ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί με τα μαύρα όρθια στοιχεία παραπέμπουν στις παραγράφους και οι αριθμοί με τα λευκά στοιχεία παραπέμπουν στις σελίδες)

Transcript

1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί με τα μαύρα όρθια στοιχεία παραπέμπουν στις παραγράφους και οι αριθμοί με τα λευκά στοιχεία παραπέμπουν στις σελίδες) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι 1. Έννοια της συμβάσεως εργασίας, α. προσδιορισμός του χαρακτήρα της, β. Τα επιμέρους συνθετικά της στοιχεία, (α) η εξάρτηση ως αναγκαίο συστατικό της στοιχείο, (β) η αμοιβή της εργασίας, (γ) ο ορισμένος ή αόριστος χαρακτήρας της, (δ) το δικαίωμα προς παροχή εργασίας, Η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και οι συγγενείς προς αυτήν συμβάσεις α. Η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και η σύμβαση έργου, β. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και σύμβαση εντολής, γ. Η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και η σύμβαση εταιρίας, δ. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και μίσθωση προσοδοφόρου πράγματος, ε. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και σύμβαση μεσιτείας, στ. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και σύμβαση παρακαταθήκης, ζ. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και κοινωνία δικαιώματος, η. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και πρόστηση, θ. Εκμίσθωση των υπηρεσιών νομικού προσώπου, ι Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και σύμβαση προμηθείας εργασίας, ια. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και σύμβαση εργασίας με αντάλλαγμα την παροχή εργασίας, ιβ. Παροχή εξαρτημένης εργασίας ως αντικείμενο μικτής (σύνθετης) συμβάσεως, Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και μίσθωση ανεξαρτήτων υπηρεσιών, Ενδεικτικές νομολογιακές περιπτώσεις Ειδικές συμβάσεις παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών α. Σύμβαση παροχής υπηρεσιών από εμπορικό πράκτορα, παρα γωγό (placier), περιοδεύοντα υπάλληλο και αποκλειστικό διανομέα, 35, επ. 3.β. Σύμβαση παροχής των υπηρεσιών ιατρού, γ. Σύμβαση παροχής των υπηρεσιών παραγγελιοδόχου,

2 3.δ. Σύμβαση παροχής των υπηρεσιών δικηγόρου, ε. Σύμβαση παροχής των υπηρεσιών διδασκάλου, καθηγητή ή διδάσκοντος σε φροντιστήριο, στ. Σύμβαση παροχής των υπηρεσιών πολιτικού μηχανικού, ή αρχιτέκτονα, ζ. Σύμβαση παροχής υπηρεσιών λογοτέχνη, καλλιτέχνη, ηθοποιού, δημοσιογράφου, ανταποκριτή ή συνεργάτη ραδιοφώνου και τηλεοράσεως, μοντέλλου, φωτομοντέλλου, μανεκέν, κ.λ.π., 45 επ η. Σύμβαση παροχής υπηρεσιών των μελών της διοικήσεως νομικού προσώπου (σωματείου, αστικής και εμπορικής εταιρίας) και των ελεγκτών ανωνύμου εταιρίας, Ειδικές μορφές συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας α. Σύμβαση ναυτικής εργασίας, β. Σύμβαση αεροπορικής εργασίας, γ. Σύμβαση γεωργικής εργασίας, δ. Παροχή εργασίας χωρίς συμβατική υποχρέωση, ε. Εργασία σε επανορθωτικό κατάστημα, εργασία αιχμαλώτων, επίταξη εργασίας, στ. Εργασία των δημοσίων υπαλλήλων, των υπαλλήλων των ν.π.δ.δ. και των Ο.Τ.Α., ζ. Αναγκαστική και υποχρεωτική εργασία, η. Έμμεση σχέση εργασίας, θ. Ομαδική σχέση εργασίας, ι. Αθλητισμός και εξαρτημένη εργασία, ΚΕΦΑΛΑΙΟ II Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας και σχέση εργασίας, ΚΕΦΑΛΑΙΟ III Τα υποκείμενα της συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας Ο εργαζόμενος α.Έννοια, β.Το επάγγελμα ως προσδιοριστικό στοιχείο της εννοίας του, γ. Κατηγορίες εργαζομένων, Ιδιωτικοί υπάλληλοι και εργατοτεχνίτες, 1γα.Οικιακοί εργαζόμενοι, κατ οίκον εργαζόμενοι, γβ.μαθητευόμενοι εργαζόμενοι, γνήσια μορφή συμβάσεως μαθητείας (σύμβαση εξαρτημένης εργασίας μαθητευόμενου) VIII

3 (σχέση μαθητευόμενου), (μαθητές τεχνίτες) (ασκούμενοι μαθητές ή σπουδαστές), (σύμβαση υποτροφίας), (σχέση μετεκπαίδευσης), γγ. Εργαζόμενοι μουσικοί, γδ. Οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι, γε. Εργασιακό καθεστώς των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, γστ. Οι διευθύνοντες υπάλληλοι, δ. Εργαζόμενοι κάτω από ειδικές συνθήκες και καθεστώς εργασίας δα.ανήλικοι εργαζόμενοι, δβ.οι γυναίκες εργαζόμενες, ( η ισότητα και ίση αμοιβή ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση και στην παροχή της εργασίας), δγ. εργαζόμενοι με μειωμένες ικανότητες, δδ. ειδικό καθεστώς ιεροψαλτών - νεωκόρων, ιερέων και ιδιωτικών δασοφυλάκων, Ο εργοδότης Έννοια,κτήση ιδιότητας,συγκεκριμένοι εργοδότες, εργοδότης και επιχειρηματίας α. Η μεταβολή του προσώπου του εργοδότη, ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV Η κατάρτιση της συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας και οι όροι της Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη της συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας, Το προσύμφωνο της συμβάσεως εργασίας, Η κατάρτιση της συμβάσεως εργασίας α. Εισαγωγικά, α.1. Η υποχρέωση του εργοδότη για ενημέρωση του εργαζομένου επί των όρων της συμβάσεώς του, β. Η ελευθερία για την κατάρτιση της (περιορισμοί, μεσιτεία για την ανεύρεση εργασίας, κατάρτισή της διαμέσου του ΟΑΕ ), γ. Πρόσληψη εργαζομένων με διαγωνισμό, δ. Σύμβαση προσχωρήσεως, ε. Σύμβαση εργασίας με δοκιμή, Προϋποθέσεις για την έγκυρη κατάρτιση της συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας και τρόποι κατάρτισης της α. Γενικοί όροι και προϋποθέσεις για την έγκυρη σύναψή της, 103 IX

4 επιχειρησιακή συνήθεια, β. Ο τύπος της συμβάσεως εξ. εργασίας, γ. Ελαττωματική σύμβαση εξ. εργασίας, Αισχροκερδής σύμβαση εργασίας Ακυρώσιμη εργασιακή σύμβαση λόγω πλάνης, απάτης ή απειλής, δ. Ειδικοί όροι για τη σύναψη της εργασιακής συμβάσεως Ι. Ειδικά προσόντα του εργαζομένου, ΙΙ. Βιβλιάρια υγείας και εργασίας, ΙΙΙ. Άδεια εργασίας από αστυνομική αρχή, IV. Η άδεια εργασίας των αλλοδαπών εργαζομένων, V. Γενικές ρυθμίσεις, 112α ΚΕΦΑΛΑΙΟ V Η λειτουργία και εξέλιξη της συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας Η εκμετάλλευση ως χώρος λειτουργίας και εξέλιξης της εργασιακής συμβάσεως, Οι όροι εργασίας, Οι συμβατικές υποχρεώσεις του εργαζομένου α. Η παροχή της συμφωνημένης εργασίας, β. Η υποχρέωση για αυτοπρόσωπη παροχή της συμφωνημένης εργασίας και οι εξαιρέσεις της, γ. Ετοιμότητα για παροχή εργασίας, δ. Ο προσδιορισμός της συμφωνημένης εργασίας από το είδος και το αντικείμενο της, Παρεμφερείς εργασίες, Παράλληλη ή μικτή απασχόληση, Πρόσθετη εργασία ε. Η μονομερής μεταβολή του είδους της συμφωνημένης εργασίας, Η προαγωγή ως μορφή μεταβολής του είδους της συμφωνημένης εργασίας, στ. Η πολλαπλή απασχόληση του εργαζομένου, ζ. Ο κανόνας της υποχρεώσεως προς παροχή της εργασίας στον ίδιο εργοδότη με τον οποίο έχει συμβληθεί ο εργαζόμενος, ανεισμός του εργαζόμενου, η. Η υποχρέωση παροχής της εργασίας ως προς τον τόπο αυτής, Η μεταβολή της έδρας της απασχολήσεως, α. Η μετάθεση του εργαζόμενου, β. Η εκτός έδρας απασχόληση του εργαζομένου, θ. Ο χρόνος παροχής της εργασίας, X

5 1. Η θεμιτή διάρκεια της εργασίας (νόμιμο και συμβατικό ωράριο) και οι αποκλίσεις της, Η πενθήμερη εβδομάδα εργασίας, Η εργασία του Σαββάτου με το σύστημα της πενθήμερης εβδομάδας εργασίας , 2. Ωράριο συνεχές - ωράριο διακεκομμένο - ωράριο ελαστικό (διακοπές της εργασίας), Η μερική απασχόληση, α. Η εκ περιτροπής εργασία, Η διαθεσιμότητα των εργαζομένων, ι. Οι υπερβάσεις της θεμιτής διάρκειας της εργασίας Υπερεργασία, Η υπερωριακή απασχόληση (νόμιμη και παράνομη) και η αποζημίωση της, Η παράνομη υπερωριακή απασχόληση και η αποζημίωση της ιευθέτηση χρόνου εργασίας, Η εργασία της Κυριακής, Οι εξαιρέσιμες ημέρες (ημέρες αργίας), Η νυχτερινή εργασία, Η αμοιβή των σερβιτόρων, ια. Ο τρόπος εκπληρώσεως της παροχής εργασίας Η υποχρέωση υπακοής στον εργοδότη, Ο έλεγχος της ιδιωτικής ζωής του εργαζομένου, Η επιμελής και καλόπιστη εκτέλεση της εργασίας (υποχρέωση πίστεως), Ο εξαναγκασμός του εργαζομένου προς παροχή εργασίας, Η μη εκπλήρωση ή η πλημμελής εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων του εργαζομένου Η επιμέλεια του εργαζομένου κατά την εκτέλεση των συμβατικών του υποxρεώσεων, Λόγοι απαλλαγής του εργαζομένου από την υποχρέωση προς παροχή εργασίας, επίσχεση εργασίας, η απεργία ως νόμιμος λόγος απαλλαγής του εργαζομένου από την υποχρέωση προς πα ροχή εργασίας, Υπαίτια αδυναμία παροχής της εργασίας, Η υπερημερία του εργαζομένου, Η πλημμελής εκπλήρωση της παροχής εργασίας, Επιρρεπείς σε ζημία εργασίας, Τα συμβατικά δικαιώματα του εργαζομένου, 185, XI

6 α. ικαίωμα πραγματικής απασχολήσεως και αποδοχής των υπηρεσιών του εργαζομένου, β. ικαίωμα στην θέση εργασίας, β1. οικονομικοτεχνικοί λόγοι αναδιάρθρωσης της εργοδοτικής επιχειρήσεως ως αιτία καταλύσεώς του, γ. το δικαίωμα για ίση μεταχείριση, δ. Το δικαίωμα σεβασμού της προσωπικότητας του εργαζομένου, ε. Το δικαίωμα του εργαζομένου στα προϊόντα της εργασίας του, ε1. εφευρέσεις του εργαζομένου, ε2. συγγενικά δικαιώματα, Οι υποχρεώσεις του εργοδότη Γενικώς- ιακρίσεις, Η υποχρέωση προς καταβολή του μισθού,198, α. διακρίσεις του μισθού, συμβατικός και νόμιμος μισθός, ο συμβατικός μισθός, ο νόμιμος μισθός, ο ειθισμένος μισθός, βασικός μισθός, επιδόματα και προσαυξήσεις, είδη επιδομάτων οικογενειακά επιδόματα, επιδόματα (δώρα) εορτών, μισθός και τακτικές αποδοχές, σχέση μεταξύ του ατομικώς και του συλλογικώς συμφωνημένου μισθού, η επιχειρησιακή συνήθεια ως πηγή προέλευσης του μισθού, χρονικός μισθός, μισθός κατά μονάδα παρεχόμενης εργασίας, μισθός σε ποσοστά επί των κερδών, μισθός χρηματικός και μισθός σε είδος, 214α κατοικία ως μισθός σε είδος, τροφή ως μισθός σε είδος, ρουχισμός ως μισθός σε είδος,218, μισθολογικές παροχές με ειδικό χαρακτήρα, οικειοθελείς εργοδοτικές παροχές, τα φιλοδωρήματα, βραβεία εργασίας, β. η πληρωμή του μισθού, α. ο χρόνος πληρωμής του μισθού, β. ο τόπος πληρωμής του μισθού, XII

7 γ. το εκκαθαριστικό σημείωμα αποδοχών, γ. Η εξασφάλιση και προστασία της αξιώσεως προς πληρωμή του μισθού, συμψηφισμός της αξίωσης για πληρωμή του μισθού, καταλογισμός ποσών στον εργατικό μισθό, κρατήσεις από το μισθό, κατάσχεση, επίσχεση και εκχώρηση της αξιώσεως για καταβολή του μισθού, η προστασία του μισθού σε περίπτωση κατά την οποία επισπεύδεται αναγκαστική εκτέλεση εις βάρος του εργοδότη, η προστασία του μισθού σε περίπτωση πτωχεύσεως του εργοδότη, προστασία της αξιώσεως για πληρωμή του μισθού των εργατών, οι οποίοι χρησιμοποιούνται για την κατασκευή οικοδομικού έργου, έναντι του κυρίου αυτού (κατά την ΑΚ 702), δ. Η τύχη της αξίωσης προς πληρωμή του μισθού σε περίπτωση ανώμαλης εξελίξεως της συμβάσεως εργασίας γενικώς, αδυναμία καταβολής του οφειλομένου (συμφωνημένου ή νομίμου) μισθού, υπερημερία του εργοδότη για την καταβολή του οφειλομένου μισθού, α. άλλες συνέπειες από την υπερημερία του εργοδότη, περί την καταβολή του οφειλόμενου μισθού, αδυναμία ή άρνηση του εργοδότη να αποδεχθεί την εργασία του εργαζομένου, α.η ρύθμιση της διατάξεως του άρθρου 656 ΑΚ, β.απαλλαγή του εργοδότη από τις συνέπειες της υπερημερίας του, γ.η απεργία ως γεγονός ανωτέρας βίας, δ.άρση της υπερημερίας του εργοδότη, ε. Παραίτηση του εργαζομένου από την αξίωση για πληρωμή του μισθού, στ. Η παραγραφή των μισθολογικών αξιώσεων, Η υποχρέωση πρόνοιας Γενικά - Έννοια - Νομοθετικό καθεστώς, Ασφάλεια και υγιεινή των χώρων εργασίας, Τα εργατικά ατυχήματα και οι επαγγελματικές ασθένειες, Προστασία στρατευομένων, πολεμιστών, αγωνιστών εθνικής αντίστασης και θυμάτων πολέμου, α. προστασία στρατευομένων, XIII

8 β. προστασία, αγωνιστών εθνικής αντιστάσεως, θυμάτων πο λέμου, μει ωνεκτούντων ατόμων, πολυτέκνων, κ.λπ Η υποχρέωση προς παροχή αδείας α. η άδεια γάμου, οι γονικές άδειες, η γονική άδεια ανατροφής, η γονική άδεια απουσίας για ασθένεια εξαρτωμένων μελών, η γονική άδεια απουσίας για την παρακολούθηση των σπουδών των τέκνων, β. οι άδειες σπουδαστών και μαθητών, γ. άδεια λουτροθεραπείας και αεροθεραπείας, δ. συνδικαλιστική άδεια, ε. άδεια μητρότητας (άδεια τοκετού και λοχείας), στ. άδεια χωρίς αποδοχές, ζ. άναρρωτική άδεια, η. άδεια προς ανεύρεση άλλης εργασίας, θ. κανονική άδεια αναψυχής, Τα συμβατικά εργοδοτικά δικαιώματα το διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη, η εργοδοτική πειθαρχική εξουσία, α) ουδεμία ποινή άνευ νόμου β) η απαγόρευση της αναδρομικότητας γ) η απαγόρευση της αναλογίας δ) non bis in idem ε) η αρχή της σκοπιμότητας ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI 1. Η μεταβολή της σχέσεως εργασίας, Μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων της εργασιακής σχέσεως, Ι. Γενικά έννοια μονομερούς βλαπτικής μεταβολής δικαιώματα του εργαζομένου, ΙΙ. Ειδικότερα νομικά ζητήματα, ΙΙΙ.Τροποποιητική καταγγελία, IV. ικονομικά ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII Αναστολή της σχέσεως εργασίας, XIV

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII Πίνακας περιεχομένων Η λύση της συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας Λόγοι λύσεως της εργασιακής συμβάσεως ως ενοχικής διαρκούς συμβάσεως, Aυτόματη λύση της συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας, 284 α) με τον θάνατο του εργαζομένου β) με τη σύγχυση, γ) με την πλήρωση διαλυτικής αιρέσεως, δ) με αμοιβαία συναίνεση ή με αντίθετη συμφωνία των συμβαλλομένων μερών, Η λύση της συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου α. με την πάροδο του συμφωνημένου χρόνου διάρκειας της, β. σύμβαση εξαρτημένης εργασίας της οποίας η διάρκειά της ορίζεται για ολόκληρη τη ζωή ενός προσώπου, γ. απόλυση ή αποχώρηση του εργαζομένου λόγω ορίου ηλικίας ή με συνθήκες πλήρους συνταξιοδοτήσεως και μειωμένη αποζημίωση, κατά την έννοια διατάξεως του άρθρου 8 του ν. 3198/55, όπως ισχύει σήμερα, επ. δ. σιωπηρή ανανέωση, ε. οι διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, στ. η καταγγελία, γενικώς, η καταγγελία ως νομική πράξη, η καταγγελία της εργασιακής σχέσεως ορισμένου χρόνου για σπουδαίο λόγο, Η λύση της εργασιακής σχέσεως αορίστου χρόνου α. τακτική καταγγελία κατά τον ΑΚ, β. έκτακτη καταγγελία κατά τον ΑΚ, γ. καταγγελία της σχέσεως εργασίας αορίστου χρόνου κατά τους ειδικούς εργατικούς νόμους 2112/20, β.δ. της 16/18 Ιουλίου 1920 και 3198/1955, δ. τακτική καταγγελία μετά από προειδοποίηση, η προθεσμία προειδοποιήσεως (προμηνύσεως), ε. ο τύπος της καταγγελίας, (α). επιδότηση ανεργίας του απολυθέντος, στ. η καταβολή της νόμιμης αποζημιώσεως, ζ. η αναγγελία της καταγγελίας, η. προθεσμία ασκήσεως των αξιώσεων του εργαζομένου από την τυχόν ακυρότητα της καταγγελίας της εργασιακής του σχέσεως, θ. προθεσμία διεκδικήσεως ή συμπληρώσεως της αποζημιώσεως απολύσεως, XV

10 -ειδικό νομικό καθεστώς το οποίο ρυθμίζει την λύση της εργασιακής σχέσεως του προσωπικού των ΚΤΕΛ, ειδική προστασία κατά της απόλυσης εγκύου εργαζομένης, ειδική προστασία κατά της απολύσεως των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, προστασία κατά της απολύσεως συνδικαλιστών, καταγγελία της σχέσεως εργασίας των ναυτικών, ομαδικές απολύσεις, ι. η έκτακτη καταγγελία της εργασιακής σχέσεως αορίστου χρόνου, έκτακτη καταγγελία λόγω αξιόποινης πράξεως του εργαζομένου, η σκόπιμη πρόκληση από τον εργαζόμενο της απολύσεώς του, Η καταγγελία της εργασιακής σχέσεως από πλευράς εργαζομένου, Η καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος καταγγελίας της εργασιακής σχέσεως, α. συναφή δικονομικά ζητήματα, Η εργοδοτική υποχρέωση προς παροχή ελευθέρου χρόνου προς ανεύρεση άλλης εργασίας, Η χορήγηση πιστοποιητικού εργασίας, XVI