Physiology and Pharmacology

Transcript

1 تا سیس ١٣۴٧ جلد 12 شمارة 1 بهار 1387 Physiology and Pharmacology, 15 (3), Autumn 2011 [Article in Persian] Physiology and Pharmacology Role of Histaminegic and calcium channels in the inhibitory effects of hydroalcoholic extract of Matricaria recutita L. on isolated rabbit jejunum Masoomeh Mazandarani 1, Seyedeh Fatemeh Hoseini 1, Akhtar Seifi 2, Hooman Bayat 3, Mona pourabouk 1, Fakhri Badaghabadi 4, Maryam Rajaei 4, Hamidreza Moheimani 4, Vahid Khori 4 1. Islamic Azad Univesity, Gorgan, Iran 2. Golestan university of medical sciences, Gorgan, Iran 3. Niak Pharmaceutical company,gorgan, Iran 4. Golestan Cardiovascular research center, Golestan university of medical sciences, Gorgan, Iran Abstract Received: 14 Jul 2011 Accepted: 22 Dec 2010 مرفین و بیان ژن برخی آنزیمهاي دخیل در بیوسنتز و تجزیه کتکولامینها ستاریان و همکاران Introduction: Considering the long traditional history of anti-inflammatory and anti-spasmodic effects of Matricria spices on the gastrointestinal system, the present study aimed to investigate the role of calcium channels and Histamine receptors in the inhibitory effects of hydroalcoholic dry extract of German chamomile (Matricaria recutita L.) on the isolated rabbit jejunum. Methods: All experiments were done on the isolated jejunum of New Zealand rabbits ( kg). Dry extract of aerial parts of M. recutita was obtained by the maceration technique. The study was performed on two groups (n=6 in each group). In the first group, the effects of cumulative concentrations of M. recutita ( mg/ml) on normal and K+-induced contractions (50 mm) of isolated jejunum were studied. In the second group, the inhibitory role of M. recutita ( mg/ml) was evaluated in the presence and absence of histamine and cetrizine. In the presence and absence of 10 µm certizine, a histamine H1-antagonist, a concentration-dependent inhibitory effect of M. recutita extract in the range of mg/ml was recorded the rabbit jejunum. Results: Results showed that EC50 of M. recutita in the absence and presence of K+ was and mg/ml, respectively. IC50 values for two concentrations of M. recutita (8 10-3, ) to abrogated contractive phase of Histamine was and µm. Cetrizine (10 µm) abolished inhibitory effects of M. recutita (IC50= ), (p< 0.001). Conclusion: Dry extract of matricaria recutita had inhibitory effects on the contractions of isolated rabbit jejunum. Calcium channels and histamine were involved in these antispasmodic effects. Key words: German chamomile hydroalcoholic Matricaria recutita L., Antispasmodic, Histamine receptor Corresponding author vaph99@yahoo.com Available online at:

2 (3) پاییز 1390 تا سیس 1347 جلد 12 شمارة 1 بهار 1387 نقش سیستم هیستامینرژیک و کانال هاي کلسیمی در اثرات مهاري عصارة هیدروالکلی بابونه آلمانی.L Matricaria recutita بر روي ژژنوم جدا شده خرگوش معصومه مازندرانی سیده فاطمه حسینی اختر سیفی هومان بیات منا پورابوك فخري بداغ آبادي مریم رجاي ی حمیدرضا مهیمنی وحید خوري 1. گروه زیست گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان گرگان چکیده شد. 2. گروه فارماکولوژي دانشگاه علوم پزشکی گلستان گرگان 3. شرکت کشت و صنعت گیاهان دارویی نیاك گلستان گرگان 4. مرکز تحقیقات قلب وعروق گلستان دانشگاه علوم پزشکی گلستان گرگان دریافت: 1 دي 89 مرفین و بیان ژن برخی آنزیمهاي دخیل در بیوسنتز و تجزیه کتکولامینها پذیرش: 23 تیر 90 ستاریان و همکاران مقدمه: با در نظر گرفتن تاریخچه طولانی طب سنتی اثرات ضد التهابی و ضد انقباضی گونه هاي بابونه بر روي سیستم گوارشی مطالعه حاضر جهت بررسی نقش کانال هاي کلسیمی و گیرنده هاي هیستامین در اثرات مهاري عصارة هیدروالکلی خشک شده گیاه بابونه آلمانی (.L (Matricaria recutita بر روي ژژنوم جدا شده خرگوش طراحی روش ها: آزمایشات بر روي ژژنوم جدا شده خرگوش هاي نیوزیلندي (1/8-2/5 کیلوگرم) انجام شد. عصاره خشک قسمت هاي هوایی گیاه بابونه آلمانی به روش خیساندن بدست آمد. در حضور و عدم حضور هیستامین و آنتا گونیست 10µM) H 1 سیتریزین) اثرات مهاري وابسته به غلظت mg/ml 3 - عصاره بابونه بر روي ژژنوم خرگوش ثبت شد. این مطالعه در دو گروه 6 تایی انجام شد که در گروه نخست غلظت مهاري بابونه mg/ml بر روي ژژنوم جدا شده طبیعی و تحریک شده در حضور +K = 50 mm مطالعه شد. در گروه دوم نقش مهاري بابونه mg/ml 3 در حضور و غیاب سیتریزین ارزیابی شد. کلیه داده ها بصورت میانگین ± خطاي استاندارد گزارش شده است. یافته ها: نتایج اولیه نشان داد EC mg/ml) بابونه در حضور و غیاب پتاسیم کلراید به ترتیب برابر mg/ml و و IC 50 براي دو غلظت بابونه 1 و ) جهت حذف اثرات انقباضی هیستامین برابر با µm و بود. سیتریزین (10µM) توانست سبب از بین رفتن اثرات مهاري بابونه ) mg/ml ( IC50 = گردد.(p<0.001) نتیجه گیري: عصاره خشک بابونه اثرات مهاري بر روي انقباضات صاف ژژنوم جدا شده داشته و همچنین با مداخله در اعمال کلسیم و هیستامین اثرات آنتی اسپاسمودیک از خود نشان داد. واژههاي کلیدي: عصاره هیدرو الکلی بابونه آلمانی recutita) (Matricaria ضد اسپاسم گیر نده هاي هیستامین مقدمه ١ ١ تحقیقات اخیر سازمان بهداشت جهانی مبنی بر افزایش آمار نویسندة مسي ول مکاتبات: وبگاه مجله: vaph99@yahoo.com ابتلا به بیماریهاي ناشی از التهابات گوارشی و بروز انواع سرطانها لزوم رویکرد جهانی را به سمت شناسایی گیاهان دارویی با اثر ضد التهابی قوي و همچنین بررسی عملکرد ضد انقباضی آنها را در مدلهاي حیوانی و بالینی بیش از پیش ضروري می سازد

3 نقش سیستم هیستامینرژیک و کانال هاي کلسیمی در اثرات مهاري... مازندرانی و همکاران گیاه بابونه با نام علمی.L (Chamomilla recutita, (.L Matricaria Chamomilla, متعلق به تیره Asteraceae گیاهی علفی معطر و دارویی است که از گذشته هاي دور از دمکرده یا جوشانده گلهاي آن در طب سنتی اغلب کشورهاي اروپا و آسیا به عنوان ضد التهاب مسکن دردهاي معده و روده ضد عفونی کننده ضد میکروب و آرام بخش استفاده می شده است. از فلاونوي یدها (اپی ژنین کوي رستین و لوتي ولین و روتین) سزکویی ترپنها (کامازولن و α- بیزابولول) و همچنین کومارینها به عنوان مهمترین اجزاي تشکیل دهنده اسانس و عصاره گیاه بابونه نام برده اند که مسي ول خواص ضد التهابی ضد اسپاسمی ضد باکتریایی و ضد قارچی گیاه می باشند [3 6 11]. در تحقیقات مختلف حیوانی و انسانی اثرات شل کننده عضلات صاف و ضد اسپاسم و زخم معده از اسانس و عصاره گیاه بابونه گزارش شده است. [1 7 10]. تحقیقات مختلفی در مدلهاي حیوانی از سال 1979 در ارتباط با اثر ضد اسپاسم فلاونوي ید اپی ژنین در عصاره و سزکوي ی ترپن بیزابولول در اسانس گیاه بر روي عضله جدا شدة روده خوکچه هندي و موش صحرایی انجام شده است. توکرمن و فورستر در مطالعات جداگانه اثرات ضد اسپاسم بابونه و فلاونوي یدهاي آن را در ایلي وم خوکچه هندي مطالعه و نشان دادند که اثر ضد اسپاسمی بابونه 91 درصد بیشتر از اثر آلکالوي ید پاپاورین در گیاه خشخاش می باشد. پس از آن اثر فوق در حضور استیل کولین و هیستامین آزمایش گردید و نتایج آن بیانگر نقش رسپتورهاي کولینرژیک و هیستامینرژیک در اثرات ضد اسپاسمی عصاره بابونه بود [6 4]. از آن زمان تاکنون مطالعات مختلفی در ارتباط با اثر ضد اسپاسمی فلاونوي یدهاي بابونه انجام شده است که در نتیجه اثر ضداسپاسمی بر روي معده و روده این گیاه را به فلاونوي ید هاي اپی ژنین کوي رستین و همچنین سزکوي ی ترپن بیزابولول نسبت می دهند [8]. در مطالعات بالینی مصرف فراورده هاي مختلف بابونه در درمان کولیک نوزادان و اسهال اثرات مفیدي را نشان دادند. ویزمن نشان داد مصرف یک هفته اي چاي بابونه در %57 موارد باعث بهبود کولیک شده است ] 1]. در تحقیقی مشابه که توسط ساوینو و همکاران انجام گرفت مصرف یک هفته اي چاي بابونه در کاهش گریه نوزادان مبتلا به کولیک اثرات مفیدي را نشان داد ] 9]. در تحقیقی دیگر نشان داده شده است که اثر ضد اسپاسمی عصاره ترکیبی ) STW5 (Iberogast, از 9 گیاه دارویی recutita, (Mentha piperita, Chamomile Silybum marianum, Mellissa officinalis, Iberis amara,carum carvi, Chelidonium majus, Angelica archangelica, Glycyrrhiza glabra) بر روي عضلات صاف قسمتهاي مختلف (ژژنوم ایلي وم و کولون) روده خوکچه هندي با مکانیسم هاي مختلف با استفاده از رسپتورهاي 5-HT 4 5-HT 3 موسکارینی ) 3 (M و اپیوي یدي در درمان اسپاسم موثر می باشد [10]. در کلیه مطالعات فوق گرچه اثرات ضد اسپاسم بابونه نشان داده شده ولی عمدتا تفاوت هاي بین گونه اي مانع از مقایسه اثرات واریته هاي کشت شده در ایران در مقایسه با نمونه هاي مطالعه شده در تحقیقات قبلی شده است. بنابراین انجام تحقیقی که بتواند اثر ضد اسپاسم عصاره بابونه را در روده جدا شده و با تحریک و بدون تحریک غلظت بالاي پتاسیم مطالعه کند می تواند اثر ضد اسپاسم این گیاه و مکانیسم این اثرات را آشکار سازد بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش سیستم هیستامینرژیک و کانال هاي کلسیمی در اثرات مهاري عصارة هیدروالکلی بابونه آلمانی.L Matricaria recutita بر روي ژژنوم جدا شده خرگوش طراحی شد. مواد و روش ها گلهاي بابونه پس از جمع آوري از مزرعه شرکت کشت و صنعت گیاهان دارویی نیاك در نیمه دوم ادیبهشت 1388 در هرباریوم دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان با کد هرباریومی (0100) RCMP شناسایی و ثبت گردید. عصاره هیدروالکلی در دو مرحله از یک کیلوگرم گلهاي خشک پودرشده گیاه بابونه و اتانول (%70) به مدت 6 شبانه روز با روش ماسراسیون استخراج شد. عصاره حاصل جدا و صاف شده (صافی 1 میکرون) در دو مرحله با استفاده از پمپ خلا (20 میلی متر جیوه) و سیستم تقطیر (حرارت ) و با استفاده از دي اکسید سیکلون کلوي یدال (2000 (Aerosol به صورت پودر خشک بدست آمد. جمع حجم عصاره: 17/1 لیتر وزن محاسبه شده عصاره خشک: 308 گرم در صد عصاره گیري معادل %30/8 بدست

4 جلد 15 شماره 3 پاییز آمد و تعیین مقدار فلاونوي ید تام به روش رنگ سنجی با کمک کلرید آلومینیوم هگزا هیدرات (Merck) در طول موج 395 نانومتر (1601 (Shimadzu انجام شد. میزان فلاونوي ید تام بر اساس 364 اپی ژنین معادل 5 تا 7 درصد عصاره بود. عصاره بدست آمده در این تحقیق عصاره هیدروالکلی گیاه بابونه آلمانی بوده که به اختصار از این به بعد عصاره بابونه نامیده می شود. حیوانات مورد آزمایش: خرگوشهاي سفید نر نژاد نیوزیلندي با وزن تقریبی 1/800-2/500 کیلوگرم از انستیتو پاستور تهیه گردیدند. حیوانات در شرایط تغذیه اي درجه حرارت نور و رطوبت یکسان نگهداري شدند و کلیه حیوانات 12 ساعت قبل از آزمایش از غذا محروم شدند و دسترسی نامحدود به آب و غذا داشتند. ابتدا خرگوش ها توسط تیوپنتال سدیم (روتکس مدیکا) بیهوش شده و توسط ضربه به گردن نخاعی شدند. بعد از باز کردن شکم حدود 2 سانتیمتر بعد از ابتداي ژژنوم برداشته شده و در محلول تیرود سرد اکسیژنه قرار داده شده و بافت و عروق مزانتریک از آن به آرامی جدا شد. مواد مورد استفاده در تهیه محلول کربس هنسلیت از شرکت م رك آلمان تهیه گردید. محتواي محلول کربس-هنسلیت بر حسب میلی مولار بکار رفته عبارت است از: Nacl(136.9), Kcl(2.7), Cacl 2 (1.8), Mgcl 2 (1),NaHCO 3 (11.9),NaH 2 po 4 (0.42),Glucose (5.5) دستگاه فیزیوگراف ADINSTRUMENTS و نرم افزار 7 Lab chart جهت ثبت انقباضات مورد استفاده قرار گرفته بدین ترتیب که 1-3 سانتیمتر از روده در یک محفظه 70 میلی متري حاوي تیرود با PH= 7.4 و درجه حرارت 37 درجه سانتیگراد که بطور مداوم با مخلوط %95 اکسیژن و %5 گاز کربنیک اشباع شده و سپس به مدت 20 دقیقه با حفظ شرایط مناسب در محلول تیرود نگهداري می شد کشش اولیه 0-20 گرم از طریق یک ترانس دیوسر ایزومتریک مدل N.TRI 202P به بافت اعمال شد. مراحل انجام آزمایش به صورت کنترل- دارو و جمعا در 12 نمونه انجام شد که در هر نمونه غلظت هاي مختلف بابونه به حمام بافتی اضافه شده و بعد از حدود 3 دقیقه اثرات آن بصورت محاسبه میزان ارتفاع قله انقباض تا سطح پایه اندازهگیري گردید. آزمایشات در دو گروه انجام شد. در گروه اول (6=n) غلظتهاي مختلف عصاره بابونه در رودة بدون تحریک و سپس منقبض شده توسط پتاسیم کلراید mm) K) = 50 مورد بررسی قرار گرفته و سپس در گروه دوم (6=n) اثرات هیستامین در غلظت هاي مختلف (0/2-200 میکرو مولار) و سیتریزین 10 میکرومولار در حضور و غیاب عصاره بابونه بر روي نمونه هاي مورد آزمایش بررسی شد. در هر مرحله نتایج قبل و بعد از اضافه کردن دارو در مقایسه با کنترل ثبت شد. نرمال بودن داده ها توسط تست Kolmogorov ) KS Paired -t انجام شد. مقایسه بین دوگروه با تست (Smirnov test انجام گرفت. کلیه داده ها به صورت میانگین± خطاي استاندارد گزارش شد. (0.001>p) به عنوان شاخص معنی دار در نظر گرفته شد. غلظت مو ثر 50 درصدي ) 50 (EC و غلظت موثر بابونه که می تواند 50 درصد اثرات آگونیست را مهارکند ) 50 ( IC تعریف می شود. جهت آنالیز آماري نرم افزار استفاده شده Statgraph Prism 7 بود. یافته ها آنالیز فیتوشیمیایی بابونه بیانگر وجود فلاونوي یدهاي اپی ژنین کوي رستین لوتي ولین پاتي ولتین و عدم وجود ترکیبات گلیکوزیدي می باشد. (جدول 1) عصاره بابونه در یک مدل وابسته به غلظت سبب کاهش حرکات پریستالتیک خودبخودي ژژنوم در غلظتهايmg/ml شد ) شکل.(1 غلظت مو ثر %50 یا EC 50 برابر با mg/ml بدست آمد. جهت تعیین مکانیسم اثر ضد اسپاسم بابونه و نقش کاناهاي کلسیم در اثرات آن عصاره بابونه در حضور پتاسیم کلراید 50 mm و غلظتهاي تراکمی کلسیم mm) ( بررسی شد. در حضور پتاسیم کلراید 50mM افزایش در شدت انقباضات و سپس یک انقباض کامل تونیک و پیوسته دیده شد و پس از اضافه کردن غلظتهاي تراکمی بابونه کاهش در انقباضات خودبخودي ناشی از پتاسیم با = 50 EC mg/ml رخ داد که تفاوت معنا داري نسبت به اثرات آن در روده بدون تحریک دیده نشد (شکل 2 و 3 ). در حضور تیرود فاقد کلسیم حرکات پریستالتیک ژژنوم

5 نقش سیستم هیستامینرژیک و کانال هاي کلسیمی در اثرات مهاري... مازندرانی و همکاران Glycosidic compound - pateoletine + جدول 1- تجزیه فیتوشیمیایی عصاره هیدرالکلی گیاه بابونه آلمانی کشت شده در استان گلستان luteolin + quercetin + apigenin + وجود ترکیات فلاونوي یدي در عصاره + عدم وجود ترکیات فلاونوي یدي در عصاره شکل 1- نمایش انقباضات روده در حضور غلظت هاي مختلف عصاره بابونه mg/ml 3 - در یکی از نمو نه هاي ژزنوم جدا شده خرگوش. عصاره بابونه در یک روند وابسته به غلظت سبب کاهش انقباضات عضله صاف روده شده است. mat=matricaria % of Relaxation Matricaria mg/ml شکل 2- منحنی غلظت- پاسخ جهت غلظت هاي مختلف بابونه براي ایجاد شلی عضلات صاف ژژنوم خرگوش. عصاره بابونه در 4 غلظت به کاررفته ) (mg/ml سبب کاهش معنی دار انقباض ژژنوم می گردد. 6=N :Matricaria (mg/ml) بابونه (میلی گرم/میلی لیتر) %: of relaxtion درصد کاهش انقباضات تمامی اعداد به صورت Mean ± SE نشان داده شده است. کاملا از بین رفته و سپس در حضور غلظت هاي تراکمی کلسیم افزایش در انقباضات در یک رابطه وابسته به غلظت منحنی غلظت-پاسخ غلظت هاي تراکمی کلسیم ) (30mM گردید (شکل 4). در حضور بابونه با دو غلظت mg/ml و منحنی غلظت پاسخ ناشی از اضافه کردن کلسیم به سمت

6 جلد 15 شماره 3 پاییز % of Relaxation Kcl mm Matricaria mg/ml شکل 3- منحنی غلظت- پاسخ جهت غلظت هاي مختلف بابونه mg/ml در حضور پتاسیم 50 میلی مولار بر روي ژژنوم خرگوش. عصاره بابونه در غلظت هاي به کار رفته سبب کاهش انقباض ناشی از پتاسیم در یک روند وابسته به غلظت به صورت معنا دار می گردد. 6=N : Matricaria (mg/ml) بابونه (میلی گرم/میلی لیتر) %: of relaxtion درصد کاهش انقباضات تمامی اعداد به صورت Mean ± SE نشان داده شده است. شکل 4- نمایش انقباضات روده در حضور دو غلظت بابونه mg/ml),10-3 8) بر روي منحنی غلظت-پاسخ غلظت هاي تراکمی کلسیم 30mM) ). کنترل : غلظت هاي تراکمی کلسیم میلی مولار گروه A: غلظت گرم بر میلی لیتر بابونه 12cc) :Chamomile (Chamomile بابونه میلی گرم بر میلی لیتر بابونه 9cc) (Chamomile گروه B: غلظت میلی 366 راست و پاي ین منتقل شده و مقادیر کار رفته بابونه به ترتیب برابر IC براي غلظتهاي به , میلی مولار می باشد (شکل 5). هیستامین در یک رابطه وابسته به غلظت در یک گروه جداگانه بر روي 6 نمونه جدا شده از ژژنوم روده خرگوش افزایش در میزان انقباضات پایه ایجاد کرد µm) EC 50 = 366.( در حضور غلظتهاي مختلف بابونه منحنی غلظت - پاسخ هیستامین بطور معنا داري به سمت پاي ین انتقال پیدا کرد و تفاوت معنا داري بین دو غلظت به کار رفته از بابونه در تغییر منحنی انقباضی هیستامین دیده نشد. غلظت مهاري %50 بابونه در مقادیر 10 1, 2- mg/ml به ترتیب

7 نقش سیستم هیستامینرژیک و کانال هاي کلسیمی در اثرات مهاري... مازندرانی و همکاران 100 control matricaria 0.008m matricaria 0.01mg % of max.contraction شکل 5- اثرات غلظت هاي مختلف بابونه بر روي منحنی غلظت-پاسخ کلسیم 30mM) ) بابونه در دو غلظت به کار رفته سبب کاهش معنا دار و انتقال منحنی به سمت پایین گردید. (6=N). :Log [ca++] mm غلظت هاي تراکمی کلسیم %: of Max contraction درصد افزایش انقباضات تمامی اعداد به صورت Mean ± SE نشان داده شده است. P<0.001 در مقایسه با کنترل کلسیم his His/Mat0.008mg/ml His/Mat0.01mg/ml % of Contraction [Histamine] µm شکل 6- منحنی وابسته به غلظت هیستامین 0/2-200 µm در حضور غلظت هاي mg/ml, : هیستامین میکرو مولارµM Histamine : درصد انقباضات %0f contraction : هیستامین/بابونه His/matricaria تمامی اعداد به صورت Mean ± SE نشان داده شده است. P<0.001 در مقایسه با هیستامین سیتریزین با غلظت 10µM آزمایش شد. منحنی غلظت پاسخ بصورت معنادار به سمت پاي ین منتقل شد که بیانگر جلوگیري از اثرات مهاري توسط بلاکر رسپتورهاي H 1 می باشد IC بود (شکل.(6 و = 50 همچنین اثرات مهاري بابونه در عضلات صاف ژژنوم خرگوش در حضور آنتاگونیست رسپتور هیستامینی H 1 367

8 جلد 15 شماره 3 پاییز mat citrezine 80 % of Relaxtion [Matricaria] mg/ml شکل 7- منحنی حداکثر اثرات بابونه در کاهش امواج پریستالتیک روده در حضور آنتاگونیست سیستم هیستامینرژیک.( mg/ml ) :Matricaria 6=N. بابونه (میلی گرم/میلی لیتر) %: of relaxtion درصد کاهش انقباضات تمامی اعداد به صورت Mean ± SE نشان داده شده است >P در مقایسه با کنترل = ( IC (شکل.(7 µm) بحث نتایج این تحقیق نشان میدهد عصاره هیدروالکلی گیاه بابونه آلمانی در یک روند وابسته به غلظت mg/ml) ( سبب کاهش انقباضات عضله صاف ژژنوم خرگوش گردید. این اثرات ضد انقباضی در حضور روده تحریک شده توسط پتاسیم کلراید با غلظت بالا نیز مشاهده شد و همچنین منحنی غلظت پاسخ کلسیم توسط غلظتهاي انتخابی بابونه مهار شد که بیانگر نقش کانالهاي کلسیم در اثرات این گیاه است. تغییر منحنی غلظت پاسخ هیستامین توسط بابونه به سمت پاي ین بیانگر نقش گیرنده هاي هیستامینی ) 1 H) در اثرات ضد انقباضی بابونه می باشد. مطالعات مختلفی در ارتباط با نقش کانالهاي کلسیم وابسته به ولتاژ در عضلات صاف روده و تا ثیر داروهاي گیاهی بر روي آن انجام شده است [8]. با استفاده از روشهاي متعددي می توان نقش کانالهاي کلسیم را در اثرات انقباضی گیاهان دارویی ثابت کرد. در تحقیق حاضر با استفاده از اثرات محرك پتاسیم کلراید با غلظت بالا 50 mm و استفاده از رسم منحنی غلظت پاسخ کلسیم اثرات مهارکنندگی کانالهاي کلسیم عصاره بابونه بررسی شد که با توجه به اثرات معنا دار عصاره در انتقال به سمت راست و پاي ین منحنی غلظت پاسخ کلسیم نتایج تحقیق بیانگر نقش این کانالها در اثرات ضد اسپاسم گیاه و به عبارتی دیگر بیانگر اثرات احتمالی انسدادي کانال کلسیمی C.B.).C) عصاره در تحقیق حاضر می باشد. مطالعات مختلفی نشان داده است که گیاه بابونه داراي اثرات ضد اسپاسم و شل کننده عضلات صاف بوده و مو ثر در زخم معده می باشد. فراورده هاي ترکیبی بابونه ) 5 (STW توانست اثرات ضد اسپاسم در عضلات دي ودنوم ژژنوم و کولون ایجاد کند [10 1]. همچنین اثرات ضد اسپاسم فراورده فوق در مطالعات قبلی بر روي ایلي وم جدا شده خوکچه هندي نیز در تاي ید نتایج تحقیق حاضر بیانگر نقش ضد اسپاسم این گیاه می باشد [10]. تحقیقات نشان داده که مواد موثره فلاونوي یدي (اپی ژنین) از مهمترین ترکیبات ثانوي و مو ثر در بابونه بوده که در درمان زخمهاي معده ناشی از استرسهاي شیمیایی اشعه یا گرمایی موثر می باشد. اپی ژنین در غلظتهاي mg/kg سبب افزایش زمان انتقال در روده کوچک وبزرگ در مدل اسهال ناشی از روغن کرچک در موش گردید.[2] ویزمن و همکاران اثرات چاي حاوي مخلوط چند گیاه از جمله بابونه را بر روي کولیک نوزادان مطالعه کرد. بعد از مصرف یک هفته اي اسپاسم گوارشی تا حدود %57 در مقایسه با %26 کنترل بهبود پیدا کرد [12]. مطالعه مشابه در سال 2005 توسط ساوینو و همکاران نشان داد که مصرف فراورده

9 نقش سیستم هیستامینرژیک و کانال هاي کلسیمی در اثرات مهاري... مازندرانی و همکاران دارویی حاوي عصاره بابونه در تجویز یک هفته اي سبب کاهش میزان گریه نوزادان مبتلا به اسپاسم روده شده است [9]. کلیه مطالعات فوق نشان دهنده اثر ضد اسپاسمی و شل کنندگی عضلات صاف توسط عصاره بابونه بوده که در تایید نتایج این تحقیق حاي ز اهمیت می باشد. تحقیق حاضر نشان داد عصاره بابونه (فاقد ترکیبات سزکوي ی ترپنی) نیز می تواند اثرات قاطع ضد انقباضی و شل کنندة عضلات صاف داشته باشد و بیانگر آن است که ترکیبات فعال فلاونوي یدي و احتمالا اپی ژنین می تواند به عنوان یک ضد اسپاسم از انقباضات شدید ماهیچه هاي صاف عضلات روده در مدل حیوانی جلوگیري نماید و اینکه کدام یک از فلاونوي یدها منحصرا مسي ول این اثر می باشند نیاز به تحقیقات بعدي دارد. در تحقیقی دیگر ترکیبات ترپنی اسانس بابونه (α- بیزابولول ماتریسین و کامازولن) نتوانست اثري در بلوکه کردن رسپتورهاي موسکارینی (M3) نشان دهند [10] بنابراین نتایج بدست آمده در تایید این تحقیق نشان میدهد که احتمالا سایر ترکیبات (فلاونوي ید ها) می توانند مسي ول اثر ضد اسپاسمی در این گیاه باشند. ارتباط بین رسپتور هاي هیستامین در اثرات ضد اسپاسم بابونه یکی از فرضیه هاي تحقیق حاضر بود. اثر ضد اسپاسم عصاره اتانولی بابونه آلمانی در حضور هیستامین و استیل کولین در مطالعه فورستر مورد بررسی قرار گرفت و اثرات مهاري گیاه بر روي انقباضات ناشی از هیستامین نشان داده شد [4]. در یک مطالعه دیگر که توسط سیمون در ارتباط با تاثیر بابونه در اتصال به گیر نده هاي,M3 5HT3,5HT4 و اوپیوي یدي عصاره اتانولی گلهاي هاي بابونه اثرات اختصاصی بر روي گیرنده 5HT4 نشان داد در صورتی که سایر گیاهان از قبیل ریشه شیرین بیان رسپتور هاي 5HT3 و زرشک گیرنده 5HT4, M3 را مسدود کردند [10]. مطالعه میلر در ارتباط با اثرات با اسانس فرار بابونه در آزاد شدن هیستامین از ماست سل ها و در مدل پروتامین القاء کننده تخلیه گرانول ها نشان داد که مشتقات داي سیکلو اتر اسانس اثرات مهاري داشته در صورتیکه کامازولن و بیزابولول اثرات مشخصی نداشتند [6]. همچنین اثرات ضد آلرژي بابونه بر روي بازوفیل هاي انسان را به فلاونوي ید هاي اپی ژنین و کوي رستین عصاره نسبت دادند که می تواند سبب جلوگیري از آزاد سازي هیستامین گردد [8]. در مطالعه اي که توسط آمون و همکاران در سال 2006 انجام گرفت به بررسی اثر عصاره ترکیبی بابونه (STWS) و همچنین گونه دیگري از بابونه با نام علمی Matricaria flos در ارتباط با سیستم هیستامین نشان داده شد بابونه توانست سبب کاهش انقباضات ناشی از هیستامین و کاهش تعداد انقباضات خود به خودي پریستالتیک ایلي وم خوکچه هندي شود در نتیجه نقش سسیستم هیستامین در اثرات بابونه نشان داده شد [5 1]. نتایج تحقیق حاضر ضمن تاي ید نتایج قبلی نشان می دهد که عصاره بابونه (فاقد اسانس) توانست اثرات هیستامین را بلاکه کند و این به معناي اثرات سیستم هیستامینرژیک در مکانیسم تاثیر اجزاي فلاونوي یدي عصاره بابونه در عضلات صاف ژژنوم خرگوش می باشد. همچنین کاهش اثرات آن در حضور سیتریزین بیانگر نقش گیرنده مهم H 1 در ایجاد اثرات بابونه است (شکل 7) بنابراین می توان نتیجه گیري کرد که حداقل قسمتی از اثرات عصاره بابونه فاقد اسانس فرار از طریق گیرنده هاي هیستامین انجام می شود. عصاره هیدروالکلی بابونه آلمانی recutita) (Matricaria در این تحقیق توانست در یک روند وابسته به غلظت سبب اعمال یک اثر مهاري بر روي انقباضات عضله صاف ژژنوم خرگوش شود. قسمتی از اثرات عصاره بابونه از طریق کانال کلسیمی و در ارتباط با سیستم هیستامینرژیک و رسپتور هاي آن می باشد. نقش سایر سیستم هاي غالب در دستگاه گوارش در اثرات بابونه نیازمند مطالعات بعدي است. سپاسگزاري از معاونت محترم تحقیقات و فناوري دانشگاه علوم پزشکی گلستان جهت تصویب و در اختیار گذاشتن اعتبار کارشناسان آزمایشگاه تحقیقاتی الکتروفیزیولوژي سلولی مرکز تحقیقات قلب و عروق جهت انجام آزمایشات و شرکت کشت و صنعت گیاهان دارویی نیاك جهت در اختیار قرار دادن عصاره گیاه مورد استفاده در طرح فوق تشکر و قدردانی می گردد

10 جلد 15 شماره 3 پاییز 1390 References [1] Ammon HP, Kelber O, Okpanyi SN, Spasmolytic and tonic effect of Iberogast (STW 5) in intestinal smooth muscle. Phytomedicine 13 (2006) [2] Di Carlo G, Mascolo N, Izzo AA, Capasso F, Flavonoids: old and new aspects of a class of natural therapeutic drugs. Life Sci 65 (1999) [3] Fonseca FN, Tavares MF, Horváth C, Capillary electrochromatography of selected phenolic compounds of Chamomilla recutita. J Chromatogr A 22 (2007) [4] Forster HB, Niklas H, Lutz S, Antispasmodic effects of some medicinal plants. Planta Med 40 (1980) [5] Heinle, H., Hagelauer, D., Pascht, U., Kelber, O., Weiser, D, Intestinal spasmolytic effects of STW 5 (Iberogast) and its components. Phytomedicine 13 (2006) [6] McKay DL, Blumberg JB. A review of the bioactivity and potential health benefits of chamomile tea (Matricaria recutita L.), Phytother Res 20 (2006) [7] OShea JJ, Murray PJ, Cytokine signaling modules in inflammatory responses. Immunity 28 (2008) [8] Rotondo A, Serio R, Mule F, Gastric relaxation induced by apigenin and quercetin: analysis of the mechanism of action. Life Sci 85 (2009) [9] Savino F, Cresi F, Castagno E, Silvestro L, Oggero R, A randomized double-blind placebo-controlled trial of a standardized extract of Matricariae recutita, Foeniculum vulgare and Melissa officinalis (ColiMil) in the treatment of breastfed colicky infants. Phytother Res 19 (2005) [10] Simmen U, Kelber O, Okpanyi SN, Jaeggi R, Bueter B, Weiser D, Binding of STW 5 (Iberogast) and its components to intestinal 5-HT, muscarinic M3, and opioid receptors. Phytomedicine13 (2006) [11] Srivastava JK, Pandey M, Gupta S, Chamomile, a novel and selective COX-2 inhibitor with anti-inflammatory activity. Life Sci 85 (2009) [12] Weizman Z, Alkrinawi S, Goldfarb D, Bitran C, Efficacy of herbal tea preparation in infantile colic. J Pediatr 122 (1993)