Μετάφραση. Αγαπητέ κ. Bouwman,

Transcript

1 Επιστολή που απηύθυνε στις 24 Μαρτίου 2004 ο κ. Σταύρος ΗΜΑΣ, Επίτροπος, στον κ. Theodorus BOUWMAN, πρόεδρο της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων Αγαπητέ κ. Bouwman, Μετάφραση Θα ήθελα να εκµεταλλευθώ την παρούσα ευκαιρία, πριν από τη συνάντησή µου µε την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων στις 30 Μαρτίου 2004, για να σας παράσχω διαβεβαιώσεις σχετικά µε την ανεξαρτησία και τη δηµοκρατική λογοδοσία µου και να εκθέσω την άποψή µου για τη µελλοντική ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τον µελλοντικό ρόλο της Επιτροπής σε µια διευρυµένη Ευρώπη. Θα επιθυµούσα επίσης να σας ενηµερώσω για τις απόψεις µου σχετικά µε την Ατζέντα Κοινωνικής Πολιτικής και την περαιτέρω εφαρµογή της κατά τη διάρκεια της θητείας µου ως Επιτρόπου Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων. Πρώτον, δεν έχω καµία επιχειρηµατική δραστηριότητα, οικονοµικά συµφέροντα ή άλλες δεσµεύσεις που ενδεχοµένως θα συγκρούονταν µε τα καθήκοντά µου ως Επιτρόπου. εύτερον, αποδέχοµαι πλήρως την υποχρέωση να ασκώ τα καθήκοντά µου µε ανεξαρτησία. Συγκεκριµένα, δεν θα δεχθώ οδηγίες από κυβέρνηση ή οποιοδήποτε άλλο όργανο, ούτε θα αναπτύξω οποιαδήποτε δραστηριότητα που δεν θα συµβιβαζόταν µε τα καθήκοντά µου. Εν προκειµένω θα λάβω όλες τις αναγκαίες προφυλάξεις για να αποφύγω κάθε ενδεχόµενη σύγκρουση συµφερόντων κατά την άσκηση των καθηκόντων µου. Σήµερα δεν κατέχω πια καµία ενεργό θέση ή λειτουργία σε πολιτικό κόµµα. Τρίτον, όσον αφορά τη δηµοκρατική νοµιµοποίηση, κατανοώ πλήρως τη θεµελιώδη σπουδαιότητα της λογοδοσίας των Επιτρόπων και του Σώµατος των Επιτρόπων στο σύνολό του προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θα ενθαρρύνω ενεργά και θα αναπτύξω τη συνεργασία µε το Κοινοβούλιο, αρχίζοντας σήµερα µε την παρούσα επιστολή και συνεχίζοντας µε την ανταλλαγή απόψεων που έχει προγραµµατισθεί για την προσεχή εβδοµάδα. Πράγµατι, θα ακολουθήσω πολιτική ανοικτών θυρών για τους βουλευτές του ΕΚ καθ όλη τη διάρκεια της θητείας µου, θα παρευρίσκοµαι τακτικά στην Ολοµέλεια και θα επιδιώξω τον υψηλότερο δυνατό βαθµό διαφάνειας και ροής πληροφοριών. Στο πλαίσιο της νοµοθετικής διαδικασίας προτίθεµαι να λαµβάνω υπόψη τις τροπολογίες του Κοινοβουλίου, να αιτιολογώ δεόντως τις ενδεχόµενες περιπτώσεις κατά τις οποίες η Επιτροπή αδυνατεί να τις δεχθεί και να υποστηρίζω καταλλήλως ενώπιον του Συµβουλίου τις θέσεις στις οποίες η Επιτροπή θα έχει συµφωνήσει µε το Κοινοβούλιο. Τέταρτον, αναλαµβάνω να ενηµερώνω τακτικά το Κοινοβούλιο για κάθε πρόβληµα σε σχέση µε την ενδεδειγµένη εφαρµογή της υπάρχουσας νοµοθεσίας στα κράτη µέλη, ιδίως διαβιβάζοντας χωρίς χρονοτριβή στο Κοινοβούλιο τις βασικές αποφάσεις της Επιτροπής όσον αφορά τις διαδικασίες επί παραβάσει εις βάρος κράτους µέλους. Είµαι πρόθυµος να εξετάσω άλλα κατάλληλα µέσα για την εξασφάλιση της ενηµέρωσης του Κοινοβουλίου στον τοµέα αυτό. Πέµπτον, θα ήθελα να υπογραµµίσω τα κεφαλαιώδη ζητήµατα όσον αφορά τη µελλοντική ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τον ρόλο της Επιτροπής. εδοµένων των θεµιτών προσδοκιών του ευρωπαϊκού κοινού όσον αφορά την οικονοµική και κοινωνική ανάπτυξη, την ασφάλεια, την DV\ doc PE

2 ελευθερία και δικαιοσύνη, καθώς και την εξωτερική εικόνα της Ευρώπης, είναι σαφές ότι η Ένωση πρέπει να ενισχύσει τον ρόλο της και στους τρεις αυτούς τοµείς. Καθώς όµως θα το κάνουµε, θα πρέπει να εµµείνουµε στα όσα έχει επιτύχει η Ένωση και να προσαρµόσουµε τη µέθοδο που µας έχει επιτρέψει να προοδεύσουµε µε δηµοκρατικό και κατάλληλα συγκροτηµένο τρόπο: την κοινοτική µέθοδο. Η ευέλικτη και ανοικτή ολοκλήρωση θα είναι ίσως χρήσιµη σε µια Ένωση µε 25 κράτη µέλη, ιδίως ως µέτρο οικοδόµησης εµπιστοσύνης, αλλά πρέπει να µεριµνήσουµε ώστε να προστατευθεί το υπάρχον κεκτηµένο και να είναι ανοικτές για όλα τα κράτη µέλη οι οποιεσδήποτε ευέλικτες διευθετήσεις. Ο ρόλος της Επιτροπής είναι και θα εξακολουθήσει να είναι το να αποτελεί εγγυητή του γενικού ευρωπαϊκού συµφέροντος. Σε µια διευρυµένη Ένωση ο ρόλος της Επιτροπής θα έχει κρισιµότερη σπουδαιότητα απ όσο στο παρελθόν. Οι διαφορές στις κοινωνικοοικονοµικές συνθήκες µεταξύ κρατών µελών θα αυξηθούν, κι αυτό θα απαιτήσει υψηλότερο βαθµό αλληλεγγύης για τη γεφύρωση της απόκλισης. Η Επιτροπή θα βρεθεί µπροστά στην ανάγκη να λάβει υπόψη ευρύτερο φάσµα συµφερόντων και ευαισθησιών απ όσο προηγουµένως. Θα είναι υποχρεωµένη να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των ευρωπαίων πολιτών για µεγαλύτερη διαφάνεια και πληρέστερη εξήγηση της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η ανεξαρτησία, η συλλογικότητα και η αξιοπιστία της Επιτροπής θα τεθούν σε σκληρή δοκιµασία, και η Επιτροπή πρέπει να αντιµετωπίσει επιτυχώς την πρόκληση. Έκτον, θα ήθελα να σας ενηµερώσω για τις απόψεις µου όσον αφορά τα τµήµατα της Ατζέντας Κοινωνικής Πολιτικής στα οποία θα εγκύψω κατά τη διάρκεια του υπολοίπου της παρούσας θητείας της Επιτροπής. Θα είναι τιµή µου να συνεργασθώ στενά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να επιτύχουµε πρόοδο όσον αφορά την Ατζέντα Κοινωνικής Πολιτικής. Έχω επίγνωση των δεσµεύσεων τις οποίες ανέλαβε η Επιτροπή σε σχέση µε την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική, καθώς και τη µετουσίωση των στόχων της Λισσαβώνας σε έµπρακτα αποτελέσµατα. Θα επιθυµούσα να επιβεβαιώσω ότι φιλοδοξώ να τιµήσω τις δεσµεύσεις αυτές όσο µου είναι δυνατόν κατά τους προσεχείς µήνες. Έχει κρίσιµη σηµασία να µείνουµε προσηλωµένοι στη στρατηγική της Λισσαβώνας και τους στόχους της και να εξακολουθήσουµε να εστιάζουµε την προσοχή µας στον δεσπόζοντα στόχο µιας δυναµικής και καινοτόµου οικονοµίας µε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και µε µεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Αυτό θα καταστεί δυνατόν µόνο µε την πλήρη αξιοποίηση της θετικής αλληλεπίδρασης ανάµεσα στην οικονοµική πολιτική, την πολιτική απασχόλησης, την κοινωνική πολιτική και την περιβαλλοντική πολιτική. Για παράδειγµα, η αύξηση και βελτίωση των θέσεων εργασίας και η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής αποτελούν σαφώς στοιχεία που µπορούν να στηρίξουν την ανταγωνιστικότητα και τις οικονοµικές επιδόσεις. Πιστεύω ότι τα κυριότερα εργαλεία που απαιτούνται για να κινηθούµε στην κατεύθυνση των συγκεκριµένων στόχων της Λισσαβώνας έχουν ήδη δηµιουργηθεί. Κρίσιµο ρόλο παίζουν εν προκειµένω η Ευρωπαϊκή Πολιτική για την Απασχόληση και οι ανοικτές µέθοδοι συντονισµού στους τοµείς της κοινωνικής ένταξης, του εκσυγχρονισµού των συνταξιοδοτικών συστηµάτων και, σε λίγο, της υγείας. Πιστεύω επίσης ότι αυτοί οι µηχανισµοί συντονισµού µεταξύ κρατών µελών, υποστηριζόµενοι από αποτελεσµατική νοµοθεσία, ποιοτικό κοινωνικό διάλογο και παροχή επαρκών πόρων µέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταµείου, θα µας επιτρέψουν µεγάλη πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της Λισσαβώνας. Είναι αλήθεια ότι η υποτονική οικονοµική ανάπτυξη των τελευταίων ετών µάς πήγε πίσω. Θα είναι κοινή µας ευθύνη να επιδιώξουµε περαιτέρω συγκεκριµένα µέτρα που θα συµβάλουν στην αποδέσµευση και ανάπτυξη του οικονοµικού δυναµικού της Ευρώπης και των δυνατοτήτων της PE /10 DV\ doc

3 για δηµιουργία απασχόλησης. Ο εκσυγχρονισµός του ευρωπαϊκού κοινωνικού µοντέλου µας αποτελεί πρωταρχικό καθήκον, το οποίο θα προσπαθήσουµε να επιτελέσουµε µέσω της Ατζέντας Κοινωνικής Πολιτικής. Το ευρωπαϊκό κοινωνικό µοντέλο ευνοεί την παράλληλη ανάπτυξη της οικονοµικής και κοινωνικής ευηµερίας και στηρίζεται στη συνάρµοση της οικονοµικής αποτελεσµατικότητας και της κοινωνικής προόδου. Παρά την ποικιλοµορφία των εθνικών συστηµάτων µας, είναι γεγονός ότι υπάρχει ένα διακριτό ευρωπαϊκό κοινωνικό µοντέλο, στο πλαίσιο του οποίου οι ευρωπαϊκές κοινωνικές πολιτικές συµβάλλουν και στην οικοδόµηση της οικονοµικής ισχύος της Ευρώπης. Συµφωνώ πλήρως µε τα συµπεράσµατα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της Βαρκελώνης, όπου το ευρωπαϊκό κοινωνικό µοντέλο χαρακτηρίζεται ως µοντέλο που βασίζεται σε καλές οικονοµικές επιδόσεις, σε υψηλό επίπεδο κοινωνικής προστασίας, στην εκπαίδευση και στον κοινωνικό διάλογο. Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιµέτωπη µε τη δηµογραφική γήρανση, την οικονοµική παγκοσµιοποίηση και την πολιτική ευθύνη της αποτελεσµατικής ενσωµάτωσης δέκα νέων κρατών µελών στη λειτουργία της Ένωσης, το έργο µας θα καλύπτει πολλούς τοµείς και θα συνεπάγεται τη δραστηριοποίηση πολλών συµµετόχων, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Πιστεύω ότι η δηµόσια πολιτική µπορεί να έχει µείζονα επίδραση προκειµένου οι προκλήσεις αυτές να µετατραπούν σε πραγµατικές ευκαιρίες, φέρνοντάς µας πιο κοντά στους στόχους µιας δυναµικής και βιώσιµης οικονοµίας µε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και µε µεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Η πολιτική απασχόλησης και η κοινωνική πολιτική δεν αποτελούν απλώς ένα συµπλήρωµα της οικονοµικής πολιτικής. Βρίσκονται στον πυρήνα της ατζέντας του εκσυγχρονισµού που επιζητεί την οικονοµική και κοινωνική ανανέωση. Αναγνωρίζω πλήρως ότι η παγκοσµιοποίηση, όπως και η εσωτερική αγορά, έχει αντίκτυπο στην κατάσταση της απασχόλησης στην Ευρώπη. Καταστρέφονται θέσεις εργασίας και δηµιουργούνται νέες θέσεις εργασίας. Ένα σύστηµα ελεύθερης αγοράς πρέπει να είναι δυναµικό. Ο δυναµισµός αυτός ισχύει και για την αγορά εργασίας. εν υπάρχει ένας στατικός αριθµός θέσεων εργασίας. Ο συνολικός όγκος της απασχόλησης, ο αριθµός των θέσεων εργασίας, προκύπτει από µηχανισµούς της αγοράς και βέβαια επηρεάζεται επίσης από την κυβερνητική πολιτική. Η αλλαγή, και η διαχείριση της αλλαγής και της αναδιάρθρωσης, πρέπει να είναι προσανατολισµένη στη δηµιουργία νέας καθαρής απασχόλησης, ενώ ταυτόχρονα θα µεριµνά για τις ανάγκες εκείνων που επηρεάζονται δυσµενώς από την οικονοµική αλλαγή. Πρέπει να έχουµε οριζόντια προσέγγιση στον τοµέα της κοινωνικής πολιτικής. Αυτό αρχίζει ήδη από τη στιγµή που η Επιτροπή διαµορφώνει τις ενδεχόµενες νέες προτάσεις πολιτικής. Κρίσιµο στοιχείο αποτελούν εν προκειµένω οι µελέτες επιπτώσεων, που καθιερώθηκαν πρόσφατα από την Επιτροπή και επιδιώκουν να αντανακλούν τόσο τη διάσταση της βιώσιµης ανάπτυξης όσο και βελτιωµένες κανονιστικές απαιτήσεις για τη διαµόρφωση νέων πολιτικών. Αυτό συνεπάγεται στην πράξη ότι, για όλες τις µείζονες νέες προτάσεις της Επιτροπής, πρέπει να αξιολογείται ο αντίκτυπος στην απασχόληση και στην κοινωνική κατάσταση. Έχω αναλάβει προσωπική δέσµευση να προωθήσω την οριζόντια προσέγγιση στην Επιτροπή εν γένει και στο Σώµα των Επιτρόπων ειδικότερα, µέσω µιας προβλεπτικής συµµετοχής στις αποφάσεις πολιτικής οι οποίες επιδρούν στην απασχόληση και στην κοινωνική κατάσταση. Όσον αφορά την πολιτική απασχόλησης, η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν κοινό ενδιαφέρον να εξασφαλίσουν ότι η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση (EES) θα διατηρήσει τον ηγετικό ρόλο της στην εφαρµογή των στόχων που έχει θέσει η στρατηγική DV\ doc 3/10 PE

4 της Λισσαβώνας για την απασχόληση και την αγορά εργασίας. Μέχρι στιγµής έχει επιτευχθεί σηµαντική πρόοδος: δηµιουργία 6 εκατοµµυρίων θέσεων εργασίας από το 1999 και περισσότερο εύκαµπτες αγορές εργασίας. Ταυτόχρονα έχουν καταβληθεί προσπάθειες να εκσυγχρονισθούν οι γενικοί προσανατολισµοί οικονοµικής πολιτικής και η EES και να αυξηθεί η συνοχή ανάµεσα στους κύκλους συντονισµού της οικονοµικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση. Το υπάρχον συνολικό πλαίσιο πολιτικής είναι εποµένως επαρκές και πρόσφορο για την αντιµετώπιση των σηµερινών προκλήσεων της απασχόλησης σε µια ΕΕ µε 25 κράτη µέλη. Εντούτοις, σύµφωνα µε τα συµπεράσµατα της Οµάδας Εργασίας για την Απασχόληση υπό τον κ. Kok και την Κοινή Έκθεση για την Απασχόληση, πρέπει να δοθεί µεγαλύτερη έµφαση στην αποτελεσµατική εφαρµογή της EES από τα κράτη µέλη. Για τον σκοπό αυτό η Επιτροπή τάσσεται εφέτος υπέρ της σταθερότητας των Κατευθυντήριων Γραµµών για την Απασχόληση, σε συνδυασµό µε αποφασιστικότερες και αδρότερες Συστάσεις για την Απασχόληση για κάθε χώρα. Μαζί µε την αυξηµένη ανταλλαγή ορθών πρακτικών και διδαγµάτων και µια βελτιωµένη σύνδεση µε τη χρήση των χρηµατοδοτικών πόρων της ΕΕ, η ενίσχυση των συστάσεων της ΕΕ µπορεί να δώσει νέα ώθηση στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση. Πέραν της ενεργού συµµετοχής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χρειάζεται να εξασφαλίσουµε ότι στην EES θα υπάρχει πλήρης συµµετοχή των εθνικών κοινοβουλίων, των κοινωνικών εταίρων και άλλων συµµετόχων. Είναι φανερό ότι οι εθνικές αρχές έχουν καίρια αρµοδιότητα προκειµένου να εξασφαλισθεί η συµµετοχή όλων αυτών των επιπέδων και ο πλήρης συνυπολογισµός της περιφερειακής ή τοπικής διάστασης. Οι βελτιώσεις αυτές αναµένεται να οδηγήσουν σε µια αποφασιστικότερη και αποτελεσµατικότερη Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση, η οποία θα µπορεί να συµβάλει στην πρόοδο της διαδικασίας της Λισσαβώνας χάρη στην αύξηση και τη βελτίωση των θέσεων εργασίας. Ένας από τους κύριους στόχους της EES είναι η προώθηση περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας, και εµείς πρέπει να συνεχίσουµε αυτή τη θετική προσέγγιση. Αυτό συνεπάγεται την καταπολέµηση της ανεργίας και την αντιµετώπιση του προβλήµατος της ανεργίας των νέων, το οποίο προκαλεί ιδιαίτερες ανησυχίες. Προκειµένου να εξασφαλισθεί ότι οι άνεργοι θα έχουν µια πραγµατική ευκαιρία να ξαναβρούν εργασία, χρειάζεται να δηµιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να εφαρµοσθούν µε αποτελεσµατικό τρόπο ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, όπως προβλέπεται στο πλαίσιο της EES. Ταυτόχρονα είναι σηµαντικό να επενδύσουµε στο ανθρώπινο κεφάλαιο, αφού όσοι έχουν χαµηλές εργασιακές δεξιότητες δυσκολεύονται ιδιαίτερα να βρουν δουλειά. Η χρηµατοδοτική υποστήριξη που παρέχεται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο µπορεί να παίξει σηµαντικό ρόλο στην υποβοήθηση της εφαρµογής των στόχων για την απασχόληση. Όσον αφορά ειδικότερα τις περιοχές που πλήττονται σοβαρά από την ανεργία, τα ιαρθρωτικά Ταµεία παίζουν κρίσιµο ρόλο στην πραγµατοποίηση επενδύσεων µε στόχο να δηµιουργηθούν πραγµατικές ευκαιρίες για όλους. Αυτός είναι επίσης ο λόγος που πιστεύω ακράδαντα στην προσέγγιση η οποία συνδέει την πολιτική απασχόλησης, την κοινωνική πολιτική και την οικονοµική πολιτική. Είναι απαραίτητο να υπάρχουν διαθέσιµοι καταρτισµένοι εργαζόµενοι που θα πάρουν τις νέες θέσεις εργασίας καθώς η οικονοµία αναζωογονείται. Ταυτόχρονα, η οικονοµική ανάπτυξη αποτελεί σηµαντική προϋπόθεση για τη δηµιουργία απασχόλησης. PE /10 DV\ doc

5 Η ανοικτή µέθοδος συντονισµού έχει αποδειχθεί αποτελεσµατικό εργαλείο στον τοµέα της απασχόλησης. Πιο πρόσφατα συµπληρώθηκε µε ανοικτές µεθόδους συντονισµού στον τοµέα της κοινωνικής ένταξης και στον τοµέα των συντάξεων. Οι δύο αυτές στρατηγικές έχουν παίξει και εξακολουθούν να παίζουν σηµαντικό ρόλο όσον αφορά τις εξελίξεις της πολιτικής στα κράτη µέλη και την προώθηση µιας εντατικής ανταλλαγής απόψεων µεταξύ τους. Συµβάλλουν εποµένως στον εκσυγχρονισµό των συστηµάτων κοινωνικής προστασίας, ενώ παράλληλα τηρούν την αρχή της επικουρικότητας. Η δηµογραφική γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσµού αποτελεί σηµαντική πρόκληση. Ο αντίκτυπός της στην ηλικιακή σύνθεση της αγοράς εργασίας απαιτεί, για παράδειγµα, περισσότερες επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο για όσους ήδη ανήκουν στο εργατικό δυναµικό. Η ενθάρρυνση των ατόµων να παραµένουν περισσότερο χρόνο στην αγορά εργασίας θα παίξει κρίσιµο ρόλο όσον αφορά την εξασφάλιση της διατηρησιµότητας των συντάξεων. Λόγω της δηµογραφικής γήρανσης, η υγειονοµική περίθαλψη θα γίνει µία από τις κυριότερες, αν όχι η κυριότερη πρόκληση για τα συστήµατα κοινωνικής προστασίας των κρατών µελών στα χρόνια που έρχονται. Όλα τα κράτη µέλη θα βρεθούν αντιµέτωπα µε τις κοινές προκλήσεις της εξασφάλισης υγειονοµικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας και µακροπρόθεσµων συστηµάτων που θα είναι προσιτά σε όλους, µε παράλληλη εξασφάλιση της χρηµατοδοτικής βιωσιµότητας. Η επέκταση της ανοικτής µεθόδου συντονισµού του τοµέα της κοινωνικής προστασίας στον εκσυγχρονισµό της υγειονοµικής περίθαλψης και της µακροπρόθεσµης περίθαλψης, όπως προαναγγέλθηκε στην Εαρινή Έκθεση του 2004, θα στηρίξει τις εξελίξεις σε επίπεδο πολιτικής, θα προωθήσει την ανταλλαγή καλής πρακτικής και θα βελτιώσει τις επιδόσεις των συστηµάτων υγειονοµικής περίθαλψης από την άποψη της πρόσβασης, της ποιότητας και της χρηµατοδοτικής βιωσιµότητας. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η κοινωνική διάσταση της στρατηγικής της Λισσαβώνας. Ένας από τους κυριότερους στόχους µου κατά τη διάρκεια της θητείας µου θα είναι να σηµειωθεί πρόοδος στον τοµέα της νοµοθεσίας. Κατά τους επόµενους µήνες αναµένεται να σηµειωθεί σηµαντική πρόοδος στους ακόλουθους φακέλους: αναθεώρηση της οδηγίας για τον εργάσιµο χρόνο διαβούλευση µε τους κοινωνικούς εταίρους όσον αφορά την επανεξέταση της οδηγίας για την ευρωπαϊκή επιτροπή επιχείρησης και εφαρµογή της στρατηγικής για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία. Η έκθεση του Κοινοβουλίου σχετικά µε την ανακοίνωση της Επιτροπής αποτελεί σηµαντική και έγκαιρη συνεισφορά στη συζήτηση που έχει θέµα την αναθεώρηση της οδηγίας για τον εργάσιµο χρόνο. Όσον αφορά το χρονοδιάγραµµα, η Επιτροπή περιµένει τις απαντήσεις των κοινωνικών εταίρων στη διαβούλευση πρώτου σταδίου σχετικά µε την επανεξέταση της οδηγίας για τον εργάσιµο χρόνο. Η περίοδος της διαβούλευσης θα λήξει στις 31 Μαρτίου. Τότε η Επιτροπή, σύµφωνα µε τη Συνθήκη, θα ζητήσει τη γνώµη τους για το περιεχόµενο οποιασδήποτε πρότασης την οποία σκοπεύει να υποβάλει. Αν οι κοινωνικοί εταίροι επιλέξουν να µη διαπραγµατευθούν, θα υποβάλουµε τη νοµοθετική πρόταση όσο το δυνατόν συντοµότερα. Ό,τι κι αν επιφυλάσσει το µέλλον, δεν πρέπει να λησµονούµε τον κύριο στόχο της οδηγίας: προστασία των εργαζοµένων από τις δυσµενείς συνέπειες τις οποίες προξενούν στην υγεία τους και την ασφάλειά τους η εργασία επί υπερβολικά µεγάλο αριθµό ωρών, η ανεπαρκής ανάπαυση ή τα αποδιοργανωτικά ωράρια εργασίας. Αυτός πρέπει να παραµείνει ο βασικός µας στόχος. Η Επιτροπή, όπως απαιτεί η οδηγία, όχι µόνο εξετάζει πώς εφαρµόσθηκε η αυτοεξαίρεση, αλλά DV\ doc 5/10 PE

6 επίσης επαναξιολογεί τις περιόδους αναφοράς που προβλέπονται από την οδηγία και εξετάζει τις συνέπειες που θα έχουν οι αποφάσεις του ικαστηρίου στις υποθέσεις SIMAP και Jaeger. Εν τω µεταξύ, η Επιτροπή βεβαίως εξετάζει την εφαρµογή της οδηγίας στα κράτη µέλη και έχουν κινηθεί αρκετές διαδικασίες επί παραβάσει. Η εξέταση αυτή θα συνεχισθεί. Όσον αφορά την ευρωπαϊκή επιτροπή επιχείρησης (ΕΕΑ), η Επιτροπή προτίθεται να δροµολογήσει διαβούλευση µε τους κοινωνικούς εταίρους για την αναθεώρηση της οδηγίας τον Απρίλιο/Μάιο. Μέχρι στιγµής έχει συντελεσθεί εντυπωσιακή πρόοδος. Οι ΕΕΑ έχουν αποδείξει την αξία τους, όχι µόνο για την εξασφάλιση της ενηµέρωσης των εργαζοµένων και της διαβούλευσης µαζί τους, αλλά επίσης, κάτι εξίσου σηµαντικό, όσον αφορά την παροχή ενός µηχανισµού µέσω του οποίου η ουσιαστική συνεννόηση µεταξύ διεύθυνσης και εργαζοµένων σε υπερεθνικό επίπεδο µπορεί να συµβάλει σηµαντικά στην ανάπτυξη της εταιρείας, και ιδίως στην επιτυχή διαχείριση της αλλαγής. Έχω τη γνώµη ότι οι εταιρείες µπορούν να αντιµετωπίσουν αποτελεσµατικότερα τις προκλήσεις που τους τίθενται αν οι εργαζόµενοι συµµετέχουν πλήρως στη ζωή των επιχειρήσεων όπου εργάζονται. Η αποδεδειγµένη αξία των ευρωπαϊκών επιτροπών επιχείρησης ως οχήµατος για την εξασφάλιση µιας τέτοιας συµµετοχής πρέπει να αναπτυχθεί και να αποτελέσει βάση για περαιτέρω προόδους. Τώρα εναπόκειται στους κοινωνικούς εταίρους να εκφράσουν τις απόψεις τους για µια ενδεχόµενη αναθεώρηση. Το γεγονός ότι οι κοινωνικοί εταίροι υπέβαλαν από κοινού στην Επιτροπή, τον Οκτώβριο του 2003, ένα κείµενο για τις κοινωνικές συνέπειες της εταιρικής αναδιάρθρωσης θα µπορούσε να έχει αντίκτυπο στον τρόπο µε τον οποίο αντιλαµβάνονται το ζήτηµα των ευρωπαϊκών επιτροπών επιχείρησης. Η βελτίωση της υγείας και ασφάλειας των εργαζοµένων αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία της Ατζέντας Κοινωνικής Πολιτικής. Τα τελευταία χρόνια έχει συντελεσθεί µεγάλη πρόοδος στο θέµα αυτό, ιδίως όσον αφορά τις οδηγίες για τους φυσικούς παράγοντες (θόρυβος, δονήσεις και ηλεκτροµαγνητικά πεδία). Τώρα αρχίζουν εργασίες πάνω στο τελευταίο µέρος της πρότασης αυτής, την οπτική ακτινοβολία. Επίσης, ετοιµάζονται αρκετές σηµαντικές νέες πρωτοβουλίες. Η Επιτροπή δροµολόγησε το πρώτο στάδιο της διαβούλευσης µε τους κοινωνικούς εταίρους για το στρες στην εργασία στα τέλη του Οι κοινωνικοί εταίροι αποφάσισαν να αρχίσουν διαπραγµατεύσεις ενόψει µιας ενδεχόµενης ευρωπαϊκής συµφωνίας. Αναµένεται ότι το αποτέλεσµα των διαπραγµατεύσεων αυτών θα γνωστοποιηθεί στην Επιτροπή έως το τέλος του πρώτου εξαµήνου του Όσον αφορά τη βία και παρενόχληση στην εργασία, οι υπηρεσίες της Επιτροπής σήµερα συλλέγουν και αναλύουν τα στοιχεία που είναι διαθέσιµα στον τοµέα αυτό. Η ανάλυση λαµβάνει υπόψη, µεταξύ άλλων, τις νοµοθετικές και κανονιστικές πρωτοβουλίες που υιοθετήθηκαν ή σχεδιάζονται σε κάθε κράτος µέλος. Εν προκειµένω, το ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την παρενόχληση στην εργασία (Σεπτέµβριος 2001) είναι πολύ σηµαντικό και εξετάζεται προσεκτικά. Ως επόµενο βήµα, εντός του 2004, η Επιτροπή προτίθεται να δροµολογήσει διαβούλευση µε τους κοινωνικούς εταίρους σχετικά µε τον ενδεχόµενο προσανατολισµό της κοινοτικής δράσης στον τοµέα αυτό, σύµφωνα µε το άρθρο 138 της Συνθήκης. Ελπίζω ότι θα υπάρξει θετική απόκριση των κοινωνικών εταίρων, καθώς το ζήτηµα αυτό περιλαµβάνεται στο πρόγραµµα εργασίας τους, όπως περιλαµβάνεται και στο πρόγραµµα εργασίας της Επιτροπής για το PE /10 DV\ doc

7 Όσον αφορά το ολοένα οξυνόµενο πρόβληµα της πρόληψης των µυοσκελετικών παθήσεων που συνδέονται µε την εργασία, η Επιτροπή αξιολογεί κατά πόσον χρειάζεται συµπλήρωση το υπάρχον νοµικό πλαίσιο, και ειδικότερα η οδηγία-πλαίσιο καθώς και οι επιµέρους οδηγίες για τη χειρωνακτική µεταφορά φορτίων, τον εξοπλισµό απεικόνισης και τις δονήσεις. Η Επιτροπή σχεδιάζει να δροµολογήσει ένα πρώτο στάδιο διαβούλευσης µε τους κοινωνικούς εταίρους για το ζήτηµα αυτό εντός του Στη συνέχεια θα εξετάσουµε ποιο είδος µέτρων θα ήταν πρόσφορο, τόσο από εργονοµική όσο και από οργανωτική άποψη, για να εξασφαλισθεί η πρόληψη των προβληµάτων αυτών. Η κοινοτική στρατηγική για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία δεν αποτελεί στρατηγική της Επιτροπής και µόνο. Απαιτεί όχι µόνο έναν µόνιµο συνδυασµό όλων των µέσων κοινωνικής πολιτικής νοµοθεσία, κοινωνικός διάλογος, εταιρική κοινωνική ευθύνη, καθώς και πρακτική καθοδήγηση αλλά και να αναλάβουν τις ευθύνες τους όλοι οι εµπλεκόµενοι. Η Επιτροπή αποδέχεται την ευθύνη της ως κινητήρια δύναµη για την εφαρµογή αυτής της στρατηγικής. Θα προτείνει νοµοθεσία, θα µεριµνήσει για χρηµατοδότηση και θα αναπτύξει την πρακτική καθοδήγηση. Οι κοινωνικοί εταίροι καλούνται να εκφέρουν τη γνώµη τους για τη νοµοθεσία, αλλά έχουν επίσης δεσµευθεί στο πλαίσιο του αυτόνοµου κοινωνικού διαλόγου τους να εξετάζουν τα σηµαντικά ζητήµατα, όπως το στρες ή την παρενόχληση στην εργασία, µε την προοπτική της ενδεχόµενης σύναψης συµφωνιών. Θα ήθελα να διατυπώσω µια τελευταία παρατήρηση σχετικά µε τη νοµοθεσία. Παρά τις συνδυασµένες µας προσπάθειες, η προτεινόµενη οδηγία περί προσωρινής εργασίας εξακολουθεί να βρίσκεται καθηλωµένη στο Συµβούλιο. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να κάνει ό,τι µπορεί για να πείσει την Προεδρία και τις άλλες αντιπροσωπείες κρατών µελών να συνεχίσουν τις διαπραγµατεύσεις για την προσωρινή εργασία και να επιτύχουν µια πρόοδο στο δύσκολο αυτό θέµα. Όσον αφορά την ισότητα ευκαιριών, ένα σηµαντικό σώµα κοινοτικής νοµοθεσίας προσφέρει ισχυρό κανονιστικό περιβάλλον για την ίση µεταχείριση ανδρών και γυναικών. Ενώ µια στέρεη νοµολογία του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου έχει συµβάλει στην ανάπτυξη και αποσαφήνιση της έννοιας της ισότητας, διάφορες ανακοινώσεις και χρηµατοδοτικά προγράµµατα προωθούν την ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών σε ευρύτερους τοµείς πολιτικής. Νοµίζω ωστόσο πως όλοι συµφωνούµε ότι χρειάζεται περαιτέρω πρόοδος. Η έγκριση της πρότασης οδηγίας της Επιτροπής για την ίση µεταχείριση ανδρών και γυναικών στην παροχή προϊόντων και υπηρεσιών, που βρίσκεται σήµερα υπό συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συµβούλιο, θα αποτελούσε σηµαντικό βήµα προόδου για µια περαιτέρω ενίσχυση της ίσης µεταχείρισης ανδρών και γυναικών. Επιπλέον, η Επιτροπή θα υποβάλει στο προσεχές µέλλον νέα πρόταση για την αναµόρφωση της υπάρχουσας νοµοθεσίας περί ισότητας των φύλων. Όσον αφορά την ενσωµάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων στις διάφορες πολιτικές (mainstreaming), η Επιτροπή ενέκρινε στις 19 Φεβρουαρίου 2004 την πρώτη ετήσια έκθεσή της για την ισότητα ανδρών και γυναικών. Η έκθεση επιβεβαιώνει εν προκειµένω την ύπαρξη σηµαντικών κενών στους περισσότερους τοµείς πολιτικής, µολονότι δείχνει επίσης µια βραδύρρυθµη πρόοδο στην κατεύθυνση της µείωσης αυτών των κενών σε ορισµένους τοµείς. Είναι σαφές ότι πρέπει όλοι να συνεργαστούµε για τον περαιτέρω περιορισµό των ανισοτήτων DV\ doc 7/10 PE

8 µεταξύ φύλων σε όλες τις σφαίρες της ζωής και για την πλήρη αξιοποίηση των παραγωγικών δυνατοτήτων του ευρωπαϊκού εργατικού δυναµικού, προκειµένου να επιτευχθούν οι στόχοι της στρατηγικής της Λισσαβώνας έως το Η συµφιλίωση της επαγγελµατικής, οικογενειακής και ιδιωτικής ζωής αποτελεί σηµαντικό µέληµα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέσω της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση και της προώθησης της ισότητας των φύλων, επηρεάζει όλες τις πολιτικές της ΕΕ. Το ζητούµενο είναι τόσο να υπάρξουν περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας όσο και να εξασφαλισθεί ισότητα δικαιωµάτων µεταξύ ανδρών και γυναικών. Τα στοιχεία σχετικά µε τη συµφιλίωση αυτή δείχνουν σηµαντικές αποκλίσεις αναλόγως του φύλου. Οι γυναίκες εξακολουθούν να κάνουν τις περισσότερες δουλειές στο σπίτι και για την οικογένεια. Αυτό έχει αντίκτυπο στα εργασιακά µοντέλα τους και περιορίζει τις ευκαιρίες τους να αναλάβουν επαγγέλµατα και ιθύνουσες θέσεις κατά τρόπο παρόµοιο µε τους άνδρες. Μια σηµαντική πρόκληση είναι η αλλαγή των παραδοσιακών διαθέσεων, ιδίως µεταξύ των εργοδοτών, και η ενθάρρυνση των ανδρών να αναλαµβάνουν οικογενειακές ευθύνες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταπιάνεται µε το πρόβληµα της συµφιλίωσης από πολλές οπτικές γωνίες και χρησιµοποιώντας ποικίλα µέσα, όπως είναι η νοµοθεσία, η ανοικτή µέθοδος συντονισµού µεταξύ κρατών µελών και τα χρηµατοδοτικά εργαλεία. Η ανακοίνωση της Επιτροπής µε θέµα «Ίσες ευκαιρίες για τα άτοµα µε αναπηρίες: Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης», που εγκρίθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2003, παρουσιάζει τη συνέχεια που σκοπεύουµε να δώσουµε στο Ευρωπαϊκό Έτος των Ατόµων µε Αναπηρίες. Το σχέδιο δράσης εστιάζεται σε τέσσερις βασικούς τοµείς: Πρόσβαση στην απασχόληση και διατήρηση της απασχόλησης, συµπεριλαµβανοµένης της καταπολέµησης των διακρίσεων βάσει της οδηγίας 2000/78/ΕΚ της 27ης Νοεµβρίου 2000, η οποία θέσπισε ένα γενικό πλαίσιο για την ίση µεταχείριση στην απασχόληση και στην επαγγελµατική δραστηριότητα ιά βίου µάθηση, προκειµένου να αυξηθεί η απασχολησιµότητα και προσαρµοστικότητα των ατόµων µε αναπηρίες καθώς και να καταστεί δυνατή η προσωπική τους ανάπτυξη και η ενεργοποίησή τους ως πολιτών Νέες τεχνολογίες µε στόχο την ενδυνάµωση των ατόµων µε αναπηρίες και τη βελτίωση των ικανοτήτων τους, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην απασχόληση Ευχερέστερη πρόσβαση στο δηµόσιο κτιριοδοµικό περιβάλλον, προκειµένου να ενισχυθεί η συµµετοχή, ιδίως στον χώρο εργασίας, καθώς και να προωθηθεί η ενσωµάτωση στην οικονοµία και στην κοινωνία εν γένει. Ένας από τους κύριους στόχους της ανακοίνωσης είναι να ενσωµατωθούν σε όλους τους τοµείς πολιτικής και σε όλα τα στάδια της χάραξης πολιτικής τα ζητήµατα που αφορούν τα άτοµα µε αναπηρίες. Αυτό θα αποτελέσει σηµαντική πρόκληση κατά τα προσεχή έτη. Η επιτυχής ανταπόκρισή µας θα σηµάνει µια πραγµατική βελτίωση στη ζωή των ατόµων µε αναπηρίες. Πέραν του σχεδίου δράσης, µια διετής έκθεση σχετικά µε τη συνολική κατάσταση των ατόµων µε αναπηρίες στη διευρυµένη Ευρώπη θα στηρίζει την ενσωµάτωση της διάστασης αυτής στις PE /10 DV\ doc

9 διάφορες πολιτικές της ΕΕ και θα προσφέρει πολιτική προβολή για τις δράσεις της Επιτροπής όσον αφορά τους πολίτες της ΕΕ που έχουν αναπηρίες. Γνωρίζω ότι ορισµένοι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν ζητήσει µια χωριστή οδηγία του άρθρου 13 για την καταπολέµηση των διακρίσεων λόγω αναπηρίας. Κατανοώ πλήρως τον προβληµατισµό τους. Όπως όµως γνωρίζετε, τα κράτη µέλη θα πρέπει να έχουν µεταφέρει στο εθνικό δίκαιο την οδηγία περί απασχόλησης το 2003 µια οδηγία που συνεπάγεται µείζονες αλλαγές στους υπάρχοντες κανόνες ορισµένων κρατών µελών και, εφόσον µεταφερθεί µε τον ενδεδειγµένο τρόπο, θα προσφέρει στα άτοµα µε αναπηρίες ένα απολύτως ευκρινές νοµικό πλαίσιο για την προστασία τους από άδικη µεταχείριση. Είναι σαφές ότι ορισµένα κράτη µέλη δυσκολεύονται να µεταφέρουν την οδηγία αυτή στο εθνικό τους δίκαιο, και η προτεραιότητά µας θα πρέπει να δοθεί στην εξασφάλιση πρόσφορης εφαρµογής. Αντί να προσθέσουµε περισσότερη νοµοθεσία βάσει του άρθρου 13, θα έπρεπε να επιδιώξουµε πρώτα τη µεγιστοποίηση των οφελών των υπαρχόντων νοµοθετηµάτων. Θα ήθελα επίσης να επισηµάνω ότι η Επιτροπή θα εγκρίνει εντός των προσεχών µηνών µια Πράσινη Βίβλο για τη µελλοντική στρατηγική στον τοµέα της καταπολέµησης των διακρίσεων. Ο ευρωπαϊκός κοινωνικός διάλογος αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού κοινωνικού µοντέλου και ένα από τα κυριότερα µέσα προκειµένου η ΕΕ να ανταποκριθεί στη διπλή πρόκληση της ατζέντας της Λισσαβώνας για την οικονοµική και κοινωνική µεταρρύθµιση και της διεύρυνσης. Οι κοινωνικοί εταίροι αναγνωρίζονται ως οι παράγοντες που βρίσκονται στην καταλληλότερη θέση για να αντιµετωπίσουν τις βασικές προκλήσεις που συνδέονται µε τη θετική διαχείριση της αλλαγής και µε τη συµφιλίωση της ευελιξίας και της ασφάλειας. Υπάρχει µια τάση ενίσχυσης του κοινωνικού διαλόγου, όπως δείχνει ειδικότερα η έγκριση κοινών προγραµµάτων εργασίας από τους διατοµεακούς όσο και τοµεακούς κοινωνικούς εταίρους. Μέσω των προγραµµάτων εργασίας, οι κοινωνικοί εταίροι επιβεβαιώνουν την προσήλωσή τους στους στόχους της στρατηγικής της Λισσαβώνας και την ικανότητα και ευθύνη τους να συµβάλουν στην επίτευξή τους. Η Τριµερής Κοινωνική Σύνοδος Κορυφής αποτελεί σηµαντικό εργαλείο για τη συνεισφορά των κοινωνικών εταίρων στη στρατηγική της Λισσαβώνας. Παίζει ρόλο γέφυρας ανάµεσα στις διάφορες διαδικασίες συνεννόησης (για τα µακροοικονοµικά ζητήµατα, την απασχόληση, την κοινωνική προστασία, καθώς και την εκπαίδευση και κατάρτιση). Η επόµενη Σύνοδος Κορυφής θα πραγµατοποιηθεί στις 25 Μαρτίου 2004, την παραµονή της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, µε το γενικό θέµα «Προς µια ευρωπαϊκή σύµπραξη για την αλλαγή». Η Επιτροπή παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις στον τοµέα της αντιπροσωπευτικότητας, και η σύνθεση των επιτροπών κοινωνικού διαλόγου αναπροσαρµόζεται όποτε αυτό είναι απαραίτητο και δικαιολογηµένο. Εν προκειµένω η Επιτροπή ενθαρρύνει την αποτελεσµατική και ευρεία ενσωµάτωση των φορέων από τις υπό προσχώρηση χώρες στις δοµές του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου, σε επίπεδο διατοµεακό όσο και τοµεακό. Επίσης, δίνει προσοχή στο θέµα της αντιπροσωπευτικότητας των φορέων από τις νέες χώρες. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χρειάζεται να συνεργασθούν στενά στον τοµέα αυτό, και χαιρετίζω την αποφασιστική υποστήριξη που ανέκαθεν πρόσφερε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου. Όσον αφορά την εφαρµογή DV\ doc 9/10 PE

10 συµφωνιών των κοινωνικών εταίρων µε απόφαση του Συµβουλίου βάσει του άρθρου 139 της Συνθήκης, η Επιτροπή ζητεί τη γνώµη του Κοινοβουλίου πριν από τη λήψη απόφασης. Αργότερα την τρέχουσα άνοιξη, η Επιτροπή θα προβεί σε ενηµέρωση για τις εξελίξεις του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου, ιδίως µε τη σχεδιαζόµενη ανακοίνωσή της για τη διαφάνεια και τον αντίκτυπο του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου σε µια διευρυµένη Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως προβλέπει ο «πίνακας επιδόσεων» του 2004 για την εφαρµογή της Ατζέντας Κοινωνικής Πολιτικής. Το Κοινοβούλιο θα τηρηθεί ενήµερο για τις εξελίξεις στον τοµέα αυτό. Πέραν του θεµελιώδους ρόλου του κοινωνικού διαλόγου στον τοµέα της απασχόλησης και των κοινωνικών υποθέσεων, θα ήθελα να υπογραµµίσω ότι προτίθεµαι να συνεχίσω τη γόνιµη συνεργασία µέσω του διαλόγου µε την κοινωνία των πολιτών, και ειδικότερα στο πλαίσιο του «δοµηµένου διαλόγου» µε την κοινωνία των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τοµέα αυτό και µε κυριότερο εταίρο την Πλατφόρµα των Ευρωπαϊκών Κοινωνικών ΜΚΟ. Οι συναντήσεις µε την Πλατφόρµα έχουν παράσχει και θα εξακολουθήσουν να παρέχουν στις ΜΚΟ µια σηµαντική ευκαιρία διατύπωσης παρατηρήσεων σχετικά µε τα εξεταζόµενα ζητήµατα και τις νέες πρωτοβουλίες. (τύπος ευγενείας και υπογραφή) PE /10 DV\ doc