςελ

12 επηθέξεη ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηεο ειεχζεξεο θίλεζεο αγαζψλ θαη φρη ησλ αληίζηνηρσλ γηα ηελ ειεχζεξε θίλεζε πιεξσκψλ. Αληίζεηα, ζηελ απφθαζε Casati, ε νπνία αθνξνχζε ηελ εμαγσγή κέζσλ πιεξσκήο σο αληηπαξνρή γηα κία εκπνξηθή αγνξνπσιεζία, ε νπνία καηαηψζεθε θαη ν ελαγφκελνο ππνρξεψζεθε λα επαλεηζαγάγεη ηα κέζα πιεξσκήο ζηελ ρψξα ηνπ, ην ΓΔΚ απνθάλζεθε φηη ζην πιαίζην ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ δελ απαηηείηαη πξνεγνχκελε άδεηα ησλ θξαηψλ-κειψλ γηα ηελ εηζαγσγή θαη εμαγσγή ραξηνλνκηζκάησλ, εθφζνλ θάηη ηέηνην δελ είλαη απξαίηεην γηα ηελ παξαγκαηνπνίεζε ηεο θίλεζεο αγαζψλ. πλεπψο, ζηελ πεξίπησζε απηή, εθαξκνζηέεο ήηαλ νη δηαηάμεηο γηα ηελ ειεχεζξε θίλεζε θεθαιαίσλ 12. Σν δηθαζηήξην ελέηαμε ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ, κεηαμχ άιισλ, ηε ζπκκεηνρή ζην θεθάιαην εηαηξείαο άιινπ θξάηνπο κέινπο ε νπνία φκσο δελ επηηξέπεη ηελ άζθεζε θαζνξηζηηθνχ ειέγρνπ επί ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο,δηαθνξεηηθά εθαξκφδνληαη νη δηαηάμεηο πεξί εγθαηάζηαζεο ( κέηνρνο επελδπηήο φρη κέηνρνο επηρεηξεκαηίαο). πκπεξαζκαηηθά, πξνθχπηεη φηη σο θίλεζε θεθαιαίσλ λνείηαη ε κεηαθνξά αμηψλ απνηηκεηψλ ζε ρξήκα κεηαμχ θξαηψλ- κειψλ ή κεηαμχ θξαηψλκειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ ε νπνία ζπλήζσο γίλεηαη γηα επελδπηηθνχο ζθνπνχο. Καη' αληίζεζε νη πιεξσκέο αθνξνχλ ηελ εμφθιεζε νθεηιψλ κε δηαζπλνξηαθή κεηαθνξά ρξεκάησλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ άζθεζε κίαο ησλ ζεκειησδψλ νηθνλνκηθψλ ειεπζεξηψλ. πλαθψο, πιεξσκή ζπληζηά ε πιηθή κεηαθνξά ηξαπεδνγξακκαηίσλ, κεηαιιηθψλ λνκηζκάησλ ή επηηαγψλ, ε νπνία αληαπνθξίλεηαη ζε ππνρξέσζε πιεξσκήο πνπ απνξξέεη απφ ζπλαιιαγή ζηνλ ηνκέα ηεο θπθινθνξίαο ησλ εκπνξεπκάησλ ή ππεξεζηψλ. Σν δηθαζηήξην έρεη θξίλεη φηη ε πιεξσκή ζρεηίδεηαη κε ηελ πξνκήζεηα ελφο αγαζνχ ή ηελ παξνρή κίαο ππεξεζίαο, ελψ ηα θεθάιαηα κε ηελ πξφζβαζε ζηηο ρξεκαηηζηεξηαθέο αγνξέο θαη ζηηο θαηαζέζεηο.ηελ απφθαζε Luisi/Carbone 13, ην Γηθαζηήξην επηζήκαλε γηα πξψηε θνξά ηηο έλλνηεο ησλ θεθαιαίσλ θαη πιεξσκψλ θαη ηελ κεηαμχ ηνπο δηαθνξά.ην ην ίδην πιαίζην ην δηθαζηήξην έρεη θξίλεη φηη πιεξσκή πνπ γίλεηαη γηα ηνπξηζηηθνχο ζθνπνχο, γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηαμηδηψλ γηα ιφγνπο επαγγεικαηηθνχο ή ζπνπδψλ ή γηα ηαηξηθή πεξίζαιςε δελ ζπληζηνχλ θηλήζεηο θεθαιαίσλ παξά πιεξσκέο αθφκα θαη φηαλ δηελεξγνχληαη κε ηελ πιηθή κεηαθνξά ηξαπεδνγξακκαηίσλ. Ζ εμαγσγή ζπλαιιάγκαηνο γηα ηελ αγνξά αθηλήηνπ ή αθφκα γηα ηελ θαηάζεζε ηνπ ζε ηξάπεδα άιιεο θνηλνηηθήο ρψξαο απνηειεί θίλεζε θεθαιαίσλ 14. Απφ ηελ σο άλσ εθηεζείζα λνκνινγία πξνθχπηεη φηη ην δηθαζηήξην δελ πξνβαίλεη ζε έλα εληαίν νξηζκφ ηεο έλλνηαο ηεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ 12 Βλ. EU Law Josephine Steiner,Free Movement of payments and capital, ςτοeu Law, 2009, tenth edition, Lorna Woods, ςελ Βλ. EU Law Josephine Steiner,Free Movement of payments and capital, ςτοeu Law, 2009, tenth edition, Lorna Woods, ςελ Βλ.Γεϊργιοσ π. Καρφδθσ, Ευρωπαϊκό Δίκαιο Επιχειριςεων και Ανταγωνιςμοφ Ι, κεμελιϊδεισ ελευκερίεσ, ςελ.74 11

13 αιιά εθάξκνζε ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηηο πλζήθεο θαηφπηλ αμηνιφγεζεο ηεο εθάζηνηε ππφζεζεο θαη ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ πνπ ηελ πιαηζηψλνπλ. πληζηά κία adhoc αμηνιφγεζε θαη έλα επηπιένλ εξγαιείν εξκελείαο ησλ ελλνηψλ. Μζροσ 2 ο 2.ΠΕΡΙΟΡΙΜΟΙ ΣΗΝ ΕΛΕΤΘΕΡΗ ΚΙΝΗΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 2.1.Ζννοια περιοριςμών Πεξηνξηζκφο ζηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ λνείηαη θάζε θαηάζηαζε ε νπνία έρεη σο απνηέιεζκα λα πεξηνξίδεη θαηά ηξφπν πξνζσξηλφ ή κφληκν ηελ ειεπζεξία ησλ ζπλαιιαγψλ αλεμαξηήησο ηεο κνξθήο πνπ απηφο ν πεξηνξηζκφο κπνξεί λα ιάβεη. Ζ λνκνινγία ηνπ δηθαζηεξίνπ έρεη δηακνξθψζεη ηέζζεξα θξηηήξηα ε ζπλδξνκή ησλ νπνίσλ ππνδεηθλχεη ηελ χπαξμε πεξηνξηζκνχ ζηελ ειεχζεξεθπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ. Πξψηνλ, ην επίκαρν εζληθφ κεηξφ πξέπεη λα κπνξεί λα απνδνζεί ζην θξάηνο κέινο πεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ πξνλνκίσλ πνπ απνιακβάλεη ην θξάηνο ζηηο νηθνλνκηθέο ζρέζεηο. Γεχηεξνλ ην επίκαρν εζληθφ κεηξφ πξέπεη λα ελέρεη θίλεζε θεθαιαίνπ, θαηά ηελ έλλνηα ηεο νλνκαηνινγίαο πνπ πεξηέρεη ζηελ νδεγία 88 / 361/ΔΟΚ. Σξίηνλ πξέπεη λα πθίζηαηαη δηαζπλνξηαθφ ζηνηρείν θαη ηέηαξηνλ ην επίκαρν κεηξφ πξέπεη λα έρεη πεξηνξηζκφ. Ο πεξηνξηζκφο λνείηαη φηη θαηαιακβάλεη θπξίσο πεξηπηψζεηο φπνπ ν πεξηνξηζκφο ζηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ είλαη ηέηνηαο θχζεσο ψζηε λα απνζαξξχλεη ηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ή λα νδεγεί ζε κείσζε ηεο αμίαο ηνπ θεθαιαίνπ. Ο πεξηνξηζκφο αξθεί λα είλαη δπλεηηθφο, πνηέ φκσο, ππνζεηηθφο.απαγφξεπζε ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ ειεχζεξε θπθινθνξία θεθαιαίσλ: Σν δηθαζηήξην έρεη θξίλεη φηη αληηβαίλεη ζην άξζξν 63 θάζε πεξηνξηζκφο είηε απηφο είλαη άκεζνο, είηε έκκεζνο,είηε είλαη θαλεξφο είηε ζπγθεθαιπκκέλνο, είηε εθαξκφζηεθε γηα πεξηνξηζκέλν ή ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Ο πεξηνξηζκφο πάλησο απηφο δελ ζα πξέπεη λα απνξξέεη εκκέζσο απφ πεξηνξηζκνχο άιισλ ειεπζεξηψλ. Δπίζεο ζηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ αληηβαίλνπλ νη δηαθξίζεηο σο πξνο ηελ κεηαρείξηζε πνπ βαζίδεηαη ζηελ ηζαγέλεηα ή ζηελ θαηνηθία ησλ κεξψλ ή ζηνλ ηφπν ηεο επέλδπζεο. Ζ λνκνινγία ηνπ δηθαζηεξίνπ πξνζθέξεη άθζνλα παξαδείγκαηα πεξηνξηζηηθψλ κέηξσλ. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε ηε δπζκελή θνξνινγηθή κεηαρείξηζε εηζνδεκάησλ θεθαιαίνπ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζε άιιν θξάηνο- κέινο απφ εηζνδήκαηα πνπ πξνέξρνληαη απφ εηαηξίεο θαηεζηεκέλεο ζην θξάηνο κέινο θαηαγσγήο, ηε ιηγφηεξν επλντθή θνξνινγηθή κεηαρείξηζε ησλ θαηνίθσλ αιινδαπήο, ηε ιηγφηεξν επλντθή κεηαρείξηζε ησλ δσξεψλ πξνο θιεξνλφκν κε δηθαηνχρνπο πξφζσπα πνπ είλαη 12

14 θάηνηθνη άιινπ θξάηνπο κέινπο, ξχζκηζε θξάηνπο- κέινπο πνπ απαγνξεχεη ζηνπο ππεθφνπο άιισλ θξαηψλ- κειψλ λα απνθηνχλ κεγαιχηεξν απφ έλα ζπγθεθξηκέλν αξηζκφ κεηνρψλ ζε εηαηξείεο πνπ έρνπλ ηελ έδξα ηνπο ζε απηφ ην θξάηνο- κέινο. Απαγνξεχεηαη επίζεο κεηξφ πνπ απαηηεί κφλν απφ ηνπο αιινδαπνχο πνιίηεο ηεο έλσζεο άδεηα γηα αγνξά αθηλήησλ έζησ θαη αλ πξφθεηηαη γηα αθίλεηα ζηξαηησηηθήο ζεκαζίαο. ηελ απφθαζε Svensson θαη Gustavsoon ε εμάξηεζε ηεο θξαηηθήο επηδφηεζεο ηνπ επηηνθίνπ ζηεγαζηηθνχ δαλείνπ ππφ ηνλ φξν ε δαλείζηξηα ηξάπεδα λα είλαη εγθαηεζηεκέλε ζην έδαθνο ηνπ θξάηνπο νδήγεζε ην δηθαζηήξην λα κηιήζεη γηα κέηξν απνζάξξπλζεο ησλ ελδηαθεξνκέλσλ λα αλαδεηήζνπλ ηελ ζπλεξγαζία μέλσλ ηξαπεδψλ κε απνηέιεζκα λα παξαθσιχνληαη νη θηλήζεηο θεθαιαίσλ ππφ ηε κνξθή ησλ ηξαπεδηθψλ δαλείσλ. Ίδηα ζέζε πηνζεηήζεθε θη σο πξνο ηελ αγνξά ηίηισλ νκνινγηαθνχ δαλείνπ πνπ εθδφζεθε ζε άιιε ρψξα 15. Σν άξζξν 63 δελ απαγνξεχεη κφλν ηηο εζληθέο ξπζκίζεηο πνπ δεκηνπξγνχλ άληζε κεηαρείξηζε θαη πεξηνξίδνπλ ηελ ειεχζεξε θπθινθνξία θεθαιαίσλ αιιά θαη ηηο εζληθέο δηαηάμεηο πνπ εθαξκφδνληαη αδηαθξίησο ηφζν ζε εκεδαπνχο φζν θαη αιινδαπνχο θαη έρνπλ ην ίδην απνηέιεζκα κε ηνπο άκεζνπο πεξηνξηζκνχο επνκέλσο δελ απαγνξεχεηαη κφλν ε άληζε κεηαρείξηζε ιφγσ ηζαγέλεηαο ή θαηνηθίαο αιιά θάζε πεξηνξηζκφο, έζησ θαη αλ δελ πεξηιακβάλεη δηάθξηζε, πνπ έρεη σο απνηέιεζκα λα παξεκπνδίδεη ηηο δηαζπλνξηαθέο θηλήζεηο θεθαιαίσλ ή αθφκα λα ηηο απνηξέπεη Επιτροπή κατά του Ηνωμζνου ΒαςιλείουC 98/01 Χρυςήμετοχή (Goldensharecase) Σν δήηεκα πνπ πξνέθπςε ζηελ ελ ιφγν ππφζεζε ήηαλ αλ νη δηαηάμεηο πεξί πεξηνξηζκνχ ηεο απνθηήζεσο κεηνρψλ κε δηθαίσκα ςήθνπ ζηελ εηαηξία ΒΑΑ θαζψο θαη ε δηαδηθαζία εγθξίζεσο φζνλ αθνξά ηε δηάζεζε ηνπ ελεξγεηηθνχ ηεο εηαηξίαο είλαη αζπκβίβαζηεο πξνο ηα άξζξα 49 θαη 65 ΛΔΔ. Ζ ζπγθεθξηκέλε ππφζεζε αθνξνχζε ηδησηηθνπνίεζε πεξηθεξεηαθψλ αεξνδξνκίσλ ζηελ νπνία εθδφζεθε κία εηδηθή κεηνρή γηα ην Γεκφζην αμίαο κηαο ιίξαο («ΟnePoundSpecialShare»).Μία κεηνρή πνπ αλ θαη δελ αληηζηνηρνχζε ζηελ πιεηνςεθία ηνπ θεθαιαίνπ παξείρε δηθαίσκα αξλεζηθπξίαο ζηε ιήςε κίαο ζεκαληηθήο απφθαζεο απφ ηα φξγαλα δηνίθεζεο ηεο επηρείξεζεο. 15 Βλ. Αςτζρθσ Δ. Πλιάκοσ, Σο Δίκαιο τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ, κεςμικό και ουςιαςτικό δίκαιο, Νομικι Βιβλιοκικθ, 2012 ςελ

15 θνπφο ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ ήηαλ λα εκπνδίζεη ηελ αγνξά κεηνρψλ απφ πξφζσπα πνπ πξνεγνπκέλσο δελ είραλ πάξεη ζρεηηθή άδεηα.σν Ζλσκέλν Βαζίιεην ηζρπξίζζεθε φηη ην επίκαρν θαζεζηψο εθαξκφδεηαη αλεμαξηήησο ηζαγέλεηαο. Δπνκέλσο, δελ πξφθεηηαη πεξί δπζκελνχο κεηαρεηξίζεσο φζνλ αθνξά ηνπο ππεθφνπο άιισλ θξαηψλ κειψλ. To γεγνλφο φηη νη πεξηνξηζκνί ηεο απνθηήζεσο κεηνρψλ εθαξκφδνληαη αδηαθξίησο ηφζν ζε εκεδαπνχο φζν θαη ζε αιινδαπνχο δελ ζπλεπάγεηαη φηη απνθιείνληαη απφ ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ άξζξνπ 65 θαζφζνλ νη πεξηνξηζκνί απηνί επεξεάδνπλ ηελ θαηάζηαζε, απηή θαζαπηή, ηνπ αγνξαζηή κεηνρψλ θαη, επνκέλσο, δχλαληαη λα απνηξέςνπλ ηνπο επελδπηέο άιισλ θξαηψλ κειψλ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ηηο επελδχζεηο. πλεπψο, ην Ζλσκέλν Βαζίιεην παξέβε ηηο ππνρξεψζεηο πνπ ππέρεη απφ ην άξζξν 65 ΛΔΔ. Να ζεκεηψζνπκε φηη ε Κπβέξλεζε ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ δήισζε ξεηψο φηη δελ επηζπκνχζε λα πξνβάιεη αηηηνινγία βαζηδφκελε ζε επηηαθηηθνχο ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, γεγνλφο πνπ δηθαηνινγεί ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή ζε ζρεηηθή αλαθνίλσζε ηεο, φπνπ ζεψξεζε φηη κε δηαθξηηηθά κέηξα πνπ σζηφζν πεξηέρνπλ πεξηνξηζηηθά απνηειέζκαηα επηηξέπνληαη εάλ θαη εθφζνλ είλαη αληηθεηκεληθά θαη κπνξνχλ λα δηθαηνινγεζνχλ απφ επηηαθηηθέο αλάγθεο ηνπ γεληθνχ ζπκθέξνληνο. Φπζηθά, απαηηείηαη επηπξφζζεηα ε ηήξεζε ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηάο. 2.2.Δικαιολόγηςη των περιοριςμών: Όινη νη πεξηνξηζκνί ησλ θηλήζεσλ θεθαιαίσλ κεηαμχ θξαηψλ κειψλ, θαζψο θαη κεηαμχ θξαηψλ κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ, πξέπεη λα αξζνχλ. Δληνχηνηο, γηα ηηο θηλήζεηο θεθαιαίσλ κεηαμχ θξαηψλ κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ, ηα θξάηε κέιε δηαζέηνπλ επίζεο: (1) ηελ επρέξεηα λα εθαξκφζνπλ κέηξα δηαζθάιηζεο ζε έθηαθηεο πεξηζηάζεηο (2) ηε δπλαηφηεηα λα εθαξκφζνπλ ζε ηξίηεο ρψξεο θαη νξηζκέλεο θαηεγνξίεο θηλήζεσλ θεθαιαίσλ πεξηνξηζκνχο πνπ ίζρπαλ πξηλ απφ κηα νξηζκέλε εκεξνκελία θαη (3) κηα βάζε γηα ηελ επηβνιή ησλ ελ ιφγσ πεξηνξηζκψλ αιιά κφλνλ ππφ εληειψο εηδηθέο ζπλζήθεο. Απηή ε ειεπζέξσζε ησλ θηλήζεσλ θεθαιαίσλ αλακέλεηαη λα ζπκβάιεη ζηελ εγθαζίδξπζε ηεο εληαίαο αγνξάο, λα ελζαξξχλεη ηελ νηθνλνκηθή πξφνδν επηηξέπνληαο ηελ απνδνηηθή επέλδπζε ησλ θεθαιαίσλ θαη πξνσζψληαο ηε ρξήζε ηνπ επξψ σο δηεζλνχο λνκίζκαηνο, ζπκβάιινληαο έηζη ζηνλ ξφιν ηεο ΔΔ σο παγθφζκηνπ παξάγνληα. Ζ ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ σο ζεκειηψδεο αξρή ηνπ δηθαίνπ ηεο έλσζεο δελ κπνξεί λα πεξηνξίδεηαη απφ εζληθή ξχζκηζε. Δμαίξεζε αλαγλσξίδεηαη κφλν ζηηο αθφινπζεο πεξηπηψζεηο πξψηνλ, ν πεξηνξηζκφο δηθαηνινγείηαη απφ 14

16 έλαλ απφ ηνπο ιφγνπο πνπ πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 65 ΛΔΔ ή δεχηεξνλ ν πεξηνξηζκφο δηθαηνινγείηαη απφ επηηαθηηθνχο ιφγνπο γεληθνχ ζπκθέξνληνο. Σν δήηεκα εάλ έλαο εζληθφο πεξηνξηζκφο δηθαηνινγείηαη σο επηηαθηηθφο ιφγνο γεληθνχ ζπκθέξνληνο έρεη έξζεη επαλεηιεκκέλσο ελψπηνλ ηνπ δηθαζηεξίνπ. Σν δηθαζηήξην έρεη αλαγλσξίζεη παξεθθιίζεηο απφ ηελ αξρή ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ, εθφζνλ νθείινληαη ζε επηηαθηηθνχο ιφγνπο γεληθνχ ζπκθέξνληνο θαη δε ζε ιφγνπο πνπ αλάγνληαη ζηε θνξνινγία. πλαθψο έρεη θξηζεί φηη ζθνπνί πνπ ζπλίζηαληαη ζηελ πάηαμε ηεο θνξνδηαθπγήο θαη ηεο θνξναπνθπγήο θαη ζηελ αλάγθε δηαζθάιηζεο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ θνξνινγηθψλ ειέγρσλ κπνξνχλ λα δηθαηνινγήζνπλ πεξηνξηζκφ ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ. Παξάιιεια θαη ε αλάγθε πξνζηαζίαο ηεο ζπλνρήο ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο κπνξεί λα απνηειεί δηθαηνινγεηηθφ ιφγν γηα ηελ επηβνιή πεξηνξηζκνχ. Πξνθεηκέλνπ λα επδνθηκήζεη έλα ηέηνην επηρείξεκα πξέπεη λα απνδεηθλχεηαη φηη ππάξρεη άκεζε ζρέζε κεηαμχ ηνπ νηθείνπ θνξνινγηθνχ πιενλεθηήκαηνο θαη ηεο αληηζηάζκηζεο ηνπ απφ ζπγθεθξηκέλε θνξνινγηθή επηβάξπλζε 16. Αληηζέησο ε αλάγθε απνηξνπήο ηεο κείσζεο ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ δελ πεξηιακβάλεηαη ζηνπο ζηφρνπο ηνπ άξζξνπ 65 νχηε ζηηο επηηαθηηθέο αλάγθεο γεληθνχ ζπκθέξνληνο. Γηα λα κπνξέζεη λα δηθαηνινγεζεί έλα πεξηνξηζηηθφ κέηξν πξέπεη λα ηεξεί ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο. Ζ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο απαηηεί ηελ αλαδήηεζε ιηγφηεξν πεξηνξηζηηθψλ κέηξσλ θαη ζε θάζε πεξίπησζε εηδηθή αηηηνιφγεζε θαη φρη κία γεληθή αλαθνξά ζε θίλδπλν θνξνδηαθπγήο. πγθεθξηκέλα, έρεη θξηζεί φηη ζπληζηνχλ επηηαθηηθνχο ιφγνπο γεληθνχ ζπκθέξνληνο νη εζληθέο θαλνληζηηθέο ξπζκίζεηο πνπ έρνπλ ζθνπφ ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πηέζεσλ ζηελ αγνξά αθηλήησλ ή ηε δηαηήξεζε γηα ιφγνπο ρσξνηαμίαο κφληκνπ πιεζπζκνχ ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο, ε επίηεπμε θνηλσληθψλ ζηφρσλ φπσο είλαη ε ζπληήξεζε αγξνηηθνχ πιεζπζκνχ, ε δηαηήξεζε ηεο θαηάηκεζεο ηεο εγγείνπ ηδηνθηεζίαο πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιίδεηαη ε αλάπηπμε βηψζηκσλ εθκεηαιιεχζεσλ θη ε αξκνληθή δηαηήξεζε ηνπ ρψξνπ θαη ησλ ηνπίσλ. Έλαο ζθνπφο ακηγψο νηθνλνκηθήο θχζεσο δελ κπνξεί λα δηθαηνινγεί πεξηνξηζκφ ζεκειηψδνπο ειεπζεξίαο δηαζθαιηδφκελεο απφ ην Δλσζηαθφ δίθαην. απηφ ην πιαίζην έρεη θξηζεί φηη δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί επηηαθηηθφο ιφγνο γεληθνχ ζπκθέξνληνο ε αλάγθε απνθπγήο ηεο κείσζεο ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ. Παξάιιεια, ην δηθαζηήξην έρεη θξίλεη παγίσο φηη έλαο πεξηνξηζκφο ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ, επί ηε βάζεη ηεο επίθιεζεο επηηαθηηθνχ ιφγνπ γεληθνχ ζπκθέξνληνο, πξέπεη λα πιεξνί ηα θξηηήξηα ηεο αξρήο αλαινγηθφηεηαο, δειαδή πξέπεη λα είλαη πξφζθνξνο γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο επίηεπμεο ζθνπψλ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο θαη λα κελ ππεξβαίλεη ην κεηξφ πνπ είλαη αλαγθαία γηα ηελ επίηεπμε ηνπο. 16 Βλ. EU Law, Josephine Steiner, Lorna Woods, Free Movement of payments and capital, ςτοeu Law, 2009, tenth edition, ςελ

17 Έλαλ πξφζζεην φξν έζεζε ην δηθαζηήξην γηα ηελ δηθαηνιφγεζε ησλ πεξηνξηζκψλ. Θα πξέπεη λα κελ πθίζηαηαη ελσζηαθφ κεηξφ ελαξκφληζεο πνπ λα πξνβιέπεη ηα αλαγθαία κέηξα γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο ησλ ζπκθεξφλησλ. Διιείςεη ηέηνηαο ελαξκφληζεο ελαπφθεηηαη θαηαξράο ζηα θξάηεκέιε λα απνθαζίδνπλ ην επίπεδν ηεο πξνζηαζίαο πνπ πξνηίζεληαη λα εμαζθαιίζνπλ ζε ηέηνηα λφκηκα ζπκθέξνληα, θαζψο θαη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζα επηηεπρζεί απηφ ην επίπεδν πξνζηαζίαο. Ωζηφζν ηα θξάηε-κέιε κπνξνχλ λα ην πξάηηνπλ θαη πάιη κφλνλ εληφο ησλ νξίσλ πνπ ραξάζζεη ζπλζήθε θαη εηδηθφηεξα ε αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο. Γεληθά, ε λνκνινγία ηνπ δηθαζηεξίνπ θξίλεη αλαγθαίν λα αηηηνινγείηαη εηδηθά ην εζληθφ πεξηνξηζηηθφ κεηξφ θαη λα κελ γίλεηαη γεληθή επίθιεζε ηεο αλάγθεο πξνζηαζίαο ζεκειησδψλ έλλνκσλ ζπκθεξφλησλ. Θεψξεζε φηη ε επίθιεζε ηεο αλάγθεο πξνζηαζίαο ηεο δεκφζηαο αζθάιεηαο πξέπεη λα ππαγνξεχεηαη απφ ηελ απνηξνπή κίαο γλήζηαο θαη επαξθψο ζνβαξήο απεηιήο γηα έλα ζεκειηψδεο ζπκθέξνλ ηεο θνηλσλίαο 17. Γηα παξάδεηγκα, ηα θξάηε-κέιε κπνξνχλ λα ζέζνπλ πεξηνξηζκνχο ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ θνξνινγηθψλ ειέγρσλ, ζηνπο ηνκείο ηεο θνξνδηαθπγήο, ηεο ηξνκνθξαηίαο, ηνπ μεπιχκαηνο βξψκηθνπ ρξήκαηνο θαη ηεο εκπνξίαο ησλ λαξθσηηθψλ. Ζ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο απαηηεί ηελ αλαδήηεζε ιηγφηεξν πεξηνξηζηηθψλ κέηξσλ θαη ζε θάζε πεξίπησζε ηελ εηδηθή αηηηνιφγεζε θαη φρη κία γεληθή αλαθνξά ζε θίλδπλν θνξνδηαθπγήο. Ζ λνκνινγία ηνπ δηθαζηεξίνπ ζρεηηθά κε ηε ιεγφκελε ηε «ρξπζή κεηνρή», δειαδή ηελ κεηνρή πνπ αλ θαη δελ αληηζηνηρεί ζηελ πιεηνςεθία ηνπ θεθαιαίνπ παξέρεη δηθαίσκα αξλεζηθπξίαο ζηε ιήςε κηαο ζεκαληηθήο απφθαζεο απφ ηα φξγαλα δηνίθεζεο κίαο επηρείξεζεο, απνζαθελίδεη πιήξσο ηελ έλλνηα ησλ πξννξηζκψλ ζηελ ειεχζεξε θίλεζε ησλ θεθαιαίσλ. Οη ζρεηηθέο ππνζέζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ δηαδηθαζία απνθξαηηθνπνίεζεο δεκνζίσλ επηρεηξήζεσλ πνπ επέξρεηαη κέζσ αγνξάο κεηνρψλ απφ μέλνπο επελδπηέο. Θεσξείηαη φηη ηα 17 Βλ. ΔΕΚ , Επιτροπι κατά Βελγίου, C-503/99, υλλ. Ι-4809, ςκ.47 και ΔΕΚ, CalfaC- 348/96 όπου το δικαςτιριο είπε ότι, θποινι αυτι ( ιςόβια απζλαςθ από τθν εκνικι επικράτεια) παρακωλφει τθν άςκθςθ των κεμελιωδϊν ελευκεριϊν που διακθρφςςονται ςτα ανωτζρω άρκρα τθσ υνκικθσ. Μολονότι δθλαδι ζνα κράτοσ μζλοσ μπορεί να κεωριςει ότι θ χριςθ ναρκωτικϊν ςυνιςτά κίνδυνο για τθν κοινωνία δικαιολογοφντα τθ λιψθ μζτρων κατά των αλλοδαπϊν που παραβαίνουν τθν εκνικι νομοκεςία περί ναρκωτικϊν ουςιϊν, προκειμζνου να διαφυλαχκεί θ δθμόςια τάξθ, δεν επιτρζπεται θ απζλαςθ κοινοτικοφ υπθκόου για λόγουσ δθμοςίασ τάξεωσ, κατ' εφαρμογι του άρκρου 56 τθσ υνκικθσ, παρά μόνον αν, πζραν του ότι ζχει παραβεί τον νόμο περί ναρκωτικϊν, θ ατομικι ςυμπεριφορά του δθμιουργεί πραγματικι και αρκετά ςοβαρι απειλι κατά κεμελιϊδουσ ςυμφζροντοσ τθσ κοινωνίασ. Σοφτο δεν ςυμβαίνει όταν θ ιςόβια απζλαςθ διατάςςεται αυτομάτωσ κατόπιν τθσ ποινικισ καταδίκθσ, χωρίσ να λαμβάνεται υπόψθ οφτε θ ατομικι ςυμπεριφορά του δράςτθ τθσ παραβάςεωσ οφτε ο εντεφκεν κίνδυνοσ για τθ δθμόςια τάξθ. 16

18 δηαθξηηηθά κέηξα ζε βάξνο επελδπηψλ άιισλ θξαηψλ-κειψλ παξαβηάδνπλ ηε ΛΔΔ εθηφο θαη αλ δηθαηνινγνχληαη απφ ιφγνπο δεκφζηαο ηάμεο, δεκφζηαο αζθάιεηαο θαη δεκφζηαο πγείαο. Με δηαθξηηηθά κέηξα πνπ σζηφζν πεξηέρνπλ πεξηνξηζηηθά απνηειέζκαηα επηηξέπνληαη εάλ θαη εθφζνλ είλαη αληηθεηκεληθά, έρνπλ πξνζιάβεη ηελ αλαγθαία δηεζλή δεκνζηφηεηα θαη κπνξνχλ λα δηθαηνινγεζνχλ απφ ηηο ηαθηηθέο αλάγθεο πξνζηαζίαο ηνπ γεληθνχ ζπκθέξνληνο. Σελ ίδηα ζηάζε θξάηεζε θαη φζνλ αθνξά ηελ πξνζηαζία ηεο άκπλαο ηνπ εζληθνχ εδάθνπο θαη φζνλ αθνξά ζηφρνπο πνιηηηζηηθήο πνιηηηθήο Τπόθεςη C-512/03, J. E. J. Blanckaert Κατά Inspecteur van de Belastingdienst/Particulieren/Ondernemingen buitenland te Heerlen Ο πξνζθεχγσλ ηεο θχξηαο δίθεο είλαη Βέιγνο ππήθννο πνπ θαηνηθεί ζην Βέιγην. Δίλαη θχξηνο, απφ θνηλνχ κε ηε ζχδπγφ ηνπ, εμνρηθήο θαηνηθίαο ζηηο Κάησ Υψξεο. Ζ θαηνηθία απηή ηνπ απνθέξεη εηζνδήκαηα απφ θαηαζέζεηο θαη επελδχζεηο. Ο πξνζθεχγσλ ηεο θχξηαο δίθεο δελ είλαη αζθαιηζκέλνο ζην νιιαλδηθφ ζχζηεκα θνηλσληθήο αζθαιίζεσο θαη σο εθ ηνχηνπ, δελ ππνρξενχηαη ζηελ θαηαβνιή ζηηο Κάησ Υψξεο εηζθνξψλ θνηλσληθήο αζθαιίζεσο. Oη νιιαλδηθέο θνξνινγηθέο αξρέο, δελ ρνξήγεζαλ ζηνλ πξνζθεχγνληα ηεο θχξηαο δίθεο κείσζε θφξνπ βάζεη ηνπ ζπζηήκαηνο θνηλσληθήο αζθαιίζεσο, επεξγέηεκα ηνπ νπνίνπ απνιαχνπλ νη θάηνηθνη εκεδαπήο. Σν δηθαζηήξην ησλ Κάησ Υσξψλ ππέβαιε πξνδηθαζηηθφ εξψηεκα σο πξνο ηελ εξκελεία ησλ άξζξσλ 63 θαη 65 ΛΔΔ, ππφ ηελ έλλνηα φηη απαγνξεχνπλ εζληθή θαλνληζηηθή ξχζκηζε. Ζ Γεξκαληθή θαη ε Οιιαλδηθή Κπβέξλεζε, θαζψο θαη ε Δπηηξνπή, ππνζηεξίδνπλ φηη ην επεξγέηεκα ηνπ νπνίνπ απνιαχνπλ νη θάηνηθνη εκεδαπήο απνξξέεη απφ ην δίθαην ηεο θνηλσληθήο αζθαιίζεσο. Σνλίδνπλ φηη πθίζηαηαη αληηθεηκεληθή δηαθνξά κεηαμχ, αθελφο, ηεο θαηαζηάζεσο ελφο θνξνινγνχκελνπ θαηνίθνπ αιινδαπήο, ν νπνίνο δελ είλαη αζθαιηζκέλνο ζην νιιαλδηθφ ζχζηεκα θνηλσληθήο αζθαιίζεσο, φπσο ν πξνζθεχγσλ ηεο θχξηαο δίθεο, θαη επνκέλσο, δελ νθείιεη εηζθνξέο ζην πιαίζην ηνπ ζπζηήκαηνο απηνχ, θαη αθεηέξνπ, ηεο θαηαζηάζεσο ελφο θνξνινγνχκελνπ θαηνίθνπ εκεδαπήο κε ν νπνίνο είλαη αζθαιηζκέλνο ζην νιιαλδηθφ ζχζηεκα θνηλσληθήο αζθαιίζεσο θαη, σο εθ ηνχηνπ, νθείιεη θαη αξρήλ εηζθνξέο απηνχ ηνπ είδνπο. Ζ δηαθνξά απηή κεηαμχ ησλ δχν θαηαζηάζεσλ δηθαηνινγεί ηε δηαθνξά ζηε κεηαρείξηζε ησλ δχν θαηεγνξηψλ θνξνινγνπκέλσλ. 17

19 Αληηθείκελν εμέηαζεο ηνπ δηθαζηεξίνπ απνηειεί ην αλ πθίζηαηαη πεξηνξηζκφο ηεο θίλεζεο θεθαιαίσλ απφ ηελ επίκαρε νιιαλδηθή θαλνληζηηθή ξχζκηζε, θαζφζνλ παξεκβάιιεη πξνζθφκκαηα ζηνπο θαηνίθνπο αιινδαπήο πνπ επηζπκνχλ λα πξαγκαηνπνηήζνπλ επελδχζεηο ζε αθίλεηα ζηηο Κάησ Υψξεο, θαη ζε πνηα έθηαζε πθίζηαηαη ν πεξηνξηζκφο θαζψο θαη αλ δηθαηνινγείηαη απφ πιεπξάο δηαηάμεσλ ηεο πλζήθεο. Έλαο θνξνινγνχκελνο θάηνηθνο αιινδαπήο πνπ πξαγκαηνπνηεί ζηηο Κάησ Υψξεο εηζνδήκαηα απνθιεηζηηθψο απφ θαηαζέζεηο θαη επελδχζεηο δελ είλαη αζθαιηζκέλνο ζην νιιαλδηθφ ζχζηεκα θνηλσληθήο αζθαιίζεσο θαη δελ θαηαβάιιεη εηζθνξέο ζ απηφ ην θξάηνο κέινο, δελ δηθαηνχηαη κεηψζεσλ θφξνπ βάζεη ηνπ ζπζηήκαηνο θνηλσληθήο αζθαιίζεσο πνπ δηθαηνχληαη νη εκεδαπνί νη νπνίνη είλαη αζθαιηζκέλνη θαη θαηαβάινπλ εηζθνξέο γηα ην ζπζηήκαηνο θνηλσληθήο αζθαιίζεσο. Δληνχηνηο, ε ρνξήγεζε ηνπ επίκαρνπ επεξγεηήκαηνο ζε πξφζσπα κε αζθαιηζκέλα ζην νιιαλδηθφ ζχζηεκα θνηλσληθήο αζθαιίζεσο ζα είρε σο απνηέιεζκα ηελ ίζε κεηαρείξηζε δηαθνξεηηθψλ θαηαζηάζεσλ, δεδνκέλνπ φηη νη αζθαιηζκέλνη ζην ζχζηεκα απηφ απνιαχνπλ κφλνλ θαη εμαίξεζε ησλ κεηψζεσλ θφξνπ βάζεη ηνπ ζπζηήκαηνο θνηλσληθήο αζθαιίζεσο. 2.4.Παρεκκλίςεισ ςτην Ελεφθερη Κίνηςη Κεφαλαίων strictοsensu ε έλα πην γεληθφ βαζκφ νη πεξηνξηζκνί ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ αλαγλσξίδνληαη θαη επηηξέπνληαη φηαλ ην απαηηεί ε εμππεξέηεζε ηνπ θνηλνχ ζπκθέξνληνο θαη απνηειεί επηηαθηηθφ ιφγν αληηκεηψπηζεο απηνχ ηνπ γεληθνχ ζπκθέξνληνο θαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζην άξζξν 65 ΛΔΔ. ηα ππνθεθάιαηα πνπ αθνινπζνχλ ζα αλαθεξζνχκε ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο (ηεο stricto sensu αληηκεηψπηζεο)θαη ζε απηέο (ηεο lato sensu αληηκεηψπηζεο) ηηο παξεθθιίζεηο πνπ δηθαηνινγνχληαη ζηηο ζρέζεηο πνπ δηθαηνινγνχληαη ζηηο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ Παρεκκλίςεισ που προβλζπονται ςτο άρθρο 64: Σα θξάηε κέιε ηεο έλσζεο έθξηλαλ αλαγθαίν λα ζεζπίζνπλ ξήηξεο δηαζθάιηζεο θαη παξεθθιίζεηο πνπ έρνπλ εθαξκνγή εηδηθά ζηηο θηλήζεηο θεθαιαίσλ απφ θαη πξνο ηξίηεο ρψξεο. ε απηφ ην πιαίζην έρεη πξνβιεθζεί ε παξέθθιηζε ηνπ άξζξνπ

20 Σν άξζξν 64 επηηειεί δηπιφ ζθνπφ. Απφ ηε κία πιεπξά αλαγλσξίδεη ηε λνκηκφηεηα θάπνησλ εζληθψλ πεξηνξηζκψλ ζηηο θηλήζεηο θεθαιαίσλ απφ θαη πξνο ηξίηεο ρψξεο εθφζνλ νη πεξηνξηζκνί απηνί ίζρπαλ ηελ 31 Γεθεκβξίνπ 1993, (ή ζηηο , γηα ηηο Βνπιγαξία, Δζζνλία, Οπγγαξία) απφ ηελ άιιε πιεπξά απαγνξεχεη ζηα θξάηε- κέιε λα ζεζπίδνπλ λένπο πεξηνξηζκνχο κεηά ηελ εκεξνκελία απηή. Σέηνηα πεξίπησζε ζπληξέρεη, γηα παξάδεηγκα, φηαλ κία εζληθή ξχζκηζε,ε νπνία ζεζπίδεηαη κεηά ηελ εκεξνκελία απηή, πεξηιακβάλεη δηαηάμεηο νη νπνίεο ηαπηίδνληαη κε πξνεγνχκελε ξχζκηζε πνπ πθίζηαην ηελ εκεξνκελία απηή 18. Tνγεγνλφο φηη κηα εζληθή ξπζκίδεη έρεη ζεζπηζζεί κεηά απφ κία εκεξνκελία νξφζεκν δελ ζεκαίλεη φηη απηή δελ θαιχπηεηαη απφ ην άξζξν 64 παξ.1. Καηά ηα αλσηέξσ αλ λνκνζεηηθή ξχζκηζε πνπ εηζάγεη πεξηνξηζκφ κεηά ηελ εκεξνκελία νξφζεκν θη είλαη θαη νπζίαλ παξεκθεξήο κε πξνγελέζηεξε λνκνζεζία, ηφηε δελ ζα ππάξρεη παξαβίαζε ηνπ άξζξνπ 64 παξ Αληηζέησο, κηα λνκνζεζία ε νπνία βαζίδεηαη ζε δηαθνξεηηθή ινγηθή απ φ,ηη ε πξνγελέζηεξε θαη ζέηεη ζε εθαξκνγή λέεο δηαδηθαζίεο, δελ κπνξεί λα εμνκνησζεί κε ηελ πθηζηάκελε θαηά ην ρξνληθφ ζεκείν νξφζεκν λνκνζεζία. Δπνκέλσο, ε πξφβιεςε απηή, αθελφο κελ έρεη σο ζηφρν λα δηαηεξεζνχλ νη ξήηξεο ακνηβαηφηεηαο πνπ ππήξραλ ζε επηκέξνπο ζπκθσλίεο θξαηψλ- κειψλ κε ηξίηεο ρψξεο, αθεηέξνπ επηδηψθεη ηελ εμάιεηςε θάζε κεηαγελέζηεξνπ πεξηνξηζκνχ. Δπηζεκαίλεηαη φηη ην άξζξν 64 θαηαιακβάλεη κφλν ηηο θηλήζεηο θεθαιαίσλ θαη φρη ηηο πιεξσκέο γηα ηηο νπνίεο ηζρχεη ε απαγφξεπζε ησλ πεξηνξηζκψλ ηνπ άξζξνπ 63 παξάγξαθνο 2. Ζ δεχηεξε παξάγξαθνο ηνπ άξζξνπ 64 είλαη εμνπζηνδνηηθή θαη απνηειεί ηε λνκηθή βάζε ησλ εθδηδνκέλσλ ζπλαθψλ ελσζηαθψλ λνκνζεηεκάησλ. Σν είδνο ησλ λνκνζεηεκάησλ δελ πξνζδηνξίδεηαη θαη θαηά ηνχην ην ζπκβνχιην είλαη ειεχζεξν λα επηιέμεη κεηαμχ θαλνληζκνχ, νδεγίαο ή απφθαζεο. Ζ αμία ηεο δεχηεξε παξαγξάθνπ αλαδεηθλχεηαη αλ εμεηαζηεί εθ παξαιιήινπ κε ηελ ηξίηε παξάγξαθν απηνχ, ε φπνηα ζεζπίδεη θαη εμαίξεζε εηδηθή λνκνζεηηθή δηαδηθαζία. Ο λνκνζέηεο ηεο Έλσζεο, ζηελ παξ.2, δηαθεξχζζεη ηελ ειεχζεξε θπθινθνξία θεθαιαίσλ κέζσ ηελ ιήςεο ησλ θαηάιιεισλ κέηξσλ θαη θαηφπηλαπφθαζεο πνπ ζα ιεθζεί ζχκθσλα κε ηελ ζπλήζε δηαδηθαζία, απφ ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην. Με δεδνκέλν φηη γηα λα εηζαρζεί παξέθθιηζε ζηα κέηξα πνπ ζα έρνπλ ιεθζεί δπλάκεη ηεο παξ.2 απαηηείηαη νκνθσλία, ζχκθσλα κε ηελ παξ.3. Έρεη θξηζεί φηη ηα πεξηνξηζηηθά ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ κέηξα ηα νπνία ζεζπίδνληαη απφ ην ζπκβνχιην πξέπεη λα δχλαληαη λα έρνπλ άκεζε εθαξκνγή έλαληη ησλ θξαηψλ κειψλ πνπ αθνξνχλ. Ζ δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 64 παξ.3 ζπλδπάδεηαη κε ηελ παξ.4 ηνπ άξζξνπ 65, φπνπ πξνβιέπεηαη φηη ζε πεξίπησζε πνπ δελ ιεθζνχλ ηέηνηα κέηξα, είλαη 18 Βλ. ΔΕΕ, , Fokus Invest C-541/ ΔΕΚ , Konle, C-302/97. 19

21 δπλαηφλ, πεξηνξηζηηθά θνξνινγηθά κέηξα πνπ έρεη ιάβεη έλα θξάηνο-κέινο έλαληη κίαο ή πεξηζζφηεξσλ ηξίησλ ρσξψλ λα θξηζνχλ ζχκθσλα κε ην δίθαην ηεο Έλσζεο θαη θαηφπηλ αηηήζεσο ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ θξάηνπο-κέινπο. Πξνυπφζεζε λα γίλνπλ δεθηά απηά ηα κέηξα είλαη λα δηθαηνινγνχληαη απφ έλαλ απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο Έλσζεο θαη λα είλαη ζπκβαηά κε ηελ νξζή ιεηηνπξγία ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο θαη θπζηθά λα ηίζεληαη κε απφθαζε ηεο Δπηηξνπήο είηε κε νκφθσλε απφθαζε ηνπ πκβνπιίνπ Παρεκκλίςεισ που προβλζπονται ςτο άρθρο 66: Σν άξζξν 66 φπσο θαη ην άξζξν 64 ΛΔΔ παξάγξαθνο δχν ζεζπίδνπλ εμαηξέζεηο απφ ηελ αξρή ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξίαο ησλ θεθαιαίσλ ησλ θξαηψλ- κειψλ θαζψο θαη κεηαμχ απηψλ θαη ηξίησλ ρσξψλ. Σν άξζξν 66 ΛΔΔ ζεζπίζηεθε γηα ηελ εμππεξέηεζε γηα ιφγνπο πξνζηαζίαο ηνπ γεληθνχ ζπκθέξνληνο ηεο έλσζεο θαη κε ζηφρν λα ηεο παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα λα αληαπνθξίλεηαη θαηά πεξίπησζε ζηηο δηεζλείο ππνρξεψζεηο ηεο θαη ζε εθείλεο ησλ θξαηψλ- κειψλ 20. Σν άξζξν 66 πξνβιέπεη ηε ιήςε κέηξσλ απφ ην ίδην ην πκβνχιην, ζε εμαηξεηηθέο πεξηζηάζεηο, εηδηθψο γηα ηηο θηλήζεηο θεθαιαίσλ πξνο ή απφ ηξίηεο ρψξεο, εθφζνλ απηά πξνθαινχλ ή αθφκα απεηινχλ λα πξνθαιέζνπλ ζνβαξέοδπζρέξεηεο ζηε ιεηηνπξγία ηεο νηθνλνκηθήο θαη λνκηζκαηηθήο έλσζεο. Οη δπζρέξεηεο πνπ ζα αλαθχςνπλ απφ ηηο επίκαρεο θηλήζεηο θεθαιαίσλ ζα πξέπεη λα αθνξνχλ ηε ιεηηνπξγία ηεο ΟΝΔ θαη φρη θξάηνπο κέινπο. Δπηπιένλ, ηα κέηξα πξέπεη λα αθνξνχλ θηλήζεηο θεθαιαίσλ πξνο ή απφ ηξίηεο ρψξεο θαη ε δηάξθεηά ηνπο λα κελ ππεξβαίλεη ηνπο έμη κήλεο. Σα κέηξα απηά, απηνλφεηα, πάληνηε ηεινχλ ππφ ηνλ φξν ηήξεζεο ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο. 20 Βλ. ΔΕΚ, , Επιτροπι κατά ουθδία, C-249/06, υλλ. ελ.i-1335, ςκ

22 2.5.Παρεκκλίςεισ ςτην ελεφθερη κίνηςη κεφαλαίων latosensu Παρεκκλίςεισ που προβλζπονται ςτο άρθρο 65: Kαηά ην Eπξσπατθφ Γηθαζηήξην, ε ειεχζεξε θπθινθνξία ησλ θεθαιαίσλ είλαη ζεκειηψδεο αξρή ηεο πλζήθεο θαη δελ κπνξεί λα πεξηνξίδεηαη απφ εζληθή ξχζκηζε παξά κφλνλ εάλ απηή δηθαηνινγείηαη απφ επηηαθηηθνχο ιφγνπο γεληθνχ ζπκθέξνληνο, είλαη πξφζθνξε γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζθνπνχ πνπ επηδηψθεη θαη πιεξνί ην θξηηήξην ηεο αλαινγηθφηεηαο. ην άξζξν 65 ΛΔΔ πεξηέρνληαη πξνβιέςεηο πνπ εηζάγνπλ παξεθθιίζεηο ζηελ απξφζθνπηε θίλεζε θεθαιαίσλ φπσο απηή πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 63 ΛΔΔ. Οη κφλνη δηθαηνινγεκέλνη πεξηνξηζκνί ζηηο θηλήζεηο θεθαιαίσλ γεληθφηεξα, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θηλήζεσλ εληφο ηεο Έλσζεο, ηνπο νπνίνπο κπνξνχλ λα απνθαζίζνπλ λα εθαξκφζνπλ ηα θξάηε κέιε, πξνβιέπνληαη ζην άξζξν 65 ηεο ΛΔΔ θαη πεξηιακβάλνπλ: (i) κέηξα γηα ηελ απνθπγή παξαβάζεσλ ησλ εζληθψλ λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ (εηδηθφηεξα ζηνλ ηνκέα ηεο θνξνινγίαο θαη ηεο πξνιεπηηθήο επνπηείαο ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ππεξεζηψλ) (ii) δηαδηθαζίεο δήισζεο ησλ θηλήζεσλ θεθαιαίσλ γηα ιφγνπο δηνηθεηηθήο ή ζηαηηζηηθήο ελεκέξσζεο θαη (iii) κέηξα ππαγνξεπκέλα απφ ιφγνπο δεκφζηαο ηάμεο ή δεκφζηαο αζθάιεηαο. Οη δηαηάμεηο απηέο ζπκπιεξψλνληαη απφ ην άξζξν 75 ηεο ΛΔΔ, φπνπ πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα επηβνιήο νηθνλνκηθψλ θπξψζεσλ ζε βάξνο ηδησηψλ, νκάδσλ ή κε θξαηηθψλ νληνηήησλ κε ζθνπφ ηελ πξφιεςε θαη ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο ηξνκνθξαηίαο. Σέινο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 215 ηεο ΛΔΔ, νηθνλνκηθέο θπξψζεηο κπνξνχλ λα επηβιεζνχλ ζε βάξνο ηξίησλ ρσξψλ ή ηδησηψλ, νκάδσλ ή κε θξαηηθψλ νληνηήησλ, βάζεη απνθάζεσλ πνπ εθδφζεθαλ ζην πιαίζην ηεο θνηλήο εμσηεξηθήο πνιηηηθήο θαη πνιηηηθήο αζθάιεηαο. Ζ ηζρχνπζα ζήκεξα ξήηξα δηαζθάιηζεο πεξηέρεηαη ζην άξζξν 144 ηεο ΛΔΔ (ζε ζπλδπαζκφ κε ην άξζξν 143 ηεο ΛΔΔ). Ζ ξήηξα απηή επηηξέπεη ηε ιήςε κέηξσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ ηζνδπγίνπ πιεξσκψλ, φηαλ ε χπαξμε δπζρεξεηψλ κπνξεί λα ζέζεη ζε θίλδπλν ηε ιεηηνπξγία ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο ή ζε πεξίπησζε αηθλίδηαο θξίζεο. Απφ ηελ 1ε Ηαλνπαξίνπ 1999, πνπ ζεκαηνδνηεί ηελ έλαξμε ηεο ηξίηεο θάζεο ηεο ΟΝΔ, ε ξήηξα δηαζθάιηζεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε θξίζεσλ ζην 21