γραπτή εξέταση στο μάθημα Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ B ΛΥΚΕΙΟΥ ( Διδαγμένο κείμενο)

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑδυαδικό 1η εξεταστική περίοδος από /10/15 έως /15 γραπτή εξέταση στο μάθημα Α Ρ Χ Α Ι Α Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Α ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ B ΛΥΚΕΙΟΥ ( Διδαγμένο κείμενο) Τάξη: B Λυκείου Τμήμα: Βαθμός: Ονοματεπώνυμο: Καθηγητής: Κείμενο 1 2 3 Εἰ μὴ συνῄδη, ὦ βουλή, τοῖς κατηγόροις βουλομένοις ἐκ παντὸς τρόπου κακῶς ἐμὲ ποιεῖν, πολλὴν ἄν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας ἡγοῦμαι γὰρ τοῖς ἀδίκως διαβεβλημένοις, τούτους εἶναι μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίους, οἵτινες ἄν αὐτοὺς ἀναγκάζωσιν εἰς ἔλεγχον τῶν αὐτοῖς βεβιωμένων καταστῆναι. Ἐγώ γάρ οὕτω σφόδρα ἐμαυτῷ πιστεύω, ὥστ ἐλπίζω καὶ εἰ τις πρός με τυγχάνει ἀηδῶς (ἤ κακῶς) διακείμενoς, ἐπειδὰν ἐμοῦ λέγοντος ἀκούσῃ περὶ τῶν πεπραγμένων, μεταμελήσειν αὐτῷ καὶ πολὺ βελτίω με εἰς τὸν λοιπόν χρόνον ἡγήσεσθαι. ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ἐὰν μὲν τοῦτο μόνον ὑμῖν ἐπιδείξω, ὡς εὔνους εἰμὶ τοῖς καθεστηκόσι πράγμασι καὶ ὡς ἠνάγκασμαι τῶν αὐτῶν κινδύνων μετέχειν ὑμῖν, μηδὲν πώ μοι πλέον εἶναι ἐὰν δὲ φαίνωμαι (καὶ) περί τὰ ἄλλα μετρίως βεβιωκώς καὶ πολύ παρὰ τὴν δόξαν καὶ (παρὰ) τοὺς λόγους τοὺς τῶν ἐχθρῶν, δέομαι ὑμῶν ἐμὲ μὲν δοκιμάζειν, τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι. πρῶτον δὲ ἀποδείξω ὡς οὐχ ἵππευον, οὐδ ἐπεδήμουν ἐπί τῶν τριάκοντα, οὐδὲ μετέσχον τῆς τότε πολιτείας. Λυσία Ὑπέρ Μαντιθέου 1 3 Π ΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Να μεταφραστεί το παρακάτω απόσπασμα: «Εἰ μὴ συνῄδη,.. εἰς τὸν λοιπόν χρόνον ἡγήσεσθαι» μονάδες 10 2. Με βάση τα σχόλια του βιβλίου σας να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: α) «χάριν εἶχον»:ποια εντύπωση επιθυμεί να δημιουργήσει ο ομιλητής; β) «ἡγοῦμαι γὰρ καταστῆναι»: Τι παράδοξο υπάρχει στη φράση αυτή; Ποιος ο ρόλος της λέξης «ἀναγκάζωσιν»; μονάδες 15 3. Ποιος είναι ο στόχος του ομιλητή στο προοίμιο; Επιτυγχάνεται ο στόχος αυτός στο συγκεκριμένο προοίμιο; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας. μονάδες 15 4. Με βάση την εισαγωγή του βιβλίου σας να αναφέρετε συνοπτικά τα είδη των πίστεων της αρχαίας ρητορικής. Σε ποιο από αυτά ανήκουν τα ενθυμήματα και τι γνωρίζετε γι αυτά; μονάδες 10-1 -

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑδυαδικό 1η εξεταστική περίοδος από /10/15 έως /15 5. α) Να γράψετε δύο ομόρριζα, απλά ή σύνθετα, της νέας ελληνικής, από καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: συνῄδη, βουλομένοις, καταστῆναι, τυγχάνει, βεβιωκώς. β) ανούσιος, έμπρακτος, έλλειψη, αφηγητής, απόρρητος: με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παραπάνω λέξεις της νέας ελληνικής (να γράψετε μία λέξη του κειμένου για καθεμιά). Τύχῃ ἀγαθῇ! μονάδες 10-2 -

1η εξεταστική περίοδος από 24/10/15 έως 08/11/15 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ (Διδαγμένο κείμενο) 1. Αν δε γνώριζα καλά, κύριοι βουλευτές, ότι οι κατήγοροι θέλουν µε κάθε τρόπο να µε βλάπτουν, θα χρωστούσα σ αυτούς πολλή ευγνωµοσύνη γι αυτήν την κατηγορία γιατί νοµίζω ότι αυτοί είναι αίτιοι πολύ µεγάλων αγαθών γι αυτούς που άδικα έχουν συκοφαντηθεί, οι οποίοι ίσως αναγκάζουν αυτούς να λογοδοτήσουν για τις πράξεις της ζωής τους. Γιατί εγώ τόσο πολύ έχω εµπιστοσύνη στον εαυτό µου, ώστε ελπίζω ότι, ακόµη κι αν τυχαίνει κάποιος να φέρεται σ εµένα άσχηµα ή εχθρικά, όταν µε ακούσει να µιλώ γι αυτά που έχουν πραχτεί, θα µετανοήσει και θα µε θεωρεί πολύ καλύτερο στο υπόλοιπο χρονικό διάστηµα. 2. α) Ο οµιλητής µε την έκφραση ευγνωµοσύνης προς τους κατηγόρους «χάριν εἶχον», που αποτελεί στοιχείο πρωτοτυπίας και εντυπωσιασµού, επιδιώκει να επιτύχει την πρόσεξιν και να κερδίσει την εὔνοια των Βουλευτών. Ανάλογη είναι και η γνωστή προλογική αρχή στον Ὑπέρ του Ἀδυνάτου λόγο του ρήτορα: «Οὐ πολλοῦ δέω χάριν ἔχειν, ὦ βουλή, ῷ κατηγόρῳ, ὅ,τι µοι παρεσκεύασε τον ἀγῶνα τουτονί». Ταυτόχρονα δε ίχνει τη µεγάλη αυτοπεποίθηση που τον διακατέχει και τη βεβαιότητά του για την πρόθεση της κατηγορίας, προσπαθώντας έτσι να µειώσει τους κατηγόρους του. Αυτοί, άλλωστε, του έδωσαν τη δυνατότητα µέσω της απολογίας να αποδείξει ότι όσα του κατα µαρτυρούν είναι συκοφαντίες β) Στη δεύτερη περίοδο του προοιµίου, «ἡγοῦµαι γὰρ καταστῆναι», µε την οποία ο Μαντίθεος αποσαφηνίζει όσα είπε στην αρχή και αιτιολογεί την ευγνωµοσύνη που ε ξέφρασε προς τους κατηγόρους του, υπάρχει το εξής παράδοξο: οι κατήγοροι, έστω και άθελά τους, προσφέρουν στον κατηγορούµενο τη δυνατότητα να αποδείξει την αθωότητά του µιλώντας δηµόσια για τη ζωή του και συγχρόνως να καταδείξει το ποιόν των αντιπάλων του. Ειδικότερα, µε τη λέξη «ἀναγκάζωσιν» ο ρήτορας υπογραµµίζει ότι µετά τις άδικες συκοφαντίες εναντίον του είναι υποχρεωµένος να απολογηθεί, για να α ποδείξει την αθωότητα του και στη συνέχεια να µπορέσει να αναλάβει το δηµόσιο αξίωµα. Μόνον όταν πείσει τους βουλευτές ότι είναι αβάσιµες οι κατηγορίες, θα είναι δυνατόν αυτό. 3. Οι παράγραφοι 1 3 αποτελούν το προοίµιο του λόγου, που περιέχει όλα τα στοιχεία ενός τυπικού προοιµίου. Στόχος του ρήτορα στην αρχή του λόγου είναι να επιτύχει α) Την πρόσεξη, δηλ. προσέλκυση του ενδιαφέροντος και της προσοχής των δικαστών. β) Την εύνοια, δηλ. τη δηµιουργία ευνοϊκού κλίµατος εκ µέρους των δικαστών. γ)την ευμάθεια, δηλ. την ενηµέρωση πάνω στο θέµα, την κατηγορία. Για το σκοπό αυτό ο Μαντίθεος αρχίζει το λόγο του µε πρωτότυπο και απροσδόκητο τρόπο ξαφνιάζοντας και εντυπωσιάζοντας τους δικαστές. «Πολλήν ἄν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας». Αντί,λοιπόν, να διακατέχεται από εχθρικά συναισθήµατα προς τους κατηγόρους του, εκφράζει την ευγνωµοσύνη του, επιδιώκοντας να πετύχει την πρόσεξη και να κερδίσει την εύνοια των βουλευτών, πράγµα που κεντρίζει βέβαια την προσοχή και το ενδιαφέρον των ακροατών που διαπιστώνουν ότι ο οµιλητής χρωστά χάρη στους αντιπάλους του. Κάτι τέτοιο βέβαια είναι σχεδόν αδύνατο να συµβεί, εφόσον έχουµε υποθετικό λόγο του µη πραγµατικού. Ωστόσο ο στόχος επιτυγχάνεται. Ο ακροατής ξαφνιάζεται ευχάριστα, το ενδιαφέρον του διεγείρεται. Αυτό ενισχύεται µε την τοποθέτηση του πολλήν στην αρχή της πρότασης, καθώς και τη χρήση του υπερβατού - 1 -

1η εξεταστική περίοδος από 24/10/15 έως 08/11/15 σχήµατος (πολλήν...χάριν). Ταυτόχρονα επιδιώκει να αποκαλύψει τις κακές προθέσεις των αντιπάλων του που επιδιώκουν µε κάθε τρόπο να τον βλάψουν. Το γνωρίζει µε βεβαιότητα (συνῄδη), το ξέρει καλά, σε µια εποχή που η συκοφαντία ήταν τόσο διαδεδοµένη ώστε πολλοί ζούσαν από αυτή αποσπώντας χρηµατικά ποσά από συνανθρώπους, που τους απειλούσαν µε δικαστικούς αγώνες και περιπέτειες. Εξάλλου µε τη φράση «...τοῖς κατηγόροις βουλοµένοις ἐκ παντός τρόπου κακῶς ἐµὲ ποιεῖν» προσπαθεί να υ ποβάλλει την ιδέα ότι είναι θύµα της κακοβουλίας των αντιπάλων, πράγµα που συνιστά µια πρώτη προσπάθεια του Μαντιθέου να βρει ευνοϊκή αντιµετώπιση εκ µέρους των ακροατών. Ωστόσο, η πρωτοτυπία, η παραδοξότητα και το ξάφνιασµα δε σταµατούν εδώ. Συνεχίζει ο Μαντίθεος αποκαλώντας τους συκοφάντες σχεδόν ευεργέτες («µεγίστων ἀγαθῶν αἰτίους») εφόσον δίνουν αφορµή και κίνητρο στους ἀδίκως διαβεβληµένους να λογοδοτήσουν για τη ζωή τους και να αποδείξουν πανηγυρικά την αθωότητά τους. Στους ἀδίκως διαβεβληµένους κατατάσσει και τον εαυτό του προκαλώντας την ευµένεια των δικαστών και µειώνοντας ηθικά τους αντιπάλους. Τέλος, στην πρόθεση, η οποία στο συγκεκριµένο λόγο αποτελεί το τελευταίο µέρος του προοιµίου, ο Μαντίθεος διατυπώνει το κατηγορητήριο, επιτυγχάνοντας έτσι την ευµάθεια. 4. Πίστις (απόδειξη) είναι το ουσιαστικότερο µέρος του ρητορικού λόγου, αφού η Ρητορική ορίζεται ως «πειθοῦς δηµιουργός» ή ως τέχνη «τοῦ ἰδεῖν τὰ ὑπὰρχοντα πιθανὰ περὶ ἕκαστον» (δηλ. τα πειστικά επιχειρήµατα για κάθε ζήτηµα). Οι αποδείξεις είναι άτεχνες ή έντεχνες. Άτεχνες αποδείξεις είναι αντικειµενικά πειστήρια που δεν οφείλονται στην τεχνική ποιότητα του ρήτορα (νόµοι, µαρτυρικές καταθέσεις, όρκοι και έγγραφα όπως συµβόλαια, διαθήκες κ.λπ). Έντεχνες αποδείξεις είναι εκείνες που ο ίδιος ο ρήτορας επινοεί. Αυτές είναι τα ενθυµήµατα, τα παραδείγµατα, οι γνώµες, η παθοποιία και η ηθοποιία. Τα ενθυµήµατα είναι βραχυλογικοί συνήθως συλλογισµοί, οι οποίοι αναλόγως των προτάσεων, των δεδοµένων δηλ. στα οποία στηρίζονται δίδουν συνήθως πιθανά, αλλά και ασφαλή κάποτε συµπεράσµατα, αν βέβαια τα περιστατικά στα οποία αναφέρονται είναι πράγµατι ακριβή. Διότι πολλές ο φορές ο συλλογισµός είναι µεν τυπικά ορθός, αλλά δεν αληθεύει το συµπέρασµα, αν ο ρήτορας αγνοεί ή αποκρύπτει την αλήθεια. Στο ενθύµηµα π.χ. ότι κάποιος έχει πυρετό και εποµένως είναι άρρωστος το συµπέρασµα είναι αναµφισβήτητο αν όµως πράγµατι αυτός έχει πυρετό. Η βραχυλογία του ενθυµήµατος υπηρετεί την κοµψότητα του λόγου, την οικονοµία του χρόνου και δεν εκνευρίζει τον ακροατή, ο οποίος αισθάνεται ότι υποτιµούν τη νοηµοσύνη του, όταν του αναλύουν τα αυτονόητα. Τα ενθυµήµατα στηρίζονται σε γενικά παραδεκτές απόψεις και τρόπους σκέψεως που ονοµάζονται «κοινοί τόποι». 5. α) συνῄδη: ειδήµων, ανιστόρητος βουλομένοις: βουλιµία, βούληση καταστῆναι: σταθερός, ανάσταση τυγχάνει: εντευκτήριο, τεύχος βεβιωκώς.: βιώσιµος, επιβίωση β) ανούσιος: εἶναι, εἰµὶ - 2 -

1η εξεταστική περίοδος από 24/10/15 έως 08/11/15 έμπρακτος: τῶν πεπραγµένων, τοῖς πράγµασι έλλειψη: λοιπόν αφηγητής: ἡγοῦµαι, ἡγήσεσθαι, ἡγεῖσθαι απόρρητος: λέγοντος, τοὺς λόγους - 3 -

1η εξεταστική περίοδος από24/10/15 έως 08/11/15 Γραπτή εξέταση στo μάθημα ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ( Αδίδακτο κείμενο) Τάξη: Β Λυκείου Τμήμα: Βαθμός: Ονοματεπώνυμο: Καθηγητές: Α. Αδίδακτο κείμενο Οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι ἐπεὶ σαφῶς ᾔσθοντο τά τε χρήματα ἐληλυθότα εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ τὰς μεγίστας πόλεις συνεστηκυίας ἐπὶ πολέμῳ πρὸς ἑαυτούς, ἐν κινδύνῳ τε τὴν πόλιν ἐνόμισαν καὶ στρατεύειν ἀναγκαῖον ἡγήσαντο εἶναι. Καὶ αὐτοὶ μὲν ταῦτα παρεσκευάζοντο, εὐθὺς δὲ καὶ ἐπὶ τὸν Ἀγησίλαον πέμπουσιν Ἐπικυδίδαν. Ὁ δ ἐπεὶ ἀφίκετο, τά τε ἄλλα διηγεῖτο ὡς ἔχοι καὶ ὅτι ἡ πόλις ἐπιστέλλοι αὐτῷ βοηθεῖν ὡς τάχιστα τῇ πατρίδι. Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 4, 2, 1 2 ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ: αἰσθάνομαι: μαθαίνω, κατάλαβαίνω // ἐληλυθότα: μετοχή παρακειμένου του ρήματος ἔρχομαι // συνεστηκυίας: μετοχή παρακειμένου του ρήματος συνίσταμαι = συμμαχώ // ἡγοῦμαι: νομίζω, θεωρώ // παρασκευάζομαι: προετοιμάζομαι // ἀφικνοῦμαι: φτάνω // διηγοῦμαι: περιγράφω // ἐπιστέλλω: παραγγέλνω Π Α Ρ Α Τ Η Ρ Η Σ Ε Ι Σ Α. Να μεταφράσετε το κείμενο. B1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: χρήματα: γενική ενικού αριθμού Ἑλλάδα: δοτική ενικού αριθμού μεγίστας: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς πόλεις: κλητική ενικού αριθμού πολέμῳ: γενική πληθυντικού αριθμού ἑαυτούς: δοτική ενικού αριθμού κινδύνῳ: δοτική πληθυντικού αριθμού ταῦτα: αιτιατική ενικού αριθμού μονάδες 20-1 -

1η εξεταστική περίοδος από24/10/15 έως 08/11/15 αὐτῷ: αιτιατική πληθυντικού αριθμού πατρίδι: δοτική πληθυντικού αριθμού β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: ἐνόμισαν: γ πληθυντικό οριστικής παρατατικού και μέλλοντα στρατεύειν: γ ενικό ευκτικής ενεστώτα και β ενικό οριστικής παρακειμένου πέμπουσι: γ πληθυντικό οριστικής αορίστου και απαρέμφ. παρακειμένου ἔχοι: απαρέμφατο ενεστώτα και γ ενικό οριστικής αορίστου β ἐπιστέλλοι: α πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και β ενικό προστακτικής αορίστου μονάδες 10 Β2. α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: μεγίστας, αὐτοί, Ἐπικυδίδαν, βοηθεῖν, πατρίδι. (5 μονάδες) β. ὅτι ἡ πόλις ἐπιστέλλοι αὐτῷ βοηθεῖν ὡς τάχιστα τῇ πατρίδι. : Να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης και να γράψετε τη συντακτική της θέση.(2 μονάδες) γ. Να χαρακτηρίσετε το είδος του ἄν και να δηλώσετε τον όρο που προσδιορίζει.(3 μονάδες) 1. Ἠρώτησε ποῦ ἄν ἴδοι Πρόξενον. 2. Ἄν πόλεμον αἱρῆσθε, μηκέτι ἥκετε δεῦρο ἄνευ ὄπλων. 3. Οὕς ἄν ἕλησθε ἄρχοντας τούτοις πεισόμεθα. μονάδες 10 Τύχῃ ἀγαθῇ! - 2 -

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ (Αδίδακτο κείμενο) Π Α Ρ Α Τ Η Ρ Η Σ Ε Ι Σ Α. Οι Λακεδαιμόνιοι ωστόσο, όταν έμαθαν με βεβαιότητα ότι τα χρήματα είχαν έρθει στην Ελλάδα και ότι οι μεγαλύτερες πόλεις είχαν συμμαχήσει για να τους πολεμήσουν, θεώρησαν ότι η πόλη τους βρισκόταν σε κίνδυνο κι ότι ήταν ανάγκη να αναλάβουν εκστρατεία. Έκαναν λοιπόν προετοιμασίες οι ίδιοι, ενώ έστειλαν αμέσως τον Επικυδίδα στον Αγησίλαο. Εκείνος όταν έφτασε, και περιέγραφε πώς ήταν η κατάσταση και είπε ότι η πόλη τού παραγγέλνει να έρθει το γρηγορότερο για να βοηθήσει την πατρίδα. B1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: χρήματα: γενική ενικού αριθμού χρήματος Ἑλλάδα: δοτική ενικού αριθμού Ἑλλάδι μεγίστας: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς μεγάλας μείζονας ή μείζους πόλεις: κλητική ενικού αριθμού πόλι πολέμῳ: γενική πληθυντικού αριθμού πολέμων ἑαυτούς: δοτική ενικού αριθμού ἑαυτῷ κινδύνῳ: δοτική πληθυντικού αριθμού κινδύνοις ταῦτα: αιτιατική ενικού αριθμού τοῦτο αὐτῷ: αιτιατική πληθυντικού αριθμού αὐτούς πατρίδι: δοτική πληθυντικού αριθμού πατρίσι β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: ἐνόμισαν: γ πληθυντικό οριστικής παρατατικού και μέλλοντα : ἐνόμιζον, νομιοῦσι στρατεύειν: γ ενικό ευκτικής ενεστώτα και β ενικό οριστικής παρακειμένου : στρατεύοι, ἐστράτευκας πέμπουσι: γ πληθυντικό οριστικής αορίστου και απαρέμφ. παρακειμένου : ἔπεμψαν, πεπομφέναι ἔχοι: απαρέμφατο ενεστώτα και γ ενικό οριστικής αορίστου β : ἔχειν, ἔσχε ἐπιστέλλοι: α πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και β ενικό προστακτικής αορίστου

: ἐπιστέλλωμεν, ἐπίστειλον μονάδες 10 Β2. α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: μεγίστας, αὐτοί, Ἐπικυδίδαν, βοηθεῖν, πατρίδι. (5 μονάδες) μεγίστας: επιθετικός προσδιορισμός στο πόλεις αὐτοί: κατηγορηματικός προσδιορισμός στο Λακεδαιμόνιοι (εννοείται) Ἐπικυδίδαν: αντικείμενο στο πέμπουσιν βοηθεῖν: αντικείμενο, τελικό απαρέμφατο στο ἐπιστέλλοι πατρίδι: αντικείμενο στο βοηθεῖν β. ὅτι ἡ πόλις ἐπιστέλλοι αὐτῷ βοηθεῖν ὡς τάχιστα τῇ πατρίδι. : Να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης και να γράψετε τη συντακτική της θέση.(2 μονάδες) Είναι μια δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση. Λειτουργεί ως αντικείμενο στο διηγεῖτο. γ. Να χαρακτηρίσετε το είδος του ἄν και να δηλώσετε τον όρο που προσδιορίζει.(3 μονάδες) 1. Ἠρώτησε ποῦ ἄν ἴδοι Πρόξενον. Είναι δυνητικό ἄν, γιατί συντάσσεται με ευκτική. Προσδιορίζει το ἴδοι (δυνητική ευκτική). 2. Ἄν πόλεμον αἱρῆσθε, μηκέτι ἥκετε δεῦρο ἄνευ ὄπλων. Είναι υποθετικό ἄν, γιατί συντάσσεται με υποτακτική. Προσδιορίζει το αἱρῆσθε (αόριστη επανάληψη στο παρόν μέλλον). 3. Οὕς ἄν ἕλησθε ἄρχοντας τούτοις πεισόμεθα. Είναι αοριστολογικό ἄν, γιατί συντάσσεται με υποτακτική. Προσδιορίζει το ἕλησθε (αναφορικοϋποθετική πρόταση). μονάδες 10