ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ανάγκη πολιτικής συναίνεσης για τις μεταρρυθμίσεις στην υγεία. Κοινή διαπίστωση των φορέων που συμμετείχαν στο συνέδριο

Transcript

1 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ανάγκη πολιτικής συναίνεσης για τις μεταρρυθμίσεις στην υγεία Κοινή διαπίστωση των φορέων που συμμετείχαν στο συνέδριο The Future of Healthcare in Cyprus Η πρόκληση για καθολική υγειονομική κάλυψη, με παροχή ποιοτικών υπηρεσιών προς τους πολίτες, ο ρόλος της κοινωνικής ασφάλισης, αλλά και η συνεργασία και η πολιτική συναίνεση για τις μεταρρυθμίσεις που εγγυώνται ένα αποτελεσματικό, κοινωνικά δίκαιο και βιώσιμο σύστημα υγείας ήταν τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν στο πρώτο συνέδριο πολιτικών υγείας The Future of Healthcare in Cyprus, το οποίο διοργάνωσαν το Health Daily και η Boussias Communications το Σάββατο, 2 Δεκεμβρίου, στη Λευκωσία, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, του Παγκύπριου Συνδέσμου Νοσηλευτών και Μαιών, της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων (ΠΟΣΠΦ), του Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων και του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου. Το συνέδριο φιλοξένησε εξέχοντες διεθνείς ομιλητές, υψηλόβαθμα στελέχη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας, διακεκριμένους έλληνες και ξένους ακαδημαϊκούς, ενώ σημαντικός ήταν ο διάλογος με όλους τους stakeholders της Υγείας για τις προκλήσεις του συστήματος υγείας της χώρας. Στον εναρκτήριο χαιρετισμό του στο συνέδριο, ο υπουργός Υγείας Γιώργος Παμπορίδης, ανέφερε ότι με τις μεταρρυθμίσεις που λαμβάνουν χώρα στο

2 σύστημα υγείας της Κύπρου, κάθε πολίτης θα καλύπτεται πλήρως για τις ιατροφαρμακευτικές του ανάγκες από την ημέρα της γέννησής του, έχοντας τη δυνατότητα να απολαμβάνει ποιοτικές υπηρεσίες. Ο υπουργός ανέφερε ότι η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων θα τους δώσει τη δυνατότητα να λειτουργήσουν με σύγχρονο τρόπο και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγορά, ενώ ο ασθενής θα είναι ελεύθερος να αποφασίσει εάν θα επισκεφθεί δημόσιο ή ιδιωτικό νοσηλευτήριο. Επεσήμανε ότι με τη δημιουργία των πανεπιστημιακών κλινικών συνδέεται πλέον η κλινική πράξη με την επιστημονική έρευνα και τα ερευνητικά προγράμματα των πανεπιστημίων. Τέλος, αναφορικά με τη δημιουργία του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, ο υπουργός ανέφερε ότι είναι αναγκαίος για τη ρύθμιση της αγοράς φαρμάκου στη χώρα. Στον χαιρετισμό του, ο Έλληνας υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, ανέφερε ότι η Κύπρος βρίσκεται σε μια περίοδο όπου θέτει σε εφαρμογή ένα νέο μοντέλο οργάνωσης του συστήματος υγείας, το οποίο αποτελεί τομή για τα δεδομένα της χώρας. Αναφέρθηκε στην πολύ στενή συνεργασία των δύο υπουργείων, με ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας. Ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, όπως ανέφερε, η συνεργασία αυτή έχει αναβαθμιστεί με την από κοινού διαπραγμάτευση με άλλες χώρες του Νότου για προσιτές και δίκαιες τιμές αποζημίωσης για τα ακριβά και καινοτόμα φάρμακα. Η συνεργασία των δύο χωρών επεκτείνεται στην αξιολόγηση της φαρμακευτικής καινοτομίας, στον έλεγχο της συνταγογράφησης, καθώς και στη συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση. Ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου, η Γενική Διευθύντρια του υπουργείου Υγείας, Χριστίνα Γιαννάκη έκανε λόγο για την οικονομική κρίση, η οποία αποτέλεσε σοκ για το σύστημα υγείας, αυξάνοντας τη ζήτηση των υπηρεσιών υγείας με ταυτόχρονη μείωση των δημοσίων δαπανών. Για τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας της Κύπρου εφαρμόστηκαν ορισμένες μεταρρυθμίσεις, με κύρια τη δημιουργία του ΓΕΣΥ. Η κ. Γιαννάκη αναφέρθηκε στην αυτονόμηση των

3 δημόσιων νοσοκομείων με τη δημιουργία ενός οργανισμού που θα διαχειρίζεται και να συντονίζει το προσωπικό, τις προμήθειες και όλα τα σχετικά θέματα. Αναφέρθηκε επίσης στην αλλαγή τιμολογιακής πολιτικής για τα φάρμακα, με διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων, αποτελεσματική χρήση των πόρων και διαθεσιμότητα φαρμάκων για όλους τους πολίτες σε βάθος χρόνου. Χαιρετισμό στο συνέδριο, απηύθυνε και ο Νίκος Χρηστίδης, Διευθυντής Πωλήσεων της εταιρείας Medochemie, που ήταν ο μέγας χορηγός του συνεδρίου. Ο κ. Χρηστίδης αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις για τον φαρμακευτικό τομέα, τις οποίες χαρακτήρισε αναγκαίες και πρόσθεσε ότι οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις της Κύπρου κατόρθωσαν και κατορθώνουν, παρά τις δυσκολίες, να παρέχουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες για τους πολίτες και να συμβάλλουν τα μέγιστα στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Στην πρώτη ενότητα του συνεδρίου με θέμα: «Προκλήσεις των συστημάτων υγείας της Ε.Ε.», διακεκριμένοι ομιλητές από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και εξέχοντες ακαδημαϊκοί συζήτησαν για τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας στην Ευρώπη. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η παρουσίαση της νέας πολιτικής διαδικασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα συστήματα υγείας της Ε.Ε., με την ονομασία The State of Health in the EU, από τον Δημήτριο Φλωρίνη, Policy Officer (SNE), Unit B1 Performance of National Health Systems, Directorate General for Health and Food Safety, European Commission. Αναφέρθηκε στην πίεση των εθνικών συστημάτων υγείας στην Ευρώπη, λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών και της γήρανσης του πληθυσμού, που πρέπει να αντιμετωπιστεί με αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Mε την έκθεση State of Health in the EU, η Κομισιόν προσπαθεί να καταλήξει σε κάποια κοινά συμπεράσματα για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στα συστήματα υγείας, λαμβάνοντας τα μηνύματα και από τους εθνικούς εμπειρογνώμονες. Η έκθεση

4 δίνει έμφαση στην πρόληψη, στη βελτίωση της ΠΦΥ, στη βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών και στη χρηματοδότηση του συστήματος υγείας. Ο Livio Garattini, Director, Centre for Health Economics, Mario Negri Institute, έκανε λόγο για το πρόβλημα με τις πατέντες φαρμάκων στην ΕΕ, αναφέροντας ότι παρότι το φάρμακο θεωρείται ένα αγαθό υγείας, οι νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν τις πατέντες είναι εμπορικές συμφωνίες και ρυθμίζονται από το εθνικό δίκαιο. Η Sara Burke, Research Fellow, Public Health & Primary Care, School of Medicine, Trinity College Dublin, αναφέρθηκε στο εθνικό σχέδιο υγείας της Ιρλανδίας το οποίο σχεδιάστηκε με πολιτική συναίνεση και δημοσιεύτηκε πριν από έξι μήνες. Το σχέδιο αυτό είχε ως κύριο στόχο την επιστροφή της Ιρλανδίας στην καθολική φροντίδα υγείας, η οποία είχε εγκαταλειφθεί στο παρελθόν λόγω διαφορετικών πολιτικών επιλογών. Αναφέρθηκε επίσης στο 10ετές σχέδιο μεταρρυθμίσεων στην υγεία που έγινε με τη συμφωνία όλων των πολιτικών κομμάτων και των φορέων στην υγεία, με στόχο να ενισχυθεί η πρωτοβάθμια φροντίδα, να μειωθούν οι ανισότητες και να βελτιωθεί η πρόσβαση των ασθενών στην περίθαλψη. H δεύτερη ενότητα, για την αναμόρφωση του συστήματος υγείας στην Κύπρο, είχε ως κύριο θέμα τη βιωσιμότητα του ΓΕΣΥ στην Κύπρο. Ο Θωμάς Αντωνίου, πρόεδρος του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, ανέλυσε τη λειτουργία του ΓΕΣΥ, αναφέροντα ότι είναι είναι προϊόν της μεγαλύτερης δυνατής κοινωνικής συναίνεσης και ταυτόχρονα επιστημονικής τεκμηρίωσης, με την εξέταση και υιοθέτηση καλών πρακτικών και από άλλες χώρες της Ε.Ε. Τόνισε ότι πλέον καλύπτονται όλες οι ανάγκες υγείας των πολιτών σε κάθε επίπεδο φροντίδας, με καθολική πρόσβαση σε φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις. Ο Ηλίας Μαλλής, Αν. Οικονομικός Λειτουργός του Υπουργείου Οικονομικών, αναφέρθηκε στους τρόπους χρηματοδότησης του συστήματος υγείας. Τόνισε ότι οι κίνδυνοι για υψηλότερες δαπάνες υγείας απορρέουν από τη σταδιακή γήρανση πληθυσμού, την αναβάθμιση της ιατροφαρμακευτικής τεχνολογίας, που οδηγεί σε πιο

5 ακριβά, καλύτερα φάρμακα και ιατρό-τεχνολογικό εξοπλισμό και τις περιβαλλοντικές και διατροφικές συνήθειες. Ο Γενικός Γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής τόνισε ότι τα δημόσια νοσοκομεία πρέπει να εκσυγχρονιστούν άμεσα και να διασφαλίζονται οι συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού. Επανέλαβε ότι το ΚΕΒΕ διαφωνεί με την άποψη της κυβέρνησης για πενταετή κάλυψη των ελλειμμάτων των νοσοκομείων, θεωρώντας ότι δύο έτη είναι αρκετά. Τέλος, ανέφερε ότι δεν πρέπει να αποκλειστεί η δυνατότητα μετατροπής του μονοασφαλιστικού συστήματος σε πολυασφαλιστικό, με τη συμμετοχή των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Ο Χρήστος Μιχαηλίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), τόνισε ότι το ΓΕΣΥ θα πρέπει να είναι οικονομικά βιώσιμο, ενώ εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για την πλήρη αυτονόμηση των δημοσίων νοσοκομείων. Επίσης, επεσήμανε ότι αποκλείστηκε η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο σκέλος της ασφάλισης από τον νέο ασφαλιστικό οργανισμό της Κύπρου, στερώντας στους ασθενείς την ελευθερία επιλογής και θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του συστήματος. Ο Ανδρέας Κριτιώτης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ) αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο του ιδιωτικού τομέα στη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας στην Κύπρο και στον αποκλεισμό του από τις διαδικασίες σχεδιασμού και αποφάσεων για τον νέο ασφαλιστικό οργανισμό. Θέσεις του ΣΑΕΚ είναι: η ανεξάρτητη εποπτεία, η έναρξη εισφορών με την υλοποίηση των διαφορετικών φάσεων και η ύπαρξη μεταβατικής περιόδου για τους ασφαλισμένους. Η Χριστίνα Γκόλνα, Director, Policy Change, Innowth Ltd, ανέφερε ότι η υποστήριξη των πολιτικών αποφάσεων για τις μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγείας με τη χρήση σύγχρονων μεθόδων, δεδομένων και εργαλείων τεκμηρίωσης, είναι κομβικής σημασίας. Η κ. Γκόλνα αναφέρθηκε επίσης στην οδηγία της Ε.Ε. που θα ισχύσει από τις 25 Μαρτίου του 2018 και η οποία αναφέρεται στην πρόσβαση στα δεδομένα που αφορούν την υγεία, τονίζοντας ότι θα πρέπει τα κράτη-μέλη να είναι προετοιμασμένα.

6 Η τρίτη ενότητα με θέμα: Towards a new Pharmaceutical Policy είχε ως επίκεντρο τη φαρμακευτική πολιτική της Κύπρου και τις αναμενόμενες αλλαγές στην τιμολόγηση και αποζημίωση των φαρμάκων. Ο Αντώνης Κοντεμενιώτης, από τη Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας, ανέφερε ότι οι άμεσες ιδιωτικές δαπάνες για φάρμακα αντιστοιχούν στο 50% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, λόγω των σημαντικά διαφοράς στο επίπεδο τιμών μεταξύ λιανικής τιμής και τιμών δημόσιων μειοδοτικών διαγωνισμών. Η φαρμακευτική δαπάνη αντιστοιχεί περίπου στο 1/5 των συνολικών δαπανών, ενώ τόσο η κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη όσο και το ποσοστό επί του ΑΕΠ παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με την πλειοψηφία των κρατώνμελών της Ε.Ε. Ως περαιτέρω Βήματα για βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας του συστήματος, ο κ. Κοντεμενιώτης πρότεινε: «Horizon scanning» για νέες καινοτόμες τεχνολογίες, έγκαιρη διάνοιξη δίαυλων επικοινωνίας με εμπλεκόμενους φορείς, αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας (HTA)/ MCDA και ειδικές συμφωνίες εισδοχής (MEA). Το ρόλο της Φαρμακευτικής φροντίδας στα κοινοτικά φαρμακεία, ανέπτυξε στη συνέχεια η Ελένη Πιέρα Ισσέγιεκ, Πρόεδρος του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου, προτείνοντας τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του φαρμακοποιού, με επέκταση των υπηρεσιών των κοινοτικών φαρμακείων, ως αναπόσπαστο μέρος της πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εστιάζοντας σε θέματα όπως αποτελεσματική χρήση νέων φαρμάκων, αναθεώρηση της χρήσης φαρμάκων, προώθηση της πρόληψης με σκοπό τη βελτίωση στη διαχείριση των χρόνιων ασθενειών κλπ. Το ρόλο της Κυπριακής φαρμακοβιομηχανίας στην Υγεία ανέπτυξε ο Νίκος Χρηστίδης, Δ/ντής πωλήσεων Medochemie Κύπρου, αναφέροντας ότι η κυπριακή βιομηχανία είναι σε θέση να υποστηρίξει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της κυβέρνησης. Αναφερόμενος ειδικότερα για τη Medochemie, επεσήμανε ότι είναι η μεγαλύτερη παραγωγική εταιρεία της Κύπρου, με 13 παραγωγικές μονάδες. Ανέφερε ότι η παραγωγή της διασφαλίζει σε πολλαπλάσιο μέγεθος την επάρκεια της Κύπρου σε φάρμακα, ενώ είναι η πρώτη

7 εξαγωγική επιχείρηση της Κύπρου. Το θέμα της εξασφάλισης της πρόσβασης των ασθενών στα φάρμακα ανέπτυξε ο Κυριάκος Μικέλλης, Πρόεδρος Κυπριακής Ένωσης Φαρμακευτικών Εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης (ΚΕΦΕΑ), Διευθυντής Κύπρου, Pfizer, επισημαίνοντας ότι τα καινοτόμα φάρμακα βελτιώνουν αποδεδειγμένα το προσδόκιμο και την ποιότητα ζωής των ασθενών και παράλληλα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση πόρων του συστήματος υγείας. Η ανταπόκριση της κυπριακής φαρμακευτικής αγοράς στις μεταρρυθμίσεις του συστήματος υγείας ήταν το θέμα της ομιλίας του Αυγουστίνου Ποταμίτη, Προέδρου του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΦΕΚ). Ανέφερε ότι υπάρχει επιτακτική η ανάγκη ενός πραγματικά νέου συστήματος αποζημίωσης των φαρμάκων, που να εγγυάται πρόσβαση στην καταλληλότερη θεραπεία, αποζημίωση όλων των φαρμάκων που πληρούν συγκεκριμένα διαφανή κριτήρια και όχι μόνο την τιμή, και απαγκιστρωμένο από το τρέχον σύστημα. Η τελευταία ενότητα ήταν αφιερωμένη στον διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους στο χώρο της υγείας: υπουργείο Υγείας, ιδιώτες γιατροί, νοσηλευτές, ιδιωτικά νοσοκομεία, εισαγωγείς και κατασκευαστές φαρμάκων, ιδιοκτήτες φαρμακείων, ασφαλιστικές εταιρείες αλλά και ενώσεις ασθενών κατέθεσαν τα δικά τους ζητούμενα αλλά και τους προβληματισμούς τους για το νέο σύστημα. Το τραπέζι διαλόγου συντόνισαν ο Μάμας Θεοδώρου, καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου και ο Άρης Σισσούρας, Επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών. Στο τραπέζι συμμετείχαν ο Θωμάς Αντωνίου, πρόεδρος του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, ο Πέτρος Αγαθαγγέλου, Πρόεδρος του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, ο Αντώνης Φαρμακάς, Λέκτορας του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας, ο Μάρκος Αγαθαγγέλου, πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων, ο Μάριος Κουλούμας, Πρόεδρος της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων και ο Ιωάννης Λεοντίου,

8 Πρόεδρος Παγκύπριου Συνδέσμου Νοσηλευτών και Μαιών (ΠΑΣΥΝΜ). Ο Καθηγητής Α. Σισσούρας ανέδειξε μελέτη που καταδεικνύει ότι ασθενείς και επαγγελματίες θέλουν το ΓΕΣΥ, ενώ οι εκπρόσωποι των ιδιωτικών νοσοκομείων και των ιδιωτών γιατρών επιχειρηματολόγησαν ότι θέλουν το ΓΕΣΥ, αλλά με καλύτερες προϋποθέσεις χρηματοδότησης για αυτούς. Σημαντική ήταν η τοποθέτηση του εκπροσώπου των ασθενών, Μάριου Κουλούμα, ο οποίος ανέφερε ότι η ενδυνάμωση και η εμπλοκή των ασθενών σε όλα τα επίπεδα είναι απαραίτητες για τη δημιουργία ποιοτικών και βιώσιμων συστημάτων υγείας, καθώς οι ασθενείς ενεργούν συλλογικά μέσω των οργανώσεων τους για να μεταφέρουν την εμπειρογνωμοσύνη τους στην αποτελεσματικότερη λήψη των αποφάσεων. Η αναγνώριση των ασθενών ως εμπλεκόμενος φορέας στο επίπεδο της συλλογικής συμμετοχής και με την κατάλληλη υποστήριξη, μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης για να εξασφαλίσουν τη μελλοντική βιωσιμότητα και την υψηλή ποιότητα των συστημάτων της υγείας. Για να μπορέσουν να αναλάβουν αυτόν τον ζωτικό ρόλο, θα πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένες ενέργειες για τη στήριξη της λειτουργίας των οργανώσεων των ασθενών μέσω κατάλληλων μηχανισμών θεσμικής, διαρθρωτικής και χρηματοδοτικής υποστήριξης. Η σύνοψη των συμπερασμάτων του συνεδρίου έγινε από τον Καθηγητή Διοίκησης Μονάδων Υγείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Νίκο Πολύζο, ο οποίος ανέφερε ότι στην Κύπρο υπάρχει μέλλον στο σύστημα υγείας, γιατί η πολιτική υγείας είναι συνεχής, ισχυρή και με σχεδιασμό. Οι όποιες καθυστερήσεις στην εφαρμογή δεν θα πρέπει να ακυρώσουν την όλη προσπάθεια. Επίσης, ανέφερε ότι οι Υπουργοί Υγείας Ελλάδας και Κύπρου ανέφεραν την αναγκαιότητα μεταρρυθμίσεων στα συστήματα υγείας και των δύο χωρών. Σημαντική βοήθεια μπορεί να προέλθει από αξιοποίηση των καλών πρακτικών από άλλες χώρες, όπως αυτή που παρουσιάστηκε στο συνέδριο από την Ιρλανδία, μια χώρα που βγήκε πρώτη από το μνημόνιο. Όσον αφορά τον

9 Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, όπως προκύπτει από όσα αναφέρθηκαν στο συνέδριο, οι εισφορές θα είναι μικρές (2,65%) για τους ασφαλισμένους, ενώ ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι οι δημόσιες δαπάνες υγείας που είναι οι μικρότερες στην ΕΕ δε μπορεί να ξεπεράσουν τα 600 εκατ. ευρώ ετησίως προσεχώς. Οι εκπρόσωποι ΚΕΒΕ-ΟΕΒ ανέφεραν την ανάγκη για χρονοδιάγραμμα με δείκτες και καθολικότητα, ενώ ο εκπρόσωπος των ασφαλιστικών εταιρειών ζήτησε τη συμμετοχή του κλάδου. Αναφορικά με τον κλάδο του φαρμάκου, τονίστηκε ότι οι δαπάνες είναι χαμηλές, αλλά το πρόβλημα που αναδείχθηκε είναι ότι επίκειται μια ενιαία εθνική φαρμακευτική πολιτική υγείας, παρά τους διαγωνισμούς, τις τιμές αναφοράς, κ.ά. Αναφέρθηκε ότι το βάρος θα πρέπει να αναλάβουν τα 500 ιδιωτικά φαρμακεία κι όχι τα 5 δημόσια νοσοκομεία της Κύπρου. Επίσης, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία από τον ΟΑΥ στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Μέγας χορηγός του συνεδρίου ήταν η Medochemie, χορηγοί οι εταιρείες Catercom και Coneq και υποστηρικτής η Tράπεζα Κύπρου. Media sponsors ήταν το Sigmalive και το Capital Today.