Εάν θέλεις να πεις κάτι, κάν το!

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ Μ.Κ.Ο. ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Νο. 80 Απρίλιος Μάιος Ιούνιος 2011 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ & ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ Εάν θέλεις να πεις κάτι, κάν το!

Κοινωνική Συνοχή & Αλληλεγγύη για μια ανοιχτή κοινωνία Tρίμηνη Ενημερωτική έκδοση Ιδιοκτήτης: ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ Εκδότης - Διευθυντής: Σπύρος Φραγκούλης Σχεδιασμός / Παραγωγή Εντύπου: AllmediaCreative Διοικητικό Συμβούλιο της Κίνησης Πολιτών ΠΡΟΕΔΡΟΣ Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος tdp@titan.gr ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Στέφανος Γερουλάνος sger@hol.gr ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ & ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Νίκος Φραγκάκης nfrangakis@fralaw.gr ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ & ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Σπύρος Φραγκούλης sfrg@hol.gr ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ & ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΜΕΛΗ Κωνσταντίνος Ζέπος cdzepos@gmail.com ΤΑΜΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΧΑΡΤΑΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ Ηλίας Γρίσπος grisfam@otenet.gr ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΤΑΜΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΧΑΡΤΑΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ Ιωάννης Σουφλής isouflis@omnilink.gr ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Σοφία Παπακωνσταντίνου sofiasiv@otenet.gr ΜΕΛΟΣ Τζανέτος Αντύπας t.antypas@praksis.gr ΜΕΛΟΣ Γιώργος Παγουλάτος gpag@aueb.gr ΜΕΛΟΣ Ορέττα Σταυροπούλου kinpol@otenet.gr Μέλη Δ.Σ., Υπεύθυνοι Τομέων ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Μιχάλης Αγγελίδης magel@aegean.gr ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ηλίας Κατσούλης ikatsoulis@hol.gr ΤΟΜΕΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Ιωάννης Παπαδόπουλος jspapad@gmail.com ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Ίωνας Σιώτης isiotis@inp.demokritos.gr Kίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία Ευφρονίου 5-7, 11634 Αθήνα τηλ. 210 7220 063 fax: 210 7220 475 e-mail: kinpol@otenet.gr url: http://www.kinisipoliton.gr ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Νο. 80 Απρίλιος Μάιος Ιούνιος 2011 03 ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΕΝΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 04 ΚΑΠΟΤΕ ΗΜΑΣΤΑΝ ΕΝΑΣ ΦΙΛΟΞΕΝΟΣ ΛΑΟΣ 05 «ΕΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΠΕΙΣ ΚΑΤΙ, ΚΑΝ ΤΟ» 10 ΤΡΕΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ, ΜΙΑ ΑΓΚΑΛΙΑ 11 ΟΙ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ Οι Φίλοι - Υποστηρικτές μας Αλεξάνδρα Βοβολίνη Νίκος Εμπέογλου Σπύρος Κοκοτός Παύλος Κοντέλλης ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ για μια ανοιχτή κοινωνία Χορηγός Επικοινωνίας: Χάρης Κυνηγός Καίτη Κυριακοπούλου Ραφαήλ Μωϋσής Βασίλειος Φουρλής Ν. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ - ΧΡ. ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ Α.Ε. Η Κίνηση Πολιτών προκειμένου να διατηρήσει την πολυφωνία και την ανεξαρτησία της, συντηρείται από τις εισφορές και τις συνδρομές των μελών της, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη βιωσιμότητά της. Η ετήσια συνδρομή για το έτος 2011 ανέρχεται στο ποσό των 60. Μπορείτε να καταθέσετε το ποσό αυτό στο λογαριασμό της Alpha Bank 362-002101 - 044373, στο ταχυδρομείο, ή να επικοινωνήσετε μαζί μας ώστε να μεριμνήσουμε για την είσπραξή του. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 2

Κοινωνική Συνοχή & Αλληλεγγύη ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΕΝΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Όλοι, πια, γνωρίζουμε ότι ζούμε σε δύσκολη εποχή. Οι προοπτικές είναι ζοφερές. Ούτε ξεφύγαμε από την ολίσθηση της οικονομίας ούτε μπορεί ακόμη να προβλεφθεί η έναρξη της ανάκαμψης. Έτσι οφείλουμε λογικά να εκτιμήσουμε ότι ο πόνος ο κοινωνικός θα αυξηθεί αναπόφευκτα, παράλληλα με την εντεινόμενη αδυναμία του Κράτους να στηρίξει, να ανακουφίσει τον άνεργο, τον άρρωστο ή τον ανήμπορο. Να το πούμε πιο ξεκάθαρα: Στο χώρο του Δημοσίου, διαπιστώνουμε - δυσλειτουργία θεσμών και συστημάτων - ολιγωρία Κράτους Δικαίου - αδυναμία υποστήριξης οικονομικής ή υλικής Αυτές οι κρατικές ελλείψεις, με ποιο τρόπο μπορούν να αντιμετωπισθούν - και δη στην παρούσα φάση αναδιοργάνωσης του όλου δημόσιου τομέα ; Προφανώς, ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ... Αλλά, στον ευρύτερο χώρο της κοινωνίας και του λαού, τι διαπιστώνουμε; - αποκλεισμό κοινωνικό ή οικογενειακό - εγκλωβισμό για λόγους υγείας ή ψυχικούς - παραμερισμό για λόγους γλωσσικούς, θρησκευτικούς, μη νομιμότητας. Θέτουμε λοιπόν το ερώτημα, αυτός ο τεράστιος και εντεινόμενος πόνος, μπορεί να αντιμετωπισθεί με άλλο τρόπο από τη αλληλεγγύη και τον εθελοντισμό του πολίτη ; Στην εποχή των ρητορικών πολιτικών αλληλοκατηγοριών για την αναξιοπιστία του Κράτους και για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων πάσης φύσεως, η Κίνηση Πολιτών θέλησε να επαναφέρει την προσοχή του ενεργοποιημένου πολίτη στον πόνο των συνάνθρώπων του. Δεν αρκεί όμως ο εστιασμός της προσοχής μας. Είναι πιεστική η ανάγκη να στηρίζουμε έμπρακτα τις όποιες ομάδες εθελοντών, που ήδη καταβάλλουν προσπάθειες και αναπτύσσουν αξιόλογη δράση, αλλά συναντούν μύριες όσες δυσκολίες, αντιδράσεις και εμπόδια. Με αυτό το στόχο, η Κίνηση Πολιτών οργάνωσε τη δημόσια εκδήλωση για την Κοινωνική Συνοχή και Αλληλεγγύη στις 16 Μαΐου. Θ. Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 3

Κοινωνική Συνοχή & Αλληλεγγύη Κάποτε, ήμασταν ένας φιλόξενος λαός... του Στέφανου Γερουλάνου, Αντιπρόεδρου της Κίνησης Πολιτών Ζούμε σε μια δύσκολη εποχή, οι προοπτικές της οποίας είναι ζοφερές. Ούτε ξεφύγαμε από την ολίσθηση της οικονομίας, ούτε μπορεί να προβλεφθεί η έναρξη της ανάκαμψης. Και επιμένουμε να μη θέλουμε να διδαχθούμε από την Ιστορία μας. Μια σύντομη ιστορική αναδρομή μας πείθει ότι τα οικονομικά προβλήματα και οι επακόλουθες κοινωνικές αναταραχές δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για την πατρίδα μας. Η Ελλάς «πτώχευσε» ήδη 6 φορές, η επερχόμενη θα είναι η έβδομη. Εφτάψυχη λοιπόν η Ελλάς. Η πρώτη, εξ αιτίας των ληστρικών δανείων του Αγώνα, πτώχευση του 1827, ανάγκασε τον Καποδίστρια να πουλήσει μεγάλα κρατικά τσιφλίκια σε ξένους προκειμένου να μπορέσει να ξαναπάρει δάνεια για να δημιουργήσει ανάπτυξη. Την παράλληλη υψηλή φορολογία πλήρωσε το 1831 με το θάνατό του. Τα δάνεια αυτά όπως και η επόμενη υπερχρέωση του κράτους έφεραν τη δεύτερη πτώχευση του 1843 επί Όθωνα. Οι τόκοι και μόνο των δανεικών ξεπερνούσαν το ήμισυ των εισπράξεων του κράτους. Απολύθηκε τότε το ήμισυ περίπου των δημοσίων υπαλλήλων και των καθηγητών, το 1/3 του στρατού, όλοι οι μηχανικοί, τυπογράφοι, δασονόμοι, έκλεισαν δε όλα τα υγειονομικά κέντρα και οι πρεσβείες. Οι μισθοί των υπολοίπων μειώθηκαν κατά 20%. Οι απολυθέντες όμως αποζημιώθηκαν με γαίες του κράτους, τους λεγόμενους κλήρους. Η επανάσταση που ακολούθησε υπό τον Κωλέτη επέβαλε στις 3 Σεπτεμβρίου το νέο Σύνταγμα. Η τρίτη πτώχευση είναι της 10.12.1893 επί Χ. Τρικούπη. Πάλι το κράτος είχε υπερχρεωθεί ιδίως επί Θ. Δηληγιάννη. Τραγικό επακόλουθο η επανάσταση της Κρήτης και ο πόλεμος του 1897 όπου οι Τούρκοι έφθασαν μέχρι τη Λαμία. Η αποζημίωση του πολέμου προς την Τουρκία ανήλθε στα 4 εκατ. χρυσές λίρες! Επεβλήθη διεθνής έλεγχος και η Ελλάς έμαθε να λειτουργεί χωρίς ξένη υποστήριξη. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 4 Όποιος δεν μαθαίνει από την ιστορία του, είναι υποχρεωμένος να την ξαναζήσει. Η τέταρτη πτώχευση του 1918/19 αποκρύβεται συνήθως, καθώς τα πολεμοφόδια για την Μικρασιατική εκστρατεία δίδονται, καθώς δεν υπάρχουν χρήματα και βέβαια με το αζημίωτο, από τους Αγγλο-Γάλλους. Οι ίδιοι θα στηρίξουν λίγο αργότερα τον Κεμάλ Ατατούρκ. Αποτέλεσμα η Μικρασιατική Καταστροφή. Ενδιαφέρον προκαλεί η άμεση «ανόρθωση» των οικονομικών του κράτους, με πλεονάζοντες κρατικούς απολογισμούς για τα έτη 1924, 25, 26 και 27. Επιστροφή του Ε. Βενιζέλου το 1928, δανεισμός και επανα-υπερχρέωση. Αποτέλεσμα η πέμπτη πτώχευση της 27 Απριλίου του 1932. Παραίτηση Ε. Βενιζέλου στις 21. Μαΐου. Στη συνέχεια πολιτικός αναβρασμός, κίνημα της 4 Αυγούστου του 1936.Έκτη πτώχευση επί Γερμανών το 1941. Πληθωρισμός, πείνα, θάνατοι (Παιδική θνητότητα 92%!). Η έβδομη πτώχευση αποφεύγεται το 1953 με την υποτίμηση της Δραχμής κατά 50% από τον Σ. Μαρκεζίνη, και επανεμφανίζεται σήμερα μετά τον υπερδανεισμό των τελευταίων 30-40 ετών. Επί 150 χρόνια δεν θέλουμε να καταλάβουμε ότι για να ξαναδανειστούμε πρέπει πρώτα να ξεχρεώνουμε!! Πρέπει να δημιουργούμε πλεόνασμα. Βλέποντας επιγραμματικά την οικονομική πορεία της χώρας μας τα τελευταία 20 χρόνια, βλέπουμε να επαναλαμβάνονται τα ίδια ακριβώς λάθη που εξηγούν την τωρινή δεινή θέση της Ελλάδας. 1981-2009: Σταδιακή διόγκωση δανεισμού & εξωτερικού χρέους. Αύξηση λαθρομεταναστών. Εμφάνιση των πρώτων ρακοσυλλεκτών. 2009-2012: Αύξηση ανεργίας στα επίπεδα του 15-22%. 2010: Πρώτοι νεκροί. Πτώχευση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, απειράριθμες απολύσεις ιδιωτικών υπαλλήλων, όχι δημοσίων. 2011: Αδυναμία πληρωμών δημοσίου τομέα αλλά και ιδιωτών, απεργίες. Παραγκωνισμός ευπαθών ομάδων. Ρατσισμός, Πείνα, Κλοπές, Ανασφάλεια, κοινωνική αναταραχή. Τα προβλήματα αυτά διο-

γκώνονται ακόμα περισσότερο λόγω του αναποτελεσματικού, υδροκεφαλικού δημόσιου τομέα που όχι μόνο εμποδίζουν την ανάπτυξη αλλά και δυστυχώς δημιουργούν επί πλέον φτώχια και απαξίωση στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Το 1/4 του ελληνικού πληθυσμού ζει σήμερα κάτω από τα όρια της φτώχειας. Σε όλα τα παραπάνω έχουν να προστεθούν και τα διαρκώς αυξανόμενα φαινόμενα ρατσισμού, ξενοφοβίας, μισαλλοδοξίας και απαξιωτικής αντιμετώπισης άλλων ανθρώπων, που εμφανίζει συχνά πια και σαν άτομο ο Έλληνας Πολίτης. Και ενώ τουλάχιστον ένας από τους παππούδες μας ήταν πρόσφυγας, πολλοί από τους γονείς μας ήταν μετανάστες, ή ακόμη και οι ίδιοι ήμασταν μετανάστες, δεν δεχόμαστε το ίδιο και για τους άλλους. Ήμασταν ένας φιλόξενος λαός και δεν είμαστε πια. Ο Έλληνας Πολίτης, παρόλο που έχει ζήσει φτώχια, πείνα, προσφυγιά και μετανάστευση δεν δέχεται το ίδιο για τον ξένο συμπολίτη του ή τον μετανάστη. Ασυνείδητα, θα ήθελα να πιστέψω, κάνει τα παιδιά του να είναι και εκείνα ρατσιστές. Ο κοινωνικός ρατσισμός εμφανίζεται σήμερα έντονα και στα σχολεία και όχι μόνο απέναντι σε παιδιά από άλλες χώρες, αλλά και σε παιδιά με κινητικά, νοητικά ψυχολογικά προβλήματα, ή ακόμα με προβλήματα εμφάνισης. Η Ελλάδα σήμερα μοιάζει να είναι ένα κράτος ανήμπορο να αντιμετωπίσει τα αυξανόμενα φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού. Ο πόνος αυξάνεται και θα κορυφωθεί πολύ γρήγορα. Ο χειμώνας προβλέπεται ιδιαίτερα βαρύς! Σε όλα αυτά θα μείνουμε αδιάφοροι; Μήπως ήλθε η ώρα να θυμηθούμε τα δύσκολα χρόνια μας και να αλληλοβοηθηθούμε; Να συμπονέσουμε; Μήπως πρέπει να κινητοποιήσουμε τους ανέργους να γίνουν εθελοντές; Να βοηθήσουμε τους πάσχοντες; Ήρθε νομίζω ο καιρός να φωνάξουμε δυνατά: Δεν έχεις δουλειά; Γίνε εθελοντής! «Εάν θέλεις να πεις κάτι, κάν το» του Ιωάννη Στ. Παπαδόπουλου, μέλους ΔΣ της Κίνησης Πολιτών «Κοινωνική Συνοχή και Αλληλεγγύη», Δύσκολο να εξαχθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα από τη δραστηριότητα 11 ΜΚΟ με διαφορετικά αντικείμενα και στόχους. Τα βασικότερα συμπεράσματα διακρίνονται σε γενικά και ειδικά, με τα τελευταία να αφορούν στις συγκεκριμένες δραστηριότητες ορισμένων ΜΚΟ. Οι ΜΚΟ που συμμετείχαν στην ημερίδα «Κοινωνική Συνοχή και Αλληλεγγύη» έδωσαν συγκεκριμένο νόημα στο γερμανικό ρητό «Εάν θέλεις να πεις κάτι, κάν το». Χαρακτηριστικό των δράσεων ήταν η τεκμηρίωση ενός ουσιαστικού έργου, το οποίο καλύπτει καθημερινές ανάγκες σε βασικούς τομείς συμπολιτών μας, κυρίως με προβλήματα κοινωνικού αποκλεισμού. Η αποτελεσματικότητα δεν είναι αυτονόητη: Συχνά διαπιστώνουμε εθελοντικές δράσεις, πιθανώς και εντυπωσιακές, χωρίς ουσιώδες αποτέλεσμα (εθελοντισμός ως αυτοψυχοθεραπεία 1 ). Ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική η διαπίστωση ότι στην ελληνική κοινωνία δεν έχει ακόμα διαγραφεί τελείως ο Άλλος. Η αλληλεγγύη, αν και αναιμική, ζει ακόμα. Η εθελοντική προσφορά υπηρεσιών απαιτεί, συχνά, προσωπικό κόστος και σε βάθος χρόνου και δεν περιορίζεται σε μια απλή συμμετοχή ή σε κάποια δράση μία φορά κάθε έτος. Διαπιστώνουμε δραστηριότητες (βλέπε κατάλογο ΜΚΟ), οι ήταν το θέμα ημερίδας που οργανώθηκε τη Δευτέρα,16 Μαΐου 2011 από την «Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία», με τη συμμετοχή 11 Οργανώσεων, οι οποίες έχουν ανάλογη δραστηριότητα και είχαν βραβευθεί ως Νησίδες Ποιότητας κατά το παρελθόν. Η ημερίδα σημείωσε σημαντική επιτυχία. Εκτός των εκπροσώπων των 11 ΜΚΟ μίλησαν η Βουλευτής Επικρατείας, Ευγενία Τσουμάνη-Σπέντζα, ο Βουλευτής Λάμπρος Μίχος και η κοινωνική λειτουργός της PRAKSIS, Ρίτα Σιαφλιάνη. Την εναρκτήρια ομιλία έκανε ο Αντιπρόεδρος της Κίνησης Πολιτών Καθηγητής Στέφανος Γερουλάνος και την ημερίδα έκλεισε με ομιλία του ο Πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών, Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος. Συντονιστές της εκδήλωσης ήταν ο Αν. Καθηγητής Ιατρικής και Μέλος του Δ.Σ. της Κίνησης Πολιτών, Ιωάννης Στ. Παπαδόπουλος και ο Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων Ελευθέριος Σκιαδάς. Σημαντική παρέμβαση έκανε και η πρώην Βουλευτής Δήμητρα Αράπογλου, που «μίλησε» για το θέμα της κοινωνικής απομόνωσης που βιώνουν τα άτομα με προβλήματα ακοής. Η εκδήλωση πλαισιώθηκε με έκθεση φωτογραφίας από τις δράσεις ορισμένων ΜΚΟ και με φωτογραφικό υλικό της Κίνησης Πολιτών για το θέμα του κοινωνικού αποκλεισμού. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 5

Κοινωνική Συνοχή & Αλληλεγγύη οποίες ξεφεύγουν από αυτό που, συνήθως, μπορούν να πραγματοποιήσουν εθελοντικές οργανώσεις μικρού μεγέθους. Το έργο τους μπορεί να συγκριθεί με έργο οργανωμένων δημόσιων υπηρεσιών κρατών της Δυτικής Ευρώπης. Τα επιτεύγματα αυτά προϋποθέτουν ικανότητες αλλά, το βασικότερο, διάθεση προσφοράς, αλληλεγγύης και συνεισφοράς στα κοινά. Μερικές διαπιστώσεις θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε το μέγεθος του προβλήματος του κοινωνικού αποκλεισμού στη Χώρα μας, το οποίο δεν φαντάζεται κανείς στην εποχή που ζούμε. Ως παράδειγμα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την άρνηση γιατρών (ευτυχώς σπάνια) να περιθάλψουν οροθετικούς ασθενείς HIV (AIDS), άρνηση ακόμα και για έγκυο η οποία ψάχνει καιρό για έναν μαιευτήρα.., ή τη συχνή άρση του ιατρικού απόρρητου και την απροθυμία δημοσίων λειτουργών να εξυπηρετήσουν οροθετικά άτομα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές ΜΚΟ έχουν επεκταθεί σε νέους τομείς δράσεις και προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια και καλύπτουν σοβαρά κενά της κοινωνικής πρόνοιας. Αυτό, μαζί με την ικανότητα πραγματοποίησης του οράματός τους, προϋποθέτει κοινωνική ευαισθησία αλλά και τη σπάνια ικανότητα διάκρισης του Βασικότερου. Κοινά χαρακτηριστικά των δράσεων των 11 συμμετεχουσών ΜΚΟ ήταν η ποιότητα και η συνέπεια στο έργου τους, χωρίς «εκπτώσεις» (επειδή πρόκειται για εθελοντική προσφορά). Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι πολλές ΜΚΟ λειτουργούν προγράμματα εκπαίδευσης εθελοντών, ιδιαίτερα όταν η ενασχόλησή τους αφορά ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες. Η αυτοκριτική είναι σύμπτωμα καλής υγείας: Ορισμένες ΜΚΟ έδωσαν στοιχεία και «αδύνατων» σημείων τους, όπως π.χ. του αριθμού αποχωρησάντων κατ έτος! Θα ήταν εποικοδομητικό και θα προσέφερε αξιοπιστία, εάν στα πεπραγμένα κάθε ΜΚΟ αναφέροντο και αδύνατα σημεία ακόμη και αποτυχίες. Τα τελευταία δεν μειώνουν στο ελάχιστο το έργο, αντίθετα προσδίδουν διάθεση αυτοβελτίωσης. Από αρκετούς εκπροσώπους των ΜΚΟ αναφέρθηκε και η διεύρυνση του πεδίου δράσης τους, όταν διαπίστωναν επιπλέον ανάγκες ή προβλήματα στις ομάδες στόχους που δραστηριοποιούνται. Το τελικό συμπέρασμα-ερώτημα: Μπόρεσε η ημερίδα να ικανοποιήσει τους στόχους της; Πιστεύουμε πως ναι, σε ικανοποιητικό βαθμό: Δώσαμε ένα βήμα έκφρασης σε 11 σημαντικές ΜΚΟ (βραβευμένες ως Νησίδες Ποιότητας), ενισχύσαμε ηθικά τις προσπάθειες τους, είχανε την ευκαιρία να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και να μάθουνε η μία από την άλλη, μάθαμε για τις δυσκολίες τους αλλά και το έργο τους αναγνωρίστηκε άλλη μια φορά. Είναι ιδιαίτερα τιμητικό ότι κανείς από τους εκπροσώπους των 11 ΜΚΟ δεν αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων τους (κλασσικά παράπονα στην Ελλάδα: έλλειψη προσωπικού, έλλειψη οικονομικών πόρων, κρατική αδιαφορία), αλλά στις δυσκολίες που συναντούν για την επίτευξη των στόχων τους και των πληθυσμιακών ομάδων που εθελοντικά βοηθούν. Πρακτικές δυσκολίες: Προβλήματα οργανωτικά: αλληλοκάλυψη δραστηριοτήτων 2, προβλήματα επικοινωνίας, μη διακριτός ο ρόλος κάθε ΜΚΟ (αρμοδιότητες;) Παραβίαση δικαιωμάτων (στοιχειωδών, ατομικών): ιατρικές εξετάσεις χωρίς συγκατάθεση (συνήθως σε μετανάστες), παραβίαση ιατρικού απορρήτου. Ανεπάρκεια γλωσσομάθειας στις ΜΚΟ, οι οποίες έχουν συχνή επαφή με ξενόγλωσσους συμπολίτες (π.χ. υπηρεσίες υγείας). Συμπέρασμα: περισσότερα σχολεία εκμάθησης ελληνικής γλώσσας, η γνώση της οποίας απαιτείται για αρκετές δουλειές. Προβλήματα στόχων: Παρεμπόδιση παιδικής εργασίας (προϋπόθεση για σχολείο), λειψυδρία ακριτικών νησιών (και όμως μία ΜΚΟ εγκατέστησε μηχανισμό αφαλάτωσης), μεγάλη κατανάλωση χρόνου εθελοντών αναγκαία (βάρδιες σε νοσοκομεία) και, φυσικά, η ανεργία. Ιδρυματοποίηση παιδιών. Μερικές φορές θεωρείται η ίδρυση ιδρυμάτων ως λύση (και είναι, αλλά όχι πάντοτε) ή η ιδρυματοποίηση. Μήπως η τελευταία βολεύει ως πιο εύκολη; Προβλήματα θεσμικά: ακριτικές περιοχές, δυσκολίες σχολικής εκπαίδευσης, έλλειψη νερού, ελλιπής υγειονομική περίθαλψη, συγκοινωνιακές δυσχερείς συνθήκες, μη εφαρμογή ισχύουσας νομοθεσίας, ανασφάλιστοι οροθετικοί HIV. Εκπαίδευση: αναλφάβητοι γονείς που δεν μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους είναι πολλές φορές η αιτία μιας κακής παρεχόμενης σε αυτά εκπαίδευση. 3 Τοπική αυτοδιοίκηση: δυσκολίες συνεργασίας (πάντως όχι σημαντικές) Νομοθεσία ειδική: μη εφαρμογή ισχύουσας νομοθεσίας για την ενδοοικογενειακή βία. Προβλήματα οικονομικά: αναφέρθηκαν ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ Κοινωνικός Αποκλεισμός είναι η μη οικειοθελής δυσκολία πρόσβασης ή και ο αποκλεισμός προς τα ατομικά δικαιώματα και τον δημόσιο πλούτο. Δημόσιος πλούτος είναι ο πολιτισμός, η απασχόληση, οι υγειονομικές υπηρεσίες, η δικαιοσύνη και η εκπαίδευση. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ Κοινωνική Συνοχή είναι η συμβίωση και η συνεργασία όλων των κοινωνικο-οικονομικών στρωμάτων, σε καλές συνθήκες, με αμοιβαίο όφελος. Η κοινωνική συνοχή χάνεται όταν ο κοινωνικός αποκλεισμός επηρεάζει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. τέτοια προβλήματα μόνο όταν κάποιες ΜΚΟ έφτασαν σε ακραία στάδια όπως αδυναμία πληρωμής ενοικίου 4. Το «δια ταύτα» - Προτάσεις Ένας σαφής διαχωρισμός δεν είναι απλός. Οι προτάσεις που διατυπώθηκαν έχουν ίσως ως στόχο την ελάττωση ή την άρση των δυσκολιών και την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων. Γενικές προτάσεις: Προβολή των 11 ΜΚΟ ώστε να γίνεται γνωστό το έργο τους και να τυγχάνουν υλικής και ηθικής υποστήριξης. Η Κίνηση Πολιτών έχει ήδη βραβεύσει αυτές τις οργανώσεις, μέσω του Πανελλήνιου Διαγωνισμού των Νησίδων Ποιότητας και προτίθεται να εξακολουθήσει να προβάλλει το έργο τους, είτε μέσω της ιστοσελίδας είτε με συγκεκριμένα emails προς ένα ευρύ φάσμα παραληπτών. Οι Νομικοί της Κίνησης Πολιτών να ερευνήσουν το θέμα ατομικών δικαιωμάτων (π.χ.φορείς HIV) καθώς και ποια βήματα θα πρέπει να γίνουν και προς ποιους (π.χ. Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, Επιστημονικές Ενώσεις κλπ). Η νομική διερεύνηση θα επεκταθεί και σε θέματα ακριτικών περιοχών (αναφορά από Ομάδα Αιγαίου). Συνεργασία των 11 ΜΚΟ 5 μεταξύ τους για συγκεκριμένα θέματα. Δεν είναι πάντα εύκολη λόγω έλλειψης γενικότερης κουλτούρας συνεργασιών στην Ελλάδα. Οι συμμετέχουσες ΜΚΟ έχουν συγκεκρι- ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 6

μένα αποδοτικά μοντέλα, τα οποία καλό είναι να διαδοθούν. Χρήσιμη, θεωρούμε, είναι η συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση τουλάχιστον σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος π.χ. ενισχυτική διδασκαλία παιδιών με ξενόγλωσσους ή αναλφάβητους γονείς, προστασία των γυναικών που υφίστανται ενδοοικογενειακή βία και εφαρμογή της νομοθεσίας (βλ.κατάλογο προτεινόμενων συνεργασιών). Ειδικές Προτάσεις 6 : (Αφορούν μεμονωμένες ΜΚΟ) Ανεύρεση τρόπου ασφάλισης οροθετικών HIV και μελέτη εργασιακής νομοθεσίας. Δημιουργία ξενώνα σε ένα νησί με Γυμνάσιο/Λύκειο και φιλοξενία παιδιών από ακριτικά νησιά. Αυτό είναι ένα μοντέλο που λειτουργούσε προ του 1940 σε αρκετά χωριά όπως παράδειγμα στο Νομό Αρκαδίας που λειτουργεί τέτοιο Γυμνάσιο στην Τρίπολη. Αναγκαία θεωρείται η επίσκεψη τουρκόφωνων ελληνόπαιδων σε άλλα μέρη της Ελλάδας, ώστε να γνωρίσουν άλλους τόπους και πολιτισμούς. Προώθηση του μοντέλου κοινωνικής ένταξης Τσιγγάνων, όπως αυτό έγινε με μεγάλη επιτυχία στην Αγία Βαρβάρα Αττικής (βλ.περίληψη ομιλίας πρ.δημάρχου Αγ.Βαρβάρας κ.λ.μίχου) Πιθανές συνεργασίες - Θέματα συνεργασιών μεταξύ ΜΚΟ: Ενισχυτική διδασκαλία, σχολείο αναλφάβητων, σχολική εκπαίδευση Αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας Φροντίδα παιδιών που ζουν σε ιδρύματα Κακοποίηση γυναικών και παιδιών Οροθετικοί (πάθηση, ατομικά δικαιώματα, εργασία, ανεύρεση γιατρών) Υγειονομική περίθαλψη Αλλοδαποί μοναχικοί ασθενείς. Πιθανή συνεργασία Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών με την PRAKSIS Τουρκόφωνοι Έλληνες. Πιθανή συνεργασία Επιμορφωτικού Κέντρου Γλαύκης με τους Δρόμους Ζωής Άμεση μεταφορά οικονομικών μεταναστών από τα ακριτικά νησιά σε άλλες περιοχές της Χώρας. Απαιτείται και κεντρική παρέμβαση. ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ: 1 Σχεδόν όλοι μας προσφέρουμε εθελοντική εργασία, και διότι αυτό μας ευχαριστεί και αντιρροπεί αδυναμίες μας και ίσως και τύψεις. Αυτό είναι θεμιτό. Δεν είναι θεμιτό η εθελοντική εργασία να αποτελεί καθαρή αυτοψυχοθεραπεία, διότι, αργά ή γρήγορα, θα είναι εις βάρος της ποιότητας και του αποτελέσματος. 2 Όχι αναγκαστικά μειονεκτήματα: άθροιση προσπαθειών σε δύσκολα θέματα 3 Βασική αιτία κακής εκπαίδευσης π.χ. τσιγγανόπαιδων είναι ο αναλφαβητισμός των γονέων και η μη προπαίδεια των παιδιών (δεν πηγαίνουν σε παιδικό σταθμό και δεν παρακολουθούν νηπιαγωγείο) 4 Έχουμε συχνά προκαλέσει αντιδράσεις με την άποψή μας ότι οι προσπάθειες και η χρηματοδότηση, πρέπει να γίνται για ουσιαστικές δράσεις και όχι για ανώδυνες γιορτές και παιχνίδια. Ο κοινωνικός αποκλεισμός αντιμετωπίζεται με : σχολείο, απόκτηση χρήσιμου επαγγγέλματος και ανεύρεση εργασίας. Η Ε.Ε. συνδυάζει όλα της τα κείμενα για κοινωνικό αποκλεισμό σχεδόν μόνο με την αμοιβόμενη εργασία και ίσως έχει δίκιο. 5 Έχουν περισσότερες πιθανότητες καλής συνεργασίας λόγω ορισμένων βασικών κοινών παραγόντων. 6 Ως γνωστόν, η διατύπωση προτάσεων είναι πάντα πιο εύκολη από την υλοποίησή τους. Οι ΜΚΟ που συμμετείχαν στην ημερίδα «Κοινωνική Συνοχή και Αλληλεγγύη» ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ Άρτης 1, 115 23 Αθήνα, Τηλ.2108660556, 2106916932. Mail:admin@disabled.gr www.disabled.gr. Κύριος Νίκος Βουλγαρόπουλος - Εκτελεστικός Διαχειριστής. Οι πρωτοβουλίες του «Αναπηρία Τώρα» είναι: Έκδοση διμηνιαίου εντύπου 132 σελίδων που αποστέλλεται δωρεάν σε 14.500 συνδρομητές. Ιστοσελίδα www. DISABLED.GR με 150.000 επισκέψεις/μηνιαίως. Διοργάνωση της Autonomia EXPO που είναι η μεγαλύτερη ετήσια έκθεση προϊόντων και υπηρεσιών για την αναπηρία, την υγεία, την αποκατάσταση, την ανεξάρτητη διαβίωση. Ψηφιακή βιβλιοθήκη που περιλαμβάνει περισσότερους από 75.500 τίτλους βιβλίων και άρθρων. Καθημερινή αποδελτίωση του ημερήσιου και του περιοδικού τύπου για ζητήματα ΑμεΑ. Αρχισυνταξία του τηλεοπτικού μαγκαζίνο «παρέα στις 7» από το σταθμό Prisma. Οδηγός για τον πολίτη με αναπηρία, που είναι η πιο ολοκληρωμένη και ργανωμένη συλλογή νόμων και νομολογίας για τα ΑμεΑ. Εθελοντική Διακονία Ασθενών Άγιος Νικόλαος Ρηγίλλης, Τ.Θ.14028, 115 10 Αθήνα. Τηλ.2107252 716, 2107252 703, mail: info@diakonia.gr. Πατέρας Βασίλειος Κοντογιάννης Πρόεδρος. Ο Σύλλογος αυτός με τους εθελοντές του που εργάζονται περίπου 1.400 ώρες μηνιαίως, προσφέρει συμπαράσταση και βοήθεια σε μοναχικούς ασθενείς νοσοκομείων και παιδιά. Οι νέοι εθελοντές αξιολογούνται και εκπαιδεύονται τουλάχιστον με 8 συνεδρίες και έχουν τουλάχιστον 3 πρακτικές διακονίες πριν αναλάβουν τον κάθε ασθενή. Πενήντα και πλέον είναι οι εισηγητές-εκπαιδευτές στην εκπαίδευση των εθελοντών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται γιατροί, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, ψυχίατροι, θεολόγοι, παιδίατροι και παιδοψυχίατροι για τα παιδιά. Οι 300 και πλέον εθελοντές καλούνται κάθε φορά από τα νοσοκομεία που έχουν ανάγκες και προσφέρουν στο μοναχικό ασθενή και στα παιδιά αυτό που σε κάθε άλλη περίπτωση προσφέρει ο συγγενής - αγάπη, φροντίδα, συμπαράσταση, συντροφιά, επικοινωνία, τάϊσμα. Καθημερινά (ακόμα και σε αργίες και γιορτές) 20-25 άτομα προσφέρουν εθελοντικά τη βοήθειά τους σε άτομα που σε μια δύσκολη φάση δεν έχουν κανένα δικό τους να τους βοηθήσει. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 7

Κοινωνική Συνοχή & Αλληλεγγύη ΚΕΝΤΡΟ ΖΩΗΣ Διοχάρους 9, 115 28 Ιλίσσια, Τηλ: 210 72 57 617, 210 72 94 747, Fax: 210 72 40 425, e-mail: cfil@hol.gr. Κύριος Παναγιώτης Βότσης Πρόεδρος. Το Κέντρο Ζωής σήμερα είναι μια αναγνωρισμένη, μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε το 1991 με το στόχο τη στήριξη των φορέων του AIDS. Μοναδική στο είδος της στην Ελλάδα, στηρίζει τα οροθετικά άτομα. Οι υπηρεσίες που παρέχει είναι: Δωρεάν κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη. Έκτακτη οικονομική ενίσχυση. Κέντρο Ημέρας: χώρος συνάντησης, ενημέρωσης και ψυχαγωγίας των ατόμων που ζουν με hiv/aids. Info Center: για την εκμάθηση χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το πρόγραμμα συντροφικότητας στα νοσοκομεία και στο σπίτι. Πρόγραμμα στήριξης σε οροθετικούς/ ες κρατουμένους/ες των Φυλακών Κορυδαλλού. Positive: περιοδικό ενημερωτικού χαρακτήρα σε θέματα που αφορούν στο hiv/aids, καθώς και θέματα γενικού ενδιαφέροντος. Πρόγραμμα ενημέρωσης πληθυσμού σε θέματα πρόληψης (διεξαγωγή ομιλιών, επαφές με εκπαιδευτικά ιδρύματα, χώρους εργασίας, κλπ). Διοργάνωση εκδηλώσεων με σκοπό την ευρύτερη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του πληθυσμού για το έργο του Κέντρου Ζωής καθώς και για την εξεύρεση οικονομικών πόρων. Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά-διακρατικά δίκτυα. ΟΜΑΔΑ ΑΙΓΑΙΟΥ Κων/νου Αλλαγιάννη 12, 190 03 Μαρκόπουλο Αττικής. Τηλ.2299049615 Fax: 2106442041. Email: info@omadaaigaiou. gr. Κύριος Απόστολος Μπιλίρης - Πρόεδρος. Η δράση της ΟΜΑΔΑΣ ΑΙΓΑΙΟΥ είναι αποκλειστικά κοινωφελής, ανθρωπιστική, οικολογική και πολιτιστική. Όλοι μαζί, εθελοντές στην ίδια διαδρομή, συμπλέουν με όραμα τους κοινούς μας στόχους για: Τη σύμπραξη ανθρώπων που αγαπούν την Ελλάδα, τη θάλασσα και ιδιαίτερα τις νησιωτικές ακριτικές περιοχές. Τη συμβολή στην επίλυση πάγιων και καθημερινών προβλημάτων των ακριτικών νησιωτικών περιοχών σε θέματα υγείας, παιδείας, πολιτισμού, άμυνας, ανάπτυξης, επικοινωνιών. Tην παροχή βοήθειας για την ανάπτυξη των νησιών του Αιγαίου ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΓΛΑΥΚΗΣ Ν.ΞΑΝΘΗΣ Χ.Γλαύκης, 673 00 Ξάνθη, Τηλ.25440 Χ.Γλαύκης, 673 00 Ξάνθη 23166 Mail: info@kentroglafkis.org www. Τηλ.25440 23166 Mail: info@kentroglafkis.org www.kentroglafkis σε όλους τους τομείς. Την παροχή Κύριος κάθε Ορχάν kentroglafkis.org. Αζήζ Πρόεδρος Κύριος Ορχάν Αζήζ - συνδρομής για τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος, την πρόληψη της Πρόεδρος. μόλυνσης των θαλασσών και την έμπρακτη συμμετοχή στις προσπάθειες αποκατάστασης κάθε οικολογικής καταστροφής. Την εθελοντική προσφορά όπου οι κοινωνικές ανάγκες το απαιτούν όπως αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας, διάσωσης, ενημέρωσης ή εκπαίδευσης. Δρόμοι Ζωής Τηλ.210 34 74 218 (μόνο απογευματινές ώρες). e-mail: ekdilosi2011@dromoizois.gr site: www.dromoi-zois.gr. Κύριος Κώστας Βάρλας - Διευθυντής. Οι Δρόμοι Ζωής είναι μια συνειδητά εθελοντική οργάνωση όπου οι εθελοντές προσφέρονται ανιδιοτελώς για τη διανοητική, ηθική και υλική συμπαράσταση παιδιών, εφήβων, οικογενειών που βρίσκονται σε συνθήκες κοινωνικής περιθωριοποίησης. Το Όραμά τους ξεκίνησε το 1996 όταν πρωτοπερπάτησαν τους δρόμους του Γκαζιού και έκανα τα πρώτα τους μαθήματα σε παιδάκια αναλφάβητων γονέων. Το 2000 ιδρύθηκαν οι Δρόμοι Ζωής (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία) και εγκαταστάθηκε το Κέντρο Επικοινωνίας που λειτουργεί σε καθημερινή βάση. Παιδιά και έφηβοι, κυρίως Μουσουλμάνοι της Θράκης έρχονται στο Κέντρο Επικοινωνίας όπου τους παρέχεται ενισχυτική διδασκαλία για τα μαθήματα του σχολείου και συμμετέχουν σε καλλιτεχνικές, θεατρικές, μουσικές και επιμορφωτικές δραστηριότητες. Παιδιά και έφηβοι, κυρίως Μουσουλμάνοι της Θράκης έρχονται στο Κέν όπου τους παρέχεται ενισχυτική διδασκαλία για τα μαθήματα του σχολε συμμετέχουν σε καλλιτεχνικές, θεατρικές, μουσικές και επιμορφωτικές ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΓΛΑΥΚΗΣ Ν. ΞΑΝΘΗΣ Η οργάνωση αυτή ιδρύθηκε ύστερα από πρωτοβουλία 27 πομάκων εκπαιδευτικών, κατοίκων των μουσουλμανικών χωριών του Νομού Ξάνθης, πτυχιούχων ελληνικών πανεπιστημίων διαφόρων ειδικοτήτων. Εχει ως σκοπό την εκπαίδευση και την ενεργό κοινωνική ένταξη των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας στην ευρύτερη ελληνική κοινωνία. Στόχος των μελών είναι να λειτουργήσουν ως πρότυπο σε ένα κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο η ελληνική «εκπαίδευση» δεν θεωρείται πρωταρχική ανάγκη και στο οποίο τα παιδιά λαμβάνουν ελλιπή μόρφωση ή είναι αναλφάβητα, ενώ η μητρική τους γλώσσα και τα πολιτιστικά τους στοιχεία απειλούνται με αφανισμό. Τ Τριακόσια περίπου παιδιά από όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες παρακολουθούν μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας στο χωριό της Γλαύκης αλλά και στα παραρτήματα του κέντρου στα χωριά Μύκη και Πάχνη. Τα μαθήματα διεξάγονται τις απογευματινές ώρες σε ειδικούς διαμορφωμένους χώρους και σκοπό έχουν να προετοιμάσουν τα παιδιά για το μάθημα της επόμενης μέρας και να απαντήσουν σε ερωτήματα που προέκυψαν κατά τις πρωινές σχολικές ώρες. Ενισχύονται η κρίση και η ερευνητική διάθεση των παιδιών με καινοτόμες μεθόδους για τις οποίες ενημερώνονται τα μέλη του Κέντρου μέσα από επιμορφωτικά σεμινάρια. Το καλοκαίρι ενθαρρύνονται οι μαθητές να συμμετέχουν σε κατασκηνώσεις και το Κέντρο μεριμνά γι αυτό με σκοπό να δημιουργηθούν γέφυρες επικοινωνίας των παιδιών με τον υπόλοιπο κόσμο. ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΖΗΝΟΔΩΡΟΥ 3 & ΚΑΛΛΙΚΛΕΟΥΣ, Τ.Κ. 10442 ΑΘΗΝΑ. ΤΗΛ. & FAX: +30 210 5141935 ΤΗΛ: +30 210 5141953. e-mail: info@ kivotostoukosmou.org. Πατέρας Αντώνιος Παπανικολάου - Ιδρυτής. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 8

Η «Κιβωτός του Κόσμου» είναι Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός Ειδικής Μέριμνας και Προστασίας Μητέρας και Παιδιού, που δραστηριοποιείται πάνω στη μέριμνα παιδιών που ζούσαν σε συνθήκες παραμέλησης και εγκατάλειψης, χωρίς ιατρική φροντίδα, χωρίς μέλλον, τα περισσότερα από μονογονεϊκές οικογένειες, και πολλά χωρίς γονείς. Η «Κιβωτός του Κόσμου» ιδρύθηκε το 1998 από έναν εικοσιεξάχρονο ιερέα, τον πατέρα Αντώνιο Παπανικολάου με όπλα την αγάπη του για τα παιδιά και την επιθυμία του για τη δημιουργία μιας φωλιάς στοργής και φροντίδας για τα παιδιά αυτά της «άλλης» Αθήνας. Παιδιά που βίωναν καθημερινά την εγκατάλειψη, την αδιαφορία, το ρατσισμό και τον κοινωνικό αποκλεισμό σε μία από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας, την Ακαδημία Πλάτωνος. Μαζί με μια ομάδα εθελοντών που πλαισιώνουν ανιδιοτελώς τον πατέρα Αντώνιο και τα παιδιά με διάθεση προσφοράς και αγάπης, η «Κιβωτός του Κόσμου» συγκεντρώνει σήμερα περίπου τα 300 παιδιά, από βρέφη έως 18 ετών σχηματίζοντας έτσι μια πολυθρησκευτική και πολυπολιτισμική κοινότητα που ανθεί και μεγαλουργεί στο κέντρο της Αθήνας. Τα παιδιά βιώνουν σήμερα τη στοργή και την ειρήνη της «Κιβωτού του Κόσμου» μακριά από την πρότερη φτώχεια, την πείνα, το ρατσισμό και άλλες πληγές που μαστίζουν σήμερα την κοινωνία μας. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ Ανάβυσσος Αττικής, Τηλ.2291054074, email: info@koinonikistirixi.gr, fax: 2291055000 www.koinonikistirixi.gr. Κα Αναστασία Τσιακάλου - Πρόεδρος. Η Κοινωνική Στήριξη είναι ένα από τα Σωματεία που έτυχαν διάκρισης στον Διαγωνισμό της Κίνησης Πολιτών το 2003, με το πρόγραμμα που αφορούσε τη δραστηριοποίηση και την ένταξη στο κοινωνικό σύνολο, ορφανών παιδιών με ειδικές ανάγκες που ζουν σε ιδρύματα. Τώρα αναπτύσσουν δύο νέα προγράμματα. Tο πρόγραμμα της «διπλανής πόρτας» που αφορά στην υποστήριξη οικογενειών με χαμηλό εισόδημα ή οικογενειών που κάποιο μέλος τους έχει σοβαρό πρόβλημα υγείας και το πρόγραμμα εκπαίδευσης εθελοντών, που αφορά τον τρόπο προσέγγισής τους στον αναξιοπαθούντα συνάνθρωπο. ΞENΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ Ηράκλειο Κρήτης, Τηλ.2810242 121 Γραμμή Ελπίδας 800-11-16000. Email: ksenona@in.gr. Κα Μαίρη Παχιαδάκη - Πρόεδρος. Το Κέντρο «Ξενώνας για την Κακοποιημένη Γυναίκα και το Παιδί», λειτουργεί από το 2000 στο Ηράκλειο της Κρήτης και παρέχει: Κέντρο υποδοχής σε γυναίκες θύματα βίας και τα παιδιά τους, με συνεντεύξεις, ψυχολογική στήριξη και νομικές συμβουλές. Ξενώνα, για τη δυνατότητα φιλοξενίας τους. Τη γραμμή SOS που λειτουργεί καθημερινά από 9π.μ. έως 9μ.μ. χωρίς χρέωση. Αρσις Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων Δεριγνύ 28, 10434, Αθήνα Τηλ./Fax: 210 8259880. Email: info@arsis.gr. Κα Κατερίνα Πούτου - Πρόεδρος. Η ΑΡΣΙΣ είναι μη κυβερνητική οργάνωση εξειδικευμένη στην κοινωνική υποστήριξη των νέων και στην προάσπιση των νεανικών δικαιωμάτων. Ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1992 και λειτουργεί με κέντρα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο, τη Λάρισα και την Καρδίτσα. Το όραμα της ΑΡΣΙΣ είναι μια κοινωνία που δίνει θέση και ευκαιρίες σε όλους τους νέους/-ες και σέβεται τα δικαιώματά τους όπως αυτά θεσπίζονται στο Ελληνικό και διεθνές δίκαιο και κατ εξοχήν στη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Αποστολή της ΑΡ- ΣΙΣ είναι η ανάληψη δράσης με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού των νέων, με έμφαση στις ηλικίες 15 έως 21 χρονών PRAKSIS Προγράμματα Ανάπτυξης, Κοινωνικής Στήριξης και Ιατρικής Συνεργασίας Στουρνάρη 57, 10432, Αθήνα, Τηλ. 210 520 5200, Fax: 210 520 5201, e-mail: info@praksis.gr, www.praksis.gr. Κύριος Τζανέτος Αντύπας - Πρόεδρος. Η PRAKSIS είναι μία ανεξάρτητη, Μη Κυβερνητική Οργάνωση, που βασικό στόχο έχει τη δημιουργία, εφαρμογή και υλοποίηση προγραμμάτων ανθρωπιστικής και ιατρικής δράσης. Με παρακαταθήκη την κληρονομιά των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα», η PRAKSIS διαθέτει δύο Πολυϊατρεία στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τα οποία προσφέρουν εδώ και 13 χρόνια: άμεση και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ψυχολογική υποστήριξη, κοινωνική υποστήριξη (συνοδευτικές υποστηρικτικές υπηρεσίες),νομική βοήθεια, στέγαση, εργασιακή συμβουλευτική. Καταστατικός χάρτης: Η δωρεάν παροχή κοινωνικών και ιατρικών υπηρεσιών στους τομείς της θεραπείας, της πρόληψης, της εκπαίδευσης, της υγειονομικής υποδομής, κλπ. Η προώθηση της αλληλεγγύης και του εθελοντισμού. Η συνεργασία με άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Η συνεργασία με φορείς. Προώθηση της έρευνας για τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες. Η μαρτυρία (στην οποία εντάσσεται κατά περίπτωση και η καταγγελία) σε Ελληνικούς και διεθνείς πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς οργανισμούς καθώς και ενώπιον πάσης Αρχής, στην Ελληνική και παγκόσμια κοινή γνώμη, της κατάστασης των κοινωνικών ομάδων σε κίνδυνο και της διαφθοράς ή εν γένει αδικίας που διαπιστώνονται από τη δράση μας. Όλες ανεξαιρέτως οι ανωτέρω δραστηριότητες απευθύνονται σε άτομα ή ομάδες πληθυσμών που παρουσιάζουν αντίστοιχες ανάγκες ανεξάρτητα από χρώμα, φυλή, θρησκεία, ηλικία, εθνικότητα, ιδεολογία ή πολιτικές πεποιθήσεις. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 9

Κοινωνική Συνοχή & Αλληλεγγύη Τρεις περιπτώσεις, μία αγκαλιά Ρίτα Σιαφλιάνη, Κοινωνική Λειτουργός, Συντονίστρια Πολυιατρείου Αθήνας της Μ.Κ.Ο. Praksis (Περίληψη ομιλίας στην εκδήλωση της 16ης Μαΐου) Παρουσιάζουμε στην ημερίδα τρία περιστατικά ανθρώπων με διαφορετικές πολιτισμικές κουλτούρες και κοινωνικά στρώματα που βίωσαν τον κοινωνικό αποκλεισμό. Αφορούν σε έναν οικονομικό μετανάστη, έναν πολιτικό πρόσφυγα και έναν Έλληνα αποφυλακισμένο, που ζήτησαν τη βοήθεια της Praksis. Πολιτικός Πρόσφυγας Ο Mohammad, 53 ετών, από το Μαρόκο, αιτών άσυλο έφτασε παράνομα στην Ελλάδα το 2007. Ατύχημα με τρένο είχε ως αποτέλεσμα των ακρωτηριασμό των κάτω άκρων. Φιλοξενείται από την Praksis, 4 χρόνια περίπου. Του παρέχεται ολιστική υποστήριξη: σε νομικό (νομιμοποίησηαποζημίωση από τροχαίο), σε ψυχολογικό, σε πρακτικό (τροφήένδυση), ιατρικό (τεχνητά μέλη-επίδομα αναπηρίας), επίπεδο. Δωρεάν μαθήματα ελληνικής γλώσσας. Έγιναν προσπάθειες μέσω ΟΑΕΔ για ανεύρεση εργασίας, χωρίς αποτέλεσμα. Λόγω αίτησης ασύλου δεν είναι δυνατόν να ταξιδέψει στη χώρα του και ούτε να καλέσει την οικογένειά του στην Ελλάδα. Παραμένει εγκλωβισμένος χωρίς ορατή διέξοδο. Οικονομικός μετανάστης Ο Ιsmail, Σύριος, 41 ετών, άγαμος, ήρθε στην Ελλάδα το 1996. Επισκέφθηκε την Praksis για ιατρικούς λόγους. Διαπιστώθηκε γλαύκωμα με σοβαρή μείωση οπτικής οξύτητας. Η Praksis συνέταξε σχέδιο αντιμετώπισης (εργασία, υγεία, εκπαίδευση). Ο κ. Ιsmail, με την υποστήριξη της Praksis, άνοιξε δική του επιχείρηση, η οποία όμως έκλεισε. Το επίδομα αναπηρίας είναι η μόνη πηγή εσόδων του. Στεγάζεται, ακόμη κατ εξαίρεση, στην Praksis. Ιατρική ομάδα προαπσθεί να επιτύχει μετάβαση του κ. Ιsmail στο εξωτερικό, σε κλινική που δέχθηκε να διερευνήσει δωρεάν την περίπτωσή του. Κίνδυνος τύφλωσης και προσπάθεια εκπαίδευσης σε σύλλογο τυφλών, παρακολούθηση από ψυχολόγο, παραπομπή σε ΚΕΚ για την πιστοποίηση της ελληνικής γλώσσας και διασύνδεση με κοινότητα μεταναστών από Συρία., Αποφυλακισμένος Ο κος Δημήτρης, Ελληνας, 41 ετών, έγγαμος με ένα παιδί. Φυλάκιση για χρέη και στη φυλακή έναρξη χρήσης ναρκωτικών. Αίτηση διαζυγίου από τη σύζυγο. Συσσώρευση αρνητικών παραγόντων: φυλάκιση, εξάρτηση, διαζύγιο, οικονομική δυσχέρεια, απώλεια κατοικίας. Διαβίωση ως άστεγος με την υποστήριξη για τροφή και ένδυση, από τον Δήμο Αθηναίων. Η Praksis συνέταξε πρόγραμμα απεξάρτησης και φρόντισε να εκδοθεί «κάρτα ανέργου». Ψυχολογική, νομική, οικογενειακή και ιατρική υποστήριξη. Πάσχει από ηπατίτιδα, δωρεά της Praksis η ιατροφαρμακευτική αγωγή. Ολοκλήρωσε το πρόγραμμα απεξάρτησης, γίνεται προσπάθεια επανασύνδεσης με την οικογένειά του και εύρεσης εργασίας. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 10

Οι τσιγγάνοι της Αγίας Βαρβάρας Η κοινωνική ένταξη των τσιγγάνων της Αγίας Βαρβάρας. Παρουσίαση εμπειρίας, από τον Λάμπρο Μίχο, βουλευτή ΠΑΣΟΚ, πρώην Δήμαρχο Αγίας Βαρβάρας. (Περίληψη ομιλίας στην εκδήλωση της 16ης Μαΐου) Ο κ.μίχος κλήθηκε ειδικά για να αναπτύξει τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε, όταν επί τετραετίες ήταν Δήμαρχος του Δήμου Αγίας Βαρβάρας Αττικής, για την κοινωνικοοικονομική ένταξη των Τσιγγάνων της περιοχής. Το μοντέλο αποδείχθηκε πολύ αποτελεσματικό. Πουθενά αλλού στην ελληνική επικράτεια δεν έχουν οι Τσιγγάνοι πολίτες ενταχθεί με μεγαλύτερη επιτυχία. Όποιος έχει προσωπική αντίληψη των 25 περίπου επίσημων τσιγγάνικων οικισμών και των τοπικών προβλημάτων, μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος και τη σημασία του μοντέλου της Αγίας Βαρβάρας. Δεν αρκεί η διαπίστωση δυσμενών καταστάσεων. Θα πρέπει οι διαπιστώσεις να ακολουθούνται από αποτελεσματικές αντιμετωπίσεις. Οι ονομαζόμενες ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού : ηλικιωμένοι, ΑμεΑ, άνεργοι, μετανάστες, μειονότητες οδηγούνται γρηγορότερα και ευκολότερα σε καταστάσεις κοινωνικού αποκλεισμού (ΚΑ). Οι Τσιγγάνοι αποτελούσαν και αποτελούν ομάδα του πληθυσμού η οποία βρίσκεται, εδώ και πολλά χρόνια, σε ένα μόνιμο ΚΑ, ο οποίος μπορεί, ίσως, και να έχει γίνει σχετικά αποδεκτός από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Είναι μεγάλο λάθος η σκέψη ότι οι Τσιγγάνοι προτιμούν και θέλουν αυτόν τον τρόπο ζωής. Ήδη από το 1995 υπήρξε ένα κίνημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΤΑ) με αξιοποίηση όλων των υπαρχόντων θεσμών και μέσων με στόχο την άρση του ΚΑ των Τσιγγάνων και την ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία των Δήμων. Από τον Δήμαρχο Αγίας Βαρβάρας χρησιμοποιήθηκε η εξής μεθοδολογία: 1. Οι Τσιγγάνοι στηρίχτηκαν για να οργανώσουν δικούς τους συλλόγους και ομοσπονδία, ώστε να είναι σε θέση να εκφράζουν τις δικές τους απόψεις και να έχουν λόγο στα προβλήματα. Με αυτή την ευκαιρία βρέθηκαν Τσιγγάνοι γιατροί, καθηγητές, μηχανικοί και δικηγόροι, οι οποίοι βοήθησαν καθοριστικά. 2. Η ΤΑ δημιούργησε τη δικιά της θέση και οργάνωσε δίκτυο Δήμων οι οποίοι συνεργάστηκαν μεταξύ τους. 3. Θεσμοθετήθηκε διϋπουργική επιτροπή στην οποία συμμετείχαν 11 Υπουργεία, με προϊστάμενο τον Υπουργό Εσωτερικών. 4. Αντιμετώπιση στο σύνολό τους των προβλημάτων στέγασης, εκπαίδευσης, υγείας, πολιτισμού, εργασίας. Το να ασχολείσαι με τη στέγαση και να παραμελείς την εκπαίδευση, ως παράδειγμα, είναι λάθος και δεν οδηγεί σε αποτελεσματικές και βιώσιμες λύσεις. Είναι μεγάλο λάθος η σκέψη ότι οι Τσιγγάνοι προτιμούν και θέλουν αυτόν τον τρόπο ζωής. 5. Η κοινωνική υπηρεσία του Δήμου είχε στην αρμοδιότητά της όλο το φάσμα των προβλημάτων των ΑμεΑ, γυναικών, παιδιών και γενικότερα των ευπαθών ομάδων. Σκόρπιες κοινωνικές υπηρεσίες δεν εξυπηρετούν κανέναν. 6. Οι γυναίκες και οι άνδρες Τσιγγάνοι ελάμβαναν ενεργό ρόλο σε επιτροπές και θεσμούς π.χ. σε συλλόγους γονέων, στα δημοτικά συμβούλια κ.ά. 7. Πολύ σημαντικές ενέργειες για σταθεροποίηση της σχολικής εκπαίδευσης: κάθε απουσία μαθητού, κάθε μαθησιακή δυσκολία, κάθε αποκλίνουσα συμπεριφορά, περνούσε από έλεγχο και υπήρχε έγκαιρη αντιμετώπιση. Με αυτή την μέθοδο το 90% των μαθητών του δημοτικού περνούσε στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. 8. Αναπτύχθηκαν τα ταλέντα των Τσιγγάνων στη μουσική και στον αθλητισμό. Τέλος, τονίστηκε η καταπολέμηση των προκαταλήψεων και στους ίδιους τους οργανωτές του προγράμματος καθώς, και κυρίως, η ανθρωποκεντρική προσέγγιση της προσπάθειας. Η απλή περιγραφή του προγράμματος μπορεί να οδηγήσει στο λάθος συμπέρασμα ότι αρκεί η μεθοδολογία να αντιγραφεί για να λυθούν τα προβλήματα. Αυτό που δεν φαίνεται από τη σύντομη περιγραφή είναι η ποιότητα και το όραμα των ανθρώπων που πίστεψαν και πραγματοποίησαν την προσπάθεια σαν απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχίας. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 80 ΣΕΛΙΔΑ 11

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ! ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Μιχάλης Αγγελίδης magel@aegean.gr ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΧΑΡΤΑΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ Ηλίας Γρίσπος grisfam@otenet.gr Ιωάννης Σουφλής isouflis@omnilink.gr ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΜΕΛΗ Κωνσταντίνος Ζέπος cdzepos@gmail.com ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ηλίας Κατσούλης ikatsoulis@hol.gr ΤΟΜΕΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Ιωάννης Παπαδόπουλος jspapad@gmail.com ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Ίωνας Σιώτης isiotis@inp.demokritos.gr ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Νίκος Φραγκάκης nfrangakis@fralaw.gr Σπύρος Φραγκούλης sfrg@hol.gr KINΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙXΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΥΦΡΟΝΙΟΥ 5-7, 11634 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 210 7220 063 FAX: 210 7220 475 E-MAIL: KINPOL@OTENET.GR URL: HTTP://WWW.KINISIPOLITON.GR