ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Τροφικές Σχέσεις

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Τροφικές Σχέσεις"

Transcript

1 ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Τροφικές Σχέσεις Α. Διδακτικό πλαίσιο Τίτλος ενότητας: Μελετώντας τις Τροφικές Σχέσεις μεταξύ των Ζωντανών Οργανισμών Παιδαγωγική Προσέγγιση: Προβληματοκεντρική μάθηση με προκαθορισμένη πορεία δραστηριοτήτων για οικοδόμηση της γνώσης. Η παιδαγωγική προσέγγιση που αξιοποιείται στην ενότητα αυτή βασίζεται στη θεωρία του οικοδομισμού και στην κοινωνικο-κεντρική άποψη για τη μάθηση και τη γνωστική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται ως αφόρμηση ένα πρόβλημα αποστολή, το οποίο καθορίζει το πλαίσιο της διερεύνησης. Στη συνέχεια, παρατίθεται μία ακολουθία δραστηριοτήτων, η οποία σκοπό έχει να στηρίξει τον/τη μαθητή/τρια στην προσπάθειά του/της να διερευνήσει και να απαντήσει στο αρχικό ερώτημα της αποστολής, να αναπτύξει δεξιότητες διερεύνησης, συλλογιστικές δεξιότητες και να αποκτήσει εμπειρίες. Κάθε δραστηριότητα επιτρέπει την ενεργό εμπλοκή του/της μαθητή/τρια στη μαθησιακή διαδικασία, την ανάδειξη των ιδεών των μαθητών/τριών, την αναδόμηση των ιδεών, την εφαρμογή των νέων ιδεών και την ανασκόπησή τους. Μέσα από τη συνεργατική μάθηση που προτείνεται, οι μαθητές/τριες, δυνητικά, αναπτύσσουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας και προωθείται η καλλιέργεια των ιδιοτήτων του δημοκρατικού πολίτη. Οι παρεμβάσεις του/της εκπαιδευτικού, σύμφωνα με το συγκεκριμένο μαθησιακό υλικό, περιορίζονται σε εισαγωγικές οδηγίες, σε παροτρύνσεις για παραγωγικό διάλογο εντός των ομάδων, σε ερωτήσεις για προβληματισμό, σε εξαιρετικά σύντομη ανατροφοδότηση, σε εντοπισμό πιθανών εναλλακτικών ιδεών και καθοδήγηση για εννοιολογική αλλαγή και κατανόηση, καθώς και συντονισμό συζητήσεων στην ολομέλεια της τάξης. Οργάνωση τάξης: Εργασία σε ομάδες (Συνεργατική μάθηση) Συνολική χρονική διάρκεια: 7 διδακτικές περίοδοι Προτεινόμενος διδακτικός χρόνος για δραστηριότητες και εισαγωγικό μέρος : 6,5 διδακτικές περίοδοι Προτεινόμενος χρόνος για αξιολόγηση εργασιών για το σπίτι: 0,5 διδακτική περίοδος Σχετικοί Στόχοι Αναλυτικού Προγράμματος: Α.2.4., Α.2.5., Α.2.6., Α

2 Β. Μαθησιακές Επιδιώξεις της Ενότητας (α) Εννοιολογική κατανόηση: Δημιουργία και επεξήγηση τροφικών αλυσίδων και πλεγμάτων. Χρησιμοποίηση με επάρκεια των όρων: τροφικές σχέσεις, τροφικές αλυσίδες, παραγωγός, καταναλωτής, θήραμα, θηρευτής, τροφικά πλέγματα, φυτοφάγος, σαρκοφάγος, παμφάγος, κορυφαίος θηρευτής, ανταγωνισμός. (β) Επιστημολογική επάρκεια: Κατανόηση της φύσης της επιστήμης και για το πώς αναπτύσσεται και εγκυροποιείται η επιστημονική γνώση. (γ) Συλλογιστικές και Πρακτικές δεξιότητες - ικανότητες: Καλλιέργεια των συλλογιστικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για την απόκτηση της επιστημονικής γνώσης (π.χ. λογική σκέψη, αναλογική σκέψη και μοντελοποίηση). Κριτική σκέψη, δημιουργική σκέψη. Λειτουργική χρήση της εννοιολογικής κατανόησης για την εκπλήρωση της αποστολής με στόχο την ανάλυση και την κατανόηση ζητημάτων της καθημερινότητας. Επιχειρηματολογία για το πώς δραστηριότητες του ανθρώπου επηρεάζουν την ποιότητα του περιβάλλοντος και προκαλούν προβλήματα στους οργανισμούς. Καλλιέργεια δεξιοτήτων παρατήρησης των στοιχείων (φωτογραφιών) που δίνονται. Έγκυρη επεξεργασία και ερμηνεία των δεδομένων. Παραγωγή και ανακοίνωση αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων. Αιτιολόγηση του ότι διάφορα αναπτυξιακά έργα πρέπει να αλλάζουν, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι περιβαλλοντικοί παράγοντες. (δ) Στάσεις, Αξίες και Συμπεριφορές: Η συναισθηματική τοποθέτηση απέναντι στη διατήρηση των ειδών και το περιβάλλον. (ε) Εμπειρίες: Εξέταση θέματος από την καθημερινή ζωή. Προτείνονται δραστηριότητες επέκτασης με την παρακολούθηση σχετικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Γ. Γενικοί Στόχοι της Διδακτικής Ενότητας Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση: Να αποκτήσουν γνώσεις σχετικές με τις έννοιες τροφικές σχέσεις, τροφικές αλυσίδες, παραγωγός, καταναλωτής, θήραμα, θηρευτής, τροφικά πλέγματα, φυτοφάγος, σαρκοφάγος, παμφάγος, κορυφαίος καταναλωτής, ανταγωνισμός, ώστε να είναι σε θέση να μελετούν, να ερμηνεύουν και να περιγράφουν τις σχέσεις που έχουν οι οργανισμοί μεταξύ τους. Να κατανοήσουν την επιστημονική μεθοδολογία που ακολουθεί η σύγχρονη Βιολογία για τη μελέτη των τροφικών σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των οργανισμών σε ένα οικοσύστημα, με το να δημιουργούν και να εξηγούν τροφικές αλυσίδες και πλέγματα. Να γνωρίσουν είδη χλωρίδας και πανίδας της Κύπρου και να κατανοήσουν πώς οι πιο πάνω έννοιες συνδέονται και αξιοποιούνται στην καθημερινή ζωή. 2

3 Να αξιοποιούν πληροφορίες και δεδομένα για να μελετούν ποιοι οργανισμοί ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Να αποκτήσουν δεξιότητες ενσυναίσθησης και διαπροσωπικής επικοινωνίας και ως ελεύθεροι, ενεργοί και δημοκρατικοί πολίτες, να συμμετέχουν με κριτικό πνεύμα σε συζητήσεις διαμόρφωσης και παρουσίασης απόψεων για θέματα που αφορούν τις τροφικές σχέσεις σε κυπριακό οικοσύστημα και τις εφαρμογές τους. Συγκεκριμένα, να επιχειρηματολογούν πώς δραστηριότητες του ανθρώπου επηρεάζουν την ποιότητα του περιβάλλοντος και προκαλούν προβλήματα στους οργανισμούς. Να αποκτήσουν αξίες σε σχέση με το περιβάλλον και το σεβασμό για τη ζωή των υπόλοιπων ζωντανών οργανισμών σε όλα τα επίπεδα οργάνωσής τους. Να αναπτύξουν ευρύτερα την ικανότητα διατύπωσης στοιχειοθετημένης υποστήριξης ή αμφισβήτησης δεδομένων και υποθέσεων σχετικά με τις επιπτώσεις που θα έχει η απομάκρυνση του αγρινού από το οικοσύστημα του Δάσους Πάφου, μέσα από διαλογική συζήτηση με κριτική και δημιουργική σκέψη. Να καλλιεργήσουν δεξιότητες που σχετίζονται με την ικανότητα διάκρισης, κατηγοριοποίησης και παρουσίασης δεδομένων σχετικά με το οικοσύστημα του Δάσους Πάφου, με ορθή εφαρμογή τόσο των μαθηματικών όσο και της ελληνικής γλώσσας σε γραπτό αλλά και σε προφορικό λόγο. Να αναπτύξουν δεξιότητες που σχετίζονται με την ικανότητα λήψης αποφάσεων, σε θέματα διαχείρισης και αξιοποίησης των γνώσεων σχετικά με τις τροφικές σχέσεις. Δ. Ειδικοί Στόχοι της Διδακτικής Ενότητας Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση: Να αναγνωρίζουν και να καταγράφουν μερικά είδη ζωντανών οργανισμών, τα οποία συναντούμε στο οικοσύστημα του Δάσους Πάφου. Να αξιολογούν κατά πόσο έχουν καταγράψει όλα τα είδη ζωντανών οργανισμών που υπάρχουν στο Δάσος Πάφου. Να αντιλαμβάνονται ότι διάφορα στοιχεία (π.χ. φωλιές, ίχνη, απορρίμματα) αποκαλύπτουν την παρουσία κάποιων οργανισμών σε ένα οικοσύστημα. Να κατανοούν ότι οι ζωντανοί οργανισμοί σε ένα οικοσύστημα αναπτύσσουν μεταξύ τους τροφικές σχέσεις. Να ονομάζουν τις σχέσεις που αναπτύσσουν οι ζωντανοί οργανισμοί ενός οικοσυστήματος, ως προς τη διατροφή τους, ως τροφικές σχέσεις. Να ορίζουν τις τροφικές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των ζωντανών οργανισμών ενός οικοσυστήματος. Να εντοπίζουν τα στοιχεία που χρειάζονται για την εκπλήρωση της αποστολής τους και να εξηγούν γιατί αυτά είναι αναγκαία. Να σχεδιάζουν τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν για να εκπληρώσουν την αποστολή τους. 3

4 Να κατανοούν γιατί οι αγρότες μπορεί να θέλουν να απομακρυνθούν τα αγρινά από το Δάσος Πάφου. Να μελετούν πληροφορίες για μερικά είδη ζωντανών οργανισμών του Δάσους Πάφου και να εντοπίζουν τις πληροφορίες που σχετίζονται με τις τροφικές σχέσεις των οργανισμών. Να συμπληρώνουν σχεδιαγράμματα για να αναπαραστήσουν τις τροφικές σχέσεις των ζωντανών οργανισμών του Δάσους Πάφου. Να ονομάζουν την αναπαράσταση των τροφικών σχέσεων μεταξύ τριών ή περισσοτέρων οργανισμών ως τροφική αλυσίδα. Να ορίζουν τι είναι μια τροφική αλυσίδα. Να ονομάζουν τους ζωντανούς οργανισμούς μιας τροφικής αλυσίδας με ένα από τους όρους θήραμα, θηρευτής και να αιτιολογούν για την ονομασία του. Να γνωρίζουν ότι το θήραμα διαφορετικά ονομάζεται και λεία. Να σχεδιάζουν τροφικές αλυσίδες. Να περιγράφουν με λόγια μια τροφική αλυσίδα. Να κατανοούν ότι το βέλος αναπαριστά τη μεταφορά ενέργειας. Να κατανοούν τη σχέση μεταξύ τροφής και ενέργειας. Να εντοπίζουν τα κοινά χαρακτηριστικά των τροφικών αλυσίδων. Να κατανοούν από πού εξασφαλίζουν την ενέργειά τους φυτά και ζώα. Να κατανοούν από πού εξασφαλίζουν τα δομικά υλικά του σώματός τους φυτά και ζώα. Να ονομάζουν τα φυτά με βάση τη θέση τους σε μια τροφική αλυσίδα. Να ονομάζουν τα ζώα με βάση τη θέση τους σε μια τροφική αλυσίδα. Να αντιλαμβάνονται ότι δεν είναι εύκολο να εντοπίσουμε, να ερμηνεύσουμε και να αναπαραστήσουμε τις τροφικές σχέσεις σε ένα οικοσύστημα. Να σχεδιάζουν τροφικά πλέγματα. Να ορίζουν τι είναι ένα τροφικό πλέγμα. Να εξηγούν τη σχέση που υπάρχει μεταξύ ενός τροφικού πλέγματος και των τροφικών αλυσίδων. Να εντοπίζουν και να ονομάζουν σε ένα τροφικό πλέγμα φυτοφάγους, σαρκοφάγους και παμφάγους οργανισμούς. Να εντοπίζουν και να ονομάζουν σε ένα τροφικό πλέγμα κορυφαίους θηρευτές. Να εντοπίζουν σε ένα τροφικό πλέγμα είδη οργανισμών που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την τροφή. Να εξετάζουν αν ο άνθρωπος, ως μέρος της φύσης, ανταγωνίζεται με τα φυτά και τα ζώα για τροφή. Να σχεδιάζουν τροφικές αλυσίδες στις οποίες συμμετέχει ο άνθρωπος. Να προσδιορίζουν τη θέση του ανθρώπου σε μια τροφική αλυσίδα. Να εξηγούν, με βάση ένα τροφικό πλέγμα, τις επιπτώσεις που θα δημιουργηθούν αν απομακρυνθεί από ένα οικοσύστημα, ένα είδος οργανισμού. Να εξηγούν ότι ένα τροφικό πλέγμα είναι πιο χρήσιμο, για να καταλάβουμε τις τροφικές σχέσεις μεταξύ των οργανισμών σε ένα οικοσύστημα, από μια τροφική αλυσίδα. Να επιχειρηματολογούν για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η απομάκρυνση του αγρινού από το οικοσύστημα του Δάσους Πάφου. 4

5 Να παρουσιάζουν δεδομένα σχετικά με το οικοσύστημα του Δάσους Πάφου, με ορθή εφαρμογή της ελληνικής γλώσσας σε γραπτό αλλά και σε προφορικό λόγο. Να μελετούν και να εξάγουν πληροφορίες και δεδομένα από γραφικές παραστάσεις σχετικά με τον πληθυσμό του αγρινού στο Δάσος Πάφου. Να εξηγούν ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο αγρινό και σε άλλους οργανισμούς του Δάσους Πάφου αν επιτραπεί η ελεύθερη βοσκή αιγοπροβάτων στο δάσος. Να διεξάγουν έρευνα στο διαδίκτυο σχετικά με τον πληθυσμό του αγρινού στο Δάσος Πάφου. Να εντοπίζουν σε χάρτη τις περιοχές του Δάσους Πάφου, του Κάμπου και του Κύκκου. Να εξετάζουν κατά πόσο η κατοχική γραμμή, που περιορίζει την ελεύθερη διακίνηση των ανθρώπων, περιορίζει και την ελεύθερη διακίνηση του αγρινού. Να αναφέρουν θετικές και αρνητικές ενέργειες, που γίνονται από τον άνθρωπο, και μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον. Να αναπτύσσουν θετικές στάσεις απέναντι στην προστασία του περιβάλλοντος. Να είναι σε θέση να αναπτύξουν δράση σχετικά με τη διατήρηση των ειδών και την προστασία του περιβάλλοντος. Να εκφράζουν την άποψή τους σχετικά με τη λαθροθηρία και να επιχειρηματολογούν για τους τρόπους αντιμετώπισής τους. Να αναπτύξουν δράσεις ενημέρωσης, στην οικογένεια και την κοινότητα, σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις που θα έχει η θανάτωση και απομάκρυνση του αγρινού από το Δάσος Πάφου. Να δημιουργούν, στα πλαίσια μιας εργασίας τύπου project, ένα τρισδιάστατο τροφικό πλέγμα το οποίο να παρουσιάζει τις τροφικές σχέσεις σε ένα οικοσύστημα και να εξηγούν ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από την αφαίρεση ή την εισαγωγή στο οικοσύστημα αυτό ενός είδους. Ε. Εναλλακτικές ιδέες των μαθητών/τριών για τις Τροφικές Σχέσεις των Οργανισμών Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας της ενότητας αυτής, είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη ότι ορισμένοι/ες μαθητές/τριες μπορεί να έχουν μια σειρά από εναλλακτικές ιδέες για τη Τροφικές Σχέσεις των Οργανισμών. Σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία, ορισμένοι/ες μαθητές/τριες μπορεί να θεωρούν ότι: Μεταβάλλοντας το μέγεθος του πληθυσμού των ειδών θα επηρεάσει μόνο τους άλλους που συνδέονται άμεσα μέσω της τροφικής αλυσίδας (Griffiths & Grant, Munson, 1991). Τα τροφικά πλέγματα μπορούν να ερμηνευθούν ως μια απλή τροφική αλυσίδα (Munson, Griffiths & Grant, 1985). 5

6 Οργανισμοί που βρίσκονται υψηλότερα σε τροφικό πλέγμα τρώνε ό,τι είναι χαμηλότερα στο τροφικό πλέγμα (Griffiths & Grant, 1985). Σε ένα τροφικό πλέγμα, μια αλλαγή στο μέγεθος σε ένα πληθυσμό θα επηρεάσει μόνο ένα άλλο πληθυσμού εάν οι δύο πληθυσμοί έχουν άμεση σχέση, όπως θήραμα και θηρευτής (Gallegos et al., 1994). Οι άνθρωποι παρέχουν την τροφή για άλλους οργανισμούς (Leach et al., 1996). Οι τροφικές αλυσίδες περιλαμβάνουν θηράματα και θηρευτές, αλλά όχι παραγωγούς (Gallegos et al., 1994). Τα σαρκοφάγα ζώα είναι μεγάλα και / ή άγρια, ενώ τα φυτοφάγα είναι παθητικά και / ή μικρότερα από τα σαρκοφάγα (Gallegos et al., 1994). ΣΤ. Απαραίτητες Προαπαιτούμενες Γνώσεις Τα οικοσυστήματα αποτελούνται από βιοτικούς παράγοντες (ζωντανούς οργανισμούς) και αβιοτικούς παράγοντες (αέρας, νερό κ.λπ.). Ο ήλιος παρέχει ενέργεια. Οι οργανισμοί ανάλογα με τον τρόπο που εξασφαλίζουν την τροφή τους χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τους αυτότροφους (παραγωγούς) και τους ετερότροφους (καταναλωτές). 6

7 ΣΤ. Σχόλια για τον/την εκπαιδευτικό που αφορούν στις δραστηριότητες της Ενότητας 5 Η Εμπλοκή των μαθητών/τριών στην ενότητα αυτή αρχίζει με την παρακολούθηση ενός βίντεο που πρόκειται για ένα απόσπασμα από ντοκιμαντέρ που σχετίζεται με το αγρινό. Στη συνέχεια, ο/η εκπαιδευτικός καλεί τους/τις μαθητές/τριες να διαβάσουν το σχετικό «δημοσίευμα» από την εφημερίδα «Ματιές στον Κόσμο» που σχετίζεται με την απομάκρυνση των αγρινών από το Δάσος Πάφου, με τίτλο «Η απομάκρυνση των αγρινών μπορεί να έχει επιπτώσεις σε ολόκληρο το οικοσύστημα». Το παιδαγωγικό σενάριο είναι αρκετά ρεαλιστικό και εξυπηρετεί τη σύνδεση της σχολικής γνώσης με την καθημερινή ζωή. Το εισαγωγικό ένθετο της ενότητας αυτής αποσκοπεί στο να εισαγάγει τους/τις μαθητές/τριες στο πρόβλημα που καλούνται να επιλύσουν στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ενότητας. Προτείνεται όπως το ένθετο διαβαστεί από τον/την εκπαιδευτικό στην ολομέλεια της τάξης, και σχολιασθεί σε συντομία. Η Αποστολή στοχεύει στο να ενημερώσει τους/τις μαθητές/τριες για τους βασικούς στόχους της ενότητας, καθώς και την πορεία δραστηριοτήτων. Προτείνεται όπως η αποστολή διαβαστεί από τους/τις μαθητές/τριες και στη συνέχεια ο/η εκπαιδευτικός να καλέσει τους/τις μαθητές/τριες να αναφέρουν ποια είναι η αποστολή που πρέπει να φέρουν εις πέρας κατά τη διάρκεια των επόμενων μαθημάτων. Γίνεται συζήτηση με τους/τις μαθητές/τριες σχετικά με την αποστολή τους με σκοπό οι μαθητές/τριες να μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν τις επιμέρους διαστάσεις της αποστολής τους και να είναι έτοιμοι να προχωρήσουν στην εξέταση των επόμενων δραστηριοτήτων. Σε αυτό το σημείο προτείνεται η ανάκληση προηγούμενης γνώσης μέσω ερωτημάτων και διαγραμμάτων, που θα αξιοποιήσει ο/η εκπαιδευτικός και που υπάρχουν στην πολυμεσική παρουσίαση που είναι στη διάθεση του/της εκπαιδευτικού. Αυτή η δραστηριότητα κρίνεται απαραίτητη καθότι οι μαθητές/τριες χρειάζονται ως προαπαιτούμενη γνώση τις έννοιες οικοσύστημα, φωτοσύνθεση. Οι μαθητές/τριες καλούνται να θυμηθούν τα πιο κάτω σημεία: Τι είναι ένα οικοσύστημα; Ποιοι ονομάζονται αβιοτικοί παράγοντες σε ένα οικοσύστημα; Ποιοι ονομάζονται βιοτικοί παράγοντες; Τι είναι η φωτοσύνθεση και σε τι βοηθά τα φυτά; (παραγωγή ουσιών που χρειάζονται γλυκόζη με τη βοήθεια της ηλιακής ενέργειας). Ουσιαστικά σε αυτό το σημείο ο/η εκπαιδευτικός στοχεύει στο να εγείρει ερωτήματα και να αποσπάσει απαντήσεις που να αποκαλύπτουν τι γνωρίζουν ή πιστεύουν οι μαθητές/τριες για το θέμα. 7

8 Στη Δραστηριότητα 5.1.1, οι μαθητές/τριες, υπενθυμίζονται για την αποστολή τους και καλούνται να μετακινηθούν στις θέσεις εργασίας ώστε να εργαστούν κατά ομάδες και να μελετήσουν την απεικόνιση του Δάσους Πάφου και τους οργανισμούς που καταγράφηκαν από τον οικολόγο. Οι μαθητές/τριες εργαζόμενοι σε ομάδες προσπαθούν να μελετήσουν το έντυπο υλικό που τους δίνεται αφού αρχικά εργαστούν εξατομικευμένα. Το συμπληρωματικό υλικό με την απεικόνιση του Δάσους Πάφου σε μεγέθυνση (μόνο με τους αριθμούς των ειδών και με αριθμούς και ονόματα των ειδών) και με φωτογραφίες των ειδών σε μεγάλο μέγεθος υπάρχουν στο παράρτημα του Βιβλίου Δραστηριοτήτων σελ Δίνονται οδηγίες από τον/την εκπαιδευτικό να αλληλεπιδράσουν στις ομάδες τους αλλά και να αξιοποιήσουν το περιεχόμενο ώστε να ανακαλύψουν είδη οργανισμών που συναντούμε στο οικοσύστημα του Δάσους Πάφου. Αφού συνεργαστούν, οι μαθητές/τριες καλούνται να συμπληρώσουν τον σχετικό πίνακα στο βιβλίο τους και να απαντήσουν στη Δραστηριότητα προτού ανακοινώσουν τα αποτελέσματά τους στην ολομέλεια της τάξης. Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες καλούνται να ασχοληθούν με τις Δραστηριότητες για να αξιολογήσουν τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους για την εκπλήρωση της αποστολής τους και να καταγράψουν άλλα στοιχεία που απαιτούνται καθώς και σχεδιάζουν τον τρόπο που θα τα συλλέξουν. Ο/η εκπαιδευτικός διερχόμενος από τις ομάδες ενθαρρύνει τους/τις μαθητές/τριες να εργάζονται από κοινού χωρίς τις απευθείας οδηγίες του. Επίσης, παρατηρεί και ακούει τους/τις μαθητές/τριες καθώς αλληλεπιδρούν και κάνει διερευνητικές ερωτήσεις για να ανακατευθύνει τις διερευνήσεις των μαθητών/τριών όταν είναι απαραίτητο. Μερικές ερωτήσεις που μπορεί να θέσει στους/στις μαθητές/τριες είναι οι εξής: Μπορεί στο Δάσος Πάφου να υπάρχουν μόνο 15 είδη; Ποιες τοποθεσίες του Δάσους Πάφου μελέτησε ο Βιολόγος; Ο Βιολόγος μπόρεσε να μελετήσει όλες τις τοποθεσίες (περιοχές) του Δάσους Πάφου; Ο Βιολόγος μπόρεσε να μελετήσει το Δάσος Πάφου σε όλες τις εποχές; 8

9 Συνέχεια της προηγούμενης Δραστηριότητας Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες Ανακοίνωση απαντήσεων. Η κάθε ομάδα ανακοινώνει τις απαντήσεις σε μερικές από τις πάνω ερωτήσεις (των δραστηριοτήτων 2 και 3) στην ολομέλεια της τάξης με στόχο να τεκμηριώσει και να επεξηγήσει τις απαντήσεις που έδωσε στα ερωτήματα που τέθηκαν. Ο/η εκπαιδευτικός κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων από την κάθε ομάδα: Ενθαρρύνει τους/τις μαθητές/τριες να επεξηγήσουν τις απαντήσεις τους ή/και έννοιες και ορισμούς με δικά τους λόγια. Ζητά αιτιολόγηση (στοιχεία) και διευκρινίσεις από τους/τις μαθητές/τριες. Δίνει ορισμούς και επεξηγήσεις. Χρησιμοποιεί προηγούμενες εμπειρίες των μαθητών/τριών ως βάση για την επεξήγηση. Μετά την παρουσίαση των απαντήσεων των μαθητών/τριών ο/η εκπαιδευτικός συνοψίζει και ανακεφαλαιώνει στην ολομέλεια της τάξης τις προτάσεις που αναφέρθηκαν δίνοντας παράλληλα τις απαντήσεις στις επιμέρους δραστηριότητες του μαθήματος. Ανατίθεται στους/στις μαθητές/τριες η Εργασία 1 των Ασκήσεων για το σπίτι και για σένα! (σελ. 187) ώστε οι μαθητές/τριες να βρουν πληροφορίες για το αγρινό ή τους άλλους οργανισμούς του Δάσους Πάφου από βιβλία, εγκυκλοπαίδειες ή /και το διαδίκτυο για να τις παρουσιάσουν στους/στις συμμαθητές/τριες τους. Τονίζεται ότι τις πληροφορίες που θα εντοπίσουν μπορούν να τις καταθέσουν στο Φάκελο Επιτευγμάτων(Portfolio) τους, ο οποίος θα αξιολογηθεί στο τέλος του τετραμήνου, γι αυτό πρέπει να δημιουργήσουν και να εκτυπώσουν ένα αξιόλογο υλικό. Είναι σημαντικό να παρέχεται η δυνατότητα διαφοροποίησης της εργασίας για το σπίτι. Εμπλοκή των μαθητών/τριών με την παρακολούθηση κάποιου αποσπάσματος από ντοκιμαντέρ σχετικά με τις τροφικές σχέσεις του αγρινού. Στη συνέχεια γίνεται σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα και μερικοί/ες μαθητές/τριες ανακοινώνουν τις πληροφορίες που βρήκαν για το αγρινό και τους άλλους οργανισμούς του Δάσους της Πάφου. Οι μαθητές/τριες παραδίδουν το υλικό που έφεραν για να κατατεθεί στο φάκελο επιτευγμάτων τους. Υπενθυμίζεται στους/στις μαθητές/τριες η αποστολή τους και οι στόχοι του συγκεκριμένου μαθήματος. Προβάλλεται από τον/την εκπαιδευτικό στην πολυμεσική παρουσίαση η Απεικόνιση του Δάσους Πάφου. Οι μαθητές/τριες καλούνται να θυμηθούν τα πιο κάτω σημεία: Το πρόβλημα που καλούνται να λύσουν. Την αποστολή τους. Τους οργανισμούς που καταγράφηκαν στο Δάσος Πάφου. Αν υπάρχουν τροφικές σχέσεις μεταξύ των οργανισμών που καταγράφηκαν στο Δάσος Πάφου. 9

10 Η Δραστηριότητα στοχεύει στο να αποκτήσουν οι μαθητές/τριες γνώσεις σχετικές με τις έννοιες τροφικές σχέσεις, τροφικές αλυσίδες, ώστε να είναι σε θέση να μελετούν, να ερμηνεύουν και να περιγράφουν τις σχέσεις που έχουν οι οργανισμοί μεταξύ τους. Στοχεύει επίσης στο να κατανοήσουν την επιστημονική μεθοδολογία που ακολουθεί η σύγχρονη Βιολογία με τη συλλογή δεδομένων από την παρατήρηση του φωτογραφικού υλικού. Σε αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές/τριες μπορούν ν καλλιεργήσουν δεξιότητες που σχετίζονται με την εφαρμογή της επιστημονικής μεθοδολογίας όπως είναι η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Μπορούν επίσης, να αναπτύξουν ευρύτερα την ικανότητα διατύπωσης στοιχειοθετημένης υποστήριξης ή αμφισβήτησης δεδομένων και υποθέσεων μέσα από διαλογική συζήτηση με κριτική και δημιουργική σκέψη (αξιολόγηση πληροφοριών), καθώς και να αποκτήσουν δεξιότητες ενσυναίσθησης και διαπροσωπικής επικοινωνίας και ως ελεύθεροι, ενεργοί και δημοκρατικοί πολίτες, να συμμετέχουν με κριτικό πνεύμα σε συζητήσεις διαμόρφωσης και παρουσίασης απόψεων για θέματα που αφορούν τις Βιολογικές Επιστήμες και τις εφαρμογές τους. Στη Δραστηριότητα οι μαθητές/τριες καλούνται να μετακινηθούν στις θέσεις εργασίας (με Ηλεκτρονικό Υπολογιστή) ώστε να εργαστούν κατά ομάδες και να μελετήσουν την ψηφιακή απεικόνιση του Δάσους Πάφου και τους οργανισμούς που καταγράφηκαν από τον Βιολόγο. Εναλλακτικά, δίνονται στους/στις μαθητές/τριες σε έντυπη μορφή καρτέλες των ειδών που καταγράφηκαν από τον Βιολόγο στο Δάσος Πάφου. Αξιολογούν τις πληροφορίες που δίνονται και επιλέγουν τα στοιχεία που σχετίζονται με τις τροφικές σχέσεις πληροφορίες. Οι μαθητές/τριες εργαζόμενοι σε ομάδες προσπαθούν να μελετήσουν το έντυπο ή ηλεκτρονικό υλικό που τους δίνεται αφού αρχικά εργαστούν εξατομικευμένα. Ο/η εκπαιδευτικός επεξηγεί στους/στις μαθητές/τριες ότι κάθε ομάδα έχει διαφορετικό Φύλλο Εργασίας. Δίνονται οδηγίες από τον/την εκπαιδευτικό να αλληλεπιδράσουν στις ομάδες τους αλλά και να αξιοποιήσουν το περιεχόμενο ώστε να ανακαλύψουν ποιους οργανισμούς τρώει και από ποιους τρώγεται κάθε οργανισμός που καταγράφηκε. Η Δραστηριότητα αυτή δίνει τη δυνατότητα στους/στις μαθητές/τριες για συλλογή και επιλογή στοιχείων από τις καρτέλες πληροφόρησης των ειδών. Στη συνέχεια οργανώνουν τα δεδομένα που συνέλεξαν ώστε να συμπληρώσουν τα διαγράμματα της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Ο/η εκπαιδευτικός κατά τη διάρκεια της ομαδικής εργασίας των μαθητών/τριών: Ενθαρρύνει τους/τις μαθητές/τριες να εργάζονται από κοινού χωρίς τις απευθείας οδηγίες του. Παρατηρεί και ακούει τους/τις μαθητές/τριες καθώς αλληλεπιδρούν. Κάνει διερευνητικές ερωτήσεις για να ανακατευθύνει τις διερευνήσεις των μαθητών/τριών όταν είναι απαραίτητο. Δίνει χρόνο στους/στις μαθητές/τριες να αποκωδικοποιήσουν τα ζητήματα. Ενεργεί ως σύμβουλος για τους/τις μαθητές/τριες. Στο τέλος της Δραστηριότητας η κάθε ομάδα ανακοινώνει τις απαντήσεις της για τους οργανισμούς που ανέλαβε στην ολομέλεια της τάξης με στόχο να τεκμηριώσει και να επεξηγήσει τις απαντήσεις που έδωσε στα ερωτήματα που τέθηκαν. Στοχεύει στο να καλλιεργήσουν οι μαθητές/τριες δεξιότητες που σχετίζονται με την ικανότητα παρουσίασης δεδομένων με ορθή εφαρμογή της ελληνικής γλώσσας σε προφορικό λόγο. 10

11 Η Δραστηριότητα στοχεύει στην ομαλή μετάβαση από την εικόνα στην αναπαράσταση της ιδέας της τροφικής αλυσίδας. Βοηθά δηλαδή στη χρήση μεταφορών και στην αναπαράσταση και μοντελοποίηση εννοιών και ιδεών. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα δίνει τη δυνατότητα για διαθεματικότητα και διεπιστημονικότητα αφού παρέχει συνδέσεις με τη Φυσική και τη Χημεία (ενέργεια, μορφές ενέργειας, χημική ενέργεια). Παρέχεται επίσης η δυνατότητα, μέσα από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, για διαφοροποιημένη διδασκαλία. Ένα παράδειγμα είναι ότι η προσεκτική παρατήρηση των βελών της ενέργειας θα οδηγήσει στη διαπίστωση ότι τα δύο βέλη είναι ανισομεγέθη. Αυτό μας δίνει την ευκαιρία να διατυπώσουμε το ερώτημα, σε μαθητές/τριες με ψηλότερες γνωστικές ικανότητες, να προβληματιστούν γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό. Πρόκειται για λάθος του βιβλίου ή μήπως είναι σκόπιμο; Έτσι σταδιακά μπορούμε να εισάγουμε στους/στις μαθητές/τριες αυτούς την ιδέα της μεταφοράς της ενέργειας από οργανισμό σε οργανισμό και ότι η ενέργεια αυτή καθώς μεταβαίνουμε σε ανώτερα τροφικά επίπεδα μειώνεται. Οι μαθητές/τριες καλούνται από τον/την εκπαιδευτικό να αλληλεπιδράσουν στις ομάδες τους αλλά και να αξιοποιήσουν το περιεχόμενο του Φύλλου Εργασίας για τις Τροφικές Σχέσεις ώστε να: Ανακαλύψουν από μόνοι τους τι είναι η τροφική αλυσίδα. Δίνουν οι ίδιοι ένα λειτουργικό ορισμό της Τροφικής Αλυσίδας. Ονομάζουν θηράματα και θηρευτές. Δημιουργήσουν διαφορετικές τροφικές αλυσίδες στο Δάσος Πάφου. Καταλήξουν σε κοινά χαρακτηριστικά των τροφικών αλυσίδων. Χαρακτηρίζουν τους οργανισμούς, ανάλογα με τη θέση τους στην τροφική αλυσίδα σε παραγωγούς και καταναλωτές. 11

12 Στις Δραστηριότητες μέχρι οι μαθητές/τριες καλούνται να δημιουργήσουν διαφορετικές τροφικές αλυσίδες στο Δάσος Πάφου. Είναι καλό ο/η εκπαιδευτικός να επεξηγήσει στους/στις μαθητές/τριες ότι για τη δημιουργία των τροφικών αλυσίδων μπορούν να αξιοποιήσουν τα στοιχεία που συνέλεξαν στη Δραστηριότητα Οι δραστηριότητες αυτές δίνουν τη δυνατότητα για καλλιέργεια των δεξιοτήτων ιεράρχησης δεδομένων. Τα ερωτήματα και στοχεύουν στο να υποστηρίξουν την εννοιολογική κατανόηση των μαθητών/τριών σχετικά με το τι αναπαριστούν τα βέλη σε μια τροφική αλυσίδα καθώς και με το ποια είναι η σχέση της τροφής με την ενέργεια. Στη Δραστηριότητα οι μαθητές/τριες καλούνται, αφού αναστοχαστούν για τις τροφικές αλυσίδες που δημιούργησαν, να καταλήξουν σε κάποιες γενικεύσεις όσον αφορά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους. Συμβάλει η δραστηριότητα αυτή στο να αναπτύξουν οι μαθητές/τριες δεξιότητες αιτιακής και επαγωγικής σκέψης, επιστημονικού συλλογισμού και επιστημονικής μεθοδολογίας. Οι Δραστηριότητες μέχρι βοηθούν τους/τις μαθητές/τριες να κατανοήσουν από πού εξασφαλίζουν την ενέργεια και τα δομικά υλικά του σώματός τους, φυτά και ζώα. Στη συνέχεια, ακολουθούν ερωτήματα που καλούν τους/τις μαθητές/τριες να ταξινομήσουν τα φυτά και τα ζώα σε μεγάλες κατηγορίες και να τα χαρακτηρίσουν, ανάλογα με τη θέση τους στην τροφική αλυσίδα σε παραγωγούς και καταναλωτές. Μετά την παρουσίαση των απαντήσεων των μαθητών/τριών ο/η εκπαιδευτικός συνοψίζει και ανακεφαλαιώνει σε όλη την τάξη τις προτάσεις που αναφέρθηκαν δίνοντας παράλληλα απαντήσεις σε ερωτήματα που τέθηκαν. Ανατίθεται στους/στις μαθητές/τριες να απαντήσουν στο σπίτι ερωτήματα 2, 3 και 4 από τις Εργασίες για το σπίτι και για σένα! Που βρίσκονται στη σελίδα 187 του Βιβλίου Δραστηριοτήτων. Είναι σημαντικό να παρέχεται η δυνατότητα διαφοροποίησης της εργασίας για το σπίτι. 12

13 Ο/η εκπαιδευτικός ξεκινά το μάθημα δίνοντας την ευκαιρία σε μερικούς/ές μαθητές/τριες να ανακοινώσουν τις απαντήσεις τους για τις ασκήσεις που είχαν για το σπίτι σχετικά με τη συμμετοχή του ανθρώπου σε τροφικές αλυσίδες. Εμπλοκή των μαθητών/τριών στο περιεχόμενο του νέου μαθήματος ξεκινά με την παρουσίαση στο PowerPoint από τον/ την εκπαιδευτικό της περίπτωσης του πρώτου επιστήμονα Charles Elton ( ) που ασχολήθηκε με τα τροφικά πλέγματα μερικών τροφικών αλυσίδων. Υπενθυμίζεται στους/στις μαθητές/τριες η αποστολή τους και οι στόχοι του συγκεκριμένου μαθήματος. Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες καλούνται να σκεφτούν κατά πόσο μπορούν οι τροφικές αλυσίδες του Δάσους Πάφου, που δημιουργήθηκαν στο προηγούμενο μάθημα, να συνδυαστούν μεταξύ τους για να φτιάξουν ένα πλέγμα. Υπενθυμίζεται στους/στις μαθητές/τριες η αποστολή τους και οι στόχοι του συγκεκριμένου μαθήματος. Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες καλούνται να σκεφτούν κατά πόσο μπορούν οι τροφικές αλυσίδες του Δάσους Πάφου, που δημιουργήθηκαν στο προηγούμενο μάθημα, να συνδυαστούν μεταξύ τους για να φτιάξουν ένα πλέγμα. Προβάλλονται στο PowerPoint παραδείγματα τροφικών αλυσίδων που δημιουργήθηκαν στο προηγούμενο μάθημα. Οι μαθητές/τριες καλούνται να προβληματιστούν για το αν μπορούν οι τροφικές αλυσίδες του Δάσους Πάφου να συνδυαστούν μεταξύ τους για να φτιάξουν ένα τροφικό πλέγμα. Αναπτύσσεται διαλογική συζήτηση μερικών λεπτών. Οι μαθητές/τριες καλούνται να εργαστούν κατά ομάδες και να δημιουργήσουν το Τροφικό Πλέγμα του Δάσους Πάφου αφού αρχικά εργαστούν εξατομικευμένα. Τονίζεται στους/στις μαθητές/τριες ότι θα πρέπει να αξιολογούν τις πληροφορίες που δίνονται στο ένθετο και αφού συνθέσουν τα διάφορα δεδομένα, με κριτική σκέψη να τοποθετήσουν κάθε οργανισμό στο δομημένο Τροφικό Πλέγμα. 13

14 Οι Δραστηριότητες μέχρι περιλαμβάνουν ασκήσεις ανώτερων ταξινομικών βαθμίδων σύμφωνα με την ταξινομία του Bloom όπως αξιολόγησης, σύνθεσης, ταξινόμησης δεδομένων που ενδέχεται να δυσκολέψουν κάπως τους/τις μαθητές/τριες. Συνεπώς ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού είναι πολύ σημαντικός στο να υποστηριχθούν κατάλληλα οι ομάδες κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. Στις Δραστηριότητες μέχρι οι μαθητές/τριες καλούνται αρχικά να εξηγήσουν ποια σχέση υπάρχει μεταξύ τροφικού πλέγματος και τροφικών αλυσίδων ώστε να αντιληφθούν ότι ένα τροφικό πλέγμα αποτελείται από πολλές τροφικές αλυσίδες. Στη συνέχεια θα πρέπει να αντιληφθούν ότι ένα τροφικό πλέγμα μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίσουμε φυτοφάγους, σαρκοφάγους και παμφάγους οργανισμούς (5.4.5) όπως επίσης και κορυφαίους θηρευτές (5.4.6). Σε αυτό το σημείο ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να θέσει στις μαθητικές ομάδες μια σειρά από υποστηρικτικές ερωτήσεις όπως: Για να μπορεί να ονομαστεί κάποιος θηρευτής, κορυφαίος, σε ποια θέση πρέπει να βρίσκεται ένας θηρευτής; Τι σημαίνει κορυφαίος; Υποστήριξη μπορεί να χρειαστεί και στη Δραστηριότητα Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να θέσει στις μαθητικές ομάδες τις εξής υποστηρικτικές ερωτήσεις: Πότε δύο οργανισμοί μπορούν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την τροφή; Αν έχουν διαφορετική τροφή ανταγωνίζονται μεταξύ τους; Ποιοι οργανισμοί, από το τροφικό πλέγμα, μπορεί να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τροφή; Οι Δραστηριότητες μέχρι είναι δραστηριότητες που στοχεύουν στην ανάπτυξη της δεξιότητας της επιχειρηματολογίας. Επιχειρηματολογία είναι η διαδικασία κατά την οποία γίνονται κάποιοι ισχυρισμοί και προβάλλονται δικαιολογίες για τους ισχυρισμούς χρησιμοποιώντας διάφορες ενδείξεις ή αποδείξεις (Toulmin, 1958). Η επιχειρηματολογία είναι κρίσιμης σημασίας κοινωνική δεξιότητα για τους ενεργούς πολίτες των δημοκρατικών κοινωνιών. Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στη Δραστηριότητα 5.4.9, που πραγματεύεται τις επιπτώσεις από την απομάκρυνση του αγρινού, η οποία είναι κεντρικής σημασίας για την αποστολή των μαθητών/τριών καθώς και για να μπορούν να φέρουν εις πέρας τη Δραστηριότητα που ακολουθεί. Προτείνεται όπως στη Δραστηριότητα δοθεί η δυνατότητα σε όλες τις ομάδες να ανακοινώσουν τις απαντήσεις τους κατά την Ανακοίνωση των Αποτελεσμάτων, έτσι ώστε όλες οι ομάδες να «εφοδιαστούν» με τα απαραίτητα επιχειρήματα ώστε να απαντήσουν στη Δραστηριότητα και να εκπληρώσουν την Αποστολή τους. Η Δραστηριότητα αποτελεί ένα μεταγνωστικής φύσης ερώτημα το οποίο στοχεύει στο να τοποθετήσει τον/την μαθητή/τρια στη θέση να αξιολογήσει τη γνώση που παρέχεται τόσο από τις τροφικές αλυσίδες όσο και τα τροφικά πλέγματα και να επιλέξει εκείνο που θεωρεί πιο χρήσιμο και να επιχειρηματολογήσει για τη χρησιμότητά του. 14

15 Οι μαθητές/τριες μετά την Ανακοίνωση των Αποτελεσμάτων τους στην ολομέλεια της τάξης καλούνται να εργαστούν και πάλι κατά ομάδες και να ασχοληθούν με τη Δραστηριότητα και να συντάξουν μια επιστολή προς τον αγρότη (κ. Μανώλη). Με την επιστολή θα εξηγούν στον κ. Μανώλη ποιες θα είναι οι πιθανές επιπτώσεις από την απομάκρυνση του αγρινού από το Δάσος Πάφου αφού αρχικά εργαστούν εξατομικευμένα. Δίνονται οδηγίες από τον/την εκπαιδευτικό να αλληλεπιδράσουν στις ομάδες τους αλλά και να αξιοποιήσουν τις προτεινόμενες φράσεις και το λεξιλόγιο που προτείνονται. Η δραστηριότητα αυτή επιτρέπει την καλλιέργεια ενός δημοκρατικού, ενεργού πολίτη που συμμετέχει στα κοινωνικά δρώμενα και εκφράζει άποψη. Στη συνέχεια, η κάθε ομάδα παρουσιάζει (διαβάζει) την επιστολή της στην ολομέλεια της τάξης με στόχο να τεκμηριώσει και να επεξηγήσει τα στοιχεία που περιέλαβε στην επιστολή. Μετά την παρουσίαση των απαντήσεων των μαθητών/τριών ο/η εκπαιδευτικός συνοψίζει και ανακεφαλαιώνει σε όλη την τάξη τις επιπτώσεις από την απομάκρυνση του αγρινού και τις προτάσεις-εισηγήσεις που αναφέρθηκαν. Ζητείται από τους/τις μαθητές/τριες να ενημερώσουν τους γονείς ή συγγενείς τους για το θέμα που διερευνήθηκε και για την επιστολή που έχουν συντάξει με σκοπό να τους ευαισθητοποιήσουν για τις πιθανές επιπτώσεις που θα έχει η θανάτωση και απομάκρυνση του αγρινού από το Δάσος Πάφου. Μερικοί/ες μαθητές/τριες σχολιάζουν την εμπειρία τους σχετικά με την παρουσίαση των απόψεών στους γονείς ή σε συγγενείς τους. Η εμπλοκή των μαθητών/τριών στο μάθημα επιτυγχάνεται με την παρουσίαση στο PowerPoint του κινδύνου εξαφάνισης που αντιμετώπισε πρόσφατα το αγρινό. Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες καλούνται να εκφραστούν για το πώς θα αισθάνονταν αν δεν υπήρχε σήμερα το αγρινό στην κυπριακή πανίδα. Αναπτύσσεται σύντομη διαλογική συζήτηση. 15

16 Υπενθυμίζεται στους/στις μαθητές/τριες η αποστολή τους και οι στόχοι του συγκεκριμένου μαθήματος. Ο/η εκπαιδευτικός τους μαθητές/τριες να παρακολουθήσουν την πολυμεσική παρουσίαση που αφορά στον πληθυσμό του αγρινού στο Δάσος Πάφου. Στη συνέχεια καλεί τους/τις μαθητές/τριες να εργαστούν κατά ομάδες και να επιλύσουν άλλα προβλήματα που σχετίζονται με το αγρινό αφού αρχικά εργαστούν εξατομικευμένα. Δίνονται οδηγίες από τον/την εκπαιδευτικό να αλληλεπιδράσουν στις ομάδες τους ώστε να: Προβλέψουν πιθανές επιπτώσεις από τη βόσκηση αιγοπροβάτων στο Δάσος Πάφου. Ανακαλύψουν ποιος είναι ο πληθυσμός του αγρινού από το 1878 μέχρι το Εκφράσουν πώς αισθάνονται που η κατοχική γραμμή περιορίζει την ελεύθερη διακίνηση του αγρινού. Έτσι, προωθείται η καλλιέργεια της αγωνιστικότητας σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα. Οι Δραστηριότητες μέχρι στοχεύουν στην καλλιέργεια θετικών στάσεων απέναντι στο περιβάλλον. Δίνονται οδηγίες από τον/την εκπαιδευτικό να αλληλεπιδράσουν στις ομάδες τους ώστε να: Καταγράψουν θετικές και αρνητικές ενέργειες με τις οποίες ο άνθρωπος επηρεάζει τη φύση. Επιλέξουν ενέργειες ώστε να συμβάλουν στην προστασία της φύσης. Πάρουν θέση και να εκφράσουν την άποψή τους, ως δημοκρατικοί πολίτες, απέναντι στη λαθροθηρία. Είναι σημαντικό να προωθηθούν από τον/την εκπαιδευτικό θετικές στάσεις απέναντι στο περιβάλλον και να βοηθήσει τους/τις μαθητές/τριες να αντιληφθούν ότι ο κάθε άνθρωπος επιλέγει ποια στάση θα έχει απέναντι στο περιβάλλον η οποία εκφράζεται από την κάθε ενέργεια που κάνει. Σημαντικό είναι επίσης να αναφερθούν και παραδείγματα δράσεων που είχε μέχρι σήμερα ο άνθρωπος καθώς και οι επιπτώσεις των δράσεων αυτών (π.χ. ρύπανση, κλιματικές αλλαγές). 16

17 Η Δραστηριότητα 6 των Ασκήσεων για το σπίτι και για σένα! ανατίθεται στους/στις μαθητές/τριες να ετοιμάσουν τις επόμενες μέρες μια Δημιουργική εργασία τύπου Project με στόχο να δημιουργήσουν σε ένα μεγάλο χαρτόνι ένα τροφικό πλέγμα με οργανισμούς ενός οικοσυστήματος που θα επιλέξουν οι ίδιοι. Θα πρέπει να παρουσιάσουν την εργασία τους στους/στις συμμαθητές/τριές τους και να τους εξηγήσουν τι θα συμβεί αν αφαιρεθεί ή αν προστεθεί ένα οποιοδήποτε είδος οργανισμού. Τονίζεται στους/στις μαθητές/τριες ότι σχετικό υλικό με την εργασία τους μπορούν να το καταθέσουν στο Φάκελο Επιτευγμάτων τους, ο οποίος θα αξιολογηθεί στο τέλος του τετραμήνου, γι αυτό πρέπει να δημιουργήσουν και να εκτυπώσουν ένα αξιόλογο υλικό. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα παρέχει τη δυνατότητα διαφοροποίησης της εργασίας που ανατίθεται για το σπίτι. Προτείνεται όπως ο/η εκπαιδευτικός προτείνει στους/στις μαθητές/τριες να επισκεφθούν τις ιστοσελίδες που παρατίθενται στο τέλος της ενότητας καθώς μπορούν να λειτουργήσουν ως δραστηριότητες εμπέδωσης. Σημαντική βοήθεια αποτελεί επίσης και η Τράπεζα λέξεων η οποία περιέχει τις κυριότερες έννοιες της ενότητας. Ο/η εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές/τριες αφού αναστοχαστούν για τους ορισμούς των εννοιών να ανατρέξουν στο Γλωσσάρι του Βιβλίου Δραστηριοτήτων που βρίσκεται στις σελίδες Επεξηγείται από τον/την εκπαιδευτικό επιπλέον ότι οι μαθητές/τριες θα πρέπει με την ολοκλήρωση της Ενότητας Τροφικές Σχέσεις να μπορούν να εκπληρώσουν τους στόχους που αναφέρονται στο πράσινο ένθετο Μπορώ να Βοήθεια για επανάληψη των εννοιών μπορεί να παρέχει το κόκκινο ένθετο που ονομάζεται Επανάληψη Εννοιών 17

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. Βιβλίο Εκπαιδευτικού ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. Βιβλίο Εκπαιδευτικού ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Βιβλίο Εκπαιδευτικού ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Επιθεώρηση Φυσιογνωστικών / Βιολογίας / Γεωγραφίας Συγγραφή : Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Η ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Η ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Η ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Α. Διδακτικό πλαίσιο Τίτλος ενότητας: Η Βιολογία και οι άλλες επιστήμες Ζώντας στην εποχή της Βιολογίας Παιδαγωγική Προσέγγιση: Προβληματοκεντρική μάθηση με

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Θέμα διδακτικού υλικού: Όνομα αξιολογητή: Ημερομηνία αξιολόγησης: Γενικές Οδηγίες Να αξιολογήσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΜΑΧΙΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Συνάντηση 3η

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΜΑΧΙΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Συνάντηση 3η ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΜΑΧΙΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 2010-2011-Συνάντηση 3η ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ/ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ/ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Τηλ.: 22800737, 22800951

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΠΟΛΙΑΣΜΑΤΟΣ «ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ» 15/03/2011 - Συνάντηση 1η ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ/ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ/ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ Τηλ.:

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Καθηγητής/τρια: Αρ. Μαθητών/τριών : Ημερομηνία: Χρόνος: Τμήμα: Ενότητα & Θέμα Μαθήματος: Μάθημα: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Απαραίτητες προϋπάρχουσες/προαπαιτούμενες γνώσεις (προηγούμενοι/προαπαιτούμενοι

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. Βιβλίο Δραστηριοτήτων για τους/τις μαθητές/τριες ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. Βιβλίο Δραστηριοτήτων για τους/τις μαθητές/τριες ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Βιβλίο Δραστηριοτήτων για τους/τις μαθητές/τριες ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Επιθεώρηση Φυσιογνωστικών / Βιολογίας / Γεωγραφίας Συγγραφή

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος

Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος ΗΜελέτη Περιβάλλοντος Είναι κατ εξοχήν διαθεματικό αντικείμενο, διότι αποτελεί ενιαίο και ενοποιημένο τομέα μάθησης, στον οποίο συνυφαίνονται

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2 Εκπαιδευτικό Σενάριο 2 Τίτλος: Τα συνεργατικά περιβάλλοντα δημιουργίας και επεξεργασίας υπολογιστικών φύλλων Εκτιμώμενη διάρκεια εκπαιδευτικού σεναρίου: Προβλέπεται να διαρκέσει συνολικά 3 διδακτικές ώρες.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΤΣΑΚΗΣ, PhD. Φυσικός /Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών ΠΔΕ Βορείου Αιγαίου ΠΔΕ Στερεάς Ελλάδος

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΤΣΑΚΗΣ, PhD. Φυσικός /Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών ΠΔΕ Βορείου Αιγαίου ΠΔΕ Στερεάς Ελλάδος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΤΣΑΚΗΣ, PhD Φυσικός /Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών ΠΔΕ Βορείου Αιγαίου ΠΔΕ Στερεάς Ελλάδος Γιατί η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών αποτελεί αναγκαιότητα της εκπαίδευσης σήμερα; Ποιες

Διαβάστε περισσότερα

Οι συζητήσεις Δρ Δημήτριος Γκότζος

Οι συζητήσεις Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι συζητήσεις Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι διαφάνειες αποτελούν προϊόν μελέτης και αποδελτίωσης του Ι.Ε.Π. (2017). Οδηγός Εκπαιδευτικού για την Περιγραφική Αξιολόγηση στο Δημοτικό http://iep.edu.gr/images/iep/epistimoniki_ypiresia/epist_monades/a_kyklos/evaluation/2017/2a_perigrafiki_d

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την 1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την παλαιότερη γνώση τους, σημειώνουν λεπτομέρειες, παρακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. 1 η ενότητα:

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. 1 η ενότητα: 1 η ενότητα: Από τον τόπο μου σ όλη την Ελλάδα Ταξίδια, περιηγήσεις, γνωριμία με ανθρώπους, έθιμα πολιτισμό Περίοδοι διδασκαλίας: 7 1 η περίοδος: Μέρος Α Εισαγωγικά κείμενα Μέσα από κείμενα οι μαθητές:

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Το μάθημα της Βιολογίας διδάσκεται: Στην Α τάξη 2 διδακτικές περιόδους την εβδομάδα. Στην Β τάξη 1 διδακτική περίοδο την εβδομάδα

Το μάθημα της Βιολογίας διδάσκεται: Στην Α τάξη 2 διδακτικές περιόδους την εβδομάδα. Στην Β τάξη 1 διδακτική περίοδο την εβδομάδα Το μάθημα της Βιολογίας διδάσκεται: Στην Α τάξη 2 διδακτικές περιόδους την εβδομάδα Στην Β τάξη 1 διδακτική περίοδο την εβδομάδα Στην Γ τάξη 2 διδακτικές περιόδους την εβδομάδα Το βιβλίο δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Φωτοσύνθεση

ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Φωτοσύνθεση ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Φωτοσύνθεση Α. Διδακτικό πλαίσιο Τίτλος ενότητας: Φωτοσύνθεση Ερευνώντας τη Φωτοσύνθεση Παιδαγωγική Προσέγγιση: Προβληματοκεντρική μάθηση με προκαθορισμένη πορεία δραστηριοτήτων για οικοδόμηση

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή

Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Ερώτημα-κλειδί 2 Οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής μετακινούνταν για τους ίδιους λόγους και με τον ίδιο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

O φάκελος μαθητή/-τριας

O φάκελος μαθητή/-τριας O φάκελος μαθητή/-τριας Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι διαφάνειες 1-14 και 18-20 αποτελούν προϊόν μελέτης και αποδελτίωσης του Ι.Ε.Π. (2017). Οδηγός Εκπαιδευτικού για την Περιγραφική Αξιολόγηση στο Δημοτικό http://iep.edu.gr/images/iep/epistimoniki_ypiresia/epist_monades/a_kyklos/evaluation/2017/2a_perigrafiki_dhmotiko.pdf

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 4: Συνοπτικό πλαίσιο πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης. Ερώτημα-κλειδί Πώς οργανωνόμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα;

Διδακτική πρόταση 4: Συνοπτικό πλαίσιο πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης. Ερώτημα-κλειδί Πώς οργανωνόμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Πώς οργανωνόμαστε; Διδακτική πρόταση 4: Συνοπτικό πλαίσιο πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης Ερώτημα-κλειδί Πώς οργανωνόμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα Στα

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητικό ερώτημα: Η εξέλιξη της τεχνολογίας της φωτογραφίας μέσω διαδοχικών απεικονίσεων της Ακρόπολης.

Ερευνητικό ερώτημα: Η εξέλιξη της τεχνολογίας της φωτογραφίας μέσω διαδοχικών απεικονίσεων της Ακρόπολης. Περιγραφή της ερευνητικής εργασίας Βασικοί σκοποί της έρευνας: Η οικοδόμηση γνώσεων όσον αφορά στη λειτουργία των φωτογραφικών τεχνικών (αναλογικών ψηφιακών) διερευνώντας το θέμα κάτω από το πρίσμα των

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan)

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan) On-the-fly feedback, Upper Secondary Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan) Τάξη: Β Λυκείου Διάρκεια ενότητας Μάθημα: Φυσική Θέμα: Ταλαντώσεις (αριθμός Χ διάρκεια μαθήματος): 6X90

Διαβάστε περισσότερα

των σχολικών μαθηματικών

των σχολικών μαθηματικών Μια σύγχρονη διδακτική θεώρηση των σχολικών μαθηματικών «Οι περισσότερες σημαντικές έννοιες και διαδικασίες των μαθηματικών διδάσκονται καλύτερα μέσω της επίλυσης προβλημάτων (ΕΠ)» Παραδοσιακή προσέγγιση:

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες για αξιολόγηση στο πλαίσιο ομότιμης συνεργατικής μάθησης

Οδηγίες για αξιολόγηση στο πλαίσιο ομότιμης συνεργατικής μάθησης Οδηγίες για αξιολόγηση στο πλαίσιο ομότιμης συνεργατικής μάθησης Τι είναι το PeLe; Το PeLe είναι ένα διαδικτυακό περιβάλλον που ενθαρρύνει την αξιολόγηση στο πλαίσιο της ομότιμης συνεργατικής μάθησης και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ και ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Ενότητα 4: Ερευνώντας τη Φωτοσύνθεση

ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ και ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Ενότητα 4: Ερευνώντας τη Φωτοσύνθεση ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ και ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Ενότητα 4: Ερευνώντας τη Φωτοσύνθεση Ομάδα Αναλυτικών Προγραμμάτων Βιολογίας Σχολική Χρονιά: 2014-2015 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ A. Οι μαθητές να κατανοήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Δρ Μαριάννα Φωκαΐδου Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 10: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού;

Διδακτική πρόταση 10: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού; Πώς οργανωνόμαστε; Διδακτική πρόταση 10: Πώς οργανώνονταν οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού; Ερώτημα-κλειδί Πόσο μεγάλες ήταν οι ομάδες των ανθρώπων της Εποχής του Χαλκού και ποιοι έπαιρναν τις αποφάσεις;

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1. Εισαγωγή Το μάθημα εισάγει τους μαθητές και τις μαθήτριες στην σύγχρονη οικονομική επιστήμη, τόσο σε επίπεδο μικροοικονομίας αλλά και σε επίπεδο μακροοικονομίας. Ο προσανατολισμός

Διαβάστε περισσότερα

Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων,

Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων, Η εισήγηση Η τεχνική του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming). Η μελέτη περίπτωσης. Παίξιμο ρόλων-τα παιχνίδια προσομοίωσης, ρόλων, αντιπαράθεσης απόψεων. Εννοιολογική χαρτογράφηση -Ο χάρτης εννοιών (concept

Διαβάστε περισσότερα

Τα στάδια της αξιολόγησης στην τάξη

Τα στάδια της αξιολόγησης στην τάξη Τα στάδια της αξιολόγησης στην τάξη Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι διαφάνειες αποτελούν προϊόν μελέτης και αποδελτίωσης του Ι.Ε.Π. (2017). Οδηγός Εκπαιδευτικού για την Περιγραφική Αξιολόγηση στο Δημοτικό http://iep.edu.gr/images/iep/epistimoniki_ypiresia/epist_monades/a_kyklos/evaluation/2017/2a_perigrafiki_dhmoti

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας

Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Διαδικασία η γνώση ως ανάπτυξη υψηλών νοητικών λειτουργιών (

Διαβάστε περισσότερα

Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της

Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της Τι σκεφτόμαστε; Διδακτική πρόταση 5: Τι να σκέφτονταν οι άνθρωποι της Ερώτημα-κλειδί Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που σκέφτονταν οι άνθρωποι της Πρόοδος από το προηγούμενο μάθημα Τα παιδιά μεταφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 1 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 12 ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: Ενεργός συμμετοχή (βιωματική μάθηση) ΘΕΜΑ: Παράδοση στο μάθημα των «ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ», για τον τρόπο διαχείρισης των σκληρών δίσκων.

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση Μαθηµατική Μοντελοποίηση Μοντελοποίηση Απαιτητική οικονοµία και αγορά εργασίας Σύνθετες και περίπλοκες προβληµατικές καταστάσεις Μαθηµατικές και τεχνολογικές δεξιότητες Επίλυση σύνθετων προβληµάτων Μαθηµατικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1. Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1. Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1 Όνομα Εκπαιδευτικού: Θεοδοσία Βασιλείου Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού Ζήτημα της Αειφόρου Περιβαλλοντικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής: Ανάληψη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: Δημοτικό Σχολείο Παλώδιας ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2011-2012 Αρ. Μαθητών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 38 Αρ. Εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 7 Εκπαιδευτικοί:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΙΣΗΓΗΣΗ: «Πρακτικές αξιολόγησης κατά τη διδασκαλία των Μαθηματικών» Γιάννης Χριστάκης Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

Νιώθω, νιώθεις, νιώθει.νιώθουμε ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΟ. Χανιά

Νιώθω, νιώθεις, νιώθει.νιώθουμε ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΟ. Χανιά Νιώθω, νιώθεις, νιώθει.νιώθουμε ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σμαράγδα Τσιραντωνάκη, ΠΕ70 ΣΧΟΛΕΙΟ Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια Θεοδωρόπουλου Χανιά Μάϊος 2015 Σελίδα 1 από 10 1. Συνοπτική περιγραφή της καλής πρακτικής Η παρούσα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Θέμα/τίτλος: Η δική μου πολιτεία-διάσημα Κτίρια Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε 2 Διάρκεια: 7Χ80 λεπτά Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές/μαθήτριες ανακαλούν εμπειρίες, εκφράζουν συναισθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα με θέμα «Επιχειρηματολογία ως μέσο ανάπτυξης κριτικής σκέψης: εφαρμογές στο πλαίσιο των Αναλυτικών Προγραμμάτων»

Ημερίδα με θέμα «Επιχειρηματολογία ως μέσο ανάπτυξης κριτικής σκέψης: εφαρμογές στο πλαίσιο των Αναλυτικών Προγραμμάτων» ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ UCLAN CYPRUS ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ Ημερίδα με θέμα «Επιχειρηματολογία ως μέσο ανάπτυξης κριτικής σκέψης: εφαρμογές στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

(ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ) ΕΝΤΥΠΟ ΔΟΜΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (Υποχρεωτικές για τον/την επόπτη/τρια) Γραφείο Πρακτικής Άσκησης Διδασκαλίας (ΠΑΔ)

(ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ) ΕΝΤΥΠΟ ΔΟΜΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (Υποχρεωτικές για τον/την επόπτη/τρια) Γραφείο Πρακτικής Άσκησης Διδασκαλίας (ΠΑΔ) (ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ) Κωδ. ΠΑΔ 03a ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (Υποχρεωτικές για τον/την επόπτη/τρια) Ο / Η ΕΠΟΠΤΗΣ / ΤΡΙΑ Ονοματεπώνυμο: Γραφείο Πρακτικής Άσκησης Διδασκαλίας (ΠΑΔ) ΕΝΤΥΠΟ ΔΟΜΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Επώνυμο: Όνομα:

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιοποίηση των ΤΠΕ ως εργαλείων μάθησης και αξιολόγησης. Έλενα Πηδιά, Φιλόλογος

Η αξιοποίηση των ΤΠΕ ως εργαλείων μάθησης και αξιολόγησης. Έλενα Πηδιά, Φιλόλογος Η αξιοποίηση των ΤΠΕ ως εργαλείων μάθησης και αξιολόγησης Έλενα Πηδιά, Φιλόλογος Αξιοποίηση του ΨΕΠ Νέων Ελληνικών Γ Λυκείου στη μαθησιακή διαδικασία Λογοτεχνία Μ. Χάκκας, Το ψαράκι της γυάλας Οδ. Ελύτης,

Διαβάστε περισσότερα

H Συμβολή της Υπολογιστικής Σκέψης στην Προετοιμασία του Αυριανού Πολίτη

H Συμβολή της Υπολογιστικής Σκέψης στην Προετοιμασία του Αυριανού Πολίτη H Συμβολή της Υπολογιστικής Σκέψης στην Προετοιμασία του Αυριανού Πολίτη Κοτίνη Ι., Τζελέπη Σ. Σχ. Σύμβουλοι Κ. Μακεδονίας στην οικονομία, στη τέχνη, στην επιστήμη, στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες.

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 1: Συνοπτικό πλαίσιο μετακίνησης και εγκατάστασης Ερωτήματα-κλειδιά Γιατί και πώς μετακινούμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Πού μένουμε από τα

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΈΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1

ΈΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1 ΈΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1 Ονοματεπώνυμο & Ιδιότητα παρατηρήτριας/τη: Σχολείο - Ημερομηνία διδ. ώρα: Μάθημα τάξη γυμνασίου/λυκείου Διδακτική ενότητα ΤΟΜΕΙΣ / ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ - ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ - ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγική Ενότητα. 28. Ιστοσελίδα:

Εισαγωγική Ενότητα. 28. Ιστοσελίδα: Εισαγωγική Ενότητα Στην παρούσα ενότητα τα παιδιά επαναφέρουν έννοιες από τη Γ τάξη και εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους σχετικά με την προσωπική τους ιστορία. Καθώς οργανώνουμε την ενότητα, προσπαθούμε στο

Διαβάστε περισσότερα

Σχολιάστε αν τα εκπαιδευτικά αντικείμενα (όπως: φύλλα διδασκαλίας, εργασίας. και αξιολόγησης μαθητών και υποστηρικτικό υλικό) καλύπτουν τους

Σχολιάστε αν τα εκπαιδευτικά αντικείμενα (όπως: φύλλα διδασκαλίας, εργασίας. και αξιολόγησης μαθητών και υποστηρικτικό υλικό) καλύπτουν τους 1 Αξιολόγηση Web2 για Επικοινωνία Άννα Χουντάλα ΑΜ 11Μ13 1ο Κριτήριο Αξιολόγησης Σχολιάστε αν τα εκπαιδευτικά αντικείμενα (όπως: φύλλα διδασκαλίας, εργασίας και αξιολόγησης μαθητών και υποστηρικτικό υλικό)

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές)

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Ενδεικτικές τεχνικές διδασκαλίας: 1. Εισήγηση ή διάλεξη ή Μονολογική Παρουσίαση 2. Συζήτηση ή διάλογος 3. Ερωταποκρίσεις 4. Χιονοστιβάδα 5. Καταιγισμός Ιδεών 6. Επίδειξη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2009. Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Ο ΥΣΣΕΑΣ 2009. Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος Ο ΥΣΣΕΑΣ 2009 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος Με κόκκινο έχει προστεθεί, µε πράσινο έιναι εντάξει Α ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΗΜΟΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Όνομα Εκπαιδευτικού: Νικολάου Χριστιάνα Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Τίμης Τάξη: Α Ζήτημα της Αειφόρου Περιβαλλοντικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής του σχολείου: Οι καταναλωτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΜΕΣΑ ΑΠο ΤΗΝ ΕΜΠΕΔΩΣΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ Δρ Μάριος Στυλιανίδης, ΕΔΕ ΚB Παγκύπριο Συνέδριο Διευθυντών

ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΜΕΣΑ ΑΠο ΤΗΝ ΕΜΠΕΔΩΣΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ Δρ Μάριος Στυλιανίδης, ΕΔΕ ΚB Παγκύπριο Συνέδριο Διευθυντών ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΜΕΣΑ ΑΠο ΤΗΝ ΕΜΠΕΔΩΣΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ Δρ Μάριος Στυλιανίδης, ΕΔΕ ΚB Παγκύπριο Συνέδριο Διευθυντών 15 Μαΐου 2012 Τι είναι Εμπέδωση; ΠΡΙΝ Εξατομίκευση Θεραπευτική

Διαβάστε περισσότερα

Διαμορφωτική Αξιολόγηση στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας. Σεμινάρια Σεπτέμβρη 2016

Διαμορφωτική Αξιολόγηση στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας. Σεμινάρια Σεπτέμβρη 2016 Διαμορφωτική Αξιολόγηση στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας Σεμινάρια Σεπτέμβρη 2016 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ «Είναι μια συνεχής διαδικασία παρακολούθησης και ελέγχου του βαθμού επίτευξης των διδακτικών στόχων (δεικτών),

Διαβάστε περισσότερα

Πλάνο διδακτικού σχεδιασμού για τη μέθοδο project Πρώτη εβδομάδα

Πλάνο διδακτικού σχεδιασμού για τη μέθοδο project Πρώτη εβδομάδα ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2009 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 8 ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Ονοματεπώνυμο:. Σχολείο: 29o Δημοτικό Σχολείο Βόλου Τάξη: ΣΤ2 Πλάνο διδακτικού

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες ΣΧΟΛΕΙΟ Η εκπαιδευτική πρακτική αφορούσε τη διδασκαλία των μεταβλητών στον προγραμματισμό και εφαρμόστηκε σε μαθητές της τελευταίας τάξης ΕΠΑΛ του τομέα Πληροφορικής στα πλαίσια του μαθήματος του Δομημένου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΛ ΚΛΕΙΩ ΣΓΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ. ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ Αντικειμενοστραφής Προγραμματισμός

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΛ ΚΛΕΙΩ ΣΓΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ. ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ Αντικειμενοστραφής Προγραμματισμός ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Γ ΤΑΞΗΣ ΓΕΛ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ Αντικειμενοστραφής Προγραμματισμός ΚΛΕΙΩ ΣΓΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΥΠΠΕΘ 04.07.2019 ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΟ ΝΕΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Αντικειμενοστραφής Προγραμματισμός.

Διαβάστε περισσότερα

Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης. Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016

Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης. Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016 Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016 Στόχοι της εισήγησης: Επισήμανση βασικών σημείων από τις οδηγίες

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας και μάθησης με την αξιοποίηση εκπαιδευτικού λογισμικού.

Εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας και μάθησης με την αξιοποίηση εκπαιδευτικού λογισμικού. Εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας και μάθησης με την αξιοποίηση εκπαιδευτικού λογισμικού. 1.ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Συγγραφέας: Μποζονέλου Κωνσταντίνα 1.1.Τίτλος διδακτικού σεναρίου Οι τέσσερις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Συγγραφική ομάδα: Δεληγιάννη Ελένη Μάκη-Παναούρα Γεωργία Παντζιαρά Μαριλένα Παπαριστοδήμου Έφη Σιακαλλή Μύρια Χειμωνή Μαρία ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Μαθηματικών

Διαβάστε περισσότερα

Παρακολούθηση Διδασκαλίας στη βάση του Δυναμικού Μοντέλου Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας. Μαργαρίτα Χριστοφορίδου 28 Νοεμβρίου 2013

Παρακολούθηση Διδασκαλίας στη βάση του Δυναμικού Μοντέλου Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας. Μαργαρίτα Χριστοφορίδου 28 Νοεμβρίου 2013 Παρακολούθηση Διδασκαλίας στη βάση του Δυναμικού Μοντέλου Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας Μαργαρίτα Χριστοφορίδου 28 Νοεμβρίου 2013 Σκοπός τη σημερινής παρουσίασης: αναγνώριση της παρατήρησης ως πολύτιμη

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχείαδιδακτικής. Στόχοι μαθήματος φύλλα εργασίας ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Γεωργάτου Μάνια ΣχολικήΣύμβουλοςΠΕ04

Στοιχείαδιδακτικής. Στόχοι μαθήματος φύλλα εργασίας ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Γεωργάτου Μάνια ΣχολικήΣύμβουλοςΠΕ04 Στοιχείαδιδακτικής Στόχοι μαθήματος φύλλα εργασίας ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γεωργάτου Μάνια ΣχολικήΣύμβουλοςΠΕ04 Βασικά χαρακτηριστικά ενός μαθήματος: Να έχει συγκεκριμένους και ξεκάθαρους στόχους. Ερώτηση: Τιδιδάσκω;

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Α) Διάταξη χώρου (γενικά): Β) Διάταξη χώρου (ως προς τις ΦΕ): Γ) Δυναμικό τάξης (αριθμός μαθητών, φύλο μαθητών, προνήπια-νήπια, κλπ): Δ) Διάρκεια διδασκαλίας: Ε) Ήταν προϊδεασμένοι οι μαθητές για το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Πεδίου ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012

Μελέτη Πεδίου ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012 Μελέτη Πεδίου ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012 Μελέτη Πεδίου-Ορισμός Οι μελέτες πεδίου αναφέρονται σε προσχεδιασμένες δραστηριότητες των μαθητών/τριών που πραγματοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ: Β Δηµοτικό Σχολείο Λατσιών (Κ.Β ) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-2014 Αριθµός µαθητών/τριών: 127 Αριθµός εκπαιδευτικών: 15 Συνδετικός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΝAOME1372 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 10 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Όνομα Εκπαιδευτικού: Νικολάου Χριστιάνα Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Τίμης Τάξη: Α Ζήτημα της Αειφόρου Περιβαλλοντικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής του σχολείου: Οι καταναλωτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΑΞΗΣ: ΕΝΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟ (2 η

ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΑΞΗΣ: ΕΝΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟ (2 η ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ/ Ε εξάμηνο ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΑΞΗΣ: ΕΝΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟ (2 η Παρατήρηση) Διδακτικές διαστάσεις/

Διαβάστε περισσότερα

Ατομικό μ-σενάριο στα πλαίσια της επιμόρφωσης ΤΠΕ Β1 επιπέδου του ΚΣΕ Φιλοσοφικής (Ιούνιος 2017) Συντάκτης μ-σεναρίου: Ανθή Χατζηνώτα Νομικός (ΠΕ13)

Ατομικό μ-σενάριο στα πλαίσια της επιμόρφωσης ΤΠΕ Β1 επιπέδου του ΚΣΕ Φιλοσοφικής (Ιούνιος 2017) Συντάκτης μ-σεναρίου: Ανθή Χατζηνώτα Νομικός (ΠΕ13) Ατομικό μ-σενάριο στα πλαίσια της επιμόρφωσης ΤΠΕ Β1 επιπέδου του ΚΣΕ Φιλοσοφικής (Ιούνιος 2017) Συντάκτης μ-σεναρίου: Ανθή Χατζηνώτα Νομικός (ΠΕ13) ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΦΥΣΙΚΗ. Γνωστικό αντικείμενο. Ταυτότητα. Α Λυκείου. Επίπεδο. Στόχος. Σχεδιασμός. Διδασκαλία. Πηγές και πόροι

ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΦΥΣΙΚΗ. Γνωστικό αντικείμενο. Ταυτότητα. Α Λυκείου. Επίπεδο. Στόχος. Σχεδιασμός. Διδασκαλία. Πηγές και πόροι ΨΗΦΙΑΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ Γνωστικό αντικείμενο Επίπεδο ΦΥΣΙΚΗ Α Λυκείου Ταυτότητα Στόχος Περιγραφή Προτεινόμενο ή υλοποιημένο Λογισμικό Λέξεις κλειδιά Δημιουργοί α) Γνώσεις για τον κόσμο: Οι δυνάμεις εμφανίζονται

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε

Διαβάστε περισσότερα

Πώς περνάμε τη μέρα μας;

Πώς περνάμε τη μέρα μας; Πώς περνάμε τη μέρα μας; Διδακτική πρόταση 2: Συνοπτικό πλαίσιο καθημερινής ζωής Ερώτημα-κλειδί Πώς περνούμε τη μέρα μας από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα Στο προηγούμενο

Διαβάστε περισσότερα

Σ.Ε.Π. (Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον)

Σ.Ε.Π. (Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: ΝΟΜΟΙ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ με τη βοήθεια του λογισμικού Σ.Ε.Π. (Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον) Φυσική Β Λυκείου Θετικής & Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Νοέμβριος 2013 0 ΤΙΤΛΟΣ ΝΟΜΟΙ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Οι τεχνικές διαμορφωτικής αξιολόγησης του μαθητή ως εργαλεία παρακολούθησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων

Οι τεχνικές διαμορφωτικής αξιολόγησης του μαθητή ως εργαλεία παρακολούθησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων Οι τεχνικές διαμορφωτικής αξιολόγησης του μαθητή ως εργαλεία παρακολούθησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων Συνέδριο Χριστίνα Σταύρου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου stavrou.chr@cyearn.pi.ac.cy 1 Σκοπός του

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Φυσικές Επιστήμες Θεματικό εύρος το οποίο δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο του σχολικού μαθήματος. Έμφαση στην ποιότητα, στη συστηματική

Διαβάστε περισσότερα

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν.

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ Τίτλος διδακτικού σεναρίου: Το ηλιακό μας σύστημα Συγγραφέας: Παναγιώτα Παπαγρηγορίου Τάξη: ΣΤ Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Γεωγραφία, Ιστορία, Γλώσσα, Αισθητική Αγωγή Συμβατότητα

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Ζάγγουλος, Καθηγητής Πληροφορικής και Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Νικόλαος Ζάγγουλος, Καθηγητής Πληροφορικής και Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Νικόλαος Ζάγγουλος, Καθηγητής Πληροφορικής και Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Νικόλαος Ζάγγουλος, Καθηγητής Πληροφορικής και Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Παρουσιάζεται σε συντομία στους μαθητές/τριες

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Σενάριο Τίτλος: Δημιουργία κόμικ

Εκπαιδευτικό Σενάριο Τίτλος: Δημιουργία κόμικ Εκπαιδευτικό Σενάριο Τίτλος: Δημιουργία κόμικ Τάξη: Γ Δημοτικού Ενότητα: Δημιουργώ με τον κειμενογράφο Εμπλεκόμενες έννοιες: Δημιουργία και πληκτρολόγηση εγγράφου, αποθήκευση, μορφοποίηση γραμματοσειράς,

Διαβάστε περισσότερα

Η οµαδοποίηση των ζώων

Η οµαδοποίηση των ζώων ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η οµαδοποίηση των ζώων ENOTHTA: Η οµαδοποίηση των ζώων ΜΑΘΗΜΑ: Επιστήµη ΤΑΞΗ: Β ΣΚΟΠΟΣ Οι µαθητές καλούνται να οργανώσουν µε βάση διαφορετικά κριτήρια κάθε φορά, πληροφορίες που είδη γνωρίζουν.

Διαβάστε περισσότερα

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Οριζόντια αντιστοίχιση Στόχων Μεθόδων Δραστηριοτήτων - Εποπτικού Υλικού - Αξιολόγησης Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς International Conference Facilitating the Acquisition and Recognition of Key Competences ΑΡΧΙΚΗ ΙΔΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Προβληματισμός αναφορικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κ Υ Κ Λ Ο Υ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η Σ Κ Α Ι Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ω Ν Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ «Καινοτομικές/Μαθητοκετρικές» Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις, Μέρος Β : 1. Παίξιμο Ρόλων 2. Ιστοεξερεύνηση 3. Καταιγισμός Ιδεών /

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης Δημοτικού Σχολείου Ποταμιάς

Σχέδιο Δράσης Δημοτικού Σχολείου Ποταμιάς Γενικός Συντονιστής: Δρ. Παύλος Ρήγας (Διευθύνων) Βοηθοί Συντονιστές: Μαριάννα Χριστόφια Παλάτου, Βάσια Αναστασίου Σχέδιο Δράσης Δημοτικού Σχολείου Ποταμιάς Μετά από συζήτηση που έγινε σε συνεδρία προσωπικού,

Διαβάστε περισσότερα

Η καινοτομία των Βιωματικών δράσεων Παιδαγωγικές Αρχές. Ερευνητικές Διαδικασίες. Θεόδωρος Κ. Βεργίδης. Σχ. Σύμβουλος Π.Ε.03

Η καινοτομία των Βιωματικών δράσεων Παιδαγωγικές Αρχές. Ερευνητικές Διαδικασίες. Θεόδωρος Κ. Βεργίδης. Σχ. Σύμβουλος Π.Ε.03 Η καινοτομία των Βιωματικών δράσεων Παιδαγωγικές Αρχές. Ερευνητικές Διαδικασίες Θεόδωρος Κ. Βεργίδης Σχ. Σύμβουλος Π.Ε.03 Εκπαιδευτικές Καινοτομίες: Αλλάζουν το Εκπαιδευτικό Πλαίσιο Εκπαιδευτικές Καινοτομίες

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων.

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων. Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων. Απόλυτη τιµή πραγµατικών αριθµών. Συµµεταβολή σηµείων. Θέµα: Στο περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΛΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Α) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΛΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Α) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Page1 Α) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η καλή διδασκαλία προϋποθέτει δύο βασικά στοιχεία: α) τον προγραμματισμό του μαθήματος και β) την επιτυχή παρουσίαση της ύλης. Προγραμματισμός ενός μαθήματος σημαίνει:

Διαβάστε περισσότερα