Αλλάζει άρδην το σκηνικό στην ασφαλιστική αγορά

01 TO TETΡΑΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ / ΧΡΟΝΟΣ 7ος / MAΪΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 24 ΑRTICLE Αλλάζει άρδην το σκηνικό στην ασφαλιστική αγορά Δούκας Παλαιολόγος Άγγελος Μπεφών Δημήτρης Μπιμπής Η εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας και της απόλυτης αξιοπιστίας της ιδιωτικής ασφάλισης μέσω της άσκησης αυστηρής εποπτείας είναι πλέον μονόδρομος για την ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς. Η κρίση θα υποχωρήσει σε βάθος χρόνου και τα στοιχεία της αντοχής και της ετοιμότητας θα κάνουν τη διαφορά στη μεσιτική επιχείρηση του αύριο, που θα πρέπει να κινηθεί με τη μέθοδο της «χειρουργικής επέμβασης». Η Μοριακή βιολογία θα ανατρέψει τα δεδομένα στην ασφαλιστική βιομηχανία, δημιουργώντας νέες ανάγκες ασφάλισης, νέα κόστη, όπως και νέες ειδικότητες για την στελέχωση των ασφαλιστικών εταιριών.

02 low

03 ΑRTICLE VIEW Aπό τον κ. Γ. Καραβία, Πρόεδρο του ΣΕΜΑ Μπορεί οι κυβερνήσεις να αλλάζουν, όπως και οι υπουργοί εξάλλου, όμως η πορεία της ασφαλιστικής αγοράς, μαζί και τα προβλήματά της παραμένουν ή, καλύτερα, χρονίζουν. Υφίσταντο το 2004 όταν η Νέα Δημοκρατία ανέλαβε κυβέρνηση στη θέση του ΠΑΣΟΚ, όπως υφίστανται και σήμερα που το ΠΑΣΟΚ επανήλθε στην εξουσία. Σε άλλες χώρες η ασφαλιστική αγορά λειτουργεί ως στυλοβάτης των οικονομιών, ως κύριος άξονας των ασφαλιστικών συστημάτων, ως θεματοφύλακας των μελλοντικών συντάξεων και ως φερέγγυος διαχειριστής επενδυτικών χαρτοφυλακίων. Στην Ελλάδα, ωστόσο, η ασφαλιστική βιομηχανία υστερεί σε δυναμική. Παρά την πολυετή ιστορία της στον τόπο, θυμίζω ότι η ιδιωτική ασφάλιση μετρά περισσότερα από εκατό χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα, ακολουθεί και δεν χαράσσει τις εξελίξεις. Προσπαθεί, μάταια όμως, ή ενδεχομένως με λάθος τρόπο, να πείσει τον Έλληνα για τη σημασία του ασφαλιστηρίου συμβολαίου, για τον κοινωνικό ρόλο των ασφαλιστικών εταιρειών, για τη σπουδαιότητα της αποζημίωσης, για τη μοναδικότητα του συστήματος της ιδιωτικής ασφάλισης, όπως και για τη χρησιμότητά του ως συμπληρωματικού φορέα στην κοινωνική ασφάλιση. Τα χρόνια κυλούν και η λάθος εικόνα δεν αλλάζει. Όμως, τα στελέχη της αγοράς αλλάζουν, όπως και οι κυβερνώντες, και τα μηνύματα του κλάδου μας συνεχίζουν να μην φθάνουν στους αποδέκτες τους. Θα ήθελα λοιπόν να πιστέψω ότι η 5η Οκτωβρίου 2009 θα αποτελέσει για τη νέα κυβέρνηση μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ανάδειξη του ρόλου και της σημασίας της ιδιωτικής ασφάλισης για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας, για την τόνωση της επιχειρηματικότητας, για τη διασφάλιση των μελλοντικών συντάξεων, για την εξασφάλιση ανθρώπινης περίθαλψης. Δεν πρόκειται για υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα, ούτε για ευχολόγια, αλλά για μια πραγματικότητα που τη βιώνουν οι πολίτες άλλων κρατών, μα όχι του δικού μας. Και ο λόγος είναι απλός. Στην Ελλάδα η ασφαλιστική αγορά δύσκολα αποδέχεται την έννοια της πραγματικής εξυγίανσης. Δύσκολα δέχεται να λειτουργήσει υπό όρους υγιούς ανταγωνισμού. Δύσκολα «διαβάζει» και εφαρμόζει το γράμμα του νόμου. Όχι βέβαια όλος ο κλάδος αλλά μια μερίδα αυτού. Μικρή ή μεγάλη ίσως να μην έχει καμία απολύτως σημασία. Δεν χρειάζονται, εξάλλου, πολλοί για να χαλάσουν το κλίμα στην αγορά Αρκεί και ένας. Το ζητούμενο λοιπόν είναι τι κάνει ο καθένας μας ώστε η ασφαλιστική αγορά να βελτιώσει την εικόνα της. Με μια λέξη, να εξυγιανθεί. Ελπίζω ότι η νέα κυβέρνηση θα αναζητήσει την εξυγίανση στηρίζοντας, διά του υπουργείου Οικονομικών, το έργο της Επιτροπής Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης, ότι θα διατηρήσει την ανεξαρτησία του φορέα και ότι θα θελήσει να βάλει το μαχαίρι στο κόκαλο, ώστε σύντομα ο κλάδος μας να μπορεί να καυχηθεί για τις υπηρεσίες που προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο και την οικονομία που πολύ λίγοι και επί πολλά χρόνια την εμποδίζουν να το κάνει.

04 low ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ t.24 TO TETΡΑΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ / ΜΑΪΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 ΕΔΡΑ: Παπαδιαμαντοπούλου 24Γ, Αθήνα, τηλ.: 210-77.92.171 / fax: 210-77.17.180 ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ: Ασφαλιστικές εταιρίες / Νομικά πρόσωπα - 150.00 ευρώ Φυσικά πρόσωπα - 90.00 ευρώ Μέλη ΣΕΜΑ - 60.00 ευρώ. ΤΡΙΑ ΤΕΥΧΗ ΑΝΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ 05 06 Η εξυγίανση μοχλός ανάπτυξης της ασφαλιστικής αγοράς Η ΚΡΙΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ 08 10 Η χρησιμότητα της Δικαστικής Πραγματογνωμοσύνης Η Πράσινη Ενέργεια απαιτεί ειδικές ασφαλίσεις ΣΥΝΤΕΛΕΣΤEΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ (Μη κερδοσκοπικό σωματείο - Ιδρυθέν δυνάμει της υπ αριθμόν 6618/1997 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών) Εκδότης - Διευθυντής: Γ. Καραβίας 12 16 Αλλάζει άρδην το σκηνικό στην ασφαλιστική αγορά ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Η ΝΕΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΛΑΔΟ Υπεύθυνη Σύνταξης περιοδικού: Ε. Καφφετζή Επικοινωνιακός Σύμβουλος Π. Τσούλος Παραγωγή - γραφείο: AΦΟΙ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ Α.Ε. Λένορμαν 205, Αθήνα Τηλ.: 210 51.33.810 20 21 22 Εξωστρεφής ανάπτυξη για τους μεσίτες ασφαλίσεων Ώρα ευθύνης και δράσης για τους μεσίτες, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τους φορείς; ΒROKER S NEWS Γραμματειακή Υποστήριξη: Έλενα Πρασκέλλη Μέλη Δ.Σ. του ΣΕΜΑ Πρόεδρος: Γ. Καραβίας Αντιπρόεδρος: Φ. Παπανικήτας Γ. Γραμματέας: Γ. Πετρίδης Ταμίας: Χ. Πουλαντζάς Μέλη: Βασ. Δράκου Γ. Κούμπας Π. Λυσσαίος Γ. Νικολάκος Γ. Σεραφειμίδης

05 ΑRTICLE Η εξυγίανση μοχλός ανάπτυξης της ασφαλιστικής αγοράς του κ. Δούκα Παλαιολόγου* Οι πρόσφατες εξελίξεις στην ελληνική ασφαλιστική αγορά που καθορίστηκαν από τις αποφάσεις της Επ.Ε.Ι.Α. σχετικά με την ανάκληση της άδειας λειτουργίας πέντε ασφαλιστικών εταιρειών και η δικαιολογημένη αναστάτωση που προκάλεσαν στο ευρύτερο καταναλωτικό κοινό, φέρουν για ακόμη μία φορά στο προσκήνιο το ζήτημα της αξιοπιστίας του κλάδου. Πρόκειται για αποφάσεις που ήταν εξαιρετικά δύσκολες καθώς δεν ήταν άμοιρες συνεπειών. Είναι, όμως, γεγονός ότι η εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας και της απόλυτης αξιοπιστίας του τομέα της ιδιωτικής ασφάλισης μέσω της άσκησης αυστηρής εποπτείας είναι πλέον μονόδρομος, τόσο για την προστασία των καταναλωτών όσο και για την ανάπτυξη της ίδιας της αγοράς. Είναι αυτονόητο ότι η αξιοπιστία αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη κάθε κλάδου. Ειδικά για τον ασφαλιστικό κλάδο, όμως, η αξιοπιστία είναι η πρώτη και σημαντικότερη των προϋποθέσεων για το λόγο ότι ο καταναλωτής που συνάπτει ένα συμβόλαιο ασφαλιστικής κάλυψης στην ουσία αγοράζει μια υπόσχεση την οποία μόνο μια αξιόπιστη ασφαλιστική εταιρεία οφείλει να δίνει. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) επί σειρά ετών ζητούσε από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία την άσκηση αυστηρής και συνεπούς εποπτικής πολιτικής στον κλάδο, με στόχο την εφαρμογή των κανόνων εκείνων που εξασφαλίζουν πρωτίστως τη φερεγγυότητα των ασφαλιστικών εταιρειών που λειτουργούν στην Ελλάδα. Η αξιοπιστία της αγοράς δεν πρέπει να αποτελεί πλέον ζήτημα σε εκκρεμότητα, αλλά οφείλει να αποτελεί δεδομένο. Συνεπώς αποφάσεις που αποβλέπουν στην εξασφάλιση της αξιοπιστίας και της φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιρειών, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Η Επ.Ε.Ι.Α. από τους πρώτους μήνες λειτουργίας της, μέσω των νομοθετικών ρυθμίσεων που εισηγήθηκε και των κανονιστικών αποφάσεων που επέβαλε, έδειξε ξεκάθαρα την πρόθεσή της να θέσει υπό αυστηρούς κανόνες λειτουργίας τον κλάδο, με στόχο να εξασφαλίσει ότι κάθε ασφαλιστική εταιρεία στην Ελλάδα θα είναι επαρκώς ικανή να ανταπεξέλθει υπεύθυνα και έγκαιρα στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει απέναντι σε κάθε ασφαλισμένο. Το έργο αυτό σίγουρα δεν είναι εύκολο ούτε ανώδυνο, είναι, όμως, απαραίτητο. Απαραίτητο για τον καταναλωτή που αναμένει από το εποπτικό όργανο να επιτρέπει μόνο σε υγιείς ασφαλιστικές εταιρείες να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Απαραίτητο και για την ίδια την ασφαλιστική αγορά για την ανάπτυξη και τη μελλοντική της ανοδική πορεία. Πράγματι, ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα έχει πολύ δρόμο μπροστά του ώστε να φθάσει στα επιθυμητά επίπεδα διείσδυσης στην ελληνική κοινωνία. Παρά τους ρυθμούς ανάπτυξης των τελευταίων ετών, η απόσταση που έχει να διανύσει η ελληνική ασφαλιστική αγορά προκειμένου να πλησιάσει σε μέγεθος τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές αγορές παραμένει μεγάλη. Οι λόγοι της καθυστέρησης αυτής στηρίζονται σε πολλούς παράγοντες αλλά και στο γεγονός ότι οι Έλληνες δεν έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη στις ασφαλιστικές εταιρείες. Περιπτώσεις αφερέγγυων εταιρειών που δεν τήρησαν τις υποσχέσεις τους προς τους ασφαλισμένους έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα καχυποψίας για την αξία του κλάδου και την ποιότητα των εταιρειών που λειτουργούν στο πλαίσιό του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όμως, ότι στην πλειονότητά τους οι ασφαλιστικές εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα τηρούν πιστά τα συμβόλαιά τους. Επιπροσθέτως, ένας ακόμη λόγος γι αυτή την επιβράδυνση είναι ότι υπάρχει έλλειψη ασφαλιστικής συνείδησης στην Ελλάδα, η οποία οφείλεται στη νοοτροπία του λαού που δεν χαρακτηρίζεται από προνοητικότητα για το μέλλον. Επιπλέον, αν λάβει κανείς υπόψη και την οικονομική κρίση που ήρθε να επιβαρύνει την οικονομική κατάσταση μεγάλης μερίδας ατόμων και επιχειρήσεων, οδηγώντας σε περιορισμό του διαθέσιμου εισοδήματος για διάφορες υπηρεσίες συμπεριλαμβανομένης και της ασφάλισης, καταλαβαίνει ότι πρέπει να γίνει ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια για να οδηγηθεί η αγορά σε σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτήν την περίοδο βρισκόμαστε εν μέσω μιας κρίσης που αφορά την ίδια την ασφαλιστική αγορά, η οποία χρήζει άμεσης αντιμετώπισης προκειμένου να μην επηρεάσει το μέλλον της και να μην ανακόψει την ανάπτυξή της. Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση οφείλει να γίνει από εμάς τους ίδιους, τους εργαζόμενους στον ασφαλιστικό κλάδο και ιδιαίτερα τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές οι οποίοι έρχονται σε επαφή με τον ίδιο τον πελάτη. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ασφαλιστική αγορά και τις υπηρεσίες της πρέπει να ξεκινήσει από τους ίδιους τους ανθρώπους που απασχολούνται στους κόλπους της. Οι εργαζόμενοι είναι η κινητήριος δύναμη του κλάδου, οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με τον πελάτη και όχι μόνο. Όλοι εμείς που εργαζόμαστε στην ασφαλιστική αγορά πρέπει να είμαστε περήφανοι που υπηρετούμε έναν θεσμό που έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο και να ενεργούμε ως ζωντανή διαφήμιση του κλάδου. * O κ. Δούκας Παλαιολόγος είναι Πρόεδρος Δ.Σ. Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος

06 low ΑRTICLE Η ΚΡΙΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ του κ. Άγγελου Μπεφών* Το τελευταίο χρονικό διάστημα όλοι μας γινόμαστε αποδέκτες των άμεσων αλλά και των έμμεσων παρενεργειών της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Το ωστικό κύμα από αυτήν τη διεθνή αναταραχή έχει επηρεάσει, με έντονες συνέπειες, το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων της κοινωνίας μας. Η ασφαλιστική μας βιομηχανία στην αρχή φάνηκε να ανθίσταται στην κρίση αλλά, Για τον επαγγελματία μεσίτη, το κόστος εξυπηρέτησης του υφιστάμενου πελάτη έχει ανέβει κατακόρυφα με ελάχιστες ευκαιρίες «απόσβεσης» όπως αποδεικνύεται, ήταν μόνο θέμα χρόνου. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς έχουμε γίνει κοινωνοί των προβλημάτων με ποικίλους τρόπους: μείωση της ασφαλίσιμης ύλης, περιορισμοί καλύψεων με προφανή σκοπό τη μείωση του κόστους, συνεχή επαναδιαπραγμάτευση των ασφαλιστικών προγραμμάτων, μη ανανέωση ασφαλιστικών καλύψεων, αδυναμία εκπλήρωσης των οικονομικών υποχρεώσεων. Για τον επαγγελματία μεσίτη το κόστος εξυπηρέτησης του υφιστάμενου πελάτη έχει ανέβει κατακόρυφα με ελάχιστες ευκαιρίες «απόσβεσης» πέραν ίσως του μακροπρόθεσμου οφέλους της διακράτησης των πελατών. Ταυτόχρονα περιορίζονται και οι διαθέσιμοι πόροι για την εξεύρεση καινούργιων πελατών. Σ αυτόν, λοιπόν, το φαύλο κύκλο οι κύριοι, αν όχι ζωτικοί, στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν είναι: να μη χαθεί μερίδιο αγοράς, να μην υπάρξει υστέρηση σε τεχνογνωσία (διακράτηση αξιόλογου στελεχιακού δυναμικού και διαρκούς επιμόρφωσής του), να εντοπιστούν οι όποιες ευκαιρίες περαιτέρω ανάπτυξης και με τον κατάλληλο χειρισμό να αξιοποιηθούν και να μετατραπούν σε αυξημένο μερίδιο αγοράς. Όλα αυτά εύκολα λέγονται αλλά πώς υλοποιούνται; Χωρίς να μπορούμε, με ακρίβεια, να δούμε μια ξεκάθαρη εικόνα για το άμεσο μέλλον, οι γνώμες πολλών και έγκριτων οικονομολόγων συγκλίνουν σε μια άποψη: η κρίση θα υποχωρήσει σταδιακά και σε βάθος ετών. Τα στοιχεία λοιπόν της αντοχής και της ετοιμότητας είναι αυτά που θα κάνουν τη διαφορά στη μεσιτική επιχείρηση του αύριο. Αν όμως κρατηθούμε για λίγο σε απόσταση από τα σημερινά δεδομένα θα παρατηρήσουμε ότι η στρατηγική κατεύθυνση δεν είναι πολύ διαφορετική σήμερα απ ό,τι στο παρελθόν. Απλά σήμερα δεν έχουμε ούτε το χρόνο ούτε τους απαιτούμενους πόρους να δαπανήσουμε για να δοκιμάσουμε διαφορετικές μεθοδολογίες. Απαιτείται εκτέλεση πλάνου με τη μέθοδο της «χειρουργικής επέμβασης». Στη δική μας ασφαλιστική αγορά και στους καιρούς που ζούμε μια πολύ καλή λύση για τους μεσίτες ασφαλίσεων είναι η υλοποίηση προγραμμάτων «επιχειρηματικής συνέργιας», σε συνδυασμό πάντα με τις ασφαλιστικές εταιρείες, προκειμένου αφενός μεν να δημιουργηθεί νέα ασφαλίσιμη ύλη και αφετέρου να μεγιστοποιηθούν τα αποτελέσματά τους σε συγκεκριμένες αγορές- στόχους. Είναι άλλωστε ακράδαντη πεποίθησή μου ότι ο ρόλος των μεσιτών, όπως και γενικότερα όλων των διαμεσολαβούντων, είναι απολύτως απαραίτητος στο θεσμό της ασφάλισης και μονίμως θα πρέπει να αναζητούμε τρόπους και ευκαιρίες για να τον αναδεικνύουμε. Μια «επιχειρηματική συνέργια», πέραν της τεχνικής κατάρτισης σε καινοτόμα προϊόντα που αποτελεί μία από τις βασικές προϋποθέσεις, περιλαμβάνει και άλλες ουσιαστικές υπηρεσίες. Υπηρεσίες που σχετίζονται με την ανάπτυξη των εργασιών δηλαδή αλλά και συμβουλευτικές υπηρεσίες που αφορούν γενικότερα την επιχειρηματική δράση των συνεργατών. Όσον αφορά την ανάπτυξη εργασιών μπορώ ενδεικτικά να αναφερθώ σε: στοχοποίηση και μεθόδους προσέγγισης δυνητικών και επιθυμητών πελατών, διασταυρούμενες πωλήσεις, διαχείριση και ανάπτυξη λογαριασμών υφιστάμενων πελατών, σχεδιασμός και υλοποίηση ενεργειών προβολής και επικοινωνίας, ανάπτυξη πελατοκεντρικών λύσεων σε επίπεδο προϊόντων και υπηρεσιών, δημιουργία και εφαρμογή ενός πλαισίου υπηρεσιών με υψηλά ποσοτικά και ποιοτικά standards, συστηματική παρακολούθηση προγραμματισμένων στόχων. Εμείς στην Chartis σας προσκαλούμε να γνωρίσετε τις καινούργιες αυτές υπηρεσίες μας και μαζί να ατενίσουμε το μέλλον με μια νέα δυναμική. Είναι όμορφο να λες στον πελάτη σου: «Ο κόσμος σας, με ασφάλεια»! * Ο κ. Α. Μπεφών είναι Manager, Broker Management, Διεύθυνση Πωλήσεων & Marketing Επιχειρηματικών Κινδύνων, Chartis Greece

07 ΑRTICLE

08 low Η χρησιμότητα της Δικαστικής Πραγματογνωμοσύνης Άρθρο του κ. Χρύσανθου Νικολάκου* Το έργο του δικαστή συνίσταται στην ορθή απονομή δικαιοσύνης και όταν καλείται να αποφανθεί επί μιας υπόθεσης θα πρέπει να έχει βεβαιότητα περί της ορθότητας της κρίσης του και να καθορίσει δίκαια την τύχη της ένδικης διαφοράς. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου η δικανική κρίση δεν μπορεί να διαμορφωθεί ασφαλώς, διότι τα θέματα που αφορούν την υπόθεση χρειάζονται γνώσεις τέχνης και επιστήμης τις οποίες δεν διαθέτει ο δικαστής. Τέτοιου είδους υποθέσεις είναι, ενδεικτικά, αυτές που αφορούν ζητήματα μηχανικής, ιατρικής, μηχανολογικής, λογιστικής και γραφολογικής φύσης. Το άρθρο 368 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στο δικαστή να διορίσει έναν ή περισσότερους πραγματογνώμονες, με σκοπό να εξασφαλιστεί, υπέρ της δίκης, η ασφαλής διάγνωση της αλήθειας των θεμάτων της ένδικης διαφοράς. Κατόπιν διατάσσει την επανάληψη της συζήτησης, κατά το άρθρο 254 ΚΠολΔ, μέχρι να προσκομιστεί η σχετική έκθεση από τον διορισθέντα πραγματογνώμονα. Το δικαστήριο οφείλει να προβεί στο διορισμό πραγματογνώμονα σύμφωνα με τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 368 ΚΠολΔ, όταν αυτό ζητηθεί από κάποιο διάδικο, εφόσον πρόκειται για ζήτημα που χρήζει ειδικών επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων. Μάλιστα, η παράλειψη διορισμού πραγματογνώμονα συνιστά παράβαση της διάταξης του άρθρου 559 αριθμός 10 ΚΠολΔ, σύμφωνα με την οποία ιδρύεται λόγος αναιρετικού ελέγχου (αν το δικαστήριο παρά το νόμο δέχτηκε πράγματα που έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης ως αληθινά άνευ απόδειξης). Ο πραγματογνώμονας, από την πλευρά του, αποκτά με το διορισμό του την ιδιότητα του βοηθού του δικαστή και υποχρεούται στην εκτέλεση των καθηκόντων του με βάση το περιεχόμενο της απόφασης που τον διόρισε. Το περιεχόμενο και τα επιμέρους θέματα προς μελέτη της έκθεσης του ορκωτού πραγματογνώμονα μπορούν να περιγραφούν, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, στο κάτωθι παράδειγμα το οποίο αφορά κτίρια που έχουν τύχει πυρκαγιάς. Η έκθεση θα πρέπει να μελετά, νωρίτερα των συμπερασμάτων της, τις Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η δικανική κρίση δεν μπορεί να διαμορφωθεί ασφαλώς, διότι τα θέματα που αφορούν την υπόθεση χρειάζονται γνώσεις τέχνης και επιστήμης τις οποίες δεν διαθέτει ο δικαστής. εξής κάτωθι περιπτώσεις: 1. Κίνδυνος άμεσης κατάρρευσης. Η κατασκευή μας απειλείται με κατάρρευση εάν παρατηρήσουμε εκτεταμένα: Πεσμένα πυρακτωμένα κομμάτια οπλισμού και ισχυρό μαλάκωμα του μπετόν. Μεγάλα βέλη κάμψεως σε δοκούς και πλάκες. Εντυπωσιακές ρωγμές σε δομικά στοιχεία. 2. Δομικά στοιχεία ευάλωτα σε φωτιά. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, περισσότερο απειλούνται τα εσωτερικά ελεύθερα υποστυλώματα γιατί είναι εκτεθειμένα και από τις τέσσερις πλευρές τους στη θερμότητα και

09 ΑRTICLE στις φλόγες. Τα δοκάρια προσβάλλονται από τρεις πλευρές (δύο πλάγιες & μία κάτω), ενώ οι πλάκες προσβάλλονται από τη θερμότητα μόνο από κάτω, αφού η πάνω επιφάνειά τους συνήθως προστατεύεται επαρκώς από τις επιστρώσεις και τα πατώματα. 3. Μέγιστη εκτιμώμενη θερμοκρασία. Μπορούμε να προσδιορίσουμε το μέγεθος της πυρκαγιάς από την τήξη ή όχι διαφόρων υλικών εντός της εστίας της. Έτσι, εάν για παράδειγμα, έπειτα από πυρκαγιά παρατηρηθεί τήξη αντικειμένων από γυαλί Τ= 700 ο C-800 ο C αλλά όχι τήξη χάλκινων σωληνώσεων Τ=1083 ο C τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η μέγιστη θερμοκρασία ήταν 800 ο C-900 ο C. 4. Μέθοδοι εκτίμησης της εναπομένουσας φέρουσας ικανότητας. 4.1 Οπτικός έλεγχος και αλλαγή του χρώματός του. Ο οπτικός έλεγχος, σε συνδυασμό με την εμπειρία του πραγματογνώμονα μηχανικού, μπορεί να δώσει μια αρχική, συντηρητική εκτίμηση της κατάστασης. Στην υφή του σκυροδέματος βασικό χαρακτηριστικό είναι οι επιφανειακές ρηγματώσεις, η αποσύνθεση και οι αποφλοιώσεις που διαπιστώνονται ακόμη και με την αφή. Δηλαδή, το σκυρόδεμα τρίβεται εύκολα και αφαιρείται με το χέρι. Το χρώμα επίσης αλλάζει και βάσει της αλλαγής του μπορεί να διαπιστωθεί η απομένουσα φέρουσα ικανότητα κατά τη διεθνή βιβλιογραφία. 4.2 Μέθοδος κρουσίμετρου και εξόλκευσης ήλου. Η χρήση του κρουσίμετρου, διά της κρούσης του, και η μέθοδος εξόλκευσης ήλων μπορούν να συμπληρώσουν την προηγούμενη εικόνα της απομένουσας φέρουσας αντοχής. 4.3 Λήψη πυρήνων (καρότα). Είναι η συνηθέστερη δοκιμή μετά από πυρκαγιά η οποία είναι η μόνη αποδεκτή από τον Κανονισμό Τεχνολογίας Σκυροδέματος. Τα καρότα κατά την θλίψη τους δίνουν ασφαλή εκτίμηση της απομένουσας αντοχής. 4.4 Χρήση υπερήχων. Με τη χρήση ειδικών συσκευών υπερήχων παράγονται ηχητικά κύματα υψηλών συχνοτήτων, τα οποία διαπερνούν το εξεταζόμενο μέλος και η ταχύτητά τους μειώνεται τόσο περισσότερο όσο μεγαλύτερη είναι η καταστροφή στο μέλος αυτό. 4.5 Επικάθιση PVC και επίδραση της θερμοκρασίας στον οπλισμό. Οι μονώσεις, καλώδια κ.ά. σε θερμοκρασίες άνω των 300 ο C αποσυντίθενται σε υδροχλώριο, το οποίο επικάθεται στις επιφάνειες του σκυροδέματος και του χάλυβα προκαλώντας διάβρωση. Ταυτόχρονα, ο οπλισμός όταν παραμορφωθεί και αποκολληθεί είναι άχρηστος, ενώ αν παραμορφωθεί χωρίς αποκόλλησή του και η θερμοκρασία της φωτιάς υπολογίζεται μικρότερη των 800 ο C τότε μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι ανακτά πλήρως την αντοχή του. Καταλήγουμε λοιπόν ότι η δικαστική πραγματογνωμοσύνη λόγω της ιδιαιτερότητας της αποτελεί αυτοτελές αποδεικτικό μέσο, το οποίο και εκτιμάται ελεύθερα από το δικαστήριο είτε αφορά την ανάληψη κινδύνου με σκοπό την ασφάλιση (με αρκετά μειωμένο ασφάλιστρο), είτε τη σωστή αποζημίωση ασφαλισμένου κτιρίου που έχει υποστεί ζημιές. Για τον λόγο αυτό η τυχούσα εσφαλμένη εκτίμηση του πραγματογνώμονα δεν επιφέρει ακυρότητα της γνωμοδότησής του, καθώς υποχρεούται το ίδιο το δικαστήριο να προσδώσει της ουσίας την αποδεικτική βαρύτητα που αυτό θα κρίνει. * Ο κ. Χρύσανθος Νικολάκος είναι Μεσίτης Ασφαλίσεων, Πτυχιούχος Μηχανικός Δομικών Έργων Τ.Ε., Ορκωτός Πραγματογνώμων Δομικών Έργων.

010 low ΑRTICLE Η Πράσινη Ενέργεια απαιτεί ειδικές ασφαλίσεις Άρθρο του κ. Θωμά Πουφινά* Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συντελεί αδιαμφισβήτητα στην ανάσχεση των κλιματικών αλλαγών. Η αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα από την καύση ορυκτών καυσίμων είναι η κυριότερη αιτία της δημιουργίας του φαινομένου του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής. Ειδικοί προβλέπουν άνοδο της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας της γης από 1 C έως 6 C έως το τέλος του αιώνα. Μια τέτοια αύξηση είναι πιθανό να εντείνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι έντονες βροχοπτώσεις, οι τυφώνες και οι καύσωνες. Το 2007, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε μια νέα ενεργειακή πολιτική στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται ένας κύριος στρατηγικός στόχος: η μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου της Ε.Ε. κατά 20% μέχρι το 2020, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Για την επίτευξη αυτού του στόχου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εστιάζει σε τρία σημεία: Στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 20%. Στην αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα κατά 20%. Στην αύξηση του ποσοστού των βιοκαυσίμων στις μεταφορές κατά 10%. Η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προϋποθέτει μειωμένη κατανάλωση ενέργειας και αύξηση της κατανάλωσης καθαρών μορφών ενέργειας. Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική ενέργεια, ηλιακή ενέργεια/φωτοβολταϊκά, βιομάζα και βιοκαύσιμα, γεωθερμική ενέργεια και υδροηλεκτρική ενέργεια) συντελεί αδιαμφισβήτητα στην ανάσχεση των κλιματικών αλλαγών. Για να εδραιώσει περισσότερο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η Ε.Ε. έχει θέσει στο χάρτη πορείας της για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στόχο να αυξήσει το ποσοστό τους σε 20% του ενεργειακού της μίγματος μέχρι το 2020. Η Ελλάδα δεσμεύεται απέναντι στη νέα ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική, με σκοπό να μειώσει την εξάρτηση της χώρας μας από τις συμβατικές μορφές ενέργειας, να ενισχύσει τον ενεργειακό εφοδιασμό με εγχώριες πηγές και να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος. Η αγορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προβλέπεται ότι θα αυξηθεί από 55 εκατ. δολάρια το 2006 σε 225 εκατ. δολάρια το 2016. Σημαντικές επενδύσεις στον τομέα της Πράσινης Ενέργειας έχουν ήδη ξεκινήσει στην Ελλάδα και περισσότερες πρόκειται να υλοποιηθούν στα αμέσως επόμενα χρόνια. Στα πλαίσα αυτής της ανάπτυξης η ζήτηση για ειδικά ασφαλιστικά προϊόντα θα αυξηθεί ανάλογα. Οι ανάγκες προστασίας των νέων επενδύσεων είναι πιο σύνθετες και περιλαμβάνουν καλύψεις όπως: την ασφάλιση υπεράκτιων εγκαταστάσεων ανεμογεννητριών, την απώλεια κερδών από τη λειτουργία, την εγγύηση απόδοσης λειτουργίας. Η AXA έχει αναπτύξει σημαντική τεχνογνωσία στον τομέα ασφάλισης Πράσινης Ενέργειας ασφαλίζοντας εγκαταστάσεις σε πολλές χώρες του κόσμου, ενώ έχει δημιουργήσει και εξειδικευμένα προϊόντα ασφάλισης εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που καλύπτουν όλους τους κινδύνους, τόσο στη φάση της κατασκευής της εγκατάστασης όσο και κατά τη λειτουργία. * Ο κ. Θ. Πουφινάς είναι Διευθυντής Προϊόντων στην AXA Aσφαλιστική

011 ΑRTICLE

012 ΑRTICLE low Αλλάζει άρδην το σκηνικό στην ασφαλιστική αγορά Καταιγιστικές καταγράφονται οι εξελίξεις στην ασφαλιστική αγορά, με τη νέα κυβέρνηση να επαναπροσδιορίζει το πλαίσιο εποπτείας του κλάδου, τις εταιρείες να αναζητούν άμυνες έναντι της κρίσης και τα δίκτυα πωλήσεων να παρουσιάζουν εντονότατη κινητικότητα μετά τις ανακλήσεις των αδειών λειτουργίας των πέντε ασφαλιστικών εταιρειών. Οι επόμενοι μήνες χαρακτηρίζονται ως οι πλέον κρίσιμοι, δεδομένου ότι και η αγορά θα επαναπροσδιορίσει τη θέση της, ώστε να αντιμετωπίσει από νέα ισχυρότερη βάση το 2010 που, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο, αλλά και τα εποπτικά όργανα θα επιμείνουν με αυστηρότητα στους ελέγχους έχοντας την υποχρέωση να διασφαλίσουν την εφαρμογή του Solvency II. Η ασφαλιστική βιομηχανία, ωστόσο, παρά τις δυσμενείς οικονομικές συγκυρίες, επιμένει και θα επιμένει στις στρατηγικές επιδιώξεις της, που δεν είναι άλλες από τη συμμετοχή της στα επαγγελματικά ταμεία, την ισχυροποίησή της στο τρίτο και ίσως και στο δεύτερο πυλώνα ασφάλισης, την τόνωση του bank assurance, αλλά και τη γενικότερη βελτίωση της εικόνας και του προφίλ της που έχει διαμορφωθεί στη συνείδηση των ασφαλισμένων. Πρόκειται για επιδιώξεις οι οποίες προδιαγράφουν το μέλλον της ασφαλιστικής αγοράς. Εξάλλου, όπως συμβαίνει και με άλλους τομείς της εθνικής μας οικονομίας, η ασφαλιστική αγορά θα ακολουθήσει τα χνάρια της ευρωπαϊκής και, γιατί όχι, της παγκόσμιας αγοράς, όπου η ασφαλιστική βιομηχανία εξελίσσεται και αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς. Στο μεταξύ, όμως, έχει ακόμη να διανύσει τη δική της ξεχωριστή και ταυτόχρονα δύσκολη πορεία. Έχει μπροστά της όχι μόνο την κρίση, τις συνέπειες της οποίας η χώρα μας βιώνει με καθυστέρηση, αλλά και μια νέα κυβέρνηση, η οποία καλείται να ολοκληρώσει έναν δύσκολο κύκλο ελέγχων που θα οδηγήσουν τον κλάδο στην πλήρη εξυγίανσή του. Στους επόμενους 15 μήνες, στο διάστημα δηλαδή που μεσολαβεί έως και το τέλος

013 ΑRTICLE στην αγορά θα πρέπει πρώτα απ όλα να επιβληθούν όροι υγιούς ανταγωνισμού του 2010, αναμένονται οι πλέον σημαντικές εξελίξεις στην αγορά, διότι το 2011 αποτελεί έτος προσαρμογής στο Solvency II και το 2012 έτος εφαρμογής του, ώστε στο σύνολό τους οι ασφαλιστικές εταιρείες να δρουν και να αναπτύσσονται βασιζόμενες, για την κάλυψη των περιθωρίων φερεγγυότητας και των τεχνικών τους αποθεμάτων, σε άλλα «μέτρα και σταθμά», σαφώς ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΑΣΤ. ΕΥΘΥΝΗ ΠΛΟΙΩΝ, ΣΚΑΦΩΝ ΑΣΤ. ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ ΑΣΤ. ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΟ ΧΕΡΣΑΙΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΖΗΜΙΩΝ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009 ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΧΕΡΣΑΙΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ ΠΛΟΙΑ ΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΛΟΙΠΕΣ ΖΗΜΙΕΣ ΑΓΑΘΩΝ Πηγή: Επ.Ε.Ι.Α. πιο αυστηρά στην εφαρμογή τους αλλά και στον έλεγχό τους. Δεν πρέπει εξάλλου να ξεχνάμε ότι οι εποπτικές αρχές του χρηματοπιστωτικού συστήματος, στο οποίο ανήκει και η ασφαλιστική αγορά, βαίνουν προς ενοποίηση. Για το λόγο αυτόν εξάλλου ο εποπτικός φορέας των ασφαλιστικών εταιρειών, σχετικά προσφάτως, μεταφέρθηκε από το υπουργείο Ανάπτυξης (σήμερα υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας) στο υπουργείο Οικονομικών και για τον ίδιο λόγο με τη νέα κυβέρνηση η Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης δεν μετακινήθηκε από το υπουργείο Οικονομικών στο υπουργείο Οικονομίας. Στα επόμενα χρόνια, λοιπόν, τράπεζες, ασφάλειες και χρηματαγορά θα εποπτεύονται από κοινό φορέα, ο έλεγχος θα είναι σαφώς αυστηρότερος και, σε κάθε περίπτωση, αφερέγγυα ασφαλιστική εταιρεία δεν θα μπορεί να «σταθεί» στην αγορά. Σε όλο αυτό το διάστημα, μέχρι δηλαδή ο κλάδος να εξυγιανθεί πλήρως, και πολύ περισσότερο αμέσως μετά, η ασφαλιστική αγορά καλείται να αναλάβει την ευθύνη του να ενισχύσει τους δεσμούς που σήμερα έχει αναπτύξει με το ευρύ καταναλωτικό κοινό. Καλείται, με άλλα λόγια, να περάσει στον Έλληνα καταναλωτή μια σειρά μηνυμάτων ικανά να βελτιώσουν την εικόνα του κλάδου στη συνείδησή του, ή αλλιώς να τον πείσουν ότι η καθημερινότητά του είναι άρρηκτα δεμένη με τις υπηρεσίες που παρέχουν οι ασφαλιστικές εταιρείες. Μεγαλύτερη προσπάθεια θα πρέπει να καταβληθεί στις ασφαλίσεις Ζωής, όπου ο κλάδος παρουσιάζει σημαντική υστέρηση, κρίνοντας από τα όσα συμβαίνουν σήμερα σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές. Υστέρηση τόσο στις οικογενειακές ασφαλίσεις όσο και στις ομαδικές και, βέβαια, στα επαγγελματικά ταμεία, όπου θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι δεν υφίσταται παρουσία της ιδιωτικής ασφάλισης. Ο κλάδος έχει επίσης να αντιμετωπίσει και μια σειρά επιμέρους ζητημάτων, προκειμένου να φέρει τον ασφαλισμένο πιο κοντά στην ουσία και τη σημασία των προγραμμάτων του. Θα πρέπει δηλαδή να καταστήσει κατανοητό ότι τα προγράμματα υγείας αποβλέπουν στην κάλυψη έκτακτων σοβαρών και επί της ουσίας κοστοβόρων ιατρικών περιστατικών, όπως ότι οι επενδυτικές προτάσεις του κλάδου απαιτούν χρόνο για να αποδώσουν, καθότι έχουν μακροπρόθεσμο και όχι βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Περιθώρια για τη βελτίωση της ασφαλιστικής συνείδησης του Έλληνα καταναλωτή υπάρχουν βέβαια και στις Γενικές Ασφάλειες, όπου η αγορά υποχρεούται να πείσει τον ασφαλισμένο ότι οι σωστές υπηρεσίες κοστίζουν και ότι μια ασφαλιστική εταιρεία καλό είναι να μην κρίνεται μόνο από το τιμολόγιό της, αλλά και από το παρεχόμενο σέρβις, την ταχύτητα καταβολής των αποζημιώσεων, καθώς και από τα ίδια της τα προϊόντα.

014 low ΑRTICLE Και βέβαια στην αγορά θα πρέπει πρώτα απ όλα να επιβληθούν όροι υγιούς ανταγωνισμού ή αλλιώς να εγκαταλειφθούν οι αθέμιτες πρακτικές, το πτωχευτικό ασφάλιστρο, όπως συνηθίζεται να λέγεται στη γλώσσα των ασφαλιστών. Όσο ο καταναλωτής δελεάζεται από τα πολύ χαμηλά ασφάλιστρα, τα κριτήρια επιλογής της εταιρείας δεν πρόκειται να αλλάξουν, πολύ περισσότερο όταν η οικονομία μας βάλλεται από τη διεθνή κρίση και το κλίμα στην αγορά είναι αρνητικό. Ανάπτυξη έχει να αναμένει όμως η ασφαλιστική αγορά και από άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα από τον κλάδο Πυρός, όπου και πάλι ο Έλληνας ασφαλισμένος δείχνει να μην αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα. Δείχνει να μην γνωρίζει την πραγματική σημασία της ασφάλισης όταν πρόκειται για την περιουσία του. Δεν είναι τυχαίο το ότι μόλις το ένα στα δέκα σπίτια είναι σήμερα ασφαλισμένο στην Ελλάδα, όταν σε άλλες χώρες ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου δεν διανοείται να έχει ανασφάλιστη την περιουσία του, όχι απλά την ακίνητη, αλλά και την κινητή. Βέβαια, για να ασφαλίσει κανείς την περιουσία του, την υγεία και τη ζωή του, το ή τα αυτοκίνητά του, για να επενδύσει ένα μέρος των μηνιαίων εσόδων του προκειμένου να βελτιώσει τη μελλοντική του σύνταξη, υποχρεούται να επιβαρύνει σημαντικά τον οικογενειακό προϋπολογισμό του. Και πώς να λάβει ανάλογες αποφάσεις όταν όλοι γνωρίζουμε ότι η πλειονότητα των νοικοκυριών σήμερα «τα φέρνει δύσκολα βόλτα». Μα δεν πρόκειται για αποφάσεις που θα επιβαρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Πρόκειται για αποφάσεις που θα τον ανατρέψουν και θα ανεβάσουν σε υψηλότερη βαθμίδα τη σπουδαιότητα της ασφάλισης, υποχρεώνοντας τα νοικοκυριά να κόψουν άλλες δαπάνες τους προκειμένου να ασφαλιστούν σωστά. Προκειμένου να διασφαλίσουν το μέλλον τους, την υγεία τους, την περιουσία τους. Όμως μια τέτοια λογική προσέγγισης του οικογενειακού προϋπολογισμού απαιτεί χρόνο να τη συνειδητοποιήσει ο Έλληνας καταναλωτής και από την ασφαλιστική αγορά έχει ήδη χαθεί πολύτιμο έδαφος προς την κατεύθυνση αυτή. Το ζητούμενο είναι πότε θα αρχίσει ο κλάδος να επενδύει με το σωστό τρόπο και με όλα τα μέσα, ώστε να φέρει πιο κοντά του τον Έλληνα πολίτη, να τον κάνει να αισθανθεί πιο ασφαλής και πιο σίγουρος για το μέλλον του. Σίγουρα το παιχνίδι δεν έχει χαθεί. Σίγουρα αξίζει οι ασφαλιστικές εταιρείες να επιμείνουν στο στόχο τους, να δώσουν τη «μάχη» τους, όπως την έδωσε η ασφαλιστική βιομηχανία σε άλλες χώρες και να κερδίσουν την προσοχή και την εκτίμηση του πολίτη. 1.600.000.000,00 1.400.000.000,00 1.200.000.000,00 1.000.000.000,00 800.000.000,00 600.000.000,00 400.000.000,00 200.000.000,00 0,00 1.800.000.000,00 1.600.000.000,00 1.400.000.000,00 1.200.000.000,00 1.000.000.000,00 800.000.000,00 600.000.000,00 400.000.000,00 200.000.000,00 0,00 ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΜΕ ΕΔΡΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΖΩΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009 ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΖΗΜΙΩΝ 56% ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΖΗΜΙΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ YΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΖΗΜΙΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΖΩΗΣ 44% Πηγή: Επ.Ε.Ι.Α.