ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Βερολίνο, Νοέμβριος

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1. Στοιχεία Γεωγραφίας 3 2. Πληθυσμός 3 3. Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Τηλεοπτικοί - Ραδιοφωνικοί Σταθμοί Τύπος 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ 1. Γενικά Στοιχεία 4 2. Εξέλιξη και Ανάλυση Βασικών Μακροοικονομικών Μεγεθών Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) Γεωργία - Αγροτική Παραγωγή Βιομηχανία - Βιομηχανική Παραγωγή Υπηρεσίες Πληθωρισμός - Δημόσια & Ιδιωτική Κατανάλωση Αγορά Εργασίας Εξωτερικό Εμπόριο Εξωτερικές Εμπορικές Συναλλαγές Γερμανίας το Τα σημαντικότερα εξαγόμενα εισαγόμενα προϊόντα της Γερμανίας 14 το Εξέλιξη επιλεγμένων δεικτών οικονομίας Ομοσπονδιακών Κρατιδίων Γερμανίας Εξωτερικό Εμπόριο ανά Ομοσπονδιακό Κρατίδιο Κρατικός Προϋπολογισμός - Δημόσιο Χρέος Οικονομικό Επιχειρηματικό Περιβάλλον Τραπεζικό Τομέας Χρηματοδοτήσεις - Χρηματιστήριο Υποδομές - Μεταφορές Κανονιστική Συμμόρφωση 20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ 1. Θεσμικό Πλαίσιο Διμερούς Οικονομικής Συνεργασίας Διμερείς Εμπορικές Σχέσεις Ελλάδος Γερμανίας Όγκος Διμερούς Εμπορίου και Εμπορικό Ισοζύγιο Θέση Γερμανίας μεταξύ των Εμπορικών Εταίρων της Ελλάδος Εξαγωγές προς Γερμανία το Τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα στη Γερμανία Εισαγωγές από Γερμανία το Τα κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα από Γερμανία Διαπιστώσεις - Συμπεράσματα Επισημάνσεις - Προτάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη ελληνικών εξαγωγών 38 1

3 3. Επενδύσεις 3.1. Άμεσες Επενδύσεις Γερμανίας στην Ελλάδα Άμεσες Επενδύσεις Ελλάδος στη Γερμανία Προτάσεις Προσέλκυσης Επενδύσεων Τουρισμός 4.1. Τουριστικός Κλάδος στη Γερμανία Εισερχόμενος Τουρισμός στην Ελλάδα από Γερμανία Προτάσεις Ενίσχυσης Τουριστικών Ροών Διεθνείς Εκθέσεις και Ελληνικές Συμμετοχές 50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΔΡΑΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ 52 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, διαθέσιμο στους κάτωθι ιστοσυνδέσμους 1.1. Ελληνικές Εξαγωγές στη Γερμανία ,σε Διψήφια & Οχταψήφια Δασμολογική Ανάλυση: Ελληνικές Εξαγωγές Τροφίμων&Ποτών στη Γερμανία ,σε Διψήφια Δασμολογική Ανάλυση: Διάρθρωση Εισαγωγών Γερμανίας και Παρουσίαση Ανταγωνισμού με σημείο αναφοράς τα 21 Πρώτα Σημαντικότερα Ελληνικά Εξαγόμενα Προϊόντα στη Γερμανία, σε Διψήφια Δασμολογική Ανάλυση: Διάρθρωση Εισαγωγών Γερμανίας και Παρουσίαση Ανταγωνισμού με σημείο αναφοράς τα 13 Πρώτα Σημαντικότερα Ελληνικά Εξαγόμενα Προϊόντα στη Γερμανία, σε Οχταψήφια Δασμολογική Ανάλυση: Διάρθρωση Εισαγωγών Γερμανίας και Παρουσίαση Ανταγωνισμού για Οίνο και Ελαιόλαδο στη Γερμανία, σε Τετραψήφια Δασμολογική Ανάλυση: 3. Ελληνικές Εισαγωγές από Γερμανία , σε Διψήφια Δασμολογική Ανάλυση: 2

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ- ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1. Στοιχεία Γεωγραφίας Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας αποτελεί την 5 η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα της Ευρώπης, καταλαμβάνοντας συνολικά τ. χλμ. στην Κεντρική Ευρώπη. Συνορεύει με: Αυστρία, Ελβετία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Πολωνία και Τσεχία, βρέχεται από την Βόρεια και Βαλτική Θάλασσα. 2. Πληθυσμός Η Γερμανία, με πληθυσμό 80,5 εκ. κατοίκους, εκ των οποίων 39,44 εκ. άνδρες και 41,91εκ. γυναίκες (στοιχεία απογραφής της 31 ης Δεκεμβρίου 2012), αποτελεί την πολυπληθέστερη χώρα της ΕΕ. Ο υψηλός δείκτης υπογεννητικότητας επιτείνει το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Το 2012 οι γεννήσεις ανήλθαν σε , ενώ οι θάνατοι σε Ο αριθμός των μεταναστών προσεγγίζει τα 16,3 εκ., εκ των οποίων τα 8,9 εκ. αλλοδαποί με μεταναστευτικές ρίζες και γερμανική υπηκοότητα. Η πλειοψηφία των αλλοδαπών με γερμανική υπηκοότητα προέρχεται από Τουρκία (18,3%), Πολωνία (9,4%), Ρωσία (7,4%) και Ιταλία (4,6%). Το 2013 αποτέλεσε έτος ορόσημο, ως προς τις μεταναστευτικές ροές προς τη Γερμανία, καθώς πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη εισροή μεταναστών της τελευταίας εικοσαετίας. Σύμφωνα με στοιχεία της γερμανικής Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας το 2013 μετανάστευσαν στη Γερμανία άτομα (αύξηση 13%, έναντι 2012), η πλειοψηφία των οποίων, , προήλθε από χώρες της Ευρώπης που πλήττονται από την οικονομική κρίση. Ειδικότερα: Από Ιταλία μετανάστευσαν άτομα (αύξηση 52%, έναντι 2012) και από Ισπανία (αύξηση 19%, έναντι 2012). Αντιθέτως, μετά από 4 έτη έντονου μεταναστευτικού ρεύματος, το 2013, σημειώθηκε μείωση των μεταναστευτικών ροών από Βουλγαρία και Ελλάδα. Συγκεκριμένα το 2013 μετανάστευσαν από την Ελλάδα άτομα, (μείωση 9%, έναντι 2012), ενώ από τη Βουλγαρία άτομα (μείωση 13%, έναντι 2012). Η μέση πυκνότητα πληθυσμού στη Γερμανία ανέρχεται σε 226 τ.χλμ./κάτοικο, αλλά συνυπάρχουν έντονα πυκνοκατοικημένα, όπως και αραιοκατοικημένα αντιστοίχως γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας. Το Ομοσπονδιακό Κρατίδιο επί παραδείγματι της Βορείου Ρηνανίας- Βεστφαλίας, με 18 εκ. κατοίκους, αποτελεί την πλέον πυκνοκατοικημένη περιφέρεια της Γερμανίας. Γενικότερα, τη μεγαλύτερη πυκνότητα του πληθυσμού συγκεντρώνουν τα οικονομικά εύρωστα κρατίδια, τα οποία κατά σειρά πυκνοκατοίκησης είναι: Βόρειος Ρηνανία - Βεστφαλία, Βαυαρία και Βάδη - Βυρτεμβέργη. Η Γερμανία διοικητικά διαιρείται σε 16 Ομοσπονδιακά Κρατίδια. Η πρωτεύουσα της χώρας το Βερολίνο, με 3,4 εκ. κατοίκους, αποτελεί τη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Γερμανίας. Ακολουθούν: Αμβούργο με 1,8 εκ., Μόναχο με 1,3 εκ., Κολωνία με 1 εκ. και Φρανκφούρτη με κατοίκους. 3. Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης 3.1.Τηλεοπτικοί Ραδιοφωνικοί Σταθμοί Δημόσιοι Τηλεοπτικοί Σταθμοί: Tο πρώτο και δεύτερο πρόγραμμα ARD και ZDF αντιστοίχως, ενώ σε επί μέρους Ομοσπονδιακά Κρατίδια εκπέμπουν οι περιφερειακοί σταθμοί: NDR (Σλέσβιγκ- Χόλσταϊν, Αμβούργο, Κάτω Σαξωνία, Μέκλεμπουργκ-Φορπόμερν), SWR (Βάδη- Βυρτεμβέργη, Ρηνανία), MDR (Σαξωνία, Θουριγγία), HR (Έσση) και «Bayerischer Rundfunk» (Βαυαρία). H «Deutsche Welle» διαθέτει ραδιόφωνο, τηλεόραση και ηλεκτρονική σελίδα και εκπέμπει σε 30 γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα ελληνικά. 3

5 Το «DeutschlandRadio», μέσω των τριών προγραμμάτων του «DeutschlandFunk», «DRadio Wissen» και «DeutschlandRadio Kultur», αποτελεί τον μοναδικό παγγερμανικής εμβέλειας ραδιοφωνικό σταθμό με ειδησεογραφικό και ενημερωτικό χαρακτήρα με έμφαση, τόσο σε πολιτικά, όσο και πολιτιστικά θέματα. Ιδιωτικά μέσα ραδιοφωνίας και τηλεόρασης: RTL SAT 1, Pro7, Kabel 3.2.Τύπος Τα δεδομένα στον χώρο των έντυπων ΜΜΕ αλλάζουν και στη Γερμανία, ακολουθώντας αφ ενός τις τεχνολογικές εξελίξεις που επιβάλλουν τη διαδικτυακή παρουσία και την εισαγωγή του μοντέλου της πρόσβασης στο ηλεκτρονικό περιεχόμενο με την καταβολή συνδρομής και αφ ετέρου τους νόμους της αγοράς που οδηγούν σε συγχωνεύσεις ή άρση λειτουργίας εφημερίδων. Όλα τα έντυπα, εφημερίδες και περιοδικά, διαθέτουν ηλεκτρονική σελίδα, καθώς και άλλες εφαρμογές (applications) για κινητά ή tablets. Κυκλοφορούν πάνω από 300 καθημερινές εφημερίδες, μεταξύ των οποίων οι μεγάλης κυκλοφορίας: «Die Welt», «Süddeutsche Zeitung», «Bild», «Frankfurter Allgemeine Zeitung», ως επίσης οι εφημερίδες οικονομικής ειδησιογραφίας «Handelsblatt» και «Wirtschaftswoche». Σε εβδομαδιαία βάση κυκλοφορεί η εφημερίδα «Die Zeit» και τα ειδησεογραφικά περιοδικά «Der Spiegel» και «Focus». ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ 1. Γενικά Στοιχεία Η οικονομία της Γερμανίας στηρίζεται κυρίως στον βιομηχανικό τομέα και στον τομέα παροχής υπηρεσιών. Μολονότι μεγάλες εκτάσεις της χώρας καταλαμβάνονται από αγροτικές καλλιέργειες, μόνον το 2-3% του πληθυσμού απασχολείται στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας, λόγω της μηχανοποίησης των καλλιεργειών και της αγροτικής παραγωγής. Η Γερμανία, με Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) 2,8 τρισεκατομμυρίων Ευρώ αποτελεί τη μεγαλύτερη εθνική οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την τέταρτη, μετά τις οικονομίες των ΗΠΑ, Κίνας και Ιαπωνίας, παγκοσμίως, Μεταξύ 2003 και 2008 αποτελούσε την μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη του κόσμου. Στην κατάταξη του ΔΝΤ, επί τη βάσει του Κατά Κεφαλήν Εισοδήματος, η Γερμανία με, ελαφρώς αυξημένο 0,69%, έναντι 2012, μέσο κατά Κεφαλήν Εισόδημα ύψους $ ΗΠΑ ή Ευρώ μεικτά ετησίως, διατήρησε και το 2013 την 18 η θέση. Ανισομέρεια κατανομής του εισοδήματος εξακολουθεί βεβαίως να υφίσταται μεταξύ των 16 Ομοσπονδιακών Κρατιδίων, με υψηλότερο μέσο καθαρό μηνιαίο εισόδημα, ύψους Ευρώ, στο Κρατίδιο Βάδης-Βυρτεμβέργης και χαμηλότερο, ύψους Ευρώ, στο κρατίδιο Μεκλεμβούργου-Πομερανίας. Ως προς την οικονομική ανάπτυξη υφίστανται τοπικές διαφορές και ανισότητες, καθώς ο νότος της Γερμανίας θεωρείται πλουσιότερος από τον βορρά. Σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας η Γερμανία κατέλαβε το 2013 την 4η θέση στον σχετικό πίνακα, προηγουμένων των: Ελβετίας, Σιγκαπούρης, Φινλανδίας και επομένων, στην 5 η θέση, των ΗΠΑ. Διατηρεί την υψηλή πιστοληπτική βαθμίδα ΑΑΑ, χάρις στα χαμηλά επιτόκια δανεισμού, τα συγκριτικώς χαμηλά ποσοστά ανεργίας και την ισόρροπη κατανομή κρατικών δαπανών-εσόδων το Επί τη βάσει του Δείκτου Ανθρωπίνης Αναπτύξεως (Human Development Index), η Γερμανία κατατάσσεται, ως προς το βιοτικό επίπεδο, στην 19 η θέση παγκοσμίως, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank Group), σύμφωνα με το Δείκτη «ευημερίας ανά κάτοικο» την κατατάσσει στην 5 η θέση παγκοσμίως, μετά τις: Ελβετία, Δανία, Σουηδία και ΗΠΑ. Επισημαίνεται ότι το υψηλό βιοτικό επίπεδο συνοδεύεται από ιδιαιτέρως χαμηλή φοροδιαφυγή και χαμηλό επίπεδο διαφθοράς. 4

6 H γερμανική οικονομία, μετά τους έντονους κλυδωνισμούς από την εκδηλωθείσα τον Αύγουστο 2008 οικονομική κρίση,-(μείωση 4,7% του ΑΕΠ το 2009)-, σημειώνοντας κατ αρχάς υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2010 (3,7%) και το 2011 (3,3%), κατόρθωσε βεβαίως να ανακάμψει, αλλά στη συνέχεια εμφάνισε επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ, σχεδόν στα όρια της ύφεσης, το 2012 (0,4%) και το 2013 (0,1%). Παράλληλα και εν αντιθέσει με τη μείωση της απασχόλησης σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες κατά το διάστημα της οικονομικής κρίσης, στη Γερμανία η ανεργία, σημειώνοντας τα διαρκή μείωση, διαμορφώθηκε το 2013 σε ένα εκ των χαμηλότερων επιπέδων, από επανενώσεως της χώρας το Παράλληλα, οι θετικές εξελίξεις στη γερμανική αγορά εργασίας προσφέρουν ένα σχετικά «ασφαλές» πεδίο απασχόλησης και ζήτησης εργασίας, προσελκύοντας όλο και περισσότερους οικονομικούς μετανάστες από τις πληγείσες οικονομίες των χωρών-μελών της Ευρωζώνης. Σημαντική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της Γερμανίας προσφέρει το επί σειρά ετών πλεονασματικό Εμπορικό Ισοζύγιο, χάρις στο οποίο έχει κερδίσει στην παγκόσμια κατάταξη την πρώτη θέση εξαγωγικής μη πετρελαιοπαραγωγού χώρας. Το πλεονασματικό ομοίως Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών επιβεβαιώνει τη διεθνή αναγνώριση των γερμανικών προϊόντων και υπηρεσιών και την ανταγωνιστικότητα της γερμανικής οικονομίας. Το πλεόνασμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών, το οποίο αντιστοιχούσε στο 7,5% του ΑΕΠ τα προ κρίσης έτη, εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί κατά το προσεχές μέλλον, λόγω της επιβράδυνσης της μεγέθυνσης του όγκου του παγκόσμιου εμπορίου, εξέλιξη που θα έχει ασφαλώς επίπτωση στον ρυθμό αύξησης των γερμανικών εξαγωγών. Στις θετικές για την πορεία της γερμανικής οικονομίας παραμέτρους συγκαταλέγονται οι σταθερά υψηλές επιδόσεις στις εξαγωγές, η αύξηση του εργατικού δυναμικού, η χαμηλή ανεργία, η ορθολογική εκτέλεση του προϋπολογισμού και η συγκράτηση του χρέους. Προβληματισμός εκφράζεται σαφώς ως προς την κατώτερη των προσδοκιών επίδοση των επενδύσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και συνακόλουθα της σχετικής στασιμότητας της ανάπτυξης των υποδομών. Βεβαίως, αρκετοί οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν, ότι το δυναμικό ανάπτυξης της Γερμανίας αναμένεται να μειωθεί την προσεχή εικοσαετία, κυρίως λόγω των σημαντικών δημογραφικών προβλημάτων, τα οποία εκτιμάται ότι θα ενταθούν ένεκα του αρνητικού ισοζυγίου των ασφαλιστικών εισφορών (υπολογίζεται σημαντική αύξηση των συνταξιούχων, έναντι των εργαζόμενων, στη σχέση 2 προς 1). 2. Εξέλιξη και Ανάλυση Βασικών Μακροοικονομικών Μεγεθών Η μείωση της ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο, συνεπεία της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης του , αν και αρχικά επηρέασε πολύ έντονα, κατά περίπου 5% το γερμανικό ΑΕΠ, στη συνέχεια η γερμανική οικονομία κατόρθωσε να ανακάμψει ταχύτερα σε σύγκριση με τις οικονομίας άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ηδη το 2010 κατεγράφη ρυθμός ανάπτυξης 4,2%, -ο υψηλότερος ρυθμός από την επανένωση της χώρας-, ο οποίος συνεχίστηκε και το 2011 με 3,3% αύξηση του ΑΕΠ. Το 2012 η μεγέθυνση του γερμανικού ΑΕΠ σημειώνοντας επιβράδυνση κινήθηκε περί το 0,4%. Το 2013, παρά τις αρχικά αισιόδοξες εκτιμήσεις, ο ρυθμός μεγέθυνσης του γερμανικού ΑΕΠ, σύμφωνα με πρόσφατα αναθεωρημένες εκτιμήσεις, αναμένεται να οριστικοποιηθεί περί το επίπεδο του 0,1%. Όπως συνάγεται από την παράθεση των βασικών μακροοικονομικών δεικτών που ακολουθούν η οικονομία της Γερμανίας το 2013 σε γενικές γραμμές κατέγραψε θετική πορεία, δικαιώνοντας τον χαρακτηρισμό της ως ατμομηχανής της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η εξέλιξη των βασικών μακροοικονομικών δεικτών της γερμανικής οικονομίας, την τριετία , αποδίδεται δια των στοιχείων του ακολούθου Πίνακα. 5

7 ΠΙΝΑΚΑΣ Α ΒΑΣΙΚΟΙ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΑΕΠ (τρέχουσες τιμές δις ) 2.699, , ,5 Μεταβολή ΑΕΠ (%) 3,3 0,4 0,1 Κατά κεφαλήν ΑΕΠ ( ) Πληθωρισμός (%) 2,1 2,0 1,5 Ανεργία (%) 7,1 6,8 6,9 Εξαγωγές προϊόντων & υπηρεσιών (δις ) 1.209, , ,1 Εξαγωγές προϊόντων (δις ) 1.061, , ,1 Εισαγωγές προϊόντων & υπηρεσιών (δις ) 1.078, , ,9 Εισαγωγές προϊόντων (δις ) 902,5 905,9 898,2 Εμπορικό Ισοζύγιο (δις ) 158,7 190,0 191,0 Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (δις ) 130,4 161,7 163,3 ΑΞΕ στη Γερμανία (δις )(in terms of stocks τέλος έτους αναφοράς) 771,1 792,8 -- ΑΞΕ Γερμανίας σε υπόλοιπο κόσμο (δις ) (in terms of stocks τέλος έτους αναφοράς) 1.108, ,1 -- Δημοσιονομικό Ισοζύγιο (% ΑΕΠ) -0,8 0,1-0,1 Δημόσιο Χρέος (% ΑΕΠ) 77,6 79,0 76,9 Συναλλαγματικά Αποθέματα (δις ) 29,4 28,8 28,0 Πηγή: Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα (Deutsche Bundesbank), Στατιστική Υπηρεσία(Destatis) - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο 2.1 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) Η γερμανική οικονομία επί σειρά ετών χαρακτηρίζεται ως η ατμομηχανή της Ευρώπης, ενώ και σε παγκόσμιο επίπεδο κατέχει πολύ υψηλή θέση, την 4 η κατά σειρά με βάση το ΑΕΠ, κυρίως λόγω του εξαγωγικού της προσανατολισμού και την ανταγωνιστικότητάς της. Ωστόσο οι επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης είναι ορατές και στην οικονομία της Γερμανίας, όπου, αν και οι αρχικές εκτιμήσεις έδιδαν για το 2013 ρυθμό ανάπτυξης 0,4%, εν τούτοις, σύμφωνα με τα πρόσφατα αναθεωρημένα στοιχεία της γερμανικής Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο ρυθμός αναθεωρήθηκε και αναμένεται να περιορισθεί στο 0,1%. Το 2013 το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Γερμανίας αυξήθηκε έναντι του 2012 και ανήλθε στα 2,8 τρις Ευρώ., ενώ το κατά Κεφαλήν Εισόδημα διαμορφώθηκε στα Ευρώ. Στους πίνακες που ακολουθούν παρατίθεται η εξέλιξη των σημαντικότερων δεικτών την τριετία Διαπιστώνεται η διαχρονικά αξιόλογη συμβολή του μεταποιητικού και βιομηχανικού τομέα στην οικονομία της Γερμανίας, αλλά και η διαρκώς διευρυνόμενη συμβολή του τομέα των υπηρεσιών. Αξιοσημείωτη παραμένει ομοίως η συνεχής ανοδική πορεία των εξαγωγών, αλλά και των εισαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών, η αυξανόμενη καταναλωτική δαπάνη, αλλά συγχρόνως και η αρνητική πορεία των επενδύσεων, ιδιαίτερα σε σχέση με τις επενδύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού. 6

8 ΠΙΝΑΚΑΣ Β ΚΥΡΙΩΤΕΡΑ ΜΕΓΕΘΗ ΑΕΠ (δις Ευρώ) Μεταβολή(%) 2013/2012 ΑΕΠ 2.699, , ,5 2,2 Ιδιωτική Κατανάλωση 1.506, , ,5 2,1 Κρατικές Δαπάνες 505,7 521,3 541,2 3,8 Ακαθάριστες Επενδύσεις 544,3 551,2 555,8 1,2 Μηχανολογικός Εξοπλισμός 185,9 181,7 177,9-2,1 Πάγιες εγκαταστάσεις 264,7 273,8 279,2 2,0 Εγχώρια ζήτηση 2.568,6 2588,1 2646,2 2,2 Εξαγωγές προϊόντων & υπηρεσιών 1.209, , ,1 1,4 Εισαγωγές προϊόντων &υπηρεσιών 1.078, ,1 1116,9 1,4 Πηγή: Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία(Destatis) Νοεμ Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο ΠΙΝΑΚΑΣ Γ Συμβολή Τομέων Οικονομικής Δραστηριότητας σε διαμόρφωση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (δις Ευρώ) Μεταβολή (%) 2013/ 2012 Συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη Αξία ( σε τρέχουσες τιμές) 2.424, , ,6 2,2 Γεωργία, Δασοπονία, Αλιεία 19,5 21,6 21,6 0,4 Μεταποίηση (χωρίς κατασκευές 630,8 645,9 659,2 2,0 Βιομηχανία 551,3 558,7 561,3 0,5 Κατασκευές 107,4 112,0 116,5 4,0 Εμπόριο, Ξενοδοχεία, Μεταφορές 390,4 390,0 393,4 0,9 Πληροφορίες & Επικοινωνία 111,9 117,2 118,0 0,6 Χρηματοοικονομικές & Ασφαλιστικές Υπηρεσίες 100,5 102,4 103,2 0,7 Κτηματομεσιτικές Υπηρεσίες 281,7 277,5 281,3 1,4 Υπηρεσίες προς επιχειρήσεις 254,4 260,5 270,3 3,8 Δημόσιες Υπηρεσίες, Εκπαίδευση, Υγεία 427,9 441,8 458,4 3,8 Λοιπές Υπηρεσίες 99,4 101,4 103,8 2,4 Πηγή: Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία, Νοεμβρ Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο 2.2. Γεωργία- Αγροτική Παραγωγή Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, oι οποίες ανέρχονται σε 16,7 εκ. εκτάρια, καταλαμβάνουν σχεδόν το 34% της συνολικής έκτασης της Γερμανίας και απασχολούν σχεδόν 1 εκατ. εργαζόμενους (συνυπολογιζόμενων και των εποχικών). Η πλειονότητα των γεωργικών επιχειρηματικών μονάδων είναι ατομικές/οικογενειακές επιχειρήσεις, οι δε απασχολούμενοι κατά πλειοψηφία διαθέτουν αγροτική επαγγελματική κατάρτιση. Η τάση εντατικοποίησης και αυτοματοποίησης της γεωργίας και κτηνοτροφίας τα τελευταία έτη έχει οδηγήσει, παρά τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και τη διαρκή αύξηση των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων, σε συρρίκνωση του αριθμού των αγροτικών μονάδων και των απασχολουμένων. Το 2013 ο αριθμός των αγροτικών επιχειρήσεων ανήρχετο σε , εκ των οποίων ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός, το 2013, παράγουν οικολογικά προϊόντα, ενώ επιχειρήσεις λειτουργούν ως μονάδες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. 7

9 Μολονότι η συμμετοχή της γεωργίας στο γερμανικό ΑΕΠ ήταν μόλις 0,8% το 2012, η Γερμανία είναι η πρώτη παραγωγός γάλακτος στην ΕΕ και η δεύτερη, μετά την Γαλλία, κτηνοτροφικών προϊόντων (κυρίως βόειου και χοιρινού κρέατος). Οι εξαγωγές των γερμανικών αγροτικών προϊόντων, σημειώνοντας διαχρονικά αύξηση, έχουν διπλασιασθεί σε σύγκριση με το 1990 και τετραπλασιασθεί έναντι Το 2013, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας, οι συνολικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και τροφίμων ανήλθαν σε 62,7 εκ. Ευρώ, ενώ οι εισαγωγές σε 69,1 εκ. Ευρώ. Η παραγωγή αγροτικών προϊόντων το 2013 ανήλθε σε 56,1 δις Ευρώ. Παραθέτονται ακολούθως αναλυτικά οι παραχθείσες αξίες ανά προϊόν και σε παρένθεση η ποσοστιαία μεταβολή έναντι του Γεωργικά προϊόντα Κτηνοτροφικά προϊόντα Ελαια 1,9 δις. Ευρώ (-2%) Γάλα 11,7 δις. Ευρώ (17% ) Δημητριακά 8,6 δις Ευρώ (-6% ) Χοιρινά κρέατα 7,5 δις. Ευρώ (-2%) Ζωοτροφές 7,6 δις Ευρώ ( -10% ) Βόεια κρέατα 4 δις Ευρώ (-4% ) Άνθη - καλλωπιστικά φυτά 2,6 δις. Ευρώ (-2% ) Πτηνοτροφικά 2,5 δις Ευρώ (2%) Λαχανικά 1,9 δις Ευρώ (-1%) Aυγά 1,0 δις Ευρώ (-1%) Πατάτες 1,4 δις Ευρώ (26%) Λοιπά 0,6 δις Ευρώ Κρασί 1,2 δις Ευρώ (1%) Φρούτα 0,7 δις Ευρώ(1%) Λοιπά 1,0 δις Ευρώ 2.3. Βιομηχανία- Βιομηχανική Παραγωγή Η βιομηχανία και ο μεταποιητικός τομέας της Γερμανίας συνιστούν την ισχυρή βάση της γερμανικής οικονομίας, διατηρώντας διαχρονικά σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, έναντι άλλων βιομηχανικών χωρών, στην παραγωγή ανταγωνιστικών και υψηλής ποιότητας προϊόντων, αποδιδομένης της εξελίξεως αυτής στη διαρκώς βελτιούμενη τεχνολογία, στην εφαρμογή παραγωγικών καινοτομιών, στον εξωστρεφή προσανατολισμό της οικονομίας, αλλά και στην ευμεγέθη εσωτερική ζήτηση. Ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας, των βιομηχανικών μηχανημάτων, της μεταλλουργίας, των ηλεκτρονικών, των χημικών-πλαστικών-φαρμάκων είναι μερικοί από τους πλέον βασικούς κλάδους της γερμανικής βιομηχανίας και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, απασχολώντας σημαντικό αριθμό εργαζομένων. Παρά ταύτα, η βιομηχανία, ακολουθώντας τη γενικότερη τάση δομικών αλλαγών, έχει ως ένα βαθμό εκτοπισθεί από τον τομέα των υπηρεσιών, ο οποίος τα τελευταία έτη γνωρίζει τεράστια άνθιση και στη Γερμανία, συγκεντρώνοντας όλο και μεγαλύτερο τμήμα του εργατικού δυναμικού και επιδρώντας σημαντικά στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της χώρας. Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία της Ομοσπονδιακή Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας ο κύκλος εργασιών το 2012 ανήλθε σε εκ. Ευρώ και ο αριθμός των εργαζομένων σε Ο μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων, ήτοι το 2012 απασχολήθηκε στον μηχανολογικό κλάδο, ενώ οι περισσότερες πωλήσεις, ύψους εκ. Ευρώ πραγματοποιήθηκαν από την αυτοκινητοβιομηχανία. Οι κλυδωνισμοί βέβαια στην παγκόσμια οικονομία έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ανάπτυξη της οικονομίας της Γερμανίας, καθώς σχεδόν το ήμισυ των μεταποιημένων προϊόντων (τo 48,2% αυτών) εξάγονται. Σύμφωνα με τις προβλέψεις η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής το 2014 δεν θα ξεπεράσει το 1,5%. Η βιομηχανική παραγωγή το 2013, σύμφωνα με τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας, κατέγραψε ελαφρά πτώση 0,1%, έναντι

10 2.4. Υπηρεσίες Οι επιχειρήσεις με δραστηριότητα στον τριτογενή τομέα αποτελούσαν το 2013 το 80% του συνόλου των επιχειρήσεων στη Γερμανία και απασχολούσαν σχεδόν τα τρία τέταρτα του συνολικού εργατικού δυναμικού της χώρας. Η συμβολή του τομέα των υπηρεσιών με μερίδιο 69% το 2013, έναντι μεριδίου 30% της βιομηχανικής παραγωγής και μόλις 1% της γεωργίας, στη διαμόρφωση του γερμανικού ΑΕΠ είναι καθοριστική. Τα τελευταία έτη παρατηρείται διαρκής αύξηση του συνολικού όγκου των υπηρεσιών. Το 2013 οι εισροές από εξαγόμενες υπηρεσίες ανήλθαν σε 226,7 δις Ευρώ, έναντι εκροών 239,9 δις Ευρώ για εισαγόμενες υπηρεσίες, επιτυγχάνοντας σχετική συγκράτηση του ελλείμματος στα 13,2 δις Ευρώ, έναντι των 13,5 δις Ευρώ το 2012 και των 11,7 δις Ευρώ το Οι εξαγόμενες και εισαγόμενες υπηρεσίες αυξήθηκαν 4,4% και 4% αντιστοίχως το 2013 έναντι Το έλλειμμα αποδίδεται κυρίως στην υψηλή δαπάνη των Γερμανών για ταξίδια στο εξωτερικό. Ο τομέας των υπηρεσιών, σύμφωνα με την κατάταξη της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας απαρτίζεται από τους εξής κλάδους: Μεταφορές και Αποθήκευση, Ενημέρωση και Επικοινωνία, Επαγγελματικές-Επιστημονικές-Τεχνικές Υπηρεσίες και Λοιπές Υπηρεσίες μη εντασσόμενες στις προηγούμενες 3 κατηγορίες. Το 2013, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας, κατεγράφη αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων στους τρεις κλάδους υπηρεσιών, η οποία όμως δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση του κύκλου εργασιών αυτών, καθώς αύξηση παρατηρείται μόνο στον τομέα των Επαγγελματικών-Επιστημονικών-Τεχνικών Υπηρεσιών κατά 2%. Αντιθέτως, ελαφρά μείωση 0,4% υπέστη ο κλάδος Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, ενώ στάσιμος παρέμεινε ο κλάδος Μεταφορών & Αποθήκευσης Πληθωρισμός- Δημόσια και Ιδιωτική Κατανάλωση Το 2013 η μέση αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτού κυμάνθηκε περί το 1,5%, έναντι αισθητά υψηλότερων διακυμάνσεων τα δύο προηγούμενα δύο έτη, ήτοι μέση ετήσια αύξηση 2% το 2012 και 2,1% το Στη διαμόρφωση του Δείκτη συνέβαλαν τα τρόφιμα (αύξηση 4,4%) και ειδικότερα τα λαχανικά (6,1%), τα φρούτα (7,2%) και τα λίπη και έλαια (8,3%). Γενικότερα, τη διαμόρφωση του Δείκτη επηρέασαν περισσότερο οι τιμές των προϊόντων (1,7%) εν συγκρίσει με τις τιμές των υπηρεσιών (1,4%). Οι τιμές ενέργειας σημείωσαν αύξηση κατά 1,4%, η οποία όμως ήταν αισθητά περιορισμένη σε σχέση με τις αυξήσεις που είχαν σημειωθεί την τριετία Η δημόσια κατανάλωση το 2013 αυξήθηκε 1,2% και η ιδιωτική κατανάλωση 0,9%, κυρίως λόγω της αύξησης των εισοδημάτων και της μείωσης της ροπής προς αποταμίευση, ένεκα των χαμηλών τραπεζικών επιτοκίων. Το μεγαλύτερο μερίδιο καταναλωτικών δαπανών (34% το 2012) αφορούσε σε δαπάνες ανέγερσης-επισκευής κατοικιών και ακολουθούν οι δαπάνες αγορών μεταφορικών μέσων κλπ. με μερίδιο 14% αντιστοίχως. Οι δημόσιες καταναλωτικές δαπάνες ανήλθαν σε 1.223,1 δις Ευρώ, ενώ οι ιδιωτικές σε 1.487,6 δις Ευρώ Αγορά Εργασίας Ο αριθμός των απασχολουμένων στη Γερμανία, λόγω αύξησης των θέσεων εργασίας και το 2013, ανήλθε σε 42,23 εκ. εργαζόμενους, έναντι 41,98 εκ. εργαζομένων το Εξ αυτών μόλις τα 4,46 εκ. είναι αυτοαπασχολούμενοι, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των 37,77 εκ. απασχολούνται με σχέση εξηρτημένης εργασίας. Ο κλάδος των υπηρεσιών τα τελευταία έτη απορροφά τον μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων (2012: 30,65 εκ. ή ποσοστό 73,7%). Στα παραγωγικά επαγγέλματα απασχολούνται 10,3 εκ. εργαζόμενοι, ποσοστό 24,7%, ενώ μόλις το 1,6%, ήτοι απασχολούνται στον γεωργικό-κτηνοτροφικό τομέα. Το μοναδιαίο κόστος εργασίας στη Γερμανία διαμορφώθηκε το 2013 σε 31,5 Ευρώ ωριαίως. Το κόστος εργασίας στον μεταποιητικό βιομηχανικό τομέα υπολογίζεται σε 34,90 Ευρώ, ενώ 9

11 αντίστοιχα στον τομέα των υπηρεσιών σε 29,90 Ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας, η μέση ωριαία αμοιβή, σε παγγερμανικό επίπεδο, το 2012 ανήλθε σε 19,33 Ευρώ μεικτά, ενώ συγκρίνοντας αμοιβές σε παλαιά και νέα Ομοσπονδιακά Κρατίδια διαπιστώνεται σαφής διαφοροποίηση των μισθών: Στα παλαιά Ομοσπονδιακά Κρατίδια, συμπεριλαμβανομένου και του Βερολίνου, η μέση μεικτή αμοιβή ανήλθε σε 20,10 Ευρώ/ώρα, ενώ στα νέα σε 14,99 Ευρώ/ώρα. Σημαντική αλλαγή για το εργασιακό καθεστώς στη Γερμανία αποτελεί η θέσπιση κατώτατου ωρομίσθιου που καθορίζεται στα 8,50 Ευρώ/ώρα και πρόκειται να ισχύσει σε ομοσπονδιακό επίπεδο από 1 ης Ιανουαρίου 2015 παγγερμανικά. Επί του παρόντος έχει καθιερωθεί, μέσω των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, κατώτατος μισθός σε 13 επαγγελματικούς κλάδους. Ο αριθμός των ανέργων, ακολουθώντας την πτωτική πορεία των τελευταίων ετών, το 2013 περιορίσθηκε σε 2,27 εκ., έναντι των 2,32 εκ. το 2012 και διαμορφώθηκε στο 6,9% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Εν τούτοις στα νέα Ομοσπονδιακά Κρατίδια, παρά τις κυβερνητικές προσπάθειες συγκράτησης της εσωτερικής μετανάστευσης, η ανεργία εξακολουθεί να προβληματίζει και να κυμαίνεταιι σε πολύ ψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τα παλαιά Ομοσπονδιακά Κρατίδια: Στα παλαιά Κρατίδια κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 6%, ενώ στα νέα Κρατίδια η ανεργία αγγίζει το 10,3% και στο Βερολίνο, το οποίο στατιστικά εξετάζεται χωριστά, το 11,7%. Πάνω από 11% επίσης κυμαίνεται η ανεργία στο Μεκλεμβούργο-Πομερανία (11,7%), Σαξωνία- Ανχάλτη (11,2%) και Βρέμη (11,1%) Εξωτερικό Εμπόριο Με βάση στοιχεία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας το εξωτερικό εμπόριο της Γερμανίας το 2013 σημείωσε εκ νέου αύξηση, επιτυγχάνοντας περαιτέρω διεύρυνση του εμπορικού πλεονάσματος, το οποίο διαμορφώθηκε στο επίπεδο των 197,7 δις, έναντι πλεονάσματος 189,8 δις το Οι εξαγωγές προϊόντων μειώθηκαν ελαφρά έναντι του 2012 και ανήλθαν σε 1.093,8 δις, ενώ οι εισαγωγές υποχώρησαν περισσότερο έναντι προηγούμενου έτους και ανήλθαν σε 896,2 δις. ΠΙΝΑΚΑΣ Δ Εξωτερικό Εμπόριο Γερμανίας Μεταβολή (%) 2013/2012 (δις ) Εισαγωγές 902,5 905,9 896,2-1,1 Εξαγωγές 1061,2 1095,8 1093,8-0,2 Όγκος Εμπορίου 1963,7 2001,7 1990,0-0,6 Ισοζύγιο 158,7 189,8 197,6 4,1 Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο Το μεγαλύτερο τμήμα του γερμανικού εξωτερικού εμπορίου, σχεδόν το 70% του συνόλου, πραγματοποιείται εντός του ευρωπαϊκού χώρου, κυρίως με χώρες της Ευρωζώνης (36,9% ως προς τις εξαγωγές και 38,3% ως προς τις εισαγωγές). Σε χώρες ΕΕ, εκτός Ευρωζώνης, κατευθύνεται το 20,2% των γερμανικών εξαγωγών και το 11,5% απορροφάται από χώρες ΕΟΧ και λοιπές ευρωπαϊκές. Ως προς τις γερμανικές εισαγωγές πέραν του 38,3% που προέρχεται από χώρες της Ευρωζώνης, 19,1% από χώρες ΕΕ εκτός Ευρωζώνης και 13,3% από χώρες ΕΟΧ και λοιπές ευρωπαϊκές. Ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας παρέμεινε και το 2013 η Γαλλία με συνολικό όγκο εμπορίου 164,6 δις. Συγκεκριμένα η Γερμανία εξήγαγε στη Γαλλία προϊόντα αξίας 100 δις περίπου, ήτοι το 10% του συνόλου των εξαγωγών της κατευθύνθηκε προς τη 10

12 Γαλλία, ενώ εισήγαγε προϊόντα αξίας 64,6 δις. Ακολουθεί χωρίς διαφοροποίηση ως προς το 2012 η Ολλανδία με διμερείς εμπορικές ανταλλαγές αξίας 160,6 δις. Στον πίνακα που ακολουθεί καταγράφονται, κατά σειρά μεγέθους, οι 10 σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της Γερμανίας το 2013, οι οποίοι διατήρησαν την ίδια θέση στη σειρά κατάταξης, πλην της 10 ης θέσης που το 2013 κατέλαβε η Πολωνία, ενώ τα δύο προηγούμενα χρόνια τη θέση κατείχε η Ρωσία. Ο όγκος εμπορίου πάντως με τους ειρημένους εταίρους βαίνει μειούμενος, πλην των εμπορικών συναλλαγών με Ολλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο που σημείωσαν αύξηση 1,71% και 1,90% αντιστοίχως. Εναργή εικόνα της εξέλιξης του όγκου των εμπορικών συναλλαγών της Γερμανίας την τριετία με τους δέκα μεγαλύτερους εμπορικούς της εταίρους προσφέρουν τα στοιχεία του Πίνακα Ε. ΠΙΝΑΚΑΣ Ε Σε δις Όγκος Εμπορίου ΘΕΣΗ ΧΩΡΕΣ Μεταβολή % 2013/2012 Μερίδιο(%) επί συνολικού όγκου εμπορίου Γαλλία 167,4 169,2 164,6-2,71 8,27 2 Ολλανδία 151,2 157,6 160,3 1,71 8,05 3 Κίνα 144,4 143,9 140,4-2,43 7,05 4 Η.Π.Α 122,3 137,4 136,9-0,36 6,87 5 Μ. Βρετανία 110,3 115,7 117,9 1,90 5,92 6 Ιταλία 109,9 105,1 100,8-4,09 5,06 7 Αυστρία 94,7 95,1 93,0-2,20 4,67 8 Ελβετία 84,9 86,5 85,5-1,15 4,29 9 Βέλγιο 85,3 83,0 81,2-2,16 4,08 10 Πολωνία ,1 -- 3,92 ΣΥΝΟΛΟΝ 1963,7 2006, Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία, Ιουλ Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο Εξωτερικές Εμπορικές Συναλλαγές Γερμανίας το 2013 Όπως ήδη αναφέρθηκε προηγουμένως, το Εξωτερικό Εμπόριο της Γερμανίας πραγματοποιείται κυρίως με ευρωπαϊκές χώρες (70% του συνόλου). Το μεγαλύτερο δε ποσοστό των εξαγωγών αυτών (57,1% του συνόλου), αλλά και των εισαγωγών (57,4%) διενεργείται, όπως και τα προηγούμενα έτη με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επί πλέον σημαντικές παραμένουν οι εμπορικές ανταλλαγές με τη Ρωσία που αποτελεί τον 11 ο εταίρο της Γερμανίας ως προς τις εξαγωγές και τον 7 ο ως προς τις εισαγωγές. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας 10% περίπου των γερμανικών εταιρειών εξάγουν προϊόντα στη Ρωσία. Συγκεκριμένα το 2013 οι εξαγωγές προς Ρωσία ανήλθαν σε 36,1 δις, ενώ οι εισαγωγές από τη Ρωσία ξεπέρασαν τα 53,3 δις. Εκτός Ευρώπης σημαντικές εμπορικές ανταλλαγές πραγματοποιούνται με την Κίνα και τις ΗΠΑ. Προς την Κίνα εξήχθησαν το 2013 αγαθά αξίας 67 δις, ενώ από την Κίνα εισήχθησαν στη Γερμανία αγαθά αξίας 73,4 δις, διατηρώντας έτσι ελλειμματικό το εμπορικό ισοζύγιο με την Κίνα, η οποία έρχεται σε δεύτερη κατά σειρά μετά την Ολλανδία στην κατάταξη ως προς τις εισαγωγές της Γερμανίας. Προς τις ΗΠΑ κατευθύνθηκαν εξαγωγές ύψους 88,4 δις,ενώ 11

13 αντίστοιχα εισήχθησαν προϊόντα αξίας 48,5 δις. Η διάρθρωση του εξωτερικού εμπορίου της Γερμανίας το 2013 ανά γεωγραφική περιφέρεια δίδεται δια των στοιχείων του Πίνακα ΣΤ. ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΤΟ 2013 ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΝΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Εξαγωγές Εισαγωγές Ευρωζώνη 36,9% 38,3% Εκτός Ευρωζώνης 20,2% 19,1% Ευρώπη χωρίς Ε.Ε 11,5% 13,3% Αφρική 2,0% 2,6% Αμερική 12,0% 8,4% Ασία 16,4% 18,0% Αυστραλία-Ωκεανία 0,9% 0,4% Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο Αυστραλία- Ωκεανία 0,9% ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Εξαγωγές Γερμανίας 2013 Ασία 16,4% Αμερική 12% Ευρωζώνη 36,9% Αφρική 2% Ευρώπη χωρίς Ε.Ε 11,5% Εκτός Ευρωζώνης 20,2% Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο 12

14 Αυστραλία- Ωκεανία 0,4% ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 Εισαγωγές Γερμανίας 2013 Αμερική 8,4% Αφρική 2,6% Ασία 18% Ευρωζώνη 38,3% Ευρώπη χωρίς Ε.Ε 13,3% Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο Η διαστρωμάτωση του Εξωτερικού Εμπορίου της Γερμανίας την τριετία ανά χώρα προορισμού-προελεύσεως αντιστοίχως, γερμανικών εξαγωγών και εισαγωγών αντιστοίχως δίδεται δια των στοιχείων του Πίνακα Ζ. ΠΙΝΑΚΑΣ Ζ ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ Α. Ως προς σκέλος εξαγωγών Γερμανίας (σε δις ) Εκτός Ευρωζώνης 19,1% ΧΩΡΕΣ προορισμού Μεταβολή % 2013/2012 Μερίδιο (%) επί συνόλου γερμανικών εξαγωγών 2013 Γαλλία 101,4 104,5 100,3-4,00 9,17 Η.Π.Α 73,8 86,8 88,4 1,84 8,08 Μ. Βρετανία 65,6 72,2 75, ,92 Ολλανδία 69,4 71,0 71,1 0,14 6,50 Κίνα 64,9 66,6 67 0,60 6,12 Αυστρία 57,7 57,9 56,2-2,93 5,13 Ιταλία 62,0 56,0 53,3-4,82 4,87 Ελβετία 47,9 48,8 47,3-3,07 4,32 Βέλγιο 47,0 44,6 42,3-5,15 3,86 Πολωνία 43,5 42,2 42,3 0,23 3,86 ΣΥΝΟΛΟΝ 1061,2 1097,3 1093,

15 Β. Ως προς σκέλος εισαγωγών Γερμανίας (σε δις ) ΧΩΡΕΣ προελεύσεως Μεταβολή % 2013/2012 Μερίδιο επί συνόλου γερμανικών εξαγωγών % Ολλανδία 81,8 86,6 89,2 3,00 9,95 Κίνα 79,5 77,3 73,4-5,04 8,19 Γαλλία 65,9 64,8 64,2-0,92 7,16 Η.Π.Α 48,5 50,6 48,5-4,15 5,41 Ιταλία 47,8 49,2 47,5-3,45 5,3 Μ. Βρετανία 44,7 43,5 42,3-2,75 4,71 Ρωσία 40,9 42,4 40,4-4,71 4,50 Βέλγιο 41,3 41,2 38,9-5,58 4,34 Ελβετία 37,0 37,7 38,1 1,06 4,25 Αυστρία 37,0 37,1 36,8-0,80 4,10 ΣΥΝΟΛΟΝ 902, ,2 100 Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο Η Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας, κατέλαβε το 2013 την 48 η θέση ως προς το σκέλος του συνόλου εισαγωγών Γερμανίας και την 40 η θέση αντιστοίχως ως προς το σκέλος του συνόλου των γερμανικών εξαγωγών παγκοσμίως Τα σημαντικότερα εξαγόμενα εισαγόμενα προϊόντα της Γερμανίας κατά το 2013 Ως εξόχως βιομηχανική χώρα η Γερμανία εξήγαγε το 2013, τα ακόλουθα προϊόντα: Αυτοκίνητα και εξαρτήματα( 190,1 δις, ή μερίδιο 17,4% επί του συνόλου των γερμανικών εξαγωγών), Μηχανήματα( 162,9 δις, ή μερίδιο 14,9%), Χημικά προϊόντα ( 105,5 δις, ή μερίδιο 9,6%), Ηλεκτρονικά προϊόντα( 85 δις, ή μερίδιο 7,8%), Ηλεκτρολογικά προϊόντα( 67 δις, ή μερίδιο 6,1 %). Οι ανωτέρω κατηγορίες καλύπτουν άνω του 55% του συνόλου των γερμανικών εξαγωγών. Σχετικά με τις εισαγωγές, η Γερμανία ως χώρα μη πετρελαιοπαραγωγός και με τεράστιες ενεργειακές ανάγκες για τη βιομηχανία της, αλλά και την εφοδιασμό των νοικοκυριών, εισάγει πρωτίστως πετρέλαιο και υγραέριο. Το 2013 εισήγαγε προϊόντα ενέργειας αξίας 93,8 δις. Στη δεύτερη θέση ευρίσκονται εισαγωγές ηλεκτρονικών προϊόντων αξίας 83,3 δις και ακολουθούν στην τρίτη θέση τα χημικά προϊόντα αξίας 72 δις. Η σύνθεση του εξωτερικού εμπορίου της Γερμανίας, με κριτήριο τα δέκα σημαντικότερα προϊόντα, το 2013 δίδεται δια των στοιχείων του Πίνακα Η. ΠΙΝΑΚΑΣ Η Τα 10 σημαντικότερα προϊόντα γερμανικών εξαγωγών 2013 (σε εκ. Ευρώ) 1 Τα 10 σημαντικότερα προϊόντα γερμανικών εξαγωγών το 2013 (σε εκ. Ευρώ) Αυτοκίνητα & Εξαρτήματα Πετρελαιοειδή Μηχανήματα Ηλεκτρονικές Συσκευές Χημικά Προϊόντα Αυτοκίνητα & Εξαρτήματα Ηλεκτρονικές Συσκευές Λοιπά Εμπορεύματα Ηλεκτρολογικός Χημικά Προϊόντα

16 Εξοπλισμός 6 Φαρμακευτικά Προϊόντα Μηχανήματα Μέταλλα Μέταλλα Λοιπά Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός Τρόφιμα Τρόφιμα Τεχνητές-Συνθετικές Ύλες Επιπλα Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Ελλάδος στο Βερολίνο Ομοσπονδι ακά Κρατίδια 3. Εξέλιξη επιλεγμένων δεικτών οικονομίας Ομοσπονδιακών Κρατιδίων Γερμανίας Πέραν των ανωτέρω συνολικών δεικτών της οικονομίας της Γερμανίας, ενδιαφέρον εμφανίζουν οι παρατιθέμενοι στη συνέχεια αναλυτικοί δείκτες ανά Ομοσπονδιακό Κρατίδιο, οι οποίοι καταδεικνύουν τις υφιστάμενες σημαντικές δημογραφικές - εισοδηματικές ανισότητες και τον υψηλό βαθμό βιομηχανικής συγκέντρωσης στα πριν τη γερμανική επανένωση γεωγραφικά διαμερίσματα της πρώην Δ. Γερμανίας. Το κατά Κεφαλήν Εισόδημα των, μετά την επανένωση νέων Ομοσπονδιακών Κρατιδίων υπολείπεται σημαντικά, έναντι των παλαιών, με μόνη εξαίρεση το Βερολίνο, που λόγω και της αυξανόμενης βαρύτητας ως διοικητικής πρωτεύουσας και κέντρου δυτικοευρωπαϊκών πολιτικοοικονομικών εξελίξεων αναπτύσσεται ραγδαία. Επί πλέον είναι πρόδηλο το δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα νέα Ομοσπονδιακά Κρατίδια, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, του χαμηλού ρυθμού γεννήσεων, της ανεργίας που βαίνει μεν μειούμενη, αλλά παραμένει σε αρκετά υψηλά (10,3%), έναντι 6% των παλαιών Ομοσπονδιακών Κρατιδίων. Πληθυσμ ός 31/12/20 12 σε χιλιάδες ΠΙΝΑΚΑΣ Θ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΩΝ ΚΡΑΤΙΔΙΩΝ (Κρατιδίων, επί συνόλου Γερμανίας, νέων Κρατιδίων, παλαιών, Βερολίνου) Απασχο λ Ανεργ ία 2013 σε χιλιάδες σε % σε τρεχ. τιμές δισ. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 2013 κατά κεφαλήν σε τρεχ. τιμες σε Βιομηχανικός Κύκλος Εργασιών Αποπληθ ωρ. τιμές, συνδεδ. μεταβολή προηγ. έτους σε δις Μετα βολή (%) 2013 /2012 Βιομηχανικ ές επιχείρησει ς 2013 Ποσοστό Εξαγωγών 2013 Ποσοστό Επενδύ σεων σε Προϋπολο γισμό Κρατιδίου 2013 Ανά κατοίκους % % Μεκλ.- Πομερ ,0 719,0 11,7 37, ,0-1,1 13,3 4,8 43,0 28,9 15,5 Βραδ/ργο 2.450, ,0 9,9 59, ,0 0,7 25,5 0,4 50,0 28,3 13,3 Σάξων.- Άνχαλτ 2.259,0 999,0 11,2 53, ,0-1,2 42,8 1,0 65,0 27,0 12,4 Θουριγγία 2.170, ,0 8,2 51, ,0 0,5 31,8 1,0 85,0 30,1 14,1 Σαξωνία 4.050, ,0 9, ,0 0,3 58,6-1,6 75,0 35,4 17,8 Σλέβιχ.- Χόλσταϊν 2.807, ,0 6,9 78, ,0-0,1 36,9 2,0 44,0 40,1 7,6 Αμβούργο 1.734, ,0 7,4 97, ,0 0,8 83,1-6,1 26,0 23,8 7,1 Κ. Σαξωνία 7.779, ,0 6,6 239, ,0 0,0 191,4-2,1 47,0 44,4 6,1 15

17 Βρέμη 655,0 417,0 11,1 28, ,0 0,5 23,3-6,3 44,0 55,1 11,8 Β. Ρηναν- Βεστφ , ,0 8,3 599, ,0-0,1 340,0-0,7 57,0 42,6 8,7 Έσση 6.016, ,0 5,8 235, ,0 0,9 110,3-0,2 47,0 50,9 8,6 Ρηναν- Παλ/νο 3.990, ,0 5,5 121, ,0 0,2 91,8 2,4 56,0 52,5 6,5 Βάδη- Βυτ/ργη , ,0 4,1 407, ,0 0,9 313,6 1,5 78,0 52,6 8,5 Βαυαρία , ,0 3,8 488, ,0 1,0 339,2 0,7 56,0 52,2 11,2 Σααρλάνδη 994,0 510,0 7,3 32, ,0-1,3 25,2-7,2 50,0 46,4 9,6 Βερολίνο 3.375, ,0 11,7 109, ,0 1,2 23,2-0,4 22,0 53,2 5,7 Νέα Κρατίδια , ,0 10,3 300, ,0-0,1 195,3 0,2 57,0 33,4 15,0 Παλαιά Κρατίδια , ,0 6, , ,0 0, ,8-0,4 56,0 47,3 8,7 Γερμανία , ,0 6, , ,0 0, ,1-0,3 56,0 45,8 9,8 Πηγή: Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας, Ιουλ Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο 3.1. Εξωτερικό Εμπόριο ανά Ομοσπονδιακό Κρατίδιο Ο μεγαλύτερος όγκος του εξωτερικού εμπορίου πραγματοποιείται από τα κρατίδια Βόρειας Ρηνανίας- Βεστφαλίας, Βάδης-Βυρτεμβέργης και Βαυαρίας, τα οποία αποτελούν και τις πλέον ανεπτυγμένες βιομηχανικά περιοχές της Γερμανίας. Ο μικρότερος όγκος εμπορίου πραγματοποιείται από το Μεκλεμβούργο-Πομερανία. Αναλυτικά, η εξέλιξη του εξωτερικού εμπορίου των 16 Ομοσπονδιακών Κρατιδίων την τριετία , έχει ως εξής : ΠΙΝΑΚΑΣ Ι Εξωτερικό Εμπόριο ανά Ομοσπονδιακό Κρατίδιο (σε χιλ. Ευρώ) Ομοσπ. Κρατίδια Εξαγωγές Εισαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές Bάδη-Βυρτεμβέργη Βαυαρία Βερολίνο Βρανδεμβούργο Bρέμη Αμβούργο Εσση Μεκλεμβούργο Πομερανία Κάτω Σαξωνία Β.Ρηνανία-Βεστφαλία Ρηνανία Παλατινάτο Σααρλάνδη Σαξωνία Σαξεν Ανχαλτ Σλεσβιχ Χολστάιν Θουριγγία ΣΥΝΟΛΟΝ Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Ελλάδος στο Βερολίνο 16

18 4. Κρατικός Προϋπολογισμός - Δημόσιο Χρέος Το 2013 η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση ακολουθώντας, ήδη και από τα προηγούμενα έτη, σταθερό πρόγραμμα κατόρθωσε να περιορίσει τις δαπάνες και να αυξήσει τα δημόσια έσοδα, επιτυγχάνοντας έναν δομικά, σχεδόν, ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Παράλληλα και για την προσεχή τριετία έχει καταθέσει, προς την ίδια κατεύθυνση, σχέδια περιορισμού των δημοσίων δαπανών και αυξήσεως των εσόδων. Το 2013 οι συνολικές δαπάνες και τα κρατικά έσοδα ανήλθαν σε 310 δις Ευρώ αντιστοίχως. Η αναλυτική ανά φορέα κατανομή των κρατικών δαπανών έχει ως εξής: ΠΙΝΑΚΑΣ Κ Δαπάνες ανά Oμοσπονδιακό Υπουργείο- Κρατικές Υπηρεσίες Ποσό σε χιλ.ευρώ % επί συνόλου Γενική Οικονομική Διοίκηση ,10% Ομοσπονδιακό Χρέος ,64% Υπουργείο Μεταφορών, Κατασκευών και Αστικής Ανάπτυξης ,52% Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνίας ,46% Υπουργείο Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης ,03% Υπουργείο Δικαιοσύνης ,20% Υπουργείο Οικονομίας και Τεχνολογίας ,97% Υπουργείο Εσωτερικών ,89% Υπουργείο Περιβάλλοντος, Προστασίας Φύσης & Ασφάλειας ,53% Υπουργείο Άμυνας ,73% Υπουργείο Οικονομικών ,62% Υπουργείο Εξωτερικών ,12% Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας ,43% Υπουργείο Υγείας ,87% Υπουργείο για την Οικογένεια, Γυναίκες, Νέους, Ηλικιωμένους ,22% Υπουργείο Διατροφής, Αγροτικής Οικονομίας & Πρoστασίας Κατ/λωτή ,70% Καγκελάριος και Καγκελαρία ,66% Γερμανικό Κοινοβούλιο ,24% Ομοσπονδιακό Ελεγκτικό Συνέδριο ,04% Πρόεδρος Ομοσπονδίας και Προεδρική Υπηρεσία ,01% Ομοσπονδιακό Συμβούλιο ,01% Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο ,01% Πηγή: Ομοσπονδιακή Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο Η υψηλότερη συμβολή (πάνω από το ήμισυ) στους λογαριασμούς κρατικών εσόδων το 2013 προέρχεται από την είσπραξη φόρων ( 594,7 δις). Άλλη σημαντική πηγή εσόδων αποτελούν οι ασφαλιστικές εισφορές, 442,2 δις. Στις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού του 2013 τη μερίδα του λέοντος κατέχουν οι κοινωνικές παροχές και οι αμοιβές εργασίας. Το συνολικό δημόσιο χρέος, αν και υψηλότερο του καθοριζόμενου από τη Συνθήκη Μάαστριχτ, μειώθηκε ελαφρά το 2013 έναντι 2012 και διαμορφώθηκε στα 2.044,00 δις (76,9% του ΑΕΠ), έναντι 2.086,82 δις το Το Δημόσιο Χρέος ύψους 2,04 τρις επιμερίζεται: 1,28 τρις Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, 0,629 τρις των 16 Ομοσπονδιακών Κρατιδίων και 0,13 τρις των Κοινοτήτων. Το πλέον 17

19 χρεωμένο Κρατίδιο, με σημαντική διαφορά από το επόμενο, είναι η Βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία με 241 δις και ακολουθεί η Βάδη-Βυρτεμβέργη με 71,2 δις. Το Βερολίνο είναι το τέταρτο κατά σειρά Κρατίδιο με χρέος 60,6 δις το Η υψηλότερη συμβολή (πάνω από το ήμισυ) στους λογαριασμούς κρατικών εσόδων το 2013 προέρχεται από την είσπραξη φόρων, ήτοι 594,7 δις. Άλλη σημαντική πηγή εσόδων αποτελούν οι ασφαλιστικές εισφορές 442,2 δις. Στις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού του 2013 τη μερίδα του λέοντος κατέχουν οι κοινωνικές παροχές και οι αμοιβές εργασίας. Το συνολικό Δημόσιο Χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, αν και υψηλότερο του καθοριζόμενου από τη Συνθήκη Μάαστριχτ, μειώθηκε ελαφρά το 2013, έναντι 2012 και διαμορφώθηκε στα 2,04 τρις (76,9% του ΑΕΠ), έναντι 2,09 τρις. 5. Οικονομικό- Επιχειρηματικό Περιβάλλον Στη Γερμανία η φορολογία των επιχειρήσεων διαμορφώνεται ανάλογα με τη νομική μορφή και την έδρα λειτουργίας της εταιρείας. Σύμφωνα με το γερμανικό δίκαιο, υφίστανται 3 κύριες νομικές μορφές επιχειρήσεων: Ανώνυμες Εταιρείες (ως επί το πλείστον Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης GmbH και Ανώνυμες Εταιρείες ΑG), προσωπικές εταιρείες και υποκαταστήματα ξένων εταιρειών. Για την ίδρυση εταιρείας mini Gmbh ουσιαστικά δεν απαιτείται ελάχιστο κεφάλαιο (ορίζεται σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία σε 1Ευρώ), ενώ αντίστοιχα στις προσωπικές επιχειρήσεις και στα υποκαταστήματα το ελάχιστο κεφάλαιο μπορεί να είναι μηδενικό. Η φορολόγηση των εταιρειών στη Γερμανία επιβάλλεται μέσω δύο ξεχωριστών φόρων: A1. Ενιαίος Φόρος Εταιρικού Εισοδήματος (Körperschaftssteuer): Συντελεστής 15% επί του φορολογητέου εισοδήματος για όλες τις μορφές εταιρειών A2. Ενιαίος Φόρος Αλληλεγγύη(Solidaritätszuschlag): Σταθερός συντελεστής 5,5% επί φορολογητέου εισοδήματος για όλες τις μορφές εταιρειών και B. Επαγγελματικός Φόρος(Gewerbesteuer): Επιβάλλεται και εισπράττεται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπου έχει την έδρα λειτουργίας η εταιρεία. Στην ουσία πρόκειται για κυμαινόμενο ανά περιοχή δημοτικό φόρο, ο οποίος κατά μέσο όρο κινείται περί το 14%. Σύμφωνα με το γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών ο μέσος όρος φορολόγησης των επιχειρήσεων στη Γερμανία το 2013 διαμορφώθηκε στο επίπεδο του 29,83%. Πέραν της φορολόγησης επιχειρήσεων άλλοι σημαντικοί φόροι που επιβάλλονται στη Γερμανία είναι: 1. Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Mehrwertsteuer): Επί της πλειοψηφίας των προϊόντων και υπηρεσιών με συντελεστή 19% και με χαμηλότερο συντελεστή 7% σε περιορισμένο αριθμό προϊόντων και υπηρεσιών. 2. Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (Einkommenssteuer): Φόρος προοδευτικής κλίμακας με οροφή το 38,7%, επιβαλλόμενος σε ετήσια εισοδήματα άνω των Φόρος Ιδιοκτησίας (Grundsteuer): Κυμαινόμενος βάσει της εκτιμώμενης αξίας και των δημοτικών και φορολογικών συντελεστών. 4. Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων(Grunderwerbsteuer): Ανέρχεται στο 4,5% επί της τιμής αγοράς του ακινήτου. 6. Τραπεζικός τομέας χρηματοδοτήσεις -χρηματιστήριο Το τραπεζικό σύστημα της Γερμανίας, παρά τις προκλήσεις που αντιμετώπισε στο παρελθόν και προσφάτως μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης, κατάφερε να διατηρήσει τη φήμη και αξιοπιστία του παγκοσμίως και εξακολουθεί να συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικών συντελεστών διαμόρφωσης των χρηματοπιστωτικών δεδομένων. Στη Γερμανία δεν υφίσταται τυπική διαφορά των δραστηριοτήτων που αναλαμβάνουν οι εμπορικές ή οι επενδυτικές τράπεζες. Και στις δύο περιπτώσεις οι προσφερόμενες υπηρεσίες 18

20 μπορούν να έχουν εμπορικό, αναπτυξιακό ή μεικτό χαρακτήρα. Η εξωστρέφεια της γερμανικής οικονομίας και ο μεγάλος όγκος των διεθνών εμπορικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται καθημερινά έχουν συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη και διεθνοποίηση των γερμανικών τραπεζών, πολλές από τις οποίες περιλαμβάνονται στην κατάταξη των κορυφαίων τραπεζών παγκοσμίως. Στη Γερμανία λειτουργούν τραπεζικά ιδρύματα (στοιχεία 2012). Το μέγεθος αυτό, τόσο σε απόλυτο αριθμό, όσο και σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας, είναι ανάλογο εκείνου αντιστοίχων ευρωπαϊκών χωρών. Η ιδιομορφία του γερμανικού συστήματος έγκειται κυρίως στον μεγάλο αριθμό δημόσιων Περιφερειακών Τραπεζών αποταμίευσης καθώς και Συνεργατικών Τραπεζικών Ιδρυμάτων. Το 2012 οι ιδιωτικές ή εμπορικές Τράπεζες, όπως έχει επικρατήσει να ονομάζονται, αποτελούσαν το 38% του συνολικού αριθμού τραπεζών, οι κρατικές αποταμιευτικές το 29,4% και οι συνεργατικές το 11,8%. Στις ιδιωτικές-εμπορικές Τράπεζες την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Deutsche Bank με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη σε μέγεθος Commerzbank, ακολουθούν Unicredit Bank και Post Bank. Στο αποταμιευτικό τραπεζικό σύστημα ανήκουν οι Sparkassen, οι Landesbanken και η Deka Bank, που το επιχειρηματικό τους μοντέλο δεν στοχεύει πρωτίστως στο κέρδος και δραστηριοποιούνται μόνο στην περιφέρεια που εδρεύουν. Στις δραστηριότητες των τραπεζών μεγάλο βάρος, πέραν των προϊόντων που αποσκοπούν στην προσέλκυση πελατών, κατέχουν οι χρηματοδοτήσεις και οι προσφορές χαμηλότοκων δανείων με μακρά περίοδο αποπληρωμής προς επιχειρήσεις για την έναρξη ή επέκταση υφιστάμενων δραστηριοτήτων. Η ποικιλία των χρηματοδοτικών εργαλείων συνεχώς διευρύνεται μέσω νέων μορφών, όπως διαχείριση κεφαλαίων ιδιωτικών τοποθετήσεων (private equities), εγγυήσεων κλπ. Τα δάνεια υπό τη μορφή κρατικών επιδοτήσεων επενδύσεων συνάπτονται κυρίως μέσω της κρατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας KfW και των περιφερειακών αναπτυξιακών Τραπεζών (Landesbanken), καθώς επίσης και μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Ο σημαντικότερος δείκτης παρακολούθησης των χρηματιστηριακών συναλλαγών στη Γερμανία είναι ο DAX, στον οποίο εντάσσονται οι 30 μεγαλύτερες γερμανικές επιχειρήσεις και σε μεγάλο βαθμό αντικατοπτρίζει τις διακυμάνσεις της γερμανικής οικονομίας στις διεθνείς χρηματαγορές. Το 2013 η πορεία του Dax στην αρχή του έτους ήταν αρκετά χαμηλότερη της σημερινής κυμαινόταν στις 7.778,78 μονάδες, αλλά στο τέλος του ιδίου έτους είχε αυξηθεί σημαντικά φθάνοντας τις 9.552,16 μονάδες. 7. Υποδομές-Μεταφορές Οι υποδομές για την εξυπηρέτηση των μεταφορών παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της οικονομίας της Γερμανίας, στη στήριξη της βιομηχανίας και εν γένει στην άνοδο του επιπέδου ανάπτυξης και στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων. Η Γερμανία διαθέτει λίαν ικανοποιητική υποδομή, η οποία εξυπηρετεί τις μεταφορές προσώπων και εμπορευμάτων μέσα από ένα πυκνό και σύγχρονο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, επιτυγχάνοντας ομαλή και με χρονική ακρίβεια διακίνηση των εμπορευμάτων, είτε πρόκειται για εξαγόμενα προϊόντα, είτε για πρώτες ύλες απαραίτητες για τη βιομηχανία. Οι εργαζόμενοι στον τομέα αυτό ξεπερνούν τα , απασχολούμενοι σε περίπου επιχειρήσεις. Λειτουργούν συνολικά 22 διεθνή αεροδρόμια, εκ των οποίων το σημαντικότερο και ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως το αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης, με δεύτερο σε σημασία το αεροδρόμιο του Μονάχου και τρίτο του Ντύσσελντορφ. Στον κατάλογο των σημαντικών αεροδρομίων της Γερμανίας αναμένεται να συμπεριληφθεί το νέο αεροδρόμιο του Βερολίνου, η έναρξη όμως του οποίου αναβλήθηκε για τέταρτη φορά, καθώς το κόστος κατασκευής του έχει υπερβεί κατά πολύ τον αρχικό προϋπολογισμό. Ένας επίσης, μεγάλος όγκος φορτίων διακινείται από τα λιμάνια της χώρας, κυρίως του 19

21 Αμβούργου (διακίνηση εμπορευμάτων 52,5 χιλ. τόνων το 2013) και της Βρέμης (διακίνηση εμπορευμάτων 31 χιλ. τόνων). Λόγω του μεγέθους της χώρας και των πλωτών ποταμών (δίκτυο εκτεινόμενο σε χλμ) που τη διασχίζουν διενεργούνται μεταφορές φορτίων με ποταμόπλοια. Το Ντούισμπουργκ αποτελεί τον σημαντικότερο ποτάμιο λιμένα της Γερμανίας, αλλά και παγκοσμίως. Ιδιαίτερα, μετά τη γερμανική ενοποίηση το 1989 η βαρύτητα στις υποδομές μετατοπίστηκε στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, των οποίων το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο υστερούσε σημαντικά σε σχέση με εκείνο της πρώην Δυτικής Γερμανίας. Εν τούτοις τα τελευταία χρόνια παρατηρείται συνεχής μείωση των δημόσιων και ιδιωτικών δαπανών, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα την χαμηλότερη κατάταξη της χώρας διεθνώς το 2013, ήτοι στην 10 η θέση στον κόσμο, όσον αφορά την ποιότητα των υποδομών εν συνόλω, έναντι της 3 ης που κατείχε το Το 2012 οι επενδύσεις σε δημόσια έργα (oδικών, σιδηροδρομικών και πλωτών έργων υποδομής) υπερκέρασαν τα 10,5 δις Ευρώ (συμπεριλαμβανομένων και των κοινοτικών κονδυλίων). 8. Κανονιστική Συμμόρφωση Για την αντιμετώπιση παραβάσεων σε όλους τους νευραλγικούς τομείς της οικονομίας, η Γερμανία έχει θεσπίσει ανεξάρτητες υπηρεσίες εποπτείας και παρεμβάσεων με στόχο τη σύννομη και υγιή λειτουργία της αγοράς. Μεταξύ των σημαντικότερων συγκαταλέγονται η Επιτροπή Ελέγχου Ανταγωνισμού Βundeskartellamt (ανεξάρτητη Αρχή υπό το Υπουργείο Οικονομίας και Ενέργειας, με έδρα τη Βόννη), η ανεξάρτητη Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή Verbraucherschutzzentralle, αλλά και, ειδικότερα για τα τρόφιμα και τα γεωργικά προϊόντα, η Ομοσπονδιακή Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή (BVL - ανεξάρτητη Αρχή υπό το Υπουργείο Γεωργίας), η Αρχή Εποπτείας Τραπεζών-Ασφαλίσεων-Χρηματιστηριακών Συναλλαγών- Επενδύσεων (Bafin), καθώς και πλήθος άλλων Αρχών που εποπτεύουν επί μέρους τομείς, όπως η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, που λειτουργούν σε κάθε Κρατίδιο (Αufsichtsbehörden), η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, Τηλεπικοινωνιών, κλπ.. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η γερμανική οικονομία, μολονότι στις αρχές του 2014 κατέδειξε θετικά στοιχεία και οι εκτιμήσεις διεθνών, ευρωπαϊκών και γερμανικών οικονομικών ιδρυμάτων και έγκυρων οικονομικών αναλυτών ομιλούσαν για ρυθμούς ανάπτυξης 1,8% του γερμανικού ΑΕΠ το 2014 και 2% το 2015, στη συνέχεια, οι οικονομικές προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας της Γερμανίας το 2014 και 2015 έχουν σημαντικά αναθεωρηθεί επί τα χείρω, λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής αβεβαιότητας, των γεωπολιτικών εξελίξεων όπως η ρωσο-ουκρανική κρίση και η κρίση στη Μέση Ανατολή.. Σύμφωνα με τις, σε μεγάλο βαθμό συγκλίνουσες, εκτιμήσεις των οικονομικών επιτελείων της Κυβέρνησης, των τραπεζών και οικονομικών ινστιτούτων στη Γερμανία, αλλά και αντιστοίχως του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της Γερμανίας αναμένεται να επιβραδυνθεί μεταξύ 1,2 έως 1,3% αντιστοίχως τη διετία Στις φθινοπωρινές προβλέψεις για την οικονομία οι οικονομικοί αναλυτές συνέκλιναν σε πολύ πιο συγκρατημένες εκτιμήσεις εν συγκρίσει με αντίστοιχες προηγούμενες εαρινές. Η Γερμανική Κυβέρνηση επισήμως, μέσω του αρμόδιου Υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας, δημοσιοποίησε πρόσφατα προβλέψεις για την πορεία της γερμανικής οικονομίας, οι οποίες κινούνται σχεδόν στο ίδιο επίπεδο για τη διετία , εκτιμώντας ρυθμό ανάπτυξης 1,2% το 2014 και 1,3% για το Αξιοπρόσεκτες είναι οι προβλέψεις της Κυβέρνησης, οι οποίες ομιλούν για σημαντική αύξηση των εξαγωγών και εισαγωγών τη διετία , ως επίσης των δημόσιων και ιδιωτικών 20

22 επενδύσεων που το 2013 κατέγραψαν, σημειωτέον, πτώση. Αντιστοίχως, τα συμπεράσματα για την εξέλιξη της γερμανικής οικονομίας τη διετία της Ένωσης Γερμανικών Επιμελητηρίων (DIHK), επί τη βάσει των αποτελεσμάτων της φθινοπωρινής έρευνας-δημοσκόπησης, μεταξύ των 80 Γερμανικών Επιμελητηρίων και μεγάλων και μικρομεσαίων γερμανικών επιχειρήσεων, σχεδόν ταυτίζονται με τις κυβερνητικές προβλέψεις για το 2014, δίνοντας ρυθμό ανάπτυξης 1,3%, αλλά για το 2015 αποκλίνουν, εκτιμώντας χαμηλότερη ανάπτυξη 0,8%. Η αναθεώρηση των εκτιμήσεων του ρυθμού ανάπτυξης της γερμανικής οικονομίας το 2014 αποδίδεται σε γεωοπολιτικά αίτια, όπως στη συνεχιζόμενη Ρωσο-Ουκρανική κρίση, η οποία πέραν της πτώσης των γερμανικών εξαγωγικών ροών προς τη Ρωσία, έχει σαν αποτέλεσμα και τη συρρίκνωση ρωσικών παραγγελιών προς γερμανικές επιχειρήσεις. Η συγκράτηση εξ άλλου του ρυθμού ανάπτυξης ορισμένων χωρών της ομάδος G20, όπως Τουρκίας, Βραζιλίας, Ινδονησίας, σε οποίες κατευθύνεται μεγάλο μέρος των γερμανικών εξαγωγών αναμένεται, σύμφωνα με έγκυρους οικονομικούς αναλυτές, να έχει σοβαρές επιπτώσεις στις γερμανικές εξαγωγές και στις παραγγελίες γερμανικών βιομηχανικών προϊόντων και το Η εύθραυστη ανάπτυξη στον χώρο της Ευρωζώνης, ο οποίος αποτελεί προνομιακό πεδίο απορρόφησης γερμανικών προϊόντων, αποτελεί έναν σοβαρότατο επί πλέον παράγοντα που επηρεάζει τα μέγιστα την οικονομία της Γερμανίας και αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις εξαγωγικές επιδόσεις της γερμανικής οικονομίας και το Οι εξελίξεις αυτές, αλλά και οι διαφαινόμενες προοπτικές επηρεάζουν ασφαλώς και το επενδυτικό περιβάλλον στη Γερμανία, το οποίο τα τελευταία έτη δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των ελκυστικότερων για προσέλκυση επενδύσεων. Η Γερμανία έχει ανάγκη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, ιδίως στον τομέα των υποδομών, για να κατορθώσει επιτυχώς να απομειώσει τις επιπτώσεις της συρρικνώσεως της εξωτερικής ζητήσεως, ιδιαιτέρως από χώρες που αποτελούν τους κύριους εμπορικούς εταίρους της. Στη συνέχεια παρατίθενται υπό τη μορφή του Πίνακα Λ οι φθινοπωρινές προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας και της Ένωσης Γερμανικών Επιμελητηρίων σχετικά με την αναμενόμενη εξέλιξη των σημαντικότερων οικονομικών δεικτών της Γερμανίας τη διετία ΠΙΝΑΚΑΣ Λ Προβλέψεις Γερμανικής Κυβέρνησης ΑΕΠ 0,1% 1,2% 1,3% Ιδιωτική Κατανάλωση 0,8% 1,0% 1,4% Καταναλωτικές κρατικές δαπάνες 0,7% 1,0% 1,2% Επιχειρηματικές επενδύσεις (σύνολον) -0,7% 3,2% 3,3% Εξαγωγές (Υπηρεσίες & Προϊόντα) 1,6% 3,4% 4,1% Εισαγωγές (Υπηρεσίες & Προϊόντα) 3,1% 4,0% 5,5% Αριθμός ανέργων 2,95 εκ. 2,91 εκ. 2,89 εκ. Πηγή: Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας-Ενέργειας (Σεπτ.2014) - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο Προβλέψεις Ένωσης Γερμανικών Επιμελητηρίων ΑΕΠ 0,1% 1,3% 0,8% Ιδιωτική Κατανάλωση 0,8% 0,8% 1,0% Καταναλωτικές κρατικές δαπάνες 0,7% 1,0% 1,0% Επιχειρηματικές επενδύσεις (σύνολον) -0,7% 2,8% 1,7% Εξαγωγές (Υπηρεσίες & Προϊόντα) 1,6% 2,8% 4,0% Εισαγωγές (Υπηρεσίες & Προϊόντα) 3,1% 3,6% 5,0% Αριθμός ανέργων 2,95 εκ. 2,91 εκ. 2,90 εκ. Πηγή: Ένωση Γερμανικών Επιμελητηρίων DIHK (Νοεμ.2014) - Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας της Ελλάδος στο Βερολίνο 21

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ 1. Θεσμικό Πλαίσιο Διμερούς Οικονομικής Συνεργασίας Οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ελλάδος-Γερμανίας, πέραν του εν ισχύϊ κοινοτικού και διμερούς θεσμικού πλαισίου, διέπονται από τις κατωτέρω διμερείς Συμφωνίες: Συμφωνία περί «Δικαιωμάτων Πνευματικής, Εμπορικής και Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας»(1951, ΦΕΚ 330Α/1953). Ευρωπαϊκή Συμφωνία περί «Δικαιωμάτων Ευρεσιτεχνίας»(05/10/1973). *Το Νοέμβριο 2006, η Δανία και το Λίχτενσταϊν κατέθεσαν στη γερμανική πλευρά, η οποία τυγχάνει θεματοφύλακας, την πράξη προσχωρήσεώς τους στην εν λόγω Συμφωνία. Εμπορική Συμφωνία (1957, ΦΕΚ 20Α/1958). Συνθήκη «Ναυτιλίας και Εγκαταστάσεως»(1960, ΦΕΚ 145Α/1961). Συμφωνία «Τακτικών Αεροπορικών Μεταφορών (1961, ΦΕΚ 212Α/1964). Συμφωνία «Οδικών Μεταφορών Εμπορευμάτων» (1962, ΝΔ 4380/ , ΦΕΚ 188Α/1964). Οικονομική Συμφωνία, δεν χρήζει κυρώσεως. Συμφωνία περί «Προστασίας των Ενδείξεων Προελεύσεως και των Γεωγραφικών Ονομασιών» (1964, ΝΔ.4556/1966, ΦΕΚ 214Α/1966). Συμφωνία περί» Φορολογικής Μεταχειρίσεως Οδικών Οχημάτων εν τη Διεθνή Συγκοινωνία» (1977, Ν. 40/1979, ΦΕΚ 40 Α/ ). Συμφωνία «Επιστημονικής και Τεχνολογικής Συνεργασίας»(1978, Ν. 1231/1982, ΦΕΚ 24Α/ ). Συμφωνία πλαίσιο «Οικονομικής, Βιομηχανικής και Τεχνικής Συνεργασίας» (1980, ΦΕΚ 17Α/ ). Συμφωνία περί «Ορθολογικής Χρήσεως της Ηλιακής Ενέργειας» του Ελληνικού Υπουργείου Συντονισμού και Υπουργείου Εργασίας της Ελληνικής Δημοκρατίας με το Υπουργείο Έρευνας και Τεχνολογίας της Ο.Δ. της Γερμανίας(1983, ΦΕΚ 152 Α/ ). Συμφωνία περί «Αποφυγής Διπλής Φορολογίας του Εισοδήματος και του Κεφαλαίου»(Σύμβαση 2095), Αθήνα, , Κύρωση δι Α.Ν. 52/1967, ΦΕΚ 134/ Εν ισχύϊ από H Συμφωνία τελεί υπό καθεστώς αναθεωρήσεως. Οι σχέσεις των δύο χωρών στον ασφαλιστικό τομέας ρυθμίζονται από το κοινοτικό δίκαιο (ΚΑΝ ΕΟΚ1408/71, όπως τροποποιείται από τον Κανονισμό ΕΚ 647/2005 και ΚΑΝ ΕΟΚ 574/72). Πηγή: Ειδική Νομική Υπηρεσία(Γραφείο Διεθνών Συμβάσεων)-Επεξεργασία Β4 Διεύθυνση Εκκρεμεί η τροποποίηση και αναθεώρηση της Συμφωνίας Ελλάδος-Γερμανίας περί «Αποφυγής Διπλής Φορολογίας και Αποτροπής της Φοροδιαφυγής σε σχέση με τον Φόρο Εισοδήματος, Κεφαλαίου και Επιτηδεύματος». (1966, ΦΕΚ ΑΝ. 52/ /67). Οι διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ελλάδος-Γερμανίας αναπτύσσονται περαιτέρω και μέσω της δρομολογηθείσης την 5 η Μαρτίου 2010 Ελληνο-Γερμανικής Εταιρικής Σχέσης, δια της οποίας προωθούνται πλέον συνεργασίες μεταξύ Υπουργείων και Υπηρεσιών του στενού Δημόσιου Τομέα σε 10 τομείς, αλλά και δια συνεργειών και συνεργασιών σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοικήσεως. 2. Διμερείς Εμπορικές Σχέσεις Ελλάδος-Γερμανίας Οι εμπορικές συναλλαγές Ελλάδος-Γερμανίας το 2013, αλλά και η εξέλιξή τους την τελευταία εξαετία, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ (Οκτ. 2014), εμφάνισαν την εξής εικόνα: 22

24 ΠΙΝΑΚΑΣ A Διμερείς Εμπορικές Ανταλλαγές Ελλάδος-Γερμανίας, (σε Ευρώ) Μεταβολή 2012/ 2013 ( %) Μερίδιο επί συνόλου Ελλάδος (%) Εξαγωγές Ελλάδος ,67 6,52 Εισαγωγές Ελλάδος ,26 9,71 Όγκος Εμπορίου ,18 8,53 Εμπορικό Ισοζύγιο Ελλάδος ,65 14,29 Βαθμός Κάλυψης Εισαγωγών Εξαγωγές/Εισ αγωγές (%) 26,2 27,8 35,6 38,3 37,9 39,5 4,01 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου ΠΙΝΑΚΑΣ Β Ετήσιες Μεταβολές Εμπορικών Ανταλλαγών Ελλάδος-Γερμανίας Ετήσια Μεταβολή Εξαγωγών Ελλάδος, σε % -13,47 8,98-2,60-7,45 1,67 Ετήσια Μεταβολή Εισαγωγών Ελλάδος, σε % -18,57-14,93-9,52-6,51-2,26 Ετήσια Μεταβολή Όγκου Εμπορίου, σε % -17,51-9,73-7,70-6,77-1,18 Ετήσια Μεταβολή Εμπορικού Ελλείμματος Ελλάδος, σε % -20,38-24,13-13,34-5,93-4,65 Ετήσια Μεταβολή Βαθμού Κάλυψης Εισαγωγών από Εξαγωγές, σε % 6,27 28,10 7,64-1,00 4,01 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος Επεξεργασία Γρ. ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 2.1. Όγκος Διμερούς Εμπορίου και Εμπορικό Ισοζύγιο Το Εμπορικό Ισοζύγιο Ελλάδος-Γερμανίας εμφανίζει διαχρονικά υψηλό έλλειμμα, το οποίο σημειώνοντας μείωση 4,65% το 2013, συνέχισε μεν πορεία συρρίκνωσης, αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό και διαμορφώθηκε σε 2,76 δις, έναντι 2,89 δις το Η τάση συρρίκνωσης του διμερούς εμπορικού ελλείμματος ακολούθησε παράλληλη πορεία με τη μείωση 11,2% του συνολικού εμπορικού ελλείμματος της Ελλάδος το Μολονότι το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδος με τη Γερμανία, από το 2008 και εντεύθεν, βαίνει μειούμενο, ο ρυθμός συρρίκνωσης είναι σημαντικά βραδύτερος σε σύγκριση με το 2009 και 2010 (ρυθμοί μείωσης 20% και 24% αντιστοίχως). Το υψηλά ελλειμματικό Εμπορικό Ισοζύγιο Ελλάδος-Γερμανίας καλύπτει το 14,3% του συνολικού ελληνικού εμπορικού ελλείμματος. Ο βαθμός κάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές, αν και ευρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο, συνεχώς βελτιώνεται και το 2013 ανήλθε σε 39,5% (έναντι 37,9% το 2012). Παράλληλα, την τελευταία εξαετία συρρικνώθηκε και ο όγκος των διμερών εμπορικών ανταλλαγών, ο οποίος το 2013 κατέγραψε μείωση 1,18%, έναντι 2012, ακολουθώντας τη συρρίκνωση, 3,23% έναντι 2012, του όγκου του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της Ελλάδος. 23

25 Ο όγκος των διμερών εμπορικών ανταλλαγών Ελλάδος-Γερμανίας διαμορφώθηκε το 2013 σε 6,3 δις, έναντι 6,4 δις το Ο ρυθμός μείωσης του διμερούς όγκου εμπορίου είναι, επίσης, σημαντικά βραδύτερος σε σύγκριση με τα έτη 2009 και 2010 (ρυθμοί μείωσης 17,6% και 9,7% αντιστοίχως). Η Γερμανία με μερίδιο 8,5% επί του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της Ελλάδος, αποτελεί έναν από τους κύριους εμπορικούς εταίρους της χώρας μας. Ακολουθεί διαγραμματική απεικόνιση της εξέλιξης του διμερούς εμπορίου την εξαετία ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 12,000,000,000 10,000,000,000 8,000,000,000 Διμερές Εμπόριο Ελλάδας-Γερμανίας σε ευρώ 6,000,000,000 4,000,000,000 2,000,000, ,000,000,000-4,000,000,000-6,000,000,000-8,000,000, Ελληνικές Εξαγωγές Ελληνικές Εισαγωγές Όγκος Εμπορίου Εμπορικό Ισοζύγιο Ελλάδας Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 Βαθμός Κάλυψης Εισαγωγών από Εξαγωγές, % Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 24

26 2.2. Θέση Γερμανίας μεταξύ των Εμπορικών Εταίρων της Ελλάδος ΠΙΝΑΚΑΣ Γ Κύριοι Εμπορικοί Εταίροι της Ελλάδος * χωρίς πετρελαιοειδή ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Σε Ευρώ Σε Ποσότητα Σε Ευρώ ΣεΠοσότητα 1. ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΚΥΠΡΟΣ ΚΥΠΡΟΣ ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑ ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ Η Π Α ΓΑΛΛΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ Η Π Α ΡΩΣΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Σε Ευρώ Σε Ποσότητα Σε Ευρώ Σε Ποσότητα 1. ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΚΙΝΑ ΚΙΝΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΓΑΛΛΙΑ Ν. ΚΟΡΕΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΙΣΠΑΝΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ Ν. ΚΟΡΕΑ Στοιχεία: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Μάρτιος 2014, Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου Η Γερμανία συγκαταλέγεται διαχρονικά μεταξύ των κύριων εμπορικών εταίρων της Ελλάδος. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ) η Γερμανία, ως προς το σκέλος των ελληνικών εξαγωγών, αποτελεί το δεύτερο σημαντικότερο, μετά την Ιταλία, εμπορικό εταίρο, ενώ ως προς το σκέλος των ελληνικών εισαγωγών καταλαμβάνει την πρώτη θέση μεταξύ των εμπορικών εταίρων της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, ως προς το σκέλος των εξαγωγών (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών), η Γερμανία το 2013 κατέλαβε τη 2 η θέση (2 η και το 2012), μετά την 1 η Ιταλία μεταξύ των εμπορικών εταίρων της χώρας μας, ακολουθούμενη από Βουλγαρία, Κύπρος και Τουρκία, ενώ ως προς το σκέλος των ελληνικών εισαγωγών η Γερμανία διατηρεί την πρώτη θέση ως χώρα προμηθευτής της Ελλάδος (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών) και την ακολουθούν με διαφορά Ιταλία, Κίνα, Ολλανδία. 25

27 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5 ΚΥΡΙΟΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2013 ΙΤΑΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΚΥΠΡΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑ ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΓΑΛΛΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ Η Π Α ΙΣΠΑΝΙΑ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΥΡΙΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2013 ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΚΙΝΑ ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ ΓΑΛΛΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΝΟΤΙΑ ΚΟΡΕΑ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ Στοιχεία: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Μάρτιος 2014, Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 2.3. Εξαγωγές προς Γερμανία το ,200,000,000 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 Εξαγωγές προς Γερμανία σε ευρώ 2,000,000,000 1,800,000,000 1,600,000,000 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου Οι ελληνικές εξαγωγές προς Γερμανία την τελευταία εξαετία καταγράφουν σημαντικές διακυμάνσεις. Σε συνέχεια της σημαντικής συρρίκνωσης κατά 7,45% το 2012, επανήλθαν σε ανοδική πορεία το 2013 και σημειώνοντας μικρή αύξηση της τάξεως του 1,67%, διαμορφώθηκαν σε 1,8 δις. Η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Γερμανία παρέμεινε εισέτι χαμηλότερη του επιπέδου των 2 δις, το οποίο επετεύχθη το 2007 και Το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών προς Γερμανία το 2013, λαμβανομένης υπ όψιν της σταθερής εξαγωγικής επίδοσης του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών το ίδιο έτος αναφοράς ( 27,6 δις), σημείωσε ελαφρά αύξηση 6,52%, έναντι 6,41% το

28 Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας (Destatis), η Ελλάδα το 2013, με εξαγωγές αξίας 1,79 δις, κατέλαβε την 48 η θέση, όπως και το 2012, μεταξύ των εμπορικών εταίρων της Γερμανίας ως προς το σκέλος των γερμανικών εισαγωγών. Οι εισαγωγές της Γερμανίας από Ελλάδα κατέλαβαν μερίδιο 0,20% επί των συνολικών εισαγωγών της Γερμανίας, το οποίο βαίνει μειούμενο (2009: μερίδιο 0,26% και 43 η θέση). Επομένως, επιδεινώθηκε η θέση της Ελλάδας ως χώρα προμηθευτής της Γερμανίας. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 7 Γερμανικές Εισαγωγές από Ελλάδα, στοιχεία Destatis Γερμανικές Εισαγωγές από την Ελλάδα σε δις ευρώ Μερίδιο ελληνικών προϊόντων σε σύνολο γερμανικών εισαγωγών σε ποσοστό Πηγή: Destatis, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 2.4. Τα Κυριότερα Εξαγόμενα Προϊόντα στη Γερμανία 27

29 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 8 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2013 ανά Διψήφια Δασμολογική Κλάση (%) ΛΟΙΠΑ 30,3% 30: ΦΑΡΜΑΚΑ 12,6% 20: ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΡΟΥΤΩΝ 10,4% 61: ΕΝΔΥΜΑΤΑ, ΠΛΕΚΤΑ 8,4% 39: ΠΛΑΣΤΙΚΑ 2,8% 22: ΠΟΤΑ 3,2% 07: ΛΑΧΑΝΙΚΑ 3,6% 04: ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ 6,7% 76: ΑΡΓΙΛΙΟ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΥ 7,3% 08: ΦΡΟΥΤΑ ΝΩΠΑ 7,4% 85: ΜΗΧΑΝΕΣ ΗΧΟΥ& ΕΙΚΟΝΑΣ &ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΩΝ 7,4% Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου Στη διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών προς τη Γερμανία το 2013 κυριάρχησαν, με μερίδιο 38,3%, τα τρόφιμα και ποτά, ενώ μερίδιο μικρότερο των 2/3 συνέθεσαν τα βιομηχανικά προϊόντα και οι πρώτες ύλες. Τα πέντε πρώτα εξαγώγιμα προϊόντα προς την γερμανική αγορά συνέθεσαν το 2013 το 46,2%, ενώ τα δέκα πρώτα το 69,8% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών προς τη Γερμανία. Στη διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών που κατευθύνθηκαν στη Γερμανία το 2013 κυριαρχούν: φάρμακα, παρασκευάσματα φρούτων (κυρίως κονσέρβες ροδάκινων και παρασκευασμένες ελιές), ενδύματα (κυρίως γυναικεία φορέματα, μπλούζες και τι-σερτ), συσκευές & ηλεκτρικά μέρη αυτών (κυρίως μπαταρίες, καλώδια), φρούτα, προϊόντα αλουμινίου/αργιλίου, γαλακτοκομικά (κυρίως φέτα), λαχανικά, ποτά (κυρίως ούζο) και πλαστικά προϊόντα. Αναλυτικά, σε διψήφια και οχταψήφια δασμολογική ανάλυση, όλες οι κατηγορίες προϊόντων για το 2013 (και σε σύγκριση με το 2012) με βάση στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ, αλλά και ο ανταγωνισμός για τα σημαντικότερα εξαγόμενα ελληνικά προϊόντα το 2013 με βάση στοιχεία της Destatis, δίδονται δια των στοιχείων των Παραρτημάτων (1.1), (2.1) και (2.2), διαθέσιμα στους κάτωθι ιστοσυνδέσμους: Στη συνέχεια στους Πίνακες Δ και Ε παρουσιάζονται τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα στη Γερμανία με βάση διψήφιους και οχταψήφιους δασμολογικούς κωδικούς. 28

30 ΔΙΨΗΦΙΑ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙ ΚΗ ΚΛΑΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ Δ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΠΡΟΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑ σε 2ψήφια Δασμολογική Ανάλυση ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΨΗΦΙΑΣ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΑΣΗΣ ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 2012 ΣΕ ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛ.ΕΞ. ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2012 ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 2013 ΣΕ ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛ.ΕΞ. ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2013 ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % 1 30 ΦΑΡΜΑΚΑ , ,6-10, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ&ΦΡΟΥΤΩΝ , ,4 7, ΕΝΔΥΜΑΤΑ, ΠΛΕΚΤΑ , ,4 12, ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ &ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΥΛΙΚΑ , ,4-12, ΦΡΟΥΤΑ , ,4 24, ΑΡΓΙΛΙΟ &ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ , ,3-12, ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ, ΜΕΛΙ Κ.Α , ,7 23, ΛΑΧΑΝΙΚΑ , ,6 8, ΠΟΤΑ, ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΥΓΡΑ & ΞΙΔΙ , ,2-1,60 ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ &ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ , ,8 9,37 ΧΑΛΚΟΣ &ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ , ,7 2,98 ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ, ΛΕΒΗΤΕΣ , ,1-7, ΕΛΑΙΑ ΖΩΙΚΑ Ή ΦΥΤΙΚΑ , ,1 23, ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟ, ΣΙΔΗΡΟ Ή ΧΑΛΥΒΑ , ,0 17,03 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ, ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ, ΠΟΔΗΛΑΤΑ , ,5-37, ΙΧΘΥΗΡΑ , ,5-8, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ. ΕΙΔΗ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ , ,4-15, ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ , ,3 13, ΚΑΟΥΤΣΟΥΚ &ΠΡΟΙΟΝΤΑ , ,1 44, ΒΑΜΒΑΚΙ , ,0-5, ΓΟΥΝΑΡΙΚΑ. ΤΕΧΝΗΤΑ ΓΟΥΝΟΔΕΡΜΑΤΑ , ,9-7, ΕΠΙΠΛΑ , ,8 55, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ , ,8 39,71 ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ, ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΙ , ,8-5,63 ΚΑΠΝΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΚΑΠΝΟΥ , ,8 27,84 ΖΑΧΑΡΑ ΚΑΙ ΖΑΧΑΡΩΔΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ , ,7 52,93 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Ή ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΣΗΣ, ΕΛΕΓΧΟΥ , ,6 10, ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ, , ,6 59, ΠΟΛΥΤΙΜΑ ΜΕΤΑΛΛΑ, ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΚΑΙ ΗΜΙΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΠΕΤΡΕΣ , ,6 0, ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ, ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ , ,6-1,92 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 29

31 ΠΙΝΑΚΑΣ Ε ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΠΡΟΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2013, σε 8ψήφια Δασμολογική Ανάλυση 8ΨΗΦΙΟΣ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΚΙΛΑ 1. ' ' Άλλα φάρμακα θεραπευτικά ' ' Φέτα ' ' Σταφύλια επιτραπέζια, νωπά Ροδάκινα, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, χωρίς προσθήκη ' ' αλκοόλης αλλά με προσθήκη ζάχαρης Μπλούζες και μπλούζες-πουκάμισα σεμιζιέ, πλεκτές, από ' ' συνθετικές ή τεχνητές ίνες ' ' Φάρμακα που περιέχουν άλλα αντιβιοτικά ' ' Ελιές Ελαιόλαδο και τα κλάσματά του, που λαμβάνονται ' ' αποκλειστικά από ελιές με τη χρήση μηχανικών ή φυσικών ' ' Σωλήνες από χαλκό ευθείς ' Φορέματα, μπλούζες, πουκάμισα σεμιζιέ, πλεκτά, από βαμβάκι ' ' Πλάκες ταινίες και φύλλα, από αργίλιο, πάχος > των 3 mm ' ' Τυριά πρόβεια ή βουβαλίσια σε δοχεία που περιέχουν άρμη Ηλεκτρικοί συσσωρευτές με μόλυβδο που λειτουργούν με υγρό ' ' ηλεκτρολύτη Άλλα φάρμακα που αποτελούνται από προϊόντα αναμειγμένα μεταξύ τους, παρασκευασμένα για θεραπευτικούς ή 14. προφυλακτικούς σκοπούς, αλλά που δεν παρουσιάζονται με ' μορφή δόσεων ούτε είναι συσκευασμένα για τη λιανική πώληση Πιπεριές (Καρποί του γένους Capsicum, εκτός από τις ' ' γλυκοπιπεριές/piments doux ή poivrons) Μείγματα και ζυμάρια από αλεύρια, σιμιγδάλια, άμυλα κάθε ' είδους ή εκχυλίσματα βύνης ' ' Σπαράγγια, νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη ' Πλάκες, ταινίες και φύλλα, από αργίλιο, με πάχος που υπερβαίνει τα 0,2 mm, βαμμένα, βερνικωμένα ή επενδυμένα με πλαστική ύλη Πυριτικό άλευρο ενεργοποιημένο και άλλα ενεργοποιημένα ' ορυκτά προϊόντα, καθώς και άνθρακες ' ' Ούζο, που παρουσιάζεται σε δοχεία με περιεχόμενο <= 2 l ' Τι-σερτ και φανελάκια, από μαλλί ή τρίχες εκλεκτής ποιότητας ή συνθετικές ή τεχνητές ίνες Άλλα λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα αλλιώς παρά ' με ξίδι ή οξικό οξύ, όχι κατεψυγμένα ' Πλήρη είδη με καθορισμένη μορφή, από κράματα αργιλίου Άλλα φάρμακα που περιέχουν αλκαλοειδή ή παράγωγά τους, ' αλλά δεν περιέχουν ούτε ορμόνες, ούτε αντιβιοτικά ' ' Αγγούρια, νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη ' ' ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ' Σύρματα, καλώδια για τάσεις V Καπνά sun cured ανατολικού τύπου, χωρίς αφαίρεση των ' ' μίσχων Ζαχαρώδεις μάζες, αμυγδαλόπαστο (massepain), άλλα ' ' παρασκευασμένα ζαχαρώδη προϊόντα ' Ράβδοι και είδη καθορισμένης μορφής, όχι σε κράμα αργιλίου Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 30

32 Ακολούθως παρουσιάζονται οι κατηγορίες των ελληνικών προϊόντων με τη μεγαλύτερη παρουσία στη γερμανική αγορά, εκτός των τροφίμων και ποτών, η οποία αναλύεται διεξοδικά στη συνέχεια: Οι εξαγωγές φαρμάκων, σημειώνοντας μείωση 10,2%, διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 226 εκ. το 2013 και μολονότι τα τελευταία έτη κατέγραψαν σημαντική συρρίκνωση λόγω των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στο εξωτερικό εμπόριο, συνθέτουν τη σημαντικότερη κατηγορία προϊόντων (μερίδιο 12,6%, έναντι 14,2% το 2012 επί συνόλου ελληνικών εξαγωγών προς Γερμανία) στη δομή του εξωτερικού εμπορίου με τη Γερμανία και καταλαμβάνουν την πρώτη θέση μεταξύ των εξαγομένων προϊόντων μας στη γερμανική αγορά. Τα φάρμακα αποτελούνται ως επί το πλείστον από προϊόντα των οποίων τα αποκλειστικά δικαιώματα παρασκευής έχουν εκπνεύσει ή από φάρμακα γνωστών πολυεθνικών που συσκευάζουν εκ νέου οι ελληνικές φαρμακαποθήκες και προμηθεύουν στη συνέχεια Γερμανούς εισαγωγείς. Η μεταπώληση καθίσταται δυνατή, διότι η τιμή πώλησης στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερη της αντίστοιχης γερμανικής. Από την ανάλυση των στοιχείων της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας (Destatis) προκύπτει ότι η Ελλάδα κατέχει την 21 η θέση μεταξύ των χωρών από τις οποίες η Γερμανία εισάγει φάρμακα και μερίδιο 0,66% επί των συνολικών γερμανικών εισαγωγών φαρμάκων (Αναλυτικότερα, οι 50 κυριότερες χώρες, ανά προϊόν, σε διψήφια δασμολογική ανάλυση, από τις οποίες εισάγει η Γερμανία, παρουσιάζονται στο Παράρτημα (2.1), διαθέσιμο στον κάτωθι ιστοσύνδεσμο: Ειδικότερα, στην κατηγορία «άλλα φάρμακα θεραπευτικά» με δασμολογικό κωδικό: , τα οποία, σε 8ψήφια δασμολογική ανάλυση, αποτελούν το πρώτο προϊόν που εξάγουμε, η Ελλάδα κατέχει την 16 η θέση και μερίδιο 1% επί των εισαγωγών των «άλλων φαρμάκων θεραπευτικών» στη Γερμανία. Ο κύριος ανταγωνισμός προέρχεται από: ΗΠΑ, Ελβετία, Ολλανδία, Γαλλία, Ιταλία. (Εναργή εικόνα του ανταγωνισμού, σε οχταψήφια δασμολογική ανάλυση, προσφέρουν τα στοιχεία του Παραρτήματος (2.2), διαθεσίμου στον κάτωθι ιστοσύνδεσμο: Οι εξαγωγές ενδυμάτων το 2013, σημειώνοντας αύξηση 12,2% ανήλθαν σε 151 εκ. και κατέλαβαν την 3 η θέση μεταξύ των σημαντικότερων εξαγομένων προϊόντων στη Γερμανία, με μερίδιο 8,4% επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών που κατευθύνθηκαν στη γερμανική αγορά. Οι εξαγωγές της εν λόγω κατηγορίας προϊόντων αποτελούνται κυρίως από γυναικεία ρούχα, συνθετικά και βαμβακερά, και ακολουθούν στη συνέχεια t-shirts και κολάνκάλτσες. Η Ελλάδα κατέχει την 17 η θέση και μερίδιο 0,94% στις εισαγωγές ενδυμάτων της Γερμανίας. Εξειδικεύοντας τον δασμολογικό κωδικό : γυναικείες μπλούζες, η Ελλάδα κατέλαβε την 6 η θέση και μερίδιο 3,31% επί των εισαγωγών του προϊόντος, ενώ για τον κωδικό : γυναικεία φορέματα κατέλαβε την 14 η θέση και μερίδιο 0,94% επί των εισαγωγών του προϊόντος στη Γερμανία. Στη Γερμανία εξήχθησαν το 2013 συσκευές ήχου & εικόνας αξίας 133 εκ. (7,4% των ελληνικών εξαγωγών προς Γερμανία καταλαμβάνοντας την 4 η θέση μεταξύ των κυριοτέρων εξαγομένων ελληνικών προϊόντων). Οι εξαγωγές των προϊόντων αυτών όμως, το ίδιο έτος αναφοράς, σημείωσαν πτώση της τάξεως του 12,4%, έναντι του Αφορούν κυρίως ηλεκτρικούς συσσωρευτές(μπαταρίες), καλώδια, τηλέφωνα, ηλεκτρικούς αγωγούς, ασφάλειες και συνδέσεις για σύρματα-καλώδια. Η Ελλάδα κατέλαβε την 45 η θέση και μερίδιο 0,12% στις εισαγωγές μηχανών-συσκευών ήχου & εικόνας στη Γερμανία. Όμως στην ειδικότερη κατηγορία των ηλεκτρικών συσσωρευτών (δασμολογικός κωδικός: ), η Ελλάδα κατέλαβε την 3 η θέση με μερίδιο 12,5% επί των εισαγωγών του προϊόντος στη Γερμανία, ακολουθώντας την Γαλλία και την Ισπανία. Οι εξαγωγές αλουμινίου ή αργιλίου και προϊόντων αυτού το 2013, σημειώνοντας μείωση 12,6%, διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 132 εκ. (μερίδιο επί συνόλου ελληνικών εξαγωγών 31

33 προς Γερμανία 7,3%). Οι εξαγωγές αλουμινίου αποτελούνται κυρίως από πλάκες, ταινίες και φύλλα αλουμινίου, είδη αρχιτεκτονικού προφίλ και προφίλ που προορίζεται για πόρτες και παράθυρα. Η Ελλάδα κατέλαβε την 25 η θέση και μερίδιο 0,89% στις συνολικές εισαγωγές προϊόντων αλουμινίου της Γερμανίας. Ειδικότερα για τον δασμολογικό κωδικό: «Πλάκες αλουμινίου κατώτερο των 3mm», η Ελλάδα κατέλαβε την 20 η θέση με μερίδιο 1% επί των συνολικών εισαγωγών του προϊόντος στη Γερμανία. Η αξία των εξαγωγών πλαστικών υλών και προϊόντων αυτών, σημειώνοντας σημαντική αύξηση 9,4%, ανήλθε σε 50 εκ.. Βασικότερα προϊόντα: Φύλλα πολυαιθυλενίου και ακολουθούν πιατικά, πλαστικά κουτιά, είδη συσκευασίας κ.α. Η Ελλάδα κατέλαβε την 37 η θέση και μερίδιο 0,19% επί των εισαγωγών πλαστικών προϊόντων της Γερμανίας. Για την κατηγορία χαλκός και προϊόντα χαλκού, η οποία αποτελείται κυρίως από χάλκινους σωλήνες και λιγότερο από ράβδους χαλκού-ορείχαλκου, οι εξαγωγές αυξήθηκαν ελαφρώς, 3% και ανήλθαν σε 48 εκ.. Η Ελλάδα κατέλαβε την 21 η θέση μεταξύ των προμηθευτών της γερμανικής αγοράς και μερίδιο 0,59% στις εισαγωγές προϊόντων χαλκού της Γερμανίας. Όσον αφορά τους σωλήνες (χάλκινους ευθείς) της κατηγορίας με κωδικό , η Ελλάδα, με μερίδιο 32,3%, κατέλαβε τη 2 η θέση μετά την Αυστρία (μερίδιο 45,7%), ακολουθούμενη από την Ιταλία (μερίδιο 13,3%). Η κατηγορία μηχανές, μηχανικές συσκευές και λέβητες σημείωσε μείωση εξαγωγών κατά 7,4%, η αξία των οποίων διαμορφώθηκε σε 38 εκ.. Οι εξαγωγές της ειρημένης κατηγορίας προϊόντων αφορούν κυρίως ψυγεία-καταψύκτες. Η Ελλάδα κατέλαβε την 54 η θέση μεταξύ των προμηθευτών της γερμανικής αγοράς και μερίδιο 0,03% επί των συνολικών εισαγωγών μηχανών και μηχανικών συσκευών της Γερμανίας. Οι εξαγωγές τεχνουργημάτων από χυτοσίδηρο, σίδηρο και χάλυβα σημειώνοντας αύξηση 17%, ανήλθαν σε 35 εκ.. Τα προϊόντα εξειδικεύονται, κυρίως, σε σωλήνες και ανοξείδωτους νεροχύτες-νιπτήρες. Η Ελλάδα κατέλαβε την 36 η θέση και μερίδιο 0,18% επί των εισαγωγών προϊόντων σιδήρου της Γερμανίας. Οι εξαγωγές επιβατικών οχημάτων προς τη Γερμανία το 2013, κατέγραψαν σημαντική μείωση 37% και διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 27 εκ.. Η Ελλάδα κατέλαβε την 45 η θέση και μερίδιο 0,045% επί των εισαγωγών οχημάτων στη Γερμανία. Οι εξαγωγές προϊόντων της χημικής βιομηχανίας, σημειώνοντας αύξηση 14%, ανήλθαν σε 23 εκ. και αφορούν κυρίως ενεργοποιημένα ορυκτά προϊόντα και επιθέματα νικοτίνης. Η Ελλάδα με μερίδιο 0,20% επί των εισαγωγών χημικών προϊόντων ση Γερμανία, κατέλαβε την 32 η θέση. Η κατηγορία τεχνουργήματα από καουτσούκ, τα οποία αφορούν κυρίως μεταφορικούς ιμάντες, διέγραψε σημαντική άνοδο κατά 45% και υπερκέρασε σε αξία τα 19 εκ.. Η Ελλάδα κατέλαβε την 42 η θέση και μερίδιο 0,1% επί των εισαγωγών προϊόντων από καουτσούκ ση Γερμανία. Οι εξαγωγές βάμβακος σημειώνοντας μείωση 5,3%, περιορίστηκαν στην αξία των 18 εκ. Η Ελλάδα κατέλαβε την 10 η θέση και μερίδιο 2,3% επί των εισαγωγών βάμβακος της Γερμανίας. Τέλος, οι εξαγωγές γούνας και προϊόντων προς Γερμανία σημειώνοντας μείωση 7,6% το 2013 διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 15,4 εκ. Η Ελλάδα κατέλαβε την 4 η θέση μεταξύ των προμηθευτών της Γερμανίας και μερίδιο 6,37% επί των συνολικών εισαγωγών γούνας και προϊόντων. Ξεχωριστά, λόγω της σπουδαιότητάς του στη διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών προς Γερμανία, αναλύεται στη συνέχεια ο κλάδος των τροφίμων και ποτών. (Σε διψήφια δασμολογική ανάλυση διαθέσιμα στοιχεία για τον κλάδο τροφίμων και ποτών στο Παράρτημα (1.2) διαθέσιμο στον κάτωθι ιστοσύνδεσμο: 32

34 ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΠΟΤΩΝ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΚΙΛΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛ.ΕΞ. ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2012 ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛ.ΕΞ ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΚΙΛΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛ.ΕΞ. ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2013 ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛ.ΕΞ ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΕ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ % ΤΡΟΦΙΜΑ&ΠΟΤΑ ,89 2, ,27 2,49 11,52 4,12 ΤΡΟΦΙΜΑ ,60 2, ,09 2,29 12,89 5,73 ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ,00 6, ,00 6,52 1,67 0,62 ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ , ,00-0,07 8,12 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Βερολίνου Οι εξαγωγές ελληνικών τροφίμων και ποτών στη Γερμανία, σημείωσαν το 2013 σημαντική αύξηση 11,5% και διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 687 εκ.. Το 38,3% των ελληνικών εξαγωγών προς τη Γερμανία αποτελούνταν από τρόφιμα και ποτά. Ενδεικτικά το 2013 το μερίδιό τους ανήλθε στο 2,5% επί των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας. Οι περισσότερες κατηγορίες τροφίμων κινήθηκαν το 2013 ανοδικά (με εξαίρεση τα ιχθυηρά και τα είδη ζαχαροπλαστικής), ενώ τα ποτά σημείωσαν ελαφρά πτώση. Η σημαντικότερη κατηγορία ελληνικών τροφίμων στη γερμανική αγορά και δεύτερη σημαντικότερη ως προς τις ελληνικές εξαγωγές στη Γερμανία, είναι τα παρασκευάσματα λαχανικών-φρούτων, οι εξαγωγές των οποίων, καταγράφοντας αύξηση 7,6% και καλύπτοντας μερίδιο 10,4% επί του συνόλου των ελληνικών προϊόντων που κατευθύνθηκαν στη γερμανική αγορά, συνέχισαν την ανοδική πορεία και διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 186 εκ.. Κύριο προϊόν στην κατηγορία αυτή είναι οι κονσέρβες ροδακίνων ( 64 εκ.) που παρουσίασαν θεαματική άνοδο, ιδιαίτερα οι κονσέρβες ροδακίνου με προσθήκη ζάχαρης (δασμολογικός κωδικός: ), οι οποίες αποτελούν το τέταρτο σημαντικότερο ελληνικό προϊόν σε 8ψήφια ανάλυση. Ως προς τις εξαγωγές κονσερβών η Ελλάδα κατέλαβε την 1 η θέση μεταξύ των προμηθευτών της γερμανικής αγοράς και μερίδιο 81% επί των εισαγωγών του προϊόντος στη Γερμανία, ακολουθούμενη, με μικρές εξαγόμενες ποσότητες, από τη Νότιο Αφρική και την Ιταλία. Στη συνέχεια ακολουθούν οι παρασκευασμένες ελιές ( 32 εκ.), οι οποίες αποτελούν το έβδομο σημαντικότερο προϊόν σε 8ψήφια ανάλυση, όπου η Ελλάδα με μερίδιο 30% κατέλαβε το 2013 τη 2 η θέση μετά την Ισπανία (μερίδιο 39%). Έπονται οι πιπεριές ( 20 εκ.). Από την ανάλυση των στοιχείων της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας (Destatis) συνάγεται ότι η Ελλάδα κατέλαβε την 9 η θέση μεταξύ των χωρών από τις οποίες εισάγει η Γερμανία παρασκευασμένα-διατηρημένα φρούτα και λαχανικά και μερίδιο 0,4% επί των συνολικών γερμανικών εισαγωγών παρασκευασμένων οπωροκηπευτικών. Οι εξαγωγές φρούτων διέγραψαν σημαντική ανοδική πορεία (αύξηση σε αξία κατά 24% και σε ποσότητα 10% έναντι του 2012), ανελθούσες σε 133 εκ. και αποτελούν την 5 η σημαντικότερη κατηγορία σε διψήφια ανάλυση. Σημαντικότερο προϊόν της κατηγορίας αποτελούν τα επιτραπέζια σταφύλια ( 52 εκ. και 3 o σημαντικότερο ελληνικό εξαγώγιμο προϊόν σε 8ψήφια ανάλυση). Ειδικότερα, στα νωπά σταφύλια η Ελλάδα κατέλαβε την 3 η θέση και μερίδιο 10% επί των εισαγωγών του προϊόντος στη Γερμανία, ενώ ο ανταγωνισμός διαμορφώνεται από: Ιταλία (μερίδιο 38%) και Ισπανία (μερίδιο 10,6%). Ακολουθούν πορτοκάλια ( 13 εκ.), καρπούζια ( 10,6 εκ.), βερύκοκα ( 8 εκ.), ακτινίδια ( 7,7 εκ.), κεράσια ( 7 εκ.), σταφίδες-σουλτανίνες ( 4,5 εκ.) και ροδάκινα ( 3,4 εκ.). Σημειώνεται ότι τεράστια 33

35 αύξηση εξαγωγών σημείωσαν οι φράουλες ( 1,4 εκ. ). Η Ελλάδα κατέλαβε την 16 η θέση και μερίδιο 1,6% επί των συνολικών εισαγωγών νωπών φρούτων στη Γερμανία. Οι εξαγωγές των γαλακτοκομικών προϊόντων το 2013 προσέγγισαν τα 120 εκ., σημειώνοντας μεγάλη άνοδο, έναντι 2012 (24% σε αξία και 27% σε ποσότητα). Κυριότερο προϊόν στην κατηγορία και δεύτερο πλέον εξαγώγιμο ελληνικό προϊόν σε 8ψήφια ανάλυση, μετά τα φάρμακα, προς τη Γερμανία, είναι η φέτα, οι εξαγωγές της οποίας, σημειώνοντας αύξηση 12,6% ως προς την αξίας και 11,4% ως προς την ποσότητα το 2013, διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 78 εκ.. Ωστόσο θεαματική αύξηση 75% και αξία εξαγωγών 22 εκ., κατέγραψε η κατηγορία «άλλων πρόβειων ή βουβαλίσιων τυριών», τα οποία η Γερμανία εισάγει, εν σειρά από: Λουξεμβούργο Ιταλία, Ολλανδία και Ελλάδα. Ομοίως και οι εξαγωγές φυσικού γιαουρτιού το 2013 κατέγραψαν αύξηση σε αξία και σε ποσότητα, έναντι 2012 και ανήλθαν σε 4,5 εκ., με μεγαλύτερη σημειωθείσα άνοδο (28%) εντός της κατηγορίας αυτής των εξαγωγών γιαουρτιού με λίγα λιπαρά. Το μέλι, το οποίο ανήκει επίσης στον ίδιο διψήφιο δασμολογικό κωδικό, διέγραψε ομοίως θετική πορεία, οι εξαγωγές του οποίου, σημειώνοντας αύξηση 6%, έναντι 2012, ανήλθαν σε 3 εκ.. Η Ελλάδα κατέλαβε τη 12 η θέση και μερίδιο 1,8% επί των συνολικών εισαγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων και προϊόντων ζωικής προέλευσης στη Γερμανία. Το 2013 οι εξαγωγές λαχανικών σημείωσαν ως προς την ποσότητα συρρίκνωση 7,2%, αλλά ως προς την αξία κατέγραψαν αύξηση 9%. Συγκεκριμένα, η αξία των εξαγωγών λαχανικών διαμορφώθηκε σε 64 εκ., με κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα τα σπαράγγια, από τα οποία τα νωπά αξίας 17,3 εκ. (μείωση 12,4%, έναντι 2012) και τα διατηρημένα αξίας 7 εκ. (τα οποία εξαπλασίασαν τις εξαγωγές τους). Στη συνέχεια ακολουθούν τα αγγούρια ( 14 εκ.), οι πιπεριές, οι ελιές και η κάππαρη. Η Ελλάδα με μερίδιο 1,15% κατέλαβε τη 12 η θέση επί των συνολικών εισαγωγών λαχανικών στη Γερμανία. Καλή πορεία σημείωσαν το 2013 οι εξαγωγές ελαιολάδου, οι οποίες, σημειώνοντας αύξηση 23% ως προς την αξία και 13% ως προς την ποσότητα, ανήλθαν σε 37 εκ.. Ειδικότερα, οι εξαγωγές παρθένου ελαιολάδου ανήλθαν σε 31 εκ. (αύξηση 30%, έναντι 2012). Η Ελλάδα κατέλαβε την 20 η θέση και μερίδιο 0,72% επί των συνολικών γερμανικών εισαγωγών της κατηγορίας λίπη και έλαια φυτικής ή ζωικής προέλευσης (δασμολογικός κωδικός 15). Εξειδικεύοντας όμως τις δασμολογικές κλάσεις σε τετραψήφια ανάλυση, δασμολογικός κωδικός 1509: ελαιόλαδο και κλάσματά του, η Ελλάδα κατέλαβε την 3 η θέση με μερίδιο 10,3% επί των εισαγωγών ελαιολάδου στη Γερμανία, προηγουμένης της Ιταλίας, με μεγάλη διαφορά και μερίδιο 73,7%, ως επίσης της Ισπανίας με μερίδιο 11,5% (τετραψήφια ανάλυση στο Παράρτημα (2.3) διαθέσιμο στον ιστοσύνδεσμο: Στην ειδικότερη κατηγορία με δασμολογικό κωδικό : Παρθένο ελαιόλαδο, η Ελλάδα κατέλαβε τη δεύτερη θέση, με μερίδιο όμως μόλις 11%, με πρώτη την Ιταλία, με το συντριπτικό μερίδιο του 76%, ενώ στην τρίτη θέση, με μικρή διαφορά από την Ελλάδα, είναι Ισπανία με μερίδιο 9,4%. Σε αντίθεση με τις περισσότερες κατηγορίες τροφίμων τα ιχθυηρά σημείωσαν πτώση κατά 8,6% και η αξία τους διαμορφώθηκε σε 27 εκ., ενώ σε όρους ποσότητας σημειώθηκε μικρή άνοδος κατά 1%. Σημαντικότερα προϊόντα στην κατηγορία: Η τσιπούρα με εξαγωγές ύψους 11,3 εκ. και με αύξηση σε αξία κατά 1,8%, και ελληνικό μερίδιο 44% επί των εισαγωγών στη Γερμανία, με την Τουρκία στη 2 η θέση και μερίδιο 27%, την Ιταλία, με μερίδιο 14%, στην 3 η και την Ολλανδία, με μερίδιο 11%, στην 4 η θέση. Η κατηγορία λαβράκι, με εξαγωγές αξίας 4 εκ., εμφάνισε μεγάλη μείωση κατά 32% σε αξία. Ακολουθούν τα φιλέτα ψαριών με σχεδόν 4 εκ. αξία, σημειώνοντας όμως σημαντική μείωση κατά 36%. Η Ελλάδα κατέλαβε τη 23 η θέση και μερίδιο 0,75% επί των συνολικών εισαγωγών ψαριών στη Γερμανία. Η κατηγορία των παρασκευασμάτων δημητριακών & ειδών ζαχαροπλαστικής μειώθηκε σημαντικά και το 2013, κατά 15,5%, περιοριζόμενη τοιουτοτρόπως στα 25,8 εκ.. 34

36 Σημαντικότερο προϊόν της εν λόγω κατηγορίας αυτής είναι τα μείγματα και ζυμάρια για την παρασκευή προϊόντων αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής με εξαγωγές αξίας 19 εκ.. Η Ελλάδα κατέλαβε την 15 η θέση και μερίδιο 0,88% επί των συνολικών εισαγωγών παρασκευασμάτων δημητριακών στη Γερμανία. Στην 9 η θέση ως προς τα ελληνικά προϊόντα που εξάγονται στη Γερμανία το 2013 είναι η κατηγορία ποτά, αλκοολούχα και ξύδι, η οποία, σε σχέση με το 2012, σημείωσε ελαφρά πτώση των εξαγωγών κατά 1,6% ως προς την αξία και μεγαλύτερη πτώση ως προς την ποσότητα κατά 8,1%, με αποτέλεσμα η αξία τους να περιοριστεί στα 57 εκ.. Στην κατηγορία οίνοι, καταγράφηκε συνολικά μείωση των εξαγωγών το 2013 κατά 2%, έτσι η αξία τους συρρικνώθηκε στο επίπεδο των 24,1 εκ., ενώ οι εξαγωγές ούζου, σημειώνοντας αύξηση 2%, συνέχισαν την ανοδική τάση των προηγουμένων ετών και ανήλθαν σε 16,6 εκ.. Η Ελλάδα κατέλαβε τη 16 η θέση και μερίδιο 1,13% επί των συνολικών εισαγωγών ποτών στη Γερμανία. Ειδικότερα στην κατηγορία Κρασιά (τετραψήφιος δασμολογικός κωδικός: 2204) η Ελλάδα κατέλαβε τη 10 η θέση με μερίδιο μόλις 1% μετά από: Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Νότια Αφρική, ΗΠΑ, Χιλή, Αυστραλία, Αυστρία, Πορτογαλία. (Παράρτημα 2.3 Τετραψήφια ανάλυση προσφέρεται στον κάτωθι ιστοσύνδεσμο: Εισαγωγές από Γερμανία 8,000,000,000 6,000,000,000 4,000,000,000 2,000,000, ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 9 Εισαγωγές από Γερμανία σε ευρώ Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Βερολίνου Ως προς τις ελληνικές εισαγωγές προϊόντων από τη Γερμανία τα τελευταία έτη διαπιστώνεται σημαντική συρρίκνωση, η αξία των οποίων από 8 δις το 2008 διαμορφώθηκε σε 4,6 δις το Παρά ταύτα παραμένουν ακόμη σε υψηλό επίπεδο και είναι υπερδιπλάσιες των ελληνικών εξαγωγών στη Γερμανία, με βαθμό κάλυψης από τις εξαγωγές το 2013 μόλις 39,5%. Το 2013 οι ελληνικές εισαγωγές από τη Γερμανία μειώθηκαν εκ νέου, αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό 2,3% σε σχέση με τα προηγούμενα έτη (2009: 18,6%, 2010:15%, 2011: 9,5% και 2012: 6,5%). Η συρρίκνωση των ελληνικών εισαγωγών από Γερμανία το 2013 ακολούθησε μεν τη γενικότερη πτώση των συνολικών ελληνικών εισαγωγών, αλλά με ρυθμό μείωσης, υπολειπόμενο του ρυθμού μείωσης 5% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών το ίδιο έτος αναφοράς. Οι εισαγωγές από Γερμανία το 2013 κάλυψαν το 9,7% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών, έναντι 9,4% το Σύμφωνα με στοιχεία εξωτερικού εμπορίου της Ομοσπονδιακή Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας (Destatis), η Ελλάδα, απορροφώντας γερμανικά προϊόντα αξίας 4,73 δις, το 2013 ως προς το σκέλος των γερμανικών εξαγωγών κατέλαβε, την 40 η θέση μεταξύ των χωρών προορισμού των γερμανικών εξαγωγών (39 η θέση το 2012 και 23 η θέση το 2009). Οι 35

37 γερμανικές εξαγωγές προς την Ελλάδα, συνεπώς και το αντίστοιχο μερίδιο αυτών επί του συνόλου των γερμανικών εξαγωγών, καταγράφουν από το 2009 και εντεύθεν συρρίκνωση (από 0,81% το 2008 σε 0,43% το 2013). Τα αίτια αποδίδονται κυρίως στη συρρίκνωση της εξωτερικής ζήτησης για γερμανικά προϊόντα, όχι μόνον στην Ελλάδα την επίμαχη 5ετία από εκδηλώσεως της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσεως, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που επλήγησαν από την κρίση. Επί πλέον η οικονομική κρίση που είχε σαν επακόλουθο, μεταξύ των άλλων σαν αποτέλεσμα, τη στενότητα ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος προς χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και του εξωτερικού εμπορίου και κατά συνέπεια τη μείωση παραγγελιών από Γερμανία και το εξωτερικό γενικότερα ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 10 Γερμανικές Εξαγωγές προς Ελλάδα, στοιχεία Destatis Γερμανικές Εξαγωγές στην Ελλάδα σε δις ευρώ Μερίδιο γερμανικών εξαγωγών σε Ελλάδα σε σύνολο γερμανικών εξαγωγών σε ποσοστό Πηγή: Destatis, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 2.6. Τα κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα από Γερμανία Με βάση τα στοιχεία του κατωτέρω πίνακα διαπιστώνεται ότι στη σύνθεση των ελληνικών εισαγωγών από Γερμανία κυριαρχούν: φάρμακα, συσκευές-ηλεκτρολογικό υλικό (κυρίως κινητά τηλέφωνα, δίοδοι και μετασχηματιστές), μηχανολογικός εξοπλισμός (κυρίως τουρμπίνες, μηχανήματα επεξεργασίας δεδομένων), επιβατικά αυτοκίνητα, γαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως τυριά Gouda/Edamer και γάλα), πλαστικές ύλες, ιατρικά μηχανήματα, κρέατα και αλλαντικά, χημικά προϊόντα, χαρτί και καλλυντικά (κυρίως είδη περιποίησης μαλλιών). Οι πέντε πρώτες κατηγορίες προϊόντων καλύπτουν το 50,8% του συνόλου, ενώ οι δέκα πρώτες το 67,4%. Αξίζει να σημειωθεί ότι από όλες τις κατηγορίες, ολίγες είναι εκείνες για τις οποίες το 2013 προέκυψε σημαντική μείωση (με εξαίρεση τον ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, τα προϊόντα σιδήρου και τα προϊόντα αλουμινίου). (Συνολικά στοιχεία για όλες τις κατηγορίες εισαγωγών της Ελλάδος από Γερμανία, σε διψήφια δασμολογική ανάλυση το 2013 και σε σύγκριση με το 2012 διατίθενται στο Παράρτημα 3, διαθέσιμο στον κάτωθι ιστοσύνδεσμο: 36

38 ΠΙΝΑΚΑΣ Ζ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2013 ΔΙΨΗΦΙΑ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΑΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΨΗΦΙΑΣ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΑΣΗΣ ΑΞΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΚΙΛΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗ 2013 ΣΕ ΑΞΙΑ ΜΕΡΙΔΙΟ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛ.ΕΙΣ. ΑΠΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 2013 ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΕ ΑΞΙΑ ΣΕ % ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΕ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ % 1 30 ΦΑΡΜΑΚΑ ,6 0,06-3,13 ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ & 2 85 ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ,2-35,98-44, ΜΗΧΑΝΕΣ, ΣΥΣΚΕΥΕΣ, ΛΕΒΗΤΕΣ ,2 5,38-29,43 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ, ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ, ΠΟΔΗΛΑΤΑ ,8 29,94 50,27 ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ. ΜΕΛΙ. κ.α ,1 8,38-5,00 6 ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ & 39 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥΣ ,8 4,21 3,45 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Ή 7 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ, 90 ΜΕΤΡΗΣΗΣ, ΕΛΕΓΧΟΥ ,7 11,24-30, ΚΡΕΑΤΑ & ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ ,9 0,44 6,88 9 ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΧΗΜΙΚΑ 29 ΠΡΟΊΟΝΤΑ ,6 3,83-2, ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ,5 13,49 4, ΧΑΡΤΙ & ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ ,3 0,55-8,98 12 ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ, 33 ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ,ΡΗΤΙΝΟΕΙΔΗ ,1 7,65 13,50 13 ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ 96 ΔΙΑΦΟΡΑ ,8-0,67-6,11 14 ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ 21 ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ,3-0,44 3,81 ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕ 15 ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ, ΕΙΔΗ 19 ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ,2 0,29 2,67 16 ΧΡΩΜΑΤΑ ΒΕΡΝΙΚΙΑ. 32 ΣΤΟΚΟΙ, ΜΕΛΑΝΙΑ ,1-13,48-5,26 17 ΚΑΠΝΑ ΚΑΙ 24 ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΚΑΠΝΟΥ ,1-7,31-21, ΣΑΠΟΥΝΙΑ, ΑΛΙΣΙΒΕΣ, ,1-9,72-13, ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΥ, ΣΙΔΗΡΟΥ Ή ΧΑΛΥΒΑ ,0-1,01 1,97 ΚΑΟΥΤΣΟΥΚ&ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ ,0-1,52-10,42 ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ &ΦΡΟΥΤΩΝ ,8-4,64-1,16 ΧΥΤΟΣΙΔΗΡΟΣ, ΣΙΔΗΡΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΥΒΑΣ ,8-27,72-22, ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ ,7 32,45 29,92 ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΚΡΕΑΤΩΝ, ΨΑΡΙΩΝ ,7-7,87-2, ΠΟΤΑ, ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ,7-4,35-11,89 26 ΓΟΥΝΑΡΙΚΑ. ΤΕΧΝΗΤΑ 43 ΓΟΥΝΟΔΕΡΜΑΤΑ ,7 104,47 37, ΚΑΚΑΟ & ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ ,7 6,33 13, ΑΡΓΙΛΙΟ & ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥ ,7-24,06-37, ΕΠΙΠΛΑ ,6-4,33-6,35 30 ΕΙΔΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ Ή 95 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ,6-4,60 0,58 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ, Οκτώβριος 2014 Επεξεργασία Γραφείου ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 37

39 2.7. Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα Τη βοηθεία των στοιχείων των Πινάκων Δ, Ε, ΣΤ και Ζ συμπεραίνονται τα ακόλουθα: Η σύνθεση και διαστρωμάτωση των ελληνικών εξαγωγών προς τη Γερμανία κυριαρχείται από προϊόντα των κλάδων εντάσεως εργασίας και χαμηλής προστιθεμένης αξίας, εν αντιθέσει με την δομή των γερμανικών εξαγωγών προς την Ελλάδα, όπου δεσπόζουν προϊόντα κλάδων υψηλής προστιθεμένης αξίας, γεγονός το οποίο αντανακλάται στο διευρυμένο Εμπορικό Ισοζύγιο εις βάρος της Ελλάδος. Οι εξαγωγές προϊόντων εντάσεως εργασίας υφίστανται ισχυρό ανταγωνισμό από ομοειδή προϊόντα χαμηλού εργατικού κόστους παραγωγής. Τα μερίδια αγοράς των ελληνικών προϊόντων στην εδώ αγορά, ιδιαιτέρως του κλάδου τροφίμων-ποτών, προδηλώνουν σημαντική αναντιστοιχία με τον υψηλό βαθμό αναγνωρισιμότητας της Ελλάδος στην γερμανική κοινωνία, ο οποίος, σημειωτέον, ενισχύεται έτι περαιτέρω δια του μεγάλου αριθμού των άνω των 2 εκ. Γερμανών πολιτών που επισκέπτονται ετησίως την Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι σημαντικά μερίδια αγοράς απώλεσαν, από τις αρχές ακόμη της δεκαετίας του 1990, προϊόντα του κλάδου διατροφής, ιδιαιτέρως τα ευπαθή νωπά οπωροκηπευτικά, μεταξύ άλλων λόγω ανακατατάξεων και αναδιατάξεων στον κλάδο του λιανικού εμπορίου, οι οποίες άρχισαν να συντελούνται περί τα μέσα της δεκαετίας του 1980 σε χώρες εταίρους της Ελλάδος παραδοσιακούς, όπως η Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία, Γαλλία, Ολλανδία κλπ., με αποτέλεσμα περί τα μέσα της δεκαετίας του 1990, δια συγχωνεύσεων και εξαγορών, να αναδιοργανωθεί ο κλάδος του λιανικού εμπορίου υπό την μορφή μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, πολυκαταστημάτων και αλυσίδων καταστημάτων, με βαθμό συγκεντρώσεως των εμπορικών δραστηριοτήτων έως και 90%. Η οργανωτική αναδόμηση σε αυτή την έκταση του λιανικού εμπορίου είχε μεταξύ των άλλων ως συνέπεια και την μερική εκτόπιση του χονδρεμπορίου στον εφοδιασμό των αγορών. Οι ελληνικές εξαγωγές προς τις χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, μετά την αναγκαστική μεταστροφή των μεταφορών δια θαλάσσης (40% και πλέον των προς τις χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης προοριζομένων) υφίστανται έντονο ανταγωνισμό λόγω του κόστους μεταφοράς Επισημάνσεις-Προτάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη των ελληνικών εξαγωγών 1. Το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στις συνολικές εισαγωγές της Γερμανίας το 2013 διαμορφώθηκε στο ισχνό 0,20%, και η Ελλάδα κατέλαβε την 48 η θέση μεταξύ των χωρών-προμηθευτών της Γερμανίας, καταδεικνύοντας την μικρή αξιοποίηση της γερμανικής αγοράς σε σχέση με τα περιθώρια ανάπτυξης των διμερών εμπορικών ανταλλαγών. 2. Το γεγονός ότι το ενδοκοινοτικό εμπόριο είναι απαλλαγμένο από εισαγωγικές διαδικασίες, δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια, δεν συνεπάγεται λιγότερη προσπάθεια προς παγίωση της ελληνικής παρουσίας και εμπορικών μεριδίων στη γερμανική αγορά. Η γερμανική αγορά αποτελεί πεδίο έντονου ανταγωνισμού (λόγω του μεγέθους, του υψηλού κατά κεφαλήν εισοδήματος και της γεωγραφικής θέσης) και ιδιαίτερα απαιτητική, κυρίως όσον αφορά σχέση τιμής/ποιότητας, αλλά και την παραγωγική δυναμικότατα του προμηθευτή. 3. Η ανάκτηση και παγίωση ελληνικών μεριδίων στη γερμανική αγορά, της οργανώσεως της οποίας βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία αποτελούν η υψηλή και πλεονάζουσα αγοραστική δύναμη, η συνειδητοποιημένη συμπεριφορά του καταναλωτικού κοινού, η σχεδόν γενικευμένη εφαρμογή της αναλογίας τιμή/ποιότης 38

40 ως βασικό στοιχείο διαμορφώσεως της ζητήσεως, η διαμόρφωση καταναλωτικών προτύπων με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος (αυξανομένη στροφή της καταναλώσεως σε προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον -αφορά όλο το φάσμα της οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητος, όπως συσκευασίες κλπ.), η βαθμιαία μεταστροφή των μεταφορών αγαθών και εμπορευμάτων προς τις σιδηροτροχιές, η ευαισθησία σε θέματα Δημοσίας Υγείας, η υψηλή ροπή προς κατανάλωση βιολογικών προϊόντων κλπ. απαιτεί, σοβαρές και συνεπείς προσπάθειες, υπό μορφήν αναδείξεως και αναλήψεως εξειδικευμένων δράσεων ανά κλάδο παραγωγικής δραστηριότητος. 4. Ο σχεδιασμός της στρατηγικής ενισχύσεως της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές ασφαλώς και θα πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπ όψιν την σπουδαιότητα των παραδοσιακών πελατών ελληνικών προϊόντων, όπως είναι η Γερμανία, διότι τα δυναμικά στοιχεία τέτοιων αγορών προσφέρουν, κατά κανόνα, μεγαλύτερες δυνατότητες και καλύτερες ίσως προϋποθέσεις απορροφήσεως και παγιώσεως εμπορικών μεριδίων εν σχέσει με εκείνες αναδυομένων ή αναπτυσσομένων αγορών, ιδιαιτέρως για υψηλής προστιθεμένης αξίας εμπορεύματα ή εξειδικευμένα προϊόντα, τα οποία προσφέρονται αυτονόητα σε υψηλότερες των συμβατικών τιμές και απευθύνονται σε πλέον εύρωστο οικονομικά καταναλωτικό κοινό. 5. Η φροντίδα ως εκ τούτου και η δυναμική θεώρηση των παραμέτρων συγχρόνως των αναδυομένων και των ωρίμων-παραδοσιακών αγορών, αλλά και η διαρκής βελτίωση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητος και της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας αποτελεί μονόδρομο, υπό το φως των εξελίξεων στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι, όπου συντελούνται ραγδαίες αλλαγές, μεταξύ των άλλων στην αναπροσαρμογή των προτύπων και της αναθεωρήσεως της επιχειρηματικής στρατηγικής σε θέματα διοικητικής μερίμνης και εφοδιαστικής διαχειρίσεως (logistics), στην αλλαγή της επιχειρηματικής πολιτικής, η οποία τείνει σε αναδιατάξεις της οργανωτικής δομής προς την μορφή επιχειρήσεων χωρίς σύνορα, εστιασμένων στον τελικό πελάτη, στην αύξηση των εσόδων όλων των συμμετεχόντων στο δίκτυο, στην βελτίωση της αποδοτικότητος της κοινής (με άλλα μέλη) διαδικασίας, στην ταχεία λειτουργική, οργανωτική και πέραν των γεωγραφικών ορίων ανταπόκριση, στην ταχύτητα ροής αγαθών, στην άμεση πληροφόρηση κλπ.. 6. Εν πάση περιπτώσει η ανάσχεση της διευρύνσεως του εμπορικού μας ελλείμματος, και όχι μόνον με τη Γερμανία, είναι δυνατόν να επιτευχθεί δια της αναδείξεως των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής παραγωγής και της αναλήψεως εξειδικευμένων δράσεων ανά κλάδο και κατηγορία προϊόντος, προσαρμοζόμενες στις ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις μίας εκάστης αγοράς, την πρόσβαση στην οποία στοχεύουμε, εν συνδυασμώ με την παρουσία του ανταγωνισμού, τις εφαρμοζόμενες μεθόδους και πολιτικές παγιώσεως εμπορικών μεριδίων. Προκειμένου να επιτευχθεί παγίωση και επέκταση του μεριδίου που διαθέτουν τα ελληνικά προϊόντα στη γερμανική αγορά αποτελεί προϋπόθεση η οργανωμένη, επίμονη και στοχευμένη προσπάθεια των Ελλήνων εξαγωγέων. Ειδικότερα απαιτείται: Διάθεση πόρων, προκειμένου να τοποθετηθούν κατάλληλα τα εξαγόμενα προϊόντα ή οι προσφερόμενες υπηρεσίες Στρατηγικό σχέδιο πρόσβασης, παρουσίας και παγίωσης θέσεων στην αγορά. Επισημαίνονται ενδεικτικά δύο από τις βασικότερες παραμέτρους που μπορούν να ληφθούν υπ όψιν στη διαμόρφωση στρατηγικού σχεδίου: 1 ον Η κατά κεφαλήν και πλεονάζουσα αγοραστική δύναμη στη Γερμανία, για περισσότερες πληροφορίες στο έγγραφό μας ανηρτημένο στη διαδικτυακή πύλη Agora ή επισκεφθείτε τον ακόλουθο ιστοσύνδεσμο: 57&fid=38249 και 2 ον Η πυκνότητα και η κατανομή της ελληνικής ομογένειας: 39

41 Κατάταξη με βάση τον Ελληνικό Πληθυσμό ΠΙΝΑΚΑΣ Η Ελληνικός Πληθυσμός ανά Ομοσπονδιακό Κρατίδιο 2013 Ομοσπονδιακό Κρατίδιο Ελληνικός Πληθυσμός 1 Bόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία Βάδη-Βυρτεμβέργη Βαυαρία Έσση Κάτω Σαξωνία Βερολίνο Ρηνανία-Παλατινάτο Αμβούργο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν Σαξωνία Βρέμη Σαξωνία-Άνχαλτ Σααρλάνδη Βρανδεμβούργο Θουριγγία Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομερανία 725 Συνολικός Ελληνικός Πληθυσμός σε Γερμανία: Πηγή: Ομοσπονδιακή Στατιστική Αρχή Destatis Αποτελέσματα καταγραφής Αλλοδαπού Πληθυσμού στη Γερμανία 2013, Επεξεργασία Γρ. ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου Συνεπή και αδιάλειπτη παρουσία μέσω: εταιρικής ιστοσελίδας, εμπορικών εκθέσεων (πλείονες πληροφορίες στο κατωτέρω κεφάλαιο και στις αναρτήσεις μας στη διαδικτυακή πύλη Agora), κλαδικού τύπου, επιχειρηματικής αλληλογραφίας, αλλά και κατ ιδίαν συναντήσεων Προσήλωση στην τήρηση διαδικασιών και προδιαγραφών Προσπάθεια για επίτευξη οικονομιών κλίμακας και τέλος Αφοσίωση στη στοχευμένη προσπάθεια και όχι διάσπαση σε μεμονωμένες και αποσπασματικές δράσεις. Οι ελληνικές επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό ενδιαφέρονται έντονα για τη γερμανική αγορά, μεταξύ των άλλων και λόγω της ελληνικής ομογενειακής παρουσίας στη χώρα. Το ενδιαφέρον αυτό αντανακλάται στον μεγάλο και συνεχώς αυξανόμενο αριθμό αιτημάτων για παροχή πληροφοριών, από μεγάλες εξαγωγικές, έως νεοφυείς ή μικρές ακόμη επιχειρήσεις, που απευθύνονται στο Γραφείο μας. Όσον αφορά τους κλάδους, προοπτικές για διεύρυνση μεριδίων προσφέρει ο κλάδος τροφίμων και ποτών. Επί μέρους κατηγορίες, όπως η φέτα, ορισμένα νωπά ή παρασκευασμένα οπωροκηπευτικά, το ελαιόλαδο, οι ελιές, το ούζο, οι τσιπούρες καταγράφουν ικανοποιητικές εξαγωγικές επιδόσεις, γεγονός αποδιδόμενο σε πωλήσεις μέσω των μεγάλων αλυσίδων διανομής. Οι ελληνικοί οίνοι, οι οποίοι διακινούνται κυρίως μέσω των ελληνικών εστιατορίων, σημειώνουν πτώση, ένας από τους λόγους εκτιμάται ότι είναι η υψηλή λιανική τιμή πώλησής τους σε σχέση με τον ανταγωνισμό και η μη αναγνωσιμότητά τους στο καταναλωτικό κοινό της Γερμανίας. Η παγίωση ή και επαύξηση μεριδίων ελληνικών τροφίμων και οίνων στη γερμανική αγορά, χωρίς να παροράται η μεγάλη συνεισφορά των ελληνικών εστιατορίων στην αύξηση του βαθμού αναγνωσιμότητας των ελληνικών προϊόντων στο γερμανικό καταναλωτικό κοινό, προτείνεται να επιδιώκεται μέσω του εξειδικευμένου εμπορίου τροφίμων-ποτών και των αλυσίδων καταστημάτων τροφίμων. Η διοργάνωση γευσιγνωσίας/οινογνωσίας σε επιλεγμένα καταστήματα αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο. Επιπλέον δυναμικότητα παρουσιάζουν τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας, τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ και τα προϊόντα delicatessen. 40

42 Η σύνθεση των ελληνικών εξαγωγών διακρίνεται από ανισομέρεια των κλάδων, καθώς διαπιστώνεται ότι τρόφιμα και ποτά κυριαρχούν στις ελληνικές εξαγωγές στη Γερμανία. Επιπλέον ως προς τα περισσότερα προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στη Γερμανία, εκτός της κατηγορίας τροφίμων και ποτών, η χώρα μας κατατάσσεται σε πολύ χαμηλή θέση μεταξύ των χώρων-προμηθευτών της Γερμανίας. Για παράδειγμα στην κατηγορία Μηχανές, Συσκευές Ήχου&Εικόνας και Ηλεκτρικά Μέρη Αυτών (δασμολογικός κωδικός 85), όπου για τα ελληνικά δεδομένα εξάγουμε στη Γερμανία ένα σημαντικό ποσό (4 ο ελληνικό εξαγώγιμο προϊόν με 133,3 εκ. Ευρώ, σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ.), βάσει των γερμανικών στατιστικών στοιχείων η Ελλάδα καταλαμβάνει την 45 η θέση μεταξύ των χωρών από τις οποίες εισάγει η Γερμανία, ενώ αντιστοίχως ως προς τα προϊόντα αλουμινίου (δασμολογικός κωδικός 76) η Ελλάδα καταλαμβάνει την 25 η θέση. Ως προς τα δομικά υλικά κρίνεται ότι δεν έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους στη γερμανική αγορά και μπορούν να υποκαταστήσουν εισαγωγές από άλλες χώρες, δεδομένου ότι οι ευκαιρίες διευρύνονται καθώς προβλέπεται ότι ο κατασκευαστικός κλάδος στη Γερμανία έχει θετικές προοπτικές, ειδικότερα με την ανακοινωθείσα στόχευση και επικέντρωση σε δημόσιες επενδύσεις, με προώθηση ειδικότερα της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων στη Γερμανία. Επί πλέον, καλές προοπτικές εμφανίζουν οι εξαγωγές φυτικών καλλυντικών, τα οποία μπορούν να συνδεθούν με την υγιεινή διατροφή, τον φυσικό τρόπο ζωής, αλλά και με τον ελληνικό τουρισμό και πολιτισμό. 3. Επενδύσεις 3.1. Άμεσες Επενδύσεις Γερμανίας στην Ελλάδα ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 11 14,000.0 Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Ελλάδα, σε εκ. ευρώ Συνολικά κεφάλαια (terms of stock) τέλος έτους αναφοράς 12, , , , ,000.0 Λουξεμβούργο Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Ισπανία Βέλγιο Ελβετία ΗΠΑ 2, Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Επεξεργασία Γρ. ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου 41

43 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 12 Άμεσες Επενδύσεις Γερμανίας στην Ελλάδα, σε εκ. ευρώ, Συνολικά κεφάλαια (terms of stock) τέλος έτους αναφοράς Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Επεξεργασία Γρ. ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 13 Mερίδιο Γερμανικών Άμεσων Επενδύσεων στην Ελλάδα επί των συνολικών ΑΞΕ στην Ελλάδα (%) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Επεξεργασία Γρ. ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου ΠΙΝΑΚΑΣ Θ Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Ελλάδα ανά χώρα προέλευσης, σε εκ. Ευρώ Συνολικά κεφάλαια (in terms of stocks) τέλος έτους αναφοράς Χώρες ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΑΤΑΤΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗ προέλευσης 2013 ΞΗ Λουξεμβούργο 4.841, , , Γερμανία 3.585, , , Ολλανδία 5.979, , , Γαλλία 2.239, , , Ισπανία 1.004,4 773, , Βέλγιο 138,1 148,9 963, Ελβετία 594,4 983,6 875, ΗΠΑ 1.194, ,0 739, Ιταλία 904,1 634,0 731, Αυστρία 543,5 220,1 243, *.Τα στοιχεία περιλαμβάνουν τα επανεπενδυθέντα κέρδη/ ζημιές. Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Επεξεργασία Γρ. ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου

44 ΠΙΝΑΚΑΣ Ι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Ελλάδα ανά χώρα προέλευσης, σε εκατ. Ευρώ Συνολικά κεφάλαια (in terms of stocks) τέλος έτους αναφοράς από Γερμανία 3.585, , , , , ,6 Ετήσια μεταβολή, σε % 228,5-9,5-8,4-5,2 8,9 48,7 Mερίδιο επί συνόλου, σε % 13,2 11,5 9,9 12,5 16,2 25,5 Σύνολο Άμεσων Ξένων Επενδύσεων στην Ελλάδα , , , , , ,6 1.Τα στοιχεία περιλαμβάνουν τα επανεπενδυθέντα κέρδη/ζημίες. Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος οι άμεσες επενδύσεις της Γερμανίας στην Ελλάδα κυμανθείσες σε χαμηλά επίπεδα το χρονικό διάστημα , υπερδιπλασιάστηκαν το 2008 υπερδιπλασιάστηκαν και διαμορφώθηκαν σε 3,6 δις Ευρώ. Την τριετία , ακολούθησαν φθίνουσα πορεία, για να επανέλθουν το 2012 σε θετικούς ρυθμούς (αύξηση 9%), να σημειώσουν σημαντική άνοδο το 2013 της τάξεως του 48,7%, και να διαμορφωθούν στο επίπεδο των 4,6 δις Ευρώ. Οι γερμανικές Άμεσες Ενδύσεις στην Ελλάδα το 2013 κάλυψαν μερίδιο 25,5% επί του συνόλου των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) στην Ελλάδα (2012: 16,2%). Η Γερμανία δε κατέλαβε τη δεύτερη θέση μεταξύ των κυριοτέρων επενδυτών στη χώρα μας μετά το Λουξεμβούργο, αφήνοντας την Ολλανδία στην τρίτη θέση. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Γερμανίας, οι γερμανικές άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα (στοιχεία Πίνακα Κ ), σημειώνοντας σημαντική πτώση 14,3% το 2010 διαμορφώθηκαν σε 3,1 δις Ευρώ, για να συρρικνωθούν περαιτέρω 5,0% το 2011 και να ανακάμψουν ελαφρώς 1,6% το 2012, διαμορφούμενες στο επίπεδο των 3,0 δις Ευρώ. Το 2012 δραστηριοποιούνταν 143 επιχειρήσεις γερμανικών συμφερόντων στην Ελλάδα με εργαζομένους, έναντι 151 το 2011 ( εργαζόμενοι) και 165 το 2010 ( εργαζόμενοι) και κύκλο εργασιών 7,6 δις Ευρώ, έναντι 8,2 δις και 9 δις Ευρώ αντιστοίχως το 2011 και ΠΙΝΑΚΑΣ Κ Απόθεμα Άμεσων Επενδύσεων της Γερμανίας στην Ελλάδα & Μερίδιό τους στις συνολικές Γερμανικές Άμεσες Επενδύσεις στο εξωτερικό *θέση στο τέλος του έτους Συνολικό απόθεμα Άμεσων Επενδύσεων της Γερμανίας στο εξωτερικό *θέση στο τέλος του έτους εκ. * εκ. 0.26% εκ Μεταβολή 2012/11 +1,6% +4,8% εκ * εκ. 0.27% εκ. Μεταβολή 2011/10-5% +8,6% Πηγή: Bundesbank, Απρίλιος 2014, Επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου εκ. * εκ. 0,30% εκ. Μεταβολή 2010/ ,3% +11,2% 43

45 3.2. Άμεσες Επενδύσεις Ελλάδος στη Γερμανία ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 14 Άμεσες Επενδύσεις Ελλάδας στη Γερμανία, σε εκ. ευρώ, Συνολικά κεφάλαια (terms of stock) τέλος έτους αναφοράς Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Επεξεργασία Γρ. ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 15 Μερίδιο Ελληνικών Άμεσων Επενδύσεων στη Γερμανία επί συνολικών Ελ. Αμ. Επενδύσεων (%) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Επεξεργασία Γρ. ΟΕΥ Πρεσβείας Βερολίνου ΠΙΝΑΚΑΣ Λ Άμεσες Επενδύσεις Ελλάδος στο εξωτερικό ανά χώρα υποδοχής, σε εκ. Ευρώ Συνολικά κεφάλαια (in terms of stocks ) τέλος έτους αναφοράς Χώρες Υποδοχής ΚΑΤΑΤΑΞΗ 2013 Κύπρος 7.676, , , , , ,2 1 Τουρκία 3.369, , , , , ,0 2 Ρουμανία 3.253, , , , , ,4 3 Ολλανδία 2.303, , , , , ,8 4 Βουλγαρία 1.352, , , , , ,4 5 ΗΠΑ 973, , , , , ,5 6 44