ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, XXX SWD(2016) 174 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο πρόταση για ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την αντιμετώπιση του γεωγραφικού αποκλεισμού και άλλων μορφών διακριτικής μεταχείρισης με βάση την ιθαγένεια, τον τόπο διαμονής ή τον τόπο εγκατάστασης των πελατών εντός της εσωτερικής αγοράς {COM(2016) 289} {SWD(2016) 173} EL EL

2 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο πρόταση για ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την αντιμετώπιση του γεωγραφικού αποκλεισμού και άλλων μορφών διακριτικής μεταχείρισης με βάση την ιθαγένεια, τον τόπο διαμονής ή τον τόπο εγκατάστασης των πελατών εντός της εσωτερικής αγοράς Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης Εκτίμηση επιπτώσεων της πρότασης κανονισμού για την αντιμετώπιση του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού και άλλων διακρίσεων με βάση τον τόπο διαμονής ή την ιθαγένεια A. Ανάγκη ανάληψης δράσης Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα; Αυξάνεται το ενδιαφέρον των πελατών, ιδίως των καταναλωτών αλλά και των μικρών επιχειρήσεων, για τις διασυνοριακά πραγματοποιούμενες αγορές. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο την άρνηση πώλησης σε αυτούς προϊόντων από εμπόρους που δραστηριοποιούνται σε άλλα κράτη μέλη ή την αναπροσαρμογή των τιμών με την αιτιολογία ότι προέρχονται από άλλο κράτος μέλος. Σύμφωνα με ανώνυμη έρευνα αγοράς («mystery shopping») που διενεργήθηκε το 2015, μόλις που υπερέβαινε το ένα τρίτο (37%) το ποσοστό των επιτυχημένων αποπειρών διασυνοριακών αγορών. Μπορεί να υφίστανται βάσιμοι λόγοι που αποτρέπουν τις διασυνοριακές πωλήσεις (π.χ. διαφορές στο δίκαιο προστασίας των καταναλωτών, στον ΦΠΑ, φραγμοί στα διασυνοριακά κυκλώματα διανομής, κ.λπ.). Μολαταύτα, πολλοί από τους περιορισμούς μπορεί να είναι αδικαιολόγητοι. Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία; Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να διασφαλιστεί η κατάργηση των διακρίσεων κατά πελατών 2

3 στην ενιαία αγορά. Αντιμετωπίζονται παράλληλα αρκετές βασικές αιτίες τέτοιας εμπορικής συμπεριφοράς, π.χ. με πρωτοβουλίες της Επιτροπής [ψηφιακές συμβάσεις, παράδοση δεμάτων, επέκταση του συστήματος της μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας ΦΠΑ (MOSS)] στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά και της στρατηγικής για την ενιαία αγορά. Η παρούσα πρωτοβουλία εστιάζει ιδίως στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει αντικειμενικός λόγος για διαφορετική μεταχείριση μεταξύ αλλοδαπών και εγχώριων πελατών. Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; Το πρόβλημα είναι συνήθως διασυνοριακού χαρακτήρα και αφορά όλα τα κράτη μέλη. Προς το παρόν, τα κράτη μέλη και οι εθνικές αρχές επιβολής της νομοθεσίας δεν μπορούν να βασίζονται σε επαρκώς σαφές νομικό πλαίσιο ώστε να διασφαλίζεται η επιβολή των υφιστάμενων διατάξεων. Επομένως, για λόγους κλίμακας και αναμενόμενων αποτελεσμάτων, οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα με την ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ. B. Λύσεις Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; Ο στόχος δεν θα επιτευχθεί με περισσότερη διαφάνεια (επιλογή 1). Με απαγόρευση του αποκλεισμού της πρόσβασης σε δικτυακούς τόπους και αυτόματη αναδρομολόγηση χωρίς την ενεργητική συγκατάθεση (επιλογή 2) σε συνδυασμό με υποχρέωση παροχής εξηγήσεων σε εξαιρετικά δικαιολογημένες περιπτώσεις τέτοιου αποκλεισμού θα αντιμετωπιζόταν μέρος του προβλήματος. Η προτιμώμενη επιλογή (επιλογή 3) επικεντρώνεται στον εντοπισμό συγκεκριμένων καταστάσεων στις οποίες δεν είναι δυνατόν να δικαιολογηθούν γεωγραφικές διακρίσεις (π.χ. στην περίπτωση υλικών αγαθών, εάν ο πελάτης μεριμνά για τη διασυνοριακή μεταφορά στην περίπτωση υπηρεσιών οι οποίες παρέχονται σε φυσική τοποθεσία όπου ο εμπορευόμενος δραστηριοποιείται επιχειρηματικά και στην περίπτωση ηλεκτρονικά παρεχόμενων υπηρεσιών, όταν δεν υπάρχει πρόβλημα παροχής). Η επιλογή 4 συνίσταται στην εκπόνηση συμπληρωματικού καταλόγου περιπτώσεων στις οποίες είναι δικαιολογημένη η εφαρμογή γεωγραφικών διακρίσεων, ώστε να διασαφηνιστούν οι αρχές που ορίζονται στο άρθρο 20 παράγραφος 2 της οδηγίας για τις υπηρεσίες. Η επιλογή αυτή απορρίφθηκε ως περίπλοκη. Η επιλογή 5 περιλάμβανε την υποχρέωση των εταιρειών να αποστέλλουν υλικά αγαθά διασυνοριακά και θα επιτύγχανε με τον καλύτερο τρόπο τον στόχο, αλλά απορρίφθηκε για λόγους δυσανάλογης οικονομικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων. Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; Την επιλογή 1 υποστηρίζουν σθεναρά οι καταναλωτές, αλλά ορισμένες επιχειρήσεις εκφράζουν επιφυλάξεις. Την επιλογή 2 υποστηρίζουν σαφώς οι καταναλωτές και συμφωνούν με αυτήν οι επιχειρήσεις. Σαφής πλειονότητα καταναλωτών υποστηρίζουν την 3η επιλογή, ενώ οι επιχειρήσεις είναι διαιρεμένες, καθώς ορισμένες εξ αυτών εκφράζουν την αντίθεσή τους και άλλες δείχνουν να την αποδέχονται, π.χ. στην περίπτωση συναλλαγών στις οποίες οι πελάτες οργανώνουν οι ίδιοι την παράδοση. Την επιλογή 4 ζητούν μερικές επιχειρήσεις προκειμένου να βελτιωθεί η νομική σαφήνεια, ενώ άλλες εκφράζουν την αντίθεσή τους. Οι καταναλωτές υποστηρίζουν κατ αρχήν την επιλογή 5, αλλά οι επιχειρήσεις αντιτίθενται σθεναρά. Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχουν, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Βάσει των διαθέσιμων δεδομένων π.χ. εξ αποστάσεως πώληση ηλεκτρονικών αγαθών, η οποία είναι μία από τις δημοφιλέστερες κατηγορίες διαδικτυακών πωλήσεων η άρση των 3

4 περιορισμών γεωγραφικού αποκλεισμού που επιβάλλουν επιχειρήσεις στις διασυνοριακές πωλήσεις εκτιμάται ότι θα έχει ως καθαρό αποτέλεσμα την αύξηση κατά περίπου 1,1% του συνολικού μεγέθους της αγοράς (συνολικές πωλήσεις). Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης θα αποβεί εις βάρος των εγχώρια πραγματοποιούμενων αγορών, κυρίως των εγχώρια πραγματοποιούμενων αγορών εκτός διαδικτύου. Το καθαρό αποτέλεσμα αύξησης του εμπορίου εκτιμάται σε μόλις 0,4%. Οι συνακόλουθες μέσες μειώσεις των τιμών σε ολόκληρη την ΕΕ εκτιμώνται σε -0,5% για προϊόντα προσφερόμενα εκτός διαδικτύου και σε -0,6% για προϊόντα προσφερόμενα στο διαδίκτυο. Δεν αναμένονται αυξήσεις των τιμών σε κανένα κράτος μέλος. Εάν υπάρξουν παρόμοιες επιδράσεις σε όλα τα υλικά αγαθά, η συνολική αύξηση του πλεονάσματος καταναλωτή στην ΕΕ των 28 θα μπορούσε να είναι 0,8% κατά μέσο όρο, με αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών. Ωστόσο, υπενθυμίζεται ότι η αποτελεσματικότητα των σχετικών ρυθμιστικών πρωτοβουλιών θα επηρεάσει την γραμμή βάσης. Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (εάν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Η κατάργηση της αυτόματης αναδρομολόγησης και τα αιτήματα για να εγκριθεί από τους επισκέπτες η αναδρομολόγηση συνεπάγονται εφάπαξ κόστος συμμόρφωσης, αλλά θα αφορούσαν μικρό μόνο ποσοστό των μεγάλων δικτυακών τόπων (περίπου 2% των δικτυακών τόπων στους οποίους αναλογεί το 7,5% της διασυνοριακής κίνησης). Θα προέκυπτε ελάχιστο άλλο κόστος συμμόρφωσης, καθώς οι εμπορευόμενοι απλώς θα αντιμετώπιζαν τους αλλοδαπούς πελάτες ως εγχώριους. Θα μπορούσαν να ανακτούν με διαφάνεια το πρόσθετο κόστος, π.χ. των συστημάτων πληρωμών ή άλλου είδους κόστος, στο μέτρο που αυτό δικαιολογείται αντικειμενικά. Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις; Το συγκεκριμένο μέτρο θα καλύπτει όλες τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των μικροεπιχειρήσεων. Η μόνη επιπρόσθετη επιβάρυνση θα αφορούσε, ενδεχομένως, μικρή συμπληρωματική χρέωση για υπηρεσίες πληρωμών και την ανάγκη προσδιορισμού του ποσοστού ΦΠΑ στη χώρα του πελάτη στην περίπτωση ψηφιακών πωλήσεων [η καταχώρηση πραγματοποιείται μέσω του συστήματος της μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας ΦΠΑ (MOSS)]. Σύμφωνα με τη νέα πρόταση για τον ΦΠΑ, οι πληροφορίες αυτές θα είναι εύκολα διαθέσιμες. Ωστόσο, θα ήταν σημαντική η επιβάρυνση των εταιρειών που απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Για τον λόγο αυτό, οι εταιρείες αυτές εξαιρούνται από την υποχρέωση ίσης μεταχείρισης Η συνολική απαλλαγή των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων δεν θα ήταν πρακτικά εφικτή επιλογή. Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και τις εθνικές διοικήσεις; Ο έλεγχος της εφαρμογής θα διενεργείται μέσω ήδη υφιστάμενων δομών ο συντονισμός των οποίων πραγματοποιείται δυνάμει του κανονισμού για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών και, επομένως, δεν προβλέπεται να υπάρξει νέο κόστος οργάνωσης. Η Επιτροπή έχει λάβει γνώση περίπου καταγγελιών κατά τη διάρκεια μιας οκταετίας ( ), αλλά εκτιμά ότι ο προβληματισμός των καταναλωτών είναι πολύ μεγαλύτερος. Ο κανονισμός αναμένεται να διασαφηνίσει τις υποχρεώσεις των εμπόρων και να αποτρέψει αθέμιτες πρακτικές. Επομένως, η αύξηση στον ετήσιο φόρτο εργασίας των κρατών μελών μάλλον θα παραμείνει περιορισμένη. Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; Όχι. Το μέτρο εφαρμόζεται σε όλους τους εμπόρους που πωλούν σε πελάτες στην ΕΕ και, συνεπώς, δεν επηρεάζει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα. Δ. Παρακολούθηση 4

5 Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική; Ολοκληρωμένη αξιολόγηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος. 5