Μακαριώτατε, εβασμιώτατοι, Θεοφιλέστατε, Ελλόγιμοι κ. Καθηγητές, Όπως έχει τεκμηριωθεί ήδη από τις σημαντικές τοποθετήσεις που ακούσαμε,η δραστηριότητα των νεοφανών αιρέσεων και σεκτών, και συγκεκριμένα του γκουρουισμού, αποτελεί όχι μόνο ποιμαντικό ή εκκλησιαστικό πρόβλημα αλλά και εξόχως κοινωνικό, καθόσον η δραστηριότητα των ομάδων αυτών απειλεί αξίες, θεσμούς, την κοινωνική συνοχή και πολλά άλλα έννομα αγαθά. Γίνεται έτσι σαφές ότι συναρμόδιοι και συνυπεύθυνοι για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ειδικά ως προς τον κοινωνικό του χαρακτήρα, είναι όχι μόνο οι εκκλησιαστικοί φορείς, αλλά κυρίως κρατικοί και πολιτειακοί θεσμοί, οι ταγμένοι να φρουρούν τα έννομα αγαθά, την πολιτική και θρησκευτική ελευθερία του πολίτη, την σωματική και διανοητική του ακεραιότητα και υγεία, την περιουσία του και τα άλλα ατομικά του δικαιώματα. το πλαίσιο αυτό έχει θέση σε αυτό το συνέδριο και η δική μου σύντομη εισήγηση. Μεταξύ πολλών άλλων ενδιαφερόντων και ιδιαζόντως σημαντικών παραμέτρων του φαινομένου του Γκουρουισμού, που ήδη μας παρουσιάστηκαν,προβάλλει και ο κοινός άξονας της σύγχρονης αυτής καταστροφική λατρείας, που είναι και το βασικό καθήκον κάθε οπαδού να λατρεύει τον Γκουρού.
Αυτό καταγράφεται γλαφυρά και στα κείμενα ενός ιδιαίτερου είδους γιόγκα, της λεγόμενης Γκυρουμπάκτιγιόγκα- που είναι ακριβώς η γιόγκα της λατρείας του γκουρού. Ο σουάμι ιβανάντα, αναφερόμενος σ' αυτό το είδος γιόγκα, παραθέτει κατάλογο με 300 κανόνες συμπεριφοράς του μαθητή απέναντι στον Γκουρού. Παραθέτουμε μερικούς: «1. Η γκουρού μπάκτι γιόγκα είναι η ολοκληρωτική αυτοπαράδοση στον άτγκουρου... 44. Γκουρού μπάκτι γιόγκα είναι το μοναδικό αλάνθαστο ιαματικό εναντίον των κακών της ζωής... 124. Αμφιβολία στις ενέργειες του γκουρού είναι η 3η μεγαλύτερη αμαρτία...136. Πρόσφερε τα καλλίτερα πράγματα πρώτα στο δάσκαλο σου...172. Τποταγή σημαίνει το να ενεργεί κανείς, όπως επιθυμεί ο Γκουρού να ενεργεί... 175. Σο να υπηρετείς τον Γκουρού, σημαίνει να υπηρετείς την ανθρωπότητα...298. Ο μαθητής μπορεί να κρατήσει σε έλεγχο ακόμη και το λογικό του, με το να υπηρετεί τον Γκουρού...» (Sivananda, Guru Tattwa, σ. 60 εξ.). Παρόμοιες κειμενικές καταγραφές συναντάμε και στο μαθητή του ιβανάντα, σουάμι ατυανάντα: «Παραδίνω την καρδιά μου σε σένα... Ψ Θεέ, ω ουάμι, τώρα ήλθα, να παραδώσω τον εαυτό μου ολόκληρο σε σένα» (Γιόγκα 27/82). Κάθε μαθητής καλείται να αφιερώσει και να παραδώσει τον εαυτό του «στον Γκουρού και στον Θεό με πλήρη ικεσία και ταπεινότητα». Η πίστη στον Θεό λογίζεται ταυτόχρονα και πίστη στον Γκουρού και «η σχέση μεταξύ Θεού και λάτρη ή Γκουρού και μαθητή» έχει προτεραιότητα και είναι θέμα ολοκληρωτικής πίστεως «στο Θεό και στον Γκουρού» (ατυανάντα, Υως, σ. 220.223). Σο ατυαναντασράμ παρομοιάζει τον Γκουρού με ένα χειρουργό, ο οποίος αναλαμβάνει να κάνει «εγωεκτομή» στο μαθητή του! Αν ο μαθητής δεν είναι ικανός να παραδοθεί, «τότε ο Γκουρού χρειάζεται να
εκτελέσει εγωεκτομή πάνω σ' αυτόν. Όπως ακριβώς χειρουργείται σε διαφορετικά μέρη του σώματος, με τον ίδιο τρόπο, υπάρχει μια επέμβαση στη Γιόγκα που λέγεται εγωεκτομή» Σο «εγώ» χαρακτηρίζεται σ' αυτή την περίπτωση σαν «καρκινώδης όγκος», που χρειάζεται το ταχύτερο απομάκρυνση. Όταν απομακρυνθεί αυτός ο «όγκος» από τον μαθητή, παύει πλέον αυτός να υπάρ χει και χάνει την επίγνωση του «εγώ είμαι», σε σχέση με τον Γκουρού. «Δεν έχει περιθώρια επιλογής μπροστά στον Γκουρού. Είναι υπηρέτης, σκλάβος, και υπάρχει για τον Γκουρού» (ατυανάντα, Υως, σ. 253.84.88). Ασφαλώς στις νέες γκουρουιστικές ομάδες που δρουν στη Δύση δε συμβαίνει το ίδιο. Οι δυτικοί οπαδοί του γκουρουϊσμού έχουν διαφορετική εικόνα περί Θεού. Είναι η εικόνα του Παντοδυνάμου Δημιουργού του ουρανού και της γης. Έτσι ο Γκουρού είναι ο υπέρτατος και απεριόριστος Θεός, ο Κύριος του ουρανού και της γης. ε διάλεξη του στην Αθήνα (1986) ο F.W.Haack ανέφερε: «Όταν ήλθε στη Γερμανία ο μπέμπυ-γκουρού Μαχαράτζι, που ανέλαβε το ρόλο του Θεού σε ηλικία 8 ετών, παντού υπήρχαν αφίσες και πάνω από τη φωτογραφία του ήταν η επιγραφή: Ο Κύριος του ύμπαντος'! Αυτή τη στιγμή ο 'Κύριος του ύμπαντος' περνάει τον καιρό του παίζοντας με μεγάλα αυτοκίνητα και καλοπερνάει σε βάρος των οπαδών του». Μετά από αυτή την, απαραίτητη απλώς, θεολογική εισαγωγή θα προχωρήσω στις καθαρά κοινωνικές, και νομικοπολιτικές προεκτάσεις του ζητήματος μαζί με μια σειρά από εισηγήσεις που καταγράφω στο τέλος της σύντομης αυτής εισήγησής μου. Και καταρχήν ας ρίξουμε μια ματιά στην σημερινή, προφανώς αποκαρδιωτική, εικόνα που περιβάλλει το ζήτημα του γκουρουισμού.
1. Παρά την πανορθόδοξο τουλάχιστον κινητοποίση, πασίδηλα ο Γκουρουισμός, συνεχίζει ανενόχλητος τη διαβρωτική δραστηριότητά του χωρίς να φαίνεται να μπορεί αποτελεσματικά να του προβάλει κάποιο σημαντικό ανάχωμα η κοινωνική μας δομή, αφού αυτός περιφρονεί ακόμα και δικαστικές αποφάσεις και νόμους. 2. Οι αρμόδιες πολιτικές και πολιτειακέςαρχές, και ακόμα περισσότερο οι πολίτες, κρατούνται σε χαμηλό επίπεδο πληροφόρησης για τα σημαντικά αυτά θέματα. Σα ΜΜΕ καταιγίζουν πάvτες με την ορολογία της Νέας Εποχής που είναι και το ευρύτερο φιλοσοφικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται ο Γκουρουισμός. Επιστημονικοφανείς όροι όπως, «ενέργεια», «παγκόσμιο χωριό», «αρμονία», «θετική σκέψη», «ελευθερία του λόγου», «ελευθερία της έκφρασης», «μητέρα γη», «η σωτηρία του πλανήτη», «συμπαντικό...», «ανοχή», «ανεκτικότητα», «ανοικτή κοινωνία», «αλλαγή πολιτισμικού "παραδείγματος"» έχουν γίνει μέρος των καθημερινότητας των ΜΜΕ. 3. Για την περιθωριοποίηση των παραδοσιακών κοινωνικών αξιών και προτύπων και την αποδοχή του Γκουρουισμού, αναφίβολα χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι δημιουργίας σχέσεων εξαρτήσεως (mind control, «πλύση εγκεφάλου», manipulation), τις οποίες χρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν συστηματικά οι νεοφανείς αιρέσεις και οι παραθρησκειακές οργανώσεις, οι οποίες μάλιστα παραπλανητικά, προωθούν την αντίληψη ότι δήθεν κατά την επιστήμη δεν υπάρχει «πλύση εγκεφάλου». Η ένταξη όμως στις ομάδες αυτές δεν οδηγεί μόνον ανύποπτες ψυχές από την ορθή πίστη στην πλάνη. Οι ποικίλοι και ύπουλοι τρόποι που χρησιμοποιούνται για τον αθέμιτο προσηλυτισμό οπαδών, οδηγούν τελικά σε εγκλωβισμό των οπαδών αυτών μέσα σε
καταστάσεις ιδιαίτερα επικίνδυνες και καταστροφικές για το άτομο και το κοινωνικό σύνολο. Αποτέλεσμα των μεθοδεύσεων και των διαφόρων τεχνικών που χρησιμοποιούν οι ομάδες αυτές είναι συχνά η καταστροφή της ανθρώπινης προσωπικότητος και αξιοπρέπειας και των οικογενειακών και κοινωνικών σχέσεων. Σα θύματα αποκόπτονται από το οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό περιβάλλον, το οποίο χαρακτηρίζεται εχθρικό ή διαβολικό, και εξαναγκάζονται να υπηρετούν τυφλά την ομάδα και τον αρχηγό, πιστεύοντας έτσι ότι υπηρετούν το καλό της ανθρωπότητος. Κι αυτό επιτυγχάνεται με τον «διανοητικό χειρισμό» και με τις διάφορες «τεχνικές» που εφαρμόζονται στις ομάδες αυτές. 4. Διαπιστώνεται μια ευρύτατη ανεπάρκεια ή και απροθυμία διερεύνησης από τις κατά τόπον Αρχές ασφαλείας, των καταγγελιών που αφορούν στην δράση των καταστροφικών λατρειών. 5. ε παγκόσμιο επίπεδο οι διεθνείς οργανισμοί επιδεικνούν μεν ευαισθησία για την θρησκευτική ελευθερία, αλλά υποβιβάζουν ἠ και αγνοούν τον βαθμό των καταχρήσεων της θρησκευτικής ελευθερίας, στις οποίες προβαίνουν συστηματικά ο Γκουρουισμόςκαι άλλες συναφείς καταστροφικές λατρείες. 6. Οι νεοφανείς αιρέσεις και οι καταστροφικές λατρείες εν γένει, ζητούν και σε σημαντικό βαθμό ολοένα και πετυχαίνουν την κατάργηση κάθε φραγμού στον ανήθικο και με ανεξάντλητα οικονομικά μέσα προσηλυτισμό που ασκούν σε βάρος Ορθοδόξων χριστιανικών λαών. 7. Αρκετά Κοινοβούλια έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα αλλά προφανώς τα τελευταία χρόνια το ζήτημα έχει ατονίσει. Η Γερμανική Βουλή,
ακολουθώντας την Γαλλική, την Αγγλική και την Βελγική, προέβη μέσω ειδικής περί των «αιρέσεων» και «ψυχο-ομάδων» Επιτροπής της, σε πολλές και συγκεκριμένες προτάσεις για νομικά μέτρα κατά των αντισυνταγματικών, παρανόμων και ανηθίκων δραστηριοτήτων των καταστροφικών λατρειών (Έκθεση Μαίου 1998 της εν λόγω Επιτροπής). 8. Διαπιστώνεται όμως η μέχρι σήμερα απουσία οποιωνδήποτε μέτρων για την εφαρμογή των Χηφισμάτων και υστάσεων τόσων των Ευρωπαϊκών αυτών Κοινοβουλίων όσο ακόμα περισσότερο του ίδιου του Ευρωκοινοβουλίου και της Κοινοβουλευτικής υνέλευσης του υμβουλίου της Ευρώπης, για ουσιαστικά μέτρα έναντι των καταστροφικών λατρειών. 9. Τπάρχει ανάγκη νομοθετικής και διοικητικής εφαρμογής της παραγράφου 2 του άρθρου 9 της Ευρωπαϊκής υμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία αναφέρεται εις τους επιβαλλομένους περιορισμούς στην άσκηση του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας, ώστε να μην ασκείται καταχρηστικώς. Σούτο όλως ιδιαιτέρως στην Ρωσία και εν γένει την ανατολική Ευρώπη, όπου τα άφθονα οικονομικά μέσα των νεοφανών αιρέσεων παραλύουν την εφαρμογή ακόμη και των ελαχίστων περιορισμών στην ανήθικη και επικίνδυνη δράση τους. 10. Διαπιστώνεται τέλος επείγουσα ανάγκη ενημερώσως Κοινοβουλίων, δικαστικών και διοικητικών Αρχών στις ιστορικώς Ορθόδοξες χριστιανικές χώρες περί της διαβρώσεως του χώρου της οικονομίας από τις νεοφανείς αιρέσεις και την παραθρησκεία. Νομικοπολιτικά όπλα σε αχρησία.
Όπως ήδη προανέφερα τηλεγραφικά, εξαιτίας των σοβαρών επιπτώσεων από την δραστηριότητα των νεοφανών αιρέσεων μεταξύ των οποίων και του Γκουρουισμού, διεθνείς οργανισμοί, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το υμβούλιο Τπουργών της Ευρώπης και πολλά Ευρωπαϊκά Κοινοβούλια αντιμετωπίζουν την δραστηριότητα των διαφόρων σεκτών ως ιδιαίτερα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και λαμβάνουν δραστικά μέτρα, καθόσον θεωρούν ότι μερικές από τις ομάδες αυτές παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την θρησκευτική ελευθερία. Σο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,ασχολείται για πρώτη φορά στο γνωστό σε όλους μας ψήφισμά του( 22.5.84 ), ήδη από το 1984, με βάση την έκθεση Cotrel το οποίο ακολούθησαν δύο ακόμη Χηφίσματα ( 29.2.96 και 17.2.98 ). Με τα Χηφίσματα αυτά εκφράζει την ανησυχία του για την δραστηριότητα των ομάδων αυτών (σεκτών), τις οποίες θεωρεί ως απειλή για την προσωπικότητα και τα ατομικά δικαιώματα των νεαρών κυρίως θυμάτων και καλεί τα κράτη*- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι μόνο να ασχοληθούν με το πρόβλημα, αλλά και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των πολιτών τους. Σα Χηφίσματα του Ευρωκοινοβουλίου βρήκαν μεγάλη απήχηση και στο υμβούλιο Σης Ευρώπης, το οποίο με τις 1178/1992 και 14/12/1999 συστάσεις της Κοινοβουλευτικής του υνελεύσεως, εκφράζει την ανησυχία του για την δραστηριότητα των ομάδων αυτών και συνιστά την ανάγκη λήψεως «εκπαιδευτικών και νομοθετικών μέτρων» για την αντιμετώπιση του προβλήματος στον τομέα της εκπαιδεύσεως, της ενημερώσεως του κοινού και της προστασίας τω ανηλίκων. Επί τη βάσει των Χηφισμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μερικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ανέλαβαν πρωτοβουλίες για την
αντιμετώπιση του προβλήματος με την συγκρότηση ειδικών Κρατικών Επιτροπών ή με την κατάρτιση ειδικών προγραμμάτων. Ενδεικτικά, η Γαλλική Εθνοσυνέλευση συνέταξε Έκθεση ( 31.1.2001 ) που αναφέρεται στον κίνδυνο των αιρέσεων καταρτίζοντας και σχετικούς καταλόγους. Η Γαλλία έχει θεσπίσει ειδικό νόμο κατά των αιρέσεων ν. 2001-504 της 12.6.2001 ). Επίσης το Γαλλικό Τπουργείο Δικαιοσύνης με δύο εγκυκλίους του ( 1.12.1996 και 22.2.1998 ) απευθύνεται στους Γάλλους Εισαγγελείς καλώντας τους να διώκουν ποινικώς τα εγκλήματα που διαπράττονται ενδεχομένως από τις αιρέσεις. την Ελλάδα είναι γνωστές οι αποφάσεις υπ' αριθμ. 7380/1995 του Πρωτοδικείου Αθηνών και υπ' αριθ. 10493/1996 του Εφετείου Αθηνών, με τις οποίες διελύθη το γνωστό ΚΕΥΕ, μετά την εισαγγελική έρευνα του κ. Ιωάν. Αγγελή, γιατί θεωρήθηκε «οργάνωση μ ολοκληρωτικές δομές και τάσεις» και «οργάνωση με πρακτικές ιατρικά, κοινωνικά και ηθικά επικίνδυνες και επιβλαβείς». Αποφάσεις Ελληνικών Δικαστηρίων έχουν επίσης εκδοθή για την οργάνωση των Φάρε Κρίσνα. Παραλείπω να αναφερθώ στις γνωστές πολλαπλές αποφάσεις επί προσηλυτισμώ «Μαρτύρων του Ιεχωβά» (και όχι χριστιανών όπως αυτοχαρακτηρίζονται αυθαίρετα) και Πεντηκοστιανών. Κι εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι συχνά διαπιστώνεται η ύπαρξη κενού στην δυνατότητα αντιμετωπίσεως αυτού του προβλήματος από πλευράς δικαστικής και αστυνομικής. Αφ' ενός μεν, λόγω ελλείψεως της
αναγκαίας προς τούτο νομοθεσίας, αφ' ετέρου δε, λόγω της μη αποδοχής της θέσεως, ότι υπό την επίδραση ενός «εγκληματικού δόγματος» μιας σέκτας, ή κατ' εντολή της, είναι δυνατόν ένα θύμα να οδηγηθεί στην διάπραξη εγκλήματος. Αυτό έχει διαπιστωθεί, όχι μόνο στο εξωτερικό, αλλά και στην Ελλάδα. υχνά οικογένειες θυμάτων διαμαρτύρονται στο Γραφείο της υνοδικής Επιτροπής επί των αιρέσεων, ότι δεν κατέστη δυνατή η νομική αντιμετώπιση των περιπτώσεών τους. υνήθως, κατά την έρευνα περιπτώσεων που εμπεριέχουν την υποψία εμπλοκής τέτοιων ομάδων σε εγκληματική δραστηριότητα (πιθανότητα που καταγράφεται συχνά από τον Σύπο) δεν γίνεται αποδεκτή η ανάγκη ερεύνης και προς την κατεύθυνση αυτή, δηλαδή της διαπράξεως ενός εγκλήματος υπό την επίδραση ενός «εγκληματικού δόγματος» μιας συγκεκριμένης ομάδος (παράδειγμα η περίπτωση των νεοσατανιστών της Παλλήνης, όπου απερρίφθη η θέση του π. Α. Αλεβιζοπούλου για την διεύρυνση κι αυτής της πλευράς). Επιλογικά συμπεράσματα. Σα ποικίλα προσωπεία των περισσοτέρων νεοφανών αιρέσεων υποκρύπτουν κινδύνους, που πέρα από τους αμιγώς εκκλησιαστικούς, περιλαμβάνουν οικονομικές και άλλες παράνομες δραστηριότητες (βλ. το πιο πάνω ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου) και επομένως εμπίπτουν στον έλεγχο των αρμοδίων Αρχών. Σα τεράστια οικονομικά μέσα που διαθέτουν οι διάφορες ομάδες και τα οποία προέρχονται κυρίως από την εκμετάλλευση των θυμάτων τους, διευκολύνουν δραματικά την ταχύτατη εξάπλωσή τους. Η ολοκληρωτική δομή και οργάνωση των περισσοτέρων από τις ομάδες της παραθρησκείας του γκουρουισμού, αποτελεί απειλή για την
προσωπικότητα του ατόμου, την ελευθερία του, την ψυχοσωματική υγεία του, απειλή κατά των δημοκρατικών αρχών, κατά των δικαιωμάτων του ατόμου, κατά των κοινωνικών αξιών και ήδη έχει προχωρήσει στην διάβρωση των οικονομικών και πολιτικών δομών πολλών χωρών της Ευρώπης. Δεν αρνούμαστε το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας για κάθε άνθρωπο. Αντίθετα επιδιώκουμε να την περιφρουρήσουμε από τον ανέντιμο και αθέμιτο προσηλυτισμό που ασκείται κάτω από ποικίλα προσωπεία. Ακόμη πρέπει να σεβαστούμε το δικαίωμα της Εκκλησίας μας και το καθήκον της να προφυλάσσει το ποίμνιό της απ' αυτήν την λαίλαπα και την απειλή και να θεραπεύει, όπου αυτό είναι δυνατόν, τις πληγές των θυμάτων των ολοκληρωτικών αυτών οργανώσεων. Κλείνοντας, θα ήθελα να υπογραμμίσω, ότι, μετά από ενδελεχή μελέτη της μακράς εμπειρίας στον τομέα της αντιμετώπισης του προβλήματος του γκουρουισμού, διαπιστώνουμε καθημερινά ότι το πρόβλημα εξακολουθεί να προβάλλει απειλητικάκαι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα χωρίς καμία καθυστέρηση. Οποιαδήποτε άλλη επιλογή θα είναι ένα επικίνδυνο και ασυγχώρητο λάθος και τότε το πρόβλημα αυτό θα γίνη μια γιγαντωμένη και δύσκολα διαχειρίσημη απειλή.